TITUS
Mahabharata
Part No. 638
Previous part

Chapter: 42 
Adhyāya 42


Verse: 1  {Vaiśaṃpāyana uvāca}
Halfverse: a    atʰa duryodʰano rājā   samare bʰiṣmam abravīt
   atʰa duryodʰano rājā   samare bʰiṣmam abravīt /
Halfverse: c    droṇaṃ ca ratʰaśārdūlaṃ   kr̥kpaṃ ca sumahāratʰam
   droṇaṃ ca ratʰa-śārdūlaṃ   kr̥kpaṃ ca su-mahā-ratʰam /1/

Verse: 2 
Halfverse: a    ukto 'yam artʰa ācāryo   mayā karṇena cāsakr̥t
   ukto_ayam artʰa\ ācāryas   mayā karṇena ca_asakr̥t / ՙ
Halfverse: c    punar eva ca vakṣyāmi   na hi tr̥pyāmi taṃ bruvan
   punar eva ca vakṣyāmi   na hi tr̥pyāmi taṃ bruvan /2/

Verse: 3 
Halfverse: a    parājitair hi vastavyaṃ   taiś ca dvādaśa vatsarān
   parājitair hi vastavyaṃ   taiś ca dvādaśa vatsarān /
Halfverse: c    vane janapade 'jñātair   eṣa eva paṇo hi naḥ
   vane jana-pade_ajñātair   eṣa\ eva paṇo hi naḥ /3/ ՙ

Verse: 4 
Halfverse: a    teṣāṃ na tāvan nirvr̥ttaṃ   vartate tu trayodaśam
   teṣāṃ na tāvat nirvr̥ttaṃ   vartate tu trayodaśam /
Halfverse: c    ajñātavāsaṃ bībʰatsur   atʰāsmābʰiḥ samāgataḥ
   ajñāta-vāsaṃ bībʰatsur   atʰa_asmābʰiḥ samāgataḥ /4/

Verse: 5 
Halfverse: a    anivr̥tte tu nirvāse   yadi bībʰatsur āgataḥ
   anivr̥tte tu nirvāse   yadi bībʰatsur āgataḥ /
Halfverse: c    punar dvādaśa varṣāṇi   vane vatsyanti pāṇḍavāḥ
   punar dvādaśa varṣāṇi   vane vatsyanti pāṇḍavāḥ /5/

Verse: 6 
Halfverse: a    lobʰād vā te na jānīyur   asmān vā moha āviśat
   lobʰād vā te na jānīyur   asmān vā moha\ āviśat / ՙ
Halfverse: c    hīnātiriktam eteṣāṃ   bʰīṣmo veditum arhati
   hīna_atiriktam eteṣāṃ   bʰīṣmas veditum arhati /6/

Verse: 7 
Halfverse: a    artʰānāṃ tu punar dvaidʰe   nityaṃ bʰavati saṃśayaḥ
   artʰānāṃ tu punar dvaidʰe   nityaṃ bʰavati saṃśayaḥ /
Halfverse: c    anyatʰā cintito hy artʰaḥ   punar bʰavati cānyatʰā
   anyatʰā cintito hy artʰaḥ   punar bʰavati ca_anyatʰā /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    uttaraṃ mārgamāṇānāṃ   matsyasenāṃ yuyutsatām
   uttaraṃ mārgamāṇānāṃ   matsya-senāṃ yuyutsatām /
Halfverse: c    yadi bībʰatsur āyātas   teṣāṃ kaḥ syāt parāṅmukʰaḥ
   yadi bībʰatsur āyātas   teṣāṃ kaḥ syāt parāṅ-mukʰaḥ /8/

Verse: 9 
Halfverse: a    trigartānāṃ vayaṃ hetor   matsyān yoddʰum ihāgatāḥ
   trigartānāṃ vayaṃ hetor   matsyān yoddʰum iha_āgatāḥ /
Halfverse: c    matsyānāṃ viprakārāṃs te   bahūn asmān akīrtayan
   matsyānāṃ viprakārāṃs te   bahūn asmān akīrtayan /9/

Verse: 10 
Halfverse: a    teṣāṃ bʰayābʰipannānāṃ   tad asmābʰiḥ pratiśrutam
   teṣāṃ bʰaya_abʰipannānāṃ   tad asmābʰiḥ pratiśrutam /
Halfverse: c    pratʰamaṃ tair grahītavyaṃ   matsyānāṃ godʰanaṃ mahat
   pratʰamaṃ tair grahītavyaṃ   matsyānāṃ go-dʰanaṃ mahat /10/ 10

