TITUS
Ramayana
Part No. 493
Previous part

Chapter: 102 
Adhyāya 102


Verse: 1 
Halfverse: a    sa uvāca mahāprajñam   abʰigamya plavaṃgamaḥ
   sa uvāca mahā-prajñam   abʰigamya plavaṃ-gamaḥ /
Halfverse: c    rāmaṃ vacanam artʰajño   varaṃ sarvadʰanuṣmatām
   rāmaṃ vacanam artʰajño   varaṃ sarva-dʰanuṣmatām /1/

Verse: 2 
Halfverse: a    yannimitto 'yam ārambʰaḥ   karmaṇāṃ ca pʰalodayaḥ
   yan-nimitto_ayam ārambʰaḥ   karmaṇāṃ ca pʰala_udayaḥ /
Halfverse: c    tāṃ devīṃ śokasaṃtaptāṃ   maitʰilīṃ draṣṭum arhasi
   tāṃ devīṃ śoka-saṃtaptāṃ   maitʰilīṃ draṣṭum arhasi /2/

Verse: 3 
Halfverse: a    sā hi śokasamāviṣṭā   bāṣpaparyākulekṣaṇā
   sā hi śoka-samāviṣṭā   bāṣpa-paryākula_īkṣaṇā /
Halfverse: c    maitʰilī vijayaṃ śrutvā   tava harṣam upāgamat
   maitʰilī vijayaṃ śrutvā   tava harṣam upāgamat /3/

Verse: 4 
Halfverse: a    pūrvakāt pratyayāc cāham   ukto viśvastayā tayā
   pūrvakāt pratyayāc ca_aham   ukto viśvastayā tayā /
Halfverse: c    bʰartāraṃ draṣṭum iccʰāmi   kr̥tārtʰaṃ sahalakṣmaṇam
   bʰartāraṃ draṣṭum iccʰāmi   kr̥ta_artʰaṃ saha-lakṣmaṇam /4/

Verse: 5 
Halfverse: a    evam ukto hanumatā   rāmo dʰarmabʰr̥tāṃ varaḥ
   evam ukto hanumatā   rāmo dʰarmabʰr̥tāṃ varaḥ /
Halfverse: c    agaccʰat sahasā dʰyānam   āsīd bāṣpapariplutaḥ
   agaccʰat sahasā dʰyānam   āsīd bāṣpa-pariplutaḥ /5/

Verse: 6 
Halfverse: a    dīrgʰam uṣṇaṃ ca niśvasya   medinīm avalokayan
   dīrgʰam uṣṇaṃ ca niśvasya   medinīm avalokayan /
Halfverse: c    uvāca megʰasaṃkāśaṃ   vibʰīṣaṇam upastʰitam
   uvāca megʰa-saṃkāśaṃ   vibʰīṣaṇam upastʰitam /6/

Verse: 7 
Halfverse: a    divyāṅgarāgāṃ vaidehīṃ   divyābʰaraṇabʰūṣitām
   divya_aṅga-rāgāṃ vaidehīṃ   divya_ābʰaraṇa-bʰūṣitām /
Halfverse: c    iha sītāṃ śiraḥsnātām   upastʰāpaya māciram
   iha sītāṃ śiraḥ-snātām   upastʰāpaya māciram /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    evam uktas tu rāmeṇa   tvaramāṇo vibʰīṣaṇaḥ
   evam uktas tu rāmeṇa   tvaramāṇo vibʰīṣaṇaḥ /
Halfverse: c    praviśyāntaḥpuraṃ sītāṃ   strībʰiḥ svābʰir acodayat
   praviśya_antaḥ-puraṃ sītāṃ   strībʰiḥ svābʰir acodayat /8/

Verse: 9 
Halfverse: a    divyāṅgarāgā vaidehī   divyābʰaraṇabʰūṣitā
   divya_aṅga-rāgā vaidehī   divya_ābʰaraṇa-bʰūṣitā /
Halfverse: c    yānam āroha bʰadraṃ te   bʰartā tvāṃ draṣṭum iccʰati
   yānam āroha bʰadraṃ te   bʰartā tvāṃ draṣṭum iccʰati /9/

