TITUS
Mahabharata
Part No. 101
Previous part

Chapter: 101 
Adhyāya 101


Verse: 1  {Janamejaya uvāca}
Halfverse: a    kiṃ kr̥taṃ karma dʰarmeṇa   yene śāpam upeyivān
   kiṃ kr̥taṃ karma dʰarmeṇa   yene śāpam upeyivān /
Halfverse: c    kasya śāpāc ca brahmarṣe   śūdrayonāv ajāyata
   kasya śāpāc ca brahmarṣe   śūdra-yonāv ajāyata /1/

Verse: 2  {Vaiśampāyana uvāca}
Halfverse: a    babʰūva brāhmaṇaḥ kaś cin   māṇḍavya iti viśrutaḥ
   babʰūva brāhmaṇaḥ kaścin   māṇḍavya\ iti viśrutaḥ /
Halfverse: c    dʰr̥timān sarvadʰarmajñaḥ   satye tapasi ca stʰitaḥ
   dʰr̥timān sarva-dʰarmajñaḥ   satye tapasi ca stʰitaḥ /2/

Verse: 3 
Halfverse: a    sa āśramapadadvāri   vr̥kṣamūle mahātapāḥ
   sa\ āśrama-pada-dvāri   vr̥kṣa-mūle mahā-tapāḥ /
Halfverse: c    ūrdʰvabāhur mahāyogī   tastʰau mauna vratānvitaḥ
   ūrdʰva-bāhur mahā-yogī   tastʰau mauna vrata_anvitaḥ /3/

Verse: 4 
Halfverse: a    tasya kālena mahatā   tasmiṃs tapasi tiṣṭʰataḥ
   tasya kālena mahatā   tasmiṃs tapasi tiṣṭʰataḥ /
Halfverse: c    tam āśramapadaṃ prāptā   dasyavo loptra hāriṇaḥ
   tam āśrama-padaṃ prāptā   dasyavo loptra hāriṇaḥ /
Halfverse: e    anusāryamāṇā bahubʰī   rakṣibʰir bʰaratarṣabʰa
   anusāryamāṇā bahubʰī   rakṣibʰir bʰarata-r̥ṣabʰa /4/ q

Verse: 5 
Halfverse: a    te tasyāvasatʰe loptraṃ   nidadʰuḥ kurusattama
   te tasya_āvasatʰe loptraṃ   nidadʰuḥ kuru-sattama /
Halfverse: c    nidʰāya ca bʰayāl līnās   tatraivānvāgate bale
   nidʰāya ca bʰayāl līnās   tatra_eva_anvāgate bale /5/

Verse: 6 
Halfverse: a    teṣu līneṣv atʰo śīgʰraṃ   tatas tad rakṣiṇāṃ balam
   teṣu līneṣv atʰo śīgʰraṃ   tatas tad rakṣiṇāṃ balam /
Halfverse: c    ājagāma tato 'paśyaṃs   tam r̥ṣiṃ taskarānugāḥ
   ājagāma tato_apaśyaṃs   tam r̥ṣiṃ taskara_anugāḥ /6/

Verse: 7 
Halfverse: a    tam apr̥ccʰaṃs tato rājaṃs   tatʰā vr̥ttaṃ tapodʰanam
   tam apr̥ccʰaṃs tato rājaṃs   tatʰā vr̥ttaṃ tapo-dʰanam /
Halfverse: c    katareṇa patʰā yātā   dasyavo dvijasattama
   katareṇa patʰā yātā   dasyavo dvija-sattama /
Halfverse: e    tena gaccʰāmahe brahman   patʰā śīgʰrataraṃ vayam
   tena gaccʰāmahe brahman   patʰā śīgʰrataraṃ vayam /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    tatʰā tu rakṣiṇāṃ teṣāṃ   bruvatāṃ sa tapodʰanaḥ
   tatʰā tu rakṣiṇāṃ teṣāṃ   bruvatāṃ sa tapo-dʰanaḥ /
Halfverse: c    na kiṃ cid vacanaṃ rājann   avadat sādʰv asādʰu vā
   na kiṃcid vacanaṃ rājann   avadat sādʰv asādʰu vā /8/

Verse: 9 
Halfverse: a    tatas te rājapuruṣā   vicinvānās tadāśramam
   tatas te rāja-puruṣā   vicinvānās tadā_āśramam /
Halfverse: c    dadr̥śus tatra saṃlīnāṃs   tāṃś corān dravyam eva ca
   dadr̥śus tatra saṃlīnāṃs   tāṃś corān dravyam eva ca /9/

