TITUS
Mahabharata
Part No. 1498
Previous part

Chapter: 170 
Adhyāya 170


Verse: 1  {Yudʰiṣṭʰira uvāca}
Halfverse: a    dʰanino vādʰanā ye ca   vartayanti svatantriṇaḥ
   dʰanino vā_adʰanā ye ca   vartayanti sva-tantriṇaḥ /
Halfverse: c    sukʰaduḥkʰāgamas teṣāṃ   kaḥ katʰaṃ vā pitāmaha
   sukʰa-duḥkʰa_āgamas teṣāṃ   kaḥ katʰaṃ vā pitāmaha /1/

Verse: 2  {Bʰīṣma uvāca}
Halfverse: a    atrāpy udāharantīmam   itihāsaṃ purātanam
   atra_apy udāharanti_imam   itihāsaṃ purātanam /
Halfverse: c    śamyākena vimuktena   gītaṃ śānti gatena ha
   śamyākena vimuktena   gītaṃ śānti gatena ha /2/

Verse: 3 
Halfverse: a    abravīn māṃ purā kaś cid   brāhmaṇas tyāgam āstʰitaḥ
   abravīt māṃ purā kaścid   brāhmaṇas tyāgam āstʰitaḥ /
Halfverse: c    kliśyamānaḥ kudāreṇa   kucailena bubʰukṣayā
   kliśyamānaḥ kudāreṇa   kucailena bubʰukṣayā /3/

Verse: 4 
Halfverse: a    utpannam iha loke vai   janmaprabʰr̥ti mānavam
   utpannam iha loke vai   janma-prabʰr̥ti mānavam /
Halfverse: c    vividʰāny upavartante   duḥkʰāni ca sukʰāni ca
   vividʰāny upavartante   duḥkʰāni ca sukʰāni ca /4/

Verse: 5 
Halfverse: a    tayor ekatare mārge   yady enam abʰisaṃnayet
   tayor ekatare mārge   yady enam abʰisaṃnayet /
Halfverse: c    na sukʰaṃ prāpya saṃhr̥ṣyen   na duḥkʰaṃ prāpya saṃjvaret
   na sukʰaṃ prāpya saṃhr̥ṣyet   na duḥkʰaṃ prāpya saṃjvaret /5/

Verse: 6 
Halfverse: a    na vai carasi yac cʰreya   ātmano vā yad īhase
   na vai carasi yat śreya ātmano vā yad īhase /
Halfverse: c    akāmātmāpi hi sadā   dʰuram udyamya caiva hi
   akāma_ātmā_api hi sadā   dʰuram udyamya caiva hi /6/

Verse: 7 
Halfverse: a    akiṃcanaḥ paripatan   sukʰam āsvādayiṣyasi
   akiṃcanaḥ paripatan   sukʰam āsvādayiṣyasi /
Halfverse: c    akiṃcanaḥ sukʰaṃ śete   samuttiṣṭʰati caiva hi
   akiṃcanaḥ sukʰaṃ śete   samuttiṣṭʰati caiva hi /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    ākiṃcanyaṃ sukʰaṃ loke   patʰyaṃ śivam anāmayam
   ākiṃcanyaṃ sukʰaṃ loke   patʰyaṃ śivam anāmayam /
Halfverse: c    anamitram atʰo hy etad   durlabʰaṃ sulabʰaṃ satām
   anamitram atʰo hy etad   durlabʰaṃ sulabʰaṃ satām /8/

Verse: 9 
Halfverse: a    akiṃcanasya śuddʰasya   upapannasya sarvaśaḥ
   akiṃcanasya śuddʰasya upapannasya sarvaśaḥ /
Halfverse: c    avekṣamāṇas trīm̐l lokān   na tulyam upalakṣaye
   avekṣamāṇas trīm̐l lokān   na tulyam upalakṣaye /9/

Verse: 10 
Halfverse: a    ākiṃcanyaṃ ca rājyaṃ ca   tulayā samatolayam
   ākiṃcanyaṃ ca rājyaṃ ca   tulayā samatolayam /
Halfverse: c    atyaricyata dāridryaṃ   rājyād api guṇādʰikam
   atyaricyata dāridryaṃ   rājyād api guṇa_adʰikam /10/

Verse: 11 
Halfverse: a    ākiṃcanye ca rājye ca   viśeṣaḥ sumahān ayam
   ākiṃcanye ca rājye ca   viśeṣaḥ sumahān ayam /
Halfverse: c    nityodvigno hi dʰanavān   mr̥tyor āsya gato yatʰā
   nitya_udvigno hi dʰanavān   mr̥tyor āsya gato yatʰā /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    naivāsyāgnir na cādityo   na mr̥tyur na ca dasyavaḥ
   na_eva_asya_agnir na ca_ādityo   na mr̥tyur na ca dasyavaḥ /
Halfverse: c    prabʰavanti dʰanajyāni   nirmuktasya nirāśiṣaḥ {!}
   prabʰavanti dʰana-jyāni   nirmuktasya nirāśiṣaḥ /12/ {!}

