TITUS
Mahabharata
Part No. 579
Previous part

Chapter: 282 
Adhyāya 282


Verse: 1  {Mārkaṇḍeya uvāca}
Halfverse: a    etasminn eva kāle tu   dyumatseno mahāvane
   etasminn eva kāle tu   dyumatseno mahā-vane /
Halfverse: c    labdʰacakṣuḥ prasannātmā   dr̥ṣṭyā sarvaṃ dadarśa ha
   labdʰa-cakṣuḥ prasanna_ātmā   dr̥ṣṭyā sarvaṃ dadarśa ha / ՚ՙ

Verse: 2 
Halfverse: a    sa sarvān āśramān gatvā   śaibyayā saha bʰāryayā
   sa sarvān āśramān gatvā   śaibyayā saha bʰāryayā /
Halfverse: c    putra hetoḥ parām ārtiṃ   jagāma manujarṣabʰa
   putra hetoḥ parām ārtiṃ   jagāma manuja-r̥ṣabʰa / ՚ՙ

Verse: 3 
Halfverse: a    tāv āśramān nadīś caiva   vanāni ca sarāṃsi ca
   tāv āśramān nadīś caiva   vanāni ca sarāṃsi ca /
Halfverse: c    tāṃs tān deśān vicinvantau   dampatī parijagmatuḥ
   tāṃs tān deśān vicinvantau   dampatī parijagmatuḥ / ՚

Verse: 4 
Halfverse: a    śrutvā śabdaṃ tu yat kiṃ cid   unmukʰau suta śaṅkayā
   śrutvā śabdaṃ tu yat kiṃcid   unmukʰau suta śaṅkayā /
Halfverse: c    sāvitrī sahito 'bʰyeti   satyavān ity adʰāvatām
   sāvitrī sahito_abʰyeti   satyavān ity adʰāvatām / ՚

Verse: 5 
Halfverse: a    bʰinnaiś ca paruṣaiḥ pādaiḥ   savraṇaiḥ śoṇitaukṣitaiḥ
   bʰinnaiś ca paruṣaiḥ pādaiḥ   savraṇaiḥ śoṇita_okṣitaiḥ /
Halfverse: c    kuśakaṇṭakaviddʰāṅgāv   unmattāv iva dʰāvataḥ
   kuśa-kaṇṭaka-viddʰa_aṅgāv   unmattāv iva dʰāvataḥ / ՚

Verse: 6 
Halfverse: a    tato 'bʰisr̥tya tair vipraiḥ   sarvair āśramavāsibʰiḥ
   tato_abʰisr̥tya tair vipraiḥ   sarvair āśrama-vāsibʰiḥ /
Halfverse: c    parivārya samāśvāsya   samānītau svam āśramam
   parivārya samāśvāsya   samānītau svam āśramam / ՚

Verse: 7 
Halfverse: a    tatra bʰāryā sahāyaḥ sa   vr̥to vr̥ddʰair tapodʰanaiḥ
   tatra bʰāryā sahāyaḥ sa   vr̥to vr̥ddʰair tapo-dʰanaiḥ /
Halfverse: c    āśvāsito vicitrārtʰaiḥ   pūrvarājñāṃ katʰāśrayaiḥ
   āśvāsito vicitra_artʰaiḥ   pūrva-rājñāṃ katʰā_āśrayaiḥ / ՚

Verse: 8 
Halfverse: a    tatas tau punar āśvastau   vr̥ddʰau putra didr̥kṣayā
   tatas tau punar āśvastau   vr̥ddʰau putra didr̥kṣayā /
Halfverse: c    bālye vr̥ttāni putrasya   smarantau bʰr̥śaduḥkʰitau
   bālye vr̥ttāni putrasya   smarantau bʰr̥śa-duḥkʰitau / ՚

Verse: 9 
Halfverse: a    punar uktvā ca karuṇāṃ   vācaṃ tau śokakarśitau
   punar uktvā ca karuṇāṃ   vācaṃ tau śoka-karśitau /
Halfverse: c    hā putra hā sādʰvi vadʰūḥ   kvāsi kvāsīty arodatām
   hā putra hā sādʰvi vadʰūḥ   kva_asi kva_asi_ity arodatām / ՚

