TITUS
Pancatantra
Part No. 22
Tantra: 2
II
.
Chapter: 1
Kathā
1
Sentence: 1
asti
dākṣiṇātye
janapade
mahilāropyaṃ
nāma
nagaraṃ
\
asti
dākṣiṇātye
janapade
mahilāropyaṃ+
nāma
nagaraṃ+
\
Sentence: 2
tasya
nātidūre
maṭʰāyatanaṃ
bʰagavataḥ
śrīmahādevasya
\
tasya
na
_atidūre
maṭʰa-āyatanaṃ+
bʰagavataḥ
śrī-mahā-devasya
\
Sentence: 3
tatra
ca
tāmracūḍo
nāma
parivrājakaḥ
prativasati
sma
\
tatra
ca
tāmracūḍo+
nāma
parivrājakaḥ
prativasati
sma
\
Sentence: 4
sa
ca
nagare
bʰikṣāṭanaṃ
kr̥tvā
prāṇayātrāṃ
samācarati
\
sa
ca
nagare
bʰikṣā-aṭanaṃ+
kr̥tvā
prāṇa-yātrāṃ+
samācarati
\
Sentence: 5
bʰikṣāśeṣaṃ
ca
tatraiva
bʰikṣāpātre
nidʰāya
tad
bʰikṣāpātraṃ
nāgadante
vilambya
paścād
rātrau
svapiti
\
bʰikṣā-śeṣaṃ+
ca
tatra
_eva
bʰikṣā-pātre
nidʰāya
tad+
bʰikṣā-pātraṃ+
nāga-dante
vilambya
paścād+
rātrau
svapiti
\
Sentence: 6
pratyūṣe
ca
tad
annaṃ
karmakarāṇāṃ
datvā
samyak
tatraiva
devatāyatane
saṃmārjanopalepanamaṇḍanādikaṃ
samājñāpayati
\
pratyūṣe
ca
tad+
annaṃ+
karma-karāṇāṃ+
datvā
samyak
tatra
_eva
devatā-āyatane
saṃmārjana-upalepana-maṇḍana-ādikaṃ+
samājñāpayati
\
Sentence: 7
anyasminn
ahani
mama
bāndʰavair
veditaṃ
\
anyasminn+
ahani
mama
bāndʰavair+
veditaṃ+
\
Sentence: 8
svāmin
maṭʰāyatane
siddʰam
annaṃ
mūṣakabʰayāt
tatra
eva
bʰikṣāpātre
nihitaṃ
nāgadante
'valambitaṃ
tiṣṭʰati
sadaiva
\
svāmin
maṭʰa-āyatane
siddʰam
annaṃ+
mūṣaka-bʰayāt
tatra
_
eva
bʰikṣā-pātre
nihitaṃ+
nāga-dante
_avalambitaṃ+
tiṣṭʰati
sadā
_eva
\
Sentence: 9
tad
vayaṃ
bʰakṣayituṃ
na
śaknumaḥ
\
tad+
vayaṃ+
bʰakṣayituṃ+
na
śaknumaḥ
\
Sentence: 10
svāminaḥ
punar
agamyaṃ
kim
api
nāsti
\
svāminaḥ
punar+
a-gamyaṃ+
kim
api
na
_asti
\
Sentence: 11
tat
kiṃ
vr̥tʰāṭanenānyatra
\
tat
kiṃ+
vr̥tʰā-aṭanena
_anyatra
\
Sentence: 12
adya
tatra
gatvā
yatʰeccʰaṃ
bʰuñjmahe
tava
prasādāt
\
adya
tatra
gatvā
yatʰā-iccʰaṃ+
bʰuñjmahe
tava
prasādāt
\
Sentence: 13
tad
ākarṇyāhaṃ
sakalayūtʰaparivr̥tas
tatkṣaṇād
eva
tatra
gataḥ
\
tad+
ākarṇya
_ahaṃ+
sakala-yūtʰa-parivr̥tas+
tat-kṣaṇād+
eva
tatra
gataḥ
\
Sentence: 14
utpatya
ca
tasmin
bʰikṣāpātre
samārūḍʰaḥ
\
utpatya
ca
tasmin
bʰikṣā-pātre
samārūḍʰaḥ
\
Sentence: 15
tatra
bʰakṣyaviśeṣāṇi
sevakānāṃ
dattvā
paścāt
svayam
eva
bʰakṣayāmi
\
tatra
bʰakṣya-viśeṣāṇi
sevakānāṃ+
dattvā
paścāt
svayam
eva
bʰakṣayāmi
\
Sentence: 16
sarveṣāṃ
tr̥ptau
jātāyāṃ
bʰūyaḥ
svagr̥haṃ
gaccʰāmaḥ
\
sarveṣāṃ+
tr̥ptau
jātāyāṃ+
bʰūyaḥ
sva-gr̥haṃ+