Verse: 13 
Halfverse: a    taṃ vai sadā kāmacaram   anupastīrṇa śāyinam
   taṃ vai sadā kāma-caram   anupastīrṇa śāyinam /
Halfverse: c    bāhūpadʰānaṃ śāmyantaṃ   praśaṃsanti divaukasaḥ
   bāhu_upadʰānaṃ śāmyantaṃ   praśaṃsanti diva_okasaḥ /13/

Verse: 14 
Halfverse: a    dʰanavān krodʰalobʰābʰyām   āviṣṭo naṣṭa cetanaḥ {!}
   dʰanavān krodʰa-lobʰābʰyām   āviṣṭo naṣṭa cetanaḥ / {!}
Halfverse: c    tiryag īkṣaḥ śuṣkamukʰaḥ   pāpako bʰrukutīmukʰaḥ {!}
   tiryag īkṣaḥ śuṣka-mukʰaḥ   pāpako bʰrukutī-mukʰaḥ /14/ {!}

Verse: 15 
Halfverse: a    nirdaśaṃś cādʰarauṣṭʰaṃ ca   kruddʰo dāruṇabʰāṣitā {!}
   nirdaśaṃś ca_adʰara_oṣṭʰaṃ ca   kruddʰo dāruṇa-bʰāṣitā / {!}
Halfverse: c    kas tam iccʰet paridraṣṭuṃ   dātum iccʰati cen mahīm
   kas tam iccʰet paridraṣṭuṃ   dātum iccʰati cet mahīm /15/

Verse: 16 
Halfverse: a    śriyā hy abʰīsknaṃ saṃvāso   mohayaty avicakṣaṇam
   śriyā hy abʰīsknaṃ saṃvāso   mohayaty avicakṣaṇam /
Halfverse: c    sā tasya cittaṃ harati   śāradābʰram ivānilaḥ
   sā tasya cittaṃ harati   śārada_abʰram iva_anilaḥ /16/

Verse: 17 
Halfverse: a    atʰainaṃ rūpamānaś ca   dʰanamānaś ca vindati
   atʰa_enaṃ rūpa-mānaś ca   dʰana-mānaś ca vindati /
Halfverse: c    abʰijāto 'smi siddʰo 'smi   nāsmi kevalamānuṣaḥ
   abʰijāto_asmi siddʰo_asmi   na_asmi kevala-mānuṣaḥ /
Halfverse: e    ity ebʰiḥ kāraṇais tasya   tribʰir cittaṃ prasicyate
   ity ebʰiḥ kāraṇais tasya   tribʰir cittaṃ prasicyate /17/

Verse: 18 
Halfverse: a    sa prasikta mano bʰogān   visr̥jya pitr̥saṃcitān
   sa prasikta mano bʰogān   visr̥jya pitr̥-saṃcitān /
Halfverse: c    parikṣīṇaḥ parasvānām   ādānaṃ sādʰu manyate
   parikṣīṇaḥ para-svānām   ādānaṃ sādʰu manyate /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    tam atikrānta maryādam   ādadānaṃ tatas tataḥ
   tam atikrānta maryādam   ādadānaṃ tatas tataḥ /
Halfverse: c    pratiṣedʰanti rājāno   lubdʰā mr̥gam iveṣubʰiḥ {!}
   pratiṣedʰanti rājāno   lubdʰā mr̥gam iva_iṣubʰiḥ /19/ {!}

Verse: 20 
Halfverse: a    evam etāni duḥkʰāni   tāni tānīha mānavam
   evam etāni duḥkʰāni   tāni tāni_iha mānavam /
Halfverse: c    vividʰāny upavartante   gātrasaṃsparśajāni ca
   vividʰāny upavartante   gātra-saṃsparśajāni ca /20/

Verse: 21 
Halfverse: a    teṣāṃ paramaduḥkʰānāṃ   buddʰyā bʰaiṣajyam ācaret {!}
   teṣāṃ parama-duḥkʰānāṃ   buddʰyā bʰaiṣajyam ācaret / {!}
Halfverse: c    lokadʰarmaṃ samājñāya   dʰruvāṇām adʰruvaiḥ saha
   loka-dʰarmaṃ samājñāya   dʰruvāṇām adʰruvaiḥ saha /21/

Verse: 22 
Halfverse: a    nātyaktvā sukʰam āpnoti   nātyaktvā vindate param
   na_atyaktvā sukʰam āpnoti   na_atyaktvā vindate param /
Halfverse: c    nātyaktvā cābʰayaḥ śete   tyaktvā sarvaṃ sukʰī bʰava
   na_atyaktvā ca_abʰayaḥ śete   tyaktvā sarvaṃ sukʰī bʰava /22/

Verse: 23 
Halfverse: a    ity etad dʰāstinapure   brāhmaṇenopavarṇitam
   ity etad hāstinapure    rāhmaṇena_upavarṇitaṃm/
Halfverse: c    śamyākena purā mahyaṃ   tasmāt tyāgaḥ paro mataḥ
   śamyākena purā mahyaṃ   tasmāt tyāgaḥ paro mataḥ /23/ (E)23


Next part


This text is part of the TITUS edition of Mahabharata.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.