TITUS
Mahabharata
Part No. 1856
Previous part

Chapter: 21 
Adhyāya 21


Verse: 1  {Brāhmaṇa uvāca}
Halfverse: a    atrāpy udāharantīmam   itihāsaṃ purātanam
   atra_apy udāharanti_imam   itihāsaṃ purātanam /
Halfverse: c    nibodʰa daśa hotr̥̄ṇāṃ   vidʰānam iha yādr̥śam
   nibodʰa daśa hotr̥̄ṇāṃ   vidʰānam iha yādr̥śam /1/

Verse: 2 
Halfverse: a    sarvam evātra vijñeyaṃ   cittaṃ jñānam avekṣate
   sarvam eva_atra vijñeyaṃ   cittaṃ jñānam avekṣate /
Halfverse: c    retaḥ śarīrabʰr̥t kāye   vijñātā tu śarīrabʰr̥t
   retaḥ śarīra-bʰr̥t kāye   vijñātā tu śarīra-bʰr̥t /2/

Verse: 3 
Halfverse: a    śarīrabʰr̥d gārhapatyas   tasmād anyaḥ praṇīyate
   śarīra-bʰr̥d gārhapatyas   tasmād anyaḥ praṇīyate /
Halfverse: c    tataś cāhavanīyas tu   tasmin saṃkṣipyate haviḥ
   tataś ca_āhavanīyas tu   tasmin saṃkṣipyate haviḥ /3/

Verse: 4 
Halfverse: a    tato vācaspatir jajñe   samānaḥ paryavekṣate
   tato vācaspatir jajñe   samānaḥ paryavekṣate /
Halfverse: c    rūpaṃ bʰavati vai vyaktaṃ   tad anudravate manaḥ
   rūpaṃ bʰavati vai vyaktaṃ   tad anudravate manaḥ /4/

Verse: 5  {Brāhmaṇy uvāca}
Halfverse: a    kasmād vāg abʰavat pūrvaṃ   kasmāt paścān mano 'bʰavat
   kasmād vāg abʰavat pūrvaṃ   kasmāt paścān mano_abʰavat /
Halfverse: c    manasā cintitaṃ vākyaṃ   yadā samabʰipadyate
   manasā cintitaṃ vākyaṃ   yadā samabʰipadyate /5/

Verse: 6 
Halfverse: a    kena vijñānayogena   matiś cittaṃ samāstʰitā
   kena vijñāna-yogena   matiś cittaṃ samāstʰitā /
Halfverse: c    samunnītā nādʰyagaccʰat   ko vaināṃ pratiṣedʰati
   samunnītā na_adʰyagaccʰat   ko vā_enāṃ pratiṣedʰati /6/

Verse: 7  {Brāhmaṇa uvāca}
Halfverse: a    tām apānaḥ patir bʰūtvā   tasmāt preṣyaty apānatām
   tām apānaḥ patir bʰūtvā   tasmāt preṣyaty apānatām /
Halfverse: c    tāṃ matiṃ manasaḥ prāhur   manas tasmād avekṣate
   tāṃ matiṃ manasaḥ prāhur   manas tasmād avekṣate /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    praśnaṃ tu vān manasor māṃ   yasmāt tvam anupr̥ccʰasi
   praśnaṃ tu vān manasor māṃ   yasmāt tvam anupr̥ccʰasi /
Halfverse: c    tasmāt te vartayiṣyāmi   tayor eva samāhvayam
   tasmāt te vartayiṣyāmi   tayor eva samāhvayam /8/

Verse: 9 
Halfverse: a    ubʰe vān manasī gatvā   bʰūtātmānam apr̥ccʰatām
   ubʰe vān manasī gatvā   bʰūta_ātmānam apr̥ccʰatām /
Halfverse: c    āvayoḥ śreṣṭʰam ācakṣva   cʰindʰi nau saṃśayaṃ vibʰo
   āvayoḥ śreṣṭʰam ācakṣva   cʰindʰi nau saṃśayaṃ vibʰo /9/

Verse: 10 
Halfverse: a    mana ity eva bʰagavāṃs   tadā prāha sarasvatīm
   mana\ ity eva bʰagavāṃs   tadā prāha sarasvatīm / ՙ
Halfverse: c    ahaṃ vai kāmadʰuk tubʰyam   iti taṃ prāha vāg atʰa
   ahaṃ vai kāma-dʰuk tubʰyam   iti taṃ prāha vāg atʰa /10/ 10

