TITUS
Ramayana
Part No. 442
Previous part

Chapter: 51 
Adhyāya 51


Verse: 1 
Halfverse: a    tasya rākṣasarājasya   niśamya paridevitam
   tasya rākṣasa-rājasya   niśamya paridevitam /
Halfverse: c    kumbʰakarṇo babʰāṣe 'tʰa   vacanaṃ prajahāsa ca
   kumbʰa-karṇo babʰāṣe_atʰa   vacanaṃ prajahāsa ca /1/

Verse: 2 
Halfverse: a    dr̥ṣṭo doṣo hi yo 'smābʰiḥ   purā mantravinirṇaye
   dr̥ṣṭo doṣo hi yo_asmābʰiḥ   purā mantra-vinirṇaye /
Halfverse: c    hiteṣv anabʰiyuktena   so 'yam āsāditas tvayā
   hiteṣv anabʰiyuktena   so_ayam āsāditas tvayā /2/

Verse: 3 
Halfverse: a    śīgʰraṃ kʰalv abʰyupetaṃ tvāṃ   pʰalaṃ pāpasya karmaṇaḥ
   śīgʰraṃ kʰalv abʰyupetaṃ tvāṃ   pʰalaṃ pāpasya karmaṇaḥ /
Halfverse: c    nirayeṣv eva patanaṃ   yatʰā duṣkr̥takarmaṇaḥ
   nirayeṣv eva patanaṃ   yatʰā duṣkr̥ta-karmaṇaḥ /3/

Verse: 4 
Halfverse: a    pratʰamaṃ vai mahārāja   kr̥tyam etad acintitam
   pratʰamaṃ vai mahā-rāja   kr̥tyam etad acintitam /
Halfverse: c    kevalaṃ vīryadarpeṇa   nānubandʰo vicāritaḥ
   kevalaṃ vīrya-darpeṇa   na_anubandʰo vicāritaḥ /4/

Verse: 5 
Halfverse: a    yaḥ paścāt pūrvakāryāṇi   kuryād aiśvaryam āstʰitaḥ
   yaḥ paścāt pūrva-kāryāṇi   kuryād aiśvaryam āstʰitaḥ /
Halfverse: c    pūrvaṃ cottarakāryāṇi   na sa veda nayānayau
   pūrvaṃ ca_uttara-kāryāṇi   na sa veda naya_anayau /5/

Verse: 6 
Halfverse: a    deśakālavihīnāni   karmāṇi viparītavat
   deśa-kāla-vihīnāni   karmāṇi viparītavat /
Halfverse: c    kriyamāṇāni duṣyanti   havīṃṣy aprayateṣv iva
   kriyamāṇāni duṣyanti   havīṃṣy aprayateṣv iva /6/

Verse: 7 
Halfverse: a    trayāṇāṃ pañcadʰā yogaṃ   karmaṇāṃ yaḥ prapaśyati
   trayāṇāṃ pañcadʰā yogaṃ   karmaṇāṃ yaḥ prapaśyati /
Halfverse: c    sacivaiḥ samayaṃ kr̥tvā   sa sabʰye vartate patʰi
   sacivaiḥ samayaṃ kr̥tvā   sa sabʰye vartate patʰi /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    yatʰāgamaṃ ca yo rājā   samayaṃ vicikīrṣati
   yatʰā_āgamaṃ ca yo rājā   samayaṃ vicikīrṣati /
Halfverse: c    budʰyate sacivān buddʰyā   suhr̥daś cānupaśyati
   budʰyate sacivān buddʰyā   suhr̥daś ca_anupaśyati /8/

Verse: 9 
Halfverse: a    dʰarmam artʰaṃ ca kāmaṃ ca   sarvān vā rakṣasāṃ pate
   dʰarmam artʰaṃ ca kāmaṃ ca   sarvān vā rakṣasāṃ pate /
Halfverse: c    bʰajate puruṣaḥ kāle   trīṇi dvandvāni vā punaḥ
   bʰajate puruṣaḥ kāle   trīṇi dvandvāni vā punaḥ /9/

Verse: 10 
Halfverse: a    triṣu caiteṣu yac cʰreṣṭʰaṃ   śrutvā tan nāvabudʰyate
   triṣu ca_eteṣu yat śreṣṭʰaṃ   śrutvā tan na_avabudʰyate /10/
Halfverse: c    rājā vā rājamātro vā   vyartʰaṃ tasya bahuśrutam
   rājā vā rāja-mātro vā   vyartʰaṃ tasya bahu-śrutam /10/

