TITUS
Ramayana
Part No. 480
Previous part

Chapter: 89 
Adhyāya 89


Verse: 1 
Halfverse: a    sa dattvā tumulaṃ yuddʰaṃ   rāvaṇasya durātmanaḥ
   sa dattvā tumulaṃ yuddʰaṃ   rāvaṇasya durātmanaḥ /
Halfverse: c    visr̥jan eva bāṇaugʰān   suṣeṇaṃ vākyam abravīt
   visr̥jan eva bāṇa_ogʰān   suṣeṇaṃ vākyam abravīt /1/

Verse: 2 
Halfverse: a    eṣa rāvaṇavegena   lakṣmaṇaḥ patitaḥ kṣitau
   eṣa rāvaṇa-vegena   lakṣmaṇaḥ patitaḥ kṣitau /
Halfverse: c    sarpavad veṣṭate vīro   mama śokam udīrayan
   sarpavad veṣṭate vīro   mama śokam udīrayan /2/

Verse: 3 
Halfverse: a    śoṇitārdram imaṃ vīraṃ   prāṇair iṣṭataraṃ mama
   śoṇita_ārdram imaṃ vīraṃ   prāṇair iṣṭataraṃ mama /
Halfverse: c    paśyato mama kā śaktir   yoddʰuṃ paryākulātmanaḥ
   paśyato mama kā śaktir   yoddʰuṃ paryākula_ātmanaḥ /3/

Verse: 4 
Halfverse: a    ayaṃ sa samaraślāgʰī   bʰrātā me śubʰalakṣaṇaḥ
   ayaṃ sa samara-ślāgʰī   bʰrātā me śubʰa-lakṣaṇaḥ /
Halfverse: c    yadi pañcatvam āpannaḥ   prāṇair me kiṃ sukʰena vā
   yadi pañcatvam āpannaḥ   prāṇair me kiṃ sukʰena vā /4/

Verse: 5 
Halfverse: a    lajjatīva hi me vīryaṃ   bʰraśyatīva karād dʰanuḥ
   lajjati_iva hi me vīryaṃ   bʰraśyati_iva karād dʰanuḥ /
Halfverse: c    sāyakā vyavasīdanti   dr̥ṣṭir bāṣpavaśaṃ gatā
   sāyakā vyavasīdanti   dr̥ṣṭir bāṣpa-vaśaṃ gatā /
Halfverse: e    cintā me vardʰate tīvrā   mumūrṣā copajāyate
   cintā me vardʰate tīvrā   mumūrṣā ca_upajāyate /5/

Verse: 6 
Halfverse: a    bʰrātaraṃ nihataṃ dr̥ṣṭvā   rāvaṇena durātmanā
   bʰrātaraṃ nihataṃ dr̥ṣṭvā   rāvaṇena durātmanā /
Halfverse: c    paraṃ viṣādam āpanno   vilalāpākulendriyaḥ
   paraṃ viṣādam āpanno   vilalāpa_ākula_indriyaḥ /6/

Verse: 7 
Halfverse: a    na hi yuddʰena me kāryaṃ   naiva prāṇair na sītayā
   na hi yuddʰena me kāryaṃ   na_eva prāṇair na sītayā /
Halfverse: c    bʰrātaraṃ nihataṃ dr̥ṣṭvā   lakṣmaṇaṃ raṇapāṃsuṣu
   bʰrātaraṃ nihataṃ dr̥ṣṭvā   lakṣmaṇaṃ raṇa-pāṃsuṣu /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    kiṃ me rājyena kiṃ prāṇair   yuddʰe kāryaṃ na vidyate
   kiṃ me rājyena kiṃ prāṇair   yuddʰe kāryaṃ na vidyate /
Halfverse: c    yatrāyaṃ nihataḥ śete   raṇamūrdʰani lakṣmaṇaḥ
   yatra_ayaṃ nihataḥ śete   raṇa-mūrdʰani lakṣmaṇaḥ /8/