Verse: 10  {Suvarcā uvāca}
Halfverse: a    yatʰāsya bʰāryā sāvitrī   tapasā ca damena ca
   yatʰā_asya bʰāryā sāvitrī   tapasā ca damena ca /
Halfverse: c    ācāreṇa ca saṃyuktā   tatʰā jīvati satyavān
   ācāreṇa ca saṃyuktā   tatʰā jīvati satyavān / ՚10

Verse: 11  {Gautama uvāca}
Halfverse: a    vedāḥ sāṅgā mayādʰītās   tapo me saṃcitaṃ mahat
   vedāḥ sāṅgā mayā_adʰītās   tapo me saṃcitaṃ mahat /
Halfverse: c    kaumāraṃ brahmacaryaṃ me   guravo 'gniś ca toṣitāḥ
   kaumāraṃ brahmacaryaṃ me   guravo_agniś ca toṣitāḥ / ՚

Verse: 12 
Halfverse: a    samāhitena cīrṇāni   sarvāṇy eva vratāni me
   samāhitena cīrṇāni   sarvāṇy eva vratāni me /
Halfverse: c    vāyubʰakṣopavāsaś ca   kuśalāni ca yāni me
   vāyu-bʰakṣa_upavāsaś ca   kuśalāni ca yāni me / ՚

Verse: 13 
Halfverse: a    anena tapasā vedmi   sarvaṃ paricikīrṣitam
   anena tapasā vedmi   sarvaṃ paricikīrṣitam /
Halfverse: c    satyam etan nibodʰa tvaṃ   dʰriyate satyavān iti
   satyam etan nibodʰa tvaṃ   dʰriyate satyavān iti / ՚

Verse: 14  {Śiṣya uvāca}
Halfverse: a    upādʰyāyasya me vaktrād   yatʰā vākyaṃ viniḥsr̥tam
   upādʰyāyasya me vaktrād   yatʰā vākyaṃ viniḥsr̥tam /
Halfverse: c    naitaj jātu bʰaven mitʰyā   tatʰā jīvati satyavān
   na_etaj jātu bʰaven mitʰyā   tatʰā jīvati satyavān / ՚

Verse: 15  {R̥ṣaya ūcuḥ}
Halfverse: a    yatʰāsya bʰāryā sāvitrī   sarvair eva sulakṣaṇaiḥ
   yatʰā_asya bʰāryā sāvitrī   sarvair eva sulakṣaṇaiḥ /
Halfverse: c    avaidʰavya karair yuktā   tatʰā jīvati satyavān
   avaidʰavya karair yuktā   tatʰā jīvati satyavān / ՚

Verse: 16  {Bʰāradvāja uvāca}
Halfverse: a    yatʰāsya bʰāryā sāvitrī   tapasā ca damena ca
   yatʰā_asya bʰāryā sāvitrī   tapasā ca damena ca /
Halfverse: c    ācāreṇa ca saṃyuktā   tatʰā jīvati satyavān
   ācāreṇa ca saṃyuktā   tatʰā jīvati satyavān / ՚

Verse: 17  {Dālbʰya uvāca}
Halfverse: a    yatʰādr̥ṣṭiḥ pravr̥ttā te   sāvitryāś ca yatʰā vratam
   yatʰā-dr̥ṣṭiḥ pravr̥ttā te   sāvitryāś ca yatʰā vratam / ՙ
Halfverse: c    gatāhāram akr̥tvā ca   tatʰā jīvati satyavān
   gata_āhāram akr̥tvā ca   tatʰā jīvati satyavān / ՚

Verse: 18  {Māṇḍavya uvāca}
Halfverse: a    yatʰā vadanti śāntāyāṃ   diśi vai mr̥gapakṣiṇaḥ
   yatʰā vadanti śāntāyāṃ   diśi vai mr̥ga-pakṣiṇaḥ /
Halfverse: c    pārtʰivī ca pravr̥ttis te   tatʰā jīvati satyavān
   pārtʰivī ca pravr̥ttis te   tatʰā jīvati satyavān / ՚

