TITUS
Mahabharata
Part No. 655
Previous part

Chapter: 59 
Adhyāya 59


Verse: 1  {Vaiśaṃpāyana uvāca}
Halfverse: a    tataḥ śāṃtanavo bʰīṣmo   durādʰarṣaḥ pratāpavān
   tataḥ śāṃtanavo bʰīṣmo   durādʰarṣaḥ pratāpavān /
Halfverse: c    vadʰyamāneṣu yodʰeṣu   dʰanaṃjayam upādravat
   vadʰyamāneṣu yodʰeṣu   dʰanaṃjayam upādravat /1/

Verse: 2 
Halfverse: a    pragr̥hya kārmukaśreṣṭʰaṃ   jātarūpapariṣkr̥tam
   pragr̥hya kārmuka-śreṣṭʰaṃ   jāta-rūpa-pariṣkr̥tam / ՙ
Halfverse: c    śarān ādāya tīkṣṇāgnān   marmabʰeda pramātʰinaḥ
   śarān ādāya tīkṣṇa_agnān   marma-bʰeda pramātʰinaḥ /2/

Verse: 3 
Halfverse: a    pāṇḍureṇātapatreṇa   dʰriyamāṇena mūrdʰani
   pāṇḍureṇa_ātapatreṇa   dʰriyamāṇena mūrdʰani /
Halfverse: c    śuśubʰe sa naravyāgʰro   giriḥ sūryodaye yatʰā
   śuśubʰe sa nara-vyāgʰro   giriḥ sūrya_udaye yatʰā /3/

Verse: 4 
Halfverse: a    pradʰmāya śaṅkʰaṃ gāṅgeyo   dʰārtarāṣṭrān praharṣayan
   pradʰmāya śaṅkʰaṃ gāṅgeyo   dʰārtarāṣṭrān praharṣayan /
Halfverse: c    pradakṣiṇam upāvr̥tya   bībʰatsuṃ samavārayat
   pradakṣiṇam upāvr̥tya   bībʰatsuṃ samavārayat /4/

Verse: 5 
Halfverse: a    tam udvīkṣya tatʰāyāntaṃ   kaunteyaḥ paravīra hā
   tam udvīkṣya tatʰā_āyāntaṃ   kaunteyaḥ para-vīra hā /
Halfverse: c    pratyagr̥hṇāt prahr̥ṣṭātmā   dʰārā dʰaram ivācalaḥ
   pratyagr̥hṇāt prahr̥ṣṭa_ātmā   dʰārā dʰaram iva_acalaḥ /5/

Verse: 6 
Halfverse: a    tato bʰīṣmaḥ śarān aṣṭau   dʰvaje pārtʰasya vīryavān
   tato bʰīṣmaḥ śarān aṣṭau   dʰvaje pārtʰasya vīryavān /
Halfverse: c    samaparyan mahāvegāñ   śvasamānān ivoragān
   samaparyan mahā-vegān   śvasamānān iva_uragān /6/

Verse: 7 
Halfverse: a    te dʰvajaṃ pāṇḍuputrasya   samāsādya patatriṇaḥ
   te dʰvajaṃ pāṇḍu-putrasya   samāsādya patatriṇaḥ /
Halfverse: c    jvalantaḥ kapim ājagʰnur   dʰvajāgra nilayāṃś ca tān
   jvalantaḥ kapim ājagʰnur   dʰvaja_agra nilayāṃś ca tān /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    tato bʰallena mahatā   pr̥tʰu dʰāreṇa pāṇḍavaḥ
   tato bʰallena mahatā   pr̥tʰu dʰāreṇa pāṇḍavaḥ /
Halfverse: c    cʰatraṃ ciccʰeda bʰīṣmasya   tūrṇaṃ tad apatad bʰuvi
   cʰatraṃ ciccʰeda bʰīṣmasya   tūrṇaṃ tad apatat bʰuvi /8/

Verse: 9 
Halfverse: a    dʰvajaṃ caivāsya kaunteyaḥ   śarair abʰyahanad dr̥ḍʰam
   dʰvajaṃ ca_eva_asya kaunteyaḥ   śarair abʰyahanat dr̥ḍʰam /
Halfverse: c    śīgʰrakr̥d ratʰavāhāṃś ca   tatʰobʰau pārṣṇisāratʰī
   śīgʰra-kr̥t ratʰa-vāhāṃś ca   tatʰā_ubʰau pārṣṇi-sāratʰī /9/

