TITUS
Vagbhata, Astangahrdayasamhita
Part No. 2
Sutra: 2
Adhyaya: 1
Śārīrastʰāna
1
Verse: 1
Halfverse: ab
śuddʰe
śukrārtave
sat
-tvaḥ
sva
-karma
-kleśa
-coditaḥ
\
Halfverse: cd
garbʰaḥ
saṃpadyate
yukti
-vaśād
agnir
ivāraṇau
\\ 1 \\
Halfverse: bV
sva
-karma
-pʰala
-noditaḥ
Verse: 2
Halfverse: ab
bījātmakair
mahā
-bʰūtaiḥ
sūkṣmaiḥ
sat
-tvānugaiś
ca
saḥ
\
Halfverse: cd
mātuś
cāhāra
-rasa
-jaiḥ
kramāt
kukṣau
vivardʰate
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
tejo
yatʰārka
-raśmīnāṃ
spʰaṭikena
tiras
-kr̥tam
\
Halfverse: cd
nendʰanaṃ
dr̥śyate
gaccʰat
sat
-tvo
garbʰāśayaṃ
tatʰā
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
kāraṇānuvidʰāyi
-tvāt
kāryāṇāṃ
tat
-sva
-bʰāva
-tā
\
Halfverse: cd
nānā
-yony
-ākr̥tīḥ
sat
-tvo
dʰatte
'to
druta
-loha
-vat
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
ata
eva
ca
śukrasya
bāhulyāj
jāyate
pumān
\
Halfverse: cd
raktasya
strī
tayoḥ
sāmye
klībaḥ
śukrārtave
punaḥ
\\ 5 \\
Verse: 6
Halfverse: ab
vāyunā
bahu
-śo
bʰinne
yatʰā
-svaṃ
bahv
-apatya
-tā
\
Halfverse: cd
vi
-yoni
-vikr̥tākārā
jāyante
vikr̥tair
malaiḥ
\\ 6 \\
Verse: 7
Halfverse: ab
māsi
māsi
rajaḥ
strīṇāṃ
rasa
-jaṃ
sravati
try
-aham
\
Halfverse: cd
vatsarād
dvā
-daśād
ūrdʰvaṃ
yāti
pañcāśataḥ
kṣayam
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
pūrṇa
-ṣo
-ḍaśa
-varṣā
strī
pūrṇa
-viṃśena
saṃgatā
\
Halfverse: cd
śuddʰe
garbʰāśaye
mārge
rakte
śukre
'nile
hr̥di
\\ 8 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
vīrya
-vantaṃ
sutaṃ
sūte
tato
nyūnābdayoḥ
punaḥ
\
Halfverse: cd
rogy
alpāyur
a
-dʰanyo
vā
garbʰo
bʰavati
naiva
vā
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
vātādi
-kuṇapa
-grantʰi
-pūya
-kṣīṇa
-malāhvayam
\
Halfverse: cd
bījā
-samartʰaṃ
reto
-'sraṃ
sva
-liṅgair
doṣa
-jaṃ
vadet
\\ 10 \\
Halfverse: cV
prajā
-samartʰaṃ
reto
-'sraṃ
Verse: 11
Halfverse: ab
raktena
kuṇapaṃ
śleṣma
-vātābʰyāṃ
grantʰi
-saṃnibʰam
\
Halfverse: cd
pūyābʰaṃ
rakta
-pittābʰyāṃ
kṣīṇaṃ
māruta
-pittataḥ
\\ 11 \\
Verse: 12
Halfverse: ab
kr̥ccʰrāṇy
etāny
a
-sādʰyaṃ
tu
tri
-doṣaṃ
mūtra
-viṭ
-prabʰam
\
Halfverse: cd
kuryād
vātādibʰir
duṣṭe
svauṣadʰaṃ
kuṇape
punaḥ
\\ 12 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
dʰātakī
-puṣpa
-kʰadira
-dāḍimārjuna
-sādʰitam
\
Halfverse: cd
pāyayet
sarpir
atʰa
-vā
vipakvam
asanādibʰiḥ
\\ 13 \\
Verse: 14
Halfverse: ab
palāśa
-bʰasmāśmabʰidā
grantʰy
-ābʰe
pūya
-retasi
\
Halfverse: cd
parūṣaka
-vaṭādibʰyāṃ
kṣīṇe
śukra
-karī
kriyā
\\ 14 \\
Verse: 14+1
Halfverse: ab
snigdʰaṃ
vāntaṃ
viriktaṃ
ca
nirūḍʰam
anuvāsitam
\
Halfverse: cd
yojayec
cʰukra
-doṣārtaṃ
samyag
uttara
-vastibʰiḥ
\\ 14+1 \\
Verse: 15
Halfverse: ab
saṃśuddʰo
viṭ
-prabʰe
sarpir
hiṅgu
-sevyādi
-sādʰitam
\
Halfverse: cd
pibed
grantʰy
-ārtave
pāṭʰā
-vyoṣa
-vr̥kṣaka
-jaṃ
jalam
\\ 15 \\
Halfverse: bV
hiṅgu
-sevyāgni
-sādʰitam
Verse: 16
Halfverse: ab
peyaṃ
kuṇapa
-pūyāsre
candanaṃ
vakṣyate
tu
yat
\
Halfverse: cd
guhya
-roge
ca
tat
sarvaṃ
kāryaṃ
sottara
-vastikam
\\ 16 \\
Verse: 17
Halfverse: ab
śukraṃ
śuklaṃ
guru
snigdʰaṃ
madʰuraṃ
bahalaṃ
bahu
\
Halfverse: cd
gʰr̥ta
-mākṣika
-tailābʰaṃ
sad
-garbʰāyārtavaṃ
punaḥ
\\ 17 \\
Halfverse: aV
śuddʰaṃ
śukraṃ
guru
snigdʰaṃ
Verse: 18
Halfverse: ab
lākṣā
-rasa
-śaśāsrābʰaṃ
dʰautaṃ
yac
ca
virajyate
\
Halfverse: cd
śuddʰa
-śukrārtavaṃ
svastʰaṃ
saṃraktaṃ
mitʰunaṃ
mitʰaḥ
\\ 18 \\
Verse: 19
Halfverse: ab
snehaiḥ
puṃ
-savanaiḥ
snigdʰaṃ
śuddʰaṃ
śīlita
-vastikam
\
Halfverse: cd
naraṃ
viśeṣāt
kṣīrājyair
madʰurauṣadʰa
-saṃskr̥taiḥ
\\ 19 \\
Halfverse: dV
madʰurauṣadʰa
-sādʰitaiḥ
Verse: 20
Halfverse: ab
nārīṃ
tailena
māṣaiś
ca
pittalaiḥ
samupācaret
\
Halfverse: cd
kṣāma
-prasanna
-vadanāṃ
spʰurac
-cʰroṇi
-payo
-dʰarām
\\ 20 \\
Halfverse: cV
kṣāmāṃ
prasanna
-vadanāṃ
Verse: 21
Halfverse: ab
srastākṣi
-kukṣiṃ
puṃs
-kāmāṃ
vidyād
r̥tu
-matīṃ
striyam
\
Halfverse: cd
padmaṃ
saṃkocam
āyāti
dine
'tīte
yatʰā
tatʰā
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
r̥tāv
atīte
yoniḥ
sā
śukraṃ
nātaḥ
pratīccʰati
\
Halfverse: cd
māsenopacitaṃ
raktaṃ
dʰamanībʰyām
r̥tau
punaḥ
\\ 22 \\
Halfverse: bV
śukraṃ
nāntaḥ
pratīccʰati
Verse: 23
Halfverse: ab
īṣat
-kr̥ṣṇaṃ
vi
-gandʰaṃ
ca
vāyur
yoni
-mukʰān
nudet
\
Halfverse: cd
tataḥ
puṣpekṣaṇād
eva
kalyāṇa
-dʰyāyinī
try
-aham
\\ 23 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
mr̥jālaṅkāra
-rahitā
darbʰa
-saṃstara
-śāyinī
\
Halfverse: cd
kṣaireyaṃ
yāvakaṃ
stokaṃ
koṣṭʰa
-śodʰana
-karṣaṇam
\\ 24 \\
Halfverse: dV
koṣṭʰa
-śodʰana
-karśanam
Verse: 25
Halfverse: ab
parṇe
śarāve
haste
vā
bʰuñjīta
brahma
-cāriṇī
\
Halfverse: cd
caturtʰe
'hni
tataḥ
snātā
śukla
-mālyāmbarā
śuciḥ
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
iccʰantī
bʰartr̥
-sadr̥śaṃ
putraṃ
paśyet
puraḥ
patim
\
Halfverse: cd
r̥tus
tu
dvā
-daśa
niśāḥ
pūrvās
tisro
'tra
ninditāḥ
\\ 26 \\
Halfverse: dV
pūrvās
tisraś
ca
ninditāḥ
Verse: 27
Halfverse: ab
ekā
-daśī
ca
yugmāsu
syāt
putro
'nyāsu
kanyakā
\
Halfverse: cd
upādʰyāyo
'tʰa
putrīyaṃ
kurvīta
vidʰi
-vad
vidʰim
\\ 27 \\
Halfverse: bV
syāt
putro
'nya
-tra
kanyakā
Verse: 28
Halfverse: ab
namas
-kāra
-parāyās
tu
śūdrāyā
mantra
-varjitam
\
Halfverse: cd
a
-vandʰya
evaṃ
saṃyogaḥ
syād
apatyaṃ
ca
kāmataḥ
\\ 28 \\
Verse: 29
Halfverse: ab
santo
hy
āhur
apatyārtʰaṃ
dam
-patyoḥ
saṃgatiṃ
rahaḥ
\
Halfverse: cd
dur
-apatyaṃ
kulāṅgāro
gotre
jātaṃ
mahaty
api
\\ 29 \\
Halfverse: bV
dam
-patyoḥ
saṃgataṃ
rahaḥ
Halfverse: cV2
dur
-apatyaṃ
kulāṅgāraṃ
Verse: 30
Halfverse: ab
iccʰetāṃ
yādr̥śaṃ
putraṃ
tad
-rūpa
-caritāṃś
ca
tau
\
Halfverse: cd
cintayetāṃ
jana
-padāṃs
tad
-ācāra
-pariccʰadau
\\ 30 \\
Verse: 31
Halfverse: ab
karmānte
ca
pumān
sarpiḥ
-kṣīra
-śāly
-odanāśitaḥ
\
Halfverse: cd
prāg
dakṣiṇena
pādena
śayyāṃ
mauhūrtikājñayā
\\ 31 \\
Verse: 32
Halfverse: ab
ārohet
strī
tu
vāmena
tasya
dakṣiṇa
-pārśvataḥ
\
Halfverse: cd
taila
-māṣottarāhārā
tatra
mantr
aṃ
prayojayet
\\ 32 \\
Halfverse: aV
ārohet
strī
ca
vāmena
Verse: 32+1
Halfverse: ab
āhir
asy
āyur
asi
sarvataḥ
pratiṣṭʰāsi
\\
32+1a
\\
Halfverse: aV
ahir
asi
sarvataḥ
pratiṣṭʰāsi
Halfverse: cd
dʰātā
tvāṃ
dadʰātu
vidʰātā
tvāṃ
dadʰātu
\\
32+1b
\\
Halfverse: c
brahma
-varcasā
bʰaveti
\\
32+1c
\\
Halfverse: cV
brahma
-varcasā
bʰaved
iti
Verse: 33
Halfverse: ab
brahmā
br̥haspatir
viṣṇuḥ
somaḥ
sūryas
tatʰāśvinau
\
Halfverse: cd
bʰago
'tʰa
mitrā
-varuṇau
vīraṃ
dadatu
me
sutam
\\ 33 \\
Verse: 34
Halfverse: ab
sāntvayitvā
tato
'nya
-nyaṃ
saṃviśetāṃ
mudānvitau
\
Halfverse: cd
uttānā
tan
-manā
yoṣit
tiṣṭʰed
aṅgaiḥ
su
-saṃstʰitaiḥ
\\ 34 \\
Halfverse: aV
sāntayitvā
tato
'nyo
-'nyaṃ
Halfverse: bV2
saṃvasetāṃ
mudānvitau
Verse: 35
Halfverse: ab
tatʰā
hi
bījaṃ
gr̥hṇāti
doṣaiḥ
sva
-stʰānam
āstʰitaiḥ
\
Halfverse: cd
liṅgaṃ
tu
sadyo
-garbʰāyā
yonyā
bījasya
saṃgrahaḥ
\\ 35 \\
Halfverse: bV
doṣaiḥ
sva
-stʰānam
āśritaiḥ
Halfverse: dV2
yonyāṃ
bījasya
saṃgrahaḥ
Verse: 36
Halfverse: ab
tr̥ptir
guru
-tvaṃ
spʰuraṇaṃ
śukrāsrān
-anu
bandʰanam
\
Halfverse: cd
hr̥daya
-spandanaṃ
tandrā
tr̥ḍ
glānī
roma
-harṣaṇam
\\ 36 \\
Verse: 37
Halfverse: ab
a
-vyaktaḥ
pratʰame
māsi
saptāhāt
kalalī
-bʰavet
\
Halfverse: cd
garbʰaḥ
puṃ
-savanāny
atra
pūrvaṃ
vyakteḥ
prayojayet
\\ 37 \\
Verse: 38
Halfverse: ab
balī
puruṣa
-kāro
hi
daivam
apy
ativartate
\
Halfverse: cd
puṣye
puruṣakaṃ
haimaṃ
rājataṃ
vātʰa
-vāyasam
\\ 38 \\
Verse: 39
Halfverse: ab
kr̥tvāgni
-varṇaṃ
nirvāpya
kṣīre
tasyāñjaliṃ
pibet
\
Halfverse: cd
gauradaṇḍam
apāmārgaṃ
jīvakarṣabʰa
-sairyakān
\\ 39 \\
Verse: 40
Halfverse: ab
pibet
puṣye
jale
piṣṭān
eka
-dvi
-tri
-samasta
-śaḥ
\
Halfverse: cd
kṣīreṇa
śveta
-br̥hatī
-mūlaṃ
nāsā
-puṭe
svayam
\\ 40 \\
Verse: 41
Halfverse: ab
putrārtʰaṃ
dakṣiṇe
siñced
vāme
duhitr̥
-vāñcʰayā
\
Halfverse: cd
payasā
lakṣmaṇā
-mūlaṃ
putrotpāda
-stʰiti
-pradam
\\ 41 \\
Verse: 42
Halfverse: ab
nāsayāsyena
vā
pītaṃ
vaṭa
-śuṅgāṣṭakaṃ
tatʰā
\
Halfverse: cd
oṣadʰīr
jīvanīyāś
ca
bāhyāntar
upayojayet
\\ 42 \\
Halfverse: bV
vaṭa
-śr̥ṅgāṣṭakaṃ
tatʰā
Verse: 43
Halfverse: ab
upacāraḥ
priya
-hitair
bʰartrā
bʰr̥tyaiś
ca
garbʰa
-dʰr̥k
\
Halfverse: cd
nava
-nīta
-gʰr̥ta
-kṣīraiḥ
sadā
cainām
upācaret
\\ 43 \\
Verse: 44
Halfverse: ab
ati
-vyavāyam
āyāsaṃ
bʰāraṃ
prāvaraṇaṃ
guru
\
Halfverse: cd
a
-kāla
-jāgara
-svapnaṃ
kaṭʰinotkaṭakāsanam
\\ 44 \\
Halfverse: aV
ati
-vyavāyaṃ
vyāyāmaṃ
Halfverse: cV2
a
-kāla
-jāgara
-svapna
-
Halfverse: dV3
-kaṭʰinotkaṭakāsanam
Halfverse: dV
kaṭʰinotkaṭukāsanam
Halfverse: dV2
-kaṭʰinotkuṭakāsanam
Verse: 45
Halfverse: ab
śoka
-krodʰa
-bʰayodvega
-vega
-śraddʰā
-vidʰāraṇam
\
Halfverse: cd
upavāsādʰva
-tīkṣṇoṣṇa
-guru
-viṣṭambʰi
-bʰojanam
\\ 45 \\
Halfverse: cV
upavāsādi
-tīkṣṇoṣṇa
-
Verse: 46
Halfverse: ab
raktaṃ
nivasanaṃ
śvabʰra
-kūpekṣāṃ
madyam
āmiṣam
\
Halfverse: cd
uttāna
-śayanaṃ
yac
ca
striyo
neccʰanti
tat
tyajet
\\ 46 \\
Halfverse: aV
raktaṃ
vi
-vasanaṃ
śvabʰra
-
Verse: 47
Halfverse: ab
tatʰā
rakta
-srutiṃ
śuddʰiṃ
vastim
ā
-māsato
'ṣṭamāt
\
Halfverse: cd
ebʰir
garbʰaḥ
sraved
āmaḥ
kukṣau
śuṣyen
mriyeta
vā
\\ 47 \\
Halfverse: cV
evaṃ
garbʰaḥ
sraved
āmaḥ
Verse: 48
Halfverse: ab
vātalaiś
ca
bʰaved
garbʰaḥ
kubjāndʰa
-jaḍa
-vāmanaḥ
\
Halfverse: cd
pittalaiḥ
kʰalatiḥ
piṅgaḥ
śvitrī
pāṇḍuḥ
kapʰātmabʰiḥ
\\ 48 \\
Verse: 49
Halfverse: ab
vyādʰīṃś
cāsyā
mr̥du
-sukʰair
a
-tīkṣṇair
auṣadʰair
jayet
\
Halfverse: cd
dvitīye
māsi
kalalād
gʰanaḥ
peśy
atʰa
-vārbudam
\\ 49 \\
Verse: 50
Halfverse: ab
puṃ
-strī
-klībāḥ
kramāt
tebʰyas
tatra
vyaktasya
lakṣaṇam
\
Halfverse: cd
kṣāma
-tā
garimā
kukṣer
mūrcʰā
cʰardir
a
-rocakaḥ
\\ 50 \\
Halfverse: cV
kṣāma
-tā
garimā
kukṣau
Verse: 51
Halfverse: ab
jr̥mbʰā
prasekaḥ
sadanaṃ
roma
-rājyāḥ
prakāśanam
\
Halfverse: cd
amleṣṭa
-tā
stanau
pīnau
sa
-stanyau
kr̥ṣṇa
-cūcukau
\\ 51 \\
Verse: 52
Halfverse: ab
pāda
-śopʰo
vidāho
'nye
śraddʰāś
ca
vividʰātmikāḥ
\
Halfverse: cd
mātr̥
-jaṃ
hy
asya
hr̥dayaṃ
mātuś
ca
hr̥dayena
tat
\\ 52 \\
Halfverse: aV
pāda
-śopʰo
vidāho
'nne
Verse: 53
Halfverse: ab
saṃbaddʰaṃ
tena
garbʰiṇyā
neṣṭaṃ
śraddʰā
-vimānanam
\
Halfverse: cd
deyam
apy
a
-hitaṃ
tasyai
hitopahitam
alpakam
\\ 53 \\
Halfverse: bV
neṣṭaṃ
śraddʰā
-vidʰāraṇam
Halfverse: bV2
neṣṭaṃ
śraddʰāvamānanam
Verse: 54
Halfverse: ab
śraddʰā
-vigʰātād
garbʰasya
vikr̥tiś
cyutir
eva
vā
\
Halfverse: cd
vyaktī
-bʰavati
māse
'sya
tr̥tīye
gātra
-pañcakam
\\ 54 \\
Halfverse: aV
śraddʰābʰigʰātād
garbʰasya
Verse: 55
Halfverse: ab
mūrdʰā
dve
saktʰinī
bāhū
sarva
-sūkṣmāṅga
-janma
ca
\
Halfverse: cd
samam
eva
hi
mūrdʰādyair
jñānaṃ
ca
sukʰa
-duḥkʰayoḥ
\\ 55 \\
Halfverse: bV
sarva
-sūkṣmāṅga
-janma
tu
Halfverse: dV2
vijñānaṃ
sukʰa
-duḥkʰayoḥ
Verse: 56
Halfverse: ab
garbʰasya
nābʰau
mātuś
ca
hr̥di
nāḍī
nibadʰyate
\
Halfverse: cd
yayā
sa
puṣṭim
āpnoti
kedāra
iva
kulyayā
\\ 56 \\
Halfverse: cV
yayā
puṣṭim
avāpnoti
Verse: 57
Halfverse: ab
caturtʰe
vyakta
-tāṅgānāṃ
cetanāyāś
ca
pañcame
\
Halfverse: cd
ṣaṣṭʰe
snāyu
-sirā
-roma
-bala
-varṇa
-nakʰa
-tvacām
\\ 57 \\
Verse: 58
Halfverse: ab
sarvaiḥ
sarvāṅga
-saṃpūrṇo
bʰāvaiḥ
puṣyati
saptame
\\
58ab
\\
Halfverse: cd
garbʰeṇotpīḍitā
doṣās
tasmin
hr̥dayam
āśritāḥ
\\
58cd
\\
Halfverse: ef
kaṇḍūṃ
vidāhaṃ
kurvanti
garbʰiṇyāḥ
kikkisāni
ca
\\
58ef
\\
Verse: 59
Halfverse: ab
nava
-nītaṃ
hitaṃ
tatra
kolāmbu
-madʰurauṣadʰaiḥ
\
Halfverse: cd
siddʰam
alpa
-paṭu
-snehaṃ
lagʰu
svādu
ca
bʰojanam
\\ 59 \\
Verse: 60
Halfverse: ab
candanośīra
-kalkena
limped
ūru
-stanodaram
\
Halfverse: cd
śreṣṭʰayā
vaiṇa
-hariṇa
-śaśa
-śoṇita
-yuktayā
\\ 60 \\
Verse: 61
Halfverse: ab
aśvagʰna
-pattra
-siddʰena
tailenābʰyajya
mardayet
\
Halfverse: cd
paṭola
-nimba
-mañjiṣṭʰā
-surasaiḥ
secayet
punaḥ
\\ 61 \\
Verse: 62
Halfverse: ab
dārvī
-madʰuka
-toyena
mr̥jāṃ
ca
pariśīlayet
\
Halfverse: cd
ojo
'ṣṭame
saṃcarati
mātā
-putrau
muhuḥ
kramāt
\\ 62 \\
Verse: 63
Halfverse: ab
tena
tau
mlāna
-muditau
tatra
jāto
na
jīvati
\
Halfverse: cd
śiśur
ojo
-'n
-avastʰānān
nārī
saṃśayitā
bʰavet
\\ 63 \\
Halfverse: bV
syātām
atra
na
jīvati
Halfverse: bV2
syātāṃ
jāto
na
jīvati
Verse: 64
Halfverse: ab
kṣīra
-peyā
ca
peyātra
sa
-gʰr̥tānvāsanaṃ
gʰr̥tam
\
Halfverse: cd
madʰuraiḥ
sādʰitaṃ
śuddʰyai
purāṇa
-śakr̥tas
tatʰā
\\ 64 \\
Halfverse: bV
sa
-gʰr̥tānvāsanaṃ
hitam
Verse: 65
Halfverse: ab
śuṣka
-mūlaka
-kolāmla
-kaṣāyeṇa
praśasyate
\
Halfverse: cd
śatāhvā
-kalkito
vastiḥ
sa
-taila
-gʰr̥ta
-saindʰavaḥ
\\ 65 \\
Verse: 66
Halfverse: ab
tasmiṃs
tv
ekāha
-yāte
'pi
kālaḥ
sūter
ataḥ
param
\
Halfverse: cd
varṣād
vikāra
-kārī
syāt
kukṣau
vātena
dʰāritaḥ
\\ 66 \\
Halfverse: aV
tasminn
ekāha
-yāte
'pi
Verse: 67
Halfverse: ab
śastaś
ca
navame
māsi
snigdʰo
māṃsa
-rasaudanaḥ
\
Halfverse: cd
bahu
-snehā
yavāgūr
vā
pūrvoktaṃ
cānuvāsanam
\\ 67 \\
Halfverse: bV
snigdʰa
-māṃsa
-rasaudanaḥ
Verse: 68
Halfverse: ab
tata
eva
picuṃ
