TITUS
Narada-Smrti
Part No. 4
Chapter: 1
vyavahārapadāni
1.
r̥ṇādānam
Verse: 1
Half verse: a
r̥ṇaṃ
deyam
adeyaṃ
ca
yena
yatra
yatʰā
ca
yat
/
Half verse: c
dānagrahaṇadʰarmāc
ca
r̥ṇādānam
iti
smr̥tam
// 1
Verse: 2
Half verse: a
pitary
uparate
putrā
r̥ṇaṃ
dadyur
yatʰāṃśataḥ
/
Half verse: c
vibʰaktā
hy
avibʰaktā
vā
yas
tām
udvahate
dʰuram
// 2
Verse: 3
Half verse: a
pitr̥vyeṇāvibʰaktena
bʰrātrā
vā
yad
r̥ṇaṃ
kr̥tam
/
Half verse: c
mātrā
vā
yat
kuṭumbārtʰe
dadyus
tad
riktʰino
'akʰilam
// 3
Verse: 4
Half verse: a
kramād
avyāhataṃ
prāptaṃ
putrair
yan
narṇam
uddʰr̥tam
/
Half verse: c
dadyuḥ
paitāmahaṃ
pautrās
tac
caturtʰān
nivartate
// 4
Verse: 5
Half verse: a
iccʰanti
pitaraḥ
putrān
svārtʰahetor
yatas
tataḥ
/
Half verse: c
uttamarṇādʰamarṇebʰyo
mām
ayaṃ
mocayiṣyati
// 5
Verse: 6
Half verse: a
ataḥ
putreṇa
jātena
svārtʰam
utsr̥jya
yatnataḥ
/
Half verse: c
pitā
mokṣitavya
r̥ṇād
yatʰā
na
narakaṃ
patet
// 6
Verse: 7
Half verse: a
tapasvī
cāgnihotrī
ca
r̥ṇavān
mriyate
yadi
/
Half verse: c
tapaś
caivāgnihotraṃ
ca
sarvaṃ
tad
dʰanināṃ
dʰanam
// 7
Verse: 8
Half verse: a
na
putrarṇaṃ
pitā
dadyād
dadyāt
putras
tu
paitr̥kam
/
Half verse: c
kāmakrodʰasurādyūtaprātibʰāvyakr̥taṃ
vinā
// 8
Verse: 9
Half verse: a
pitur
eva
niyogād
yat
kuṭumbabʰaraṇāya
ca
/
Half verse: c
kr̥taṃ
vā
yad
r̥ṇaṃ
kr̥ccʰre
dadyāt
putrasya
tat
pitā
// 9
Verse: 10
Half verse: a
śiṣyāntevāsidāsastrīvaiyāvr̥ttyakaraiś
ca
yat
/
Half verse: c
kuṭumbahetor
utkṣiptaṃ
voḍʰavyaṃ
tat
kuṭumbinā
// 10
Verse: 11
Half verse: a
nārvāg
viṃśatimād
varṣāt
pitari
proṣite
sutaḥ
/
Half verse: c
r̥ṇaṃ
dadyāt
pitr̥vye
vā
jyeṣṭʰe
bʰrātary
atʰāpi
vā
// 11
Verse: 12
Half verse: a
dāpyaḥ
pararṇam
eko
'api
jīvatsv
adʰikr̥taiḥ
kr̥tam
/
Half verse: c
preteṣu
tu
na
tatputraḥ
pararṇaṃ
dātum
arhati
// 12
Verse: 13
Half verse: a
na
strī
patikr̥taṃ
dadyād
r̥ṇaṃ
putrakr̥taṃ
tatʰā
/
Half verse: c
abʰyupetād
r̥te
yadvā
saha
patyā
kr̥taṃ
bʰavet
// 13
Verse: 14
Half verse: a
dadyād
aputrā
vidʰavā
niyuktā
yā
mumūrṣuṇā
/
Half verse: c
yo
vā
tadriktʰam
ādadyād
yato
riktʰam
r̥ṇaṃ
tataḥ
// 14
Verse: 15