Verse: 10 
Halfverse: a    tayos tad abʰavad yuddʰaṃ   tumulaṃ lomaharṣaṇam
   tayos tad abʰavat yuddʰaṃ   tumulaṃ loma-harṣaṇam /
Halfverse: c    bʰīṣmasya saha pārtʰena   balivāsavayor iva
   bʰīṣmasya saha pārtʰena   bali-vāsavayor iva /10/ 10

Verse: 11 
Halfverse: a    bʰallair bʰallāḥ samāgamya   bʰīṣma pāṇḍavayor yudʰi
   bʰallair bʰallāḥ samāgamya   bʰīṣma pāṇḍavayor yudʰi /
Halfverse: c    antarikṣe vyarājanta   kʰadyotāḥ prāvr̥ṣīva hi
   antarikṣe vyarājanta   kʰa-dyotāḥ prāvr̥ṣi_iva hi /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    agnicakram ivāviddʰaṃ   savyadakṣiṇam asyataḥ
   agni-cakram iva_āviddʰaṃ   savya-dakṣiṇam asyataḥ /
Halfverse: c    gāṇḍīvam abʰavad rājan   pārtʰasya sr̥jataḥ śarān
   gāṇḍīvam abʰavat rājan   pārtʰasya sr̥jataḥ śarān /12/

Verse: 13 
Halfverse: a    sa taiḥ saṃcʰādayām āsa   bʰīṣmaṃ śaraśataiḥ śitaiḥ
   sa taiḥ saṃcʰādayāmāsa   bʰīṣmaṃ śara-śataiḥ śitaiḥ /
Halfverse: c    parvataṃ vāridʰārābʰiś   cʰādayann iva toyadaḥ
   parvataṃ vāri-dʰārābʰiś   cʰādayann iva toyadaḥ /13/

Verse: 14 
Halfverse: a    tāṃ sa velām ivoddʰūtāṃ   śaravr̥ṣṭiṃ samuttʰitām
   tāṃ sa velām iva_uddʰūtāṃ   śara-vr̥ṣṭiṃ samuttʰitām /
Halfverse: c    vyadʰamat sāyakair bʰīṣmo   arjunaṃ saṃnivārayat
   vyadʰamat sāyakair bʰīṣmo arjunaṃ saṃnivārayat /14/ ՙ

Verse: 15 
Halfverse: a    tatas tāni nikr̥ttāni   śarajālāni bʰāgaśaḥ
   tatas tāni nikr̥ttāni   śara-jālāni bʰāgaśaḥ /
Halfverse: c    samare 'bʰivyaśīryanta   pʰalgunasya ratʰaṃ prati
   samare_abʰivyaśīryanta   pʰalgunasya ratʰaṃ prati /15/

Verse: 16 
Halfverse: a    tataḥ kanakapuṅkʰānāṃ   śaravr̥ṣṭiṃ samuttʰitām
   tataḥ kanaka-puṅkʰānāṃ   śara-vr̥ṣṭiṃ samuttʰitām /
Halfverse: c    pāṇḍavasya ratʰāt tūrṇaṃ   śalabʰānāṃm ivāyatim
   pāṇḍavasya ratʰāt tūrṇaṃ   śalabʰānāṃm iva_āyatim /
Halfverse: e    vyadʰamat tāṃ punas tasya   bʰīṣmaḥ śaraśataiḥ śitaiḥ
   vyadʰamat tāṃ punas tasya   bʰīṣmaḥ śara-śataiḥ śitaiḥ /16/

Verse: 17 
Halfverse: a    tatas te kuravaḥ sarve   sādʰu sādʰv iti cābruvan
   tatas te kuravaḥ sarve   sādʰu sādʰv iti ca_abruvan /
Halfverse: c    duṣkaraṃ kr̥tavān bʰīṣmo   yad arjunam ayodʰayat
   duṣkaraṃ kr̥tavān bʰīṣmas   yad arjunam ayodʰayat /17/

