TITUS
Mahabharata
Part No. 1855
Previous part

Chapter: 20 
Adhyāya 20


Verse: 1  {Vāsudeva uvāca}
Halfverse: a    atrāpy udāharantīmam   itihāsaṃ purātanam
   atra_apy udāharanti_imam   itihāsaṃ purātanam /
Halfverse: c    dampatyoḥ pārtʰa saṃvādam   abʰayaṃ nāma nāmataḥ
   dampatyoḥ pārtʰa saṃvādam   abʰayaṃ nāma nāmataḥ /1/

Verse: 2 
Halfverse: a    brāhmaṇī brāhmaṇaṃ kaṃ cij   jñānavijñānapāragam
   brāhmaṇī brāhmaṇaṃ kaṃcij   jñāna-vijñāna-pāragam /
Halfverse: c    dr̥ṣṭvā vivikta āsīnaṃ   bʰāryā bʰartāram abravīt
   dr̥ṣṭvā vivikta\ āsīnaṃ   bʰāryā bʰartāram abravīt /2/ ՙ

Verse: 3 
Halfverse: a    kaṃ nu lokaṃ gamiṣyāmi   tvām ahaṃ patim āśritā
   kaṃ nu lokaṃ gamiṣyāmi   tvām ahaṃ patim āśritā /
Halfverse: c    nyastakarmāṇam āsīnaṃ   kīnāśam avicakṣaṇam
   nyasta-karmāṇam āsīnaṃ   kīnāśam avicakṣaṇam /3/

Verse: 4 
Halfverse: a    bʰāryāḥ patikr̥tām̐l lokān   āpnuvantīti naḥ śrutam
   bʰāryāḥ pati-kr̥tām̐l lokān   āpnuvanti_iti naḥ śrutam /
Halfverse: c    tvām ahaṃ patim āsādya   kāṃ gamiṣyāmi vai gatim
   tvām ahaṃ patim āsādya   kāṃ gamiṣyāmi vai gatim /4/

Verse: 5 
Halfverse: a    evam uktaḥ sa śāntātmā   tām uvāca hasann iva
   evam uktaḥ sa śānta_ātmā   tām uvāca hasann iva /
Halfverse: c    subʰage nābʰyasūyāmi   vākyasyāsya tavānagʰe
   subʰage na_abʰyasūyāmi   vākyasya_asya tava_anagʰe /5/

Verse: 6 
Halfverse: a    grāhyaṃ dr̥śyaṃ ca śrāvyaṃ ca   yad idaṃ karma vidyate
   grāhyaṃ dr̥śyaṃ ca śrāvyaṃ ca   yad idaṃ karma vidyate /
Halfverse: c    etad eva vyavasyanti   karma karmeti karmiṇaḥ
   etad eva vyavasyanti   karma karma_iti karmiṇaḥ /6/

Verse: 7 
Halfverse: a    moham eva niyaccʰanti   karmaṇā jñānavarjitāḥ
   moham eva niyaccʰanti   karmaṇā jñāna-varjitāḥ /
Halfverse: c    naiṣkarmyaṃ na ca loke 'smin   maurtam ity upalabʰyate
   naiṣkarmyaṃ na ca loke_asmin   maurtam ity upalabʰyate /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    karmaṇā manasā vācā   śubʰaṃ vā yadi vāśubʰam
   karmaṇā manasā vācā   śubʰaṃ vā yadi vā_aśubʰam /
Halfverse: c    janmādi mūrti bʰedānāṃ   karma bʰūteṣu vartate
   janma_ādi mūrti bʰedānāṃ   karma bʰūteṣu vartate /8/

Verse: 9 
Halfverse: a    rakṣobʰir vadʰyamāneṣu   dr̥śyadravyeṣu karmasu
   rakṣobʰir vadʰyamāneṣu   dr̥śya-dravyeṣu karmasu /
Halfverse: c    ātmastʰam ātmanā tena   dr̥ṣṭam āyatanaṃ mayā
   ātmastʰam ātmanā tena   dr̥ṣṭam āyatanaṃ mayā /9/