Half verse: a
na
ca
bʰāryākr̥tam
r̥ṇaṃ
katʰaṃcit
patyur
ābʰavet
/
Half verse: c
āpatkr̥tād
r̥te
puṃsāṃ
kuṭumbārtʰo
hi
vistaraḥ
// 15
Verse: 16
Half verse: a
anyatra
rajakavyādʰagopaśauṇḍikayoṣitām
/
Half verse: c
teṣāṃ
tatpratyayā
vr̥ttiḥ
kuṭumbaṃ
ca
tadāśrayam
// 16
Verse: 17
Half verse: a
putriṇī
tu
samutsr̥jya
putraṃ
strī
yānyam
āśrayet
/
Half verse: c
r̥ktʰaṃ
tasyā
haret
sarvaṃ
niḥsvāyāḥ
putra
eva
tu
// 17
Verse: 18
Half verse: a
yā
tu
sapradʰanaiva
strī
sāpatyā
cānyam
āśrayet
/
Half verse: c
so
'asyā
dadyād
r̥ṇaṃ
bʰartur
utsr̥jed
vā
tatʰaiva
tām
// 18
Verse: 19
Half verse: a
adʰanasya
hy
aputrasya
mr̥tasyopaiti
yaḥ
striyam
/
Half verse: c
r̥ṇaṃ
voḍʰuḥ
sa
bʰajate
tad
evāsya
dʰanaṃ
smr̥tam
// 19
Verse: 20
Half verse: a
dʰanastrīhāriputrāṇām
r̥ṇabʰāg
yo
dʰanaṃ
haret
/
Half verse: c
putro
'asatoḥ
strīdʰaninoḥ
strīhārī
dʰaniputrayoḥ
// 20
Verse: 21
Half verse: a
uttamā
svairiṇī
yā
syād
uttamā
ca
punarbʰuvām
/
Half verse: c
r̥ṇaṃ
tayoḥ
patikr̥taṃ
dadyād
yas
tām
upāśnute
// 21
Verse: 22
Half verse: a
strīkr̥tāny
apramāṇāni
kāryāṇy
āhur
anāpadi
/
Half verse: c
viśeṣato
gr̥hakṣetradānādʰamanavikrayāḥ
// 22
Verse: 23
Half verse: a
etāny
api
pramāṇāni
bʰartā
yady
anumanyate
/
Half verse: c
putraḥ
patyur
abʰāve
vā
rājā
vā
patiputrayoḥ
// 23
Verse: 24
Half verse: a
bʰartrā
prītena
yad
dattaṃ
striyai
tasmin
mr̥te
'api
tat
/
Half verse: c
sā
yatʰākāmam
aśnīyād
dadyād
vā
stʰāvarād
r̥te
// 24
Verse: 25
Half verse: a
tatʰā
dāsakr̥taṃ
kāryam
akr̥taṃ
paricakṣate
/
Half verse: c
anyatra
svāmisaṃdeśān
na
dāsaḥ
prabʰur
ātmanaḥ
// 25
Verse: 26
Half verse: a
putreṇa
ca
kr̥taṃ
kāryaṃ
yat
syāt
pitur
aniccʰataḥ
/
Half verse: c
tad
apy
akr̥tam
evāhur
dāsaḥ
putraś
ca
tau
samau
// 26
Verse: 27
Half verse: a
aprāptavyavahāraś
cet
svatantro
'api
hi
na
rṇabʰāk
/
Half verse: c
svātantryaṃ
tu
smr̥taṃ
jyeṣṭʰe
jyaiṣṭʰyaṃ
guṇavayaḥkr̥tam
// 27
Verse: 28
Half verse: a
trayaḥ
svatantrā
loke
'asmin
rājācāryas
tatʰaiva
ca
/
Half verse: c
prati
prati
ca
varṇānāṃ
sarveṣāṃ
svagr̥he
gr̥hī
// 28
Verse: 29
Half verse: a
asvatantrāḥ
prajāḥ
sarvāḥ