Verse: 10 
Halfverse: a    evam uktā tu vaidehī   pratyuvāca vibʰīṣaṇam
   evam uktā tu vaidehī   pratyuvāca vibʰīṣaṇam /
Halfverse: c    asnātā draṣṭum iccʰāmi   bʰartāraṃ rākṣasādʰipa
   asnātā draṣṭum iccʰāmi   bʰartāraṃ rākṣasa_adʰipa /10/

Verse: 11 
Halfverse: a    tasyās tadvacanaṃ śrutvā   pratyuvāca vibʰīṣaṇaḥ
   tasyās tad-vacanaṃ śrutvā   pratyuvāca vibʰīṣaṇaḥ /
Halfverse: c    yatʰāhaṃ rāmo bʰartā te   tat tatʰā kartum arhasi
   yatʰā_ahaṃ rāmo bʰartā te   tat tatʰā kartum arhasi /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    tasya tadvacanaṃ śrutvā   maitʰilī bʰrātr̥devatā
   tasya tad-vacanaṃ śrutvā   maitʰilī bʰrātr̥-devatā /
Halfverse: c    bʰartr̥bʰaktivratā sādʰvī   tatʰeti pratyabʰāṣata
   bʰartr̥-bʰakti-vratā sādʰvī   tatʰā_iti pratyabʰāṣata /12/

Verse: 13 
Halfverse: a    tataḥ sītāṃ śiraḥsnātāṃ   yuvatībʰir alaṃkr̥tām
   tataḥ sītāṃ śiraḥ-snātāṃ   yuvatībʰir alaṃkr̥tām /
Halfverse: c    mahārhābʰaraṇopetāṃ   mahārhāmbaradʰāriṇīm
   mahā_arha_ābʰaraṇa_upetāṃ   mahā_arha_ambara-dʰāriṇīm /13/

Verse: 14 
Halfverse: a    āropya śibikāṃ dīptāṃ   parārdʰyāmbarasaṃvr̥tām
   āropya śibikāṃ dīptāṃ   para_ardʰya_ambara-saṃvr̥tām /
Halfverse: c    rakṣobʰir bahubʰir guptām   ājahāra vibʰīṣaṇaḥ
   rakṣobʰir bahubʰir guptām   ājahāra vibʰīṣaṇaḥ /14/

Verse: 15 
Halfverse: a    so 'bʰigamya mahātmānaṃ   jñātvābʰidʰyānam āstʰitam
   so_abʰigamya mahātmānaṃ   jñātvā_abʰidʰyānam āstʰitam /
Halfverse: c    praṇataś ca prahr̥ṣṭaś ca   prāptāṃ sītāṃ nyavedayat
   praṇataś ca prahr̥ṣṭaś ca   prāptāṃ sītāṃ nyavedayat /15/

Verse: 16 
Halfverse: a    tām āgatām upaśrutya   rakṣogr̥haciroṣitām
   tām āgatām upaśrutya   rakṣo-gr̥ha-cira_uṣitām /
Halfverse: c    harṣo dainyaṃ ca roṣaś ca   trayaṃ rāgʰavam āviśat
   harṣo dainyaṃ ca roṣaś ca   trayaṃ rāgʰavam āviśat /16/

Verse: 17 
Halfverse: a    tataḥ pārśvagataṃ dr̥ṣṭvā   savimarśaṃ vicārayan
   tataḥ pārśva-gataṃ dr̥ṣṭvā   savimarśaṃ vicārayan /
Halfverse: c    vibʰīṣaṇam idaṃ vākyam   ahr̥ṣṭo rāgʰavo 'bravīt
   vibʰīṣaṇam idaṃ vākyam   ahr̥ṣṭo rāgʰavo_abravīt /17/