Verse: 11 
Halfverse: a    upapradānaṃ sāntvaṃ vā   bʰedaṃ kāle ca vikramam
   upapradānaṃ sāntvaṃ vā   bʰedaṃ kāle ca vikramam /
Halfverse: c    yogaṃ ca rakṣasāṃ śreṣṭʰa   tāv ubʰau ca nayānayau
   yogaṃ ca rakṣasāṃ śreṣṭʰa   tāv ubʰau ca naya_anayau /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    kāle dʰarmārtʰakāmān yaḥ   saṃmantrya sacivaiḥ saha
   kāle dʰarma_artʰa-kāmān yaḥ   saṃmantrya sacivaiḥ saha /
Halfverse: c    niṣevetātmavām̐l loke   na sa vyasanam āpnuyāt
   niṣeveta_ātmavām̐l loke   na sa vyasanam āpnuyāt /12/

Verse: 13 
Halfverse: a    hitānubandʰam ālokya   kāryākāryam ihātmanaḥ
   hita_anubandʰam ālokya   kārya_akāryam iha_ātmanaḥ /
Halfverse: c    rājā sahārtʰatattvajñaiḥ   sacivaiḥ saha jīvati
   rājā saha_artʰa-tattvajñaiḥ   sacivaiḥ saha jīvati /13/

Verse: 14 
Halfverse: a    anabʰijñāya śāstrārtʰān   puruṣāḥ paśubuddʰayaḥ
   anabʰijñāya śāstra_artʰān   puruṣāḥ paśu-buddʰayaḥ /
Halfverse: c    prāgalbʰyād vaktum iccʰanti   mantreṣv abʰyantarīkr̥tāḥ
   prāgalbʰyād vaktum iccʰanti   mantreṣv abʰyantarī-kr̥tāḥ /14/

Verse: 15 
Halfverse: a    aśāstraviduṣāṃ teṣāṃ   na kāryam ahitaṃ vacaḥ
   aśāstra-viduṣāṃ teṣāṃ   na kāryam ahitaṃ vacaḥ /
Halfverse: c    artʰaśāstrānabʰijñānāṃ   vipulāṃ śriyam iccʰatām
   artʰa-śāstra_anabʰijñānāṃ   vipulāṃ śriyam iccʰatām /15/

Verse: 16 
Halfverse: a    ahitaṃ ca hitākāraṃ   dʰārṣṭyāj jalpanti ye narāḥ
   ahitaṃ ca hita_ākāraṃ   dʰārṣṭyāj jalpanti ye narāḥ /
Halfverse: c    avekṣya mantrabāhyās te   kartavyāḥ kr̥tyadūṣaṇāḥ
   avekṣya mantra-bāhyās te   kartavyāḥ kr̥tya-dūṣaṇāḥ /16/

Verse: 17 
Halfverse: a    vināśayanto bʰartāraṃ   sahitāḥ śatrubʰir budʰaiḥ
   vināśayanto bʰartāraṃ   sahitāḥ śatrubʰir budʰaiḥ /
Halfverse: c    viparītāni kr̥tyāni   kārayantīha mantriṇaḥ
   viparītāni kr̥tyāni   kārayanti_iha mantriṇaḥ /17/

Verse: 18 
Halfverse: a    tān bʰartā mitrasaṃkāśān   amitrān mantranirṇaye
   tān bʰartā mitra-saṃkāśān   amitrān mantra-nirṇaye /
Halfverse: c    vyavahāreṇa jānīyāt   sacivān upasaṃhitān
   vyavahāreṇa jānīyāt   sacivān upasaṃhitān /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    capalasyeha kr̥tyāni   sahasānupradʰāvataḥ
   capalasya_iha kr̥tyāni   sahasā_anupradʰāvataḥ /
Halfverse: c    cʰidram anye prapadyante   krauñcasya kʰam iva dvijāḥ
   cʰidram anye prapadyante   krauñcasya kʰam iva dvijāḥ /19/

Verse: 20 
Halfverse: a    yo hi śatrum avajñāya   nātmānam abʰirakṣati
   yo hi śatrum avajñāya   na_ātmānam abʰirakṣati /
Halfverse: c    avāpnoti hi so 'nartʰān   stʰānāc ca vyavaropyate
   avāpnoti hi so_anartʰān   stʰānāc ca vyavaropyate /20/