Verse: 18 
Halfverse: a    balavāṃs taruṇo dakṣaḥ   kṣiprakārī ca pāṇḍavaḥ
   balavāṃs taruṇo dakṣaḥ   kṣipra-kārī ca pāṇḍavaḥ /
Halfverse: c    ko 'nyaḥ samartʰaḥ pārtʰasya   vegaṃ dʰārayituṃ raṇe
   ko_anyaḥ samartʰaḥ pārtʰasya   vegaṃ dʰārayituṃ raṇe /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    r̥te śāṃtanavād bʰīṣmāt   kr̥ṣṇād vā devakī sutāt
   r̥te śāṃtanavād bʰīṣmāt   kr̥ṣṇād vā devakī sutāt /
Halfverse: c    ācārya pravarād vāpi   bʰāradvājān mahābalāt
   ācārya pravarād vā_api   bʰāradvājān mahā-balāt /
Halfverse: e    ācārya pravarād vāpi   bʰāradvājān mahābalāt
   ācārya pravarād vā_api   bʰāradvājān mahā-balāt /19/

Verse: 20 
Halfverse: a    astrair astrāṇi saṃvārya   krīḍataḥ puruṣarṣabʰau
   astrais astrāṇi saṃvārya   krīḍataḥ puruṣa-rṣabʰau /
Halfverse: c    cakṣūṃṣi sarvabʰūtānāṃ   mohayantau mahābalau
   cakṣūṃṣi sarva-bʰūtānāṃ   mohayantau mahā-balau /20/ 20

Verse: 21 
Halfverse: a    prājāpatyaṃ tatʰaivaindram   āgneyaṃ ca sudāruṇam
   prājāpatyaṃ tatʰaiva_aindram   āgneyaṃ ca su-dāruṇam /
Halfverse: c    vauberaṃ vāruṇaṃ caiva   yāmya vāyavyam eva ca
   vauberaṃ vāruṇaṃ caiva   yāmya vāyavyam eva ca /
Halfverse: e    prayujñānau mahātmānau   samare tau viceratuḥ
   prayujñānau mahā_ātmānau   samare tau viceratuḥ /21/

Verse: 22 
Halfverse: a    vismitāny atʰa bʰūtāni   tau dr̥ṣṭvā saṃyuge tadā
   vismitāny atʰa bʰūtāni   tau dr̥ṣṭvā saṃyuge tadā /
Halfverse: c    sādʰu pārtʰa mahābāho   sādʰu bīṣmeti cābruvan
   sādʰu pārtʰa mahā-bāho   sādʰu bīṣma_iti ca_abruvan /22/

Verse: 23 
Halfverse: a    nedaṃ yuktaṃ manuṣyeṣu   yo 'yaṃ saṃdr̥śyate mahān
   na_idaṃ yuktaṃ manuṣyeṣu   yo_ayaṃ saṃdr̥śyate mahān / ՙ
Halfverse: c    mahāstrāṇāṃ saṃprayogaḥ   samare bʰīṣma pārtʰayoḥ
   mahā_astrāṇāṃ saṃprayogaḥ   samare bʰīṣma pārtʰayoḥ /23/

Verse: 24 
Halfverse: a    evaṃ sarvāstraviduṣor   astrayuddʰam avartata
   evaṃ sarva_astra-viduṣor   astra-yuddʰam avartata /
Halfverse: c    atʰa jiṣṇur upāvr̥tya   pr̥tʰu dʰāreṇa kārmukam
   atʰa jiṣṇur upāvr̥tya   pr̥tʰu dʰāreṇa kārmukam /
Halfverse: e    cakarta bʰīṣmasya tadā   jātarūpapariṣkr̥tam
   cakarta bʰīṣmasya tadā   jāta-rūpa-pariṣkr̥tam /24/

Verse: 25 
Halfverse: a    nimeṣāntaramātreṇa   bʰīṣmo 'nyat kārmukaṃ raṇe
   nimeṣa_antara-mātreṇa   bʰīṣmo_anyat kārmukaṃ raṇe /
Halfverse: c    samādāya mahābāhuḥ   sa jyaṃ cakre mahābalaḥ
   samādāya mahā-bāhuḥ   sa jyaṃ cakre mahā-balaḥ /
Halfverse: e    śarāṃś ca subahūn kruddʰo   mumocāśu dʰanaṃjaye
   śarāṃś ca su-bahūn kruddʰas   mumoca_āśu dʰanaṃjaye /25/