Verse: 18 
Halfverse: a    rākṣasādʰipate saumya   nityaṃ madvijaye rata
   rākṣasa_adʰipate saumya   nityaṃ mad-vijaye rata /
Halfverse: c    vaidehī saṃnikarṣaṃ me   śīgʰraṃ samupagaccʰatu
   vaidehī saṃnikarṣaṃ me   śīgʰraṃ samupagaccʰatu /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    sa tadvacanam ājñāya   rāgʰavasya vibʰīṣaṇaḥ
   sa tad-vacanam ājñāya   rāgʰavasya vibʰīṣaṇaḥ /
Halfverse: c    tūrṇam utsāraṇe yatnaṃ   kārayām āsa sarvataḥ
   tūrṇam utsāraṇe yatnaṃ   kārayām āsa sarvataḥ /19/

Verse: 20 
Halfverse: a    kañcukoṣṇīṣiṇas tatra   vetrajʰarjʰarapāṇayaḥ
   kañcuka_uṣṇīṣiṇas tatra   vetra-jʰarjʰara-pāṇayaḥ /
Halfverse: c    utsārayantaḥ puruṣāḥ   samantāt paricakramuḥ
   utsārayantaḥ puruṣāḥ   samantāt paricakramuḥ /20/

Verse: 21 
Halfverse: a    r̥kṣāṇāṃ vānarāṇāṃ ca   rākṣasānāṃ ca sarvataḥ
   r̥kṣāṇāṃ vānarāṇāṃ ca   rākṣasānāṃ ca sarvataḥ /
Halfverse: c    vr̥ndāny utsāryamāṇāni   dūram utsasr̥jus tataḥ
   vr̥ndāny utsāryamāṇāni   dūram utsasr̥jus tataḥ /21/

Verse: 22 
Halfverse: a    teṣām utsāryamāṇānāṃ   sarveṣāṃ dʰvanir uttʰitaḥ
   teṣām utsāryamāṇānāṃ   sarveṣāṃ dʰvanir uttʰitaḥ /
Halfverse: c    vāyunodvartamānasya   sāgarasyeva nisvanaḥ
   vāyunā_udvartamānasya   sāgarasya_iva nisvanaḥ /22/

Verse: 23 
Halfverse: a    utsāryamāṇāṃs tān dr̥ṣṭvā   samantāj jātasaṃbʰramān
   utsāryamāṇāṃs tān dr̥ṣṭvā   samantāj jāta-saṃbʰramān /
Halfverse: c    dākṣiṇyāt tadamarṣāc ca   vārayām āsa rāgʰavaḥ
   dākṣiṇyāt tad-amarṣāc ca   vārayām āsa rāgʰavaḥ /23/

Verse: 24 
Halfverse: a    saṃrabdʰaś cābravīd rāmaś   cakṣuṣā pradahann iva
   saṃrabdʰaś ca_abravīd rāmaś   cakṣuṣā pradahann iva /
Halfverse: c    vibʰīṣaṇaṃ mahāprājñaṃ   sopālambʰam idaṃ vacaḥ
   vibʰīṣaṇaṃ mahā-prājñaṃ   sa_upālambʰam idaṃ vacaḥ /24/

Verse: 25 
Halfverse: a    kimartʰaṃ mām anādr̥tya   kr̥śyate 'yaṃ tvayā janaḥ
   kim-artʰaṃ mām anādr̥tya   kr̥śyate_ayaṃ tvayā janaḥ /
Halfverse: c    nivartayainam udyogaṃ   jano 'yaṃ svajano mama
   nivartaya_enam udyogaṃ   jano_ayaṃ sva-jano mama /25/

Verse: 26 
Halfverse: a    na gr̥hāṇi na vastrāṇi   na prākārās tiraskriyāḥ
   na gr̥hāṇi na vastrāṇi   na prākārās tiras-kriyāḥ /
Halfverse: c    nedr̥śā rājasatkārā   vr̥ttam āvaraṇaṃ striyaḥ
   na_īdr̥śā rāja-satkārā   vr̥ttam āvaraṇaṃ striyaḥ /26/

Verse: 27 
Halfverse: a    vyasaneṣu na kr̥ccʰreṣu   na yuddʰe na svayaṃ vare
   vyasaneṣu na kr̥ccʰreṣu   na yuddʰe na svayaṃ vare /
Halfverse: c    na kratau no vivāhe ca   darśanaṃ duṣyate striyaḥ
   na kratau no vivāhe ca   darśanaṃ duṣyate striyaḥ /27/

