TITUS
Mahabharata
Part No. 1487
Previous part

Chapter: 159 
Adhyāya 159


Verse: 1  {Bʰīṣma uvāca}
Halfverse: a    kr̥tārtʰo yaṣkyamāṇaś ca   sarvavedāntagaś ca yaḥ
   kr̥ta_artʰo yaṣkyamāṇaś ca   sarva-vedāntagaś ca yaḥ /
Halfverse: c    ācārya pitr̥bʰāryārtʰaṃ   svādʰyāyārtʰam atʰāpi vā
   ācārya pitr̥-bʰārya_artʰaṃ   svādʰyāya_artʰam atʰa_api vā /1/

Verse: 2 
Halfverse: a    ete vai sādʰavo dr̥ṣṭā   brāhmaṇā dʰarmabʰikṣavaḥ
   ete vai sādʰavo dr̥ṣṭā   brāhmaṇā dʰarma-bʰikṣavaḥ /
Halfverse: c    asvebʰyo deyam etebʰyo   dānaṃ vidyā viśeṣataḥ
   asvebʰyo deyam etebʰyo   dānaṃ vidyā viśeṣataḥ /2/

Verse: 3 
Halfverse: a    anyatra dakṣiṇā yātu   deyā bʰaratasattama
   anyatra dakṣiṇā yātu   deyā bʰarata-sattama /
Halfverse: c    anyebʰyo hi bahir vedyāṃ   nākr̥tānnaṃ vidʰīyate
   anyebʰyo hi bahir vedyāṃ   na_akr̥ta_annaṃ vidʰīyate /3/

Verse: 4 
Halfverse: a    sarvaratnāni rājā ca   yatʰārhaṃ pratipādayet
   sarva-ratnāni rājā ca   yatʰā_arhaṃ pratipādayet /
Halfverse: c    brāhmaṇāś caiva yajñāś ca   sahānnāḥ saha dakṣiṇāḥ
   brāhmaṇāś caiva yajñāś ca   saha_annāḥ saha dakṣiṇāḥ /4/

Verse: 5 
Halfverse: a    yasya traivārṣikaṃ bʰaktaṃ   paryāptaṃ bʰr̥tyavr̥ttaye
   yasya traivārṣikaṃ bʰaktaṃ   paryāptaṃ bʰr̥tya-vr̥ttaye /
Halfverse: c    adʰikaṃ vāpi vidyeta   sa somaṃ pātum arhati
   adʰikaṃ vā_api vidyeta   sa somaṃ pātum arhati /5/

Verse: 6 
Halfverse: a    yajñaś cet pratividdʰaḥ syād   aṅgenaikena yajvanaḥ
   yajñaś cet pratividdʰaḥ syād   aṅgena_ekena yajvanaḥ /
Halfverse: c    brāhmaṇasya viśeṣeṇa   dʰārmike sati rājani
   brāhmaṇasya viśeṣeṇa   dʰārmike sati rājani /6/

Verse: 7 
Halfverse: a    yo vaiśyaḥ syād bahu paśur   hīnakratur asomapaḥ
   yo vaiśyaḥ syād bahu paśur   hīna-kratur asomapaḥ /
Halfverse: c    kuṭumbāt tasya tad dravyaṃ   yajñārtʰaṃ pārtʰivo haret
   kuṭumbāt tasya tad dravyaṃ   yajña_artʰaṃ pārtʰivo haret /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    āhared veśmataḥ kiṃ cit   kāmaṃ śūdrasya dravyataḥ
   āhared veśmataḥ kiṃcit   kāmaṃ śūdrasya dravyataḥ /
Halfverse: c    na hi veśmani śūdrasya   kaś cid asti parigrahaḥ
   na hi veśmani śūdrasya   kaścid asti parigrahaḥ /8/

Verse: 9 
Halfverse: a    yo 'nāhitāgniḥ śatagur   ayajvā ca sahasraguḥ
   yo_anāhita_agniḥ śatagur   ayajvā ca sahasraguḥ /
Halfverse: c    tayor api kuṭumbābʰyām   āhared avicārayan
   tayor api kuṭumbābʰyām   āhared avicārayan /9/

Verse: 10 
Halfverse: a    adātr̥bʰyo haren nityaṃ   vyākʰyāpya nr̥patiḥ prabʰo
   adātr̥bʰyo haren nityaṃ   vyākʰyāpya nr̥-patiḥ prabʰo /
Halfverse: c    tatʰā hy ācarato dʰarmo   nr̥pateḥ syād atʰākʰilaḥ
   tatʰā hy ācarato dʰarmo   nr̥-pateḥ syād atʰa_akʰilaḥ /10/