Verse: 11 
Halfverse: a    saptamīm aparāhṇe vai   tatʰā nas taiḥ samāhitam
   saptamīm apara_ahṇe vai   tatʰā nas taiḥ samāhitam /
Halfverse: c    aṣṭamyāṃ punar asmābʰir   ādityasyodayaṃ prati
   aṣṭamyāṃ punar asmābʰir   ādityasya_udayaṃ prati /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    te vā gāvo na paśyanti   yadi va syuḥ parājitāḥ
   te vā gāvas na paśyanti   yadi va syuḥ parājitāḥ /
Halfverse: c    asmān vāpy atisaṃdʰāya   kuryur matsyena saṃgatam
   asmān vā_apy atisaṃdʰāya   kuryur matsyena saṃgatam /12/

Verse: 13 
Halfverse: a    atʰavā tān upāyāto   matsyo jānapadaiḥ saha
   atʰavā tān upāyāto   matsyo jāna-padaiḥ saha /
Halfverse: c    sarvayā senayā sārdʰam   asmān yoddʰum upāgataḥ
   sarvayā senayā sārdʰam   asmān yoddʰum upāgataḥ /13/

Verse: 14 
Halfverse: a    teṣām eva mahāvīryaḥ   kaś cid eva puraḥsaraḥ
   teṣām eva mahā-vīryaḥ   kaścit eva puraḥsaraḥ /
Halfverse: c    asmāñ jetum ihāyāto   matsyo vāpi svayaṃ bʰavet
   asmān jetum iha_āyātas   matsyas vā_api svayaṃ bʰavet /14/

Verse: 15 
Halfverse: a    yady eṣa rājā matsyānāṃ   yadi bībʰatsur āgataḥ
   yady eṣa rājā matsyānāṃ   yadi bībʰatsur āgataḥ /
Halfverse: c    sarvair yoddʰavyam asmābʰir   iti naḥ samayaḥ kr̥taḥ
   sarvair yoddʰavyam asmābʰir   iti naḥ samayaḥ kr̥taḥ /15/

Verse: 16 
Halfverse: a    atʰa kasmāt stʰitā hy ete   ratʰeṣu ratʰasattamāḥ
   atʰa kasmāt stʰitā hy ete   ratʰeṣu ratʰa-sattamāḥ /
Halfverse: c    bʰīṣmo droṇaḥ kr̥paś caiva   vikarṇo drauṇir eva ca
   bʰīṣmo droṇaḥ kr̥paś caiva   vikarṇo drauṇir eva ca /16/

Verse: 17 
Halfverse: a    saṃbʰrāntamanasaḥ sarve   kāle hy asmin mahāratʰāḥ
   saṃbʰrānta-manasaḥ sarve   kāle hy asmin mahā-ratʰāḥ /
Halfverse: c    nānyatra yuddʰāc cʰreyo 'sti   tatʰātmā praṇidʰīyatām
   na_anyatra yuddʰāt śreyo_asti   tatʰā_ātmā praṇidʰīyatām /17/

Verse: 18 
Halfverse: a    āccʰinne godʰane 'smākam   api devena varjiṇā
   āccʰinne go-dʰane_asmākam   api devena varjiṇā /
Halfverse: c    yamena vāpi saṃgrāme   ko hāstinapuraṃ vrajet
   yamena vā_api saṃgrāme   ko hāstina-puraṃ vrajet /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    śarair abʰipraṇunnānāṃ   bʰagnānāṃ gahane vane
   śarair abʰipraṇunnānāṃ   bʰagnānāṃ gahane vane /
Halfverse: c    ko hi jīvet padātīnāṃ   bʰaved aśveṣu saṃśayaḥ
   ko hi jīvet padātīnāṃ   bʰavet aśveṣu saṃśayaḥ /
Halfverse: e    ācāryaṃ pr̥ṣṭʰataḥ kr̥tvā   tatʰā nītir vidʰīyatām
   ācāryaṃ pr̥ṣṭʰataḥ kr̥tvā   tatʰā nītir vidʰīyatām /19/

Verse: 20 
Halfverse: a    jānāti hi mataṃ teṣām   atas trāsayatīva naḥ
   jānāti hi mataṃ teṣām   atas trāsayati_iva naḥ /
Halfverse: c    arjunenāsya saṃprītim   adʰikām upalakṣaye
   arjunena_asya saṃprītim   adʰikām upalakṣaye /20/ 20

Verse: 21 
Halfverse: a    tatʰā hi dr̥ṣṭvā bībʰatsum   upāyāntaṃ praśaṃsati
   tatʰā hi dr̥ṣṭvā bībʰatsum   upāyāntaṃ praśaṃsati /
Halfverse: c    yatʰā senā na bʰajyeta   tatʰā nītir vidʰīyatām
   yatʰā senā na bʰajyeta   tatʰā nītir vidʰīyatām /21/