Verse: 21 
Halfverse: a    tat tu śrutvā daśagrīvaḥ   kumbʰakarṇasya bʰāṣitam
   tat tu śrutvā daśagrīvaḥ   kumbʰa-karṇasya bʰāṣitam /
Halfverse: c    bʰrukuṭiṃ caiva saṃcakre   kruddʰaś cainam uvāca ha
   bʰrukuṭiṃ caiva saṃcakre   kruddʰaś ca_enam uvāca ha /21/

Verse: 22 
Halfverse: a    mānyo gurur ivācāryaḥ   kiṃ māṃ tvam anuśāsati
   mānyo gurur iva_ācāryaḥ   kiṃ māṃ tvam anuśāsati /
Halfverse: c    kim evaṃ vākśramaṃ kr̥tvā   kāle yuktaṃ vidʰīyatām
   kim evaṃ vāk-śramaṃ kr̥tvā   kāle yuktaṃ vidʰīyatām /22/

Verse: 23 
Halfverse: a    vibʰramāc cittamohād vā   balavīryāśrayeṇa vā
   vibʰramāc citta-mohād vā   bala-vīrya_āśrayeṇa vā /
Halfverse: c    nābʰipannam idānīṃ yad   vyartʰās tasya punaḥ kr̥tʰāḥ
   na_abʰipannam idānīṃ yad   vyartʰās tasya punaḥ kr̥tʰāḥ /23/

Verse: 24 
Halfverse: a    asmin kāle tu yad yuktaṃ   tad idānīṃ vidʰīyatām
   asmin kāle tu yad yuktaṃ   tad idānīṃ vidʰīyatām /
Halfverse: c    mamāpanayajaṃ doṣaṃ   vikrameṇa samīkuru
   mama_apanayajaṃ doṣaṃ   vikrameṇa samī-kuru /24/

Verse: 25 
Halfverse: a    yadi kʰalv asti me sneho   bʰrātr̥tvaṃ vāvagaccʰasi
   yadi kʰalv asti me sneho   bʰrātr̥tvaṃ vā_avagaccʰasi /
Halfverse: c    yadi vā kāryam etat te   hr̥di kāryatamaṃ matam
   yadi vā kāryam etat te   hr̥di kāryatamaṃ matam /25/

Verse: 26 
Halfverse: a    sa suhr̥dyo vipannārtʰaṃ   dīnam abʰyavapadyate
   sa suhr̥dyo vipanna_artʰaṃ   dīnam abʰyavapadyate /
Halfverse: c    sa bandʰur yo 'panīteṣu   sāhāyyāyopakalpate
   sa bandʰur yo_apanīteṣu   sāhāyyāya_upakalpate /26/

Verse: 27 
Halfverse: a    tam atʰaivaṃ bruvāṇaṃ tu   vacanaṃ dʰīradāruṇam
   tam atʰa_evaṃ bruvāṇaṃ tu   vacanaṃ dʰīra-dāruṇam /
Halfverse: c    ruṣṭo 'yam iti vijñāya   śanaiḥ ślakṣṇam uvāca ha
   ruṣṭo_ayam iti vijñāya   śanaiḥ ślakṣṇam uvāca ha /27/

Verse: 28 
Halfverse: a    atīva hi samālakṣya   bʰrātaraṃ kṣubʰitendriyam
   atīva hi samālakṣya   bʰrātaraṃ kṣubʰita_indriyam /
Halfverse: c    kumbʰakarṇaḥ śanair vākyaṃ   babʰāṣe parisāntvayan
   kumbʰa-karṇaḥ śanair vākyaṃ   babʰāṣe parisāntvayan /28/

Verse: 29 
Halfverse: a    alaṃ rākṣasarājendra   saṃtāpam upapadya te
   alaṃ rākṣasa-rāja_indra   saṃtāpam upapadya te / {!}
Halfverse: c    roṣaṃ ca saṃparityajya   svastʰo bʰavitum arhasi
   roṣaṃ ca saṃparityajya   svastʰo bʰavitum arhasi /29/

Verse: 30 
Halfverse: a    naitan manasi kartavvyaṃ   mayi jīvati pārtʰiva
   na_etan manasi kartavvyaṃ   mayi jīvati pārtʰiva /
Halfverse: c    tam ahaṃ nāśayiṣyāmi   yatkr̥te paritapyase
   tam ahaṃ nāśayiṣyāmi   yat-kr̥te paritapyase /30/