cāsyā
yonau
nityaṃ
nidʰāpayet
\
Halfverse: cd
vāta
-gʰna
-pattra
-bʰaṅgāmbʰaḥ
śītaṃ
snāne
'nv
-ahaṃ
hitam
\\ 68 \\
Verse: 69
Halfverse: ab
niḥ
-snehāṅgī
na
navamān
māsāt
prabʰr̥ti
vāsayet
\
Halfverse: cd
prāg
dakṣiṇa
-stana
-stanyā
pūrvaṃ
tat
-pārśva
-ceṣṭinī
\\ 69 \\
Verse: 70
Halfverse: ab
puṃ
-nāma
-daurhr̥da
-praśna
-ratā
puṃ
-svapna
-darśinī
\
Halfverse: cd
unnate
dakṣiṇe
kukṣau
garbʰe
ca
parimaṇḍale
\\ 70 \\
Verse: 71
Halfverse: ab
putraṃ
sūte
'nya
-tʰā
kanyāṃ
yā
ceccʰati
nr̥
-saṃgatim
\
Halfverse: cd
nr̥tya
-vāditra
-gāndʰarva
-gandʰa
-mālya
-priyā
ca
yā
\\ 71 \\
Verse: 72
Halfverse: ab
klībaṃ
tat
-saṃkare
tatra
madʰyaṃ
kukṣeḥ
samunnatam
\
Halfverse: cd
yamau
pārśva
-dvayonnāmāt
kukṣau
droṇyām
iva
stʰite
\\ 72 \\
Verse: 73
Halfverse: ab
prāk
caiva
navamān
māsāt
sā
sūti
-gr̥ham
āśrayet
\
Halfverse: cd
deśe
praśaste
saṃbʰāraiḥ
saṃpannaṃ
sādʰake
'hani
\\ 73 \\
Halfverse: bV
sūtikā
-gr̥ham
āśrayet
Verse: 74
Halfverse: ab
tatrodīkṣeta
sā
sūtiṃ
sūtikā
-parivāritā
\
Halfverse: cd
adya
-śvaḥ
-prasave
glāniḥ
kukṣy
-akṣi
-ślatʰa
-tā
klamaḥ
\\ 74 \\
Halfverse: cV
āsanna
-prasave
glāniḥ
Verse: 75
Halfverse: ab
adʰo
-guru
-tvam
a
-ruciḥ
praseko
bahu
-mūtra
-tā
\
Halfverse: cd
vedanorūdara
-kaṭī
-pr̥ṣṭʰa
-hr̥d
-vasti
-vaṅkṣaṇe
\\ 75 \\
Verse: 76
Halfverse: ab
yoni
-bʰeda
-rujā
-toda
-spʰuraṇa
-sravaṇāni
ca
\
Halfverse: cd
āvīnām
anu
janmātas
tato
garbʰodaka
-srutiḥ
\\ 76 \\
Verse: 77
Halfverse: ab
atʰopastʰita
-garbʰāṃ
tāṃ
kr̥ta
-kautuka
-magalām
\
Halfverse: cd
hasta
-stʰa
-puṃ
-nāma
-pʰalāṃ
sv
-abʰyaktoṣṇāmbu
-secitām
\\ 77 \\
Halfverse: dV
sv
-aktām
uṣṇāmbu
-secitām
Verse: 78
Halfverse: ab
pāyayet
sa
-gʰr̥tāṃ
peyāṃ
tanau
bʰū
-śayane
stʰitām
\
Halfverse: cd
ābʰugna
-saktʰim
uttānām
abʰyaktāṅgīṃ
punaḥ
punaḥ
\\ 78 \\
Verse: 79
Halfverse: ab
adʰo
nābʰer
vimr̥dnīyāt
kārayej
jr̥mbʰa
-caṅkramam
\
Halfverse: cd
garbʰaḥ
prayāty
avāg
evaṃ
tal
-liṅgaṃ
hr̥d
-vimokṣataḥ
\\ 79 \\
Verse: 80
Halfverse: ab
āviśya
jaṭʰaraṃ
garbʰo
vaster
upari
tiṣṭʰati
\
Halfverse: cd
āvyo
'bʰitvarayanty
enāṃ
kʰaṭvām
āropayet
tataḥ
\\ 80 \\
Halfverse: cV
āvyo
hi
tvarayanty
enāṃ
Verse: 81
Halfverse: ab
atʰa
saṃpīḍite
garbʰe
yonim
asyāḥ
prasārayet
\
Halfverse: cd
mr̥du
pūrvaṃ
pravāheta
bāḍʰam
ā
-prasavāc
ca
sā
\\ 81 \\
Halfverse: bV
yonim
asyāḥ
prasādʰayet
Verse: 82
Halfverse: ab
harṣayet
tāṃ
muhuḥ
putra
-janma
-śabda
-jalānilaiḥ
\
Halfverse: cd
pratyāyānti
tatʰā
prāṇāḥ
sūti
-kleśāvasāditāḥ
\\ 82 \\
Verse: 83
Halfverse: ab
dʰūpayed
garbʰa
-saṅge
tu
yoniṃ
kr̥ṣṇāhi
-kañcukaiḥ
\
Halfverse: cd
hiraṇyapuṣpī
-mūlaṃ
ca
pāṇi
-pādena
dʰārayet
\\ 83 \\
Verse: 84
Halfverse: ab
suvarcalāṃ
viśalyāṃ
vā
jarāyv
-a
-patane
'pi
ca
\
Halfverse: cd
kāryam
etat
tatʰotkṣipya
bāhvor
enāṃ
vikampayet
\\ 84 \\
Halfverse: cV
kāryam
etat
tatʰotkr̥ṣya
Halfverse: dV2
bāhvor
etāṃ
vikampayet
Verse: 85
Halfverse: ab
kaṭīm
ākoṭayet
pārṣṇyā
spʰijau
gāḍʰaṃ
nipīḍayet
\
Halfverse: cd
tālu
-kaṇṭʰaṃ
spr̥śed
veṇyā
mūrdʰni
dadyāt
snuhī
-payaḥ
\\ 85 \\
Verse: 86
Halfverse: ab
bʰūrja
-lāṅgalikī
-tumbī
-sarpa
-tvak
-kuṣṭʰa
-sarṣapaiḥ
\
Halfverse: cd
pr̥tʰag
dvābʰyāṃ
samastair
vā
yoni
-lepana
-dʰūpanam
\\ 86 \\
Halfverse: dV
yoni
-dʰūpaṃ
ca
lepanam
Verse: 87
Halfverse: ab
kuṣṭʰa
-tālīśa
-kalkaṃ
vā
surā
-maṇḍena
pāyayet
\
Halfverse: cd
yūṣeṇa
vā
kulattʰānāṃ
bālbajenāsavena
vā
\\ 87 \\
Halfverse: dV
bilva
-jenāsavena
vā
Verse: 88
Halfverse: ab
śatāhvā
-sarṣapājājī
-śigru
-tīkṣṇaka
-citrakaiḥ
\
Halfverse: cd
sa
-hiṅgu
-kuṣṭʰa
-madanair
mūtre
kṣīre
ca
sārṣapam
\\ 88 \\
Verse: 89
Halfverse: ab
tailaṃ
siddʰaṃ
hitaṃ
pāyau
yonyāṃ
vāpy
anuvāsanam
\
Halfverse: cd
śatapuṣpā
-vacā
-kuṣṭʰa
-kaṇā
-sarṣapa
-kalkitaḥ
\\ 89 \\
Halfverse: bV
yonyāṃ
vā
hy
anuvāsanam
Verse: 90
Halfverse: ab
nirūhaḥ
pātayaty
āśu
sa
-sneha
-lavaṇo
'parām
\
Halfverse: cd
tat
-saṅge
hy
anilo
hetuḥ
sā
niryāty
āśu
taj
-jayāt
\\ 90 \\
Verse: 91
Halfverse: ab
kuśalā
pāṇināktena
haret
kŠpta
-nakʰena
vā
\
Halfverse: cd
mukta
-garbʰāparāṃ
yoniṃ
tailenāṅgaṃ
ca
mardayet
\\ 91 \\
Verse: 92
Halfverse: ab
makkallākʰye
śiro
-vasti
-koṣṭʰa
-śūle
tu
pāyayet
\
Halfverse: cd
su
-cūrṇitaṃ
yava
-kṣāraṃ
gʰr̥tenoṣṇa
-jalena
vā
\\ 92 \\
Verse: 93
Halfverse: ab
dʰānyāmbu
vā
guḍa
-vyoṣa
-tri
-jātaka
-rajo
-'nvitam
\
Halfverse: cd
atʰa
bālopacāreṇa
bālaṃ
yoṣid
upācared
\\ 93 \\
Verse: 94
Halfverse: ab
sūtikā
kṣud
-vatī
tailād
gʰr̥tād
vā
mahatīṃ
pibet
\
Halfverse: cd
pañca
-kolakinīṃ
mātrām
anu
coṣṇaṃ
guḍodakam
\\ 94 \\
Verse: 95
Halfverse: ab
vāta
-gʰnauṣadʰa
-toyaṃ
vā
tatʰā
vāyur
na
kupyati
\
Halfverse: cd
viśudʰyati
ca
duṣṭāsraṃ
dvi
-tri
-rātram
ayaṃ
kramaḥ
\\ 95 \\
Halfverse: bV
yatʰā
vāyur
na
kupyati
Verse: 96
Halfverse: ab
snehā
-yogyā
tu
niḥ
-sneham
amum
eva
vidʰiṃ
bʰajet
\
Halfverse: cd
pīta
-vatyāś
ca
jaṭʰaraṃ
yamakāktaṃ
viveṣṭayet
\\ 96 \\
Verse: 97
Halfverse: ab
jīrṇe
snātā
pibet
peyāṃ
pūrvoktauṣadʰa
-sādʰitām
\
Halfverse: cd
try
-ahād
ūrdʰvaṃ
vidāry
-ādi
-varga
-kvātʰena
sādʰitā
\\ 97 \\
Verse: 98
Halfverse: ab
hitā
yavāgūḥ
snehāḍʰyā
sātmyataḥ
payasātʰa
-vā
\
Halfverse: cd
sapta
-rātrāt
paraṃ
cāsyai
krama
-śo
br̥ṃhaṇaṃ
hitam
\\ 98 \\
Halfverse: cV
sapta
-rātrāt
paraṃ
cāsyāḥ
Halfverse: cV2
sapta
-rātrāt
paraṃ
vāsyāḥ
Verse: 99
Halfverse: ab
dvā
-daśāhe
'n
-atikrānte
piśitaṃ
nopayojayet
\
Halfverse: cd
yatnenopacaret
sūtāṃ
duḥ
-sādʰyo
hi
tad
-āmayaḥ
\\ 99 \\
Halfverse: bV
piśitaṃ
naiva
yojayet
Verse: 100
Halfverse: ab
garbʰa
-vr̥ddʰi
-prasava
-ruk
-kledāsra
-sruti
-pīḍanaiḥ
\
Halfverse: cd
evaṃ
ca
māsād
adʰy
-ardʰān
muktāhārādi
-yantraṇā
\\ 100 \\
Verse: 100x
Halfverse: ab
gata
-sūtābʰidʰānā
syāt
punar
ārtava
-darśanāt
\\
100xab
\\
Adhyaya: 2
Śārīrastʰāna
2
Verse: 1
Halfverse: ab
garbʰiṇyāḥ
parihāryāṇāṃ
sevayā
rogato
'tʰa
-vā
\
Halfverse: cd
puṣpe
dr̥ṣṭe
'tʰa
-vā
śūle
bāhyāntaḥ
snigdʰa
-śītalam
\\ 1 \\
Halfverse: bV
sevayā
rogato
'pi
vā
Verse: 2
Halfverse: ab
sevyāmbʰo
-ja
-hima
-kṣīri
-valka
-kalkājya
-lepitān
\
Halfverse: cd
dʰārayed
yoni
-vastibʰyām
ārdrārdrān
picu
-naktakān
\\ 2 \\
Halfverse: cV
dʰārayed
vasti
-yonibʰyām
Verse: 3
Halfverse: ab
śata
-dʰauta
-gʰr̥tāktāṃ
strīṃ
tad
-ambʰasy
avagāhayet
\
Halfverse: cd
sa
-sitā
-kṣaudra
-kumuda
-kamalotpala
-kesaram
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
lihyāt
kṣīra
-gʰr̥taṃ
kʰādec
cʰr̥ṅgāṭaka
-kaserukam
\
Halfverse: cd
pibet
kāntāb
-ja
-śālūka
-bālodumbara
-vat
payaḥ
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
śr̥tena
śāli
-kākolī
-dvi
-balā
-madʰukekṣubʰiḥ
\
Halfverse: cd
payasā
rakta
-śāly
-annam
adyāt
sa
-madʰu
-śarkaram
\\ 5 \\
Verse: 6
Halfverse: ab
rasair
vā
jāṅgalaiḥ
śuddʰi
-varjaṃ
cāsroktam
ācaret
\
Halfverse: cd
a
-saṃpūrṇa
-tri
-māsāyāḥ
pratyākʰyāya
prasādʰayet
\\ 6 \\
Halfverse: bV
-varjaṃ
vāsroktam
ācaret
Verse: 7
Halfverse: ab
āmānvaye
ca
tatreṣṭaṃ
śītaṃ
rūkṣopasaṃhitam
\
Halfverse: cd
upavāso
gʰanośīra
-guḍūcy
-aralu
-dʰānyakāḥ
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
durālabʰā
-parpaṭaka
-candanātiviṣā
-balāḥ
\
Halfverse: cd
kvatʰitāḥ
salile
pānaṃ
tr̥ṇa
-dʰānyāni
bʰojanam
\\ 8 \\
Halfverse: dV
tr̥ṇa
-dʰānyādi
bʰojanam
Verse: 9
Halfverse: ab
mudgādi
-yūṣair
āme
tu
jite
snigdʰādi
pūrva
-vat
\
Halfverse: cd
garbʰe
nipatite
tīkṣṇaṃ
madyaṃ
sāmartʰyataḥ
pibet
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
garbʰa
-koṣṭʰa
-viśuddʰy
-artʰam
arti
-vismaraṇāya
ca
\
Halfverse: cd
lagʰunā
pañca
-mūlena
rūkṣāṃ
peyāṃ
tataḥ
pibet
\\ 10 \\
Verse: 11
Halfverse: ab
peyām
a
-madya
-pā
kalke
sādʰitāṃ
pāñcakaulike
\
Halfverse: cd
bilvādi
-pañcaka
-kvātʰe
tiloddālaka
-taṇḍulaiḥ
\\ 11 \\
Verse: 12
Halfverse: ab
māsa
-tulya
-dināny
evaṃ
peyādiḥ
patite
kramaḥ
\
Halfverse: cd
lagʰur
a
-sneha
-lavaṇo
dīpanīya
-yuto
hitaḥ
\\ 12 \\
Halfverse: dV
dīpanīya
-yuto
hi
saḥ
Verse: 13
Halfverse: ab
doṣa
-dʰātu
-parikleda
-śoṣārtʰaṃ
vidʰir
ity
ayam
\
Halfverse: cd
snehānna
-vastayaś
cordʰvaṃ
balya
-dīpana
-jīvanāḥ
\\ 13 \\
Verse: 14
Halfverse: ab
saṃjāta
-sāre
mahati
garbʰe
yoni
-parisravāt
\
Halfverse: cd
vr̥ddʰim
a
-prāpnuvan
garbʰaḥ
koṣṭʰe
tiṣṭʰati
sa
-spʰuraḥ
\\ 14 \\
Verse: 15
Halfverse: ab
upaviṣṭakam
āhus
taṃ
vardʰate
tena
nodaram
\
Halfverse: cd
śokopavāsa
-rūkṣādyair
atʰa
-vā
yony
-ati
-sravāt
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
vāte
kruddʰe
kr̥śaḥ
śuṣyed
garbʰo
nāgodaraṃ
tu
tam
\
Halfverse: cd
udaraṃ
vr̥ddʰam
apy
atra
hīyate
spʰuraṇaṃ
cirāt
\\ 16 \\
Halfverse: bV
garbʰo
nāgodaraṃ
tu
tat
Verse: 17
Halfverse: ab
tayor
br̥ṃhaṇa
-vāta
-gʰna
-madʰura
-dravya
-saṃskr̥taiḥ
\
Halfverse: cd
gʰr̥ta
-kṣīra
-rasais
tr̥ptir
āma
-garbʰāṃś
ca
kʰādayet
\\ 17 \\
Verse: 18
Halfverse: ab
tair
eva
ca
su
-bʰikṣāyāḥ
kṣobʰaṇaṃ
yāna
-vāhanaiḥ
\
Halfverse: cd
līnākʰye
nispʰure
śyena
-go
-matsyotkrośa
-barhi
-jāḥ
\\ 18 \\
Halfverse: aV
tair
eva
ca
su
-tr̥ptāyāḥ
Verse: 19
Halfverse: ab
rasā
bahu
-gʰr̥tā
deyā
māṣa
-mūlaka
-jā
api
\
Halfverse: cd
bāla
-bilvaṃ
tilān
māṣān
saktūṃś
ca
payasā
pibet
\\ 19 \\
Verse: 20
Halfverse: ab
sa
-medya
-māṃsaṃ
madʰu
vā
kaṭy
-abʰyaṅgaṃ
ca
śīlayet
\
Halfverse: cd
harṣayet
satataṃ
cainām
evaṃ
garbʰaḥ
pravardʰate
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
puṣṭo
'nya
-tʰā
varṣa
-gaṇaiḥ
kr̥ccʰrāj
jāyeta
naiva
vā
\
Halfverse: cd
udāvartaṃ
tu
garbʰiṇyāḥ
snehair
āśu
-tarāṃ
jayet
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
yogyaiś
ca
vastibʰir
hanyāt
sa
-garbʰāṃ
sa
hi
garbʰiṇīm
\
Halfverse: cd
garbʰe
'ti
-doṣopacayād
a
-patʰyair
daivato
'pi
vā
\\ 22 \\
Verse: 23
Halfverse: ab
mr̥te
'ntar
udaraṃ
śītaṃ
stabdʰaṃ
dʰmātaṃ
bʰr̥śa
-vyatʰam
\
Halfverse: cd
garbʰā
-spando
bʰrama
-tr̥ṣṇā
kr̥ccʰrād
uccʰvasanaṃ
klamaḥ
\\ 23 \\
Halfverse: aV
mr̥te
'ntar
jaṭʰaraṃ
śītaṃ
Halfverse: bV2
stabdʰādʰmātaṃ
bʰr̥śa
-vyatʰam
Verse: 24
Halfverse: ab
a
-ratiḥ
srasta
-netra
-tvam
āvīnām
a
-samudbʰavaḥ
\
Halfverse: cd
tasyāḥ
koṣṇāmbu
-siktāyāḥ
piṣṭvā
yoniṃ
pralepayet
\\ 24 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
guḍaṃ
kiṇvaṃ
sa
-lavaṇaṃ
tatʰāntaḥ
pūrayen
muhuḥ
\
Halfverse: cd
gʰr̥tena
kalkī
-kr̥tayā
śālmaly
-atasi
-piccʰayā
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
mantrair
yogair
jarāyūktair
mūḍʰa
-garbʰo
na
cet
patet
\
Halfverse: cd
atʰāpr̥ccʰyeśvaraṃ
vaidyo
yatnenāśu
tam
āharet
\\ 26 \\
Halfverse: cV
atʰa
pr̥ṣṭveśvaraṃ
vaidyo
Halfverse: cV2
atʰāpr̥ṣṭveśvaraṃ
vaidyo
Verse: 27
Halfverse: ab
hastam
abʰyajya
yoniṃ
ca
sājya
-śālmali
-piccʰayā
\
Halfverse: cd
hastena
śakyaṃ
tenaiva
gātraṃ
ca
viṣamaṃ
stʰitam
\\ 27 \\
Halfverse: dV
gātraṃ
ca
viṣama
-stʰitam
Verse: 28
Halfverse: ab
āñcʰanotpīḍa
-saṃpīḍa
-vikṣepotkṣepaṇādibʰiḥ
\
Halfverse: cd
ānulomya
samākarṣed
yoniṃ
praty
ārjavāgatam
\\ 28 \\
Halfverse: cV
ānulomye
samākarṣed
Verse: 29
Halfverse: ab
hasta
-pāda
-śirobʰir
yo
yoniṃ
bʰugnaḥ
prapadyate
\
Halfverse: cd
pādena
yonim
ekena
bʰugno
'nyena
gudaṃ
ca
yaḥ
\\ 29 \\
Verse: 30
Halfverse: ab
viṣkambʰau
nāma
tau
mūḍʰau
śastra
-dāraṇam
arhataḥ
\
Halfverse: cd
maṇḍalāṅguli
-śastrābʰyāṃ
tatra
karma
praśasyate
\\ 30 \\
Verse: 31
Halfverse: ab
vr̥ddʰi
-pattraṃ
hi
tīkṣṇāgraṃ
na
yonāv
avacārayet
\
Halfverse: cd
pūrvaṃ
śiraḥ
-kapālāni
dārayitvā
viśodʰayet
\\ 31 \\
Verse: 32
Halfverse: ab
kakṣoras
-tālu
-cibuka
-pradeśe
'nya
-tame
tataḥ
\
Halfverse: cd
samālambya
dr̥ḍʰaṃ
karṣet
kuśalo
garbʰa
-śaṅkunā
\\ 32 \\
Halfverse: aV
kakṣoras
-tālu
-cibuke
Halfverse: bV2
pradeśe
'nya
-tame
tataḥ
Verse: 33
Halfverse: ab
a
-bʰinna
-śirasaṃ
tv
akṣi
-kūṭayor
gaṇḍayor
api
\
Halfverse: cd
bāhuṃ
cʰittvāṃsa
-saktasya
vātādʰmātodarasya
tu
\\ 33 \\
Verse: 34
Halfverse: ab
vidārya
koṣṭʰam
antrāṇi
bahir
vā
saṃnirasya
ca
\
Halfverse: cd
kaṭī
-saktasya
tad
-vac
ca
tat
-kapālāni
dārayet
\\ 34 \\
Verse: 35
Halfverse: ab
yad
yad
vāyu
-vaśād
aṅgaṃ
sajjed
garbʰasya
kʰaṇḍa
-śaḥ
\
Halfverse: cd
tat
tac
cʰittvāharet
samyag
rakṣen
nārīṃ
ca
yatnataḥ
\\ 35 \\
Halfverse: cV
tat
tac
cʰittvāharan
samyag
Verse: 36
Halfverse: ab
garbʰasya
hi
gatiṃ
citrāṃ
karoti
vi
-guṇo
'nilaḥ
\
Halfverse: cd
tatrān
-alpa
-matis
tasmād
avastʰāpekṣam
ācaret
\\ 36 \\
Verse: 37
Halfverse: ab
cʰindyād
garbʰaṃ
na
jīvantaṃ
mātaraṃ
sa
hi
mārayet
\
Halfverse: cd
sahātmanā
na
copekṣyaḥ
kṣaṇam
apy
asta
-jīvitaḥ
\\ 37 \\
Verse: 38
Halfverse: ab
yoni
-saṃvaraṇa
-bʰraṃśa
-makkalla
-śvāsa
-pīḍitām
\
Halfverse: cd
pūty
-udgārāṃ
himāṅgīṃ
ca
mūḍʰa
-garbʰāṃ
parityajet
\\ 38 \\
Verse: 39
Halfverse: ab
atʰā
-patantīm
aparāṃ
pātayet
pūrva
-vad
bʰiṣak
\
Halfverse: cd
evaṃ
nirhr̥ta
-śalyāṃ
tu
siñced
uṣṇena
vāriṇā
\\ 39 \\
Verse: 40
Halfverse: ab
dadyād
abʰyakta
-dehāyai
yonau
sneha
-picuṃ
tataḥ
\
Halfverse: cd
yonir
mr̥dur
bʰavet
tena
śūlaṃ
cāsyāḥ
praśāmyati
\\ 40 \\
Verse: 41
Halfverse: ab
dīpyakātiviṣā
-rāsnā
-hiṅgv
-elā
-pañca
-kolakāt
\