Verse: 10 
Halfverse: a    yatra tad brahma nirdvaṃdvaṃ   yatra somaḥ sahāgninā
   yatra tad brahma nirdvaṃdvaṃ   yatra somaḥ saha_agninā /
Halfverse: c    vyavāyaṃ kurute nityaṃ   dʰīro bʰūtāni dʰārayan
   vyavāyaṃ kurute nityaṃ   dʰīro bʰūtāni dʰārayan /10/ 10

Verse: 11 
Halfverse: a    yatra brahmādayo yuktās   tad akṣaram upāsate
   yatra brahma_ādayo yuktās   tad akṣaram upāsate /
Halfverse: c    vidvāṃsaḥ suvratā yatra   śāntātmāno jitendriyāḥ
   vidvāṃsaḥ su-vratā yatra   śānta_ātmāno jita_indriyāḥ /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    gʰrāṇena na tad āgʰreyaṃ   na tad ādyam ca jihvayā
   gʰrāṇena na tad āgʰreyaṃ   na tad ādyam[?] ca jihvayā /
Halfverse: c    sparśena ca na tat spr̥śyaṃ   manasā tv eva gamyate
   sparśena ca na tat spr̥śyaṃ   manasā tv eva gamyate /12/

Verse: 13 
Halfverse: a    cakṣuṣā na viṣahyaṃ ca   yat kiṃ cic cʰravaṇāt param
   cakṣuṣā na viṣahyaṃ ca   yat kiṃcit śravaṇāt param /
Halfverse: c    agandʰam arasa sparśam   arūpāśabdam avyayam
   agandʰam arasa sparśam   arūpa_aśabdam avyayam /13/

Verse: 14 
Halfverse: a    yataḥ pravartate tantraṃ   yatra ca pratitiṣṭʰati
   yataḥ pravartate tantraṃ   yatra ca pratitiṣṭʰati /
Halfverse: c    prāṇo 'pānaḥ samānaś ca   vyānaś codāna eva ca
   prāṇo_apānaḥ samānaś ca   vyānaś ca_udāna\ eva ca /14/ ՙ

Verse: 15 
Halfverse: a    tata eva pravartante   tam eva praviśanti ca
   tata\ eva pravartante   tam eva praviśanti ca / ՙ
Halfverse: c    samānavyānayor madʰye   prāṇāpānau viceratuḥ
   samāna-vyānayor madʰye   prāṇa_apānau viceratuḥ /15/

Verse: 16 
Halfverse: a    tasmin supte pralīyete   samāno vyāna eva ca
   tasmin supte pralīyete   samāno vyāna\ eva ca / ՙ
Halfverse: c    apāna prāṇayor madʰye   udāno vyāpya tiṣṭʰati
   apāna prāṇayor madʰye udāno vyāpya tiṣṭʰati / ՙ
Halfverse: e    tasmāc cʰayānaṃ puruṣaṃ   prāṇāpānau na muñcataḥ
   tasmāt śayānaṃ puruṣaṃ   prāṇa_apānau na muñcataḥ /16/

Verse: 17 
Halfverse: a    prāṇān āyamyate yena   tad udānaṃ pracakṣate
   prāṇān āyamyate yena   tad udānaṃ pracakṣate /
Halfverse: c    tasmāt tapo vyavasyanti   tad bʰavaṃ brahmavādinaḥ
   tasmāt tapo vyavasyanti   tad bʰavaṃ brahma-vādinaḥ /17/

Verse: 18 
Halfverse: a    teṣām anyonyabʰakṣāṇāṃ   sarveṣāṃ deva cāriṇām
   teṣām anyonya-bʰakṣāṇāṃ   sarveṣāṃ deva cāriṇām /
Halfverse: c    agnir vaiśvānaro madʰye   saptadʰā vihito 'ntarā
   agnir vaiśvānaro madʰye   saptadʰā vihito_antarā /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    gʰrāṇaṃ jihvā ca cakṣuś ca   tvak ca śrotraṃ ca pañcamam
   gʰrāṇaṃ jihvā ca cakṣuś ca   tvak ca śrotraṃ ca pañcamam /
Halfverse: c    mano buddʰiś ca saptaitā   jihvā vaiśvānarārciṣaḥ
   mano buddʰiś ca sapta_etā   jihvā vaiśvānara_arciṣaḥ /19/