Verse: 31 
Halfverse: a    avaśyaṃ tu hitaṃ vācyaṃ   sarvāvastʰaṃ mayā tava
   avaśyaṃ tu hitaṃ vācyaṃ   sarva_avastʰaṃ mayā tava /
Halfverse: c    bandʰubʰāvād abʰihitaṃ   bʰrātr̥snehāc ca pārtʰiva
   bandʰu-bʰāvād abʰihitaṃ   bʰrātr̥-snehāc ca pārtʰiva /31/

Verse: 32 
Halfverse: a    sadr̥śaṃ yat tu kāle 'smin   kartuṃ snigdʰena bandʰunā
   sadr̥śaṃ yat tu kāle_asmin   kartuṃ snigdʰena bandʰunā /
Halfverse: c    śatrūṇāṃ kadanaṃ paśya   kriyamāṇaṃ mayā raṇe
   śatrūṇāṃ kadanaṃ paśya   kriyamāṇaṃ mayā raṇe /32/

Verse: 33 
Halfverse: a    adya paśya mahābāho   mayā samaramūrdʰani
   adya paśya mahā-bāho   mayā samara-mūrdʰani /
Halfverse: c    hate rāme saha bʰrātrā   dravantīṃ harivāhinīm
   hate rāme saha bʰrātrā   dravantīṃ hari-vāhinīm /33/

Verse: 34 
Halfverse: a    adya rāmasya tad dr̥ṣṭvā   mayānītaṃ raṇāc cʰiraḥ
   adya rāmasya tad dr̥ṣṭvā   mayā_ānītaṃ raṇāt śiraḥ /
Halfverse: c    sukʰībʰava mahābāho   sītā bʰavatu duḥkʰitā
   sukʰī-bʰava mahā-bāho   sītā bʰavatu duḥkʰitā /34/

Verse: 35 
Halfverse: a    adya rāmasya paśyantu   nidʰanaṃ sumahat priyam
   adya rāmasya paśyantu   nidʰanaṃ sumahat priyam /
Halfverse: c    laṅkāyāṃ rākṣasāḥ sarve   ye te nihatabāndʰavāḥ
   laṅkāyāṃ rākṣasāḥ sarve   ye te nihata-bāndʰavāḥ /35/

Verse: 36 
Halfverse: a    adya śokaparītānāṃ   svabandʰuvadʰakāraṇāt
   adya śoka-parītānāṃ   sva-bandʰu-vadʰa-kāraṇāt /
Halfverse: c    śatror yudʰi vināśena   karomy asrapramārjanam
   śatror yudʰi vināśena   karomy asra-pramārjanam /36/

Verse: 37 
Halfverse: a    adya parvatasaṃkāśaṃ   sasūryam iva toyadam
   adya parvata-saṃkāśaṃ   sasūryam iva toyadam /
Halfverse: c    vikīrṇaṃ paśya samare   sugrīvaṃ plavageśvaram
   vikīrṇaṃ paśya samare   sugrīvaṃ plavaga_īśvaram /37/

Verse: 38 
Halfverse: a    na paraḥ preṣaṇīyas te   yuddʰāyātula vikrama
   na paraḥ preṣaṇīyas te   yuddʰāya_atula vikrama /
Halfverse: c    aham utsādayiṣyāmi   śatrūṃs tava mahābala
   aham utsādayiṣyāmi   śatrūṃs tava mahā-bala /38/

Verse: 39 
Halfverse: a    yadi śakro yadi yamo   yadi pāvakamārutau
   yadi śakro yadi yamo   yadi pāvaka-mārutau /
Halfverse: c    tān ahaṃ yodʰayiṣyāmi   kubera varuṇāv api
   tān ahaṃ yodʰayiṣyāmi   kubera varuṇāv api /39/

Verse: 40 
Halfverse: a    girimātraśarīrasya   śitaśūladʰarasya me
   giri-mātra-śarīrasya   śita-śūla-dʰarasya me /
Halfverse: c    nardatas tīkṣṇadaṃṣṭrasya   bibʰīyāc ca puraṃdaraḥ
   nardatas tīkṣṇa-daṃṣṭrasya   bibʰīyāc ca puraṃ-daraḥ /40/

Verse: 41 
Halfverse: a    atʰa vā tyaktaśastrasya   mr̥dgatas tarasā ripūn
   atʰa vā tyakta-śastrasya   mr̥d-gatas tarasā ripūn /
Halfverse: c    na me pratimukʰe kaś cic   cʰaktaḥ stʰātuṃ jijīviṣuḥ
   na me pratimukʰe kaścit   śaktaḥ stʰātuṃ jijīviṣuḥ /41/

