TITUS
Mahabharata
Part No. 100
Previous part

Chapter: 100 
Adhyāya 100


Verse: 1  {Vaiśampāyana uvāca}
Halfverse: a    tataḥ satyavatī kāle   vadʰūṃ snātām r̥tau tadā
   tataḥ satyavatī kāle   vadʰūṃ snātām r̥tau tadā /
Halfverse: c    saṃveśayantī śayane   śanakair vākyam abravīt
   saṃveśayantī śayane   śanakair vākyam abravīt /1/

Verse: 2 
Halfverse: a    kausalye devaras te 'sti   so 'dya tvānupravekṣyati
   kausalye devaras te_asti   so_adya tvā_anupravekṣyati /
Halfverse: c    apramattā pratīkṣainaṃ   niśītʰe āgamiṣyati
   apramattā pratīkṣa_enaṃ   niśītʰe\ āgamiṣyati /2/

Verse: 3 
Halfverse: a    śvaśrvās tad vacanaśrutvā   śayānā śayane śubʰe
   śvaśrvās tad vacana-śrutvā   śayānā śayane śubʰe /
Halfverse: c    sācintayat tadā bʰīṣmam   anyāṃś ca kurupuṃgavān
   sā_acintayat tadā bʰīṣmam   anyāṃś ca kuru-puṃgavān /3/

Verse: 4 
Halfverse: a    tato 'mbikāyāṃ pratʰamaṃ   niyuktaḥ satyavāg r̥ṣiḥ
   tato_ambikāyāṃ pratʰamaṃ   niyuktaḥ satya-vāg r̥ṣiḥ /
Halfverse: c    dīpyamāneṣu dīpeṣu   śayanaṃ praviveśa ha
   dīpyamāneṣu dīpeṣu   śayanaṃ praviveśa ha /4/

Verse: 5 
Halfverse: a    tasya kr̥ṣṇasya kapilā   jaṭā dīpte ca locane
   tasya kr̥ṣṇasya kapilā   jaṭā dīpte ca locane /
Halfverse: c    babʰrūṇi caiva śmaśrūṇi   dr̥ṣṭvā devī nyamīlayat
   babʰrūṇi caiva śmaśrūṇi   dr̥ṣṭvā devī nyamīlayat /5/

Verse: 6 
Halfverse: a    saṃbabʰūva tayā rātrau   mātuḥ priyacikīrṣayā
   saṃbabʰūva tayā rātrau   mātuḥ priya-cikīrṣayā /
Halfverse: c    bʰayāt kāśisutā taṃ tu   nāśaknod abʰivīkṣitum
   bʰayāt kāśi-sutā taṃ tu   na_aśaknod abʰivīkṣitum /6/ ՙ

Verse: 7 
Halfverse: a    tato niṣkrāntam āsādya   mātāputram atʰābravīt
   tato niṣkrāntam āsādya   mātā-putram atʰa_abravīt /
Halfverse: c    apy asyāṃ guṇavān putra   rājaputro bʰaviṣyati
   apy asyāṃ guṇavān putra   rāja-putro bʰaviṣyati /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    niśamya tad vaco mātur   vyāsaḥ paramabuddʰimān
   niśamya tad vaco mātur   vyāsaḥ parama-buddʰimān /
Halfverse: c    provācātīndriya jñāno   vidʰinā saṃpracoditaḥ
   provāca_atīndriya jñāno   vidʰinā saṃpracoditaḥ /8/

Verse: 9 
Halfverse: a    nāgāyuga samaprāṇo   vidvān rājarṣisattamaḥ
   nāga_ayuga sama-prāṇo   vidvān rāja-r̥ṣi-sattamaḥ /
Halfverse: c    mahābʰāgo mahāvīryo   mahābuddʰir bʰaviṣyati
   mahā-bʰāgo mahā-vīryo   mahā-buddʰir bʰaviṣyati /9/

Verse: 10 
Halfverse: a    tasya cāpi śataṃ putrā   bʰaviṣyanti mahābalāḥ
   tasya ca_api śataṃ putrā   bʰaviṣyanti mahā-balāḥ / ՙ
Halfverse: c    kiṃ tu mātuḥ sa vaiguṇyād   andʰa eva bʰaviṣyati
   kiṃ tu mātuḥ sa vaiguṇyād   andʰa\ eva bʰaviṣyati /10/

