TITUS
Vagbhata, Astangahrdayasamhita
Part No. 4
Sutra: 4
Adhyaya: 1
Cikitsāstʰāna
1
Verse: 1
Halfverse: ab
āmāśaya
-stʰo
hatvāgniṃ
sāmo
mārgān
pidʰāya
yat
\
Halfverse: cd
vidadʰāti
jvaraṃ
doṣas
tasmāt
kurvīta
laṅgʰanam
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
prāg
-rūpeṣu
jvarādau
vā
balaṃ
yatnena
pālayan
\
Halfverse: cd
balādʰiṣṭʰānam
ārogyam
ārogyārtʰaḥ
kriyā
-kramaḥ
\\ 2 \\
Halfverse: dV
ārogyārtʰaṃ
kriyā
-kramaḥ
Verse: 3
Halfverse: ab
laṅgʰanaiḥ
kṣapite
doṣe
dīpte
'gnau
lāgʰave
sati
\
Halfverse: cd
svāstʰyaṃ
kṣut
tr̥ḍ
ruciḥ
paktir
balam
ojaś
ca
jāyate
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
tatrotkr̥ṣṭe
samutkliṣṭe
kapʰa
-prāye
cale
male
\
Halfverse: cd
sa
-hr̥l
-lāsa
-prasekānna
-dveṣa
-kāsa
-viṣūcike
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
sadyo
-bʰuktasya
saṃjāte
jvare
sāme
viśeṣataḥ
\
Halfverse: cd
vamanaṃ
vamanārhasya
śastaṃ
kuryāt
tad
anya
-tʰā
\\ 5 \\
Verse: 6
Halfverse: ab
śvāsātīsāra
-saṃmoha
-hr̥d
-roga
-viṣama
-jvarān
\
Halfverse: cd
pippalībʰir
yutān
gālān
kaliṅgair
madʰukena
vā
\\ 6 \\
Verse: 7
Halfverse: ab
uṣṇāmbʰasā
sa
-madʰunā
pibet
sa
-lavaṇena
vā
\
Halfverse: cd
paṭola
-nimba
-karkoṭa
-vetra
-pattrodakena
vā
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
tarpaṇena
rasenekṣor
madyaiḥ
kalpoditāni
vā
\
Halfverse: cd
vamanāni
prayuñjīta
bala
-kāla
-vibʰāga
-vit
\\ 8 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
kr̥te
'
-kr̥te
vā
vamane
jvarī
kuryād
viśoṣaṇam
\
Halfverse: cd
doṣāṇāṃ
samudīrṇānāṃ
pācanāya
śamāya
ca
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
doṣeṇa
bʰasmanevāgnau
cʰanne
'nnaṃ
na
vipacyate
\
Halfverse: cd
tasmād
ā
-doṣa
-pacanāj
jvaritān
upavāsayet
\\ 10 \\
Halfverse: aV
āmena
bʰasmanevāgnau
Verse: 11
Halfverse: ab
tr̥ṣṇag
alpālpam
uṣṇāmbu
pibed
vāta
-kapʰa
-jvare
\
Halfverse: cd
tat
kapʰaṃ
vilayaṃ
nītvā
tr̥ṣṇām
āśu
nivartayet
\\ 11 \\
Halfverse: aV
tr̥ṣyann
alpālpam
uṣṇāmbu
Verse: 12
Halfverse: ab
udīrya
cāgniṃ
srotāṃsi
mr̥dū
-kr̥tya
viśodʰayet
\
Halfverse: cd
līna
-pittānila
-sveda
-śakr̥n
-mūtrānulomanam
\\ 12 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
nidrā
-jāḍyā
-ruci
-haraṃ
prāṇānām
avalambanam
\
Halfverse: cd
viparītam
ataḥ
śītaṃ
doṣa
-saṃgʰāta
-vardʰanam
\\ 13 \\
Verse: 14
Halfverse: ab
uṣṇam
evaṅ
-guṇa
-tve
'pi
yuñjyān
naikānta
-pittale
\
Halfverse: cd
udrikta
-pitte
davatʰu
-dāha
-mohātisāriṇi
\\ 14 \\
Verse: 15
Halfverse: ab
viṣa
-madyottʰite
grīṣme
kṣata
-kṣīṇe
'sra
-pittini
\
Halfverse: cd
gʰana
-candana
-śuṇṭʰy
-ambu
-parpaṭośīra
-sādʰitam
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
śītaṃ
tebʰyo
hitaṃ
toyaṃ
pācanaṃ
tr̥ḍ
-jvarāpaham
\
Halfverse: cd
ūṣmā
pittād
r̥te
nāsti
jvaro
nāsty
ūṣmaṇā
vinā
\\ 16 \\
Verse: 17
Halfverse: ab
tasmāt
pitta
-viruddʰāni
tyajet
pittādʰike
'dʰikam
\
Halfverse: cd
snānābʰyaṅga
-pradehāṃś
ca
pariśeṣaṃ
ca
laṅgʰanam
\\ 17 \\
Verse: 18
Halfverse: ab
a
-jīrṇa
iva
śūla
-gʰnaṃ
sāme
tīvra
-ruji
jvare
\
Halfverse: cd
na
pibed
auṣadʰaṃ
tad
dʰi
bʰūya
evāmam
āvahet
\\ 18 \\
Verse: 19
Halfverse: ab
āmābʰibʰūta
-koṣṭʰasya
kṣīraṃ
viṣam
aher
iva
\
Halfverse: cd
sodarda
-pīnasa
-śvāse
jaṅgʰā
-parvāstʰi
-śūlini
\\ 19 \\
Halfverse: dV
jaṅgʰā
-pārśvāstʰi
-śūlini
Verse: 20
Halfverse: ab
vāta
-śleṣmātmake
svedaḥ
praśastaḥ
sa
pravartayet
\
Halfverse: cd
sveda
-mūtra
-śakr̥d
-vātān
kuryād
agneś
ca
pāṭavam
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
snehoktam
ācāra
-vidʰiṃ
sarva
-śaś
cānupālayet
\
Halfverse: cd
laṅgʰanaṃ
svedanaṃ
kālo
yavāgvas
tiktako
rasaḥ
\\ 21 \\
Halfverse: dV
yavāgūs
tiktako
rasaḥ
Verse: 22
Halfverse: ab
malānāṃ
pācanāni
syur
yatʰāvastʰaṃ
krameṇa
vā
\
Halfverse: cd
śuddʰa
-vāta
-kṣayāgantu
-jīrṇa
-jvariṣu
laṅgʰanam
\\ 22 \\
Verse: 23
Halfverse: ab
neṣyate
teṣu
hi
hitaṃ
śamanaṃ
yan
na
karśanam
\
Halfverse: cd
tatra
sāma
-jvarākr̥tyā
jānīyād
a
-viśoṣitam
\\ 23 \\
Halfverse: bV
śamanaṃ
yan
na
karṣaṇam
Verse: 24
Halfverse: ab
dvi
-vidʰopakrama
-jñānam
avekṣeta
ca
laṅgʰane
\
Halfverse: cd
yuktaṃ
laṅgʰita
-liṅgais
tu
taṃ
peyābʰir
upācaret
\\ 24 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
yatʰā
-svauṣadʰa
-siddʰābʰir
maṇḍa
-pūrvābʰir
āditaḥ
\
Halfverse: cd
ṣaḍ
-ahaṃ
vā
mr̥du
-tvaṃ
vā
jvaro
yāvad
avāpnuyāt
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
tasyāgnir
dīpyate
tābʰiḥ
samidbʰir
iva
pāvakaḥ
\
Halfverse: cd
prāg
lāja
-peyāṃ
su
-jarāṃ
sa
-śuṇṭʰī
-dʰānya
-pippalīm
\\ 26 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
sa
-saindʰavāṃ
tatʰāmlārtʰī
tāṃ
pibet
saha
-dāḍimām
\
Halfverse: cd
sr̥ṣṭa
-viḍ
bahu
-pitto
vā
sa
-śuṇṭʰī
-mākṣikāṃ
himām
\\ 27 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
vasti
-pārśva
-śiraḥ
-śūlī
vyāgʰrī
-gokṣura
-sādʰitām
\
Halfverse: cd
pr̥śniparṇī
-balā
-bilva
-nāgarotpala
-dʰānyakaiḥ
\\ 28 \\
Verse: 29
Halfverse: ab
siddʰāṃ
jvarātisāry
amlāṃ
peyāṃ
dīpana
-pācanīm
\
Halfverse: cd
hrasvena
pañca
-mūlena
hikkā
-ruk
-śvāsa
-kāsa
-vān
\\ 29 \\
Verse: 30
Halfverse: ab
pañca
-mūlena
mahatā
kapʰārto
yava
-sādʰitām
\
Halfverse: cd
vibaddʰa
-varcāḥ
sa
-yavāṃ
pippaly
-āmalakaiḥ
kr̥tāṃ
\\ 30 \\
Halfverse: dV
pippaly
-āmalakaiḥ
śr̥tāṃ
Verse: 31
Halfverse: ab
yavāgūṃ
sarpiṣā
bʰr̥ṣṭāṃ
mala
-doṣānulomanīm
\
Halfverse: cd
cavikā
-pippalī
-mūla
-drākṣāmalaka
-nāgaraiḥ
\\ 31 \\
Verse: 32
Halfverse: ab
koṣṭʰe
vibaddʰe
sa
-ruji
pibet
tu
parikartini
\
Halfverse: cd
kola
-vr̥kṣāmla
-kalaśī
-dʰāvanī
-śrīpʰalaiḥ
kr̥tām
\\ 32 \\
Halfverse: dV
-dʰāvanī
-śrī
-balā
-kr̥tām
Verse: 33
Halfverse: ab
a
-sveda
-nidras
tr̥ṣṇārtaḥ
sitāmalaka
-nāgaraiḥ
\
Halfverse: cd
sitā
-badara
-mr̥dvīkā
-śārivā
-musta
-candanaiḥ
\\ 33 \\
Halfverse: aV
a
-sveda
-nidrā
-tr̥ṣṇārtaḥ
Verse: 34
Halfverse: ab
tr̥ṣṇā
-cʰardi
-parīdāha
-jvara
-gʰnīṃ
kṣaudra
-saṃyutām
\
Halfverse: cd
kuryāt
peyauṣadʰair
eva
rasa
-yūṣādikān
api
\\ 34 \\
Halfverse: aV
tr̥ṣṇā
-cʰardi
-parīvāra
-
Halfverse: aV2
tr̥ṣṇā
-cʰardi
-paro
dāha
-
Verse: 35
Halfverse: ab
madyodbʰave
madya
-nitye
pitta
-stʰāna
-gate
kapʰe
\
Halfverse: cd
grīṣme
tayor
vādʰikayos
tr̥ṭ
-cʰardir
-dāha
-pīḍite
\\ 35 \\
Halfverse: dV
tr̥ṭ
-cʰardi
-dāha
-pīḍite
Verse: 36
Halfverse: ab
ūrdʰvaṃ
pravr̥tte
rakte
ca
peyāṃ
neccʰanti
teṣu
tu
\
Halfverse: cd
jvarāpahaiḥ
pʰala
-rasair
adbʰir
vā
lāja
-tarpaṇāt
\\ 36 \\
Halfverse: dV
adbʰir
vā
lāja
-tarpaṇam
Verse: 37
Halfverse: ab
pibet
sa
-śarkarā
-kṣaudrān
tato
jīrṇe
tu
tarpaṇe
\
Halfverse: cd
yavāgvāṃ
vaudanaṃ
kṣud
-vān
aśnīyād
bʰr̥ṣṭa
-taṇḍulam
\\ 37 \\
Halfverse: aV
pibet
sa
-śarkarā
-kṣaudraṃ
Halfverse: bV2
tato
jīrṇe
ca
tarpaṇe
Halfverse: cV
yavāgvām
odanaṃ
kṣud
-vān
Halfverse: cV2
yavāgvāṃ
caudanaṃ
kṣud
-vān
Verse: 38
Halfverse: ab
daka
-lāvaṇikair
yūṣai
rasair
vā
mudga
-lāva
-jaiḥ
\
Halfverse: cd
ity
ayaṃ
ṣaḍ
-aho
neyo
balaṃ
doṣaṃ
ca
rakṣatā
\\ 38 \\
Verse: 39
Halfverse: ab
tataḥ
pakveṣu
doṣeṣu
laṅgʰanādyaiḥ
praśasyate
\
Halfverse: cd
kaṣāyo
doṣa
-śeṣasya
pācanaḥ
śamano
'tʰa
-vā
\\ 39 \\
Verse: 40
Halfverse: ab
tiktaḥ
pitte
viśeṣeṇa
prayojyaḥ
kaṭukaḥ
kapʰe
\
Halfverse: cd
pitta
-śleṣma
-hara
-tve
'pi
kaṣāyaḥ
sa
na
śasyate
\\ 40 \\
Halfverse: dV
kaṣāyas
tu
na
śasyate
Verse: 41
Halfverse: ab
nava
-jvare
mala
-stambʰāt
kaṣāyo
viṣama
-jvaram
\
Halfverse: cd
kurute
'
-ruci
-hr̥l
-lāsa
-hidʰmādʰmānādikān
api
\\ 41 \\
Verse: 42
Halfverse: ab
saptāhād
auṣadʰaṃ
ke
-cid
āhur
anye
daśāhataḥ
\
Halfverse: cd
ke
-cil
lagʰv
-anna
-bʰuktasya
yojyam
āmolbaṇe
na
tu
\\ 42 \\
Halfverse: bV
āhuś
cānye
daśāhataḥ
Verse: 43
Halfverse: ab
tīvra
-jvara
-parītasya
doṣa
-vegodaye
yataḥ
\
Halfverse: cd
doṣe
'tʰa
-vāti
-nicite
tandrā
-staimitya
-kāriṇi
\\ 43 \\
Verse: 44
Halfverse: ab
a
-pacyamānaṃ
bʰaiṣajyaṃ
bʰūyo
jvalayati
jvaram
\
Halfverse: cd
mr̥dur
jvaro
lagʰur
dehaś
calitāś
ca
malā
yadā
\\ 44 \\
Verse: 45
Halfverse: ab
a
-cira
-jvaritasyāpi
bʰeṣajaṃ
yojayet
tadā
\
Halfverse: cd
mustayā
parpaṭaṃ
yuktaṃ
śuṇṭʰyā
duḥsparśayāpi
vā
\\ 45 \\
Verse: 46
Halfverse: ab
pākyaṃ
śīta
-kaṣāyaṃ
vā
pāṭʰośīraṃ
sa
-vālakam
\
Halfverse: cd
pibet
tad
-vac
ca
bʰūnimba
-guḍūcī
-musta
-nāgaram
\\ 46 \\
Verse: 47
Halfverse: ab
yatʰā
-yogam
ime
yojyāḥ
kaṣāyā
doṣa
-pācanāḥ
\
Halfverse: cd
jvarā
-rocaka
-tr̥ṣṇāsya
-vairasyā
-pakti
-nāśanāḥ
\\ 47 \\
Verse: 48
Halfverse: ab
kaliṅgakāḥ
paṭolasya
pattraṃ
kaṭuka
-rohiṇī
\\
48ab
\\
Verse: 49
Halfverse: ab
paṭolaṃ
śārivā
mustā
pāṭʰā
kaṭuka
-rohiṇī
\
Halfverse: cd
paṭola
-nimba
-tri
-pʰalā
-mr̥dvīkā
-musta
-vatsakāḥ
\\ 49 \\
Verse: 50
Halfverse: ab
kirātatiktam
amr̥tā
candanaṃ
viśva
-bʰeṣajam
\
Halfverse: cd
dʰātrī
-mustāmr̥tā
-kṣaudram
ardʰa
-śloka
-samāpanāḥ
\\ 50 \\
Verse: 51
Halfverse: ab
pañcaite
saṃtatādīnāṃ
pañcānāṃ
śamanā
matāḥ
\
Halfverse: cd
durālabʰāmr̥tā
-mustā
-nāgaraṃ
vāta
-je
jvare
\\ 51 \\
Verse: 52
Halfverse: ab
atʰa
-vā
pippalī
-mūla
-guḍūcī
-viśva
-bʰeṣajam
\
Halfverse: cd
kanīyaḥ
pañca
-mūlaṃ
ca
pitte
śakrayavā
gʰanam
\\ 52 \\
Halfverse: dV
pitte
kṣaudra
-samanvitāḥ
Verse: 53
Halfverse: ab
kaṭukā
ceti
sa
-kṣaudraṃ
mustā
-parpaṭakaṃ
tatʰā
\
Halfverse: cd
sa
-dʰanvayāsa
-bʰūnimbaṃ
vatsakādyo
gaṇaḥ
kapʰe
\\ 53 \\
Halfverse: aV
kaliṅga
-musta
-kaṭukā
Verse: 54
Halfverse: ab
atʰa
-vā
vr̥ṣa
-gāṅgeyī
-śr̥ṅgavera
-durālabʰāḥ
\
Halfverse: cd
rug
-vibandʰānila
-śleṣma
-yukte
dīpana
-pācanam
\\ 54 \\
Verse: 55
Halfverse: ab
abʰayā
-pippalī
-mūla
-śamyāka
-kaṭukā
-gʰanam
\
Halfverse: cd
drākṣā
-madʰūka
-madʰuka
-lodʰra
-kāśmarya
-śārivāḥ
\\ 55 \\
Verse: 56
Halfverse: ab
mustāmalaka
-hrīvera
-padma
-kesara
-padmakam
\
Halfverse: cd
mr̥ṇāla
-candanośīra
-nīlotpala
-parūṣakam
\\ 56 \\
Verse: 57
Halfverse: ab
pʰāṇṭo
himo
vā
drākṣādir
jātī
-kusuma
-vāsitaḥ
\
Halfverse: cd
yukto
madʰu
-sitā
-lājair
jayaty
anila
-pitta
-jam
\\ 57 \\
Verse: 58
Halfverse: ab
jvaraṃ
madātyayaṃ
cʰardiṃ
mūrcʰāṃ
dāhaṃ
śramaṃ
bʰramam
\
Halfverse: cd
ūrdʰva
-gaṃ
rakta
-pittaṃ
ca
pipāsāṃ
kāmalām
api
\\ 58 \\
Halfverse: aV
jvaraṃ
madātyayaṃ
cʰardir
Verse: 59
Halfverse: ab
pācayet
kaṭukāṃ
piṣṭvā
karpare
'bʰinave
śucau
\
Halfverse: cd
niṣpīḍito
gʰr̥ta
-yutas
tad
-raso
jvara
-dāha
-jit
\\ 59 \\
Verse: 60
Halfverse: ab
kapʰa
-vāte
vacā
-tiktā
-pāṭʰāragvadʰa
-vatsakāḥ
\
Halfverse: cd
pippalī
-cūrṇa
-yukto
vā
kvātʰaś
cʰinnodbʰavodbʰavaḥ
\\ 60 \\
Verse: 61
Halfverse: ab
vyāgʰrī
-śuṇṭʰy
-amr̥tā
-kvātʰaḥ
pippalī
-cūrṇa
-saṃyutaḥ
\
Halfverse: cd
vāta
-śleṣma
-jvara
-śvāsa
-kāsa
-pīnasa
-śūla
-jit
\\ 61 \\
Verse: 62
Halfverse: ab
patʰyā
-kustumburī
-mustā
-śuṇṭʰī
-kaṭtr̥ṇa
-parpaṭam
\
Halfverse: cd
sa
-kaṭpʰala
-vacā
-bʰārgī
-devāhvaṃ
madʰu
-hiṅgu
-mat
\\ 62 \\
Verse: 63
Halfverse: ab
kapʰa
-vāta
-jvara
-ṣṭʰīva
-kukṣi
-hr̥t
-pārśva
-vedanāḥ
\
Halfverse: cd
kaṇṭʰāmayāsya
-śvayatʰu
-kāsa
-śvāsān
niyaccʰati
\\ 63 \\
Halfverse: aV
kapʰa
-vāta
-jvare
ṣṭʰeva
-
Verse: 64
Halfverse: ab
āragvadʰādiḥ
sa
-kṣaudraḥ
kapʰa
-pitta
-jvaraṃ
jayet
\
Halfverse: cd
tatʰā
tiktā
-vr̥ṣośīra
-trāyantī
-tri
-pʰalāmr̥tāḥ
\\ 64 \\
Verse: 65
Halfverse: ab
paṭolātiviṣā
-nimba
-mūrvā
-dʰanvayavāsakāḥ
\
Halfverse: cd
saṃnipāta
-jvare
vyāgʰrī
-devadāru
-niśā
-gʰanam
\\ 65 \\
Verse: 66
Halfverse: ab
paṭola
-pattra
-nimba
-tvak
-tri
-pʰalā
-kaṭukā
-yutam
\
Halfverse: cd
nāgaraṃ
pauṣkaraṃ
mūlaṃ
guḍūcī
kaṇṭakārikā
\\ 66 \\
Verse: 67
Halfverse: ab
sa
-kāsa
-śvāsa
-pārśvārtau
vāta
-śleṣmottare
jvare
\
Halfverse: cd
madʰūka
-puṣpa
-mr̥dvīkā
-trāyamāṇā
-parūṣakam
\\ 67 \\
Verse: 68
Halfverse: ab
sośīra
-tiktā
-tri
-pʰalā
-kāśmaryaṃ
kalpayed
dʰimam
\
Halfverse: cd
kaṣāyaṃ
taṃ
piban
kāle
jvarān
sarvān
apohati
\\ 68 \\
Halfverse: dV
jvarān
sarvān
vyapohati
Verse: 69
Halfverse: ab
jāty
-āmalaka
-mustāni
tad
-vad
dʰanvayavāsakam
\
Halfverse: cd
baddʰa
-viṭ
kaṭukā
-drākṣā
-trāyantī
-tri
-pʰalā
-guḍam
\\ 69 \\
Halfverse: dV
-trāyantī
-tri
-pʰalā
-guḍān
Halfverse: dV2
-trāyantī
-tri
-pʰalā
-guḍāḥ
Verse: 70
Halfverse: ab
jīrṇauṣadʰo
'nnaṃ
peyādyam
ācarec
cʰleṣma
-vān
na
tu
\
Halfverse: cd
peyā
kapʰaṃ
vardʰayati
paṅkaṃ
pāṃsuṣu
vr̥ṣṭi
-vat
\\ 70 \\
Verse: 71
Halfverse: ab
śleṣmābʰiṣyaṇṇa
-dehānām
ataḥ
prāg
api
yojayet
\
Halfverse: cd
yūṣān
kulattʰa
-caṇaka
-kalāyādi
-kr̥tān
lagʰūn
\\ 71 \\
Halfverse: aV
śleṣmābʰiṣava
-dehānām
Halfverse: aV2
śleṣmābʰispanda
-dehānām
Verse: 72
Halfverse: ab
rūkṣāṃs
tikta
-rasopetān
hr̥dyān
ruci
-karān
paṭūn
\
Halfverse: cd
raktādyāḥ
śālayo
jīrṇāḥ
ṣaṣṭikāś
ca
jvare
hitāḥ
\\ 72 \\
Verse: 73
Halfverse: ab
śleṣmottare
vīta
-tuṣās
tatʰā
vāṭī
-kr̥tā
yavāḥ
\
Halfverse: cd
odanas
taiḥ
sruto
dvis
triḥ
prayoktavyo
yatʰā
-yatʰam
\\ 73 \\
Verse: 74
Halfverse: ab
doṣa
-dūṣyādi
-balato
jvara
-gʰna
-kvātʰa
-sādʰitaḥ
\
Halfverse: cd
mudgādyair
lagʰubʰir
yūṣāḥ
kulattʰaiś
ca
jvarāpahāḥ
\\ 74 \\
Verse: 75
Halfverse: ab
kāravellaka
-karkoṭa
-bāla
-mūlaka
-parpaṭaiḥ
\
Halfverse: cd
vārtāka
-nimba
-kusuma
-paṭola
-pʰala
-pallavaiḥ
\\ 75 \\
Verse: 76
Halfverse: ab
aty
-anta
-lagʰubʰir
māṃsair
jāṅgalaiś
ca
hitā
rasāḥ
\
Halfverse: cd
vyāgʰrī
-parūṣa
-tarkārī
-drākṣāmalaka
-dāḍimaiḥ
\\ 76 \\
Verse: 77
Halfverse: ab
saṃskr̥tāḥ
pippalī
-śuṇṭʰī
-dʰānya
-jīraka
-saindʰavaiḥ
\
Halfverse: cd
sitā
-madʰubʰyāṃ
prāyeṇa
saṃyutā
vā
kr̥tā
-kr̥tāḥ
\\ 77 \\
Verse: 78
Halfverse: ab
an
-amla
-takra
-siddʰāni
rucyāni
vyañjanāni
ca
\
Halfverse: cd
accʰāny
anala
-saṃpannāny
anu
-pāne
'pi
yojayet
\\ 78 \\
Verse: 79
Halfverse: ab
tāni
kvatʰita
-śītaṃ
ca
vāri
madyaṃ
ca
sātmyataḥ
\
Halfverse: cd
sa
-jvaraṃ
jvara
-muktaṃ
vā
dinānte
bʰojayel
lagʰu
\\ 79 \\
Verse: 80
Halfverse: ab
śleṣma
-kṣaya
-vivr̥ddʰoṣmā
bala
-vān
analas
tadā
\
Halfverse: cd
yatʰocite
'tʰa
-vā
kāle
deśa
-sātmyānurodʰataḥ
\\ 80 \\
Verse: 81
Halfverse: ab
prāg
alpa
-vahnir
bʰuñjāno
na
hy
a
-jīrṇena
pīḍyate
\
Halfverse: cd
kaṣāya
-pāna
-patʰyānnair
daśāha
iti
laṅgʰite
\\ 81 \\
Verse: 82
Halfverse: ab
sarpir
dadyāt
kapʰe
mande
vāta
-pittottare
jvare
\
Halfverse: cd
pakveṣu
doṣeṣv
amr̥taṃ
tad
viṣopamam
anya
-tʰā
\\ 82 \\
Verse: 83
Halfverse: ab
daśāhe
syād
atīte
'pi
jvaropadrava
-vr̥ddʰi
-kr̥t
\
Halfverse: cd
laṅgʰanādi
-kramaṃ
tatra
kuryād
ā
-kapʰa
-saṃkṣayāt
\\ 83 \\
Verse: 84
Halfverse: ab
deha
-dʰātv
-a
-bala
-tvāc
ca
jvaro
jīrṇo
'nuvartate
\
Halfverse: cd
rūkṣaṃ
hi
tejo
jvara
-kr̥t
tejasā
rūkṣitasya
ca
\\ 84 \\
Verse: 85
Halfverse: ab
vamana
-sveda
-kālāmbu
-kaṣāya
-lagʰu
-bʰojanaiḥ
\
Halfverse: cd
yaḥ
syād
ati
-balo
dʰātuḥ
saha
-cārī
sadā
-gatiḥ
\\ 85 \\
Verse: 86
Halfverse: ab
tasya
saṃśamanaṃ
sarpir
dīptasyevāmbu
veśmanaḥ
\
Halfverse: cd
vāta
-pitta
-jitām
agryaṃ
saṃskāraṃ
cānurudʰyate
\\ 86 \\
Halfverse: dV
saṃskāram
anurudʰyate
Verse: 87
Halfverse: ab
su
-tarāṃ
tad
dʰy
ato
dadyād
yatʰā
-svauṣadʰa
-sādʰitam
\
Halfverse: cd
viparītaṃ
jvaroṣmāṇaṃ
jayet
pittaṃ
ca
śaityataḥ
\\ 87 \\
Verse: 88
Halfverse: ab
snehād
vātaṃ
gʰr̥taṃ
tulyaṃ
yoga
-saṃskārataḥ
kapʰam
\
Halfverse: cd
pūrve
kaṣāyāḥ
sa
-gʰr̥tāḥ
sarve
yojyā
yatʰā
-malam
\\ 88 \\
Verse: 89
Halfverse: ab
tri
-pʰalā
-picumanda
-tvaṅ
-madʰukaṃ
br̥hatī
-dvayam
\
Halfverse: cd
sa
-masūra
-dalaṃ
kvātʰaḥ
sa
-gʰr̥to
jvara
-kāsa
-hā
\\ 89 \\
Verse: 90
Halfverse: ab
pippalīndrayava
-dʰāvani
-tiktā
-śārivāmalaka
-tāmalakībʰiḥ
\
Halfverse: cd
bilva
-musta
-hima
-pālani
-sevyair
drākṣayātiviṣayā
stʰirayā
ca
\\ 90 \\
Verse: 91
Halfverse: ab
gʰr̥tam
āśu
nihanti
sādʰitaṃ
jvaram
agniṃ
viṣamaṃ
halīmakam
\
Halfverse: cd
a
-ruciṃ
bʰr̥śa
-tāpam
aṃsayor
vamatʰuṃ
pārśva
-śiro
-rujaṃ
kṣayam
\\ 91 \\
Halfverse: bV
jvaram
ugraṃ
viṣamaṃ
halīmakam
Verse: 92
Halfverse: ab
tailvakaṃ
pavana
-janmani
jvare
yojayet
trivr̥tayā
viyojitam
\
Halfverse: cd
tiktakaṃ
vr̥ṣa
-gʰr̥taṃ
ca
paittike
yac
ca
pālanikayā
śr̥taṃ
haviḥ
\\ 92 \\
Verse: 93
Halfverse: ab
viḍaṅga
-sauvarcala
-cavya
-pāṭʰā
-vyoṣāgni
-sindʰūdbʰava
-yāva
-śūkaiḥ
\
Halfverse: cd
palāṃśakaiḥ
kṣīra
-samaṃ
gʰr̥tasya
prastʰaṃ
pacej
jīrṇa
-kapʰa
-jvara
-gʰnam
\\ 93 \\
Halfverse: cV
palāṃśikaiḥ
kṣīra
-samaṃ
gʰr̥tasya
Verse: 94
Halfverse: ab
guḍūcyā
rasa
-kalkābʰyāṃ
tri
-pʰalāyā
vr̥ṣasya
vā
\
Halfverse: cd
mr̥dvīkāyā
balāyāś
ca
snehāḥ
siddʰā
jvara
-ccʰidaḥ
\\ 94 \\
Verse: 95
Halfverse: ab
jīrṇe
gʰr̥te
ca
bʰuñjīta
mr̥du
-māṃsa
-rasaudanam
\
Halfverse: cd
balaṃ
hy
alaṃ
doṣa
-haraṃ
paraṃ
tac
ca
bala
-pradam
\\ 95 \\
Halfverse: bV
mr̥du
-māṃsa
-rasāśanam
Verse: 96
Halfverse: ab
kapʰa
-pitta
-harā
mudga
-kāravellādi
-jā
rasāḥ
\
Halfverse: cd
prāyeṇa
tasmān
na
hitā
jīrṇe
vātottare
jvare
\\ 96 \\
Verse: 97
Halfverse: ab
śūlodāvarta
-viṣṭambʰa
-jananā
jvara
-vardʰanāḥ
\
Halfverse: cd
na
śāmyaty
evam
api
cej
jvaraḥ
kurvīta
śodʰanam
\\ 97 \\
Verse: 98
Halfverse: ab
śodʰanārhasya
vamanaṃ
prāg
uktaṃ
tasya
yojayet
\
Halfverse: cd
āmāśaya
-gate
doṣe
balinaḥ
pālayan
balam
\\ 98 \\
Verse: 99
Halfverse: ab
pakve
tu
śitʰile
doṣe
jvare
vā
viṣa
-madya
-je
\
Halfverse: cd
modakaṃ
tri
-pʰalā
-śyāmā
-trivr̥t
-pippali
-kesaraiḥ
\\ 99 \\
Verse: 100
Halfverse: ab
sa
-sitā
-madʰubʰir
dadyād
vyoṣādyaṃ
vā
virecanam
\
Halfverse: cd
drākṣā
-dʰātrī
-rasaṃ
tad
-vat
sa
-drākṣāṃ
vā
harītakīm
\\ 100 \\
Verse: 100.1+1
Halfverse: ab
lihyād
vā
traivr̥taṃ
cūrṇaṃ
saṃyuktaṃ
madʰu
-sarpiṣā
\\
100.1+1ab
\\
Verse: 101
Halfverse: ab
āragvadʰaṃ
vā
payasā
mr̥dvīkānāṃ
rasena
vā
\
Halfverse: cd
tri
-pʰalāṃ
trāyamāṇāṃ
vā
payasā
jvaritaḥ
pibet
\\ 101 \\
Verse: 102
Halfverse: ab
viriktānāṃ
ca
saṃsargī
maṇḍa
-pūrvā
yatʰā
-kramam
\
Halfverse: cd
cyavamānaṃ
jvarotkliṣṭam
upekṣeta
malaṃ
sadā
\\ 102 \\
Verse: 103
Halfverse: ab
pakvo
'pi
hi
vikurvīta
doṣaḥ
koṣṭʰe
kr̥tāspadaḥ
\
Halfverse: cd
atipravartamānaṃ
vā
pācayan
saṃgrahaṃ
nayet
\\ 103 \\
Verse: 104
Halfverse: ab
āma
-saṃgrahaṇe
doṣā
doṣopakrama
īritāḥ
\
Halfverse: cd
pāyayed
doṣa
-haraṇaṃ
mohād
āma
-jvare
tu
yaḥ
\\ 104 \\
Halfverse: aV
āma
-saṃgrahaṇād
doṣo
Halfverse: bV2
doṣopakrama
īritaḥ
Verse: 105
Halfverse: ab
prasuptaṃ
kr̥ṣṇa
-sarpaṃ
sa
karāgreṇa
parāmr̥śet
\
Halfverse: cd
jvara
-kṣīṇasya
na
hitaṃ
vamanaṃ
na
virecanam
\\ 105 \\
Verse: 106
Halfverse: ab
kāmaṃ
tu
payasā
tasya
nirūhair
vā
haren
malān
\
Halfverse: cd
kṣīrocitasya
prakṣīṇa
-śleṣmaṇo
dāha
-tr̥ḍ
-vataḥ
\\ 106 \\
Verse: 107
Halfverse: ab
kṣīraṃ
pittānilārtasya
patʰyam
apy
atisāriṇaḥ
\
Halfverse: cd
tad
vapur
laṅgʰanottaptaṃ
pluṣṭaṃ
vanam
ivāgninā
\\ 107 \\
Verse: 108
Halfverse: ab
divyāmbu
jīvayet
tasya
jvaraṃ
cāśu
niyaccʰati
\
Halfverse: cd
saṃskr̥taṃ
śītam
uṣṇaṃ
vā
tasmād
dʰāroṣṇam
eva
vā
\\ 108 \\
Halfverse: dV
tad
-vad
dʰāroṣṇam
eva
vā
Verse: 109
Halfverse: ab
vibʰajya
kāle
yuñjīta
jvariṇaṃ
hanty
ato
'nya
-tʰā
\
Halfverse: cd
payaḥ
sa
-śuṇṭʰī
-kʰarjūra
-mr̥dvīkā
-śarkarā
-gʰr̥tam
\\ 109 \\
Verse: 110
Halfverse: ab
śr̥ta
-śītaṃ
madʰu
-yutaṃ
tr̥ḍ
-dāha
-jvara
-nāśanam
\
Halfverse: cd
tad
-vad
drākṣā
-balā
-yaṣṭī
-śārivā
-kaṇa
-candanaiḥ
\\ 110 \\
Verse: 111
Halfverse: ab
catur
-guṇenāmbʰasā
vā
pippalyā
vā
śr̥taṃ
pibet
\
Halfverse: cd
kāsāc
cʰvāsāc
cʰiraḥ
-śūlāt
pārśva
-śūlāc
cira
-jvarāt
\\ 111 \\
Verse: 112
Halfverse: ab
mucyate
jvaritaḥ
pītvā
pañca
-mūlī
-śr̥taṃ
payaḥ
\
Halfverse: cd
śr̥tam
eraṇḍa
-mūlena
bāla
-bilvena
vā
jvarāt
\\ 112 \\
Verse: 113
Halfverse: ab
dʰāroṣṇaṃ
vā
payaḥ
pītvā
vibaddʰānila
-varcasaḥ
\
Halfverse: cd
sa
-rakta
-piccʰātisr̥teḥ
sa
-tr̥ṭ
-śūla
-pravāhikāt
\\ 113 \\
Verse: 114
Halfverse: ab
siddʰaṃ
śuṇṭʰī
-balā
-vyāgʰrī
-gokaṇṭaka
-guḍaiḥ
payaḥ
\
Halfverse: cd
śopʰa
-mūtra
-śakr̥d
-vāta
-vibandʰa
-jvara
-kāsa
-jit
\\ 114 \\
Verse: 115
Halfverse: ab
vr̥ścīva
-bilva
-varṣābʰū
-sādʰitaṃ
jvara
-śopʰa
-nut
\
Halfverse: cd
śiṃśipā
-sāra
-siddʰaṃ
ca
kṣīram
āśu
jvarāpaham
\\ 115 \\
Halfverse: cV
śiṃśipā
-sāra
-siddʰaṃ
vā
Verse: 116
Halfverse: ab
nirūhas
tu
balaṃ
vahniṃ
vi
-jvara
-tvaṃ
mudaṃ
rucim
\
Halfverse: cd
doṣe
yuktaḥ
karoty
āśu
pakve
pakvāśayaṃ
gate
\\ 116 \\
Verse: 117
Halfverse: ab
pittaṃ
vā
kapʰa
-pittaṃ
vā
pakvāśaya
-gataṃ
haret
\
Halfverse: cd
sraṃsanaṃ
trīn
api
malān
vastiḥ
pakvāśayāśrayān
\\ 117 \\
Halfverse: dV
vastiḥ
pakvāśayāśritān
Verse: 118
Halfverse: ab
prakṣīṇa
-kapʰa
-pittasya
trika
-pr̥ṣṭʰa
-kaṭī
-grahe
\
Halfverse: cd
dīptāgner
baddʰa
-śakr̥taḥ
prayuñjītānuvāsanam
\\ 118 \\
Verse: 119
Halfverse: ab
paṭola
-nimba
-ccʰadana
-kaṭukā
-caturaṅgulaiḥ
\
Halfverse: cd
stʰirā
-balā
-gokṣuraka
-madanośīra
-vālakaiḥ
\\ 119 \\
Verse: 120
Halfverse: ab
payasy
ardʰodake
kvātʰaṃ
kṣīra
-śeṣaṃ
vimiśritam
\
Halfverse: cd
kalkitair
musta
-madana
-kr̥ṣṇā
-madʰuka
-vatsakaiḥ
\\ 120 \\
Verse: 121
Halfverse: ab
vastiṃ
madʰu
-gʰr̥tābʰyāṃ
ca
pīḍayej
jvara
-nāśanam
\
Halfverse: cd
catasraḥ
parṇinīr
yaṣṭī
-pʰalośīra
-nr̥padrumān
\\ 121 \\
Verse: 122
Halfverse: ab
kvātʰayet
kalkayed
yaṣṭī
-śatāhvā
-pʰalinī
-pʰalam
\
Halfverse: cd
mustaṃ
ca
vastiḥ
sa
-guḍa
-kṣaudra
-sarpir
jvarāpahaḥ
\\ 122 \\
Verse: 123
Halfverse: ab
jīvantīṃ
madanaṃ
medāṃ
pippalīṃ
madʰukaṃ
vacām
\
Halfverse: cd
r̥ddʰiṃ
rāsnāṃ
balāṃ
bilvaṃ
śatapuṣpāṃ
śatāvarīm
\\ 123 \\
Verse: 124
Halfverse: ab
piṣṭvā
kṣīraṃ
jalaṃ
sarpis
tailaṃ
caika
-tra
sādʰitam
\
Halfverse: cd
jvare
'nuvāsanaṃ
dadyād
yatʰā
-snehaṃ
yatʰā
-malam
\\ 124 \\
Halfverse: cV
jvare
'nuvāsanaṃ
dadyāt
Halfverse: dV2
tatʰā
snehaṃ
yatʰā
malam
Halfverse: dV3
yatʰā
-doṣaṃ
yatʰā
-balam
Verse: 125
Halfverse: ab
ye
ca
siddʰiṣu
vakṣyante
vastayo
jvara
-nāśanāḥ
\
Halfverse: cd
śiro
-rug
-gaurava
-śleṣma
-haram
indriya
-bodʰanam
\\ 125 \\
Verse: 126
Halfverse: ab
jīrṇa
-jvare
ruci
-karaṃ
dadyān
nasyaṃ
virecanam
\
Halfverse: cd
snaihikaṃ
śūnya
-śiraso
dāhārte
pitta
-nāśanam
\\ 126 \\
Verse: 127
Halfverse: ab
dʰūma
-gaṇḍūṣa
-kavaḍān
yatʰā
-doṣaṃ
ca
kalpayet
\
Halfverse: cd
pratiśyāyāsya
-vairasya
-śiraḥ
-kaṇṭʰāmayāpahān
\\ 127 \\
Verse: 128
Halfverse: ab
a
-rucau
mātuluṅgasya
kesaraṃ
sājya
-saindʰavam
\
Halfverse: cd
dʰātrī
-drākṣā
-sitānāṃ
vā
kalkam
āsyena
dʰārayet
\\ 128 \\
Verse: 129
Halfverse: ab
yatʰopaśaya
-saṃsparśān
śītoṣṇa
-dravya
-kalpitān
\
Halfverse: cd
abʰyaṅgālepa
-sekādīñ
jvare
jīrṇe
tvag
-āśrite
\\ 129 \\
Verse: 130
Halfverse: ab
kuryād
añjana
-dʰūmāṃś
ca
tatʰaivāgantu
-je
'pi
tān
\
Halfverse: cd
dāhe
sahasra
-dʰautena
sarpiṣābʰyaṅgam
ācaret
\\ 130 \\
Verse: 131
Halfverse: ab
sūtroktaiś
ca
gaṇais
tais
tair
madʰurāmla
-kaṣāyakaiḥ
\
Halfverse: cd
dūrvādibʰir
vā
pitta
-gʰnaiḥ
śodʰanādi
-gaṇoditaiḥ
\\ 131 \\
Verse: 132
Halfverse: ab
śīta
-vīryair
hima
-sparśaiḥ
kvātʰa
-kalkī
-kr̥taiḥ
pacet
\
Halfverse: cd
tailaṃ
sa
-kṣīram
abʰyaṅgāt
sadyo
dāha
-jvaropaham
\\ 132 \\
Verse: 133
Halfverse: ab
śiro
gātraṃ
ca
tair
eva
nāti
-piṣṭaiḥ
pralepayet
\
Halfverse: cd
tat
-kvātʰena
parīṣekam
avagāhaṃ
ca
yojayet
\\ 133 \\
Verse: 134
Halfverse: ab
tatʰāranāla
-salila
-kṣīra
-śukta
-gʰr̥tādibʰiḥ
\
Halfverse: cd
kapittʰa
-mātuluṅgāmla
-vidārī
-lodʰra
-dāḍimaiḥ
\\ 134 \\
Verse: 135
Halfverse: ab
badarī
-pallavottʰena
pʰenenāriṣṭakasya
vā
\
Halfverse: cd
lipte
'ṅge
dāha
-ruṅ
-mohāś
cʰardis
tr̥ṣṇā
ca
śāmyati
\\ 135 \\
Halfverse: bV
pʰenenāriṣṭakasya
ca
Halfverse: bV2
pʰenenāriṣṭa
-jena
vā
Verse: 136
Halfverse: ab
yo
varṇitaḥ
pitta
-haro
doṣopakramaṇe
kramaḥ
\
Halfverse: cd
taṃ
ca
śīlayataḥ
śīgʰraṃ
sa
-dāho
naśyati
jvaraḥ
\\ 136 \\
Verse: 137
Halfverse: ab
vīryoṣṇair
uṣṇa
-saṃsparśais
tagarāguru
-kuṅkumaiḥ
\
Halfverse: cd
kuṣṭʰa
-stʰauṇeya
-śaileya
-saralāmaradārubʰiḥ
\\ 137 \\
Verse: 138
Halfverse: ab
nakʰa
-rāsnā
-pura
-vacā
-caṇḍailā
-dvaya
-corakaiḥ
\
Halfverse: cd
pr̥tʰvīkā
-śigru
-surasā
-hiṃsrā
-dʰyāmaka
-sarṣapaiḥ
\\ 138 \\
Halfverse: aV
nakʰa
-rāsnā
-mukʰa
-vacā
-
Verse: 139
Halfverse: ab
daśa
-mūlāmr̥tairaṇḍa
-dvaya
-pattūra
-rohiṣaiḥ
\
Halfverse: cd
tamāla
-pattra
-bʰūtīka
-śallakī
-dʰānya
-dīpyakaiḥ
\\ 139 \\
Halfverse: cV
tamāla
-pattra
-pūtīka
-
Verse: 140
Halfverse: ab
miśi
-māṣa
-kulattʰāgni
-prakīryā
-nākulī
-dvayaiḥ
\
Halfverse: cd
anyaiś
ca
tad
-vidʰair
dravyaiḥ
śīte
tailaṃ
jvare
pacet
\\ 140 \\
Verse: 141
Halfverse: ab
kvatʰitaiḥ
kalkitair
yuktaiḥ
surā
-sauvīrakādibʰiḥ
\
Halfverse: cd
tenābʰyañjyāt
sukʰoṣṇena
taiḥ
su
-piṣṭaiś
ca
lepayet
\\ 141 \\
Halfverse: cV
tenābʰyajya
sukʰoṣṇena
Verse: 142
Halfverse: ab
kavoṣṇais
taiḥ
parīṣekam
avagāhaṃ
ca
kalpayet
\
Halfverse: cd
kevalair
api
tad
-vac
ca
śukta
-go
-mūtra
-mastubʰiḥ
\\ 142 \\
Verse: 143
Halfverse: ab
āragvadʰādi
-vargaṃ
ca
pānābʰyañjana
-lepane
\
Halfverse: cd
dʰūpān
aguru
-jān
yāṃś
ca
vakṣyante
viṣama
-jvare
\\ 143 \\
Halfverse: cV
dʰūpān
aguru
-jān
ye
ca
Verse: 144
Halfverse: ab
agny
-an
-agni
-kr̥tān
svedān
svedi
bʰeṣaja
-bʰojanan
\
Halfverse: cd
garbʰa
-bʰū
-veśma
-śayanaṃ
kutʰa
-kambala
-rallakān
\\ 144 \\
Verse: 145
Halfverse: ab
nir
-dʰūma
-dīptair
aṅgārair
hasantīś
ca
hasantikāḥ
\
Halfverse: cd
madyaṃ
sa
-try
-ūṣaṇaṃ
takraṃ
kulattʰa
-vrīhi
-kodravān
\\ 145 \\
Verse: 146
Halfverse: ab
saṃśīlayed
vepatʰu
-mān
yac
cānyad
api
pittalam
\
Halfverse: cd
dayitāḥ
stana
-śālinyaḥ
pīnā
vibʰrama
-bʰūṣaṇāḥ
\\ 146 \\
Halfverse: aV
bʰajec
cʰītārdito
yuktyā
Verse: 147
Halfverse: ab
yauvanāsava
-mattāś
ca
tam
āliṅgeyur
aṅganāḥ
\
Halfverse: cd
vīta
-śītaṃ
ca
vijñāya
tās
tato
'panayet
punaḥ
\\ 147 \\
Halfverse: cV
vīta
-śītaṃ
tu
viyatās
Verse: 148
Halfverse: ab
vardʰanenaika
-doṣasya
kṣapaṇenoccʰritasya
vā
\
Halfverse: cd
kapʰa
-stʰānānupūrvyā
vā
tulya
-kakṣāñ
jayen
malān
\\ 148 \\
Halfverse: bV
kṣapaṇenoccʰritasya
ca
Verse: 148+1
Halfverse: ab
śamayet
pittam
evādau
jvareṣu
samavāyiṣu
\
Halfverse: cd
dur
-nivāra
-taraṃ
tad
dʰi
jvarārtānāṃ
viśeṣataḥ
\\ 148+1 \\
Verse: 148+2
Halfverse: ab
cʰardi
-mūrcʰā
-pipāsādīn
a
-virodʰāñ
jvarasya
tu
\\
148+2ab
\\
Verse: 149
Halfverse: ab
saṃnipāta
-jvarasyānte
karṇa
-mūle
su
-dāruṇaḥ
\
Halfverse: cd
śopʰaḥ
saṃjāyate
yena
kaś
-cid
eva
vimucyate
\\ 149 \\
Halfverse: cV
śopʰaḥ
saṃjāyate
tena
Halfverse: dV2
kaś
-cid
eva
pramucyate
Verse: 150
Halfverse: ab
raktāvasecanaiḥ
śīgʰraṃ
sarpiḥ
-pānaiś
ca
taṃ
jayet
\
Halfverse: cd
pradehaiḥ
kapʰa
-pitta
-gʰnair
nāvanaiḥ
kavaḍa
-grahaiḥ
\\ 150 \\
Halfverse: cV
pradehaiḥ
kapʰa
-vāta
-gʰnair
Verse: 151
Halfverse: ab
śītoṣṇa
-snigdʰa
-rūkṣādyair
jvaro
yasya
na
śāmyati
\
Halfverse: cd
śākʰānusārī
tasyāśu
muñced
bāhvoḥ
kramāt
sirām
\\ 151 \\
Verse: 152
Halfverse: ab
ayam
eva
vidʰiḥ
kāryo
viṣame
'pi
yatʰā
-yatʰam
\
Halfverse: cd
jvare
vibʰajya
vātādīn
yaś
cān
-antaram
ucyate
\\ 152 \\
Halfverse: bV
viṣame
ca
yatʰā
-yatʰam
Verse: 153
Halfverse: ab
paṭola
-kaṭukā
-mustā
-prāṇadā
-madʰukaiḥ
kr̥tāḥ
\
Halfverse: cd
tri
-catuḥ
-pañca
-śaḥ
kvātʰā
viṣama
-jvara
-nāśanāḥ
\\ 153 \\
Verse: 154
Halfverse: ab
yojayet
tri
-pʰalāṃ
patʰyāṃ
guḍūcīṃ
pippalīṃ
pr̥tʰak
\
Halfverse: cd
tais
tair
vidʰānaiḥ
sa
-guḍaṃ
bʰallātakam
atʰāpi
vā
\\ 154 \\
Verse: 155
Halfverse: ab
laṅgʰanaṃ
br̥ṃhaṇaṃ
vādau
jvarāgamana
-vāsare
\
Halfverse: cd
prātaḥ
sa
-tailaṃ
laśunaṃ
prāg
-bʰaktaṃ
vā
tatʰā
gʰr̥tam
\\ 155 \\
Halfverse: aV
laṅgʰanaṃ
br̥ṃhaṇaṃ
vāpi
Verse: 156
Halfverse: ab
jīrṇaṃ
tad
-vad
dadʰi
payas
takraṃ
sarpiś
ca
ṣaṭ
-palam
\
Halfverse: cd
kalyāṇakaṃ
pañca
-gavyaṃ
tiktākʰyaṃ
vr̥ṣa
-sādʰitam
\\ 156 \\
Verse: 157
Halfverse: ab
tri
-pʰalā
-kola
-tarkārī
-kvātʰe
dadʰnā
śr̥taṃ
gʰr̥tam
\
Halfverse: cd
tilvaka
-tvak
-kr̥tāvāpaṃ
viṣama
-jvara
-jit
param
\\ 157 \\
Verse: 158
Halfverse: ab
surāṃ
tīkṣṇaṃ
ca
yan
madyaṃ
śikʰi
-tittiri
-dakṣa
-jam
\
Halfverse: cd
māṃsaṃ
medyoṣṇa
-vīryaṃ
ca
sahānnena
pra
-kāmataḥ
\\ 158 \\
Halfverse: bV
śikʰi
-tittiri
-kukkuṭāt
Halfverse: cV2
māṃsaṃ
madʰyoṣṇa
-vīryaṃ
ca
Halfverse: cV
māṃsaṃ
medʰyoṣṇa
-vīryaṃ
ca
Verse: 159
Halfverse: ab
sevitvā
tad
-ahaḥ
svapyād
atʰa
-vā
punar
ullikʰet
\
Halfverse: cd
sarpiṣo
mahatīṃ
mātrāṃ
pītvā
vā
cʰardayet
punaḥ
\\ 159 \\
Verse: 160
Halfverse: ab
nīlinīm
ajagandʰāṃ
ca
trivr̥tāṃ
kaṭu
-rohiṇīm
\
Halfverse: cd
pibej
jvarasyāgamane
sneha
-svedopapāditaḥ
\\ 160 \\
Verse: 161
Halfverse: ab
manohvā
saindʰavaṃ
kr̥ṣṇā
tailena
nayanāñjanam
\
Halfverse: cd
yojyaṃ
hiṅgu
-samā
vyāgʰrī
-vasā
nasyaṃ
sa
-saindʰavam
\\ 161 \\
Verse: 162
Halfverse: ab
purāṇa
-sarpiḥ
siṃhasya
vasā
tad
-vat
sa
-saindʰavā
\
Halfverse: cd
palaṅkaṣā
nimba
-pattraṃ
vacā
kuṣṭʰaṃ
harītakī
\\ 162 \\
Verse: 163
Halfverse: ab
sarṣapāḥ
sa
-yavāḥ
sarpir
dʰūpo
viḍ
vā
biḍāla
-jā
\
Halfverse: cd
pura
-dʰyāma
-vacā
-sarja
-nimbārkāguru
-dārubʰiḥ
\\ 163 \\
Verse: 164
Halfverse: ab
dʰūpo
jvareṣu
sarveṣu
kāryo
'yam
a
-parājitaḥ
\
Halfverse: cd
dʰūpa
-nasyāñjanottrāsā
ye
coktāś
citta
-vaikr̥te
\\ 164 \\
Halfverse: bV
prayoktavyo
'
-parājitaḥ
Halfverse: cV2
dʰūpa
-nasyāñjana
-trāsā
Verse: 165
Halfverse: ab
daivāśrayaṃ
ca
bʰaiṣajyaṃ
jvarān
sarvān
vyapohati
\
Halfverse: cd
viśeṣād
viṣamān
prāyas
te
hy
āgantv
-anubandʰa
-jāḥ
\\ 165 \\
Verse: 166
Halfverse: ab
yatʰā
-svaṃ
ca
sirāṃ
vidʰyed
a
-śāntau
viṣama
-jvare
\
Halfverse: cd
kevalānila
-vīsarpa
-vispʰoṭābʰihata
-jvare
\\ 166 \\
Halfverse: bV
a
-śānte
viṣama
-jvare
Halfverse: dV2
-vispʰoṭābʰihate
jvare
Verse: 167
Halfverse: ab
sarpiḥ
-pāna
-himālepa
-seka
-māṃsa
-rasāśanam
\
Halfverse: cd
kuryād
yatʰā
-svam
uktaṃ
ca
rakta
-mokṣādi
sādʰanam
\\ 167 \\
Halfverse: aV
sarpiḥ
-pānaṃ
himālepa
-
Halfverse: bV2
-sekān
māṃsa
-rasāśanam
Verse: 168
Halfverse: ab
grahottʰe
bʰūta
-vidyoktaṃ
bali
-mantrādi
sādʰanam
\
Halfverse: cd
oṣadʰi
-gandʰa
-je
pitta
-śamanaṃ
viṣa
-jid
viṣe
\\ 168 \\
Halfverse: cV
auṣadʰi
-gandʰa
-je
pitta
-
Verse: 169
Halfverse: ab
iṣṭair
artʰair
mano
-jñaiś
ca
yatʰā
-doṣa
-śamena
ca
\
Halfverse: cd
hitā
-hita
-vivekaiś
ca
jvaraṃ
krodʰādi
-jaṃ
jayet
\\ 169 \\
Verse: 170
Halfverse: ab
krodʰa
-jo
yāti
kāmena
śāntiṃ
krodʰena
kāma
-jaḥ
\
Halfverse: cd
bʰaya
-śokodbʰavau
tābʰyāṃ
bʰī
-śokābʰyāṃ
tatʰetarau
\\ 170 \\
Verse: 171
Halfverse: ab
śāpātʰarvaṇa
-mantrottʰe
vidʰir
daiva
-vyapāśrayaḥ
\
Halfverse: cd
te
jvarāḥ
kevalāḥ
pūrvaṃ
vyāpyante
'n
-antaram
malaiḥ
\\ 171 \\
Verse: 172
Halfverse: ab
tasmād
doṣānusāreṇa
teṣv
āhārādi
kalpayet
\
Halfverse: cd
na
hi
jvaro
'nubadʰnāti
mārutādyair
vinā
kr̥taḥ
\\ 172 \\
Verse: 173
Halfverse: ab
jvara
-kāla
-smr̥tiṃ
cāsya
hāribʰir
viṣayair
haret
\
Halfverse: cd
karuṇārdraṃ
manaḥ
śuddʰaṃ
sarva
-jvara
-vināśanam
\\ 173 \\
Halfverse: dV
sarva
-jvara
-vimokṣaṇam
Verse: 174
Halfverse: ab
tyajed
ā
-bala
-lābʰāc
ca
vyāyāma
-snāna
-maitʰunam
\
Halfverse: cd
gurv
-a
-sātmya
-vidāhy
annaṃ
yac
cānyaj
jvara
-kāraṇam
\\ 174 \\
Verse: 175
Halfverse: ab
na
vi
-jvaro
'pi
sahasā
sarvānnīno
bʰavet
tatʰā
\
Halfverse: cd
nivr̥tto
'pi
jvaraḥ
śīgʰraṃ
vyāpādayati
dur
-balam
\\ 175 \\
Halfverse: bV
sarvānnīno
bʰavet
tadā
Halfverse: cV2
nivr̥tto
hi
jvaraḥ
śīgʰraṃ
Verse: 176
Halfverse: ab
sadyaḥ
prāṇa
-haro
yasmāt
tasmāt
tasya
viśeṣataḥ
\
Halfverse: cd
tasyāṃ
tasyām
avastʰāyāṃ
tat
tat
kuryād
bʰiṣag
-jitam
\\ 176 \\
Halfverse: dV
tat
tat
kuryāc
cikitsitam
Verse: 177
Halfverse: ab
oṣadʰayo
maṇayaś
ca
su
-mantrāḥ
sādʰu
-guru
-dvi
-ja
-daivata
-pūjāḥ
\
Halfverse: cd
prīti
-karā
manaso
viṣayāś
ca
gʰnanty
api
viṣṇu
-kr̥taṃ
jvaram
ugram
\\ 177 \\
Halfverse: aV
auṣadʰayo
maṇayaś
ca
su
-mantrāḥ
Adhyaya: 2
Cikitsāstʰāna
2
Verse: 1
Halfverse: ab
ūrdʰva
-gaṃ
balino
'
-vegam
eka
-doṣānugaṃ
navam
\
Halfverse: cd
rakta
-pittaṃ
sukʰe
kāle
sādʰayen
nir
-upadravam
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
adʰo
-gaṃ
yāpayed
raktaṃ
yac
ca
doṣa
-dvayānugam
\
Halfverse: cd
śāntaṃ
śāntaṃ
punaḥ
kupyan
mārgān
mārgāntaraṃ
ca
yat
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
ati
-pravr̥ttaṃ
mandāgnes
tri
-doṣaṃ
dvi
-patʰaṃ
tyajet
\
Halfverse: cd
jñātvā
nidānam
ayanaṃ
malāv
anu
-balau
balam
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
deśa
-kālādy
-avastʰāṃ
ca
rakta
-pitte
prayojayet
\
Halfverse: cd
laṅgʰanaṃ
br̥ṃhaṇaṃ
vādau
śodʰanaṃ
śamanaṃ
tatʰā
\\ 4 \\
Halfverse: cV
laṅgʰanaṃ
br̥ṃhaṇaṃ
cādau
Verse: 5
Halfverse: ab
saṃtarpaṇottʰaṃ
balino
bahu
-doṣasya
sādʰayet
\
Halfverse: cd
ūrdʰva
-bʰāgaṃ
virekeṇa
vamanena
tv
adʰo
-gatam
\\ 5 \\
Halfverse: dV
vamanena
tv
adʰo
-gamam
Verse: 6
Halfverse: ab
śamanair
br̥ṃhaṇaiś
cānyal
laṅgʰya
-br̥ṃhyān
avekṣya
ca
\
Halfverse: cd
ūrdʰvaṃ
pravr̥tte
śamanau
rasau
tikta
-kaṣāyakau
\\ 6 \\
Halfverse: bV
laṅgʰya
-br̥ṃhyān
apekṣya
ca
Verse: 7
Halfverse: ab
upavāsaś
ca
niḥ
-śuṇṭʰī
-ṣaḍ
-aṅgodaka
-pāyinaḥ
\
Halfverse: cd
adʰo
-ge
rakta
-pitte
tu
br̥ṃhaṇo
madʰuro
rasaḥ
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
ūrdʰva
-ge
tarpaṇaṃ
yojyaṃ
prāk
ca
peyā
tv
adʰo
-gate
\
Halfverse: cd
aśnato
balino
'
-śuddʰaṃ
na
dʰāryaṃ
tad
dʰi
roga
-kr̥t
\\ 8 \\
Halfverse: bV
peyā
pūrvam
adʰo
-gate
Halfverse: bV2
prāk
ca
peyā
tv
adʰo
-game
Halfverse: bV3
vā
prāk
peyā
tv
adʰo
-game
Verse: 9
Halfverse: ab
dʰārayed
anya
-tʰā
śīgʰram
agni
-vac
cʰīgʰra
-kāri
tat
\
Halfverse: cd
trivr̥c
-cʰyāmā
-kaṣāyeṇa
kalkena
ca
sa
-śarkaram
\\ 9 \\
Verse: 9.1+1
Halfverse: ab
gala
-grahaṃ
pūti
-nasyaṃ
mūrcʰāyam
a
-ruciṃ
jvaram
\
Halfverse: cd
gulmaṃ
plīhānam
ānāhaṃ
kilāsaṃ
mūtra
-kr̥ccʰra
-tām
\\ 9.1+1 \\
Verse: 9.1+2
Halfverse: ab
kuṣṭʰāny
arśāṃsi
vīsarpaṃ
varṇa
-nāśaṃ
bʰagandaram
\
Halfverse: cd
buddʰīndriyoparodʰaṃ
ca
kuryāt
stambʰitam
āditaḥ
\\ 9.1+2 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
sādʰayed
vidʰi
-val
lehaṃ
lihyāt
pāṇi
-talaṃ
tataḥ
\
Halfverse: cd
trivr̥tā
tri
-pʰalā
śyāmā
pippalī
śarkarā
madʰu
\\ 10 \\
Verse: 11
Halfverse: ab
modakaḥ
saṃnipātordʰva
-rakta
-śopʰa
-jvarāpahaḥ
\
Halfverse: cd
trivr̥t
sama
-sitā
tad
-vat
pippalī
-pāda
-saṃyutā
\\ 11 \\
Halfverse: bV
-rakta
-pitta
-jvarāpahaḥ
Verse: 12
Halfverse: ab
vamanaṃ
pʰala
-saṃyuktaṃ
tarpaṇaṃ
sa
-sitā
-madʰu
\
Halfverse: cd
sa
-sitaṃ
vā
jalaṃ
kṣaudra
-yuktaṃ
vā
madʰukodakam
\\ 12 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
kṣīraṃ
vā
rasam
ikṣor
vā
śuddʰasyān
-antaro
vidʰiḥ
\
Halfverse: cd
yatʰā
-svaṃ
mantʰa
-peyādiḥ
prayojyo
rakṣatā
balam
\\ 13 \\
Verse: 14
Halfverse: ab
mantʰo
jvarokto
drākṣādiḥ
pitta
-gʰnair
vā
pʰalaiḥ
kr̥taḥ
\
Halfverse: cd
madʰu
-kʰarjūra
-mr̥dvīkā
-parūṣaka
-sitāmbʰasā
\\ 14 \\
Verse: 15
Halfverse: ab
mantʰo
vā
pañca
-sāreṇa
sa
-gʰr̥tair
lāja
-saktubʰiḥ
\
Halfverse: cd
dāḍimāmalakāmlo
vā
mandāgny
-amlābʰilāṣiṇām
\\ 15 \\
Halfverse: dV
mandāgny
-amlābʰilāṣiṇaḥ
Verse: 16
Halfverse: ab
kamalotpala
-kiñjalka
-pr̥śniparṇī
-priyaṅgukāḥ
\
Halfverse: cd
uśīraṃ
śabaraṃ
lodʰraṃ
śr̥ṅgaveraṃ
ku
-candanam
\\ 16 \\
Verse: 17
Halfverse: ab
hrīveraṃ
dʰātakī
-puṣpaṃ
bilva
-madʰyaṃ
durālabʰā
\
Halfverse: cd
ardʰārdʰair
vihitāḥ
peyā
vakṣyante
pāda
-yaugikāḥ
\\ 17 \\
Halfverse: cV
ardʰarcair
vihitāḥ
peyā
Halfverse: cV2
ardʰārdʰa
-vihitāḥ
peyā
Verse: 18
Halfverse: ab
bʰūnimba
-sevya
-jaladā
masūrāḥ
pr̥śniparṇy
api
\
Halfverse: cd
vidārigandʰā
mudgāś
ca
balā
sarpir
hareṇukāḥ
\\ 18 \\
Halfverse: dV
balā
sarpiḥ
priyaṅgukāḥ
Verse: 19
Halfverse: ab
jāṅgalāni
ca
māṃsāni
śīta
-vīryāṇi
sādʰayet
\
Halfverse: cd
pr̥tʰak
pr̥tʰag
jale
teṣāṃ
yavāgūḥ
kalpayed
rase
\\ 19 \\
Verse: 20
Halfverse: ab
śītāḥ
sa
-śarkarā
-kṣaudrās
tad
-van
māṃsa
-rasān
api
\
Halfverse: cd
īṣad
-amlān
an
-amlān
vā
gʰr̥ta
-bʰr̥ṣṭān
sa
-śarkarān
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
śūka
-śimbī
-bʰavaṃ
dʰānyaṃ
rakte
śākaṃ
ca
śasyate
\
Halfverse: cd
anna
-sva
-rūpa
-vijñāne
yad
uktaṃ
lagʰu
-śītalam
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
pūrvoktam
ambu
pānīyaṃ
pañca
-mūlena
vā
śr̥tam
\
Halfverse: cd
lagʰunā
śr̥ta
-śītaṃ
vā
madʰv
-ambʰo
vā
pʰalāmbu
vā
\\ 22 \\
Verse: 23
Halfverse: ab
śaśaḥ
sa
-vāstukaḥ
śasto
vibandʰe
tittiriḥ
punaḥ
\
Halfverse: cd
udumbarasya
niryūhe
sādʰito
mārute
'dʰike
\\ 23 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
plakṣasya
barhiṇas
tad
-van
nyagrodʰasya
ca
kukkuṭaḥ
\
Halfverse: cd
yat
kiñ
-cid
rakta
-pittasya
nidānaṃ
tac
ca
varjayet
\\ 24 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
vāsā
-rasena
pʰalinī
-mr̥l
-lodʰrāñjana
-mākṣikam
\
Halfverse: cd
pittāsr̥k
śamayet
pītaṃ
niryāso
vāṭarūṣakāt
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
śarkarā
-madʰu
-saṃyuktaḥ
kevalo
vā
śr̥to
'pi
vā
\
Halfverse: cd
vr̥ṣaḥ
sadyo
jayaty
asraṃ
sa
hy
asya
param
auṣadʰam
\\ 26 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
paṭola
-mālatī
-nimba
-candana
-dvaya
-padmakam
\
Halfverse: cd
lodʰro
vr̥ṣas
taṇḍulīyaḥ
kr̥ṣṇā
mr̥n
madayantikā
\\ 27 \\
Halfverse: aV
paṭolāmalakī
-nimba
-
Verse: 28
Halfverse: ab
śatāvarī
gopakanyā
kākolyau
madʰuyaṣṭikā
\
Halfverse: cd
rakta
-pitta
-harāḥ
kvātʰās
trayaḥ
sa
-madʰu
-śarkarāḥ
\\ 28 \\
Verse: 29
Halfverse: ab
palāśa
-valka
-kvātʰo
vā
su
-śītaḥ
śarkarānvitaḥ
\
Halfverse: cd
lihyād
vā
madʰu
-sarpirbʰyāṃ
gavāśva
-śakr̥to
rasam
\\ 29 \\
Halfverse: cV
pibed
vā
madʰu
-sarpirbʰyāṃ
Verse: 30
Halfverse: ab
sa
-kṣaudraṃ
gratʰite
rakte
lihyāt
pārāvatāc
cʰakr̥t
\
Halfverse: cd
ati
-niḥsruta
-raktaś
ca
kṣaudreṇa
rudʰiraṃ
pibet
\\ 30 \\
Halfverse: bV
lihyāt
pārāvataṃ
śakr̥t
Halfverse: cV2
ati
-niḥsr̥ta
-raktaś
ca
Halfverse: cV
ati
-niḥsr̥ta
-rakto
vā
Halfverse: cV2
ati
-niḥsruta
-rakto
vā
Verse: 31
Halfverse: ab
jāṅgalaṃ
bʰakṣayed
vājam
āmaṃ
pitta
-yutaṃ
yakr̥t
\
Halfverse: cd
candanośīra
-jalada
-lāja
-mudga
-kaṇā
-yavaiḥ
\\ 31 \\
Verse: 32
Halfverse: ab
balā
-jale
paryuṣitaiḥ
kaṣāyo
rakta
-pitta
-hā
\
Halfverse: cd
prasādaś
candanāmbʰo
-ja
-sevya
-mr̥d
-bʰr̥ṣṭa
-loṣṭa
-jaḥ
\\ 32 \\
Verse: 33
Halfverse: ab
su
-śītaḥ
sa
-sitā
-kṣaudraḥ
śoṇitāti
-pravr̥tti
-jit
\
Halfverse: cd
āpotʰya
vā
nave
kumbʰe
plāvayed
ikṣu
-gaṇḍikāḥ
\\ 33 \\
Verse: 34
Halfverse: ab
stʰitaṃ
tad
guptam
ākāśe
rātriṃ
prātaḥ
srutaṃ
jalam
\
Halfverse: cd
madʰu
-mad
vikacāmbʰo
-ja
-kr̥tottaṃsaṃ
ca
tad
-guṇam
\\ 34 \\
Verse: 35
Halfverse: ab
ye
ca
pitta
-jvare
coktāḥ
kaṣāyās
tāṃś
ca
yojayet
\
Halfverse: cd
kaṣāyair
vividʰair
ebʰir
dīpte
'gnau
vijite
kapʰe
\\ 35 \\
Verse: 36
Halfverse: ab
rakta
-pittaṃ
na
cec
cʰāmyet
tatra
vātolbaṇe
payaḥ
\
Halfverse: cd
yuñjyāc
cʰāgaṃ
śr̥taṃ
tad
-vad
gavyaṃ
pañca
-guṇe
'mbʰasi
\\ 36 \\
Verse: 37
Halfverse: ab
pañca
-mūlena
lagʰunā
śr̥taṃ
vā
sa
-sitā
-madʰu
\
Halfverse: cd
jīvakarṣabʰaka
-drākṣā
-balā
-gokṣura
-nāgaraiḥ
\\ 37 \\
Verse: 38
Halfverse: ab
pr̥tʰak
pr̥tʰak
śr̥taṃ
kṣīraṃ
sa
-gʰr̥taṃ
sitayātʰa
-vā
\
Halfverse: cd
gokaṇṭakābʰīru
-śr̥taṃ
parṇinībʰis
tatʰā
payaḥ
\\ 38 \\
Verse: 39
Halfverse: ab
hanty
āśu
raktaṃ
sa
-rujaṃ
viśeṣān
mūtra
-mārga
-gam
\
Halfverse: cd
viṇ
-mārga
-ge
viśeṣeṇa
hitaṃ
moca
-rasena
tu
\\ 39 \\
Verse: 40
Halfverse: ab
vaṭa
-prarohair
śuṅgair
vā
śuṇṭʰy
-udīcyotpalair
api
\
Halfverse: cd
raktātīsāra
-dur
-nāma
-cikitsāṃ
cātra
kalpayet
\\ 40 \\
Halfverse: aV
vaṭa
-prarohair
śr̥ṅgair
vā
Verse: 41
Halfverse: ab
pītvā
kaṣāyān
payasā
bʰuñjīta
payasaiva
ca
\
Halfverse: cd
kaṣāya
-yogair
ebʰir
vā
vipakvaṃ
pāyayed
gʰr̥tam
\\ 41 \\
Verse: 42
Halfverse: ab
sa
-mūla
-mastakaṃ
kṣuṇṇaṃ
vr̥ṣam
aṣṭa
-guṇe
'mbʰasi
\
Halfverse: cd
paktvāṣṭāṃśāvaśeṣeṇa
gʰr̥taṃ
tena
vipācayet
\\ 42 \\
Verse: 43
Halfverse: ab
tat
-puṣpa
-garbʰaṃ
tac
cʰītaṃ
sa
-kṣaudraṃ
pitta
-śoṇitam
\
Halfverse: cd
pitta
-gulma
-jvara
-śvāsa
-kāsa
-hr̥d
-roga
-kāmalāḥ
\\ 43 \\
Verse: 44
Halfverse: ab
timira
-bʰrama
-vīsarpa
-svara
-sādāṃś
ca
nāśayet
\
Halfverse: cd
palāśa
-vr̥nta
-sva
-rase
tad
-garbʰaṃ
ca
gʰr̥taṃ
pacet
\\ 44 \\
Verse: 45
Halfverse: ab
sa
-kṣaudraṃ
tac
ca
rakta
-gʰnaṃ
tatʰaiva
trāyamāṇayā
\
Halfverse: cd
rakte
sa
-piccʰe
sa
-kapʰe
gratʰite
kaṇṭʰa
-mārga
-ge
\\ 45 \\
Verse: 46
Halfverse: ab
lihyān
mākṣika
-sarpirbʰyāṃ
kṣāram
utpala
-nāla
-jam
\
Halfverse: cd
pr̥tʰak
pr̥tʰak
tatʰāmbʰo
-ja
-reṇu
-śyāmā
-madʰūka
-jam
\\ 46 \\
Verse: 47
Halfverse: ab
gudāgame
viśeṣeṇa
śoṇite
vastir
iṣyate
\
Halfverse: cd
gʰrāṇa
-ge
rudʰire
śuddʰe
nāvanaṃ
cānuṣecayet
\\ 47 \\
Verse: 48
Halfverse: ab
kaṣāya
-yogān
pūrvoktān
kṣīrekṣv
-ādi
-rasāplutān
\
Halfverse: cd
kṣīrādīn
sa
-sitāṃs
toyaṃ
kevalaṃ
vā
jalaṃ
hitaṃ
\\ 48 \\
Halfverse: bV
kṣīrekṣv
-ādi
-rasa
-plutān
Verse: 49
Halfverse: ab
raso
dāḍima
-puṣpāṇām
āmrāstʰnaḥ
śādvalasya
vā
\
Halfverse: cd
kalpayec
cʰīta
-vargaṃ
ca
pradehābʰyañjanādiṣu
\\ 49 \\
Halfverse: bV
āmrāstʰnaḥ
śādvalasya
ca
Verse: 49.1+1
Halfverse: ab
su
-sūkṣmā
māṣa
-piṣṭī
ca
gʰr̥ta
-bʰr̥ṣṭā
śivasya
ca
\
Halfverse: cd
ruṇaddʰi
mūrdʰa
-lepena
nāsā
-raktaṃ
na
saṃśayaḥ
\\ 49.1+1 \\
Verse: 50
Halfverse: ab
yac
ca
pitta
-jvare
proktaṃ
bahir
antaś
ca
bʰeṣajam
\
Halfverse: cd
rakta
-pitte
hitaṃ
tac
ca
kṣata
-kṣīṇe
hitaṃ
ca
yat
\\ 50 \\
Adhyaya: 3
Cikitsāstʰāna
3
Verse: 1
Halfverse: ab
kevalānila
-jaṃ
kāsaṃ
snehair
ādāv
upācaret
\
Halfverse: cd
vāta
-gʰna
-siddʰaiḥ
snigdʰaiś
ca
peyā
-yūṣa
-rasādibʰiḥ
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
lehair
dʰūmais
tatʰābʰyaṅga
-sveda
-sekāvagāhanaiḥ
\
Halfverse: cd
vastibʰir
baddʰa
-viḍ
-vātaṃ
sa
-pittaṃ
tūrdʰva
-bʰaktikaiḥ
\\ 2 \\
Halfverse: dV
sa
-pittaṃ
vordʰva
-bʰaktikaiḥ
Halfverse: dV2
sa
-pittaṃ
vordʰva
-bʰaktikaiḥ
Verse: 3
Halfverse: ab
gʰr̥taiḥ
kṣīraiś
ca
sa
-kapʰaṃ
jayet
sneha
-virecanaiḥ
\
Halfverse: cd
guḍūcī
-kaṇṭakārībʰyāṃ
pr̥tʰak
triṃśat
-palād
rase
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
prastʰaḥ
siddʰo
gʰr̥tād
vāta
-kāsa
-nud
vahni
-dīpanaḥ
\
Halfverse: cd
kṣāra
-rāsnā
-vacā
-hiṅgu
-pāṭʰā
-yaṣṭy
-āhva
-dʰānyakaiḥ
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
dvi
-śāṇaiḥ
sarpiṣaḥ
prastʰaṃ
pañca
-kola
-yutaiḥ
pacet
\
Halfverse: cd
daśa
-mūlasya
niryūhe
pīto
maṇḍānupāyinā
\\ 5 \\
Verse: 6
Halfverse: ab
sa
kāsa
-śvāsa
-hr̥t
-pārśva
-grahaṇī
-roga
-gulma
-nut
\
Halfverse: cd
droṇe
'pāṃ
sādʰayed
rāsnā
-daśa
-mūla
-śatāvarīḥ
\\ 6 \\
Verse: 7
Halfverse: ab
palonmitā
dvi
-kuḍavaṃ
kulattʰaṃ
badaraṃ
yavaṃ
\
Halfverse: cd
tulārdʰaṃ
cāja
-māṃsasya
tena
sādʰyaṃ
gʰr̥tāḍʰakam
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
sama
-kṣīraṃ
palāṃśaiś
ca
jīvanīyaiḥ
samīkṣya
tat
\
Halfverse: cd
prayuktaṃ
vāta
-rogeṣu
pāna
-nāvana
-vastibʰiḥ
\\ 8 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
pañca
-kāsāñ
cʰiraḥ
-kampaṃ
yoni
-vaṅkṣaṇa
-vedanām
\
Halfverse: cd
sarvāṅgaikāṅga
-rogāṃś
ca
sa
-plīhordʰvānilāñ
jayet
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
vidāry
-ādi
-gaṇa
-kvātʰa
-kalka
-siddʰaṃ
ca
kāsa
-jit
\
Halfverse: cd
aśoka
-bīja
-kṣavaka
-jantugʰnāñjana
-padmakaiḥ
\\ 10 \\
Verse: 11
Halfverse: ab
sa
-viḍaiś
ca
gʰr̥taṃ
siddʰaṃ
tac
-cūrṇaṃ
vā
gʰr̥ta
-plutam
\
Halfverse: cd
lihyāt
payaś
cānupibed
ājaṃ
kāsāti
-pīḍitaḥ
\\ 11 \\
Halfverse: dV
ājaṃ
kāsābʰipīḍitaḥ
Halfverse: dV2
ājaṃ
kāsādi
-pīḍitaḥ
Verse: 12
Halfverse: ab
viḍaṅgaṃ
nāgaraṃ
rāsnā
pippalī
hiṅgu
saindʰavam
\
Halfverse: cd
bʰārgī
kṣāraś
ca
tac
cūrṇaṃ
pibed
vā
gʰr̥ta
-mātrayā
\\ 12 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
sa
-kapʰe
'nila
-je
kāse
śvāsa
-hidʰmā
-hatāgniṣu
\
Halfverse: cd
durālabʰāṃ
śr̥ṅgaveraṃ
śaṭʰīṃ
drākṣāṃ
sitopalām
\\ 13 \\
Halfverse: dV
śuṇṭʰīṃ
drākṣāṃ
sitopalām
Verse: 14
Halfverse: ab
lihyāt
karkaṭaśr̥ṅgīṃ
ca
kāse
tailena
vāta
-je
\
Halfverse: cd
duḥsparśāṃ
pippalīṃ
mustāṃ
bʰārgīṃ
karkaṭakīṃ
śaṭʰīm
\\ 14 \\
Verse: 15
Halfverse: ab
purāṇa
-guḍa
-tailābʰyāṃ
cūrṇitāny
avalehayet
\
Halfverse: cd
tad
-vat
sa
-kr̥ṣṇāṃ
śuṇṭʰīṃ
ca
sa
-bʰārgīṃ
tad
-vad
eva
ca
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
pibec
ca
kr̥ṣṇāṃ
koṣṇena
salilena
sa
-saindʰavām
\
Halfverse: cd
mastunā
sa
-sitāṃ
śuṇṭʰīṃ
dadʰnā
vā
kaṇa
-reṇukām
\\ 16 \\
Halfverse: dV
dadʰnā
vā
kaṇa
-reṇukam
Verse: 17
Halfverse: ab
pibed
badara
-majjño
vā
madirā
-dadʰi
-mastubʰiḥ
\
Halfverse: cd
atʰa
-vā
pippalī
-kalkaṃ
gʰr̥ta
-bʰr̥ṣṭaṃ
sa
-saindʰavam
\\ 17 \\
Halfverse: aV
pibed
badara
-majjāṃ
vā
Verse: 18
Halfverse: ab
kāsī
sa
-pīnaso
dʰūmaṃ
snaihikaṃ
vidʰinā
pibet
\
Halfverse: cd
hidʰmā
-śvāsokta
-dʰūmāṃś
ca
kṣīra
-māṃsa
-rasāśanaḥ
\\ 18 \\
Verse: 19
Halfverse: ab
grāmyānūpaudakaiḥ
śāli
-yava
-godʰūma
-ṣaṣṭikān
\
Halfverse: cd
rasair
māṣātmaguptānāṃ
yūṣair
vā
bʰojayed
dʰitān
\\ 19 \\
Halfverse: aV
grāmyānūpodbʰavaiḥ
śāli
-
Verse: 20
Halfverse: ab
yavānī
-pippalī
-bilva
-madʰya
-nāgara
-citrakaiḥ
\
Halfverse: cd
rāsnājājī
-pr̥tʰakparṇī
-palāśa
-śaṭʰi
-pauṣkaraiḥ
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
siddʰāṃ
snigdʰāmla
-lavaṇāṃ
peyām
anila
-je
pibet
\
Halfverse: cd
kaṭī
-hr̥t
-pārśva
-koṣṭʰārti
-śvāsa
-hidʰmā
-praṇāśanīm
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
daśa
-mūla
-rase
tad
-vat
pañca
-kola
-guḍānvitām
\
Halfverse: cd
pibet
peyāṃ
sama
-tilāṃ
kṣaireyīṃ
vā
sa
-saindʰavām
\\ 22 \\
Verse: 23
Halfverse: ab
mātsya
-kaukkuṭa
-vārāhair
māṃsair
vā
sājya
-saindʰavām
\
Halfverse: cd
vāstuko
vāyasī
-śākaṃ
kāsagʰnaḥ
suniṣaṇṇakaḥ
\\ 23 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
kaṇṭakāryāḥ
pʰalaṃ
pattraṃ
bālaṃ
śuṣkaṃ
ca
mūlakam
\
Halfverse: cd
snehās
tailādayo
bʰakṣyāḥ
kṣīrekṣu
-rasa
-gauḍikāḥ
\\ 24 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
dadʰi
-mastv
-āranālāmla
-pʰalāmbu
-madirāḥ
pibet
\
Halfverse: cd
pitta
-kāse
tu
sa
-kapʰe
vamanaṃ
sarpiṣā
hitam
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
tatʰā
madana
-kāśmarya
-madʰuka
-kvatʰitair
jalaiḥ
\
Halfverse: cd
pʰala
-yaṣṭy
-āhva
-kalkair
vā
vidārīkṣu
-rasāplutaiḥ
\\ 26 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
pitta
-kāse
tanu
-kapʰe
trivr̥tāṃ
madʰurair
yutām
\
Halfverse: cd
yuñjyād
virekāya
yutāṃ
gʰana
-śleṣmaṇi
tiktakaiḥ
\\ 27 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
hr̥ta
-doṣo
himaṃ
svādu
snigdʰaṃ
saṃsarjanaṃ
bʰajet
\
Halfverse: cd
gʰane
kapʰe
tu
śiśiraṃ
rūkṣaṃ
tiktopasaṃhitam
\\ 28 \\
Verse: 29
Halfverse: ab
lehaḥ
paitte
sitā
-dʰātrī
-kṣaudra
-drākṣā
-himotpalaiḥ
\
Halfverse: cd
sa
-gʰr̥taḥ
sānile
hitaḥ
sa
-kapʰe
sābda
-maricaḥ
\\ 29 \\
Halfverse: aV
lehaḥ
pitte
sitā
-dʰātrī
-
Verse: 30
Halfverse: ab
mr̥dvīkārdʰa
-śataṃ
triṃśat
pippalīḥ
śarkarā
-palam
\
Halfverse: cd
lehayen
madʰunā
gor
vā
kṣīra
-pasya
śakr̥d
-rasam
\\ 30 \\
Verse: 31
Halfverse: ab
tvag
-elā
-vyoṣa
-mr̥dvīkā
-pippalī
-mūla
-pauṣkaraiḥ
\
Halfverse: cd
lāja
-mustā
-śaṭʰī
-rāsnā
-dʰātrī
-pʰala
-vibʰītakaiḥ
\\ 31 \\
Verse: 32
Halfverse: ab
śarkarā
-kṣaudra
-sarpirbʰir
leho
hr̥d
-roga
-kāsa
-hā
\
Halfverse: cd
madʰurair
jāṅgala
-rasair
yava
-śyāmāka
-kodravāḥ
\\ 32 \\
Verse: 33
Halfverse: ab
mudgādi
-yūṣaiḥ
śākaiś
ca
tiktakair
mātrayā
hitāḥ
\
Halfverse: cd
gʰana
-śleṣmaṇi
lehāś
ca
tiktakā
madʰu
-saṃyutāḥ
\\ 33 \\
Verse: 34
Halfverse: ab
śālayaḥ
syus
tanu
-kapʰe
ṣaṣṭikāś
ca
rasādibʰiḥ
\
Halfverse: cd
śarkarāmbʰo
'nu
-pānārtʰaṃ
drākṣekṣu
-sva
-rasāḥ
payaḥ
\\ 34 \\
Verse: 35
Halfverse: ab
kākolī
-br̥hatī
-medā
-dvayaiḥ
sa
-vr̥ṣa
-nāgaraiḥ
\
Halfverse: cd
pitta
-kāse
rasa
-kṣīra
-peyā
-yūṣān
prakalpayet
\\ 35 \\
Verse: 36
Halfverse: ab
drākṣāṃ
kaṇāṃ
pañca
-mūlaṃ
tr̥ṇākʰyaṃ