Verse: 11 
Halfverse: a    tatʰaiva saptame bʰakte   bʰaktāni ṣaḍ anaśnatā
   tatʰaiva saptame bʰakte   bʰaktāni ṣaḍ anaśnatā /
Halfverse: c    aśvastana vidʰānena   hartavyaṃ hīnakarmaṇaḥ
   aśva-stana vidʰānena   hartavyaṃ hīna-karmaṇaḥ /
Halfverse: e    kʰalāt kṣetrāt tatʰāgārād   yato vāpy upapadyate
   kʰalāt kṣetrāt tatʰā_āgārād   yato vā_apy upapadyate /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    ākʰyātavyaṃ nr̥pasyaitat   pr̥ccʰato 'pr̥ccʰato 'pi vā
   ākʰyātavyaṃ nr̥pasya_etat   pr̥ccʰato_apr̥ccʰato_api vā /
Halfverse: c    na tasmai dʰārayed daṇḍaṃ   rājā dʰarmeṇa dʰarmavit
   na tasmai dʰārayed daṇḍaṃ   rājā dʰarmeṇa dʰarmavit /12/

Verse: 13 
Halfverse: a    kṣatriyasya hi bāliśyād   brāhmaṇaḥ kliśyate kṣudʰā
   kṣatriyasya hi bāliśyād   brāhmaṇaḥ kliśyate kṣudʰā /
Halfverse: c    śrutaśīle samājñāya   vr̥ttim asya prakalpayet
   śruta-śīle samājñāya   vr̥ttim asya prakalpayet /
Halfverse: e    atʰainaṃ parirakṣeta   pitā putram ivaurasam
   atʰa_enaṃ parirakṣeta   pitā putram iva_aurasam /13/

Verse: 14 
Halfverse: a    iṣṭiṃ vaiśvānarīṃ nityaṃ   nirvaped abda paryaye
   iṣṭiṃ vaiśvānarīṃ nityaṃ   nirvaped abda paryaye /
Halfverse: c    avikalpaḥ purā dʰarmo   dʰarmavādais tu kevalam
   avikalpaḥ purā dʰarmo   dʰarma-vādais tu kevalam /14/

Verse: 15 
Halfverse: a    viśvais tu devaiḥ sādʰyaiś ca   brāhmaṇaiś ca maharṣibʰiḥ
   viśvais tu devaiḥ sādʰyaiś ca   brāhmaṇaiś ca maharṣibʰiḥ /
Halfverse: c    āpatsu maraṇād bʰītair   liṅgapratinidʰiḥ kr̥taḥ
   āpatsu maraṇād bʰītair   liṅga-pratinidʰiḥ kr̥taḥ /15/

Verse: 16 
Halfverse: a    prabʰuḥ pratʰamakalpasya   yo 'nukalpena vartate
   prabʰuḥ pratʰama-kalpasya   yo_anukalpena vartate /
Halfverse: c    na sāmparāyikaṃ tasya   durmater vidyate pʰalam
   na sāmparāyikaṃ tasya   durmater vidyate pʰalam /16/

Verse: 17 
Halfverse: a    na brāhmaṇān vedayeta   kaś cid rājani mānavaḥ
   na brāhmaṇān vedayeta   kaścid rājani mānavaḥ /
Halfverse: c    avīryo vedanād vidyāt   suvīryo vīryavattaram
   avīryo vedanād vidyāt   suvīryo vīryavattaram /17/

Verse: 18 
Halfverse: a    tasmād rājñā sadā tejo   duḥsahaṃ brahmavādinām
   tasmād rājñā sadā tejo   duḥsahaṃ brahma-vādinām /
Halfverse: c    mantā śāstā vidʰātā ca   brāhmaṇo deva ucyate
   mantā śāstā vidʰātā ca   brāhmaṇo deva\ ucyate /
Halfverse: e    tasmin nākuśalaṃ brūyān   na śuktām īrayed giram
   tasmin na_akuśalaṃ brūyān   na śuktām īrayed giram /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    kṣatriyo bāhuvīryeṇa   taraty āpadam ātmanaḥ
   kṣatriyo bāhu-vīryeṇa   taraty āpadam ātmanaḥ /
Halfverse: c    dʰanena vaiśyaḥ śūdraś ca   mantrair homaiś ca vai dvijaḥ
   dʰanena vaiśyaḥ śūdraś ca   mantrair homaiś ca vai dvijaḥ /19/