Verse: 26 
Halfverse: a    arjuno 'pi śarāṃś citrān   bʰīṣmāya niśitān bahūn
   arjuno_api śarāṃś citrān   bʰīṣmāya niśitān bahūn /
Halfverse: c    cikṣepa sumahātejās   tatʰā bʰīṣmaś ca pāṇḍave
   cikṣepa su-mahā-tejās   tatʰā bʰīṣmaś ca pāṇḍave /26/

Verse: 27 
Halfverse: a    tayor divyāstraviduṣor   asyator aniśaṃ śarān
   tayor divya_astra-viduṣor   asyator aniśaṃ śarān /
Halfverse: c    na viśeṣas tadā rājam̐l   lakṣyate sma mahātmanoḥ
   na viśeṣas tadā rājam̐l   lakṣyate sma mahā_ātmanoḥ /27/

Verse: 28 
Halfverse: a    atʰāvr̥ṇod daśa diśaḥ   śarair ati ratʰais tadā
   atʰa_avr̥ṇot daśa diśaḥ   śarair ati ratʰais tadā / ՙ
Halfverse: c    kirīṭamālī kaunteyaḥ   śūraḥ śāṃtanavas tatʰā
   kirīṭa-mālī kaunteyaḥ   śūraḥ śāṃtanavas tatʰā /28/

Verse: 29 
Halfverse: a    atīva pāṇḍavo bʰīṣmaṃ   bʰīṣmaś cātīva pāṇḍavam
   atīva pāṇḍavo bʰīṣmaṃ   bʰīṣmaś ca_atīva pāṇḍavam /
Halfverse: c    babʰūva tasmin saṃgrāme   rājam̐l loke tad adbʰutam
   babʰūva tasmin saṃgrāme   rājam̐l loke tad adbʰutam /29/

Verse: 30 
Halfverse: a    pāṇḍavena hatāḥ śūrā   bʰīṣmasya ratʰarakṣiṇaḥ
   pāṇḍavena hatāḥ śūrā   bʰīṣmasya ratʰa-rakṣiṇaḥ /
Halfverse: c    śerate sma tadā rājan   kaunteyasyābʰito ratʰam
   śerate sma tadā rājan   kaunteyasya_abʰito ratʰam /30/ 30

Verse: 31 
Halfverse: a    tato gāṇḍīva nirmuktā   niramitraṃ cikīrṣavaḥ
   tato gāṇḍīva nirmuktā   niramitraṃ cikīrṣavaḥ /
Halfverse: c    āgaccʰan puṅkʰasaṃśliṣṭāḥ   śvetavāhana patriṇaḥ
   āgaccʰan puṅkʰa-saṃśliṣṭāḥ   śveta-vāhana patriṇaḥ /31/

Verse: 32 
Halfverse: a    niṣpatanto ratʰāt tasya   dʰautā hairaṇyavāsasaḥ
   niṣpatanto ratʰāt tasya   dʰautā hairaṇya-vāsasaḥ /
Halfverse: c    ākāśe samadr̥śyanta   haṃsānām iva paṅktayaḥ
   ākāśe samadr̥śyanta   haṃsānām iva paṅktayaḥ /32/

Verse: 33 
Halfverse: a    tasya tad divyam astraṃ hi   pragāḍʰaṃ citram asyataḥ
   tasya tad divyam astraṃ hi   pragāḍʰaṃ citram asyataḥ /
Halfverse: c    prekṣante smāntarikṣa stʰāḥ   sarve devāḥ sa vāsavāḥ
   prekṣante sma_antarikṣa stʰāḥ   sarve devāḥ sa vāsavāḥ /33/

Verse: 34 
Halfverse: a    tad dr̥ṣṭvā paramaprīto   gandʰarvaś citram adbʰutam
   tad dr̥ṣṭvā parama-prīto   gandʰarvaś citram adbʰutam /
Halfverse: c    śaśaṃsa devarājāya   citrasenaḥ pratāpavān
   śaśaṃsa deva-rājāya   citrasenaḥ pratāpavān /34/

Verse: 35 
Halfverse: a    paśyemān arinirdārān   saṃsaktān iva gaccʰataḥ
   paśya_imān ari-nirdārān   saṃsaktān iva gaccʰataḥ /
Halfverse: c    citrarūpam idaṃ jiṣṇor   divyam astram udīryataḥ
   citra-rūpam idaṃ jiṣṇor   divyam astram udīryataḥ /35/