ca
pacej
jale
\
Halfverse: cd
tena
kṣīraṃ
śr̥taṃ
śītaṃ
pibet
sa
-madʰu
-śarkaram
\\ 36 \\
Verse: 37
Halfverse: ab
sādʰitāṃ
tena
peyāṃ
vā
su
-śītāṃ
madʰunānvitām
\
Halfverse: cd
śaṭʰī
-hrīvera
-br̥hatī
-śarkarā
-viśva
-bʰeṣajam
\\ 37 \\
Verse: 38
Halfverse: ab
piṣṭvā
rasaṃ
pibet
pūtaṃ
vastreṇa
gʰr̥ta
-mūrcʰitam
\
Halfverse: cd
medāṃ
vidārīṃ
kākolīṃ
svayaṅguptā
-pʰalaṃ
balām
\\ 38 \\
Verse: 39
Halfverse: ab
śarkarāṃ
jīvakaṃ
mudga
-māṣaparṇyau
durālabʰām
\
Halfverse: cd
kalkī
-kr̥tya
pacet
sarpiḥ
kṣīreṇāṣṭa
-guṇena
tat
\\ 39 \\
Verse: 40
Halfverse: ab
pāna
-bʰojana
-leheṣu
prayuktaṃ
pitta
-kāsa
-jit
\
Halfverse: cd
lihyād
vā
cūrṇam
eteṣāṃ
kaṣāyam
atʰa
-vā
pibet
\\ 40 \\
Verse: 41
Halfverse: ab
kapʰa
-kāsī
pibed
ādau
surakāṣṭʰāt
pradīpitāt
\
Halfverse: cd
snehaṃ
parisrutaṃ
vyoṣa
-yava
-kṣārāvacūrṇitam
\\ 41 \\
Halfverse: aV
kapʰa
-kāse
pibed
ādau
Verse: 42
Halfverse: ab
snigdʰaṃ
virecayed
ūrdʰvam
adʰo
mūrdʰni
ca
yuktitaḥ
\
Halfverse: cd
tīkṣṇair
virekair
balinaṃ
saṃsargīṃ
cāsya
yojayet
\\ 42 \\
Verse: 43
Halfverse: ab
yava
-mudga
-kulattʰānnair
uṣṇa
-rūkṣaiḥ
kaṭūtkaṭaiḥ
\
Halfverse: cd
kāsamardaka
-vārtāka
-vyāgʰrī
-kṣāra
-kaṇānvitaiḥ
\\ 43 \\
Verse: 44
Halfverse: ab
dʰānva
-baila
-rasaiḥ
snehais
tila
-sarṣapa
-nimba
-jaiḥ
\
Halfverse: cd
daśa
-mūlāmbu
gʰarmāmbu
madyaṃ
madʰv
-ambu
vā
pibet
\\ 44 \\
Halfverse: aV
dʰānva
-baila
-rasair
lehais
Halfverse: bV2
tila
-sarṣapa
-bilva
-jaiḥ
Verse: 45
Halfverse: ab
mūlaiḥ
pauṣkara
-śamyāka
-paṭolaiḥ
saṃstʰitaṃ
niśām
\
Halfverse: cd
pibed
vāri
saha
-kṣaudraṃ
kāleṣv
annasya
vā
triṣu
\\ 45 \\
Halfverse: bV
-paṭolair
anvitaṃ
niśām
Verse: 46
Halfverse: ab
pippalī
pippalī
-mūlaṃ
śr̥ṅgaveraṃ
vibʰītakam
\
Halfverse: cd
śikʰi
-kukkuṭa
-piccʰānāṃ
maṣī
kṣāro
yavodbʰavaḥ
\\ 46 \\
Verse: 47
Halfverse: ab
viśālā
pippalī
-mūlaṃ
trivr̥tā
ca
madʰu
-dravāḥ
\
Halfverse: cd
kapʰa
-kāsa
-harā
lehās
trayaḥ
ślokārdʰa
-yojitāḥ
\\ 47 \\
Verse: 48
Halfverse: ab
madʰunā
maricaṃ
lihyān
madʰunaiva
ca
joṅgakam
\
Halfverse: cd
pr̥tʰag
rasāṃś
ca
madʰunā
vyāgʰrī
-vārtāka
-bʰr̥ṅga
-jān
\\ 48 \\
Verse: 49
Halfverse: ab
kāsagʰnasyāśva
-śakr̥taḥ
surasasyāsitasya
ca
\
Halfverse: cd
devadāru
-śaṭʰī
-rāsnā
-karkaṭākʰyā
-durālabʰāḥ
\\ 49 \\
Halfverse: bV
surasasyāsitasya
vā
Verse: 50
Halfverse: ab
pippalī
nāgaraṃ
mustaṃ
patʰyā
dʰātrī
sitopalā
\
Halfverse: cd
lājāḥ
sitopalā
sarpiḥ
śr̥ṅgī
dʰātrī
-pʰalodbʰavā
\\ 50 \\
Halfverse: dV
śr̥ṅgī
dʰātrī
-pʰalād
rajaḥ
Verse: 51
Halfverse: ab
madʰu
-taila
-yutā
lehās
trayo
vātānuge
kapʰe
\
Halfverse: cd
dve
pale
dāḍimād
aṣṭau
guḍād
vyoṣāt
pala
-trayam
\\ 51 \\
Verse: 52
Halfverse: ab
rocanaṃ
dīpanaṃ
svaryaṃ
pīnasa
-śvāsa
-kāsa
-jit
\
Halfverse: cd
guḍa
-kṣāroṣaṇa
-kaṇā
-dāḍimaṃ
śvāsa
-kāsa
-jit
\\ 52 \\
Halfverse: dV
-dāḍimāc
cʰvāsa
-kāsa
-jit
Verse: 53
Halfverse: ab
kramāt
pala
-dvayārdʰākṣa
-karṣārdʰākṣa
-palonmitam
\
Halfverse: cd
pibej
jvaroktaṃ
patʰyādi
sa
-śr̥ṅgīkaṃ
ca
pācanam
\\ 53 \\
Halfverse: bV
-karṣākṣārdʰa
-palonmitam
Verse: 54
Halfverse: ab
atʰa
-vā
dīpyaka
-trivr̥d
-viśālā
-gʰana
-pauṣkaram
\
Halfverse: cd
sa
-kaṇaṃ
kvatʰitaṃ
mūtre
kapʰa
-kāsī
jale
'pi
vā
\\ 54 \\
Verse: 55
Halfverse: ab
taila
-bʰr̥ṣṭaṃ
ca
vaidehī
-kalkākṣaṃ
sa
-sitopalam
\
Halfverse: cd
pāyayet
kapʰa
-kāsa
-gʰnaṃ
kulattʰa
-salilāplutam
\\ 55 \\
Verse: 56
Halfverse: ab
daśa
-mūlāḍʰake
prastʰaṃ
gʰr̥tasyākṣa
-samaiḥ
pacet
\
Halfverse: cd
puṣkarāhva
-śaṭʰī
-bilva
-surasā
-vyoṣa
-hiṅgubʰiḥ
\\ 56 \\
Halfverse: cV
puṣkarākʰya
-śaṭʰī
-bilva
-
Verse: 57
Halfverse: ab
peyānu
-pānaṃ
tat
sarva
-vāta
-śleṣmāmayāpaham
\
Halfverse: cd
nirguṇḍī
-pattra
-niryāsa
-sādʰitaṃ
kāsa
-jid
gʰr̥tam
\\ 57 \\
Verse: 57x
Halfverse: ab
gʰr̥taṃ
rase
viḍaṅgānāṃ
vyoṣa
-garbʰaṃ
ca
sādʰitam
\\
57xab
\\
Verse: 58
Halfverse: ab
punarnava
-śivātikā
-sarala
-kāsamardāmr̥tā
- \\
58a
\\
Halfverse: cd
paṭola
-br̥hatī
-pʰaṇijjaka
-rasaiḥ
payaḥ
-saṃyutaiḥ
\\
58b
\\
Halfverse: c
gʰr̥taṃ
tri
-kaṭunā
ca
siddʰam
upayujya
saṃjāyate
\\
58c
\\
Halfverse: d
na
kāsa
-viṣama
-jvara
-kṣaya
-gudāṅkurebʰyo
bʰayam
\\
58d
\\
Verse: 59
Halfverse: ab
sa
-mūla
-pʰala
-pattrāyāḥ
kaṇṭakāryā
rasāḍʰake
\\
59ab
\\
Halfverse: aV
sa
-mūla
-pʰala
-śākʰāyāḥ
Verse: 60
Halfverse: ab
gʰr̥ta
-prastʰaṃ
balā
-vyoṣa
-viḍaṅga
-śaṭʰi
-dāḍimaiḥ
\
Halfverse: cd
sauvarcala
-yava
-kṣāra
-mūlāmalaka
-pauṣkaraiḥ
\\ 60 \\
Verse: 61
Halfverse: ab
vr̥ścīva
-br̥hatī
-patʰyā
-yavānī
-citrakarddʰibʰiḥ
\
Halfverse: cd
mr̥dvīkā
-cavya
-varṣābʰū
-durālabʰāmla
-vetasaiḥ
\\ 61 \\
Verse: 62
Halfverse: ab
śr̥ṅgī
-tāmalakī
-bʰārgī
-rāsnā
-gokṣurakaiḥ
pacet
\
Halfverse: cd
kalkais
tat
sarva
-kāseṣu
śvāsa
-hidʰmāsu
ceṣyate
\\ 62 \\
Verse: 63
Halfverse: ab
kaṇṭakārī
-gʰr̥taṃ
caitat
kapʰa
-vyādʰi
-vināśanam
\
Halfverse: cd
paced
vyāgʰrī
-tulāṃ
kṣuṇṇāṃ
vahe
'pām
āḍʰaka
-stʰite
\\ 63 \\
Verse: 64
Halfverse: ab
kṣipet
pūte
tu
saṃcūrṇya
vyoṣa
-rāsnāmr̥tāgnikān
\
Halfverse: cd
śr̥ṅgī
-bʰārgī
-gʰana
-grantʰi
-dʰanvayāsān
palārdʰakān
\\ 64 \\
Halfverse: aV
kṣipet
pūte
ca
saṃcūrṇya
Verse: 65
Halfverse: ab
sarpiṣaḥ
ṣo
-ḍaśa
-palaṃ
catvāriṃśat
palāni
ca
\
Halfverse: cd
matsyaṇḍikāyāḥ
śuddʰāyāḥ
punaś
ca
tad
adʰiśrayet
\\ 65 \\
Verse: 66
Halfverse: ab
darvī
-lepini
śīte
ca
pr̥tʰag
dvi
-kuḍavaṃ
kṣipet
\
Halfverse: cd
pippalīnāṃ
tavakṣīryā
mākṣikasyā
-navasya
ca
\\ 66 \\
Halfverse: cV
pippalīnāṃ
tukākṣīryā
Verse: 67
Halfverse: ab
leho
'yaṃ
gulma
-hr̥d
-roga
-dur
-nāma
-śvāsa
-kāsa
-jit
\
Halfverse: cd
śamanaṃ
ca
pibed
dʰūmaṃ
śodʰanaṃ
bahale
kapʰe
\\ 67 \\
Halfverse: dV
śodʰanaṃ
bahule
kapʰe
Verse: 68
Halfverse: ab
manaḥśilāla
-madʰuka
-māṃsī
-musteṅgudī
-tvacaḥ
\
Halfverse: cd
dʰūmaṃ
kāsa
-gʰna
-vidʰinā
pītvā
kṣīraṃ
pibed
anu
\\ 68 \\
Verse: 69
Halfverse: ab
niṣṭʰyūtānte
guḍa
-yutaṃ
koṣṇaṃ
dʰūmo
nihanti
saḥ
\
Halfverse: cd
vāta
-śleṣmottarān
kāsān
a
-cireṇa
ciran
-tanān
\\ 69 \\
Verse: 70
Halfverse: ab
tamakaḥ
kapʰa
-kāse
tu
syāc
cet
pittānubandʰa
-jaḥ
\
Halfverse: cd
pitta
-kāsa
-kriyāṃ
tatra
yatʰāvastʰaṃ
prayojayet
\\ 70 \\
Verse: 71
Halfverse: ab
kapʰānubandʰe
pavane
kuryāt
kapʰa
-harāṃ
kriyām
\
Halfverse: cd
pittānubandʰayor
vāta
-kapʰayoḥ
pitta
-nāśinīm
\\ 71 \\
Verse: 72
Halfverse: ab
vāta
-śleṣmātmake
śuṣke
snigdʰam
ārdre
virūkṣaṇam
\
Halfverse: cd
kāse
karma
sa
-pitte
tu
kapʰa
-je
tikta
-saṃyutam
\\ 72 \\
Halfverse: bV
snigdʰaṃ
cārdre
virūkṣaṇam
Verse: 73
Halfverse: ab
urasy
antaḥ
-kṣate
sadyo
lākṣāṃ
kṣaudra
-yutāṃ
pibet
\
Halfverse: cd
kṣīreṇa
śālīn
jīrṇe
'dyāt
kṣīreṇaiva
sa
-śarkarān
\\ 73 \\
Verse: 74
Halfverse: ab
pārśva
-vasti
-sa
-ruk
cālpa
-pittāgnis
tāṃ
surā
-yutām
\
Halfverse: cd
bʰinna
-viṭkaḥ
sa
-mustātiviṣā
-pāṭʰāṃ
sa
-vatsakām
\\ 74 \\
Verse: 75
Halfverse: ab
lākṣāṃ
sarpir
madʰūccʰiṣṭaṃ
jīvanīyaṃ
gaṇaṃ
sitām
\
Halfverse: cd
tvakkṣīrīṃ
samitaṃ
kṣīre
paktvā
dīptānalaḥ
pibet
\\ 75 \\
Halfverse: cV
tvakkṣīrīṃ
saṃmitaṃ
kṣīre
Verse: 76
Halfverse: ab
ikṣvārikā
-bisa
-grantʰi
-padma
-kesara
-candanaiḥ
\
Halfverse: cd
śr̥taṃ
payo
madʰu
-yutaṃ
saṃdʰānārtʰaṃ
pibet
kṣatī
\\ 76 \\
Verse: 77
Halfverse: ab
yavānāṃ
cūrṇam
āmānāṃ
kṣīre
siddʰaṃ
gʰr̥tānvitam
\
Halfverse: cd
jvara
-dāhe
sitā
-kṣaudra
-saktūn
vā
payasā
pibet
\\ 77 \\
Halfverse: bV
kṣīra
-siddʰaṃ
gʰr̥tānvitam
Verse: 78
Halfverse: ab
kāsa
-vāṃs
tu
pibet
sarpir
madʰurauṣadʰa
-sādʰitam
\
Halfverse: cd
guḍodakaṃ
vā
kvatʰitaṃ
sa
-kṣaudra
-maricaṃ
hitam
\\ 78 \\
Halfverse: aV
kāsa
-vāṃś
ca
pibet
sarpir
Verse: 79
Halfverse: ab
cūrṇam
āmalakānāṃ
vā
kṣīre
pakvaṃ
gʰr̥tānvitam
\
Halfverse: cd
rasāyana
-vidʰānena
pippalīr
vā
prayojayet
\\ 79 \\
Halfverse: bV
kṣīra
-pakvaṃ
gʰr̥tānvitam
Verse: 80
Halfverse: ab
kāsī
parvāstʰi
-śūlī
ca
lihyāt
sa
-gʰr̥ta
-mākṣikāḥ
\
Halfverse: cd
madʰūka
-madʰuka
-drākṣā
-tvakkṣīrī
-pippalī
-balāḥ
\\ 80 \\
Halfverse: bV
lihyāt
sa
-gʰr̥ta
-mākṣikān
Halfverse: dV2
-tvakkṣīrī
-pippalī
-balān
Verse: 81
Halfverse: ab
tri
-jātam
ardʰa
-karṣāṃśaṃ
pippaly
-ardʰa
-palaṃ
sitā
\
Halfverse: cd
drākṣā
madʰūkaṃ
kʰarjūraṃ
palāśaṃ
ślakṣṇa
-cūrṇitam
\\ 81 \\
Verse: 82
Halfverse: ab
madʰunā
guṭikā
gʰnanti
tā
vr̥ṣyāḥ
pitta
-śoṇitam
\
Halfverse: cd
kāsa
-śvāsā
-ruci
-ccʰardi
-mūrcʰā
-hidʰmā
-mada
-bʰramān
\\ 82 \\
Halfverse: dV
-mūrcʰā
-hidʰmā
-vami
-bʰramān
Verse: 83
Halfverse: ab
kṣata
-kṣaya
-svara
-bʰraṃśa
-plīha
-śoṣāḍʰya
-mārutān
\
Halfverse: cd
rakta
-niṣṭʰīva
-hr̥t
-pārśva
-ruk
-pipāsā
-jvarān
api
\\ 83 \\
Halfverse: bV
-plīha
-śopʰāḍʰya
-mārutān
Verse: 84
Halfverse: ab
varṣābʰū
-śarkarā
-rakta
-śāli
-taṇḍula
-jaṃ
rajaḥ
\
Halfverse: cd
rakta
-ṣṭʰīvī
pibet
siddʰaṃ
drākṣā
-rasa
-payo
-gʰr̥taiḥ
\\ 84 \\
Verse: 85
Halfverse: ab
madʰūka
-madʰuka
-kṣīra
-siddʰaṃ
vā
taṇḍulīyakam
\
Halfverse: cd
yatʰā
-svaṃ
mārga
-visr̥te
rakte
kuryāc
ca
bʰeṣajam
\\ 85 \\
Verse: 86
Halfverse: ab
mūḍʰa
-vātas
tv
ajā
-medaḥ
surā
-bʰr̥ṣṭaṃ
sa
-saindʰavam
\
Halfverse: cd
kṣāmaḥ
kṣīṇaḥ
kṣatorasko
manda
-nidro
'gni
-dīpti
-mān
\\ 86 \\
Verse: 87
Halfverse: ab
śr̥ta
-kṣīra
-sareṇādyāt
sa
-gʰr̥ta
-kṣaudra
-śarkaram
\
Halfverse: cd
śarkarā
-yava
-godʰūmaṃ
jīvakarṣabʰakau
madʰu
\\ 87 \\
Halfverse: cV
śarkarāṃ
yava
-godʰūmaṃ
Verse: 88
Halfverse: ab
śr̥ta
-kṣīrānu
-pānaṃ
vā
lihyāt
kṣīṇaḥ
kṣataḥ
kr̥śaḥ
\
Halfverse: cd
kravyāt
-piśita
-niryūhaṃ
gʰr̥ta
-bʰr̥ṣṭaṃ
pibec
ca
saḥ
\\ 88 \\
Verse: 89
Halfverse: ab
pippalī
-kṣaudra
-saṃyuktaṃ
māṃsa
-śoṇita
-vardʰanam
\
Halfverse: cd
nyagrodʰodumbarāśvattʰa
-plakṣa
-śāla
-priyaṅgubʰiḥ
\\ 89 \\
Verse: 90
Halfverse: ab
tāla
-mastaka
-jambū
-tvak
-priyālaiś
ca
sa
-padmakaiḥ
\
Halfverse: cd
sāśvakarṇaiḥ
śr̥tāt
kṣīrād
adyāj
jātena
sarpiṣā
\\ 90 \\
Verse: 91
Halfverse: ab
śāly
-odanaṃ
kṣatoraskaḥ
kṣīṇa
-śukra
-balendriyaḥ
\
Halfverse: cd
vāta
-pittārdite
'bʰyaṅgo
gātra
-bʰede
gʰr̥tair
mataḥ
\\ 91 \\
Verse: 92
Halfverse: ab
tailaiś
cānila
-roga
-gʰnaiḥ
pīḍite
mātariśvanā
\
Halfverse: cd
hr̥t
-pārśvārtiṣu
pānaṃ
syāj
jīvanīyasya
sarpiṣaḥ
\\ 92 \\
Halfverse: cV
hr̥ta
-pārśvārtau
tu
pānaṃ
syāj
Verse: 93
Halfverse: ab
kuryād
vā
vāta
-roga
-gʰnaṃ
pitta
-raktā
-virodʰi
yat
\
Halfverse: cd
yaṣṭy
-āhva
-nāgabalayoḥ
kvātʰe
kṣīra
-same
gʰr̥tam
\\ 93 \\
Verse: 94
Halfverse: ab
payasyā
-pippalī
-vāṃśī
-kalkaiḥ
siddʰaṃ
kṣate
hitam
\
Halfverse: cd
jīvanīyo
gaṇaḥ
śuṇṭʰī
varī
vīrā
punarnavā
\\ 94 \\
Verse: 95
Halfverse: ab
balā
-bʰārgī
-svaguptarddʰi
-śaṭʰī
-tāmalakī
-kaṇāḥ
\
Halfverse: cd
śr̥ṅgāṭakaṃ
payasyā
ca
pañca
-mūlaṃ
ca
yal
lagʰu
\\ 95 \\
Verse: 96
Halfverse: ab
drākṣākṣoṭādi
ca
pʰalaṃ
madʰura
-snigdʰa
-br̥ṃhaṇam
\
Halfverse: cd
taiḥ
pacet
sarpiṣaḥ
prastʰaṃ
karṣāṃśaiḥ
ślakṣṇa
-kalkitaiḥ
\\ 96 \\
Verse: 97
Halfverse: ab
kṣīra
-dʰātrī
-vidārīkṣu
-ccʰāga
-māṃsa
-rasānvitam
\
Halfverse: cd
prastʰārdʰaṃ
madʰunaḥ
śīte
śarkarārdʰa
-tulā
-rajaḥ
\\ 97 \\
Verse: 98
Halfverse: ab
palārdʰakaṃ
ca
marica
-tvag
-elā
-pattra
-kesaram
\
Halfverse: cd
vinīya
prasr̥taṃ
tasmāl
lihyān
mātrāṃ
yatʰā
-balam
\\ 98 \\
Halfverse: dV
lihyān
mātrāṃ
yatʰānalam
Verse: 99
Halfverse: ab
amr̥ta
-prāśam
ity
etan
narāṇām
amr̥taṃ
gʰr̥tam
\
Halfverse: cd
sudʰāmr̥ta
-rasaṃ
prāśyaṃ
kṣīra
-māṃsa
-rasāśinā
\\ 99 \\
Verse: 100
Halfverse: ab
naṣṭa
-śukra
-kṣata
-kṣīṇa
-dur
-bala
-vyādʰi
-karśitān
\
Halfverse: cd
strī
-prasaktān
kr̥śān
varṇa
-svara
-hīnāṃś
ca
br̥ṃhayet
\\ 100 \\
Halfverse: bV
-dur
-bala
-vyādʰi
-karṣitān
Verse: 101
Halfverse: ab
kāsa
-hidʰmā
-jvara
-śvāsa
-dāha
-tr̥ṣṇāsra
-pitta
-nut
\
Halfverse: cd
putra
-daṃ
cʰardi
-mūrcʰā
-hr̥d
-yoni
-mūtrāmayāpaham
\\ 101 \\
Verse: 102
Halfverse: ab
śvadaṃṣṭrośīra
-mañjiṣṭʰā
-balā
-kāśmarya
-kaṭtr̥ṇam
\
Halfverse: cd
darbʰa
-mūlaṃ
pr̥tʰakparṇīṃ
palāśarṣabʰakau
stʰirām
\\ 102 \\
Verse: 103
Halfverse: ab
pālikāni
pacet
teṣāṃ
rase
kṣīra
-catur
-guṇe
\
Halfverse: cd
kalkaiḥ
svaguptā
-jīvantī
-medarṣabʰaka
-jīvakaiḥ
\\ 103 \\
Verse: 104
Halfverse: ab
śatāvary
-r̥ddʰi
-mr̥dvīkā
-śarkarā
-śrāvaṇī
-bisaiḥ
\
Halfverse: cd
prastʰaḥ
siddʰo
gʰr̥tād
vāta
-pitta
-hr̥d
-roga
-śūla
-nut
\\ 104 \\
Halfverse: dV
-pitta
-hr̥d
-drava
-śūla
-nut
Verse: 105
Halfverse: ab
mūtra
-kr̥ccʰra
-pramehārśaḥ
-kāsa
-śoṣa
-kṣayāpahaḥ
\
Halfverse: cd
dʰanuḥ
-strī
-madya
-bʰārādʰva
-kʰinnānāṃ
bala
-māṃsa
-daḥ
\\ 105 \\
Verse: 106
Halfverse: ab
madʰukāṣṭa
-pala
-drākṣā
-prastʰa
-kvātʰe
paced
gʰr̥tam
\
Halfverse: cd
pippaly
-aṣṭa
-pale
kalke
prastʰaṃ
siddʰe
ca
śītale
\\ 106 \\
Verse: 107
Halfverse: ab
pr̥tʰag
aṣṭa
-palaṃ
kṣaudra
-śarkarābʰyāṃ
vimiśrayet
\
Halfverse: cd
sama
-saktu
kṣata
-kṣīṇa
-rakta
-gulmeṣu
tad
dʰitam
\\ 107 \\
Verse: 108
Halfverse: ab
dʰātrī
-pʰala
-vidārīkṣu
-jīvanīya
-rasād
gʰr̥tāt
\
Halfverse: cd
gavyājayoś
ca
payasoḥ
prastʰaṃ
prastʰaṃ
vipācayet
\\ 108 \\
Verse: 109
Halfverse: ab
siddʰa
-śīte
sitā
-kṣaudraṃ
dvi
-prastʰaṃ
vinayet
tataḥ
\
Halfverse: cd
yakṣmāpasmāra
-pittāsr̥k
-kāsa
-meha
-kṣayāpaham
\\ 109 \\
Halfverse: aV
siddʰa
-pūte
sitā
-kṣaudraṃ
Halfverse: dV2
-kāsa
-meha
-jvarāpaham
Verse: 110
Halfverse: ab
vayaḥ
-stʰāpanam
āyuṣyaṃ
māṃsa
-śukra
-bala
-pradam
\
Halfverse: cd
gʰr̥taṃ
tu
pitte
'bʰyadʰike
lihyād
vāte
'dʰike
pibet
\\ 110 \\
Halfverse: dV
lihyād
vātādʰike
pibet
Verse: 111
Halfverse: ab
līḍʰaṃ
nirvāpayet
pittam
alpa
-tvād
dʰanti
nānalam
\
Halfverse: cd
ākrāmaty
anilaṃ
pītam
ūṣmāṇaṃ
niruṇaddʰi
ca
\\ 111 \\
Verse: 112
Halfverse: ab
kṣāma
-kṣīṇa
-kr̥śāṅgānām
etāny
eva
gʰr̥tāni
tu
\
Halfverse: cd
tvakkṣīrī
-śarkarā
-lāja
-cūrṇaiḥ
styānāni
yojayet
\\ 112 \\
Halfverse: cV
tvakkṣīrī
-pippalī
-lāja
-
Halfverse: dV2
-cūrṇaiḥ
pānāni
yojayet
Verse: 113
Halfverse: ab
sarpir
-guḍān
sa
-madʰv
-aṃśān
kr̥tvā
dadyāt
payo
'nu
ca
\
Halfverse: cd
reto
vīryaṃ
balaṃ
puṣṭiṃ
tair
āśu
-taram
āpnuyāt
\\ 113 \\
Verse: 114
Halfverse: ab
vīta
-tvag
-astʰi
-kūṣmāṇḍa
-tulāṃ
svinnāṃ
punaḥ
pacet
\
Halfverse: cd
gʰaṭṭayan
sarpiṣaḥ
prastʰe
kṣaudra
-varṇe
'tra
ca
kṣipet
\\ 114 \\
Halfverse: dV
kṣaudra
-varṇe
tu
nikṣipet
Verse: 115
Halfverse: ab
kʰaṇḍāc
cʰataṃ
kaṇā
-śuṇṭʰyor
dvi
-palaṃ
jīrakād
api
\
Halfverse: cd
tri
-jāta
-dʰānya
-maricaṃ
pr̥tʰag
ardʰa
-palāṃśakam
\\ 115 \\
Verse: 116
Halfverse: ab
avatārita
-śīte
ca
dattvā
kṣaudraṃ
gʰr̥tārdʰakam
\
Halfverse: cd
kʰajenāmatʰya
ca
stʰāpyaṃ
tan
nihanty
upayojitam
\\ 116 \\
Verse: 117
Halfverse: ab
kāsa
-hidʰmā
-jvara
-śvāsa
-rakta
-pitta
-kṣata
-kṣayān
\
Halfverse: cd
uraḥ
-saṃdʰāna
-jananaṃ
medʰā
-smr̥ti
-bala
-pradam
\\ 117 \\
Verse: 118
Halfverse: ab
aśvibʰyāṃ
vihitaṃ
hr̥dyaṃ
kūṣmāṇḍaka
-rasāyanam
\
Halfverse: cd
piben
nāgabalā
-mūlasyārdʰa
-karṣābʰivardʰitam
\\ 118 \\
Halfverse: dV
=yārdʰa
-karṣādi
-vardʰitam
Halfverse: dV2
=yārdʰa
-karṣa
-vivardʰitam
Verse: 119
Halfverse: ab
palaṃ
kṣīra
-yutaṃ
māsaṃ
kṣīra
-vr̥ttir
an
-anna
-bʰuk
\
Halfverse: cd
eṣa
prayogaḥ
puṣṭy
-āyur
-bala
-varṇa
-karaḥ
param
\\ 119 \\
Verse: 120
Halfverse: ab
maṇḍūkaparṇyāḥ
kalpo
'yaṃ
yaṣṭyā
viśvauṣadʰasya
ca
\
Halfverse: cd
pāda
-śeṣaṃ
jala
-droṇe
pacen
nāgabalā
-tulām
\\ 120 \\
Verse: 121
Halfverse: ab
tena
kvātʰena
tulyāṃśaṃ
gʰr̥taṃ
kṣīraṃ
ca
sādʰayet
\
Halfverse: cd
palārdʰikaiś
cātibalā
-balā
-yaṣṭī
-punarnavaiḥ
\\ 121 \\
Verse: 122
Halfverse: ab
prapauṇḍarīka
-kāśmarya
-priyāla
-kapikaccʰubʰiḥ
\
Halfverse: cd
aśvagandʰā
-sitābʰīru
-medā
-yugma
-trikaṇṭakaiḥ
\\ 122 \\
Verse: 123
Halfverse: ab
kākolī
-kṣīra
-kākolī
-kṣīraśuklā
-dvi
-jīrakaiḥ
\
Halfverse: cd
mr̥ṇāla
-bisa
-kʰarjūra
-śr̥ṅgāṭaka
-kaserukaiḥ
\\ 123 \\
Halfverse: bV
-kṣīraśuklā
-dvi
-jīvakaiḥ
Verse: 124
Halfverse: ab
etan
nāgabalā
-sarpiḥ
pitta
-rakta
-kṣata
-kṣayān
\
Halfverse: cd
jayet
tr̥ḍ
-bʰrama
-dāhāṃś
ca
bala
-puṣṭi
-karaṃ
param
\\ 124 \\
Verse: 125
Halfverse: ab
varṇyam
āyuṣyam
ojasyaṃ
valī
-palita
-nāśanam
\
Halfverse: cd
upayujya
ca
ṣaṇ
māsān
vr̥ddʰo
'pi
taruṇāyate
\\ 125 \\
Halfverse: cV
upayujya
tu
ṣaṇ
-māsād
Verse: 126
Halfverse: ab
dīpte
'gnau
vidʰir
eṣa
syān
mande
dīpana
-pācanaḥ
\
Halfverse: cd
yakṣmoktaḥ
kṣatināṃ
śasto
grāhī
śakr̥ti
tu
drave
\\ 126 \\
Verse: 127
Halfverse: ab
daśa
-mūlaṃ
svayaṅguptāṃ
śaṅkʰapuṣpīṃ
śaṭʰīṃ
balām
\
Halfverse: cd
hasti
-pippaly
-apāmārga
-pippalī
-mūla
-citrakān
\\ 127 \\
Verse: 128
Halfverse: ab
bʰārgīṃ
puṣkara
-mūlaṃ
ca
dvi
-palāṃśaṃ
yavāḍʰakam
\
Halfverse: cd
harītakī
-śataṃ
caikaṃ
jala
-pañcāḍʰake
pacet
\\ 128 \\
Halfverse: bV
dvi
-palāṃśān
yavāḍʰakam
Halfverse: dV2
jale
pañcāḍʰake
pacet
Verse: 129
Halfverse: ab
yava
-svede
kaṣāyaṃ
taṃ
pūtaṃ
tac
cābʰayā
-śatam
\
Halfverse: cd
paced
guḍa
-tulāṃ
dattvā
kuḍavaṃ
ca
pr̥tʰag
gʰr̥tāt
\\ 129 \\
Halfverse: aV
yave
svinne
kaṣāyaṃ
taṃ
Verse: 130
Halfverse: ab
tailāt
sa
-pippalī
-cūrṇāt
siddʰa
-śīte
ca
mākṣikāt
\
Halfverse: cd
lehaṃ
dve
cābʰaye
nityam
ataḥ
kʰāded
rasāyanāt
\\ 130 \\
Halfverse: cV
lehe
dve
cābʰaye
nityam
Verse: 131
Halfverse: ab
tad
valī
-palitaṃ
hanyād
varṇāyur
-bala
-vardʰanam
\
Halfverse: cd
pañca
-kāsān
kṣayaṃ
śvāsaṃ
sa
-hidʰmaṃ
viṣama
-jvaram
\\ 131 \\
Verse: 132
Halfverse: ab
meha
-gulma
-grahaṇy
-arśo
-hr̥d
-rogā
-ruci
-pīnasān
\
Halfverse: cd
agastya
-vihitaṃ
dʰanyam
idaṃ
śreṣṭʰaṃ
rasāyanam
\\ 132 \\
Verse: 133
Halfverse: ab
daśa
-mūlaṃ
balāṃ
mūrvāṃ
haridre
pippalī
-dvayam
\
Halfverse: cd
pāṭʰāśvagandʰāpāmārga
-svaguptātiviṣāmr̥tāḥ
\\ 133 \\
Halfverse: bV
haridrā
-pippalī
-dvayam
Halfverse: dV2
-svaguptātiviṣāmr̥tam
Verse: 134
Halfverse: ab
bāla
-bilvaṃ
trivr̥d
-dantī
-mūlaṃ
pattraṃ
ca
citrakāt
\
Halfverse: cd
payasyāṃ
kuṭajaṃ
hiṃsrāṃ
puṣpaṃ
sāraṃ
ca
bījakāt
\\ 134 \\
Verse: 135
Halfverse: ab
boṭa
-stʰavira
-bʰallāta
-vikaṅkata
-śatāvarīḥ
\
Halfverse: cd
pūti
-karañja
-śamyāka
-candralekʰā
-sahācaram
\\ 135 \\
Halfverse: dV
-candralekʰā
-sahācarāt
Verse: 136
Halfverse: ab
śaubʰāñjanaka
-nimba
-tvag
-ikṣuraṃ
ca
palāṃśakam
\
Halfverse: cd
patʰyā
-sahasraṃ
sa
-śataṃ
yavānāṃ
cāḍʰaka
-dvayam
\\ 136 \\
Verse: 137
Halfverse: ab
paced
aṣṭa
-guṇe
toye
yava
-svede
'vatārayet
\
Halfverse: cd
pūte
kṣipet
sa
-patʰye
ca
tatra
jīrṇa
-guḍāt
tulām
\\ 137 \\
Halfverse: cV
pūte
kṣipet
sa
-patʰyāṃ
ca
Verse: 138
Halfverse: ab
tailājya
-dʰātrī
-rasataḥ
prastʰaṃ
prastʰaṃ
tataḥ
punaḥ
\
Halfverse: cd
adʰiśrayen
mr̥dāv
agnau
darvī
-lepe
'vatārya
ca
\\ 138 \\
Verse: 139
Halfverse: ab
śīte
prastʰa
-dvayaṃ
kṣaudrāt
pippalī
-kuḍavaṃ
kṣipet
\
Halfverse: cd
cūrṇī
-kr̥taṃ
tri
-jātāc
ca
tri
-palaṃ
nikʰanet
tataḥ
\\ 139 \\
Verse: 140
Halfverse: ab
dʰānye
purāṇa
-kumbʰa
-stʰaṃ
māsaṃ
kʰādec
ca
pūrva
-vat
\
Halfverse: cd
rasāyanaṃ
vasiṣṭʰoktam
etat
pūrva
-guṇādʰikam
\\ 140 \\
Verse: 141
Halfverse: ab
svastʰānāṃ
niṣ
-parīhāraṃ
sarvartuṣu
ca
śasyate
\
Halfverse: cd
pālikaṃ
saindʰavaṃ
śuṇṭʰī
dve
ca
sauvarcalāt
pale
\\ 141 \\
Verse: 142
Halfverse: ab
kuḍavāṃśāni
vr̥kṣāmlaṃ
dāḍimaṃ
pattram
ārjakāt
\
Halfverse: cd
ekaikāṃ
maricājājyor
dʰānyakād
dve
caturtʰike
\\ 142 \\
Halfverse: bV
dāḍimaṃ
pattram
ārjakam
Verse: 143
Halfverse: ab
śarkarāyāḥ
palāny
atra
daśa
dve
ca
pradāpayet
\
Halfverse: cd
kr̥tvā
cūrṇam
ato
mātrām
anna
-pāneṣu
dāpayet
\\ 143 \\
Verse: 144
Halfverse: ab
rucyaṃ
tad
dīpanaṃ
balyaṃ
pārśvārti
-śvāsa
-kāsa
-jit
\
Halfverse: cd
ekāṃ
ṣo
-ḍaśikāṃ
dʰānyād
dve
dve
cājāji
-dīpyakāt
\\ 144 \\
Halfverse: bV
pārśvārti
-śvāsa
-kāsa
-nut
Verse: 145
Halfverse: ab
tābʰyāṃ
dāḍima
-vr̥kṣāmle
dvir
dviḥ
sauvarcalāt
palam
\
Halfverse: cd
śuṇṭʰyāḥ
karṣaṃ
dadʰittʰasya
madʰyāt
pañca
palāni
ca
\\ 145 \\
Halfverse: cV
śuṇṭʰyāḥ
karṣaṃ
kapittʰasya
Verse: 146
Halfverse: ab
tac
cūrṇaṃ
ṣo
-ḍaśa
-palaiḥ
śarkarāyā
vimiśrayet
\
Halfverse: cd
ṣāḍavo
'yaṃ
pradeyaḥ
syād
anna
-pāneṣu
pūrva
-vat
\\ 146 \\
Verse: 147
Halfverse: ab
vidʰiś
ca
yakṣma
-vihito
yatʰāvastʰaṃ
kṣate
hitaḥ
\
Halfverse: cd
nivr̥tte
kṣata
-doṣe
tu
kapʰe
vr̥ddʰa
uraḥ
śiraḥ
\\ 147 \\
Verse: 148
Halfverse: ab
dālyate
kāsino
yasya
sa
nā
dʰūmān
pibed
imān
\
Halfverse: cd
dvi
-medā
-dvi
-balā
-yaṣṭī
-kalkaiḥ
kṣaume
su
-bʰāvite
\\ 148 \\
Halfverse: aV
dālyete
kāsino
yasya
Halfverse: bV2
sa
dʰūmān
nā
pibed
imān
Verse: 149
Halfverse: ab
vartiṃ
kr̥tvā
pibed
dʰūmaṃ
jīvanīya
-gʰr̥tānupaḥ
\
Halfverse: cd
manaḥśilā
-palāśājagandʰā
-tvakkṣīri
-nāgaraiḥ
\\ 149 \\
Verse: 150
Halfverse: ab
tad
-vad
evānu
-pānaṃ
tu
śarkarekṣu
-guḍodakam
\
Halfverse: cd
piṣṭvā
manaḥśilāṃ
tulyām
ārdrayā
vaṭa
-śuṅgayā
\\ 150 \\
Verse: 151
Halfverse: ab
sa
-sarpiṣkaṃ
pibed
dʰūmaṃ
tittiri
-pratibʰojanam
\
Halfverse: cd
kṣaya
-je
br̥ṃhaṇaṃ
pūrvaṃ
kuryād
agneś
ca
vardʰanam
\\ 151 \\
Halfverse: bV
tittiri
-pratibʰojitam
Verse: 152
Halfverse: ab
bahu
-doṣāya
sa
-snehaṃ
mr̥du
dadyād
virecanam
\
Halfverse: cd
śamyākena
trivr̥tayā
mr̥dvīkā
-rasa
-yuktayā
\\ 152 \\
Verse: 153
Halfverse: ab
tilvakasya
kaṣāyeṇa
vidārī
-sva
-rasena
ca
\
Halfverse: cd
sarpiḥ
siddʰaṃ
pibed
yuktyā
kṣīṇa
-deho
viśodʰanam
\\ 153 \\
Verse: 154
Halfverse: ab
pitte
kapʰe
dʰātuṣu
ca
kṣīṇeṣu
kṣaya
-kāsa
-vān
\
Halfverse: cd
gʰr̥taṃ
karkaṭakī
-kṣīra
-dvi
-balā
-sādʰitaṃ
pibet
\\ 154 \\
Verse: 155
Halfverse: ab
vidārībʰiḥ
kadambair
vā
tāla
-sasyaiś
ca
sādʰitam
\
Halfverse: cd
gʰr̥taṃ
payaś
ca
mūtrasya
vaivarṇye
kr̥ccʰra
-nirgame
\\ 155 \\
Verse: 156
Halfverse: ab
śūne
sa
-vedane
meḍʰre
pāyau
sa
-śroṇi
-vaṅkṣaṇe
\
Halfverse: cd
gʰr̥ta
-maṇḍena
lagʰunānuvāsyo
miśrakeṇa
vā
\\ 156 \\
Verse: 157
Halfverse: ab
jāṅgalair
pratibʰuktasya
vartakādyā
bile
-śayāḥ
\
Halfverse: cd
krama
-śaḥ
prasahās
tad
-vat
prayojyāḥ
piśitāśinaḥ
\\ 157 \\
Verse: 158
Halfverse: ab
auṣṇyāt
pramātʰi
-bʰāvāc
ca
srotobʰyaś
cyāvayanti
te
\
Halfverse: cd
kapʰaṃ
śuddʰaiś
ca
taiḥ
puṣṭiṃ
kuryāt
samyag
vahan
rasaḥ
\\ 158 \\
Verse: 159
Halfverse: ab
cavikā
-tri
-pʰalā
-bʰārgī
-daśa
-mūlaiḥ
sa
-citrakaiḥ
\
Halfverse: cd
kulattʰa
-pippalī
-mūla
-pāṭʰā
-kola
-yavair
jale
\\ 159 \\
Verse: 160
Halfverse: ab
śr̥tair
nāgara
-duḥsparśā
-pippalī
-śaṭʰi
-pauṣkaraiḥ
\
Halfverse: cd
piṣṭaiḥ
karkaṭaśr̥ṅgyā
ca
samaiḥ
sarpir
vipācayet
\\ 160 \\
Verse: 161
Halfverse: ab
siddʰe
'smiṃś
cūrṇitau
kṣārau
dvau
pañca
lavaṇāni
ca
\
Halfverse: cd
dattvā
yuktyā
piben
mātrāṃ
kṣaya
-kāsa
-nipīḍitaḥ
\\ 161 \\
Halfverse: bV
dvau
pañca
lavaṇāni
tu
Verse: 162
Halfverse: ab
kāsamardābʰayā
-mustā
-pāṭʰā
-kaṭpʰala
-nāgaraiḥ
\
Halfverse: cd
pippalyā
kaṭu
-rohiṇyā
kāśmaryā
surasena
ca
\\ 162 \\
Verse: 163
Halfverse: ab
akṣa
-mātrair
gʰr̥ta
-prastʰaṃ
kṣīra
-drākṣā
-rasāḍʰake
\
Halfverse: cd
pacec
cʰoṣa
-jvara
-plīha
-sarva
-kāsa
-haraṃ
śivam
\\ 163 \\
Verse: 164
Halfverse: ab
vr̥ṣa
-vyāgʰrī
-guḍūcīnāṃ
pattra
-mūla
-pʰalāṅkurāt
\
Halfverse: cd
rasa
-kalkair
gʰr̥taṃ
pakvaṃ
hanti
kāsa
-jvarā
-rucīḥ
\\ 164 \\
Verse: 165
Halfverse: ab
dvi
-guṇe
dāḍima
-rase
siddʰaṃ
vā
vyoṣa
-saṃyutam
\
Halfverse: cd
pibed
upari
bʰuktasya
yava
-kṣāra
-yutaṃ
naraḥ
\\ 165 \\
Halfverse: cV
pibed
upari
bʰaktasya
Halfverse: dV2
yava
-kṣāra
-gʰr̥taṃ
naraḥ
Halfverse: dV3
yava
-kṣāra
-yutaṃ
gʰr̥tam
Verse: 166
Halfverse: ab
pippalī
-guḍa
-siddʰaṃ
vā
cʰāga
-kṣīra
-yutaṃ
gʰr̥tam
\
Halfverse: cd
etāny
agni
-vivr̥ddʰy
-artʰaṃ
sarpīṃṣi
kṣaya
-kāsinām
\\ 166 \\
Verse: 167
Halfverse: ab
syur
doṣa
-baddʰa
-kaṇṭʰoraḥ
-srotasāṃ
ca
viśuddʰaye
\
Halfverse: cd
prastʰonmite
yava
-kvātʰe
viṃśatiṃ
vijayāḥ
pacet
\\ 167 \\
Verse: 168
Halfverse: ab
svinnā
mr̥ditvā
tās
tasmin
purāṇāt
ṣaṭ
-palaṃ
guḍāt
\
Halfverse: cd
pippalyā
dvi
-palaṃ
karṣaṃ
manohvāyā
rasāñjanāt
\\ 168 \\
Verse: 169
Halfverse: ab
dattvārdʰākṣaṃ
paced
bʰūyaḥ
sa
lehaḥ
śvāsa
-kāsa
-jit
\
Halfverse: cd
śvāvidʰāṃ
sūcayo
dagdʰāḥ
sa
-gʰr̥ta
-kṣaudra
-śarkarāḥ
\\ 169 \\
Halfverse: bV
sa
lehaḥ
śvāsa
-kāsa
-nut
Verse: 170
Halfverse: ab
śvāsa
-kāsa
-harā
barhi
-pādau
vā
madʰu
-sarpiṣā
\
Halfverse: cd
eraṇḍa
-pattra
-kṣāraṃ
vā
vyoṣa
-taila
-guḍānvitam
\\ 170 \\
Verse: 171
Halfverse: ab
lehayet
kṣāram
evaṃ
vā
surasairaṇḍa
-pattra
-jam
\
Halfverse: cd
lihyāt
try
-ūṣaṇa
-cūrṇaṃ
vā
purāṇa
-guḍa
-sarpiṣā
\\ 171 \\
Verse: 172
Halfverse: ab
padmakaṃ
tri
-pʰalā
vyoṣaṃ
viḍaṅgaṃ
devadāru
ca
\
Halfverse: cd
balā
rāsnā
ca
tac
-cūrṇaṃ
samastaṃ
sama
-śarkaram
\\ 172 \\
Halfverse: dV
samasta
-sama
-śarkaram
Verse: 173
Halfverse: ab
kʰāden
madʰu
-gʰr̥tābʰyāṃ
vā
lihyāt
kāsa
-haraṃ
param
\
Halfverse: cd
tad
-van
marica
-cūrṇaṃ
vā
sa
-gʰr̥ta
-kṣaudra
-śarkaram
\\ 173 \\
Halfverse: cV
tad
-van
marica
-cūrṇaṃ
ca
Verse: 174
Halfverse: ab
patʰyā
-śuṇṭʰī
-gʰana
-guḍair
guṭikāṃ
dʰārayen
mukʰe
\
Halfverse: cd
sarveṣu
śvāsa
-kāseṣu
kevalaṃ
vā
vibʰītakam
\\ 174 \\
Verse: 175
Halfverse: ab
pattra
-kalkaṃ
gʰr̥ta
-bʰr̥ṣṭaṃ
tilvakasya
sa
-śarkaram
\
Halfverse: cd
peyā
votkārikā
cʰardi
-tr̥ṭ
-kāsāmātisāra
-jit
\\ 175 \\
Halfverse: cV
peyā
cotkārikā
cʰardi
-
Halfverse: dV2
-tr̥ṭ
-kāsāmātisāra
-nut
Verse: 176
Halfverse: ab
kaṇṭakārī
-rase
siddʰo
kṣīraṃ
yūṣān
rasān
api
\
Halfverse: cd
sa
-gaurāmalakaḥ
sāmlaḥ
sarva
-kāsa
-bʰiṣag
-jitam
\\ 176 \\
Verse: 177
Halfverse: ab
vāta
-gʰnauṣadʰa
-niḥkvātʰe
kṣīraṃ
yūṣān
rasān
api
\
Halfverse: cd
vaiṣkirān
prātudān
bailān
dāpayet
kṣaya
-kāsine
\\ 177 \\
Verse: 178
Halfverse: ab
kṣata
-kāse
ca
ye
dʰūmāḥ
sānu
-pānā
nidarśitāḥ
\
Halfverse: cd
kṣaya
-kāse
'pi
te
yojyā
vakṣyate
yac
ca
yakṣmaṇi
\\ 178 \\
Halfverse: dV
vakṣyante
ye
ca
yakṣmaṇi
Verse: 179
Halfverse: ab
br̥ṃhaṇaṃ
dīpanaṃ
cāgneḥ
srotasāṃ
ca
viśodʰanam
\
Halfverse: cd
vyatyāsāt
kṣaya
-kāsibʰyo
balyaṃ
sarvaṃ
praśasyate
\\ 179 \\
Verse: 180
Halfverse: ab
saṃnipātodbʰavo
gʰoraḥ
kṣaya
-kāso
yatas
tataḥ
\
Halfverse: cd
yatʰā
-doṣa
-balaṃ
tasya
saṃnipāta
-hitaṃ
hitam
\\ 180 \\
Adhyaya: 4
Cikitsāstʰāna
4
Verse: 1
Halfverse: ab
śvāsa
-hidʰmā
yatas
tulya
-hetv
-ādyāḥ
sādʰanaṃ
tataḥ
\
Halfverse: cd
tulyam
eva
tad
-ārtaṃ
ca
pūrvaṃ
svedair
upācaret
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
snigdʰair
lavaṇa
-tailāktaṃ
taiḥ
kʰeṣu
gratʰitaḥ
kapʰaḥ
\
Halfverse: cd
su
-līno
'pi
vilīno
'sya
koṣṭʰaṃ
prāptaḥ
su
-nirharaḥ
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
srotasāṃ
syān
mr̥du
-tvaṃ
ca
marutaś
cānuloma
-tā
\
Halfverse: cd
svinnaṃ
ca
bʰojayed
annaṃ
snigdʰam
ānūpa
-jai
rasaiḥ
\\ 3 \\
Halfverse: bV
mārutasyānuloma
-tā
Verse: 4
Halfverse: ab
dadʰy
-uttareṇa
vā
dadyāt
tato
'smai
vamanaṃ
mr̥du
\
Halfverse: cd
viśeṣāt
kāsa
-vamatʰu
-hr̥d
-graha
-svara
-sādine
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
pippalī
-saindʰava
-kṣaudra
-yuktaṃ
vātā
-virodʰi
yat
\
Halfverse: cd
nirhr̥te
sukʰam
āpnoti
sa
kapʰe
duṣṭa
-vigrahe
\\ 5 \\
Verse: 6
Halfverse: ab
srotaḥsu
ca
viśuddʰeṣu
caraty
a
-vihato
'nilaḥ
\
Halfverse: cd
dʰmānodāvarta
-tamake
mātuluṅgāmla
-vetasaiḥ
\\ 6 \\
Verse: 7
Halfverse: ab
hiṅgu
-pīlu
-viḍair
yuktam
annaṃ
syād
anulomanam
\
Halfverse: cd
sa
-saindʰavaṃ
pʰalāmlaṃ
vā
koṣṇaṃ
dadyād
virecanam
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
ete
hi
kapʰa
-saṃruddʰa
-gati
-prāṇa
-prakopa
-jāḥ
\
Halfverse: cd
tasmāt
tan
-mārga
-śuddʰy
-artʰam
ūrdʰvādʰaḥ
śodʰanaṃ
hitam
\\ 8 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
udīryate
bʰr̥śa
-taraṃ
mārga
-rodʰād
vahaj
jalam
\
Halfverse: cd
yatʰā
tatʰānilas
tasya
mārgam
asmād
viśodʰayet
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
a
-śāntau
kr̥ta
-saṃśuddʰer
dʰūmair
līnaṃ
malaṃ
haret
\
Halfverse: cd
haridrā
-pattram
eraṇḍa
-mūlaṃ
lākṣāṃ
manaḥśilām
\\ 10 \\
Halfverse: dV
-mūlaṃ
drākṣāṃ
manaḥśilām
Verse: 11
Halfverse: ab
sa
-devadārv
alaṃ
māṃsīṃ
piṣṭvā
vartiṃ
prakalpayet
\
Halfverse: cd
tāṃ
gʰr̥tāktāṃ
pibed
dʰūmaṃ
yavān
vā
gʰr̥ta
-saṃyutān
\\ 11 \\
Verse: 12
Halfverse: ab
madʰūccʰiṣṭaṃ
sarja
-rasaṃ
gʰr̥taṃ
vā
guru
vāguru
\
Halfverse: cd
candanaṃ
vā
tatʰā
śr̥ṅgaṃ
vālān
vā
snāva
vā
gavām
\\ 12 \\
Halfverse: dV
vālān
vā
snāyu
vā
gavām
Verse: 13
Halfverse: ab
r̥kṣa
-godʰā
-kuraṅgaiṇa
-carma
-śr̥ṅga
-kʰurāṇi
vā
\
Halfverse: cd
gugguluṃ
vā
manohvāṃ
vā
śāla
-niryāsam
eva
vā
\\ 13 \\
Halfverse: aV
r̥śya
-godʰā
-kuraṅgaiṇa
-
Halfverse: bV2
-carma
-śr̥ṅga
-kʰurāṇi
ca
Verse: 14
Halfverse: ab
śallakīṃ
gugguluṃ
lohaṃ
padmakaṃ
vā
gʰr̥tāplutam
\
Halfverse: cd
avaśyaṃ
svedanīyānām
a
-svedyānām
api
kṣaṇam
\\ 14 \\
Halfverse: bV
padmakaṃ
vā
gʰr̥ta
-plutam
Verse: 15
Halfverse: ab
svedayet
sa
-sitā
-kṣīra
-sukʰoṣṇa
-sneha
-secanaiḥ
\
Halfverse: cd
utkārikopanāhaiś
ca
svedādʰyāyokta
-bʰeṣajaiḥ
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
uraḥ
kaṇṭʰaṃ
ca
mr̥dubʰiḥ
sāme
tv
āma
-vidʰiṃ
caret
\
Halfverse: cd
ati
-yogoddʰataṃ
vātaṃ
dr̥ṣṭvā
pavana
-nāśanaiḥ
\\ 16 \\
Verse: 17
Halfverse: ab
snigdʰai
rasādyair
nāty
-uṣṇair
abʰyaṅgaiś
ca
śamaṃ
nayet
\
Halfverse: cd
an
-utkliṣṭa
-kapʰā
-svinna
-dur
-balānāṃ
hi
śodʰanāt
\\ 17 \\
Verse: 18
Halfverse: ab
vāyur
labdʰāspado
marma
saṃśoṣyāśu
hared
asūn
\
Halfverse: cd
kaṣāya
-leha
-snehādyais
teṣāṃ
saṃśamayed
ataḥ
\\ 18 \\
Verse: 19
Halfverse: ab
kṣīṇa
-kṣatātisārāsr̥k
-pitta
-dāhānubandʰa
-jān
\
Halfverse: cd
madʰura
-snigdʰa
-śītādyair
hidʰmā
-śvāsān
upācaret
\\ 19 \\
Verse: 20
Halfverse: ab
kulattʰa
-daśa
-mūlānāṃ
kvātʰe
syur
jāṅgalā
rasāḥ
\
Halfverse: cd
yūṣāś
ca
śigru
-vārtāka
-kāsagʰna
-vr̥ṣa
-mūlakaiḥ
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
pallavair
nimba
-kulaka
-br̥hatī
-mātuluṅga
-jaiḥ
\
Halfverse: cd
vyāgʰrī
-durālabʰā
-śr̥ṅgī
-bilva
-madʰya
-trikaṇṭakaiḥ
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
sāmr̥tāgni
-kulattʰaiś
ca
yūṣaḥ
syāt
kvatʰitair
jale
\
Halfverse: cd
tad
-vad
rāsnā
-br̥haty
-ādi
-balā
-mudgaiḥ
sa
-citrakaiḥ
\\ 22 \\
Halfverse: bV
yūṣaḥ
syāt
kvatʰitair
jalaiḥ
Verse: 23
Halfverse: ab
peyā
ca
citrakājājī
-śr̥ṅgī
-sauvarcalaiḥ
kr̥tā
\
Halfverse: cd
daśa
-mūlena
vā
kāsa
-śvāsa
-hidʰmā
-rujāpahā
\\ 23 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
daśa
-mūla
-śaṭʰī
-rāsnā
-bʰārgī
-bilvarddʰi
-pauṣkaraiḥ
\
Halfverse: cd
kulīraśr̥ṅgī
-capalā
-tāmalaky
-amr̥tauṣadʰaiḥ
\\ 24 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
pibet
kaṣāyaṃ
jīrṇe
'smin
peyāṃ
tair
eva
sādʰitām
\
Halfverse: cd
śāli
-ṣaṣṭika
-godʰūma
-yava
-mudga
-kulattʰa
-bʰuk
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
kāsa
-hr̥d
-graha
-pārśvārti
-hidʰmā
-śvāsa
-praśāntaye
\
Halfverse: cd
saktūn
vārkāṅkura
-kṣīra
-bʰāvitānāṃ
sa
-mākṣikān
\\ 26 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
yavānāṃ
daśa
-mūlādi
-niḥkvātʰa
-lulitān
pibet
\
Halfverse: cd
anne
ca
yojayet
kṣāra
-hiṅgv
-ājya
-viḍa
-dāḍimān
\\ 27 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
sa
-pauṣkara
-śaṭʰī
-vyoṣa
-mātuluṅgāmla
-vetasān
\
Halfverse: cd
daśa
-mūlasya
vā
kvātʰam
atʰa
-vā
devadāruṇaḥ
\\ 28 \\
Halfverse: cV
daśa
-mūlasya
niḥkvātʰam
Verse: 29
Halfverse: ab
pibed
vā
vāruṇī
-maṇḍaṃ
hidʰmā
-śvāsī
pipāsitaḥ
\
Halfverse: cd
pippalī
-pippalī
-mūla
-patʰyā
-jantugʰna
-citrakaiḥ
\\ 29 \\
Verse: 30
Halfverse: ab
kalkitair
lepite
rūḍʰe
niḥkṣiped
gʰr̥ta
-bʰājane
\
Halfverse: cd
takraṃ
māsa
-stʰitaṃ
tad
dʰi
dīpanaṃ
śvāsa
-kāsa
-jit
\\ 30 \\
Verse: 31
Halfverse: ab
pāṭʰāṃ
madʰurasāṃ
dāru
saralaṃ
ca
niśi
stʰitam
\
Halfverse: cd
surā
-maṇḍe
'lpa
-lavaṇaṃ
pibet
prasr̥ta
-saṃmitam
\\ 31 \\
Halfverse: bV
saralaṃ
niśi
saṃstʰitam
Halfverse: dV2
pibet
prasr̥ti
-saṃmitam
Verse: 32
Halfverse: ab
bʰārgī
-śuṇṭʰyau
sukʰāmbʰobʰiḥ
kṣāraṃ
vā
maricānvitam
\
Halfverse: cd
sva
-kvātʰa
-piṣṭāṃ
lulitāṃ
bāṣpikāṃ
pāyayeta
vā
\\ 32 \\
Verse: 33
Halfverse: ab
sva
-rasaḥ
saptaparṇasya
puṣpāṇāṃ
vā
śirīṣataḥ
\
Halfverse: cd
hidʰmā
-śvāse
madʰu
-kaṇā
-yuktaḥ
pitta
-kapʰānuge
\\ 33 \\
Verse: 34
Halfverse: ab
utkārikā
tugā
-kr̥ṣṇā
-madʰūlī
-gʰr̥ta
-nāgaraiḥ
\
Halfverse: cd
pittānubandʰe
yoktavyā
pavane
tv
anubandʰini
\\ 34 \\
Verse: 35
Halfverse: ab
śvāvic
-cʰaśāmiṣa
-kaṇā
-gʰr̥ta
-śalyaka
-śoṇitaiḥ
\
Halfverse: cd
suvarcalā
-rasa
-vyoṣa
-sarpirbʰiḥ
sahitaṃ
payaḥ
\\ 35 \\
Verse: 36
Halfverse: ab
anu
śāly
-odanaṃ
peyam
vāta
-pittānubandʰini
\
Halfverse: cd
catur
-guṇāmbu
-siddʰaṃ
vā
cʰāgaṃ
sa
-guḍa
-nāgaram
\\ 36 \\
Verse: 37
Halfverse: ab
pippalī
-mūla
-madʰuka
-guḍa
-go
-'śva
-śakr̥d
-rasān
\
Halfverse: cd
hidʰmābʰiṣyanda
-kāsa
-gʰnām̐
lihyān
madʰu
-gʰr̥tānvitān
\\ 37 \\
Verse: 38
Halfverse: ab
go
-gajāśva
-varāhoṣṭra
-kʰara
-meṣāja
-viḍ
-rasam
\
Halfverse: cd
sa
-madʰv
ekaika
-śo
lihyād
bahu
-śleṣmātʰa
-vā
pibet
\\ 38 \\
Verse: 39
Halfverse: ab
catuṣ
-pāc
-carma
-romāstʰi
-kʰura
-śr̥ṅgodbʰavāṃ
maṣīm
\
Halfverse: cd
tatʰaiva
vājigandʰāyā
lihyāc
cʰvāsī
kapʰolbaṇaḥ
\\ 39 \\
Verse: 40
Halfverse: ab
śaṭʰī
-pauṣkara
-dʰātrīr
vā
pauṣkaraṃ
vā
kaṇānvitam
\
Halfverse: cd
gairikāñjana
-kr̥ṣṇā
vā
sva
-rasaṃ
vā
kapittʰa
-jam
\\ 40 \\
Verse: 41
Halfverse: ab
rasena
vā
kapittʰasya
dʰātrī
-saindʰava
-pippalīḥ
\
Halfverse: cd
gʰr̥ta
-kṣaudreṇa
vā
patʰyā
-viḍaṅgoṣaṇa
-pippalīḥ
\\ 41 \\
Verse: 42
Halfverse: ab
kola
-lājāmala
-drākṣā
-pippalī
-nāgarāṇi
vā
\
Halfverse: cd
guḍa
-taila
-niśā
-drākṣā
-kaṇā
-rāsnoṣaṇāni
vā
\\ 42 \\
Verse: 43
Halfverse: ab
pibed
rasāmbu
-madyāmlair
lehauṣadʰa
-rajāṃsi
vā
\
Halfverse: cd
jīvantī
-musta
-surasa
-tvag
-elā
-dvaya
-pauṣkaram
\\ 43 \\
Verse: 44
Halfverse: ab
caṇḍā
-tāmalakī
-loha
-bʰārgī
-nāgara
-vālakam
\
Halfverse: cd
karkaṭākʰyā
-śaṭʰī
-kr̥ṣṇā
-nāgakesara
-corakam
\\ 44 \\
Verse: 45
Halfverse: ab
upayuktaṃ
yatʰā
-kāmaṃ
cūrṇaṃ
dvi
-guṇa
-śarkaram
\
Halfverse: cd
pārśva
-rug
-jvara
-kāsa
-gʰnaṃ
hidʰmā
-śvāsa
-haraṃ
param
\\ 45 \\
Verse: 46
Halfverse: ab
śaṭʰī
-tāmalakī
-bʰārgī
-caṇḍā
-vālaka
-pauṣkaram
\
Halfverse: cd
śarkarāṣṭa
-guṇaṃ
cūrṇaṃ
hidʰmā
-śvāsa
-haraṃ
param
\\ 46 \\
Verse: 47
Halfverse: ab
tulyaṃ
guḍaṃ
nāgaraṃ
ca
bʰakṣayen
nāvayeta
vā
\
Halfverse: cd
laśunasya
palāṇḍor
vā
mūlaṃ
gr̥ñjanakasya
vā
\\ 47 \\
Verse: 48
Halfverse: ab
candanād
vā
rasaṃ
dadyān
nārī
-kṣīreṇa
nāvanam
\
Halfverse: cd
stanyena
makṣikā
-viṣṭʰām
alaktaka
-rasena
vā
\\ 48 \\
Verse: 49
Halfverse: ab
sa
-saindʰavaṃ
gʰr̥tāccʰaṃ
vā
siddʰaṃ
stanyena
vā
gʰr̥tam
\
Halfverse: cd
kalkitair
madʰura
-dravyais
tat
piben
nāvayeta
vā
\\ 49 \\
Verse: 50
Halfverse: ab
sakr̥d
uṣṇaṃ
sakr̥c
cʰītaṃ
vyatyāsāt
sa
-sitā
-madʰu
\
Halfverse: cd
tad
-vat
payas
tatʰā
siddʰam
adʰo
-bʰāgauṣadʰair
gʰr̥tam
\\ 50 \\
Verse: 51
Halfverse: ab
kaṇā
-sauvarcala
-kṣāra
-vayaḥstʰā
-hiṅgu
-corakaiḥ
\
Halfverse: cd
sa
-kāyastʰair
gʰr̥taṃ
mastu
-daśa
-mūla
-rase
pacet
\\ 51 \\
Verse: 52
Halfverse: ab
tat
pibej
jīvanīyair
vā
lihyāt
sa
-madʰu
sādʰitam
\
Halfverse: cd
tejovaty
abʰayā
kuṣṭʰaṃ
pippalī
kaṭu
-rohiṇī
\\ 52 \\
Verse: 53
Halfverse: ab
bʰūtikaṃ
pauṣkaraṃ
mūlaṃ
palāśaś
citrakaḥ
śaṭʰī
\
Halfverse: cd
paṭu
-dvayaṃ
tāmalakī
jīvantī
bilva
-peśikā
\\ 53 \\
Verse: 54
Halfverse: ab
vacā
pattraṃ
ca
tālīśaṃ
karṣāṃśais
tair
vipācayet
\
Halfverse: cd
hiṅgu
-pādair
gʰr̥ta
-prastʰaṃ
pītam
āśu
nihanti
tat
\\ 54 \\
Halfverse: aV
vacā
pattraṃ
ca
tālīśāt
Verse: 55
Halfverse: ab
śākʰānilārśo
-grahaṇī
-hidʰmā
-hr̥t
-pārśva
-vedanāḥ
\
Halfverse: cd
ardʰāṃśena
pibet
sarpiḥ
kṣāreṇa
paṭunātʰa
-vā
\\ 55 \\
Verse: 56
Halfverse: ab
dʰānvantaraṃ
vr̥ṣa
-gʰr̥taṃ
dādʰikaṃ
hapuṣādi
vā
\
Halfverse: cd
śītāmbu
-sekaḥ
sahasā
trāsa
-vikṣepa
-bʰī
-śucaḥ
\\ 56 \\
Verse: 57
Halfverse: ab
harṣerṣyoccʰvāsa
-rodʰāś
ca
hitaṃ
kīṭaiś
ca
daṃśanam
\
Halfverse: cd
yat
kiñ
-cit
kapʰa
-vāta
-gʰnam
uṣṇaṃ
vātānulomanam
\\ 57 \\
Halfverse: aV
harṣerṣyoccʰvāsa
-saṃrodʰā
Verse: 58
Halfverse: ab
tat
sevyaṃ
prāya
-śo
yac
ca
su
-tarāṃ
mārutāpaham
\
Halfverse: cd
sarveṣāṃ
br̥ṃhaṇe
hy
alpaḥ
śakyaś
ca
prāya
-śo
bʰavet
\\ 58 \\
Verse: 59
Halfverse: ab
nāty
-artʰaṃ
śamane
'pāyo
bʰr̥śo
'
-śakyaś
ca
karṣaṇe
\
Halfverse: cd
śamanair
br̥ṃhaṇaiś
cāto
bʰūyiṣṭʰaṃ
tān
upācaret
\\ 59 \\
Halfverse: bV
bʰr̥śo
'
-śakyaś
ca
karśane
Verse: 59x
Halfverse: ab
kāsa
-śvāsa
-kṣaya
-ccʰardi
-hidʰmāś
cānyo
-'nya
-bʰeṣajaiḥ
\\
59xab
\\
Adhyaya: 5
Cikitsāstʰāna
5
Verse: 1
Halfverse: ab
balino
bahu
-doṣasya
snigdʰa
-svinnasya
śodʰanam
\
Halfverse: cd
ūrdʰvādʰo
yakṣmiṇaḥ
kuryāt
sa
-snehaṃ
yan
na
karśanam
\\ 1 \\
Halfverse: dV
sa
-snehaṃ
yan
na
karṣaṇam
Verse: 2
Halfverse: ab
payasā
pʰala
-yuktena
madʰureṇa
rasena
vā
\
Halfverse: cd
sarpiṣ
-matyā
yavāgvā
vā
vamana
-dravya
-siddʰayā
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
vamed
virecanaṃ
dadyāt
trivr̥c
-cʰyāmā
-nr̥padrumān
\
Halfverse: cd
śarkarā
-madʰu
-sarpirbʰiḥ
payasā
tarpaṇena
vā
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
drākṣā
-vidārī
-kāśmarya
-māṃsānāṃ
vā
rasair
yutān
\
Halfverse: cd
śuddʰa
-koṣṭʰasya
yuñjīta
vidʰiṃ
br̥ṃhaṇa
-dīpanam
\\ 4 \\
Halfverse: bV
-māṃsānāṃ
vā
rasair
yutam
Verse: 5
Halfverse: ab
hr̥dyāni
cānna
-pānāni
vāta
-gʰnāni
lagʰūni
ca
\
Halfverse: cd
śāli
-ṣaṣṭika
-godʰūma
-yava
-mudgaṃ
samoṣitam
\\ 5 \\
Verse: 5+(1)
Halfverse: ab
lagʰum
a
-cyuta
-vīryaṃ
ca
su
-jaraṃ
bala
-kr̥c
ca
yat
\\
5+(1)ab
\\
Halfverse: aV
lagʰuṃ
cā
-cyuta
-vīryaṃ
ca
Halfverse: aV2
lagʰum
adbʰuta
-vīryaṃ
ca
Verse: 6
Halfverse: ab
ājaṃ
kṣīraṃ
gʰr̥taṃ
māṃsaṃ
kravyān
-māṃsaṃ
ca
śoṣa
-jit
\
Halfverse: cd
kākolūka
-vr̥ka
-dvīpi
-gavāśva
-nakuloragam
\\ 6 \\
Verse: 7
Halfverse: ab
gr̥dʰra
-bʰāsa
-kʰaroṣṭraṃ
ca
hitaṃ
cʰadmopasaṃhitam
\
Halfverse: cd
jñātaṃ
jugupsitaṃ
tad
dʰi
ccʰardiṣe
na
balaujase
\\ 7 \\
Halfverse: aV
gr̥dʰra
-cāṣa
-kʰaroṣṭraṃ
ca
Verse: 8
Halfverse: ab
mr̥gādyāḥ
pitta
-kapʰayoḥ
pavane
prasahādayaḥ
\
Halfverse: cd
vesavārī
-kr̥tāḥ
patʰyā
rasādiṣu
ca
kalpitāḥ
\\ 8 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
bʰr̥ṣṭāḥ
sarṣapa
-tailena
sarpiṣā
vā
yatʰā
-yatʰam
\
Halfverse: cd
rasikā
mr̥davaḥ
snigdʰāḥ
paṭu
-dravyābʰisaṃskr̥tāḥ
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
hitā
maulaka
-kaulattʰās
tad
-vad
yūṣāś
ca
sādʰitāḥ
\
Halfverse: cd
sa
-pippalīkaṃ
sa
-yavaṃ
sa
-kulattʰaṃ
sa
-nāgaram
\\ 10 \\
Verse: 11
Halfverse: ab
sa
-dāḍimaṃ
sāmalakaṃ
snigdʰam
ājaṃ
rasaṃ
pibet
\
Halfverse: cd
tena
ṣaḍ
vinivartante
vikārāḥ
pīnasādayaḥ
\\ 11 \\
Halfverse: bV
snigdʰam
āja
-rasaṃ
pibet
Verse: 12
Halfverse: ab
pibec
ca
su
-tarāṃ
madyaṃ
jīrṇaṃ
sroto
-viśodʰanam
\
Halfverse: cd
pittādiṣu
viśeṣeṇa
madʰv
-ariṣṭāccʰa
-vāruṇīḥ
\\ 12 \\
Halfverse: dV
madʰv
-ariṣṭaṃ
ca
vāruṇīm
Verse: 13
Halfverse: ab
siddʰaṃ
vā
pañca
-mūlena
tāmalakyātʰa
-vā
jalam
\
Halfverse: cd
parṇinībʰiś
catasr̥bʰir
dʰānya
-nāgarakeṇa
vā
\\ 13 \\
Verse: 14
Halfverse: ab
kalpayec
cānukūlo
'sya
tenānnaṃ
śuci
yatna
-vān
\
Halfverse: cd
daśa
-mūlena
payasā
siddʰaṃ
māṃsa
-rasena
vā
\\ 14 \\
Verse: 15
Halfverse: ab
balā
-garbʰaṃ
gʰr̥taṃ
yojyaṃ
kravyān
-māṃsa
-rasena
vā
\
Halfverse: cd
sa
-kṣaudraṃ
payasā
siddʰaṃ
sarpir
daśa
-guṇena
vā
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
jīvantīṃ
madʰukaṃ
drākṣāṃ
pʰalāni
kuṭajasya
ca
\
Halfverse: cd
puṣkarāhvaṃ
śaṭʰīṃ
kr̥ṣṇāṃ
vyāgʰrīṃ
gokṣurakaṃ
balām
\\ 16 \\
Halfverse: dV
vyāgʰrīṃ
gokṣurakaṃ
balāḥ
Verse: 17
Halfverse: ab
nīlotpalaṃ
tāmalakīṃ
trāyamāṇāṃ
durālabʰām
\
Halfverse: cd
kalkī
-kr̥tya
gʰr̥taṃ
pakvaṃ
roga
-rāja
-haraṃ
param
\\ 17 \\
Verse: 18
Halfverse: ab
gʰr̥taṃ
kʰarjūra
-mr̥dvīkā
-madʰukaiḥ
sa
-parūṣakaiḥ
\
Halfverse: cd
sa
-pippalīkaṃ
vaisvarya
-kāsa
-śvāsa
-jvarāpaham
\\ 18 \\
Verse: 19
Halfverse: ab
daśa
-mūla
-śr̥tāt
kṣīrāt
sarpir
yad
udiyān
navam
\
Halfverse: cd
sa
-pippalīkaṃ
sa
-kṣaudraṃ
tat
paraṃ
svara
-bodʰanam
\\ 19 \\
Verse: 20
Halfverse: ab
śiraḥ
-pārśvāṃsa
-śūla
-gʰnaṃ
kāsa
-śvāsa
-jvarāpaham
\
Halfverse: cd
pañcabʰiḥ
pañca
-mūlair
vā
śr̥tād
yad
udiyād
gʰr̥tam
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
pañcānāṃ
pañca
-mūlānāṃ
rase
kṣīra
-catur
-guṇe
\
Halfverse: cd
siddʰaṃ
sarpir
jayaty
etad
yakṣmaṇaḥ
saptakaṃ
balam
\\ 21 \\
Halfverse: dV
yakṣmiṇaḥ
saptakaṃ
balam
Verse: 22
Halfverse: ab
pañca
-kola
-yava
-kṣāra
-ṣaṭ
-palena
paced
gʰr̥tam
\
Halfverse: cd
prastʰonmitaṃ
tulya
-payaḥ
srotasāṃ
tad
viśodʰanam
\\ 22 \\
Verse: 23
Halfverse: ab
gulma
-jvarodara
-plīha
-grahaṇī
-pāṇḍu
-pīnasān
\
Halfverse: cd
śvāsa
-kāsāgni
-sadana
-śvayatʰūrdʰvānilāñ
jayet
\\ 23 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
rāsnā
-balā
-gokṣuraka
-stʰirā
-varṣābʰu
-vāriṇi
\
Halfverse: cd
jīvantī
-pippalī
-garbʰaṃ
sa
-kṣīraṃ
śoṣa
-jid
gʰr̥tam
\\ 24 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
aśvagandʰā
-śr̥tāt
kṣīrād
gʰr̥taṃ
ca
sa
-sitā
-payaḥ
\
Halfverse: cd
sādʰāraṇāmiṣa
-tulāṃ
toya
-droṇa
-dvaye
pacet
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
tenāṣṭa
-bʰāga
-śeṣeṇa
jīvanīyaiḥ
palonmitaiḥ
\
Halfverse: cd
sādʰayet
sarpiṣaḥ
prastʰaṃ
vāta
-pittāmayāpaham
\\ 26 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
māṃsa
-sarpir
idam
pītaṃ
yuktaṃ
māṃsa
-rasena
vā
\
Halfverse: cd
kāsa
-śvāsa
-svara
-bʰraṃśa
-śoṣa
-hr̥t
-pārśva
-śūla
-jit
\\ 27 \\
Halfverse: bV
yuktaṃ
māṃsa
-raseṣu
vā
Verse: 28
Halfverse: ab
elājamodā
-tri
-pʰalā
-saurāṣṭrī
-vyoṣa
-citrakān
\
Halfverse: cd
sārān
ariṣṭa
-gāyatrī
-śāla
-bījaka
-saṃbʰavān
\\ 28 \\
Verse: 29
Halfverse: ab
bʰallātakaṃ
viḍaṅgaṃ
ca
pr̥tʰag
aṣṭa
-palonmitam
\
Halfverse: cd
salile
ṣo
-ḍaśa
-guṇe
ṣo
-ḍaśāṃśa
-stʰitaṃ
pacet
\\ 29 \\
Verse: 30
Halfverse: ab
punas
tena
gʰr̥ta
-prastʰaṃ
siddʰe
cāsmin
palāni
ṣaṭ
\
Halfverse: cd
tavakṣīryāḥ
kṣipet
triṃśat
sitāyā
dvi
-guṇaṃ
madʰu
\\ 30 \\
Verse: 31
Halfverse: ab
gʰr̥tāt
tri
-jātāt
tri
-palaṃ
tato
līḍʰaṃ
kʰajāhatam
\
Halfverse: cd
payo
-'nu
-pānaṃ
tat
prāhṇe
rasāyanam
a
-yantraṇam
\\ 31 \\
Verse: 32
Halfverse: ab
medʰyaṃ
cakṣuṣyam
āyuṣyaṃ
dīpanaṃ
hanti
cā
-cirāt
\
Halfverse: cd
meha
-gulma
-kṣaya
-vyādʰi
-pāṇḍu
-roga
-bʰagandarān
\\ 32 \\
Verse: 33
Halfverse: ab
ye
ca
sarpir
-guḍāḥ
proktāḥ
kṣate
yojyāḥ
kṣaye
'pi
te
\
Halfverse: cd
tvag
-elā
-pippalī
-kṣīrī
-śarkarā
dvi
-guṇāḥ
kramāt
\\ 33 \\
Verse: 34
Halfverse: ab
cūrṇitā
bʰakṣitāḥ
kṣaudra
-sarpiṣā
vāvalehitāḥ
\
Halfverse: cd
svaryāḥ
kāsa
-kṣaya
-śvāsa
-pārśva
-ruk
-kapʰa
-nāśanāḥ
\\ 34 \\
Halfverse: bV
-sarpiṣā
cāvalehitāḥ
Verse: 35
Halfverse: ab
viśeṣāt
svara
-sāde
'sya
nasya
-dʰūmādi
yojayet
\
Halfverse: cd
tatrāpi
vāta
-je
koṣṇaṃ
pibed
auttarabʰaktikam
\\ 35 \\
Halfverse: dV
pibed
uttara
-bʰaktikam
Verse: 36
Halfverse: ab
kāsamardaka
-vārtākī
-mārkava
-sva
-rasair
gʰr̥tam
\
Halfverse: cd
sādʰitaṃ
kāsa
-jit
svaryaṃ
siddʰam
ārtagalena
vā
\\ 36 \\
Verse: 37
Halfverse: ab
badarī
-pattra
-kalkaṃ
vā
gʰr̥ta
-bʰr̥ṣṭaṃ
sa
-saindʰavam
\
Halfverse: cd
tailaṃ
vā
madʰuka
-drākṣā
-pippalī
-kr̥minut
-pʰalaiḥ
\\ 37 \\
Halfverse: dV
-pippalī
-kr̥mihr̥t
-pʰalaiḥ
Verse: 38
Halfverse: ab
haṃsapadyāś
ca
mūlena
pakvaṃ
nasto
niṣecayet
\
Halfverse: cd
sukʰodakānu
-pānaṃ
ca
sa
-sarpiṣkaṃ
guḍaudanam
\\ 38 \\
Verse: 39
Halfverse: ab
aśnīyāt
pāyasaṃ
caivaṃ
snigdʰaṃ
svedaṃ
niyojayet
\
Halfverse: cd
pittodbʰave
pibet
sarpiḥ
śr̥ta
-śīta
-payo
-'nupaḥ
\\ 39 \\
Verse: 40
Halfverse: ab
kṣīri
-vr̥kṣāṅkura
-kvātʰa
-kalka
-siddʰaṃ
sa
-mākṣikam
\
Halfverse: cd
aśnīyāc
ca
sa
-sarpiṣkaṃ
yaṣṭīmadʰuka
-pāyasam
\\ 40 \\
Verse: 41
Halfverse: ab
balā
-vidārigandʰābʰyāṃ
vidāryā
madʰukena
ca
\
Halfverse: cd
siddʰaṃ
sa
-lavaṇaṃ
sarpir
nasyaṃ
svaryam
an
-uttamam
\\ 41 \\
Verse: 42
Halfverse: ab
prapauṇḍarīkaṃ
madʰukaṃ
pippalī
br̥hatī
balā
\
Halfverse: cd
sādʰitaṃ
kṣīra
-sarpiś
ca
tat
svaryaṃ
nāvanaṃ
param
\\ 42 \\
Verse: 43
Halfverse: ab
lihyān
madʰurakāṇāṃ
ca
cūrṇaṃ
madʰu
-gʰr̥tāplutam
\
Halfverse: cd
pibet
kaṭūni
mūtreṇa
kapʰa
-je
rūkṣa
-bʰojanaḥ
\\ 43 \\
Verse: 44
Halfverse: ab
kaṭpʰalāmalaka
-vyoṣaṃ
lihyāt
taila
-madʰu
-plutam
\
Halfverse: cd
vyoṣa
-kṣārāgni
-cavikā
-bʰārgī
-patʰyā
-madʰūni
vā
\\ 44 \\
Verse: 45
Halfverse: ab
yavair
yavāgūṃ
yamake
kaṇā
-dʰātrī
-kr̥tāṃ
pibet
\
Halfverse: cd
bʰuktvādyāt
pippalīṃ
śuṇṭʰīṃ
tīkṣṇaṃ
vā
vamanaṃ
bʰajet
\\ 45 \\
Verse: 46
Halfverse: ab
śarkarā
-kṣaudra
-miśrāṇi
śr̥tāni
madʰuraiḥ
saha
\
Halfverse: cd
pibet
payāṃsi
yasyoccair
vadato
'bʰihataḥ
svaraḥ
\\ 46 \\
Verse: 47
Halfverse: ab
vicitram
annam
a
-rucau
hitair
upahitaṃ
hitam
\
Halfverse: cd
bahir
-antar
-mr̥jā
citta
-nirvāṇaṃ
hr̥dyam
auṣadʰam
\\ 47 \\
Verse: 48
Halfverse: ab
dvau
kālau
danta
-pavanaṃ
bʰakṣayen
mukʰa
-dʰāvanaiḥ
\
Halfverse: cd
kaṣāyaiḥ
kṣālayed
āsyaṃ
dʰūmaṃ
prāyogikaṃ
pibet
\\ 48 \\
Verse: 49
Halfverse: ab
tālīśa
-cūrṇa
-vaṭakāḥ
sa
-karpūra
-sitopalāḥ
\
Halfverse: cd
śaśāṅka
-kiraṇākʰyāś
ca
bʰakṣyā
ruci
-karāḥ
param
\\ 49 \\
Halfverse: dV
bʰakṣyā
ruci
-karā
bʰr̥śam
Verse: 50
Halfverse: ab
vātād
a
-rocake
tatra
pibec
cūrṇaṃ
prasannayā
\
Halfverse: cd
hareṇu
-kr̥ṣṇā
-kr̥mijid
-drākṣā
-saindʰava
-nāgarāt
\\ 50 \\
Verse: 51
Halfverse: ab
elā
-bʰārgī
-yava
-kṣāra
-hiṅgu
-yuktād
gʰr̥tena
vā
\
Halfverse: cd
cʰardayed
vā
vacāmbʰobʰiḥ
pittāc
ca
guḍa
-vāribʰiḥ
\\ 51 \\
Verse: 52
Halfverse: ab
lihyād
vā
śarkarā
-sarpir
-lavaṇottama
-mākṣikam
\
Halfverse: cd
kapʰād
vamen
nimba
-jalair
dīpyakāragvadʰodakam
\\ 52 \\
Verse: 53
Halfverse: ab
pānaṃ
sa
-madʰv
-ariṣṭāś
ca
tīkṣṇāḥ
sa
-madʰu
-mādʰavāḥ
\
Halfverse: cd
pibec
cūrṇaṃ
ca
pūrvoktaṃ
hareṇv
-ādy
-uṣṇa
-vāriṇā
\\ 53 \\
Verse: 54
Halfverse: ab
elā
-tvaṅ
-nāgakusuma
-tīkṣṇa
-kr̥ṣṇā
-mahauṣadʰam
\
Halfverse: cd
bʰāga
-vr̥ddʰaṃ
kramāc
cūrṇaṃ
nihanti
sama
-śarkaram
\\ 54 \\
Verse: 55
Halfverse: ab
prasekā
-ruci
-hr̥t
-pārśva
-kāsa
-śvāsa
-galāmayān
\
Halfverse: cd
yavānī
-tintiḍīkāmla
-vetasauṣadʰa
-dāḍimam
\\ 55 \\
Verse: 56
Halfverse: ab
kr̥tvā
kolaṃ
ca
karṣāṃśaṃ
sitāyāś
ca
catuḥ
-palam
\
Halfverse: cd
dʰānya
-sauvarcalājājī
-varāṅgaṃ
cārdʰa
-kārṣikam
\\ 56 \\
Verse: 57
Halfverse: ab
pippalīnāṃ
śataṃ
caikaṃ
dve
śate
maricasya
ca
\
Halfverse: cd
cūrṇam
etat
paraṃ
rucyaṃ
hr̥dyaṃ
grāhi
hinasti
ca
\\ 57 \\
Halfverse: cV
tac
-cūrṇaṃ
dīpanaṃ
rucyaṃ
Verse: 58
Halfverse: ab
vibandʰa
-kāsa
-hr̥t
-pārśva
-plīhārśo
-grahaṇī
-gadān
\
Halfverse: cd
tālīśa
-pattraṃ
maricaṃ
nāgaraṃ
pippalī
śubʰā
\\ 58 \\
Verse: 59
Halfverse: ab
yatʰottaraṃ
bʰāga
-vr̥ddʰyā
tvag
-ele
cārdʰa
-bʰāgike
\
Halfverse: cd
tad
rucyaṃ
dīpanaṃ
cūrṇaṃ
kaṇāṣṭa
-guṇa
-śarkaram
\\ 59 \\
Halfverse: aV
yatʰottaraṃ
bʰāga
-vr̥ddʰās
Halfverse: cV2
tad
dravyaṃ
dīpanaṃ
cūrṇaṃ
Verse: 60
Halfverse: ab
kāsa
-śvāsā
-ruci
-ccʰardi
-plīha
-hr̥t
-pārśva
-śūla
-nut
\
Halfverse: cd
pāṇḍu
-jvarātisāra
-gʰnaṃ
mūḍʰa
-vātānulomanam
\\ 60 \\
Verse: 61
Halfverse: ab
arkāmr̥tā
-kṣāra
-jale
śarvarīm
uṣitair
yavaiḥ
\
Halfverse: cd
praseke
kalpitān
saktūn
bʰakṣyāṃś
cādyād
balī
vamet
\\ 61 \\
Halfverse: aV
arkāmr̥tā
-kṣīra
-jale
Verse: 62
Halfverse: ab
kaṭu
-tiktais
tatʰā
śūlyaṃ
bʰakṣayej
jāṅgalaṃ
palam
\
Halfverse: cd
śuṣkāṃś
ca
bʰakṣyān
su
-lagʰūṃś
caṇakādi
-rasānupaḥ
\\ 62 \\
Verse: 63
Halfverse: ab
śleṣmaṇo
'ti
-prasekena
vāyuḥ
śleṣmāṇam
asyati
\
Halfverse: cd
kapʰa
-prasekaṃ
taṃ
vidvān
snigdʰoṣṇair
eva
nirjayet
\\ 63 \\
Halfverse: dV
snigdʰoṣṇenaiva
nirjayet
Verse: 64
Halfverse: ab
pīnase
'pi
kramam
imaṃ
vamatʰau
ca
prayojayet
\
Halfverse: cd
viśeṣāt
pīnase
'bʰyaṅgān
snehān
svedāṃś
ca
śīlayet
\\ 64 \\
Halfverse: aV
pīnase
ca
kramam
imaṃ