Verse: 20 
Halfverse: a    gʰreyaṃ peyaṃ ca dr̥śyaṃ ca   spr̥śyaṃ śravyaṃ tatʰaiva ca
   gʰreyaṃ peyaṃ ca dr̥śyaṃ ca   spr̥śyaṃ śravyaṃ tatʰaiva ca /
Halfverse: c    mantavyam atʰa boddʰavyaṃ   tāḥ sapta samidʰo mama
   mantavyam atʰa boddʰavyaṃ   tāḥ sapta samidʰo mama /20/ 20

Verse: 21 
Halfverse: a    gʰrātā bʰakṣayitā draṣṭā   spraṣṭā śrotā ca pañcamaḥ
   gʰrātā bʰakṣayitā draṣṭā   spraṣṭā śrotā ca pañcamaḥ /
Halfverse: c    mantā boddʰā ca saptaite   bʰavanti paramartvijaḥ
   mantā boddʰā ca sapta_ete   bʰavanti parama-r̥tvijaḥ /21/

Verse: 22 
Halfverse: a    gʰreye peye ca deśye ca   spr̥śye śravye tatʰaiva ca
   gʰreye peye ca deśye ca   spr̥śye śravye tatʰaiva ca /
Halfverse: c    havīṃṣy agniṣu hotāraḥ   saptadʰā sapta saptasu
   havīṃṣy agniṣu hotāraḥ   saptadʰā sapta saptasu /
Halfverse: e    samyak prakṣipya vidvāṃso   janayanti svayoniṣu
   samyak prakṣipya vidvāṃso   janayanti sva-yoniṣu /22/

Verse: 23 
Halfverse: a    pr̥tʰivī vāyur ākāśam   āpo jyotiś ca pañcamam
   pr̥tʰivī vāyur ākāśam   āpo jyotiś ca pañcamam /
Halfverse: c    mano buddʰiś ca saptaita   yonir ity eva śabditāḥ
   mano buddʰiś ca sapta_eta   yonir ity eva śabditāḥ /23/

Verse: 24 
Halfverse: a    havir bʰūtā guṇāḥ sarve   praviśanty agnijaṃ mukʰam
   havir bʰūtā guṇāḥ sarve   praviśanty agnijaṃ mukʰam /
Halfverse: c    antar vāsam uṣitvā ca   jāyante svāsu yoniṣu
   antar vāsam uṣitvā ca   jāyante svāsu yoniṣu / ՙ
Halfverse: e    tatraiva ca nirudʰyante   pralaye bʰūtabʰāvane
   tatra_eva ca nirudʰyante   pralaye bʰūta-bʰāvane /24/

Verse: 25 
Halfverse: a    tataḥ saṃjāyate gandʰas   tataḥ saṃjāyate rasaḥ
   tataḥ saṃjāyate gandʰas   tataḥ saṃjāyate rasaḥ /
Halfverse: c    tataḥ saṃjāyate rūpaṃ   tataḥ sparśo 'bʰijāyate
   tataḥ saṃjāyate rūpaṃ   tataḥ sparśo_abʰijāyate /25/

Verse: 26 
Halfverse: a    tataḥ saṃjāyate śabdaḥ   saṃśayas tatra jāyate
   tataḥ saṃjāyate śabdaḥ   saṃśayas tatra jāyate /
Halfverse: c    tataḥ saṃjāyate niṣṭʰā   janmaitat saptadʰā viduḥ
   tataḥ saṃjāyate niṣṭʰā   janma_etat saptadʰā viduḥ /26/

Verse: 27 
Halfverse: a    anenaiva prakāreṇa   pragr̥hītaṃ purātanaiḥ
   anena_eva prakāreṇa   pragr̥hītaṃ purātanaiḥ /
Halfverse: c    pūrṇāhutibʰir āpūrṇās   te 'bʰipūryanti tejasā
   pūrṇa_āhutibʰir āpūrṇās   te_abʰipūryanti tejasā /27/ (E)27ՙ



Next part


This text is part of the TITUS edition of Mahabharata.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.