TITUS
Mahabharata
Part No. 266
Previous part

Chapter: 41 
Adhyāya 41


Verse: 1  {Bʰīṣma uvāca}
Halfverse: a    naiṣā cedipater buddʰir   yayā tv āhvayate 'cyutam
   na_eṣā cedi-pater buddʰir   yayā tv āhvayate_acyutam /
Halfverse: c    nūnam eṣa jagad bʰartuḥ   kr̥ṣṇasyaiva viniścayaḥ
   nūnam eṣa jagad bʰartuḥ   kr̥ṣṇasya_eva viniścayaḥ /1/

Verse: 2 
Halfverse: a    ko hi māṃ bʰīmasenādya   kṣitāv arhati pārtʰivaḥ
   ko hi māṃ bʰīma-sena_adya   kṣitāv arhati pārtʰivaḥ /
Halfverse: c    kṣeptuṃ daivaparītātmā   yatʰaiṣa kulapāṃsanaḥ
   kṣeptuṃ daiva-parīta_ātmā   yatʰā_eṣa kula-pāṃsanaḥ /2/

Verse: 3 
Halfverse: a    eṣa hy asya mahābāho   tejo 'ṃśaś ca harer dʰruvam
   eṣa hy asya mahā-bāho   tejo_aṃśaś ca harer dʰruvam /
Halfverse: c    tam eva punar ādātum   iccʰat pr̥tʰu yaśā hariḥ
   tam eva punar ādātum   iccʰat pr̥tʰu yaśā hariḥ /3/

Verse: 4 
Halfverse: a    yenaiṣa kuruśārdūla   śārdūla iva cedirāṭ
   yena_eṣa kuru-śārdūla   śārdūla\ iva cedi-rāṭ /
Halfverse: c    garjaty atīva durbuddʰiḥ   sarvān asmān acintayan
   garjaty atīva durbuddʰiḥ   sarvān asmān acintayan /4/

Verse: 5  {Vaiśaṃpāyana uvāca}
Halfverse: a    tato na mamr̥ṣe caidyas   tad bʰīṣma vacanaṃ tadā
   tato na mamr̥ṣe caidyas   tad bʰīṣma vacanaṃ tadā /
Halfverse: c    uvāca cainaṃ saṃkruddʰaḥ   punar bʰīṣmam atʰottaram
   uvāca ca_enaṃ saṃkruddʰaḥ   punar bʰīṣmam atʰa_uttaram /5/

Verse: 6  {Śiśupāla uvāca}
Halfverse: a    dviṣatāṃ no 'stu bʰīṣmaiṣa   prabʰāvaḥ keśavasya yaḥ
   dviṣatāṃ no_astu bʰīṣma_eṣa   prabʰāvaḥ keśavasya yaḥ /
Halfverse: c    yasya saṃstava vaktā tvaṃ   bandivat satatottʰitaḥ
   yasya saṃstava vaktā tvaṃ   bandivat satata_uttʰitaḥ /6/

Verse: 7 
Halfverse: a    saṃstavāya mano bʰīṣma   pareṣāṃ ramate sadā
   saṃstavāya mano bʰīṣma   pareṣāṃ ramate sadā /
Halfverse: c    yadi saṃstauṣi rājñas tvam   imaṃ hitvā janārdanam
   yadi saṃstauṣi rājñas tvam   imaṃ hitvā jana_ardanam /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    daradaṃ stuhi bāhlīkam   imaṃ pārtʰiva sattamam
   daradaṃ stuhi bāhlīkam   imaṃ pārtʰiva sattamam /
Halfverse: c    jāyamānena yeneyam   abʰavad dāritā mahī
   jāyamānena yena_iyam   abʰavad dāritā mahī /8/

Verse: 9 
Halfverse: a    vaṅgāṅgaviṣayādʰyakṣaṃ   sahasrākṣasamaṃ bale
   vaṅga_aṅga-viṣaya_adʰyakṣaṃ   sahasra_akṣa-samaṃ bale /
Halfverse: c    stuhi karṇam imaṃ bʰīṣma   mahācāpa vikarṣaṇam
   stuhi karṇam imaṃ bʰīṣma   mahā-cāpa vikarṣaṇam /9/

Verse: 10 
Halfverse: a    droṇaṃ drauṇiṃ ca sādʰu tvaṃ   pitā putrau mahāratʰau
   droṇaṃ drauṇiṃ ca sādʰu tvaṃ   pitā putrau mahā-ratʰau /
Halfverse: c    stuhi stutyāv imau bʰīṣma   satataṃ dvijasattamau
   stuhi stutyāv imau bʰīṣma   satataṃ dvija-sattamau /10/