Halfverse: cd
cūrṇaṃ
snehena
kalkaṃ
vā
kvātʰaṃ
vā
pāyayet
tataḥ
\\ 41 \\
Halfverse: dV
kvātʰaṃ
tāṃ
pāyayet
tataḥ
Verse: 42
Halfverse: ab
kaṭukātiviṣā
-pāṭʰā
-śāka
-tvag
-gʰiṅgu
-tejinīḥ
\
Halfverse: cd
tad
-vac
ca
doṣa
-syandārtʰaṃ
vedanopaśamāya
ca
\\ 42 \\
Halfverse: bV
-śāka
-tvag
-gʰiṅgu
-tejanīḥ
Verse: 43
Halfverse: ab
tri
-rātram
evaṃ
saptāhaṃ
sneham
eva
tataḥ
pibet
\
Halfverse: cd
sāyaṃ
pibed
ariṣṭaṃ
ca
tatʰā
su
-kr̥tam
āsavam
\\ 43 \\
Verse: 44
Halfverse: ab
śirīṣa
-kakubʰa
-kvātʰa
-picūn
yonau
vinikṣipet
\
Halfverse: cd
upadravāś
ca
ye
'nye
syus
tān
yatʰā
-svam
upācaret
\\ 44 \\
Verse: 45
Halfverse: ab
payo
vāta
-haraiḥ
siddʰaṃ
daśāhaṃ
bʰojane
hitam
\
Halfverse: cd
raso
daśāhaṃ
ca
paraṃ
lagʰu
-patʰyālpa
-bʰojanā
\\ 45 \\
Verse: 46
Halfverse: ab
svedābʰyaṅga
-parā
snehān
balā
-tailādikān
bʰajet
\
Halfverse: cd
ūrdʰvaṃ
caturbʰyo
māsebʰyaḥ
sā
krameṇa
sukʰāni
ca
\\ 46 \\
Verse: 47
Halfverse: ab
balā
-mūla
-kaṣāyasya
bʰāgāḥ
ṣaṭ
payasas
tatʰā
\
Halfverse: cd
yava
-kola
-kulattʰānāṃ
daśa
-mūlasya
caikataḥ
\\ 47 \\
Verse: 48
Halfverse: ab
niḥkvātʰa
-bʰāgo
bʰāgaś
ca
tailasya
tu
catur
-daśaḥ
\
Halfverse: cd
dvi
-medā
-dāru
-mañjiṣṭʰā
-kākolī
-dvaya
-candanaiḥ
\\ 48 \\
Halfverse: bV
tailasya
ca
catur
-daśaḥ
Verse: 49
Halfverse: ab
śārivā
-kuṣṭʰa
-tagara
-jīvakarṣabʰa
-saindʰavaiḥ
\
Halfverse: cd
kālānusāryā
-śaileya
-vacāguru
-punarnavaiḥ
\\ 49 \\
Halfverse: cV
kālānusārī
-śaileya
-
Halfverse: cV2
kālānusārya
-śaileya
-
Verse: 50
Halfverse: ab
aśvagandʰā
-varī
-kṣīraśuklā
-yaṣṭī
-varā
-rasaiḥ
\
Halfverse: cd
śatāhvā
-śūrpaparṇy
-elā
-tvak
-pattraiḥ
ślakṣṇa
-kalkitaiḥ
\\ 50 \\
Verse: 51
Halfverse: ab
pakvaṃ
mr̥dv
-agninā
tailaṃ
sarva
-vāta
-vikāra
-jit
\
Halfverse: cd
sūtikā
-bāla
-marmāstʰi
-hata
-kṣīṇeṣu
pūjitam
\\ 51 \\
Halfverse: dV
-kṣata
-kṣīṇeṣu
pūjitam
Verse: 52
Halfverse: ab
jvara
-gulma
-grahonmāda
-mūtrāgʰātāntra
-vr̥ddʰi
-jit
\
Halfverse: cd
dʰanvantarer
abʰimataṃ
yoni
-roga
-kṣayāpaham
\\ 52 \\
Verse: 53
Halfverse: ab
vasti
-dvāre
vipannāyāḥ
kukṣiḥ
praspandate
yadi
\
Halfverse: cd
janma
-kāle
tataḥ
śīgʰraṃ
pāṭayitvoddʰarec
cʰiśum
\\ 53 \\
Verse: 54
Halfverse: ab
madʰukaṃ
śāka
-bījaṃ
ca
payasyā
suradāru
ca
\
Halfverse: cd
aśmantakaḥ
kr̥ṣṇa
-tilās
tāmravallī
śatāvarī
\\ 54 \\
Halfverse: bV
payasyāmaradāru
ca
Verse: 55
Halfverse: ab
vr̥kṣādanī
payasyā
ca
latā
sotpala
-śārivā
\
Halfverse: cd
anantā
śārivā
rāsnā
padmā
ca
madʰuyaṣṭikā
\\ 55 \\
Halfverse: bV
latā
cotpala
-śārivā
Halfverse: dV2
padmātʰa
madʰuyaṣṭikā
Halfverse: dV3
padmāhva
-madʰuyaṣṭikā
Halfverse: dV
padmakaṃ
madʰuyaṣṭikā
Verse: 56
Halfverse: ab
br̥hatī
-dvaya
-kāśmarya
-kṣīri
-śuṅga
-tvacā
gʰr̥tam
\
Halfverse: cd
pr̥śniparṇī
balā
śigruḥ
śvadaṃṣṭrā
madʰuparṇikā
\\ 56 \\
Halfverse: aV
br̥hatī
-dvaya
-kāśmaryaḥ
Halfverse: bV2
-kṣīri
-śr̥ṅga
-tvacā
gʰr̥tam
Halfverse: bV3
kṣīri
-śuṅga
-tvacā
gʰr̥tam
Verse: 57
Halfverse: ab
śr̥ṅgāṭakaṃ
bisaṃ
drākṣā
kaseru
madʰukaṃ
sitā
\
Halfverse: cd
saptaitān
payasā
yogān
ardʰa
-śloka
-samāpanān
\\ 57 \\
Verse: 58
Halfverse: ab
kramāt
saptasu
māseṣu
garbʰe
sravati
yojayet
\
Halfverse: cd
kapittʰa
-bilva
-br̥hatī
-paṭolekṣu
-nidigdʰikāt
\\ 58 \\
Halfverse: dV
-paṭolekṣu
-nidigdʰi
-jaiḥ
Verse: 59
Halfverse: ab
mūlaiḥ
śr̥taṃ
prayuñjīta
kṣīraṃ
māse
tatʰāṣṭame
\
Halfverse: cd
navame
śārivānantā
-payasyā
-madʰuyaṣṭibʰiḥ
\\ 59 \\
Verse: 60
Halfverse: ab
yojayed
daśame
māsi
siddʰaṃ
kṣīraṃ
payasyayā
\
Halfverse: cd
atʰa
-vā
yaṣṭimadʰuka
-nāgarāmaradārubʰiḥ
\\ 60 \\
Verse: 61
Halfverse: ab
avastʰitaṃ
lohitam
aṅganāyā
vātena
garbʰaṃ
bruvate
'n
-abʰijñāḥ
\
Halfverse: cd
garbʰākr̥ti
-tvāt
kaṭukoṣṇa
-tīkṣṇaiḥ
srute
punaḥ
kevala
eva
rakte
\\ 61 \\
Verse: 62
Halfverse: ab
garbʰaṃ
jaḍā
bʰūta
-hr̥taṃ
vadanti
mūrter
na
dr̥ṣṭaṃ
haraṇaṃ
yatas
taiḥ
\
Halfverse: cd
ojo
-'śana
-tvād
atʰa
-vā
-vyavastʰair
bʰūtair
upekṣyeta
na
garbʰa
-mātā
\\ 62 \\
Adhyaya: 3
Śārīrastʰāna
3
Verse: 1
Halfverse: ab
śiro
'ntar
-ādʰir
dvau
bāhū
saktʰinīti
samāsataḥ
\
Halfverse: cd
ṣaḍ
-aṅgam
aṅgaṃ
pratyaṅgaṃ
tasyākṣi
-hr̥dayādikam
\\ 1 \\
Halfverse: bV
saktʰinī
ca
samāsataḥ
Verse: 2
Halfverse: ab
śabdaḥ
sparśaś
ca
rūpaṃ
ca
raso
gandʰaḥ
kramād
guṇāḥ
\
Halfverse: cd
kʰānilāgny
-ab
-bʰuvām
eka
-guṇa
-vr̥ddʰy
-anvayaḥ
pare
\\ 2 \\
Halfverse: cV
kʰānilāgny
-ambu
-bʰūṣv
eka
-
Halfverse: dV2
-guṇa
-vr̥ddʰyānvayaḥ
pare
Verse: 3
Halfverse: ab
tatra
kʰāt
kʰāni
dehe
'smin
śrotraṃ
śabdo
vivikta
-tā
\
Halfverse: cd
vātāt
sparśa
-tvag
-uccʰvāsā
vahner
dr̥g
-rūpa
-paktayaḥ
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
āpyā
jihvā
-rasa
-kledā
gʰrāṇa
-gandʰāstʰi
pārtʰivam
\
Halfverse: cd
mr̥dv
atra
mātr̥
-jaṃ
rakta
-māṃsa
-majja
-gudādikam
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
paitr̥kaṃ
tu
stʰiraṃ
śukra
-dʰamany
-astʰi
-kacādikam
\
Halfverse: cd
caitanaṃ
cittam
akṣāṇi
nānā
-yoniṣu
janma
ca
\\ 5 \\
Halfverse: cV
ātma
-jaṃ
cittaṃ
akṣāṇi
Verse: 6
Halfverse: ab
sātmya
-jaṃ
tv
āyur
ārogyam
an
-ālasyaṃ
prabʰā
balam
\
Halfverse: cd
rasa
-jaṃ
vapuṣo
janma
vr̥ttir
vr̥ddʰir
a
-lola
-tā
\\ 6 \\
Halfverse: aV
sātmya
-jaṃ
cāyur
ārogyam
Verse: 7
Halfverse: ab
sāttvikaṃ
śaucam
āstikyaṃ
śukla
-dʰarma
-rucir
matiḥ
\
Halfverse: cd
rājasaṃ
bahu
-bʰāṣi
-tvaṃ
māna
-krud
-dambʰa
-matsaram
\\ 7 \\
Halfverse: dV
māna
-krud
-dambʰa
-matsarāḥ
Verse: 8
Halfverse: ab
tāmasaṃ
bʰayam
a
-jñānaṃ
nidrālasyaṃ
viṣādi
-tā
\
Halfverse: cd
iti
bʰūta
-mayo
dehas
tatra
sapta
tvaco
'sr̥jaḥ
\\ 8 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
pacyamānāt
prajāyante
kṣīrāt
saṃtānikā
iva
\
Halfverse: cd
dʰātv
-āśayāntara
-kledo
vipakvaḥ
svaṃ
svam
ūṣmaṇā
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
śleṣma
-snāyv
-aparāccʰannaḥ
kalākʰyaḥ
kāṣṭʰa
-sāra
-vat
\
Halfverse: cd
tāḥ
sapta
sapta
cādʰārā
raktasyādyaḥ
kramāt
pare
\\ 10 \\
Halfverse: aC
śleṣma
-snāyv
-aparā
-cʰannaḥ
Halfverse: dV
raktasyādʰaḥ
kramāt
pare
Verse: 11
Halfverse: ab
kapʰāma
-pitta
-pakvānāṃ
vāyor
mūtrasya
ca
smr̥tāḥ
\
Halfverse: cd
garbʰāśayo
'ṣṭamaḥ
strīṇāṃ
pitta
-pakvāśayāntare
\\ 11 \\
Verse: 12
Halfverse: ab
koṣṭʰāṅgāni
stʰitāny
eṣu
hr̥dayaṃ
kloma
pʰuppʰusam
\
Halfverse: cd
yakr̥t
-plīhoṇḍukaṃ
vr̥kkau
nābʰi
-ḍimbāntra
-vastayaḥ
\\ 12 \\
Halfverse: bV
hr̥dayaṃ
kloma
pʰuppʰusaḥ
Halfverse: bV2
hr̥dayaṃ
kloma
-pʰuppʰuse
Verse: 13
Halfverse: ab
daśa
jīvita
-dʰāmāni
śiro
-rasana
-bandʰanam
\
Halfverse: cd
kaṇṭʰo
'sraṃ
hr̥dayaṃ
nābʰir
vastiḥ
śukraujasī
gudam
\\ 13 \\
Halfverse: dV
vastiḥ
śukraujasī
gudaḥ
Verse: 14
Halfverse: ab
jālāni
kaṇḍarāś
cāṅge
pr̥tʰak
ṣo
-ḍaśa
nirdiśet
\
Halfverse: cd
ṣaṭ
kūrcāḥ
sapta
sīvanyo
meḍʰra
-jihvā
-śiro
-gatāḥ
\\ 14 \\
Halfverse: cV
ṣaṭ
kūrcāḥ
sapta
sevanyo
Halfverse: cV2
ṣaṭ
kūrcāḥ
sapta
sevinyo
Verse: 15
Halfverse: ab
śastreṇa
tāḥ
pariharec
catasro
māṃsa
-rajjavaḥ
\
Halfverse: cd
catur
-daśāstʰi
-saṃgʰātāḥ
sīmantā
dvi
-guṇā
nava
\\ 15 \\
Halfverse: aV
śastreṇaitāḥ
pariharec
Verse: 16
Halfverse: ab
astʰnāṃ
śatāni
ṣaṣṭiś
ca
trīṇi
danta
-nakʰaiḥ
saha
\
Halfverse: cd
dʰanvantaris
tu
trīṇy
āha
saṃdʰīnāṃ
ca
śata
-dvayam
\\ 16 \\
Halfverse: aV
astʰnāṃ
śatāni
ṣaṣṭʰīni
Verse: 17
Halfverse: ab
daśottaraṃ
sahasre
dve
nijagādātri
-nandanaḥ
\
Halfverse: cd
snāvnāṃ
nava
-śatī
pañca
puṃsāṃ
peśī
-śatāni
tu
\\ 17 \\
Halfverse: cV
snāyor
nava
-śatī
pañca
Halfverse: dV2
puṃsāṃ
peśī
-śatāni
ca
Verse: 18
Halfverse: ab
adʰikā
viṃśatiḥ
strīṇāṃ
yoni
-stana
-samāśritāḥ
\
Halfverse: cd
daśa
mūla
-sirā
hr̥t
-stʰās
tāḥ
sarvaṃ
sarvato
vapuḥ
\\ 18 \\
Halfverse: bV
yoni
-stana
-samāśrayāḥ
Verse: 19
Halfverse: ab
rasātmakaṃ
vahanty
ojas
tan
-nibaddʰaṃ
hi
ceṣṭitam
\
Halfverse: cd
stʰūla
-mūlāḥ
su
-sūkṣmāgrāḥ
pattra
-rekʰā
-pratāna
-vat
\\ 19 \\
Verse: 20
Halfverse: ab
bʰidyante
tās
tataḥ
sapta
-śatāny
āsāṃ
bʰavanti
tu
\
Halfverse: cd
tatraikaikaṃ
ca
śākʰāyāṃ
śataṃ
tasmin
na
vedʰayet
\\ 20 \\
Halfverse: cV
tatraikaika
-tra
śākʰāyāṃ
Verse: 21
Halfverse: ab
sirāṃ
jālan
-dʰarāṃ
nāma
tisraś
cābʰyantarāśritāḥ
\
Halfverse: cd
ṣo
-ḍaśa
-dvi
-guṇāḥ
śroṇyāṃ
tāsāṃ
dve
dve
tu
vaṅkṣaṇe
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
dve
dve
kaṭīka
-taruṇe
śastreṇāṣṭau
spr̥śen
na
tāḥ
\
Halfverse: cd
pārśvayoḥ
ṣo
-ḍaśaikaikām
ūrdʰva
-gāṃ
varjayet
tayoḥ
\\ 22 \\
Halfverse: dV
ūrdʰva
-gāṃ
varjayet
sirām
Verse: 23
Halfverse: ab
dvā
-daśa
-dvi
-guṇāḥ
pr̥ṣṭʰe
pr̥ṣṭʰa
-vaṃśasya
pārśvayoḥ
\
Halfverse: cd
dve
dve
tatrordʰva
-gāminyau
na
śastreṇa
parāmr̥śet
\\ 23 \\
Halfverse: bV
pr̥ṣṭʰa
-vaṃśasya
pārśva
-ge
Verse: 24
Halfverse: ab
pr̥ṣṭʰa
-vaj
jaṭʰare
tāsāṃ
mehanasyopari
stʰite
\
Halfverse: cd
roma
-rājīm
ubʰayato
dve
dve
śastreṇa
na
spr̥śet
\\ 24 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
catvāriṃśad
urasy
āsāṃ
catur
-daśa
na
vedʰayet
\
Halfverse: cd
stana
-rohita
-tan
-mūla
-hr̥daye
tu
pr̥tʰag
dvayam
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
apastambʰākʰyayor
ekāṃ
tatʰāpālāpayor
api
\
Halfverse: cd
grīvāyāṃ
pr̥ṣṭʰa
-vat
tāsāṃ
nīle
manye
kr̥kāṭike
\\ 26 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
vidʰure
mātr̥kāś
cāṣṭau
ṣo
-ḍaśeti
parityajet
\
Halfverse: cd
hanvoḥ
ṣo
-ḍaśa
tāsāṃ
dve
saṃdʰi
-bandʰana
-karmaṇī
\\ 27 \\
Halfverse: bV
ṣo
-ḍaśaitāḥ
parityajet
Verse: 28
Halfverse: ab
jihvāyāṃ
hanu
-vat
tāsām
adʰo
dve
rasa
-bodʰane
\
Halfverse: cd
dve
ca
vācaḥ
-pravartinyau
nāsāyāṃ
catur
-uttarā
\\ 28 \\
Verse: 29
Halfverse: ab
viṃśatir
gandʰa
-vedinyau
tāsām
ekāṃ
ca
tālu
-gām
\
Halfverse: cd
ṣaṭ
-pañcāśan
nayanayor
nimeṣonmeṣa
-karmaṇī
\\ 29 \\
Verse: 30
Halfverse: ab
dve
dve
apāṅgayor
dve
ca
tāsāṃ
ṣaḍ
iti
varjayet
\
Halfverse: cd
nāsā
-netrāśritāḥ
ṣaṣṭir
lalāṭe
stʰapanī
-śritām
\\ 30 \\
Verse: 31
Halfverse: ab
tatraikāṃ
dve
tatʰāvartau
catasraś
ca
kacānta
-gāḥ
\
Halfverse: cd
saptaivaṃ
varjayet
tāsāṃ
karṇayoḥ
ṣo
-ḍaśātra
tu
\\ 31 \\
Verse: 32
Halfverse: ab
dve
śabda
-bodʰane
śaṅkʰau
sirās
tā
eva
cāśritāḥ
\
Halfverse: cd
dve
śaṅkʰa
-saṃdʰi
-ge
tāsāṃ
mūrdʰni
dvā
-daśa
tatra
tu
\\ 32 \\
Verse: 33
Halfverse: ab
ekaikāṃ
pr̥tʰag
utkṣepa
-sīmantādʰipati
-stʰitām
\
Halfverse: cd
ity
a
-vedʰya
-vibʰāgārtʰaṃ
pratyaṅgaṃ
varṇitāḥ
sirāḥ
\\ 33 \\
Verse: 34
Halfverse: ab
a
-vedʰyās
tatra
kārtsnyena
dehe
'ṣṭā
-navatis
tatʰā
\
Halfverse: cd
saṃkīrṇā
gratʰitāḥ
kṣudrā
vakrāḥ
saṃdʰiṣu
cāśritāḥ
\\ 34 \\
Verse: 35
Halfverse: ab
tāsāṃ
śatānāṃ
saptānāṃ
pādo
'sraṃ
vahate
pr̥tʰak
\
Halfverse: cd
vāta
-pitta
-kapʰair
juṣṭaṃ
śuddʰaṃ
caivaṃ
stʰitā
malāḥ
\\ 35 \\
Verse: 36
Halfverse: ab
śarīram
anugr̥hṇanti
pīḍayanty
anya
-tʰā
punaḥ
\
Halfverse: cd
tatra
śyāvāruṇāḥ
sūkṣmāḥ
pūrṇa
-riktāḥ
kṣaṇāt
sirāḥ
\\ 36 \\
Verse: 37
Halfverse: ab
praspandinyaś
ca
vātāsraṃ
vahante
pitta
-śoṇitam
\
Halfverse: cd
sparśoṣṇāḥ
śīgʰra
-vāhinyo
nīla
-pītāḥ
kapʰaṃ
punaḥ
\\ 37 \\
Verse: 38
Halfverse: ab
gauryaḥ
snigdʰāḥ
stʰirāḥ
śītāḥ
saṃsr̥ṣṭaṃ
liṅga
-saṃkare
\
Halfverse: cd
gūḍʰāḥ
sama
-stʰitāḥ
snigdʰā
rohiṇyaḥ
śuddʰa
-śoṇitam
\\ 38 \\
Verse: 39
Halfverse: ab
dʰamanyo
nābʰi
-saṃbaddʰā
viṃśatiś
catur
-uttarā
\
Halfverse: cd
tābʰiḥ
parivr̥tā
nābʰiś
cakra
-nābʰir
ivārakaiḥ
\\ 39 \\
Halfverse: cV
tābʰiḥ
parivr̥to
nābʰiś
Verse: 40
Halfverse: ab
tābʰiś
cordʰvam
adʰas
tiryag
deho
'yam
anugr̥hyate
\
Halfverse: cd
srotāṃsi
nāsike
karṇau
netre
pāyv
-āsya
-mehanam
\\ 40 \\
Verse: 41
Halfverse: ab
stanau
rakta
-patʰaś
ceti
nārīṇām
adʰikaṃ
trayam
\
Halfverse: cd
jīvitāyatanāny
antaḥ
srotāṃsy
āhus
trayo
-daśa
\\ 41 \\
Verse: 42
Halfverse: ab
prāṇa
-dʰātu
-malāmbʰo
-'nna
-vāhīny
a
-hita
-sevanāt
\
Halfverse: cd
tāni
duṣṭāni
rogāya
viśuddʰāni
sukʰāya
ca
\\ 42 \\
Verse: 43
Halfverse: ab
sva
-dʰātu
-sama
-varṇāni
vr̥tta
-stʰūlāny
aṇūni
ca
\
Halfverse: cd
srotāṃsi
dīrgʰāṇy
ākr̥tyā
pratāna
-sadr̥śāni
ca
\\ 43 \\
Verse: 44
Halfverse: ab
āhāraś
ca
vihāraś
ca
yaḥ
syād
doṣa
-guṇaiḥ
samaḥ
\
Halfverse: cd
dʰātubʰir
vi
-guṇo
yaś
ca
srotasāṃ
sa
pradūṣakaḥ
\\ 44 \\
Verse: 45
Halfverse: ab
ati
-pravr̥ttiḥ
saṅgo
vā
sirāṇāṃ
grantʰayo
'pi
vā
\
Halfverse: cd
vi
-mārgato
vā
gamanaṃ
srotasāṃ
duṣṭi
-lakṣaṇam
\\ 45 \\
Halfverse: dV
srotasāṃ
duṣṭa
-lakṣaṇam
Verse: 46
Halfverse: ab
bisānām
iva
sūkṣmāṇi
dūraṃ
pravisr̥tāni
ca
\
Halfverse: cd
dvārāṇi
srotasāṃ
dehe
raso
yair
upacīyate
\\ 46 \\
Verse: 47
Halfverse: ab
vyadʰe
tu
srotasāṃ
moha
-kampādʰmāna
-vami
-jvarāḥ
\
Halfverse: cd
pralāpa
-śūla
-viṇ
-mūtra
-rodʰā
maraṇam
eva
vā
\\ 47 \\
Verse: 48
Halfverse: ab
sroto
-viddʰam
ato
vaidyaḥ
pratyākʰyāya
prasādʰayet
\
Halfverse: cd
uddʰr̥tya
śalyaṃ
yatnena
sadyaḥ
-kṣata
-vidʰānataḥ
\\ 48 \\
Verse: 49
Halfverse: ab
annasya
paktā
pittaṃ
tu
pācakākʰyaṃ
pureritam
\
Halfverse: cd
doṣa
-dʰātu
-malādīnām
ūṣmety
ātreya
-śāsanam
\\ 49 \\
Verse: 49+1
Halfverse: ab
vāma
-pārśvāśritaṃ
nābʰeḥ
kiñ
-cit
sūryasya
maṇḍalam
\
Halfverse: cd
