TITUS
Pancatantra
Part No. 16
Chapter: 16
Kathā
16
Sentence: 1
asti
kasmiṃścid
vanoddeśe
vajradaṃṣṭro
nāma
siṃhaḥ
\
asti
kasmiṃś-cid+
vana-uddeśe
vajradaṃṣṭro+
nāma
siṃhaḥ
\
Sentence: 2
tasya
caturakakravyamukʰanāmānau
śr̥gālavr̥kau
sadā
anugatau
tatraiva
prativasataḥ
\
tasya
caturaka-kravyamukʰa-nāmānau
śr̥gāla-vr̥kau
sadā
_
anugatau
tatra
_eva
prativasataḥ
\
Sentence: 3
atʰānyadine
siṃhena
kadācid
āsannaprasavā
prasavavedanayā
svayūtʰād
bʰraṣṭoṣṭracy
upaviṣṭā
kasmiṃścid
vanoddeśe
samāsāditā
\
atʰa
_anya-dine
siṃhena
kadā-cid+
āsanna-prasavā
prasava-vedanayā
sva-yūtʰād+
bʰraṣṭā
_uṣṭracy=
+
upaviṣṭā
kasmiṃś-cid+
vana-uddeśe
samāsāditā
\
Sentence: 4
atʰa
tāṃ
vyāpādya
yāvad
udaraṃ
spʰāṭayati
tāvaj
jīvaṃl
lagʰudāserakaśiśur
niṣkrāntaḥ
\
atʰa
tāṃ+
vyāpādya
yāvad+
udaraṃ+
spʰāṭayati
tāvaj+
jīvaṃl+
lagʰu-dāseraka-śiśur+
niṣkrāntaḥ
\
Sentence: 5
siṃho
'pi
dāserakyāḥ
piśitena
saparivāraḥ
parāṃ
tr̥ptim
upāgataḥ
paraṃ
snehāt
sa
dāserakaṃ
gr̥ham
ānīyedam
uvāca
\
siṃho+
+api
dāserakyāḥ
piśitena
sa-parivāraḥ
parāṃ+
tr̥ptim
upāgataḥ
paraṃ+
snehāt
sa
dāserakaṃ+
gr̥ham
ānīya
_idam
uvāca
\
Sentence: 6
bʰadra
na
te
'sti
mr̥tyor
bʰayaṃ
matto
nānyasmād
api
\
bʰadra
na
te
+asti
mr̥tyor+
bʰayaṃ+
matto+
na
_anyasmād+
api
\
Sentence: 7
tataḥ
sveccʰayātra
vane
bʰramyatām
iti
\
tataḥ
sva-iccʰayā
_atra
vane
bʰramyatām
iti
\
Sentence: 8
yatas
te
śaṅkusadr̥śau
karṇāv
ataḥ
śaṅkukarṇo
nāma
bʰaviṣyasi
\
yatas+
te
śaṅku-sadr̥śau
karṇāv+
ataḥ
śaṅkukarṇo+
nāma
bʰaviṣyasi
\
Sentence: 9
evam
anuṣṭʰite
catvāro
'pi
ta
ekastʰāne
vihāriṇaḥ
parasparam
anekaprakāragoṣṭʰīsukʰam
anubʰavantas
tiṣṭʰanti
\
evam
anuṣṭʰite
catvāro+
+api
tae+
eka-stʰāne
vihāriṇaḥ
paras-param
an-eka-prakāra-go-ṣṭʰī-sukʰam
anubʰavantas+
tiṣṭʰanti
\
Sentence: 10
śaṅkukarṇo
'pi
yauvanapadavīm
ārūḍʰaḥ
kṣaṇam
api
na
taṃ
siṃhaṃ
muñcati
\
śaṅkukarṇo+
+api
yauvana-padavīm
ārūḍʰaḥ
kṣaṇam
api
na
taṃ+
siṃhaṃ+
muñcati
\
Sentence: 11
atʰa
kadācid
vajradaṃṣṭrasya
kenacid
vanyena
mattagajena
saha
yuddʰam
abʰavat
\
atʰa
kadā-cid+
vajradaṃṣṭrasya
kena-cid+
vanyena
matta-gajena
saha
yuddʰam
abʰavat
\
Sentence: 12
tena
madavīryāt
sa
dantaprahārais
tatʰā
kṣataśarīro
vihito
yatʰā
pracalituṃ
na
śaknoti
\
tena
mada-vīryāt
sa
danta-prahārais+
tatʰā