Verse: 22 
Halfverse: a    adeśikā mahāraṇye   grīṣme śatruvaśaṃ gatā
   adeśikā mahā_araṇye   grīṣme śatru-vaśaṃ gatā /
Halfverse: c    yatʰā na vibʰramet senā   tatʰā nītir vidʰīyatām
   yatʰā na vibʰramet senā   tatʰā nītir vidʰīyatām /22/

Verse: 23 
Halfverse: a    aśvānāṃ heṣitaṃ śrutvā   kā praśaṃsā bʰavet pare
   aśvānāṃ heṣitaṃ śrutvā   kā praśaṃsā bʰavet pare /
Halfverse: c    stʰāne vāpi vrajanto vā   sadā heṣanti vājinaḥ
   stʰāne vā_api vrajantas vā   sadā heṣanti vājinaḥ /23/

Verse: 24 
Halfverse: a    sadā ca vāyavo vānti   nityaṃ varṣati vāsavaḥ
   sadā ca vāyavas vānti   nityaṃ varṣati vāsavaḥ /
Halfverse: c    stanayitnoś ca nirgʰoṣaḥ   śrūyate bahuśas tatʰā
   stanayitnoś ca nirgʰoṣaḥ   śrūyate bahuśas tatʰā /24/

Verse: 25 
Halfverse: a    kim atra kāryaṃ pārtʰasya   katʰaṃ vā sa praśasyate
   kim atra kāryaṃ pārtʰasya   katʰaṃ vā sa praśasyate /
Halfverse: c    anyatra kāmād dveṣād vā   roṣād vāsmāsu kevalāt
   anyatra kāmāt dveṣād vā   roṣād vā_asmāsu kevalāt /25/

Verse: 26 
Halfverse: a    ācāryā vai kāruṇikāḥ   prājñāś cāpāya darśinaḥ
   ācāryā vai kāruṇikāḥ   prājñāś ca_apāya darśinaḥ /
Halfverse: c    naite mahābʰaye prāpte   saṃpraṣṭavyāḥ katʰaṃ cana
   na_ete mahā-bʰaye prāpte   saṃpraṣṭavyāḥ katʰaṃcana /26/

Verse: 27 
Halfverse: a    prāsādeṣu vicitreṣu   goṣṭʰīṣv āvasatʰeṣu ca
   prāsādeṣu vicitreṣu   goṣṭʰīṣv āvasatʰeṣu ca /
Halfverse: c    katʰā vicitrāḥ kurvāṇāḥ   piṇḍitās tatra śobʰanāḥ
   katʰā vicitrāḥ kurvāṇāḥ   piṇḍitās tatra śobʰanāḥ /27/

Verse: 28 
Halfverse: a    bahūny āścaryarūpāṇi   kurvanto janasaṃsadi
   bahūny āścarya-rūpāṇi   kurvanto jana-saṃsadi /
Halfverse: c    iṣvastre cāru saṃdʰāne   paṇḍitās tatra śobʰanāḥ
   iṣv-astre cāru saṃdʰāne   paṇḍitās tatra śobʰanāḥ /28/

Verse: 29 
Halfverse: a    pareṣāṃ vivara jñāne   manuṣyācariteṣu ca
   pareṣāṃ vivara jñāne   manuṣya_ācariteṣu ca /
Halfverse: c    annasaṃskāra doṣeṣu   paṇḍitās tatra śobʰanāḥ
   anna-saṃskāra doṣeṣu   paṇḍitās tatra śobʰanāḥ /29/

Verse: 30 
Halfverse: a    paṇḍitān pr̥ṣṭʰataḥ kr̥tvā   pareṣāṃ guṇavādinaḥ
   paṇḍitān pr̥ṣṭʰataḥ kr̥tvā   pareṣāṃ guṇa-vādinaḥ /
Halfverse: c    vidʰīyatāṃ tatʰā nītir   yatʰa vadʰyeta vai paraḥ
   vidʰīyatāṃ tatʰā nītir   yatʰa vadʰyeta vai paraḥ /30/ 30

Verse: 31 
Halfverse: a    gāvaś caiva pratiṣṭʰantāṃ   senāṃ vyūhantu māciram
   gāvaś caiva pratiṣṭʰantāṃ   senāṃ vyūhantu mā-ciram /
Halfverse: c    ārakṣāś ca vidʰīyantāṃ   yatra yotsyāmahe parān
   ārakṣāś ca vidʰīyantāṃ   yatra yotsyāmahe parān /31/ (E)31



Next part


This text is part of the TITUS edition of Mahabharata.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.