TITUS
Mahabharata
Part No. 866
Previous part

Chapter: 6 
Adhyāya 6


Verse: 1  {Dʰr̥tarāṣṭra uvāca}
Halfverse: a    
nadīnāṃ parvatānāṃ ca   nāmadʰeyāni saṃjaya
   
nadīnāṃ parvatānāṃ ca   nāma-dʰeyāni saṃjaya /
Halfverse: c    
tatʰā janapadānāṃ ca   ye cānye bʰūmim āśritāḥ
   
tatʰā jana-padānāṃ ca   ye ca_anye bʰūmim āśritāḥ /1/ ՙ

Verse: 2 
Halfverse: a    
pramāṇaṃ ca pramāṇajña   pr̥tʰivyā api sarvaśaḥ
   
pramāṇaṃ ca pramāṇajña   pr̥tʰivyā\ api sarvaśaḥ /
Halfverse: c    
nikʰilena samācakṣva   kānanāni ca saṃjaya
   
nikʰilena samācakṣva   kānanāni ca saṃjaya /2/

Verse: 3 
Halfverse: a    
pañcemāni mahārāja   mahābʰūtāni saṃgrahāt
   
pañca_imāni mahārāja   mahābʰūtāni saṃgrahāt /
Halfverse: c    
jagat stʰitāni sarvāṇi   samāny āhur manīṣiṇaḥ
   
jagat stʰitāni sarvāṇi   samāny āhur manīṣiṇaḥ /3/

Verse: 4 
Halfverse: a    
bʰūmir āpas tatʰā vāyur   agnir ākāśam eva ca
   
bʰūmir āpas tatʰā vāyur   agnir ākāśam eva ca /
Halfverse: c    
guṇottarāṇi sarvāṇi   teṣāṃ bʰūmiḥ pradʰānataḥ
   
guṇa_uttarāṇi sarvāṇi   teṣāṃ bʰūmiḥ pradʰānataḥ /4/

Verse: 5 
Halfverse: a    
śabdaḥ sparśaś ca rūpaṃ ca   raso gandʰaś ca pañcamaḥ
   
śabdaḥ sparśaś ca rūpaṃ ca   raso gandʰaś ca pañcamaḥ /
Halfverse: c    
bʰūmer ete guṇāḥ proktā   r̥ṣibʰis tattvavedibʰiḥ
   
bʰūmer ete guṇāḥ proktā r̥ṣibʰis tattva-vedibʰiḥ /5/

Verse: 6 
Halfverse: a    
catvāro 'psu guṇā rājan   gandʰas tatra na vidyate
   
catvāro_apsu guṇā rājan   gandʰas tatra na vidyate /
Halfverse: c    
śabdaḥ sparśaś ca rūpaṃ ca   tejaso 'tʰa guṇās trayaḥ
   
śabdaḥ sparśaś ca rūpaṃ ca   tejaso_atʰa guṇās trayaḥ /
Halfverse: e    
śabdaḥ sparśaś ca vāyos tu   ākāśe śabda eva ca
   
śabdaḥ sparśaś ca vāyos tu ākāśe śabda\ eva ca /6/

Verse: 7 
Halfverse: a    
ete pañca guṇā rājan   mahābʰūteṣu pañcasu
   
ete pañca guṇā rājan   mahā-bʰūteṣu pañcasu /
Halfverse: c    
vartante sarvalokeṣu   yeṣu lokāḥ pratiṣṭʰitāḥ
   
vartante sarva-lokeṣu   yeṣu lokāḥ pratiṣṭʰitāḥ /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    
anyonyaṃ nābʰivartante   sāmyaṃ bʰavati vai yadā
   
anyonyaṃ na_abʰivartante   sāmyaṃ bʰavati vai yadā /
Halfverse: c    
yadā tu viṣamībʰāvam   āviśanti parasparam
   
yadā tu viṣamībʰāvam   āviśanti parasparam /
Halfverse: e    
tadā dehair dehavanto   vyatirohanti nānyatʰā
   