Verse: 10 
Halfverse: a    tataḥ śaṅkā samabʰavad   rakṣiṇāṃ taṃ muniṃ prati
   tataḥ śaṅkā samabʰavad   rakṣiṇāṃ taṃ muniṃ prati /
Halfverse: c    saṃyamyainaṃ tato rājñe   dasyūṃś caiva nyavedayan
   saṃyamya_enaṃ tato rājñe   dasyūṃś caiva nyavedayan /10/

Verse: 11 
Halfverse: a    taṃ rājā saha taiś corair   anvaśād vadʰyatām iti
   taṃ rājā saha taiś corair   anvaśād vadʰyatām iti /
Halfverse: c    sa vadʰya gʰātair ajñātaḥ   śūle proto mahātapāḥ
   sa vadʰya gʰātair ajñātaḥ   śūle proto mahā-tapāḥ /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    tatas te śūlam āropya   taṃ muniṃ rakṣiṇas tadā
   tatas te śūlam āropya   taṃ muniṃ rakṣiṇas tadā /
Halfverse: c    pratijagmur mahīpālaṃ   dʰanāny ādāya tāny atʰa
   pratijagmur mahī-pālaṃ   dʰanāny ādāya tāny atʰa /12/

Verse: 13 
Halfverse: a    śūlastʰaḥ sa tu dʰarmātmā   kālena mahatā tataḥ
   śūlastʰaḥ sa tu dʰarma_ātmā   kālena mahatā tataḥ /
Halfverse: c    nirāhāro 'pi viprarṣir   maraṇaṃ nābʰyupāgamat
   nirāhāro_api vipra-r̥ṣir   maraṇaṃ na_abʰyupāgamat /
Halfverse: e    dʰārayām āsa ca prāṇān   r̥ṣīṃś ca samupānayat
   dʰārayām āsa ca prāṇān   r̥ṣīṃś ca samupānayat /13/

Verse: 14 
Halfverse: a    śūlāgre tapyamānena   tapas tena mahātmanā
   śūla_agre tapyamānena   tapas tena mahātmanā /
Halfverse: c    saṃtāpaṃ paramaṃ jagmur   munayo 'tʰa paraṃtapa
   saṃtāpaṃ paramaṃ jagmur   munayo_atʰa paraṃtapa /14/

Verse: 15 
Halfverse: a    te rātrau śakunā bʰūtvā   saṃnyavartanta sarvataḥ
   te rātrau śakunā bʰūtvā   saṃnyavartanta sarvataḥ /
Halfverse: c    darśayanto yatʰāśakti   tam apr̥ccʰan dvijottamam
   darśayanto yatʰā-śakti   tam apr̥ccʰan dvija_uttamam /
Halfverse: e    śrotum iccʰāmahe brahman   kiṃ pāpaṃ kr̥tavān asi
   śrotum iccʰāmahe brahman   kiṃ pāpaṃ kr̥tavān asi /15/

Verse: 16 
Halfverse: a    tataḥ sa muniśārdūlas   tān uvāca tapodʰanān
   tataḥ sa muni-śārdūlas   tān uvāca tapo-dʰanān /
Halfverse: c    doṣataḥ kaṃ gamiṣyāmi   na hi me 'nyo 'parādʰyati
   doṣataḥ kaṃ gamiṣyāmi   na hi me_anyo_aparādʰyati /16/

Verse: 17 
Halfverse: a    rājā ca tam r̥ṣiṃ śrutvā   niṣkramya saha mantribʰiḥ
   rājā ca tam r̥ṣiṃ śrutvā   niṣkramya saha mantribʰiḥ /
Halfverse: c    prasādayām āsa tadā   śūlastʰam r̥ṣisattamam
   prasādayām āsa tadā   śūlastʰam r̥ṣi-sattamam /17/

Verse: 18 
Halfverse: a    yan mayāpakr̥taṃ mohād   ajñānād r̥ṣisattama
   yan mayā_apakr̥taṃ mohād   ajñānād r̥ṣi-sattama /
Halfverse: c    prasādaye tvāṃ tatrāhaṃ   na me tvaṃ kroddʰum arhasi
   prasādaye tvāṃ tatra_ahaṃ   na me tvaṃ kroddʰum arhasi /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    evam uktas tato rājñā   prasādam akaron muniḥ
   evam uktas tato rājñā   prasādam akaron muniḥ /
Halfverse: c    kr̥taprasādo rājā taṃ   tataḥ samavatārayat
   kr̥ta-prasādo rājā taṃ   tataḥ samavatārayat /19/