Verse: 19  {Dʰaumya uvāca}
Halfverse: a    sarvair guṇair upetas te   yatʰā putro janapriyaḥ
   sarvair guṇair upetas te   yatʰā putro jana-priyaḥ /
Halfverse: c    dīrgʰāyur lakṣaṇopetas   tatʰā jīvati satyavān
   dīrgʰa_āyur lakṣaṇa_upetas   tatʰā jīvati satyavān / ՚

Verse: 20  {Mārkaṇḍeya uvāca}
Halfverse: a    evam āśvāsitas tais tu   satyavāgbʰis tapasvibʰiḥ
   evam āśvāsitas tais tu   satya-vāgbʰis tapasvibʰiḥ /
Halfverse: c    tāṃs tān vigaṇayann artʰān   avastʰita ivābʰavat
   tāṃs tān vigaṇayann artʰān   avastʰita\ iva_abʰavat / ՚20ՙ

Verse: 21 
Halfverse: a    tato muhūrtāt sāvitrī   bʰartrā satyavatā saha
   tato muhūrtāt sāvitrī   bʰartrā satyavatā saha / ՙ
Halfverse: c    ājagāmāśramaṃ rātrau   prahr̥ṣṭā praviveśa ha
   ājagāma_āśramaṃ rātrau   prahr̥ṣṭā praviveśa ha / ՚ՙ

Verse: 22  {Brāhmaṇā ūcuḥ}
Halfverse: a    putreṇa saṃgataṃ tvādya   cakṣur mantaṃ nirīkṣya ca
   putreṇa saṃgataṃ tvā_adya   cakṣus mantaṃ nirīkṣya ca /
Halfverse: c    sarve vayaṃ vai pr̥ccʰāmo   vr̥ddʰiṃ te pr̥tʰivīpate
   sarve vayaṃ vai pr̥ccʰāmo   vr̥ddʰiṃ te pr̥tʰivī-pate / ՚

Verse: 23 
Halfverse: a    samāgamena putrasya   sāvitryā darśanena ca
   samāgamena putrasya   sāvitryā darśanena ca / ՙ
Halfverse: c    cakṣuṣo cātmano lābʰāt   tribʰir diṣṭyā vivardʰase
   cakṣuṣo ca_ātmano lābʰāt   tribʰir diṣṭyā vivardʰase / ՚ՙ

Verse: 24 
Halfverse: a    sarvair asmābʰir uktaṃ yat   tatʰā tan nātra saṃśayaḥ
   sarvair asmābʰir uktaṃ yat   tatʰā tan na_atra saṃśayaḥ /
Halfverse: c    bʰūyo bʰūyo ca vr̥ttʰis te   kṣipram eva bʰaviṣyati
   bʰūyo bʰūyo ca vr̥ttʰis te   kṣipram eva bʰaviṣyati / ՚

Verse: 25  {Mārkaṇḍeya uvāca}
Halfverse: a    tato 'gniṃ tatra saṃjvālya   dvijās te sarva eva hi
   tato_agniṃ tatra saṃjvālya   dvijās te sarva\ eva hi / ՙ
Halfverse: c    upāsāṃ cakrire pārtʰa   dyumatsenaṃ mahīpatim
   upāsāṃ cakrire pārtʰa   dyumatsenaṃ mahī-patim / ՚

Verse: 26 
Halfverse: a    śaibyā ca satyavāṃś caiva   sāvitrī caikataḥ stʰitāḥ
   śaibyā ca satyavāṃś caiva   sāvitrī ca_ekataḥ stʰitāḥ /
Halfverse: c    sarvais tair abʰyanujñātā   viśokāḥ samupāviśan
   sarvais tair abʰyanujñātā   viśokāḥ samupāviśan / ՚

Verse: 27 
Halfverse: a    tato rājñā sahāsīnāḥ   sarve te vanavāsinaḥ
   tato rājñā saha_āsīnāḥ   sarve te vana-vāsinaḥ /
Halfverse: c    jātakautūhalāḥ pārtʰa   papraccʰur nr̥pateḥ sutam
   jāta-kautūhalāḥ pārtʰa   papraccʰur nr̥pateḥ sutam / ՚ՙ