Verse: 11 
Halfverse: a    stʰāvaraṃ jaṅgamaṃ caiva   viddʰy ubʰe manasī mama
   stʰāvaraṃ jaṅgamaṃ caiva   viddʰy ubʰe manasī mama /
Halfverse: c    stʰāvaraṃ matsakāśe vai   jaṅgamaṃ viṣaye tava
   stʰāvaraṃ mat-sakāśe vai   jaṅgamaṃ viṣaye tava /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    yas tu te viṣayaṃ gaccʰen   mantro varṇaḥ svaro 'pi vā
   yas tu te viṣayaṃ gaccʰen   mantro varṇaḥ svaro_api vā /
Halfverse: c    tan mano jaṅgamaṃ nāma   tasmād asi garīyasī
   tan mano jaṅgamaṃ nāma   tasmād asi garīyasī /12/

Verse: 13 
Halfverse: a    yasmād asi ca mā vocaḥ   svayam abʰyetya śobʰane
   yasmād asi ca mā vocaḥ   svayam abʰyetya śobʰane /
Halfverse: c    tasmād uccʰvāsam āsādya   na vakṣyasi sarasvati
   tasmād uccʰvāsam āsādya   na vakṣyasi sarasvati /13/

Verse: 14 
Halfverse: a    prāṇāpānāntare devī   vāg vai nityaṃ sma tiṣṭʰati
   prāṇa_apāna_antare devī   vāg vai nityaṃ sma tiṣṭʰati /
Halfverse: c    preryamāṇā mahābʰāge   vinā prāṇam apānatī
   preryamāṇā mahā-bʰāge   vinā prāṇam apānatī / {prp}ՙ
Halfverse: e    prajāpatim upādʰāvat   prasīda bʰagavann iti
   prajā-patim upādʰāvat   prasīda bʰagavann iti /14/

Verse: 15 
Halfverse: a    tataḥ prāṇaḥ prādur abʰūd   vācam āpyāyayan punaḥ
   tataḥ prāṇaḥ prādur abʰūd   vācam āpyāyayan punaḥ /
Halfverse: c    tamād uccʰvāsam āsādya   na vāg vadati karhi cit
   tamād uccʰvāsam āsādya   na vāg vadati karhicit /15/

Verse: 16 
Halfverse: a    gʰoṣiṇī jātanirgʰoṣā   nityam eva pravartate
   gʰoṣiṇī jāta-nirgʰoṣā   nityam eva pravartate /
Halfverse: c    tayor api ca gʰoṣiṇyor   nirgʰoṣaiva garīyasī
   tayor api ca gʰoṣiṇyor   nirgʰoṣā_eva garīyasī /16/

Verse: 17 
Halfverse: a    gaur iva prasravaty eṣā   rasam uttamaśālinī
   gaur iva prasravaty eṣā   rasam uttama-śālinī /
Halfverse: c    satataṃ syandate hy eṣā   śāśvataṃ brahmavādinī
   satataṃ syandate hy eṣā   śāśvataṃ brahmavādinī /17/

Verse: 18 
Halfverse: a    divyādivya prabʰāvena   bʰāratī gauḥ śucismite
   divya_adivya prabʰāvena   bʰāratī gauḥ śuci-smite /
Halfverse: c    etayor antaraṃ paśya   sūkṣmayoḥ syandamānayoḥ
   etayor antaraṃ paśya   sūkṣmayoḥ syandamānayoḥ /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    anutpanneṣu vākyeṣu   codyamānā sisr̥kṣayā
   anutpanneṣu vākyeṣu   codyamānā sisr̥kṣayā /
Halfverse: c    kiṃ nu pūrvaṃ tato devī   vyājahāra sarasvatī
   kiṃ nu pūrvaṃ tato devī   vyājahāra sarasvatī /19/


Verse: 20 
Halfverse: a    prāṇena yā saṃbʰavate śarīre; prāṇād apānampratipadyate ca
   prāṇena yā saṃbʰavate śarīre   prāṇād apānampratipadyate ca /
Halfverse: c    udāna bʰūtā ca visr̥jya dehaṃ; vyānena sarvaṃ divam āvr̥ṇoti
   udāna bʰūtā ca visr̥jya dehaṃ   vyānena sarvaṃ divam āvr̥ṇoti /20/ 20

Verse: 21 
Halfverse: a    tataḥ samāne pratitiṣṭʰatīha; ity eva pūrvaṃ prajajalpa cāpi
   tataḥ samāne pratitiṣṭʰati_iha   ity eva pūrvaṃ prajajalpa ca_api /
Halfverse: c    tasmān manaḥ stʰāvaratvād viśiṣṭaṃ; tatʰā devī jaṅgamatvād viśiṣṭā
   tasmān manaḥ stʰāvaratvād viśiṣṭaṃ   tatʰā devī jaṅgamatvād viśiṣṭā /21/ (E)21



Next part


This text is part of the TITUS edition of Mahabharata.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.