svatantraḥ
pr̥tʰivīpatiḥ
/
Half verse: c
asvatantraḥ
smr̥taḥ
śiṣya
ācārye
tu
svatantratā
// 29
Verse: 30
Half verse: a
asvatantrāḥ
striyaḥ
putrā
dāsāś
ca
saparigrahāḥ
/
Half verse: c
svatantras
tatra
tu
gr̥hī
yasya
yat
syāt
kramāgatam
// 30
Verse: 31
Half verse: a
garbʰastʰaiḥ
sadr̥śo
jñeya
ā
varṣād
aṣṭamāc
cʰiṣuḥ
/
Half verse: c
bāla
ā
ṣoḍaśāj
jñeyaḥ
pogaṇḍaś
cāpi
śabdyate
// 31
Verse: 32
Half verse: a
parato
vyavahārajñaḥ
svatantraḥ
pitarau
vinā
/
Half verse: c
jīvator
asvatantraḥ
syāj
jarayāpi
samanvitaḥ
// 32
Verse: 33
Half verse: a
tayor
api
pitā
śreyān
bījaprādʰānyadarśanāt
/
Half verse: c
abʰāve
bījino
mātā
tadabʰāve
tu
pūrvajaḥ
// 33
Verse: 34
Half verse: a
svatantrāḥ
sarva
evaite
paratantreṣu
sarvadā
/
Half verse: c
anuśiṣṭau
visarge
ca
vikraye
ceśvarā
matāḥ
// 34
Verse: 35
Half verse: a
yad
bālaḥ
kurute
kāryam
asvatantras
tatʰaiva
ca
/
Half verse: c
akr̥taṃ
tad
iti
prāhuḥ
śāstre
śāstravido
janāḥ
// 35
Verse: 36
Half verse: a
svatantro
'api
hi
yat
kāryaṃ
kuryād
aprakr̥tiṃ
gataḥ
/
Half verse: c
tad
apy
akr̥tam
evāhur
asvatantraḥ
sa
hetutaḥ
// 36
Verse: 37
Half verse: a
kāmakrodʰābʰiyuktārtabʰayavyasanapīḍitāḥ
/
Half verse: c
rāgadveṣaparītāś
ca
jñeyās
tv
aprakr̥tiṃ
gatāḥ
// 37
Verse: 38
Half verse: a
kule
jyeṣṭʰas
tatʰā
śreṣṭʰaḥ
prakr̥tistʰaś
ca
yo
bʰavet
/
Half verse: c
tatkr̥taṃ
syāt
kr̥taṃ
kāryaṃ
nāsvatantrakr̥taṃ
kr̥tam
// 38
Verse: 39
Half verse: a
dʰanamūlāḥ
kriyāḥ
sarvā
yatnas
tatsādʰane
mataḥ
/
Half verse: c
rakṣaṇaṃ
vardʰanaṃ
bʰoga
iti
tasya
vidʰiḥ
kramāt
// 39
Verse: 40
Half verse: a
tat
punas
trividʰaṃ
jñeyaṃ
śuklaṃ
śabalam
eva
ca
/
Half verse: c
kr̥ṣṇaṃ
ca
tasya
vijñeyaḥ
prabʰedaḥ
saptadʰā
pr̥tʰak
// 40
Verse: 41
Half verse: a
śrutaśauryatapaḥkanyāśiṣyayājyānvayāgatam
/
Half verse: c
dʰanaṃ
saptavidʰaṃ
śuklam
udayo
'apy
asya
tadvidʰaḥ
// 41
Verse: 42
Half verse: a
kusīdakr̥ṣivāṇijyaśulkaśilpānuvr̥ttibʰiḥ
/
Half verse: c
kr̥topakārād
āptaṃ
ca
śabalaṃ
samudāhr̥tam
// 42
Verse: 43
Half verse: a
pārśvikadyūtadautyārtipratirūpakasāhasaiḥ/
Half verse: c
vyājenopārjitaṃ
yac
ca
tat
kr̥ṣṇaṃ
samudāhr̥tam