Verse: 28 
Halfverse: a    prāg eva nāgataṃ kasmāt   sabʰāryeṇa tvayā vibʰo
   prāg eva na_āgataṃ kasmāt   sabʰāryeṇa tvayā vibʰo /
Halfverse: c    virātre cāgataṃ kasmāt   ko 'nubandʰaś ca te 'bʰavat
   virātre ca_āgataṃ kasmāt   ko_anubandʰaś ca te_abʰavat / ՚

Verse: 29 
Halfverse: a    saṃtāpitaḥ pitā mātā   vayaṃ caiva nr̥pātmaja
   saṃtāpitaḥ pitā mātā   vayaṃ caiva nr̥pa_ātmaja / ՙ
Halfverse: c    nākasmād iti jānīmas   tat sarvaṃ vaktum arhasi
   na_akasmād iti jānīmas   tat sarvaṃ vaktum arhasi / ՚

Verse: 30  {Satyavān uvāca}
Halfverse: a    pitrāham abʰyanujñātaḥ   sāvitrī sahito gataḥ
   pitrā_aham abʰyanujñātaḥ   sāvitrī sahito gataḥ / ՙ
Halfverse: c    atʰa me 'bʰūc cʰiroduḥkʰaṃ   vane kāṣṭʰāni bʰindataḥ
   atʰa me_abʰūt śiro-duḥkʰaṃ   vane kāṣṭʰāni bʰindataḥ / ՚30

Verse: 31 
Halfverse: a    suptaś cāhaṃ vedanayā   ciram ity upalakṣaye
   suptaś ca_ahaṃ vedanayā   ciram ity upalakṣaye /
Halfverse: c    tāvat kālaṃ ca na mayā   supta pūrvaṃ kadā cana
   tāvat kālaṃ ca na mayā   supta pūrvaṃ kadācana / ՚

Verse: 32 
Halfverse: a    sarveṣām eva bʰavatāṃ   saṃtāpo mā bʰaved iti
   sarveṣām eva bʰavatāṃ   saṃtāpo mā bʰavet iti /
Halfverse: c    ato virātrāgamanaṃ   nānyad astīha kāraṇam
   ato virātra_āgamanaṃ   na_anyad asti_iha kāraṇam / ՚

Verse: 33  {Gautama uvāca}
Halfverse: a    akasmāc cakṣur aḥ prāptir   dyumatsenasya te pituḥ
   akasmāc cakṣus aḥ prāptir   dyumatsenasya te pituḥ /
Halfverse: c    nāsya tvaṃ kāraṇaṃ vettʰa   sāvitrī vaktum arhati
   na_asya tvaṃ kāraṇaṃ vettʰa   sāvitrī vaktum arhati / ՚

Verse: 34 
Halfverse: a    śrotum iccʰāmi sāvitri   tvaṃ hi vettʰa parāvaram
   śrotum iccʰāmi sāvitri   tvaṃ hi vettʰa para_avaram /
Halfverse: c    tvāṃ hi jānāmi sāvitri   sāvitrīm iva tejasā
   tvāṃ hi jānāmi sāvitri   sāvitrīm iva tejasā / ՚

Verse: 35 
Halfverse: a    tvam atra hetuṃ jānīṣe   tasmāt satyaṃ nirucyatām
   tvam atra hetuṃ jānīṣe   tasmāt satyaṃ nirucyatām /
Halfverse: c    rahasyaṃ yadi te nāsti   kiṃ cid atra vadasva naḥ
   rahasyaṃ yadi te na_asti   kiṃcid atra vadasva naḥ / ՚

Verse: 36  {Sāvitry uvāca}
Halfverse: a    evam etad yatʰā vettʰa   saṃkalpo nānyatʰā hi vaḥ
   evam etad yatʰā vettʰa   saṃkalpo na_anyatʰā hi vaḥ /
Halfverse: c    na ca kiṃ cid rahasyaṃ me   śrūyatāṃ tatʰyam atra yat
   na ca kiṃcid rahasyaṃ me   śrūyatāṃ tatʰyam atra yat / ՚