gaccʰāmaḥ
\
Sentence: 17
evaṃ
nityam
eva
tad
annaṃ
bʰakṣayāmi
\
evaṃ+
nityam
eva
tad+
annaṃ+
bʰakṣayāmi
\
Sentence: 18
parivrājako
'pi
yatʰāśakti
rakṣati
\
parivrājako+
+api
yatʰā-śakti
rakṣati
\
Sentence: 19
paraṃ
yadaiva
nidrāntarito
bʰavati
tadāhaṃ
tatrārūhyātmakr̥tyaṃ
karomi
\
paraṃ+
yadā
_eva
nidrā-antarito+
bʰavati
tadā
_ahaṃ+
tatra
_ārūhya
_ātma-kr̥tyaṃ+
karomi
\
Sentence: 20
atʰa
kadācit
tena
mama
rakṣaṇārtʰaṃ
mahān
yatnaḥ
kr̥taḥ
\
atʰa
kadā-cit
tena
mama
rakṣaṇa-artʰaṃ+
mahān
yatnaḥ
kr̥taḥ
\
Sentence: 21
jarjaravaṃśaḥ
samānītaḥ
\
jarjara-vaṃśaḥ
samānītaḥ
\
Sentence: 22
tena
supto
'pi
mama
bʰayād
bʰikṣāpātraṃ
tāḍayati
\
tena
supto+
+api
mama
bʰayād+
bʰikṣā-pātraṃ+
tāḍayati
\
Sentence: 23
aham
apy
abʰakṣite
'py
anne
prahārabʰayād
apasarpāmi
\
aham
apy+
a-bʰakṣite
_apy+
anne
prahāra-bʰayād+
apasarpāmi
\
Sentence: 24
evaṃ
tena
saha
sakalāṃ
rātriṃ
vigrahaparasya
kālo
vrajati
\
evaṃ+
tena
saha
sakalāṃ+
rātriṃ+
vigraha-parasya
kālo+
vrajati
\
Sentence: 25
atʰānyasminn
ahani
tasya
maṭʰe
br̥hatspʰiṅ
nāmā
parivrājakas
tasya
suhr̥t
tīrtʰayātrāprasaṅgena
pāntʰaḥ
prāgʰūrṇakaḥ
samāyātaḥ
\
atʰa
_anyasminn+
ahani
tasya
maṭʰe
br̥hatspʰiṅ+
nāmā
parivrājakas+
tasya
su-hr̥t
tīrtʰa-yātrā-prasaṅgena
pāntʰaḥ
prāgʰūrṇakaḥ
samāyātaḥ
\
Sentence: 26
taṃ
dr̥ṣṭvā
pratyuttʰānavidʰinā
saṃbʰāvya
pratipattipūrvakam
abʰyāgatakriyayā
niyojitaḥ
\
taṃ+
dr̥ṣṭvā
pratyuttʰāna-vidʰinā
saṃbʰāvya
pratipatti-pūrvakam
abʰyāgata-kriyayā
niyojitaḥ
\
Sentence: 27
tataś
ca
rātrāv
ekatra
kuśasaṃstare
dvāv
api
prasuptau
dʰarmakatʰāṃ
katʰayitum
ārabdʰau
\
tataś+
ca
rātrāv+
ekatra
kuśa-saṃstare
dvāv+
api
prasuptau
dʰarma-katʰāṃ+
katʰayitum
ārabdʰau
\
Sentence: 28
atʰa
br̥hatspʰikkatʰāgoṣṭʰīṣu
sa
tāmracūḍo
mūṣakatrāsād
vyākṣiptamanā
jarjaravaṃśena
bʰikṣāpātraṃ
tāḍayaṃs
tasya
śūnyaṃ
prativacanaṃ
prayaccʰati
\
atʰa
br̥hatspʰik-katʰā-go-ṣṭʰīṣu
sa
tāmracūḍo+
mūṣaka-trāsād+
vyākṣipta-manā+
jarjara-vaṃśena
bʰikṣā-pātraṃ+
tāḍayaṃs+
tasya
śūnyaṃ+
prativacanaṃ+
prayaccʰati
\
Sentence: 29
tanmanā
na
kiṃcid
udāharati
\
tan-manā+
na
kiṃ-cid+
udāharati
\
Sentence: 30
atʰāsāv
abʰyāgataḥ
paraṃ
kopam
upāgatas
tam
uvāca
\
atʰa
_asāv+
abʰyāgataḥ
paraṃ+
kopam
upāgatas+
tam
uvāca
\
Sentence: 31
bʰos
tāmracūḍa
parijñātas
tvaṃ
samyaṅ
na
suhr̥t
\
bʰos+
tāmracūḍa
parijñātas+
tvaṃ+
samyaṅ+
na
su-hr̥t
\
Sentence: 32
tena
mayā
saha
sāhlādaṃ
na
jalpasi
\