Verse: 65
Halfverse: ab
snigdʰān
utkārikā
-piṇḍaiḥ
śiraḥ
-pārśva
-galādiṣu
\
Halfverse: cd
lavaṇāmla
-kaṭūṣṇāṃś
ca
rasān
snehopasaṃhitān
\\ 65 \\
Verse: 66
Halfverse: ab
śiro
-'ṃsa
-pārśva
-śūleṣu
yatʰā
-doṣa
-vidʰiṃ
caret
\
Halfverse: cd
audakānūpa
-piśitair
upanāhāḥ
su
-saṃskr̥tāḥ
\\ 66 \\
Verse: 67
Halfverse: ab
tatreṣṭāḥ
sa
-catuḥ
-snehā
doṣa
-saṃsarga
iṣyate
\
Halfverse: cd
pralepo
nata
-yaṣṭy
-āhva
-śatāhvā
-kuṣṭʰa
-candanaiḥ
\\ 67 \\
Verse: 68
Halfverse: ab
balā
-rāsnā
-tilais
tad
-vat
sa
-sarpir
-madʰukotpalaiḥ
\
Halfverse: cd
punarnavā
-kr̥ṣṇagandʰā
-balā
-vīrā
-vidāribʰiḥ
\\ 68 \\
Verse: 69
Halfverse: ab
nāvanaṃ
dʰūma
-pānāni
snehāś
cauttarabʰaktikāḥ
\
Halfverse: cd
tailāny
abʰyaṅga
-yogīni
vasti
-karma
tatʰā
param
\\ 69 \\
Verse: 70
Halfverse: ab
śr̥ṅgādyair
vā
yatʰā
-doṣaṃ
duṣṭam
eṣāṃ
hared
asr̥k
\
Halfverse: cd
pradehaḥ
sa
-gʰr̥taiḥ
śreṣṭʰaḥ
padmakośīra
-candanaiḥ
\\ 70 \\
Verse: 71
Halfverse: ab
dūrvā
-madʰuka
-mañjiṣṭʰā
-kesarair
vā
gʰr̥tāplutaiḥ
\
Halfverse: cd
vaṭādi
-siddʰa
-tailena
śata
-dʰautena
sarpiṣā
\\ 71 \\
Verse: 72
Halfverse: ab
abʰyaṅgaḥ
payasā
sekaḥ
śastaś
ca
madʰukāmbunā
\
Halfverse: cd
prāyeṇopahatāgni
-tvāt
sa
-piccʰam
atisāryate
\\ 72 \\
Verse: 73
Halfverse: ab
tasyātīsāra
-grahaṇī
-vihitaṃ
hitam
auṣadʰam
\
Halfverse: cd
purīṣaṃ
yatnato
rakṣec
cʰuṣyato
rāja
-yakṣmiṇaḥ
\\ 73 \\
Verse: 74
Halfverse: ab
sarva
-dʰātu
-kṣayārtasya
balaṃ
tasya
hi
viḍ
-balam
\
Halfverse: cd
māṃsam
evāśnato
yuktyā
mārdvīkaṃ
pibato
'nu
ca
\\ 74 \\
Verse: 75
Halfverse: ab
a
-vidʰārita
-vegasya
yakṣmā
na
labʰate
'ntaram
\
Halfverse: cd
surāṃ
sa
-maṇḍāṃ
mārdvīkam
ariṣṭān
sīdʰu
-mādʰavān
\\ 75 \\
Halfverse: dV
ariṣṭaṃ
sīdʰu
-mādʰavān
Verse: 76
Halfverse: ab
yatʰārham
anu
-pānārtʰaṃ
piben
māṃsāni
bʰakṣayan
\
Halfverse: cd
sroto
-vibandʰa
-mokṣārtʰaṃ
balaujaḥ
-puṣṭaye
ca
tat
\\ 76 \\
Verse: 77
Halfverse: ab
sneha
-kṣīrāmbu
-koṣṭʰeṣu
sv
-abʰyaktam
avagāhayet
\
Halfverse: cd
uttīrṇaṃ
miśrakaiḥ
snehair
bʰūyo
'bʰyaktaṃ
sukʰaiḥ
karaiḥ
\\ 77 \\
Halfverse: cV
uttīrṇaṃ
miśraka
-snehair
Verse: 78
Halfverse: ab
mr̥dnīyāt
sukʰam
āsīnaṃ
sukʰaṃ
codvartayet
param
\
Halfverse: cd
jīvantīṃ
śatavīryāṃ
ca
vikasāṃ
sa
-punarnavām
\\ 78 \\
Verse: 79
Halfverse: ab
aśvagandʰām
apāmārgaṃ
tarkārīṃ
madʰukaṃ
balām
\
Halfverse: cd
vidārīṃ
sarṣapān
kuṣṭʰaṃ
taṇḍulān
atasī
-pʰalam
\\ 79 \\
Verse: 80
Halfverse: ab
māṣāṃs
tilāṃś
ca
kiṇvaṃ
ca
sarvam
eka
-tra
cūrṇayet
\
Halfverse: cd
yava
-cūrṇaṃ
tri
-guṇitaṃ
dadʰnā
yuktaṃ
sa
-mākṣikam
\\ 80 \\
Verse: 81
Halfverse: ab
etad
udvartanaṃ
kāryaṃ
puṣṭi
-varṇa
-bala
-pradam
\
Halfverse: cd
gaura
-sarṣapa
-kalkena
snānīyauṣadʰibʰiś
ca
saḥ
\\ 81 \\
Halfverse: aV
etad
utsādanaṃ
kāryaṃ
Halfverse: dV2
snānair
auṣadʰibʰiś
ca
saḥ
Verse: 82
Halfverse: ab
snāyād
r̥tu
-sukʰais
toyair
jīvanīyopasādʰitaiḥ
\
Halfverse: cd
gandʰa
-mālyādikāṃ
bʰūṣām
a
-lakṣmī
-nāśanīṃ
bʰajet
\\ 82 \\
Halfverse: cV
gandʰa
-mālyādikair
bʰūṣām
Verse: 83
Halfverse: ab
suhr̥dāṃ
darśanaṃ
gīta
-vāditrotsava
-saṃśrutiḥ
\
Halfverse: cd
vastayaḥ
kṣīra
-sarpīṃṣi
madya
-māṃsa
-su
-śīla
-tā
\\ 83 \\
Halfverse: dV
madyaṃ
māṃsaṃ
su
-śīla
-tā
Verse: 83x
Halfverse: ab
daiva
-vyapāśrayaṃ
tat
tad
atʰarvoktaṃ
ca
pūjitam
\\
83xab
\\
Adhyaya: 6
Cikitsāstʰāna
6
Verse: 1
Halfverse: ab
āmāśayotkleśa
-bʰavāḥ
prāyaś
cʰardyo
hitaṃ
tataḥ
\
Halfverse: cd
laṅgʰanaṃ
prāg
r̥te
vāyor
vamanaṃ
tatra
yojayet
\\ 1 \\
Halfverse: bV
prāyaś
cʰardyo
hitaṃ
matam
Verse: 2
Halfverse: ab
balino
bahu
-doṣasya
vamataḥ
pratataṃ
bahu
\
Halfverse: cd
tato
virekaṃ
krama
-śo
hr̥dyaṃ
madyaiḥ
pʰalāmbubʰiḥ
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
kṣīrair
vā
saha
sa
hy
ūrdʰvaṃ
gataṃ
doṣaṃ
nayaty
adʰaḥ
\
Halfverse: cd
śamanaṃ
cauṣadʰaṃ
rūkṣa
-dur
-balasya
tad
eva
tu
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
pariśuṣkaṃ
priyaṃ
sātmyam
annaṃ
lagʰu
ca
śasyate
\
Halfverse: cd
upavāsas
tatʰā
yūṣā
rasāḥ
kāmbalikāḥ
kʰalāḥ
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
śākāni
lehā
bʰojyāni
rāga
-ṣāḍava
-pānakāḥ
\
Halfverse: cd
bʰakṣyāḥ
śuṣkā
vicitrāś
ca
pʰalāni
snāna
-gʰarṣaṇam
\\ 5 \\
Verse: 6
Halfverse: ab
gandʰāḥ
su
-gandʰayo
gandʰa
-pʰala
-puṣpānna
-pāna
-jāḥ
\
Halfverse: cd
bʰukta
-mātrasya
sahasā
mukʰe
śītāmbu
-secanam
\\ 6 \\
Verse: 7
Halfverse: ab
hanti
māruta
-jāṃ
cʰardiṃ
sarpiḥ
pītaṃ
sa
-saindʰavam
\
Halfverse: cd
kiñ
-cid
-uṣṇaṃ
viśeṣeṇa
sa
-kāsa
-hr̥daya
-dravām
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
vyoṣa
-tri
-lavaṇāḍʰyaṃ
vā
siddʰaṃ
vā
dāḍimāmbunā
\
Halfverse: cd
sa
-śuṇṭʰī
-dadʰi
-dʰānyena
śr̥taṃ
tulyāmbu
vā
payaḥ
\\ 8 \\
Halfverse: dV
śr̥taṃ
tulyāmbunā
payaḥ
Halfverse: dV2
pītaṃ
tulyāmbunā
payaḥ
Verse: 9
Halfverse: ab
vyakta
-saindʰava
-sarpir
vā
pʰalāmlo
vaiṣkiro
rasaḥ
\
Halfverse: cd
snigdʰaṃ
ca
bʰojanaṃ
śuṇṭʰī
-dadʰi
-dāḍima
-sādʰitam
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
koṣṇaṃ
sa
-lavaṇaṃ
cātra
hitaṃ
sneha
-virecanam
\
Halfverse: cd
pitta
-jāyāṃ
virekārtʰaṃ
drākṣekṣu
-sva
-rasais
trivr̥t
\\ 10 \\
Verse: 11
Halfverse: ab
sarpir
vā
tailvakaṃ
yojyaṃ
vr̥ddʰaṃ
ca
śleṣma
-dʰāma
-gam
\
Halfverse: cd
ūrdʰvam
eva
haret
pittaṃ
svādu
-tiktair
viśuddʰi
-mān
\\ 11 \\
Verse: 12
Halfverse: ab
piben
mantʰaṃ
yavāgūṃ
vā
lājaiḥ
sa
-madʰu
-śarkarām
\
Halfverse: cd
mudga
-jāṅgala
-jair
adyād
vyañjanaiḥ
śāli
-ṣaṣṭikam
\\ 12 \\
Halfverse: bV
lājaiḥ
sa
-madʰu
-śarkaraiḥ
Verse: 13
Halfverse: ab
mr̥d
-bʰr̥ṣṭa
-loṣṭa
-prabʰavaṃ
su
-śītaṃ
salilaṃ
pibet
\
Halfverse: cd
mudgośīra
-kaṇā
-dʰānyaiḥ
saha
vā
saṃstʰitaṃ
niśām
\\ 13 \\
Verse: 14
Halfverse: ab
drākṣā
-rasaṃ
rasaṃ
vekṣor
guḍūcy
-ambu
payo
'pi
vā
\
Halfverse: cd
jambv
-āmra
-pallavośīra
-vaṭa
-śuṅgāvaroha
-jaḥ
\\ 14 \\
Halfverse: aV
drākṣā
-rasaṃ
rasaṃ
cekṣor
Halfverse: dV2
-vaṭa
-śr̥ṅgāvaroha
-jaḥ
Verse: 15
Halfverse: ab
kvātʰaḥ
kṣaudra
-yutaḥ
pītaḥ
śīto
vā
viniyaccʰati
\
Halfverse: cd
cʰardiṃ
jvaram
atīsāraṃ
mūrcʰāṃ
tr̥ṣṇāṃ
ca
dur
-jayām
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
dʰātrī
-rasena
vā
śītaṃ
piben
mudga
-dalāmbu
vā
\
Halfverse: cd
kola
-majja
-sitā
-lājā
-makṣikā
-viṭ
-kaṇāñjanam
\\ 16 \\
Halfverse: cV
kola
-majja
-sitā
-lākṣā
-
Halfverse: dV2
-makṣikā
-viṭ
-rasāñjanam
Verse: 17
Halfverse: ab
lihyāt
kṣaudreṇa
patʰyāṃ
vā
drākṣāṃ
vā
badarāṇi
vā
\
Halfverse: cd
kapʰa
-jāyāṃ
vamen
nimba
-kr̥ṣṇā
-piṇḍīta
-sarṣapaiḥ
\\ 17 \\
Verse: 18
Halfverse: ab
yuktena
koṣṇa
-toyena
dur
-balaṃ
copavāsayet
\
Halfverse: cd
āragvadʰādi
-niryūhaṃ
śītaṃ
kṣaudra
-yutaṃ
pibet
\\ 18 \\
Halfverse: cV
āragvadʰāder
niryūhaṃ
Verse: 19
Halfverse: ab
mantʰān
yavair
vā
bahu
-śaś
cʰardi
-gʰnauṣadʰa
-bʰāvitaiḥ
\
Halfverse: cd
kapʰa
-gʰnam
annaṃ
hr̥dyaṃ
ca
rāgāḥ
sārjaka
-bʰūstr̥ṇāḥ
\\ 19 \\
Verse: 20
Halfverse: ab
līḍʰaṃ
manaḥśilā
-kr̥ṣṇā
-maricaṃ
bījapūrakāt
\
Halfverse: cd
sva
-rasena
kapittʰasya
sa
-kṣaudreṇa
vamiṃ
jayet
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
kʰādet
kapittʰaṃ
sa
-vyoṣaṃ
madʰunā
vā
durālabʰām
\
Halfverse: cd
lihyān
marica
-cocailā
-go
-śakr̥d
-rasa
-mākṣikam
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
anukūlopacāreṇa
yāti
dviṣṭārtʰa
-jā
śamam
\
Halfverse: cd
kr̥mi
-jā
kr̥mi
-hr̥d
-roga
-gaditaiś
ca
bʰiṣag
-jitaiḥ
\\ 22 \\
Verse: 22x
Halfverse: ab
yatʰā
-svaṃ
pariśeṣāś
ca
tat
-kr̥tāś
ca
tatʰāmayāḥ
\\
22xab
\\
Verse: 23
Halfverse: ab
cʰardi
-prasaṅgena
hi
mātariśvā
dʰātu
-kṣayāt
kopam
upaity
avaśyam
\
Halfverse: cd
kuryād
ato
'smin
vamanāti
-yoga
-proktaṃ
vidʰiṃ
stambʰana
-br̥ṃhaṇīyam
\\ 23 \\
Halfverse: cV
kuryād
ato
'smin
vamanāti
-yoge
Halfverse: dV2
proktaṃ
vidʰiṃ
stambʰana
-br̥ṃhaṇīyam
Verse: 24
Halfverse: ab
sarpir
-guḍā
māṃsa
-rasā
gʰr̥tāni
kalyāṇaka
-try
-ūṣaṇa
-jīvanāni
\
Halfverse: cd
payāṃsi
patʰyopahitāni
lehāś
cʰardiṃ
prasaktāṃ
praśamaṃ
nayanti
\\ 24 \\
Halfverse: aV
sarpir
guḍo
māṃsa
-rasā
gʰr̥tāni
Verse: 24+1
Halfverse: ab
iti
cʰardi
-cikitsitam
atʰa
hr̥d
-roga
-cikitsitam
\\ 24+1 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
hr̥d
-roge
vāta
-je
tailaṃ
mastu
-sauvīra
-takra
-vat
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
tailaṃ
ca
lavaṇaiḥ
siddʰaṃ
sa
-mūtrāmlaṃ
tatʰā
-guṇam
\\ 26 \\
Halfverse: ab
pibet
sukʰoṣṇaṃ
sa
-viḍaṃ
gulmānāhārti
-jic
ca
tat
\
Halfverse: cd
tailaṃ
ca
lavaṇaiḥ
siddʰaṃ
sa
-mūtrāmlaṃ
tatʰā
-guṇam
\\ 26 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
bilvaṃ
rāsnāṃ
yavān
kolaṃ
devadāruṃ
punarnavām
\
Halfverse: cd
kulattʰān
pañca
-mūlaṃ
ca
paktvā
tasmin
pacej
jale
\\ 27 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
tailaṃ
tan
nāvane
pāne
vastau
ca
viniyojayet
\
Halfverse: cd
śuṇṭʰī
-vayaḥstʰā
-lavaṇa
-kāyastʰā
-hiṅgu
-pauṣkaraiḥ
\\ 28 \\
Halfverse: cV
śuṇṭʰī
-kayastʰā
-lavaṇa
-
Halfverse: cV2
-vayaḥstʰā
-hiṅgu
-pauṣkaraiḥ
Verse: 29
Halfverse: ab
patʰyayā
ca
śr̥taṃ
pārśva
-hr̥d
-rujā
-gulma
-jid
gʰr̥tam
\
Halfverse: cd
sauvarcalasya
dvi
-pale
patʰyā
-pañcāśad
-anvite
\\ 29 \\
Verse: 30
Halfverse: ab
gʰr̥tasya
sādʰitaḥ
prastʰo
hr̥d
-roga
-śvāsa
-gulma
-jit
\
Halfverse: cd
dāḍimaṃ
kr̥ṣṇa
-lavaṇaṃ
śuṇṭʰī
-hiṅgv
-amla
-vetasam
\\ 30 \\
Halfverse: bV
hr̥d
-roga
-śvāsa
-gulma
-hr̥t
Halfverse: dV2
śuṇṭʰī
hiṅgv
amla
-vetasaḥ
Verse: 31
Halfverse: ab
apatantraka
-hr̥d
-roga
-śvāsa
-gʰnaṃ
cūrṇam
uttamam
\
Halfverse: cd
puṣkarāhva
-śaṭʰī
-śuṇṭʰī
-bījapūra
-jaṭābʰayāḥ
\\ 31 \\
Verse: 32
Halfverse: ab
pītāḥ
kalkī
-kr̥tāḥ
kṣāra
-gʰr̥tāmla
-lavaṇair
yutāḥ
\
Halfverse: cd
vikartikā
-śūla
-harāḥ
kvātʰaḥ
koṣṇaś
ca
tad
-guṇaḥ
\\ 32 \\
Verse: 33
Halfverse: ab
yavānī
-lavaṇa
-kṣāra
-vacājājy
-auṣadʰaiḥ
kr̥taḥ
\
Halfverse: cd
sa
-pūtidāru
-bījāhva
-palāśa
-śaṭʰi
-pauṣkaraiḥ
\\ 33 \\
Halfverse: cV
sa
pūtidāru
-bījāhva
-
Halfverse: dV2
-vijayā
-śaṭʰi
-pauṣkaraiḥ
Verse: 33+(1)
Halfverse: ab
yava
-kṣāro
yavānī
ca
pibed
uṣṇena
vāriṇā
\
Halfverse: cd
etena
vāta
-jaṃ
śūlaṃ
gulmaṃ
caiva
cirottʰitam
\\ 33+(1) \\
Verse: 33+(1x)
Halfverse: ab
bʰidyate
sapta
-rātreṇa
pavanena
yatʰā
gʰanaḥ
\\
33+(1x)ab
\\
Verse: 34
Halfverse: ab
pañca
-kola
-śaṭʰī
-patʰyā
-guḍa
-bījāhva
-pauṣkaram
\
Halfverse: cd
vāruṇī
-kalkitaṃ
bʰr̥ṣṭaṃ
yamake
lavaṇānvitam
\\ 34 \\
Verse: 35
Halfverse: ab
hr̥t
-pārśva
-yoni
-śūleṣu
kʰāded
gulmodareṣu
ca
\
Halfverse: cd
snigdʰāś
ceha
hitāḥ
svedāḥ
saṃskr̥tāni
gʰr̥tāni
ca
\\ 35 \\
Halfverse: dV
saṃskr̥tāni
gʰr̥tāni
tu
Verse: 36
Halfverse: ab
lagʰunā
pañca
-mūlena
śuṇṭʰyā
vā
sādʰitaṃ
jalam
\
Halfverse: cd
vāruṇī
-dadʰi
-maṇḍaṃ
vā
dʰānyāmlaṃ
vā
pibet
tr̥ṣi
\\ 36 \\
Halfverse: cV
vāruṇīṃ
dadʰi
-maṇḍaṃ
vā
Verse: 37
Halfverse: ab
sāyāma
-stambʰa
-śūlāme
hr̥di
māruta
-dūṣite
\
Halfverse: cd
kriyaiṣā
sa
-dravāyāma
-pramohe
tu
hitā
rasāḥ
\\ 37 \\
Verse: 38
Halfverse: ab
snehāḍʰyās
tittiri
-krauñca
-śikʰi
-vartaka
-dakṣa
-jāḥ
\
Halfverse: cd
balā
-tailaṃ
sa
-hr̥d
-rogaḥ
pibed
vā
su
-kumārakam
\\ 38 \\
Halfverse: aV
snehādyās
tittiri
-krauñca
-
Verse: 39
Halfverse: ab
yaṣṭy
-āhva
-śata
-pākaṃ
vā
mahā
-snehaṃ
tatʰottamam
\
Halfverse: cd
rāsnā
-jīvaka
-jīvantī
-balā
-vyāgʰrī
-punarnavaiḥ
\\ 39 \\
Verse: 40
Halfverse: ab
bʰārgī
-stʰirā
-vacā
-vyoṣair
mahā
-snehaṃ
vipācayet
\
Halfverse: cd
dadʰi
-pādaṃ
tatʰāmlaiś
ca
lābʰataḥ
sa
niṣevitaḥ
\\ 40 \\
Verse: 41
Halfverse: ab
tarpaṇo
br̥ṃhaṇo
balyo
vāta
-hr̥d
-roga
-nāśanaḥ
\
Halfverse: cd
dīpte
'gnau
sa
-dravāyāme
hr̥d
-roge
vātike
hitam
\\ 41 \\
Verse: 42
Halfverse: ab
kṣīraṃ
dadʰi
guḍaḥ
sarpir
audakānūpam
āmiṣam
\
Halfverse: cd
etāny
eva
ca
varjyāni
hr̥d
-rogeṣu
caturṣv
api
\\ 42 \\
Verse: 43
Halfverse: ab
śeṣeṣu
stambʰa
-jāḍyāma
-saṃyukte
'pi
ca
vātike
\
Halfverse: cd
kapʰānubandʰe
tasmiṃs
tu
rūkṣoṣṇām
ācaret
kriyām
\\ 43 \\
Verse: 44
Halfverse: ab
paitte
drākṣekṣu
-niryāsa
-sitā
-kṣaudra
-parūṣakaiḥ
\
Halfverse: cd
yukto
vireko
hr̥dyaḥ
syāt
kramaḥ
śuddʰe
ca
pitta
-hā
\\ 44 \\
Halfverse: cV
yukto
vireco
hr̥dyaḥ
syāt
Verse: 45
Halfverse: ab
kṣata
-pitta
-jvaroktaṃ
ca
bāhyāntaḥ
parimārjanam
\
Halfverse: cd
kaṭvī
-madʰuka
-kalkaṃ
ca
pibet
sa
-sitam
ambʰasā
\\ 45 \\
Verse: 46
Halfverse: ab
śreyasī
-śarkarā
-drākṣā
-jīvakarṣabʰakotpalaiḥ
\
Halfverse: cd
balā
-kʰarjūra
-kākolī
-medā
-yugmaiś
ca
sādʰitam
\\ 46 \\
Verse: 47
Halfverse: ab
sa
-kṣīraṃ
māhiṣaṃ
sarpiḥ
pitta
-hr̥d
-roga
-nāśanam
\
Halfverse: cd
prapauṇḍarīka
-madʰuka
-bisa
-grantʰi
-kaserukāḥ
\\ 47 \\
Verse: 48
Halfverse: ab
sa
-śuṇṭʰī
-śaivalās
tābʰiḥ
sa
-kṣīraṃ
vipaced
gʰr̥tam
\
Halfverse: cd
śītaṃ
sa
-madʰu
tac
ceṣṭaṃ
svādu
-varga
-kr̥taṃ
ca
yat
\\ 48 \\
Verse: 49
Halfverse: ab
vastiṃ
ca
dadyāt
sa
-kṣaudraṃ
tailaṃ
madʰuka
-sādʰitam
\
Halfverse: cd
kapʰodbʰave
vamet
svinnaḥ
picumanda
-vacāmbʰasā
\\ 49 \\
Halfverse: aV
vastiṃ
ca
dadyāt
sa
-kṣaudra
-
Halfverse: bV2
-tailaṃ
madʰuka
-sādʰitam
Halfverse: dV3
picumanda
-vacāmbunā
Verse: 50
Halfverse: ab
kulattʰa
-dʰanvottʰa
-rasa
-tīkṣṇa
-madya
-yavāśanaḥ
\
Halfverse: cd
pibec
cūrṇaṃ
vacā
-hiṅgu
-lavaṇa
-dvaya
-nāgarāt
\\ 50 \\
Verse: 51
Halfverse: ab
sailā
-yavānaka
-kaṇā
-yava
-kṣārāt
sukʰāmbunā
\
Halfverse: cd
pʰala
-dʰānyāmla
-kaulattʰa
-yūṣa
-mūtrāsavais
tatʰā
\\ 51 \\
Halfverse: aV
sailā
-yavānika
-kaṇā
-
Verse: 52
Halfverse: ab
puṣkarāhvābʰayā
-śuṇṭʰī
-śaṭʰī
-rāsnā
-vacā
-kaṇāt
\
Halfverse: cd
kvātʰaṃ
tatʰābʰayā
-śuṇṭʰī
-mādrī
-pītadru
-kaṭpʰalāt
\\ 52 \\
Halfverse: bC
-śaṭʰī
-rāsnā
-vacā
-kaṇā
-
Halfverse: cC
-kvātʰaṃ
tatʰābʰayā
-śuṇṭʰī
-
Verse: 53
Halfverse: ab
kvātʰe
rohītakāśvattʰa
-kʰadirodumbarārjune
\
Halfverse: cd
sa
-palāśa
-vaṭe
vyoṣa
-trivr̥c
-cūrṇānvite
kr̥taḥ
\\ 53 \\
Verse: 54
Halfverse: ab
sukʰodakānu
-pānaś
ca
lehaḥ
kapʰa
-vikāra
-hā
\
Halfverse: cd
śleṣma
-gulmoditājyāni
kṣārāṃś
ca
vividʰān
pibet
\\ 54 \\
Halfverse: aV
sukʰodakānu
-pānasya
Verse: 55
Halfverse: ab
prayojayec
cʰilāhvaṃ
vā
brāhmaṃ
vātra
rasāyanam
\
Halfverse: cd
tatʰāmalaka
-lehaṃ
vā
prāśaṃ
vāgastya
-nirmitam
\\ 55 \\
Halfverse: bV
brāhmaṃ
cātra
rasāyanam
Halfverse: dV2
prāśyaṃ
vāgastya
-nirmitam
Halfverse: dV3
prāśyaṃ
cāgastya
-nirmitam
Verse: 56
Halfverse: ab
syāc
cʰūlaṃ
yasya
bʰukte
'ti
jīryaty
alpaṃ
jarāṃ
gate
\
Halfverse: cd
śāmyet
sa
kuṣṭʰa
-kr̥mijil
-lavaṇa
-dvaya
-tilvakaiḥ
\\ 56 \\
Halfverse: aV
syāc
cʰūlaṃ
yasya
bʰukte
'nne
Verse: 57
Halfverse: ab
sa
-devadārv
-ativiṣaiś
cūrṇam
uṣṇāmbunā
pibet
\
Halfverse: cd
yasya
jīrṇe
'dʰikaṃ
snehaiḥ
sa
virecyaḥ
pʰalaiḥ
punaḥ
\\ 57 \\
Verse: 58
Halfverse: ab
jīryaty
anne
tatʰā
mūlais
tīkṣṇaiḥ
śūle
sadādʰike
\
Halfverse: cd
prāyo
'nilo
ruddʰa
-gatiḥ
kupyaty
āmāśaye
gataḥ
\\ 58 \\
Halfverse: dV
kupyaty
āmāśaye
tataḥ
Halfverse: dV2
kupyaty
āmāśaye
yataḥ
Verse: 59
Halfverse: ab
tasyānulomanaṃ
kāryaṃ
śuddʰi
-laṅgʰana
-pācanaiḥ
\
Halfverse: cd
kr̥mi
-gʰnam
auṣadʰaṃ
sarvaṃ
kr̥mi
-je
hr̥dayāmaye
\\ 59 \\
Halfverse: dV
kr̥mi
-je
ca
hr̥d
-āmaye
Verse: 60
Halfverse: ab
tr̥ṣṇāsu
vāta
-pitta
-gʰno
vidʰiḥ
prāyeṇa
śasyate
\
Halfverse: cd
sarvāsu
śīto
bāhyāntas
tatʰā
śamana
-śodʰanaḥ
\\ 60 \\
Halfverse: bV
vidʰiḥ
prāyeṇa
yujyate
Halfverse: dV2
tatʰā
śamana
-śodʰanam
Verse: 61
Halfverse: ab
divyāmbu
śītaṃ
sa
-kṣaudraṃ
tad
-vad
bʰaumaṃ
ca
tad
-guṇam
\
Halfverse: cd
nirvāpitaṃ
tapta
-loṣṭa
-kapāla
-sikatādibʰiḥ
\\ 61 \\
Verse: 62
Halfverse: ab
sa
-śarkaraṃ
vā
kvatʰitaṃ
pañca
-mūlena
vā
jalam
\
Halfverse: cd
darbʰa
-pūrveṇa
mantʰaś
ca
praśasto
lāja
-saktubʰiḥ
\\ 62 \\
Verse: 63
Halfverse: ab
vāṭyaś
cāma
-yavaiḥ
śītaḥ
śarkarā
-mākṣikānvitaḥ
\
Halfverse: cd
yavāgūḥ
śālibʰis
tad
-vat
kodravaiś
ca
ciran
-tanaiḥ
\\ 63 \\
Verse: 64
Halfverse: ab
śītena
śīta
-vīryaiś
ca
dravyaiḥ
siddʰena
bʰojanam
\
Halfverse: cd
himāmbu
-pariṣiktasya
payasā
sa
-sitā
-madʰu
\\ 64 \\
Verse: 65
Halfverse: ab
rasaiś
cān
-amla
-lavaṇair
jāṅgalair
gʰr̥ta
-bʰarjitaiḥ
\
Halfverse: cd
mudgādīnāṃ
tatʰā
yūṣair
jīvanīya
-rasānvitaiḥ
\\ 65 \\
Halfverse: aV
rasaiś
cān
-alpa
-lavaṇair
Verse: 66
Halfverse: ab
nasyaṃ
kṣīra
-gʰr̥taṃ
siddʰaṃ
śītair
ikṣos
tatʰā
rasaḥ
\
Halfverse: cd
nirvāpaṇāś
ca
gaṇḍūṣāḥ
sūtra
-stʰānoditā
hitāḥ
\\ 66 \\
Halfverse: bV
śītair
ikṣos
tatʰā
rasaiḥ
Halfverse: bV2
śītair
ikṣos
tatʰā
rase
Verse: 67
Halfverse: ab
dāha
-jvaroktā
lepādyā
nirīha
-tvaṃ
mano
-ratiḥ
\
Halfverse: cd
mahā
-sarid
-dʰradādīnāṃ
darśana
-smaraṇāni
ca
\\ 67 \\
Halfverse: dV
darśana
-smaraṇādi
ca
Verse: 68
Halfverse: ab
tr̥ṣṇāyāṃ
pavanottʰāyāṃ
sa
-guḍaṃ
dadʰi
śasyate
\
Halfverse: cd
rasāś
ca
br̥ṃhaṇāḥ
śītā
vidāry
-ādi
-gaṇāmbu
ca
\\ 68 \\
Halfverse: dV
vidāry
-ādi
-gaṇāmbu
vā
Verse: 69
Halfverse: ab
pitta
-jāyāṃ
sitā
-yuktaḥ
pakvodumbara
-jo
rasaḥ
\
Halfverse: cd
tat
-kvātʰo
vā
himas
tad
-vac
cʰārivādi
-gaṇāmbu
vā
\\ 69 \\
Verse: 70
Halfverse: ab
tad
-vidʰaiś
ca
gaṇaiḥ
śīta
-kaṣāyān
sa
-sitā
-madʰūn
\
Halfverse: cd
madʰurair
auṣadʰais
tad
-vat
kṣīri
-vr̥kṣaiś
ca
kalpitān
\\ 70 \\
Verse: 71
Halfverse: ab
bījapūraka
-mr̥dvīkā
-vaṭa
-vetasa
-pallavān
\
Halfverse: cd
mūlāni
kuśa
-kāśānāṃ
yaṣṭy
-āhvaṃ
ca
jale
śr̥tam
\\ 71 \\
Verse: 72
Halfverse: ab
jvaroditaṃ
vā
drākṣādi
pañca
-sārāmbu
vā
pibet
\
Halfverse: cd
kapʰodbʰavāyāṃ
vamanaṃ
nimba
-prasava
-vāriṇā
\\ 72 \\
Verse: 73
Halfverse: ab
bilvāḍʰakī
-pañca
-kola
-darbʰa
-pañcaka
-sādʰitam
\
Halfverse: cd
jalaṃ
pibed
rajanyā
vā
siddʰaṃ
sa
-kṣaudra
-śarkaram
\\ 73 \\
Halfverse: bV
-darbʰa
-kaccʰaka
-sādʰitam
Halfverse: cV2
jalaṃ
pibed
rajanyāṃ
vā
Verse: 74
Halfverse: ab
mudga
-yūṣaṃ
ca
sa
-vyoṣa
-paṭolī
-nimba
-pallavam
\
Halfverse: cd
yavānnaṃ
tīkṣṇa
-kavaḍa
-nasya
-lehāṃś
ca
śīlayet
\\ 74 \\
Verse: 75
Halfverse: ab
sarvair
āmāc
ca
tad
dʰantrī
kriyeṣṭā
vamanaṃ
tatʰā
\
Halfverse: cd
try
-ūṣaṇāruṣkara
-vacā
-pʰalāmloṣṇāmbu
-mastubʰiḥ
\\ 75 \\
Verse: 76
Halfverse: ab
annātyayān
maṇḍam
uṣṇaṃ
himaṃ
mantʰaṃ
ca
kāla
-vit
\
Halfverse: cd
tr̥ṣi
śramān
māṃsa
-rasaṃ
mantʰaṃ
vā
sa
-sitaṃ
pibet
\\ 76 \\
Halfverse: dV
madyaṃ
vā
sa
-sitaṃ
pibet
Verse: 77
Halfverse: ab
ātapāt
sa
-sitaṃ
mantʰaṃ
yava
-kola
-ja
-saktubʰiḥ
\
Halfverse: cd
sarvāṇy
aṅgāni
limpec
ca
tila
-piṇyāka
-kāñjikaiḥ
\\ 77 \\
Verse: 78
Halfverse: ab
śīta
-snānāc
ca
madyāmbu
pibet
tr̥ṇ
-mān
guḍāmbu
vā
\
Halfverse: cd
madyād
ardʰa
-jalaṃ
madyaṃ
snāto
'mla
-lavaṇair
yutam
\\ 78 \\
Halfverse: aV
śīta
-snānāt
tu
madyāmbu
Halfverse: bV2
pibet
tr̥ḍ
-vān
guḍāmbu
vā
Halfverse: dV3
snāto
'mla
-lavaṇāyutam
Verse: 79
Halfverse: ab
sneha
-tīkṣṇa
-tarāgnis
tu
sva
-bʰāva
-śiśiraṃ
jalam
\
Halfverse: cd
snehād
uṣṇāmbv
a
-jīrṇāt
tu
jīrṇān
maṇḍaṃ
pipāsitaḥ
\\ 79 \\
Halfverse: aV
snehāt
tīkṣṇa
-tarāgnis
tu
Verse: 80
Halfverse: ab
pibet
snigdʰānna
-tr̥ṣito
hima
-spardʰi
guḍodakam
\
Halfverse: cd
gurv
-ādy
-annena
tr̥ṣitaḥ
pītvoṣṇāmbu
tad
ullikʰet
\\ 80 \\
Verse: 81
Halfverse: ab
kṣaya
-jāyāṃ
kṣaya
-hitaṃ
sarvaṃ
br̥ṃhaṇam
auṣadʰam
\
Halfverse: cd
kr̥śa
-dur
-bala
-rūkṣāṇāṃ
kṣīraṃ
cʰāgo
raso
'tʰa
-vā
\\ 81 \\
Verse: 82
Halfverse: ab
kṣīraṃ
ca
sordʰva
-vātāyāṃ
kṣaya
-kāsa
-haraiḥ
śr̥tam
\
Halfverse: cd
rogopasargāj
jātāyāṃ
dʰānyāmbu
sa
-sitā
-madʰu
\\ 82 \\
Halfverse: cV
rogopasarga
-jātāyāṃ
Verse: 83
Halfverse: ab
pāne
praśastaṃ
sarvā
ca
kriyā
rogādy
-apekṣayā
\
Halfverse: cd
tr̥ṣyan
pūrvāmaya
-kṣīṇo
na
labʰeta
jalaṃ
yadi
\\ 83 \\
Halfverse: cV
tr̥ṣṇan
pūrvāmaya
-kṣīṇo
Halfverse: cC
tr̥ṣṇak
pūrvāmaya
-kṣīṇo
Verse: 84
Halfverse: ab
maraṇaṃ
dīrgʰa
-rogaṃ
vā
prāpnuyāt
tvaritaṃ
tataḥ
\
Halfverse: cd
sātmyānna
-pāna
-bʰaiṣajyais
tr̥ṣṇāṃ
tasya
jayet
purā
\\ 84 \\
Halfverse: dV
tr̥ṣṇāṃ
tasya
jayet
puras
Verse: 84x
Halfverse: ab
tasyāṃ
jitāyām
anyo
'pi
vyādʰiḥ
śakyaś
cikitsitum
\\
84xab
\\
Adhyaya: 7
Cikitsāstʰāna
7
Verse: 1
Halfverse: ab
yaṃ
doṣam
adʰikaṃ
paśyet
tasyādau
pratikārayet
\
Halfverse: cd
kapʰa
-stʰānānupūrvyā
ca
tulya
-doṣe
madātyaye
\\ 1 \\
Halfverse: cV
kapʰa
-stʰānānupūrvyā
tu
Verse: 2
Halfverse: ab
pitta
-māruta
-pary
-antaḥ
prāyeṇa
hi
madātyayaḥ
\
Halfverse: cd
hīna
-mitʰyāti
-pītena
yo
vyādʰir
upajāyate
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
sama
-pītena
tenaiva
sa
madyenopaśāmyati
\
Halfverse: cd
madyasya
viṣa
-sādr̥śyād
viṣaṃ
tūtkarṣa
-vr̥ttibʰiḥ
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
tīkṣṇādibʰir
guṇair
yogād
viṣāntaram
apekṣate
\
Halfverse: cd
tīkṣṇoṣṇenāti
-mātreṇa
pītenāmla
-vidāhinā
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
madyenānna
-rasa
-kledo
vidagdʰaḥ
kṣāra
-tāṃ
gataḥ
\
Halfverse: cd
yān
kuryān
mada
-tr̥ṇ
-moha
-jvarāntar
-dāha
-vibʰramān
\\ 5 \\
Verse: 6
Halfverse: ab
madyotkliṣṭena
doṣeṇa
ruddʰaḥ
srotaḥsu
mārutaḥ
\
Halfverse: cd
su
-tīvrā
vedanā
yāś
ca
śirasy
astʰiṣu
saṃdʰiṣu
\\ 6 \\
Verse: 7
Halfverse: ab
jīrṇāma
-madya
-doṣasya
prakāṅkṣā
-lāgʰave
sati
\
Halfverse: cd
yaugikaṃ
vidʰi
-vad
yuktaṃ
madyam
eva
nihanti
tān
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
kṣāro
hi
yāti
mādʰuryaṃ
śīgʰram
amlopasaṃhitaḥ
\
Halfverse: cd
madyam
amleṣu
ca
śreṣṭʰaṃ
doṣa
-viṣyandanād
alam
\\ 8 \\
Halfverse: dV
doṣa
-visrāvaṇād
alam
Verse: 9
Halfverse: ab
tīkṣṇoṣṇādyaiḥ
purā
proktair
dīpanādyais
tatʰā
guṇaiḥ
\
Halfverse: cd
sātmya
-tvāc
ca
tad
evāsya
dʰātu
-sāmya
-karaṃ
param
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
saptāham
aṣṭa
-rātraṃ
vā
kuryāt
pānātyayauṣadʰam
\
Halfverse: cd
jīryaty
etāvatā
pānaṃ
kālena
vi
-patʰāśritam
\\ 10 \\
Verse: 11
Halfverse: ab
paraṃ
tato
'nubadʰnāti
yo
rogas
tasya
bʰeṣajam
\
Halfverse: cd
yatʰā
-yatʰaṃ
prayuñjīta
kr̥ta
-pānātyayauṣadʰaḥ
\\ 11 \\
Halfverse: dV
kr̥ta
-pānātyayauṣadʰam
Verse: 12
Halfverse: ab
tatra
vātolbaṇe
madyaṃ
dadyāt
piṣṭa
-kr̥taṃ
yutam
\
Halfverse: cd
bījapūraka
-vr̥kṣāmla
-kola
-dāḍima
-dīpyakaiḥ
\\ 12 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
yavānī
-hapuṣājājī
-vyoṣa
-tri
-lavaṇārdrakaiḥ
\
Halfverse: cd
śūlya
-māṃsair
harītakaiḥ
sneha
-vadbʰiś
ca
saktubʰiḥ
\\ 13 \\
Halfverse: bV
-vyoṣa
-tri
-lavaṇārjakaiḥ
Halfverse: cV2
śūlya
-māṃsair
haritakaiḥ
Verse: 14
Halfverse: ab
uṣṇa
-snigdʰāmla
-lavaṇā
medya
-māṃsa
-rasā
hitāḥ
\
Halfverse: cd
āmrāmrātaka
-peśībʰiḥ
saṃskr̥tā
rāga
-ṣāḍavāḥ
\\ 14 \\
Halfverse: aV
uṣṇāḥ
snigdʰāmla
-lavaṇā
Halfverse: bV2
madya
-māṃsa
-rasā
hitāḥ
Halfverse: dV3
saṃskr̥tā
rāga
-kʰāṇḍavāḥ
Verse: 15
Halfverse: ab
godʰūma
-māṣa
-vikr̥tir
mr̥duś
citrā
mukʰa
-priyā
\
Halfverse: cd
ārdrikārdraka
-kulmāṣa
-śukta
-māṃsādi
-garbʰiṇī
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
surabʰir
lavaṇā
śītā
nir
-gadā
vāccʰa
-vāruṇī
\
Halfverse: cd
sva
-raso
dāḍimāt
kvātʰaḥ
pañca
-mūlāt
kanīyasaḥ
\\ 16 \\
Halfverse: bV
nigadā
vāccʰa
-vāruṇī
Verse: 17
Halfverse: ab
śuṇṭʰī
-dʰānyāt
tatʰā
mastu
śuktāmbʰo
-'ccʰāmla
-kāñjikam
\
Halfverse: cd
abʰyaṅgodvartana
-snānam
uṣṇaṃ
prāvaraṇaṃ
gʰanam
\\ 17 \\
Verse: 18
Halfverse: ab
gʰanaś
cāguru
-jo
dʰūpaḥ
paṅkaś
cāguru
-kuṅkumaḥ
\
Halfverse: cd
kucoru
-śroṇi
-śālinyo
yauvanoṣṇāṅga
-yaṣṭayaḥ
\\ 18 \\
Verse: 19
Halfverse: ab
harṣeṇāliṅgane
yuktāḥ
priyāḥ
saṃvāhaneṣu
ca
\
Halfverse: cd
pittolbaṇe
bahu
-jalaṃ
śārkaraṃ
madʰu
vā
yutam
\\ 19 \\
Verse: 20
Halfverse: ab
rasair
dāḍima
-kʰarjūra
-bʰavya
-drākṣā
-parūṣa
-jaiḥ
\
Halfverse: cd
su
-śītaṃ
sa
-sitā
-saktu
yojyaṃ
tādr̥k
ca
pānakam
\\ 20 \\
Halfverse: bV
-bʰavya
-drākṣā
-parūṣakaiḥ
Verse: 22
Halfverse: bV2
-paṭolī
-dāḍimair
api
Verse: 21
Halfverse: ab
svādu
-varga
-kaṣāyair
vā
yuktaṃ
madyaṃ
sa
-mākṣikam
\
Halfverse: cd
śāli
-ṣaṣṭikam
aśnīyāc
cʰaśājaiṇa
-kapiñjalaiḥ
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
satīna
-mudgāmalaka
-paṭolī
-dāḍimai
rasaiḥ
\
Halfverse: cd
kapʰa
-pittaṃ
samutkliṣṭam
ullikʰet
tr̥ḍ
-vidāha
-vān
\\ 22 \\
Verse: 23
Halfverse: ab
pītvāmbu
śītaṃ
madyaṃ
vā
bʰūrīkṣu
-rasa
-saṃyutam
\
Halfverse: cd
drākṣā
-rasaṃ
vā
saṃsargī
tarpaṇādiḥ
paraṃ
hitaḥ
\\ 23 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
tatʰāgnir
dīpyate
tasya
doṣa
-śeṣānna
-pācanaḥ
\
Halfverse: cd
kāse
sa
-rakta
-niṣṭʰīve
pārśva
-stana
-rujāsu
ca
\\ 24 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
tr̥ṣṇāyāṃ
sa
-vidāhāyāṃ
sotkleśe
hr̥dayorasi
\
Halfverse: cd
guḍūcī
-bʰadra
-mustānāṃ
paṭolasyātʰa
-vā
rasam
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
sa
-śr̥ṅgaveraṃ
yuñjīta
tittiri
-pratibʰojanam
\
Halfverse: cd
tr̥ṣyate
cāti
bala
-vad
vāta
-pitte
samuddʰate
\\ 26 \\
Halfverse: aV
sa
-nāgaraṃ
yojayeta
Verse: 27
Halfverse: ab
dadyād
drākṣā
-rasaṃ
pānaṃ
śītaṃ
doṣānulomanam
\
Halfverse: cd
jīrṇe
'dyān
madʰurāmlena
ccʰāga
-māṃsa
-rasena
ca
\\ 27 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
tr̥ṣy
alpa
-śaḥ
piben
madyaṃ
madaṃ
rakṣan
bahūdakam
\
Halfverse: cd
musta
-dāḍima
-lājāmbu
jalaṃ
vā
parṇinī
-śr̥tam
\\ 28 \\
Verse: 29
Halfverse: ab
pāṭaly
-utpala
-kandair
vā
sva
-bʰāvād
eva
vā
himam
\
Halfverse: cd
madyāti
-pānād
ab
-dʰātau
kṣīṇe
tejasi
coddʰate
\\ 29 \\
Halfverse: aV
paṭoly
-utpala
-kandair
vā
Verse: 30
Halfverse: ab
yaḥ
śuṣka
-gala
-tālv
-oṣṭʰo
jihvāṃ
niṣkr̥ṣya
ceṣṭate
\
Halfverse: cd
pāyayet
kāmato
'mbʰas
taṃ
niśītʰa
-pavanāhatam
\\ 30 \\
Verse: 31
Halfverse: ab
kola
-dāḍima
-vr̥kṣāmla
-cukrīkā
-cukrikā
-rasaḥ
\
Halfverse: cd
pañcāmlako
mukʰālepaḥ
sadyas
tr̥ṣṇāṃ
niyaccʰati
\\ 31 \\
Verse: 32
Halfverse: ab
tvacaṃ
prāptaś
ca
pānoṣmā
pitta
-raktābʰimūrcʰitaḥ
\
Halfverse: cd
dāhaṃ
prakurute
gʰoraṃ
tatrāti
-śiśiro
vidʰiḥ
\\ 32 \\
Halfverse: aV
tvacaṃ
prāptas
tu
pānoṣmā
Halfverse: aV2
tvacaṃ
prāptaḥ
sa
pānoṣmā
Verse: 33
Halfverse: ab
a
-śāmyati
rasais
tr̥pte
rohiṇīṃ
vyadʰayet
sirām
\
Halfverse: cd
ullekʰanopavāsābʰyāṃ
jayec
cʰleṣmolbaṇaṃ
pibet
\\ 33 \\
Verse: 34
Halfverse: ab
śītaṃ
śuṇṭʰī
-stʰirodīcya
-duḥsparśānya
-tamodakam
\
Halfverse: cd
nir
-āmaṃ
kṣudʰitaṃ
kāle
pāyayed
bahu
-mākṣikam
\\ 34 \\
Verse: 35
Halfverse: ab
śārkaraṃ
madʰu
vā
jīrṇam
ariṣṭaṃ
sīdʰum
eva
vā
\
Halfverse: cd
rūkṣa
-tarpaṇa
-saṃyuktaṃ
yavānī
-nāgarānvitam
\\ 35 \\
Verse: 36
Halfverse: ab
yūṣeṇa
yava
-godʰūmaṃ
tanunālpena
bʰojayet
\
Halfverse: cd
uṣṇāmla
-kaṭu
-tiktena
kaulattʰenālpa
-sarpiṣā
\\ 36 \\
Halfverse: cV
uṣṇāmbu
-kaṭu
-tiktena
Verse: 37
Halfverse: ab
śuṣka
-mūlaka
-jaiś
cʰāgai
rasair
vā
dʰanva
-cāriṇām
\
Halfverse: cd
sāmla
-vetasa
-vr̥kṣāmla
-paṭolī
-vyoṣa
-dāḍimaiḥ
\\ 37 \\
Halfverse: dV
-pāṭalī
-vyoṣa
-dāḍimaiḥ
Verse: 38
Halfverse: ab
prabʰūta
-śuṇṭʰī
-marica
-haritārdraka
-peśikam
\
Halfverse: cd
bījapūra
-rasādy
-amla
-bʰr̥ṣṭa
-nī
-rasa
-vartitam
\\ 38 \\
Verse: 39
Halfverse: ab
karīra
-karamardādi
rociṣṇu
bahu
-śālanam
\
Halfverse: cd
pravyaktāṣṭāṅga
-lavaṇaṃ
vikalpita
-nimardakam
\\ 39 \\
Halfverse: dV
vikalpita
-vimardakam
Verse: 40
Halfverse: ab
yatʰāgni
bʰakṣayan
māṃsaṃ
mādʰavaṃ
nigadaṃ
pibet
\
Halfverse: cd
sitā
-sauvarcalājājī
-tintiḍīkāmla
-vetasam
\\ 40 \\
Halfverse: bV
mādʰavaṃ
nir
-gadaṃ
pibet
Verse: 41
Halfverse: ab
tvag
-elā
-maricārdʰāṃśam
aṣṭāṅga
-lavaṇaṃ
hitam
\
Halfverse: cd
sroto
-viśuddʰy
-agni
-karaṃ
kapʰa
-prāye
madātyaye
\\ 41 \\
Verse: 42
Halfverse: ab
rūkṣoṣṇodvartanodgʰarṣa
-snāna
-bʰojana
-laṅgʰanaiḥ
\
Halfverse: cd
sa
-kāmābʰiḥ
saha
strībʰir
yuktyā
jāgaraṇena
ca
\\ 42 \\
Verse: 43
Halfverse: ab
madātyayaḥ
kapʰa
-prāyaḥ
śīgʰraṃ
samupaśāmyati
\
Halfverse: cd
yad
idaṃ
karma
nirdiṣṭaṃ
pr̥tʰag
doṣa
-balaṃ
prati
\\ 43 \\
Verse: 44
Halfverse: ab
saṃnipāte
daśa
-vidʰe
tac
cʰeṣe
'pi
vikalpayet
\
Halfverse: cd
tvaṅ
-nāgapuṣpa
-magadʰā
-maricājāji
-dʰānyakaiḥ
\\ 44 \\
Verse: 45
Halfverse: ab
parūṣaka
-madʰūkailā
-surāhvaiś
ca
sitānvitaiḥ
\
Halfverse: cd
sa
-kapittʰa
-rasaṃ
hr̥dyaṃ
pānakaṃ
śaśi
-bodʰitam
\\ 45 \\
Verse: 46
Halfverse: ab
madātyayeṣu
sarveṣu
peyaṃ
rucy
-agni
-dīpanam
\
Halfverse: cd
nā
-vikṣobʰya
mano
madyaṃ
śarīram
a
-vihanya
vā
\\ 46 \\
Halfverse: cV
nā
-kṣobʰya
hi
mano
madyaṃ
Halfverse: dV2
śarīram
a
-vihatya
vā
Verse: 47
Halfverse: ab
kuryān
madātyayaṃ
tasmād
iṣyate
harṣaṇī
kriyā
\
Halfverse: cd
saṃśuddʰi
-śamanādyeṣu
mada
-doṣaḥ
kr̥teṣv
api
\\ 47 \\
Verse: 48
Halfverse: ab
na
cec
cʰāmyet
kapʰe
kṣīṇe
jāte
daurbalya
-lāgʰave
\
Halfverse: cd
tasya
madya
-vidagdʰasya
vāta
-pittādʰikasya
ca
\\ 48 \\
Verse: 49
Halfverse: ab
grīṣmopataptasya
taror
yatʰā
varṣaṃ
tatʰā
payaḥ
\
Halfverse: cd
madya
-kṣīṇasya
hi
kṣīṇaṃ
kṣīram
āśv
eva
puṣyati
\\ 49 \\
Halfverse: cV
madya
-kṣīṇasya
hi
kṣīraṃ
Halfverse: dV2
pītam
āśv
eva
puṣyati
Verse: 50
Halfverse: ab
ojas
tulyaṃ
guṇaiḥ
sarvair
viparītaṃ
ca
madyataḥ
\
Halfverse: cd
payasā
vihate
roge
bale
jāte
nivartayet
\\ 50 \\
Halfverse: cV
payasā
vijite
roge
Verse: 51
Halfverse: ab
kṣīra
-prayogaṃ
madyaṃ
ca
krameṇālpālpam
ācaret
\
Halfverse: cd
na
vikṣaya
-dʰvaṃsakottʰaiḥ
spr̥śetopadravair
yatʰā
\\ 51 \\
Halfverse: cV
na
viṭ
-kṣaya
-dʰvaṃsakottʰaiḥ
Halfverse: dV2
spr̥śyetopadravair
yatʰā
Verse: 52
Halfverse: ab
tayos
tu
syād
gʰr̥taṃ
kṣīraṃ
vastayo
br̥ṃhaṇāḥ
śivāḥ
\
Halfverse: cd
abʰyaṅgodvartana
-snānāny
anna
-pānaṃ
ca
vāta
-jit
\\ 52 \\
Verse: 53
Halfverse: ab
yukta
-madyasya
madyottʰo
na
vyādʰir
upajāyate
\
Halfverse: cd
ato
'sya
vakṣyate
yogo
yaḥ
sukʰāyaiva
kevalam
\\ 53 \\
Verse: 54
Halfverse: ab
āśvinaṃ
yā
mahat
tejo
balaṃ
sārasvataṃ
ca
yā
\
Halfverse: cd
dadʰāty
aindraṃ
ca
yā
vīryaṃ
prabʰāvaṃ
vaiṣṇavaṃ
ca
yā
\\ 54 \\
Verse: 55
Halfverse: ab
astraṃ
makara
-ketor
yā
puruṣārtʰo
balasya
yā
\
Halfverse: cd
sautrāmaṇyāṃ
dvi
-ja
-mukʰe
yā
hutāśe
ca
hvayate
\\ 55 \\
Halfverse: bV
puruṣārtʰo
balasya
ca
Verse: 56
Halfverse: ab
yā
sarvauṣadʰi
-saṃpūrṇān
matʰyamānāt
surāsuraiḥ
\
Halfverse: cd
mahoda
-dʰeḥ
samudbʰūtā
śrī
-śaśāṅkāmr̥taiḥ
saha
\\ 56 \\
Verse: 57
Halfverse: ab
madʰu
-mādʰava
-maireya
-sīdʰu
-gauḍāsavādibʰiḥ
\
Halfverse: cd
mada
-śaktim
an
-ujjʰantī
yā
rūpair
bahubʰiḥ
stʰitā
\\ 57 \\
Halfverse: cV
mada
-śaktim
a
-tyajantī
Verse: 58
Halfverse: ab
yām
āsvādya
vilāsinyo
yatʰārtʰaṃ
nāma
bibʰrati
\
Halfverse: cd
kulāṅganāpi
yāṃ
pītvā
nayaty
uddʰata
-mānasā
\\ 58 \\
Halfverse: aV
yām
āsādya
vilāsinyo
Verse: 59
Halfverse: ab
an
-aṅgāliṅgitair
aṅgaiḥ
kvāpi
ceto
muner
api
\
Halfverse: cd
taraṅga
-bʰaṅga
-bʰrū
-kuṭī
-tarjanair
māninī
-manaḥ
\\ 59 \\
Verse: 60
Halfverse: ab
ekaṃ
prasādya
kurute
yā
dvayor
api
nirvr̥tim
\
Halfverse: cd
yatʰā
-kāmaṃ
bʰaṭāvāpti
-parihr̥ṣṭāpsaro
-gaṇe
\\ 60 \\
Halfverse: cV
yatʰā
-kāma
-bʰaṭāvāpti
-
Verse: 61
Halfverse: ab
tr̥ṇa
-vat
puruṣā
yuddʰe
yām
āsvādya
tyajanty
asūn
\
Halfverse: cd
yāṃ
śīlayitvāpi
ciraṃ
bahu
-dʰā
bahu
-vigrahām
\\ 61 \\
Halfverse: bV
yām
āsādya
tyajanty
asūn
Verse: 62
Halfverse: ab
nityaṃ
harṣāti
-vegena
tat
-pūrvam
iva
sevate
\
Halfverse: cd
śokodvegā
-rati
-bʰayair
yāṃ
dr̥ṣṭvā
nābʰibʰūyate
\\ 62 \\
Verse: 63
Halfverse: ab
goṣṭʰī
-mahotsavodyānaṃ
na
yasyāḥ
śobʰate
vinā
\
Halfverse: cd
smr̥tvā
smr̥tvā
ca
bahu
-śo
viyuktaḥ
śocate
yayā
\\ 63 \\
Halfverse: cV
smr̥tvā
tu
yāṃ
ca
bahu
-śo
Verse: 64
Halfverse: ab
a
-prasannāpi
yā
prītyai
prasannā
svarga
eva
yā
\
Halfverse: cd
apīndraṃ
manyate
duḥ
-stʰaṃ
hr̥daya
-stʰitayā
yayā
\\ 64 \\
Verse: 65
Halfverse: ab
a
-nirdeśya
-sukʰāsvādā
svayaṃ
-vedyaiva
yā
param
\
Halfverse: cd
iti
citrāsv
avastʰāsu
priyām
anukaroti
yā
\\ 65 \\
Verse: 66
Halfverse: ab
priyāti
-priya
-tāṃ
yāti
yat
priyasya
viśeṣataḥ
\
Halfverse: cd
yā
prītir
yā
ratir
vā
vāg
yā
puṣṭir
iti
ca
stutā
\\ 66 \\
Verse: 67
Halfverse: ab
deva
-dānava
-gandʰarva
-yakṣa
-rākṣasa
-mānuṣaiḥ
\
Halfverse: cd
pāna
-pravr̥ttau
satyāṃ
tu
tāṃ
surāṃ
vidʰinā
pibet
\\ 67 \\
Halfverse: bV
-yakṣa
-rākṣasa
-mānavaiḥ
Halfverse: bV2
-yakṣa
-rākṣasa
-mānavaiḥ
Verse: 68
Halfverse: ab
saṃbʰavanti
na
te
rogā
medo
-'nila
-kapʰodbʰavāḥ
\
Halfverse: cd
vidʰi
-yuktād
r̥te
madyād
ye
na
sidʰyanti
dāruṇāḥ
\\ 68 \\
Halfverse: aV
saṃbʰavanti
ca
ye
rogā
Halfverse: cV2
vidʰi
-yuktād
r̥te
madyāt
Halfverse: dV3
te
na
sidʰyanti
dāruṇāḥ
Verse: 69
Halfverse: ab
asti
dehasya
sāvastʰā
yasyāṃ
pānaṃ
nivāryate
\
Halfverse: cd
anya
-tra
madyān
nigadād
vividʰauṣadʰa
-saṃskr̥tāt
\\ 69 \\
Halfverse: dV
vividʰauṣadʰa
-saṃbʰr̥tāt
Verse: 70
Halfverse: ab
ānūpaṃ
jāṅgalaṃ
ṃāṃsaṃ
vidʰināpy
upakalpitam
\
Halfverse: cd
madyaṃ
sahāyam
a
-prāpya
samyak
pariṇamet
katʰam
\\ 70 \\
Verse: 71
Halfverse: ab
su
-tīvra
-māruta
-vyādʰi
-gʰātino
laśunasya
ca
\
Halfverse: cd
madya
-māṃsa
-viyuktasya
prayoge
syāt
kiyān
guṇaḥ
\\ 71 \\
Halfverse: dV
prayogaḥ
syāt
kiyān
guṇaḥ
Halfverse: dV2
prayogāt
syāt
kiyān
guṇaḥ
Verse: 72
Halfverse: ab
nigūḍʰa
-śalyāharaṇe
śastra
-kṣārāgni
-karmaṇi
\
Halfverse: cd
pīta
-madyaś
viṣahate
sukʰaṃ
vaidya
-vikattʰanām
\\ 72 \\
Halfverse: bV
śastra
-kṣārāgni
-karmasu
Verse: 73
Halfverse: ab
analottejanaṃ
rucyaṃ
śoka
-śrama
-vinodakam
\
Halfverse: cd
na
cātaḥ
param
asty
anyad
ārogya
-bala
-puṣṭi
-kr̥t
\\ 73 \\
Halfverse: bV
śoka
-śrama
-vinodanam
Verse: 74
Halfverse: ab
rakṣatā
jīvitaṃ
tasmāt
peyam
ātma
-vatā
sadā
\
Halfverse: cd
āśritopāśrita
-hitaṃ
paramaṃ
dʰarma
-sādʰanam
\\ 74 \\
Verse: 75
Halfverse: ab
snātaḥ
praṇamya
sura
-vipra
-gurūn
yatʰā
-svaṃ
vr̥ttiṃ
vidʰāya
ca
samasta
-parigrahasya
\
Halfverse: cd
āpāna
-bʰūmim
atʰa
gandʰa
-jalābʰiṣiktām
āhāra
-maṇḍapa
-samīpa
-gatāṃ
śrayet
\\ 75 \\
Verse: 76
Halfverse: ab
sv
-āstr̥te
'tʰa
śayane
kamanīye
mitra
-bʰr̥tya
-ramaṇī
-samavetaḥ
\
Halfverse: cd
svaṃ
yaśaḥ
katʰaka
-cāraṇa
-saṃgʰair
uddʰataṃ
niśamayann
ati
-lokam
\\ 76 \\
Verse: 77
Halfverse: ab
vilāsinīnāṃ
ca
vilāsa
-śobʰi
gītaṃ
sa
-nr̥tyaṃ
kala
-tūrya
-gʰoṣaiḥ
\
Halfverse: cd
kāñcī
-kalāpaiś
cala
-kiṅkiṇīkaiḥ
krīḍā
-vihaṅgaiś
ca
kr̥tānunādam
\\ 77 \\
Halfverse: bV
gītaṃ
sa
-nr̥ttaṃ
kala
-tūrya
-gʰoṣaiḥ
Halfverse: cV2
kāñcī
-kalāpaiḥ
spʰuṭa
-kiṅkiṇīkaiḥ
Verse: 78
Halfverse: ab
maṇi
-kanaka
-samuttʰair
āvaneyair
vicitraiḥ
\\
78a
\\
Halfverse: aV
maṇi
-kanaka
-samuttʰair
aupageyair
vicitraiḥ
Halfverse: aV2
maṇi
-kanaka
-samuttʰaiḥ
pāna
-pātrair
vicitraiḥ
Halfverse: cd
sa
-jala
-vividʰa
-lekʰa
-kṣauma
-vastrāvr̥tāṅgaiḥ
\\
78b
\\
Halfverse: bV
sa
-jala
-vividʰa
-bʰakti
-kṣauma
-vastrāvr̥tāṅgaiḥ
Halfverse: c
api
muni
-jana
-citta
-kṣobʰa
-saṃpādinībʰiś
\\
78c
\\
Halfverse: d
cakita
-hariṇa
-lola
-prekṣaṇībʰiḥ
priyābʰiḥ
\\
78d
\\
Halfverse: dV
cakita
-hariṇa
-lola
-prekṣaṇābʰiḥ
priyābʰiḥ
Verse: 79
Halfverse: ab
stana
-nitamba
-kr̥tād
ati
-gauravād
alasam
ākulam
īśvara
-saṃbʰramāt
\
Halfverse: cd
iti
gataṃ
dadʰatībʰir
a
-saṃstʰitaṃ
taruṇa
-citta
-vilobʰana
-kārmaṇam
\\ 79 \\
Verse: 80
Halfverse: ab
yauvanāsava
-mattābʰir
vilāsādʰiṣṭʰitātmabʰiḥ
\
Halfverse: cd
saṃcāryamāṇaṃ
yuga
-pat
tanv
-aṅgībʰir
itas
-tataḥ
\\ 80 \\
Verse: 81
Halfverse: ab
tāla
-vr̥nta
-nalinī
-dalānilaiḥ
śītalī
-kr̥tam
atīva
śītalaiḥ
\
Halfverse: cd
darśane
'pi
vidadʰad
vaśānugam
svāditaṃ
kim
uta
citta
-janmanaḥ
\\ 81 \\
Halfverse: dV
sevitaṃ
kim
uta
citta
-janmanaḥ
Verse: 82
Halfverse: ab
cūta
-rasendu
-mr̥gaiḥ
kr̥ta
-vāsaṃ
mallikayojjvalayā
ca
sa
-nātʰam
\
Halfverse: cd
spʰāṭika
-śukti
-gataṃ
sa
-taraṅgaṃ
kāntam
an
-aṅgam
ivodvahad
aṅgam
\\ 82 \\
Halfverse: bV
mallikayojjvalayātʰa
sa
-nātʰam
Halfverse: cV2
spʰāṭika
-śukti
-gataṃ
su
-taraṅgaṃ
Verse: 83
Halfverse: ab
tālīśādyaṃ
cūrṇam
elādikaṃ
vā
hr̥dyaṃ
prāśya
prāg
vayaḥ
-stʰāpanaṃ
vā
\
Halfverse: cd
tat
-prārtʰibʰyo
bʰūmi
-bʰāge
su
-mr̥ṣṭe
toyonmiśraṃ
dāpayitvā
tataś
ca
\\ 83 \\
Halfverse: bV
hr̥dyaṃ
prāśyaṃ
prāg
vayaḥ
-stʰāpanaṃ
vā
Verse: 84
Halfverse: ab
dʰr̥ti
-mān
smr̥ti
-mān
nityam
an
-ūnādʰikam
ācaran
\
Halfverse: cd
ucitenopacāreṇa
sarvam
evopapādayan
\\ 84 \\
Halfverse: bV
a
-nyūnādʰikam
ācaran
Halfverse: cV2
uditenopacāreṇa
Halfverse: dV3
sarvam
evopapālayan
Verse: 85
Halfverse: ab
jita
-vikasitāsita
-saro
-ja
-nayana
-saṃkrānti
-vardʰita
-śrīkam
\
Halfverse: cd
kāntā
-mukʰam
iva
saurabʰa
-hr̥ta
-madʰu
-pa
-gaṇaṃ
piben
madyam
\\ 85 \\
Halfverse: bV
-ja
-nayana
-saṃkrānta
-vardʰita
-śrīkam
Halfverse: bV2
-ja
-nayanaṃ
sat
kānti
-vardʰita
-śrīkam
Verse: 86
Halfverse: ab
pītvaivaṃ
caṣaka
-dvayaṃ
parijanaṃ
san
-mānya
sarvaṃ
tato
\\
86a
\\
Halfverse: aV
pītvaivaṃ
caṣaka
-trayaṃ
parijanaṃ
san
-mānya
sarvaṃ
tato
Halfverse: aV
pītvaivaṃ
caṣaka
-dvayaṃ
parijanaṃ
saṃbʰāvya
sarvaṃ
tato
Halfverse: cd
gatvāhāra
-bʰuvaṃ
puraḥ
su
-bʰiṣajo
bʰuñjīta
bʰūyo
'tra
ca
\\
86b
\\
Halfverse: c
māṃsāpūpa
-gʰr̥tārdrakādi
-haritair
yuktaṃ
sa
-sauvarcalair
\\
86c
\\
Halfverse: d
dvis
trir
vā
niśi
cālpam
eva
vanitā
-saṃvalganārtʰaṃ
pibet
\\
86d
\\
Verse: 87
Halfverse: ab
rahasi
dayitām
aṅke
kr̥tvā
bʰujāntara
-pīḍanāt
\\
87a
\\
Halfverse: cd
pulakita
-tanuṃ
jāta
-svedāṃ
sa
-kampa
-payo
-dʰarām
\\
87b
\\
Halfverse: c
yadi
sa
-rabʰasaṃ
sīdʰor
vāraṃ
na
pāyayate
kr̥tī
\\
87c
\\
Halfverse: cV
yadi
sa
-rabʰasaṃ
sīdʰūdgāraṃ
na
pāyayate
kr̥tī
Halfverse: d
kim
anubʰavati
kleśa
-prāyaṃ
tato
gr̥ha
-tantra
-tām
\\
87d
\\
Halfverse: dV
kim
anubʰavati
kleśa
-prāyāṃ
vr̥tʰā
gr̥ha
-tantra
-tām
Halfverse: dV
kim
anubʰavati
kleśa
-prāyāṃ
tadā
gr̥ha
-tantra
-tām
Verse: 88
Halfverse: ab
vara
-tanu
-vaktra
-saṃgati
-su
-gandʰi
-taraṃ
sarakam
\\
88a
\\
Halfverse: cd
drutam
iva
padma
-rāga
-maṇim
āsava
-rūpa
-dʰaram
\\
88b
\\
Halfverse: c
bʰavati
rati
-śrameṇa
ca
madaḥ
pibato
'lpam
api
\\
88c
\\
Halfverse: d
kṣayam
ata
ojasaḥ
pariharan
sa
śayīta
param
\\
88d
\\
Verse: 89
Halfverse: ab
ittʰaṃ
yuktyā
piban
madyaṃ
na
tri
-vargād
vihīyate
\
Halfverse: cd
a
-sāra
-saṃsāra
-sukʰaṃ
paramaṃ
cādʰigaccʰati
\\ 89 \\
Verse: 90
Halfverse: ab
aiśvaryasyopabʰogo
'yaṃ
spr̥haṇīyaḥ
surair
api
\
Halfverse: cd
anya
-tʰā
hi
vipatsu
syāt
paścāt
tāpendʰanaṃ
dʰanam
\\ 90 \\
Halfverse: cV
anya
-tʰā
hi
vipatsv
asya
Verse: 91
Halfverse: ab
upabʰogena
rahito
bʰoga
-vān
iti
nindyate
\
Halfverse: cd
nirmito
'ti
-kad
-aryo
'yaṃ
vidʰinā
nidʰi
-pālakaḥ
\\ 91 \\
Verse: 92
Halfverse: ab
tasmād
vyavastʰayā
pānaṃ
pānasya
satataṃ
hitam
\
Halfverse: cd
jitvā
viṣaya
-lubdʰānām
indriyāṇāṃ
sva
-tantra
-tām
\\ 92 \\
Halfverse: aV
tasmād
avastʰayā
pānaṃ
Verse: 93
Halfverse: ab
vidʰir
vasu
-matām
eṣa
bʰaviṣyad
-vasavas
tu
ye
\
Halfverse: cd
yatʰopapatti
tair
madyaṃ
pātavyaṃ
mātrayā
hitam
\\ 93 \\
Verse: 94
Halfverse: ab
yāvad
dr̥ṣṭer
na
saṃbʰrāntir
yāvan
na
kṣobʰate
manaḥ
\
Halfverse: cd
tāvad
eva
virantavyaṃ
madyād
ātma
-vatā
sadā
\\ 94 \\
Verse: 95
Halfverse: ab
abʰyaṅgodvartana
-snāna
-vāsa
-dʰūpānulepanaiḥ
\
Halfverse: cd
snigdʰoṣṇair
bʰāvitaś
cānnaiḥ
pānaṃ
vātottaraḥ
pibet
\\ 95 \\
Verse: 96
Halfverse: ab
śītopacārair
vividʰair
madʰura
-snigdʰa
-śītalaiḥ
\
Halfverse: cd
paittiko
bʰāvitaś
cānnaiḥ
piban
madyaṃ
na
sīdati
\\ 96 \\
Verse: 97
Halfverse: ab
upacārair
a
-śiśirair
yava
-godʰūma
-bʰuk
pibet
\
Halfverse: cd
ślaiṣmiko
dʰanva
-jair
māṃsair
madyaṃ
māricikaiḥ
saha
\\ 97 \\
Halfverse: cV
ślaiṣmiko
jāṅgalair
māṃsair
Halfverse: dV2
madyaṃ
maricakaiḥ
saha
Verse: 98
Halfverse: ab
tatra
vāte
hitaṃ
madyaṃ
prāyaḥ
paiṣṭika
-gauḍikam
\
Halfverse: cd
pitte
sāmbʰo
madʰu
kapʰe
mārdvīkāriṣṭa
-mādʰavam
\\ 98 \\
Halfverse: dV
mādʰvīkāriṣṭa
-mādʰavam
Verse: 99
Halfverse: ab
prāk
pibec
cʰlaiṣmiko
madyaṃ
bʰuktasyopari
paittikaḥ
\
Halfverse: cd
vātikas
tu
piben
madʰye
sama
-doṣo
yatʰeccʰayā
\\ 99 \\
Halfverse: dV
sama
-doṣo
yatʰeccʰati
Halfverse: dV2
sama
-doṣo
yad
-r̥ccʰayā
Verse: 100
Halfverse: ab
madeṣu
vāta
-pitta
-gʰnaṃ
prāyo
mūrcʰāsu
ceṣyate
\
Halfverse: cd
sarva
-trāpi
viśeṣeṇa
pittam
evopalakṣayet
\\ 100 \\
Verse: 101
Halfverse: ab
śītāḥ
pradehā
maṇayaḥ
sekā
vyajana
-mārutāḥ
\
Halfverse: cd
sitā
drākṣekṣu
-kʰarjūra
-kāśmarya
-sva
-rasāḥ
payaḥ
\\ 101 \\
Verse: 102
Halfverse: ab
siddʰaṃ
madʰura
-vargeṇa
rasā
yūṣāḥ
sa
-dāḍimāḥ
\
Halfverse: cd
ṣaṣṭikāḥ
śālayo
raktā
yavāḥ
sarpiś
ca
jīvanam
\\ 102 \\
Verse: 103
Halfverse: ab
kalyāṇakaṃ
mahā
-tiktaṃ
ṣaṭ
-palaṃ
payasāgnikaḥ
\
Halfverse: cd
pippalyo
vā
śilāhvaṃ
vā
rasāyana
-vidʰānataḥ
\\ 103 \\
Verse: 104
Halfverse: ab
tri
-pʰalā
vā
prayoktavyā
sa
-gʰr̥ta
-kṣaudra
-śarkarā
\
Halfverse: cd
prasakta
-vegeṣu
hitaṃ
mukʰa
-nāsāvarodʰanam
\\ 104 \\
Verse: 105
Halfverse: ab
pibed
vā
mānuṣī
-kṣīraṃ
tena
dadyāc
ca
nāvanam
\
Halfverse: cd
mr̥ṇāla
-bisa
-kr̥ṣṇā
vā
lihyāt
kṣaudreṇa
sābʰayāḥ
\\ 105 \\
Halfverse: aV
pibed
vā
mānuṣaṃ
kṣīraṃ
Verse: 106
Halfverse: ab
durālabʰāṃ
vā
mustaṃ
vā
śītena
salilena
vā
\
Halfverse: cd
piben
marica
-kolāstʰi
-majjośīrāhikesaram
\\ 106 \\
Verse: 107
Halfverse: ab
dʰātrī
-pʰala
-rase
siddʰaṃ
patʰyā
-kvātʰena
vā
gʰr̥tam
\
Halfverse: cd
kuryāt
kriyāṃ
yatʰoktāṃ
ca
yatʰā
-doṣa
-balodayam
\\ 107 \\
Verse: 108
Halfverse: ab
pañca
karmāṇi
ceṣṭāni
secanaṃ
śoṇitasya
ca
\
Halfverse: cd
sat
-tvasyālambanaṃ
jñānam
a
-gr̥ddʰir
viṣayeṣu
ca
\\ 108 \\
Verse: 109
Halfverse: ab
madeṣv
ati
-pravr̥ddʰeṣu
mūrcʰāyeṣu
ca
yojayet
\
Halfverse: cd
tīkṣṇaṃ
saṃnyāsa
-vihitaṃ
viṣa
-gʰnaṃ
viṣa
-jeṣu
ca
\\ 109 \\
Halfverse: cV
karma
saṃnyāsa
-vihitaṃ
Halfverse: dV2
viṣa
-gʰnaṃ
viṣa
-jeṣu
tu
Verse: 110
Halfverse: ab
āśu
prayojyaṃ
saṃnyāse
su
-tīkṣṇaṃ
nasyam
añjanam
\
Halfverse: cd
dʰūmaḥ
pradʰamanaṃ
todaḥ
sūcībʰiś
ca
nakʰāntare
\\ 110 \\
Halfverse: cV
dʰūmaṃ
pradʰamanaṃ
todaḥ
Halfverse: dV2
sūcībʰiś
ca
nakʰāntaraiḥ
Verse: 111
Halfverse: ab
keśānāṃ
luñcanaṃ
dāho
daṃśo
daśana
-vr̥ścikaiḥ
\
Halfverse: cd
kaṭv
-amla
-gālanaṃ
vaktre
kapikaccʰv
-avagʰarṣaṇam
\\ 111 \\
Halfverse: dV
kapikaccʰvāvagʰarṣaṇam
Verse: 112
Halfverse: ab
uttʰito
labdʰa
-saṃjñaś
ca
laśuna
-sva
-rasaṃ
pibet
\
Halfverse: cd
kʰādet
sa
-vyoṣa
-lavaṇaṃ
bījapūraka
-kesaram
\\ 112 \\
Verse: 113
Halfverse: ab
lagʰv
-anna
-prati
tīkṣṇoṣṇam
adyāt
sroto
-viśuddʰaye
\
Halfverse: cd
vismāpanaiḥ
saṃsmaraṇaiḥ
priya
-śravaṇa
-darśanaiḥ
\\ 113 \\
Halfverse: aV
lagʰv
annaṃ
kaṭu
-tīkṣṇoṣṇam
Verse: 114
Halfverse: ab
paṭubʰir
gīta
-vāditra
-śabdair
vyāyāma
-śīlanaiḥ
\
Halfverse: cd
sraṃsanollekʰanair
dʰūmaiḥ
śoṇitasyāvasecanaiḥ
\\ 114 \\
Verse: 115
Halfverse: ab
upācaret
taṃ
pratatam
anubandʰa
-bʰayāt
punaḥ
\
Halfverse: cd
tasya
saṃrakṣitavyaṃ
ca
manaḥ
pralaya
-hetutaḥ
\\ 115 \\
Adhyaya: 8
Cikitsāstʰāna
8
Verse: 1
Halfverse: ab
kāle
sādʰāraṇe
vy
-abʰre
nāti
-dur
-balam
arśasam
\
Halfverse: cd
viśuddʰa
-koṣṭʰaṃ
lagʰv
-alpam
anulomanam
āśitam
\\ 1 \\
Halfverse: cV
viśuddʰa
-koṣṭʰaṃ
lagʰv
-annam
Verse: 2
Halfverse: ab
śuciṃ
kr̥ta
-svasty
-ayanaṃ
mukta
-viṇ
-mūtram
a
-vyatʰam
\
Halfverse: cd
śayane
pʰalake
vānya
-narotsaṅge
vyapāśritam
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
pūrveṇa
kāyenottānaṃ
praty
-āditya
-gudaṃ
samam
\
Halfverse: cd
samunnata
-kaṭī
-deśam
atʰa
yantraṇa
-vāsasā
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
saktʰnoḥ
śiro
-dʰarāyāṃ
ca
parikṣiptam
r̥ju
stʰitam
\
Halfverse: cd
ālambitaṃ
paricaraiḥ
sarpiṣābʰyakta
-pāyave
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
tato
'smai
sarpiṣābʰyaktaṃ
nidadʰyād
r̥ju
yantrakam
\
Halfverse: cd
śanair
anu
-sukʰaṃ
pāyau
tato
dr̥ṣṭvā
pravāhaṇāt
\\ 5 \\
Verse: 6
Halfverse: ab
yantre
praviṣṭaṃ
dur
-nāma
plota
-guṇṭʰitayānu
ca
\
Halfverse: cd
śalākayotpīḍya
bʰiṣag
yatʰokta
-vidʰinā
dahet
\\ 6 \\
Halfverse: aV
yantre
praviṣṭe
dur
-nāma
Verse: 7
Halfverse: ab
kṣāreṇaivārdram
itarat
kṣāreṇa
jvalanena
vā
\
Halfverse: cd
mahad
vā
balinaś
cʰittvā
vīta
-yantram
atʰāturam
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
sv
-abʰyakta
-pāyu
-jagʰanam
avagāhe
nidʰāpayet
\
Halfverse: cd
nir
-vāta
-mandira
-stʰasya
tato
'syācāram
ādiśet
\\ 8 \\
Halfverse: cV
nir
-vātāgāra
-saṃstʰasya
Verse: 9
Halfverse: ab
ekaikam
iti
saptāhāt
saptāhāt
samupācaret
\
Halfverse: cd
prāg
dakṣiṇaṃ
tato
vāmam
arśaḥ
pr̥ṣṭʰāgra
-jaṃ
tataḥ
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
bahv
-arśasaḥ
su
-dagdʰasya
syād
vāyor
anuloma
-tā
\
Halfverse: cd
rucir
anne
'gni
-paṭu
-tā
svāstʰyaṃ
varṇa
-balodayaḥ
\\ 10 \\
Verse: 11
Halfverse: ab
vasti
-śūle
tv
adʰo
nābʰer
lepayec
cʰlakṣṇa
-kalkitaiḥ
\
Halfverse: cd
varṣābʰū
-kuṣṭʰa
-surabʰi
-miśi
-lohāmarāhvayaiḥ
\\ 11 \\
Verse: 12
Halfverse: ab
śakr̥n
-mūtra
-pratīgʰāte
pariṣekāvagāhayoḥ
\
Halfverse: cd
varaṇālambuṣair
aṇḍa
-gokaṇṭaka
-punarnavaiḥ
\\ 12 \\
Halfverse: aV
śakr̥n
-mūtra
-parīgʰāte
Verse: 13
Halfverse: ab
suṣavī
-surabʰībʰyāṃ
ca
kvātʰam
uṣṇaṃ
prayojayet
\
Halfverse: cd
sa
-sneham
atʰa
-vā
kṣīraṃ
tailaṃ
vā
vāta
-nāśanam
\\ 13 \\
Verse: 14
Halfverse: ab
yuñjītānnaṃ
śakr̥d
-bʰedi
snehān
vāta
-gʰna
-dīpanān
\
Halfverse: cd
atʰā
-prayojya
-dāhasya
nirgatān
kapʰa
-vāta
-jān
\\ 14 \\
Verse: 15
Halfverse: ab
sa
-stambʰa
-kaṇḍū
-ruk
-śopʰān
abʰyajya
guda
-kīlakān
\
Halfverse: cd
bilva
-mūlāgnika
-kṣāra
-kuṣṭʰaiḥ
siddʰena
secayet
\\ 15 \\
Halfverse: aV
saṃrambʰa
-kaṇḍū
-ruk
-śopʰān
Halfverse: aV2
saṃstambʰa
-kaṇḍū
-ruk
-śopʰān
Verse: 16
Halfverse: ab
tailenāhi
-biḍāloṣṭra
-varāha
-vasayātʰa
-vā
\
Halfverse: cd
svedayed
anu
piṇḍena
drava
-svedena
vā
punaḥ
\\ 16 \\
Verse: 16.1+(1)
Halfverse: ab
kāsīsaṃ
saindʰavaṃ
rāsnā
śuṇṭʰī
kuṣṭʰaṃ
ca
lāṅgalī
\
Halfverse: cd
śilābʰrakāśvamāraṃ
ca
jantuhr̥d
danti
-citrakau
\\ 16.1+(1) \\
Verse: 16.1+(2)
Halfverse: ab
haritālaṃ
tatʰā
svarṇakṣīrī
taiś
ca
pacet
samaiḥ
\
Halfverse: cd
tailaṃ
sudʰārka
-payasī
gavāṃ
mūtre
catur
-guṇe
\\ 16.1+(2) \\
Verse: 16.1+(3)
Halfverse: ab
etad
abʰyaṅgato
'rśāṃsi
kṣāra
-vat
pātayed
drutam
\
Halfverse: cd
kṣāra
-karma
-karaṃ
hy
etan
na
ca
dūṣayate
valīm
\\ 16.1+(3) \\
Verse: 17
Halfverse: ab
saktūnāṃ
piṇḍikābʰir
vā
snigdʰānāṃ
taila
-sarpiṣā
\
Halfverse: cd
rāsnāyā
hapuṣāyā
vā
piṇḍair
vā
kārṣṇyagandʰikaiḥ
\\ 17 \\
Halfverse: dV
piṇḍair
vā
kārṣakānvitaiḥ
Verse: 18
Halfverse: ab
arka
-mūlaṃ
śamī
-pattram
nr̥
-keśaḥ
sarpa
-kañcukam
\
Halfverse: cd
mārjāra
-carma
sarpiś
ca
dʰūpanaṃ
hitam
arśasām
\\ 18 \\
Verse: 19
Halfverse: ab
tatʰāśvagandʰā
surasā
br̥hatī
pippalī
gʰr̥tam
\
Halfverse: cd
dʰānyāmla
-piṣṭair
jīmūta
-bījais
taj
-jālakaṃ
mr̥du
\\ 19 \\
Verse: 20
Halfverse: ab
lepitaṃ
cʰāyayā
śuṣkaṃ
vartir
guda
-ja
-śātanī
\
Halfverse: cd
sa
-jāla
-mūla
-jīmūta
-lehe
vā
kṣāra
-saṃyute
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
guñjā
-sūraṇa
-kūṣmāṇḍa
-bījair
vartis
tatʰā
-guṇā
\
Halfverse: cd
snuk
-kṣīrārdra
-niśā
-lepas
tatʰā
go
-mūtra
-kalkitaiḥ
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
kr̥kavāku
-śakr̥t
-kr̥ṣṇā
-niśā
-guñjā
-pʰalais
tatʰā
\
Halfverse: cd
snuk
-kṣīra
-piṣṭaiḥ
ṣaḍgrantʰā
-halinī
-vāraṇāstʰibʰiḥ
\\ 22 \\
Verse: 23
Halfverse: ab
kulīraśr̥ṅgī
-vijayā
-kuṣṭʰāruṣkara
-tuttʰakaiḥ
\
Halfverse: cd
śigru
-mūlaka
-jair
bījaiḥ
pattrair
aśvagʰna
-nimba
-jaiḥ
\\ 23 \\
Halfverse: cV
śigru
-mūlaka
-bījair
vā
Verse: 24
Halfverse: ab
pīlu
-mūlena
bilvena
hiṅgunā
ca
samanvitaiḥ
\
Halfverse: cd
kuṣṭʰaṃ
śirīṣa
-bījāni
pippalyaḥ
saindʰavaṃ
guḍaḥ
\\ 24 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
arka
-kṣīraṃ
sudʰā
-kṣīraṃ
tri
-pʰalā
ca
pralepanam
\
Halfverse: cd
ārkaṃ
payaḥ
sudʰā
-kāṇḍaṃ
kaṭukālābu
-pallavāḥ
\\ 25 \\
Halfverse: aV
ārkaṃ
payaḥ
snuhī
-kāṇḍaṃ
Verse: 26
Halfverse: ab
karañjo