tan
-madʰye
maṇḍalaṃ
saumyaṃ
tan
-madʰye
'gnir
vyavastʰitaḥ
\\ 49+1 \\
Verse: 49+2
Halfverse: ab
jarāyu
-mātra
-praccʰannaḥ
kāca
-kośa
-stʰa
-dīpa
-vat
\\
49+2ab
\\
Verse: 50
Halfverse: ab
tad
-adʰiṣṭʰānam
annasya
grahaṇād
grahaṇī
matā
\
Halfverse: cd
saiva
dʰanvantari
-mate
kalā
pitta
-dʰarāhvayā
\\ 50 \\
Verse: 51
Halfverse: ab
āyur
-ārogya
-vīryaujo
-bʰūta
-dʰātv
-agni
-puṣṭaye
\
Halfverse: cd
stʰitā
pakvāśaya
-dvāri
bʰukta
-mārgārgaleva
sā
\\ 51 \\
Halfverse: dV
bʰukta
-mārgārgaleva
yā
Verse: 52
Halfverse: ab
bʰuktam
āmāśaye
ruddʰvā
sā
vipācya
nayaty
adʰaḥ
\
Halfverse: cd
bala
-vaty
a
-balā
tv
annam
āmam
eva
vimuñcati
\\ 52 \\
Verse: 53
Halfverse: ab
grahaṇyā
balam
agnir
hi
sa
cāpi
grahaṇī
-balaḥ
\
Halfverse: cd
dūṣite
'gnāv
ato
duṣṭā
grahaṇī
roga
-kāriṇī
\\ 53 \\
Verse: 54
Halfverse: ab
yad
annaṃ
deha
-dʰātv
-ojo
-bala
-varṇādi
-poṣaṇam
\
Halfverse: cd
tatrāgnir
hetur
āhārān
na
hy
a
-pakvād
rasādayaḥ
\\ 54 \\
Verse: 55
Halfverse: ab
annaṃ
kāle
'bʰyavahr̥taṃ
koṣṭʰaṃ
prāṇānilāhr̥tam
\
Halfverse: cd
dravair
vibʰinna
-saṃgʰātaṃ
nītaṃ
snehena
mārdavam
\\ 55 \\
Halfverse: bV
koṣṭʰe
prāṇānilāhr̥tam
Verse: 56
Halfverse: ab
saṃdʰukṣitaḥ
samānena
pacaty
āmāśaya
-stʰitam
\
Halfverse: cd
audaryo
'gnir
yatʰā
bāhyaḥ
stʰālī
-stʰaṃ
toya
-taṇḍulam
\\ 56 \\
Verse: 57
Halfverse: ab
ādau
ṣaḍ
-rasam
apy
annaṃ
madʰurī
-bʰūtam
īrayet
\
Halfverse: cd
pʰenī
-bʰūtaṃ
kapʰaṃ
yātaṃ
vidāhād
amla
-tāṃ
tataḥ
\\ 57 \\
Halfverse: cV
pʰena
-bʰūtaṃ
kapʰaṃ
yātaṃ
Verse: 58
Halfverse: ab
pittam
āmāśayāt
kuryāc
cyavamānaṃ
cyutaṃ
punaḥ
\
Halfverse: cd
agninā
śoṣitaṃ
pakvaṃ
piṇḍitaṃ
kaṭu
mārutam
\\ 58 \\
Verse: 59
Halfverse: ab
bʰaumāpyāgneya
-vāyavyāḥ
pañcoṣmāṇaḥ
sa
-nābʰasāḥ
\
Halfverse: cd
pañcāhāra
-guṇān
svān
svān
pārtʰivādīn
pacanty
anu
\\ 59 \\
Verse: 60
Halfverse: ab
yatʰā
-svaṃ
te
ca
puṣṇanti
pakvā
bʰūta
-guṇān
pr̥tʰak
\
Halfverse: cd
pārtʰivāḥ
pārtʰivān
eva
śeṣāḥ
śeṣāṃś
ca
deha
-gān
\\ 60 \\
Halfverse: aV
yatʰā
-svaṃ
te
ca
puṣyanti
Verse: 61
Halfverse: ab
kiṭṭaṃ
sāraś
ca
tat
pakvam
annaṃ
saṃbʰavati
dvi
-dʰā
\
Halfverse: cd
tatrāccʰaṃ
kiṭṭam
annasya
mūtraṃ
vidyād
gʰanam
śakr̥t
\\ 61 \\
Halfverse: aV
kiṭṭaṃ
sāras
tatʰā
pakvam
Verse: 62
Halfverse: ab
sāras
tu
saptabʰir
bʰūyo
yatʰā
-svaṃ
pacyate
'gnibʰiḥ
\
Halfverse: cd
rasād
raktaṃ
tato
māṃsaṃ
māṃsān
medas
tato
'stʰi
ca
\\ 62 \\
Halfverse: dV
māṃsān
medo
'stʰi
medasaḥ
Verse: 63
Halfverse: ab
astʰno
majjā
tataḥ
śukraṃ
śukrād
garbʰaḥ
prajāyate
\
Halfverse: cd
kapʰaḥ
pittaṃ
malāḥ
kʰeṣu
prasvedo
nakʰa
-roma
ca
\\ 63 \\
Halfverse: cV
kapʰaḥ
pittaṃ
malaḥ
kʰeṣu
Verse: 64
Halfverse: ab
sneho
'kṣi
-tvag
-viṣām
ojo
dʰātūnāṃ
krama
-śo
malāḥ
\
Halfverse: cd
prasāda
-kiṭṭau
dʰātūnāṃ
pākād
evaṃ
dvi
-dʰarccʰataḥ
\\ 64 \\
Verse: 65
Halfverse: ab
paras
-paropasaṃstambʰād
dʰātu
-sneha
-param
-parā
\
Halfverse: cd
ke
-cid
āhur
aho
-rātrāt
ṣaḍ
-ahād
apare
pare
\\ 65 \\
Verse: 66
Halfverse: ab
māsena
yāti
śukra
-tvam
annaṃ
pāka
-kramādibʰiḥ
\
Halfverse: cd
saṃtatā
bʰojya
-dʰātūnāṃ
parivr̥ttis
tu
cakra
-vat
\\ 66 \\
Verse: 67
Halfverse: ab
vr̥ṣyādīni
prabʰāveṇa
sadyaḥ
śukrādi
kurvate
\
Halfverse: cd
prāyaḥ
karoty
aho
-rātrāt
karmānyad
api
bʰeṣajam
\\ 67 \\
Halfverse: bV
sadyaḥ
śukraṃ
prakurvate
Verse: 68
Halfverse: ab
vyānena
rasa
-dʰātur
hi
vikṣepocita
-karmaṇā
\
Halfverse: cd
yuga
-pat
sarvato
'jasraṃ
dehe
vikṣipyate
sadā
\\ 68 \\
Verse: 69
Halfverse: ab
kṣipyamāṇaḥ
kʰa
-vaiguṇyād
rasaḥ
sajjati
yatra
saḥ
\
Halfverse: cd
tasmin
vikāraṃ
kurute
kʰe
varṣam
iva
toya
-daḥ
\\ 69 \\
Verse: 70
Halfverse: ab
doṣāṇām
api
caivaṃ
syād
eka
-deśa
-prakopaṇam
\
Halfverse: cd
anna
-bʰautika
-dʰātv
-agni
-karmeti
paribʰāṣitam
\\ 70 \\
Verse: 71
Halfverse: ab
annasya
paktā
sarveṣāṃ
paktr̥̄ṇām
adʰiko
mataḥ
\
Halfverse: cd
tan
-mūlās
te
hi
tad
-vr̥ddʰi
-kṣaya
-vr̥ddʰi
-kṣayātmakāḥ
\\ 71 \\
Verse: 72
Halfverse: ab
tasmāt
taṃ
vidʰi
-vad
yuktair
anna
-pānendʰanair
hitaiḥ
\
Halfverse: cd
pālayet
prayatas
tasya
stʰitau
hy
āyur
-bala
-stʰitiḥ
\\ 72 \\
Verse: 73
Halfverse: ab
samaḥ
samāne
stʰāna
-stʰe
viṣamo
'gnir
vi
-mārga
-ge
\
Halfverse: cd
pittābʰimūrcʰite
tīkṣṇo
mando
'smin
kapʰa
-pīḍite
\\ 73 \\
Verse: 74
Halfverse: ab
samo
'gnir
viṣamas
tīkṣṇo
mandaś
caivaṃ
catur
-vidʰaḥ
\
Halfverse: cd
yaḥ
pacet
samyag
evānnaṃ
bʰuktaṃ
samyak
samas
tv
asau
\\ 74 \\
Halfverse: dV
bʰuktaṃ
samyak
samas
tu
saḥ
Verse: 75
Halfverse: ab
viṣamo
'
-samyag
apy
āśu
samyag
vāpi
cirāt
pacet
\
Halfverse: cd
tīkṣṇo
vahniḥ
pacec
cʰīgʰram
a
-samyag
api
bʰojanam
\\ 75 \\
Halfverse: aV
viṣamo
'
-samyag
evāśu
Halfverse: bV2
samyag
eva
cirāt
pacet
Verse: 76
Halfverse: ab
mandas
tu
samyag
apy
annam
upayuktaṃ
cirāt
pacet
\
Halfverse: cd
kr̥tvāsya
-śoṣāṭopāntra
-kūjanādʰmāna
-gauravam
\\ 76 \\
Halfverse: bV
upabʰuktaṃ
cirāt
pacet
Verse: 76+1
Halfverse: ab
śānte
'gnau
mriyate
yukte
ciraṃ
jīvaty
an
-āmayaḥ
\
Halfverse: cd
rogī
syād
vikr̥te
mūlam
agni
-stambʰān
nirucyate
\\ 76+1 \\
Halfverse: dV
agni
-stambʰān
nirūpyate
Verse: 77
Halfverse: ab
saha
-jaṃ
kāla
-jaṃ
yukti
-kr̥taṃ
deha
-balaṃ
tri
-dʰā
\
Halfverse: cd
tatra
sat
-tva
-śarīrottʰaṃ
prākr̥taṃ
saha
-jaṃ
balam
\\ 77 \\
Verse: 78
Halfverse: ab
vayaḥ
-kr̥tam
r̥tūttʰaṃ
ca
kāla
-jaṃ
yukti
-jaṃ
punaḥ
\
Halfverse: cd
vihārāhāra
-janitaṃ
tatʰorjas
-kara
-yoga
-jam
\\ 78 \\
Verse: 79
Halfverse: ab
deśo
'lpa
-vāri
-dru
-nago
jāṅgalaḥ
sv
-alpa
-roga
-daḥ
\
Halfverse: cd
ānūpo
viparīto
'smāt
samaḥ
sādʰāraṇaḥ
smr̥taḥ
\\ 79 \\
Verse: 80
Halfverse: ab
majja
-medo
-vasā
-mūtra
-pitta
-śleṣma
-śakr̥nty
asr̥k
\
Halfverse: cd
raso
jalaṃ
ca
dehe
'sminn
ekaikāñjali
-vardʰitam
\\ 80 \\
Verse: 81
Halfverse: ab
pr̥tʰak
sva
-prasr̥taṃ
proktam
ojo
-mastiṣka
-retasām
\
Halfverse: cd
dvāv
añjalī
tu
stanyasya
catvāro
rajasaḥ
striyāḥ
\\ 81 \\
Verse: 82
Halfverse: ab
sama
-dʰātor
idaṃ
mānaṃ
vidyād
vr̥ddʰi
-kṣayāv
ataḥ
\\
82ab
\\
Verse: 83
Halfverse: ab
śukrāsr̥g
-garbʰiṇī
-bʰojya
-ceṣṭā
-garbʰāśayartuṣu
\
Halfverse: cd
yaḥ
syād
doṣo
'dʰikas
tena
prakr̥tiḥ
sapta
-dʰoditā
\\ 83 \\
Halfverse: dV
prakr̥tiḥ
sapta
-dʰā
smr̥tā
Verse: 84
Halfverse: ab
vibʰu
-tvād
āśu
-kāri
-tvād
bali
-tvād
anya
-kopanāt
\
Halfverse: cd
svātantryād
bahu
-roga
-tvād
doṣāṇāṃ
prabalo
'nilaḥ
\\ 84 \\
Verse: 85
Halfverse: ab
prāyo
'ta
eva
pavanādʰyuṣitā
manuṣyā
doṣātmakāḥ
spʰuṭita
-dʰūsara
-keśa
-gātrāḥ
\
Halfverse: cd
śīta
-dviṣaś
cala
-dʰr̥ti
-smr̥ti
-buddʰi
-ceṣṭā
-sauhārda
-dr̥ṣṭi
-gatayo
'ti
-bahu
-pralāpāḥ
\\ 85 \\
Verse: 86
Halfverse: ab
alpa
-vitta
-bala
-jīvita
-nidrāḥ
sanna
-sakta
-cala
-jarjara
-vācaḥ
\
Halfverse: cd
nāstikā
bahu
-bʰujaḥ
sa
-vilāsā
gīta
-hāsa
-mr̥gayā
-kali
-lolāḥ
\\ 86 \\
Halfverse: aV
alpa
-pitta
-kapʰa
-jīvita
-nidrāḥ
Halfverse: aV2
alpa
-vitta
-kapʰa
-jīvita
-nidrāḥ
Halfverse: aV3
alpa
-pitta
-bala
-jīvita
-nidrāḥ
Verse: 87
Halfverse: ab
madʰurāmla
-paṭūṣṇa
-sātmya
-kāṅkṣāḥ
kr̥śa
-dīrgʰākr̥tayaḥ
sa
-śabda
-yātāḥ
\
Halfverse: cd
na
dr̥ḍʰā
na
jitendriyā
na
cāryā
na
ca
kāntā
-dayitā
bahu
-prajā
vā
\\ 87 \\
Halfverse: bV
kr̥śa
-dīrgʰākr̥tayaḥ
sa
-śabda
-yānāḥ
Verse: 88
Halfverse: ab
netrāṇi
caiṣāṃ
kʰara
-dʰūsarāṇi
vr̥ttāny
a
-cārūṇi
mr̥topamāni
\
Halfverse: cd
unmīlitānīva
bʰavanti
supte
śaila
-drumāṃs
te
gaganaṃ
ca
yānti
\\ 88 \\
Halfverse: aV
netrāṇi
vaiṣāṃ
kʰara
-dʰūsarāṇi
Verse: 89
Halfverse: ab
a
-dʰanyā
matsarādʰmātāḥ
stenāḥ
prodbaddʰa
-piṇḍikāḥ
\
Halfverse: cd
śva
-śr̥gāloṣṭra
-gr̥dʰrākʰu
-kākānūkāś
ca
vātikāḥ
\\ 89 \\
Halfverse: bV
stenāḥ
prodvr̥tta
-piṇḍikāḥ
Verse: 90
Halfverse: ab
pittaṃ
vahnir
vahni
-jaṃ
vā
yad
asmāt
pittodriktas
tīkṣṇa
-tr̥ṣṇā
-bubʰukṣaḥ
\
Halfverse: cd
gauroṣṇāṅgas
tāmra
-hastāṅgʰri
-vaktraḥ
śūro
mānī
piṅga
-keśo
'lpa
-romā
\\ 90 \\
Halfverse: bV
pittodriktas
tīvra
-tr̥ṣṇā
-bubʰukṣaḥ
Verse: 91
Halfverse: ab
dayita
-mālya
-vilepana
-maṇḍanaḥ
su
-caritaḥ
śucir
āśrita
-vatsalaḥ
\
Halfverse: cd
vibʰava
-sāhasa
-buddʰi
-balānvito
bʰavati
bʰīṣu
gatir
dviṣatām
api
\\ 91 \\
Verse: 92
Halfverse: ab
medʰāvī
pra
-śitʰila
-saṃdʰi
-bandʰa
-māṃso
nārīṇām
an
-abʰimato
'lpa
-śukra
-kāmaḥ
\
Halfverse: cd
āvāsaḥ
palita
-taraṅga
-nīlikānāṃ
bʰuṅkte
'nnaṃ
madʰura
-kaṣāya
-tikta
-śītam
\\ 92 \\
Verse: 93
Halfverse: ab
gʰarma
-dveṣī
svedanaḥ
pūti
-gandʰir
bʰūry
-uccāra
-krodʰa
-pānāśanerṣyaḥ
\
Halfverse: cd
suptaḥ
paśyet
karṇikārān
palāśān
dig
-dāholkā
-vidyud
-arkānalāṃś
ca
\\ 93 \\
Verse: 94
Halfverse: ab
tanūni
piṅgāni
calāni
caiṣāṃ
tanv
-alpa
-pakṣmāṇi
hima
-priyāṇi
\
Halfverse: cd
krodʰena
madyena
raveś
ca
bʰāsā
rāgaṃ
vrajanty
āśu
vilocanāni
\\ 94 \\
Halfverse: aV
tanūni
piṅgāni
calāni
vaiṣāṃ
Verse: 95
Halfverse: ab
madʰyāyuṣo
madʰya
-balāḥ
piṇḍitāḥ
kleśa
-bʰīravaḥ
\
Halfverse: cd
vyāgʰrarkṣa
-kapi
-mārjāra
-yakṣānūkāś
ca
paittikāḥ
\\ 95 \\
Halfverse: dV
-vr̥kānūkāś
ca
paittikāḥ
Verse: 96
Halfverse: ab
śleṣmā
somaḥ
śleṣmalas
tena
saumyo
gūḍʰa
-snigdʰa
-śliṣṭa
-saṃdʰy
-astʰi
-māṃsaḥ
\
Halfverse: cd
kṣut
-tr̥ḍ
-duḥkʰa
-kleśa
-gʰarmair
a
-tapto
buddʰyā
yuktaḥ
sāttvikaḥ
satya
-saṃdʰaḥ
\\ 96 \\
Verse: 97
Halfverse: ab
priyaṅgu
-dūrvā
-śara
-kāṇḍa
-śastra
-
go
-rocanā
-padma
-suvarṇa
-varṇaḥ
\
Halfverse: cd
pralamba
-bāhuḥ
pr̥tʰu
-pīna
-vakṣā
mahā
-lalāṭo
gʰana
-nīla
-keśaḥ
\\ 97 \\
Verse: 98
Halfverse: ab
mr̥dv
-aṅgaḥ
sama
-su
-vibʰakta
-cāru
-deho
bahv
-ojo
-rati
-rasa
-śukra
-putra
-bʰr̥tyaḥ
\
Halfverse: cd
dʰarmātmā
vadati
na
niṣṭʰuraṃ
ca
jātu
praccʰannaṃ
vahati
dr̥ḍʰaṃ
ciraṃ
ca
vairam
\\ 98 \\
Halfverse: aV
mr̥dv
-aṅgaḥ
sama
-su
-vibʰakta
-cāru
-varṣmā
Verse: 99
Halfverse: ab
sa
-mada
-dvi
-radendra
-tulya
-yāto
jala
-dāmbʰo
-dʰi
-mr̥daṅga
-siṃha
-gʰoṣaḥ
\
Halfverse: cd
smr̥ti
-mān
abʰiyoga
-vān
vinīto
na
ca
bālye
'py
ati
-rodano
na
lolaḥ
\\ 99 \\
Halfverse: bV
jala
-dāmbʰo
-dʰi
-mr̥daṅga
-śaṅkʰa
-gʰoṣaḥ
Verse: 100
Halfverse: ab
tiktaṃ
kaṣāyaṃ
kaṭukoṣṇa
-rūkṣam
alpaṃ
sa
bʰuṅkte
bala
-vāṃs
tatʰāpi
\
Halfverse: cd
raktānta
-su
-snigdʰa
-viśāla
-dīrgʰa
-
su
-vyakta
-śuklāsita
-pakṣmalākṣaḥ
\\ 100 \\
Verse: 101
Halfverse: ab
alpa
-vyāhāra
-krodʰa
-pānāśanehaḥ
prājyāyur
-vitto
dīrgʰa
-darśī
vadānyaḥ
\
Halfverse: cd
śrāddʰo
gambʰīraḥ
stʰūla
-lakṣaḥ
kṣamā
-vān
āryo
nidrālur
dīrgʰa
-sūtraḥ
kr̥ta
-jñaḥ
\\ 101 \\
Halfverse: aV
alpa
-vyāhāra
-krodʰa
-pānāśanerṣyaḥ
Halfverse: bV2
prājyāyur
-vr̥tto
dīrgʰa
-darśī
vadānyaḥ
Halfverse: cV
śrāddʰo
gambʰīraḥ
stʰūla
-lakṣyaḥ
kṣamā
-vān
Halfverse: dV2
āryo
nidrālur
dīrgʰa
-sūtrī
kr̥ta
-jñaḥ
Verse: 102
Halfverse: ab
r̥jur
vipaścit
su
-bʰagaḥ
su
-lajjo
bʰakto
gurūṇāṃ
stʰira
-sauhr̥daś
ca
\
Halfverse: cd
svapne
sa
-padmān
sa
-vihaṅga
-mālāṃs
toyāśayān
paśyati
toya
-dāṃś
ca
\\ 102 \\
Halfverse: aV
r̥jur
vipaścit
su
-bʰagaḥ
sa
-lajjo
Verse: 103
Halfverse: ab
brahma
-rudrendra
-varuṇa
-tārkṣya
-haṃsa
-gajādʰipaiḥ
\
Halfverse: cd
śleṣma
-prakr̥tayas
tulyās
tatʰā
siṃhāśva
-go
-vr̥ṣaiḥ
\\ 103 \\
Verse: 104
Halfverse: ab
prakr̥tīr
dvaya
-sarvottʰā
dvandva
-sarva
-guṇodaye
\
Halfverse: cd
śaucāstikyādibʰiś
caivaṃ
guṇair
guṇa
-mayīr
vadet
\\ 104 \\
Verse: 105
Halfverse: ab
vayas
tv
ā
-ṣo
-ḍaśād
bālaṃ
tatra
dʰātv
-indriyaujasām
\
Halfverse: cd
vr̥ddʰir
ā
-saptater
madʰyaṃ
tatrā
-vr̥ddʰiḥ
paraṃ
kṣayaḥ
\\ 105 \\
Verse: 106
Halfverse: ab
svaṃ
svaṃ
hasta
-trayaṃ
sārdʰaṃ
vapuḥ
pātraṃ
sukʰāyuṣoḥ
\
Halfverse: cd
na
ca
yad
yuktam
udriktair
aṣṭābʰir
ninditair
nijaiḥ
\\ 106 \\
Verse: 107
Halfverse: ab
a
-romaśāsita
-stʰūla
-dīrgʰa
-tvaiḥ
sa
-viparyayaiḥ
\
Halfverse: cd
su
-snigdʰā
mr̥davaḥ
sūkṣmā
naika
-mūlāḥ
stʰirāḥ
kacāḥ
\\ 107 \\
Verse: 108
Halfverse: ab
lalāṭam
unnataṃ
śliṣṭa
-śaṅkʰam
ardʰendu
-saṃnibʰam
\
Halfverse: cd
karṇau
nīconnatau
paścān
mahāntau
śliṣṭa
-māṃsalau
\\ 108 \\
Verse: 109
Halfverse: ab
netre
vyaktāsita
-site
su
-baddʰa
-gʰana
-pakṣmaṇī
\
Halfverse: cd
unnatāgrā
mahoccʰvāsā
pīnarjur
nāsikā
samā
\\ 109 \\
Halfverse: bV
su
-baddʰe
gʰana
-pakṣmaṇī
Verse: 110
Halfverse: ab
oṣṭʰau
raktāv
an
-udvr̥ttau
mahatyau
nolbaṇe
hanū
\
Halfverse: cd
mahad
āsyaṃ
gʰanā
dantāḥ
snigdʰāḥ
ślakṣṇāḥ
sitāḥ
samāḥ
\\ 110 \\
Verse: 111
Halfverse: ab
jihvā
raktāyatā
tanvī
māṃsalaṃ
cibukaṃ
mahat
\
Halfverse: cd
grīvā
hrasvā
gʰanā
vr̥ttā
skandʰāv
unnata
-pīvarau
\\ 111 \\
Verse: 112
Halfverse: ab
udaraṃ
dakṣiṇāvarta
-gūḍʰa
-nābʰi
samunnatam
\
Halfverse: cd
tanu
-raktonnata
-nakʰaṃ
snigdʰaṃ
ā
-tāmra
-māṃsalam
\\ 112 \\
Verse: 113
Halfverse: ab
dīrgʰā
-ccʰidrāṅguli
mahat
pāṇi
-pādaṃ
pratiṣṭʰitam
\
Halfverse: cd
gūḍʰa
-vaṃśaṃ
br̥hat
pr̥ṣṭʰaṃ
nigūḍʰāḥ
saṃdʰayo
dr̥ḍʰāḥ
\\ 113 \\
Halfverse: cV
gūḍʰa
-vaṃśaṃ
mahat
pr̥ṣṭʰaṃ
Verse: 114
Halfverse: ab
dʰīraḥ
svaro
'nunādī
ca
varṇaḥ
snigdʰaḥ
stʰira
-prabʰaḥ
\
Halfverse: cd
sva
-bʰāva
-jaṃ
stʰiraṃ
sat
-tvam
a
-vikāri
vipatsv
api
\\ 114 \\
Verse: 115
Halfverse: ab
uttarottara
-su
-kṣetraṃ
vapur
garbʰādi
-nī