// 43
Verse: 44
Half verse: a
tena
krayo
vikrayaś
ca
dānaṃ
grahaṇam
eva
ca
/
Half verse: c
vividʰāś
ca
pravartante
kriyāḥ
saṃbʰoga
eva
ca
// 44
Verse: 45
Half verse: a
yatʰāvidʰena
dravyeṇa
yatkiṃcit
kurute
naraḥ
/
Half verse: c
tatʰāvidʰam
avāpnoti
sa
pʰalaṃ
pretya
ceha
ca
// 45
Verse: 46
Half verse: a
tat
punar
dvādaśavidʰaṃ
prativarṇāśrayāt
smr̥tam
/
Half verse: c
sādʰāraṇaṃ
syāt
trividʰaṃ
śeṣaṃ
navavidʰaṃ
smr̥tam
// 46
Verse: 47
Half verse: a
kramāgataṃ
prītidāyaḥ
prāptaṃ
ca
saha
bʰāryayā
/
Half verse: c
aviśeṣeṇa
varṇānāṃ
sarveṣāṃ
trividʰaṃ
dʰanam
// 47
Verse: 48
Half verse: a
vaiśeṣikaṃ
dʰanaṃ
jñeyaṃ
brāhmaṇasya
trilakṣaṇam
/
Half verse: c
pratigraheṇa
yallabdʰaṃ
yājyataḥ
śiṣyatas
tatʰā
// 48
Verse: 49
Half verse: a
trividʰaṃ
kṣatriyasyāpi
prāhur
vaiśeṣikaṃ
dʰanam
/
Half verse: c
yuddʰopalabdʰaṃ
kāraś
ca
daṇḍaś
ca
vyavahārataḥ
// 49
Verse: 50
Half verse: a
vaiśeṣikaṃ
dʰanaṃ
jñeyaṃ
vaiśyasyāpi
trilakṣaṇam
/
Half verse: c
kr̥ṣigorakṣavāṇijyaiḥ
śūdrasyaibʰyas
tv
anugrahāt
// 50
Verse: 51
Half verse: a
sarveṣām
eva
varṇānām
eṣa
dʰarmyo
dʰanāgamaḥ
/
Half verse: c
viparyayād
adʰarmyaḥ
syān
na
ced
āpad
garīyasī
// 51
Verse: 52
Half verse: a
āpatsv
anantarā
vr̥ttir
brāhmaṇasya
vidʰīyate
/
Half verse: c
vaiśyavr̥ttis
tataś
coktā
na
jagʰanyā
katʰaṃcana
// 52
Verse: 53
Half verse: a
na
katʰaṃcana
kurvīta
brāhmaṇaḥ
karma
vārṣalam
/
Half verse: c
vr̥ṣalaḥ
karma
na
brāhmaṃ
patanīye
hi
te
tayoḥ
// 53
Verse: 54
Half verse: a
utkr̥ṣṭaṃ
cāpakr̥ṣṭaṃ
ca
tayoḥ
karma
na
vidyate
/
Half verse: c
madʰyame
karmaṇī
hitvā
sarvasādʰāraṇe
hi
te
// 54
Verse: 55
Half verse: a
āpadaṃ
brāhmaṇas
tīrtvā
kṣatravr̥ttyā
hr̥tair
dʰanaiḥ
/
Half verse: c
utsr̥jet
kṣatravr̥ttiṃ
tāṃ
kr̥tvā
pāvanam
ātmanaḥ
// 55
Verse: 56
Half verse: a
tasyām
eva
tu
yo
vr̥ttau
brāhmaṇo
ramate
rasāt
/
Half verse: c
kāṇḍapr̥ṣṭʰaś
cyuto
mārgāt
so
'apāṅkteyaḥ
prakīrtitaḥ
// 56
Verse: 57
Half verse: a
vaiśyavr̥ttāv
avikreyaṃ
brāhmaṇasya
payo
dadʰi
/
Half verse: c
gʰr̥taṃ
madʰu
madʰūccʰiṣṭaṃ
lākṣākṣārarasāsavāḥ
// 57
Verse: 58
Half verse: a
māṃsaudanatilakṣaumasomapuṣpapʰalapalāḥ