basta
-mūtraṃ
ca
lepanaṃ
śreṣṭʰam
arśasām
\
Halfverse: cd
ānuvāsanikair
lepaḥ
pippaly
-ādyaiś
ca
pūjitaḥ
\\ 26 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
ebʰir
evauṣadʰaiḥ
kuryāt
tailāny
abʰyañjanāya
ca
\
Halfverse: cd
dʰūpanālepanābʰyaṅgaiḥ
prasravanti
gudāṅkurāḥ
\\ 27 \\
Halfverse: aV
ebʰir
lepauṣadʰaiḥ
kuryāt
Halfverse: bV2
tailāny
abʰyañjanāni
ca
Verse: 28
Halfverse: ab
saṃcitaṃ
duṣṭa
-rudʰiraṃ
tataḥ
saṃpadyate
sukʰī
\
Halfverse: cd
a
-vartamānam
uccʰūna
-kaṭʰinebʰyo
hared
asr̥k
\\ 28 \\
Verse: 29
Halfverse: ab
arśobʰyo
jala
-jā
-śastra
-sūcī
-kūrcaiḥ
punaḥ
punaḥ
\
Halfverse: cd
śītoṣṇa
-snigdʰa
-rūkṣair
hi
na
vyādʰir
upaśāmyati
\\ 29 \\
Halfverse: cV
śītoṣṇa
-snigdʰa
-rūkṣādyair
Verse: 30
Halfverse: ab
rakte
duṣṭe
bʰiṣak
tasmād
raktam
evāvasecayet
\
Halfverse: cd
yo
jāto
go
-rasaḥ
kṣīrād
vahni
-cūrṇāvacūrṇitāt
\\ 30 \\
Halfverse: dV
bahu
-mūlāvacūrṇitāt
Verse: 31
Halfverse: ab
pibaṃs
tam
eva
tenaiva
bʰuñjāno
guda
-jān
jayet
\
Halfverse: cd
kovidārasya
mūlānāṃ
matʰitena
rajaḥ
piban
\\ 31 \\
Halfverse: dV
matʰitena
rajaḥ
pibet
Verse: 32
Halfverse: ab
aśnan
jīrṇe
ca
patʰyāni
mucyate
hata
-nāmabʰiḥ
\
Halfverse: cd
guda
-śvayatʰu
-śūlārto
mandāgnir
gaulmikān
pibet
\\ 32 \\
Verse: 33
Halfverse: ab
hiṅgv
-ādīn
anu
-takraṃ
vā
kʰāded
guḍa
-harītakīm
\
Halfverse: cd
takreṇa
vā
pibet
patʰyā
-vellāgni
-kuṭaja
-tvacaḥ
\\ 33 \\
Halfverse: aV
hiṅgv
-ādīn
anu
-takrāṃ
vā
Halfverse: cV2
takreṇa
vā
pibet
patʰyāṃ
Halfverse: dV3
vellāgni
-kuṭaja
-tvacaḥ
Verse: 34
Halfverse: ab
kaliṅga
-magadʰā
-jyotiḥ
-sūraṇān
vāṃśa
-vardʰitān
\
Halfverse: cd
koṣṇāmbunā
vā
tri
-paṭu
-vyoṣa
-hiṅgv
-amla
-vetasam
\\ 34 \\
Verse: 35
Halfverse: ab
yuktaṃ
bilva
-kapittʰābʰyāṃ
mahauṣadʰa
-viḍena
vā
\
Halfverse: cd
aruṣkarair
yavānyā
vā
pradadyāt
takra
-tarpaṇam
\\ 35 \\
Halfverse: cV
āruṣkarair
yavānyā
vā
Verse: 36
Halfverse: ab
dadyād
vā
hapuṣā
-hiṅgu
-citrakaṃ
takra
-saṃyutam
\
Halfverse: cd
māsaṃ
takrānu
-pānāni
kʰādet
pīlu
-pʰalāni
vā
\\ 36 \\
Verse: 37
Halfverse: ab
pibed
ahar
ahas
takraṃ
nir
-anno
vā
pra
-kāmataḥ
\
Halfverse: cd
aty
-artʰaṃ
manda
-kāyāgnes
takram
evāvacārayet
\\ 37 \\
Halfverse: cV
aty
-artʰa
-manda
-kāyāgnes
Verse: 38
Halfverse: ab
saptāhaṃ
vā
daśāhaṃ
vā
māsārdʰaṃ
māsam
eva
ca
\
Halfverse: cd
bala
-kāla
-vikāra
-jño
bʰiṣak
takraṃ
prayojayet
\\ 38 \\
Verse: 39
Halfverse: ab
sāyaṃ
vā
lāja
-saktūnāṃ
dadyāt
takrāvalehikām
\
Halfverse: cd
jīrṇe
takre
pradadyād
vā
takra
-peyāṃ
sa
-saindʰavām
\\ 39 \\
Verse: 40
Halfverse: ab
takrānu
-pānaṃ
sa
-snehaṃ
takraudanam
ataḥ
param
\
Halfverse: cd
yūṣai
rasair
vā
takrāḍʰyaiḥ
śālīn
bʰuñjīta
mātrayā
\\ 40 \\
Verse: 41
Halfverse: ab
rūkṣam
ardʰoddʰr̥ta
-snehaṃ
yataś
cān
-uddʰr̥taṃ
gʰr̥tam
\
Halfverse: cd
takraṃ
doṣāgni
-bala
-vit
tri
-vidʰaṃ
tat
prayojyet
\\ 41 \\
Verse: 42
Halfverse: ab
na
virohanti
guda
-jāḥ
punas
takra
-samāhatāḥ
\
Halfverse: cd
niṣiktaṃ
tad
dʰi
dahati
bʰūmāv
api
tr̥ṇolupam
\\ 42 \\
Halfverse: cV
niṣiktaṃ
tad
vidahati
Verse: 43
Halfverse: ab
srotaḥsu
takra
-śuddʰeṣu
raso
dʰātūn
upaiti
yaḥ
\
Halfverse: cd
tena
puṣṭir
balaṃ
varṇaḥ
paraṃ
tuṣṭiś
ca
jāyate
\\ 43 \\
Verse: 44
Halfverse: ab
vāta
-śleṣma
-vikārāṇāṃ
śataṃ
ca
vinivartate
\
Halfverse: cd
matʰitaṃ
bʰājane
kṣudra
-br̥hatī
-pʰala
-lepite
\\ 44 \\
Verse: 45
Halfverse: ab
niśāṃ
paryuṣitaṃ
peyam
iccʰadbʰir
guda
-ja
-kṣayam
\
Halfverse: cd
dʰānyopakuñcikājājī
-hapuṣā
-pippalī
-dvayaiḥ
\\ 45 \\
Verse: 46
Halfverse: ab
kāravī
-grantʰika
-śaṭʰī
-yavāny
-agni
-yavānakaiḥ
\
Halfverse: cd
cūrṇitair
gʰr̥ta
-pātra
-stʰaṃ
nāty
-amlaṃ
takram
āsutam
\\ 46 \\
Halfverse: bV
-yavāny
-agni
-yavānikaiḥ
Verse: 47
Halfverse: ab
takrāriṣṭaṃ
pibej
jātaṃ
vyaktāmla
-kaṭu
kāmataḥ
\
Halfverse: cd
dīpanaṃ
rocanaṃ
varṇyaṃ
kapʰa
-vātānulomanam
\\ 47 \\
Verse: 48
Halfverse: ab
guda
-śvayatʰu
-kaṇḍv
-arti
-nāśanaṃ
bala
-vardʰanam
\
Halfverse: cd
tvacaṃ
citraka
-mūlasya
piṣṭvā
kumbʰaṃ
pralepayet
\\ 48 \\
Verse: 49
Halfverse: ab
takraṃ
vā
dadʰi
vā
tatra
jātam
arśo
-haraṃ
pibet
\
Halfverse: cd
bʰārgy
-āspʰotāmr̥tā
-pañca
-koleṣv
apy
eṣa
saṃvidʰiḥ
\\ 49 \\
Verse: 50
Halfverse: ab
piṣṭair
gaja
-kaṇā
-pāṭʰā
-kāravī
-pañca
-kolakaiḥ
\
Halfverse: cd
tumburv
-ajājī
-dʰanikā
-bilva
-madʰyaiś
ca
kalpayet
\\ 50 \\
Verse: 51
Halfverse: ab
pʰalāmlān
yamaka
-snehān
peyā
-yūṣa
-rasādikān
\
Halfverse: cd
ebʰir
evauṣadʰaiḥ
sādʰyaṃ
vāri
sarpiś
ca
dīpanam
\\ 51 \\
Verse: 52
Halfverse: ab
kramo
'yaṃ
bʰinna
-śakr̥tāṃ
vakṣyate
gāḍʰa
-varcasām
\
Halfverse: cd
snehāḍʰyaiḥ
saktubʰir
yuktāṃ
lavaṇāṃ
vāruṇīṃ
pibet
\\ 52 \\
Verse: 53
Halfverse: ab
lavaṇā
eva
vā
takra
-sīdʰu
-dʰānyāmla
-vāruṇīḥ
\
Halfverse: cd
prāg
-bʰaktān
yamake
bʰr̥ṣṭān
saktubʰiś
cāvacūrṇitān
\\ 53 \\
Halfverse: cV
prāg
-bʰaktaṃ
yamake
bʰr̥ṣṭān
Verse: 54
Halfverse: ab
karañja
-pallavān
kʰāded
vāta
-varco
-'nulomanān
\
Halfverse: cd
sa
-guḍaṃ
nāgaraṃ
pāṭʰāṃ
guḍa
-kṣāra
-gʰr̥tāni
vā
\\ 54 \\
Halfverse: cV
sa
-guḍaṃ
nāgaraṃ
pāṭʰā
-
Halfverse: dV2
-guḍa
-kṣāra
-gʰr̥tāni
vā
Verse: 55
Halfverse: ab
go
-mūtrādʰyuṣitām
adyāt
sa
-guḍāṃ
vā
harītakīm
\
Halfverse: cd
patʰyā
-śata
-dvayān
mūtra
-droṇenā
-mūtra
-saṃkṣayāt
\\ 55 \\
Halfverse: cV
patʰyā
-śata
-dvayaṃ
mūtra
-
Verse: 56
Halfverse: ab
pakvāt
kʰādet
sa
-madʰunī
dve
dve
hanti
kapʰodbʰavān
\
Halfverse: cd
dur
-nāma
-kuṣṭʰa
-śvayatʰu
-gulma
-mehodara
-kr̥mīn
\\ 56 \\
Halfverse: aV
paktvā
kʰādet
sa
-madʰunī
Verse: 57
Halfverse: ab
grantʰy
-arbudāpacī
-stʰaulya
-pāṇḍu
-rogāḍʰya
-mārutān
\
Halfverse: cd
ajaśr̥ṅgī
-jaṭā
-kalkam
ajā
-mūtreṇa
yaḥ
pibet
\\ 57 \\
Verse: 58
Halfverse: ab
guḍa
-vārtāka
-bʰuk
tasya
naśyanty
āśu
gudāṅkurāḥ
\
Halfverse: cd
śreṣṭʰā
-rasena
trivr̥tāṃ
patʰyāṃ
takreṇa
vā
saha
\\ 58 \\
Verse: 59
Halfverse: ab
patʰyāṃ
vā
pippalī
-yuktāṃ
gʰr̥ta
-bʰr̥ṣṭāṃ
guḍānvitām
\
Halfverse: cd
atʰa
-vā
sa
-trivr̥d
-dantīṃ
bʰakṣayed
anulomanīm
\\ 59 \\
Verse: 60
Halfverse: ab
hate
gudāśraye
doṣe
guda
-jā
yānti
saṃkṣayam
\
Halfverse: cd
dāḍima
-sva
-rasājājī
-yavānī
-guḍa
-nāgaraiḥ
\\ 60 \\
Halfverse: aV
hr̥te
gudāśraye
doṣe
Verse: 61
Halfverse: ab
pāṭʰayā
vā
yutaṃ
takraṃ
vāta
-varco
-'nulomanam
\
Halfverse: cd
sīdʰuṃ
vā
gauḍam
atʰa
-vā
sa
-citraka
-mahauṣadʰam
\\ 61 \\
Verse: 62
Halfverse: ab
pibet
surāṃ
vā
hapuṣā
-pāṭʰā
-sauvarcalānvitām
\
Halfverse: cd
daśādi
-daśakair
vr̥ddʰāḥ
pippalīr
dvi
-picuṃ
tilān
\\ 62 \\
Halfverse: dV
pippalīr
dvi
-picuṃ
tilāt
Verse: 63
Halfverse: ab
pītvā
kṣīreṇa
labʰate
balaṃ
deha
-hutāśayoḥ
\
Halfverse: cd
duḥsparśakena
bilvena
yavānyā
nāgareṇa
vā
\\ 63 \\
Halfverse: dV
yavānyā
nāgareṇa
ca
Verse: 64
Halfverse: ab
ekaikenāpi
saṃyuktā
pāṭʰā
hanty
arśasāṃ
rujam
\
Halfverse: cd
salilasya
vahe
paktvā
prastʰārdʰam
abʰayā
-tvacām
\\ 64 \\
Halfverse: dV
prastʰārdʰam
abʰayā
-tvacam
Verse: 65
Halfverse: ab
prastʰaṃ
dʰātryā
daśa
-palaṃ
kapittʰānāṃ
tato
'rdʰataḥ
\
Halfverse: cd
viśālāṃ
lodʰra
-marica
-kr̥ṣṇā
-vellailavālukam
\\ 65 \\
Verse: 66
Halfverse: ab
dvi
-palāṃśaṃ
pr̥tʰak
pāda
-śeṣe
pūte
guḍāt
tule
\
Halfverse: cd
dattvā
prastʰaṃ
ca
dʰātakyāḥ
stʰāpayed
gʰr̥ta
-bʰājane
\\ 66 \\
Halfverse: cV
dattvā
prastʰaṃ
tu
dʰātakyāḥ
Verse: 67
Halfverse: ab
pakṣāt
sa
śīlito
'riṣṭaḥ
karoty
agniṃ
nihanti
ca
\
Halfverse: cd
guda
-ja
-grahaṇī
-pāṇḍu
-kuṣṭʰodara
-gara
-jvarān
\\ 67 \\
Verse: 68
Halfverse: ab
śvayatʰu
-plīha
-hr̥d
-roga
-gulma
-yakṣma
-vami
-kr̥mīn
\
Halfverse: cd
jala
-droṇe
paced
dantī
-daśa
-mūla
-varāgnikān
\\ 68 \\
Verse: 69
Halfverse: ab
pālikān
pāda
-śeṣe
tu
kṣiped
guḍa
-tulāṃ
param
\
Halfverse: cd
pūrva
-vat
sarvam
asya
syād
ānulomi
-taras
tv
ayam
\\ 69 \\
Verse: 70
Halfverse: ab
paced
durālabʰā
-prastʰaṃ
droṇe
'pāṃ
prāsr̥taiḥ
saha
\
Halfverse: cd
dantī
-pāṭʰāgni
-vijayā
-vāsāmalaka
-nāgaraiḥ
\\ 70 \\
Halfverse: bV
droṇe
'pāṃ
dvi
-palaiḥ
saha
Verse: 71
Halfverse: ab
tasmin
sitā
-śataṃ
dadyāt
pāda
-stʰe
'nyac
ca
pūrva
-vat
\
Halfverse: cd
limpet
kumbʰaṃ
tu
pʰalinī
-kr̥ṣṇā
-cavyājya
-mākṣikaiḥ
\\ 71 \\
Verse: 72
Halfverse: ab
prāg
-bʰaktam
ānulomyāya
pʰalāmlaṃ
vā
pibed
gʰr̥tam
\
Halfverse: cd
cavya
-citraka
-siddʰaṃ
vā
yava
-kṣāra
-guḍānvitam
\\ 72 \\
Verse: 73
Halfverse: ab
pippalī
-mūla
-siddʰaṃ
vā
sa
-guḍa
-kṣāra
-nāgaram
\
Halfverse: cd
pippalī
-pippalī
-mūla
-dʰānakā
-dāḍimair
gʰr̥tam
\\ 73 \\
Halfverse: dV
-dʰānyakā
-dāḍimair
gʰr̥tam
Verse: 74
Halfverse: ab
dadʰnā
ca
sādʰitaṃ
vāta
-śakr̥n
-mūtra
-vibandʰa
-nut
\
Halfverse: cd
palāśa
-kṣāra
-toyena
tri
-guṇena
paced
gʰr̥tam
\\ 74 \\
Halfverse: bV
-śakr̥n
-mūtra
-vibandʰa
-hr̥t
Verse: 75
Halfverse: ab
vatsakādi
-pratīvāpam
arśo
-gʰnaṃ
dīpanaṃ
param
\
Halfverse: cd
pañca
-kolābʰayā
-kṣāra
-yavānī
-viḍa
-saindʰavaiḥ
\\ 75 \\
Verse: 76
Halfverse: ab
sa
-pāṭʰā
-dʰānya
-maricaiḥ
sa
-bilvair
dadʰi
-mat
gʰr̥tam
\
Halfverse: cd
sādʰayet
taj
jayaty
āśu
guda
-vaṅkṣaṇa
-vedanām
\\ 76 \\
Verse: 77
Halfverse: ab
pravāhikāṃ
guda
-bʰraṃśaṃ
mūtra
-kr̥ccʰraṃ
parisravam
\
Halfverse: cd
pāṭʰājamoda
-dʰanikā
-śvadaṃṣṭrā
-pañca
-kolakaiḥ
\\ 77 \\
Verse: 78
Halfverse: ab
sa
-bilvair
dadʰni
cāṅgerī
-sva
-rase
ca
catur
-guṇe
\
Halfverse: cd
hanty
ājyaṃ
siddʰam
ānāhaṃ
mūtra
-kr̥ccʰraṃ
pravāhikām
\\ 78 \\
Verse: 79
Halfverse: ab
guda
-bʰraṃśārti
-guda
-ja
-grahaṇī
-gada
-mārutān
\
Halfverse: cd
śikʰi
-tittiri
-lāvānāṃ
rasān
amlān
su
-saṃskr̥tān
\\ 79 \\
Verse: 80
Halfverse: ab
dakṣāṇāṃ
vartakānāṃ
vā
dadyād
viḍ
-vāta
-saṃgrahe
\
Halfverse: cd
vāstukāgni
-trivr̥d
-dantī
-pāṭʰāmlīkādi
-pallavān
\\ 80 \\
Verse: 81
Halfverse: ab
anyac
ca
kapʰa
-vāta
-gʰnaṃ
śākaṃ
ca
lagʰu
bʰedi
ca
\
Halfverse: cd
sa
-hiṅgu
yamake
bʰr̥ṣṭaṃ
siddʰaṃ
dadʰi
-saraiḥ
saha
\\ 81 \\
Halfverse: dV
siddʰaṃ
dadʰi
-sareṇa
ca
Verse: 82
Halfverse: ab
dʰanikā
-pañca
-kolābʰyāṃ
piṣṭābʰyāṃ
dāḍimāmbunā
\
Halfverse: cd
ārdrikāyāḥ
kisalayaiḥ
śakalair
ārdrakasya
ca
\\ 82 \\
Verse: 83
Halfverse: ab
yuktam
aṅgāra
-dʰūpena
hr̥dyena
surabʰī
-kr̥tam
\
Halfverse: cd
sa
-jīrakaṃ
sa
-maricaṃ
viḍa
-sauvarcalotkaṭam
\\ 83 \\
Halfverse: aV
yuktam
aṅgāra
-dʰūmena
Verse: 84
Halfverse: ab
vātottarasya
rūkṣasya
mandāgner
baddʰa
-varcasaḥ
\
Halfverse: cd
kalpayed
rakta
-śāly
-anna
-vyañjanaṃ
śāka
-vad
rasān
\\ 84 \\
Halfverse: cV
kalpayed
rakta
-śāly
-annaṃ
Halfverse: dV2
vyañjanaṃ
śāka
-vad
rasān
Halfverse: dV3
vyañjanāñ
cʰāka
-vad
rasān
Verse: 85
Halfverse: ab
go
-godʰā
-cʰagaloṣṭrāṇāṃ
viśeṣāt
kravya
-bʰojinām
\
Halfverse: cd
madirāṃ
śārkaraṃ
gauḍaṃ
sīdʰuṃ
takraṃ
tuṣodakam
\\ 85 \\
Verse: 86
Halfverse: ab
ariṣṭaṃ
mastu
pānīyaṃ
pānīyaṃ
vālpakaṃ
śr̥tam
\
Halfverse: cd
dʰānyena
dʰānya
-śuṇṭʰībʰyāṃ
kaṇṭakārikayātʰa
-vā
\\ 86 \\
Verse: 87
Halfverse: ab
ante
bʰaktasya
madʰye
vā
vāta
-varco
-'nulomanam
\
Halfverse: cd
viḍ
-vāta
-kapʰa
-pittānām
ānulomye
hi
nir
-male
\\ 87 \\
Verse: 88
Halfverse: ab
gude
śāmyanti
guda
-jāḥ
pāvakaś
cābʰivardʰate
\
Halfverse: cd
udāvarta
-parītā
ye
ye
cāty
-artʰaṃ
virūkṣitāḥ
\\ 88 \\
Verse: 89
Halfverse: ab
viloma
-vātāḥ
śūlārtās
teṣv
iṣṭam
anuvāsanam
\
Halfverse: cd
pippalīṃ
madanaṃ
bilvaṃ
śatāhvāṃ
madʰukaṃ
vacām
\\ 89 \\
Verse: 90
Halfverse: ab
kuṣṭʰaṃ
śaṭʰīṃ
puṣkarākʰyaṃ
citrakaṃ
devadāru
ca
\
Halfverse: cd
piṣṭvā
tailaṃ
vipaktavyaṃ
dvi
-guṇa
-kṣīra
-saṃyutam
\\ 90 \\
Halfverse: aV
kuṣṭʰaṃ
śaṭʰīṃ
puṣkarāhvaṃ
Halfverse: aV2
kuṣṭʰaṃ
śaṭʰīṃ
pauṣkarākʰyaṃ
Halfverse: aV
kuṣṭʰaṃ
śuṇṭʰīṃ
puṣkarākʰyaṃ
Verse: 91
Halfverse: ab
arśasāṃ
mūḍʰa
-vātānāṃ
tac
cʰreṣṭʰam
anuvāsanam
\
Halfverse: cd
guda
-niḥsaraṇaṃ
śūlaṃ
mūtra
-kr̥ccʰraṃ
pravāhikām
\\ 91 \\
Verse: 92
Halfverse: ab
kaṭy
-ūru
-pr̥ṣṭʰa
-daurbalyam
ānāhaṃ
vaṅkṣaṇāśrayam
\
Halfverse: cd
piccʰā
-srāvaṃ
gude
śopʰaṃ
vāta
-varco
-vinigraham
\\ 92 \\
Verse: 93
Halfverse: ab
uttʰānaṃ
bahu
-śo
yac
ca
jayet
tac
cānuvāsanāt
\
Halfverse: cd
nirūhaṃ
vā
prayuñjīta
sa
-kṣīraṃ
pāñcamūlikam
\\ 93 \\
Verse: 94
Halfverse: ab
sa
-mūtra
-sneha
-lavaṇaṃ
kalkair
yuktaṃ
pʰalādibʰiḥ
\
Halfverse: cd
atʰa
raktārśasāṃ
vīkṣya
mārutasya
kapʰasya
vā
\\ 94 \\
Halfverse: dV
mārutasya
kapʰasya
ca
Verse: 95
Halfverse: ab
anubandʰaṃ
tataḥ
snigdʰaṃ
rūkṣaṃ
vā
yojayed
dʰimam
\
Halfverse: cd
śakr̥c
cʰyāvaṃ
kʰaraṃ
rūkṣam
adʰo
niryāti
nānilaḥ
\\ 95 \\
Verse: 96
Halfverse: ab
kaṭy
-ūru
-guda
-śūlaṃ
ca
hetur
yadi
ca
rūkṣaṇam
\
Halfverse: cd
tatrānubandʰo
vātasya
śleṣmaṇo
yadi
viṭ
ślatʰā
\\ 96 \\
Verse: 97
Halfverse: ab
śvetā
pītā
guruḥ
snigdʰā
sa
-piccʰaḥ
stimito
gudaḥ
\
Halfverse: cd
hetuḥ
snigdʰa
-gurur
vidyād
yatʰā
-svaṃ
cāsra
-lakṣaṇāt
\\ 97 \\
Verse: 98
Halfverse: ab
duṣṭe
'sre
śodʰanaṃ
kāryaṃ
laṅgʰanaṃ
ca
yatʰā
-balam
\
Halfverse: cd
yāvac
ca
doṣaiḥ
kāluṣyaṃ
srutes
tāvad
upekṣaṇam
\\ 98 \\
Verse: 99
Halfverse: ab
doṣāṇāṃ
pācanārtʰaṃ
ca
vahni
-saṃdʰukṣaṇāya
ca
\
Halfverse: cd
saṃgrahāya
ca
raktasya
paraṃ
tiktair
upācaret
\\ 99 \\
Verse: 100
Halfverse: ab
yat
tu
prakṣīṇa
-doṣasya
raktaṃ
vātolbaṇasya
vā
\
Halfverse: cd
snehais
tat
sādʰayet
yuktaiḥ
pānābʰyañjana
-vastiṣu
\\ 100 \\
Verse: 101
Halfverse: ab
yat
tu
pittolbaṇaṃ
raktaṃ
gʰarma
-kāle
pravartate
\
Halfverse: cd
stambʰanīyaṃ
tad
ekāntān
na
ced
vāta
-kapʰānugam
\\ 101 \\
Verse: 102
Halfverse: ab
sa
-kapʰe
'sre
pibet
pākyaṃ
śuṇṭʰī
-kuṭaja
-valkalam
\
Halfverse: cd
kirātatiktakaṃ
śuṇṭʰīṃ
dʰanvayāsaṃ
ku
-candanam
\\ 102 \\
Verse: 103
Halfverse: ab
dārvī
-tvaṅ
-nimba
-sevyāni
tvacaṃ
vā
dāḍimodbʰavām
\
Halfverse: cd
kuṭaja
-tvak
-pʰalaṃ
tārkṣyaṃ
mākṣikaṃ
gʰuṇavallabʰām
\\ 103 \\
Verse: 104
Halfverse: ab
pibet
taṇḍula
-toyena
kalkitaṃ
vā
mayūrakam
\
Halfverse: cd
tulāṃ
divyāmbʰasi
paced
ārdrāyāḥ
kuṭaja
-tvacaḥ
\\ 104 \\
Verse: 105
Halfverse: ab
nī
-rasāyāṃ
tvaci
kvātʰe
dadyāt
sūkṣma
-rajī
-kr̥tān
\
Halfverse: cd
samaṅgā
-pʰalinī
-moca
-rasān
muṣṭy
-aṃśakān
samān
\\ 105 \\
Verse: 106
Halfverse: ab
taiś
ca
śakrayavān
pūte
tato
darvī
-pralepanam
\
Halfverse: cd
paktvāvalehaṃ
līḍʰvā
ca
taṃ
yatʰāgni
-balaṃ
pibet
\\ 106 \\
Halfverse: aV
taiś
ca
śakrayavān
pūtaṃ
Verse: 107
Halfverse: ab
peyāṃ
maṇḍaṃ
payaś
cʰāgaṃ
gavyaṃ
vā
cʰāga
-dugdʰa
-bʰuk
\
Halfverse: cd
leho
'yaṃ
śamayaty
āśu
raktātīsāra
-pāyu
-jān
\\ 107 \\
Verse: 108
Halfverse: ab
bala
-vad
rakta
-pittaṃ
ca
sravad
ūrdʰvam
adʰo
'pi
vā
\
Halfverse: cd
kuṭaja
-tvak
-tulāṃ
droṇe
paced
aṣṭāṃśa
-śeṣitam
\\ 108 \\
Halfverse: dV
paced
aṣṭāṃśa
-śeṣitām
Verse: 109
Halfverse: ab
kalkī
-kr̥tya
kṣipet
tatra
tārkṣya
-śailaṃ
kaṭu
-trayam
\
Halfverse: cd
lodʰra
-dvayaṃ
moca
-rasaṃ
balāṃ
dāḍima
-jaṃ
tvacam
\\ 109 \\
Verse: 110
Halfverse: ab
bilva
-karkaṭikāṃ
mustaṃ
samaṅgāṃ
dʰātakī
-pʰalam
\
Halfverse: cd
palonmitaṃ
daśa
-palaṃ
kuṭajasyaiva
ca
tvacaḥ
\\ 110 \\
Verse: 111
Halfverse: ab
triṃśat
palāni
guḍato
gʰr̥tāt
pūte
ca
viṃśatiḥ
\
Halfverse: cd
tat
pakvaṃ
leha
-tāṃ
yātaṃ
dʰānye
pakṣa
-stʰitaṃ
lihan
\\ 111 \\
Verse: 112
Halfverse: ab
sarvārśo
-grahaṇī
-doṣa
-śvāsa
-kāsān
niyaccʰati
\
Halfverse: cd
lodʰraṃ
tilān
moca
-rasaṃ
samaṅgāṃ
candanotpalam
\\ 112 \\
Halfverse: bV
-śvāsa
-kāsān
nibarhati
Verse: 113
Halfverse: ab
pāyayitvāja
-dugdʰena
śālīṃs
tenaiva
bʰojayet
\
Halfverse: cd
yaṣṭy
-āhva
-padmakānantā
-payasyā
-kṣīra
-moraṭam
\\ 113 \\
Verse: 114
Halfverse: ab
sa
-sitā
-madʰu
pātavyaṃ
śīta
-toyena
tena
vā
\
Halfverse: cd
lodʰra
-kaṭvaṅga
-kuṭaja
-samaṅgā
-śālmalī
-tvacam
\\ 114 \\
Halfverse: dV
-samaṅgā
-śālmalī
-tvacaḥ
Verse: 115
Halfverse: ab
hima
-kesara
-yaṣṭy
-āhva
-sevyaṃ
vā
taṇḍulāmbunā
\
Halfverse: cd
yavānīndrayavāḥ
pāṭḥā
bilvaṃ
śuṇṭʰī
rasāñjanam
\\ 115 \\
Verse: 116
Halfverse: ab
cūrṇaś
cale
hitaḥ
śūle
pravr̥tte
cāti
-śoṇite
\
Halfverse: cd
dugdʰikā
-kaṇṭakārībʰyāṃ
siddʰaṃ
sarpiḥ
praśasyate
\\ 116 \\
Verse: 117
Halfverse: ab
atʰa
-vā
dʰātakī
-lodʰra
-kuṭaja
-tvak
-pʰalotpalaiḥ
\
Halfverse: cd
sa
-kesarair
yava
-kṣāra
-dāḍima
-sva
-rasena
vā
\\ 117 \\
Verse: 118
Halfverse: ab
śarkarāmbʰo
-ja
-kiñjalka
-sahitaṃ
saha
vā
tilaiḥ
\
Halfverse: cd
abʰyastaṃ
rakta
-guda
-jān
nava
-nītaṃ
niyaccʰati
\\ 118 \\
Verse: 119
Halfverse: ab
cʰāgāni
nava
-nītājya
-kṣīra
-māṃsāni
jāṅgalaḥ
\
Halfverse: cd
an
-amlo
vā
kad
-amla
vā
sa
-vāstuka
-raso
rasaḥ
\\ 119 \\
Verse: 120
Halfverse: ab
rakta
-śāliḥ
saro
dadʰnaḥ
ṣaṣṭikas
taruṇī
surā
\
Halfverse: cd
taruṇaś
ca
surā
-maṇḍaḥ
śoṇitasyauṣadʰaṃ
param
\\ 120 \\
Verse: 121
Halfverse: ab
peyā
-yūṣa
-rasādyeṣu
palāṇḍuḥ
kevalo
'pi
vā
\
Halfverse: cd
sa
jayaty
ulbaṇaṃ
raktaṃ
mārutaṃ
ca
prayojitaḥ
\\ 121 \\
Verse: 122
Halfverse: ab
vātolbaṇāni
prāyeṇa
bʰavanty
asre
'ti
-niḥsr̥te
\
Halfverse: cd
arśāṃsi
tasmād
adʰikaṃ
taj
-jaye
yatnam
ācaret
\\ 122 \\
Verse: 123
Halfverse: ab
dr̥ṣṭvāsra
-pittaṃ
prabalam
a
-balau
ca
kapʰānilau
\
Halfverse: cd
śītopacāraḥ
kartavyaḥ
sarva
-tʰā
tat
-praśāntaye
\\ 123 \\
Verse: 124
Halfverse: ab
na
ced
evaṃ
śamas
tasya
snigdʰoṣṇais
tarpayet
tataḥ
\
Halfverse: cd
rasaiḥ
koṣṇaiś
ca
sarpirbʰir
avapīḍaka
-yojitaiḥ
\\ 124 \\
Halfverse: aV
yadā
caivaṃ
śamo
na
syāt
Verse: 125
Halfverse: ab
secayet
taṃ
kavoṣṇaiś
ca
kāmaṃ
taila
-payo
-gʰr̥taiḥ
\
Halfverse: cd
yavāsa
-kuśa
-kāśānāṃ
mūlaṃ
puṣpaṃ
ca
śālmaleḥ
\\ 125 \\
Verse: 126
Halfverse: ab
nyagrodʰodumbarāśvattʰa
-śuṅgāś
ca
dvi
-palonmitāḥ
\
Halfverse: cd
tri
-prastʰe
salilasyaitat
kṣīra
-prastʰe
ca
sādʰayet
\\ 126 \\
Verse: 127
Halfverse: ab
kṣīra
-śeṣe
kaṣāye
ca
tasmin
pūte
vimiśrayet
\
Halfverse: cd
kalkī
-kr̥taṃ
moca
-rasaṃ
samaṅgāṃ
candanotpalam
\\ 127 \\
Verse: 128
Halfverse: ab
priyaṅguṃ
kauṭajaṃ
bījaṃ
kamalasya
ca
kesaram
\
Halfverse: cd
piccʰā
-vastir
ayaṃ
siddʰaḥ
sa
-gʰr̥ta
-kṣaudra
-śarkaraḥ
\\ 128 \\
Verse: 129
Halfverse: ab
pravāhikā
-guda
-bʰraṃśa
-rakta
-srāva
-jvarāpahaḥ
\
Halfverse: cd
yaṣṭy
-āhva
-puṇḍarīkeṇa
tatʰā
moca
-rasādibʰiḥ
\\ 129 \\
Verse: 130
Halfverse: ab
kṣīra
-dvi
-guṇitaḥ
pakvo
deyaḥ
sneho
'nuvāsanam
\
Halfverse: cd
madʰukotpala
-lodʰrāmbu
samaṅgā
bilva
-candanam
\\ 130 \\
Verse: 131
Halfverse: ab
cavikātiviṣā
mustaṃ
pāṭʰā
kṣāro
yavāgra
-jaḥ
\
Halfverse: cd
dārvī
-tvaṅ
nāgaraṃ
māṃsī
citrako
devadāru
ca
\\ 131 \\
Verse: 132
Halfverse: ab
cāṅgerī
-sva
-rase
sarpiḥ
sādʰitaṃ
tais
tri
-doṣa
-jit
\
Halfverse: cd
arśo
-'tīsāra
-grahaṇī
-pāṇḍu
-roga
-jvarā
-rucau
\\ 132 \\
Verse: 133
Halfverse: ab
mūtra
-kr̥ccʰre
guda
-bʰraṃśe
vasty
-ānāhe
pravāhaṇe
\
Halfverse: cd
piccʰā
-srāve
'rśasāṃ
śūle
deyaṃ
tat
paramauṣadʰam
\\ 133 \\
Verse: 134
Halfverse: ab
vyatyāsān
madʰurāmlāni
śītoṣṇāni
ca
yojayet
\
Halfverse: cd
nityam
agni
-balāpekṣī
jayaty
arśaḥ
-kr̥tān
gadān
\\ 134 \\
Halfverse: dV
jayaty
arśaḥ
-kr̥tāṃ
rujam
Verse: 135
Halfverse: ab
udāvartārtam
abʰyajya
tailaiḥ
śīta
-jvarāpahaiḥ
\
Halfverse: cd
su
-snigdʰaiḥ
svedayet
piṇḍair
vartim
asmai
gude
tataḥ
\\ 135 \\
Verse: 136
Halfverse: ab
abʰyaktāṃ
tat
-karāṅguṣṭʰa
-saṃnibʰām
anulomanīm
\
Halfverse: cd
dadyāc
cʰyāmā
-trivr̥d
-dantī
-pippalī
-nīlinī
-pʰalaiḥ
\\ 136 \\
Verse: 137
Halfverse: ab
vicūrṇitair
dvi
-lavaṇair
guḍa
-go
-mūtra
-saṃyutaiḥ
\
Halfverse: cd
tad
-van
māgadʰikā
-rāṭʰa
-gr̥ha
-dʰūmaiḥ
sa
-sarṣapaiḥ
\\ 137 \\
Halfverse: bV
guḍa
-go
-mūtra
-pācitaiḥ
Verse: 138
Halfverse: ab
eteṣām
eva
vā
cūrṇaṃ
gude
nāḍyā
vinirdʰamet
\
Halfverse: cd
tad
-vigʰāte
su
-tīkṣṇaṃ
tu
vastiṃ
snigdʰaṃ
prapīḍayet
\\ 138 \\
Verse: 139
Halfverse: ab
r̥jū
-kuryād
guda
-sirā
-viṇ
-mūtra
-maruto
'sya
saḥ
\
Halfverse: cd
bʰūyo
'nubandʰe
vāta
-gʰnair
virecyaḥ
sneha
-recanaiḥ
\\ 139 \\
Halfverse: aV
r̥jū
-kuryād
guda
-śiro
-
Verse: 140
Halfverse: ab
anuvāsyaś
ca
raukṣyād
dʰi
saṅgo
māruta
-varcasoḥ
\
Halfverse: cd
tri
-paṭu
-tri
-kaṭu
-śreṣṭʰā
-danty
-aruṣkara
-citrakam
\\ 140 \\
Verse: 141
Halfverse: ab
jarjaraṃ
sneha
-mūtrāktam
antar
-dʰūmaṃ
vipācayet
\
Halfverse: cd
śarāva
-saṃdʰau
mr̥l
-lipte
kṣāraḥ
kalyāṇakāhvayaḥ
\\ 141 \\
Verse: 142
Halfverse: ab
sa
pītaḥ
sarpiṣā
yukto
bʰakte
vā
snigdʰa
-bʰojinā
\
Halfverse: cd
udāvarta
-vibandʰārśo
-gulma
-pāṇḍūdara
-kr̥mīn
\\ 142 \\
Verse: 143
Halfverse: ab
mūtra
-saṅgāśmarī
-śopʰa
-hr̥d
-roga
-grahaṇī
-gadān
\
Halfverse: cd
meha
-plīha
-rujānāha
-śvāsa
-kāsāṃś
ca
nāśayet
\\ 143 \\
Verse: 144
Halfverse: ab
sarvaṃ
ca
kuryād
yat
proktam
arśasāṃ
gāḍʰa
-varcasām
\\
144ab
\\
Halfverse: c
droṇe
'pāṃ
pūti
-valka
-dvi
-tulam
atʰa
pacet
pāda
-śeṣe
ca
tasmin
\\
144c
\\
Halfverse: cV
droṇe
'pāṃ
pūti
-valkaṃ
dvi
-tulam
atʰa
pacet
pāda
-śeṣe
ca
tasmin
Halfverse: d
deyāśītir
guḍasya
pratanuka
-rajaso
vyoṣato
'ṣṭau
palāni
\\
144d
\\
Halfverse: e
etan
māsena
jātaṃ
janayati
paramām
ūṣmaṇaḥ
pakti
-śaktiṃ
\\
144e
\\
Halfverse: f
śuktaṃ
kr̥tvānulomyaṃ
prajayati
guda
-ja
-plīha
-gulmodarāṇi
\\
144f
\\
Verse: 145
Halfverse: ab
pacet
tulāṃ
pūti
-karañja
-valkād
dve
mūlataś
citraka
-kaṇṭakāryoḥ
\
Halfverse: cd
droṇa
-traye
'pi
caraṇāvaśeṣe
pūte
śataṃ
tatra
guḍasya
dadyāt
\\ 145 \\
Verse: 146
Halfverse: ab
palikaṃ
ca
su
-cūrṇitaṃ
tri
-jāta
-tri
-kaṭu
-grantʰika
-dāḍimāśmabʰedam
\
Halfverse: cd
pura
-puṣkara
-mūla
-dʰānya
-cavyaṃ
hapuṣām
ārdrakam
amla
-vetasaṃ
ca
\\ 146 \\
Verse: 147
Halfverse: ab
śītī
-bʰūtaṃ
kṣaudra
-viṃśaty
-upetam
ārdra
-drākṣā
-bījapūrārdrakaiś
ca
\
Halfverse: cd
yuktaṃ
kāmaṃ
gaṇḍikābʰis
tatʰekṣoḥ
sarpiḥ
-pātre
māsa
-mātreṇa
jātam
\\ 147 \\
Verse: 148
Halfverse: ab
cukraṃ
krakacam
ivedaṃ
dur
-nāmnāṃ
vahni
-dīpanaṃ
paramam
\
Halfverse: cd
pāṇḍu
-garodara
-gulma
-plīhānāhāśma
-kr̥ccʰra
-gʰnam
\\ 148 \\
Verse: 149
Halfverse: ab
droṇaṃ
pīlu
-rasasya
vastra
-galitaṃ
nyastaṃ
havir
-bʰājane
\\
149a
\\
Halfverse: cd
yuñjīta
dvi
-palair
madā
-madʰupʰalā
-kʰarjūra
-dʰātrī
-pʰalaiḥ
\\
149b
\\
Halfverse: c
pāṭʰā
-mādri
-durālabʰāmla
-vidula
-vyoṣa
-tvag
-elollakaiḥ
\\
149c
\\
Halfverse: cV
pāṭʰā
-mādri
-durālabʰāmla
-vidula
-vyoṣa
-tvag
-ellāllakaiḥ
Halfverse: d
spr̥kkā
-kola
-lavaṅga
-vella
-capalā
-mūlāgnikaiḥ
pālikaiḥ
\\
149d
\\
Verse: 150
Halfverse: ab
guḍa
-pala
-śata
-yojitaṃ
nivāte
nihitam
idaṃ
prapibaṃś
ca
pakṣa
-mātrāt
\
Halfverse: cd
niśamayati
gudāṅkurān
sa
-gulmān
anala
-balaṃ
prabalaṃ
karoti
cāśu
\\ 150 \\
Halfverse: cV
praśamayati
gudāṅkurān
sa
-gulmān
Verse: 151
Halfverse: ab
ekaika
-śo
daśa
-pale
daśa
-mūla
-kumbʰa
-pāṭʰā
-dvayārka
-gʰuṇavallabʰa
-kaṭpʰalānām
\
Halfverse: cd
dagdʰe
srute
'nu
kalaśena
jalena
pakve
pāda
-stʰite
guḍa
-tulāṃ
pala
-pañcakaṃ
ca
\\ 151 \\
Halfverse: bV
-pāṭʰābʰayārka
-gʰuṇavallabʰa
-kaṭpʰalānām
Verse: 152
Halfverse: ab
dadyāt
praty
-ekaṃ
vyoṣa
-cavyābʰayānāṃ
vahner
muṣṭī
dve
yava
-kṣārataś
ca
\
Halfverse: cd
darvīm
ālimpan
hanti
līḍʰo
guḍo
'yaṃ
gulma
-plīhārśaḥ
-kuṣṭʰa
-mehāgni
-sādān
\\ 152 \\
Verse: 153
Halfverse: ab
toya
-droṇe
citraka
-mūla
-tulārdʰaṃ
sādʰyaṃ
yāvat
pāda
-dala
-stʰam
atʰedam
\
Halfverse: cd
aṣṭau
dattvā
jīrṇa
-guḍasya
palāni
kvātʰyaṃ
bʰūyaḥ
sāndra
-tayā
samam
etat
\\ 153 \\
Halfverse: bV
sādʰyaṃ
yāvat
pāda
-jala
-stʰam
apy
idam
Verse: 154
Halfverse: ab
tri
-kaṭuka
-miśi
-patʰyā
-kuṣṭʰa
-mustā
-varāṅga
-kr̥miripu
-dahanailā
-cūrṇa
-kīrṇo
'valehaḥ
\
Halfverse: cd
jayati
guda
-ja
-kuṣṭʰa
-plīha
-gulmodarāṇi
prabalayati
hutāśaṃ
śaśvad
abʰyasyamānaḥ
\\ 154 \\
Halfverse: cV
jayati
guda
-ja
-yukta
-plīha
-gulmodarāṇi
Verse: 155
Halfverse: ab
guḍa
-vyoṣa
-varā
-vella
-tilāruṣkara
-citrakaiḥ
\
Halfverse: cd
arśāṃsi
hanti
guṭikā
tvag
-vikāraṃ
ca
śīlitā
\\ 155 \\
Verse: 156
Halfverse: ab
mr̥l
-liptaṃ
sauraṇaṃ
kandaṃ
paktvāgnau
puṭa
-pāka
-vat
\
Halfverse: cd
adyāt
sa
-taila
-lavaṇaṃ
dur
-nāma
-vinivr̥ttaye
\\ 156 \\
Verse: 157
Halfverse: ab
marica
-pippali
-nāgara
-citrakān
krama
-vivardʰita
-bʰāga
-samāhr̥tān
\
Halfverse: cd
śikʰi
-catur
-guṇa
-sūraṇa
-yojitān
kuru
guḍena
guḍān
guda
-ja
-ccʰidaḥ
\\ 157 \\
Verse: 158
Halfverse: ab
cūrṇī
-kr̥tāḥ
ṣo
-ḍaśa
sūraṇasya
bʰāgās
tato
'rdʰena
ca
citrakasya
\
Halfverse: cd
mahauṣadʰād
dvau
maricasya
caiko
guḍena
dur
-nāma
-jayāya
piṇḍī
\\ 158 \\
Verse: 159
Halfverse: ab
patʰyā
-nāgara
-kr̥ṣṇā
-karañja
-vellāgnibʰiḥ
sitā
-tulyaiḥ
\
Halfverse: cd
vaḍabā
-mukʰa
iva
jarayati
bahu
-gurv
api
bʰojanaṃ
cūrṇaḥ
\\ 159 \\
Halfverse: dV
bahu
-gurv
api
bʰojanaṃ
cūrṇam
Verse: 160
Halfverse: ab
kaliṅga
-lāṅgalī
-kr̥ṣṇā
-vahny
-apāmārga
-taṇḍulaiḥ
\
Halfverse: cd
bʰūnimba
-saindʰava
-guḍair
guḍā
guda
-ja
-nāśanāḥ
\\ 160 \\
Verse: 161
Halfverse: ab
lavaṇottama
-vahni
-kaliṅga
-yavāṃś
ciribilva
-mahāpicumanda
-yutān
\
Halfverse: cd
piba
sapta
-dinaṃ
matʰitāluḍitān
yadi
marditum
iccʰasi
pāyu
-ruhān
\\ 161 \\
Halfverse: cV
piba
sapta
-dinaṃ
matʰitālulitān
Halfverse: dV2
yadi
marditum
iccʰasi
pāyu
-ruhaḥ
Verse: 162
Halfverse: ab
śuṣkeṣu
bʰallātakam
agryam
uktaṃ
bʰaiṣajyam
ārdreṣu
tu
vatsaka
-tvak
\
Halfverse: cd
sarveṣu
sarvartuṣu
kālaśeyam
arśaḥsu
balyaṃ
ca
malāpahaṃ
ca
\\ 162 \\
Verse: 163
Halfverse: ab
bʰittvā
vibandʰān
anulomanāya
yan
mārutasyāgni
-balāya
yac
ca
\
Halfverse: cd
tad
anna
-pānauṣadʰam
arśasena
sevyaṃ
vivarjyaṃ
viparītam
asmāt
\\ 163 \\
Verse: 164
Halfverse: ab
arśo
-'tisāra
-grahaṇī
-vikārāḥ
prāyeṇa
cānyo
-'nya
-nidāna
-bʰūtāḥ
\
Halfverse: cd
sanne
'nale
santi
na
santi
dīpte
rakṣed
atas
teṣu
viśeṣato
'gnim
\\ 164 \\
Halfverse: dV
rakṣet
tatas
teṣu
viśeṣato
'gnim
Adhyaya: 9
Cikitsāstʰāna
9
Verse: 1
Halfverse: ab
atīsāro
hi
bʰūyiṣṭʰaṃ
bʰavaty
āmāśayānvayaḥ
\
Halfverse: cd
hatvāgniṃ
vāta
-je
'py
asmāt
prāk
tasmim̐
laṅgʰanaṃ
hitam
\\ 1 \\
Halfverse: dV
prāg
asmim̐
laṅgʰanaṃ
hitam
Verse: 2
Halfverse: ab
śūlānāha
-prasekārtaṃ
vāmayed
atisāriṇam
\
Halfverse: cd
doṣāḥ
saṃnicitā
ye
ca
vidagdʰāhāra
-mūrcʰitāḥ
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
atīsārāya
kalpante
teṣūpekṣaiva
bʰeṣajam
\
Halfverse: cd
bʰr̥śotkleśa
-pravr̥tteṣu
svayam
eva
calātmasu
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
na
tu
saṃgrahaṇaṃ
yojyaṃ
pūrvam
āmātisāriṇi
\
Halfverse: cd
api
cādʰmāna
-guru
-tā
-śūla
-staimitya
-kāriṇi
\\ 4 \\
Halfverse: aV
prayojyaṃ
na
tu
saṃgrāhi
Halfverse: bV2
pūrvam
āmolbaṇe
na
tu
Verse: 5
Halfverse: ab
prāṇadā
prāṇa
-dā
doṣe
vibaddʰe
saṃpravartinī
\
Halfverse: cd
pibet
prakvatʰitās
toye
madʰya
-doṣo
viśoṣayan
\\ 5 \\
Verse: 6
Halfverse: ab
bʰūtika
-pippalī
-śuṇṭʰī
-vacā
-dʰānya
-harītakīḥ
\
Halfverse: cd
atʰa
-vā
bilva
-dʰanikā
-musta
-nāgara
-vālakam
\\ 6 \\
Verse: 7
Halfverse: ab
viḍa
-pāṭʰā
-vacā
-patʰyā
-kr̥mijin
-nāgarāṇi
vā
\
Halfverse: cd
śuṇṭʰī
-gʰana
-vacā
-mādrī
-bilva
-vatsaka
-hiṅgu
vā
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
śasyate
tv
alpa
-doṣāṇām
upavāso
'tisāriṇām
\
Halfverse: cd
vacā
-prativiṣābʰyāṃ
vā
mustā
-parpaṭakena
vā
\\ 8 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
hrīvera
-nāgarābʰyāṃ
vā
vipakvaṃ
pāyayej
jalam
\
Halfverse: cd
yukte
'nna
-kāle
kṣut
-kṣāmaṃ
lagʰv
-anna
-prati
bʰojayet
\\ 9 \\
Halfverse: dV
lagʰv
annaṃ
pratibʰojayet
Verse: 10
Halfverse: ab
tatʰā
sa
śīgʰraṃ
prāpnoti
rucim
agni
-balaṃ
balam
\
Halfverse: cd
takreṇāvanti
-somena
yavāgvā
tarpaṇena
vā
\\ 10 \\
Verse: 11
Halfverse: ab
surayā
madʰunā
vātʰa
yatʰā
-sātmyam
upācaret
\
Halfverse: cd
bʰojyāni
kalpayed
ūrdʰvaṃ
grāhi
-dīpana
-pācanaiḥ
\\ 11 \\
Halfverse: aV
surayā
madʰunā
cātʰa
Verse: 12
Halfverse: ab
bāla
-bilva
-śaṭʰī
-dʰānya
-hiṅgu
-vr̥kṣāmla
-dāḍimaiḥ
\
Halfverse: cd
palāśa
-hapuṣājājī
-yavānī
-viḍa
-saindʰavaiḥ
\\ 12 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
lagʰunā
pañca
-mūlena
pañca
-kolena
pāṭʰayā
\
Halfverse: cd
śāliparṇī
-balā
-bilvaiḥ
pr̥śniparṇyā
ca
sādʰitā
\\ 13 \\
Verse: 14
Halfverse: ab
dāḍimāmlā
hitā
peyā
kapʰa
-pitte
samulbaṇe
\
Halfverse: cd
abʰayā
-pippalī
-mūla
-bilvair
vātānulomanī
\\ 14 \\
Verse: 15
Halfverse: ab
vibaddʰaṃ
doṣa
-bahulo
dīptāgnir
yo
'tisāryate
\
Halfverse: cd
kr̥ṣṇā
-viḍaṅga
-tri
-pʰalā
-kaṣāyais
taṃ
virecayet
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
peyāṃ
yuñjyād
viriktasya
vāta
-gʰnair
dīpanaiḥ
kr̥tām
\
Halfverse: cd
āme
pariṇate
yas
tu
dīpte
'gnāv
upaveśyate
\\ 16 \\
Verse: 17
Halfverse: ab
sa
-pʰena
-piccʰaṃ
sa
-rujaṃ
sa
-vibandʰaṃ
punaḥ
punaḥ
\
Halfverse: cd
alpālpam
alpa
-śamalaṃ
nir
-viḍ
vā
sa
-pravāhikam
\\ 17 \\
Halfverse: cV
alpālpam
alpaṃ
sa
-malaṃ
Verse: 18
Halfverse: ab
dadʰi
-taila
-gʰr̥ta
-kṣīraiḥ
sa
śuṇṭʰīṃ
sa
-guḍāṃ
pibet
\
Halfverse: cd
svinnāni
guḍa
-tailena
bʰakṣayed
badarāṇi
vā
\\ 18 \\
Verse: 19
Halfverse: ab
gāḍʰa
-viḍ
-vihitaiḥ
śākair
bahu
-snehais
tatʰā
rasaiḥ
\
Halfverse: cd
kṣudʰitaṃ
bʰojayed
enaṃ
dadʰi
-dāḍima
-sādʰitaiḥ
\\ 19 \\
Halfverse: dV
dadʰi
-dāḍima
-saṃskr̥taiḥ
Verse: 20
Halfverse: ab
śāly
-odanaṃ
tilair
māṣair
mudgair
vā
sādʰu
sādʰitam
\
Halfverse: cd
śaṭʰyā
mūlaka
-potāyāḥ
pāṭʰāyāḥ
svastikasya
vā
\\ 20 \\
Halfverse: cV
śuṇṭʰyā
mūlaka
-potāyāḥ
Verse: 21
Halfverse: ab
sūṣā
-yavānī
-karkāru
-kṣīriṇī
-cirbʰaṭasya
vā
\
Halfverse: cd
upodakāyā
jīvantyā
vākucyā
vāstukasya
vā
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
suvarcalāyāś
cuñcor
vā
loṇikāyā
rasair
api
\
Halfverse: cd
kūrma
-vartaka
-lopāka
-śikʰi
-tittiri
-kaukkuṭaiḥ
\\ 22 \\
Halfverse: dV
-śikʰi
-tittiri
-dakṣa
-jaiḥ
Verse: 23
Halfverse: ab
bilva
-mustākṣi
-bʰaiṣajya
-dʰātakī
-puṣpa
-nāgaraiḥ
\
Halfverse: cd
pakvātīsāra
-jit
takre
yavāgūr
dādʰikī
tatʰā
\\ 23 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
kapittʰa
-kaccʰurā
-pʰañjī
-yūtʰikā
-vaṭa
-śelu
-jaiḥ
\
Halfverse: cd
dāḍimī
-śaṇa
-kārpāsī
-śālmalīnāṃ
ca
pallavaiḥ
\\ 24 \\
Halfverse: dV
-śālmalī
-moca
-pallavaiḥ
Verse: 25
Halfverse: ab
kalko
bilva
-śalāṭūnāṃ
tila
-kalkaś
ca
tat
-samaḥ
\
Halfverse: cd
dadʰnaḥ
saro
'mlaḥ
sa
-snehaḥ
kʰalo
hanti
pravāhikām
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
maricaṃ
dʰanikājājī
tintiḍīkaṃ
śaṭʰī
viḍam
\
Halfverse: cd
dāḍimaṃ
dʰātakī
pāṭʰā
tri
-pʰalā
pañca
-kolakam
\\ 26 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
yāva
-śūkaṃ
kapittʰāmra
-jambū
-madʰyaṃ
sa
-dīpyakam
\
Halfverse: cd
piṣṭaiḥ
ṣaḍ
-guṇa
-bilvais
tair
dadʰni
mudga
-rase
guḍe
\\ 27 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
snehe
ca
yamake
siddʰaḥ
kʰalo
'yam
a
-parājitaḥ
\
Halfverse: cd
dīpanaḥ
pācano
grāhī
rucyo
bimbiśi
-nāśanaḥ
\\ 28 \\
Verse: 29
Halfverse: ab
kolānāṃ
bāla
-bilvānāṃ
kalkaiḥ
śāli
-yavasya
ca
\
Halfverse: cd
mudga
-māṣa
-tilānāṃ
ca
dʰānya
-yūṣaṃ
prakalpayet
\\ 29 \\
Verse: 30
Halfverse: ab
aikadʰyaṃ
yamake
bʰr̥ṣṭaṃ
dadʰi
-dāḍima
-sārikam
\
Halfverse: cd
varcaḥ
-kṣaye
śuṣka
-mukʰaṃ
śāly
-annaṃ
tena
bʰojayet
\\ 30 \\
Verse: 31
Halfverse: ab
dadʰnaḥ
saraṃ
vā
yamake
bʰr̥ṣṭaṃ
sa
-guḍa
-nāgaram
\
Halfverse: cd
surāṃ
vā
yamake
bʰr̥ṣṭāṃ
vyañjanārtʰaṃ
prayojayet
\\ 31 \\
Verse: 32
Halfverse: ab
pʰalāmlaṃ
yamake
bʰr̥ṣṭaṃ
yūṣaṃ
gr̥ñjanakasya
vā
\
Halfverse: cd
bʰr̥ṣṭān
vā
yamake
saktūn
kʰāded
vyoṣāvacūrṇitān
\\ 32 \\
Verse: 33
Halfverse: ab
māṣān
su
-siddʰāṃs
tad
-vad
vā
gʰr̥ta
-maṇḍopasevanān
\
Halfverse: cd
rasaṃ
su
-siddʰa
-pūtaṃ
vā
cʰāga
-meṣāntar
-ādʰi
-jam
\\ 33 \\
Halfverse: cV
rasaṃ
su
-siddʰaṃ
pūtaṃ
vā
Verse: 34
Halfverse: ab
paced
dāḍima
-sārāmlaṃ
sa
-dʰānya
-sneha
-nāgaram
\
Halfverse: cd
rakta
-śāly
-odanaṃ
tena
bʰuñjānaḥ
prapibaṃś
ca
tam
\\ 34 \\
Verse: 35
Halfverse: ab
varcaḥ
-kṣaya
-kr̥tair
āśu
vikāraiḥ
parimucyate
\
Halfverse: cd
bāla
-bilvaṃ
guḍaṃ
tailaṃ
pippalīṃ
viśva
-bʰeṣajam
\\ 35 \\
Halfverse: dV
pippalī
-viśva
-bʰeṣajam
Verse: 36
Halfverse: ab
lihyād
vāte
pratihate
sa
-śūlaḥ
sa
-pravāhikaḥ
\
Halfverse: cd
valkalaṃ
śābaraṃ
puṣpaṃ
dʰātakyā
badarī
-dalam
\\ 36 \\
Halfverse: bV
sa
-śūle
sa
-pravāhike
Halfverse: dV2
dʰātakyā
badarī
-pʰalam
Verse: 36.1+1
Halfverse: ab
eraṇḍa
-bilva
-yava
-gokṣurakāmla
-siddʰāṃ
patʰyāṃ
lihan
madʰu
-yutām
atʰa
vā
guḍena
\
Halfverse: cd
kr̥ccʰra
-pravr̥ttam
ati
-śūlam
asr̥g
-vimiśraṃ
hanyād
avaśyam
atisāram
udīrṇa
-vegam
\\ 36.1+1 \\
Verse: 37
Halfverse: ab
pibed
dadʰi
-sara
-kṣaudra
-kapittʰa
-sva
-rasāplutam
\
Halfverse: cd
vibaddʰa
-vāta
-varcās
tu
bahu
-śūla
-pravāhikaḥ
\\ 37 \\
Verse: 38
Halfverse: ab
sa
-rakta
-piccʰas
tr̥ṣṇārtaḥ
kṣīra
-sauhityam
arhati
\
Halfverse: cd
yamakasyopari
kṣīraṃ
dʰāroṣṇaṃ
vā
prayojayet
\\ 38 \\
Verse: 39
Halfverse: ab
śr̥tam
eraṇḍa
-mūlena
bāla
-bilvena
vā
punaḥ
\
Halfverse: cd
payasy
utkvātʰya
mustānāṃ
viṃśatiṃ
tri
-guṇe
'mbʰasi
\\ 39 \\
Halfverse: dV
viṃśatiṃ
tri
-guṇāmbʰasi
Verse: 40
Halfverse: ab
kṣīrāvaśiṣṭaṃ
tat
pītaṃ
hanyād
āmaṃ
sa
-vedanam
\
Halfverse: cd
pippalyāḥ
pibataḥ
sūkṣmaṃ
rajo
marica
-janma
vā
\\ 40 \\
Verse: 41
Halfverse: ab
cira
-kālānuṣaktāpi
naśyaty
āśu
pravāhikā
\
Halfverse: cd
nir
-āma
-rūpaṃ
śūlārtaṃ
laṅgʰanādyaiś
ca
karṣitam
\\ 41 \\
Verse: 42
Halfverse: ab
rūkṣa
-koṣṭʰam
apekṣyāgniṃ
sa
-kṣāraṃ
pāyayed
gʰr̥tam
\
Halfverse: cd
siddʰaṃ
dadʰi
-surā
-maṇḍe
daśa
-mūlasya
cāmbʰasi
\\ 42 \\
Halfverse: dV
daśa
-mūlasya
vāmbʰasi
Verse: 43
Halfverse: ab
sindʰūttʰa
-pañca
-kolābʰyāṃ
tailaṃ
sadyo
'rti
-nāśanam
\
Halfverse: cd
ṣaḍbʰiḥ
śuṇṭʰyāḥ
palair
dvābʰyāṃ
dvābʰyāṃ
grantʰy
-agni
-saindʰavāt
\\ 43 \\
Verse: 44
Halfverse: ab
taila
-prastʰaṃ
paced
dadʰnā
niḥ
-sāraka
-rujāpaham
\
Halfverse: cd
ekato
māṃsa
-dugdʰājyaṃ
purīṣa
-graha
-śūla
-jit
\\ 44 \\
Verse: 45
Halfverse: ab
pānānuvāsanābʰyaṅga
-prayuktaṃ
tailam
ekataḥ
\
Halfverse: cd
tad
dʰi
vāta
-jitām
agryaṃ
śūlaṃ
ca
vi
-guṇo
'nilaḥ
\\ 45 \\
Verse: 46
Halfverse: ab
dʰātv
-antaropamardeddʰaś
calo
vyāpī
sva
-dʰāma
-gaḥ
\
Halfverse: cd
tailaṃ
mandānalasyāpi
yuktyā
śarma
-karaṃ
param
\\ 46 \\
Halfverse: aV
dʰātv
-antaropamardād
vai
Halfverse: aV2
dʰātv
-antaropamardena
Verse: 46x
Halfverse: ab
vāyv
-āśaye
sa
-taile
hi
bimbiśir
nāvatiṣṭʰate
\\
46xab
\\
Verse: 47
Halfverse: ab
kṣīṇe
male
svāyatana
-cyuteṣu
doṣāntareṣv
īraṇa
eka
-vīre
\
Halfverse: cd
ko
niṣṭanan
prāṇiti
koṣṭʰa
-śūlī
nāntar
-bahis
-taila
-paro
yadi
syāt
\\ 47 \\
Verse: 48
Halfverse: ab
guda
-rug
-bʰraṃśayor
yuñjyāt
sa
-kṣīraṃ
sādʰitaṃ
haviḥ
\\
48ab
\\
Verse: 49
Halfverse: ab
rase
kolāmla
-cāṅgeryor
dadʰni
piṣṭe
ca
nāgare
\
Halfverse: cd
tair
eva
cāmlaiḥ
saṃyojya
siddʰaṃ
su
-ślakṣṇa
-kalkitaiḥ
\\ 49 \\
Halfverse: cV
tair
eva
cāmlaiḥ
saṃyuktaiḥ
Verse: 50
Halfverse: ab
dʰānyoṣaṇa
-viḍājājī
-pañca
-kolaka
-dāḍimaiḥ
\
Halfverse: cd
yojayet
sneha
-vastiṃ
vā
daśa
-mūlena
sādʰitam
\\ 50 \\
Verse: 51
Halfverse: ab
śaṭʰī
-śatāhvā
-kuṣṭʰair
vā
vacayā
citrakeṇa
vā
\
Halfverse: cd
pravāhaṇe
guda
-bʰraṃśe
mūtrāgʰāte
kaṭī
-grahe
\\ 51 \\
Verse: 52
Halfverse: ab
madʰurāmlaiḥ
śr̥taṃ
tailaṃ
gʰr̥taṃ
vāpy
anuvāsanam
\
Halfverse: cd
praveśayed
gudaṃ
dʰvastam
abʰyaktaṃ
sveditaṃ
mr̥du
\\ 52 \\
Verse: 53
Halfverse: ab
kuryāc
ca
go
-pʰaṇā
-bandʰaṃ
madʰya
-ccʰidreṇa
carmaṇā
\
Halfverse: cd
pañca
-mūlasya
mahataḥ
kvātʰaṃ
kṣīre
vipācayet
\\ 53 \\
Halfverse: dV
kvātʰaṃ
kṣīreṇa
pācayet
Verse: 54
Halfverse: ab
unduruṃ
cāntra
-rahitaṃ
tena
vāta
-gʰna
-kalka
-vat
\
Halfverse: cd
tailaṃ
paced
guda
-bʰraṃśaṃ
pānābʰyaṅgena
taj
jayet
\\ 54 \\
Verse: 55
Halfverse: ab
paitte
tu
sāme
tīkṣṇoṣṇa
-varjyaṃ
prāg
iva
laṅgʰanam
\
Halfverse: cd
tr̥ḍ
-vān
pibet
ṣaḍ
-aṅgāmbu
sa
-bʰūnimbaṃ
sa
-śārivam
\\ 55 \\
Verse: 56
Halfverse: ab
peyādi
kṣudʰitasyānnam
agni
-saṃdʰukṣaṇaṃ
hitam
\
Halfverse: cd
br̥haty
-ādi
-gaṇābʰīru
-dvi
-balā
-śūrpaparṇibʰiḥ
\\ 56 \\
Verse: 57
Halfverse: ab
pāyayed
anubandʰe
tu
sa
-kṣaudraṃ
taṇḍulāmbʰasā
\
Halfverse: cd
kuṭajasya
pʰalaṃ
piṣṭaṃ
sa
-valkaṃ
sa
-gʰuṇapriyam
\\ 57 \\
Halfverse: bV
sa
-kṣaudraṃ
taṇḍulāmbunā
Halfverse: cV2
vatsakasya
pʰalaṃ
piṣṭaṃ
Verse: 58
Halfverse: ab
pāṭʰā
-vatsaka
-bīja
-tvag
-dārvī
-grantʰika
-śuṇṭʰi
vā
\
Halfverse: cd
kvātʰaṃ
vātiviṣā
-bilva
-vatsakodīcya
-musta
-jam
\\ 58 \\
Verse: 59
Halfverse: ab
atʰa
-vātiviṣā
-mūrvā
-niśendrayava
-tārkṣya
-jam
\
Halfverse: cd
sa
-madʰv
-ativiṣā
-śuṇṭʰī
-mustendrayava
-kaṭpʰalam
\\ 59 \\
Verse: 60
Halfverse: ab
palaṃ
vatsaka
-bījasya
śrapayitvā
rasaṃ
pibet
\
Halfverse: cd
yo
rasāśī
jayec
cʰīgʰraṃ
sa
paittaṃ
jaṭʰarāmayam
\\ 60 \\
Verse: 61
Halfverse: ab
mustā
-kaṣāyam
evaṃ
vā
piben
madʰu
-samāyutam
\
Halfverse: cd
sa
-kṣaudraṃ
śālmalī
-vr̥nta
-kaṣāyaṃ
vā
himāhvayam
\\ 61 \\
Verse: 62
Halfverse: ab
kirātatiktakaṃ
mustaṃ
vatsakaṃ
sa
-rasāñjanam
\
Halfverse: cd
kaṭaṅkaṭerī
hrīveraṃ
bilva
-madʰyaṃ
durālabʰā
\\ 62 \\
Verse: 63
Halfverse: ab
tilā
moca
-rasaṃ
lodʰraṃ
samaṅgā
kamalotpalam
\
Halfverse: cd
nāgaraṃ
dʰātakī
-puṣpaṃ
dāḍimasya
tvag
utpalam
\\ 63 \\
Verse: 64
Halfverse: ab
ardʰa
-ślokaiḥ
smr̥tā
yogāḥ
sa
-kṣaudrās
taṇḍulāmbunā
\
Halfverse: cd
niśendrayava
-lodʰrailā
-kvātʰaḥ
pakvātisāra
-jit
\\ 64 \\
Halfverse: dV
-kvātʰaḥ
pakvātisāra
-nut
Verse: 64+1
Halfverse: ab
nāgarātiviṣā
-mustā
-bʰūnimbāmr̥ta
-vatsakaiḥ
\
Halfverse: cd
sarva
-jvara
-haraḥ
kvātʰaḥ
sarvātīsāra
-nāśanaḥ
\\ 64+1 \\
Verse: 64+2
Halfverse: ab
guḍūcy
-ativiṣā
-dʰānya
-śuṇṭʰī
-bilvābda
-vālakaiḥ
\
Halfverse: cd
pāṭʰā
-bʰūnimba
-kuṭaja
-candanośīra
-padmakaiḥ
\\ 64+2 \\
Verse: 64+3
Halfverse: ab
kaṣāyaḥ
śitalaḥ
peyo
jvarātīsāra
-śāntaye
\
Halfverse: cd
hr̥l
-lāsā
-rocaka
-ccʰardi
-pipāsā
-dāha
-nāśanaḥ
\\ 64+3 \\
Verse: 65
Halfverse: ab
lodʰrāmbaṣṭʰā
-priyaṅgv
-ādi
-gaṇāṃs
tad
-vat
pr̥tʰak
pibet
\
Halfverse: cd
kaṭvaṅga
-valka
-yaṣṭy
-āhva
-pʰalinī
-dāḍimāṅkuraiḥ
\\ 65 \\
Verse: 66
Halfverse: ab
peyā
-vilepī
-kʰalakān
kuryāt
sa
-dadʰi
-dāḍimān
\
Halfverse: cd
tad
-vad
dadʰittʰa
-bilvāmra
-jambū
-madʰyaiḥ
prakalpayet
\\ 66 \\
Verse: 67
Halfverse: ab
ajā
-payaḥ
prayoktavyaṃ
nir
-āme
tena
cec
cʰamaḥ
\
Halfverse: cd
doṣādʰikyān
na
jāyeta
balinaṃ
taṃ
virecayet
\\ 67 \\
Verse: 68
Halfverse: ab
vyatyāsena
śakr̥d
-raktam
upaveśyeta
yo
'pi
vā
\
Halfverse: cd
palāśa
-pʰala
-niryūhaṃ
yuktaṃ
vā
payasā
pibet
\\ 68 \\
Verse: 69
Halfverse: ab
tato
'nu
koṣṇaṃ
pātavyaṃ
kṣīram
eva
yatʰā
-balam
\
Halfverse: cd
pravāhite
tena
male
praśāmyaty
udarāmayaḥ
\\ 69 \\
Verse: 70
Halfverse: ab
palāśa
-vat
prayojyā
vā
trāyamāṇā
viśodʰanī
\
Halfverse: cd
saṃsargyāṃ
kriyamāṇāyāṃ
śūlaṃ
yady
anuvartate
\\ 70 \\
Halfverse: bV
trāyamāṇā
viśodʰane
Verse: 71
Halfverse: ab
sruta
-doṣasya
taṃ
śīgʰraṃ
yatʰā
-vahny
anuvāsayet
\
Halfverse: cd
śatapuṣpā
-varībʰyāṃ
ca
bilvena
madʰukena
ca
\\ 71 \\
Verse: 72
Halfverse: ab
taila
-pādaṃ
payo
-yuktaṃ
pakvam
anvāsanaṃ
gʰr̥tam
\
Halfverse: cd
a
-śāntāv
ity
atīsāre
piccʰā
-vastiḥ
paraṃ
hitaḥ
\\ 72 \\
Verse: 73
Halfverse: ab
pariveṣṭya
kuśair
ārdrair
ārdra
-vr̥ntāni
śālmaleḥ
\
Halfverse: cd
kr̥ṣṇa
-mr̥ttikayālipya
svedayed
go
-mayāgninā
\\ 73 \\
Verse: 74
Halfverse: ab
mr̥c
-cʰoṣe
tāni
saṃkṣudya
tat
-piṇḍaṃ
muṣṭi
-saṃmitam
\
Halfverse: cd
mardayet
payasaḥ
prastʰe
pūtenāstʰāpayet
tataḥ
\\ 74 \\
Verse: 75
Halfverse: ab
nata
-yaṣṭy
-āhva
-kalkājya
-kṣaudra
-taila
-vatānu
ca
\
Halfverse: cd
snāto
bʰuñjīta
payasā
jāṅgalena
rasena
vā
\\ 75 \\
Verse: 76
Halfverse: ab
pittātisāra
-jvara
-śopʰa
-gulma
-samīraṇāsra
-grahaṇī
-vikārān
\
Halfverse: cd
jayaty
ayaṃ
śīgʰram
ati
-pravr̥ttiṃ
virecanāstʰāpanayoś
ca
vastiḥ
\\ 76 \\
Verse: 76+1
Halfverse: ab
kaṭvaṅga
-bilva
-jaṃ
tv
astʰi
kapittʰaṃ
surasāñjanam
\
Halfverse: cd
lākṣā
-haridre
hrīveraṃ
kaṭpʰalaṃ
śukanāsikā
\\ 76+1 \\
Verse: 76+2
Halfverse: ab
lodʰraṃ
moca
-rasaṃ
mustaṃ
dʰātakī
vaṭa
-śuṅgakān
\
Halfverse: cd
piṣṭvā
taṇḍula
-toyena
vaṭakān
akṣa
-saṃmitān
\\ 76+2 \\
Verse: 76+3
Halfverse: ab
pibet
tenaiva
toyena
jvarātīsāra
-nāśanaḥ
\
Halfverse: cd
rakta
-prasādano
hy
eṣa
śopʰātīsāra
-nāśanaḥ
\\ 76+3 \\
Verse: 77
Halfverse: ab
pʰāṇitaṃ
kuṭajottʰaṃ
ca
sarvātīsāra
-nāśanam
\
Halfverse: cd
vatsakādi
-samāyuktaṃ
sāmbaṣṭʰādi
sa
-mākṣikam
\\ 77 \\
Verse: 78
Halfverse: ab
nī
-ruṅ
-nir
-āmaṃ
dīptāgner
api
sāsraṃ
cirottʰitam
\
Halfverse: cd
nānā
-varṇam
atīsāraṃ
puṭa
-pākair
upācaret
\\ 78 \\
Verse: 79
Halfverse: ab
tvak
-piṇḍād
dīrgʰavr̥ntasya
śrīparṇī
-pattra
-saṃvr̥tāt
\
Halfverse: cd
mr̥l
-liptād
agninā
svinnād
rasaṃ
niṣpīḍitaṃ
himam
\\ 79 \\
Verse: 80
Halfverse: ab
atīsārī
pibed
yuktaṃ
madʰunā
sitayātʰa
-vā
\
Halfverse: cd
evaṃ
kṣīri
-druma
-tvagbʰis
tat
-prarohaiś
ca
kalpayet
\\ 80 \\
Halfverse: cV
evaṃ
kṣīra
-druma
-tvagbʰis
Verse: 81
Halfverse: ab
kaṭvaṅga
-tvag
-gʰr̥ta
-yutā
sveditā
saliloṣmaṇā
\
Halfverse: cd
sa
-kṣaudrā
hanty
atīsāraṃ
bala
-vantam
api
drutam
\\ 81 \\
Verse: 82
Halfverse: ab
pittātīsārī
seveta
pittalāny
eva
yaḥ
punaḥ
\
Halfverse: cd
raktātīsāraṃ
kurute
tasya
pittaṃ
sa
-tr̥ḍ
-jvaram
\\ 82 \\
Verse: 83
Halfverse: ab
dāruṇaṃ
guda
-pākaṃ
ca
tatra
ccʰāgaṃ
payo
hitam
\
Halfverse: cd
padmotpala
-samaṅgābʰiḥ
śr̥taṃ
moca
-rasena
ca
\\ 83 \\
Verse: 84
Halfverse: ab
śārivā
-yaṣṭi
-lodʰrair
vā
prasavair
vā
vaṭādi
-jaiḥ
\
Halfverse: cd
sa
-kṣaudra
-śarkaraṃ
pāne
bʰojane
guda
-secane
\\ 84 \\
Verse: 85
Halfverse: ab
tad
-vad
rasādayo
'n
-amlāḥ
sājyāḥ
pānānnayor
hitāḥ
\
Halfverse: cd
kāśmarya
-pʰala
-yūṣaś
ca
kiñ
-cid
-amlaḥ
sa
-śarkaraḥ
\\ 85 \\
Verse: 86
Halfverse: ab
payasy
ardʰodake
cʰāge
hrīverotpala
-nāgaraiḥ
\
Halfverse: cd
peyā
raktātisāra
-gʰnī
pr̥śniparṇī
-rasānvitā
\\ 86 \\
Verse: 87
Halfverse: ab
prāg
-bʰaktaṃ
nava
-nītaṃ
vā
lihyān
madʰu
-sitā
-yutam
\
Halfverse: cd
baliny
asre
'sram
evājaṃ
mārgaṃ
vā
gʰr̥ta
-bʰarjitam
\\ 87 \\
Verse: 88
Halfverse: ab
kṣīrānu
-pānaṃ
kṣīrāśī
try
-ahaṃ
kṣīrodbʰavaṃ
gʰr̥tam
\
Halfverse: cd
kapiñjala
-rasāśī
vā
lihann
ārogyam
aśnute
\\ 88 \\
Verse: 89
Halfverse: ab
pītvā
śatāvarī
-kalkaṃ
kṣīreṇa
kṣīra
-bʰojanaḥ
\
Halfverse: cd
raktātīsāraṃ
hanty
āśu
tayā
vā
sādʰitaṃ
gʰr̥tam
\\ 89 \\
Verse: 90
Halfverse: ab
lākṣā
-nāgara
-vaidehī
-kaṭukā
-dārvi
-valkalaiḥ
\
Halfverse: cd
sarpiḥ
sendrayavaiḥ
siddʰaṃ
peyā
-maṇḍāvacāritam
\\ 90 \\
Verse: 91
Halfverse: ab
atīsāraṃ
jayec
cʰīgʰraṃ
tri
-doṣam
api
dāruṇam
\
Halfverse: cd
kr̥ṣṇa
-mr̥c
-cʰaṅkʰa
-yaṣṭy
-āhva
-kṣaudrāsr̥k
-taṇḍulodakam
\\ 91 \\
Verse: 92
Halfverse: ab
jayaty
asraṃ
priyaṅguś
ca
taṇḍulāmbu
-madʰu
-plutā
\
Halfverse: cd
kalkas
tilānāṃ
kr̥ṣṇānāṃ
śarkarā
-pāñcabʰāgikaḥ
\\ 92 \\
Halfverse: dV
śarkarā
-bʰāga
-saṃyutaḥ
Verse: 93
Halfverse: ab
ājena
payasā
pītaḥ
sadyo
raktaṃ
niyaccʰati
\
Halfverse: cd
pītvā
sa
-śarkarā
-kṣaudraṃ
candanaṃ
taṇḍulāmbunā
\\ 93 \\
Verse: 94
Halfverse: ab
dāha
-tr̥ṣṇā
-pramohebʰyo
rakta
-srāvāc
ca
mucyate
\
Halfverse: cd
gudasya
dāhe
pāke
vā
seka
-lepā
hitā
himāḥ
\\ 94 \\
Halfverse: aV
dāha
-tr̥ṣṇā
-pramehebʰyo
Halfverse: dV2
sekā
lepā
hitā
himāḥ
Verse: 95
Halfverse: ab
alpālpaṃ
bahu
-śo
raktaṃ
sa
-śūlam
upaveśyate
\
Halfverse: cd
yadā
vibaddʰo
vāyuś
ca
kr̥ccʰrāc
carati
vā
na
vā
\\ 95 \\
Verse: 96
Halfverse: ab
piccʰā
-vastiṃ
tadā
tasya
pūrvoktam
upakalpayet
\
Halfverse: cd
pallavān
jarjarī
-kr̥tya
śiṃśipā
-kovidārayoḥ
\\ 96 \\
Verse: 97
Halfverse: ab
paced
yavāṃś
ca
sa
kvātʰe
gʰr̥ta
-kṣīra
-samanvitaḥ
\
Halfverse: cd
piccʰā
-srutau
guda
-bʰraṃśe
pravāhaṇa
-rujāsu
vā
\\ 97 \\
Verse: 98
Halfverse: ab
piccʰā
-vastiḥ
prayoktavyaḥ
kṣata
-kṣīṇa
-balāvahaḥ
\
Halfverse: cd
prapauṇḍarīka
-siddʰena
sarpiṣā
cānuvāsanam
\\ 98 \\
Verse: 99
Halfverse: ab
raktaṃ
viṭ
-sahitaṃ
pūrvaṃ
paścād
vā
yo
'tisāryate
\
Halfverse: cd
śatāvarī
-gʰr̥taṃ
tasya
lehārtʰam
upakalpayet
\\ 99 \\
Verse: 100
Halfverse: ab
śarkarārdʰāṃśakaṃ
līḍʰaṃ
nava
-nītaṃ
navoddʰr̥tam
\
Halfverse: cd
kṣaudra
-pādaṃ
jayec
cʰīgʰraṃ
taṃ
vikāraṃ
hitāśinaḥ
\\ 100 \\
Verse: 101
Halfverse: ab
nyagrodʰodumbarāśvattʰa
-śuṅgān
āpotʰya
vāsayet
\
Halfverse: cd
aho
-rātraṃ
jale
tapte
gʰr̥taṃ
tenāmbʰasā
pacet
\\ 101 \\
Verse: 102
Halfverse: ab
tad
ardʰa
-śarkarā
-yuktaṃ
lehayet
kṣaudra
-pādikam
\
Halfverse: cd
adʰo
vā
yadi
vāpy
urdʰvaṃ
yasya
raktaṃ
pravartate
\\ 102 \\
Halfverse: cV
adʰo
vā
yadi
vāty
-urdʰvaṃ
Verse: 103
Halfverse: ab
śleṣmātīsāre
vātoktaṃ
viśeṣād
āma
-pācanam
\
Halfverse: cd
kartavyam
anubandʰe
'sya
pibet
paktvāgni
-dīpanam
\\ 103 \\
Verse: 104
Halfverse: ab
bilva
-karkaṭikā
-musta
-prāṇadā
-viśva
-bʰeṣajam
\
Halfverse: cd
vacā
-viḍaṅga
-bʰūtīka
-dʰānakāmaradāru
vā
\\ 104 \\
Halfverse: dV
-dʰānyakāmaradāru
vā
Verse: 105
Halfverse: ab
atʰa
-vā
pippalī
-mūla
-pippalī
-dvaya
-citrakam
\
Halfverse: cd
pāṭʰāgni
-vatsaka
-grantʰi
-tiktā
-śuṇṭʰī
-vacābʰayāḥ
\\ 105 \\
Halfverse: bV
-pippalī
-dvaya
-citrakān
Verse: 106
Halfverse: ab
kvatʰitā
yadi
vā
piṣṭāḥ
śleṣmātīsāra
-bʰeṣajam
\
Halfverse: cd
sauvarcala
-vacā
-vyoṣa
-hiṅgu
-prativiṣābʰayāḥ
\\ 106 \\
Verse: 107
Halfverse: ab
pibec
cʰleṣmātisārārtaś
cūrṇitāḥ
koṣṇa
-vāriṇā
\
Halfverse: cd
madʰyaṃ
līḍʰvā
kapittʰasya
sa
-vyoṣa
-kṣaudra
-śarkaram
\\ 107 \\
Halfverse: dV
sa
-kṣaudraṃ
vyoṣa
-śarkaram
Verse: 108
Halfverse: ab
kaṭpʰalaṃ
madʰu
-yuktaṃ
vā
mucyate
jaṭʰarāmayāt
\
Halfverse: cd
kaṇāṃ
madʰu
-yutāṃ
līḍʰvā
takraṃ
pītvā
sa
-citrakam
\\ 108 \\
Verse: 109
Halfverse: ab
bʰuktvā
vā
bāla
-bilvāni
vyapohaty
udarāmayam
\
Halfverse: cd
pāṭʰā
-moca
-rasāmbʰoda
-dʰātakī
-bilva
-nāgaram
\\ 109 \\
Verse: 110
Halfverse: ab
su
-kr̥ccʰram
apy
atīsāraṃ
guḍa
-takreṇa
nāśayet
\
Halfverse: cd
yavānī
-pippalī
-mūla
-cāturjātaka
-nāgaraiḥ
\\ 110 \\
Verse: 111
Halfverse: ab
maricāgni
-jalājājī
-dʰānya
-sauvarcalaiḥ
samaiḥ
\
Halfverse: cd
vr̥ṣāmla
-dʰātakī
-kr̥ṣṇā
-bilva
-dāḍima
-dīpyakaiḥ
\\ 111 \\
Halfverse: cC
vr̥kṣāmla
-dʰātakī
-kr̥ṣṇā
-
Halfverse: dC
-bilva
-dāḍima
-tindukaiḥ
Verse: 112
Halfverse: ab
tri
-guṇaiḥ
ṣaḍ
-guṇa
-sitaiḥ
kapittʰāṣṭa
-guṇaiḥ
kr̥taḥ
\
Halfverse: cd
cūrṇo
'tīsāra
-grahaṇī
-kṣaya
-gulma
-galāmayān
\\ 112 \\
Halfverse: aV
tri
-guṇaiḥ
ṣaḍ
-guṇa
-site
Halfverse: bV2
kapittʰe
'ṣṭa
-guṇe
kr̥taḥ
Halfverse: dV3
-kṣaya
-gulmodarāmayān
Verse: 113
Halfverse: ab
kāsa
-śvāsāgni
-sādārśaḥ
-pīnasā
-rocakāñ
jayet
\
Halfverse: cd
karṣonmitā
tavakṣīrī
cāturjātaṃ
dvi
-kārṣikam
\\ 113 \\
Halfverse: cV
karṣonmitaṃ
tavakṣīrī
-
Halfverse: dV2
-cāturjātaṃ
dvi
-kārṣikam
Verse: 114
Halfverse: ab
yavānī
-dʰānyakājājī
-grantʰi
-vyoṣaṃ
palāṃśakam
\
Halfverse: cd
palāni
dāḍimād
aṣṭau
sitāyāś
caikataḥ
kr̥taḥ
\\ 114 \\
Halfverse: aV
yavānī
-dʰānyakājāji
Halfverse: bV2
grantʰi
-vyoṣaṃ
palāṃśakam
Verse: 115
Halfverse: ab
guṇaiḥ
kapittʰāṣṭaka
-vac
cūrṇo
'yaṃ
dāḍimāṣṭakaḥ
\
Halfverse: cd
bʰojyo
vātātisāroktair
yatʰāvastʰaṃ
kʰalādibʰiḥ
\\ 115 \\
Verse: 116
Halfverse: ab
sa
-viḍaṅgaḥ
sa
-maricaḥ
sa
-kapittʰaḥ
sa
-nāgaraḥ
\
Halfverse: cd
cāṅgerī
-takra
-kolāmlaḥ
kʰalaḥ
śleṣmātisāra
-jit
\\ 116 \\
Verse: 117
Halfverse: ab
kṣīṇe
śleṣmaṇi
pūrvoktam
amlaṃ
lākṣādi
ṣaṭ
-palam
\
Halfverse: cd
purāṇaṃ
vā
gʰr̥taṃ
dadyād
yavāgū
-maṇḍa
-miśritam
\\ 117 \\
Verse: 117+1
Halfverse: ab
kaṭpʰalaṃ
madʰukaṃ
lodʰraṃ
tvag
-dāḍima
-pʰalasya
ca
\
Halfverse: cd
vāta
-pittātisāra
-gʰnaṃ
pibet
taṇḍula
-vāriṇā
\\ 117+1 \\
Verse: 117+2
Halfverse: ab
mustaṃ
sātiviṣā
dārvī
vacā
śuṇṭʰī
ca
tat
-samam
\
Halfverse: cd
kaṣāyaṃ
kṣaudra
-saṃyuktaṃ
śleṣma
-vātātisāriṇe
\\ 117+2 \\
Verse: 117+3
Halfverse: ab
pītadāru
vacā
lodʰraṃ
kaliṅga
-pʰala
-nāgaram
\
Halfverse: cd
dāḍimāmbu
-yutaṃ
dadyāt
pitta
-śleṣmātisāriṇe
\\ 117+3 \\