Verse: 11 
Halfverse: a    tasya tad vacanaṃ śrutvā   mātāputram atʰābravīt
   tasya tad vacanaṃ śrutvā   mātā-putram atʰa_abravīt /
Halfverse: c    nāndʰaḥ kurūṇāṃ nr̥patir   anurūpas tapodʰana
   na_andʰaḥ kurūṇāṃ nr̥patir   anurūpas tapo-dʰana /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    jñātivaṃśasya goptāraṃ   pitr̥̄ṇāṃ vaṃśavardʰanam
   jñāti-vaṃśasya goptāraṃ   pitr̥̄ṇāṃ vaṃśa-vardʰanam /
Halfverse: c    dvitīyaṃ kuruvaṃśasya   rājānaṃ dātum arhasi
   dvitīyaṃ kuru-vaṃśasya   rājānaṃ dātum arhasi /12/

Verse: 13 
Halfverse: a    sa tatʰeti pratijñāya   niścakrāma mahātapāḥ
   sa tatʰā_iti pratijñāya   niścakrāma mahā-tapāḥ / ՙ
Halfverse: c    sāpi kālena kausalyā   suṣuve 'ndʰaṃ tam ātmajam
   sā_api kālena kausalyā   suṣuve_andʰaṃ tam ātmajam /13/

Verse: 14 
Halfverse: a    punar eva tu sā devī   paribʰāṣya snuṣāṃ tataḥ
   punar eva tu sā devī   paribʰāṣya snuṣāṃ tataḥ /
Halfverse: c    r̥ṣim āvāhayat satyā   yatʰā pūrvam aninditā
   r̥ṣim āvāhayat satyā   yatʰā pūrvam aninditā /14/

Verse: 15 
Halfverse: a    tatas tenaiva vidʰinā   maharṣis tām apadyata
   tatas tena_eva vidʰinā   maharṣis tām apadyata /
Halfverse: c    ambālikām atʰābʰyāgād   r̥ṣiṃ dr̥ṣṭvā ca sāpi tam
   ambālikām atʰa_abʰyāgād   r̥ṣiṃ dr̥ṣṭvā ca sā_api tam /
Halfverse: e    viṣaṇṇā pāṇḍusaṃkāśā   samapadyata bʰārata
   viṣaṇṇā pāṇḍu-saṃkāśā   samapadyata bʰārata /15/

Verse: 16 
Halfverse: a    tāṃ bʰītāṃ pāṇḍusaṃkāśāṃ   viṣaṇṇāṃ prekṣya pārtʰiva
   tāṃ bʰītāṃ pāṇḍu-saṃkāśāṃ   viṣaṇṇāṃ prekṣya pārtʰiva /
Halfverse: c    vyāsaḥ satyavatī putra   idaṃ vacanam abravīt
   vyāsaḥ satyavatī putra idaṃ vacanam abravīt /16/

Verse: 17 
Halfverse: a    yasmāt pāṇḍutvam āpannā   virūpaṃ prekṣya mām api
   yasmāt pāṇḍutvam āpannā   virūpaṃ prekṣya mām api /
Halfverse: c    tasmād eṣa sutas tubʰyaṃ   pāṇḍur eva bʰaviṣyati
   tasmād eṣa sutas tubʰyaṃ   pāṇḍur eva bʰaviṣyati /17/

Verse: 18 
Halfverse: a    nāma cāsya tad eveha   bʰaviṣyati śubʰānane
   nāma ca_asya tad eva_iha   bʰaviṣyati śubʰa_ānane /
Halfverse: c    ity uktvā sa nirākrāmad   bʰagavān r̥ṣisattamaḥ
   ity uktvā sa nirākrāmad   bʰagavān r̥ṣi-sattamaḥ /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    tato niṣkrāntam ālokya   satyā putram abʰāṣata
   tato niṣkrāntam ālokya   satyā putram abʰāṣata /
Halfverse: c    śaśaṃsa sa punar mātre   tasya bālasya pāṇḍutām
   śaśaṃsa sa punar mātre   tasya bālasya pāṇḍutām /19/

Verse: 20 
Halfverse: a    taṃ mātā punar evānyam   ekaṃ putram ayācata
   taṃ mātā punar eva_anyam   ekaṃ putram ayācata /
Halfverse: c    tatʰeti ca maharṣis tāṃ   mātaraṃ pratyabʰāṣata
   tatʰā_iti ca maharṣis tāṃ   mātaraṃ pratyabʰāṣata /20/

Verse: 21 
Halfverse: a    tataḥ kumāraṃ sā devī   prāptakālam ajījanat
   tataḥ kumāraṃ sā devī   prāpta-kālam ajījanat /
Halfverse: c    pāṇḍuṃ lakṣaṇasaṃpannaṃ   dīpyamānam iva śriyā
   pāṇḍuṃ lakṣaṇa-saṃpannaṃ   dīpyamānam iva śriyā /
Halfverse: e    tasya putrā maheṣvāsā   jajñire pañca pāṇḍavāḥ
   tasya putrā mahā_iṣvāsā   jajñire pañca pāṇḍavāḥ /21/