/
Half verse: c
manuṣyaviṣaśastrāmbulavaṇāpūpavīrudʰaḥ
// 58
Verse: 59
Half verse: a
nīlīkauṣeyacarmāstʰikutapaikaśapʰā
mr̥daḥ
/
Half verse: c
udaśvitkeśapiṇyākaśākādyauṣadʰayas
tatʰā
// 59
Verse: 60
Half verse: a
brāhmaṇasya
tu
vikreyaṃ
śuṣkaṃ
dāru
tr̥ṇāni
ca
/
Half verse: c
gandʰadravyairakāvetratūlamūlatuśād
r̥te
// 60
Verse: 61
Half verse: a
svayaṃ
śīrṇaṃ
ca
vidalaṃ
pʰalānāṃ
badareṅgude
/
Half verse: c
rajjuḥ
kārpāsikaṃ
sūtraṃ
tac
ced
avikr̥taṃ
bʰavet
// 61
Verse: 62
Half verse: a
aśaktau
bʰeṣajasyārtʰe
yajñahetos
tatʰaiva
ca
/
Half verse: c
yady
avaśyaṃ
tu
vikreyās
tilā
dʰānyena
tatsāmāḥ
// 62
Verse: 63
Half verse: a
avikreyāṇi
vikrīṇan
brāhmaṇaḥ
pracyutaḥ
patʰaḥ
/
Half verse: c
mārge
punar
avastʰāpya
rājñā
daṇḍena
bʰūyasā
// 63
Verse: 64
Half verse: a
pramāṇāni
pramāṇastʰaiḥ
paripālyāni
yatnataḥ
/
Half verse: c
sīdanti
hi
pramāṇāni
pramāṇair
avyavastʰitaiḥ
// 64
Verse: 65
Half verse: a
likʰitaṃ
sākṣiṇo
bʰuktiḥ
pramāṇaṃ
trividʰaṃ
smr̥taṃ
/
Half verse: c
dʰanasvīkaraṇe
yena
dʰanī
dʰanam
upāśnute
// 65
Verse: 66
Half verse: a
likʰitaṃ
balavan
nityaṃ
jīvantas
tv
eva
sākṣiṇaḥ
/
Half verse: c
kālātiharaṇād
bʰuktir
iti
śāstreṣu
niścayaḥ
// 66
Verse: 67
Half verse: a
trividʰasyāsya
dr̥ṣṭasya
pramāṇasya
yatʰākramam
/
Half verse: c
pūrvaṃ
pūrvaṃ
guru
jñeyaṃ
bʰuktir
ebʰyo
garīyasī
// 67
Verse: 68
Half verse: a
vidyamāne
'api
likʰite
jīvatsv
api
hi
sākṣiṣu
/
Half verse: c
viśeṣataḥ
stʰāvarāṇāṃ
yan
na
bʰuktaṃ
na
tat
stʰiram
// 68
Verse: 69
Half verse: a
bʰujyamānān
parair
artʰān
yaḥ
svān
maurkʰyād
upekṣate
/
Half verse: c
samakṣaṃ
jīvato
'apy
asya
tān
bʰuktiḥ
kurute
vaśe
// 69
Verse: 70
Half verse: a
yatkiṃcid
daśa
varṣāṇi
saṃnidʰau
prekṣate
dʰanī
/
Half verse: c
bʰujyamānaṃ
parais
tūṣṇīṃ
na
sa
tal
labdʰum
arhati
// 70
Verse: 71
Half verse: a
upekṣāṃ
kurvatas
tasya
tūṣṇīṃ
bʰūtasya
tiṣṭʰataḥ
/
Half verse: c
kāle
'atipanne
pūrvokte
vyavahāro
na
sidʰyati
// 71
Verse: 72
Half verse: a
ajaḍaś
ced
apogaṇḍo
viṣaye
cāsya
bʰujyate
/
Half verse: c
bʰuktaṃ
tad
vyavahāreṇa
bʰoktā
tad
dʰanam
arhati
// 72
Verse: 73