Verse: 9 
Halfverse: a    rāmam āśvāsayan vīraḥ   suṣeṇo vākyam abravīt
   rāmam āśvāsayan vīraḥ   suṣeṇo vākyam abravīt /
Halfverse: c    na mr̥to 'yaṃ mahābāhur   lakṣmaṇo lakṣmivardʰanaḥ
   na mr̥to_ayaṃ mahā-bāhur   lakṣmaṇo lakṣmi-vardʰanaḥ /9/

Verse: 10 
Halfverse: a    na cāsya vikr̥taṃ vaktraṃ   nāpi śyāmaṃ na niṣprabʰam
   na ca_asya vikr̥taṃ vaktraṃ   na_api śyāmaṃ na niṣprabʰam /
Halfverse: c    suprabʰaṃ ca prasannaṃ ca   mukʰam asyābʰilakṣyate
   suprabʰaṃ ca prasannaṃ ca   mukʰam asya_abʰilakṣyate /10/

Verse: 11 
Halfverse: a    padmaraktatalau hastau   suprasanne ca locane
   padma-rakta-talau hastau   suprasanne ca locane /
Halfverse: c    evaṃ na vidyate rūpaṃ   gatāsūnāṃ viśāṃ pate
   evaṃ na vidyate rūpaṃ   gata_asūnāṃ viśāṃ pate /
Halfverse: e    māṃ viṣādaṃ kr̥tvā vīra   saprāṇo 'yam ariṃdama
   māṃ viṣādaṃ kr̥tvā vīra   saprāṇo_ayam ariṃ-dama /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    ākʰyāsyate prasuptasya   srastagātrasya bʰūtale
   ākʰyāsyate prasuptasya   srasta-gātrasya bʰū-tale /
Halfverse: c    soccʰvāsaṃ hr̥dayaṃ vīra   kampamānaṃ muhur muhuḥ
   sa_uccʰvāsaṃ hr̥dayaṃ vīra   kampamānaṃ muhur muhuḥ /12/

Verse: 13 
Halfverse: a    evam uktvā tu vākyajñaḥ   suṣeṇo rāgʰavaṃ vacaḥ
   evam uktvā tu vākyajñaḥ   suṣeṇo rāgʰavaṃ vacaḥ /
Halfverse: c    samīpastʰam uvācedaṃ   hanūmantam abʰitvaran
   samīpastʰam uvāca_idaṃ   hanūmantam abʰitvaran /13/

Verse: 14 
Halfverse: a    saumya śīgʰram ito gatvā   śailam oṣadʰiparvatam
   saumya śīgʰram ito gatvā   śailam oṣadʰi-parvatam /
Halfverse: c    pūrvaṃ hi katʰito yo 'sau   vīra jāmbavatā śubʰaḥ
   pūrvaṃ hi katʰito yo_asau   vīra jāmbavatā śubʰaḥ /14/

Verse: 15 
Halfverse: a    dakṣiṇe śikʰare tasya   jātām oṣadʰim ānaya
   dakṣiṇe śikʰare tasya   jātām oṣadʰim ānaya /
Halfverse: c    viśalyakaraṇī nāma   viśalyakaraṇīṃ śubʰām
   viśalya-karaṇī nāma   viśalya-karaṇīṃ śubʰām /15/

Verse: 16 
Halfverse: a    sauvarṇakaraṇīṃ cāpi   tatʰā saṃjīvanīm api
   sauvarṇa-karaṇīṃ ca_api   tatʰā saṃjīvanīm api /
Halfverse: c    saṃdʰānakaraṇīṃ cāpi   gatvā śīgʰram ihānaya
   saṃdʰāna-karaṇīṃ ca_api   gatvā śīgʰram iha_ānaya /
Halfverse: e    saṃjīvanārtʰaṃ vīrasya   lakṣmaṇasya mahātmanaḥ
   saṃjīvana_artʰaṃ vīrasya   lakṣmaṇasya mahātmanaḥ /16/