Verse: 20 
Halfverse: a    na vai kanyā na yuvatir   nāmantro na ca bāliśaḥ
   na vai kanyā na yuvatir   na_amantro na ca bāliśaḥ /
Halfverse: c    pariveṣṭāgnihotrasya   bʰaven nāsaṃskr̥tas tatʰā
   pariveṣṭā_agni-hotrasya   bʰaven na_asaṃskr̥tas tatʰā /
Halfverse: e    narake nipatanty ete   juhvānāḥ sa ca yasya tat
   narake nipatanty ete   juhvānāḥ sa ca yasya tat /20/

Verse: 21 
Halfverse: a    prājāpatyam adattvāśvam   agnyādʰeyasya dakṣiṇām
   prājāpatyam adattvā_aśvam   agnyādʰeyasya dakṣiṇām /
Halfverse: c    anāhitāgnir iti sa   procyate dʰarmadarśibʰiḥ
   anāhita_agnir iti sa   procyate dʰarma-darśibʰiḥ /21/

Verse: 22 
Halfverse: a    puṇyāny anyāni kurvīta   śraddadʰāno jitendriyaḥ
   puṇyāny anyāni kurvīta   śraddadʰāno jita_indriyaḥ /
Halfverse: c    anāpta dakṣiṇair yajñair   na yajeta katʰaṃ cana
   anāpta dakṣiṇair yajñair   na yajeta katʰaṃcana /22/

Verse: 23 
Halfverse: a    prajāḥ paśūṃś ca svargaṃ ca   hanti yajño hy adakṣiṇaḥ
   prajāḥ paśūṃś ca svargaṃ ca   hanti yajño hy adakṣiṇaḥ /
Halfverse: c    indriyāṇi yaśaḥ kīrtim   āyuś cāsyopakr̥ntati
   indriyāṇi yaśaḥ kīrtim   āyuś ca_asya_upakr̥ntati /23/

Verse: 24 
Halfverse: a    udakyā hy āsate ye ca   ye ca ke cid anagnayaḥ
   udakyā hy āsate ye ca   ye ca kecid anagnayaḥ /
Halfverse: c    kulaṃ cāśrotriyaṃ yeṣāṃ   sarve te śūdra dʰarmiṇaḥ
   kulaṃ ca_aśrotriyaṃ yeṣāṃ   sarve te śūdra dʰarmiṇaḥ /24/

Verse: 25 
Halfverse: a    udapānodake grāme   brāhmaṇo vr̥ṣalī patiḥ
   uda-pāna_udake grāme   brāhmaṇo vr̥ṣalī patiḥ /
Halfverse: c    uṣitvā dvādaśa samāḥ   śūdra karmeha gaccʰati
   uṣitvā dvādaśa samāḥ   śūdra karma_iha gaccʰati /25/

Verse: 26 
Halfverse: a    anaryāṃ śayane bibʰrad   ujjʰan bibʰrac ca yo dvijām
   anaryāṃ śayane bibʰrad   ujjʰan bibʰrac ca yo dvijām /
Halfverse: c    abrāhmaṇo manyamānas   tr̥ṇeṣv āsīta pr̥ṣṭʰataḥ
   abrāhmaṇo manyamānas   tr̥ṇeṣv āsīta pr̥ṣṭʰataḥ /
Halfverse: e    tatʰā sa śudʰyate rājañ   śr̥ṇu cātra vaco mama
   tatʰā sa śudʰyate rājan   śr̥ṇu ca_atra vaco mama /26/


Verse: 27 
Halfverse: a    yad ekarātreṇa karoti pāpaṃ; kr̥ṣṇaṃ varṇaṃ brāhmaṇaḥ sevamānaḥ
   yad eka-rātreṇa karoti pāpaṃ   kr̥ṣṇaṃ varṇaṃ brāhmaṇaḥ sevamānaḥ /
Halfverse: c    stʰānāsanābʰyāṃ vicaran vratī saṃs; tribʰir varṣaiḥ śamayed ātmapāpam
   stʰāna_āsanābʰyāṃ vicaran vratī saṃs   tribʰir varṣaiḥ śamayed ātma-pāpam /27/