Half verse: a
ādʰiḥ
sīmā
bāladʰanaṃ
nikṣepopanidʰī
striyaḥ
/
Half verse: c
rājasvaṃ
śrotriyasvaṃ
ca
nopabʰogena
jīryate
// 73
Verse: 74
Half verse: a
pratyakṣaparibʰogāc
ca
svāmino
dvidaśāḥ
samāḥ
/
Half verse: c
ādʰyādīny
api
jīryante
strīnarendradʰanād
r̥te
// 74
Verse: 75
Half verse: a
strīdʰanaṃ
ca
narendrāṇāṃ
na
kadācana
jīryate
/
Half verse: c
anāgamaṃ
bʰujyamānaṃ
vatsarāṇāṃ
śatair
api
// 75
Verse: 76
Half verse: a
nirbʰogo
yatra
dr̥śyeta
na
dr̥śyetāgamaḥ
kvacit
/
Half verse: c
āgamaḥ
kāraṇaṃ
tatra
na
bʰogas
tatra
kāraṇam
// 76
Verse: 77
Half verse: a
anāgamaṃ
bʰujyate
yan
na
tad
bʰogo
'ativartate
/
Half verse: c
prete
tu
bʰoktari
dʰanaṃ
yāti
tadvaṃśyabʰogyatām
// 77
Verse: 78
Half verse: a
āhartaivābʰiyuktaḥ
sann
artʰānām
uddʰaret
padam
/
Half verse: c
bʰuktir
eva
viśuddʰiḥ
syāt
prāptānāṃ
pitr̥taḥ
kramāt
// 78
Verse: 79
Half verse: a
anvāhitaṃ
hr̥taṃ
nyastaṃ
balāvaṣṭabdʰaṃ
yācitam
/
Half verse: c
apratyakṣaṃ
ca
yad
bʰuktaṃ
ṣaḍ
etāny
āgamaṃ
vinā
// 79
Verse: 80
Half verse: a
tatʰārūḍʰavivādasya
pretasya
vyavahāriṇaḥ
/
Half verse: c
putreṇa
so
'artʰaḥ
saṃśodʰyo
na
taṃ
bʰogo
'ativartate
// 80
Verse: 81
Half verse: a
yad
vināgamam
apy
ūrdʰvaṃ
bʰuktaṃ
pūrvais
tribʰir
bʰavet
/
Half verse: c
na
tac
cʰakyam
apākartuṃ
kramāt
tripuruṣāgatam
// 81
Verse: 82
Half verse: a
santo
'api
na
pramāṇaṃ
syur
mr̥te
dʰanini
sākṣiṇaḥ
/
Half verse: c
anyatra
śrāvitaṃ
yat
syāt
svayam
āsannamr̥tyunā
// 82
Verse: 83
Half verse: a
na
hi
pratyartʰini
prete
pramāṇaṃ
sākṣiṇāṃ
vacaḥ
/
Half verse: c
sākṣimat
karaṇaṃ
tatra
pramāṇaṃ
syād
viniścaye
// 83
Verse: 84
Half verse: a
śrāvitas
tv
ātureṇāpi
yas
tv
artʰo
dʰarmasaṃhitaḥ
/
Half verse: c
mr̥te
'api
tatra
sākṣī
syāt
ṣaṭsu
cānvāhitādiṣu
// 84
Verse: 85
Half verse: a
kriya
rṇādiṣu
sarveṣu
balavaty
uttarottarā
/
Half verse: c
pratigrahādʰikrīteṣu
pūrvā
pūrvā
garīyasī
// 85
Verse: 86
Half verse: a
stʰānalābʰanimittaṃ
hi
dānagrahaṇam
iṣyate
/
Half verse: c
tat
kusīdam
iti
proktaṃ
tena
vr̥ttiḥ
kusīdinām
// 86
Verse: 87
Half verse: a
kāyikā
kālikā
caiva
kāritā
ca
tatʰā
smr̥tā
/
Half verse: c