kṣata-śarīro+
vihito+
yatʰā
pracalituṃ+
na
śaknoti
\
Sentence: 13
tatkṣutkṣāmas
tān
provāca
\
tat-kṣut-kṣāmas+
tān
provāca
\
Sentence: 14
bʰo
bʰavantaḥ
\
bʰo+
bʰavantaḥ
\
Sentence: 15
anviṣyatāṃ
kiṃcit
sattvaṃ
yenāham
evaṃstʰito
'pi
tad
vyāpādyātmano
yuṣmākaṃ
ca
kṣutpraṇāśaṃ
karomi
\
anviṣyatāṃ+
kiṃ-cit
sattvaṃ+
yena
_aham
evaṃ-stʰito+
+api
tad+
vyāpādya
_ātmano+
yuṣmākaṃ+
ca
kṣut-praṇāśaṃ+
karomi
\
Sentence: 16
tac
cʰrutvā
te
trayo
'pi
vane
saṃdʰyākālaṃ
yāvad
bʰrāntāḥ
paraṃ
na
kiṃcit
sattvam
āsāditaṃ
\
tac+
+cʰrutvā
te
trayo+
+api
vane
saṃdʰyā-kālaṃ+
yāvad+
bʰrāntāḥ
paraṃ+
na
kiṃ-cit
sattvam
āsāditaṃ+
\
Sentence: 17
atʰa
caturakaś
cintayām
āsa
\
atʰa
caturakaś+
cintayām
āsa
\
Sentence: 18
yadi
śaṅkukarṇo
'yaṃ
vyāpādyate
tataḥ
sarveṣāṃ
katicid
dināni
tr̥ptir
bʰavati
paraṃ
nainaṃ
svāmī
mitratvād
āśrayasamāśritatvāc
ca
vināśayiṣyati
\
yadi
śaṅkukarṇo+
+ayaṃ+
vyāpādyate
tataḥ
sarveṣāṃ+
kati-cid+
dināni
tr̥ptir+
bʰavati
paraṃ+
na
_enaṃ+
svāmī
mitratvād+
āśraya-samāśritatvāc+
ca
vināśayiṣyati
\
Sentence: 19
atʰa
vā
buddʰiprabʰāveṇa
svāminaṃ
pratibodʰya
tatʰā
kariṣye
yatʰā
vyāpādayiṣyati
\
atʰa
vā
buddʰi-prabʰāveṇa
svāminaṃ+
pratibodʰya
tatʰā
kariṣye
yatʰā
vyāpādayiṣyati
\
Sentence: 20
uktaṃ
ca
\
uktaṃ+
ca
\
Strophe: 369
Verse: a
avadʰyaṃ
cātʰa
vāgamyam
akr̥tyaṃ
nāsti
kiṃcana
\
a-vadʰyaṃ+
ca
_atʰa
vā
_a-gamyam
a-kr̥tyaṃ+
na
_asti
kiṃ-cana
\
Verse: b
loke
buddʰimatāṃ
buddʰes
tasmāt
tāṃ
viniyojayet
\\369\\
loke
buddʰimatāṃ+
buddʰes+
tasmāt
tāṃ+
viniyojayet
\\369\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 21
evaṃ
vicintya
śaṅkukarṇam
idam
āha
\
evaṃ+
vicintya
śaṅkukarṇam
idam
āha
\
Sentence: 22
bʰoḥ
śaṅkukarṇa
svāmī
tāvat
patʰyaṃ
vinā
kṣudʰayā
pīḍyate
\
bʰoḥ
śaṅkukarṇa
svāmī
tāvat
patʰyaṃ+
vinā
kṣudʰayā
pīḍyate
\
Sentence: 23
svāmyabʰāvād
asmākam
api
dʰruvaṃ
vināśa
eva
\
svāmy-a-bʰāvād+
asmākam
api
dʰruvaṃ+
vināśa+
eva
\
Sentence: 24
tato
vākyaṃ
kiṃcit
svāmyartʰe
vadiṣyāmi
\
tato+
vākyaṃ+
kiṃ-cit
svāmy-artʰe
vadiṣyāmi
\
Sentence: 25
tac
cʰrūyatāṃ
\
tac+
+cʰrūyatāṃ+
\
Sentence: 26
śaṅkukarṇa
āha
\
śaṅkukarṇa+
āha
\
Sentence: 27
bʰoḥ
śīgʰraṃ
nivedyatāṃ
yena
te
vacanaṃ
śīgʰraṃ
nirvikalpaṃ
karomi
\
bʰoḥ
śīgʰraṃ+
nivedyatāṃ+
yena
te
vacanaṃ+
śīgʰraṃ+
nirvikalpaṃ+
karomi
