TITUS
Pancatantra
Part No. 14
Chapter: 14
Kathā
14
Sentence: 1
kasmiṃścij
jalāśaye
'nāgatavidʰātā
pratyutpannamatir
yadbʰaviṣyaś
ceti
trayo
matsyāḥ
santi
\
kasmiṃś-cij+
jala-āśaye
+an-āgata-vidʰātā
pratyutpanna-matir+
yad-bʰaviṣyaś+
ca
_iti
trayo+
matsyāḥ
santi
\
Sentence: 2
atʰa
kadācit
taṃ
jalāśayaṃ
dr̥ṣṭvā
āgaccʰadbʰir
matsyajīvibʰir
uktaṃ
yad
aho
bahumatsyo
'yaṃ
hūdaḥ
kadācid
api
nāsmābʰir
anveṣitaḥ
\
atʰa
kadā-cit
taṃ+
jala-āśayaṃ+
dr̥ṣṭvā
_
āgaccʰadbʰir+
matsya-jīvibʰir+
uktaṃ+
yad+
aho
bahu-matsyo+
+ayaṃ+
hūdaḥ
kadā-cid+
api
na
_asmābʰir+
anveṣitaḥ
\
Sentence: 3
tad
adyāhāravr̥ttiḥ
saṃjātā
saṃdʰyāsamayaś
ca
saṃbʰūtas
tataḥ
prabʰāte
'trāgantavyam
iti
niścayaḥ
\
tad+
adya
_āhāra-vr̥ttiḥ
saṃjātā
saṃdʰyā-samayaś+
ca
saṃbʰūtas+
tataḥ
prabʰāte
+atra
_āgantavyam
iti
niścayaḥ
\
Sentence: 4
atas
teṣāṃ
tatkuliśapātopamaṃ
vacaḥ
samākarṇya
anāgatavidʰātā
sarvān
matsyān
āhūyedam
ūce
\
atas+
teṣāṃ+
tat-kuliśa-pāta-upamaṃ+
vacaḥ
samākarṇya
_
an-āgata-vidʰātā
sarvān
matsyān
āhūya
_idam
ūce
\
Sentence: 5
aho
śrutaṃ
bʰavadbʰir
yan
matsyajīvibʰir
abʰihitaṃ
\
aho
śrutaṃ+
bʰavadbʰir+
yan+
matsya-jīvibʰir+
abʰihitaṃ+
\
Sentence: 6
tad
rātrāv
api
kiṃcid
gamyatāṃ
samīpavarti
saraḥ
\
tad+
rātrāv+
api
kiṃ-cid+
gamyatāṃ+
samīpa-varti
saraḥ
\
Sentence: 7
uktaṃ
ca
\
uktaṃ+
ca
\
Strophe: 319
Verse: a
aśaktair
balinaḥ
śatroḥ
kartavyaṃ
prapalāyanaṃ
\
a-śaktair+
balinaḥ
śatroḥ
kartavyaṃ+
prapalāyanaṃ+
\
Verse: b
saṃśritavyo
'tʰa
vā
durgo
nānyā
teṣāṃ
gatir
bʰavet
\\319\\
saṃśritavyo+
+atʰa
vā
dur-go+
nānyā
teṣāṃ+
gatir+
bʰavet
\\319\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 8
tan
nūnaṃ
prabʰātasamaye
matsyajīvino
'tra
samāgamya
matsyasaṃkṣayaṃ
kariṣyanti
\
tan+
nūnaṃ+
prabʰāta-samaye
matsya-jīvino+
+atra
samāgamya
matsya-saṃkṣayaṃ+
kariṣyanti
\
Sentence: 9
etan
mama
manasi
vartate
\
etan+
mama
manasi
vartate
\
Sentence: 10
tan
na
yuktaṃ
sāṃprataṃ
kṣaṇam
apy
atrāvastʰātuṃ
\
tan+
na
yuktaṃ+
sāṃprataṃ+
kṣaṇam
apy+
atra
_avastʰātuṃ+
\
Sentence: 11
uktaṃ
ca
\
uktaṃ+
ca
\
Strophe: 320
Verse: a
vidyamānā
gatir
yeṣām
anyatrāpi
sukʰāvahā
\
vidyamānā
gatir+
yeṣām
anyatra
_api
sukʰa-āvahā
\
Verse: b
te
na
paśyanti
vidvāṃso
deśabʰaṅgaṃ
kulakṣayaṃ
\\320\\
te
na
paśyanti
vidvāṃso+
deśa-bʰaṅgaṃ+
kula-kṣayaṃ+
\\320\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 12
tad
ākarṇya
pratyutpannamatiḥ
prāha
\
tad+
ākarṇya
pratyutpanna-matiḥ
prāha
\
Sentence: 13
aho
satyam
abʰihitaṃ
bʰavatā
\
aho
satyam
abʰihitaṃ+
bʰavatā
\
Sentence: 14