-rujam
\
Halfverse: cd
āyāma
-jñāna
-vijñānair
vardʰamānaṃ
śanaiḥ
śubʰam
\\ 115 \\
Verse: 116
Halfverse: ab
iti
sarva
-guṇopete
śarīre
śaradāṃ
śatam
\
Halfverse: cd
āyur
aiśvaryam
iṣṭāś
ca
sarve
bʰāvāḥ
pratiṣṭʰitāḥ
\\ 116 \\
Verse: 117
Halfverse: ab
tvag
-raktādīni
sat
-tvāntāny
agryāṇy
aṣṭau
yatʰottaram
\
Halfverse: cd
bala
-pramāṇa
-jñānārtʰaṃ
sārāṇy
uktāni
dehinām
\\ 117 \\
Halfverse: bV
agrāṇy
aṣṭau
yatʰottaram
Verse: 118
Halfverse: ab
sārair
upetaḥ
sarvaiḥ
syāt
paraṃ
gaurava
-saṃyutaḥ
\
Halfverse: cd
sarvārambʰeṣu
cāśā
-vān
sahiṣṇuḥ
san
-matiḥ
stʰiraḥ
\\ 118 \\
Halfverse: dV
sahiṣṇuḥ
su
-matiḥ
stʰiraḥ
Verse: 119
Halfverse: ab
an
-utsekaṃ
a
-dainyaṃ
ca
sukʰaṃ
duḥkʰaṃ
ca
sevate
\
Halfverse: cd
sat
-tva
-vāṃs
tapyamānas
tu
rājaso
naiva
tāmasaḥ
\\ 119 \\
Halfverse: cV
sat
-tva
-vān
stabʰyamānas
tu
Verse: 120
Halfverse: ab
dāna
-śīla
-dayā
-satya
-brahma
-carya
-kr̥ta
-jña
-tāḥ
\
Halfverse: cd
rasāyanāni
maitrī
ca
puṇyāyur
-vr̥ddʰi
-kr̥d
gaṇaḥ
\\ 120 \\
Adhyaya: 4
Śārīrastʰāna
4
Verse: 1
Halfverse: ab
saptottaraṃ
marma
-śataṃ
teṣām
ekā
-daśādiśet
\
Halfverse: cd
pr̥tʰak
saktʰnos
tatʰā
bāhvos
trīṇi
koṣṭʰe
navorasi
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
pr̥ṣṭʰe
catur
-daśordʰvaṃ
tu
jatros
triṃśac
ca
sapta
ca
\
Halfverse: cd
madʰye
pāda
-talasyāhur
abʰito
madʰyamāṅgulīm
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
tala
-hr̥n
nāma
rujayā
tatra
viddʰasya
pañca
-tā
\
Halfverse: cd
aṅguṣṭʰāṅguli
-madʰya
-stʰaṃ
kṣipraṃ
ākṣepa
-māraṇam
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
tasyordʰvaṃ
dvy
-aṅgule
kūrcaḥ
pāda
-bʰramaṇa
-kampa
-kr̥t
\
Halfverse: cd
gulpʰa
-saṃdʰer
adʰaḥ
kūrca
-śiraḥ
śopʰa
-rujā
-karam
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
jaṅgʰā
-caraṇayoḥ
saṃdʰau
gulpʰo
ruk
-stambʰa
-māndya
-kr̥t
\
Halfverse: cd
jaṅgʰāntare
tv
indra
-vastir
mārayaty
asr̥jaḥ
kṣayāt
\\ 5 \\
Halfverse: bV
gulpʰo
ruk
-stambʰa
-ṣāṇḍʰya
-kr̥t
Halfverse: bV2
gulpʰo
ruk
-stambʰa
-kʰāñjya
-kr̥t
Halfverse: bV
gulpʰo
ruk
-stambʰa
-jāḍya
-kr̥t
Verse: 6
Halfverse: ab
jaṅgʰorvoḥ
saṃgame
jānu
kʰañja
-tā
tatra
jīvataḥ
\
Halfverse: cd
jānunas
try
-aṅgulād
ūrdʰvam
āṇy
-ūru
-stambʰa
-śopʰa
-kr̥t
\\ 6 \\
Verse: 7
Halfverse: ab
urvy
ūru
-madʰye
tad
-vedʰāt
saktʰi
-śoṣo
'sra
-saṃkṣayāt
\
Halfverse: cd
ūru
-mūle
lohitākṣaṃ
hanti
pakṣam
asr̥k
-kṣayāt
\\ 7 \\
Halfverse: cV
ūru
-mūle
lohitākʰyaṃ
Verse: 8
Halfverse: ab
muṣka
-vaṅkṣaṇayor
madʰye
viṭapaṃ
ṣaṇḍʰa
-tā
-karam
\
Halfverse: cd
iti
saktʰnos
tatʰā
bāhvor
maṇi
-bandʰo
'tra
gulpʰa
-vat
\\ 8 \\
Halfverse: bV
viṭipaṃ
ṣaṇḍʰa
-tā
-karam
Verse: 9
Halfverse: ab
kūrparaṃ
jānu
-vat
kauṇyaṃ
tayor
viṭapa
-vat
punaḥ
\
Halfverse: cd
kakṣākṣa
-madʰye
kakṣā
-dʰr̥k
kuṇi
-tvaṃ
tatra
jāyate
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
stʰūlāntra
-baddʰaḥ
sadyo
-gʰno
viḍ
-vāta
-vamano
gudaḥ
\
Halfverse: cd
mūtrāśayo
dʰanur
-vakro
vastir
alpāsra
-māṃsa
-gaḥ
\\ 10 \\
Verse: 11
Halfverse: ab
ekādʰo
-vadano
madʰye
kaṭyāḥ
sadyo
nihanty
asūn
\
Halfverse: cd
r̥te
'śmarī
-vraṇād
viddʰas
tatrāpy
ubʰayataś
ca
saḥ
\\ 11 \\
Halfverse: dV
tatrāpy
ubʰayataś
ca
yaḥ
Verse: 12
Halfverse: ab
mūtra
-srāvy
ekato
bʰinne
vraṇo
rohec
ca
yatnataḥ
\
Halfverse: cd
dehāma
-pakva
-stʰānānāṃ
madʰye
sarva
-sirāśrayaḥ
\\ 12 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
nābʰiḥ
so
'pi
hi
sadyo
-gʰno
dvāram
āmāśayasya
ca
\
Halfverse: cd
sat
-tvādi
-dʰāma
hr̥dayaṃ
stanoraḥ
-koṣṭʰa
-madʰya
-gam
\\ 13 \\
Verse: 14
Halfverse: ab
stana
-rohita
-mūlākʰye
dvy
-aṅgule
stanayor
vadet
\
Halfverse: cd
ūrdʰvādʰo
'sra
-kapʰāpūrṇa
-koṣṭʰo
naśyet
tayoḥ
kramāt
\\ 14 \\
Halfverse: cV
ūrdʰvādʰo
'sr̥k
-kapʰāpūrṇa
-
Verse: 15
Halfverse: ab
apastambʰāv
uraḥ
-pārśve
nāḍyāv
anila
-vāhinī
\
Halfverse: cd
raktena
pūrṇa
-koṣṭʰo
'tra
śvāsāt
kāsāc
ca
naśyati
\\ 15 \\
Halfverse: cV
raktasya
pūrṇa
-koṣṭʰo
'tra
Verse: 16
Halfverse: ab
pr̥ṣṭʰa
-vaṃśorasor
madʰye
tayor
eva
ca
pārśvayoḥ
\
Halfverse: cd
adʰo
'ṃsa
-kūṭayor
vidyād
apālāpākʰya
-marmaṇī
\\ 16 \\
Verse: 17
Halfverse: ab
tayoḥ
koṣṭʰe
'sr̥jā
pūrṇe
naśyed
yātena
pūya
-tām
\
Halfverse: cd
pārśvayoḥ
pr̥ṣṭʰa
-vaṃśasya
śroṇi
-karṇau
prati
stʰite
\\ 17 \\
Halfverse: dV
śroṇi
-karṇa
-pratiṣṭʰite
Halfverse: dV2
śroṇi
-karṇau
pratiṣṭʰitau
Verse: 18
Halfverse: ab
vaṃśāśrite
spʰijor
ūrdʰvaṃ
kaṭīka
-taruṇe
smr̥te
\
Halfverse: cd
tatra
rakta
-kṣayāt
pāṇdur
hīna
-rūpo
vinaśyati
\\ 18 \\
Verse: 19
Halfverse: ab
pr̥ṣṭʰa
-vaṃśaṃ
hy
ubʰayato
yau
saṃdʰī
kaṭi
-pārśvayoḥ
\
Halfverse: cd
jagʰanasya
bahir
-bʰāge
marmaṇī
tau
kukundarau
\\ 19 \\
Halfverse: aV
pr̥ṣṭʰa
-vaṃśasyobʰayato
Verse: 20
Halfverse: ab
ceṣṭā
-hānir
adʰaḥ
-kāye
sparśā
-jñānaṃ
ca
tad
-vyadʰāt
\
Halfverse: cd
pārśvāntara
-nibaddʰau
yāv
upari
śroṇi
-karṇayoḥ
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
āśaya
-ccʰādanau
tau
tu
nitambau
taruṇāstʰi
-gau
\
Halfverse: cd
adʰaḥ
-śarīre
śopʰo
'tra
daurbalyaṃ
maraṇaṃ
tataḥ
\\ 21 \\
Halfverse: aV
āśayāccʰādanau
tau
tu
Verse: 22
Halfverse: ab
pārśvāntara
-nibaddʰau
ca
madʰye
jagʰana
-pārśvayoḥ
\
Halfverse: cd
tiryag
ūrdʰvaṃ
ca
nirdiṣṭau
pārśva
-saṃdʰī
tayor
vyadʰāt
\\ 22 \\
Halfverse: bV
madʰyau
jagʰana
-pārśvayoḥ
Halfverse: cV2
nirdiṣṭau
pārśva
-saṃdʰī
tau
Halfverse: dV3
tiryag
ūrdʰvaṃ
tayor
vyadʰāt
Verse: 23
Halfverse: ab
rakta
-pūrita
-koṣṭʰasya
śarīrāntara
-saṃbʰavaḥ
\
Halfverse: cd
stana
-mūlārjave
bʰāge
pr̥ṣṭʰa
-vaṃśāśraye
sire
\\ 23 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
br̥hatyau
tatra
viddʰasya
maraṇaṃ
rakta
-saṃkṣayāt
\
Halfverse: cd
bāhu
-mūlābʰisaṃbaddʰe
pr̥ṣṭʰa
-vaṃśasya
pārśvayoḥ
\\ 24 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
aṃsayoḥ
pʰalake
bāhu
-svāpa
-śoṣau
tayor
vyadʰāt
\
Halfverse: cd
grīvām
ubʰayataḥ
snāvnī
grīvā
-bāhu
-śiro
-'ntare
\\ 25 \\
Halfverse: bV
-svāpa
-śoṣau
tayor
vyadʰe
Halfverse: bV2
-svāpa
-śopʰau
tayor
vyadʰe
Halfverse: bV3
-svāpa
-śopʰau
tayor
vyadʰāt
Verse: 26
Halfverse: ab
skandʰāṃsa
-pīṭʰa
-saṃbandʰāv
aṃsau
bāhu
-kriyā
-harau
\
Halfverse: cd
kaṇṭʰa
-nālīm
ubʰayataḥ
sirā
hanu
-samāśritāḥ
\\ 26 \\
Halfverse: aV
skandʰāṃsa
-pīṭʰa
-baddʰārtʰāv
Halfverse: aV2
skandʰāṃsa
-pīṭʰa
-bandʰārtʰāv
Halfverse: aV
skandʰāṃsa
-pīṭʰa
-saṃbaddʰāv
Verse: 27
Halfverse: ab
catasras
tāsu
nīle
dve
manye
dve
marmaṇī
smr̥te
\
Halfverse: cd
svara
-praṇāśa
-vaikr̥tyaṃ
rasā
-jñānaṃ
ca
tad
-vyadʰe
\\ 27 \\
Halfverse: cV
svara
-praṇāśa
-vaikr̥tya
-
Halfverse: cV2
svara
-praṇāśo
vaikr̥tyaṃ
Halfverse: dV3
-rasā
-jñānaṃ
ca
tad
-vyadʰe
Verse: 28
Halfverse: ab
kaṇṭʰa
-nālīm
ubʰayato
jihvā
-nāsā
-gatāḥ
sirāḥ
\
Halfverse: cd
pr̥tʰak
catasras
tāḥ
sadyo
gʰnanty
asūn
mātr̥kāhvayāḥ
\\ 28 \\
Verse: 29
Halfverse: ab
kr̥kāṭike
śiro
-grīvā
-saṃdʰau
tatra
calaṃ
śiraḥ
\
Halfverse: cd
adʰas
-tāt
karṇayor
nimne
vidʰure
śruti
-hāriṇī
\\ 29 \\
Halfverse: bV
-saṃdʰī
tatra
calaṃ
śiraḥ
Verse: 30
Halfverse: ab
pʰaṇāv
ubʰayato
gʰrāṇa
-mārgaṃ
śrotra
-patʰānugau
\
Halfverse: cd
antar
-gala
-stʰitau
vedʰād
gandʰa
-vijñāna
-hāriṇau
\\ 30 \\
Verse: 31
Halfverse: ab
netrayor
bāhyato
'pāṅgau
bʰruvoḥ
puccʰāntayor
adʰaḥ
\
Halfverse: cd
tatʰopari
bʰruvor
nimnāv
āvartāv
āndʰyam
eṣu
tu
\\ 31 \\
Verse: 32
Halfverse: ab
anu
-karṇaṃ
lalāṭānte
śaṅkʰau
sadyo
-vināśanau
\
Halfverse: cd
keśānte
śaṅkʰayor
ūrdʰvam
utkṣepau
stʰapani
punaḥ
\\ 32 \\
Verse: 33
Halfverse: ab
bʰruvor
madʰye
traye
'py
atra
śalye
jīved
an
-uddʰr̥te
\
Halfverse: cd
svayaṃ
vā
patite
pākāt
sadyo
naśyati
tūddʰr̥te
\\ 33 \\
Verse: 34
Halfverse: ab
jihvākṣi
-nāsikā
-śrotra
-kʰa
-catuṣṭaya
-saṃgame
\
Halfverse: cd
tālūny
āsyāni
catvāri
srotasāṃ
teṣu
marmasu
\\ 34 \\
Verse: 35
Halfverse: ab
viddʰaḥ
śr̥ṅgāṭakākʰyeṣu
sadyas
tyajati
jīvitam
\
Halfverse: cd
kapāle
saṃdʰayaḥ
pañca
sīmantās
tiryag
-ūrdʰva
-gāḥ
\\ 35 \\
Halfverse: cV
kapāla
-saṃdʰayaḥ
pañca
Verse: 36
Halfverse: ab
bʰramonmāda
-mano
-nāśais
teṣu
viddʰeṣu
naśyati
\
Halfverse: cd
āntaro
mastakasyordʰvaṃ
sirā
-saṃdʰi
-samāgamaḥ
\\ 36 \\
Halfverse: cV
antare
mastakasyordʰvaṃ
Verse: 37
Halfverse: ab
romāvarto
'dʰipo
nāma
marma
sadyo
haraty
asūn
\
Halfverse: cd
viṣamaṃ
spandanaṃ
yatra
pīḍite
ruk
ca
marma
tat
\\ 37 \\
Verse: 38
Halfverse: ab
māṃsāstʰi
-snāyu
-dʰamanī
-sirā
-saṃdʰi
-samāgamaḥ
\
Halfverse: cd
syān
marmeti
ca
tenātra
su
-tarāṃ
jīvitaṃ
stʰitam
\\ 38 \\
Verse: 39
Halfverse: ab
bāhulyena
tu
nirdeśaḥ
ṣo
-ḍʰaivaṃ
marma
-kalpanā
\
Halfverse: cd
prāṇāyatana
-sāmānyād
aikyaṃ
vā
marmaṇāṃ
matam
\\ 39 \\
Halfverse: dV
aikyaṃ
vā
marmaṇāṃ
smr̥tam
Verse: 40
Halfverse: ab
māṃsa
-jāni
daśendrākʰya
-tala
-hr̥t
-stana
-rohitāḥ
\
Halfverse: cd
śaṅkʰau
kaṭīka
-taruṇe
nitambāv
aṃsayoḥ
pʰale
\\ 40 \\
Verse: 41
Halfverse: ab
astʰny
aṣṭau
snāva
-marmāṇi
trayo
-viṃśatir
āṇayaḥ
\
Halfverse: cd
kūrca
-kūrca
-śiro
-'pāṅga
-kṣiprotkṣepāṃsa
-vastayaḥ
\\ 41 \\
Halfverse: aV
astʰny
aṣṭau
snāyu
-marmāṇi
Verse: 42
Halfverse: ab
gudāpastambʰa
-vidʰura
-śr̥ṅgāṭāni
navādiśet
\
Halfverse: cd
marmāṇi
dʰamanī
-stʰāni
sapta
-triṃśat
sirāśrayāḥ
\\ 42 \\
Halfverse: aV
gudo
'pastambʰa
-vidʰura
-
Verse: 43
Halfverse: ab
br̥hatyau
mātr̥kā
nīle
manye
kakṣā
-dʰarau
pʰaṇau
\
Halfverse: cd
viṭape
hr̥dayaṃ
nābʰiḥ
pārśva
-saṃdʰī
stanādʰare
\\ 43 \\
Halfverse: dV
pārśva
-saṃdʰī
stanāntare
Verse: 44
Halfverse: ab
apālāpau
stʰapany
urvyaś
catasro
lohitāni
ca
\
Halfverse: cd
saṃdʰau
viṃśatir
āvartau
maṇi
-bandʰau
kukundarau
\\ 44 \\
Verse: 45
Halfverse: ab
sīmantāḥ
kūrparau
gulpʰau
kr̥kāṭyau
jānunī
patiḥ
\
Halfverse: cd
māṃsa
-marma
gudo
'nyeṣāṃ
snāvni
kakṣā
-dʰarau
tatʰā
\\ 45 \\
Halfverse: dV
snāvnī
kakṣā
-dʰarau
tatʰā
Verse: 46
Halfverse: ab
viṭapau
vidʰurākʰye
ca
śr̥ṅgāṭāni
sirāsu
tu
\
Halfverse: cd
apastambʰāv
apāṅgau
ca
dʰamanī
-stʰaṃ
na
taiḥ
smr̥tam
\\ 46 \\
Verse: 47
Halfverse: ab
viddʰe
'jasram
asr̥k
-srāvo
māṃsa
-dʰāvana
-vat
tanuḥ
\
Halfverse: cd
pāṇḍu
-tvam
indriyā
-jñānaṃ
maraṇam
cāśu
māṃsa
-je
\\ 47 \\
Halfverse: dV
maraṇam
vāśu
māṃsa
-je
Verse: 48
Halfverse: ab
majjānvito
'ccʰo
viccʰinnaḥ
srāvo
ruk
cāstʰi
-marmaṇi
\
Halfverse: cd
āyāmākṣepaka
-stambʰāḥ
snāva
-je
'bʰyadʰikaṃ
rujā
\\ 48 \\
Halfverse: dV
snāva
-je
'bʰyadʰikaṃ
rujaḥ
Halfverse: dV2
snāva
-je
'bʰyadʰikā
rujaḥ
Halfverse: dV3
snāyu
-ge
'bʰyadʰikaṃ
rujā
Verse: 49
Halfverse: ab
yāna
-stʰānāsanā
-śaktir
vaikalyam
atʰa
vāntakaḥ
\
Halfverse: cd
raktaṃ
sa
-śabda
-pʰenoṣṇaṃ
dʰamanī
-stʰe
vi
-cetasaḥ
\\ 49 \\
Verse: 50
Halfverse: ab
sirā
-marma
-vyadʰe
sāndram
ajasraṃ
bahv
asr̥k
sravet
\
Halfverse: cd
tat
-kṣayāt
tr̥ḍ
-bʰrama
-śvāsa
-moha
-hidʰmābʰir
antakaḥ
\\ 50 \\
Verse: 51
Halfverse: ab
vastu
śūkair
ivākīrṇaṃ
rūḍʰe
ca
kuṇi
-kʰañja
-tā
\
Halfverse: cd
bala
-ceṣṭā
-kṣayaḥ
śoṣaḥ
parva
-śopʰaś
ca
saṃdʰi
-je
\\ 51 \\
Verse: 52
Halfverse: ab
nābʰi
-śaṅkʰādʰipāpāna
-hr̥c
-cʰr̥ṅgāṭaka
-vastayaḥ
\
Halfverse: cd
aṣṭau
ca
mātr̥kāḥ
sadyo
nigʰnanty
ekān
-na
-viṃśatiḥ
\\ 52 \\
Halfverse: dV
nigʰnanty
ekona
-viṃśatiḥ
Verse: 53
Halfverse: ab
saptāhaḥ
paramas
teṣāṃ
kālaḥ
kālasya
karṣaṇe
\
Halfverse: cd
trayas
-triṃśad
-apastambʰa
-tala
-hr̥t
-pārśva
-saṃdʰayaḥ
\\ 53 \\
Halfverse: aV
saptāhaḥ
paramaṃ
teṣāṃ
Verse: 54
Halfverse: ab
kaṭī
-taruṇa
-sīmanta
-stana
-mūlendra
-vastayaḥ
\
Halfverse: cd
kṣiprāpālāpa
-br̥hatī
-nitamba
-stana
-rohitāḥ
\\ 54 \\
Verse: 55
Halfverse: ab
kālāntara
-prāṇa
-harā
māsa
-māsārdʰa
-jīvitāḥ
\
Halfverse: cd
utkṣepau
stʰapanī
trīṇi
vi
-śalya
-gʰnāni
tatra
hi
\\ 55 \\
Halfverse: dV
vi
-śalya
-gʰnāni
tatra
tu
Verse: 56
Halfverse: ab
vāyur
māṃsa
-vasā
-majja
-mastuluṅgāni
śoṣayet
\
Halfverse: cd
śalyāpāye
vinirgaccʰan
śvāsāt
kāsāc
ca
hanty
asūn
\\ 56 \\
Verse: 57
Halfverse: ab
pʰaṇāv
apāṅgau
vidʰure
nīle
manye
kr̥kāṭike
\
Halfverse: cd
aṃsāṃsa
-pʰalakāvarta
-viṭaporvī
-kukundarāḥ
\\ 57 \\
Halfverse: aV
pʰaṇāv
apāṅgau
vidʰurau
Verse: 58
Halfverse: ab
sa
-jānu
-lohitākṣāṇi
-kakṣā
-dʰr̥k
-kūrca
-kūrparāḥ
\
Halfverse: cd
vaikalyam
iti
catvāri
catvāriṃśac
ca
kurvate
\\ 58 \\
Halfverse: aV
sa
-jānu
-lohitākʰyāni
-
Verse: 59
Halfverse: ab
haranti
tāny
api
prāṇān
kadā
-cid
abʰigʰātataḥ
\
Halfverse: cd
aṣṭau
kūrca
-śiro
-gulpʰa
-maṇi
-bandʰā
rujā
-karāḥ
\\ 59 \\
Verse: 60
Halfverse: ab
teṣāṃ
viṭapa
-kakṣā
-dʰr̥g
-urvyaḥ
kūrca
-śirāṃsi
ca
\
Halfverse: cd
dvā
-daśāṅgula
-mānāni
dvy
-aṅgule
maṇi
-bandʰane
\\ 60 \\
Halfverse: bV
-urvī
-kūrca
-śirāṃsi
ca
Verse: 61
Halfverse: ab
gulpʰau
ca
stana
-mūle
ca
try
-aṅgulaṃ
jānu
-kūrparam
\
Halfverse: cd
apāna
-vasti
-hr̥n
-nābʰi
-nīlāḥ
sīmanta
-mātr̥kāḥ
\\ 61 \\
Halfverse: bV
try
-aṅgulau
jānu
-kūrparau
Halfverse: dV2
-nīlā
-sīmanta
-mātr̥kāḥ
Verse: 62
Halfverse: ab
kūrca
-śr̥ṅgāṭa
-manyāś
ca
triṃśad
ekena
varjitāḥ
\
Halfverse: cd
ātma
-pāṇi
-talonmānāḥ
śeṣāṇy
ardʰāṅgulaṃ
vadet
\\ 62 \\
Verse: 63
Halfverse: ab