Verse: 22 
Halfverse: a    r̥tukāle tato jyeṣṭʰāṃ   vadʰūṃ tasmai nyayojayat
   r̥tu-kāle tato jyeṣṭʰāṃ   vadʰūṃ tasmai nyayojayat /
Halfverse: c    sā tu rūpaṃ ca gandʰaṃ ca   maharṣeḥ pravicintya tam
   sā tu rūpaṃ ca gandʰaṃ ca   maharṣeḥ pravicintya tam /
Halfverse: e    nākarod vacanaṃ devyā   bʰayāt surasutopamā
   na_akarod vacanaṃ devyā   bʰayāt sura-suta_upamā /22/

Verse: 23 
Halfverse: a    tataḥ svair bʰūṣaṇair dāsīṃ   bʰūṣayitvāpsara upamām
   tataḥ svair bʰūṣaṇair dāsīṃ   bʰūṣayitvā_apsara_upamām /
Halfverse: c    preṣayām āsa kr̥ṣṇāya   tataḥ kāśipateḥ sutā
   preṣayām āsa kr̥ṣṇāya   tataḥ kāśi-pateḥ sutā /23/

Verse: 24 
Halfverse: a    dāsī r̥ṣim anuprāptaṃ   pratyudgamyābʰivādya ca
   dāsī\ r̥ṣim anuprāptaṃ   pratyudgamya_abʰivādya ca / ՙ
Halfverse: c    saṃviveśābʰyanujñātā   satkr̥tyopacacāra ha
   saṃviveśa_abʰyanujñātā   sat-kr̥tya_upacacāra ha /24/

Verse: 25 
Halfverse: a    kāmopabʰogena tu sa   tasyāṃ tuṣṭim agād r̥ṣiḥ
   kāma_upabʰogena tu sa   tasyāṃ tuṣṭim agād r̥ṣiḥ /
Halfverse: c    tayā sahoṣito rātriṃ   maharṣiḥ prīyamāṇayā
   tayā saha_uṣito rātriṃ   maharṣiḥ prīyamāṇayā /25/

Verse: 26 
Halfverse: a    uttiṣṭʰann abravīd enām   abʰujiṣyā bʰaviṣyasi
   uttiṣṭʰann abravīd enām   abʰujiṣyā bʰaviṣyasi /
Halfverse: c    ayaṃ ca te śubʰe garbʰaḥ   śrīmān udaram āgataḥ
   ayaṃ ca te śubʰe garbʰaḥ   śrīmān udaram āgataḥ /
Halfverse: e    dʰarmātmā bʰavitā loke   sarvabuddʰimatāṃ varaḥ
   dʰarma_ātmā bʰavitā loke   sarva-buddʰimatāṃ varaḥ /26/

Verse: 27 
Halfverse: a    sa jajñe viduro nāma   kr̥ṣṇadvaipāyanātmajaḥ
   sa jajñe viduro nāma   kr̥ṣṇa-dvaipāyana_ātmajaḥ /
Halfverse: c    dʰr̥tarāṣṭrasya ca bʰrātā   pāṇḍoś cāmitabuddʰimān
   dʰr̥tarāṣṭrasya ca bʰrātā   pāṇḍoś ca_amita-buddʰimān /27/

Verse: 28 
Halfverse: a    dʰarmo vidura rūpeṇa   śāpāt tasya mahātmanaḥ
   dʰarmo vidura rūpeṇa   śāpāt tasya mahātmanaḥ /
Halfverse: c    māṇḍavyasyārtʰa tattvajñaḥ   kāmakrodʰavivarjitaḥ
   māṇḍavyasya_artʰa tattvajñaḥ   kāma-krodʰa-vivarjitaḥ /28/

Verse: 29 
Halfverse: a    sa dʰarmasyānr̥ṇo bʰūtvā   punar mātrā sametya ca
   sa dʰarmasya_anr̥ṇo bʰūtvā   punar mātrā sametya ca /
Halfverse: c    tasyai garbʰaṃ samāvedya   tatraivāntaradʰīyata
   tasyai garbʰaṃ samāvedya   tatra_eva_antar-adʰīyata /29/

Verse: 30 
Halfverse: a    evaṃ vicitravīryasya   kṣetre dvaipāyanād api
   evaṃ vicitra-vīryasya   kṣetre dvaipāyanād api /
Halfverse: c    jajñire devagarbʰābʰāḥ   kuruvaṃśavivardʰanāḥ
   jajñire deva-garbʰa_ābʰāḥ   kuru-vaṃśa-vivardʰanāḥ /30/ (E)30



Next part


This text is part of the TITUS edition of Mahabharata.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.