mamāpy
abʰīṣṭam
etat
\
mama
_apy+
abʰīṣṭam
etat
\
Sentence: 15
tad
anyatra
gamyatām
iti
\
tad+
anyatra
gamyatām
iti
\
Sentence: 16
uktaṃ
ca
\
uktaṃ+
ca
\
Strophe: 321
Verse: a
paradeśabʰayād
bʰītā
bahumāyā
napuṃsakāḥ
\
para-deśa-bʰayād+
bʰītā+
bahu-māyā+
na-puṃsakāḥ
\
Verse: b
svadeśe
nidʰanaṃ
yānti
kākāḥ
kāpuruṣā
mr̥gāḥ
\\321\\
sva-deśe
nidʰanaṃ+
yānti
kākāḥ
kā-puruṣā+
mr̥gāḥ
\\321\\
Strophe: 322
Verse: a
yasyāsti
sarvatra
gatiḥ
sa
kasmāt
svadeśarāgeṇa
hi
yāti
nāśaṃ
\
yasya
_asti
sarvatra
gatiḥ
sa
kasmāt
sva-deśa-rāgeṇa
hi
yāti
nāśaṃ+
\
Verse: b
tātasya
kūpo
'yam
iti
bruvāṇāḥ
kṣāraṃ
jalaṃ
kāpuruṣāḥ
pibanti
\\322\\
tātasya
kūpo+
+ayam
iti
bruvāṇāḥ
kṣāraṃ+
jalaṃ+
kā-puruṣāḥ
pibanti
\\322\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 17
atʰa
tat
samākarṇya
proccair
vihasya
yadbʰaviṣyaḥ
provāca
\
atʰa
tat
samākarṇya
proccair+
vihasya
yad-bʰaviṣyaḥ
provāca
\
Sentence: 18
aho
na
bʰavadbʰyāṃ
mantritaṃ
samyag
etad
iti
yataḥ
kiṃ
vāṅmātreṇāpi
teṣāṃ
pitr̥paitāmahikam
etat
saras
tyaktuṃ
yujyate
\
aho
na
bʰavadbʰyāṃ+
mantritaṃ+
samyag+
etad+
iti
yataḥ
kiṃ+
vāṅ-mātreṇa
_api
teṣāṃ+
pitr̥-paitāmahikam
etat
saras+
tyaktuṃ+
yujyate
\
Sentence: 19
tad
yady
āyuḥkṣayo
'sti
tad
anyatra
gatānām
api
mr̥tyur
bʰaviṣyaty
eva
\
tad+
yady+
āyuḥ-kṣayo+
+asti
tad+
anyatra
gatānām
api
mr̥tyur+
bʰaviṣyaty+
eva
\
Sentence: 20
uktaṃ
ca
\
uktaṃ+
ca
\
Strophe: 323
Verse: a
arakṣitaṃ
tiṣṭʰati
daivarakṣitaṃ
surakṣitaṃ
daivahataṃ
vinaśyati
\
a-rakṣitaṃ+
tiṣṭʰati
daiva-rakṣitaṃ+
su-rakṣitaṃ+
daiva-hataṃ+
vinaśyati
\
Verse: b
jīvaty
anātʰo
'pi
vane
visarjitaḥ
kr̥taprayatno
'pi
gr̥he
vinaśyati
\\323\\
jīvaty+
a-nātʰo+
+api
vane
visarjitaḥ
kr̥ta-prayatno+
+api
gr̥he
vinaśyati
\\323\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 21
tad
ahaṃ
na
yāsyāmi
\
tad+
ahaṃ+
na
yāsyāmi
\
Sentence: 22
bʰavadbʰyāṃ
ca
yat
pratibʰāti
tat
kāryaṃ
\
bʰavadbʰyāṃ+
ca
yat+
pratibʰāti
tat
kāryaṃ+
\
Sentence: 23
atʰa
tasya
taṃ
niścayaṃ
jñātvānāgatavidʰātā
pratyutpannamatiś
ca
niṣkrāntau
saha
parijanena
\
atʰa
tasya
taṃ+
niścayaṃ+
jñātvā
_an-āgata-vidʰātā
pratyutpanna-matiś+
ca
niṣkrāntau
saha
parijanena
\
Sentence: 24
atʰa
prabʰāte
tair
matsyajīvibʰir
jālais
taj
jalāśayam
āloḍya
yadbʰaviṣyeṇa
saha
jalāśayo
nirmatsyatāṃ
nītaḥ
\
atʰa
prabʰāte
tair+
matsya-jīvibʰir+
jālais+
taj+
jala-āśayam
āloḍya
yad-bʰaviṣyeṇa
saha
jala-āśayo+
nirmatsyatāṃ+
nītaḥ
\
Sentence: 25
ato
'haṃ
bravīmi
\
ato
+ahaṃ+
bravīmi
\
Sentence: 26
anāgatavidʰātā
ceti
\
an-āgata-vidʰātā
ca
_iti
\