\
Sentence: 28
aparaṃ
svāmino
hite
kr̥te
mayā
sukr̥taśataṃ
kr̥taṃ
bʰaviṣyati
\
a-paraṃ+
svāmino+
hite
kr̥te
mayā
su-kr̥ta-śataṃ+
kr̥taṃ+
bʰaviṣyati
\
Sentence: 29
atʰa
caturaka
āha
\
atʰa
caturaka+
āha
\
Sentence: 30
bʰo
bʰadra
ātmaśarīraṃ
dviguṇalābʰena
prayaccʰa
yena
te
dviguṇaṃ
śarīraṃ
bʰavati
svāminaḥ
punaḥ
prāṇayātrā
bʰavati
\
bʰo+
bʰadra
ātma-śarīraṃ+
dvi-guṇa-lābʰena
prayaccʰa
yena
te
dvi-guṇaṃ+
śarīraṃ+
bʰavati
svāminaḥ
punaḥ
prāṇa-yātrā
bʰavati
\
Sentence: 31
tad
ākarṇya
śaṅkukarṇaḥ
prāha
\
tad
ākarṇya
śaṅkukarṇaḥ
prāha
\
Sentence: 32
bʰadra
yady
evaṃ
tan
madīyaprayojanam
etad
ucyatāṃ
\
bʰadra
yady+
evaṃ+
tan+
madīya-prayojanam
etad+
ucyatāṃ+
\
Sentence: 33
svāmyartʰaḥ
kriyatām
iti
\
svāmy-artʰaḥ
kriyatām
iti
\
Sentence: 34
param
atra
dʰarmaḥ
pratibʰūr
iti
te
vicintya
sarve
siṃhasakāśam
ājagmuḥ
\
param
atra
dʰarmaḥ
pratibʰūr+
iti
te
vicintya
sarve
siṃha-sakāśam
ājagmuḥ
\
Sentence: 35
tataś
caturaka
āha
\
tataś+
caturaka+
āha
\
Sentence: 36
deva
na
kiṃcit
sattvaṃ
prāptaṃ
\
deva
na
kiṃ-cit
sattvaṃ+
prāptaṃ+
\
Sentence: 37
bʰagavān
ādityo
'py
astaṃgataḥ
\
bʰagavān
ādityo+
+apy+
astaṃ-gataḥ
\
Sentence: 38
tad
yadi
svāmī
dviguṇaṃ
śarīraṃ
prayaccʰati
tataḥ
śaṅkukarṇo
'yaṃ
dviguṇavr̥ddʰyā
svaśarīraṃ
prayaccʰati
dʰarmapratibʰuvā
\
tad+
yadi
svāmī
dvi-guṇaṃ+
śarīraṃ+
prayaccʰati
tataḥ
śaṅkukarṇo+
+ayaṃ+
dvi-guṇa-vr̥ddʰyā
sva-śarīraṃ+
prayaccʰati
dʰarma-pratibʰuvā
\
Sentence: 39
siṃha
āha
\
siṃha+
āha
\
Sentence: 40
bʰo
yady
evaṃ
tat
sundarataraṃ
\
bʰo+
yady+
evaṃ+
tat
sundarataraṃ+
\
Sentence: 41
vyavahārasyāsya
dʰarmaḥ
pratibʰūḥ
kriyatām
iti
\
vyavahārasya
_asya
dʰarmaḥ
pratibʰūḥ
kriyatām
iti
\
Sentence: 42
atʰa
siṃhavacanānantaraṃ
vr̥kaśr̥gālābʰyāṃ
vidāritobʰayakukṣiḥ
śaṅkukarṇaḥ
pañcatvam
upagataḥ
\
atʰa
siṃha-vacana-an-antaraṃ+
vr̥ka-śr̥gālābʰyāṃ+
vidārita-ubʰaya-kukṣiḥ
śaṅkukarṇaḥ
pañcatvam
upagataḥ
\
Sentence: 43
atʰa
vajradaṃṣṭraś
caturakam
āha
\
atʰa
vajradaṃṣṭraś+
caturakam
āha
\
Sentence: 44
bʰoś
caturaka
yāvad
ahaṃ
nadīṃ
gatvā
snānadevatārcanavidʰiṃ
kr̥tvāgaccʰāmi
tāvat
tvayātrāpramattena
bʰāvyam
ity
uktvā
nadyāṃ
gataḥ
\
bʰoś+
caturaka
yāvad+
ahaṃ+
nadīṃ+
gatvā
snāna-devatā-arcana-vidʰiṃ+
kr̥tvā
_āgaccʰāmi
tāvat
tvayā
_atra
_a-pramattena
bʰāvyam
ity+