tadā dehair dehavanto   vyatirohanti na_anyatʰā /8/

Verse: 9 
Halfverse: a    
ānupūrvyād vinaśyanti   jāyante cānupūrvaśaḥ
   
ānupūrvyād vinaśyanti   jāyante ca_anupūrvaśaḥ /
Halfverse: c    
sarvāṇy aparimeyāni   tad eṣāṃ rūpam aiśvaram
   
sarvāṇy aparimeyāni   tad eṣāṃ rūpam aiśvaram /9/

Verse: 10 
Halfverse: a    
tatra tatra hi dr̥śyante   dʰātavaḥ pāñca bʰautikāḥ
   
tatra tatra hi dr̥śyante   dʰātavaḥ pāñca bʰautikāḥ /
Halfverse: c    
teṣāṃ manuṣyās tarkeṇa   pramāṇāni pracakṣate
   
teṣāṃ manuṣyās tarkeṇa   pramāṇāni pracakṣate /10/ 10

Verse: 11 
Halfverse: a    
acintyāḥ kʰalu ye bʰāvā   na tāṃs tarkeṇa sādʰayet
   
acintyāḥ kʰalu ye bʰāvā   na tāṃs tarkeṇa sādʰayet /
Halfverse: c    
prakr̥tibʰyaḥ paraṃ yat tu   tad acintyasya lakṣaṇam
   
prakr̥tibʰyaḥ paraṃ yat tu   tad acintyasya lakṣaṇam /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    
sudarśanaṃ pravakṣyāmi   dvīpaṃ te kurunandana
   
sudarśanaṃ pravakṣyāmi   dvīpaṃ te kuru-nandana /
Halfverse: c    
parimaṇḍalo mahārāja   dvīpo 'sau cakrasaṃstʰitaḥ
   
parimaṇḍalo mahā-rāja   dvīpo_asau cakra-saṃstʰitaḥ /12/ q

Verse: 13 
Halfverse: a    
nadī jalapraticcʰannaḥ   parvataiś cābʰrasaṃnibʰaiḥ
   
nadī jala-praticcʰannaḥ   parvataiś ca_abʰra-saṃnibʰaiḥ /
Halfverse: c    
puraiś ca vividʰākārai   ramyair janapadais tatʰā
   
puraiś ca vividʰa_ākārai   ramyair jana-padais tatʰā /13/

Verse: 14 
Halfverse: a    
vr̥kṣaiḥ puṣpapʰalopetaiḥ   saṃpannadʰanadʰānyavān
   
vr̥kṣaiḥ puṣpa-pʰala_upetaiḥ   saṃpanna-dʰana-dʰānyavān /
Halfverse: c    
lāvaṇena samudreṇa   samantāt parivāritaḥ
   
lāvaṇena samudreṇa   samantāt parivāritaḥ /14/

Verse: 15 
Halfverse: a    
yatʰā ca puruṣaḥ paśyed   ādarśe mukʰam ātmanaḥ
   
yatʰā ca puruṣaḥ paśyed   ādarśe mukʰam ātmanaḥ /
Halfverse: c    
evaṃ sudarśana dvīpo   dr̥śyate candramaṇḍale
   
evaṃ sudarśana dvīpo   dr̥śyate candra-maṇḍale /15/

Verse: 16 
Halfverse: a    
dvir aṃśe pippalas tatra   dvir aṃśe ca śaśo mahān
   
dvir aṃśe pippalas tatra   dvir aṃśe ca śaśo mahān /
Halfverse: c    
sarvauṣadʰisamāvāpaiḥ   sarvataḥ parivr̥ṃhitaḥ
   
sarva_oṣadʰi-samāvāpaiḥ   sarvataḥ parivr̥ṃhitaḥ /
Halfverse: e    
āpas tato 'nyā vijñeyā   eṣa saṃkṣepa ucyate
   
āpas tato_anyā vijñeyā eṣa saṃkṣepa\ ucyate /16/ (E)16ՙ



Next part



This text is part of the TITUS edition of Mahabharata.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.