Verse: 28 
Halfverse: a    na narma yuktaṃ vacanaṃ hinasti; na strīṣu rājan na vivāha kāle
   na narma yuktaṃ vacanaṃ hinasti   na strīṣu rājan na vivāha kāle /
Halfverse: c    na gurvartʰe nātmano jīvitārtʰe; pañcānr̥tāny āhur apātakāni
   na gurv-artʰe na_ātmano jīvita_artʰe   pañca_anr̥tāny āhur apātakāni /28/


Verse: 29 
Halfverse: a    śraddadʰānaḥ śubʰāṃ vidyāṃ   hīnād api samācaret
   śraddadʰānaḥ śubʰāṃ vidyāṃ   hīnād api samācaret /
Halfverse: c    suvarṇam api cāmedʰyād   ādadīteti dʰāraṇā
   suvarṇam api ca_amedʰyād   ādadīta_iti dʰāraṇā /29/

Verse: 30 
Halfverse: a    strīratnaṃ duṣkulāc cāpi   viṣād apy amr̥taṃ pibet
   strī-ratnaṃ duṣkulāc ca_api   viṣād apy amr̥taṃ pibet /
Halfverse: c    aduṣṭā hi striyo ratnam   āpa ity eva dʰarmataḥ
   aduṣṭā hi striyo ratnam   āpa\ ity eva dʰarmataḥ /30/

Verse: 31 
Halfverse: a    gobrāhmaṇa hitārtʰaṃ ca   varṇānāṃ saṃkareṣu ca
   go-brāhmaṇa hita_artʰaṃ ca   varṇānāṃ saṃkareṣu ca /
Halfverse: c    gr̥hṇīyāt tu dʰanur vaiśyaḥ   paritrāṇāya cātmanaḥ
   gr̥hṇīyāt tu dʰanur vaiśyaḥ   paritrāṇāya ca_ātmanaḥ /31/

Verse: 32 
Halfverse: a    surā pānaṃ brahmahatyā   guru talpam atʰāpi vā
   surā pānaṃ brahmahatyā   guru talpam atʰa_api vā /
Halfverse: c    anirdeśyāni manyante   prāṇāntānīti dʰāraṇā
   anirdeśyāni manyante   prāṇa_antāni_iti dʰāraṇā /32/

Verse: 33 
Halfverse: a    suvarṇaharaṇaṃ stainyaṃ   viprā saṅgaś ca pātakam
   suvarṇa-haraṇaṃ stainyaṃ   viprā saṅgaś ca pātakam /
Halfverse: c    viharan madya pānaṃ cāpy   agamyā gamanaṃ tatʰā
   viharan madya pānaṃ ca_apy   agamyā gamanaṃ tatʰā /33/

Verse: 34 
Halfverse: a    patitaiḥ saṃprayogāc ca   brāhmaṇair yonitas tatʰā
   patitaiḥ saṃprayogāc ca   brāhmaṇair yonitas tatʰā /
Halfverse: c    acireṇa mahārāja   tādr̥śo vai bʰavaty uta
   acireṇa mahā-rāja   tādr̥śo vai bʰavaty uta /34/

Verse: 35 
Halfverse: a    saṃvatsareṇa patati   patitena sahācaran
   saṃvatsareṇa patati   patitena saha_ācaran /
Halfverse: c    yājana dʰyāpanād yaunān   na tu yānāsanāśanāt
   yājana dʰyāpanād yaunān   na tu yāna_āsana_aśanāt /35/

Verse: 36 
Halfverse: a    etāni ca tato 'nyāni   nirdeśyānīti dʰāraṇā
   etāni ca tato_anyāni   nirdeśyāni_iti dʰāraṇā /
Halfverse: c    nirdeśyakena vidʰinā   kālenāvyasanī bʰavet
   nirdeśyakena vidʰinā   kālena_avyasanī bʰavet /36/

Verse: 37 
Halfverse: a    annaṃ tiryaṅ na hotavyaṃ   pretakarmaṇy apātite
   annaṃ tiryaṅ na hotavyaṃ   preta-karmaṇy apātite /
Halfverse: c    triṣu tv eteṣu pūrveṣu   na kurvīta vicāraṇām
   triṣu tv eteṣu pūrveṣu   na kurvīta vicāraṇām /37/