cakravr̥ddʰiś
ca
śāstreṣu
tasya
vr̥ddʰiś
caturvidʰā
// 87
Verse: 88
Half verse: a
kāyāvirodʰinī
śaśvat
paṇapādyā
tu
kāyikā
/
Half verse: c
pratimāsaṃ
sravati
yā
vr̥ddʰiḥ
sā
kālikā
smr̥tā
// 88
Verse: 89
Half verse: a
vr̥ddʰiḥ
sā
kāritā
nāma
ya
rṇikena
svayaṃkr̥tā
/
Half verse: c
vr̥ddʰer
api
punar
vr̥ddʰiś
cakravr̥ddʰir
udāhr̥tā
// 89
Verse: 90
Half verse: a
r̥ṇānāṃ
sārvabʰaumo
'ayaṃ
vidʰir
vr̥ddʰikaraḥ
smr̥taḥ
/
Half verse: c
deśācāravidʰis
tv
anyo
yatra
rṇam
avatiṣṭʰati
// 90
Verse: 91
Half verse: a
dviguṇaṃ
triguṇaṃ
caiva
tatʰānyasmiṃś
caturguṇam
/
Half verse: c
tatʰāṣṭaguṇam
anyasmin
deśe
deśe
'avatiṣṭʰate
// 91
Verse: 92
Half verse: a
hiraṇyadʰānyavastrāṇāṃ
vr̥ddʰir
dvitricaturguṇā
/
Half verse: c
gʰr̥tasyāṣṭaguṇā
vr̥ddʰiḥ
strīpaśūnāṃ
ca
saṃtatiḥ
// 92
Verse: 93
Half verse: a
sūtrakarpāsakiṇvānāṃ
trapuṣaḥ
sīsakasya
ca
/
Half verse: c
āyudʰānāṃ
ca
sarveṣāṃ
carmaṇas
tāmralohayoḥ
// 93
Verse: 94
Half verse: a
anyeṣāṃ
caiva
sarveṣām
iṣṭakānāṃ
tatʰaiva
ca
/
Half verse: c
akṣayyā
vr̥ddʰir
eteṣāṃ
manur
āha
prajāpatiḥ
// 94
Verse: 95
Half verse: a
tailānāṃ
caiva
sarveṣāṃ
madyānāṃ
madʰusarpiṣām
/
Half verse: c
vr̥ddʰir
aṣṭaguṇā
jñeyā
guḍasya
lavaṇasya
ca
// 95
Verse: 96
Half verse: a
na
vr̥ddʰiḥ
prītidattānāṃ
syād
anākāritā
kvacit
/
Half verse: c
anākāritam
apy
ūrdʰvaṃ
vatsarārdʰād
vivardʰate
// 96
Verse: 97
Half verse: a
eṣa
vr̥ddʰividʰiḥ
proktaḥ
prativr̥ddʰasya
dʰarmataḥ
/
Half verse: c
vr̥ddʰis
tu
yoktā
dʰānyānāṃ
vārdʰuṣyaṃ
tad
udāhr̥tam
// 97
Verse: 98
Half verse: a
āpadaṃ
nistared
vaiśyaḥ
kāmaṃ
vārdʰuṣakarmaṇā
/
Half verse: c
āpatsv
api
hi
kaṣṭāsu
brāhmaṇasya
na
vārdʰuṣam
// 98
Verse: 99
Half verse: a
brāhmaṇasya
tu
yad
deyaṃ
sānvayasya
na
cāsti
saḥ
/
Half verse: c
svakulyasyāsya
nivapet
tadabʰāve
'asya
bandʰuṣu
// 99
Verse: 100
Half verse: a
yadā
tu
na
svakulyāḥ
syur
na
ca
saṃbandʰibāndʰavāḥ
/
Half verse: c
tadā
dadyāt
svajātibʰyas
teṣv
asatsv
apsu
nikṣipet
// 100
Verse: 101
Half verse: a
gr̥hītvopagataṃ
dadyād
r̥ṇikāyodayaṃ
dʰanī
/
Half verse: c
adadad
yācyamānas
tu
śeṣahānim
avāpnuyāt
// 101
Verse: 102