Verse: 17 
Halfverse: a    ity evam ukto hanumān   gatvā cauṣadʰiparvatam
   ity evam ukto hanumān   gatvā ca_oṣadʰi-parvatam /
Halfverse: c    cintām abʰyagamac cʰrīmān   ajānaṃs tā mahauṣadʰīḥ
   cintām abʰyagamat śrīmān   ajānaṃs tā mahā_oṣadʰīḥ /17/

Verse: 18 
Halfverse: a    tasya buddʰiḥ samutpannā   māruter amitaujasaḥ
   tasya buddʰiḥ samutpannā   māruter amita_ojasaḥ /
Halfverse: c    idam eva gamiṣyāmi   gr̥hītvā śikʰaraṃ gireḥ
   idam eva gamiṣyāmi   gr̥hītvā śikʰaraṃ gireḥ /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    agr̥hya yadi gaccʰāmi   viśalyakaraṇīm aham
   agr̥hya yadi gaccʰāmi   viśalya-karaṇīm aham /
Halfverse: c    kālātyayena doṣaḥ syād   vaiklavyaṃ ca mahad bʰavet
   kāla_atyayena doṣaḥ syād   vaiklavyaṃ ca mahad bʰavet /19/

Verse: 20 
Halfverse: a    iti saṃcintya hanumān   gatvā kṣipraṃ mahābalaḥ
   iti saṃcintya hanumān   gatvā kṣipraṃ mahā-balaḥ /
Halfverse: c    utpapāta gr̥hītvā tu   hanūmāñ śikʰaraṃ gireḥ
   utpapāta gr̥hītvā tu   hanūmān śikʰaraṃ gireḥ /20/

Verse: 21 
Halfverse: a    oṣadʰīr nāvagacʰāmi   tā ahaṃ haripuṃgava
   oṣadʰīr na_avagacʰāmi   tā ahaṃ hari-puṃgava /
Halfverse: c    tad idaṃ śikʰaraṃ kr̥tsnaṃ   gires tasyāhr̥taṃ mayā
   tad idaṃ śikʰaraṃ kr̥tsnaṃ   gires tasya_āhr̥taṃ mayā /21/

Verse: 22 
Halfverse: a    evaṃ katʰayamānaṃ taṃ   praśasya pavanātmajam
   evaṃ katʰayamānaṃ taṃ   praśasya pavana_ātmajam /
Halfverse: c    suṣeṇo vānaraśreṣṭʰo   jagrāhotpāṭya cauṣadʰīḥ
   suṣeṇo vānara-śreṣṭʰo   jagrāha_utpāṭya ca_oṣadʰīḥ /22/

Verse: 23 
Halfverse: a    tataḥ saṃkṣodayitvā tām   oṣadʰiṃ vānarottamaḥ
   tataḥ saṃkṣodayitvā tām   oṣadʰiṃ vānara_uttamaḥ /
Halfverse: c    lakṣmaṇasya dadau nastaḥ   suṣeṇaḥ sumahādyutiḥ
   lakṣmaṇasya dadau nastaḥ   suṣeṇaḥ sumahā-dyutiḥ /23/

Verse: 24 
Halfverse: a    saśalyaḥ sa samāgʰrāya   lakṣmaṇaḥ paravīrahā
   saśalyaḥ sa samāgʰrāya   lakṣmaṇaḥ para-vīrahā /
Halfverse: c    viśalyo virujaḥ śīgʰram   udatiṣṭʰan mahītalāt
   viśalyo virujaḥ śīgʰram   udatiṣṭʰan mahī-talāt /24/

Verse: 25 
Halfverse: a    samuttʰitaṃ te harayo   bʰūtalāt prekṣya lakṣmaṇam
   samuttʰitaṃ te harayo   bʰū-talāt prekṣya lakṣmaṇam /
Halfverse: c    sādʰu sādʰv iti suprītāḥ   suṣeṇaṃ pratyapūjayan
   sādʰu sādʰv iti suprītāḥ   suṣeṇaṃ pratyapūjayan /25/