Verse: 38 
Halfverse: a    amātyān vā gurūn vāpi   jahyād dʰarmeṇa dʰārmikaḥ
   amātyān vā gurūn vā_api   jahyād dʰarmeṇa dʰārmikaḥ /
Halfverse: c    prāyaścittam akurvāṇair   naitair arhati saṃvidam
   prāyaścittam akurvāṇair   na_etair arhati saṃvidam /38/

Verse: 39 
Halfverse: a    adʰarmakārī dʰarmeṇa   tapasā hanti kilbiṣam
   adʰarma-kārī dʰarmeṇa   tapasā hanti kilbiṣam /
Halfverse: c    bruvan stena iti stenaṃ   tāvat prāpnoti kilbiṣam
   bruvan stena\ iti stenaṃ   tāvat prāpnoti kilbiṣam /
Halfverse: e    astenaṃ stena ity uktvā   dviguṇaṃ pāpam āpnuyāt
   astenaṃ stena\ ity uktvā   dvi-guṇaṃ pāpam āpnuyāt /39/

Verse: 40 
Halfverse: a    tribʰāgaṃ brahmahatyāyāḥ   kanyā prāpnoti duṣyatī
   tri-bʰāgaṃ brahma-hatyāyāḥ   kanyā prāpnoti duṣyatī /
Halfverse: c    yas tu dūṣayitā tasyāḥ   śeṣaṃ prāpnoti kilbiṣam
   yas tu dūṣayitā tasyāḥ   śeṣaṃ prāpnoti kilbiṣam /40/

Verse: 41 
Halfverse: a    brāhmaṇāyāvagūryeha   spr̥ṣṭvā gurutaraṃ bʰavet
   brāhmaṇāya_avagūrya_iha   spr̥ṣṭvā gurutaraṃ bʰavet /
Halfverse: c    varṣāṇāṃ hi śataṃ pāpaḥ   pratiṣṭʰāṃ nādʰigaccʰati
   varṣāṇāṃ hi śataṃ pāpaḥ   pratiṣṭʰāṃ na_adʰigaccʰati /41/

Verse: 42 
Halfverse: a    sahasraṃ tv eva varṣāṇāṃ   nipātya narake vaset
   sahasraṃ tv eva varṣāṇāṃ   nipātya narake vaset /
Halfverse: c    tasmān naivāvagūryād dʰi   naiva jātu nipātayet
   tasmān na_eva_avagūryādd^hi   na_eva jātu nipātayet /42/

Verse: 43 
Halfverse: a    śoṇitaṃ yāvataḥ pāṃsūn   saṃgr̥hṇīyād dvija kṣatāt
   śoṇitaṃ yāvataḥ pāṃsūn   saṃgr̥hṇīyād dvija kṣatāt /
Halfverse: c    tāvatīḥ sa sabʰā rājan   narake parivartate
   tāvatīḥ sa sabʰā rājan   narake parivartate /43/

Verse: 44 
Halfverse: a    bʰrūṇahāhavamadʰye tu   śudʰyate śastrapātitaḥ
   bʰrūṇahā_āhava-madʰye tu   śudʰyate śastra-pātitaḥ /
Halfverse: c    ātmānaṃ juhuyād vahnau   samiddʰe tena śudʰyati
   ātmānaṃ juhuyād vahnau   samiddʰe tena śudʰyati /44/

Verse: 45 
Halfverse: a    surāpo vāruṇīm uṣṇāṃ   pītvā pāpād vimucyate
   surāpo vāruṇīm uṣṇāṃ   pītvā pāpād vimucyate /
Halfverse: c    tayā sa kāye nirdagdʰe   mr̥tyunā pretya śudʰyati
   tayā sa kāye nirdagdʰe   mr̥tyunā pretya śudʰyati /
Halfverse: e    lokāṃś ca labʰate vipro   nānyatʰā labʰate hi saḥ
   lokāṃś ca labʰate vipro   na_anyatʰā labʰate hi saḥ /45/

Verse: 46 
Halfverse: a    guru talpam adʰiṣṭʰāya   durātmā pāpacetanaḥ
   guru talpam adʰiṣṭʰāya   durātmā pāpa-cetanaḥ /
Halfverse: c    sūrmīṃ jvalantīm āśliṣya   mr̥tyunā sa viśudʰyati
   sūrmīṃ jvalantīm āśliṣya   mr̥tyunā sa viśudʰyati /46/