uktvā
nadyāṃ+
gataḥ
\
Sentence: 45
atʰa
tasmin
gate
caturakaś
cintayām
āsa
\
atʰa
tasmin
gate
caturakaś+
cintayām
āsa
\
Sentence: 46
katʰaṃ
mamaikākino
bʰojyo
'yam
uṣṭro
bʰaviṣyati
iti
vicintya
kravyamukʰam
āha
\
katʰaṃ+
mama
_ekākino+
bʰojyo+
+ayam
uṣṭro+
bʰaviṣyati
_
iti
vicintya
kravyamukʰam
āha
\
Sentence: 47
bʰoḥ
kravyamukʰa
kṣudʰālur
bʰavān
\
bʰoḥ
kravyamukʰa
kṣudʰālur+
bʰavān
\
Sentence: 48
tad
yāvad
asau
svāmī
nāgaccʰati
tāvat
tvam
asya
uṣṭrasya
māṃsaṃ
bʰakṣaya
\
tad+
yāvad+
asau
svāmī
na
_āgaccʰati
tāvat
tvam
asya
_
uṣṭrasya
māṃsaṃ+
bʰakṣaya
\
Sentence: 49
ahaṃ
tvāṃ
svāmino
nirdoṣaṃ
pratipādayiṣyāmi
\
ahaṃ+
tvāṃ+
svāmino+
nirdoṣaṃ+
pratipādayiṣyāmi
\
Sentence: 50
so
'pi
tac
cʰrutvā
yāvat
kiṃcin
māṃsam
āsvādayati
tāvac
caturakeṇoktaṃ
\
so+
+api
tac+
+cʰrutvā
yāvat
kiṃ-cin+
māṃsam
āsvādayati
tāvac+
caturakeṇa
_uktaṃ+
\
Sentence: 51
bʰoḥ
kravyamukʰa
samāgaccʰati
svāmī
\
bʰoḥ
kravyamukʰa
samāgaccʰati
svāmī
\
Sentence: 52
tat
tyaktvainaṃ
dūre
tiṣṭʰa
yenāsya
bʰakṣaṇaṃ
na
vikalpayati
\
tat
tyaktvā
_enaṃ+
dūre
tiṣṭʰa
yena
_asya
bʰakṣaṇaṃ+
na
vikalpayati
\
Sentence: 53
tatʰānuṣṭʰite
siṃhaḥ
samāyāto
yāvad
uṣṭraṃ
paśyati
tāvad
riktīkr̥tahr̥dayo
dāserakaḥ
\
tatʰā
_anuṣṭʰite
siṃhaḥ
samāyāto+
yāvad+
uṣṭraṃ+
paśyati
tāvad+
riktī-kr̥ta-hr̥dayo+
dāserakaḥ
\
Sentence: 54
tato
bʰrūkuṭiṃ
kr̥tvā
paruṣataram
āha
\
tato+
bʰrū-kuṭiṃ+
kr̥tvā
paruṣataram
āha
\
Sentence: 55
aho
kenaiṣa
uṣṭra
uccʰiṣṭatāṃ
nīto
yena
tam
api
vyāpādayāmi
\
aho
kena
_eṣa
uṣṭra+
uccʰiṣṭatāṃ+
nīto+
yena
tam
api
vyāpādayāmi
\
Sentence: 56
evam
abʰihite
kravyamukʰaś
caturakamukʰam
avalokayati
\
evam
abʰihite
kravyamukʰaś+
caturaka-mukʰam
avalokayati
\
Sentence: 57
kila
tad
vada
kiṃcid
yena
mama
śāntir
bʰavati
\
kila
tad+
vada
kiṃ-cid+
yena
mama
śāntir+
bʰavati
\
Sentence: 58
atʰa
caturako
vihasyovāca
\
atʰa
caturako+
vihasya
_uvāca
\
Sentence: 59
bʰo
mām
anādr̥tya
piśitaṃ
bʰakṣayitvādʰunā
manmukʰam
avalokayasi
\
bʰo+
mām
an-ādr̥tya
piśitaṃ+
bʰakṣayitvā
_adʰunā
man-mukʰam
avalokayasi
\
Sentence: 60
tad
āsvādayāsya
durnayataroḥ
pʰalam
iti
\
tad+
āsvādaya
_asya
dur-naya-taroḥ
pʰalam
iti
\
Sentence: 61
tad
ākarṇya
kravyamukʰo
jīvanāśabʰayād
dūradeśaṃ
gataḥ
\
tad+
ākarṇya
kravyamukʰo+
jīva-nāśa-bʰayād+