Verse: 37 
Halfverse: a    mr̥tyur me bʰartur ākʰyāto   nāradena mahātmanā
   mr̥tyur me bʰartur ākʰyāto   nāradena mahātmanā /
Halfverse: c    sa cādya divasaḥ prāptas   tato nainaṃ jahāmy aham
   sa ca_adya divasaḥ prāptas   tato na_enaṃ jahāmy aham / ՚

Verse: 38 
Halfverse: a    suptaṃ cainaṃ yamaḥ sākṣād   upāgaccʰat sakiṃkaraḥ
   suptaṃ ca_enaṃ yamaḥ sākṣād   upāgaccʰat sakiṃkaraḥ /
Halfverse: c    sa enam anayad baddʰvā   diśaṃ pitr̥niṣevitām
   sa\ enam anayad baddʰvā   diśaṃ pitr̥-niṣevitām / ՚ՙ

Verse: 39 
Halfverse: a    astauṣaṃ tam ahaṃ devaṃ   satyena vacasā vibʰum
   astauṣaṃ tam ahaṃ devaṃ   satyena vacasā vibʰum / ՙ
Halfverse: c    pañca vai tena me dattā   varāḥ śr̥ṇuta tān mama
   pañca vai tena me dattā   varāḥ śr̥ṇuta tān mama / ՚

Verse: 40 
Halfverse: a    cakṣur ī ca svarājyaṃ ca   dvau varau śvaśurasya me
   cakṣus ī ca sva-rājyaṃ ca   dvau varau śvaśurasya me /
Halfverse: c    labdʰaṃ pituḥ putraśataṃ   putrāṇām ātmanaḥ śatam
   labdʰaṃ pituḥ putra-śataṃ   putrāṇām ātmanaḥ śatam / ՚40

Verse: 41 
Halfverse: a    caturvarṣa śatāyur me   bʰartā labdʰaś ca satyavān
   catur-varṣa śata_āyur me   bʰartā labdʰaś ca satyavān /
Halfverse: c    bʰartur hi jīvitārtʰaṃ tu   mayā cīrṇaṃ stʰiraṃ vratam
   bʰartur hi jīvita_artʰaṃ tu   mayā cīrṇaṃ stʰiraṃ vratam / ՚

Verse: 42 
Halfverse: a    etat satyaṃ mayākʰyātaṃ   kāraṇaṃ vistareṇa vaḥ
   etat satyaṃ mayā_ākʰyātaṃ   kāraṇaṃ vistareṇa vaḥ /
Halfverse: c    yatʰāvr̥ttaṃ sukʰodarkam   idaṃ duḥkʰaṃ mahan mama
   yatʰā-vr̥ttaṃ sukʰa_udarkam   idaṃ duḥkʰaṃ mahan mama / ՚


Verse: 43  {R̥ṣaya ūcuḥ}
Halfverse: a    nimajjamānaṃ vyasanair abʰidrutaṃ; kulaṃ narendrasya tamo maye hrade
   nimajjamānaṃ vyasanair abʰidrutaṃ   kulaṃ nara_indrasya tamas maye hrade /
Halfverse: c    tvayā suśīle dʰr̥tadʰarmapuṇyayā; samuddʰr̥taṃ sādʰvi punaḥ kulīnayā
   tvayā suśīle dʰr̥ta-dʰarma-puṇyayā   samuddʰr̥taṃ sādʰvi punaḥ kulīnayā / ՚

Verse: 44  {Mārkaṇḍeya uvāca}
Halfverse: a    tatʰā praśasya hy abʰipūjya caiva te; varastriyaṃ tām r̥ṣayaḥ samāgatāḥ
   tatʰā praśasya hy abʰipūjya caiva te   vara-striyaṃ tām r̥ṣayaḥ samāgatāḥ /
Halfverse: c    narendram āmandrya saputram añjasā; śivena jagmur muditāḥ svam ālayam
   nara_indram āmandrya saputram añjasā   śivena jagmur muditāḥ svam ālayam / ՚E44



Next part


This text is part of the TITUS edition of Mahabharata.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.