Verse: 47 
Halfverse: a    atʰa vā śiśnavr̥ṣaṇāv   ādāyāñjalinā svayam {!}
   atʰa vā śiśna-vr̥ṣaṇāv   ādāya_añjalinā svayam / {!}
Halfverse: c    nairr̥tīṃ diśam āstʰāya   nipatet sa tv ajihmagaḥ
   nairr̥tīṃ diśam āstʰāya   nipatet sa tv ajihmagaḥ /47/

Verse: 48 
Halfverse: a    brāhmaṇārtʰe 'pi vā prāṇān   saṃtyajet tena śudʰyati
   brāhmaṇa_artʰe_api vā prāṇān   saṃtyajet tena śudʰyati /
Halfverse: c    aśvamedʰena vāpīṣṭvā   gomedʰenāpi vā punaḥ
   aśva-medʰena vā_api_iṣṭvā   go-medʰena_api vā punaḥ /
Halfverse: e    agniṣṭomena vā samyag   iha pretya ca pūyate
   agniṣṭomena vā samyag   iha pretya ca pūyate /48/

Verse: 49 
Halfverse: a    tatʰaiva dvādaśa samāḥ   kapālī brahmahā bʰavet
   tatʰaiva dvādaśa samāḥ   kapālī brahmahā bʰavet /
Halfverse: c    brahma cāri cared bʰaikṣaṃ   svakarmodāharan muniḥ
   brahma cāri cared bʰaikṣaṃ   sva-karma_udāharan muniḥ /49/

Verse: 50 
Halfverse: a    evaṃ vā tapasā yukto   brahmahā savanī bʰavet
   evaṃ vā tapasā yukto   brahmahā savanī bʰavet /
Halfverse: c    evaṃ vā garbʰam ajñātā   cātreyīṃ yo 'bʰigaccʰati
   evaṃ vā garbʰam ajñātā   ca_ātreyīṃ yo_abʰigaccʰati /
Halfverse: e    dviguṇā brahmahatyā vay   ātreyī vyasane bʰavet
   dvi-guṇā brahma-hatyā vay   ātreyī vyasane bʰavet /50/

Verse: 51 
Halfverse: a    surāpo niyatāhāro   brahma cārī kṣamā caraḥ
   surāpo niyata_āhāro   brahma cārī kṣamā caraḥ /
Halfverse: c    ūrdʰvaṃ tribʰyo 'tʰa varṣebʰyo   jayetāgniṣṭutā param
   ūrdʰvaṃ tribʰyo_atʰa varṣebʰyo   jayeta_agni-ṣṭutā param /
Halfverse: e    r̥ṣabʰaika sahasraṃ gā   dattvā śubʰam avāpnuyāt
   r̥ṣabʰa_eka sahasraṃ gā   dattvā śubʰam avāpnuyāt /51/

Verse: 52 
Halfverse: a    vaiśyaṃ hatvā tu varṣe dve   r̥ṣabʰaika śatāś ca gāḥ
   vaiśyaṃ hatvā tu varṣe dve r̥ṣabʰa_eka śatāś ca gāḥ /
Halfverse: c    śūdraṃ hatvābdam evaikam   r̥ṣabʰaikādaśāś ca gāḥ
   śūdraṃ hatvā_abdam eva_ekam   r̥ṣabʰa_ekādaśāś ca gāḥ /52/

Verse: 53 
Halfverse: a    śvabarbara kʰarān hatvā   śaudram eva vrataṃ caret
   śva-barbara kʰarān hatvā   śaudram eva vrataṃ caret /
Halfverse: c    mārjāracāṣa maṇḍūkān   kākaṃ bʰāsaṃ ca mūṣakam
   mārjāra-cāṣa maṇḍūkān   kākaṃ bʰāsaṃ ca mūṣakam /53/

Verse: 54 
Halfverse: a    uktaḥ paśusamo dʰarmo   rājan prāṇi nipātanāt {!}
   uktaḥ paśu-samo dʰarmo   rājan prāṇi nipātanāt / {!}
Halfverse: c    prāyaścittāny atʰānyāni   pravakṣyāmy anupūrvaśaḥ
   prāyaścittāny atʰa_anyāni   pravakṣyāmy anupūrvaśaḥ /54/

Verse: 55 
Halfverse: a    talpe cānyasya caurye ca   pr̥tʰak saṃvatsaraṃ caret
   talpe ca_anyasya caurye ca   pr̥tʰak saṃvatsaraṃ caret /
Halfverse: c    trīṇi śrotriya bʰāryāyāṃ   paradāre tu dve smr̥te
   trīṇi śrotriya bʰāryāyāṃ   para-dāre tu dve smr̥te /55/