Verse: 36 
Halfverse: a    nedaṃ manuṣyāḥ śraddadʰyur   na hīdaṃ teṣu vidyate
   na_idaṃ manuṣyāḥ śraddadʰyur   na hi_idaṃ teṣu vidyate /
Halfverse: c    paurāṇānāṃ mahāstrāṇāṃ   vicitrāyaṃ samāgamaḥ
   paurāṇānāṃ mahā_astrāṇāṃ   vicitra_ayaṃ samāgamaḥ /36/ ՙ

Verse: 37 
Halfverse: a    madʰyaṃ dinagataṃ sūryaṃ   pratapantam ivāmbare
   madʰyaṃ dina-gataṃ sūryaṃ   pratapantam iva_ambare /
Halfverse: c    na śaknuvanti sainyāni   pāṇḍavaṃ prativīkṣitum
   na śaknuvanti sainyāni   pāṇḍavaṃ prativīkṣitum /37/

Verse: 38 
Halfverse: a    ubʰau viśrutakarmāṇāv   ubʰau yuddʰaviśāradau
   ubʰau viśruta-karmāṇāv   ubʰau yuddʰa-viśāradau /
Halfverse: c    ubʰau sadr̥śakarmāṇāv   ubʰau yudʰi durāsadau
   ubʰau sadr̥śa-karmāṇāv   ubʰau yudʰi durāsadau /38/

Verse: 39 
Halfverse: a    ity ukto devarājas tu   pārtʰa bʰīṣma samāgamam
   ity ukto deva-rājas tu   pārtʰa bʰīṣma samāgamam /
Halfverse: c    pūjayām āsa divyena   puṣpavarṣeṇa bʰārata
   pūjayāmāsa divyena   puṣpa-varṣeṇa bʰārata /39/

Verse: 40 
Halfverse: a    tato bʰīṣmaḥ śāṃtanavo   vāme pārśve samarpayat
   tato bʰīṣmaḥ śāṃtanavo   vāme pārśve samarpayat /
Halfverse: c    asyataḥ pratisaṃdʰāya   vivr̥taṃ savyasācinaḥ
   asyataḥ pratisaṃdʰāya   vivr̥taṃ savya-sācinaḥ /40/ 40

Verse: 41 
Halfverse: a    tataḥ prahasya bībʰatsuḥ   pr̥tʰu dʰāreṇa kārmukam
   tataḥ prahasya bībʰatsuḥ   pr̥tʰu dʰāreṇa kārmukam /
Halfverse: c    nyakr̥ntad gārdʰra patreṇa   bʰīṣmasyāmita tejasaḥ
   nyakr̥ntat gārdʰra patreṇa   bʰīṣmasya_amita tejasaḥ /41/

Verse: 42 
Halfverse: a    atʰainaṃ daśabʰir bāṇair   pratyavidʰyat stanāntare
   atʰa_enaṃ daśabʰir bāṇair   pratyavidʰyat stana_antare /
Halfverse: c    yatamānaṃ parākrāntaṃ   kuntīputro dʰanaṃjayaḥ
   yatamānaṃ parākrāntaṃ   kuntī-putro dʰanaṃjayaḥ /42/

Verse: 43 
Halfverse: a    sa pīḍito mahābāhur   gr̥hītvā ratʰakūbaram
   sa pīḍitas mahā-bāhur   gr̥hītvā ratʰa-kūbaram /
Halfverse: c    gāṅgeyo yudʰi durdʰarṣas   tastʰau dīrgʰam ivāturaḥ
   gāṅgeyas yudʰi durdʰarṣas   tastʰau dīrgʰam iva_āturaḥ /43/

Verse: 44 
Halfverse: a    taṃ visaṃjñam apovāha   saṃyantā ratʰavājinām
   taṃ visaṃjñam apovāha   saṃyantā ratʰa-vājinām /
Halfverse: c    upadeśam anusmr̥tya   rakṣamāṇo mahāratʰam
   upadeśam anusmr̥tya   rakṣamāṇas mahā-ratʰam /44/ (E)44



Next part


This text is part of the TITUS edition of Mahabharata.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.