Verse: 28 
Halfverse: a    saiṣā yuddʰagatā caiva   kr̥ccʰre mahati ca stʰitā
   sā_eṣā yuddʰa-gatā caiva   kr̥ccʰre mahati ca stʰitā /
Halfverse: c    darśane 'syā na doṣaḥ syān   matsamīpe viśeṣataḥ
   darśane_asyā na doṣaḥ syān   mat-samīpe viśeṣataḥ /28/

Verse: 29 
Halfverse: a    tad ānaya samīpaṃ me   śīgʰram enāṃ vibʰīṣaṇa
   tad ānaya samīpaṃ me   śīgʰram enāṃ vibʰīṣaṇa /
Halfverse: c    sītā paśyatu mām eṣā   suhr̥dgaṇavr̥taṃ stʰitam
   sītā paśyatu mām eṣā   suhr̥d-gaṇa-vr̥taṃ stʰitam /29/

Verse: 30 
Halfverse: a    evam uktas tu rāmeṇa   savimarśo vibʰīṣaṇaḥ
   evam uktas tu rāmeṇa   savimarśo vibʰīṣaṇaḥ /
Halfverse: c    rāmasyopānayat sītāṃ   saṃnikarṣaṃ vinītavat
   rāmasya_upānayat sītāṃ   saṃnikarṣaṃ vinītavat /30/

Verse: 31 
Halfverse: a    tato lakṣmaṇasugrīvau   hanūmāṃś ca plavaṃgamaḥ
   tato lakṣmaṇa-sugrīvau   hanūmāṃś ca plavaṃ-gamaḥ /
Halfverse: c    niśamya vākyaṃ rāmasya   babʰūvur vyatʰitā bʰr̥śam
   niśamya vākyaṃ rāmasya   babʰūvur vyatʰitā bʰr̥śam /31/

Verse: 32 
Halfverse: a    kalatranirapekṣaiś ca   iṅgitair asya dāruṇaiḥ
   kalatra-nirapekṣaiś ca   iṅgitair asya dāruṇaiḥ /
Halfverse: c    aprītam iva sītāyāṃ   tarkayanti sma rāgʰavam
   aprītam iva sītāyāṃ   tarkayanti sma rāgʰavam /32/

Verse: 33 
Halfverse: a    lajjayā tv avalīyantī   sveṣu gātreṣu maitʰilī
   lajjayā tv avalīyantī   sveṣu gātreṣu maitʰilī /
Halfverse: c    vibʰīṣaṇenānugatā   bʰartāraṃ sābʰyavartata
   vibʰīṣaṇena_anugatā   bʰartāraṃ sā_abʰyavartata /33/

Verse: 34 
Halfverse: a    sā vastrasaṃruddʰamukʰī   lajjayā janasaṃsadi
   sā vastra-saṃruddʰa-mukʰī   lajjayā jana-saṃsadi /
Halfverse: c    rurodāsādya bʰartāram   āryaputreti bʰāṣiṇī
   ruroda_āsādya bʰartāram   ārya-putra_iti bʰāṣiṇī /34/

Verse: 35 
Halfverse: a    vismayāc ca praharṣāc ca   snehāc ca paridevatā
   vismayāc ca praharṣāc ca   snehāc ca paridevatā /
Halfverse: c    udaikṣata mukʰaṃ bʰartuḥ   saumyaṃ saumyatarānanā
   udaikṣata mukʰaṃ bʰartuḥ   saumyaṃ saumyatara_ānanā /35/

Verse: 36 
Halfverse: a    atʰa samapanudan manaḥ   klamaṃ sā suciram adr̥ṣṭam udīkṣya vai priyasya
   atʰa samapanudan manaḥ   klamaṃ sā suciram adr̥ṣṭam udīkṣya vai priyasya /
Halfverse: c    vadanam uditapūrṇacandrakāntaṃ   vimalaśaśāṅkanibʰānanā tadāsīt
   vadanam udita-pūrṇa-candra-kāntaṃ   vimala-śaśa_aṅka-nibʰa_ānanā tadā_āsīt /36/ {E}



Next part


This text is part of the TITUS edition of Ramayana.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.