Verse: 26 
Halfverse: a    ehy ehīty abravīd rāmo   lakṣmaṇaṃ paravīrahā
   ehy ehi_ity abravīd rāmo   lakṣmaṇaṃ para-vīrahā /
Halfverse: c    sasvaje snehagāḍʰaṃ ca   bāṣpaparyākulekṣaṇaḥ
   sasvaje sneha-gāḍʰaṃ ca   bāṣpa-paryākula_īkṣaṇaḥ /26/

Verse: 27 
Halfverse: a    abravīc ca pariṣvajya   saumitriṃ rāgʰavas tadā
   abravīc ca pariṣvajya   saumitriṃ rāgʰavas tadā /
Halfverse: c    diṣṭyā tvāṃ vīra paśyāmi   maraṇāt punar āgatam
   diṣṭyā tvāṃ vīra paśyāmi   maraṇāt punar āgatam /27/

Verse: 28 
Halfverse: a    na hi me jīvitenārtʰaḥ   sītayā ca jayena vā
   na hi me jīvitena_artʰaḥ   sītayā ca jayena vā /
Halfverse: c    ko hi me jīvitenārtʰas   tvayi pañcatvam āgate
   ko hi me jīvitena_artʰas   tvayi pañcatvam āgate /28/

Verse: 29 
Halfverse: a    ity evaṃ vadatas tasya   rāgʰavasya mahātmanaḥ
   ity evaṃ vadatas tasya   rāgʰavasya mahātmanaḥ /
Halfverse: c    kʰinnaḥ śitʰilayā vācā   lakṣmaṇo vākyam abravīt
   kʰinnaḥ śitʰilayā vācā   lakṣmaṇo vākyam abravīt /29/

Verse: 30 
Halfverse: a    tāṃ pratijñāṃ pratijñāya   purā satyaparākrama
   tāṃ pratijñāṃ pratijñāya   purā satya-parākrama /
Halfverse: c    lagʰuḥ kaś cid ivāsattvo   naivaṃ vaktum ihārhasi
   lagʰuḥ kaścid iva_asattvo   na_evaṃ vaktum iha_arhasi /30/

Verse: 31 
Halfverse: a    na pratijñāṃ hi kurvanti   vitatʰāṃ sādʰavo 'nagʰa
   na pratijñāṃ hi kurvanti   vitatʰāṃ sādʰavo_anagʰa /
Halfverse: c    lakṣmaṇaṃ hi mahat tv asya   pratijñāparipālanam
   lakṣmaṇaṃ hi mahat tv asya   pratijñā-paripālanam /31/

Verse: 32 
Halfverse: a    nairāśyam upagantuṃ te   tad alaṃ matkr̥te 'nagʰa
   nairāśyam upagantuṃ te   tad alaṃ mat-kr̥te_anagʰa /
Halfverse: c    vadʰena rāvaṇasyādya   pratijñām anupālaya
   vadʰena rāvaṇasya_adya   pratijñām anupālaya /32/

Verse: 33 
Halfverse: a    na jīvan yāsyate śatrus   tava bāṇapatʰaṃ gataḥ
   na jīvan yāsyate śatrus   tava bāṇa-patʰaṃ gataḥ /
Halfverse: c    nardatas tīkṣṇadaṃṣṭrasya   siṃhasyeva mahāgajaḥ
   nardatas tīkṣṇa-daṃṣṭrasya   siṃhasya_iva mahā-gajaḥ /33/

Verse: 34 
Halfverse: a    ahaṃ tu vadʰam iccʰāmi   śīgʰram asya durātmanaḥ
   ahaṃ tu vadʰam iccʰāmi   śīgʰram asya durātmanaḥ /
Halfverse: c    yāvad astaṃ na yāty eṣa   kr̥takarmā divākaraḥ
   yāvad astaṃ na yāty eṣa   kr̥ta-karmā divā-karaḥ /34/ {E}



Next part


This text is part of the TITUS edition of Ramayana.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.