pañcāśat
ṣaṭ
ca
marmāṇi
tila
-vrīhi
-samāny
api
\
Halfverse: cd
iṣṭāni
marmāṇy
anyeṣāṃ
catur
-dʰoktāḥ
sirās
tu
yāḥ
\\ 63 \\
Verse: 64
Halfverse: ab
tarpayanti
vapuḥ
kr̥tsnaṃ
tā
marmāṇy
āśritās
tataḥ
\
Halfverse: cd
tat
-kṣatāt
kṣata
-jāty
-artʰa
-pravr̥tter
dʰātu
-saṃkṣaye
\\ 64 \\
Halfverse: cV
tat
-kṣatāt
kṣata
-jāty
-artʰaṃ
Halfverse: dV2
pravr̥ttir
dʰātu
-saṃkṣaye
Verse: 65
Halfverse: ab
vr̥ddʰaś
calo
rujas
tīvrāḥ
pratanoti
samīrayan
\
Halfverse: cd
tejas
tad
uddʰr̥taṃ
dʰatte
tr̥ṣṇā
-śoṣa
-mada
-bʰramān
\\ 65 \\
Verse: 66
Halfverse: ab
svinna
-srasta
-ślatʰa
-tanuṃ
haraty
enaṃ
tato
'ntakaḥ
\
Halfverse: cd
vardʰayet
saṃdʰito
gātraṃ
marmaṇy
abʰihate
drutam
\\ 66 \\
Verse: 67
Halfverse: ab
cʰedanāt
saṃdʰi
-deśasya
saṃkucanti
sirā
hy
ataḥ
\
Halfverse: cd
jīvitaṃ
prāṇināṃ
tatra
rakte
tiṣṭʰati
tiṣṭʰati
\\ 67 \\
Verse: 68
Halfverse: ab
su
-vikṣato
'py
ato
jīved
a
-marmaṇi
na
marmaṇi
\
Halfverse: cd
prāṇa
-gʰātini
jīvet
tu
kaś
-cid
vaidya
-guṇena
cet
\\ 68 \\
Verse: 69
Halfverse: ab
a
-samagrābʰigʰātāc
ca
so
'pi
vaikalyam
aśnute
\
Halfverse: cd
tasmāt
kṣāra
-viṣāgny
-ādīn
yatnān
marmasu
varjayet
\\ 69 \\
Verse: 70
Halfverse: ab
marmābʰigʰātaḥ
sv
-alpo
'pi
prāya
-śo
bādʰate
-tarām
\
Halfverse: cd
rogā
marmāśrayās
tad
-vat
prakrāntā
yatnato
'pi
ca
\\ 70 \\
Halfverse: cV
rogā
marmāśritās
tad
-vat
Adhyaya: 5
Śārīrastʰāna
5
Verse: 1
Halfverse: ab
puṣpaṃ
pʰalasya
dʰūmo
'gner
varṣasya
jala
-dodayaḥ
\
Halfverse: cd
yatʰā
bʰaviṣyato
liṅgaṃ
riṣṭaṃ
mr̥tyos
tatʰā
dʰruvam
\\ 1 \\
Verse: 1+(1)
Halfverse: ab
āyuṣ
-mati
kriyāḥ
sarvāḥ
sa
-pʰalāḥ
saṃprayojitāḥ
\
Halfverse: cd
bʰavanti
bʰiṣajāṃ
bʰūtyai
kr̥ta
-jña
iva
bʰū
-bʰuji
\\ 1+(1) \\
Verse: 1+(2)
Halfverse: ab
kṣīṇāyuṣi
kr̥taṃ
karma
vyartʰaṃ
kr̥tam
ivādʰame
\
Halfverse: cd
a
-yaśo
deha
-saṃdehaṃ
svārtʰa
-hāniṃ
ca
yaccʰati
\\ 1+(2) \\
Halfverse: cV
āyāsād
deha
-saṃdehaṃ
Verse: 1+(3)
Halfverse: ab
tarhīdānīṃ
gatāsūnāṃ
lakṣaṇaṃ
saṃpracakṣate
\
Halfverse: cd
vikr̥tiḥ
prakr̥teḥ
prājñaiḥ
pradiṣṭā
riṣṭa
-saṃjñayā
\\ 1+(3) \\
Halfverse: aV
tad
idānīṃ
gatāsūnāṃ
Verse: 2
Halfverse: ab
ariṣṭaṃ
nāsti
maraṇaṃ
dr̥ṣṭa
-riṣṭaṃ
ca
jīvitam
\
Halfverse: cd
ariṣṭe
riṣṭa
-vijñānaṃ
na
ca
riṣṭe
'py
a
-naipuṇāt
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
ke
-cit
tu
tad
dvi
-dʰety
āhuḥ
stʰāyy
-a
-stʰāyi
-vibʰedataḥ
\
Halfverse: cd
doṣāṇām
api
bāhulyād
riṣṭābʰāsaḥ
samudbʰavet
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
sa
doṣāṇāṃ
śame
śāmyet
stʰāyy
avaśyaṃ
tu
mr̥tyave
\
Halfverse: cd
rūpendriya
-svara
-ccʰāyā
-praticcʰāyā
-kriyādiṣu
\\ 4 \\
Halfverse: aV
tad
doṣāṇāṃ
śame
śāmyet
Verse: 5
Halfverse: ab
anyeṣv
api
ca
bʰāveṣu
prākr̥teṣv
a
-nimittataḥ
\
Halfverse: cd
vikr̥tir
yā
samāsena
riṣṭaṃ
tad
iti
lakṣayet
\\ 5 \\
Verse: 6
Halfverse: ab
keśa
-roma
-nir
-abʰyaṅgaṃ
yasyābʰyaktam
ivekṣyate
\
Halfverse: cd
yasyāty
-artʰaṃ
cale
netre
stabdʰāntar
-gata
-nirgate
\\ 6 \\
Verse: 7
Halfverse: ab
jihme
vistr̥ta
-saṃkṣipte
saṃkṣipta
-vinata
-bʰruṇī
\
Halfverse: cd
udbʰrānta
-darśane
hīna
-darśane
nakulopame
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
kapotābʰe
alātābʰe
srute
lulita
-pakṣmaṇī
\
Halfverse: cd
nāsikāty
-artʰa
-vivr̥tā
saṃvr̥tā
piṭikācitā
\\ 8 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
uccʰūnā
spʰuṭitā
mlānā
yasyauṣṭʰo
yāty
adʰo
'dʰaraḥ
\
Halfverse: cd
ūrdʰvaṃ
dvitīyaḥ
syātāṃ
vā
pakva
-jambū
-nibʰāv
ubʰau
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
dantāḥ
sa
-śarkarāḥ
śyāvās
tāmrāḥ
puṣpita
-paṅkitāḥ
\
Halfverse: cd
sahasaiva
pateyur
vā
jihvā
jihmā
visarpiṇī
\\ 10 \\
Verse: 11
Halfverse: ab
śūnā
śuṣkā
guruḥ
śyāvā
liptā
suptā
sa
-kaṇṭakā
\
Halfverse: cd
śiraḥ
śiro
-dʰarā
voḍʰuṃ
pr̥ṣṭʰaṃ
vā
bʰāram
ātmanaḥ
\\ 11 \\
Verse: 12
Halfverse: ab
hanū
vā
piṇḍam
āsya
-stʰaṃ
śaknuvanti
na
yasya
ca
\
Halfverse: cd
yasyā
-nimittam
aṅgāni
gurūṇy
ati
-lagʰūni
vā
\\ 12 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
viṣa
-doṣād
vinā
yasya
kʰebʰyo
raktaṃ
pravartate
\
Halfverse: cd
utsiktaṃ
mehanaṃ
yasya
vr̥ṣaṇāv
ati
-niḥsr̥tau
\\ 13 \\
Verse: 14
Halfverse: ab
ato
'nya
-tʰā
vā
yasya
syāt
sarve
te
kāla
-coditāḥ
\
Halfverse: cd
yasyā
-pūrvāḥ
sirā
-lekʰā
bālendv
-ākr̥tayo
'pi
vā
\\ 14 \\
Halfverse: bV
sarve
te
kāla
-noditāḥ
Verse: 15
Halfverse: ab
lalāṭe
vasti
-śīrṣe
vā
ṣaṇ
māsān
na
sa
jīvati
\
Halfverse: cd
padminī
-pattra
-vat
toyaṃ
śarīre
yasya
dehinaḥ
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
plavate
plavamānasya
ṣaṇ
māsās
tasya
jīvitam
\
Halfverse: cd
haritābʰāḥ
sirā
yasya
roma
-kūpāś
ca
saṃvr̥tāḥ
\\ 16 \\
Halfverse: bV
ṣaṇ
-māsaṃ
tasya
jīvitam
Halfverse: bV2
ṣaṇ
-māsāt
tasya
jīvitam
Halfverse: bV3
ṣaṇ
māsāṃs
tasya
jīvitam
Verse: 17
Halfverse: ab
so
'mlābʰilāṣī
puruṣaḥ
pittān
maraṇam
aśnute
\
Halfverse: cd
yasya
go
-maya
-cūrṇābʰaṃ
cūrṇaṃ
mūrdʰni
mukʰe
'pi
vā
\\ 17 \\
Verse: 18
Halfverse: ab
sa
-snehaṃ
mūrdʰni
dʰūmo
vā
māsāntaṃ
tasya
jīvitam
\
Halfverse: cd
mūrdʰni
bʰruvor
vā
kurvanti
sīmantāvartakā
navāḥ
\\ 18 \\
Halfverse: cV
mūrdʰni
bʰruvor
vā
yasya
syuḥ
Verse: 19
Halfverse: ab
mr̥tyuṃ
svastʰasya
ṣaḍ
-rātrāt
tri
-rātrād
āturasya
tu
\
Halfverse: cd
jihvā
śyāvā
mukʰaṃ
pūti
savyam
akṣi
nimajjati
\\ 19 \\
Halfverse: bV
tri
-rātrād
āturasya
ca
Verse: 20
Halfverse: ab
kʰagā
vā
mūrdʰni
līyante
yasya
taṃ
parivarjayet
\
Halfverse: cd
yasya
snātānuliptasya
pūrvaṃ
śuṣyaty
uro
bʰr̥śam
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
ārdreṣu
sarva
-gātreṣu
so
'rdʰa
-māsaṃ
na
jīvati
\
Halfverse: cd
a
-kasmād
yuga
-pad
gātre
varṇau
prākr̥ta
-vaikr̥tau
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
tatʰaivopacaya
-glāni
-raukṣya
-snehādi
mr̥tyave
\
Halfverse: cd
yasya
spʰuṭeyur
aṅgulyo
nākr̥ṣṭā
na
sa
jīvati
\\ 22 \\
Verse: 23
Halfverse: ab
kṣava
-kāsādiṣu
tatʰā
yasyā
-pūrvo
dʰvanir
bʰavet
\
Halfverse: cd
hrasvo
dīrgʰo
'ti
voccʰvāsaḥ
pūtiḥ
surabʰir
eva
vā
\\ 23 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
āplutān
-āplute
kāye
yasya
gandʰo
'ti
-mānuṣaḥ
\
Halfverse: cd
mala
-vastra
-vraṇādau
vā
varṣāntaṃ
tasya
jīvitam
\\ 24 \\
Halfverse: cV
mala
-vastra
-vraṇādye
vā
Verse: 25
Halfverse: ab
bʰajante
'ty
-aṅga
-saurasyād
yaṃ
yūkā
-makṣikādayaḥ
\
Halfverse: cd
tyajanti
vāti
-vairasyāt
so
'pi
varṣaṃ
na
jīvati
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
satatoṣmasu
gātreṣu
śaityaṃ
yasyopalakṣyate
\
Halfverse: cd
śīteṣu
bʰr̥śam
auṣṇyaṃ
vā
svedaḥ
stambʰo
'py
a
-hetukaḥ
\\ 26 \\
Halfverse: dV
svedaḥ
stambʰo
'ty
a
-hetukaḥ
Verse: 27
Halfverse: ab
yo
jāta
-śīta
-piṭikaḥ
śītāṅgo
vā
vidahyate
\
Halfverse: cd
uṣṇa
-dveṣī
ca
śitārtaḥ
sa
pretādʰipa
-go
-caraḥ
\\ 27 \\
Halfverse: bV
śītāṅgo
vātidahyate
Halfverse: bV2
śītāṅgo
vāpi
dahyate
Verse: 28
Halfverse: ab
urasy
ūṣmā
bʰaved
yasya
jaṭʰare
cāti
-śīta
-tā
\
Halfverse: cd
bʰinnaṃ
purīṣaṃ
tr̥ṣṇā
ca
yatʰā
pretas
tatʰaiva
saḥ
\\ 28 \\
Halfverse: bV
jaṭʰare
vāti
-śīta
-tā
Verse: 29
Halfverse: ab
mūtraṃ
purīṣaṃ
niṣṭʰyūtaṃ
śukraṃ
vāpsu
nimajjati
\
Halfverse: cd
niṣṭʰyūtaṃ
bahu
-varṇaṃ
vā
yasya
māsāt
sa
naśyati
\\ 29 \\
Verse: 30
Halfverse: ab
gʰanī
-bʰūtam
ivākāśam
ākāśam
iva
yo
gʰanam
\
Halfverse: cd
a
-mūrtam
iva
mūrtaṃ
ca
mūrtaṃ
cā
-mūrta
-vat
stʰitam
\\ 30 \\
Verse: 31
Halfverse: ab
tejasvy
a
-tejas
tad
-vac
ca
śuklaṃ
kr̥ṣṇam
a
-sac
ca
sat
\
Halfverse: cd
a
-netra
-rogaś
candraṃ
ca
bahu
-rūpam
a
-lāñcʰanam
\\ 31 \\
Halfverse: aV
tejasy
a
-tejas
tad
-vac
ca
Halfverse: cV2
a
-netra
-rogī
candraṃ
ca
Verse: 32
Halfverse: ab
jāgrad
rakṣāṃsi
gandʰarvān
pretān
anyāṃś
ca
tad
-vidʰān
\
Halfverse: cd
rūpaṃ
vy
-ākr̥ti
tat
tac
ca
yaḥ
paśyati
sa
naśyati
\\ 32 \\
Halfverse: cV
rūpaṃ
vy
-ākr̥ti
tad
-vac
ca
Verse: 33
Halfverse: ab
saptarṣīṇāṃ
samīpa
-stʰāṃ
yo
na
paśyaty
arundʰatīm
\
Halfverse: cd
dʰruvam
ākāśa
-gaṅgāṃ
vā
sa
na
paśyati
tāṃ
samām
\\ 33 \\
Verse: 34
Halfverse: ab
megʰa
-toyaugʰa
-nirgʰoṣa
-vīṇā
-paṇava
-veṇu
-jān
\
Halfverse: cd
śr̥ṇoty
anyāṃś
ca
yaḥ
śabdān
a
-sato
na
sato
'pi
vā
\\ 34 \\
Verse: 35
Halfverse: ab
niṣpīḍya
karṇau
śr̥ṇuyān
na
yo
dʰukadʰukā
-svanam
\
Halfverse: cd
tad
-vad
gandʰa
-rasa
-sparśān
manyate
yo
viparyayāt
\\ 35 \\
Halfverse: bV
na
yo
dʰukadʰuka
-svanam
Verse: 36
Halfverse: ab
sarva
-śo
vā
na
yo
yaś
ca
dīpa
-gandʰaṃ
na
jigʰrati
\
Halfverse: cd
vidʰinā
yasya
doṣāya
svāstʰyāyā
-vidʰinā
rasāḥ
\\ 36 \\
Verse: 37
Halfverse: ab
yaḥ
pāṃsuneva
kīrṇāṅgo
yo
'ṅge
gʰātaṃ
na
vetti
vā
\
Halfverse: cd
antareṇa
tapas
tīvraṃ
yogaṃ
vā
vidʰi
-pūrvakam
\\ 37 \\
Halfverse: aV
yo
bʰasmaneva
kīrṇāṅgo
Verse: 38
Halfverse: ab
jānāty
atīndriyaṃ
yaś
ca
teṣāṃ
maraṇam
ādiśet
\
Halfverse: cd
hīno
dīnaḥ
svaro
'
-vyakto
yasya
syād
gadgado
'pi
vā
\\ 38 \\
Verse: 39
Halfverse: ab
sahasā
yo
vimuhyed
vā
vivakṣur
na
sa
jīvati
\
Halfverse: cd
svarasya
dur
-balī
-bʰāvaṃ
hāniṃ
ca
bala
-varṇayoḥ
\\ 39 \\
Verse: 40
Halfverse: ab
roga
-vr̥ddʰim
a
-yuktyā
ca
dr̥ṣṭvā
maraṇam
ādiśet
\
Halfverse: cd
apa
-svaraṃ
bʰāṣamāṇaṃ
prāptaṃ
maraṇam
ātmanaḥ
\\ 40 \\
Verse: 41
Halfverse: ab
śrotāraṃ
cāsya
śabdasya
dūrataḥ
parivarjayet
\
Halfverse: cd
saṃstʰānena
pramāṇena
varṇena
prabʰayāpi
vā
\\ 41 \\
Halfverse: aV
śrotāraṃ
tasya
śabdasya
Halfverse: aV2
śrotāraṃ
vāsya
śabdasya
Verse: 42
Halfverse: ab
cʰāyā
vivartate
yasya
svapne
'pi
preta
eva
saḥ
\
Halfverse: cd
ātapādarśa
-toyādau
yā
saṃstʰāna
-pramāṇataḥ
\\ 42 \\
Verse: 43
Halfverse: ab
cʰāyāṅgāt
saṃbʰavaty
uktā
praticcʰāyeti
sā
punaḥ
\
Halfverse: cd
varṇa
-prabʰāśrayā
yā
tu
sā
cʰāyaiva
śarīra
-gā
\\ 43 \\
Verse: 44
Halfverse: ab
bʰaved
yasya
praticcʰāyā
cʰinnā
bʰinnādʰikākulā
\
Halfverse: cd
vi
-śirā
dvi
-śirā
jihmā
vikr̥tā
yadi
vānya
-tʰā
\\ 44 \\
Verse: 45
Halfverse: ab
taṃ
samāptāyuṣaṃ
vidyān
na
cel
lakṣya
-nimitta
-jā
\
Halfverse: cd
praticcʰāyā
-mayī
yasya
na
cākṣṇīkṣyeta
kanyakā
\\ 45 \\
Verse: 46
Halfverse: ab
kʰādīnāṃ
pañca
pañcānāṃ
cʰāyā
vividʰa
-lakṣaṇāḥ
\
Halfverse: cd
nābʰasī
nir
-malā
-nīlā
sa
-snehā
sa
-prabʰeva
ca
\\ 46 \\
Verse: 47
Halfverse: ab
vātād
rajo
-'ruṇā
śyāvā
bʰasma
-rūkṣā
hata
-prabʰā
\
Halfverse: cd
viśuddʰa
-raktā
tv
āgneyī
dīptābʰā
darśana
-priyā
\\ 47 \\
Verse: 48
Halfverse: ab
śuddʰa
-vaiḍūrya
-vi
-malā
su
-snigdʰā
toya
-jā
sukʰā
\
Halfverse: cd
stʰirā
snigdʰā
gʰanā
śuddʰā
śyāmā
śvetā
ca
pārtʰivī
\\ 48 \\
Halfverse: bV
su
-snigdʰā
toya
-jā
hi
sā
Verse: 49
Halfverse: ab
vāyavī
roga
-maraṇa
-kleśāyānyāḥ
sukʰodayāḥ
\
Halfverse: cd
prabʰoktā
taijasī
sarvā
sā
tu
sapta
-vidʰā
smr̥tā
\\ 49 \\
Halfverse: aV
vāyavyā
roga
-maraṇa
-
Verse: 50
Halfverse: ab
raktā
pītā
sitā
śyāvā
haritā
pāṇḍurāsitā
\
Halfverse: cd
tāsāṃ
yāḥ
syur
vikāsinyaḥ
snigdʰāś
ca
vi
-malāś
ca
yāḥ
\\ 50 \\
Halfverse: aV
raktā
pītā
sitā
śyāmā
Verse: 51
Halfverse: ab
tāḥ
śubʰā
malinā
rūkṣāḥ
saṃkṣiptāś
cā
-śubʰodayāḥ
\
Halfverse: cd
varṇam
ākrāmati
ccʰāyā
prabʰā
varṇa
-prakāśinī
\\ 51 \\
Halfverse: bV
saṃkṣiptāś
cā
-sukʰodayāḥ
Halfverse: dV2
prabʰā
varṇa
-vikāśinī
Verse: 52
Halfverse: ab
āsanne
lakṣyate
cʰāyā
vikr̥ṣṭe
bʰā
prakāśate
\
Halfverse: cd
nā
-ccʰāyo
nā
-prabʰaḥ
kaś
-cid
viśeṣāś
cihnayanti
tu
\\ 52 \\
Verse: 53
Halfverse: ab
nr̥ṇāṃ
śubʰā
-śubʰotpattiṃ
kāle
cʰāyā
-samāśrayāḥ
\
Halfverse: cd
nikaṣann
iva
yaḥ
pādau
cyutāṃsaḥ
parisarpati
\\ 53 \\
Halfverse: bV
kāle
cʰāyā
-samāśritāḥ
Verse: 54
Halfverse: ab
hīyate
balataḥ
śaśvad
yo
'nnam
aśnan
hitaṃ
bahu
\
Halfverse: cd
yo
'lpāśī
bahu
-viṇ
-mūtro
bahv
-āśī
cālpa
-mūtra
-viṭ
\\ 54 \\
Halfverse: dV
bahv
-āśī
vālpa
-mūtra
-viṭ
Verse: 55
Halfverse: ab
yo
vālpāśī
kapʰenārto
dīrgʰaṃ
śvasiti
ceṣṭate
\
Halfverse: cd
dīrgʰam
uccʰvasya
yo
hrasvaṃ
niḥśvasya
paritāmyati
\\ 55 \\
Verse: 56
Halfverse: ab
hrasvaṃ
ca
yaḥ
praśvasiti
vyāviddʰaṃ
spandate
bʰr̥śam
\
Halfverse: cd
śiro
vikṣipate
kr̥ccʰrād
yo
'ñcayitvā
prapāṇikau
\\ 56 \\
Verse: 57
Halfverse: ab
yo
lalāṭāt
sruta
-svedaḥ
ślatʰa
-saṃdʰāna
-bandʰanaḥ
\
Halfverse: cd
uttʰāpyamānaḥ
saṃmuhyed
yo
balī
dur
-balo
'pi
vā
\\ 57 \\
Verse: 58
Halfverse: ab
uttāna
eva
svapiti
yaḥ
pādau
vikaroti
ca
\
Halfverse: cd
śayanāsana
-kuḍyāder
yo
'
-sad
eva
jigʰr̥kṣati
\\ 58 \\
Halfverse: cV
śayanāsana
-kuḍyādau
Halfverse: dV2
yaḥ
sadaiva
jigʰr̥kṣati
Verse: 59
Halfverse: ab
a
-hāsya
-hāsī
saṃmuhyan
yo
leḍʰi
daśana
-ccʰadau
\
Halfverse: cd
uttarauṣṭʰaṃ
parilihan
pʰūt
-kārāṃś
ca
karoti
yaḥ
\\ 59 \\
Halfverse: dV
notkārāṃś
ca
karoti
yaḥ
Verse: 60
Halfverse: ab
yam
abʰidravati
ccʰāyā
kr̥ṣṇā
pītāruṇāpi
vā
\
Halfverse: cd
bʰiṣag
-bʰeṣaja
-pānānna
-guru
-mitra
-dviṣaś
ca
ye
\\ 60 \\
Halfverse: bV
kr̥ṣṇā
pītāruṇāpi
ca
Verse: 61
Halfverse: ab
vaśa
-gāḥ
sarva
evaite
vijñeyāḥ
sama
-vartinaḥ
\
Halfverse: cd
grīvā
-lalāṭa
-hr̥dayaṃ
yasya
svidyati
śītalam
\\ 61 \\
Verse: 62
Halfverse: ab
uṣṇo
'paraḥ
pradeśaś
ca
śaraṇaṃ
tasya
devatāḥ
\
Halfverse: cd
yo