Verse: 118
Halfverse: ab
vāta
-śleṣma
-vibandʰe
vā
sravaty
ati
kapʰe
'pi
vā
\
Halfverse: cd
śūle
pravāhikāyāṃ
vā
piccʰā
-vastiḥ
praśasyate
\\ 118 \\
Halfverse: aV
vāta
-śleṣma
-vibandʰe
ca
Verse: 119
Halfverse: ab
vacā
-bilva
-kaṇā
-kuṣṭʰa
-śatāhvā
-lavaṇānvitaḥ
\
Halfverse: cd
bilva
-tailena
tailena
vacādyaiḥ
sādʰitena
vā
\\ 119 \\
Verse: 120
Halfverse: ab
bahu
-śaḥ
kapʰa
-vātārte
koṣṇenānvāsanaṃ
hitam
\
Halfverse: cd
kṣīṇe
kapʰe
gude
dīrgʰa
-kālātīsāra
-dur
-bale
\\ 120 \\
Verse: 121
Halfverse: ab
anilaḥ
prabalo
'vaśyaṃ
sva
-stʰāna
-stʰaḥ
prajāyate
\
Halfverse: cd
sa
balī
sahasā
hanyāt
tasmāt
taṃ
tvarayā
jayet
\\ 121 \\
Verse: 122
Halfverse: ab
vāyor
an
-antaraṃ
pittaṃ
pittasyān
-antaraṃ
kapʰam
\
Halfverse: cd
jayet
pūrvaṃ
trayāṇāṃ
vā
bʰaved
yo
bala
-vat
-tamaḥ
\\ 122 \\
Verse: 123
Halfverse: ab
bʰī
-śokābʰyām
api
calaḥ
śīgʰraṃ
kupyaty
atas
tayoḥ
\
Halfverse: cd
kāryā
kriyā
vāta
-harā
harṣaṇāśvāsanāni
ca
\\ 123 \\
Verse: 124
Halfverse: ab
yasyoccārād
vinā
mūtraṃ
pavano
vā
pravartate
\
Halfverse: cd
dīptāgner
lagʰu
-koṣṭʰasya
śāntas
tasyodarāmayaḥ
\\ 124 \\
Adhyaya: 10
Cikitsāstʰāna
10
Verse: 1
Halfverse: ab
grahaṇīm
āśritaṃ
doṣam
a
-jīrṇa
-vad
upācaret
\
Halfverse: cd
atīsārokta
-vidʰinā
tasyāmaṃ
ca
vipācayet
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
anna
-kāle
yavāgv
-ādi
pañca
-kolādibʰir
yutam
\
Halfverse: cd
vitaret
paṭu
-lagʰv
-annaṃ
punar
yogāṃś
ca
dīpanān
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
dadyāt
sātiviṣāṃ
peyām
āme
sāmlāṃ
sa
-nāgarām
\
Halfverse: cd
pāne
'tīsāra
-vihitaṃ
vāri
takraṃ
surādi
ca
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
grahaṇī
-doṣiṇāṃ
takraṃ
dīpana
-grāhi
-lāgʰavāt
\
Halfverse: cd
patʰyaṃ
madʰura
-pāki
-tvān
na
ca
pitta
-pradūṣaṇam
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
kaṣāyoṣṇa
-vikāśi
-tvād
rūkṣa
-tvāc
ca
kapʰe
hitam
\
Halfverse: cd
vāte
svādv
-amla
-sāndra
-tvāt
sadyaskam
a
-vidāhi
tat
\\ 5 \\
Halfverse: aV
kaṣāyoṣṇa
-vikāṣi
-tvād
Verse: 6
Halfverse: ab
caturṇāṃ
prastʰam
amlānāṃ
try
-ūṣaṇāc
ca
pala
-trayam
\
Halfverse: cd
lavaṇānāṃ
ca
catvāri
śarkarāyāḥ
palāṣṭakam
\\ 6 \\
Verse: 7
Halfverse: ab
tac
cūrṇaṃ
śāka
-sūpānna
-rāgādiṣv
avacārayet
\
Halfverse: cd
kāsā
-jīrṇā
-ruci
-śvāsa
-hr̥t
-pāṇḍu
-plīha
-gulma
-nut
\\ 7 \\
Halfverse: dV
-hr̥t
-pārśvāmaya
-śūla
-nut
Halfverse: dV2
-hr̥t
-pāṇḍv
-āmaya
-śūla
-nut
Verse: 8
Halfverse: ab
nāgarātiviṣā
-mustaṃ
pākyam
āma
-haraṃ
pibet
\
Halfverse: cd
uṣṇāmbunā
vā
tat
-kalkaṃ
nāgaraṃ
vātʰa
-vābʰayām
\\ 8 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
sa
-saindʰavaṃ
vacādiṃ
vā
tad
-van
madirayātʰa
-vā
\
Halfverse: cd
varcasy
āme
sa
-pravāhe
pibed
vā
dāḍimāmbunā
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
viḍena
lavaṇaṃ
piṣṭaṃ
bilva
-citraka
-nāgaram
\
Halfverse: cd
sāme
kapʰānile
koṣṭʰa
-ruk
-kare
koṣṇa
-vāriṇā
\\ 10 \\
Verse: 11
Halfverse: ab
kaliṅga
-hiṅgv
-ativiṣā
-vacā
-sauvarcalābʰayam
\
Halfverse: cd
cʰardi
-hr̥d
-roga
-śūleṣu
peyam
uṣṇena
vāriṇā
\\ 11 \\
Verse: 12
Halfverse: ab
patʰyā
-sauvarcalājājī
-cūrṇaṃ
marica
-saṃyutam
\
Halfverse: cd
pippalīṃ
nāgaraṃ
pāṭʰāṃ
śārivāṃ
br̥hatī
-dvayam
\\ 12 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
citrakaṃ
kauṭajaṃ
kṣāraṃ
tatʰā
lavaṇa
-pañcakam
\
Halfverse: cd
cūrṇī
-kr̥taṃ
dadʰi
-surā
-tan
-maṇḍoṣṇāmbu
-kāñjikaiḥ
\\ 13 \\
Verse: 14
Halfverse: ab
pibed
agni
-vivr̥ddʰy
-artʰaṃ
koṣṭʰa
-vāta
-haraṃ
param
\
Halfverse: cd
paṭūni
pañca
dvau
kṣārau
maricaṃ
pañca
-kolakam
\\ 14 \\
Verse: 15
Halfverse: ab
dīpyakaṃ
hiṅgu
guṭikā
bījapūra
-rase
kr̥tā
\
Halfverse: cd
kola
-dāḍima
-toye
vā
paraṃ
pācana
-dīpanī
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
tālīśa
-pattra
-cavikā
-maricānāṃ
palaṃ
palam
\
Halfverse: cd
kr̥ṣṇā
-tan
-mūlayor
dve
dve
pale
śuṇṭʰī
-pala
-trayam
\\ 16 \\
Verse: 17
Halfverse: ab
catur
-jātam
uśīraṃ
ca
karṣāṃśaṃ
ślakṣṇa
-cūrṇitam
\
Halfverse: cd
guḍena
vaṭakān
kr̥tvā
tri
-guṇena
sadā
bʰajet
\\ 17 \\
Verse: 18
Halfverse: ab
madya
-yūṣa
-rasāriṣṭa
-mastu
-peyā
-payo
-'nupaḥ
\
Halfverse: cd
vāta
-śleṣmātmanāṃ
cʰardi
-grahaṇī
-pārśva
-hr̥d
-rujām
\\ 18 \\
Verse: 19
Halfverse: ab
jvara
-śvayatʰu
-pāṇḍu
-tva
-gulma
-pānātyayārśasām
\
Halfverse: cd
praseka
-pīnasa
-śvāsa
-kāsānāṃ
ca
nivr̥ttaye
\\ 19 \\
Verse: 20
Halfverse: ab
abʰayāṃ
nāgara
-stʰāne
dadyāt
tatraiva
viḍ
-grahe
\
Halfverse: cd
cʰardy
-ādiṣu
ca
paitteṣu
catur
-guṇa
-sitānvitāḥ
\\ 20 \\
Halfverse: bV
dadyād
atraiva
viḍ
-grahe
Verse: 21
Halfverse: ab
pakvena
vaṭakāḥ
kāryā
guḍena
sitayāpi
vā
\
Halfverse: cd
paraṃ
hi
vahni
-saṃparkāl
lagʰimānaṃ
bʰajanti
te
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
atʰainaṃ
paripakvāmaṃ
māruta
-grahaṇī
-gadam
\
Halfverse: cd
dīpanīya
-yutaṃ
sarpiḥ
pāyayed
alpa
-śo
bʰiṣak
\\ 22 \\
Halfverse: aV
atʰainaṃ
paripakvāma
-
Halfverse: bV2
-māruta
-grahaṇī
-gadam
Verse: 23
Halfverse: ab
kiñ
-cit
-saṃdʰukṣite
tv
agnau
sakta
-viṇ
-mūtra
-mārutam
\
Halfverse: cd
dvy
-ahaṃ
try
-ahaṃ
vā
saṃsnehya
svinnābʰyaktaṃ
nirūhayet
\\ 23 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
tata
eraṇḍa
-tailena
sarpiṣā
tailvakena
vā
\
Halfverse: cd
sa
-kṣāreṇānile
śānte
srasta
-doṣaṃ
virecayet
\\ 24 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
śuddʰa
-rūkṣāśayaṃ
baddʰa
-varcaskaṃ
cānuvāsayet
\
Halfverse: cd
dīpanīyāmla
-vāta
-gʰna
-siddʰa
-tailena
taṃ
tataḥ
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
nirūḍʰaṃ
ca
viriktaṃ
ca
samyak
cāpy
anuvāsitam
\
Halfverse: cd
lagʰv
-anna
-pratisaṃyuktaṃ
sarpir
abʰyāsayet
punaḥ
\\ 26 \\
Halfverse: bV
samyag
vāpy
anuvāsitam
Verse: 27
Halfverse: ab
pañca
-mūlābʰayā
-vyoṣa
-pippalī
-mūla
-saindʰavaiḥ
\
Halfverse: cd
rāsnā
-kṣāra
-dvayājājī
-viḍaṅga
-śaṭʰibʰir
gʰr̥tam
\\ 27 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
śuktena
mātuluṅgasya
sva
-rasenārdrakasya
ca
\
Halfverse: cd
śuṣka
-mūlaka
-kolāmla
-cukrikā
-dāḍimasya
ca
\\ 28 \\
Verse: 29
Halfverse: ab
takra
-mastu
-surā
-maṇḍa
-sauvīraka
-tuṣodakaiḥ
\
Halfverse: cd
kāñjikena
ca
tat
pakvam
agni
-dīpti
-karaṃ
param
\\ 29 \\
Verse: 30
Halfverse: ab
śūla
-gulmodara
-śvāsa
-kāsānila
-kapʰāpaham
\
Halfverse: cd
sa
-bījapūraka
-rasaṃ
siddʰaṃ
vā
pāyayed
gʰr̥tam
\\ 30 \\
Verse: 31
Halfverse: ab
tailam
abʰyañjanārtʰaṃ
ca
siddʰam
ebʰiś
calāpaham
\
Halfverse: cd
eteṣām
auṣadʰānāṃ
vā
pibec
cūrṇaṃ
sukʰāmbunā
\\ 31 \\
Verse: 32
Halfverse: ab
vāte
śleṣmāvr̥te
sāme
kapʰe
vā
vāyunoddʰate
\
Halfverse: cd
agner
nirvāpakaṃ
pittaṃ
rekeṇa
vamanena
vā
\\ 32 \\
Verse: 33
Halfverse: ab
hatvā
tikta
-lagʰu
-grāhi
-dīpanair
a
-vidāhibʰiḥ
\
Halfverse: cd
annaiḥ
saṃdʰukṣayed
agniṃ
cūrṇaiḥ
snehaiś
ca
tiktakaiḥ
\\ 33 \\
Verse: 34
Halfverse: ab
paṭola
-nimba
-trāyantī
-tiktā
-tiktaka
-parpaṭam
\
Halfverse: cd
kuṭaja
-tvak
-pʰalaṃ
mūrvā
madʰu
-śigru
-pʰalaṃ
vacā
\\ 34 \\
Verse: 35
Halfverse: ab
dārvī
-tvak
-padmakośīra
-yavānī
-musta
-candanam
\
Halfverse: cd
saurāṣṭry
-ativiṣā
-vyoṣa
-tvag
-elā
-pattra
-dāru
ca
\\ 35 \\
Verse: 36
Halfverse: ab
cūrṇitaṃ
madʰunā
lehyaṃ
peyaṃ
madyair
jalena
vā
\
Halfverse: cd
hr̥t
-pāṇḍu
-grahaṇī
-roga
-gulma
-śūlā
-ruci
-jvarān
\\ 36 \\
Verse: 37
Halfverse: ab
kāmalāṃ
saṃnipātaṃ
ca
mukʰa
-rogāṃś
ca
nāśayet
\
Halfverse: cd
bʰūnimba
-kaṭukā
-mustā
-try
-ūṣaṇendrayavān
samān
\\ 37 \\
Verse: 38
Halfverse: ab
dvau
citrakād
vatsaka
-tvag
-bʰāgān
ṣo
-ḍaśa
cūrṇayet
\
Halfverse: cd
guḍa
-śītāmbunā
pītaṃ
grahaṇī
-doṣa
-gulma
-nut
\\ 38 \\
Verse: 39
Halfverse: ab
kāmalā
-jvara
-pāṇḍu
-tva
-mehā
-rucy
-atisāra
-jit
\
Halfverse: cd
nāgarātiviṣā
-mustā
-pāṭʰā
-bilvaṃ
rasāñjanam
\\ 39 \\
Halfverse: bV
-mehā
-rucy
-atisāra
-nut
Verse: 40
Halfverse: ab
kuṭaja
-tvak
-pʰalaṃ
tiktā
dʰātakī
ca
kr̥taṃ
rajaḥ
\
Halfverse: cd
kṣaudra
-taṇḍula
-vāribʰyāṃ
paittike
grahaṇī
-gade
\\ 40 \\
Verse: 41
Halfverse: ab
pravāhikārśo
-guda
-rug
-raktottʰāneṣu
ceṣyate
\
Halfverse: cd
candanaṃ
padmakośīraṃ
pāṭʰāṃ
mūrvāṃ
kuṭannaṭam
\\ 41 \\
Verse: 42
Halfverse: ab
ṣaḍgrantʰā
-śārivāspʰotā
-saptaparṇāṭarūṣakān
\
Halfverse: cd
paṭolodumbarāśvattʰa
-vaṭa
-plakṣa
-kapītanān
\\ 42 \\
Halfverse: dV
-vaṭa
-plakṣa
-kapītanam
Verse: 43
Halfverse: ab
kaṭukāṃ
rohiṇīṃ
mustāṃ
nimbaṃ
ca
dvi
-palāṃśakān
\
Halfverse: cd
droṇe
'pāṃ
sādʰayet
tena
pacet
sarpiḥ
picūnmitaiḥ
\\ 43 \\
Verse: 44
Halfverse: ab
kirātatiktendrayava
-vīrā
-māgadʰikotpalaiḥ
\
Halfverse: cd
pitta
-grahaṇyāṃ
tat
peyaṃ
kuṣṭʰoktaṃ
tiktakaṃ
ca
yat
\\ 44 \\
Verse: 45
Halfverse: ab
grahaṇyāṃ
śleṣma
-duṣṭāyāṃ
tīkṣṇaiḥ
praccʰardane
kr̥te
\
Halfverse: cd
kaṭv
-amla
-lavaṇa
-kṣāraiḥ
kramād
agniṃ
vivardʰayet
\\ 45 \\
Verse: 46
Halfverse: ab
pañca
-kolābʰayā
-dʰānya
-pāṭʰā
-gandʰa
-palāśakaiḥ
\
Halfverse: cd
bījapūra
-pragāḍʰaiś
ca
siddʰaiḥ
peyādi
kalpayet
\\ 46 \\
Verse: 47
Halfverse: ab
droṇaṃ
madʰūka
-puṣpāṇāṃ
viḍaṅgaṃ
ca
tato
'rdʰataḥ
\
Halfverse: cd
citrakasya
tato
'rdʰaṃ
ca
tatʰā
bʰallātakāḍʰakam
\\ 47 \\
Verse: 48
Halfverse: ab
mañjiṣṭʰāṣṭa
-palaṃ
caitaj
jala
-droṇa
-traye
pacet
\
Halfverse: cd
droṇa
-śeṣaṃ
śr̥taṃ
śītaṃ
madʰv
-ardʰāḍʰaka
-saṃyutam
\\ 48 \\
Verse: 49
Halfverse: ab
elā
-mr̥ṇālāgurubʰiś
candanena
ca
rūṣite
\
Halfverse: cd
kumbʰe
māsaṃ
stʰitaṃ
jātam
āsavaṃ
taṃ
prayojayet
\\ 49 \\
Halfverse: cV
kumbʰe
māsa
-stʰitaṃ
jātam
Verse: 50
Halfverse: ab
grahaṇīṃ
dīpayaty
eṣa
br̥ṃhaṇaḥ
pitta
-rakta
-nut
\
Halfverse: cd
śoṣa
-kuṣṭʰa
-kilāsānāṃ
pramehāṇāṃ
ca
nāśanaḥ
\\ 50 \\
Halfverse: bV
br̥ṃhaṇo
rakta
-pitta
-nut
Verse: 51
Halfverse: ab
madʰūka
-puṣpa
-sva
-rasaṃ
śr̥tam
ardʰa
-kṣayī
-kr̥tam
\
Halfverse: cd
kṣaudra
-pāda
-yutaṃ
śītaṃ
pūrva
-vat
saṃnidʰāpayet
\\ 51 \\
Halfverse: aV
madʰūka
-puṣpa
-kuḍavaṃ
Verse: 52
Halfverse: ab
tat
piban
grahaṇī
-doṣān
jayet
sarvān
hitāśanaḥ
\
Halfverse: cd
tad
-vad
drākṣekṣu
-kʰarjūra
-sva
-rasān
āsutān
pibet
\\ 52 \\
Verse: 53
Halfverse: ab
hiṅgu
-tiktā
-vacā
-mādrī
-pāṭʰendrayava
-gokṣuram
\
Halfverse: cd
pañca
-kolaṃ
ca
karṣāṃśaṃ
palāṃśaṃ
paṭu
-pañcakam
\\ 53 \\
Verse: 54
Halfverse: ab
gʰr̥ta
-taila
-dvi
-kuḍave
dadʰnaḥ
prastʰa
-dvaye
ca
tat
\
Halfverse: cd
āpotʰya
kvātʰayed
agnau
mr̥dāv
anugate
rase
\\ 54 \\
Verse: 55
Halfverse: ab
antar
-dʰūmaṃ
tato
dagdʰvā
cūrṇī
-kr̥tya
gʰr̥tāplutam
\
Halfverse: cd
pibet
pāṇi
-talaṃ
tasmiñ
jīrṇe
syān
madʰurāśanaḥ
\\ 55 \\
Verse: 56
Halfverse: ab
vāta
-śleṣmāmayān
sarvān
hanyād
viṣa
-garāṃś
ca
saḥ
\
Halfverse: cd
bʰūnimbaṃ
rohiṇīṃ
tiktāṃ
paṭolaṃ
nimba
-parpaṭam
\\ 56 \\
Verse: 57
Halfverse: ab
dagdʰvā
māhiṣa
-mūtreṇa
pibed
agni
-vivardʰanam
\
Halfverse: cd
dve
haridre
vacā
kuṣṭʰaṃ
citrakaḥ
kaṭu
-rohiṇī
\\ 57 \\
Verse: 58
Halfverse: ab
mustā
ca
ccʰāga
-mūtreṇa
siddʰaḥ
kṣāro
'gni
-vardʰanaḥ
\
Halfverse: cd
catuḥ
-palaṃ
sudʰā
-kāṇḍāt
tri
-palaṃ
lavaṇa
-trayāt
\\ 58 \\
Halfverse: dV
tri
-pʰalā
-lavaṇāni
ca
Verse: 59
Halfverse: ab
vārtāka
-kuḍavaṃ
cārkād
aṣṭau
dve
citrakāt
pale
\
Halfverse: cd
dagdʰvā
rasena
vārtākād
guṭikā
bʰojanottarāḥ
\\ 59 \\
Halfverse: aV
vārtākāt
kuḍavaṃ
cārkād
Verse: 60
Halfverse: ab
bʰuktam
annaṃ
pacanty
āśu
kāsa
-śvāsārśasāṃ
hitāḥ
\
Halfverse: cd
viṣūcikā
-pratiśyāya
-hr̥d
-roga
-śamanāś
ca
tāḥ
\\ 60 \\
Verse: 61
Halfverse: ab
mātuluṅga
-śaṭʰī
-rāsnā
-kaṭu
-traya
-harītaki
\
Halfverse: cd
svarjikā
-yāva
-śūkākʰyau
kṣārau
pañca
-paṭūni
ca
\\ 61 \\
Halfverse: bV
-kaṭu
-traya
-harītakīḥ
Verse: 62
Halfverse: ab
sukʰāmbu
-pītaṃ
tac
-cūrṇaṃ
bala
-varṇāgni
-vardʰanam
\
Halfverse: cd
ślaiṣmike
grahaṇī
-doṣe
sa
-vāte
tair
gʰr̥taṃ
pacet
\\ 62 \\
Verse: 63
Halfverse: ab
dʰānvantaraṃ
ṣaṭ
-palaṃ
ca
bʰallātaka
-gʰr̥tābʰayam
\
Halfverse: cd
viḍa
-kācoṣa
-lavaṇa
-svarjikā
-yāva
-śūka
-jān
\\ 63 \\
Verse: 64
Halfverse: ab
saptalāṃ
kaṇṭakārīṃ
ca
citrakaṃ
caikato
dahet
\
Halfverse: cd
sapta
-kr̥tvaḥ
srutasyāsya
kṣārasyārdʰāḍʰake
pacet
\\ 64 \\
Verse: 65
Halfverse: ab
āḍʰakaṃ
sarpiṣaḥ
peyaṃ
tad
agni
-bala
-vr̥ddʰaye
\
Halfverse: cd
nicaye
pañca
karmāṇi
yuñjyāc
caitad
yatʰā
-balam
\\ 65 \\
Verse: 66
Halfverse: ab
praseke
ślaiṣmike
'lpāgner
dīpanaṃ
rūkṣa
-tiktakam
\
Halfverse: cd
yojyaṃ
kr̥śasya
vyatyāsāt
snigdʰa
-rūkṣaṃ
kapʰodaye
\\ 66 \\
Verse: 67
Halfverse: ab
kṣīṇa
-kṣāma
-śarīrasya
dīpanaṃ
sneha
-saṃyutam
\
Halfverse: cd
dīpanaṃ
bahu
-pittasya
tiktaṃ
madʰurakair
yutam
\\ 67 \\
Verse: 68
Halfverse: ab
sneho
'mla
-lavaṇair
yukto
bahu
-vātasya
śasyate
\
Halfverse: cd
sneham
eva
paraṃ
vidyād
dur
-balānala
-dīpanam
\\ 68 \\
Verse: 69
Halfverse: ab
nālaṃ
sneha
-samiddʰasya
śamāyānnaṃ
su
-gurv
api
\
Halfverse: cd
yo
'lpāgni
-tvāt
kapʰe
kṣīṇe
varcaḥ
pakvam
api
ślatʰam
\\ 69 \\
Verse: 70
Halfverse: ab
muñcet
paṭv
-auṣadʰa
-yutaṃ
sa
pibed
alpa
-śo
gʰr̥tam
\
Halfverse: cd
tena
sva
-mārgam
ānītaḥ
sva
-karmaṇi
niyojitaḥ
\\ 70 \\
Verse: 71
Halfverse: ab
samāno
dīpayaty
agnim
agneḥ
saṃdʰukṣako
hi
saḥ
\
Halfverse: cd
purīṣaṃ
yaś
ca
kr̥ccʰreṇa
kaṭʰina
-tvād
vimuñcati
\\ 71 \\
Halfverse: bV
agneḥ
saṃdʰukṣako
hy
asau
Verse: 72
Halfverse: ab
sa
gʰr̥taṃ
lavaṇair
yuktaṃ
naro
'nnāvagrahaṃ
pibet
\
Halfverse: cd
raukṣyān
mande
'nale
sarpis
tailaṃ
vā
dīpanaiḥ
pibet
\\ 72 \\
Verse: 73
Halfverse: ab
kṣāra
-cūrṇāsavāriṣṭan
mande
snehāti
-pānataḥ
\
Halfverse: cd
udāvartāt
tu
yoktavyā
nirūha
-sneha
-vastayaḥ
\\ 73 \\
Halfverse: cV
udāvartāt
prayoktavyā
Verse: 74
Halfverse: ab
doṣāti
-vr̥ddʰyā
mande
'gnau
saṃśuddʰo
'nna
-vidʰiṃ
caret
\
Halfverse: cd
vyādʰi
-muktasya
mande
'gnau
sarpir
eva
tu
dīpanam
\\ 74 \\
Halfverse: bV
saṃśuddʰo
'nna
-vidʰiṃ
bʰajet
Verse: 75
Halfverse: ab
adʰvopavāsa
-kṣāma
-tvair
yavāgvā
pāyayed
gʰr̥tam
\
Halfverse: cd
annāvapīḍitaṃ
balyaṃ
dīpanaṃ
br̥ṃhaṇaṃ
ca
tat
\\ 75 \\
Verse: 76
Halfverse: ab
dīrgʰa
-kāla
-prasaṅgāt
tu
kṣāma
-kṣīṇa
-kr̥śān
narān
\
Halfverse: cd
prasahānāṃ
rasaiḥ
sāmlair
bʰojayet
piśitāśinām
\\ 76 \\
Verse: 77
Halfverse: ab
lagʰūṣṇa
-kaṭu
-śodʰi
-tvād
dīpayanty
āśu
te
'nalam
\
Halfverse: cd
māṃsopacita
-māṃsa
-tvāt
paraṃ
ca
bala
-vardʰanāḥ
\\ 77 \\
Halfverse: aV
lagʰūṣṇa
-kaṭu
-śodʰi
-tvair
Verse: 78
Halfverse: ab
snehāsava
-surāriṣṭa
-cūrṇa
-kvātʰa
-hitāśanaiḥ
\
Halfverse: cd
samyak
-prayuktair
dehasya
balam
agneś
ca
vardʰate
\\ 78 \\
Verse: 79
Halfverse: ab
dīpto
yatʰaiva
stʰāṇuś
ca
bāhyo
'gniḥ
sāra
-dārubʰiḥ
\
Halfverse: cd
sa
-snehair
jāyate
tad
-vad
āhāraiḥ
koṣṭʰa
-go
'nalaḥ
\\ 79 \\
Verse: 80
Halfverse: ab
nā
-bʰojanena
kāyāgnir
dīpyate
nāti
-bʰojanāt
\
Halfverse: cd
yatʰā
nir
-indʰano
vahnir
alpo
vātīndʰanāvr̥taḥ
\\ 80 \\
Halfverse: dV
alpo
vātīndʰanānvitaḥ
Verse: 81
Halfverse: ab
yadā
kṣīṇe
kapʰe
pittaṃ
sva
-stʰāne
pavanānugam
\
Halfverse: cd
pravr̥ddʰaṃ
vardʰayaty
agniṃ
tadāsau
sānilo
'nalaḥ
\\ 81 \\
Verse: 82
Halfverse: ab
paktvānnam
āśu
dʰātūṃś
ca
sarvān
ojaś
ca
saṃkṣipan
\
Halfverse: cd
mārayet
syāt
sa
nā
svastʰo
bʰukte
jīrṇe
tu
tāmyati
\\ 82 \\
Halfverse: cV
mārayet
taṃ
sa
nā
svastʰo
Verse: 83
Halfverse: ab
tr̥ṭ
-kāsa
-dāha
-mūrcʰādyā
vyādʰayo
'ty
-agni
-saṃbʰavāḥ
\
Halfverse: cd
tam
aty
-agniṃ
guru
-snigdʰa
-manda
-sāndra
-hima
-stʰiraiḥ
\\ 83 \\
Verse: 84
Halfverse: ab
anna
-pānair
nayec
cʰāntiṃ
dīptam
agnim
ivāmbubʰiḥ
\
Halfverse: cd
muhur
muhur
a
-jīrṇe
'pi
bʰojyāny
asyopahārayet
\\ 84 \\
Halfverse: dV
bʰojyāny
asyopakalpayet
Verse: 85
Halfverse: ab
nir
-indʰano
'ntaraṃ
labdʰvā
yatʰainaṃ
na
vipādayet
\
Halfverse: cd
kr̥śarāṃ
pāyasaṃ
snigdʰaṃ
paiṣṭikaṃ
guḍa
-vaikr̥tam
\\ 85 \\
Halfverse: bV
tatʰainaṃ
na
vipādayet
Verse: 86
Halfverse: ab
aśnīyād
audakānūpa
-piśitāni
bʰr̥tāni
ca
\
Halfverse: cd
matsyān
viśeṣataḥ
ślakṣṇān
stʰira
-toya
-carāś
ca
ye
\\ 86 \\
Verse: 87
Halfverse: ab
āvikaṃ
su
-bʰr̥taṃ
māṃsam
adyād
aty
-agni
-vāraṇam
\
Halfverse: cd
payaḥ
saha
-madʰūccʰiṣṭaṃ
gʰr̥taṃ
vā
tr̥ṣitaḥ
pibet
\\ 87 \\
Verse: 88
Halfverse: ab
godʰūma
-cūrṇaṃ
payasā
bahu
-sarpiḥ
-pariplutam
\
Halfverse: cd
ānūpa
-rasa
-yuktān
vā
snehāṃs
taila
-vivarjitān
\\ 88 \\
Verse: 89
Halfverse: ab
śyāmā
-trivr̥d
-vipakvaṃ
vā
payo
dadyād
virecanam
\
Halfverse: cd
a
-sakr̥t
pitta
-haraṇaṃ
pāyasa
-pratibʰojanam
\\ 89 \\
Verse: 90
Halfverse: ab
yat
kiñ
-cid
guru
medyaṃ
ca
śleṣma
-kāri
ca
bʰojanam
\
Halfverse: cd
sarvaṃ
tad
aty
-agni
-hitaṃ
bʰuktvā
ca
svapanaṃ
divā
\\ 90 \\
Verse: 91
Halfverse: ab
āhāram
agniḥ
pacati
doṣān
āhāra
-varjitaḥ
\
Halfverse: cd
dʰātūn
kṣīṇeṣu
doṣeṣu
jīvitaṃ
dʰātu
-saṃkṣaye
\\ 91 \\
Verse: 92
Halfverse: ab
etat
prakr̥tyaiva
viruddʰam
annaṃ
saṃyoga
-saṃskāra
-vaśena
cedam
\
Halfverse: cd
ity
-ādi
a
-vijñāya
yatʰeṣṭa
-ceṣṭāś
caranti
yat
sāgni
-balasya
śaktiḥ
\\ 92 \\
Verse: 93
Halfverse: ab
tasmād
agniṃ
pālayet
sarva
-yatnais
tasmin
naṣṭe
yāti
nā
nāśam
eva
\
Halfverse: cd
doṣair
graste
grasyate
roga
-saṃgʰair
yukte
tu
syān
nī
-rujo
dīrgʰa
-jīvī
\\ 93 \\
Adhyaya: 11
Cikitsāstʰāna
11
Verse: 0+1
Halfverse: ab
liṅgāgra
-suṣire
samyag
yonyāṃ
vā
saṃpraveśayet
\
Halfverse: cd
mūtra
-duḥkʰa
-haraṃ
mukʰyaṃ
karpūraṃ
parisaṃkṣipet
\\ 0+1 \\
Verse: 1
Halfverse: ab
kr̥ccʰre
vāta
-gʰna
-tailāktam
adʰo
nābʰeḥ
samīra
-je
\
Halfverse: cd
su
-snigdʰaiḥ
svedayed
aṅgaṃ
piṇḍa
-sekāvagāhanaiḥ
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
daśa
-mūla
-balairaṇḍa
-yavābʰīru
-punarnavaiḥ
\
Halfverse: cd
kulattʰa
-kola
-pattūra
-vr̥ścīvopalabʰedakaiḥ
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
taila
-sarpir
-varāharkṣa
-vasāḥ
kvatʰita
-kalkitaiḥ
\
Halfverse: cd
sa
-pañca
-lavaṇāḥ
siddʰāḥ
pītāḥ
śūla
-harāḥ
param
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
dravyāṇy
etāni
pānānne
tatʰā
piṇḍopanāhane
\
Halfverse: cd
saha
tailapʰalair
yuñjyāt
sāmlāni
sneha
-vanti
ca
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
sauvarcalāḍʰyāṃ
madirāṃ
piben
mūtra
-rujāpahām
\
Halfverse: cd
paitte
yuñjīta
śiśiraṃ
seka
-lepāvagāhanam
\\ 5 \\
Verse: 6
Halfverse: ab
pibed
varīṃ
gokṣurakaṃ
vidārīṃ
sa
-kaserukām
\
Halfverse: cd
tr̥ṇākʰyaṃ
pañca
-mūlaṃ
ca
pākyaṃ
sa
-madʰu
-śarkaram
\\ 6 \\
Verse: 7
Halfverse: ab
vr̥ṣakaṃ
trapusairvāru
-laṭvā
-bījāni
kuṅkumam
\
Halfverse: cd
drākṣāmbʰobʰiḥ
piban
sarvān
mūtrāgʰātān
apohati
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
ervāru
-bīja
-yaṣṭy
-āhva
-dārvīr
vā
taṇḍulāmbunā
\
Halfverse: cd
toyena
kalkaṃ
drākṣāyāḥ
pibet
paryuṣitena
vā
\\ 8 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
kapʰa
-je
vamanaṃ
svedaṃ
tīkṣṇoṣṇa
-kaṭu
-bʰojanam
\
Halfverse: cd
yavānāṃ
vikr̥tīḥ
kṣāraṃ
kālaśeyaṃ
ca
śīlayet
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
piben
madyena
sūkṣmailāṃ
dʰātrī
-pʰala
-rasena
vā
\
Halfverse: cd
sārasāstʰi
-śvadaṃṣṭrailā
-vyoṣaṃ
vā
madʰu
-mūtra
-vat
\\ 10 \\
Verse: 11
Halfverse: ab
sva
-rasaṃ
kaṇṭakāryā
vā
pāyayen
mākṣikānvitam
\
Halfverse: cd
śitivāraka
-bījaṃ
vā
takreṇa
ślakṣṇa
-cūrṇitam
\\ 11 \\
Verse: 12
Halfverse: ab
dʰava
-saptāhva
-kuṭaja
-guḍūcī
-caturaṅgulam
\
Halfverse: cd
kembukailā
-karañjaṃ
ca
pākyaṃ
sa
-madʰu
sādʰitām
\\ 12 \\
Halfverse: cV
kaṭukailā
-karañjaṃ
ca
Verse: 13
Halfverse: ab
tair
vā
peyāṃ
pravālaṃ
vā
cūrṇitaṃ
taṇḍulāmbunā
\
Halfverse: cd
sa
-tailaṃ
pāṭalā
-kṣāraṃ
sapta
-kr̥tvo
'tʰa
-vā
srutam
\\ 13 \\
Verse: 14
Halfverse: ab
pāṭalī
-yāva
-śūkābʰyāṃ
pāribʰadrāt
tilād
api
\
Halfverse: cd
kṣārodakena
madirāṃ
tvag
-eloṣaṇa
-saṃyutām
\\ 14 \\
Verse: 15
Halfverse: ab
pibed
guḍopadaṃśān
vā
lihyād
etān
pr̥tʰak
pr̥tʰak
\
Halfverse: cd
saṃnipātātmake
sarvaṃ
yatʰāvastʰam
idaṃ
hitam
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
aśmany
apy
a
-cirottʰāne
vāta
-vasty
-ādikeṣu
ca
\
Halfverse: cd
aśmarī
dāruṇo
vyādʰir
antaka
-pratimo
mataḥ
\\ 16 \\
Halfverse: bV
vāta
-vasty
-ādikeṣv
api
Verse: 17
Halfverse: ab
taruṇo
bʰeṣajaiḥ
sādʰyaḥ
pravr̥ddʰaś
cʰedam
arhati
\
Halfverse: cd
tasya
pūrveṣu
rūpeṣu
snehādi
-krama
iṣyate
\\ 17 \\
Verse: 18
Halfverse: ab
pāṣāṇabʰedo
vasuko
vaśiro
'śmantako
varī
\
Halfverse: cd
kapotavaṅkātibalā
-bʰallūkośīra
-kaccʰakam
\\ 18 \\
Halfverse: dV
-bʰallūkośīra
-kantakam
Verse: 19
Halfverse: ab
vr̥kṣādanī
śāka
-pʰalaṃ
vyāgʰryau
guṇṭʰas
trikaṇṭakaḥ
\
Halfverse: cd
yavāḥ
kulattʰāḥ
kolāni
varuṇaḥ
katakāt
pʰalam
\\ 19 \\
Verse: 20
Halfverse: ab
ūṣakādi
-pratīvāpam
eṣāṃ
kvātʰe
śr̥taṃ
gʰr̥tam
\
Halfverse: cd
bʰinatti
vāta
-saṃbʰūtāṃ
tat
pītaṃ
śīgʰram
aśmarīm
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
gandʰarvahasta
-br̥hatī
-vyāgʰrī
-gokṣurakekṣurāt
\
Halfverse: cd
mūla
-kalkaṃ
pibed
dadʰnā
madʰureṇāśma
-bʰedanam
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
kuśaḥ
kāśaḥ
śaro
guṇṭʰa
itkaṭo
moraṭo
'śmabʰit
\
Halfverse: cd
darbʰo
vidārī
vārāhī
śāli
-mūlaṃ
trikaṇṭakaḥ
\\ 22 \\
Verse: 23
Halfverse: ab
bʰallūkaḥ
pāṭalī
pāṭʰā
pattūraḥ
sa
-kuraṇṭakaḥ
\
Halfverse: cd
punarnave
śirīṣaś
ca
teṣāṃ
kvātʰe
paced
gʰr̥tam
\\ 23 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
piṣṭena
trapusādīnāṃ
bījenendīvareṇa
ca
\
Halfverse: cd
madʰukena
śilā
-jena
tat
pittāśmari
-bʰedanam
\\ 24 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
varuṇādiḥ
samīra
-gʰnau
gaṇāv
elā
hareṇukā
\
Halfverse: cd
guggulur
maricaṃ
kuṣṭʰaṃ
citrakaḥ
sa
-surāhvayaḥ
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
taiḥ
kalkitaiḥ
kr̥tāv
āpam
ūṣakādi
-gaṇena
ca
\
Halfverse: cd
bʰinatti
kapʰa
-jām
āśu
sādʰitaṃ
gʰr̥tam
aśmarīm
\\ 26 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
kṣāra
-kṣīra
-yavāgv
-ādi
dravyaiḥ
svaiḥ
svaiś
ca
kalpayet
\
Halfverse: cd
picukāṅkolla
-kataka
-śākendīvara
-jaiḥ
pʰalaiḥ
\\ 27 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
pītam
uṣṇāmbu
sa
-guḍaṃ
śarkarā
-pātanaṃ
param
\
Halfverse: cd
krauñcoṣṭra
-rāsabʰāstʰīni
śvadaṃṣṭrā
tālapattrikā
\\ 28 \\
Halfverse: aV
pītam
uṣṇāmbu
sa
-gʰr̥taṃ
Verse: 29
Halfverse: ab
ajamodā
kadambasya
mūlaṃ
viśvasya
cauṣadʰam
\
Halfverse: cd
pītāni
śarkarāṃ
bʰindyuḥ
surayoṣṇodakena
vā
\\ 29 \\
Halfverse: bV
mūlaṃ
bilvasya
cauṣadʰam
Verse: 30
Halfverse: ab
nr̥tyakuṇḍaka
-bījānāṃ
cūrṇaṃ
mākṣika
-saṃyutam
\
Halfverse: cd
avi
-kṣīreṇa
saptāhaṃ
pītam
aśmari
-pātanaḥ
\\ 30 \\
Halfverse: aV
nr̥tyakuṇḍala
-bījānāṃ
Halfverse: aV2
markaṭakasya
bījānāṃ
Verse: 31
Halfverse: ab
kvātʰaś
ca
śigru
-mūlottʰaḥ
kad
-uṣṇo
'śmarī
-pātanaḥ
\
Halfverse: cd
tilāpāmārga
-kadalī
-palāśa
-yava
-saṃbʰavaḥ
\\ 31 \\
Verse: 32
Halfverse: ab
kṣāraḥ
peyo
'vi
-mūtreṇa
śarkarāsv
aśmarīṣu
ca
\
Halfverse: cd
kapotavaṅkā
-mūlaṃ
vā
pibed
ekaṃ
surādibʰiḥ
\\ 32 \\
Verse: 33
Halfverse: ab
tat
-siddʰaṃ
vā
pibet
kṣīraṃ
vedanābʰir
upadrutaḥ
\
Halfverse: cd
harītaky
-astʰi
-siddʰaṃ
vā
sādʰitaṃ
vā
punarnavaiḥ
\\ 33 \\
Verse: 34
Halfverse: ab
kṣīrānna
-bʰug
barhi
-śikʰā
-mūlaṃ
vā
taṇḍulāmbunā
\
Halfverse: cd
mūtrāgʰāteṣu
vibʰajed
ataḥ
śeṣeṣv
api
kriyām
\\ 34 \\
Verse: 35
Halfverse: ab
br̥haty
-ādi
-gaṇe
siddʰaṃ
dvi
-guṇī
-kr̥ta
-gokṣure
\
Halfverse: cd
toyaṃ
payo
vā
sarpir
vā
sarva
-mūtra
-vikāra
-jit
\\ 35 \\
Verse: 36
Halfverse: ab
devadāruṃ
gʰanaṃ
mūrvāṃ
yaṣṭīmadʰu
harītakīm
\
Halfverse: cd
mūtrāgʰāteṣu
sarveṣu
surā
-kṣīra
-jalaiḥ
pibet
\\ 36 \\
Verse: 37
Halfverse: ab
rasaṃ
vā
dʰanvayāsasya
kaṣāyaṃ
kakubʰasya
vā
\
Halfverse: cd
sukʰāmbʰasā
vā
tri
-pʰalāṃ
piṣṭāṃ
saindʰava
-saṃyutām
\\ 37 \\
Verse: 38
Halfverse: ab
vyāgʰrī
-gokṣuraka
-kvātʰe
yavāgūṃ
vā
sa
-pʰāṇitām
\
Halfverse: cd
kvātʰe
vīratarāder
vā
tāmra
-cūḍa
-rase
'pi
vā
\\ 38 \\
Verse: 39
Halfverse: ab
adyād
vīratarādyena
bʰāvitaṃ
vā
śilā
-jatu
\
Halfverse: cd
madyaṃ
vā
nigadaṃ
pītvā
ratʰenāśvena
vā
vrajet
\\ 39 \\
Halfverse: cV
madyaṃ
vā
nir
-gadaṃ
pītvā
Verse: 40
Halfverse: ab
śīgʰra
-vegena
saṃkṣobʰāt
tatʰāsya
cyavate
'śmarī
\
Halfverse: cd
sarva
-tʰā
copayoktavyo
vargo
vīratarādikaḥ
\\ 40 \\
Verse: 41
Halfverse: ab
rekārtʰaṃ
tailvakaṃ
sarpir
vasti
-karma
ca
śīlayet
\
Halfverse: cd
viśeṣād
uttarān
vastīñ
cʰukrāśmaryāṃ
tu
śodʰite
\\ 41 \\
Halfverse: dV
cʰukrāśmaryāṃ
ca
śodʰite
Verse: 42
Halfverse: ab
tair
mūtra
-mārge
bala
-vān
śukrāśaya
-viśuddʰaye
\
Halfverse: cd
pumān
su
-tr̥pto
vr̥ṣyāṇāṃ
māṃsānāṃ
kukkuṭasya
ca
\\ 42 \\
Verse: 43
Halfverse: ab
kāmaṃ
sa
-kāmaḥ
seveta
pramadā
mada
-dāyinīḥ
\
Halfverse: cd
siddʰair
upakramair
ebʰir
na
cec
cʰāntis
tadā
bʰiṣak
\\ 43 \\
Halfverse: dV
na
cec
cʰāntis
tato
bʰiṣak
Verse: 44
Halfverse: ab
iti
rājānam
āpr̥ccʰya
śastraṃ
sādʰv
avacārayet
\
Halfverse: cd
a
-kriyāyāṃ
dʰruvo
mr̥tyuḥ
kriyāyāṃ
saṃśayo
bʰavet
\\ 44 \\
Verse: 45
Halfverse: ab
niścitasyāpi
vaidyasya
bahu
-śaḥ
siddʰa
-karmaṇaḥ
\
Halfverse: cd
atʰāturam
upasnigdʰa
-śuddʰam
īṣac
ca
karśitam
\\ 45 \\
Halfverse: cV
atʰāturam
upasnigdʰaṃ
Halfverse: dV2
-śuddʰam
īṣac
ca
karṣitam
Halfverse: dV3
śuddʰam
īṣac
ca
karśitam
Verse: 46
Halfverse: ab
abʰyakta
-svinna
-vapuṣam
a
-bʰuktaṃ
kr̥ta
-maṅgalam
\
Halfverse: cd
ā
-jānu
-pʰalaka
-stʰasya
narasyāṅke
vyapāśritam
\\ 46 \\
Verse: 47
Halfverse: ab
pūrveṇa
kāyenottānaṃ
niṣaṇṇaṃ
vastra
-cumbʰale
\
Halfverse: cd
tato
'syākuñcite
jānu
-kūrpare
vāsasā
dr̥ḍʰam
\\ 47 \\
Verse: 48
Halfverse: ab
sahāśraya
-manuṣyeṇa
baddʰasyāśvāsitasya
ca
\
Halfverse: cd
nābʰeḥ
samantād
abʰyajyād
adʰas
tasyāś
ca
vāmataḥ
\\ 48 \\
Verse: 49
Halfverse: ab
mr̥ditvā
muṣṭinākrāmed
yāvad
aśmary
adʰo
-gatā
\
Halfverse: cd
tailākte
vardʰita
-nakʰe
tarjanī
-madʰyame
tataḥ
\\ 49 \\
Verse: 50
Halfverse: ab
a
-dakṣiṇe
gude
'ṅgulyau
praṇidʰāyānu
-sevani
\
Halfverse: cd
āsādya
bala
-yatnābʰyām
aśmarīṃ
guda
-meḍʰrayoḥ
\\ 50 \\
Halfverse: bV
praṇidʰāyānu
-sevanīm
Verse: 51
Halfverse: ab
kr̥tvāntare
tatʰā
vastiṃ
nir
-valīkam
an
-āyatam
\
Halfverse: cd
utpīḍayed
aṅgulībʰyāṃ
yāvad
grantʰir
ivonnatam
\\ 51 \\
Verse: 52
Halfverse: ab
śalyaṃ
syāt
sevanīṃ
muktvā
yava
-mātreṇa
pāṭayet
\
Halfverse: cd
aśma
-mānena
na
yatʰā
bʰidyate
sā
tatʰāharet
\\ 52 \\
Verse: 53
Halfverse: ab
samagraṃ
sarpa
-vaktreṇa
strīṇāṃ
vastis
tu
pārśva
-gaḥ
\
Halfverse: cd
garbʰāśayāśrayas
tāsāṃ
śastram
utsaṅga
-vat
tataḥ
\\ 53 \\
Verse: 54
Halfverse: ab
nyased
ato
'nya
-tʰā
hy
āsāṃ
mūtra
-srāvī
vraṇo
bʰavet
\
Halfverse: cd
mūtra
-praseka
-kṣaṇanān
narasyāpy
api
caika
-dʰā
\\ 54 \\
Verse: 55
Halfverse: ab
vasti
-bʰedo
'śmarī
-hetuḥ
siddʰiṃ
yāti
na
tu
dvi
-dʰā
\
Halfverse: cd
vi
-śalyam
uṣṇa
-pānīya
-droṇyāṃ
tam
avagāhayet
\\ 55 \\
Verse: 56
Halfverse: ab
tatʰā
na
pūryate
'sreṇa
vastiḥ
pūrṇe
tu
pīḍayet
\
Halfverse: cd
meḍʰrāntaḥ
kṣīri
-vr̥kṣāmbu
mūtra
-saṃśuddʰaye
tataḥ
\\ 56 \\
Halfverse: cV
meḍʰrataḥ
kṣīri
-vr̥kṣāmbu
Halfverse: cV2
meḍʰre
'ntaḥ
kṣīri
-vr̥kṣāmbu
Verse: 57
Halfverse: ab
kuryād
guḍasya
sauhityaṃ
madʰv
-ājyākta
-vraṇaḥ
pibet
\
Halfverse: cd
dvau
kālau
sa
-gʰr̥tāṃ
koṣṇāṃ
yavāgūṃ
mūtra
-śodʰanaiḥ
\\ 57 \\
Verse: 58
Halfverse: ab
try
-ahaṃ
daśāhaṃ
payasā
guḍāḍʰyenālpam
odanam
\
Halfverse: cd
bʰuñjītordʰvaṃ
pʰalāmlaiś
ca
rasair
jāṅgala
-cāriṇām
\\ 58 \\
Verse: 59
Halfverse: ab
kṣīri
-vr̥kṣa
-kaṣāyeṇa
vraṇaṃ
prakṣālya
lepayet
\
Halfverse: cd
prapauṇḍarīka
-mañjiṣṭʰā
-yaṣṭy
-āhva
-nayanauṣadʰaiḥ
\\ 59 \\
Verse: 60
Halfverse: ab
vraṇābʰyaṅge
pacet
tailam
ebʰir
eva
niśānvitaiḥ
\
Halfverse: cd
daśāhaṃ
svedayec
cainaṃ
sva
-mārgaṃ
sapta
-rātrataḥ
\\ 60 \\
Halfverse: cV
daśāhaṃ
svedayec
caiva
Halfverse: cV2
daśāhaṃ
svedayec
caivaṃ
Verse: 61
Halfverse: ab
mūtre
tv
a
-gaccʰati
dahed
aśmarī
-vraṇam
agninā
\
Halfverse: cd
sva
-mārga
-pratipattau
tu
svādu
-prāyair
upācaret
\\ 61 \\
Verse: 62
Halfverse: ab
taṃ
vastibʰir
na
cārohed
varṣaṃ
rūḍʰa
-vraṇo
'pi
saḥ
\
Halfverse: cd
naga
-nāgāśva
-vr̥kṣa
-strī
-ratʰān
nāpsu
plaveta
ca
\\ 62 \\
Verse: 63
Halfverse: ab
mūtra
-śukra
-vahau
vasti
-vr̥ṣaṇau
sevanīṃ
gudam
\
Halfverse: cd
mūtra
-prasekaṃ
yoniṃ
ca
śastreṇāṣṭau
vivarjayet
\\ 63 \\
Adhyaya: 12
Cikitsāstʰāna
12
Verse: 1
Halfverse: ab
mehino
balinaḥ
kuryād
ādau
vamana
-recane
\
Halfverse: cd
snigdʰasya
sarṣapāriṣṭa
-nikumbʰākṣa
-karañja
-jaiḥ
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
tailas
trikaṇṭakādyena
yatʰā
-svaṃ
sādʰitena
vā
\
Halfverse: cd
snehena
musta
-devāhva
-nāgara
-prativāpa
-vat
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
surasādi
-kaṣāyeṇa
dadyād
āstʰāpanaṃ
tataḥ
\
Halfverse: cd
nyagrodʰādes
tu
pittārtaṃ
rasaiḥ
śuddʰaṃ
ca
tarpayet
\\ 3 \\
Halfverse: cV
nyagrodʰādes
tu
pittārte
Verse: 4
Halfverse: ab
mūtra
-graha
-rujā
-gulma
-kṣayādyās
tv
apatarpaṇāt
\
Halfverse: cd
tato
'nubandʰa
-rakṣārtʰaṃ
śamanāni
prayojayet
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
a
-saṃśodʰyasya
tāny
eva
sarva
-meheṣu
pāyayet
\
Halfverse: cd
dʰātrī
-rasa
-plutāṃ
prāhṇe
haridrāṃ
mākṣikānvitām
\\ 5 \\
Verse: 6
Halfverse: ab
dārvī
-surāhva
-tri
-pʰalā
-mustā
vā
kvatʰitā
jale
\
Halfverse: cd
citraka
-tri
-pʰalā
-dārvī
-kaliṅgān
vā
sa
-mākṣikān
\\ 6 \\
Verse: 7
Halfverse: ab
madʰu
-yuktaṃ
guḍūcyā
vā
rasam
āmalakasya
vā
\\
7ab
\\
Halfverse: cd
lodʰrābʰayā
-toyada
-kaṭpʰalānāṃ
pāṭʰā
-viḍaṅgārjuna
-dʰanvanānām
\\
7cd
\\
Halfverse: ef
gāyatri
-dārvī
-kr̥mihr̥d
-dʰavānāṃ
kapʰe
trayaḥ
kṣaudra
-yutāḥ
kaṣāyāḥ
\\
7ef
\\
Verse: 8
Halfverse: ab
uśīra
-lodʰrārjuna
-candanānāṃ
paṭola
-nimbāmalakāmr̥tānām
\
Halfverse: cd
lodʰrāmbu
-kālīyaka
-dʰātakīnāṃ
pitte
trayaḥ
kṣaudra
-yutāḥ
kaṣāyāḥ
\\ 8 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
yatʰā
-svam
ebʰiḥ
pānānnaṃ
yava
-godʰūma
-bʰāvanāḥ
\\
9ab
\\
Halfverse: bV
yava
-godʰūma
-bʰāvanām
Halfverse: bV2
yava
-godʰūma
-bʰāvanam
Verse: 10
Halfverse: ab
vātolbaṇeṣu
snehāṃś
ca
prameheṣu
prakalpayet
\
Halfverse: cd
apūpa
-saktu
-vāṭyādir
yavānāṃ
vikr̥tir
hitā
\\ 10 \\
Verse: 11
Halfverse: ab
gajāśva
-guda
-muktānām
atʰa
-vā
veṇu
-janmanām
\
Halfverse: cd
tr̥ṇa
-dʰānyāni
mudgādyāḥ
śālir
jīrṇaḥ
sa
-ṣaṣṭikaḥ
\\ 11 \\
Verse: 12
Halfverse: ab
śrī
-kukkuṭo
'mlaḥ
kʰalakas
tila
-sarṣapa
-kiṭṭa
-jaḥ
\
Halfverse: cd
kapittʰaṃ
tindukaṃ
jambūs
tat
-kr̥tā
rāga
-ṣāḍavāḥ
\\ 12 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
tiktaṃ
śākaṃ
madʰu
śreṣṭʰā
bʰakṣyāḥ
śuṣkāḥ
sa
-saktavaḥ
\
Halfverse: cd
dʰanva
-māṃsāni
śūlyāni
pariśuṣkāṇy
ayas
-kr̥tiḥ
\\ 13 \\
Verse: 14
Halfverse: ab
madʰv
-ariṣṭāsavā
jīrṇāḥ
sīdʰuḥ
pakva
-rasodbʰavaḥ
\
Halfverse: cd
tatʰāsanādi
-sārāmbu
darbʰāmbʰo
mākṣikodakam
\\ 14 \\
Verse: 15
Halfverse: ab
vāsiteṣu
varā
-kvātʰe
śarvarīṃ
śoṣiteṣv
ahaḥ
\
Halfverse: cd
yaveṣu
su
-kr̥tān
saktūn
sa
-kṣaudrān
sīdʰunā
pibet
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
śāla
-saptāhva
-kampilla
-vr̥kṣakākṣa
-kapittʰa
-jam
\
Halfverse: cd
rohītakaṃ
ca
kusumaṃ
madʰunādyāt
su
-cūrṇitam
\\ 16 \\
Verse: 17
Halfverse: ab
kapʰa
-pitta
-prameheṣu
pibed
dʰātrī
-rasena
vā
\
Halfverse: cd
trikaṇṭaka
-niśā
-lodʰra
-somavalka
-vacārjunaiḥ
\\ 17 \\
Verse: 18
Halfverse: ab
padmakāśmantakāriṣṭa
-candanāguru
-dīpyakaiḥ
\
Halfverse: cd
paṭola
-musta
-mañjiṣṭʰā
-mādrī
-bʰallātakaiḥ
pacet
\\ 18 \\
Verse: 19
Halfverse: ab
tailaṃ
vāta
-kapʰe
pitte
gʰr̥taṃ
miśreṣu
miśrakam
\
Halfverse: cd
daśa
-mūla
-śaṭʰī
-dantī
-surāhvaṃ
dvi
-punarnavam
\\ 19 \\
Verse: 20
Halfverse: ab
mūlaṃ
snug
-arkayoḥ
patʰyāṃ
bʰūkadambam
aruṣkaram
\
Halfverse: cd
karañjau
varuṇān
mūlaṃ
pippalyāḥ
pauṣkaraṃ
ca
yat
\\ 20 \\
Halfverse: cV
karañja
-varuṇān
mūlaṃ
Verse: 21
Halfverse: ab
pr̥tʰag
daśa
-palaṃ
prastʰān
yava
-kola
-kulattʰataḥ
\
Halfverse: cd
trīṃś
cāṣṭa
-guṇite
toye
vipacet
pāda
-vartinā
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
tena
dvi
-pippalī
-cavya
-vacā
-nicula
-rohiṣaiḥ
\
Halfverse: cd
trivr̥d
-viḍaṅga
-kampilla
-bʰārgī
-viśvaiś
ca
sādʰayet
\\ 22 \\
Halfverse: dV
-bʰārgī
-bilvaiś
ca
sādʰayet
Verse: 23
Halfverse: ab
prastʰaṃ
gʰr̥tāj
jayet
sarvāṃs
tan
mehān
piṭikā
viṣam
\
Halfverse: cd
pāṇḍu
-vidradʰi
-gulmārśaḥ
-śoṣa
-śopʰa
-garodaram
\\ 23 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
śvāsaṃ
kāsaṃ
vamiṃ
vr̥ddʰiṃ
plīhānaṃ
vāta
-śoṇitam
\
Halfverse: cd
kuṣṭʰonmādāv
apasmāraṃ
dʰānvantaram
idaṃ
gʰr̥tam
\\ 24 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
lodʰra
-mūrvā
-śaṭʰī
-vella
-bʰārgī
-nata
-nakʰa
-plavān
\
Halfverse: cd
kaliṅga
-kuṣṭʰa
-kramuka
-priyaṅgv
-ativiṣāgnikān
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
dve
viśāle
catur
-jātaṃ
bʰūnimbaṃ
kaṭu
-rohiṇīm
\
Halfverse: cd
yavānīṃ
pauṣkaraṃ
pāṭʰāṃ
grantʰiṃ
cavyaṃ
pʰala
-trayam
\\ 26 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
karṣāṃśam
ambu
-kalaśe
pāda
-śeṣe
srute
hime
\
Halfverse: cd
dvau
prastʰau
mākṣikāt
kṣiptvā
rakṣet
pakṣam
upekṣayā
\\ 27 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
lodʰrāsavo
'yaṃ
mehārśaḥ
-śvitra
-kuṣṭʰā
-ruci
-kr̥mīn
\
Halfverse: cd
pāṇḍu
-tvaṃ
grahaṇī
-doṣaṃ
stʰūla
-tāṃ
ca
niyaccʰati
\\ 28 \\
Verse: 29
Halfverse: ab
sādʰayed
asanādīnāṃ
palānāṃ
viṃśatiṃ
pr̥tʰak
\
Halfverse: cd
dvi
-vahe
'pāṃ
kṣipet
tatra
pāda
-stʰe
dve
śate
guḍāt
\\ 29 \\
Verse: 30
Halfverse: ab
kṣaudrāḍʰakārdʰaṃ
palikaṃ
vatsakādiṃ
ca
kalkitam
\
Halfverse: cd
tat
kṣaudra
-pippalī
-cūrṇa
-pradigdʰe
gʰr̥ta
-bʰājane
\\ 30 \\
Halfverse: bV
vatsakādi
ca
kalkitam
Verse: 31
Halfverse: ab
stʰitaṃ
dr̥ḍʰe
jatu
-sr̥te
yava
-rāśau
nidʰāpayet
\
Halfverse: cd
kʰadirāṅgāra
-taptāni
bahu
-śo
'tra
nimajjayet
\\ 31 \\
Verse: 32
Halfverse: ab
tanūni
tīkṣṇa
-lohasya
pattrāṇy
ā
-loha
-saṃkṣayāt
\
Halfverse: cd
ayas
-kr̥tiḥ
stʰitā
pītā
pūrvasmād
adʰikā
guṇaiḥ
\\ 32 \\
Verse: 33
Halfverse: ab
rūkṣam
udvartanaṃ
gāḍʰaṃ
vyāyāmo
niśi
jāgaraḥ
\
Halfverse: cd
yac
cānyac
cʰleṣma
-medo
-gʰnaṃ
bahir
antaś
ca
tad
dʰitam
\\ 33 \\
Verse: 34
Halfverse: ab
su
-bʰāvitāṃ
sāra
-jalais
tulāṃ
pītvā
śilodbʰavāt
\
Halfverse: cd
sārāmbunaiva
bʰuñjānaḥ
śālīñ
jāṅgala
-jai
rasaiḥ
\\ 34 \\
Halfverse: dV
śāliṃ
jāṅgala
-jai
rasaiḥ
Verse: 35
Halfverse: ab
sarvān
abʰibʰaven
mehān
su
-bahūpadravān
api
\
Halfverse: cd
gaṇḍa
-mālārbuda
-grantʰi
-stʰaulya
-kuṣṭʰa
-bʰagandarān
\\ 35 \\
Verse: 36
Halfverse: ab
kr̥mi
-ślīpada
-śopʰāṃś
ca
paraṃ
caitad
rasāyanam
\
Halfverse: cd
a
-dʰanaś
cʰattra
-pāda
-tra
-rahito
muni
-vartanaḥ
\\ 36 \\
Verse: 36.1+1
Halfverse: ab
candanam
utpalaṃ
drākṣā
uśīraṃ
ca
punarnavā
\
Halfverse: cd
yaṣṭīmadʰuka
-śrīkʰaṇḍaṃ
tri
-pʰalotpala
-śārivā
\\ 36.1+1 \\
Verse: 36.1+2
Halfverse: ab
śamī
vaṃśa
-pʰalaṃ
lodʰraṃ
tri
-jātaṃ
nāgakesaram
\
Halfverse: cd
padmakaṃ
ca
kaṇā
-cūrṇaṃ
tat
-tulyā
śarkarā
śubʰā
\\ 36.1+2 \\
Verse: 36.1+3
Halfverse: ab
etac
cūrṇaṃ
pibet
prātas
taṇḍulodaka
-vāriṇā
\
Halfverse: cd
pramehe
rakta
-pitte
ca
kr̥ccʰra
-doṣe
ca
dāruṇe
\\ 36.1+3 \\
Verse: 37
Halfverse: ab
yojanānāṃ
śataṃ
yāyāt
kʰaned
vā
salilāśayān
\
Halfverse: cd
go
-śakr̥n
-mūtra
-vr̥ttir
vā
gobʰir
eva
saha
bʰramet
\\ 37 \\
Verse: 38
Halfverse: ab
br̥ṃhayed
auṣadʰāhārair
a
-medo
-mūtralaiḥ
kr̥śam
\
Halfverse: cd
śarāvikādyāḥ
piṭikāḥ
śopʰa
-vat
samupācaret
\\ 38 \\
Verse: 39
Halfverse: ab
a
-pakvā
vraṇa
-vat
pakvās
tāsāṃ
prāg
-rūpam
eva
ca
\
Halfverse: cd
kṣīri
-vr̥kṣāmbu
pānāya
basta
-mūtraṃ
ca
śasyate
\\ 39 \\
Verse: 40
Halfverse: ab
tīkṣṇaṃ
ca
śodʰanaṃ
prāyo
dur
-virecyā
hi
mehinaḥ
\
Halfverse: cd
tailam
elādinā
kuryād
gaṇena
vraṇa
-ropaṇam
\\ 40 \\
Verse: 41
Halfverse: ab
udvartane
kaṣāyaṃ
tu
vargeṇāragvadʰādinā
\
Halfverse: cd
pariṣeko
'sanādyena
pānānne
vatsakādinā
\\ 41 \\
Halfverse: cV
pariṣeke
'sanādyena
Verse: 42
Halfverse: ab
pāṭʰā
-citraka
-śārṅgaṣṭā
-śārivā
-kaṇṭakārikāḥ
\
Halfverse: cd
saptāhvaṃ
kauṭajaṃ
mūlaṃ
somavalkaṃ
nr̥padrumam
\\ 42 \\
Verse: 43
Halfverse: ab
saṃcūrṇya
madʰunā
lihyāt
tad
-vac
cūrṇaṃ
navāyasam
\
Halfverse: cd
madʰu
-mehi
-tvam
āpanno
bʰiṣagbʰiḥ
parivarjitaḥ
\\ 43 \\
Verse: 43x
Halfverse: ab
śilā
-jatu
-tulām
adyāt
pramehārtaḥ
punar
-navaḥ
\\
43xab
\\
Adhyaya: 13
Cikitsāstʰāna
13
Verse: 1
Halfverse: ab
vidradʰiṃ
sarvam
evāmaṃ
śopʰa
-vat
samupācaret
\
Halfverse: cd
pratataṃ
ca
hared
raktaṃ
pakve
tu
vraṇa
-vat
kriyā
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
pañca
-mūla
-jalair
dʰautaṃ
vātikaṃ
lavaṇottaraiḥ
\
Halfverse: cd
bʰadrādi
-varga
-yaṣṭy
-āhva
-tilair
ālepayed
vraṇam
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
vairecanika
-yuktena
traivr̥tena
viśodʰya
ca
\
Halfverse: cd
vidārī
-varga
-siddʰena
traivr̥tenaiva
ropayet
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
kṣālitaṃ
kṣīri
-toyena
limped
yaṣṭy
-amr̥tā
-tilaiḥ
\
Halfverse: cd
paittaṃ
gʰr̥tena
siddʰena
mañjiṣṭʰośīra
-padmakaiḥ
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
payasyā
-dvi
-niśā
-śreṣṭʰā
-yaṣṭī
-dugdʰaiś
ca
ropayet
\
Halfverse: cd
nyagrodʰādi
-pravāla
-tvak
-pʰalair
vā
kapʰa
-jaṃ
punaḥ
\\ 5 \\
Verse: 6
Halfverse: ab
āragvadʰādinā
dʰautaṃ
saktu
-kumbʰa
-niśā
-tilaiḥ
\
Halfverse: cd
limpet
kulattʰikā
-dantī
-trivr̥c
-cʰyāmāgni
-tilvakaiḥ
\\ 6 \\
Halfverse: aV
āragvadʰāmbunā
dʰautaṃ
Verse: 7
Halfverse: ab
sa
-saindʰavaiḥ
sa
-go
-mūtrais
tailaṃ
kurvīta
ropaṇam
\
Halfverse: cd
raktāgantūdbʰave
kāryā
pitta
-vidradʰi
-vat
kriyā
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
varuṇādi
-gaṇa
-kvātʰam
a
-pakve
'bʰyantarottʰite
\
Halfverse: cd
ūṣakādi
-pratīvāpaṃ
pūrvāhṇe
vidradʰau
pibet
\\ 8 \\
Halfverse: bV
a
-pakve
'bʰyantara
-stʰite
Verse: 9
Halfverse: ab
gʰr̥taṃ
virecana
-dravyaiḥ
siddʰaṃ
tābʰyāṃ
ca
pāyayet
\
Halfverse: cd
nirūhaṃ
sneha
-vastiṃ
ca
tābʰyām
eva
prakalpayet
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
pāna
-bʰojana
-lepeṣu
madʰu
-śigruḥ
prayojitaḥ
\
Halfverse: cd
dattāvāpo
yatʰā
-doṣam
a
-pakvaṃ
hanti
vidradʰim
\\ 10 \\
Verse: 11
Halfverse: ab
trāyantī
-tri
-pʰalā
-nimba
-kaṭukā
-madʰukaṃ
samam
\
Halfverse: cd
trivr̥t
-paṭola
-mūlābʰyāṃ
catvāro
'ṃśāḥ
pr̥tʰak
pr̥tʰak
\\ 11 \\
Verse: 12
Halfverse: ab
masūrān
nis
-tuṣād
aṣṭau
tat
-kvātʰaḥ
sa
-gʰr̥to
jayet
\
Halfverse: cd
vidradʰi
-gulma
-vīsarpa
-dāha
-moha
-mada
-jvarān
\\ 12 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
tr̥ṇ
-mūrcʰā
-cʰardi
-hr̥d
-roga
-pittāsr̥k
-kuṣṭʰa
-kāmalāḥ
\
Halfverse: cd
kuḍavaṃ
trāyamāṇāyāḥ
sādʰyam
aṣṭa
-guṇe
'mbʰasi
\\ 13 \\
Verse: 14
Halfverse: ab
kuḍavaṃ
tad
-rasād
dʰātrī
-sva
-rasāt
kṣīrato
gʰr̥tāt
\
Halfverse: cd
karṣāṃśaṃ
kalkitaṃ
tiktā
-trāyantī
-dʰanvayāsakam
\\ 14 \\
Verse: 15
Halfverse: ab
mustā
-tāmalakī
-vīrā
-jīvantī
-candanotpalam
\
Halfverse: cd
paced
eka
-tra
saṃyojya
tad
gʰr̥taṃ
pūrva
-vad
guṇaiḥ
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
drākṣā
madʰūkaṃ
kʰarjūraṃ
vidārī
sa
-śatāvarī
\
Halfverse: cd
parūṣakāṇi
tri
-pʰalā
tat
-kvātʰe
pācayed
gʰr̥tam
\\ 16 \\
Verse: 17
Halfverse: ab
kṣīrekṣu
-dʰātrī
-niryāsa
-prāṇadā
-kalka
-saṃyutam
\
Halfverse: cd
tac
cʰītaṃ
śarkarā
-kṣaudra
-pādikaṃ
pūrva
-vad
guṇaiḥ
\\ 17 \\
Halfverse: aV
kṣīrekṣu
-dʰātrī
-niryāse
Halfverse: bV2
prāṇadā
-kalka
-saṃyutam
Verse: 18
Halfverse: ab
harec
cʰr̥ṅgādibʰir
asr̥k
sirayā
vā
yatʰāntikam
\
Halfverse: cd
vidradʰiṃ
pacyamānaṃ
ca
koṣṭʰa
-stʰaṃ
bahir
-unnatam
\\ 18 \\
Verse: 19
Halfverse: ab
jñātvopanāhayet
śūle
stʰite
tatraiva
piṇḍite
\
Halfverse: cd
tat
-pārśva
-pīḍanāt
suptau
dāhādiṣv
alpakeṣu
ca
\\ 19 \\
Verse: 20
Halfverse: ab
pakvaḥ
syād
vidradʰiṃ
bʰittvā
vraṇa
-vat
tam
upācaret
\
Halfverse: cd
antar
-bʰāgasya
cāpy
etac
cihnaṃ
pakvasya
vidradeḥ
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
pakvaḥ
srotāṃsi
saṃpūrya
sa
yāty
ūrdʰvam
adʰo
'tʰa
-vā
\
Halfverse: cd
svayam
-pravr̥ttaṃ
taṃ
doṣam
upekṣeta
hitāśinaḥ
\\ 21 \\
Halfverse: bV
sa
yāty
ūrdʰvam
adʰo
'pi
vā
Verse: 22
Halfverse: ab
daśāhaṃ
dvā
-daśāhaṃ
vā
rakṣan
bʰiṣag
upadravāt
\
Halfverse: cd
a
-samyag
vahati
klede
varuṇādiṃ
sukʰāmbʰasā
\\ 22 \\
Halfverse: bV
rakṣed
bʰiṣag
upadravāt
Verse: 23
Halfverse: ab
pāyayen
madʰu
-śigruṃ
vā
yavāgūṃ
tena
vā
kr̥tām
\
Halfverse: cd
yava
-kola
-kulattʰottʰa
-yūṣair
annaṃ
ca
śasyate
\\ 23 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
ūrdʰvaṃ
daśāhāt
trāyantī
-sarpiṣā
tailvakena
vā
\
Halfverse: cd
śodʰayed
balataḥ
śuddʰaḥ
sa
-kṣaudraṃ
tiktakaṃ
pibet
\\ 24 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
sarva
-śo
gulma
-vac
cainaṃ
yatʰā
-doṣam
upācaret
\
Halfverse: cd
sarvāvastʰāsu
sarvāsu
gugguluṃ
vidradʰīṣu
ca
\\ 25 \\
Halfverse: cV
sarvāvastʰāsu
sarveṣu
Verse: 26
Halfverse: ab
kaṣāyair
yaugikair
yuñjyāt
svaiḥ
svais
tad
-vac
cʰilā
-jatu
\
Halfverse: cd
pākaṃ
ca
vārayed
yatnāt
siddʰiḥ
pakve
hi
daivikī
\\ 26 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
api
cāśu
vidāhi
-tvād
vidradʰiḥ
so
'bʰidʰīyate
\
Halfverse: cd
sati
cālocayen
mehe
pramehāṇāṃ
cikitsitam
\\ 27 \\
Verse: 27+1
Halfverse: ab
śaubʰāñjanaka
-niryūho
hiṅgu
-saindʰava
-saṃyutaḥ
\
Halfverse: cd
a
-cirād
vidradʰiṃ
hanti
prātaḥ
prātar
niṣevitaḥ
\\ 27+1 \\
Verse: 27+2
Halfverse: ab
kaṭu
-trikaṃ
tiktaka
-rohiṇī
gʰanaṃ
kirātatikto
'tʰa
śatakrator
yavāḥ
\
Halfverse: cd
sa
-saptaparṇātiviṣā
durālabʰā
paṭola
-mūlaṃ
saha
trāyamāṇayā
\\ 27+2 \\
Verse: 27+3
Halfverse: ab
guḍūcī
-cavyaṃ
sa
-viḍaṅga
-nimbaṃ
priyaṅgu
-nīlotpala
-lodʰram
añjanam
\
Halfverse: cd
sa
-dʰātakī
-moca
-rasaṃ
pʰala
-trikaṃ
sa
-nāgaraṃ
bilva
-kapittʰa
-śārivāḥ
\\ 27+3 \\
Verse: 27+4
Halfverse: ab
samāḥ
syur
ete
dvi
-guṇaṃ
tu
citrakaṃ
dvir
aṣṭa
-bʰāgaṃ
kuṭaja
-tvacaṃ
syāt
\
Halfverse: cd
su
-sūkṣma
-piṣṭaṃ
śiśirāmbu
-yojitaṃ
piben
manuṣyo
'rdʰa
-palaṃ
guḍānvitam
\\ 27+4 \\
Verse: 27+5
Halfverse: ab
bubʰukṣite
syān
mr̥du
bʰojanaṃ
hitaṃ
śaśaiḥ
sa
-lāvair
atʰa
-vā
'pi
tittiraiḥ
\
Halfverse: cd
nihanti
gulmān
kapʰa
-pitta
-saṃbʰavān
virājate
śārada
-pūrṇa
-candra
-vat
\\ 27+5 \\
Verse: 27+6
Halfverse: ab
a
-jīrṇa
-kāsaṃ
kṣaya
-pāṇḍu
-te
tatʰā
jvarātisāra
-grahaṇī
-gadāpacīḥ
\
Halfverse: cd
prameha
-mūtra
-kṣaya
-vardʰma
-vidradʰīñ
jayet
prayuktaḥ
sa
-guḍaḥ
kaṭu
-trikaḥ
\\ 27+6 \\
Verse: 27+7
Halfverse: ab
bʰūnimbārdʰa
-palaṃ
niśā
-pala
-yuktaṃ
dārvī
-pale
dve
tatʰā
\\
27+7a
\\
Halfverse: cd
dārvy
-ardʰena
punarnavāṃ
kuru
tatʰā
dārvyā
samaḥ
pragrahaḥ
\\
27+7b
\\
Halfverse: c
sārdʰaṃ
duḥsparśataḥ
palaṃ
tu
kaṭukā
yojyā
tad
-ardʰena
vā
\\
27+7c
\\
Halfverse: d
aśvāhvaṃ
niśayā
samānam
amr̥tā
-pādādʰikaṃ
syāt
palam
\\
27+7d
\\
Verse: 27+8
Halfverse: ab
etad
vatsaka
-sapta
-karṣa
-sahitaṃ
su
-ślakṣṇa
-cūrṇī
-kr̥taṃ
\\
27+8a
\\
Halfverse: cd
vāsāyāḥ
sva
-rasena
pañca
caturas
trīn
vā
pibed
vāsarān
\\
27+8b
\\
Halfverse: c
bʰūyas
tad
guḍa
-vāriṇā
prati
-dinaṃ
peyaṃ
puraḥ
-stʰe
ravau
\\
27+8c
\\
Halfverse: d
etad
vidradʰi
-rogiṇāṃ
ni
-ruja
-kr̥c
cūrṇaṃ
tu
guhyottamam
\\
27+8d
\\
Verse: 27+9
Halfverse: ab
nā
-putrāya
na
cā
-bʰrātre
nā
-śiṣyāyā
-hitaiṣiṇe
\
Halfverse: cd
ārogya
-śāstra
-sarva
-svaṃ
deyam
etat
katʰañ
-ca
-na
\\ 27+9 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
stana
-je
vraṇa
-vat
sarvaṃ
na
tv
enam
upanāhayet
\
Halfverse: cd
pāṭayet
pālayan
stanya
-vāhinīḥ
kr̥ṣṇa
-cūcukau
\\ 28 \\
Verse: 29
Halfverse: ab
sarvāsv
āmādy
-avastʰāsu
nirduhīta
ca
tat
stanam
\
Halfverse: cd
śodʰayet
tri
-vr̥tā
snigdʰaṃ
vr̥ddʰau
snehaiś
calātmake
\\ 29 \\
Verse: 30
Halfverse: ab
kauśāmra
-tilvakairaṇḍa
-su
-kumāraka
-miśrakaiḥ
\
Halfverse: cd
tato
'nila
-gʰna
-niryūha
-kalka
-snehair
nirūhayet
\\ 30 \\
Verse: 31
Halfverse: ab
rasena
bʰojitaṃ
yaṣṭī
-tailenānvāsayed
anu
\
Halfverse: cd
sveda
-pralepā
vāta
-gʰnāḥ
pakve
bʰittvā
vraṇa
-kriyām
\\ 31 \\
Verse: 32
Halfverse: ab
pitta
-raktodbʰave
vr̥ddʰāv
āma
-pakve
yatʰā
-yatʰam
\
Halfverse: cd
śopʰa
-vraṇa
-kriyāṃ
kuryāt
pratataṃ
ca
hared
asr̥k
\\ 32 \\
Verse: 33
Halfverse: ab
go
-mūtreṇa
pibet
kalkaṃ
ślaiṣmike
pītadāru
-jam
\
Halfverse: cd
vimlāpanād
r̥te
cāsya
śleṣma
-grantʰi
-kramo
hitaḥ
\\ 33 \\
Halfverse: cV
vimlāpanād
r̥te
cātra
Verse: 34
Halfverse: ab
pakve
ca
pāṭite
tailam
iṣyate
vraṇa
-śodʰanam
\
Halfverse: cd
sumano
-'ruṣkarāṅkolla
-saptaparṇeṣu
sādʰitam
\\ 34 \\
Verse: 35
Halfverse: ab
paṭola
-nimba
-rajanī
-viḍaṅga
-kuṭajeṣu
ca
\
Halfverse: cd
medo
-jaṃ
mūtra
-piṣṭena
su
-svinnaṃ
surasādinā
\\ 35 \\
Verse: 36
Halfverse: ab
śiro
-vireka
-dravyair
vā
varjayan
pʰala
-sevanīm
\
Halfverse: cd
dārayed
vr̥ddʰi
-pattreṇa
samyaṅ
medasi
sūddʰr̥te
\\ 36 \\
Halfverse: dV
samyaṅ
medasi
coddʰr̥te
Verse: 37
Halfverse: ab
vraṇaṃ
mākṣika
-kāsīsa
-saindʰava
-pratisāritam
\
Halfverse: cd
sīvyed
abʰyañjanaṃ
cāsya
yojyaṃ
medo
-viśuddʰaye
\\ 37 \\
Verse: 38
Halfverse: ab
manaḥśilailā
-sumano
-grantʰi
-bʰallātakaiḥ
kr̥tam
\
Halfverse: cd
tailam
ā
-vraṇa
-saṃdʰānāt
sneha
-svedau
ca
śīlayet
\\ 38 \\
Verse: 39
Halfverse: ab
mūtra
-jaṃ
sveditaṃ
snigdʰair
vastra
-paṭṭena
veṣṭitam
\
Halfverse: cd
vidʰyed
adʰas
-tāt
sevanyāḥ
srāvayec
ca
yatʰodaram
\\ 39 \\
Verse: 40
Halfverse: ab
vraṇaṃ
ca
stʰagikā
-baddʰaṃ
ropayed
antra
-hetuke
\
Halfverse: cd
pʰala
-kośam
a
-saṃprāpte
cikitsā
vāta
-vr̥ddʰi
-vat
\\ 40 \\
Verse: 41
Halfverse: ab
pacet
punarnava
-tulāṃ
tatʰā
daśa
-palāḥ
pr̥tʰak
\
Halfverse: cd
daśa
-mūla
-payasyāśvagandʰairaṇḍa
-śatāvarīḥ
\\ 41 \\
Verse: 42
Halfverse: ab
dvi
-darbʰa
-śara
-kāśekṣu
-mūla
-poṭagalānvitāḥ
\
Halfverse: cd
vahe
'pām
aṣṭa
-bʰāga
-stʰe
tatra
triṃśat
-palaṃ
guḍāt
\\ 42 \\
Verse: 43
Halfverse: ab
prastʰam
eraṇḍa
-tailasya
dvau
gʰr̥tāt
payasas
tatʰā
\
Halfverse: cd
āvaped
dvi
-palāṃśaṃ
ca
kr̥ṣṇā
-tan
-mūla
-saindʰavam
\\ 43 \\
Verse: 44
Halfverse: ab
yaṣṭīmadʰuka
-mr̥dvīkā
-yavānī
-nāgarāṇi
ca
\
Halfverse: cd
tat
-siddʰaṃ
su
-kumārākʰyaṃ
su
-kumāraṃ
rasāyanam
\\ 44 \\
Verse: 45
Halfverse: ab
vātātapādʰva
-yānādi
-parihāryeṣv
a
-yantraṇam
\
Halfverse: cd
prayojyaṃ
su
-kumārāṇām
īśvarāṇām
sukʰātmanām
\\ 45 \\
Verse: 46
Halfverse: ab
nr̥ṇāṃ
strī
-vr̥nda
-bʰartr̥̄ṇām
a
-lakṣmī
-kali
-nāśanam
\
Halfverse: cd
sarva
-kālopayogena
kānti
-lāvaṇya
-puṣṭi
-dam
\\ 46 \\
Verse: 47
Halfverse: ab
vardʰma
-vidradʰi
-gulmārśo
-yoni
-meḍʰrānilārtiṣu
\
Halfverse: cd
śopʰodara
-kʰuḍa
-plīha
-viḍ
-vibandʰeṣu
cottamam
\\ 47 \\
Verse: 47+1
Halfverse: ab
rāsnā
-yaṣṭy
-amr̥tairaṇḍa
-balā
-gokṣura
-sādʰitaḥ
\
Halfverse: cd
kvātʰo
'ntra
-vr̥ddʰiṃ
hanty
āśu
rubu
-tailena
miśritaḥ
\\ 47+1 \\
Verse: 48
Halfverse: ab
yāyād
vardʰma
na
cec
cʰāntiṃ
sneha
-rekānuvāsanaiḥ
\
Halfverse: cd
vasti
-karma
puraḥ
kr̥tvā
vaṅkṣaṇa
-stʰaṃ
tato
dahet
\\ 48 \\
Verse: 49
Halfverse: ab
agninā
mārga
-rodʰārtʰaṃ
maruto
'rdʰendu
-vakrayā
\
Halfverse: cd
aṅguṣṭʰasyopari
snāva
pītaṃ
tantu
-samaṃ
ca
yat
\\ 49 \\
Verse: 50
Halfverse: ab
utkṣipya
sūcyā
tat
tiryag
dahec
cʰittvā
yato
gadaḥ
\
Halfverse: cd
tato
'nya
-pārśve
'nye
tv
āhur
dahed
vānāmikāṅguleḥ
\\ 50 \\
Verse: 51
Halfverse: ab
gulme
'nyair
vāta
-kapʰa
-je
plīhni
cāyaṃ
vidʰiḥ
smr̥taḥ
\
Halfverse: cd
kaniṣṭʰikānāmikayor
viśvācyāṃ
ca
yato
gadaḥ
\\ 51 \\
Verse: 51+1
Halfverse: ab
mūlaṃ
bilva
-kapittʰayoḥ
aralukasyāgner
br̥hatyor
dvayoḥ
\\
51+1a
\\
Halfverse: cd
śyāmā
-pūti
-karañja
-śigruka
-taror
viśvauṣadʰāruṣkaram
\\
51+1b
\\
Halfverse: c
kr̥ṣṇā
-grantʰika
-vella
-pañca
-lavaṇa
-kṣārājamodānvitaṃ
\\
51+1c
\\
Halfverse: d
pītaṃ
kāñjika
-toya
-...