Sentence: 27
tac
cʰrutvā
ṭiṭṭibʰa
āha
\
tac+
+cʰrutvā
ṭiṭṭibʰa+
āha
\
Sentence: 28
bʰadre
kiṃ
māṃ
yadbʰaviṣyasadr̥śaṃ
saṃbʰāvayiṣyasi
\
bʰadre
kiṃ+
māṃ+
yad-bʰaviṣya-sadr̥śaṃ+
saṃbʰāvayiṣyasi
\
Sentence: 29
tat
paśya
me
buddʰiprabʰāvaṃ
yāvad
enaṃ
duṣṭasamudraṃ
śoṣayāmi
\
tat
paśya
me
buddʰi-prabʰāvaṃ+
yāvad+
enaṃ+
duṣṭa-samudraṃ+
śoṣayāmi
\
Sentence: 30
ṭiṭṭibʰy
āha
\
ṭiṭṭibʰy=
+
āha
\
Sentence: 31
aho
kas
te
samudreṇa
saha
vigrahaḥ
\
aho
kas+
te
samudreṇa
saha
vigrahaḥ
\
Sentence: 32
tan
na
yuktam
asyopari
kopaṃ
kartuṃ
\
tan+
na
yuktam
asya
_upari
kopaṃ+
kartuṃ+
\
Sentence: 33
uktaṃ
ca
yataḥ
\
uktaṃ+
ca
yataḥ
\
Strophe: 324
Verse: a
puṃsām
asamartʰānām
upadravāyātmano
bʰavet
kopaḥ
\
puṃsām
a-samartʰānām
upadravāya
_ātmano+
bʰavet
kopaḥ
\
Verse: b
piṭʰaraṃ
kvatʰad
atimātraṃ
nijapārśvān
eva
dahatitarāṃ
\\324\\
piṭʰaraṃ+
kvatʰad+
atimātraṃ+
nija-pārśvān
eva
dahati-tarāṃ+
\\324\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 34
tatʰā
ca
\
tatʰā
ca
\
Strophe: 325
Verse: a
aviditvātmanaḥ
śaktiṃ
parasya
ca
samutsukaḥ
\
a-viditvā
_ātmanaḥ
śaktiṃ+
parasya
ca
samutsukaḥ
\
Verse: b
gaccʰann
abʰimukʰo
nāśaṃ
yāti
vahnau
pataṅgavat
\\325\\
gaccʰann+
abʰimukʰo+
nāśaṃ+
yāti
vahnau
pataṅ-ga-vat
\\325\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 35
ṭiṭṭibʰa
āha
\
ṭiṭṭibʰa+
āha
\
Sentence: 36
priye
mā
maivaṃ
vada
\
priye
mā
mā
_evaṃ+
vada
\
Sentence: 37
yeṣām
utsāhaśaktir
bʰavati
te
svalpā
api
gurūn
api
vikramante
\
yeṣām
utsāha-śaktir+
bʰavati
te
sv-alpā+
api
gurūn
api
vikramante
\
Sentence: 38
uktaṃ
ca
\
uktaṃ+
ca
\
Strophe: 326
Verse: a
viśeṣāt
paripūrṇasya
yāti
śatror
amarṣaṇaḥ
\
viśeṣāt
paripūrṇasya
yāti
śatror+
a-marṣaṇaḥ
\
Verse: b
ābʰimukʰyaṃ
śaśāṅkasya
yatʰādyāpi
vidʰuṃtudaḥ
\\326\\
ābʰimukʰyaṃ+
śaśa-aṅkasya
yatʰā
_adya
_api
vidʰuṃ-tudaḥ
\\326\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 39
tatʰā
ca
\
tatʰā
ca
\
Strophe: 327
Verse: a
pramāṇād
adʰikasyāpi
gaṇḍaśyāmamadacyuteḥ
\
pramāṇād+
adʰikasya
_api
gaṇḍa-śyāma-mada-cyuteḥ
\
Verse: b
padaṃ
mūrdʰni
samādʰatte
kesarī
mattadantinaḥ
\\327\\
padaṃ+
mūrdʰni
samādʰatte
kesarī
matta-dantinaḥ
\\327\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 40
tatʰā
ca
\
tatʰā
ca
\
Strophe: 328
Verse: a
bālasyāpi
raveḥ
pādāḥ
patanty
upari
bʰūbʰr̥tāṃ
\
bālasya
_api
raveḥ
pādāḥ
patanty+
upari
bʰū-bʰr̥tāṃ+
\
Verse: b
tejasā
saha
jātānāṃ
vayaḥ
kutropayujyate
\\328\\
tejasā
saha
jātānāṃ+
vayaḥ
kutra
_upayujyate
\\328\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 41