Verse: 11 
Halfverse: a    yayor anyataro bʰīṣma   saṃkruddʰaḥ sa carācarām
   yayor anyataro bʰīṣma   saṃkruddʰaḥ sa cara_acarām /
Halfverse: c    imāṃ vasumatīṃ kuryād   aśeṣām iti me matiḥ
   imāṃ vasumatīṃ kuryād   aśeṣām iti me matiḥ /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    droṇasya hi samaṃ yuddʰe   na paśyāmi narādʰipam
   droṇasya hi samaṃ yuddʰe   na paśyāmi nara_adʰipam /
Halfverse: c    aśvattʰāmnas tatʰā bʰīṣma   na caitau stotum iccʰasi
   aśvattʰāmnas tatʰā bʰīṣma   na ca_etau stotum iccʰasi /12/

Verse: 13 
Halfverse: a    śalyādīn api kasmāt tvaṃ   na stauṣi vasudʰādʰipān
   śalya_ādīn api kasmāt tvaṃ   na stauṣi vasudʰā_adʰipān /
Halfverse: c    stavāya yadi te buddʰir   vartate bʰīṣma sarvadā
   stavāya yadi te buddʰir   vartate bʰīṣma sarvadā /13/

Verse: 14 
Halfverse: a    kiṃ hi śakyaṃ mayā kartuṃ   yad vr̥ddʰānāṃ tvayā nr̥pa
   kiṃ hi śakyaṃ mayā kartuṃ   yad vr̥ddʰānāṃ tvayā nr̥pa /
Halfverse: c    purā katʰayatāṃ nūnaṃ   na śrutaṃ dʰarmavādinām
   purā katʰayatāṃ nūnaṃ   na śrutaṃ dʰarma-vādinām /14/

Verse: 15 
Halfverse: a    ātmanindātmapūjā ca   paranindā parastavaḥ
   ātma-nindā_ātma-pūjā ca   para-nindā para-stavaḥ /
Halfverse: c    anācaritam āryāṇāṃ   vr̥ttam etac caturvidʰam
   anācaritam āryāṇāṃ   vr̥ttam etac catur-vidʰam /15/

Verse: 16 
Halfverse: a    yad astavyam imaṃ śaśvan   mohāt saṃstauṣi bʰaktitaḥ
   yad astavyam imaṃ śaśvan   mohāt saṃstauṣi bʰaktitaḥ /
Halfverse: c    keśavaṃ tac ca te bʰīṣma   na kaś cid anumanyate
   keśavaṃ tac ca te bʰīṣma   na kaścid anumanyate /16/

Verse: 17 
Halfverse: a    katʰaṃ bʰojasya puruṣe   varga pāle durātmani
   katʰaṃ bʰojasya puruṣe   varga pāle durātmani /
Halfverse: c    samāveśayase sarvaṃ   jagat kevalakāmyayā
   samāveśayase sarvaṃ   jagat kevala-kāmyayā /17/

Verse: 18 
Halfverse: a    atʰa vaiṣā na te bʰaktiḥ   pakr̥tiṃ yāti bʰārata
   atʰa vā_eṣā na te bʰaktiḥ   pakr̥tiṃ yāti bʰārata /
Halfverse: c    mayaiva katʰitaṃ pūrvaṃ   bʰūliṅgaśakunir yatʰā
   mayā_eva katʰitaṃ pūrvaṃ   bʰū-liṅga-śakunir yatʰā /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    bʰūliṅgaśakunir nāma   pārśve himavataḥ pare
   bʰū-liṅga-śakunir nāma   pārśve himavataḥ pare /
Halfverse: c    bʰīṣma tasyāḥ sadā vāco   śrūyante 'rtʰavigarhitāḥ
   bʰīṣma tasyāḥ sadā vāco   śrūyante_artʰa-vigarhitāḥ /19/

Verse: 20 
Halfverse: a    mā sāhasam itīdaṃ sā   satataṃ vāśate kila
   mā sāhasam iti_idaṃ sā   satataṃ vāśate kila /
Halfverse: c    sāhasaṃ cātmanātīva   carantī nāvabudʰyate
   sāhasaṃ ca_ātmanā_atīva   carantī na_avabudʰyate /20/

Verse: 21 
Halfverse: a    sā hi māṃsārgalaṃ bʰīṣma   mukʰāt siṃhasya kʰādataḥ
   sā hi māṃsa_argalaṃ bʰīṣma   mukʰāt siṃhasya kʰādataḥ /
Halfverse: c    dantāntara vilagnaṃ yat   tad ādatte 'lpacetanā
   danta_antara vilagnaṃ yat   tad ādatte_alpa-cetanā /21/

Verse: 22 
Halfverse: a    iccʰataḥ sā hi siṃhasya   bʰīṣma jīvaty asaṃśayam
   iccʰataḥ sā hi siṃhasya   bʰīṣma jīvaty asaṃśayam /
Halfverse: c    tadvat tvam apy adʰarmajña   sadā vāco prabʰāṣase
   tadvat tvam apy adʰarmajña   sadā vāco prabʰāṣase /22/

Verse: 23 
Halfverse: a    iccʰatāṃ pārtʰivendrāṇāṃ   bʰīṣma jīvasy asaṃśayam
   iccʰatāṃ pārtʰiva_indrāṇāṃ   bʰīṣma jīvasy asaṃśayam /
Halfverse: c    lokavidviṣṭa karmā hi   nānyo 'sti bʰavatā samaḥ
   loka-vidviṣṭa karmā hi   na_anyo_asti bʰavatā samaḥ /23/