-matʰitaiś
cūrṇī
-kr̥taṃ
vardʰma
-jit
\\
51+1d
\\
Verse: 51+2
Halfverse: ab
ajājī
-kuṣṭʰa
-gomeda
-hapuṣā
-badarāṇi
ca
\
Halfverse: cd
āranālena
lepaḥ
syād
vardʰma
-jit
param
auṣadʰam
\\ 51+2 \\
Verse: 51+3
Halfverse: ab
avi
-kṣīreṇa
godʰūma
-cūrṇaṃ
kandurukasya
ca
\
Halfverse: cd
pralepanaṃ
sukʰoṣṇaṃ
syād
vardʰma
-jit
param
auṣadʰam
\\ 51+3 \\
Verse: 51+4
Halfverse: ab
mr̥ta
-mātre
tu
vai
kāke
viśastena
pralepayet
\
Halfverse: cd
muhūrtaṃ
vardʰma
medʰāvī
tat
-kṣaṇād
a
-rujo
bʰavet
\\ 51+4 \\
Adhyaya: 14
Cikitsāstʰāna
14
Verse: 1
Halfverse: ab
gulmaṃ
baddʰa
-śakr̥d
-vātaṃ
vātikaṃ
tīvra
-vedanam
\
Halfverse: cd
rūkṣa
-śītodbʰavaṃ
tailaiḥ
sādʰayed
vāta
-rogikaiḥ
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
pānānnānvāsanābʰyaṅgaiḥ
snigdʰasya
svedam
ācaret
\
Halfverse: cd
ānāha
-vedanā
-stambʰa
-vibandʰeṣu
viśeṣataḥ
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
srotasāṃ
mārdavaṃ
kr̥tvā
jitvā
mārutam
ulbaṇam
\
Halfverse: cd
bʰittvā
vibandʰaṃ
snigdʰasya
svedo
gulmam
apohati
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
sneha
-pānaṃ
hitaṃ
gulme
viśeṣeṇordʰva
-nābʰi
-je
\
Halfverse: cd
pakvāśaya
-gate
vastir
ubʰayaṃ
jaṭʰarāśraye
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
dīpte
'gnau
vātike
gulme
vibandʰe
'nila
-varcasoḥ
\
Halfverse: cd
br̥ṃhaṇāny
anna
-pānāni
snigdʰoṣṇāni
pradāpayet
\\ 5 \\
Verse: 6
Halfverse: ab
punaḥ
punaḥ
sneha
-pānaṃ
nirūhāḥ
sānuvāsanāḥ
\
Halfverse: cd
prayojyā
vāta
-je
gulme
kapʰa
-pittānurakṣiṇaḥ
\\ 6 \\
Halfverse: dV
kapʰa
-pittānurakṣiṇā
Verse: 7
Halfverse: ab
vasti
-karma
paraṃ
vidyād
gulma
-gʰnaṃ
tad
dʰi
mārutam
\
Halfverse: cd
sva
-stʰāne
pratʰamaṃ
jitvā
sadyo
gulmam
apohati
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
tasmād
abʰīkṣṇa
-śo
gulmā
nirūhaiḥ
sānuvāsanaiḥ
\
Halfverse: cd
prayujyamānaiḥ
śāmyanti
vāta
-pitta
-kapʰātmakāḥ
\\ 8 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
hiṅgu
-sauvarcala
-vyoṣa
-viḍa
-dāḍima
-dīpyakaiḥ
\
Halfverse: cd
puṣkarājājī
-dʰānyāmla
-vetasa
-kṣāra
-citrakaiḥ
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
śaṭʰī
-vacājagandʰailā
-surasair
dadʰi
-saṃyutaiḥ
\
Halfverse: cd
śūlānāha
-haraṃ
sarpiḥ
sādʰayed
vāta
-gulminām
\\ 10 \\
Verse: 11
Halfverse: ab
hapuṣoṣaṇa
-pr̥tʰvīkā
-pañca
-kolaka
-dīpyakaiḥ
\
Halfverse: cd
sājājī
-saindʰavair
dadʰnā
dugdʰena
ca
rasena
ca
\\ 11 \\
Verse: 12
Halfverse: ab
dāḍimān
mūlakāt
kolāt
pacet
sarpir
nihanti
tat
\
Halfverse: cd
vāta
-gulmodarānāha
-pārśva
-hr̥t
-koṣṭʰa
-vedanāḥ
\\ 12 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
yony
-arśo
-grahaṇī
-doṣa
-kāsa
-śvāsā
-ruci
-jvarān
\
Halfverse: cd
daśa
-mūlaṃ
balāṃ
kālāṃ
suṣavīṃ
dvau
punarnavau
\\ 13 \\
Halfverse: cV
daśa
-mūlaṃ
balāṃ
kālīṃ
Verse: 14
Halfverse: ab
pauṣkarairaṇḍa
-rāsnāśvagandʰā
-bʰārgy
-amr̥tā
-śaṭʰīḥ
\
Halfverse: cd
paced
gandʰa
-palāśaṃ
ca
droṇe
'pāṃ
dvi
-palonmitam
\\ 14 \\
Verse: 15
Halfverse: ab
yavaiḥ
kolaiḥ
kulattʰaiś
ca
māṣaiś
ca
prāstʰikaiḥ
saha
\
Halfverse: cd
kvātʰe
'smin
dadʰi
-pātre
ca
gʰr̥ta
-prastʰaṃ
vipācayet
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
sva
-rasair
dāḍimāmrāta
-mātuluṅgodbʰavair
yutam
\
Halfverse: cd
tatʰā
tuṣāmbu
-dʰānyāmla
-śuktaiḥ
ślakṣṇaiś
ca
kalkitaiḥ
\\ 16 \\
Verse: 17
Halfverse: ab
bʰārgī
-tumburu
-ṣaḍgrantʰā
-grantʰi
-rāsnāgni
-dʰānyakaiḥ
\
Halfverse: cd
yavānaka
-yavāny
-amla
-vetasāsita
-jīrakaiḥ
\\ 17 \\
Verse: 18
Halfverse: ab
ajājī
-hiṅgu
-hapuṣā
-kāravī
-vr̥ṣakoṣakaiḥ
\
Halfverse: cd
nikumbʰa
-kumbʰa
-mūrvebʰa
-pippalī
-vella
-dāḍimaiḥ
\\ 18 \\
Verse: 19
Halfverse: ab
śvadaṃṣṭrā
-trapusairvāru
-bīja
-hiṃsrāśmabʰedakaiḥ
\
Halfverse: cd
miśi
-dvi
-kṣāra
-surasa
-śārivā
-nīlinī
-pʰalaiḥ
\\ 19 \\
Verse: 20
Halfverse: ab
tri
-kaṭu
-tri
-paṭūpetair
dādʰikaṃ
tad
vyapohati
\
Halfverse: cd
rogān
āśu
-tarān
pūrvān
kaṣṭān
api
ca
śīlitam
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
apasmāra
-gadonmāda
-mūtrāgʰātānilāmayān
\
Halfverse: cd
try
-ūṣaṇa
-tri
-pʰalā
-dʰānya
-cavikā
-vella
-citrakaiḥ
\\ 21 \\
Halfverse: aV
apasmāra
-garonmāda
-
Verse: 22
Halfverse: ab
kalkī
-kr̥tair
gʰr̥taṃ
pakvaṃ
sa
-kṣīraṃ
vāta
-gulma
-nut
\
Halfverse: cd
tulāṃ
laśuna
-kandānāṃ
pr̥tʰak
pañca
-palāṃśakam
\\ 22 \\
Verse: 23
Halfverse: ab
pañca
-mūlaṃ
mahac
cāmbu
-bʰārārdʰe
tad
vipācayet
\
Halfverse: cd
pāda
-śeṣaṃ
tad
-ardʰena
dāḍima
-sva
-rasaṃ
surām
\\ 23 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
dʰānyāmlaṃ
dadʰi
cādāya
piṣṭāṃś
cārdʰa
-palāṃśakān
\
Halfverse: cd
try
-ūṣaṇa
-tri
-pʰalā
-hiṅgu
-yavānī
-cavya
-dīpyakān
\\ 24 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
sāmla
-vetasa
-sindʰūttʰa
-devadārūn
paced
gʰr̥tāt
\
Halfverse: cd
taiḥ
prastʰaṃ
tat
paraṃ
sarva
-vāta
-gulma
-vikāra
-jit
\\ 25 \\
Halfverse: aV
sāmla
-vetasa
-sindʰūttʰaṃ
Halfverse: bV2
devadāru
paced
gʰr̥tāt
Verse: 26
Halfverse: ab
ṣaṭ
-palaṃ
vā
pibet
sarpir
yad
uktaṃ
rāja
-yakṣmaṇi
\
Halfverse: cd
prasannayā
vā
kṣīrārtʰaḥ
surayā
dāḍimena
vā
\\ 26 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
gʰr̥te
māruta
-gulma
-gʰnaḥ
kāryo
dadʰnaḥ
sareṇa
vā
\
Halfverse: cd
vāta
-gulme
kapʰo
vr̥ddʰo
hatvāgnim
a
-ruciṃ
yadi
\\ 27 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
hr̥l
-lāsaṃ
gauravaṃ
tandrāṃ
janayed
ullikʰet
tu
tam
\
Halfverse: cd
śūlānāha
-vibandʰeṣu
jñātvā
sa
-sneham
āśayam
\\ 28 \\
Verse: 29
Halfverse: ab
niryūha
-cūrṇa
-vaṭakāḥ
prayojyā
gʰr̥ta
-bʰeṣajaiḥ
\
Halfverse: cd
kola
-dāḍima
-gʰarmāmbu
-takra
-madyāmla
-kāñjikaih
\\ 29 \\
Verse: 30
Halfverse: ab
maṇḍena
vā
pibet
prātaś
cūrṇāny
annasya
vā
puraḥ
\
Halfverse: cd
cūrṇāni
mātuluṅgasya
bʰāvitāny
a
-sakr̥d
rase
\\ 30 \\
Verse: 31
Halfverse: ab
kurvīta
kārmuka
-tarān
vaṭakān
kapʰa
-vātayoḥ
\\
31ab
\\
Halfverse: cd
hiṅgu
-vacā
-vijayā
-paśugandʰā
-dāḍima
-dīpyaka
-dʰānyaka
-pāṭʰāḥ
\\
31cd
\\
Halfverse: ef
puṣkara
-mūla
-śaṭʰī
-hapuṣāgni
-kṣāra
-yuga
-tri
-paṭu
-tri
-kaṭūni
\\
31ef
\\
Verse: 32
Halfverse: ab
sājāji
-cavyaṃ
saha
-tintiḍīkaṃ
sa
-vetasāmlaṃ
vinihanti
cūrṇaṃ
\
Halfverse: cd
hr̥t
-pārśva
-vasti
-trika
-yoni
-pāyu
-śūlāni
vāyv
-āma
-kapʰodbʰavāni
\\ 32 \\
Verse: 33
Halfverse: ab
kr̥ccʰrān
gulmān
vāta
-viṇ
-mūtra
-saṅgaṃ
kaṇṭʰe
bandʰaṃ
hr̥d
-grahaṃ
pāṇḍu
-rogam
\
Halfverse: cd
annā
-śraddʰā
-plīha
-dur
-nāma
-hidʰmā
-vardʰmādʰmāna
-śvāsa
-kāsāgni
-sādān
\\ 33 \\
Verse: 34
Halfverse: ab
lavaṇa
-yavānī
-dīpyaka
-kaṇa
-nāgaram
uttarottaraṃ
vr̥ddʰam
\
Halfverse: cd
sarva
-samāṃśa
-harītakī
-
cūrṇaṃ
vaiśvānaraḥ
sākṣāt
\\ 34 \\
Halfverse: cV
sarva
-samāṃśaṃ
harītakī
-
Halfverse: cV2
sarva
-samāṃśā
vijayā
-
Halfverse: dV3
cūrṇo
vaiśvānaraḥ
sākṣāt
Verse: 35
Halfverse: ab
tri
-kaṭukam
ajamodā
saindʰavaṃ
jīrake
dve
\\
35a
\\
Halfverse: cd
sama
-dʰaraṇa
-gʰr̥tānām
aṣṭamo
hiṅgu
-bʰāgaḥ
\\
35b
\\
Halfverse: c
pratʰama
-kavaḍa
-bʰojyaḥ
sarpiṣā
saṃprayukto
\\
35c
\\
Halfverse: cV
pratʰama
-kavaḍa
-bʰojyaḥ
sarpiṣā
cūrṇako
'yaṃ
Halfverse: d
janayati
jaṭʰarāgniṃ
vāta
-gulmaṃ
nihanti
\\
35d
\\
Halfverse: dV
janayati
bʰr̥śam
agniṃ
vāta
-gulmaṃ
nihanti
Verse: 36
Halfverse: ab
hiṅgūgrā
-viḍa
-śuṇṭʰy
-ajāji
-vijayā
-vāṭyābʰidʰānāmayaiś
\\
36a
\\
Halfverse: cd
cūrṇaḥ
kumbʰa
-nikumbʰa
-mūla
-sahitair
bʰāgottaraṃ
vardʰitaiḥ
\\
36b
\\
Halfverse: c
pītaḥ
koṣṇa
-jalena
koṣṭʰa
-ja
-rujo
gulmodarādīn
ayaṃ
\\
36c
\\
Halfverse: d
śārdūlaḥ
prasabʰaṃ
pramatʰya
harati
vyādʰīn
mr̥gaugʰān
iva
\\
36d
\\
Verse: 37
Halfverse: ab
sindʰūttʰa
-patʰyā
-kaṇa
-dīpyakānāṃ
\\
37a
\\
Halfverse: cd
cūrṇāni
toyaiḥ
pibatāṃ
kavoṣṇaiḥ
\\
37b
\\
Halfverse: c
prayāti
nāśaṃ
kapʰa
-vāta
-janmā
\\
37c
\\
Halfverse: d
nārāca
-nirbʰinna
ivāmayaugʰaḥ
\\
37d
\\
Verse: 38
Halfverse: ab
pūtīka
-pattra
-gaja
-cirbʰaṭa
-cavya
-vahni
- \\
38a
\\
Halfverse: cd
-vyoṣaṃ
ca
saṃstara
-citaṃ
lavaṇopadʰānam
\\
38b
\\
Halfverse: c
dagdʰvā
vicūrṇya
dadʰi
-mastu
-yutaṃ
prayojyaṃ
\\
38c
\\
Halfverse: d
gulmodara
-śvayatʰu
-pāṇḍu
-gudodbʰaveṣu
\\
38d
\\
Halfverse: dV
gulmodara
-śvayatʰu
-pāṇḍu
-gadodbʰaveṣu
Verse: 39
Halfverse: ab
hiṅgu
-tri
-guṇaṃ
saindʰavam
asmāt
tri
-guṇaṃ
ca
tailam
airaṇḍam
\\
39ab
\\
Verse: 40
Halfverse: ab
tat
tri
-guṇa
-laśuna
-rasaṃ
gulmodara
-vardʰma
-śūla
-gʰnam
\
Halfverse: cd
mātuluṅga
-raso
hiṅgu
dāḍimaṃ
viḍa
-saindʰavam
\\ 40 \\
Verse: 41
Halfverse: ab
surā
-maṇḍena
pātavyaṃ
vāta
-gulma
-rujāpaham
\
Halfverse: cd
śuṇṭʰyāḥ
karṣaṃ
guḍasya
dvau
dʰautāt
kr̥ṣṇa
-tilāt
palam
\\ 41 \\
Halfverse: bV
vāta
-gulma
-jvarāpaham
Verse: 42
Halfverse: ab
kʰādann
eka
-tra
saṃcūrṇya
koṣṇa
-kṣīrānupo
jayet
\
Halfverse: cd
vāta
-hr̥d
-roga
-gulmārśo
-yoni
-śūla
-śakr̥d
-grahān
\\ 42 \\
Verse: 43
Halfverse: ab
pibed
eraṇḍa
-tailaṃ
tu
vāta
-gulmī
prasannayā
\
Halfverse: cd
śleṣmaṇy
anu
-bale
vāyau
pitte
tu
payasā
saha
\\ 43 \\
Verse: 44
Halfverse: ab
vivr̥ddʰaṃ
yadi
vā
pittaṃ
saṃtāpaṃ
vāta
-gulminaḥ
\
Halfverse: cd
kuryād
virecanīyo
'sau
sa
-snehair
ānulomikaiḥ
\\ 44 \\
Verse: 45
Halfverse: ab
tāpānuvr̥ttāv
evaṃ
ca
raktaṃ
tasyāvasecayet
\
Halfverse: cd
sādʰayec
cʰuddʰa
-śuṣkasya
laśunasya
catuḥ
-palam
\\ 45 \\
Verse: 46
Halfverse: ab
kṣīrodake
'ṣṭa
-guṇite
kṣīra
-śeṣaṃ
ca
pācayet
\
Halfverse: cd
vāta
-gulmam
udāvartaṃ
gr̥dʰrasīṃ
viṣama
-jvaram
\\ 46 \\
Verse: 47
Halfverse: ab
hr̥d
-rogaṃ
vidradʰiṃ
śoṣaṃ
sādʰayaty
āśu
tat
payaḥ
\
Halfverse: cd
tailaṃ
prasannā
go
-mūtram
āranālaṃ
yavāgra
-jaḥ
\\ 47 \\
Halfverse: bV
nāśayaty
āśu
tat
payaḥ
Verse: 48
Halfverse: ab
gulmaṃ
jaṭʰaram
ānāhaṃ
pītam
eka
-tra
sādʰayet
\
Halfverse: cd
citraka
-grantʰikairaṇḍa
-śuṇṭʰī
-kvātʰaḥ
paraṃ
hitaḥ
\\ 48 \\
Verse: 49
Halfverse: ab
śūlānāha
-vibandʰeṣu
sa
-hiṅgu
-viḍa
-saindʰavaiḥ
\
Halfverse: cd
puṣkarairaṇḍayor
mūlaṃ
yava
-dʰanvayavāsakam
\\ 49 \\
Verse: 50
Halfverse: ab
jalena
kvatʰitaṃ
pītaṃ
koṣṭʰa
-dāha
-rujāpaham
\
Halfverse: cd
vāṭyāhvairaṇḍa
-darbʰāṇāṃ
mūlaṃ
dāru
mahauṣadʰam
\\ 50 \\
Verse: 51
Halfverse: ab
pītaṃ
niḥkvātʰya
toyena
koṣṭʰa
-pr̥ṣṭʰāṃsa
-śūla
-jit
\
Halfverse: cd
śilā
-jaṃ
payasān
-alpa
-pañca
-mūla
-śr̥tena
vā
\\ 51 \\
Halfverse: bV
koṣṭʰa
-pr̥ṣṭy
-aṃsa
-śūla
-jit
Verse: 52
Halfverse: ab
vāta
-gulmī
pibed
vāṭyam
udāvarte
tu
bʰojayet
\
Halfverse: cd
snigdʰaṃ
paippalikair
yūṣair
mūlakānāṃ
rasena
vā
\\ 52 \\
Verse: 53
Halfverse: ab
baddʰa
-viṇ
-māruto
'śnīyāt
kṣīreṇoṣṇena
yāvakam
\
Halfverse: cd
kulmāṣān
vā
bahu
-snehān
bʰakṣayel
lavaṇottarān
\\ 53 \\
Verse: 54
Halfverse: ab
nīlinī
-trivr̥tā
-dantī
-patʰyā
-kampillakaiḥ
saha
\
Halfverse: cd
sa
-malāya
gʰr̥taṃ
deyaṃ
sa
-viḍa
-kṣāra
-nāgaram
\\ 54 \\
Verse: 55
Halfverse: ab
nīlinīṃ
tri
-pʰalāṃ
rāsnāṃ
balāṃ
kaṭuka
-rohiṇīm
\
Halfverse: cd
paced
viḍaṅgaṃ
vyāgʰrīṃ
ca
pālikāni
jalāḍʰake
\\ 55 \\
Verse: 56
Halfverse: ab
rase
'ṣṭa
-bʰāga
-śeṣe
tu
gʰr̥ta
-prastʰaṃ
vipācayet
\
Halfverse: cd
dadʰnaḥ
prastʰena
saṃyojya
sudʰā
-kṣīra
-palena
ca
\\ 56 \\
Verse: 57
Halfverse: ab
tato
gʰr̥ta
-palaṃ
dadyād
yavāgū
-maṇḍa
-miśritam
\
Halfverse: cd
jīrṇe
samyag
-viriktaṃ
ca
bʰojayed
rasa
-bʰojanam
\\ 57 \\
Verse: 58
Halfverse: ab
gulma
-kuṣṭʰodara
-vyaṅga
-śopʰa
-pāṇḍv
-āmaya
-jvarān
\
Halfverse: cd
śvitraṃ
plīhānam
unmādaṃ
hanty
etan
nīlinī
-gʰr̥tam
\\ 58 \\
Verse: 59
Halfverse: ab
kukkuṭāś
ca
mayūrāś
ca
tittiri
-krauñca
-vartakāḥ
\
Halfverse: cd
śālayo
madirā
sarpir
vāta
-gulma
-cikitsitam
\\ 59 \\
Verse: 60
Halfverse: ab
mitam
uṣṇaṃ
dravaṃ
snigdʰaṃ
bʰojanaṃ
vāta
-gulminām
\
Halfverse: cd
sa
-maṇḍā
vāruṇī
pānaṃ
taptaṃ
vā
dʰānyakair
jalam
\\ 60 \\
Verse: 61
Halfverse: ab
snigdʰoṣṇenodite
gulme
paittike
sraṃsanaṃ
hitam
\
Halfverse: cd
drākṣābʰayā
-guḍa
-rasaṃ
kampillaṃ
vā
madʰu
-drutam
\\ 61 \\
Halfverse: dV
kampillaṃ
vā
madʰu
-dravam
Verse: 62
Halfverse: ab
kalpoktaṃ
rakta
-pittoktaṃ
gulme
rūkṣoṣṇa
-je
punaḥ
\
Halfverse: cd
paraṃ
saṃśamanaṃ
sarpis
tiktaṃ
vāsā
-gʰr̥taṃ
śr̥tam
\\ 62 \\
Verse: 63
Halfverse: ab
tr̥ṇākʰya
-pañcaka
-kvātʰe
jīvanīya
-gaṇena
vā
\
Halfverse: cd
śr̥taṃ
tenaiva
vā
kṣīraṃ
nyagrodʰādi
-gaṇena
vā
\\ 63 \\
Verse: 64
Halfverse: ab
tatrāpi
sraṃsanaṃ
yuñjyāc
cʰīgʰram
ātyayike
bʰiṣak
\
Halfverse: cd
vairecanika
-siddʰena
sarpiṣā
payasāpi
vā
\\ 64 \\
Verse: 65
Halfverse: ab
rasenāmalakekṣūṇāṃ
gʰr̥ta
-prastʰaṃ
vipācayet
\
Halfverse: cd
patʰyā
-pādaṃ
pibet
sarpis
tat
siddʰaṃ
pitta
-gulma
-nut
\\ 65 \\
Verse: 66
Halfverse: ab
pibed
vā
tailvakaṃ
sarpir
yac
coktaṃ
pitta
-vidradʰau
\
Halfverse: cd
drākṣāṃ
payasyāṃ
madʰukaṃ
candanaṃ
padmakaṃ
madʰu
\\ 66 \\
Verse: 67
Halfverse: ab
pibet
taṇḍula
-toyena
pitta
-gulmopaśāntaye
\
Halfverse: cd
dvi
-palaṃ
trāyamāṇāyā
jala
-dvi
-prastʰa
-sādʰitam
\\ 67 \\
Verse: 68
Halfverse: ab
aṣṭa
-bʰāga
-stʰitaṃ
pūtaṃ
koṣṇaṃ
kṣīra
-samam
pibet
\
Halfverse: cd
pibed
upari
tasyoṣṇaṃ
kṣīram
eva
yatʰā
-balam
\\ 68 \\
Verse: 69
Halfverse: ab
tena
nirhr̥ta
-doṣasya
gulmaḥ
śāmyati
paittikaḥ
\
Halfverse: cd
dāhe
'bʰyaṅgo
gʰr̥taiḥ
śītaiḥ
sājyair
lepo
himauṣadʰaiḥ
\\ 69 \\
Verse: 70
Halfverse: ab
sparśaḥ
saro
-ruhāṃ
pattraiḥ
pātraiś
ca
pracalaj
-jalaiḥ
\
Halfverse: cd
vidāha
-pūrva
-rūpeṣu
śūle
vahneś
ca
mārdave
\\ 70 \\
Verse: 71
Halfverse: ab
bahu
-śo
'pahared
raktaṃ
pitta
-gulme
viśeṣataḥ
\
Halfverse: cd
cʰinna
-mūlā
vidahyante
na
gulmā
yānti
ca
kṣayam
\\ 71 \\
Verse: 72
Halfverse: ab
raktaṃ
hi
vy
-amla
-tāṃ
yāti
tac
ca
nāsti
na
cāsti
ruk
\
Halfverse: cd
hr̥ta
-doṣaṃ
parimlānaṃ
jāṅgalais
tarpitaṃ
rasaiḥ
\\ 72 \\
Verse: 73
Halfverse: ab
samāśvastaṃ
sa
-śeṣārtiṃ
sarpir
abʰyāsayet
punaḥ
\
Halfverse: cd
rakta
-pittāti
-vr̥ddʰa
-tvāt
kriyām
an
-upalabʰya
vā
\\ 73 \\
Verse: 74
Halfverse: ab
gulme
pākon
-mukʰe
sarvā
pitta
-vidradʰi
-vat
kriyā
\
Halfverse: cd
śālir
gavyāja
-payasī
paṭolī
jāṅgalaṃ
gʰr̥tam
\\ 74 \\
Verse: 75
Halfverse: ab
dʰātrī
parūṣakaṃ
drākṣā
kʰarjūraṃ
dāḍimaṃ
sitā
\
Halfverse: cd
bʰojyaṃ
pāne
'mbu
balayā
br̥haty
-ādyaiś
ca
sādʰitam
\\ 75 \\
Verse: 76
Halfverse: ab
śleṣma
-je
vāmayet
pūrvam
a
-vamyam
upavāsayet
\
Halfverse: cd
tiktoṣṇa
-kaṭu
-saṃsargyā
vahniṃ
saṃdʰukṣayet
tataḥ
\\ 76 \\
Halfverse: aV
kapʰa
-je
vāmayet
pūrvam
Verse: 77
Halfverse: ab
hiṅgv
-ādibʰiś
ca
dvi
-guṇa
-kṣāra
-hiṅgv
-amla
-vetasaiḥ
\
Halfverse: cd
nigūḍʰaṃ
yadi
vonnaddʰaṃ
stimitaṃ
kaṭʰinaṃ
stʰiram
\\ 77 \\
Verse: 78
Halfverse: ab
ānāhādi
-yutaṃ
gulmaṃ
saṃsvedya
vinayed
anu
\
Halfverse: cd
gʰr̥taṃ
sa
-kṣāra
-kaṭukaṃ
pātavyaṃ
kapʰa
-gulminām
\\ 78 \\
Halfverse: bV
saṃśodʰya
vinayed
anu
Verse: 79
Halfverse: ab
sa
-vyoṣa
-kṣāra
-lavaṇaṃ
sa
-hiṅgu
-viḍa
-dāḍimam
\
Halfverse: cd
kapʰa
-gulmaṃ
jayaty
āśu
daśa
-mūla
-śr̥taṃ
gʰr̥tam
\\ 79 \\
Verse: 80
Halfverse: ab
bʰallātakānāṃ
dvi
-palaṃ
pañca
-mūlaṃ
palonmitam
\
Halfverse: cd
alpaṃ
toyāḍʰake
sādʰyaṃ
pāda
-śeṣeṇa
tena
ca
\\ 80 \\
Verse: 81
Halfverse: ab
tulyaṃ
gʰr̥taṃ
tulya
-payo
vipaced
akṣa
-saṃmitaiḥ
\
Halfverse: cd
viḍaṅga
-hiṅgu
-sindʰūttʰa
-yāva
-śūka
-śaṭʰī
-viḍaiḥ
\\ 81 \\
Verse: 82
Halfverse: ab
sa
-dvīpi
-rāsnā
-yaṣṭy
-āhva
-ṣaḍgrantʰā
-kaṇa
-nāgaraiḥ
\
Halfverse: cd
etad
bʰallātaka
-gʰr̥taṃ
kapʰa
-gulma
-haraṃ
param
\\ 82 \\
Verse: 83
Halfverse: ab
plīha
-pāṇḍv
-āmaya
-śvāsa
-grahaṇī
-roga
-kāsa
-jit
\
Halfverse: cd
tato
'sya
gulme
dehe
ca
samaste
svedam
ācaret
\\ 83 \\
Halfverse: bV
-grahaṇī
-roga
-kāsa
-nut
Verse: 84
Halfverse: ab
sarva
-tra
gulme
pratʰamaṃ
sneha
-svedopapādite
\
Halfverse: cd
yā
kriyā
kriyate
yāti
sā
siddʰiṃ
na
virūkṣite
\\ 84 \\
Verse: 85
Halfverse: ab
snigdʰa
-svinna
-śarīrasya
gulme
śaitʰilyam
āgate
\
Halfverse: cd
yatʰoktāṃ
gʰaṭikāṃ
nyasyed
gr̥hīte
'panayec
ca
tām
\\ 85 \\
Verse: 86
Halfverse: ab
vastrāntaraṃ
tataḥ
kr̥tvā
bʰindyād
gulmaṃ
pramāṇa
-vit
\
Halfverse: cd
vi
-mārgāja
-padādarśair
yatʰā
-lābʰaṃ
prapīḍayet
\\ 86 \\
Verse: 87
Halfverse: ab
pramr̥jyād
gulmam
evaikaṃ
na
tv
antra
-hr̥dayaṃ
spr̥śet
\
Halfverse: cd
tilairaṇḍātasī
-bīja
-sarṣapaiḥ
parilipya
ca
\\ 87 \\
Halfverse: dV
-sarṣapaiḥ
parilipya
vā
Verse: 88
Halfverse: ab
śleṣma
-gulmam
ayaḥ
-pātraiḥ
sukʰoṣṇaiḥ
svedayet
tataḥ
\
Halfverse: cd
evaṃ
ca
visr̥taṃ
stʰānāt
kapʰa
-gulmaṃ
virecanaiḥ
\\ 88 \\
Verse: 89
Halfverse: ab
sa
-snehair
vastibʰiś
cainaṃ
śodʰayed
dāśamūlikaiḥ
\
Halfverse: cd
pippaly
-āmalaka
-drākṣā
-śyāmādyaiḥ
pālikaiḥ
pacet
\\ 89 \\
Verse: 90
Halfverse: ab
eraṇḍa
-taila
-haviṣoḥ
prastʰau
payasi
ṣaḍ
-guṇe
\
Halfverse: cd
siddʰo
'yaṃ
miśrakaḥ
sneho
gulmināṃ
sraṃsanaṃ
hitam
\\ 90 \\
Verse: 91
Halfverse: ab
vr̥ddʰi
-vidradʰi
-śūleṣu
vāta
-vyādʰiṣu
cāmr̥tam
\
Halfverse: cd
pibed
vā
nīlinī
-sarpir
mātrayā
dvi
-palīnayā
\\ 91 \\
Halfverse: dV
mātrayā
dvi
-palīkayā
Verse: 92
Halfverse: ab
tatʰaiva
su
-kumārākʰyaṃ
gʰr̥tāny
audarikāṇi
vā
\
Halfverse: cd
droṇe
'mbʰasaḥ
paced
dantyāḥ
palānāṃ
pañca
-viṃśatim
\\ 92 \\
Verse: 93
Halfverse: ab
citrakasya
tatʰā
patʰyās
tāvatīs
tad
-rase
srute
\
Halfverse: cd
dvi
-prastʰe
sādʰayet
pūte
kṣiped
dantī
-samaṃ
guḍam
\\ 93 \\
Halfverse: bV
tāvatīs
tad
-rase
śr̥te
Verse: 94
Halfverse: ab
tailāt
palāni
catvāri
trivr̥tāyaś
ca
cūrṇataḥ
\
Halfverse: cd
kaṇā
-karṣau
tatʰā
śuṇṭʰyāḥ
siddʰe
lehe
tu
śītale
\\ 94 \\
Verse: 95
Halfverse: ab
madʰu
taila
-samaṃ
dadyāc
catur
-jātāc
caturtʰikām
\
Halfverse: cd
ato
harītakīm
ekāṃ
sāvaleha
-palām
adan
\\ 95 \\
Verse: 96
Halfverse: ab
sukʰaṃ
viricyate
snigdʰo
doṣa
-prastʰam
an
-āmayaḥ
\
Halfverse: cd
gulma
-hr̥d
-roga
-dur
-nāma
-śopʰānāha
-garodarān
\\ 96 \\
Verse: 97
Halfverse: ab
kuṣṭʰotkleśā
-ruci
-plīha
-grahaṇī
-viṣama
-jvarān
\
Halfverse: cd
gʰnanti
dantī
-harītakyaḥ
pāṇḍu
-tāṃ
ca
sa
-kāmalām
\\ 97 \\
Halfverse: dV
pāṇḍu
-tāṃ
ca
sa
-kāmalān
Verse: 98
Halfverse: ab
sudʰā
-kṣīra
-dravaṃ
cūrṇaṃ
tri
-vr̥tāyāḥ
su
-bʰāvitam
\
Halfverse: cd
kārṣikaṃ
madʰu
-sarpirbʰyāṃ
līḍʰvā
sādʰu
viricyate
\\ 98 \\
Verse: 99
Halfverse: ab
kuṣṭʰa
-śyāmā
-trivr̥d
-dantī
-vijayā
-kṣāra
-guggulūn
\
Halfverse: cd
go
-mūtreṇa
pibed
ekaṃ
tena
guggulum
eva
vā
\\ 99 \\
Verse: 100
Halfverse: ab
nirūhān
kalpa
-siddʰy
-uktān
yojayed
gulma
-nāśanān
\
Halfverse: cd
kr̥ta
-mūlaṃ
mahā
-vāstuṃ
kaṭʰinaṃ
stimitaṃ
gurum
\\ 100 \\
Verse: 101
Halfverse: ab
gūḍʰa
-māṃsaṃ
jayed
gulmaṃ
kṣārāriṣṭāgni
-karmabʰiḥ
\
Halfverse: cd
ekāntaram
dvy
-antaraṃ
vā
viśramayyātʰa
-vā
try
-aham
\\ 101 \\
Verse: 102
Halfverse: ab
śarīra
-doṣa
-balayor
vardʰana
-kṣapaṇodyataḥ
\
Halfverse: cd
arśo
-'śmarī
-grahaṇy
-uktāḥ
kṣārā
yojyāḥ
kapʰolbaṇe
\\ 102 \\
Verse: 103
Halfverse: ab
devadāru
-trivr̥d
-dantī
-kaṭukā
-pañca
-kolakam
\
Halfverse: cd
svarjikā
-yāva
-śūkākʰyau
śreṣṭʰā
-pāṭʰopakuñcikāḥ
\\ 103 \\
Verse: 104
Halfverse: ab
kuṣṭʰaṃ
sarpasugandʰāṃ
ca
dvy
-akṣāṃśaṃ
paṭu
-pañcakam
\
Halfverse: cd
pālikaṃ
cūrṇitaṃ
taila
-vasā
-dadʰi
-gʰr̥tāplutam
\\ 104 \\
Verse: 105
Halfverse: ab
gʰaṭasyāntaḥ
pacet
pakvam
agni
-varṇe
gʰaṭe
ca
tam
\
Halfverse: cd
kṣāraṃ
gr̥hītvā
kṣīrājya
-takra
-madyādibʰiḥ
pibet
\\ 105 \\
Verse: 106
Halfverse: ab
gulmodāvarta
-vardʰmārśo
-jaṭʰara
-grahaṇī
-kr̥mīn
\
Halfverse: cd
apasmāra
-garonmāda
-yoni
-śukrāmayāśmarīḥ
\\ 106 \\
Verse: 107
Halfverse: ab
kṣārā
-gado
'yaṃ
śamayed
viṣaṃ
cākʰu
-bʰujaṅga
-jam
\
Halfverse: cd
śleṣmāṇaṃ
madʰuraṃ
snigdʰaṃ
rasa
-kṣīra
-gʰr̥tāśinaḥ
\\ 107 \\
Verse: 108
Halfverse: ab
cʰittvā
bʰittvāśayāt
kṣāraḥ
kṣāra
-tvāt
kṣārayaty
adʰaḥ
\
Halfverse: cd
mande
'gnāv
a
-rucau
sātmyair
madyaiḥ
sa
-sneham
aśnatām
\\ 108 \\
Halfverse: aV
cʰittvā
cʰittvāśayāt
kṣāraḥ
Halfverse: aV2
cʰittvā
bʰittvāśayaṃ
kṣāraḥ
Halfverse: bV3
kṣāra
-tvāt
pātayaty
adʰaḥ
Verse: 109
Halfverse: ab
yojayed
āsavāriṣṭān
nigadān
mārga
-śuddʰaye
\
Halfverse: cd
śālayaḥ
ṣaṣṭikā
jīrṇāḥ
kulattʰā
jāṅgalaṃ
palam
\\ 109 \\
Verse: 110
Halfverse: ab
ciribilvāgni
-tarkārī
-yavānī
-varuṇāṅkurāḥ
\
Halfverse: cd
śigrus
taruṇa
-bilvāni
bālaṃ
śuṣkaṃ
ca
mūlakam
\\ 110 \\
Halfverse: cV
śigros
taruṇa
-mūlāni
Verse: 111
Halfverse: ab
bījapūraka
-hiṅgv
-amla
-vetasa
-kṣāra
-dāḍimam
\
Halfverse: cd
vyoṣaṃ
takraṃ
gʰr̥taṃ
tailaṃ
bʰaktaṃ
pānaṃ
tu
vāruṇī
\\ 111 \\
Verse: 112
Halfverse: ab
dʰānyāmlaṃ
mastu
takraṃ
ca
yavānī
-viḍa
-cūrṇitam
\
Halfverse: cd
pañca
-mūla
-śr̥taṃ
vāri
jīrṇaṃ
mārdvīkam
eva
vā
\\ 112 \\
Verse: 113
Halfverse: ab
pippalī
-pippalī
-mūla
-citrakājājī
-saindʰavaiḥ
\
Halfverse: cd
surā
gulmaṃ
jayaty
āśu
jagalaś
ca
vimiśritaḥ
\\ 113 \\
Halfverse: dV
jāṅgalaś
ca
vimiśritaḥ
Verse: 114
Halfverse: ab
vamanair
laṅgʰanaiḥ
svedaiḥ
sarpiḥ
-pānair
virecanaiḥ
\
Halfverse: cd
vasti
-kṣārāsavāriṣṭa
-guṭikā
-patʰya
-bʰojanaiḥ
\\ 114 \\
Halfverse: cV
vasti
-kṣārāsavāriṣṭair
Halfverse: dV2
-gulmikā
-patʰya
-bʰojanaiḥ
Halfverse: dV3
gaulmikaiḥ
patʰya
-bʰojanaiḥ
Verse: 115
Halfverse: ab
ślaiṣmiko
baddʰa
-mūla
-tvād
yadi
gulmo
na
śāmyati
\
Halfverse: cd
tasya
dāhaṃ
hr̥te
rakte
kuryād
ante
śarādibʰiḥ
\\ 115 \\
Verse: 116
Halfverse: ab
atʰa
gulmaṃ
sa
-pary
-antaṃ
vāsasāntaritaṃ
bʰiṣak
\
Halfverse: cd
nābʰi
-vasty
-antra
-hr̥dayaṃ
roma
-rājīṃ
ca
varjayan
\\ 116 \\
Verse: 117
Halfverse: ab
nāti
-gāḍʰaṃ
parimr̥śec
cʰareṇa
jvalatātʰa
-vā
\
Halfverse: cd
lohenāraṇikottʰena
dāruṇā
taindukena
vā
\\ 117 \\
Verse: 118
Halfverse: ab
tato
'gni
-vege
śamite
śītair
vraṇa
iva
kriyā
\
Halfverse: cd
āmānvaye
tu
peyādyaiḥ
saṃdʰukṣyāgniṃ
vilaṅgʰite
\\ 118 \\
Verse: 119
Halfverse: ab
svaṃ
svaṃ
kuryāt
kramaṃ
miśraṃ
miśra
-doṣe
ca
kāla
-vit
\
Halfverse: cd
gata
-prasava
-kālāyai
nāryai
gulme
'sra
-saṃbʰave
\\ 119 \\
Verse: 120
Halfverse: ab
snigdʰa
-svinna
-śarīrāyai
dadyāt
sneha
-virecanam
\
Halfverse: cd
tila
-kvātʰe
gʰr̥ta
-guḍa
-vyoṣa
-bʰārgī
-rajo
-'nvitaḥ
\\ 120 \\
Verse: 121
Halfverse: ab
pānaṃ
rakta
-bʰave
gulme
naṣṭe
puṣpe
ca
yoṣitaḥ
\
Halfverse: cd
bʰārgī
-kr̥ṣṇā
-karañja
-tvag
-grantʰikāmaradāru
-jam
\\ 121 \\
Verse: 122
Halfverse: ab
cūrṇaṃ
tilānāṃ
kvātʰena
pītaṃ
gulma
-rujāpaham
\
Halfverse: cd
palāśa
-kṣāra
-pātre
dve
dve
pātre
taila
-sarpiṣoḥ
\\ 122 \\
Verse: 123
Halfverse: ab
gulma
-śaitʰilya
-jananīṃ
paktvā
mātrāṃ
prayojayet
\
Halfverse: cd
na
prabʰidyeta
yady
evaṃ
dadyād
yoni
-virecanam
\\ 123 \\
Verse: 124
Halfverse: ab
kṣāreṇa
yuktaṃ
palalaṃ
sudʰā
-kṣīreṇa
vā
tataḥ
\
Halfverse: cd
tābʰyāṃ
vā
bʰāvitān
dadyād
yonau
kaṭuka
-matsyakān
\\ 124 \\
Verse: 125
Halfverse: ab
varāha
-matsya
-pittābʰyāṃ
naktakān
vā
su
-bʰāvitān
\
Halfverse: cd
kiṇvaṃ
vā
sa
-guḍa
-kṣāraṃ
dadyād
yonau
viśuddʰaye
\\ 125 \\
Verse: 126
Halfverse: ab
rakta
-pitta
-haraṃ
kṣāraṃ
lehayen
madʰu
-sarpiṣā
\
Halfverse: cd
laśunaṃ
madirāṃ
tīkṣṇāṃ
matsyāṃś
cāsyai
prayojayet
\\ 126 \\
Verse: 127
Halfverse: ab
vastiṃ
sa
-kṣīra
-go
-mūtraṃ
sa
-kṣāraṃ
dāśamūlikam
\
Halfverse: cd
a
-vartamāne
rudʰire
hitaṃ
gulma
-prabʰedanam
\\ 127 \\
Halfverse: aV
vastiṃ
sa
-kṣaudra
-go
-mutraṃ
Verse: 128
Halfverse: ab
yamakābʰyakta
-dehāyāḥ
pravr̥tte
samupekṣaṇam
\
Halfverse: cd
rasaudanas
tatʰāhāraḥ
pānaṃ
ca
taruṇī
surā
\\ 128 \\
Verse: 129
Halfverse: ab
rudʰire
'ti
-pravr̥tte
tu
rakta
-pitta
-harāḥ
kriyāḥ
\
Halfverse: cd
kāryā
vāta
-rug
-ārtāyāḥ
sarvā
vāta
-harāḥ
punaḥ
\\ 129 \\
Verse: 129x
Halfverse: ab
ānāhādāv
udāvarta
-balāsa
-gʰnyo
yatʰā
-yatʰam
\\
129xab
\\
Adhyaya: 15
Cikitsāstʰāna
15
Verse: 1
Halfverse: ab
doṣāti
-mātropacayāt
sroto
-mārga
-nirodʰanāt
\
Halfverse: cd
saṃbʰavaty
udaraṃ
tasmān
nityam
enaṃ
virecayet
\\ 1 \\
Halfverse: bV
sroto
-mārga
-vigʰātanāt
Verse: 2
Halfverse: ab
pāyayet
tailam
airaṇḍaṃ
sa
-mūtraṃ
sa
-payo
'pi
vā
\
Halfverse: cd
māsaṃ
dvau
vātʰa
-vā
gavyaṃ
mūtraṃ
māhiṣam
eva
vā
\\ 2 \\
Halfverse: cV
māsaṃ
dvau
vā
tatʰā
gavyaṃ
Verse: 3
Halfverse: ab
pibed
go
-kṣīra
-bʰuk
syād
vā
karabʰī
-kṣīra
-vartanaḥ
\
Halfverse: cd
dāhānāhāti
-tr̥ṇ
-mūrcʰā
-parītas
tu
viśeṣataḥ
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
rūkṣāṇāṃ
bahu
-vātānāṃ
doṣa
-saṃśuddʰi
-kāṅkṣiṇām
\
Halfverse: cd
snehanīyāni
sarpīṃṣi
jaṭʰara
-gʰnāni
yojayet
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
ṣaṭ
-palaṃ
daśa
-mūlāmbu
-mastu
-dvy
-āḍʰaka
-sādʰitam
\
Halfverse: cd
nāgara
-tri
-palaṃ
prastʰaṃ
gʰr̥ta
-tailāt
tatʰāḍʰakam
\\ 5 \\
Halfverse: cV
nāgaraṃ
tri
-palaṃ
prastʰaṃ
Verse: 6
Halfverse: ab
mastunaḥ
sādʰayitvaitat
pibet
sarvodarāpaham
\
Halfverse: cd
kapʰa
-māruta
-saṃbʰūte
gulme
ca
paramaṃ
hitam
\\ 6 \\
Verse: 7
Halfverse: ab
catur
-guṇe
jale
mūtre
dvi
-guṇe
citrakāt
pale
\
Halfverse: cd
kalke
siddʰaṃ
gʰr̥ta
-prastʰaṃ
sa
-kṣāraṃ
jaṭʰarī
pibet
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
yava
-kola
-kulattʰānāṃ
pañca
-mūlasya
cāmbʰasā
\
Halfverse: cd
surā
-sauvīrakābʰyāṃ
ca
siddʰaṃ
vā
pāyayed
gʰr̥tam
\\ 8 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
ebʰiḥ
snigdʰāya
saṃjāte
bale
śānte
ca
mārute
\
Halfverse: cd
sraste
doṣāśaye
dadyāt
kalpa
-dr̥ṣṭaṃ
virecanam
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
paṭola
-mūlaṃ
tri
-pʰalāṃ
niśāṃ
vellaṃ
ca
kārṣikam
\
Halfverse: cd
kampilla
-nīlinī
-kumbʰa
-bʰāgān
dvi
-tri
-catur
-guṇān
\\ 10 \\
Verse: 11
Halfverse: ab
pibet
saṃcūrṇya
mūtreṇa
peyā
-pūrvaṃ
tato
rasaiḥ
\
Halfverse: cd
virikto
jāṅgalair
adyāt
tataḥ
ṣaḍ
-divasaṃ
payaḥ
\\ 11 \\
Verse: 12
Halfverse: ab
śr̥taṃ
pibed
vyoṣa
-yutaṃ
pītam
evaṃ
punaḥ
punaḥ
\
Halfverse: cd
hanti
sarvodarāṇy
etac
cūrṇaṃ
jātodakāny
api
\\ 12 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
gavākṣīṃ
śaṅkʰinīṃ
dantīṃ
tilvakasya
tvacaṃ
vacām
\
Halfverse: cd
pibet
karkandʰu
-mr̥dvīkā
-kolāmbʰo
-mūtra
-sīdʰubʰiḥ
\\ 13 \\
Verse: 14
Halfverse: ab
yavānī
hapuṣā
dʰānyaṃ
śatapuṣpopakuñcikā
\
Halfverse: cd
kāravī
pippalī
-mūlam
ajagandʰā
śaṭʰī
vacā
\\ 14 \\
Verse: 15
Halfverse: ab
citrako
'jājikaṃ
vyoṣaṃ
svarṇakṣīrī
pʰala
-trayam
\
Halfverse: cd
dvau
kṣārau
pauṣkaraṃ
mūlaṃ
kuṣṭʰaṃ
lavaṇa
-pañcakam
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
viḍaṅgaṃ
ca
samāṃśāni
dantyā
bʰāga
-trayaṃ
tatʰā
\
Halfverse: cd
trivr̥d
-viśāle
dvi
-guṇe
sātalā
ca
catur
-guṇā
\\ 16 \\
Verse: 17
Halfverse: ab
eṣa
nārāyaṇo
nāma
cūrṇo
roga
-gaṇāpahaḥ
\
Halfverse: cd
nainaṃ
prāpyābʰivardʰante
rogā
viṣṇum
ivāsurāḥ
\\ 17 \\
Halfverse: cV
nainaṃ
prāpyātivartante
Verse: 18
Halfverse: ab
takreṇodaribʰiḥ
peyo
gulmibʰir
badarāmbunā
\
Halfverse: cd
ānāha
-vāte
surayā
vāta
-roge
prasannayā
\\ 18 \\
Verse: 19
Halfverse: ab
dadʰi
-maṇḍena
viṭ
-saṅge
dāḍimāmbʰobʰir
arśasaiḥ
\
Halfverse: cd
parikarte
sa
-vr̥kṣāmlair
uṣṇāmbubʰir
a
-jīrṇake
\\ 19 \\
Verse: 20
Halfverse: ab
bʰagandare
pāṇḍu
-roge
kāse
śvāse
gala
-grahe
\
Halfverse: cd
hr̥d
-roge
grahaṇī
-doṣe
kuṣṭʰe
mande
'nale
jvare
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
daṃṣṭrā
-viṣe
mūla
-viṣe
sa
-gare
kr̥trime
doṣe
\
Halfverse: cd
yatʰārhaṃ
snigdʰa
-koṣṭʰena
peyam
etad
virecanam
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
hapuṣāṃ
kāñcanakṣīrīṃ
tri
-pʰalāṃ
nīlinī
-pʰalam
\
Halfverse: cd
trāyantīṃ
rohiṇīṃ
tiktāṃ
sātalāṃ
trivr̥tāṃ
vacām
\\ 22 \\
Verse: 23
Halfverse: ab
saindʰavaṃ
kāla
-lavaṇaṃ
pippalīṃ
ceti
cūrṇayet
\
Halfverse: cd
dāḍima
-tri
-pʰalā
-māṃsa
-rasa
-mūtra
-sukʰodakaiḥ
\\ 23 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
peyo
'yaṃ
sarva
-gulmeṣu
plīhni
sarvodareṣu
ca
\
Halfverse: cd
śvitre
kuṣṭʰeṣv
a
-jarake
sadane
viṣame
'nale
\\ 24 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
śopʰārśaḥ
-pāṇḍu
-rogeṣu
kāmalāyāṃ
halīmake
\
Halfverse: cd
vāta
-pitta
-kapʰāṃś
cāśu
virekeṇa
prasādʰayet
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
nīlinīṃ
niculaṃ
vyoṣaṃ
kṣārau
lavaṇa
-pañcakam
\
Halfverse: cd
citrakaṃ
ca
pibec
cūrṇaṃ
sarpiṣodara
-gulma
-nut
\\ 26 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
pūrva
-vac
ca
pibed
dugdʰaṃ
kṣāmaḥ
śuddʰo
'ntarāntarā
\
Halfverse: cd
kārabʰaṃ
gavyam
ājaṃ
vā
dadyād
ātyayike
gade
\\ 27 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
snehān
eva
virekārtʰe
dur
-balebʰyo
viśeṣataḥ
\
Halfverse: cd
harītakī
-sūkṣma
-rajaḥ
-prastʰa
-yuktaṃ
gʰr̥tāḍʰakam
\\ 28 \\
Halfverse: aV
sneham
eva
virekārtʰe
Verse: 29
Halfverse: ab
agnau
vilāpya
matʰitaṃ
kʰajena
yava
-pallake
\
Halfverse: cd
nidʰāpayet
tato
māsād
uddʰr̥taṃ
gālitaṃ
pacet
\\ 29 \\
Verse: 30
Halfverse: ab
harītakīnāṃ
kvātʰena
dadʰnā
cāmlena
saṃyutam
\
Halfverse: cd
udaraṃ
garaṃ
aṣṭʰīlām
ānāhaṃ
gulma
-vidradʰī
\\ 30 \\
Verse: 31
Halfverse: ab
hanty
etat
kuṣṭʰam
unmādam
apasmāraṃ
ca
pānataḥ
\
Halfverse: cd
snuk
-kṣīra
-yuktād
go
-kṣīrāc
cʰr̥ta
-śītāt
kʰajāhatāt
\\ 31 \\
Verse: 32
Halfverse: ab
yaj
jātam
ājyaṃ
snuk
-kṣīra
-siddʰaṃ
tac
ca
tatʰā
-guṇam
\
Halfverse: cd
kṣīra
-droṇaṃ
sudʰā
-kṣīra
-prastʰārdʰa
-sahitaṃ
dadʰi
\\ 32 \\
Halfverse: dV
-prastʰārdʰena
yutaṃ
dadʰi
Verse: 33
Halfverse: ab
jātaṃ
matʰitvā
tat
-sarpis
trivr̥t
-siddʰaṃ
ca
tad
-guṇam
\
Halfverse: cd
tatʰā
siddʰaṃ
gʰr̥ta
-prastʰaṃ
payasy
aṣṭa
-guṇe
pibet
\\ 33 \\
Halfverse: dV
payasy
aṣṭa
-guṇe
pacet
Verse: 34
Halfverse: ab
snuk
-kṣīra
-pala
-kalkena
trivr̥tā
-ṣaṭ
-palena
ca
\
Halfverse: cd
eṣāṃ
cānu
pibet
peyāṃ
rasaṃ
svādu
payo
'tʰa
-vā
\\ 34 \\
Verse: 35
Halfverse: ab
gʰr̥te
jīrṇe
viriktaś
ca
koṣṇaṃ
nāgara
-sādʰitam
\
Halfverse: cd
pibed
ambu
tataḥ
peyāṃ
tato
yūṣaṃ
kulattʰa
-jam
\\ 35 \\
Verse: 36
Halfverse: ab
pibed
rūkṣas
try
-ahaṃ
tv
evaṃ
bʰūyo
vā
pratibʰojitaḥ
\
Halfverse: cd
punaḥ
punaḥ
pibet
sarpir
ānupūrvyānayaiva
ca
\\ 36 \\
Verse: 37
Halfverse: ab
gʰr̥tāny
etāni
siddʰāni
vidadʰyāt
kuśalo
bʰiṣak
\
Halfverse: cd
gulmānāṃ
gara
-doṣāṇām
udarāṇāṃ
ca
śāntaye
\\ 37 \\
Verse: 38
Halfverse: ab
pīlu
-kalkopasiddʰaṃ
vā
gʰr̥tam
ānāha
-bʰedanam
\
Halfverse: cd
tailvakaṃ
nīlinī
-sarpiḥ
snehaṃ
vā
miśrakaṃ
pibet
\\ 38 \\
Verse: 39
Halfverse: ab
hr̥ta
-doṣaḥ
kramād
aśnan
lagʰu
-śāly
-odana
-prati
\
Halfverse: cd
upayuñjīta
jaṭʰarī
doṣa
-śoṣa
-nivr̥ttaye
\\ 39 \\
Verse: 40
Halfverse: ab
harītakī
-sahasraṃ
vā
go
-mūtreṇa
payo
-'nupaḥ
\
Halfverse: cd
sahasraṃ
pippalīnāṃ
vā
snuk
-kṣīreṇa
su
-bʰāvitam
\\ 40 \\
Verse: 41
Halfverse: ab
pippalī
-vardʰamānaṃ
vā
kṣīrāśī
vā
śilā
-jatu
\
Halfverse: cd
tad
-vad
vā
gugguluṃ
kṣīraṃ
tulyārdraka
-rasaṃ
tatʰā
\\ 41 \\
Halfverse: aV
pippalīṃ
vardʰamānaṃ
vā
Verse: 42
Halfverse: ab
citrakāmaradārubʰyāṃ
kalkaṃ
kṣīreṇa
vā
pibet
\
Halfverse: cd
māsaṃ
yuktas
tatʰā
hasti
-pippalī
-viśva
-bʰeṣajam
\\ 42 \\
Verse: 43
Halfverse: ab
viḍaṅgaṃ
citrako
dantī
cavyaṃ
vyoṣaṃ
ca
taiḥ
payaḥ
\
Halfverse: cd
kalkaiḥ
kola
-samaiḥ
pītvā
pravr̥ddʰam
udaraṃ
jayet
\\ 43 \\
Verse: 44
Halfverse: ab
bʰojyaṃ
bʰuñjīta
vā
māsaṃ
snuhī
-kṣīra
-gʰr̥tānvitam
\
Halfverse: cd
utkārikāṃ
vā
snuk
-kṣīra
-pīta
-patʰyā
-kaṇā
-kr̥tām
\\ 44 \\
Verse: 45
Halfverse: ab
pārśva
-śūlam
upastambʰaṃ
hr̥d
-grahaṃ
ca
samīraṇaḥ
\
Halfverse: cd
yadi
kuryāt
tatas
tailaṃ
bilva
-kṣārānvitam
pibet
\\ 45 \\
Verse: 46
Halfverse: ab
pakvaṃ
vā
ṭuṇṭuka
-balā
-palāśa
-tila
-nāla
-jaiḥ
\
Halfverse: cd
kṣāraiḥ
kadaly
-apāmārga
-tarkārī
-jaiḥ
prṭʰak
-kr̥taiḥ
\\ 46 \\
Verse: 47
Halfverse: ab
kapʰe
vātena
pitte
vā
tābʰyāṃ
vāpy
āvr̥te
'nile
\
Halfverse: cd
balinaḥ
svauṣadʰa
-yutaṃ
tailam
eraṇḍa
-jaṃ
hitam
\\ 47 \\
Verse: 48
Halfverse: ab
devadāru
-palāśārka
-hasti
-pippali
-śigrukaiḥ
\
Halfverse: cd
sāśvakarṇaiḥ
sa
-go
-mūtraiḥ
pradihyād
udaraṃ
bahiḥ
\\ 48 \\
Verse: 49
Halfverse: ab
vr̥ścikālī
-vacā
-śuṇṭʰī
-pañca
-mūla
-punarnavāt
\
Halfverse: cd
varṣābʰū
-dʰānya
-kuṣṭʰāc
ca
kvātʰair
mūtraiś
ca
secayet
\\ 49 \\
Verse: 50
Halfverse: ab
virikta
-mlānam
udaraṃ
sveditaṃ
śālvaṇādibʰiḥ
\
Halfverse: cd
vāsasā
veṣṭayed
evaṃ
vāyur
nādʰmāpayet
punaḥ
\\ 50 \\
Halfverse: bV
sveditaṃ
śālvalādibʰiḥ
Verse: 51
Halfverse: ab
su
-viriktasya
yasya
syād
ādʰmānaṃ
punar
eva
tam
\
Halfverse: cd
su
-snigdʰair
amla
-lavaṇair
nirūhaiḥ
samupācaret
\\ 51 \\
Verse: 52
Halfverse: ab
sopastambʰo
'pi
vā
vāyur
ādʰmāpayati
yaṃ
naram
\
Halfverse: cd
tīkṣṇāḥ
sa
-kṣāra
-go
-mūtrāḥ
śasyante
tasya
vastayaḥ
\\ 52 \\
Verse: 53
Halfverse: ab
iti
sāmānyataḥ
proktāḥ
siddʰā
jaṭʰariṇāṃ
kriyāḥ
\
Halfverse: cd
vātodare
'tʰa
balinaṃ
vidāry
-ādi
-śr̥taṃ
gʰr̥tam
\\ 53 \\
Halfverse: aV
iti
sāmānyataḥ
proktā
Halfverse: bV2
siddʰā
jaṭʰariṇāṃ
kriyā
Verse: 54
Halfverse: ab
pāyayeta
tataḥ
snigdʰaṃ
sveditāṅgaṃ
virecayet
\
Halfverse: cd
bahu
-śas
tailvakenainaṃ
sarpiṣā
miśrakeṇa
vā
\\ 54 \\
Verse: 55
Halfverse: ab
kr̥te
saṃsarjane
kṣīraṃ
balārtʰam
avacārayet
\
Halfverse: cd
prāg
utkleśān
nivartyaṃ
ca
bale
labdʰe
kramāt
payaḥ
\\ 55 \\
Halfverse: cV
prāg
utkleśān
nivarteta
Verse: 56
Halfverse: ab
yūṣai
rasair
vā
mandāmla
-lavaṇair
edʰitānalam
\
Halfverse: cd
sodāvartaṃ
punaḥ
snigdʰa
-svinnam
āstʰāpayet
tataḥ
\\ 56 \\
Verse: 57
Halfverse: ab
tīkṣṇādʰo
-bʰāga
-yuktena
daśa
-mūlika
-vastinā
\
Halfverse: cd
tilorubūka
-tailena
vāta
-gʰnāmla
-śr̥tena
ca
\\ 57 \\
Halfverse: bV
daśa
-mūlena
vastinā
Verse: 58
Halfverse: ab
spʰuraṇākṣepa
-saṃdʰy
-astʰi
-pārśva
-pr̥ṣṭʰa
-trikārtiṣu
\
Halfverse: cd
rūkṣaṃ
baddʰa
-śakr̥d
-vātaṃ
dīptāgnim
anuvāsayet
\\ 58 \\
Verse: 59
Halfverse: ab
a
-virecyasya
śamanā
vasti
-kṣīra
-gʰr̥tādayaḥ
\
Halfverse: cd
balinaṃ
svādu
-siddʰena
paitte
saṃsnehya
sarpiṣā
\\ 59 \\
Verse: 60
Halfverse: ab
śyāmā
-tribʰaṇḍī
-tri
-pʰalā
-vipakvena
virecayet
\
Halfverse: cd
sitā
-madʰu
-gʰr̥tāḍʰyena
nirūho
'sya
tato
hitaḥ
\\ 60 \\
Verse: 61
Halfverse: ab
nyagrodʰādi
-kaṣāyeṇa
sneha
-vastiś
ca
tac
-cʰr̥taḥ
\
Halfverse: cd
dur
-balaṃ
tv
anuvāsyādau
śodʰayet
kṣīra
-vastibʰiḥ
\\ 61 \\
Verse: 62
Halfverse: ab
jāte
cāgni
-bale
snigdʰaṃ
bʰūyo
bʰūyo
virecayet
\
Halfverse: cd
kṣīreṇa
sa
-trivr̥t
-kalkenorubūka
-śr̥tena
vā
\\ 62 \\
Halfverse: aV
jāte
tv
agni
-bale
snigdʰaṃ
Halfverse: dV2
=norubūka
-śr̥tena
tam
Verse: 63
Halfverse: ab
sātalā
-trāyamāṇābʰyāṃ
śr̥tenāragvadʰena
vā
\
Halfverse: cd
sa
-kapʰe
vā
sa
-mūtreṇa
sa
-tiktājyena
sānile
\\ 63 \\
Halfverse: aV
saptalā
-trāyamāṇābʰyāṃ
Verse: 64
Halfverse: ab
payasānya
-tamenaiṣāṃ
vidāry
-ādi
-śr̥tena
vā
\
Halfverse: cd
bʰuñjīta
jaṭʰaraṃ
cāsya
pāyasenopanāhayet
\\ 64 \\
Verse: 65
Halfverse: ab
punaḥ
kṣīraṃ
punar
vastiṃ
punar
eva
virecanam
\
Halfverse: cd
krameṇa
dʰruvam
ātiṣṭʰan
yattaḥ
pittodaraṃ
jayet
\\ 65 \\
Halfverse: dV
yataḥ
pittodaraṃ
jayet
Verse: 66
Halfverse: ab
vatsakādi
-vipakvena
kapʰe
saṃsnehya
sarpiṣā
\
Halfverse: cd
svinnaṃ
snuk
-kṣīra
-siddʰena
bala
-vantaṃ
virecitam
\\ 66 \\
Verse: 67
Halfverse: ab
saṃsarjayet
kaṭu
-kṣāra
-yuktair
annaiḥ
kapʰāpahaiḥ
\
Halfverse: cd
mūtra
-try
-ūṣaṇa
-tailāḍʰyo
nirūho
'sya
tato
hitaḥ
\\ 67 \\
Verse: 68
Halfverse: ab
muṣkakādi
-kaṣāyeṇa
sneha
-vastiś
ca
tac
-cʰr̥taḥ
\
Halfverse: cd
bʰojanaṃ
vyoṣa
-dugdʰena
kaulattʰena
rasena
vā
\\ 68 \\
Verse: 69
Halfverse: ab
staimityā
-ruci
-hr̥l
-lāse
mande
'gnau
madya
-pāya
ca
\
Halfverse: cd
dadyād
ariṣṭān
kṣārāṃś
ca
kapʰa
-styāna
-stʰirodare
\\ 69 \\
Halfverse: aV
staimityā
-ruci
-hr̥l
-lāsair
Halfverse: dV2
kapʰe
styāne
stʰirodare
Verse: 70
Halfverse: ab
hiṅgūpakulye
tri
-pʰalāṃ
devadāru
niśā
-dvayam
\
Halfverse: cd
bʰallātakaṃ
śigru
-pʰalaṃ
kaṭukāṃ
tiktakaṃ
vacāṃ
\\ 70 \\
Verse: 71
Halfverse: ab
śuṇṭʰīṃ
mādrīṃ
gʰanaṃ
kuṣṭʰaṃ
saralaṃ
paṭu
-pañcakam
\
Halfverse: cd
dāhayej
jarjarī
-kr̥tya
dadʰi
-sneha
-catuṣka
-vat
\\ 71 \\
Verse: 72
Halfverse: ab
antar
-dʰūmaṃ
tataḥ
kṣārād
biḍāla
-padakaṃ
pibet
\
Halfverse: cd
madirā
-dadʰi
-maṇḍoṣṇa
-jalāriṣṭa
-surāsavaiḥ
\\ 72 \\
Halfverse: dV
-jalāriṣṭa
-sudʰāsavaiḥ
Verse: 73
Halfverse: ab
udaraṃ
gulmam
aṣṭʰīlāṃ
tūṇyau
śopʰaṃ
viṣūcikām
\
Halfverse: cd
plīha
-hr̥d
-roga
-guda
-jān
udāvartaṃ
ca
nāśayet
\\ 73 \\
Verse: 74
Halfverse: ab
jayed
ariṣṭa
-go
-mūtra
-cūrṇāyas
-kr̥ti
-pānataḥ
\
Halfverse: cd
sa
-kṣāra
-taila
-pānaiś
ca
dur
-balasya
kapʰodaram
\\ 74 \\
Verse: 75
Halfverse: ab
upanāhyaṃ
sa
-siddʰārtʰa
-kiṇvair
bījaiś
ca
mūlakāt
\
Halfverse: cd
kalkitair
udaraṃ
svedam
abʰīkṣṇaṃ
cātra
yojayet
\\ 75 \\
Halfverse: cV
kalkitair
udara
-svedam
Verse: 76
Halfverse: ab
saṃnipātodare
kuryān
nāti
-kṣīṇa
-balānale
\
Halfverse: cd
doṣodrekānurodʰena
pratyākʰyāya
kriyām
imām
\\ 76 \\
Verse: 77
Halfverse: ab
dantī
-dravantī
-pʰala
-jaṃ
tailaṃ
pāne
ca
śasyate
\
Halfverse: cd
kriyā
-nivr̥tte
jaṭʰare
tri
-doṣe
tu
viśeṣataḥ
\\ 77 \\
Verse: 78
Halfverse: ab
dadyād
āpr̥ccʰya
taj
-jñātīn
pātuṃ
madyena
kalkitam
\
Halfverse: cd
mūlaṃ
kākādanī
-guñjā
-karavīraka
-saṃbʰavam
\\ 78 \\
Verse: 79
Halfverse: ab
pāna
-bʰojana
-saṃyuktaṃ
dadyād
vā
stʰāvaraṃ
viṣam
\
Halfverse: cd
yasmin
vā
kupitaḥ
sarpo
vimuñcati
pʰale
viṣam
\\ 79 \\
Verse: 80
Halfverse: ab
tenāsya
doṣa
-saṃgʰātaḥ
stʰiro
līno
vi
-mārga
-gaḥ
\
Halfverse: cd
bahiḥ
pravartate
bʰinno
viṣeṇāśu
pramātʰinā
\\ 80 \\
Verse: 81
Halfverse: ab
tatʰā
vrajaty
a
-gada
-tāṃ
śarīrāntaram
eva
vā
\
Halfverse: cd
hr̥ta
-doṣaṃ
tu
śītāmbu
-snātaṃ
taṃ
pāyayet
payaḥ
\\ 81 \\
Verse: 82
Halfverse: ab
peyāṃ
vā
trivr̥taḥ
śākaṃ
māṇḍūkyā
vāstukasya
vā
\
Halfverse: cd
kāla
-śākaṃ
yavākʰyaṃ
vā
kʰādet
sva
-rasa
-sādʰitam
\\ 82 \\
Verse: 83
Halfverse: ab
nir
-amla
-lavaṇa
-snehaṃ
svinnā
-svinnam
an
-anna
-bʰuk
\
Halfverse: cd
māsam
ekaṃ
tataś
caiva
tr̥ṣitaḥ
sva
-rasaṃ
pibet
\\ 83 \\
Halfverse: cV
māsam
ekaṃ
tataś
caivaṃ
Verse: 84
Halfverse: ab
evaṃ
vinirhr̥te
śākair
doṣe
māsāt
paraṃ
tataḥ
\
Halfverse: cd
dur
-balāya
prayuñjīta
prāṇa
-bʰr̥t
kārabʰaṃ
payaḥ
\\ 84 \\
Verse: 85
Halfverse: ab
plīhodare
yatʰā
-doṣaṃ
snigdʰasya
sveditasya
ca
\
Halfverse: cd
sirāṃ
bʰukta
-vato
dadʰnā
vāma
-bāhau
vimokṣayet
\\ 85 \\
Verse: 86
Halfverse: ab
labdʰe
bale
ca
bʰūyo
'pi
sneha
-pītaṃ
viśodʰitam
\
Halfverse: cd
samudra
-śukti
-jaṃ
kṣāraṃ
payasā
pāyayet
tatʰā
\\ 86 \\
Verse: 87
Halfverse: ab
amla
-srutaṃ
viḍa
-kaṇā
-cūrṇāḍʰyaṃ
naktamāla
-jam
\
Halfverse: cd
śaubʰāñjanasya
vā
kvātʰaṃ
saindʰavāgni
-kaṇānvitam
\\ 87 \\
Verse: 88
Halfverse: ab
hiṅgv
-ādi
-cūrṇaṃ
kṣārājyaṃ
yuñjīta
ca
yatʰā
-balam
\
Halfverse: cd
pippalī
-nāgaraṃ
dantī
-samāṃśaṃ
dvi
-guṇābʰayam
\\ 88 \\
Halfverse: dV
-samāṃśaṃ
dvi
-guṇābʰayā
Verse: 89
Halfverse: ab
viḍārdʰāṃśa
-yutaṃ
cūrṇam
idam
uṣṇāmbunā
pibet
\
Halfverse: cd
viḍaṅgaṃ
citrakaṃ
saktūn
sa
-gʰr̥tān
saindʰavaṃ
vacām
\\ 89 \\
Verse: 90
Halfverse: ab
dagdʰvā
kapāle
payasā
gulma
-plīhāpahaṃ
pibet
\
Halfverse: cd
tailonmiśrair
badaraka
-pattraiḥ
saṃmarditaiḥ
samupanaddʰaḥ
\\ 90 \\
Verse: 91
Halfverse: ab
musalena
pīḍito
'nu
ca
yāti
plīhā
payo
-bʰujo
nāśam
\
Halfverse: cd
rohītaka
-latāḥ
kŠptāḥ
kʰaṇḍa
-śaḥ
sābʰayā
jale
\\ 91 \\
Verse: 92
Halfverse: ab
mūtre
vāsunuyāt
tac
ca
sapta
-rātra
-stʰitaṃ
pibet
\
Halfverse: cd
kāmalā
-plīha
-gulmārśaḥ
-kr̥mi
-mehodarāpaham
\\ 92 \\
Halfverse: aV
mūtre
vāsunuyāt
tat
tu
Verse: 93
Halfverse: ab
rohītaka
-tvacaḥ
kr̥tvā
palānāṃ
pañca
-viṃśatim
\
Halfverse: cd
kola
-dvi
-prastʰa
-saṃyuktaṃ
kaṣāyam
upakalpayet
\\ 93 \\
Verse: 94
Halfverse: ab
pālikaiḥ
pañca
-kolais
tu
taiḥ
samastaiś
ca
tulyayā
\
Halfverse: cd
rohītaka
-tvacā
piṣṭair
gʰr̥ta
-prastʰaṃ
vipācayet
\\ 94 \\
Verse: 95
Halfverse: ab
plīhābʰivr̥ddʰiṃ
śamayaty
etad
āśu
prayojitam
\
Halfverse: cd
kadalyās
tila
-nālānāṃ
kṣāreṇa
kṣurakasya
ca
\\ 95 \\
Halfverse: aV
plīhābʰivr̥ddʰiṃ
śamayed
Halfverse: aC
plīhāti
-vr̥ddʰiṃ
śamayaty
Halfverse: dV
kṣāreṇekṣurakasya
ca
Verse: 96
Halfverse: ab
tailaṃ
pakvaṃ
jayet
pānāt
plīhānaṃ
kapʰa
-vāta
-jam
\
Halfverse: cd
a
-śāntau
gulma
-vidʰinā
yojayed
agni
-karma
ca
\\ 96 \\
Verse: 97
Halfverse: ab
a
-prāpta
-piccʰā
-salile
plīhni
vāta
-kapʰolbaṇe
\
Halfverse: cd
paittike
jīvanīyāni
sarpīṃṣi
kṣīra
-vastayaḥ
\\ 97 \\
Verse: 98
Halfverse: ab
raktāvasekaḥ
saṃśuddʰiḥ
kṣīra
-pānaṃ
ca
śasyate
\
Halfverse: cd
yakr̥ti
plīha
-vat
karma
dakṣiṇe
tu
bʰuje
sirām
\\ 98 \\
Verse: 99
Halfverse: ab
svinnāya
baddʰodariṇe
mūtra
-tīkṣṇauṣadʰānvitam
\
Halfverse: cd
sa
-taila
-lavaṇaṃ
dadyān
nirūhaṃ
sānuvāsanam
\\ 99 \\
Verse: 100
Halfverse: ab
parisraṃsīni
cānnāni
tīkṣṇaṃ
cāsmai
virecanam
\
Halfverse: cd
udāvarta
-haraṃ
karma
kāryaṃ
yac
cānilāpaham
\\ 100 \\
Verse: 101
Halfverse: ab
cʰidrodaram
r̥te
svedāc
cʰleṣmodara
-vad
ācaret
\
Halfverse: cd
jātaṃ
jātaṃ
jalaṃ
srāvyam
evaṃ
tad
yāpayed
bʰiṣak
\\ 101 \\
Verse: 102
Halfverse: ab
apāṃ
doṣa
-harāṇy
ādau
yojayed
udakodare
\
Halfverse: cd
mūtra
-yuktāni
tīkṣṇāni
vividʰa
-kṣāra
-vanti
ca
\\ 102 \\
Verse: 103
Halfverse: ab
dīpanīyaiḥ
kapʰa
-gʰnaiś
ca
tam
āhārair
upācaret
\
Halfverse: cd
kṣāraṃ
cʰāga
-karīṣāṇāṃ
srutaṃ
mūtre
'gninā
pacet
\\ 103 \\
Verse: 104
Halfverse: ab
gʰanī
-bʰavati
tasmiṃś
ca
karṣāṃśaṃ
cūrṇitaṃ
kṣipet
\
Halfverse: cd
pippalī
pippalī
-mūlaṃ
śuṇṭʰī
lavaṇa
-pañcakam
\\ 104 \\
Verse: 105
Halfverse: ab
nikumbʰa
-kumbʰa
-tri
-pʰalā
-svarṇakṣīrī
-viṣāṇikāḥ
\
Halfverse: cd
svarjikā
-kṣāra
-ṣaḍgrantʰā
-sātalā
-yava
-śūka
-jam
\\ 105 \\
Verse: 106
Halfverse: ab
kolābʰā
guṭikāḥ
kr̥tvā
tataḥ
sauvīrakāplutāḥ
\
Halfverse: cd
pibed
a
-jarake
śopʰe
pravr̥ddʰe
codakodare
\\ 106 \\
Halfverse: dV
pravr̥ddʰe
ca
dakodare
Verse: 107
Halfverse: ab
ity
auṣadʰair
a
-praśame
triṣu
baddʰodarādiṣu
\
Halfverse: cd
prayuñjīta
bʰiṣak
śastram
ārta
-bandʰu
-nr̥pārtʰitaḥ
\\ 107 \\
Verse: 108
Halfverse: ab
snigdʰa
-svinna
-tanor
nābʰer
adʰo
baddʰa
-kṣatāntrayoḥ
\
Halfverse: cd
pāṭayed
udaraṃ
muktvā
vāmataś
catur
-aṅgulāt
\\ 108 \\
Verse: 109
Halfverse: ab
catur
-aṅgula
-mānaṃ
tu
niṣkāsyāntrāṇi
tena
ca
\
Halfverse: cd
nirīkṣyāpanayed
vāla
-mala
-lepopalādikam
\\ 109 \\
Verse: 110
Halfverse: ab
cʰidre
tu
śalyam
uddʰr̥tya
viśodʰyāntra
-parisravam
\
Halfverse: cd
markoṭair
daṃśayec
cʰidraṃ
teṣu
lagneṣu
cāharet
\\ 110 \\
Halfverse: bV
viśodʰyāntraṃ
parisravam
Verse: 111
Halfverse: ab
kāyaṃ
mūrdʰno
'nu
cāntrāṇi
yatʰā
-stʰānaṃ
niveśayet
\
Halfverse: cd
aktāni
madʰu
-sarpirbʰyām
atʰa
sīvyed
bahir
vraṇam
\\ 111 \\
Halfverse: bV
yatʰā
-stʰānaṃ
viveśayet
Verse: 112
Halfverse: ab
tataḥ
kr̥ṣṇa
-mr̥dālipya
badʰnīyād
yaṣṭi
-miśrayā
\
Halfverse: cd
nivāta
-stʰaḥ
payo
-vr̥ttiḥ
sneha
-droṇyāṃ
vaset
tataḥ
\\ 112 \\
Verse: 113
Halfverse: ab
sa
-jale
jaṭʰare
tailair
abʰyaktasyānilāpahaiḥ
\
Halfverse: cd
svinnasyoṣṇāmbunā
-kakṣam
udare
paṭṭa
-veṣṭite
\\ 113 \\
Halfverse: dV
udare
pariveṣṭite
Verse: 114
Halfverse: ab
baddʰa
-ccʰidrodita
-stʰāne
vidʰyed
aṅgula
-mātrakam
\
Halfverse: cd
nidʰāya
tasmin
nāḍīṃ
ca
srāvayed
ardʰam
ambʰasaḥ
\\ 114 \\
Verse: 115
Halfverse: ab