'ṇu
-jyotir
anekāgro
duś
-cʰāyo
dur
-manāḥ
sadā
\\ 62 \\
Verse: 62.1+(1)
Halfverse: ab
pūrva
-rūpāṇi
sarvāṇi
jvarādiṣv
ati
-mātrayā
\
Halfverse: cd
yaṃ
viśanti
viśaty
enaṃ
mr̥tyur
jvara
-puraḥ
-saraḥ
\\ 62.1+(1) \\
Verse: 63
Halfverse: ab
baliṃ
bali
-bʰr̥to
yasya
praṇītaṃ
nopabʰuñjate
\
Halfverse: cd
nir
-nimittaṃ
ca
yo
medʰāṃ
śobʰām
upacayaṃ
śriyam
\\ 63 \\
Halfverse: aV
baliṃ
bali
-bʰujo
yasya
Verse: 64
Halfverse: ab
prāpnoty
ato
vā
vibʰraṃśaṃ
sa
prāpnoti
yama
-kṣayam
\
Halfverse: cd
guṇa
-doṣa
-mayī
yasya
svastʰasya
vyādʰitasya
vā
\\ 64 \\
Halfverse: cV
guṇā
-guṇa
-mayī
yasya
Verse: 65
Halfverse: ab
yāty
anya
-tʰā
-tvaṃ
prakr̥tiḥ
ṣaṇ
māsān
na
sa
jīvati
\
Halfverse: cd
bʰaktiḥ
śīlaṃ
smr̥tis
tyāgo
buddʰir
balam
a
-hetukam
\\ 65 \\
Verse: 66
Halfverse: ab
ṣaḍ
etāni
nivartante
ṣaḍbʰir
māsair
mariṣyataḥ
\
Halfverse: cd
matta
-vad
-gati
-vāk
-kampa
-mohā
māsān
mariṣyataḥ
\\ 66 \\
Verse: 67
Halfverse: ab
naśyaty
a
-jānan
ṣaḍ
-ahāt
keśa
-luñcana
-vedanām
\
Halfverse: cd
na
yāti
yasya
cāhāraḥ
kaṇṭʰaṃ
kaṇṭʰāmayād
r̥te
\\ 67 \\
Verse: 68
Halfverse: ab
preṣyāḥ
pratīpa
-tāṃ
yānti
pretākr̥tir
udīryate
\
Halfverse: cd
yasya
nidrā
bʰaven
nityā
naiva
vā
na
sa
jīvati
\\ 68 \\
Halfverse: cV
yasya
nidrā
bʰaven
nityaṃ
Verse: 69
Halfverse: ab
vaktram
āpūryate
'śrūṇāṃ
svidyataś
caraṇau
bʰr̥śam
\
Halfverse: cd
cakṣuś
cākula
-tāṃ
yāti
yama
-rājyaṃ
gamiṣyataḥ
\\ 69 \\
Halfverse: dV
yama
-rāṣṭraṃ
gamiṣyataḥ
Verse: 70
Halfverse: ab
yaiḥ
purā
ramate
bʰāvair
a
-ratis
tair
na
jīvati
\
Halfverse: cd
sahasā
jāyate
yasya
vikāraḥ
sarva
-lakṣaṇaḥ
\\ 70 \\
Verse: 71
Halfverse: ab
nivartate
vā
sahasā
sahasā
sa
vinaśyati
\
Halfverse: cd
jvaro
nihanti
bala
-vān
gambʰīro
dairgʰarātrikaḥ
\\ 71 \\
Verse: 72
Halfverse: ab
sa
-pralāpa
-bʰrama
-śvāsaḥ
kṣīṇaṃ
śūnaṃ
hatānalam
\
Halfverse: cd
a
-kṣāmaṃ
sakta
-vacanaṃ
raktākṣaṃ
hr̥di
śūlinam
\\ 72 \\
Verse: 73
Halfverse: ab
sa
-śuṣka
-kāsaḥ
pūrvāhṇe
yo
'parāhṇe
'pi
vā
bʰavet
\
Halfverse: cd
bala
-māṃsa
-vihīnasya
śleṣma
-kāsa
-samanvitaḥ
\\ 73 \\
Halfverse: aV
saṃśuṣka
-kāsaḥ
pūrvāhṇe
Verse: 74
Halfverse: ab
rakta
-pittaṃ
bʰr̥śaṃ
raktaṃ
kr̥ṣṇam
indra
-dʰanuṣ
-prabʰam
\
Halfverse: cd
tāmra
-hāridra
-haritaṃ
rūpaṃ
raktaṃ
pradarśayet
\\ 74 \\
Verse: 75
Halfverse: ab
roma
-kūpa
-pravisr̥taṃ
kaṇṭʰāsya
-hr̥daye
sajat
\
Halfverse: cd
vāsaso
'
-rañjanaṃ
pūti
vega
-vac
cāti
bʰūri
ca
\\ 75 \\
Halfverse: cV
vāsaso
rañjanaṃ
pūti
Verse: 76
Halfverse: ab
vr̥ddʰaṃ
pāṇḍu
-jvara
-ccʰardi
-kāsa
-śopʰātisāriṇam
\
Halfverse: cd
kāsa
-śvāsau
jvara
-ccʰardi
-tr̥ṣṇātīsāra
-śopʰinam
\\ 76 \\
Verse: 77
Halfverse: ab
yakṣmā
pārśva
-rujānāha
-rakta
-ccʰardy
-aṃsa
-tāpinam
\
Halfverse: cd
cʰardir
vega
-vatī
mūtra
-śakr̥d
-gandʰiḥ
sa
-candrikā
\\ 77 \\
Halfverse: bV
-rakta
-ccʰardy
-aṅga
-tāpinam
Verse: 78
Halfverse: ab
sāsra
-viṭ
-pūya
-ruk
-kāsa
-śvāsa
-vaty
anuṣaṅgiṇī
\
Halfverse: cd
tr̥ṣṇānya
-roga
-kṣapitaṃ
bahir
-jihvaṃ
vi
-cetanam
\\ 78 \\
Halfverse: dV
bahir
-jihvam
a
-cetanam
Halfverse: dV2
bahir
-jihvaṃ
vi
-cetasam
Verse: 79
Halfverse: ab
madātyayo
'ti
-śītārtaṃ
kṣīṇaṃ
taila
-prabʰānanam
\
Halfverse: cd
arśāṃsi
pāṇi
-pan
-nābʰi
-guda
-muṣkāsya
-śopʰinam
\\ 79 \\
Halfverse: dV
-guda
-muṣkādi
-śopʰinam
Verse: 80
Halfverse: ab
hr̥t
-pārśvāṅga
-rujā
-cʰardi
-pāyu
-pāka
-jvarāturam
\
Halfverse: cd
atīsāro
yakr̥t
-piṇḍa
-māṃsa
-dʰāvana
-mecakaiḥ
\\ 80 \\
Verse: 81
Halfverse: ab
tulyas
taila
-gʰr̥ta
-kṣīra
-dadʰi
-majja
-vasāsavaiḥ
\
Halfverse: cd
mastuluṅga
-maṣī
-pūya
-vesavārāmbu
-mākṣikaiḥ
\\ 81 \\
Verse: 82
Halfverse: ab
ati
-raktāsita
-snigdʰa
-pūty
-accʰa
-gʰana
-vedanaḥ
\
Halfverse: cd
karburaḥ
prasravan
dʰātūn
niṣ
-purīṣo
'tʰa
-vāti
-viṭ
\\ 82 \\
Verse: 83
Halfverse: ab
tantu
-mān
makṣikākrānto
rājī
-māṃś
candrakair
yutaḥ
\
Halfverse: cd
śīrṇa
-pāyu
-valiṃ
mukta
-nālaṃ
parvāstʰi
-śūlinam
\\ 83 \\
Halfverse: dV
-tālaṃ
parvāstʰi
-śūlinam
Halfverse: dV2
-tāḍaṃ
parvāstʰi
-śūlinam
Verse: 84
Halfverse: ab
srasta
-pāyuṃ
bala
-kṣīṇam
annam
evopaveśayan
\
Halfverse: cd
sa
-tr̥ṭ
-śvāsa
-jvara
-ccʰardi
-dāhānāha
-pravāhikaḥ
\\ 84 \\
Halfverse: bV
annam
evopaveśayet
Verse: 85
Halfverse: ab
aśmarī
śūna
-vr̥ṣaṇaṃ
baddʰa
-mūtraṃ
rujārditam
\
Halfverse: cd
mehas
tr̥ḍ
-dāha
-piṭikā
-māṃsa
-kotʰātisāriṇam
\\ 85 \\
Verse: 86
Halfverse: ab
piṭikā
marma
-hr̥t
-pr̥ṣṭʰa
-stanāṃsa
-guda
-mūrdʰa
-gāḥ
\
Halfverse: cd
parva
-pāda
-kara
-stʰā
vā
mandotsāhaṃ
pramehiṇam
\\ 86 \\
Halfverse: bV
-stanāṃsa
-guda
-mūrdʰa
-jāḥ
Halfverse: cV2
parva
-pāda
-kara
-stʰāś
ca
Verse: 87
Halfverse: ab
sarvaṃ
ca
māṃsa
-saṃkotʰa
-dāha
-tr̥ṣṇā
-mada
-jvaraiḥ
\
Halfverse: cd
visarpa
-marma
-saṃrodʰa
-hidʰmā
-śvāsa
-bʰrama
-klamaiḥ
\\ 87 \\
Halfverse: aV
sarvaṃ
ca
māṃsa
-saṃkoca
-
Verse: 88
Halfverse: ab
gulmaḥ
pr̥tʰu
-parīṇāho
gʰanaḥ
kūrma
ivonnataḥ
\
Halfverse: cd
sirā
-naddʰo
jvara
-ccʰardi
-hidʰmādʰmāna
-rujānvitaḥ
\\ 88 \\
Verse: 89
Halfverse: ab
kāsa
-pīnasa
-hr̥l
-lāsa
-śvāsātīsāra
-śopʰa
-vān
\
Halfverse: cd
viṇ
-mūtra
-saṃgraha
-śvāsa
-śopʰa
-hidʰmā
-jvara
-bʰramaiḥ
\\ 89 \\
Verse: 90
Halfverse: ab
mūrcʰā
-cʰardy
-atisāraiś
ca
jaṭʰaraṃ
hanti
dur
-balam
\
Halfverse: cd
śūnākṣaṃ
kuṭilopastʰam
upaklinna
-tanu
-tvacam
\\ 90 \\
Verse: 91
Halfverse: ab
virecana
-hr̥tānāham
ānahyantaṃ
punaḥ
punaḥ
\
Halfverse: cd
pāṇḍu
-rogaḥ
śvayatʰu
-mān
pītākṣi
-nakʰa
-darśanam
\\ 91 \\
Halfverse: aV
virecana
-hatānāham
Verse: 92
Halfverse: ab
tandrā
-dāhā
-ruci
-ccʰardi
-mūrcʰādʰmānātisāra
-vān
\
Halfverse: cd
anekopadrava
-yutaḥ
pādābʰyāṃ
prasr̥to
naram
\\ 92 \\
Verse: 93
Halfverse: ab
nārīṃ
śopʰo
mukʰād
dʰanti
kukṣi
-guhyād
ubʰāv
api
\
Halfverse: cd
rājī
-citaḥ
sravaṃś
cʰardi
-jvara
-śvāsātisāriṇam
\\ 93 \\
Verse: 94
Halfverse: ab
jvarātīsārau
śopʰānte
śvayatʰur
vā
tayoḥ
kṣaye
\
Halfverse: cd
dur
-balasya
viśeṣeṇa
jāyante
'ntāya
dehinaḥ
\\ 94 \\
Verse: 95
Halfverse: ab
śvayatʰur
yasya
pāda
-stʰaḥ
parisraste
ca
piṇḍike
\
Halfverse: cd
sīdataḥ
saktʰinī
caiva
taṃ
bʰiṣak
parivarjayet
\\ 95 \\
Verse: 96
Halfverse: ab
ānanaṃ
hasta
-pādaṃ
ca
viśeṣād
yasya
śuṣyataḥ
\
Halfverse: cd
śūyete
vā
vinā
dehāt
sa
māsād
yāti
pañca
-tām
\\ 96 \\
Halfverse: bV
viśeṣād
yasya
śuṣyati
Verse: 97
Halfverse: ab
visarpaḥ
kāsa
-vaivarṇya
-jvara
-mūrcʰāṅga
-bʰaṅga
-vān
\
Halfverse: cd
bʰramāsya
-śopʰa
-hr̥l
-lāsa
-deha
-sādātisāra
-vān
\\ 97 \\
Halfverse: cV
bʰramāsya
-śoṣa
-hr̥l
-lāsa
-
Verse: 98
Halfverse: ab
kuṣṭʰaṃ
viśīryamāṇāṅgaṃ
rakta
-netraṃ
hata
-svaram
\
Halfverse: cd
mandāgniṃ
jantubʰir
juṣṭaṃ
hanti
tr̥ṣṇātisāriṇam
\\ 98 \\
Verse: 99
Halfverse: ab
vāyuḥ
supta
-tvacaṃ
bʰugnaṃ
kampa
-śopʰa
-rujāturam
\
Halfverse: cd
vātāsraṃ
moha
-mūrcʰāya
-madā
-svapna
-jvarānvitam
\\ 99 \\
Halfverse: aV
vāyuḥ
supta
-tvacaṃ
bʰagnaṃ
Verse: 100
Halfverse: ab
śiro
-grahā
-ruci
-śvāsa
-saṃkoca
-spʰoṭa
-kotʰa
-vat
\
Halfverse: cd
śiro
-rogā
-ruci
-śvāsa
-moha
-viḍ
-bʰeda
-tr̥ḍ
-bʰramaiḥ
\\ 100 \\
Verse: 101
Halfverse: ab
gʰnanti
sarvāmayāḥ
kṣīṇa
-svara
-dʰātu
-balānalam
\
Halfverse: cd
vāta
-vyādʰir
apasmārī
kuṣṭʰī
rakty
udarī
kṣayī
\\ 101 \\
Verse: 102
Halfverse: ab
gulmī
mehī
ca
tān
kṣīṇān
vikāre
'lpe
'pi
varjayet
\
Halfverse: cd
bala
-māṃsa
-kṣayas
tīvro
roga
-vr̥ddʰir
a
-rocakaḥ
\\ 102 \\
Verse: 103
Halfverse: ab
yasyāturasya
lakṣyante
trīn
pakṣān
na
sa
jīvati
\
Halfverse: cd
vātāṣṭʰīlāti
-saṃvr̥ddʰā
tiṣṭʰanti
dāruṇā
hr̥di
\\ 103 \\
Verse: 104
Halfverse: ab
tr̥ṣṇayānuparītasya
sadyo
muṣṇāti
jīvitam
\
Halfverse: cd
śaitʰilyaṃ
piṇḍike
vāyur
nītvā
nāsāṃ
ca
jihma
-tām
\\ 104 \\
Halfverse: aV
tr̥ṣṇayā
tu
parītasya
Verse: 105
Halfverse: ab
kṣīṇasyāyamya
manye
vā
sadyo
muṣṇāti
jīvitam
\
Halfverse: cd
nābʰi
-gudāntaraṃ
gatvā
vaṅkṣaṇau
vā
samāśrayan
\\ 105 \\
Halfverse: aV
kṣīṇasyāyasya
manye
vā
Verse: 106
Halfverse: ab
gr̥hītvā
pāyu
-hr̥daye
kṣīṇa
-dehasya
vā
balī
\
Halfverse: cd
malān
vasti
-śiro
nābʰiṃ
vibadʰya
janayan
rujam
\\ 106 \\
Verse: 107
Halfverse: ab
kurvan
vaṅkṣaṇayoḥ
śūlaṃ
tr̥ṣṇāṃ
bʰinna
-purīṣa
-tām
\
Halfverse: cd
śvāsaṃ
vā
janayan
vāyur
gr̥hītvā
guda
-vaṅkṣaṇam
\\ 107 \\
Halfverse: dV
gr̥hītvā
guda
-vaṅkṣaṇau
Verse: 108
Halfverse: ab
vitatya
parśukāgrāṇi
gr̥hītvoraś
ca
mārutaḥ
\
Halfverse: cd
stimitasyātatākṣasya
sadyo
muṣṇāti
jīvitam
\\ 108 \\
Halfverse: aV
vitatya
pārśvakāgrāṇi
Verse: 109
Halfverse: ab
sahasā
jvara
-saṃtāpas
tr̥ṣṇā
mūrcʰā
bala
-kṣayaḥ
\
Halfverse: cd
viśleṣaṇaṃ
ca
saṃdʰīnāṃ
mumūrṣor
upajāyate
\\ 109 \\
Verse: 110
Halfverse: ab
go
-sarge
vadanād
yasya
svedaḥ
pracyavate
bʰr̥śam
\
Halfverse: cd
lepa
-jvaropataptasya
dur
-labʰaṃ
tasya
jīvitam
\\ 110 \\
Verse: 111
Halfverse: ab
pravāla
-guṭikābʰāsā
yasya
gātre
masūrikāḥ
\
Halfverse: cd
utpadyāśu
vinaśyanti
na
cirāt
sa
vinaśyati
\\ 111 \\
Verse: 112
Halfverse: ab
masūra
-vidala
-prakʰyās
tatʰā
vidruma
-saṃnibʰāḥ
\
Halfverse: cd
antar
-vaktrāḥ
kiṇābʰāś
ca
vispʰoṭā
deha
-nāśanāḥ
\\ 112 \\
Verse: 113
Halfverse: ab
kāmalākṣṇor
mukʰaṃ
pūrṇaṃ
śaṅkʰayor
mukta
-māṃsa
-tā
\
Halfverse: cd
saṃtrāsaś
coṣṇa
-tāṅge
ca
yasya
taṃ
parivarjayet
\\ 113 \\
Verse: 114
Halfverse: ab
a
-kasmād
anudʰāvac
ca
vigʰr̥ṣṭaṃ
tvak
-samāśrayam
\
Halfverse: cd
yo
vāta
-jo
na
śūlāya
syān
na
dāhāya
pitta
-jaḥ
\\ 114 \\
Verse: 114.1+(1)
Halfverse: ab
candanośīra
-madirā
-kuṇapa
-dʰvāṅkṣa
-gandʰayaḥ
\
Halfverse: cd
śaivāla
-kukkuṭa
-śikʰā
-kuṅkumāla
-maṣī
-prabʰāḥ
\\ 114.1+(1) \\
Halfverse: dV
-naktamāla
-maṣī
-prabʰāḥ
Halfverse: dV2
-kunda
-śāli
-maya
-prabʰāḥ
Verse: 114.1+(2)
Halfverse: ab
antar
-dāhā
nir
-ūṣmaṇaḥ
prāṇa
-nāśa
-karā
vraṇāḥ
\\
114.1+(2)ab
\\
Verse: 115
Halfverse: ab
kapʰa
-jo
na
ca
pūyāya
marma
-jaś
ca
ruje
na
yaḥ
\
Halfverse: cd
a
-cūrṇaś
cūrṇa
-kīrṇābʰo
yatrākasmāc
ca
dr̥śyate
\\ 115 \\
Verse: 116
Halfverse: ab
rūpaṃ
śakti
-dʰvajādīnāṃ
sarvāṃs
tān
varjayed
vraṇān
\
Halfverse: cd
viṇ
-mūtra
-māruta
-vahaṃ
kr̥miṇaṃ
ca
bʰagandaram
\\ 116 \\
Verse: 117
Halfverse: ab
gʰaṭṭayañ
jānunā
jānu
pādāv
udyamya
pātayan
\
Halfverse: cd
yo
'pāsyati
muhur
vaktram
āturo
na
sa
jīvati
\\ 117 \\
Verse: 118
Halfverse: ab
dantaiś
cʰindan
nakʰāgrāṇi
taiś
ca
keśāṃs
tr̥ṇāni
ca
\
Halfverse: cd
bʰūmiṃ
kāṣṭʰena
vilikʰan
loṣṭaṃ
loṣṭena
tāḍayan
\\ 118 \\
Halfverse: bV
taiś
ca
keśāṃs
tr̥ṇāni
vā
Verse: 119
Halfverse: ab
hr̥ṣṭa
-romā
sāndra
-mūtraḥ
śuṣka
-kāsī
jvarī
ca
yaḥ
\
Halfverse: cd
muhur
hasan
muhuḥ
kṣveḍan
śayyāṃ
pādena
hanti
yaḥ
\\ 119 \\
Halfverse: dV
śayyāṃ
pādena
hanti
ca
Verse: 120
Halfverse: ab
muhuś
cʰidrāṇi
vimr̥śann
āturo
na
sa
jīvati
\
Halfverse: cd
mr̥tyave
sahasārtasya
tilaka
-vyaṅga
-viplavaḥ
\\ 120 \\
Verse: 121
Halfverse: ab
mukʰe
danta
-nakʰe
puṣpaṃ
jaṭʰare
vividʰāḥ
sirāḥ
\
Halfverse: cd
ūrdʰva
-śvāsaṃ
gatoṣmāṇaṃ
śūlopahata
-vaṅkṣaṇam
\\ 121 \\
Verse: 122
Halfverse: ab
śarma
cān
-adʰigaccʰantaṃ
buddʰi
-mān
parivarjayet
\
Halfverse: cd
vikārā
yasya
vardʰante
prakr̥tiḥ
parihīyate
\\ 122 \\
Halfverse: aV
śarma
vān
-adʰigaccʰantaṃ
Verse: 123
Halfverse: ab
sahasā
sahasā
tasya
mr̥tyur
harati
jīvitam
\
Halfverse: cd
yam
uddiśyāturaṃ
vaidyaḥ
saṃpādayitum
auṣadʰam
\\ 123 \\
Verse: 124
Halfverse: ab
yatamāno
na
śaknoti
dur
-labʰaṃ
tasya
jīvitam
\
Halfverse: cd
vijñātaṃ
bahu
-śaḥ
siddʰaṃ
vidʰi
-vac
cāvacāritam
\\ 124 \\
Verse: 125
Halfverse: ab
na
sidʰyaty
auṣadʰaṃ
yasya
nāsti
tasya
cikitsitam
\
Halfverse: cd
bʰaved
yasyauṣadʰe
'nne
vā
kalpyamāne
viparyayaḥ
\\ 125 \\
Verse: 126
Halfverse: ab
a
-kasmād
varṇa
-gandʰādeḥ
svastʰo
'pi
na
sa
jīvati
\
Halfverse: cd
nivāte
sendʰanaṃ
yasya
jyotiś
cāpy
upaśāmyati
\\ 126 \\
Verse: 127
Halfverse: ab
āturasya
gr̥he
yasya
bʰidyante
vā
patanti
vā
\
Halfverse: cd
ati
-mātram
amatrāṇi
dur
-labʰaṃ
tasya
jīvitam
\\ 127 \\
Verse: 128
Halfverse: ab
yaṃ
naraṃ
sahasā
rogo
dur
-balaṃ
parimuñcati
\
Halfverse: cd
saṃśaya
-prāptam
ātreyo
jīvitaṃ
tasya
manyate
\\ 128 \\
Halfverse: cV
saṃśayaṃ
prāptam
ātreyo
Verse: 129
Halfverse: ab
katʰayen
na
ca
pr̥ṣṭo
'pi
duḥ
-śravaṃ
maraṇaṃ
bʰiṣak
\
Halfverse: cd
gatāsor
bandʰu
-mitrāṇāṃ
na
ceccʰet
taṃ
cikitsitum
\\ 129 \\
Halfverse: aV
katʰayen
naiva
pr̥ṣṭo
'pi
Verse: 130
Halfverse: ab
yama
-dūta
-piśācādyair
yat
parāsur
upāsyate
\
Halfverse: cd
gʰnadbʰir
auṣadʰa
-vīryāṇi
tasmāt
taṃ
parivarjayet
\\ 130 \\
Verse: 131
Halfverse: ab
āyur
-veda
-pʰalaṃ
kr̥tsnaṃ
yad
āyur
-jñe
pratiṣṭʰitam
\
Halfverse: cd
riṣṭa
-jñānādr̥tas
tasmāt
sarva
-daiva
bʰaved
bʰiṣak
\\ 131 \\
Verse: 132
Halfverse: ab
maraṇaṃ
prāṇināṃ
dr̥ṣṭam
āyuḥ
-puṇyobʰaya
-kṣayāt
\
Halfverse: cd
tayor
apy
a
-kṣayād
dr̥ṣṭaṃ
viṣamā
-parihāriṇām
\\ 132 \\
Adhyaya: 6
Śārīrastʰāna
6
Verse: 1
Halfverse: ab
pāṣaṇḍāśrama
-varṇānāṃ
sa
-varṇāḥ
karma
-siddʰaye
\
Halfverse: cd
ta
eva
viparītāḥ
syur
dūtāḥ
karma
-vipattaye
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
dīnaṃ
bʰītaṃ
drutaṃ