Verse: 56 
Halfverse: a    kāle caturtʰe bʰuñjāno   brahma cārī vratī bʰavet
   kāle caturtʰe bʰuñjāno   brahma cārī vratī bʰavet /
Halfverse: c    stʰānāsanābʰyāṃ viharet   trir ahno 'bʰyuditād apaḥ
   stʰāna_āsanābʰyāṃ viharet   trir ahno_abʰyuditād apaḥ /
Halfverse: e    evam eva nirācānto   yaś cāgnīn apavidʰyati
   evam eva nirācānto   yaś ca_agnīn apavidʰyati /56/

Verse: 57 
Halfverse: a    tyajaty akāraṇe yaś ca   pitaraṃ mātaraṃ tatʰā
   tyajaty akāraṇe yaś ca   pitaraṃ mātaraṃ tatʰā /
Halfverse: c    patitaḥ syāt sa kauravya   tatʰā dʰarmeṣu niścayaḥ
   patitaḥ syāt sa kauravya   tatʰā dʰarmeṣu niścayaḥ /57/

Verse: 58 
Halfverse: a    grāsāccʰādanam atyartʰaṃ   dadyād iti nidarśanam
   grāsa_āccʰādanam atyartʰaṃ   dadyād iti nidarśanam /
Halfverse: c    bʰāryāyāṃ vyabʰicāriṇyāṃ   niruddʰāyāṃ viśeṣataḥ
   bʰāryāyāṃ vyabʰicāriṇyāṃ   niruddʰāyāṃ viśeṣataḥ /
Halfverse: e    yat puṃsāṃ paradāreṣu   tac caināṃ cārayed vratam
   yat puṃsāṃ para-dāreṣu   tac ca_enāṃ cārayed vratam /58/

Verse: 59 
Halfverse: a    śreyāṃsaṃ śayane hitvā   yā pāpīyāṃsam r̥ccʰati
   śreyāṃsaṃ śayane hitvā   yā pāpīyāṃsam r̥ccʰati /
Halfverse: c    śvabʰis tāṃ kʰādayed rājā   saṃstʰāne bahu saṃvr̥te
   śvabʰis tāṃ kʰādayed rājā   saṃstʰāne bahu saṃvr̥te /59/

Verse: 60 
Halfverse: a    pumāṃsaṃ bandʰayet prājñaḥ   śayane tapta āyase
   pumāṃsaṃ bandʰayet prājñaḥ   śayane tapta\ āyase /
Halfverse: c    apy ādadʰīta dārūṇi   tatra dahyeta pāpakr̥t
   apy ādadʰīta dārūṇi   tatra dahyeta pāpakr̥t /60/

Verse: 61 
Halfverse: a    eṣa daṇḍo mahārāja   strīṇāṃ bʰartr̥vyatikrame
   eṣa daṇḍo mahā-rāja   strīṇāṃ bʰartr̥-vyatikrame /
Halfverse: c    saṃvatsarābʰiśastasya   duṣṭasya dviguṇo bʰavet
   saṃvatsara_abʰiśastasya   duṣṭasya dvi-guṇo bʰavet /61/

Verse: 62 
Halfverse: a    dve tasya trīṇi varṣāṇi   catvāri saha sevinaḥ
   dve tasya trīṇi varṣāṇi   catvāri saha sevinaḥ /
Halfverse: c    kucaraḥ pañcavarṣāṇi   cared bʰaikṣaṃ munivrataḥ
   kucaraḥ pañca-varṣāṇi   cared bʰaikṣaṃ muni-vrataḥ /62/

Verse: 63 
Halfverse: a    parivittiḥ parivettā   yayā ca parividyate
   parivittiḥ parivettā   yayā ca parividyate /
Halfverse: c    pāṇigrāhaś ca dʰarmeṇa   sarve te patitāḥ smr̥tāḥ
   pāṇi-grāhaś ca dʰarmeṇa   sarve te patitāḥ smr̥tāḥ /63/

Verse: 64 
Halfverse: a    careyuḥ sarva evaite   vīrahā yad vrataṃ caret
   careyuḥ sarva\ eva_ete   vīrahā yad vrataṃ caret /
Halfverse: c    cāndrāyaṇaṃ caren māsaṃ   kr̥ccʰraṃ vā pāpaśuddʰaye
   cāndrāyaṇaṃ caren māsaṃ   kr̥ccʰraṃ vā pāpa-śuddʰaye /64/