atʰāsya
nāḍīm
ākr̥ṣya
tailena
lavaṇena
ca
\
Halfverse: cd
vraṇam
abʰyajya
baddʰvā
ca
veṣṭayed
vāsasodaram
\\ 115 \\
Verse: 116
Halfverse: ab
tr̥tīye
'hni
caturtʰe
vā
yāvad
ā
-ṣo
-ḍaśaṃ
dinam
\
Halfverse: cd
tasya
viśramya
viśramya
srāvayed
alpa
-śo
jalam
\\ 116 \\
Halfverse: bV
yāvad
vā
-dina
-ṣo
-ḍaśa
Verse: 117
Halfverse: ab
viveṣṭayed
gāḍʰa
-taraṃ
jaṭʰaraṃ
vāsasā
ślatʰam
\
Halfverse: cd
niḥsrute
laṅgʰitaḥ
peyām
a
-sneha
-lavaṇāṃ
pibet
\\ 117 \\
Halfverse: bV
jaṭʰaraṃ
ca
ślatʰā
-ślatʰam
Verse: 118
Halfverse: ab
syāt
kṣīra
-vr̥ttiḥ
ṣaṇ
-māsāṃś
trīn
peyāṃ
payasā
pibet
\
Halfverse: cd
trīṃś
cānyān
payasaivādyāt
pʰalāmlena
rasena
vā
\\ 118 \\
Verse: 119
Halfverse: ab
alpa
-śo
'
-sneha
-lavaṇaṃ
jīrṇaṃ
śyāmāka
-kodravam
\
Halfverse: cd
prayato
vatsareṇaivaṃ
vijayeta
jalodaram
\\ 119 \\
Verse: 120
Halfverse: ab
varjyeṣu
yantrito
diṣṭe
nāty
-a
-diṣṭe
jitendriyaḥ
\
Halfverse: cd
sarvam
evodaraṃ
prāyo
doṣa
-saṃgʰāta
-jaṃ
yataḥ
\\ 120 \\
Verse: 121
Halfverse: ab
ato
vātādi
-śamanī
kriyā
sarva
-tra
śasyate
\
Halfverse: cd
vahnir
manda
-tvam
āyāti
doṣaiḥ
kukṣau
prapūrite
\\ 121 \\
Halfverse: bV
kriyā
sarvā
praśasyate
Verse: 122
Halfverse: ab
tasmād
bʰojyāni
bʰojyāni
dīpanāni
lagʰūni
ca
\
Halfverse: cd
sa
-pañca
-mūlāny
alpāmla
-paṭu
-sneha
-kaṭūni
ca
\\ 122 \\
Verse: 123
Halfverse: ab
bʰāvitānāṃ
gavāṃ
mūtre
ṣaṣṭikānāṃ
ca
taṇḍulaiḥ
\
Halfverse: cd
yavāgūṃ
payasā
siddʰāṃ
pra
-kāmaṃ
bʰojayen
naram
\\ 123 \\
Verse: 124
Halfverse: ab
pibed
ikṣu
-rasaṃ
cānu
jaṭʰarāṇāṃ
nivr̥ttaye
\
Halfverse: cd
svaṃ
svaṃ
stʰānaṃ
vrajanty
eṣāṃ
vāta
-pitta
-kapʰās
tatʰā
\\ 124 \\
Verse: 125
Halfverse: ab
aty
-artʰoṣṇāmla
-lavaṇaṃ
rūkṣaṃ
grāhi
himaṃ
guru
\
Halfverse: cd
guḍaṃ
taila
-kr̥taṃ
śākaṃ
vāri
pānāvagāhayoḥ
\\ 125 \\
Halfverse: aV
aty
-artʰoṣṇāmbu
-lavaṇaṃ
Verse: 126
Halfverse: ab
āyāsādʰva
-divā
-svapna
-yānāni
ca
parityajet
\
Halfverse: cd
nāty
-accʰa
-sāndra
-madʰuraṃ
takraṃ
pāne
praśasyate
\\ 126 \\
Verse: 127
Halfverse: ab
sa
-kaṇā
-lavaṇaṃ
vāte
pitte
soṣaṇa
-śarkaram
\
Halfverse: cd
yavānī
-saindʰavājājī
-madʰu
-vyoṣaiḥ
kapʰodare
\\ 127 \\
Verse: 128
Halfverse: ab
try
-ūṣaṇa
-kṣāra
-lavaṇaiḥ
saṃyutaṃ
nicayodare
\
Halfverse: cd
madʰu
-taila
-vacā
-śuṇṭʰī
-śatāhvā
-kuṣṭʰa
-saindʰavaiḥ
\\ 128 \\
Halfverse: cV
madʰu
-taila
-varā
-śuṇṭʰī
-
Halfverse: cV2
madʰu
-taila
-vasā
-śuṇṭʰī
-
Verse: 129
Halfverse: ab
plīhni
baddʰe
tu
hapuṣā
-yavānī
-paṭv
-ajājibʰiḥ
\
Halfverse: cd
sa
-kr̥ṣṇā
-mākṣikaṃ
cʰidre
vyoṣa
-vat
salilodare
\\ 129 \\
Verse: 130
Halfverse: ab
gauravā
-rocakānāha
-manda
-vahny
-atisāriṇām
\
Halfverse: cd
takraṃ
vāta
-kapʰārtānām
amr̥ta
-tvāya
kalpate
\\ 130 \\
Verse: 131
Halfverse: ab
prayogāṇāṃ
ca
sarveṣām
anu
kṣīraṃ
prayojayet
\
Halfverse: cd
stʰairya
-kr̥t
sarva
-dʰātūnāṃ
balyaṃ
doṣānubandʰa
-hr̥t
\\ 131 \\
Verse: 131x
Halfverse: ab
bʰeṣajāpacitāṅgānāṃ
kṣīram
evāmr̥tāyate
\\
131xab
\\
Adhyaya: 16
Cikitsāstʰāna
16
Verse: 1
Halfverse: ab
pāṇḍv
-āmayī
pibet
sarpir
ādau
kalyāṇakāhvayam
\
Halfverse: cd
pañca
-gavyaṃ
mahā
-tiktaṃ
śr̥taṃ
vāragvadʰādinā
\\ 1 \\
Halfverse: aV
pāṇḍu
-rogī
pibet
sarpir
Verse: 2
Halfverse: ab
dāḍimāt
kuḍavo
dʰānyāt
kuḍavārdʰaṃ
palaṃ
palam
\
Halfverse: cd
citrakāc
cʰr̥ṅgaverāc
ca
pippaly
-ardʰa
-palaṃ
ca
taiḥ
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
kalkitair
viṃśati
-palaṃ
gʰr̥tasya
salilāḍʰake
\
Halfverse: cd
siddʰaṃ
hr̥t
-pāṇḍu
-gulmārśaḥ
-plīha
-vāta
-kapʰārti
-nut
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
dīpanaṃ
śvāsa
-kāsa
-gʰnaṃ
mūḍʰa
-vātānulomanam
\
Halfverse: cd
duḥkʰa
-prasavinīnāṃ
ca
vandʰyānāṃ
ca
praśasyate
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
snehitaṃ
vāmayet
tīkṣṇaiḥ
punaḥ
snigdʰaṃ
ca
śodʰayet
\
Halfverse: cd
payasā
mūtra
-yuktena
bahu
-śaḥ
kevalena
vā
\\ 5 \\
Verse: 6
Halfverse: ab
dantī
-pʰala
-rase
koṣṇe
kāśmaryāñjalim
āsutam
\
Halfverse: cd
drākṣāñjaliṃ
vā
mr̥ditaṃ
tat
pibet
pāṇḍu
-roga
-jit
\\ 6 \\
Halfverse: aV
dantī
-pala
-rase
koṣṇe
Verse: 7
Halfverse: ab
mūtreṇa
piṣṭāṃ
patʰyāṃ
vā
tat
-siddʰaṃ
vā
pʰala
-trayam
\
Halfverse: cd
svarṇakṣīrī
-trivr̥c
-cʰyāmā
-bʰadradāru
-mahauṣadʰam
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
go
-mūtrāñjalinā
piṣṭaṃ
śr̥taṃ
tenaiva
vā
pibet
\
Halfverse: cd
sādʰitaṃ
kṣīram
ebʰir
vā
pibed
doṣānulomanam
\\ 8 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
mūtre
stʰitaṃ
vā
saptāhaṃ
payasāyo
-rajaḥ
pibet
\
Halfverse: cd
jīrṇe
kṣīreṇa
bʰuñjīta
rasena
madʰureṇa
vā
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
śuddʰaś
cobʰayato
lihyāt
patʰyāṃ
madʰu
-gʰr̥ta
-drutām
\
Halfverse: cd
viśālā
-kaṭukā
-mustā
-kuṣṭʰa
-dāru
-kaliṅgakāḥ
\\ 10 \\
Halfverse: bV
patʰyā
madʰu
-gʰr̥ta
-drutāḥ
Halfverse: cV2
viśālāṃ
kaṭukāṃ
mustāṃ
Halfverse: dV3
kuṣṭʰaṃ
dāru
-kaliṅgakāḥ
Verse: 11
Halfverse: ab
karṣāṃśā
dvi
-picur
mūrvā
karṣārdʰāṃśā
gʰuṇapriyā
\
Halfverse: cd
pītvā
tac
cūrṇam
ambʰobʰiḥ
sukʰair
lihyāt
tato
madʰu
\\ 11 \\
Verse: 12
Halfverse: ab
pāṇḍu
-rogaṃ
jvaraṃ
dāhaṃ
kāsaṃ
śvāsam
a
-rocakam
\
Halfverse: cd
gulmānāhāma
-vātāṃś
ca
rakta
-pittaṃ
ca
taj
jayet
\\ 12 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
vāsā
-guḍūcī
-tri
-pʰalā
-kaṭvī
-bʰūnimba
-nimba
-jaḥ
\
Halfverse: cd
kvātʰaḥ
kṣaudra
-yuto
hanti
pāṇḍu
-pittāsra
-kāmalāḥ
\\ 13 \\
Verse: 14
Halfverse: ab
vyoṣāgni
-vella
-tri
-pʰalā
-mustais
tulyam
ayo
-rajaḥ
\
Halfverse: cd
cūrṇitaṃ
takra
-madʰv
-ājya
-koṣṇāmbʰobʰiḥ
prayojitam
\\ 14 \\
Verse: 15
Halfverse: ab
kāmalā
-pāṇḍu
-hr̥d
-roga
-kuṣṭʰārśo
-meha
-nāśanam
\
Halfverse: cd
guḍa
-nāgara
-maṇḍūra
-tilāṃśān
mānataḥ
samān
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
pippalī
-dvi
-guṇān
dadyād
guṭikāṃ
pāṇḍu
-rogiṇe
\
Halfverse: cd
tāpyaṃ
dārvyās
tvacaṃ
cavyaṃ
grantʰikaṃ
devadāru
ca
\\ 16 \\
Verse: 17
Halfverse: ab
vyoṣādi
-navakaṃ
caitac
cūrṇayed
dvi
-guṇaṃ
tataḥ
\
Halfverse: cd
maṇḍūraṃ
cāñjana
-nibʰaṃ
sarvato
'ṣṭa
-guṇe
'tʰa
tat
\\ 17 \\
Halfverse: aV
vyoṣādi
-navakaṃ
ceti
Verse: 18
Halfverse: ab
pr̥tʰag
vipakve
go
-mūtre
vaṭakī
-karaṇa
-kṣame
\
Halfverse: cd
prakṣipya
vaṭakān
kuryāt
tān
kʰādet
takra
-bʰojanaḥ
\\ 18 \\
Verse: 19
Halfverse: ab
ete
maṇḍūra
-vaṭakāḥ
prāṇa
-dāḥ
pāṇḍu
-rogiṇām
\
Halfverse: cd
kuṣṭʰāny
a
-jarakaṃ
śopʰam
ūru
-stambʰam
a
-rocakam
\\ 19 \\
Verse: 20
Halfverse: ab
arśāṃsi
kāmalāṃ
mehān
plīhānaṃ
śamayanti
ca
\
Halfverse: cd
tāpyādri
-jatu
-raupyāyo
-malāḥ
pañca
-palāḥ
pr̥tʰak
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
citraka
-tri
-pʰalā
-vyoṣa
-viḍaṅgaiḥ
pālikaiḥ
saha
\
Halfverse: cd
śarkarāṣṭa
-palonmiśrāś
cūrṇitā
madʰunā
drutāḥ
\\ 21 \\
Halfverse: dV
cūrṇitā
madʰunā
yutāḥ
Halfverse: dV2
cūrṇitāḥ
sa
-madʰu
-drutāḥ
Verse: 22
Halfverse: ab
pāṇḍu
-rogaṃ
viṣaṃ
kāsaṃ
yakṣmāṇaṃ
viṣamaṃ
jvaram
\
Halfverse: cd
kuṣṭʰāny
a
-jarakaṃ
mehaṃ
śopʰaṃ
śvāsam
a
-rocakam
\\ 22 \\
Verse: 23
Halfverse: ab
viśeṣād
dʰanty
apasmāraṃ
kāmalāṃ
guda
-jāni
ca
\
Halfverse: cd
kauṭaja
-tri
-pʰalā
-nimba
-paṭola
-gʰana
-nāgaraiḥ
\\ 23 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
bʰāvitāni
daśāhāni
rasair
dvi
-tri
-guṇāni
vā
\
Halfverse: cd
śilā
-jatu
-palāny
aṣṭau
tāvatī
sita
-śarkarā
\\ 24 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
tvakkṣīrī
-pippalī
-dʰātrī
-karkaṭākʰyāḥ
palonmitāḥ
\
Halfverse: cd
nidigdʰyāḥ
pʰala
-mūlābʰyāṃ
palaṃ
yuktyā
tri
-jātakam
\\ 25 \\
Halfverse: cV
nidigdʰā
-pʰala
-mūlābʰyāṃ
Verse: 26
Halfverse: ab
madʰu
-tri
-pala
-saṃyuktān
kuryād
akṣa
-samān
guḍān
\
Halfverse: cd
dāḍimāmbu
-payaḥ
-pakṣi
-rasa
-toya
-surāsavān
\\ 26 \\
Halfverse: aV
madʰu
-tri
-pala
-saṃyuktaṃ
Verse: 27
Halfverse: ab
tān
bʰakṣayitvānupiben
nir
-anno
bʰukta
eva
vā
\
Halfverse: cd
pāṇḍu
-kuṣṭʰa
-jvara
-plīha
-tamakārśo
-bʰagandaram
\\ 27 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
hr̥n
-mūtra
-pūti
-śukrāgni
-doṣa
-śoṣa
-garodaram
\
Halfverse: cd
kāsāsr̥g
-dara
-pittāsr̥k
-śopʰa
-gulma
-galāmayān
\\ 28 \\
Verse: 29
Halfverse: ab
meha
-vardʰma
-bʰramān
hanyuḥ
sarva
-doṣa
-harāḥ
śivāḥ
\
Halfverse: cd
drākṣā
-prastʰaṃ
kaṇā
-prastʰaṃ
śarkarārdʰa
-tulāṃ
tatʰā
\\ 29 \\
Verse: 30
Halfverse: ab
dvi
-palaṃ
madʰukaṃ
śuṇṭʰīṃ
tvakkṣīrīṃ
ca
vicūrṇitam
\
Halfverse: cd
dʰātrī
-pʰala
-rasa
-droṇe
tat
kṣiptvā
leha
-vat
pacet
\\ 30 \\
Verse: 31
Halfverse: ab
śītān
madʰu
-prastʰa
-yutād
lihyāt
pāṇi
-talaṃ
tataḥ
\
Halfverse: cd
halīmakaṃ
pāṇḍu
-rogaṃ
kāmalāṃ
ca
niyaccʰati
\\ 31 \\
Verse: 32
Halfverse: ab
kanīyaḥ
-pañca
-mūlāmbu
śasyate
pāna
-bʰojane
\
Halfverse: cd
pāṇḍūnāṃ
kāmalārtānāṃ
mr̥dvīkāmalakād
rasaḥ
\\ 32 \\
Verse: 33
Halfverse: ab
iti
sāmānyataḥ
proktaṃ
pāṇḍu
-roge
bʰiṣag
-jitam
\
Halfverse: cd
vikalpya
yojyaṃ
viduṣā
pr̥tʰag
doṣa
-balaṃ
prati
\\ 33 \\
Halfverse: bV
pāṇḍu
-roga
-bʰiṣag
-jitam
Verse: 34
Halfverse: ab
sneha
-prāyaṃ
pavana
-je
tikta
-śītaṃ
tu
paittike
\
Halfverse: cd
ślaiṣmike
kaṭu
-rūkṣoṣṇaṃ
vimiśraṃ
sāṃnipātike
\\ 34 \\
Halfverse: cV
ślaiṣmike
kaṭu
-tīkṣṇoṣṇaṃ
Halfverse: dV2
vimiśraṃ
saṃnipāta
-je
Verse: 35
Halfverse: ab
mr̥daṃ
niryāpayet
kāyāt
tīkṣṇaiḥ
saṃśodʰanaiḥ
puraḥ
\
Halfverse: cd
balādʰānāni
sarpīṃṣi
śuddʰe
koṣṭʰe
tu
yojayet
\\ 35 \\
Halfverse: aV
mr̥daṃ
nirvāpayet
kāyāt
Halfverse: dV2
śuddʰe
koṣṭʰe
niyojayet
Verse: 36
Halfverse: ab
vyoṣa
-bilva
-dvi
-rajanī
-tri
-pʰalā
-dvi
-punarnavam
\
Halfverse: cd
mustāny
ayo
-rajaḥ
pāṭʰā
viḍaṅgaṃ
devadāru
ca
\\ 36 \\
Verse: 37
Halfverse: ab
vr̥ścikālī
ca
bʰārgī
ca
sa
-kṣīrais
taiḥ
śr̥taṃ
gʰr̥tam
\
Halfverse: cd
sarvān
praśamayaty
āśu
vikārān
mr̥ttikā
-kr̥tān
\\ 37 \\
Verse: 38
Halfverse: ab
tad
-vat
kesara
-yaṣṭy
-āhva
-pippalī
-kṣīra
-śādvalaiḥ
\
Halfverse: cd
mr̥d
-dveṣaṇāya
tal
-laulye
vitared
bʰāvitāṃ
mr̥dam
\\ 38 \\
Verse: 39
Halfverse: ab
vellāgni
-nimba
-prasavaiḥ
pāṭʰayā
mūrvayātʰa
-vā
\
Halfverse: cd
mr̥d
-bʰeda
-bʰinna
-doṣānugamād
yojyaṃ
ca
bʰeṣajam
\\ 39 \\
Verse: 40
Halfverse: ab
kāmalāyāṃ
tu
pitta
-gʰnaṃ
pāṇḍu
-rogā
-virodʰi
yat
\
Halfverse: cd
patʰyā
-śata
-rase
patʰyā
-vr̥ntārdʰa
-śata
-kalkitaḥ
\\ 40 \\
Verse: 41
Halfverse: ab
prastʰaḥ
siddʰo
gʰr̥tād
gulma
-kāmalā
-pāṇḍu
-roga
-nut
\
Halfverse: cd
āragvadʰaṃ
rasenekṣor
vidāry
-āmalakasya
vā
\\ 41 \\
Verse: 42
Halfverse: ab
sa
-try
-ūṣaṇaṃ
bilva
-mātraṃ
pāyayet
kāmalāpaham
\
Halfverse: cd
piben
nikumbʰa
-kalkaṃ
vā
dvi
-guḍaṃ
śīta
-vāriṇā
\\ 42 \\
Halfverse: dV
dvi
-guṇaṃ
śīta
-vāriṇā
Verse: 43
Halfverse: ab
kumbʰasya
cūrṇaṃ
sa
-kṣaudraṃ
traipʰalena
rasena
vā
\
Halfverse: cd
tri
-pʰalāyā
guḍūcyā
vā
dārvyā
nimbasya
vā
rasam
\\ 43 \\
Verse: 44
Halfverse: ab
prātaḥ
prātar
madʰu
-yutaṃ
kāmalārtāya
yojayet
\
Halfverse: cd
niśā
-gairika
-dʰātrībʰiḥ
kāmalāpaham
añjanam
\\ 44 \\
Halfverse: cV
śilā
-gairika
-dʰātrībʰiḥ
Verse: 45
Halfverse: ab
tila
-piṣṭa
-nibʰaṃ
yas
tu
kāmalā
-vān
sr̥jen
malam
\
Halfverse: cd
kapʰa
-ruddʰa
-patʰaṃ
tasya
pittaṃ
kapʰa
-harair
jayet
\\ 45 \\
Verse: 46
Halfverse: ab
rūkṣa
-śīta
-guru
-svādu
-vyāyāma
-bala
-nigrahaiḥ
\
Halfverse: cd
kapʰa
-saṃmūrcʰito
vāyur
yadā
pittaṃ
bahiḥ
kṣipet
\\ 46 \\
Verse: 47
Halfverse: ab
hāridra
-netra
-mūtra
-tvak
śveta
-varcās
tadā
naraḥ
\
Halfverse: cd
bʰavet
sāṭopa
-viṣṭambʰo
guruṇā
hr̥dayena
ca
\\ 47 \\
Verse: 48
Halfverse: ab
daurbalyālpāgni
-pārśvārti
-hidʰmā
-śvāsā
-ruci
-jvaraiḥ
\
Halfverse: cd
krameṇālpe
'nuṣajyeta
pitte
śākʰā
-samāśrite
\\ 48 \\
Verse: 49
Halfverse: ab
rasais
taṃ
rūkṣa
-kaṭv
-amlaiḥ
śikʰi
-tittiri
-dakṣa
-jaiḥ
\
Halfverse: cd
śuṣka
-mūlaka
-jair
yūṣaiḥ
kulattʰottʰaiś
ca
bʰojayet
\\ 49 \\
Verse: 50
Halfverse: ab
bʰr̥śāmla
-tīkṣṇa
-kaṭuka
-lavaṇoṣṇaṃ
ca
śasyate
\
Halfverse: cd
sa
-bījapūraka
-rasaṃ
lihyād
vyoṣaṃ
tatʰāśayam
\\ 50 \\
Verse: 51
Halfverse: ab
svaṃ
pittam
eti
tenāsya
śakr̥d
apy
anurajyate
\
Halfverse: cd
vāyuś
ca
yāti
praśamaṃ
sahāṭopādy
-upadravaiḥ
\\ 51 \\
Verse: 52
Halfverse: ab
nivr̥ttopadravasyāsya
kāryaḥ
kāmaliko
vidʰiḥ
\
Halfverse: cd
go
-mūtreṇa
pibet
kumbʰa
-kāmalāyāṃ
śilā
-jatu
\\ 52 \\
Verse: 53
Halfverse: ab
māsaṃ
mākṣika
-dʰātuṃ
vā
kiṭṭaṃ
vātʰa
hiraṇya
-jam
\
Halfverse: cd
guḍūcī
-sva
-rasa
-kṣīra
-sādʰitena
halīmakī
\\ 53 \\
Verse: 54
Halfverse: ab
mahiṣī
-haviṣā
snigdʰaḥ
pibed
dʰātrī
-rasena
tu
\
Halfverse: cd
trivr̥tāṃ
tad
-virikto
'dyāt
svādu
pittānilāpaham
\\ 54 \\
Verse: 55
Halfverse: ab
drākṣā
-lehaṃ
ca
pūrvoktaṃ
sarpīṃṣi
madʰurāṇi
ca
\
Halfverse: cd
yāpanān
kṣīra
-vastīṃś
ca
śīlayet
sānuvāsanān
\\ 55 \\
Verse: 56
Halfverse: ab
mārdvīkāriṣṭa
-yogāṃś
ca
pibed
yuktyāgni
-vr̥ddʰaye
\
Halfverse: cd
kāsikaṃ
cābʰayā
-lehaṃ
pippalīṃ
madʰukaṃ
balām
\\ 56 \\
Halfverse: cV
kāsikaṃ
vābʰayā
-lehaṃ
Verse: 57
Halfverse: ab
payasā
ca
prayuñjīta
yatʰā
-doṣaṃ
yatʰā
-balam
\
Halfverse: cd
pāṇḍu
-rogeṣu
kuśalaḥ
śopʰoktaṃ
ca
kriyā
-kramam
\\ 57 \\
Verse: 57+1
Halfverse: ab
ayas
-tila
-try
-ūṣaṇa
-kola
-bʰāgaiḥ
sarvaiḥ
samaṃ
mākṣika
-dʰātu
-cūrṇam
\
Halfverse: cd
tair
modakaḥ
kṣaudra
-yuto
'nu
-takraḥ
pāṇḍv
-āmaye
dūra
-gate
'pi
śastaḥ
\\ 57+1 \\
Adhyaya: 17
Cikitsāstʰāna
17
Verse: 1
Halfverse: ab
sarva
-tra
sarvāṅga
-sare
doṣa
-je
śvayatʰau
purā
\
Halfverse: cd
sāme
viśoṣito
bʰuktvā
lagʰu
koṣṇāmbʰasā
pibet
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
nāgarātiviṣā
-dāru
-viḍaṅgendrayavoṣaṇam
\
Halfverse: cd
atʰa
-vā
vijayā
-śuṇṭʰī
-devadāru
-punarnavam
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
navāyasaṃ
vā
doṣāḍʰyaḥ
śuddʰyai
mūtra
-harītakīḥ
\
Halfverse: cd
varā
-kvātʰena
kaṭukā
-kumbʰāyas
-try
-ūṣaṇāni
ca
\\ 3 \\
Halfverse: bV
śuddʰyai
mūtra
-harītakīm
Verse: 4
Halfverse: ab
atʰa
-vā
gugguluṃ
tad
-vaj
jatu
vā
śaila
-saṃbʰavam
\
Halfverse: cd
mandāgniḥ
śīlayed
āma
-guru
-bʰinna
-vibandʰa
-viṭ
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
takraṃ
sauvarcala
-vyoṣa
-kṣaudra
-yuktaṃ
guḍābʰayām
\
Halfverse: cd
takrānu
-pānām
atʰa
-vā
tad
-vad
vā
guḍa
-nāgaram
\\ 5 \\
Verse: 6
Halfverse: ab
ārdrakaṃ
vā
sama
-guḍaṃ
prakuñcārdʰa
-vivardʰitam
\
Halfverse: cd
paraṃ
pañca
-palaṃ
māsaṃ
yūṣa
-kṣīra
-rasāśanaḥ
\\ 6 \\
Verse: 7
Halfverse: ab
gulmodarārśaḥ
-śvayatʰu
-pramehāñ
cʰvāsa
-pratiśyālasakā
-vipākān
\
Halfverse: cd
sa
-kāmalā
-śoṣa
-mano
-vikārān
kāsaṃ
kapʰaṃ
caiva
jayet
prayogaḥ
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
gʰr̥tam
ārdraka
-nāgarasya
kalka
-sva
-rasābʰyāṃ
payasā
ca
sādʰayitvā
\
Halfverse: cd
śvayatʰu
-kṣavatʰūdarāgni
-sādair
abʰibʰūto
'pi
piban
bʰavaty
a
-rogaḥ
\\ 8 \\
Verse: 8+1
Halfverse: ab
rasas
tatʰaivārdraka
-nāgarasya
peyo
'tʰa
jīrṇe
payasānnam
adyāt
\
Halfverse: cd
śilāhvayaṃ
vā
tri
-pʰalā
-rasena
hanyāt
tri
-doṣaṃ
śvayatʰuṃ
prasahya
\\ 8+1 \\
Verse: 8+2
Halfverse: ab
punarnavā
-nimba
-paṭola
-śuṇṭʰī
-
tiktāmr̥tā
-dārvy
-abʰayā
-kaṣāyaḥ
\
Halfverse: cd
sarvāṅga
-śopʰodara
-kāsa
-śūla
-śvāsānvitaṃ
pāṇḍu
-gadaṃ
ca
hanti
\\ 8+2 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
nir
-āmo
baddʰa
-śamalaḥ
pibec
cʰvayatʰu
-pīḍitaḥ
\
Halfverse: cd
tri
-kaṭu
-trivr̥tā
-dantī
-citrakaiḥ
sādʰitaṃ
payaḥ
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
mūtraṃ
gor
vā
mahiṣyā
vā
sa
-kṣīraṃ
kṣīra
-bʰojanaḥ
\
Halfverse: cd
saptāhaṃ
māsaṃ
atʰa
-vā
syād
uṣṭra
-kṣīra
-vartanaḥ
\\ 10 \\
Halfverse: dV
syād
uṣṭrī
-kṣīra
-vartanaḥ
Verse: 11
Halfverse: ab
yavānakaṃ
yava
-kṣāraṃ
yavānīṃ
pañca
-kolakam
\
Halfverse: cd
maricaṃ
dāḍimaṃ
pāṭʰāṃ
dʰānakām
amla
-vetasam
\\ 11 \\
Verse: 12
Halfverse: ab
bāla
-bilvaṃ
ca
karṣāṃśaṃ
sādʰayet
salilāḍʰake
\
Halfverse: cd
tena
pakvo
gʰr̥ta
-prastʰaḥ
śopʰārśo
-gulma
-meha
-hā
\\ 12 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
dadʰnaś
citraka
-garbʰād
vā
gʰr̥taṃ
tat
-takra
-saṃyutam
\
Halfverse: cd
pakvaṃ
sa
-citrakaṃ
tad
-vad
guṇair
yuñjyāc
ca
kāla
-vit
\\ 13 \\
Verse: 14
Halfverse: ab
dʰānvantaraṃ
mahā
-tiktaṃ
kalyāṇam
abʰayā
-gʰr̥tam
\
Halfverse: cd
daśa
-mūla
-kaṣāyasya
kaṃse
patʰyā
-śataṃ
pacet
\\ 14 \\
Verse: 15
Halfverse: ab
dattvā
guḍa
-tulāṃ
tasmin
lehe
dadyād
vicūrṇitam
\
Halfverse: cd
tri
-jātakaṃ
tri
-kaṭukaṃ
kiñ
-cic
ca
yava
-śūka
-jam
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
prastʰārdʰaṃ
ca
hime
kṣaudrāt
tan
nihanty
upayojitam
\\
16ab
\\
Halfverse: cd
pravr̥ddʰa
-śopʰa
-jvara
-meha
-gulma
-kārśyāma
-vātāmlaka
-rakta
-pittam
\\
16cd
\\
Halfverse: ef
vaivarṇya
-mūtrānila
-śukra
-doṣa
-śvāsā
-ruci
-plīha
-garodaraṃ
ca
\\
16ef
\\
Verse: 17
Halfverse: ab
purāṇa
-yava
-śāly
-annaṃ
daśa
-mūlāmbu
-sādʰitam
\\
17ab
\\
Verse: 18
Halfverse: ab
alpam
alpa
-paṭu
-snehaṃ
bʰojanaṃ
śvayatʰor
hitam
\
Halfverse: cd
kṣāra
-vyoṣānvitair
maudgaiḥ
kaulattʰaiḥ
sa
-kaṇai
rasaiḥ
\\ 18 \\
Halfverse: bV
bʰojanaṃ
śvayatʰau
hitam
Verse: 19
Halfverse: ab
tatʰā
jāṅgala
-jaiḥ
kūrma
-godʰā
-śalyaka
-jair
api
\
Halfverse: cd
an
-amlaṃ
matʰitaṃ
pāne
madyāny
auṣadʰa
-vanti
ca
\\ 19 \\
Verse: 20
Halfverse: ab
ajājī
-śaṭʰī
-jivantī
-kāravī
-pauṣkarāgnikaiḥ
\
Halfverse: cd
bilva
-madʰya
-yava
-kṣāra
-vr̥kṣāmlair
badaronmitaiḥ
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
kr̥tā
peyājya
-tailābʰyāṃ
yukti
-bʰr̥ṣṭā
paraṃ
hitā
\
Halfverse: cd
śopʰātīsāra
-hr̥d
-roga
-gulmārśo
-'lpāgni
-mehinām
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
guṇais
tad
-vac
ca
pāṭʰāyāḥ
pañca
-kolena
sādʰitā
\
Halfverse: cd
śaileya
-kuṣṭʰa
-stʰauṇeya
-reṇukāguru
-padmakaiḥ
\\ 22 \\
Verse: 23
Halfverse: ab
śrīveṣṭaka
-nakʰa
-spr̥kkā
-devadāru
-priyaṅgubʰiḥ
\
Halfverse: cd
māṃsī
-māgadʰikā
-vanya
-dʰānya
-dʰyāmaka
-vālakaiḥ
\\ 23 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
catur
-jātaka
-tālīśa
-mustā
-gandʰa
-palāśakaiḥ
\
Halfverse: cd
kuryād
abʰyañjanaṃ
tailaṃ
lepaṃ
snānāya
tūdakam
\\ 24 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
snānaṃ
vā
nimba
-varṣābʰū
-naktamālārka
-vāriṇā
\
Halfverse: cd
ekāṅga
-śopʰe
varṣābʰū
-karavīraka
-kiṃśukaiḥ
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
viśālā
-tri
-pʰalā
-lodʰra
-nalikā
-devadārubʰiḥ
\
Halfverse: cd
hiṃsrā
-kośātakī
-mādrī
-tālaparṇī
-jayantibʰiḥ
\\ 26 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
stʰūla
-kākādanī
-śāla
-nākulī
-vr̥ṣaparṇibʰiḥ
\
Halfverse: cd
vr̥ddʰyarddʰi
-hastikarṇaiś
ca
sukʰoṣṇair
lepanaṃ
hitam
\\ 27 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
atʰānilottʰe
śvayatʰau
māsārdʰaṃ
trivr̥taṃ
pibet
\
Halfverse: cd
tailam
eraṇḍa
-jaṃ
vāta
-viḍ
-vibandʰe
tad
eva
tu
\\ 28 \\
Verse: 29
Halfverse: ab
prāg
-bʰaktaṃ
payasā
yuktaṃ
rasair
vā
kārayet
tatʰā
\
Halfverse: cd
svedābʰyaṅgān
samīra
-gʰnān
lepam
ekāṅga
-ge
punaḥ
\\ 29 \\
Verse: 30
Halfverse: ab
mātuluṅgāgnimantʰena
śuṇṭʰī
-hiṃsrāmarāhvayaiḥ
\
Halfverse: cd
paitte
tiktaṃ
pibet
sarpir
nyagrodʰādyena
vā
śr̥tam
\\ 30 \\
Verse: 31
Halfverse: ab
kṣīraṃ
tr̥ḍ
-dāha
-moheṣu
lepābʰyaṅgāś
ca
śītalāḥ
\
Halfverse: cd
paṭola
-mūla
-trāyantī
-yaṣṭy
-āhva
-kaṭukābʰayāḥ
\\ 31 \\
Halfverse: cV
paṭola
-mūrvā
-trāyantī
-
Verse: 32
Halfverse: ab
dāru
dārvī
himaṃ
dantī
viśālā
niculaṃ
kaṇā
\
Halfverse: cd
taiḥ
kvātʰaḥ
sa
-gʰr̥taḥ
pīto
hanty
antas
-tāpa
-tr̥ḍ
-bʰramān
\\ 32 \\
Halfverse: cV
tat
-kvātʰaḥ
sa
-gʰr̥taḥ
pīto
Verse: 33
Halfverse: ab
sa
-saṃnipāta
-vīsarpa
-śopʰa
-dāha
-viṣa
-jvarān
\
Halfverse: cd
āragvadʰādinā
siddʰaṃ
tailaṃ
śleṣmodbʰave
pibet
\\ 33 \\
Halfverse: bV
-śopʰa
-dāha
-mada
-jvarān
Verse: 34
Halfverse: ab
sroto
-vibandʰe
mande
'gnāv
a
-rucau
stimitāśayaḥ
\
Halfverse: cd
kṣāra
-cūrṇāsavāriṣṭa
-mūtra
-takrāṇi
śīlayet
\\ 34 \\
Verse: 35
Halfverse: ab
kr̥ṣṇā
-purāṇa
-piṇyāka
-śigru
-tvak
-sikatātasīḥ
\
Halfverse: cd
praleponmardane
yuñjyāt
sukʰoṣṇā
mūtra
-kalkitāḥ
\\ 35 \\
Verse: 36
Halfverse: ab
snānaṃ
mūtrāmbʰasī
siddʰe
kuṣṭʰa
-tarkāri
-citrakaiḥ
\
Halfverse: cd
kulattʰa
-nāgarābʰyāṃ
vā
caṇḍāguru
vilepane
\\ 36 \\
Verse: 37
Halfverse: ab
kālājaśr̥ṅgī
-sarala
-bastagandʰā
-hayāhvayāḥ
\
Halfverse: cd
ekaiṣīkā
ca
lepaḥ
syāc
cʰvayatʰāv
eka
-gātra
-ge
\\ 37 \\
Verse: 37+1
Halfverse: ab
yaṣṭī
-dugdʰa
-tilair
lepo
nava
-nītena
saṃyutaḥ
\
Halfverse: cd
śopʰam
āruṣkaraṃ
hanti
vr̥ntaiḥ
śāla
-dalasya
vā
\\ 37+1 \\
Verse: 38
Halfverse: ab
yatʰā
-doṣaṃ
yatʰāsannaṃ
śuddʰiṃ
raktāvasecanam
\
Halfverse: cd
kurvīta
miśra
-doṣe
tu
doṣodreka
-balāt
kriyām
\\ 38 \\
Verse: 39
Halfverse: ab
ajāji
-pāṭʰā
-gʰana
-pañca
-kola
-vyāgʰrī
-rajanyaḥ
sukʰa
-toya
-pītāḥ
\
Halfverse: cd
śopʰaṃ
tri
-doṣaṃ
cira
-jaṃ
pravr̥ddʰaṃ
nigʰnanti
bʰūnimba
-mahauṣadʰe
ca
\\ 39 \\
Verse: 40
Halfverse: ab
amr̥tā
-dvitayaṃ
śivātikā
surakāṣṭʰaṃ
sa
-puraṃ
sa
-go
-jalam
\
Halfverse: cd
śvayatʰūdara
-kuṣṭʰa
-pāṇḍu
-tā
-kr̥mi
-mehordʰva
-kapʰānilāpaham
\\ 40 \\
Verse: 41
Halfverse: ab
iti
nijam
adʰikr̥tya
patʰyam
uktaṃ
kṣata
-janite
kṣata
-jaṃ
viśodʰanīyam
\
Halfverse: cd
sruti
-hima
-gʰr̥ta
-lepa
-seka
-rekair
viṣa
-janite
viṣa
-jic
ca
śopʰa
iṣṭam
\\ 41 \\
Verse: 42
Halfverse: ab
grāmyāb
-jānūpaṃ
piśitam
a
-balaṃ
śuṣka
-śākaṃ
tilānnaṃ
\\
42a
\\
Halfverse: cd
gauḍaṃ
piṣṭānnaṃ
dadʰi
sa
-lavaṇaṃ
vijjalaṃ
madyam
amlam
\\
42b
\\
Halfverse: bV
gauḍaṃ
piṣṭānnaṃ
dadʰi
sa
-lavaṇaṃ
nir
-jalaṃ
madyam
amlam
Halfverse: c
dʰānā
vallūraṃ
samaśanam
atʰo
gurv
a
-sātmyaṃ
vidāhi
\\
42c
\\
Halfverse: d
svapnaṃ
cā
-rātrau
śvayatʰu
-gada
-vān
varjayen
maitʰunaṃ
ca
\\
42d
\\
Adhyaya: 18
Cikitsāstʰāna
18
Verse: 1
Halfverse: ab
ādāv
eva
visarpeṣu
hitaṃ
laṅgʰana
-rūkṣaṇam
\
Halfverse: cd
raktāvaseko
vamanaṃ
virekaḥ
snehanaṃ
na
tu
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
praccʰardanaṃ
visarpa
-gʰnaṃ
sa
-yaṣṭīndrayavaṃ
pʰalam
\
Halfverse: cd
paṭola
-pippalī
-nimba
-pallavair
vā
samanvitam
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
rasena
yuktaṃ
trāyantyā
drākṣāyās
traipʰalena
vā
\
Halfverse: cd
virecanaṃ
trivr̥c
-cūrṇaṃ
payasā
sarpiṣātʰa
-vā
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
yojyaṃ
koṣṭʰa
-gate
doṣe
viśeṣeṇa
viśodʰanam
\
Halfverse: cd
a
-viśodʰyasya
doṣe
'lpe
śamanaṃ
candanotpalam
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
musta
-nimba
-paṭolaṃ
vā
paṭolādikam
eva
vā
\
Halfverse: cd
śārivāmalakośīra
-mustaṃ
vā
kvatʰitaṃ
jale
\\ 5 \\
Verse: 6
Halfverse: ab
durālabʰāṃ
parpaṭakaṃ
guḍūcīṃ
viśva
-bʰeṣajam
\
Halfverse: cd
pākyaṃ
śīta
-kaṣāyaṃ
vā
tr̥ṣṇā
-visarpa
-vān
pibet
\\ 6 \\
Verse: 7
Halfverse: ab
dārvī
-paṭola
-kaṭukā
-masūra
-tri
-pʰalās
tatʰā
\
Halfverse: cd
sa
-nimba
-yaṣṭī
-trāyantīḥ
kvatʰitā
gʰr̥ta
-mūrcʰitāḥ
\\ 7 \\
Verse: 7+1
Halfverse: ab
amr̥ta
-vr̥ṣa
-paṭolaṃ
mustakaṃ
saptaparṇaṃ
\\
7+1a
\\
Halfverse: cd
kʰadiram
asita
-vetraṃ
nimba
-pattraṃ
haridre
\\
7+1b
\\
Halfverse: c
vividʰa
-viṣa
-visarpān
kuṣṭʰa
-vispʰoṭa
-kaṇḍūr
\\
7+1c
\\
Halfverse: d
apanayati
masūrīṃ
śīta
-pittaṃ
jvaraṃ
ca
\\
7+1d
\\
Verse: 8
Halfverse: ab
śākʰā
-duṣṭe
tu
rudʰire
raktam
evādito
haret
\
Halfverse: cd
tvaṅ
-māṃsa
-snāyu
-saṃkledo
rakta
-kledād
dʰi
jāyate
\\ 8 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
nir
-āme
śleṣmaṇi
kṣīṇe
vāta
-pittottare
hitam
\
Halfverse: cd
gʰr̥taṃ
tiktaṃ
mahā
-tiktaṃ
śr̥taṃ
vā
trāyamāṇayā
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
nirhr̥te
'sre
viśuddʰe
'ntar
-doṣe
tvaṅ
-māṃsa
-saṃdʰi
-ge
\
Halfverse: cd
bahiḥ
-kriyāḥ
pradehādyāḥ
sadyo
visarpa
-śāntaye
\\ 10 \\
Verse: 11
Halfverse: ab
śatāhvā
-musta
-vārāhī
-vaṃśārtagala
-dʰānyakam
\
Halfverse: cd
surāhvā
kr̥ṣṇagandʰā
ca
kuṣṭʰaṃ
cālepanaṃ
cale
\\ 11 \\
Halfverse: dV
kuṣṭʰaṃ
vālepanaṃ
cale
Verse: 12
Halfverse: ab
nyagrodʰādi
-gaṇaḥ
pitte
tatʰā
padmotpalādikam
\
Halfverse: cd
nyagrodʰa
-pādās
taruṇāḥ
kadalī
-garbʰa
-saṃyutāḥ
\\ 12 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
bisa
-grantʰiś
ca
lepaḥ
syāc
cʰata
-dʰauta
-gʰr̥tāplutaḥ
\
Halfverse: cd
padminī
-kardamaḥ
śītaḥ
piṣṭaṃ
mauktikam
eva
vā
\\ 13 \\
Verse: 14
Halfverse: ab
śaṅkʰaḥ
pravālaṃ
śuktir
vā
gairikaṃ
vā
gʰr̥tānvitam
\
Halfverse: cd
tri
-pʰalā
-padmakośīra
-samaṅgā
-karavīrakam
\\ 14 \\
Halfverse: dV
-samaṅgā
-karavīra
-jam
Verse: 15
Halfverse: ab
nala
-mūlāny
anantā
ca
lepaḥ
śleṣma
-visarpa
-hā
\
Halfverse: cd
dʰava
-saptāhva
-kʰadira
-devadāru
-kuraṇṭakam
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
sa
-mustāragvadʰaṃ
lepo
vargo
vā
varuṇādikaḥ
\
Halfverse: cd
āragvadʰasya
pattrāṇi
tvacaḥ
śleṣmātakodbʰavāḥ
\\ 16 \\
Verse: 17
Halfverse: ab
indrāṇi
-śākaṃ
kākāhvā
śirīṣa
-kusumāni
ca
\
Halfverse: cd
seka
-vraṇābʰyaṅga
-havir
-lepa
-cūrṇān
yatʰā
-yatʰam
\\ 17 \\
Halfverse: aV
indrāṇi
-śāka
-kākāhvā
-
Halfverse: bV2
-śirīṣa
-kusumāni
ca
Verse: 18
Halfverse: ab
etair
evauṣadʰaiḥ
kuryād
vāyau
lepā
gʰr̥tādʰikāḥ
\
Halfverse: cd
kapʰa
-stʰāna
-gate
sāme
pitta
-stʰāna
-gate
'tʰa
-vā
\\ 18 \\
Verse: 19
Halfverse: ab
a
-śītoṣṇā
hitā
rūkṣā
rakta
-pitte
gʰr̥tānvitāḥ
\
Halfverse: cd
aty
-artʰa
-śītās
tanavas
tanu
-vastrāntarā
-stʰitāḥ
\\ 19 \\
Halfverse: dV
tanu
-vastrāntara
-stʰitāḥ
Verse: 20
Halfverse: ab
yojyāḥ
kṣaṇe
kṣaṇe
'nye
'nye
manda
-vīryās
ta
eva
ca
\
Halfverse: cd
saṃsr̥ṣṭa
-doṣe
saṃsr̥ṣṭam
etat
karma
praśasyate
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
śata
-dʰauta
-gʰr̥tenāgniṃ
pradihyāt
kevalena
vā
\
Halfverse: cd
secayed
gʰr̥ta
-maṇḍena
śītena
madʰukāmbunā
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
sitāmbʰasāmbʰo
-da
-jalaiḥ
kṣīreṇekṣu
-rasena
vā
\
Halfverse: cd
pāna
-lepana
-sekeṣu
mahā
-tiktaṃ
paraṃ
hitam
\\ 22 \\
Halfverse: aV
sitāmbʰasāmbʰo
-ja
-jalaiḥ
Verse: 23
Halfverse: ab
grantʰy
-ākʰye
rakta
-pitta
-gʰnaṃ
kr̥tvā
samyag
yatʰoditam
\
Halfverse: cd
kapʰānila
-gʰnaṃ
karmeṣṭaṃ
piṇḍa
-svedopanāhanam
\\ 23 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
grantʰi
-visarpa
-śūle
tu
tailenoṣṇena
secayet
\
Halfverse: cd
daśa
-mūla
-vipakvena
tad
-van
mūtrair
jalena
vā
\\ 24 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
sukʰoṣṇayā
pradihyād
vā
piṣṭayā
kr̥ṣṇagandʰayā
\
Halfverse: cd
naktamāla
-tvacā
śuṣka
-mūlakaiḥ
kalinātʰa
-vā
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
dantī
citraka
-mūla
-tvak
saudʰārka
-payasī
guḍaḥ
\
Halfverse: cd
bʰallātakāstʰi
kāsīsaṃ
lepo
bʰindyāc
cʰilām
api
\\ 26 \\
Halfverse: bV
snuhy
-arka
-payasī
guḍaḥ
Verse: 27
Halfverse: ab
bahir
-mārgāśritaṃ
grantʰiṃ
kiṃ
punaḥ
kapʰa
-saṃbʰavam
\
Halfverse: cd
dīrgʰa
-kāla
-stʰitaṃ
grantʰim
ebʰir
bʰindyāc
ca
bʰeṣajaiḥ
\\ 27 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
mūlakānāṃ
kulattʰānāṃ
yūṣaiḥ
sa
-kṣāra
-dāḍimaiḥ
\
Halfverse: cd
godʰūmānnair
yavānnair
vā
sa
-sīdʰu
-madʰu
-śārkaraiḥ
\\ 28 \\
Halfverse: cV
godʰūmānnair
yavānnaiś
ca
Halfverse: dV2
sa
-sīdʰu
-madʰu
-śarkaraiḥ
Verse: 29
Halfverse: ab
sa
-kṣaudrair
vāruṇī
-maṇḍair
mātuluṅga
-rasānvitaiḥ
\
Halfverse: cd
tri
-pʰalāyāḥ
prayogaiś
ca
pippalyāḥ
kṣaudra
-saṃyutaiḥ
\\ 29 \\
Halfverse: dV
pippalī
-kṣaudra
-saṃyutaiḥ
Verse: 30
Halfverse: ab
devadāru
-guḍūcyoś
ca
prayogair
girijasya
ca
\
Halfverse: cd
musta
-bʰallāta
-saktūnāṃ
prayogair
mākṣikasya
ca
\\ 30 \\
Verse: 31
Halfverse: ab
dʰūmair
virekaiḥ
śirasaḥ
pūrvoktair
gulma
-bʰedanaiḥ
\
Halfverse: cd
taptāyo
-hema
-lavaṇa
-pāṣāṇādi
-prapīḍanaiḥ
\\ 31 \\
Verse: 32
Halfverse: ab
ābʰiḥ
kriyābʰiḥ
siddʰābʰir
vividʰābʰir
bale
stʰitaḥ
\
Halfverse: cd
grantʰiḥ
pāṣāṇa
-kaṭʰino
yadi
naivopaśāmyati
\\ 32 \\
Verse: 33
Halfverse: ab
atʰāsya
dāhaḥ
kṣāreṇa
śarair
hemnāpi
vā
hitaḥ
\
Halfverse: cd
pākibʰiḥ
pācayitvā
vā
pāṭayitvā
tam
uddʰaret
\\ 33 \\
Halfverse: cV
pākibʰiḥ
pācayitvā
ca
Verse: 34
Halfverse: ab
mokṣayed
bahu
-śaś
cāsya
raktam
utkleśam
āgatam
\
Halfverse: cd
punaś
cāpahr̥te
rakte
vāta
-śleṣma
-jid
auṣadʰam
\\ 34 \\
Verse: 35
Halfverse: ab
praklinne
dāha
-pākābʰyāṃ
bāhyāntar
vraṇa
-vat
kriyā
\
Halfverse: cd
dārvī
-viḍaṅga
-kampillaiḥ
siddʰaṃ
tailaṃ
vraṇe
hitam
\\ 35 \\
Verse: 36
Halfverse: ab
dūrvā
-sva
-rasa
-siddʰaṃ
tu
kapʰa
-pittottare
gʰr̥tam
\
Halfverse: cd
ekataḥ
sarva
-karmāṇi
rakta
-mokṣaṇam
ekataḥ
\\ 36 \\
Verse: 37
Halfverse: ab
visarpo
na
hy
a
-saṃsr̥ṣṭaḥ
sa
'sra
-pittena
jāyate
\
Halfverse: cd
raktam
evāśrayaś
cāsya
bahu
-śo
'sraṃ
hared
ataḥ
\\ 37 \\
Verse: 38
Halfverse: ab
na
gʰr̥taṃ
bahu
-doṣāya
deyaṃ
yan
na
virecanam
\
Halfverse: cd
tena
doṣo
hy
upastabdʰas
tvag
-rakta
-piśitaṃ
pacet
\\ 38 \\
Adhyaya: 19
Cikitsāstʰāna
19
Verse: 1
Halfverse: ab
kuṣṭʰinaṃ
sneha
-pānena
pūrvaṃ
sarvam
upācaret
\
Halfverse: cd
tatra
vātottare
tailaṃ
gʰr̥taṃ
vā
sādʰitaṃ
hitam
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
daśa
-mūlāmr̥tairaṇḍa
-śārṅgaṣṭā
-meṣaśr̥ṅgibʰiḥ
\
Halfverse: cd
paṭola
-nimba
-kaṭukā
-dārvī
-pāṭʰā
-durālabʰāḥ
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
parpaṭaṃ
trāyamāṇāṃ
ca
palāṃśaṃ
pācayed
apām
\
Halfverse: cd
dvy
-āḍʰake
'ṣṭāṃśa
-śeṣeṇa
tena
karṣonmitais
tatʰā
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
trāyantī
-musta
-bʰūnimba
-kaliṅga
-kaṇa
-candanaiḥ
\
Halfverse: cd
sarpiṣo
dvā
-daśa
-palaṃ
pacet
tat
tiktakaṃ
jayet
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
pitta
-kuṣṭʰa
-parīsarpa
-piṭikā
-dāha
-tr̥ḍ
-bʰramān
\
Halfverse: cd
kaṇḍū
-pāṇḍv
-āmayān
gaṇḍān
duṣṭa
-nāḍī
-vraṇāpacīḥ
\\ 5 \\
Verse: 6
Halfverse: ab
vispʰoṭa
-vidradʰī
-gulma
-śopʰonmāda
-madān
api
\
Halfverse: cd
hr̥d
-roga
-timira
-vyaṅga
-grahaṇī
-śvitra
-kāmalāḥ
\\ 6 \\
Verse: 7
Halfverse: ab
bʰagandaram
apasmāram
udaraṃ
pradaraṃ
garam
\
Halfverse: cd
arśo
-'sra
-pittam
anyāṃś
ca
su
-kr̥ccʰrān
pitta
-jān
gadān
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
sa
-praccʰadaḥ
parpaṭakaḥ
śamyākaḥ
kaṭukā
vacā
\
Halfverse: cd
tri
-pʰalā
padmakaṃ
pāṭʰā
rajanyau
śārive
kaṇe
\\ 8 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
nimba
-candana
-yaṣṭy
-āhva
-viśālendrayavāmr̥tāḥ
\
Halfverse: cd
kirātatiktakaṃ
sevyaṃ
vr̥ṣo
mūrvā
śatāvarī
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
paṭolātiviṣā
-mustā
-trāyantī
-dʰanvayāsakam
\
Halfverse: cd
tair
jale
'ṣṭa
-guṇe
sarpir
dvi
-guṇāmalakī
-rase
\\ 10 \\
Verse: 11
Halfverse: ab
siddʰaṃ
tiktān
mahā
-tiktaṃ
guṇair
abʰyadʰikaṃ
matam
\
Halfverse: cd
kapʰottare
gʰr̥taṃ
siddʰaṃ
nimba
-saptāhva
-citrakaiḥ
\\ 11 \\
Verse: 12
Halfverse: ab
kuṣṭʰoṣaṇa
-vacā
-śāla
-priyāla
-caturaṅgulaiḥ
\
Halfverse: cd
sarveṣu
cāruṣkara
-jaṃ
taubaraṃ
sārṣapaṃ
pibet
\\ 12 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
snehaṃ
gʰr̥taṃ
vā
kr̥mijit
-patʰyā
-bʰallātakaiḥ
śr̥tam
\
Halfverse: cd
āragvadʰasya
mūlena
śata
-kr̥tvaḥ
śr̥taṃ
gʰr̥tam
\\ 13 \\
Halfverse: bV
-patʰyā
-bʰallātaka
-śr̥tam
Halfverse: dV2
sapta
-kr̥tvaḥ
śr̥taṃ
gʰr̥tam
Verse: 14
Halfverse: ab
piban
kuṣṭʰaṃ
jayaty
āśu
bʰajan
sa
-kʰadiraṃ
jalam
\
Halfverse: cd
ebʰir
eva
yatʰā
-svaṃ
ca
snehair
abʰyañjanaṃ
hitam
\\ 14 \\
Halfverse: aV
pibet
kuṣṭʰaṃ
jayaty
āśu
Verse: 15
Halfverse: ab
snigdʰasya
śodʰanaṃ
yojyaṃ
visarpe
yad
udāhr̥tam
\
Halfverse: cd
lalāṭa
-hasta
-pādeṣu
sirāś
cāsya
vimokṣayet
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
praccʰānam
alpake
kuṣṭʰe
śr̥ṅgādyāś
ca
yatʰā
-yatʰam
\
Halfverse: cd
snehair
āpyāyayec
cainaṃ
kuṣṭʰa
-gʰnair
antarāntarā
\\ 16 \\
Verse: 17
Halfverse: ab
mukta
-rakta
-viriktasya
rikta
-koṣṭʰasya
kuṣṭʰinaḥ
\
Halfverse: cd
prabʰañjanas
tatʰā
hy
asya
na
syād
deha
-prabʰañjanaḥ
\\ 17 \\
Verse: 18
Halfverse: ab
vāsāmr̥tā
-nimba
-varā
-paṭola
-vyāgʰrī
-karañjodaka
-kalka
-pakvam
\
Halfverse: cd
sarpir
visarpa
-jvara
-kāmalāsra
-kuṣṭʰāpahaṃ
vajrakam
āmananti
\\ 18 \\
Verse: 19
Halfverse: ab
tri
-pʰalā
-tri
-kaṭu
-dvi
-kaṇṭakārī
-kaṭukā
-kumbʰa
-nikumbʰa
-rājavr̥kṣaiḥ
\
Halfverse: cd
sa
-vacātiviṣāgnikaiḥ
sa
-pāṭʰaiḥ
picu
-bʰāgair
nava
-vajra
-dugdʰa
-muṣṭyā
\\ 19 \\
Verse: 20
Halfverse: ab
piṣṭaiḥ
siddʰaṃ
sarpiṣaḥ
prastʰam
ebʰiḥ
krūre
koṣṭʰe
snehanaṃ
recanaṃ
ca
\
Halfverse: cd
kuṣṭʰa
-śvitra
-plīha
-vardʰmāśma
-gulmān
hanyāt
kr̥ccʰrāṃs
tan
mahā
-vajrakākʰyam
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
danty
-āḍʰakam
apāṃ
droṇe
paktvā
tena
gʰr̥taṃ
pacet
\
Halfverse: cd
dʰāmārgava
-pale
pītaṃ
tad
ūrdʰvādʰo
viśuddʰi
-kr̥t
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
āvartakī
-tulāṃ
droṇe
paced
aṣṭāṃśa
-śeṣitam
\
Halfverse: cd
tan
-mūlais
tatra
niryūhe
gʰr̥ta
-prastʰaṃ
vipācayet
\\ 22 \\
Verse: 23
Halfverse: ab
pītvā
tad
eka
-divasāntaritaṃ
su
-jīrṇe
bʰuñjīta
kodravam
a
-saṃskr̥ta
-kāñjikena
\
Halfverse: cd
kuṣṭʰaṃ
kilāsam
apacīṃ
ca
vijetum
iccʰan
iccʰan
prajāṃ
ca
vipulāṃ
grahaṇaṃ
smr̥tiṃ
ca
\\ 23 \\
Halfverse: bV
bʰuñjīta
kodrava
-su
-saṃskr̥ta
-kāñjikena
Verse: 24
Halfverse: ab
yater
lelītaka
-vasā
kṣaudra
-jātī
-rasānvitā
\
Halfverse: cd
kuṣṭʰa
-gʰnī
sama
-sarpir
vā
sa
-gāyatry
-asanodakā
\\ 24 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
śālayo
yava
-godʰūmāḥ
koradūṣāḥ
priyaṅgavaḥ
\
Halfverse: cd
mudgā
masūrās
tubarī
tikta
-śākāni
jāṅgalam
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
varā
-paṭola
-kʰadira
-nimbāruṣkara
-yojitam
\
Halfverse: cd
madyāny
auṣadʰa
-garbʰāṇi
matʰitaṃ
cendurāji
-mat
\\ 26 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
anna
-pānaṃ
hitaṃ
kuṣṭʰe
na
tv
amla
-lavaṇoṣaṇam
\
Halfverse: cd
dadʰi
-dugdʰa
-guḍānūpa
-tila
-māṣāṃs
tyajet
-tarām
\\ 27 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
paṭola
-mūla
-tri
-pʰalā
-viśālāḥ
pr̥tʰak
-tri
-bʰāgāpacita
-tri
-śāṇāḥ
\
Halfverse: cd
syus
trāyamāṇā
kaṭu
-rohiṇī
ca
bʰāgārdʰike
nāgara
-pāda
-yukte
\\ 28 \\
Verse: 29
Halfverse: ab
etat
palaṃ
jarjaritaṃ
vipakvaṃ
jale
pibed
doṣa
-viśodʰanāya
\
Halfverse: cd
jīrṇe
rasair
dʰanva
-mr̥ga
-dvi
-jānāṃ
purāṇa
-śāly
-odanam
ādadīta
\\ 29 \\
Verse: 30
Halfverse: ab
kuṣṭʰaṃ
kilāsaṃ
grahaṇī
-pradoṣam
arśāṃsi
kr̥ccʰrāṇi
halīmakaṃ
ca
\
Halfverse: cd
ṣaḍ
-rātra
-yogena
nihanti
caitad
hr̥d
-vasti
-śūlaṃ
viṣama
-jvaraṃ
ca
\\ 30 \\
Halfverse: cV
ṣaḍ
-rātra
-yogena
nihanti
caiṣa
Verse: 31
Halfverse: ab
viḍaṅga
-sārāmalakābʰayānāṃ
pala
-trayaṃ
trīṇi
palāni
kumbʰāt
\
Halfverse: cd
guḍasya
ca
dvā
-daśa
māsam
eṣa
jitātmanāṃ
hanty
upayujymānaḥ
\\ 31 \\
Verse: 32
Halfverse: ab
kuṣṭʰa
-śvitra
-śvāsa
-kāsodarārśo
-meha
-plīha
-grantʰi
-rug
-jantu
-gulmān
\
Halfverse: cd
siddʰaṃ
yogaṃ
prāha
yakṣo
mumukṣor
bʰikṣoḥ
prāṇān
māṇibʰadraḥ
kilemam
\\ 32 \\
Verse: 33
Halfverse: ab
bʰūnimba
-nimba
-tri
-pʰalā
-padmakātiviṣā
-kaṇāḥ
\
Halfverse: cd
mūrvā
-paṭolī
-dvi
-niśā
-pāṭʰā
-tiktendravāruṇīḥ
\\ 33 \\
Verse: 34
Halfverse: ab
sa
-kaliṅga
-vacās
tulyā
dvi
-guṇāś
ca
yatʰottaram
\
Halfverse: cd
lihyād
dantī
-trivr̥d
-brāhmīs
cūrṇitā
madʰu
-sarpiṣā
\\ 34 \\
Verse: 35
Halfverse: ab
kuṣṭʰa
-meha
-prasuptīnāṃ
paramaṃ
syāt
tad
auṣadʰam
\
Halfverse: cd
varā
-viḍaṅga
-kr̥ṣṇā
vā
lihyāt
tailājya
-mākṣikaiḥ
\\ 35 \\
Halfverse: aV
kuṣṭʰa
-meha
-prataptānāṃ
Verse: 36
Halfverse: ab
kākodumbarikā
-vella
-nimbābda
-vyoṣa
-kalka
-vān
\
Halfverse: cd
hanti
vr̥kṣaka
-niryūhaḥ
pānāt
sarvāṃs
tvag
-āmayān
\\ 36 \\
Halfverse: dV
pānāt
sarva
-tvag
-āmayān
Verse: 37
Halfverse: ab
kuṭajāgni
-nimba
-nr̥pataru
-kʰadirāsana
-saptaparṇa
-niryūhe
\
Halfverse: cd
siddʰā
madʰu
-gʰr̥ta
-yuktāḥ
kuṣṭʰa
-gʰnīr
bʰakṣayed
abʰayāḥ
\\ 37 \\
Verse: 37x
Halfverse: ab
dārvī
-kʰadira
-nimbānāṃ
tvak
-kvātʰaḥ
kuṣṭʰa
-sūdanaḥ
\\
37xab
\\
Verse: 38
Halfverse: ab
niśottamā
-nimba
-paṭola
-mūla
-tiktā
-vacā
-lohitayaṣṭikābʰiḥ
\
Halfverse: cd
kr̥taḥ
kaṣāyaḥ
kapʰa
-pitta
-kuṣṭʰaṃ
su
-sevito
dʰarma
ivoccʰinatti
\\ 38 \\
Verse: 39
Halfverse: ab
ebʰir
eva
ca
śr̥taṃ
gʰr̥tam
ukʰyaṃ
bʰeṣajair
jayati
māruta
-kuṣṭʰam
\
Halfverse: cd
kalpayet
kʰadira
-nimba
-guḍūcī
-devadāru
-rajanīḥ
pr̥tʰag
evam
\\ 39 \\
Verse: 40
Halfverse: ab
pāṭʰā
-dārvī
-vahni
-gʰuṇeṣṭā
-kaṭukābʰir
\\
40a
\\
Halfverse: cd
mūtraṃ
yuktaṃ
śakrayavaiś
coṣṇa
-jalaṃ
vā
\\
40b
\\
Halfverse: c
kuṣṭʰī
pītvā
māsam
a
-ruk
syād
guda
-kīlī
\\
40c
\\
Halfverse: d
mehī
śopʰī
pāṇḍura
-jīrṇī
kr̥mi
-māṃś
ca
\\
40d
\\
Verse: 41
Halfverse: ab
lākṣā
-dantī
-madʰurasa
-varā
-dvīpi
-pāṭʰā
-viḍaṅga
- \\
41a
\\
Halfverse: aV
lākṣā
-dantī
-madʰurasa
-varā
-dvīpi
-pāṭʰā
-viḍaṅgaṃ
Halfverse: cd
-pratyakpuṣpī
-tri
-kaṭu
-rajanī
-saptaparṇāṭarūṣam
\\
41b
\\
Halfverse: bV
pratyakpuṣpī
-tri
-kaṭu
-rajanī
-saptaparṇāṭarūṣam
Halfverse: c
raktā
nimbaṃ
surataru
kr̥taṃ
pañca
-mūlyau
ca
cūrṇaṃ
\\
41c
\\
Halfverse: d
pītvā
māsaṃ
jayati
hita
-bʰug
gavya
-mūtreṇa
kuṣṭʰam
\\
41d
\\
Verse: 42
Halfverse: ab
niśā
-kaṇā
-nāgara
-vella
-taubaraṃ
sa
-vahni
-tāpyaṃ
krama
-śo
vivardʰitam
\
Halfverse: cd
gavāmbu
-pītaṃ
vaṭakī
-kr̥taṃ
tatʰā
nihanti
kuṣṭʰāni
sa
-dāruṇāny
api
\\ 42 \\
Verse: 43
Halfverse: ab
tri
-kaṭūttamā
-tilāruṣkarājya
-mākṣika
-sitopalā
-vihitā
\
Halfverse: cd
guṭikā
rasāyanaṃ
kuṣṭʰa
-jic
ca
vr̥ṣyā
ca
sapta
-samā
\\ 43 \\
Halfverse: cV
guṭikā
rasāyanaṃ
syāt
Halfverse: dC
kuṣṭʰa
-hr̥c
ca
vr̥ṣyā
ca
sapta
-samā
Halfverse: dV
kuṣṭʰa
-jic
ca
vr̥ṣyā
ca
sapta
-samā
Verse: 44
Halfverse: ab
candraśakalāgni
-rajanī
-viḍaṅga
-tubarāstʰy
-aruṣkara
-tri
-pʰalābʰiḥ
\
Halfverse: cd
vaṭakā
guḍāṃśa
-kŠptāḥ
samasta
-kuṣṭʰāni
nāśayanty
abʰyastāḥ
\\ 44 \\
Verse: 45
Halfverse: ab
viḍaṅga
-bʰallātaka
-vākucīnāṃ
sa
-dvīpi
-vārāhi
-harītakīnām
\
Halfverse: cd
sa
-lāṅgalī
-kr̥ṣṇa
-tilopakulyā
guḍena
piṇḍī
vinihanti
kuṣṭʰam
\\ 45 \\
Verse: 46
Halfverse: ab
śaśāṅkalekʰā
sa
-viḍaṅga
-sārā
sa
-pippalīkā
sa
-hutāśa
-mūlā
\
Halfverse: cd
sāyo
-malā
sāmalakā
sa
-tailā
kuṣṭʰāni
kr̥ccʰrāṇi
nihanti
līḍʰā
\\ 46 \\
Halfverse: aV
śaśāṅkalekʰā
sa
-viḍaṅga
-mūlā
Verse: 47
Halfverse: ab
patʰyā
-tila
-guḍaiḥ
piṇḍī
kuṣṭʰaṃ
sāruṣkarair
jayet
\
Halfverse: cd
guḍāruṣkara
-jantugʰna
-somarājī
-kr̥tātʰa
-vā
\\ 47 \\
Verse: 48
Halfverse: ab
viḍaṅgādri
-jatu
-kṣaudra
-sarpiṣ
-mat
kʰādiraṃ
rajaḥ
\
Halfverse: cd
kiṭibʰa
-śvitra
-dadrū
-gʰnaṃ
kʰāden
mita
-hitāśanaḥ
\\ 48 \\
Verse: 49
Halfverse: ab
sitā
-taila
-kr̥migʰnāni
dʰātry
-ayo
-mala
-pippalīḥ
\
Halfverse: cd
lihānaḥ
sarva
-kuṣṭʰāni
jayaty
ati
-gurūṇy
api
\\ 49 \\
Verse: 50
Halfverse: ab
mustaṃ
vyoṣaṃ
tri
-pʰalā
mañjiṣṭʰā
dāru
pañca
-mūle
dve
\
Halfverse: cd
saptaccʰada
-nimba
-tvak
sa
-viśālā
citrako
mūrvā
\\ 50 \\
Verse: 51
Halfverse: ab
cūrṇaṃ
tarpaṇa
-bʰāgair
navabʰiḥ
saṃyojitaṃ
sa
-madʰv
-aṃśam
\
Halfverse: cd
nityaṃ
kuṣṭʰa
-nibarhaṇam
etat
prāyogikaṃ
kʰādan
\\ 51 \\
Verse: 52
Halfverse: ab
śvayatʰuṃ
sa
-pāṇḍu
-rogaṃ
śvitraṃ
grahaṇī
-pradoṣam
arśāṃsi
\
Halfverse: cd
vardʰma
-bʰagandara
-piṭikā
-kaṇḍū
-koṭʰāpacīr
hanti
\\ 52 \\
Verse: 53
Halfverse: ab
rasāyana
-prayogeṇa
tubarāstʰīni
śīlayet
\
Halfverse: cd
bʰallātakaṃ
vākucikāṃ
vahni
-mūlaṃ
śilāhvayam
\\ 53 \\
Verse: 54
Halfverse: ab
iti
doṣe
vijite
'ntas
-tvak
-stʰe
śamanaṃ
bahiḥ
pralepādi
hitam
\
Halfverse: cd
tīkṣṇālepotkliṣṭaṃ
kuṣṭʰaṃ
hi
vivr̥ddʰim
eti
maline
dehe
\\ 54 \\
Verse: 55
Halfverse: ab
stʰira
-kaṭʰina
-maṇḍalānāṃ
kuṣṭʰānāṃ
poṭalair
hitaḥ
svedaḥ
\
Halfverse: cd
svinnotsannaṃ
kuṣṭʰaṃ
śastrair
likʰitaṃ
pralepanair
limpet
\\ 55 \\
Verse: 56
Halfverse: ab
yeṣu
na
śastraṃ
kramate
sparśendriya
-nāśaneṣu
kuṣṭʰeṣu
\
Halfverse: cd
teṣu
nipātyaḥ
kṣāro
raktaṃ
doṣaṃ
ca
visrāvya
\\ 56 \\
Verse: 57
Halfverse: ab
lepo
'ti
-kaṭʰina
-paruṣe
supte
kuṣṭʰe
stʰire
purāṇe
ca
\
Halfverse: cd
pītā
-gadasya
kāryo
viṣaiḥ
sa
-mantro
'
-gadaiś
cānu
\\ 57 \\
Halfverse: dV
viṣaiḥ
sa
-mantrā
-gadaiś
cānu
Verse: 58
Halfverse: ab
stabdʰāni
supta
-suptāny
a
-svedana
-kaṇḍulāni
kuṣṭʰāni
\
Halfverse: cd
gʰr̥ṣṭāni
śuṣka
-go
-maya
-pʰenaka
-śastraiḥ
pradehyāni
\\ 58 \\
Verse: 59
Halfverse: ab
mustā
tri
-pʰalā
madanaṃ
karañja
āragvadʰaḥ
kaliṅga
-yavāḥ
\
Halfverse: cd
saptāhva
-kuṣṭʰa
-pʰalinī
-dārvyaḥ
siddʰārtʰakaṃ
snānam
\\ 59 \\
Verse: 60
Halfverse: ab
eṣa
kaṣāyo
vamanaṃ
virecanaṃ
varṇakas
tatʰodgʰarṣaḥ
\
Halfverse: cd
tvag
-doṣa
-kuṣṭʰa
-śopʰa
-prabādʰanaḥ
pāṇḍu
-roga
-gʰnaḥ
\\ 60 \\
Verse: 61
Halfverse: ab
karavīra
-nimba
-kuṭajāc
cʰamyākāc
citrakāc
ca
mūlānām
\
Halfverse: cd
mūtre
darvī
-lepī
kvātʰo
lepena
kuṣṭʰa
-gʰnaḥ
\\ 61 \\
Verse: 62
Halfverse: ab
śveta
-karavīra
-mūlaṃ
kuṭaja
-karañjāt
pʰalaṃ
tvaco
dārvyāḥ
\
Halfverse: cd
sumanaḥ
-pravāla
-yukto
lepaḥ
kuṣṭʰāpahaḥ
siddʰaḥ
\\ 62 \\
Verse: 63
Halfverse: ab
śairīṣī
tvak
puṣpaṃ
kārpāsyā
rājavr̥kṣa
-pattrāṇi
\
Halfverse: cd
piṣṭā
ca
kākamācī
catur
-vidʰaḥ
kuṣṭʰa
-hā
lepaḥ
\\ 63 \\
Verse: 64
Halfverse: ab
vyoṣa
-sarṣapa
-niśā
-gr̥ha
-dʰūmair
yāva
-śūka
-paṭu
-citraka
-kuṣṭʰaiḥ
\
Halfverse: cd
kola
-mātra
-guṭikārdʰa
-viṣāṃśā
śvitra
-kuṣṭʰa
-haraṇo
vara
-lepaḥ
\\ 64 \\
Verse: 65
Halfverse: ab
nimbaṃ
haridre
surasaṃ
paṭolaṃ
kuṣṭʰāśvagandʰe
suradāru
śigruḥ
\
Halfverse: cd
sa
-sarṣapaṃ
tumburu
-dʰānya
-vanyaṃ
caṇḍā
ca
cūrṇāni
samāni
kuryāt
\\ 65 \\
Verse: 66
Halfverse: ab
tais
takra
-piṣṭaiḥ
pratʰamaṃ
śarīraṃ
tailāktam
udvartayituṃ
yateta
\
Halfverse: cd
tatʰāsya
kaṇḍūḥ
piṭikāḥ
sa
-koṭʰāḥ
kuṣṭʰāni
śopʰāś
ca
śamaṃ
vrajanti
\\ 66 \\
Halfverse: cV
tenāsya
kaṇḍūḥ
piṭikāḥ
sa
-koṭʰāḥ
Verse: 67
Halfverse: ab
mustāmr̥tāsaṅga
-kaṭaṅkaṭerī
-kāsīsa
-kampillaka
-kuṣṭʰa
-lodʰrāḥ
\
Halfverse: cd
gandʰopalaḥ
sarja
-raso
viḍaṅgaṃ
manaḥśilāle
karavīraka
-tvak
\\ 67 \\
Verse: 68
Halfverse: ab
tailākta
-gātrasya
kr̥tāni
cūrṇāny
etāni
dadyād
avacūrṇanārtʰam
\
Halfverse: cd
dadrūḥ
sa
-kaṇḍūḥ
kiṭibʰāni
pāmā
vicarcikā
ceti
tatʰā
na
santi
\\ 68 \\
Verse: 69
Halfverse: ab
snug
-gaṇḍe
sarṣapāt
kalkaḥ
kukūlānala
-pācitaḥ
\
Halfverse: cd
lepād
vicarcikāṃ
hanti
rāga
-vega
iva
trapām
\\ 69 \\
Verse: 70
Halfverse: ab
manaḥśilāle
maricāni
tailam
ārkaṃ
payaḥ
kuṣṭʰa
-haraḥ
pradehaḥ
\
Halfverse: cd
tatʰā
karañja
-prapunāṭa
-bījaṃ
kuṣṭʰānvitaṃ
go
-salilena
piṣṭam
\\ 70 \\
Verse: 71
Halfverse: ab
guggulu
-marica
-viḍaṅgaiḥ
sarṣapa
-kāsīsa
-sarja
-rasa
-mustaiḥ
\
Halfverse: cd
śrīveṣṭa
-kālagandʰair
manaḥśilā
-kuṣṭʰa
-kampillaiḥ
\\ 71 \\
Verse: 72
Halfverse: ab
ubʰaya
-haridrā
-sahitaiś
cākrika
-tailena
miśritair
ebʰiḥ
\
Halfverse: cd
dina
-kara
-karābʰitaptaiḥ
kuṣṭʰaṃ
gʰr̥ṣṭaṃ
ca
naṣṭaṃ
ca
\\ 72 \\
Verse: 73
Halfverse: ab
maricaṃ
tamāla
-pattraṃ
kuṣṭʰaṃ
sa
-manaḥśilaṃ
sa
-kāsīsam
\
Halfverse: cd
tailena
yuktam
uṣitaṃ
saptāhaṃ
bʰājane
tāmre
\\ 73 \\
Verse: 74
Halfverse: ab
tenāliptaṃ
sidʰmaṃ
saptāhād
gʰarma
-sevino
'paiti
\
Halfverse: cd
māsān
navaṃ
kilāsaṃ
snānena
vinā
viśuddʰasya
\\ 74 \\
Verse: 75