dūra-deśaṃ+
gataḥ
\
Sentence: 62
etasminnantare
tena
mārgeṇa
dāserakasārtʰo
bʰārākrantaḥ
samāyātaḥ
\
etasminn-antare
tena
mārgeṇa
dāseraka-sa-artʰo+
bʰāra-ākrantaḥ
samāyātaḥ
\
Sentence: 63
tasyāgrasaroṣṭrasya
kaṇṭʰe
mahatī
gʰaṇṭā
baddʰā
\
tasya
_agra-sara-uṣṭrasya
kaṇṭʰe
mahatī
gʰaṇṭā
baddʰā
\
Sentence: 64
tasyāḥ
śabdaṃ
dūrato
'py
ākarṇya
siṃho
jambukam
āha
\
tasyāḥ
śabdaṃ+
dūrato+
+apy+
ākarṇya
siṃho+
jambukam
āha
\
Sentence: 65
bʰadra
jñāyatāṃ
kim
eṣa
raudraḥ
śabdaḥ
śrūyate
'śrutapūrvaḥ
\
bʰadra
jñāyatāṃ+
kim
eṣa
raudraḥ
śabdaḥ
śrūyate
+a-śruta-pūrvaḥ
\
Sentence: 66
tac
cʰrutvā
caturakaḥ
kiṃcid
vanāntaraṃ
gatvā
satvaram
abʰyupetya
provāca
\
tac+
+cʰrutvā
caturakaḥ
kiṃ-cid+
vana-antaraṃ+
gatvā
sa-tvaram
abʰyupetya
provāca
\
Sentence: 67
svāmin
gamyatāṃ
yadi
śaknoṣi
gantuṃ
\
svāmin
gamyatāṃ+
yadi
śaknoṣi
gantuṃ+
\
Sentence: 68
so
'bravīt
\
so+
+abravīt
\
Sentence: 69
bʰadra
kim
evaṃ
vyākulo
dr̥śyase
\
bʰadra
kim
evaṃ+
vyākulo+
dr̥śyase
\
Sentence: 70
tat
katʰaya
kim
etad
iti
\
tat
katʰaya
kim
etad+
iti
\
Sentence: 71
caturaka
āha
\
caturaka+
āha
\
Sentence: 72
svāminn
eṣa
dʰarmarājas
tavopari
kupito
yad
anenākāle
dāserako
'yaṃ
madīyo
vyāpāditas
tat
sahasraguṇam
uṣṭram
asya
sakāśād
grahīṣyāmīti
niścitya
br̥hanmānam
ādāyāgresarasyoṣṭrasya
grīvāyāṃ
gʰaṇṭāṃ
baddʰvā
vadʰyadāserakasaktān
api
pitr̥pitāmahān
ādāya
vairaniryātanārtʰam
āyāta
eva
\
svāminn+
eṣa
dʰarma-rājas+
tava
_upari
kupito+
yad+
anena
_a-kāle
dāserako+
+ayaṃ+
madīyo+
vyāpāditas+
tat
sahasra-guṇam
uṣṭram
asya
sakāśād+
grahīṣyāmi
_iti
niścitya
br̥han-mānam
ādāya
_agre-sarasya
_uṣṭrasya
grīvāyāṃ+
gʰaṇṭāṃ+
baddʰvā
vadʰya-dāseraka-saktān
api
pitr̥-pitāmahān
ādāya
vaira-niryātana-artʰam
āyāta+
eva
\
Sentence: 73
siṃho
'pi
tac
cʰrutvā
sarvato
dūrād
evāvalokya
mr̥tam
uṣṭraṃ
parityajya
prāṇabʰayāt
pranaṣṭaḥ
\
siṃho+
+api
tac+
+cʰrutvā
sarvato+
dūrād
eva
_avalokya
mr̥tam
uṣṭraṃ+
parityajya
prāṇa-bʰayāt
pranaṣṭaḥ
\
Sentence: 74
caturako
'pi
śanaiḥ
śanais
tasyoṣṭrasya
māṃsaṃ
bʰakṣayām
āsa
\\
caturako+
+api
śanaiḥ
śanais+
tasya
_uṣṭrasya
māṃsaṃ+
bʰakṣayām
āsa
\\
This text is part of the
TITUS
edition of
Pancatantra
.
Copyright
TITUS Project
, Frankfurt a/M, 22.4.2012. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.