Verse: 20 
Halfverse: a    avatārya ca śūlāgrāt   tac cʰūlaṃ niścakarṣa ha
   avatārya ca śūla_agrāt   tat śūlaṃ niścakarṣa ha / ՙ
Halfverse: c    aśaknuvaṃś ca niṣkraṣṭuṃ   śūlaṃ mūle sa ciccʰide
   aśaknuvaṃś ca niṣkraṣṭuṃ   śūlaṃ mūle sa ciccʰide /20/ ՙ

Verse: 21 
Halfverse: a    sa tatʰāntar gatenaiva   śūlena vyacaran muniḥ
   sa tatʰā_antar gatena_eva   śūlena vyacaran muniḥ /
Halfverse: c    sa tena tapasā lokān   vijigye durlabʰān paraiḥ
   sa tena tapasā lokān   vijigye durlabʰān paraiḥ /
Halfverse: e    aṇī māṇḍavya iti ca   tato lokeṣu katʰyate
   aṇī māṇḍavya\ iti ca   tato lokeṣu katʰyate /21/ ՙ

Verse: 22 
Halfverse: a    sa gatvā sadanaṃ vipro   dʰarmasya paramārtʰavit
   sa gatvā sadanaṃ vipro   dʰarmasya parama_artʰavit /
Halfverse: c    āsanastʰaṃ tato dʰarmaṃ   dr̥ṣṭvopālabʰata prabʰuḥ
   āsanastʰaṃ tato dʰarmaṃ   dr̥ṣṭvā_upālabʰata prabʰuḥ /22/

Verse: 23 
Halfverse: a    kiṃ nu tad duṣkr̥taṃ karma   mayā kr̥tam ajānatā
   kiṃ nu tad duṣkr̥taṃ karma   mayā kr̥tam ajānatā /
Halfverse: c    yasyeyaṃ pʰalanirvr̥ttir   īdr̥śy āsāditā mayā
   yasya_iyaṃ pʰala-nirvr̥ttir   īdr̥śy āsāditā mayā /
Halfverse: e    śīgʰram ācakṣva me tattvaṃ   paśya me tapaso balam
   śīgʰram ācakṣva me tattvaṃ   paśya me tapaso balam /23/

Verse: 24  {Dʰarma uvāca}
Halfverse: a    pataṃgakānāṃ puccʰeṣu   tvayeṣīkā praveśitā
   pataṃgakānāṃ puccʰeṣu   tvayā_iṣīkā praveśitā /
Halfverse: c    karmaṇas tasya te prāptaṃ   pʰalam etat tapodʰana
   karmaṇas tasya te prāptaṃ   pʰalam etat tapo-dʰana /24/

Verse: 25  {Aṇīmāṇḍavya uvāca}
Halfverse: a    alpe 'parādʰe vipulo   mama daṇḍas tvayā kr̥taḥ
   alpe_aparādʰe vipulo   mama daṇḍas tvayā kr̥taḥ /
Halfverse: c    śūdrayonāv ato dʰarmamānuṣaḥ   saṃbʰaviṣyasi
   śūdra-yonāv ato dʰarma-mānuṣaḥ   saṃbʰaviṣyasi /25/

Verse: 26 
Halfverse: a    maryādāṃ stʰāpayāmy adya   loke dʰarmapʰalodayām
   maryādāṃ stʰāpayāmy adya   loke dʰarma-pʰala_udayām /
Halfverse: c    ācaturdaśamād varṣān   na bʰaviṣyati pātakam
   ācaturdaśamād varṣān   na bʰaviṣyati pātakam /
Halfverse: e    pareṇa kurvatām evaṃ   doṣa eva bʰaviṣyati
   pareṇa kurvatām evaṃ   doṣa\ eva bʰaviṣyati /26/

Verse: 27  {Vaiśampāyana uvāca}
Halfverse: a    etena tv aparādʰena   śāpāt tasya mahātmanaḥ
   etena tv aparādʰena   śāpāt tasya mahātmanaḥ /
Halfverse: c    dʰarmo vidura rūpeṇa   śūdrayonāv ajāyata
   dʰarmo vidura rūpeṇa   śūdra-yonāv ajāyata /27/

Verse: 28 
Halfverse: a    dʰarme cārtʰe ca kuśalo   lobʰakrodʰavivarjitaḥ
   dʰarme ca_artʰe ca kuśalo   lobʰa-krodʰa-vivarjitaḥ /
Halfverse: c    dīrgʰadarśī śama paraḥ   kurūṇāṃ ca hite rataḥ
   dīrgʰa-darśī śama paraḥ   kurūṇāṃ ca hite rataḥ /28/ (E)28



Next part


This text is part of the TITUS edition of Mahabharata.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.