Verse: 65 
Halfverse: a    parivettā prayaccʰeta   parivittāya tāṃ snuṣām
   parivettā prayaccʰeta   parivittāya tāṃ snuṣām /
Halfverse: c    jyeṣṭʰena tv abʰyanujñāto   yavīyān pratyanantaram
   jyeṣṭʰena tv abʰyanujñāto   yavīyān pratyanantaram /
Halfverse: e    enaso mokṣam āpnoti   sā ca tau caiva dʰarmataḥ
   enaso mokṣam āpnoti   sā ca tau caiva dʰarmataḥ /65/

Verse: 66 
Halfverse: a    amānuṣīṣu govarjam   anāvr̥ṣṭir na duṣyati
   amānuṣīṣu go-varjam   anāvr̥ṣṭir na duṣyati /
Halfverse: c    adʰiṣṭʰātāram attāraṃ   paśūnāṃ puruṣaṃ viduḥ
   adʰiṣṭʰātāram attāraṃ   paśūnāṃ puruṣaṃ viduḥ /66/

Verse: 67 
Halfverse: a    paridʰāyordʰva vālaṃ tu   pātram ādāya mr̥nmayam {!}
   paridʰāya_ūrdʰva vālaṃ tu   pātram ādāya mr̥nmayam / {!}
Halfverse: c    caret sapta gr̥hān bʰaikṣaṃ   svakarma parikīrtayan
   caret sapta gr̥hān bʰaikṣaṃ   sva-karma parikīrtayan /67/

Verse: 68 
Halfverse: a    tatraiva labdʰabʰojī syād   dvādaśāhāt sa śudʰyati
   tatra_eva labdʰa-bʰojī syād   dvādaśa_ahāt sa śudʰyati /
Halfverse: c    caret saṃvatsaraṃ cāpi   tad vrataṃ yan nirākr̥ti
   caret saṃvatsaraṃ ca_api   tad vrataṃ yan nirākr̥ti /68/

Verse: 69 
Halfverse: a    bʰavet tu mānuṣeṣv evaṃ   prāyaścittam anuttamam
   bʰavet tu mānuṣeṣv evaṃ   prāyaścittam anuttamam /
Halfverse: c    dānaṃ vādāna sakteṣu   sarvam eva prakalpayet
   dānaṃ vā_adāna sakteṣu   sarvam eva prakalpayet /
Halfverse: e    anāstikeṣu gomātraṃ   prāṇam ekaṃ pracakṣate
   anāstikeṣu go-mātraṃ   prāṇam ekaṃ pracakṣate /69/

Verse: 70 
Halfverse: a    śvavarāha manuṣyāṇāṃ   kukkuṭasya kʰarasya ca
   śva-varāha manuṣyāṇāṃ   kukkuṭasya kʰarasya ca /
Halfverse: c    māṃsaṃ mūtra purīṣaṃ ca   prāśya saṃskāram arhati
   māṃsaṃ mūtra purīṣaṃ ca   prāśya saṃskāram arhati /70/

Verse: 71 
Halfverse: a    brāhmaṇasya surāpasya   gandʰam āgʰrāya somapaḥ
   brāhmaṇasya surāpasya   gandʰam āgʰrāya somapaḥ /
Halfverse: c    apas tryahaṃ pibed uṣṇās   tryaham uṣṇaṃ payaḥ pibet
   apas tryahaṃ pibed uṣṇās   tryaham uṣṇaṃ payaḥ pibet /
Halfverse: e    tryaham uṣṇaṃ gʰr̥taṃ pītvā   vāyubʰakṣo bʰavet tryaham
   tryaham uṣṇaṃ gʰr̥taṃ pītvā   vāyu-bʰakṣo bʰavet tryaham /71/

Verse: 72 
Halfverse: a    evam etat samuddiṣṭaṃ   prāyaścittaṃ sanātanam
   evam etat samuddiṣṭaṃ   prāyaścittaṃ sanātanam /
Halfverse: c    brāhmaṇasya viśeṣeṇa   tattvajñānena jāyate
   brāhmaṇasya viśeṣeṇa   tattva-jñānena jāyate /72/ {E}72


Next part


This text is part of the TITUS edition of Mahabharata.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.