tena
mayā
saha
sa-āhlādaṃ+
na
jalpasi
\
Sentence: 33
tad
rātrāv
api
tvadīyaṃ
maṭʰaṃ
tyaktvānyatra
maṭʰe
yāsyāmi
\
tad+
rātrāv+
api
tvadīyaṃ+
maṭʰaṃ+
tyaktvā
_anyatra
maṭʰe
yāsyāmi
\
Sentence: 34
uktaṃ
ca
\
uktaṃ+
ca
\
Strophe: 60
Verse: a
ehy
āgaccʰa
samāśrayāsanam
idaṃ
kasmāc
cirād
dr̥śyase
kā
vārtā
atidurbalo
'si
kuśalaṃ
prīto
'smi
te
darśanāt
\
ehy+
āgaccʰa
samāśraya-āsanam
idaṃ+
kasmāc+
cirād+
dr̥śyase
kā
vārtā
atidur-balo+
+asi
kuśalaṃ+
prīto+
+asmi
te
darśanāt
\
Verse: b
evaṃ
ye
samupāgatān
praṇayinaḥ
prahlādayanty
ādarāt
teṣāṃ
yuktam
aśaṅkitena
manasā
harmyāṇi
gantuṃ
sadā
\\60\\
evaṃ+
ye
samupāgatān
praṇayinaḥ
prahlādayanty+
ādarāt
teṣāṃ+
yuktam
a-śaṅkitena
manasā
harmyāṇi
gantuṃ+
sadā
\\60\\
Strophe: 61
Verse: a
gr̥hī
yatrāgataṃ
dr̥ṣṭvā
diśo
vīkṣeta
vāpy
adʰaḥ
\
gr̥hī
yatra
_āgataṃ+
dr̥ṣṭvā
diśo+
vīkṣeta
vā
_apy+
adʰaḥ
\
Verse: b
tatra
ye
sadane
yānti
te
śr̥ṅgarahitā
vr̥ṣāḥ
\\61\\
tatra
ye
sadane
yānti
te
śr̥ṅga-rahitā+
vr̥ṣāḥ
\\61\\
Strophe: 62
Verse: a
nābʰyuttʰānakriyā
yatra
nālāpā
madʰurākṣarāḥ
\
na
_abʰyuttʰāna-kriyā+
yatra
na
_ālāpā+
madʰura-akṣarāḥ
\
Verse: b
guṇadoṣakatʰā
naiva
tatra
harmye
na
gamyate
\\62\\
guṇa-doṣa-katʰā+
na
_eva
tatra
harmye
na
gamyate
\\62\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 35
tad
ekamaṭʰaprāptyāpi
tvaṃ
garvitaḥ
\
tad+
eka-maṭʰa-prāptyā
_api
tvaṃ+
garvitaḥ
\
Sentence: 36
tyaktaḥ
suhr̥tsnehaḥ
\
tyaktaḥ
su-hr̥t-snehaḥ
\
Sentence: 37
naitad
vetsi
yat
tvayā
maṭʰāśrayavyājena
narakopārjanā
kr̥tā
\
na
_etad+
vetsi
yat
tvayā
maṭʰa-āśraya-vyājena
naraka-upārjanā
kr̥tā
\
Sentence: 38
uktaṃ
ca
\
uktaṃ+
ca
\
Strophe: 63
Verse: a
narakāya
matis
te
cet
paurohityaṃ
samācara
\
narakāya
matis+
te
cet
paurohityaṃ+
samācara
\
Verse: b
varṣaṃ
yāvat
kim
anyena
maṭʰacintāṃ
dinatrayaṃ
\\63\\
varṣaṃ+
yāvat
kim
anyena
maṭʰa-cintāṃ+
dina-trayaṃ+
\\63\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 39
tan
mūrkʰa
śocitavyas
tvaṃ
garvaṃ
gataḥ
\
tan+
mūrkʰa
śocitavyas+
tvaṃ+
garvaṃ+
gataḥ
\
Sentence: 40
tad
ahaṃ
tvadīyaṃ
maṭʰaṃ
parityajya
yāsyāmi
\
tad+
ahaṃ+
tvadīyaṃ+
maṭʰaṃ+
parityajya
yāsyāmi
\
Sentence: 41
atʰa
tac
cʰrutvā
bʰayatrastamanās
tāmracūḍas
tam
uvāca
\
atʰa
tac+
+cʰrutvā
bʰaya-trasta-manās+
tāmracūḍas+
tam
uvāca
\
Sentence: 42
bʰo
bʰagavan
mā
maivaṃ
vada
\
bʰo+
bʰagavan
mā
mā
_evaṃ+
vada
\
Sentence: 43
na
tvatsamo
'nyo
mama
suhr̥t
kaścid