Verse: 24  {Vaiśaṃpāyana uvāca}
Halfverse: a    tataś cedipateḥ śrutvā   bʰīṣmaḥ sakaṭukaṃ vacaḥ
   tataś cedi-pateḥ śrutvā   bʰīṣmaḥ sakaṭukaṃ vacaḥ /
Halfverse: c    uvācedaṃ vaco rājaṃś   cedirājasya śr̥ṇvataḥ
   uvāca_idaṃ vaco rājaṃś   cedi-rājasya śr̥ṇvataḥ /24/

Verse: 25 
Halfverse: a    iccʰatāṃ kila nāmāhaṃ   jīvāmy eṣāṃ mahīkṣitām
   iccʰatāṃ kila nāma_ahaṃ   jīvāmy eṣāṃ mahī-kṣitām /
Halfverse: c    yo 'haṃ na gaṇayāmy etāṃs   tr̥ṇānīva narādʰipān
   yo_ahaṃ na gaṇayāmy etāṃs   tr̥ṇāni_iva nara_adʰipān /25/

Verse: 26 
Halfverse: a    evam ukte tu bʰīṣmeṇa   tataḥ saṃcukrudʰur nr̥pāḥ
   evam ukte tu bʰīṣmeṇa   tataḥ saṃcukrudʰur nr̥pāḥ /
Halfverse: c    ke cij jahr̥ṣire tatra   ke cid bʰīṣmaṃ jagarhire
   kecij jahr̥ṣire tatra   kecid bʰīṣmaṃ jagarhire /26/

Verse: 27 
Halfverse: a    ke cid ūcur maheṣvāsāḥ   śrutvā bʰīṣmasya tad vacaḥ
   kecid ūcur mahā_iṣvāsāḥ   śrutvā bʰīṣmasya tad vacaḥ /
Halfverse: c    pāpo 'valipto vr̥ddʰaś ca   nāyaṃ bʰīṣmo 'rhati kṣamām
   pāpo_avalipto vr̥ddʰaś ca   na_ayaṃ bʰīṣmo_arhati kṣamām /27/

Verse: 28 
Halfverse: a    hanyatāṃ durmatir bʰīṣmaḥ   paśuvat sādʰv ayaṃ nr̥paiḥ
   hanyatāṃ durmatir bʰīṣmaḥ   paśuvat sādʰv ayaṃ nr̥paiḥ /
Halfverse: c    sarvaiḥ sametya saṃrabdʰair   dahyatāṃ vā kaṭāgninā
   sarvaiḥ sametya saṃrabdʰair   dahyatāṃ vā kaṭa_agninā /28/

Verse: 29 
Halfverse: a    iti teṣāṃ vaco śrutvā   tataḥ kuru pitā mahaḥ
   iti teṣāṃ vaco śrutvā   tataḥ kuru pitā mahaḥ /
Halfverse: c    uvāca matimān bʰīṣmas   tān eva vasudʰādʰipān
   uvāca matimān bʰīṣmas   tān eva vasudʰā_adʰipān /29/

Verse: 30 
Halfverse: a    uktasyoktasya nehāntam   ahaṃ samupalakṣaye
   uktasya_uktasya na_iha_antam   ahaṃ samupalakṣaye /
Halfverse: c    yat tu vakṣyāmi tat sarvaṃ   śr̥ṇudʰvaṃ vasudʰādʰipāḥ
   yat tu vakṣyāmi tat sarvaṃ   śr̥ṇudʰvaṃ vasudʰā_adʰipāḥ /30/

Verse: 31 
Halfverse: a    paśuvad gʰātanaṃ vā me   dahanaṃ vā kaṭāgninā
   paśuvat gʰātanaṃ vā me   dahanaṃ vā kaṭa_agninā /
Halfverse: c    kriyatāṃ mūrdʰni vo nyastaṃ   mayedaṃ sakalaṃ padam
   kriyatāṃ mūrdʰni vo nyastaṃ   mayā_idaṃ sakalaṃ padam /31/

Verse: 32 
Halfverse: a    eṣa tiṣṭʰati govindaḥ   pūjito 'smābʰir acyutaḥ
   eṣa tiṣṭʰati govindaḥ   pūjito_asmābʰir acyutaḥ /
Halfverse: c    yasya vas tvarate buddʰir   maraṇāya sa mādʰavam
   yasya vas tvarate buddʰir   maraṇāya sa mādʰavam /32/

Verse: 33 
Halfverse: a    kr̥ṣṇam āhvayatām adya   yuddʰe śārṅgagadādʰaram
   kr̥ṣṇam āhvayatām adya   yuddʰe śārṅga-gadā-dʰaram /
Halfverse: c    yāvad asyaiva devasya   dehaṃ viśatu pātitaḥ
   yāvad asya_eva devasya   dehaṃ viśatu pātitaḥ /33/ (E)33



Next part


This text is part of the TITUS edition of Mahabharata.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.