trastaṃ
rūkṣā
-maṅgala
-vādinam
\
Halfverse: cd
śastriṇaṃ
daṇḍinaṃ
ṣaṇḍʰaṃ
muṇḍa
-śmaśru
-jaṭā
-dʰaram
\\ 2 \\
Halfverse: cV
śastriṇaṃ
daṇḍinaṃ
kʰaṇḍaṃ
Halfverse: dV2
muṇḍa
-śmaśruṃ
jaṭā
-dʰaram
Halfverse: dV3
muṇḍaṃ
śmaśru
-jaṭā
-dʰaram
Verse: 3
Halfverse: ab
a
-maṅgalāhvayaṃ
krūra
-karmāṇaṃ
malinaṃ
striyam
\
Halfverse: cd
anekaṃ
vyādʰitaṃ
vyaṅgaṃ
rakta
-mālyānulepanam
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
taila
-paṅkāṅkitaṃ
jīrṇa
-vi
-varṇārdraika
-vāsasam
\
Halfverse: cd
kʰaroṣṭra
-mahiṣārūḍʰaṃ
kāṣṭʰa
-loṣṭādi
-mardinam
\\ 4 \\
Halfverse: dV
kāṣṭʰa
-lohādi
-mardinam
Verse: 5
Halfverse: ab
nānugaccʰed
bʰiṣag
dūtam
āhvayantaṃ
ca
dūrataḥ
\
Halfverse: cd
a
-śasta
-cintā
-vacane
nagne
cʰindati
bʰindati
\\ 5 \\
Verse: 6
Halfverse: ab
juhvāne
pāvakaṃ
piṇḍān
pitr̥bʰyo
nirvapaty
api
\
Halfverse: cd
supte
mukta
-kace
'bʰyakte
rudaty
a
-prayate
tatʰā
\\ 6 \\
Halfverse: dV
rudaty
a
-prayate
'tʰa
-vā
Verse: 7
Halfverse: ab
vaidye
dūtā
manuṣyāṇām
āgaccʰanti
mumūrṣatām
\
Halfverse: cd
vikāra
-sāmānya
-guṇe
deśe
kāle
'tʰa
-vā
bʰiṣak
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
dūtam
abʰyāgataṃ
dr̥ṣṭvā
nāturaṃ
tam
upācaret
\
Halfverse: cd
spr̥śanto
nābʰi
-nāsāsya
-keśa
-roma
-nakʰa
-dvi
-jān
\\ 8 \\
Halfverse: cV
spr̥śanto
nābʰi
-nāsākṣi
-
Verse: 9
Halfverse: ab
guhya
-pr̥ṣṭʰa
-stana
-grīvā
-jaṭʰarānāmikāṅgulīḥ
\
Halfverse: cd
kārpāsa
-busa
-sīsāstʰi
-kapāla
-musalopalam
\\ 9 \\
Halfverse: bV
-jaṭʰarānāmikāṅguli
Verse: 10
Halfverse: ab
mārjanī
-śūrpa
-cailānta
-bʰasmāṅgāra
-daśā
-tuṣān
\
Halfverse: cd
rajjūpānat
-tulā
-pāśam
anyad
vā
bʰagna
-vicyutam
\\ 10 \\
Halfverse: dV
anyad
vā
bʰagna
-vidyutam
Verse: 11
Halfverse: ab
tat
-pūrva
-darśane
dūtā
vyāharanti
mariṣyatām
\
Halfverse: cd
tatʰārdʰa
-rātre
madʰyāhne
saṃdʰyayoḥ
parva
-vāsare
\\ 11 \\
Verse: 12
Halfverse: ab
ṣaṣṭʰī
-caturtʰī
-navamī
-rāhu
-ketūdayādiṣu
\
Halfverse: cd
bʰaraṇī
-kr̥ttikāśleṣā
-pūrvārdrā
-paitrya
-nairr̥te
\\ 12 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
yasmiṃś
ca
dūte
bruvati
vākyam
ātura
-saṃśrayam
\
Halfverse: cd
paśyen
nimittam
a
-śubʰaṃ
taṃ
ca
nānuvrajed
bʰiṣak
\\ 13 \\
Verse: 14
Halfverse: ab
tad
yatʰā
vikalaḥ
pretaḥ
pretālaṅkāra
eva
vā
\
Halfverse: cd
cʰinnaṃ
dagdʰaṃ
vinaṣṭaṃ
vā
tad
-vādīni
vacāṃsi
vā
\\ 14 \\
Halfverse: bV
pretālaṅkāra
eva
ca
Verse: 15
Halfverse: ab
raso
vā
kaṭukas
tīvro
gandʰo
vā
kauṇapo
mahān
\
Halfverse: cd
sparśo
vā
vipulaḥ
krūro
yad
vānyad
api
tādr̥śam
\\ 15 \\
Halfverse: cV
sparśo
vā
vipula
-krūro
Verse: 16
Halfverse: ab
tat
sarvam
abʰito
vākyaṃ
vākya
-kāle
'tʰa
-vā
punaḥ
\
Halfverse: cd
dūtam
abʰyāgataṃ
dr̥ṣṭvā
nāturaṃ
tam
upācaret
\\ 16 \\
Verse: 17
Halfverse: ab
hāhā
-kranditam
utkruṣṭam
ākruṣṭaṃ
skʰalanaṃ
kṣutam
\
Halfverse: cd
vastrātapa
-tra
-pāda
-tra
-vyasanaṃ
vyasanīkṣaṇam
\\ 17 \\
Verse: 18
Halfverse: ab
caitya
-dʰvajānāṃ
pātrāṇāṃ
pūrṇānāṃ
ca
nimajjanam
\
Halfverse: cd
hatān
-iṣṭa
-pravādāś
ca
dūṣaṇaṃ
bʰasma
-pāṃsubʰiḥ
\\ 18 \\
Verse: 19
Halfverse: ab
patʰaś
cʰedo
'hi
-mārjāra
-godʰā
-saraṭa
-vānaraiḥ
\
Halfverse: cd
dīptāṃ
prati
diśaṃ
vācaḥ
krūrāṇāṃ
mr̥ga
-pakṣiṇām
\\ 19 \\
Verse: 20
Halfverse: ab
kr̥ṣṇa
-dʰānya
-guḍodaśvil
-lavaṇāsava
-carmaṇām
\
Halfverse: cd
sarṣapāṇāṃ
vasā
-taila
-tr̥ṇa
-paṅkendʰanasya
ca
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
klība
-krūra
-śva
-pākānāṃ
jāla
-vāgurayor
api
\
Halfverse: cd
cʰarditasya
purīṣasya
pūti
-dur
-darśanasya
ca
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
niḥ
-sārasya
vyavāyasya
kārpāsāder
arer
api
\
Halfverse: cd
śayanāsana
-yānānām
uttānānāṃ
tu
darśanam
\\ 22 \\
Halfverse: dV
uttānānāṃ
ca
darśanam
Verse: 23
Halfverse: ab
nyubjānām
itareṣāṃ
ca
pātrādīnām
a
-śobʰanam
\
Halfverse: cd
puṃ
-saṃjñāḥ
pakṣiṇo
vāmāḥ
strī
-saṃjñā
dakṣiṇāḥ
śubʰāḥ
\\ 23 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
pradakṣiṇaṃ
kʰaga
-mr̥gā
yānto
naivaṃ
śva
-jambukāḥ
\
Halfverse: cd
a
-yugmāś
ca
mr̥gāḥ
śastāḥ
śastā
nityaṃ
ca
darśane
\\ 24 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
cāṣa
-bʰāsa
-bʰaradvāja
-nakula
-ccʰāga
-barhiṇaḥ
\
Halfverse: cd
a
-śubʰaṃ
sarva
-tʰolūka
-biḍāla
-saraṭekṣaṇam
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
praśastāḥ
kīrtane
kola
-godʰāhi
-śaśa
-jāhakāḥ
\
Halfverse: cd
na
darśane
na
virute
vānararkṣāv
ato
'nya
-tʰā
\\ 26 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
dʰanur
aindraṃ
ca
lālāṭam
a
-śubʰaṃ
śubʰam
anyataḥ
\
Halfverse: cd
agni
-pūrṇāni
pātrāṇi
bʰinnāni
vi
-śikʰāni
ca
\\ 27 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
dadʰy
-a
-kṣatādi
nirgaccʰad
vakṣyamāṇaṃ
ca
maṅgalam
\
Halfverse: cd
vaidyo
mariṣyatāṃ
veśma
praviśann
eva
paśyati
\\ 28 \\
Verse: 29
Halfverse: ab
dūtādy
a
-sādʰu
dr̥ṣṭvaivaṃ
tyajed
ārtam
ato
'nya
-tʰā
\
Halfverse: cd
karuṇā
-śuddʰa
-saṃtāno
yatnatas
tam
upācaret
\\ 29 \\
Halfverse: dV
yatnataḥ
samupācaret
Verse: 30
Halfverse: ab
dadʰy
-a
-kṣatekṣu
-niṣpāva
-priyaṅgu
-madʰu
-sarpiṣām
\
Halfverse: cd
yāvakāñjana
-bʰr̥ṅgāra
-gʰaṇṭā
-dīpa
-saro
-ruhām
\\ 30 \\
Verse: 31
Halfverse: ab
dūrvārdra
-matsya
-māṃsānāṃ
lājānāṃ
pʰala
-bʰakṣayoḥ
\
Halfverse: cd
ratnebʰa
-pūrṇa
-kumbʰānāṃ
kanyāyāḥ
syandanasya
ca
\\ 31 \\
Verse: 32
Halfverse: ab
narasya
vardʰamānasya
devatānāṃ
nr̥pasya
ca
\
Halfverse: cd
śuklānāṃ
su
-mano
-vāla
-cāmarāmbara
-vājinām
\\ 32 \\
Verse: 33
Halfverse: ab
śaṅkʰa
-sādʰu
-dvi
-joṣṇīṣa
-toraṇa
-svastikasya
ca
\
Halfverse: cd
bʰūmeḥ
samuddʰatāyāś
ca
vahneḥ
prajvalitasya
ca
\\ 33 \\
Verse: 34
Halfverse: ab
mano
-jñasyānna
-pānasya
pūrṇasya
śakaṭasya
ca
\
Halfverse: cd
nr̥bʰir
dʰenvāḥ
sa
-vatsāyā
vaḍabāyāḥ
striyā
api
\\ 34 \\
Verse: 35
Halfverse: ab
jīvañjīvaka
-sāraṅga
-sārasa
-priyavādinām
\
Halfverse: cd
haṃsānāṃ
śatapattrāṇāṃ
baddʰasyaika
-paśos
tatʰā
\\ 35 \\
Verse: 36
Halfverse: ab
rucakādarśa
-siddʰārtʰa
-rocanānāṃ
ca
darśanam
\
Halfverse: cd
gandʰaḥ
su
-surabʰir
varṇaḥ
su
-śuklo
madʰuro
rasaḥ
\\ 36 \\
Verse: 37
Halfverse: ab
go
-pater
anukūlasya
svanas
tad
-vad
gavām
api
\
Halfverse: cd
mr̥ga
-pakṣi
-narāṇāṃ
ca
śobʰināṃ
śobʰanā
giraḥ
\\ 37 \\
Halfverse: aV
go
-pater
anulomasya
Verse: 38
Halfverse: ab
cʰattra
-dʰvaja
-patākānām
utkṣepaṇam
abʰiṣṭutiḥ
\
Halfverse: cd
bʰerī
-mr̥daṅga
-śaṅkʰānāṃ
śabdāḥ
puṇyāha
-niḥsvanāḥ
\\ 38 \\
Verse: 39
Halfverse: ab
vedādʰyayana
-śabdāś
ca
sukʰo
vāyuḥ
pradakṣiṇaḥ
\
Halfverse: cd
patʰi
veśma
-praveśe
ca
vidyād
ārogya
-lakṣaṇam
\\ 39 \\
Verse: 40
Halfverse: ab
ity
uktaṃ
dūta
-śakunaṃ
svapnān
ūrdʰvaṃ
pracakṣate
\
Halfverse: cd
svapne
madyaṃ
saha
pretair
yaḥ
piban
kr̥ṣyate
śunā
\\ 40 \\
Halfverse: bV
svapnān
ūrdʰvaṃ
pracakṣyate
Halfverse: bV2
svapnān
ūrdʰvaṃ
pravakṣyate
Verse: 41
Halfverse: ab
sa
martyo
mr̥tyunā
śīgʰraṃ
jvara
-rūpeṇa
nīyate
\
Halfverse: cd
rakta
-mālya
-vapur
-vastro
yo
hasan
hriyate
striyā
\\ 41 \\
Halfverse: aV
sa
martyo
mr̥tyunā
tūrṇaṃ
Verse: 42
Halfverse: ab
so
'sra
-pittena
mahiṣa
-śva
-varāhoṣṭra
-gardabʰaiḥ
\
Halfverse: cd
yaḥ
prayāti
diśaṃ
yāmyāṃ
maraṇaṃ
tasya
yakṣmaṇā
\\ 42 \\
Verse: 43
Halfverse: ab
latā
kaṇṭakinī
vaṃśas
tālo
vā
hr̥di
jāyate
\
Halfverse: cd
yasya
tasyāśu
gulmena
yasya
vahnim
an
-arciṣam
\\ 43 \\
Verse: 44
Halfverse: ab
juhvato
gʰr̥ta
-siktasya
nagnasyorasi
jāyate
\
Halfverse: cd
padmaṃ
sa
naśyet
kuṣṭʰena
caṇḍālaiḥ
saha
yaḥ
pibet
\\ 44 \\
Verse: 45
Halfverse: ab
snehaṃ
bahu
-vidʰaṃ
svapne
sa
prameheṇa
naśyati
\
Halfverse: cd
unmādena
jale
majjed
yo
nr̥tyan
rākṣasaiḥ
saha
\\ 45 \\
Verse: 46
Halfverse: ab
apasmāreṇa
yo
martyo
nr̥tyan
pretena
nīyate
\
Halfverse: cd
yānaṃ
kʰaroṣṭra
-mārjāra
-kapi
-śārdūla
-śūkaraiḥ
\\ 46 \\
Verse: 47
Halfverse: ab
yasya
pretaiḥ
śr̥gālair
vā
sa
mr̥tyor
vartate
mukʰe
\
Halfverse: cd
apūpa
-śaṣkulīr
jagdʰvā
vibuddʰas
tad
-vidʰaṃ
vaman
\\ 47 \\
Verse: 48
Halfverse: ab
na
jīvaty
akṣi
-rogāya
sūryendu
-grahaṇekṣaṇam
\
Halfverse: cd
sūryā
-candramasoḥ
pāta
-darśanaṃ
dr̥g
-vināśanam
\\ 48 \\
Verse: 49
Halfverse: ab
mūrdʰni
vaṃśa
-latādīnāṃ
saṃbʰavo
vayasāṃ
tatʰā
\
Halfverse: cd
nilayo
muṇḍa
-tā
kāka
-gr̥dʰrādyaiḥ
parivāraṇam
\\ 49 \\
Verse: 50
Halfverse: ab
tatʰā
preta
-piśāca
-strī
-draviḍāndʰra
-gavāśanaiḥ
\
Halfverse: cd
saṅgo
vetra
-latā
-vaṃśa
-tr̥ṇa
-kaṇṭaka
-saṃkaṭe
\\ 50 \\
Verse: 51
Halfverse: ab
śvabʰra
-śmaśāna
-śayanaṃ
patanaṃ
pāṃsu
-bʰasmanoḥ
\
Halfverse: cd
majjanaṃ
jala
-paṅkādau
śīgʰreṇa
srotasā
hr̥tiḥ
\\ 51 \\
Verse: 52
Halfverse: ab
nr̥tya
-vāditra
-gītāni
rakta
-srag
-vastra
-dʰāraṇam
\
Halfverse: cd
vayo
-'ṅga
-vr̥ddʰir
abʰyaṅgo
vivāhaḥ
śmaśru
-karma
ca
\\ 52 \\
Verse: 53
Halfverse: ab
pakvānna
-sneha
-madyāśaḥ
praccʰardana
-virecane
\
Halfverse: cd
hiraṇya
-lohayor
lābʰaḥ
kalir
bandʰa
-parājayau
\\ 53 \\
Halfverse: bV
praccʰardana
-virecanam
Verse: 54
Halfverse: ab
upānad
-yuga
-nāśaś
ca
prapātaḥ
pāda
-carmaṇoḥ
\
Halfverse: cd
harṣo
bʰr̥śaṃ
prakupitaiḥ
pitr̥bʰiś
cāvabʰartsanam
\\ 54 \\
Verse: 55
Halfverse: ab
pradīpa
-graha
-nakṣatra
-danta
-daivata
-cakṣuṣām
\
Halfverse: cd
patanaṃ
vā
vināśo
vā
bʰedanaṃ
parvatasya
ca
\\ 55 \\
Halfverse: dV
bʰedanaṃ
parvatasya
vā
Verse: 56
Halfverse: ab
kānane
rakta
-kusume
pāpa
-karma
-niveśane
\
Halfverse: cd
citāndʰa
-kāra
-saṃbādʰe
jananyāṃ
ca
praveśanam
\\ 56 \\
Halfverse: cC
cintāndʰa
-kāra
-saṃbādʰe
Verse: 57
Halfverse: ab
pātaḥ
prāsāda
-śailāder
matsyena
grasanaṃ
tatʰā
\
Halfverse: cd
kāṣāyiṇām
a
-saumyānāṃ
nagnānāṃ
daṇḍa
-dʰāriṇām
\\ 57 \\
Verse: 58
Halfverse: ab
raktākṣāṇāṃ
ca
kr̥ṣṇānāṃ
darśanaṃ
jātu
neṣyate
\
Halfverse: cd
kr̥ṣṇā
pāpānanācārā
dīrgʰa
-keśa
-nakʰa
-stanī
\\ 58 \\
Verse: 59
Halfverse: ab
vi
-rāga
-mālya
-vasanā
svapne
kāla
-niśā
matā
\
Halfverse: cd
mano
-vahānāṃ
pūrṇa
-tvāt
srotasāṃ
prabalair
malaiḥ
\\ 59 \\
Verse: 60
Halfverse: ab
dr̥śyante
dāruṇāḥ
svapnā
rogī
yair
yāti
pañca
-tām
\
Halfverse: cd
a
-rogaḥ
saṃśayaṃ
prāpya
kaś
-cid
eva
vimucyate
\\ 60 \\
Verse: 61
Halfverse: ab
dr̥ṣṭaḥ
śruto
'nubʰūtaś
ca
prārtʰitaḥ
kalpitas
tatʰā
\
Halfverse: cd
bʰāviko
doṣa
-jaś
ceti
svapnaḥ
sapta
-vidʰo
mataḥ
\\ 61 \\
Halfverse: dV
svapnaḥ
sapta
-vidʰaḥ
smr̥taḥ
Verse: 62
Halfverse: ab
teṣv
ādyā
niṣ
-pʰalāḥ
pañca
yatʰā
-sva
-prakr̥tir
divā
\
Halfverse: cd
vismr̥to
dīrgʰa
-hrasvo
'ti
pūrva
-rātre
cirāt
pʰalam
\\ 62 \\
Halfverse: bV
yatʰā
-svaṃ
prakr̥tir
divā
Halfverse: cV2
vismr̥to
dīrgʰa
-hrasvo
'pi
Halfverse: cV3
vismr̥to
dīrgʰa
-hrasvo
vā
Verse: 63
Halfverse: ab
dr̥ṣṭaḥ
karoti
tuccʰaṃ
ca
go
-sarge
tad
-ahar
mahat
\
Halfverse: cd
nidrayā
vān
-upahataḥ
pratīpair
vacanais
tatʰā
\\ 63 \\
Halfverse: aV
dr̥ṣṭaḥ
karoti
tuccʰaṃ
vā
Halfverse: cV2
nidrayā
cān
-upahataḥ
Verse: 64
Halfverse: ab
yāti
pāpo
'lpa
-pʰala
-tāṃ
dāna
-homa
-japādibʰiḥ
\
Halfverse: cd
a
-kalyāṇam
api
svapnaṃ
dr̥ṣṭvā
tatraiva
yaḥ
punaḥ
\\ 64 \\
Halfverse: aV
yāti
pāpo
'py
a
-pʰala
-tāṃ
Verse: 65
Halfverse: ab
paśyet
saumyaṃ
śubʰaṃ
tasya
śubʰam
eva
pʰalaṃ
bʰavet
\
Halfverse: cd
devān
dvi
-jān
go
-vr̥ṣabʰān
jīvataḥ
suhr̥do
nr̥pān
\\ 65 \\
Verse: 66
Halfverse: ab
sādʰūn
yaśasvino
vahnim
iddʰaṃ
svaccʰān
jalāśayān
\
Halfverse: cd
kanyāḥ
kumārakān
gaurān
śukla
-vastrān
su
-tejasaḥ
\\ 66 \\
Halfverse: cV
kanyāṃ
kumārakān
gaurān
Verse: 67
Halfverse: ab
narāśanaṃ
dīpta
-tanuṃ
samantād
rudʰirokṣitam
\
Halfverse: cd
yaḥ
paśyel
labʰate
yo
vā
cʰattrādarśa
-viṣāmiṣam
\\ 67 \\
Halfverse: aV
narāśanaṃ
dīpta
-tanuḥ
Halfverse: bV2
samantād
rudʰirokṣitaḥ
Verse: 68
Halfverse: ab
śuklāḥ
su
-manaso
vastram
a
-medʰyālepanaṃ
pʰalam
\
Halfverse: cd
śaila
-prāsāda
-sa
-pʰala
-vr̥kṣa
-siṃha
-nara
-dvi
-pān
\\ 68 \\
Verse: 69
Halfverse: ab
ārohed
go
-'śva
-yānaṃ
ca
taren
nada
-hradoda
-dʰīn
\
Halfverse: cd
pūrvottareṇa
gamanam
a
-gamyāgamanaṃ
mr̥tam
\\ 69 \\
Halfverse: bV
taren
nada
-mahoda
-dʰīn
Verse: 70
Halfverse: ab
saṃbādʰān
niḥsr̥tir
devaiḥ
pitr̥bʰiś
cābʰinandanam
\
Halfverse: cd
rodanaṃ
patitottʰānaṃ
dviṣatāṃ
cāvamardanam
\\ 70 \\
Halfverse: aV
saṃkaṭān
niḥsr̥tir
devaiḥ
Halfverse: dV2
dviṣatāṃ
cāpamardanam
Verse: 71
Halfverse: ab
yasya
syād
āyur
ārogyaṃ
vittaṃ
bahu
ca
so
'śnut
\\
Halfverse: cd
maṅgalācāra
-saṃpannaḥ
parivāras
tatʰāturaḥ
\\ 71 \\
Halfverse: bV
vittaṃ
sa
bahu
-śo
'śnute
Verse: 72
Halfverse: ab
śrad
-dadʰāno
'nukūlaś
ca
prabʰūta
-dravya
-saṃgrahaḥ
\
Halfverse: cd
sat
-tva
-lakṣaṇa
-saṃyogo
bʰaktir
vaidya
-dvi
-jātiṣu
\\ 72 \\
Verse: 73
Halfverse: ab
cikitsāyām
a
-nirvedas
tad
ārogyasya
lakṣaṇam
\
Halfverse: cd
ity
atra
janma
-maraṇaṃ
yataḥ
samyag
udāhr̥tam
\\ 73 \\
Verse: 73x
Halfverse: ab
śarīrasya
tataḥ
stʰānaṃ
śārīram
idam
ucyate
\\
73xab
\\
This text is part of the
TITUS
edition of
Vagbhata, Astangahrdayasamhita
.
Copyright
TITUS Project
, Frankfurt a/M, 22.4.2012. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.