asti
\
na
tvat-samo+
+anyo+
mama
su-hr̥t
kaś-cid+
asti
\
Sentence: 44
paraṃ
tac
cʰrūyatāṃ
goṣṭʰīśaitʰilyakāraṇaṃ
\
paraṃ+
tac+
+cʰrūyatāṃ+
go-ṣṭʰī-śaitʰilya-kāraṇaṃ+
\
Sentence: 45
eṣa
durātmā
mūṣakaḥ
pronnatastʰāne
dʰr̥tam
api
bʰikṣāpātram
utplutyārohati
bʰikṣāśeṣaṃ
ca
tatrastʰaṃ
bʰakṣayati
\
eṣa
dur-ātmā
mūṣakaḥ
pronnata-stʰāne
dʰr̥tam
api
bʰikṣā-pātram
utplutya
_ārohati
bʰikṣā-śeṣaṃ+
ca
tatra-stʰaṃ+
bʰakṣayati
\
Sentence: 46
tadabʰāvād
eva
maṭʰe
mārjanakriyāpi
na
bʰavati
\
tad-a-bʰāvād+
eva
maṭʰe
mārjana-kriyā
_api
na
bʰavati
\
Sentence: 47
tan
mūṣakatrāsārtʰam
etena
vaṃśena
bʰikṣāpātraṃ
muhur
muhus
tāḍayāmi
\
tan+
mūṣaka-trāsa-artʰam
etena
vaṃśena
bʰikṣā-pātraṃ+
muhur+
muhus+
tāḍayāmi
\
Sentence: 48
nānyat
kāraṇam
iti
\
na
_anyat
kāraṇam
iti
\
Sentence: 49
aparam
etat
kutūhalaṃ
paśyāsya
durātmano
yan
mārjāramarkaṭādayo
'pi
tiraskr̥tā
asyotpatanena
\
a-param
etat
kutūhalaṃ+
paśya
_asya
dur-ātmano+
yan+
mārjāra-markaṭa-ādayo+
+api
tiras-kr̥tā+
asya
_utpatanena
\
Sentence: 50
br̥hatspʰig
āha
\
br̥hatspʰig+
āha
\
Sentence: 51
atʰa
jñāyate
tasya
bilaṃ
kasmiṃs
tatpradeśe
\
atʰa
jñāyate
tasya
bilaṃ+
kasmiṃs+
tat-pradeśe
\
Sentence: 52
tāmracūḍa
āha
\
tāmracūḍa+
āha
\
Sentence: 53
bʰagavan
na
vedmi
samyak
\
bʰagavan
na
vedmi
samyak
\
Sentence: 54
sa
āha
\
sa+
āha
\
Sentence: 55
nūnaṃ
nidʰānasyopari
tasya
bilaṃ
\
nūnaṃ+
nidʰānasya
_upari
tasya
bilaṃ+
\
Sentence: 56
nidʰānoṣmaṇā
prakūrdate
\
nidʰāna-ūṣmaṇā
prakūrdate
\
Sentence: 57
uktaṃ
ca
\
uktaṃ+
ca
\
Strophe: 64
Verse: a
ūṣmāpi
vittajo
vr̥ddʰiṃ
tejo
nayati
dehināṃ
\
ūṣmā
_api
vitta-jo+
vr̥ddʰiṃ+
tejo+
nayati
dehināṃ+
\
Verse: b
kiṃ
punas
tasya
saṃbʰogas
tyāgakarmasamanvitaḥ
\\64\\
kiṃ+
punas+
tasya
saṃbʰogas+
tyāga-karma-samanvitaḥ
\\64\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 58
tatʰā
ca
\
tatʰā
ca
\
Strophe: 65
Verse: a
nākasmāc
cʰāṇḍilīmātā
vikrīṇāti
tilais
tilān
\
na
_a-kasmāc+
+cʰāṇḍilī-mātā
vikrīṇāti
tilais+
tilān
\
Verse: b
luñcitān
itarair
yena
kāryam
atra
bʰaviṣyati
\\65\\
luñcitān
itarair+
yena
kāryam
atra
bʰaviṣyati
\\65\\
Strophe:
Verse:
Sentence: 59
tāmracūḍa
āha
\
tāmracūḍa+
āha
\
Sentence: 60
katʰam
etat
\
katʰam
etat
\
Sentence: 61
sa
āha
\
sa+
āha
\
This text is part of the
TITUS
edition of
Pancatantra
.
Copyright
TITUS Project
, Frankfurt a/M, 22.4.2012. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.