Halfverse: ab
mayūraka
-kṣāra
-jale
sapta
-kr̥tvaḥ
parisrute
\
Halfverse: cd
siddʰaṃ
jyotiṣmatī
-tailam
abʰyaṅgāt
sidʰma
-nāśanam
\\ 75 \\
Verse: 76
Halfverse: ab
vāyasajaṅgʰā
-mūlaṃ
vamanī
-pattrāṇi
mūlakād
bījam
\
Halfverse: cd
takreṇa
bʰauma
-vāre
lepaḥ
sidʰmāpahaḥ
siddʰaḥ
\\ 76 \\
Verse: 77
Halfverse: ab
jīvantī
mañjiṣṭʰā
dārvī
kampillakaṃ
payas
tuttʰam
\
Halfverse: cd
eṣa
gʰr̥ta
-taila
-pākaḥ
siddʰaḥ
siddʰe
ca
sarja
-rasaḥ
\\ 77 \\
Verse: 78
Halfverse: ab
deyaḥ
sa
-madʰūccʰiṣṭo
vipādikā
tena
naśyati
hy
aktā
\
Halfverse: cd
carmaika
-kuṣṭʰa
-kiṭibʰaṃ
kuṣṭʰaṃ
śāmyaty
alasakaṃ
ca
\\ 78 \\
Verse: 79
Halfverse: ab
mūlaṃ
saptāhvāt
tvak
śirīṣāśvamārād
arkān
mālatyāś
citrakāspʰota
-nimbāt
\
Halfverse: cd
bījaṃ
kārañjaṃ
sārṣapaṃ
prāpunāṭam
śreṣṭʰā
jantugʰnaṃ
try
-ūṣaṇaṃ
dve
haridre
\\ 79 \\
Verse: 80
Halfverse: ab
tailaṃ
tailaṃ
sādʰitaṃ
taiḥ
sa
-mūtrais
tvag
-doṣāṇāṃ
duṣṭa
-nāḍī
-vraṇānām
\
Halfverse: cd
abʰyaṅgena
śleṣma
-vātodbʰavānāṃ
nāśāyālaṃ
vajrakaṃ
vajra
-tulyam
\\ 80 \\
Verse: 81
Halfverse: ab
eraṇḍa
-tārkṣya
-gʰana
-nīpa
-kadamba
-bʰārgī
- \\
81a
\\
Halfverse: cd
-kampilla
-vella
-pʰalinī
-suravāruṇībʰiḥ
\\
81b
\\
Halfverse: c
nirguṇḍy
-aruṣkara
-surāhva
-suvarṇadugdʰā
- \\
81c
\\
Halfverse: d
-śrīveṣṭa
-guggulu
-śilā
-paṭu
-tāla
-viśvaiḥ
\\
81d
\\
Verse: 82
Halfverse: ab
tulya
-snug
-arka
-dugdʰaṃ
siddʰaṃ
tailaṃ
smr̥taṃ
mahā
-vajram
\
Halfverse: cd
atiśayita
-vajraka
-guṇaṃ
śvitrārśo
-grantʰi
-mālā
-gʰnam
\\ 82 \\
Verse: 83
Halfverse: ab
kuṣṭʰāśvamāra
-bʰr̥ṅgārka
-mūtra
-snuk
-kṣīra
-saindʰavaiḥ
\
Halfverse: cd
tailaṃ
siddʰaṃ
viṣāpaham
abʰyaṅgāt
kuṣṭʰa
-jit
param
\\ 83 \\
Verse: 84
Halfverse: ab
siddʰaṃ
siktʰaka
-sindūra
-pura
-tuttʰaka
-tārkṣya
-jaiḥ
\
Halfverse: cd
kaccʰūṃ
vicarcikāṃ
cāśu
kaṭu
-tailaṃ
nibarhati
\\ 84 \\
Halfverse: bV
-pura
-tuttʰaka
-tārkṣyakaiḥ
Halfverse: cV2
pāmāṃ
vicarcikāṃ
cāśu
Halfverse: dV3
kaṭu
-tailaṃ
niyaccʰati
Verse: 85
Halfverse: ab
lākṣā
vyoṣaṃ
prāpunāṭaṃ
ca
bījaṃ
sa
-śrīveṣṭaṃ
kuṣṭʰa
-siddʰārtʰakāś
ca
\
Halfverse: cd
takronmiśraḥ
syād
dʰaridrā
ca
lepo
dadrūṣūkto
mūlakottʰaṃ
ca
bījam
\\ 85 \\
Verse: 86
Halfverse: ab
citraka
-śobʰāñjanakau
guḍūcy
-apāmārga
-devadārūṇi
\
Halfverse: cd
kʰadiro
dʰavaś
ca
lepaḥ
śyāmā
dantī
dravantī
ca
\\ 86 \\
Verse: 87
Halfverse: ab
lākṣā
-rasāñjanailāḥ
punarnavā
ceti
kuṣṭʰināṃ
lepāḥ
\
Halfverse: cd
dadʰi
-maṇḍa
-yutāḥ
pādaiḥ
ṣaṭ
proktā
māruta
-kapʰa
-gʰnāḥ
\\ 87 \\
Verse: 88
Halfverse: ab
jala
-vāpya
-loha
-kesara
-pattra
-plava
-candana
-mr̥ṇālāni
\
Halfverse: cd
bʰāgottarāṇi
siddʰaṃ
pralepanaṃ
pitta
-kapʰa
-kuṣṭʰe
\\ 88 \\
Verse: 89
Halfverse: ab
tikta
-gʰr̥tair
dʰauta
-gʰr̥tair
abʰyaṅgo
dahyamāna
-kuṣṭʰeṣu
\
Halfverse: cd
tailaiś
candana
-madʰuka
-prapauṇḍarīkotpala
-yutaiś
ca
\\ 89 \\
Verse: 90
Halfverse: ab
klede
prapatati
cāṅge
dāhe
vispʰoṭake
ca
carma
-dale
\
Halfverse: cd
śītāḥ
pradeha
-sekā
vyadʰana
-virekau
gʰr̥taṃ
tiktam
\\ 90 \\
Verse: 91
Halfverse: ab
kʰadira
-vr̥ṣa
-nimba
-kuṭajāḥ
śreṣṭʰā
-kr̥mijit
-paṭola
-madʰuparṇyaḥ
\
Halfverse: cd
antar
bahiḥ
prayuktāḥ
kr̥mi
-kuṣṭʰa
-nudaḥ
sa
-go
-mutrāḥ
\\ 91 \\
Verse: 91+1
Halfverse: ab
pralepodvartana
-snāna
-pāna
-bʰojana
-karmaṇi
\
Halfverse: cd
śīlitaṃ
kʰādiraṃ
vāri
sarva
-tvag
-doṣa
-nāśanam
\\ 91+1 \\
Verse: 92
Halfverse: ab
vātottareṣu
sarpir
vamanaṃ
śleṣmottareṣu
kuṣṭʰeṣu
\
Halfverse: cd
pittottareṣu
mokṣo
raktasya
virecanaṃ
cāgre
\\ 92 \\
Halfverse: dV
raktasya
virecanaṃ
cāgryam
Verse: 93
Halfverse: ab
ye
lepāḥ
kuṣṭʰānāṃ
yujyante
nirhr̥tāsra
-doṣāṇām
\
Halfverse: cd
saṃśodʰitāśayānāṃ
sadyaḥ
siddʰir
bʰavati
teṣām
\\ 93 \\
Verse: 94
Halfverse: ab
doṣe
hr̥te
'panīte
rakte
bāhyāntare
kr̥te
śamane
\
Halfverse: cd
snehe
ca
kāla
-yukte
na
kuṣṭʰam
ativartate
sādʰyam
\\ 94 \\
Verse: 95
Halfverse: ab
bahu
-doṣaḥ
saṃśodʰyaḥ
kuṣṭʰī
bahu
-śo
'nurakṣatā
prāṇān
\
Halfverse: cd
doṣe
hy
ati
-mātra
-hr̥te
vāyur
hanyād
a
-balam
āśu
\\ 95 \\
Verse: 96
Halfverse: ab
pakṣāt
pakṣāc
cʰardanāny
abʰyupeyān
māsān
māsāc
cʰodʰanāny
apy
adʰas
-tāt
\
Halfverse: cd
śuddʰir
mūrdʰni
syāt
tri
-rātrāt
tri
-rātrāt
ṣaṣṭʰe
ṣaṣṭʰe
māsy
asr̥ṅ
-mokṣaṇaṃ
ca
\\ 96 \\
Halfverse: dV
ṣaṣṭʰe
ṣaṣṭʰe
māsy
asr̥ṅ
-mokṣaṇāni
Verse: 97
Halfverse: ab
yo
dur
-vānto
dur
-virikto
'tʰa
-vā
syāt
\\
97a
\\
Halfverse: cd
kuṣṭʰī
doṣair
uddʰatair
vyāpyate
'sau
\\
97b
\\
Halfverse: c
niḥ
-saṃdehaṃ
yāty
a
-sādʰya
-tvam
evaṃ
\\
97c
\\
Halfverse: d
tasmāt
kr̥tsnān
nirhared
asya
doṣān
\\
97d
\\
Verse: 98
Halfverse: ab
vrata
-dama
-yama
-sevā
-tyāga
-śīlābʰiyogo
\\
98a
\\
Halfverse: cd
dvi
-ja
-sura
-guru
-pūjā
sarva
-sat
-tveṣu
maitrī
\\
98b
\\
Halfverse: c
śiva
-śiva
-suta
-tārā
-bʰās
-karārādʰanāni
\\
98c
\\
Halfverse: cV
jina
-jina
-suta
-tārā
-bʰās
-karārādʰanāni
Halfverse: d
prakaṭita
-mala
-pāpaṃ
kuṣṭʰam
unmūlayanti
\\
98d
\\
Adhyaya: 20
Cikitsāstʰāna
20
Verse: 1
Halfverse: ab
kuṣṭʰād
api
bībʰatsaṃ
yac
cʰīgʰra
-taraṃ
ca
yāty
a
-sādʰya
-tvam
\
Halfverse: cd
śvitram
atas
tac
-cʰāntyai
yateta
dīpte
yatʰā
bʰavane
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
saṃśodʰanaṃ
viśeṣāt
prayojayet
pūrvam
eva
dehasya
\
Halfverse: cd
śvitre
sraṃsanam
agryaṃ
malayū
-rasa
iṣyate
sa
-guḍaḥ
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
taṃ
pītvābʰyakta
-tanur
yatʰā
-balaṃ
sūrya
-pāda
-saṃtāpam
\
Halfverse: cd
seveta
virikta
-tanur
try
-ahaṃ
pipāsuḥ
pibet
peyām
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
śvitre
'ṅge
ye
spʰoṭā
jāyante
kaṇṭakena
tān
bʰindyāt
\
Halfverse: cd
spʰoṭeṣu
niḥsruteṣu
prātaḥ
prātaḥ
pibet
tri
-dinam
\\ 4 \\
Halfverse: dV
prātaḥ
prātaḥ
pibet
pakṣam
Verse: 5
Halfverse: ab
malayūm
asanaṃ
priyaṅguṃ
śatapuṣpāṃ
cāmbʰasā
samutkvātʰya
\
Halfverse: cd
pālāśaṃ
vā
kṣāraṃ
yatʰā
-balaṃ
pʰāṇitopetam
\\ 5 \\
Verse: 6
Halfverse: ab
pʰalgv
-akṣa
-vr̥kṣa
-valkala
-niryūheṇendurājikā
-kalkam
\
Halfverse: cd
pītvoṣṇa
-stʰitasya
jāte
spʰoṭe
takreṇa
bʰojanaṃ
nir
-lavaṇam
\\ 6 \\
Verse: 7
Halfverse: ab
gavyaṃ
mūtraṃ
citraka
-vyoṣa
-yuktaṃ
sarpiḥ
-kumbʰe
stʰāpitaṃ
kṣaudra
-miśram
\
Halfverse: cd
pakṣād
ūrdʰvaṃ
śvitriṇā
peyam
etat
kāryaṃ
cāsmai
kuṣṭʰa
-diṣṭaṃ
vidʰānam
\\ 7 \\
Halfverse: cV
pakṣād
ūrdʰvaṃ
śvitribʰiḥ
peyam
etat
Verse: 8
Halfverse: ab
mārkavam
atʰa
-vā
svāded
bʰr̥ṣṭaṃ
tailena
loha
-pātra
-stʰam
\
Halfverse: cd
bījaka
-śr̥taṃ
ca
dugdʰaṃ
tad
anu
pibec
cʰvitra
-nāśāya
\\ 8 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
pūtīkārka
-vyādʰigʰāta
-snuhīnāṃ
mūtre
piṣṭāḥ
pallavā
jāti
-jāś
ca
\
Halfverse: cd
gʰnanty
ālepāc
cʰvitra
-dur
-nāma
-dadrū
-pāmā
-koṭʰān
duṣṭa
-nāḍī
-vraṇāṃś
ca
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
dvaipaṃ
dagdʰaṃ
carma
mātaṅga
-jaṃ
vā
śvitre
lepas
taila
-yukto
variṣṭʰaḥ
\
Halfverse: cd
pūtiḥ
kīṭo
rājavr̥kṣodbʰavena
kṣāreṇāktaḥ
śvitram
eko
'pi
hanti
\\ 10 \\
Halfverse: dV
kṣāreṇāktaḥ
śvitram
eko
nihanti
Verse: 11
Halfverse: ab
rātrau
go
-mūtre
vāsitān
jarjarāṅgān
ahni
ccʰāyāyāṃ
śoṣayet
spʰoṭa
-hetūn
\
Halfverse: cd
evaṃ
vārāṃs
trīṃs
tais
tataḥ
ślakṣṇa
-piṣṭaiḥ
snuhyāḥ
kṣīreṇa
śvitra
-nāśāya
lepaḥ
\\ 11 \\
Verse: 12
Halfverse: ab
akṣa
-taila
-drutā
lepaḥ
kr̥ṣṇa
-sarpodbʰavā
maṣī
\
Halfverse: cd
śikʰi
-pittaṃ
tatʰā
dagdʰaṃ
hrīveraṃ
vā
tad
-āplutam
\\ 12 \\
Halfverse: aV
akṣa
-taila
-kr̥to
lepaḥ
Halfverse: aV2
akṣa
-taila
-druto
lepaḥ
Verse: 13
Halfverse: ab
kuḍavo
'valguja
-bījād
dʰaritāla
-catur
-bʰāga
-saṃmiśraḥ
\
Halfverse: cd
mūtreṇa
gavāṃ
piṣṭaḥ
sa
-varṇa
-karaṇaṃ
paraṃ
śvitre
\\ 13 \\
Verse: 14
Halfverse: ab
kṣāre
su
-dagdʰe
gaja
-liṇḍa
-je
ca
gajasya
mūtreṇa
parisrute
ca
\
Halfverse: cd
droṇa
-pramāṇe
daśa
-bʰāga
-yuktaṃ
dattvā
paced
bījam
avalgujānām
\\ 14 \\
Halfverse: aV
kṣāre
su
-dagdʰe
gaja
-liṇḍa
-je
vā
Halfverse: bV2
gajasya
mūtre
ca
parisrute
ca
Verse: 15
Halfverse: ab
śvitraṃ
jayec
cikkaṇa
-tāṃ
gatena
tena
pralimpan
bahu
-śaḥ
pragʰr̥ṣṭaṃ
\
Halfverse: cd
kuṣṭʰaṃ
maṣaṃ
vā
tila
-kālakaṃ
vā
yad
vā
vraṇe
syād
adʰi
-māṃsa
-jātam
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
bʰallātakaṃ
dvīpi
-sudʰārka
-mūlaṃ
guñjā
-pʰalaṃ
try
-ūṣaṇa
-śaṅkʰa
-cūrṇam
\
Halfverse: cd
tuttʰaṃ
sa
-kuṣṭʰaṃ
lavaṇāni
pañca
kṣāra
-dvayaṃ
lāṅgalikāṃ
ca
paktvā
\\ 16 \\
Halfverse: aV
bʰallātaka
-dvīpi
-sudʰārka
-mūla
-
Halfverse: bV2
-guñjā
-pʰala
-try
-ūṣaṇa
-śaṅkʰa
-cūrṇam
Verse: 17
Halfverse: ab
snug
-arka
-dugdʰe
gʰanam
āyasa
-stʰaṃ
śalākayā
tad
vidadʰīta
lepam
\
Halfverse: cd
kuṣṭʰe
kilāse
tila
-kālakeṣu
maṣeṣu
dur
-nāmasu
carma
-kīle
\\ 17 \\
Verse: 18
Halfverse: ab
śuddʰyā
śoṇita
-mokṣair
virūkṣaṇair
bʰakṣaṇaiś
ca
saktūnām
\
Halfverse: cd
śvitraṃ
kasya
-cid
eva
praśāmyati
kṣīṇa
-pāpasya
\\ 18 \\
Verse: 19
Halfverse: ab
snigdʰa
-svinne
guḍa
-kṣīra
-matsyādyaiḥ
kr̥miṇodare
\
Halfverse: cd
utkleśita
-kr̥mi
-kapʰe
śarvarīṃ
tāṃ
sukʰoṣite
\\ 19 \\
Verse: 20
Halfverse: ab
surasādi
-gaṇaṃ
mūtre
kvātʰayitvārdʰa
-vāriṇi
\
Halfverse: cd
taṃ
kaṣāyaṃ
kaṇā
-gāla
-kr̥mijit
-kalka
-yojitam
\\ 20 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
sa
-taila
-svarjikā
-kṣāraṃ
yuñjyād
vastiṃ
tato
'hani
\
Halfverse: cd
tasminn
eva
nirūḍʰaṃ
taṃ
pāyayeta
virecanam
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
trivr̥t
-kalkaṃ
pʰala
-kaṇā
-kaṣāyāloḍitaṃ
tataḥ
\
Halfverse: cd
ūrdʰvādʰaḥ
-śodʰite
kuryāt
pañca
-kola
-yutaṃ
kramam
\\ 22 \\
Verse: 23
Halfverse: ab
kaṭu
-tikta
-kaṣāyāṇāṃ
kaṣāyaiḥ
pariṣecanam
\
Halfverse: cd
kāle
viḍaṅga
-tailena
tatas
tam
anuvāsayet
\\ 23 \\
Halfverse: bV
kaṣāyaiḥ
pariṣecayet
Verse: 24
Halfverse: ab
śiro
-roga
-niṣedʰoktam
ācaren
mūrdʰa
-geṣv
anu
\
Halfverse: cd
udrikta
-tikta
-kaṭukam
alpa
-snehaṃ
ca
bʰojanam
\\ 24 \\
Halfverse: dV
alpa
-snehaṃ
ca
bʰojayet
Verse: 25
Halfverse: ab
viḍaṅga
-kr̥ṣṇā
-marica
-pippalī
-mūla
-śigrubʰiḥ
\
Halfverse: cd
pibet
sa
-svarjikā
-kṣārair
yavāgūṃ
takra
-sādʰitām
\\ 25 \\
Halfverse: aV
viḍaṅga
-kr̥ṣṇā
-madʰuka
-
Halfverse: cV2
pibet
sa
-svarjikā
-kṣārāṃ
Verse: 26
Halfverse: ab
rasaṃ
śirīṣa
-kiṇihī
-pāribʰadraka
-kembukāt
\
Halfverse: cd
palāśa
-bīja
-pattūra
-pūtikād
vā
pr̥tʰak
pibet
\\ 26 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
sa
-kṣaudraṃ
surasādīn
vā
lihyāt
kṣaudra
-yutān
pr̥tʰak
\
Halfverse: cd
śata
-kr̥tvo
'śva
-viṭ
-cūrṇaṃ
viḍaṅga
-kvātʰa
-bʰāvitam
\\ 27 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
kr̥mi
-mān
madʰunā
lihyād
bʰāvitaṃ
vā
varā
-rasaiḥ
\
Halfverse: cd
śiro
-gateṣu
kr̥miṣu
cūrṇaṃ
pradʰamanaṃ
ca
tat
\\ 28 \\
Verse: 29
Halfverse: ab
ākʰukarṇī
-kisalayaiḥ
su
-piṣṭaiḥ
piṣṭa
-miśritaiḥ
\
Halfverse: cd
paktvā
pūpalikāṃ
kʰāded
dʰānyāmlaṃ
ca
pibed
anu
\\ 29 \\
Halfverse: aV
ākʰuparṇī
-kisalayaiḥ
Verse: 30
Halfverse: ab
sa
-pañca
-kola
-lavaṇam
a
-sāndraṃ
takram
eva
vā
\
Halfverse: cd
nīpa
-mārkava
-nirguṇḍī
-pallaveṣv
apy
ayaṃ
vidʰiḥ
\\ 30 \\
Halfverse: cV
nimbāpāmārga
-nirguṇḍī
-
Verse: 31
Halfverse: ab
viḍaṅga
-cūrṇa
-miśrair
vā
piṣṭair
bʰakṣyān
prakalpayet
\
Halfverse: cd
viḍaṅga
-taṇḍulair
yuktam
ardʰāṃśair
ātape
stʰitam
\\ 31 \\
Halfverse: dV
ardʰāṃśair
ātapa
-stʰitam
Verse: 32
Halfverse: ab
dinam
āruṣkaraṃ
tailaṃ
pāne
vastau
ca
yojayet
\
Halfverse: cd
surāhva
-sarala
-snehaṃ
pr̥tʰag
evaṃ
ca
kalpayet
\\ 32 \\
Verse: 33
Halfverse: ab
purīṣa
-jeṣu
su
-tarāṃ
dadyād
vasti
-virecane
\
Halfverse: cd
śiro
-virekaṃ
vamanaṃ
śamanaṃ
kapʰa
-janmasu
\\ 33 \\
Verse: 34
Halfverse: ab
rakta
-jānāṃ
pratīkāraṃ
kuryāt
kuṣṭʰa
-cikitsitāt
\
Halfverse: cd
indra
-lupta
-vidʰiś
cātra
vidʰeyo
roma
-bʰojiṣu
\\ 34 \\
Verse: 35
Halfverse: ab
kṣīrāṇi
māṃsāni
gʰr̥taṃ
guḍaṃ
ca
dadʰīni
śākāni
ca
parṇa
-vanti
\
Halfverse: cd
samāsato
'mlān
madʰurān
rasāṃś
ca
kr̥mīñ
jihāsuḥ
parivarjayeta
\\ 35 \\
Adhyaya: 21
Cikitsāstʰāna
21
Verse: 1
Halfverse: ab
kevalaṃ
nir
-upastambʰam
ādau
snehair
upācaret
\
Halfverse: cd
vāyuṃ
sarpir
-vasā
-majja
-taila
-pānair
naraṃ
tataḥ
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
sneha
-klāntaṃ
samāśvāsya
payobʰiḥ
snehayet
punaḥ
\
Halfverse: cd
yūṣair
grāmyaudakānūpa
-rasair
vā
sneha
-saṃyutaiḥ
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
pāyasaiḥ
kr̥śaraiḥ
sāmla
-lavaṇaiḥ
sānuvāsanaiḥ
\
Halfverse: cd
nāvanais
tarpaṇaiś
cānnaiḥ
su
-snigdʰaiḥ
svedayet
tataḥ
\\ 3 \\
Verse: 4
Halfverse: ab
sv
-abʰyaktaṃ
sneha
-saṃyuktaiḥ
śaṅkarādyaiḥ
punaḥ
punaḥ
\
Halfverse: cd
snehāktaṃ
svinnam
aṅgaṃ
tu
vakraṃ
stabdʰaṃ
sa
-vedanam
\\ 4 \\
Halfverse: cV
snehākta
-svinnam
aṅgaṃ
tu
Verse: 5
Halfverse: ab
yatʰeṣṭam
ānāmayituṃ
sukʰam
eva
hi
śakyate
\
Halfverse: cd
śuṣkāṇy
api
hi
kāṣṭʰāni
sneha
-svedopapādanaiḥ
\\ 5 \\
Halfverse: dV
sneha
-svedopanāhanaiḥ
Verse: 6
Halfverse: ab
śakyaṃ
karmaṇya
-tāṃ
netuṃ
kim
u
gātrāṇi
jīvatām
\
Halfverse: cd
harṣa
-toda
-rug
-āyāma
-śopʰa
-stambʰa
-grahādayaḥ
\\ 6 \\
Verse: 7
Halfverse: ab
svinnasyāśu
praśāmyanti
mārdavaṃ
copajāyate
\
Halfverse: cd
snehaś
ca
dʰātūn
saṃśuṣkān
puṣṇāty
āśūpayojitaḥ
\\ 7 \\
Halfverse: dV
puṣṇāty
āśu
prayojitaḥ
Verse: 8
Halfverse: ab
balam
agni
-balaṃ
puṣṭiṃ
prāṇāṃś
cāsyābʰivardʰayet
\
Halfverse: cd
a
-sakr̥t
taṃ
punaḥ
snehaiḥ
svedaiś
ca
pratipādayet
\\ 8 \\
Halfverse: bV
prāṇaṃ
cāsyābʰivardʰayet
Verse: 9
Halfverse: ab
tatʰā
sneha
-mr̥dau
koṣṭʰe
na
tiṣṭʰanty
anilāmayāḥ
\
Halfverse: cd
yady
etena
sa
-doṣa
-tvāt
karmaṇā
na
praśāmyati
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
mr̥dubʰiḥ
sneha
-saṃyuktair
bʰeṣajais
taṃ
viśodʰayet
\
Halfverse: cd
gʰr̥taṃ
tilvaka
-siddʰaṃ
vā
sātalā
-siddʰam
eva
vā
\\ 10 \\
Verse: 11
Halfverse: ab
payasairaṇḍa
-tailaṃ
vā
pibed
doṣa
-haraṃ
śivam
\
Halfverse: cd
snigdʰāmla
-lavaṇoṣṇādyair
āhārair
hi
malaś
citaḥ
\\ 11 \\
Verse: 12
Halfverse: ab
sroto
baddʰvānilaṃ
rundʰyāt
tasmāt
tam
anulomayet
\
Halfverse: cd
dur
-balo
yo
'
-virecyaḥ
syāt
taṃ
nirūhair
upācaret
\\ 12 \\
Halfverse: aV
sroto
ruddʰvānilaṃ
rundʰyāt
Verse: 13
Halfverse: ab
dīpanaiḥ
pācanīyair
vā
bʰojyair
vā
tad
-yutair
naram
\
Halfverse: cd
saṃśuddʰasyottʰite
cāgnau
sneha
-svedau
punar
hitau
\\ 13 \\
Verse: 14
Halfverse: ab
āmāśaya
-gate
vāyau
vamita
-pratibʰojite
\
Halfverse: cd
sukʰāmbunā
ṣaḍ
-dʰaraṇaṃ
vacādiṃ
vā
prayojayet
\\ 14 \\
Halfverse: cV
sukʰāmbunā
ṣaṭ
-caraṇaṃ
Verse: 15
Halfverse: ab
saṃdʰukṣite
'gnau
parato
vidʰiḥ
kevala
-vātikaḥ
\
Halfverse: cd
matsyān
nābʰi
-pradeśa
-stʰe
siddʰān
bilva
-śalāṭubʰiḥ
\\ 15 \\
Verse: 16
Halfverse: ab
vasti
-karma
tv
adʰo
nābʰeḥ
śasyate
cāvapīḍakaḥ
\
Halfverse: cd
koṣṭʰa
-ge
kṣāra
-cūrṇādyā
hitāḥ
pācana
-dīpanāḥ
\\ 16 \\
Verse: 17
Halfverse: ab
hr̥t
-stʰe
payaḥ
stʰirā
-siddʰaṃ
śiro
-vastiḥ
śiro
-gate
\
Halfverse: cd
snaihikaṃ
nāvanaṃ
dʰūmaḥ
śrotrādīnāṃ
ca
tarpaṇam
\\ 17 \\
Verse: 18
Halfverse: ab
svedābʰyaṅga
-nivātāni
hr̥dyaṃ
cānnaṃ
tvag
-āśrite
\
Halfverse: cd
śītāḥ
pradehā
rakta
-stʰe
vireko
rakta
-mokṣaṇam
\\ 18 \\
Halfverse: aV
svedābʰyaṅgāni
śastāni
Verse: 19
Halfverse: ab
vireko
māṃsa
-medaḥ
-stʰe
nirūhaḥ
śamanāni
ca
\
Halfverse: cd
bāhyābʰyantarataḥ
snehair
astʰi
-majja
-gataṃ
jayet
\\ 19 \\
Verse: 20
Halfverse: ab
praharṣo
'nnaṃ
ca
śukra
-stʰe
bala
-śukra
-karaṃ
hitam
\
Halfverse: cd
vibaddʰa
-mārgaṃ
dr̥ṣṭvā
tu
śukraṃ
dadyād
virecanam
\\ 20 \\
Halfverse: bV
balyaṃ
śukra
-karaṃ
hitam
Verse: 21
Halfverse: ab
viriktaṃ
pratibʰuktaṃ
ca
pūrvoktāṃ
kārayet
kriyām
\
Halfverse: cd
garbʰe
śuṣke
tu
vātena
bālānāṃ
ca
viśuṣyatām
\\ 21 \\
Halfverse: aV
virikta
-pratibʰuktasya
Verse: 22
Halfverse: ab
sitā
-kāśmarya
-madʰukaiḥ
siddʰam
uttʰāpane
payaḥ
\
Halfverse: cd
snāva
-saṃdʰi
-sirā
-prāpte
sneha
-dāhopanāhanam
\\ 22 \\
Verse: 23
Halfverse: ab
tailaṃ
saṃkucite
'bʰyaṅgo
māṣa
-saindʰava
-sādʰitam
\
Halfverse: cd
āgāra
-dʰūma
-lavaṇa
-tailair
lepaḥ
srute
'sr̥ji
\\ 23 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
supte
'ṅge
veṣṭa
-yukte
tu
kartavyam
upanāhanam
\
Halfverse: cd
atʰāpatānakenārtam
a
-srastākṣam
a
-vepanam
\\ 24 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
a
-stabdʰa
-meḍʰram
a
-svedaṃ
bahir
-āyāma
-varjitam
\
Halfverse: cd
a
-kʰaṭvāgʰātinaṃ
cainaṃ
tvaritaṃ
samupācaret
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
tatra
prāg
eva
su
-snigdʰa
-svinnāṅge
tīkṣṇa
-nāvanam
\
Halfverse: cd
sroto
-viśuddʰaye
yuñjyād
accʰa
-pānaṃ
tato
gʰr̥tam
\\ 26 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
vidāry
-ādi
-gaṇa
-kvātʰa
-dadʰi
-kṣīra
-rasaiḥ
śr̥tam
\
Halfverse: cd
nāti
-mātraṃ
tatʰā
vāyur
vyāpnoti
sahasaiva
vā
\\ 27 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
kulattʰa
-yava
-kolāni
bʰadradārv
-ādikaṃ
gaṇam
\
Halfverse: cd
niḥkvātʰyānūpa
-māṃsaṃ
ca
tenāmlaiḥ
payasāpi
ca
\\ 28 \\
Verse: 29
Halfverse: ab
svādu
-skandʰa
-pratīvāpaṃ
mahā
-snehaṃ
vipācayet
\
Halfverse: cd
sekābʰyaṅgāvagāhānna
-pāna
-nasyānuvāsanaiḥ
\\ 29 \\
Verse: 30
Halfverse: ab
sa
hanti
vātaṃ
te
te
ca
sneha
-svedāḥ
su
-yojitāḥ
\
Halfverse: cd
vegāntareṣu
mūrdʰānam
a
-sakr̥c
cāsya
recayet
\\ 30 \\
Verse: 31
Halfverse: ab
avapīḍaiḥ
pradʰamanais
tīkṣṇaiḥ
śleṣma
-nibarhaṇaiḥ
\
Halfverse: cd
śvasanāsu
vimuktāsu
tatʰā
saṃjñāṃ
sa
vindati
\\ 31 \\
Verse: 31x
Halfverse: ab
sauvarcalābʰayā
-vyoṣa
-siddʰaṃ
sarpiś
cale
'dʰike
\\
31xab
\\
Verse: 32
Halfverse: ab
palāṣṭakaṃ
tilvakato
varāyāḥ
prastʰaṃ
palāṃśaṃ
guru
-pañca
-mūlam
\
Halfverse: cd
sairaṇḍa
-siṃhī
-trivr̥taṃ
gʰaṭe
'pāṃ
paktvā
pacet
pāda
-śr̥tena
tena
\\ 32 \\
Verse: 33
Halfverse: ab
dadʰnaḥ
pātre
yāva
-śūkāt
tri
-bilvaiḥ
sarpiḥ
-prastʰaṃ
hanti
tat
sevyamānam
\
Halfverse: cd
duṣṭān
vātān
eka
-sarvāṅga
-saṃstʰān
yoni
-vyāpad
-gulma
-vardʰmodaraṃ
ca
\\ 33 \\
Halfverse: aV
dadʰnaḥ
pātre
yāva
-śūka
-tri
-bilvaiḥ
Verse: 34
Halfverse: ab
vidʰis
tilvaka
-vaj
jñeyo
ramyakāśokayor
api
\\
34ab
\\
Halfverse: bV
śamyākāśokayor
api
Verse: 35
Halfverse: ab
cikitsitam
idaṃ
kuryāc
cʰuddʰa
-vātāpatānake
\
Halfverse: cd
saṃsr̥ṣṭa
-doṣe
saṃsr̥ṣṭaṃ
cūrṇayitvā
kapʰānvite
\\ 35 \\
Verse: 36
Halfverse: ab
tumburūṇy
abʰayā
hiṅgu
pauṣkaraṃ
lavaṇa
-trayam
\
Halfverse: cd
yava
-kvātʰāmbunā
peyaṃ
hr̥t
-pārśvārty
-apatantrake
\\ 36 \\
Verse: 37
Halfverse: ab
hiṅgu
sauvarcalaṃ
śuṇṭʰī
dāḍimaṃ
sāmla
-vetasam
\
Halfverse: cd
pibed
vā
śleṣma
-pavana
-hr̥d
-rogoktaṃ
ca
śasyate
\\ 37 \\
Verse: 38
Halfverse: ab
āyāmayor
ardita
-vad
bāhyābʰyantarayoḥ
kriyā
\
Halfverse: cd
taila
-droṇyāṃ
ca
śayanam
āntaro
'tra
su
-dus
-taraḥ
\\ 38 \\
Verse: 39
Halfverse: ab
vi
-varṇa
-danta
-vadanaḥ
srastāṅgo
naṣṭa
-cetanaḥ
\
Halfverse: cd
prasvidyaṃś
ca
dʰanuḥ
-ṣkambʰī
daśa
-rātraṃ
na
jīvati
\\ 39 \\
Halfverse: cV
prasvidyaṃś
ca
dʰanuḥ
-stambʰī
Verse: 40
Halfverse: ab
vegeṣv
ato
anya
-tʰā
jīven
mandeṣu
vinato
jaḍaḥ
\
Halfverse: cd
kʰañjaḥ
kuṇiḥ
pakṣa
-hataḥ
paṅgulo
vikalo
'tʰa
-vā
\\ 40 \\
Halfverse: dV
paṅgulo
vikalo
'pi
vā
Verse: 41
Halfverse: ab
hanu
-sraṃse
hanū
snigdʰa
-svinnau
sva
-stʰānam
ānayet
\
Halfverse: cd
unnāmayec
ca
kuśalaś
cibukaṃ
vivr̥tte
mukʰe
\\ 41 \\
Verse: 42
Halfverse: ab
nāmayet
saṃvr̥te
śeṣam
ekāyāma
-vad
ācaret
\
Halfverse: cd
jihvā
-stambʰe
yatʰāvastʰaṃ
kāryaṃ
vāta
-cikitsitam
\\ 42 \\
Verse: 42+1
Halfverse: ab
vāg
-grahe
koṣṇa
-toyena
vetasāmlaṃ
piben
naraḥ
\
Halfverse: cd
mātuluṅga
-rasaṃ
tad
-vad
dʰiṅgu
-sauvarcalānvitam
\\ 42+1 \\
Verse: 43
Halfverse: ab
ardite
nāvanaṃ
mūrdʰni
tailaṃ
śrotrākṣi
-tarpaṇam
\
Halfverse: cd
sa
-śopʰe
vamanaṃ
dāha
-rāga
-yukte
sirā
-vyadʰaḥ
\\ 43 \\
Verse: 43+1
Halfverse: ab
nava
-nītena
saṃyuktāṃ
kʰāden
māṣeṇḍarīṃ
naraḥ
\
Halfverse: cd
dur
-vāram
arditaṃ
hanti
saptāhān
nātra
saṃśayaḥ
\\ 43+1 \\
Verse: 44
Halfverse: ab
snehanaṃ
sneha
-saṃyuktaṃ
pakṣāgʰāte
virecanam
\
Halfverse: cd
ava
-bāhau
hitaṃ
nasyaṃ
snehaś
cottara
-bʰaktikaḥ
\\ 44 \\
Verse: 44.1+1
Halfverse: ab
māṣa
-balā
-śuka
-śimbī
-kaṭtr̥ṇa
-rāsnāśvagandʰorubūkāṇām
\
Halfverse: cd
kvātʰo
nasya
-nipīto
rāmaṭʰa
-lavaṇānvitaḥ
koṣṇaḥ
\\ 44.1+1 \\
Verse: 44.1+2
Halfverse: ab
apanayati
pakṣa
-vātaṃ
manyā
-stambʰaṃ
sa
-karṇa
-nāda
-rujam
\
Halfverse: cd
dur
-jayam
ardita
-vātaṃ
saptāhāj
jayati
cāvaśyam
\\ 44.1+2 \\
Verse: 44+1
Halfverse: ab
guḍamañjaryā
kʰapuraṃ
vr̥ṣabʰī
-mūlaṃ
ca
śiśira
-jala
-piṣṭam
\
Halfverse: cd
nāvana
-vidʰau
prayojitam
ava
-bāhuka
-gala
-rujārti
-haram
\\ 44+1 \\
Verse: 44+2
Halfverse: ab
daśa
-mūla
-balā
-māṣa
-kvātʰaṃ
tailājya
-miśritam
\
Halfverse: cd
sāyaṃ
bʰuktvā
piben
nasyaṃ
viśvācyām
ava
-bāhuke
\\ 44+2 \\
Verse: 45
Halfverse: ab
ūru
-stambʰe
tu
na
sneho
na
ca
saṃśodʰanaṃ
hitam
\
Halfverse: cd
śleṣmāma
-medo
-bāhulyād
yuktyā
tat
-kṣapaṇāny
ataḥ
\\ 45 \\
Halfverse: aV
ūru
-stambʰe
na
ca
sneho
Verse: 46
Halfverse: ab
kuryād
rūkṣopacāraś
ca
yava
-śyāmāka
-kodravāḥ
\
Halfverse: cd
śākair
a
-lavaṇaiḥ
śastāḥ
kiñ
-cit
-tailair
jalaiḥ
śr̥taiḥ
\\ 46 \\
Verse: 47
Halfverse: ab
jāṅgalair
a
-gʰr̥tair
māṃsair
madʰv
-ambʰo
-'riṣṭa
-pāyinaḥ
\
Halfverse: cd
vatsakādir
haridrādir
vacādir
vā
sa
-saindʰavaḥ
\\ 47 \\
Verse: 48
Halfverse: ab
āḍʰya
-vāte
sukʰāmbʰobʰiḥ
peyaḥ
ṣaḍ
-dʰaraṇo
'tʰa
-vā
\
Halfverse: cd
lihyāt
kṣaudreṇa
vā
śreṣṭʰā
-cavya
-tiktā
-kaṇā
-gʰanāt
\\ 48 \\
Halfverse: aV
āma
-vāte
sukʰāmbʰobʰiḥ
Halfverse: bV2
peyaḥ
ṣaṭ
-caraṇo
'tʰa
-vā
Halfverse: dV3
-cavya
-tiktā
-kaṇā
-gʰanān
Verse: 48.1+1
Halfverse: ab
citrakendrayavāḥ
pāṭʰā
kaṭukātiviṣā
niśā
\
Halfverse: cd
vāta
-vyādʰi
-praśamano
yogaḥ
ṣaḍ
-dʰaraṇāhvayaḥ
\\ 48.1+1 \\
Verse: 49
Halfverse: ab
kalkaṃ
sa
-madʰu
vā
cavya
-patʰyāgni
-suradāru
-jam
\
Halfverse: cd
mūtrair
vā
śīlayet
patʰyāṃ
gugguluṃ
girisaṃbʰavam
\\ 49 \\
Verse: 50
Halfverse: ab
vyoṣāgni
-musta
-tri
-pʰalā
-viḍaṅgair
gugguluṃ
samam
\
Halfverse: cd
kʰādan
sarvāñ
jayed
vyādʰīn
medaḥ
-śleṣmāma
-vāta
-jān
\\ 50 \\
Verse: 51
Halfverse: ab
śāmyaty
evaṃ
kapʰākrāntaḥ
sa
-medaskaḥ
prabʰañjanaḥ
\
Halfverse: cd
kṣāra
-mūtrānvitān
svedān
sekān
udvartanāni
ca
\\ 51 \\
Verse: 52
Halfverse: ab
kuryād
dihyāc
ca
mūtrāḍʰyaiḥ
karañja
-pʰala
-sarṣapaiḥ
\
Halfverse: cd
mūlair
vāpy
arka
-tarkārī
-nimba
-jaiḥ
sa
-surāhvayaiḥ
\\ 52 \\
Verse: 53
Halfverse: ab
sa
-kṣaudra
-sarṣapā
-pakva
-loṣṭa
-valmīka
-mr̥ttikaiḥ
\
Halfverse: cd
kapʰa
-kṣayārtʰaṃ
vyāyāme
sahye
cainaṃ
pravartayet
\\ 53 \\
Verse: 54
Halfverse: ab
stʰalāny
ullaṅgʰayen
nārīḥ
śaktitaḥ
pariśīlayet
\
Halfverse: cd
stʰira
-toyaṃ
saraḥ
kṣemaṃ
prati
-sroto
nadīṃ
taret
\\ 54 \\
Verse: 55
Halfverse: ab
śleṣma
-medaḥ
-kṣaye
cātra
snehādīn
avacārayet
\
Halfverse: cd
stʰāna
-dūṣyādi
cālocya
kāryā
śeṣeṣv
api
kriyā
\\ 55 \\
Halfverse: cV
stʰānaṃ
dūṣyādi
cālocya
Verse: 55.1+1
Halfverse: ab
br̥han
-nimba
-taror
mūlaṃ
vāriṇā
paripeṣitam
\
Halfverse: cd
saṃpītaṃ
nāśayet
kṣipram
a
-sādʰyām
api
gr̥dʰrasīm
\\ 55.1+1 \\
Verse: 55.1+2
Halfverse: ab
tūṇī
-pratūṇyor
lavanaṃ
sa
-gʰr̥taṃ
kṣāra
-hiṅgu
vā
\
Halfverse: cd
raktāvasecanaṃ
kuryād
abʰīkṣṇaṃ
vāta
-kaṇṭake
\\ 55.1+2 \\
Verse: 55.1+3
Halfverse: ab
pibed
eraṇḍa
-tailaṃ
vā
dahet
sūcībʰir
eva
vā
\
Halfverse: cd
sājyaiḥ
saktubʰir
abʰyaktau
na
cā
-kṣīra
-samanvitaiḥ
\\ 55.1+3 \\
Verse: 55.1+4
Halfverse: ab
śālmalī
-tvag
-viliptau
vā
pādau
saṃtāpam
udgataḥ
\\
55.1+4ab
\\
Verse: 56
Halfverse: ab
sahacaraṃ
suradāru
sa
-nāgaraṃ
kvatʰitam
ambʰasi
taila
-vimiśritam
\
Halfverse: cd
pavana
-pīḍita
-deha
-gatiḥ
piban
druta
-vilambita
-go
bʰavatīccʰayā
\\ 56 \\
Verse: 57
Halfverse: ab
rāsnā
-mahauṣadʰa
-dvīpi
-pippalī
-śaṭʰi
-pauṣkaram
\
Halfverse: cd
piṣṭvā
vipācayet
sarpir
vāta
-roga
-haraṃ
param
\\ 57 \\
Verse: 58
Halfverse: ab
nimbāmr̥tā
-vr̥ṣa
-paṭola
-nidigdʰikānāṃ
bʰāgān
pr̥tʰak
daśa
palān
vipaced
gʰaṭe
'pām
\
Halfverse: cd
aṣṭāṃśa
-śeṣita
-rasena
punaś
ca
tena
prastʰaṃ
gʰr̥tasya
vipacet
picu
-bʰāga
-kalkaiḥ
\\ 58 \\
Halfverse: aV
nimbāmr̥tā
-vr̥ṣa
-paṭola
-karañjakānāṃ
Verse: 59
Halfverse: ab
pāṭʰā
-viḍaṅga
-suradāru
-gajopakulyā
-dvi
-kṣāra
-nāgara
-niśā
-miśi
-cavya
-kuṣṭʰaiḥ
\
Halfverse: cd
tejovatī
-marica
-vatsaka
-dīpyakāgni
-rohiṇy
-aruṣkara
-vacā
-kaṇa
-mūla
-yuktaiḥ
\\ 59 \\
Verse: 60
Halfverse: ab
mañjiṣṭʰayātiviṣayā
viṣayā
yavānyā
saṃśuddʰa
-guggulu
-palair
api
pañca
-saṃkʰyaiḥ
\
Halfverse: cd
tat
sevitaṃ
vidʰamati
prabalaṃ
samīraṃ
saṃdʰy
-astʰi
-majja
-gatam
apy
atʰa
kuṣṭʰam
īdr̥k
\\ 60 \\
Halfverse: cV
tat
sevitaṃ
pradʰamati
prabalaṃ
samīraṃ
Verse: 61
Halfverse: ab
nāḍī
-vraṇārbuda
-bʰagandara
-gaṇḍa
-mālā
-jatrūrdʰva
-sarva
-gada
-gulma
-gudottʰa
-mehān
\
Halfverse: cd
yakṣmā
-ruci
-śvasana
-pīnasa
-kāsa
-śopʰa
-hr̥t
-pāṇḍu
-roga
-mada
-vidradʰi
-vāta
-raktam
\\ 61 \\
Halfverse: dV
-hr̥t
-pārśva
-roga
-mada
-vidradʰi
-vāta
-raktam
Verse: 61+1
Halfverse: ab
rāsnāṭarūṣa
-suradārv
-amr̥tā
-śatāvary
-eraṇḍa
-puṣkara
-dʰamāsaka
-śuṇṭʰi
-patʰyāḥ
\
Halfverse: cd
nigʰnanti
vāta
-ja
-rujaṃ
kʰalu
sa
-śvadaṃṣṭrāḥ
śaileya
-śaṭʰy
-ativiṣāḥ
kvatʰitāḥ
prayuktā
\\ 61+1 \\
Verse: 62
Halfverse: ab
balā
-bilva
-śr̥te
kṣīre
gʰr̥ta
-maṇḍaṃ
vipācayet
\
Halfverse: cd
tasya
śuktiḥ
prakuñco
vā
nasyaṃ
vāte
śiro
-gate
\\ 62 \\
Verse: 63
Halfverse: ab
tad
-vat
siddʰā
vasā
nakra
-matsya
-kūrma
-culūka
-jā
\
Halfverse: cd
viśeṣeṇa
prayoktavyā
kevale
mātariśvani
\\ 63 \\
Verse: 64
Halfverse: ab
jīrṇaṃ
piṇyākaṃ
pañca
-mūlaṃ
pr̥tʰak
ca
kvātʰyaṃ
kvātʰābʰyām
ekatas
tailam
ābʰyām
\
Halfverse: cd
kṣīrād
aṣṭāṃśaṃ
pācayet
tena
pānād
vātā
naśyeyuḥ
śleṣma
-yuktā
viśeṣāt
\\ 64 \\
Verse: 65
Halfverse: ab
prasāriṇī
-tulā
-kvātʰe
taila
-prastʰaṃ
payaḥ
-samam
\
Halfverse: cd
dvi
-medā
-miśi
-mañjiṣṭʰā
-kuṣṭʰa
-rāsnā
-ku
-candanaiḥ
\\ 65 \\
Verse: 66
Halfverse: ab
jīvakarṣabʰa
-kākolī
-yugalāmaradārubʰiḥ
\
Halfverse: cd
kalkitair
vipacet
sarva
-mārutāmaya
-nāśanam
\\ 66 \\
Verse: 67
Halfverse: ab
sa
-mūla
-śākʰasya
sahācarasya
tulāṃ
sametāṃ
daśa
-mūlataś
ca
\
Halfverse: cd
palāni
pañcāśad
abʰīrutaś
ca
pādāvaśeṣaṃ
vipaced
vahe
'pām
\\ 67 \\
Verse: 68
Halfverse: ab
tatra
sevya
-nakʰa
-kuṣṭʰa
-himailā
-spr̥k
-priyaṅgu
-nalikāmbu
-śilā
-jaiḥ
\
Halfverse: cd
lohitā
-nalada
-loha
-surāhvaiḥ
kopanā
-miśi
-turuṣka
-nataiś
ca
\\ 68 \\
Verse: 69
Halfverse: ab
tulya
-kṣīraṃ
pālikais
taila
-pātraṃ
siddʰaṃ
kr̥ccʰrāñ
cʰīlitaṃ
hanti
vātān
\
Halfverse: cd
kampākṣepa
-stambʰa
-śoṣādi
-yuktān
gulmonmādau
pīnasaṃ
yoni
-rogān
\\ 69 \\
Halfverse: aV
tulyaṃ
kṣīraṃ
pālikais
taila
-pātraṃ
Verse: 70
Halfverse: ab
sahacara
-tulāyās
tu
rase
tailāḍʰakaṃ
pacet
\
Halfverse: cd
mūla
-kalkād
daśa
-palaṃ
payo
dattvā
catur
-guṇam
\\ 70 \\
Verse: 71
Halfverse: ab
atʰa
-vā
nata
-ṣaḍgrantʰā
-stʰirā
-kuṣṭʰa
-surāhvayāt
\
Halfverse: cd
sailā
-nalada
-śaileya
-śatāhvā
-rakta
-candanāt
\\ 71 \\
Halfverse: bV
-stʰirā
-kuṣṭʰa
-surāhvayān
Halfverse: dV2
-śatāhvā
-rakta
-candanān
Verse: 72
Halfverse: ab
siddʰe
'smiñ
cʰarkarā
-cūrṇād
aṣṭā
-daśa
-palaṃ
kṣipet
\
Halfverse: cd
bʰeḍasya
saṃmataṃ
tailaṃ
tat
kr̥ccʰrān
anilāmayān
\\ 72 \\
Verse: 73
Halfverse: ab
vāta
-kuṇḍalikonmāda
-gulma
-vardʰmādikāñ
jayet
\
Halfverse: cd
balā
-śataṃ
cʰinnaruhā
-pādaṃ
rāsnāṣṭa
-bʰāgikam
\\ 73 \\
Verse: 74
Halfverse: ab
jalāḍʰaka
-śate
paktvā
śata
-bʰāga
-stʰite
rase
\
Halfverse: cd
dadʰi
-mastv
-ikṣu
-niryāsa
-śuktais
tailāḍʰakaṃ
samaiḥ
\\ 74 \\
Verse: 75
Halfverse: ab
pacet
sāja
-payo
-'rdʰāṃśaṃ
kalkair
ebʰiḥ
palonmitaiḥ
\
Halfverse: cd
śaṭʰī
-saraladārv
-elā
-mañjiṣṭʰāguru
-candanaiḥ
\\ 75 \\
Verse: 76
Halfverse: ab
padmakātibalā
-mustā
-śūrpaparṇī
-hareṇubʰiḥ
\
Halfverse: cd
yaṣṭy
-āhva
-surasa
-vyāgʰranakʰarṣabʰaka
-jīvakaiḥ
\\ 76 \\
Verse: 77
Halfverse: ab
palāśa
-rasa
-kastūrī
-nalikā
-jāti
-kośakaiḥ
\
Halfverse: cd
spr̥kkā
-kuṅkuma
-śaileya
-jātī
-kaṭupʰalāmbubʰiḥ
\\ 77 \\
Halfverse: dV
-jātikā
-kaṭpʰalāmbubʰiḥ
Verse: 78
Halfverse: ab
tvak
-kunduruka
-karpūra
-turuṣka
-śrīnivāsakaiḥ
\
Halfverse: cd
lavaṅga
-nakʰa
-kaṅkola
-kuṣṭʰa
-māṃsī
-priyaṅgubʰiḥ
\\ 78 \\
Verse: 79
Halfverse: ab
stʰauṇeya
-tagara
-dʰyāma
-vacā
-madanaka
-plavaiḥ
\
Halfverse: cd
sa
-nāgakesaraiḥ
siddʰe
dadyāc
cātrāvatārite
\\ 79 \\
Halfverse: bV
-vacā
-madana
-pallavaiḥ
Verse: 80
Halfverse: ab
pattra
-kalkaṃ
tataḥ
pūtaṃ
vidʰinā
tat
prayojitam
\
Halfverse: cd
kāsaṃ
śvāsaṃ
jvaraṃ
cʰardiṃ
mūrcʰāṃ
gulma
-kṣata
-kṣayān
\\ 80 \\
Verse: 81
Halfverse: ab
plīha
-śoṣāv
apasmāram
a
-lakṣmīṃ
ca
praṇāśayet
\
Halfverse: cd
balā
-tailam
idaṃ
śreṣṭʰaṃ
vāta
-vyādʰi
-vināśanam
\\ 81 \\
Verse: 82
Halfverse: ab
pāne
nasye
'nvāsane
'bʰyañjane
ca
snehāḥ
kāle
samyag
ete
prayuktāḥ
\
Halfverse: cd
duṣṭān
vātān
āśu
śāntiṃ
nayeyur
vandʰyā
nārīḥ
putra
-bʰājaś
ca
kuryuḥ
\\ 82 \\
Halfverse: dV
vandʰyā
nārīḥ
putra
-bʰājaḥ
prakuryuḥ
Verse: 83
Halfverse: ab
sneha
-svedair
drutaḥ
śleṣmā
yadā
pakvāśaye
stʰitaḥ
\
Halfverse: cd
pittaṃ
vā
darśayed
rūpaṃ
vastibʰis
taṃ
vinirjayet
\\ 83 \\
Halfverse: bV
yadā
pakvāśayaṃ
stʰitaḥ
Adhyaya: 22
Cikitsāstʰāna
22
Verse: 1
Halfverse: ab
vāta
-śoṇitino
raktaṃ
snigdʰasya
bahu
-śo
haret
\
Halfverse: cd
alpālpaṃ
pālayan
vāyuṃ
yatʰā
-doṣaṃ
yatʰā
-balam
\\ 1 \\
Verse: 2
Halfverse: ab
rug
-rāga
-toda
-dāheṣu
jalaukobʰir
vinirharet
\
Halfverse: cd
śr̥ṅga
-tumbaiś
cimicimā
-kaṇḍū
-rug
-dūyanānvitam
\\ 2 \\
Verse: 3
Halfverse: ab
praccʰānena
sirābʰir
vā
deśād
deśāntaraṃ
vrajat
\
Halfverse: cd
aṅga
-glānau
tu
na
srāvyaṃ
rūkṣe
vātottare
ca
yat
\\ 3 \\
Halfverse: cV
aṅga
-mlānau
tu
na
srāvyaṃ
Halfverse: dV2
rūkṣaṃ
vātottaraṃ
ca
yat
Verse: 4
Halfverse: ab
gambʰīraṃ
śvayatʰuṃ
stambʰaṃ
kampaṃ
snāyu
-sirāmayān
\
Halfverse: cd
glānim
anyāṃś
ca
vātottʰān
kuryād
vāyur
asr̥k
-kṣayāt
\\ 4 \\
Verse: 5
Halfverse: ab
virecyaḥ
snehayitvā
tu
sneha
-yuktair
virecanaiḥ
\
Halfverse: cd
vātottare
vāta
-rakte
purāṇaṃ
pāyayed
gʰr̥tam
\\ 5 \\
Verse: 6
Halfverse: ab
śrāvaṇī
-kṣīra
-kākolī
-kṣīriṇī
-jīvakaiḥ
samaiḥ
\
Halfverse: cd
siddʰaṃ
sarṣabʰakaiḥ
sarpiḥ
sa
-kṣīraṃ
vāta
-rakta
-nut
\\ 6 \\
Verse: 7
Halfverse: ab
drākṣā
-madʰūka
-vāribʰyāṃ
siddʰaṃ
vā
sa
-sitopalam
\
Halfverse: cd
gʰr̥taṃ
pibet
tatʰā
kṣīraṃ
guḍūcī
-sva
-rase
śr̥tam
\\ 7 \\
Verse: 8
Halfverse: ab
tailaṃ
payaḥ
śarkarāṃ
ca
pāyayed
vā
su
-mūrcʰitam
\
Halfverse: cd
balā
-śatāvarī
-rāsnā
-daśa
-mūlaiḥ
sa
-pīlubʰiḥ
\\ 8 \\
Verse: 9
Halfverse: ab
śyāmairaṇḍa
-stʰirābʰiś
ca
vātārti
-gʰnaṃ
śr̥taṃ
payaḥ
\
Halfverse: cd
dʰāroṣṇaṃ
mūtra
-yuktaṃ
vā
kṣīraṃ
doṣānulomanam
\\ 9 \\
Verse: 10
Halfverse: ab
paitte
paktvā
varī
-tiktā
-paṭola
-tri
-pʰalāmr̥tāḥ
\
Halfverse: cd
pibed
gʰr̥taṃ
vā
kṣīraṃ
vā
svādu
-tiktaka
-sādʰitam
\\ 10 \\
Verse: 11
Halfverse: ab
kṣīreṇairaṇḍa
-tailaṃ
ca
prayogeṇa
piben
naraḥ
\
Halfverse: cd
bahu
-doṣo
virekārtʰaṃ
jīrṇe
kṣīraudanāśanaḥ
\\ 11 \\
Verse: 12
Halfverse: ab
kaṣāyam
abʰayānāṃ
vā
pāyayed
gʰr̥ta
-bʰarjitam
\
Halfverse: cd
kṣīrānu
-pānaṃ
trivr̥tā
-cūrṇaṃ
drākṣā
-rasena
vā
\\ 12 \\
Verse: 13
Halfverse: ab
nirhared
vā
malaṃ
tasya
sa
-gʰr̥taiḥ
kṣīra
-vastibʰiḥ
\
Halfverse: cd
na
hi
vasti
-samaṃ
kiñ
-cid
vāta
-rakta
-cikitsitam
\\ 13 \\
Verse: 14
Halfverse: ab
viśeṣāt
pāyu
-pārśvoru
-parvāstʰi
-jaṭʰarārtiṣu
\
Halfverse: cd
mustā
-dʰātrī
-haridrāṇāṃ
pibet
kvātʰaṃ
kapʰolbaṇe
\\ 14 \\
Halfverse: cV
musta
-drākṣā
-haridrāṇāṃ
Verse: 15
Halfverse: ab
sa
-kṣaudraṃ
tri
-pʰalāyā
vā
guḍūcīṃ
vā
yatʰā
tatʰā
\
Halfverse: cd
yatʰārha
-sneha
-pītaṃ
ca
vāmitaṃ
mr̥du
rūkṣayet
\\ 15 \\
Halfverse: bV
guḍūcīṃ
vā
yatʰā
-balam
Halfverse: bV2
guḍūcīṃ
vā
yatʰā
-yatʰam
Verse: 16
Halfverse: ab
tri
-pʰalā
-vyoṣa
-pattrailā
-tvakkṣīrī
-citrakaṃ
vacām
\
Halfverse: cd
viḍaṅgaṃ
pippalī
-mūlaṃ
romaśāṃ
vr̥ṣakaṃ
tvacam
\\ 16 \\
Halfverse: dV
romaśaṃ
vr̥ṣakaṃ
tvacam
Verse: 17
Halfverse: ab
r̥ddʰiṃ
lāṅgalikīṃ
cavyaṃ
sama
-bʰāgāni
peṣayet
\
Halfverse: cd
kalye
liptvāyasīṃ
pātrīṃ
madʰyāhne
bʰakṣayed
idam
\\ 17 \\
Verse: 18
Halfverse: ab
vātāsre
sarva
-doṣe
'pi
paraṃ
śūlānvite
hitam
\
Halfverse: cd
kokilākṣaka
-niryūhaḥ
pītas
tac
cʰāka
-bʰojinā
\\ 18 \\
Halfverse: dV
pītas
tac
cʰāka
-bʰakṣiṇā
Verse: 19
Halfverse: ab
kr̥pābʰyāsa
iva
krodʰaṃ
vāta
-raktaṃ
niyaccʰati
\
Halfverse: cd
pañca
-mūlasya
dʰātryā
vā
rasair
lelītakīṃ
vasām
\\ 19 \\
Verse: 20
Halfverse: ab
kʰuḍaṃ
su
-rūḍʰam
apy
aṅge
brahma
-cārī
piban
jayet
\
Halfverse: cd
ity
ābʰyantaram
uddiṣṭaṃ
karma
bāhyam
ataḥ
param
\\ 20 \\
Verse: 20.1+1
Halfverse: ab
tri
-pʰalāṣṭa
-palaṃ
kvātʰya
pāda
-śeṣaṃ
jalāḍʰake
\
Halfverse: cd
ṣo
-ḍaśaiva
palāny
atra
prakṣipec
cʰuddʰa
-gugguloḥ
\\ 20.1+1 \\
Verse: 20.1+2
Halfverse: ab
tatas
tasmin
gʰanī
-bʰūte
kalkī
-kr̥tya
dvi
-kārṣikāḥ
\
Halfverse: cd
patʰyā
-viḍaṅga
-kaṭukā
guḍūcī
pala
-saṃmitā
\\ 20.1+2 \\
Verse: 20.1+3
Halfverse: ab
karṣāṃśe
trivr̥tā
dantī
kʰāded
iṣṭānu
-pānataḥ
\
Halfverse: cd
vividʰam
api
vāta
-raktaṃ
sruta
-śuṣka
-spʰuṭitam
api
hanti
\\ 20.1+3 \\
Verse: 20.1+4
Halfverse: ab
vraṇa
-kāsa
-kuṣṭʰa
-gulma
-śvayatʰūdara
-pāṇḍu
-meham
arśāṃsi
\
Halfverse: cd
abʰibʰūya
jarā
-doṣaṃ
karoti
kaiśorakaṃ
kāyam
\\ 20.1+4 \\
Verse: 21
Halfverse: ab
āranālāḍʰake
tailaṃ
pāda
-sarja
-rasaṃ
śr̥tam
\
Halfverse: cd
prabʰūte
kʰajitaṃ
toye
jvara
-dāhārti
-nut
param
\\ 21 \\
Verse: 22
Halfverse: ab
sa
-madʰūccʰiṣṭa
-mañjiṣṭʰaṃ
sa
-sarja
-rasa
-śārivam
\
Halfverse: cd
piṇḍa
-tailaṃ
tad
abʰyaṅgād
vāta
-rakta
-rujāpaham
\\ 22 \\
Verse: 23
Halfverse: ab
daśa
-mūla
-śr̥taṃ
kṣīraṃ
sadyaḥ
śūla
-nivāraṇam
\
Halfverse: cd
pariṣeko
'nila
-prāye
tad
-vat
koṣṇena
sarpiṣā
\\ 23 \\
Verse: 24
Halfverse: ab
snehair
madʰura
-siddʰair
vā
caturbʰiḥ
pariṣecayet
\
Halfverse: cd
stambʰākṣepaka
-śūlārtaṃ
koṣṇair
dāhe
tu
śītalaiḥ
\\ 24 \\
Verse: 25
Halfverse: ab
tad
-vad
gavyāvika
-ccʰāgaiḥ
kṣīrais
taila
-vimiśritaiḥ
\
Halfverse: cd
niḥkvātʰair
jīvanīyānāṃ
pañca
-mūlasya
vā
lagʰoḥ
\\ 25 \\
Verse: 26
Halfverse: ab
drākṣekṣu
-rasa
-madyāni
dadʰi
-mastv
-amla
-kāñjikam
\
Halfverse: cd
sekārtʰaṃ
taṇḍula
-kṣaudra
-śarkarāmbʰaś
ca
śasyate
\\ 26 \\
Verse: 27
Halfverse: ab
priyāḥ
priyaṃ
-vadāḥ
nāryāś
candanārdra
-kara
-stanāḥ
\
Halfverse: cd
sparśa
-śītāḥ
sukʰa
-sparśā
gʰnanti
dāhaṃ
rujaṃ
klamam
\\ 27 \\
Verse: 28
Halfverse: ab
sa
-rāge
sa
-ruje
dāhe
raktaṃ
hr̥tvā
pralepayet
\
Halfverse: cd
prapauṇḍarīka
-mañjiṣṭʰā
-dārvī
-madʰuka
-candanaiḥ
\\ 28 \\
Verse: 29
Halfverse: ab
sitopalairakā
-saktu
-masūrośīra
-padmakaiḥ
\
Halfverse: cd
lepo
rug
-dāha
-vīsarpa
-rāga
-śopʰa
-nibarhaṇaḥ
\\ 29 \\
Halfverse: aV
sa
-sitopala
-kāsekṣu
-
Halfverse: bV2
-masūrairaka
-saktubʰiḥ
Verse: 30
Halfverse: ab
vāta
-gʰnaiḥ
sādʰitaḥ
snigdʰaḥ
kr̥śaro
mudga
-pāyasaḥ
\
Halfverse: cd
tila
-sarṣapa
-piṇḍaiś
ca
śūla
-gʰnam
upanāhanam
\\ 30 \\
Halfverse: cV
tila
-sarṣapa
-piṇḍaś
ca
Verse: 31
Halfverse: ab
audaka
-prasahānūpa
-vesavārāḥ
su
-saṃskr̥tāḥ
\
Halfverse: cd
jīvanīyauṣadʰaiḥ
sneha
-yuktāḥ
syur
upanāhane
\\ 31 \\
Halfverse: cV
jīvanīyauṣadʰa
-sneha
-
Verse: 32
Halfverse: ab
stambʰa
-toda
-rug
-āyāma
-śopʰāṅga
-graha
-nāśanāḥ
\
Halfverse: cd
jīvanīyauṣadʰaiḥ
siddʰā
sa
-payaskā
vasāpi
vā
\\ 32 \\
Verse: 33
Halfverse: ab
gʰr̥taṃ
sahacarān
mūlaṃ
jīvantī
cʰāgalaṃ
payaḥ
\
Halfverse: cd
lepaḥ
piṣṭās
tilās
tad
-vad
bʰr̥ṣṭāḥ
payasi
nirvr̥tāḥ
\\ 33 \\
Verse: 34
Halfverse: ab
kṣīra
-piṣṭa
-kṣumāṃ
lepam
eraṇḍasya
pʰalāni
vā
\
Halfverse: cd
kuryāc
cʰūla
-nivr̥tty
-artʰaṃ
śatāhvāṃ
vānile
'dʰike
\\ 34 \\
Halfverse: aV
kṣīra
-piṣṭām
umāṃ
lepam
Verse: 35
Halfverse: ab
mūtra
-kṣāra
-surā
-pakvaṃ
gʰr̥tam
abʰyañjane
hitam
\
Halfverse: cd
siddʰaṃ
sa
-madʰu
śuktaṃ
vā
sekābʰyaṅge
kapʰottare
\\ 35 \\
Halfverse: aV
musta
-kṣāra
-sitā
-pakvaṃ
Halfverse: dV2
sekābʰyaṅgaḥ
kapʰottare
Verse: 36
Halfverse: ab
gr̥ha
-dʰūmo
vacā
kuṣṭʰaṃ
śatāhvā
rajanī
-dvayam
\
Halfverse: cd
pralepaḥ
śūla
-nud
vāta
-rakte
vāta
-kapʰottare
\\ 36 \\
Verse: 37
Halfverse: ab
madʰu
-śigror
hitaṃ
tad
-vad
bījaṃ
dʰānyāmla
-saṃyutam
\
Halfverse: cd
muhūrta
-liptam
amlaiś
ca
siñced
vāta
-kapʰottare
\\ 37 \\
Verse: 38
Halfverse: ab
uttānaṃ
lepanābʰyaṅga
-pariṣekāvagāhanaiḥ
\
Halfverse: cd
virekāstʰāpana
-sneha
-pānair
gambʰīram
ācaret
\\ 38 \\
Verse: 39
Halfverse: ab
vāta
-śleṣmottare
koṣṇā
lepādyās
tatra
śītalaiḥ
\
Halfverse: cd
vidāha
-śopʰa
-ruk
-kaṇḍū
-vivr̥ddʰiḥ
stambʰanād
bʰavet
\\ 39 \\
Verse: 40
Halfverse: ab
pitta
-raktottare
vāta
-rakte
lepādayo
himāḥ
\
Halfverse: cd
uṣṇaiḥ
ploṣoṣa
-rug
-rāga
-svedāvadaraṇodbʰavaḥ
\\ 40 \\
Verse: 41
Halfverse: ab
madʰuyaṣṭyāḥ
pala
-śataṃ
kaṣāye
pāda
-śeṣite
\
Halfverse: cd
tailāḍʰakaṃ
sama
-kṣīraṃ
pacet
kalkaiḥ
palonmitaiḥ
\\ 41 \\
Verse: 42
Halfverse: ab
stʰirā
-tāmalakī
-dūrvā
-payasyābʰīru
-candanaiḥ
\
Halfverse: cd
loha
-haṃsapadī
-māṃsī
-dvi
-medā
-madʰuparṇibʰiḥ
\\ 42 \\
Verse: 43
Halfverse: ab
kākolī
-kṣīra
-kākolī
-śatapuṣparddʰi
-padmakaiḥ
\
Halfverse: cd
jīvakarṣabʰa
-jīvantī
-tvak
-pattra
-nakʰa
-vālakaiḥ
\\ 43 \\
Verse: 44
Halfverse: ab
prapauṇḍarīka
-mañjiṣṭʰā
-śārivaindrī
-vitunnakaiḥ
\
Halfverse: cd
catuṣ
-prayogaṃ
vātāsr̥k
-pitta
-dāha
-jvarārti
-nut
\\ 44 \\
Halfverse: cV
catuṣ
-prayogāt
tad
dʰanti
Halfverse: dV2
tailaṃ
māruta
-śoṇitam
Verse: 44+1
Halfverse: ab
sopadravaṃ
sāṅga
-śūlaṃ
sarva
-gātrānugaṃ
tatʰā
\
Halfverse: cd
vātāsr̥k
-pitta
-dāhārti
-jvara
-gʰnaṃ
bala
-varṇa
-kr̥t
\\ 44+1 \\
Verse: 45
Halfverse: ab
balā
-kaṣāya
-kalkābʰyāṃ
tailaṃ
kṣīra
-samaṃ
pacet
\
Halfverse: cd
sahasra
-śata
-pākaṃ
tad
vātāsr̥g
-vāta
-roga
-nut
\\ 45 \\
Verse: 46
Halfverse: ab
rasāyanaṃ
mukʰya
-tamam
indriyāṇāṃ
prasādanam
\
Halfverse: cd
jīvanaṃ
br̥ṃhaṇaṃ
svaryaṃ
śukrāsr̥g
-doṣa
-nāśanam
\\ 46 \\
Verse: 47
Halfverse: ab
kupite
mārga
-saṃrodʰān
medaso
vā
kapʰasya
vā
\
Halfverse: cd
ati
-vr̥ddʰyānile
śastaṃ
nādau
snehana
-br̥ṃhaṇam
\\ 47 \\
Verse: 48
Halfverse: ab
kr̥tvā
tatrāḍʰya
-vātoktaṃ
vāta
-śoṇitikaṃ
tataḥ
\
Halfverse: cd
bʰeṣajaṃ
snehanaṃ
kuryād
yac
ca
rakta
-prasādanam
\\ 48 \\
Verse: 49
Halfverse: ab
prāṇādi
-kope
yuga
-pad
yatʰoddiṣṭaṃ
yatʰāmayam
\
Halfverse: cd
yatʰāsannaṃ
ca
bʰaiṣajyaṃ
vikalpyaṃ
syād
yatʰā
-balam
\\ 49 \\
Verse: 50
Halfverse: ab
nīte
nir
-āma
-tāṃ
sāme
sveda
-laṅgʰana
-pācanaiḥ
\
Halfverse: cd
rūkṣaiś
cālepa
-sekādyaiḥ
kuryāt
kevala
-vāta
-nut
\\ 50 \\
Verse: 51
Halfverse: ab
śoṣākṣepaṇa
-saṃkoca
-stambʰa
-svapana
-kampanam
\
Halfverse: cd
hanu
-sraṃso
'rditaṃ
kʰāñjyaṃ
pāṅgulyaṃ
kʰuḍa
-vāta
-tā
\\ 51 \\
Verse: 52
Halfverse: ab
saṃdʰi
-cyutiḥ
pakṣa
-vadʰo
medo
-majjāstʰi
-gā
gadāḥ
\
Halfverse: cd
ete
stʰānasya
gāmbʰīryāt
sidʰyeyur
yatnato
navāḥ
\\ 52 \\
Verse: 53
Halfverse: ab
tasmāj
jayen
navān
etān
balino
nir
-upadravān
\
Halfverse: cd
vāyau
pittāvr̥te
śītām
uṣṇāṃ
ca
bahu
-śaḥ
kriyām
\\ 53 \\
Verse: 54
Halfverse: ab
vyatyāsād
yojayet
sarpir
jīvanīyaṃ
ca
pāyayet
\
Halfverse: cd
dʰanva
-māṃsaṃ
yavāḥ
śālir
virekaḥ
kṣīra
-vān
mr̥duḥ
\\ 54 \\
Verse: 55
Halfverse: ab
sa
-kṣīrā
vastayaḥ
kṣīraṃ
pañca
-mūla
-balā
-śr̥tam
\
Halfverse: cd
kāle
'nuvāsanaṃ
tailair
madʰurauṣadʰa
-sādʰitaiḥ
\\ 55 \\
Halfverse: cV
kāle
'nuvāsanaṃ
tailaṃ
Halfverse: dV2
madʰurauṣadʰa
-sādʰitam
Verse: 56
Halfverse: ab
yaṣṭīmadʰu
-balā
-taila
-gʰr̥ta
-kṣīraiś
ca
secanam
\
Halfverse: cd
pañca
-mūla
-kaṣāyeṇa
vāriṇā
śītalena
vā
\\ 56 \\
Halfverse: dV
vāriṇā
śītalena
ca
Verse: 57
Halfverse: ab
kapʰāvr̥te
yavānnāni
jāṅgalā
mr̥ga
-pakṣiṇaḥ
\
Halfverse: cd
svedās
tīkṣṇā
nirūhāś
ca
vamanaṃ
sa
-virecanam
\\ 57 \\
Verse: 58
Halfverse: ab
purāṇa
-sarpis
tailaṃ
ca
tila
-sarṣapa
-jaṃ
hitam
\
Halfverse: cd
saṃsr̥ṣṭe
kapʰa
-pittābʰyāṃ
pittam
ādau
vinirjayet
\\ 58 \\
Verse: 59
Halfverse: ab
kārayed
rakta
-saṃsr̥ṣṭe
vāta
-śoṇitikīṃ
kriyām
\
Halfverse: cd
svedābʰyaṅga
-rasāḥ
kṣīraṃ
sneho
māṃsāvr̥te
hitam
\\ 59 \\
Halfverse: dV
sneho
māṃsāvr̥te
hitaḥ
Verse: 60
Halfverse: ab
prameha
-medo
-vāta
-gʰnam
āḍʰya
-vāte
bʰiṣag
-jitam
\
Halfverse: cd
mahā
-sneho
'stʰi
-majja
-stʰe
pūrvoktaṃ
retasāvr̥te
\\ 60 \\
Verse: 61
Halfverse: ab
annāvr̥te
pācanīyaṃ
vamanaṃ
dīpanaṃ
lagʰu
\
Halfverse: cd
mūtrāvr̥te
mūtralāni
svedāś
cottara
-vastayaḥ
\\ 61 \\
Halfverse: dV
svedā
uttara
-vastayaḥ
Verse: 62
Halfverse: ab
eraṇḍa
-tailaṃ
varcaḥ
-stʰe
vasti
-snehāś
ca
bʰedinaḥ
\
Halfverse: cd
kapʰa
-pittā
-viruddʰaṃ
yad
yac
ca
vātānulomanam
\\ 62 \\
Verse: 63
Halfverse: ab
sarva
-stʰānāvr̥te
'py
āśu
tat
kāryaṃ
mātariśvani
\
Halfverse: cd
an
-abʰiṣyandi
ca
snigdʰaṃ
srotasāṃ
śuddʰi
-kāraṇam
\\ 63 \\
Halfverse: aV
sarva
-stʰānāvr̥te
cāśu
Halfverse: aV2
sarva
-stʰānāvr̥te
tv
āśu
Verse: 64
Halfverse: ab
yāpanā
vastayaḥ
prāyo
madʰurāḥ
sānuvāsanāḥ
\
Halfverse: cd
prasamīkṣya
balādʰikyaṃ
mr̥du
kāryaṃ
virecanam
\\ 64 \\
Halfverse: dV
mr̥du
kāya
-virecanam
Verse: 65
Halfverse: ab
rasāyanānāṃ
sarveṣām
upayogaḥ
praśasyate
\
Halfverse: cd
śilāhvasya
viśeṣeṇa
payasā
śuddʰa
-gugguloḥ
\\ 65 \\
Verse: 66
Halfverse: ab
leho
vā
bʰārgavas
tad
-vad
ekā
-daśa
-sitāśitaḥ
\
Halfverse: cd
apāne
tv
āvr̥te
sarvaṃ
dīpanaṃ
grāhi
bʰeṣajam
\\ 66 \\
Halfverse: bV
ekā
-daśa
-sitāsitaḥ
Verse: 67
Halfverse: ab
vātānulomanaṃ
kāryaṃ
mūtrāśaya
-viśodʰanam
\
Halfverse: cd
iti
saṃkṣepataḥ
proktam
āvr̥tānāṃ
cikitsitam
\\ 67 \\
Verse: 68
Halfverse: ab
prāṇādīnāṃ
bʰiṣak
kuryād
vitarkya
svayam
eva
tat
\
Halfverse: cd
udānaṃ
yojayed
ūrdʰvam
apānaṃ
cānulomayet
\\ 68 \\
Verse: 69
Halfverse: ab
samānaṃ
śamayed
vidvāṃs
tri
-dʰā
vyānaṃ
tu
yojayet
\
Halfverse: cd
prāṇo
rakṣyaś
caturbʰyo
'pi
tat
-stʰitau
deha
-saṃstʰitiḥ
\\ 69 \\
Halfverse: bV
tri
-dʰā
vyānaṃ
ca
yojayet
Verse: 70
Halfverse: ab
svaṃ
svaṃ
stʰānaṃ
nayed
evaṃ
vr̥tān
vātān
vi
-mārga
-gān
\
Halfverse: cd
sarvaṃ
cāvaraṇam
pitta
-rakta
-saṃsarga
-varjitam
\\ 70 \\
Verse: 71
Halfverse: ab
rasāyana
-vidʰānena
laśuno
hanti
śīlitaḥ
\
Halfverse: cd
pittāvr̥te
pitta
-haraṃ
marutaś
cānulomanam
\\ 71 \\
Verse: 72
Halfverse: ab
raktāvr̥te
'pi
tad
-vac
ca
kʰuḍoktaṃ
yac
ca
bʰeṣajam
\
Halfverse: cd
rakta
-pittānila
-haraṃ
vividʰaṃ
ca
rasāyanam
\\ 72 \\
Verse: 73
Halfverse: ab
yatʰā
-nidānaṃ
nirdiṣṭam
iti
samyak
cikitsitam
\
Halfverse: cd
āyur
-veda
-pʰalaṃ
stʰānam
etat
sadyo
'rti
-nāśanāt
\\ 73 \\
Halfverse: dV
etat
sadyo
'rti
-nāśanam
Verse: 74
Halfverse: ab
cikitsitaṃ
hitaṃ
patʰyaṃ
prāyaścittaṃ
bʰiṣag
-jitam
\
Halfverse: cd
bʰeṣajaṃ
śamanaṃ
śastaṃ
paryāyaiḥ
smr̥tam
auṣadʰam
\\ 74 \\
This text is part of the
TITUS
edition of
Vagbhata, Astangahrdayasamhita
.
Copyright
TITUS Project
, Frankfurt a/M, 22.4.2012. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.