Verse: 42 
Halfverse: a    naiva śaktyā na gadayā   nāsinā na śitaiḥ śaraiḥ
   na_eva śaktyā na gadayā   na_asinā na śitaiḥ śaraiḥ /
Halfverse: c    hastābʰyām eva saṃrabdʰo   haniṣyāmy api vajriṇam
   hastābʰyām eva saṃrabdʰo   haniṣyāmy api vajriṇam /42/

Verse: 43 
Halfverse: a    yadi me muṣṭivegaṃ sa   rāgʰavo 'dya sahiṣyati
   yadi me muṣṭi-vegaṃ sa   rāgʰavo_adya sahiṣyati /
Halfverse: c    tataḥ pāsyanti bāṇaugʰā   rudʰiraṃ rāgʰavasya te
   tataḥ pāsyanti bāṇa_ogʰā   rudʰiraṃ rāgʰavasya te /43/

Verse: 44 
Halfverse: a    cintayā bādʰyase rājan   kimartʰaṃ mayi tiṣṭʰati
   cintayā bādʰyase rājan   kim-artʰaṃ mayi tiṣṭʰati /
Halfverse: c    so 'haṃ śatruvināśāya   tava niryātum udyataḥ
   so_ahaṃ śatru-vināśāya   tava niryātum udyataḥ /44/

Verse: 45 
Halfverse: a    muñca rāmād bʰayaṃ rājan   haniṣyāmīha saṃyuge
   muñca rāmād bʰayaṃ rājan   haniṣyāmi_iha saṃyuge /
Halfverse: c    rāgʰavaṃ lakṣmaṇaṃ caiva   sugrīvaṃ ca mahābalam
   rāgʰavaṃ lakṣmaṇaṃ caiva   sugrīvaṃ ca mahā-balam /
Halfverse: e    asādʰāraṇam iccʰāmi   tava dātuṃ mahad yaśaḥ
   asādʰāraṇam iccʰāmi   tava dātuṃ mahad yaśaḥ /45/

Verse: 46 


Halfverse: a    vadʰena te dāśaratʰeḥ sukʰāvahaṃ    vadʰena te dāśaratʰeḥ sukʰāvahaṃ
   vadʰena te dāśaratʰeḥ sukʰa_āvahaṃ    vadʰena te dāśaratʰeḥ sukʰa_āvahaṃ / {Gem}
Halfverse: b    sukʰaṃ samāhartum ahaṃ vrajāmi    sukʰaṃ samāhartum ahaṃ vrajāmi
   sukʰaṃ samāhartum ahaṃ vrajāmi    sukʰaṃ samāhartum ahaṃ vrajāmi / {Gem}
Halfverse: c    nihatya rāmaṃ sahalakṣmaṇena    nihatya rāmaṃ sahalakṣmaṇena
   nihatya rāmaṃ saha-lakṣmaṇena    nihatya rāmaṃ saha-lakṣmaṇena / {Gem}
Halfverse: d    kʰādāmi sarvān hariyūtʰamukʰyān    kʰādāmi sarvān hariyūtʰamukʰyān
   kʰādāmi sarvān hari-yūtʰa-mukʰyān    kʰādāmi sarvān hari-yūtʰa-mukʰyān /46/ {Gem}

Verse: 47 
Halfverse: a    ramasva kāmaṃ piba cāgryavāruṇīṃ    ramasva kāmaṃ piba cāgryavāruṇīṃ
   ramasva kāmaṃ piba ca_agrya-vāruṇīṃ    ramasva kāmaṃ piba ca_agrya-vāruṇīṃ / {Gem}
Halfverse: b    kuruṣva kr̥tyāni vinīyatāṃ jvaraḥ    kuruṣva kr̥tyāni vinīyatāṃ jvaraḥ
   kuruṣva kr̥tyāni vinīyatāṃ jvaraḥ    kuruṣva kr̥tyāni vinīyatāṃ jvaraḥ / {Gem}
Halfverse: c    mayādya rāme gamite yamakṣayaṃ    mayādya rāme gamite yamakṣayaṃ
   mayā_adya rāme gamite yama-kṣayaṃ    mayā_adya rāme gamite yama-kṣayaṃ / {Gem}
Halfverse: d    cirāya sītā vaśagā bʰaviṣyati    cirāya sītā vaśagā bʰaviṣyati
   cirāya sītā vaśagā bʰaviṣyati    cirāya sītā vaśagā bʰaviṣyati /47/ {E} {Gem}




Next part


This text is part of the TITUS edition of Ramayana.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.