tad
anayā
cañcvāsya
sakalaṃ
toyaṃ
śuṣkastʰalatāṃ
nayāmi
\
tad+
anayā
cañcvā
_asya
sakalaṃ+
toyaṃ+
śuṣka-stʰalatāṃ+
nayāmi
\
Sentence: 42
ṭiṭṭibʰy
āha
\
ṭiṭṭibʰy=
+
āha
\
Sentence: 43
bʰoḥ
kānta
yatra
jāhnavī
navanadīśatāni
gr̥hītvā
nityam
eva
praviśati
tatʰā
sindʰuś
ca
tat
katʰaṃ
tvam
aṣṭādaśanadīśataiḥ
pūryamāṇaṃ
taṃ
vipruṣavāhinyā
cañcvā
śoṣayiṣyasi
\
bʰoḥ
kānta
yatra
jāhnavī
nava-nadī-śatāni
gr̥hītvā
nityam
eva
praviśati
tatʰā
sindʰuś+
ca
tat
katʰaṃ+
tvam
aṣṭādaśa-nadī-śataiḥ
pūryamāṇaṃ+
taṃ+
vipruṣa-vāhinyā
cañcvā
śoṣayiṣyasi
\
Sentence: 44
tat
kim
aśraddʰeyenoktena
\
tat
kim
a-śraddʰeyena
_uktena
\
Sentence: 45
ṭiṭṭibʰa
āha
\
ṭiṭṭibʰa+
āha
\
Sentence: 46
priye
\
priye
\
Strophe: 329
Verse: a
anirvedaḥ
śriyo
mūlaṃ
cañcur
me
lohasaṃnibʰā
\
a-nirvedaḥ
śriyo+
mūlaṃ+
cañcur+
me
loha-saṃnibʰā
\
Verse: b
ahorātrāṇi
dīrgʰāṇi
samudraḥ
kiṃ
na
śuṣyati
\\329\\
aho-rātrāṇi
dīrgʰāṇi
samudraḥ
kiṃ+
na
śuṣyati
\\329\\
Strophe: 330
Verse: a
duradʰigamaḥ
parabʰāgo
yāvat
puruṣeṇa
paurūṣaṃ
na
kr̥taṃ
\
dur-adʰigamaḥ
para-bʰāgo+
yāvat
puruṣeṇa
paurūṣaṃ+
na
kr̥taṃ+
\
Verse: b
jayati
tulām
adʰirūḍʰo
bʰāsvān
api
jaladapaṭalāni
\\330\\
jayati
tulām
adʰirūḍʰo+
bʰāsvān
api
jala-da-paṭalāni
\\330\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 47
ṭiṭṭibʰy
āha
\
ṭiṭṭibʰy=
+
āha
\
Sentence: 48
yadi
tvayāvaśyaṃ
samudreṇa
saha
vairānuṣṭʰānaṃ
kāryaṃ
tad
anyān
api
vihagān
āhūya
suhr̥jjanasahita
evaṃ
samācara
\
yadi
tvayā
_āvaśyaṃ+
samudreṇa
saha
vaira-anuṣṭʰānaṃ+
kāryaṃ+
tad+
anyān
api
vihagān
āhūya
su-hr̥j-jana-sahita+
evaṃ+
samācara
\
Sentence: 49
uktaṃ
ca
\
uktaṃ+
ca
\
Strophe: 331
Verse: a
bahūnām
apy
asārāṇāṃ
samavāyo
hi
durjayaḥ
\
bahūnām
apy+
a-sārāṇāṃ+
samavāyo+
hi
dur-jayaḥ
\
Verse: b
tr̥ṇair
āveṣṭyate
rajjur
yayā
nāgo
'pi
badʰyate
\\331\\
tr̥ṇair+
āveṣṭyate
rajjur+
yayā
nāgo+
+api
badʰyate
\\331\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 50
tatʰā
ca
\
tatʰā
ca
\
Strophe: 332
Verse: a
caṭakākāṣṭʰakūṭena
makṣikādardurais
tatʰā
\
caṭakā-kāṣṭʰa-kūṭena
makṣikā-dardurais+
tatʰā
\
Verse: b
mahājanavirodʰena
kuñjaraḥ
pralayaṃ
gataḥ
\\332\\
mahā-jana-virodʰena
kuñjaraḥ
pralayaṃ+
gataḥ
\\332\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 51
ṭiṭṭibʰa
āha
\
ṭiṭṭibʰa+
āha
\
Sentence: 52
katʰam
etat
\
katʰam
etat
\
Sentence: 53
sā
prāha
\
sā
prāha
\
This text is part of the
TITUS
edition of
Pancatantra
.
Copyright
TITUS Project
, Frankfurt a/M, 22.4.2012. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.