Half verse: a
lekʰyaṃ
dadyād
r̥ṇe
śuddʰe
tadabʰāve
pratiśravam
/
Half verse: c
dʰanikarṇikayor
evaṃ
viśuddʰiḥ
syāt
parasparam
// 102
Verse: 103
Half verse: a
viśrambʰahetū
dvāv
atra
pratibʰūr
ādʰir
eva
ca
/
Half verse: c
likʰitaṃ
sākṣiṇaś
ca
dve
pramāṇe
vyaktikārake
// 103
Verse: 104
Half verse: a
upastʰānāya
dānāya
pratyayāya
tatʰaiva
ca
/
Half verse: c
trividʰaḥ
pratibʰūr
dr̥ṣṭas
triṣv
evārtʰeṣu
sūribʰiḥ
//
Verse: 105
Half verse: a
r̥ṇiṣv
apratikurvatsu
pratyaye
vā
vivādite
/
Half verse: c
pratibʰūs
tad
r̥ṇaṃ
dadyād
anupastʰāpayaṃs
tatʰā
//
Verse: 106
Half verse: a
bahavaś
cet
pratibʰuvo
dadyus
te
'artʰaṃ
yatʰākr̥tam
/
Half verse: c
artʰe
'aviśeṣite
hy
eṣu
dʰaninaś
cʰandataḥ
kriyā
//
Verse: 107
Half verse: a
yaṃ
cārtʰaṃ
pratibʰūr
dadyād
dʰanikenopapīḍitaḥ
/
Half verse: c
r̥ṇikas
taṃ
pratibʰuve
dviguṇaṃ
pratipādayet
// 107
Verse: 108
Half verse: a
adʰikriyata
ity
ādʰiḥ
sa
vijñeyo
dvilakṣaṇaḥ
/
Half verse: c
kr̥takālopaneyaś
ca
yāvaddeyodyatas
tatʰā
// 108
Verse: 109
Half verse: a
sa
punar
dvividʰaḥ
prokto
gopyo
bʰogyas
tatʰaiva
ca
/
Half verse: c
pratidānaṃ
tatʰaivāsya
lābʰahānir
viparyaye
// 109
Verse: 110
Half verse: a
pramādād
dʰaninas
tadvad
ādʰau
vikr̥tim
āgate
/
Half verse: c
vinaṣṭe
mūlanāśaḥ
syād
daivarājakr̥tād
r̥te
// 110
Verse: 111
Half verse: a
rakṣyamāṇo
'api
yatrādʰiḥ
kāleneyād
asāratām
/
Half verse: c
ādʰir
anyo
'adʰikartavyo
deyaṃ
vā
dʰanine
dʰanam
//
Verse: 112
Half verse: a
atʰa
śaktivihīnaḥ
syād
r̥ṇī
kālaviparyayāt
/
Half verse: c
śakyaprekṣam
r̥ṇaṃ
dāpyaḥ
kāle
kāle
yatʰodayam
// 112
Verse: 113
Half verse: a
śakto
vā
yadi
daurātmyān
na
dadyād
dʰanine
dʰanam
/
Half verse: c
rājñā
dāpayitavyaḥ
syād
gr̥hītvāṃśaṃ
tu
viṃśakam
//
Verse: 114
Half verse: a
naśyed
r̥ṇaparīmāṇaṃ
kāleneha
rṇikasya
cet
/
Half verse: c
jātisaṃjñādʰivāsānām
āgamo
lekʰyataḥ
smr̥taḥ
// 114
Verse: 115
Half verse: a
lekʰyaṃ
tu
dvividʰaṃ
jñeyaṃ
svahastānyakr̥taṃ
tatʰā
/
Half verse: c
asākṣimat
sākṣimac
ca
siddʰir
deśastʰites
tayoḥ
//
Verse: 116
Half verse: a
deśācārāviruddʰaṃ
yad
vyaktādʰikr̥talakṣaṇam
/
Half verse: c
tat
pramāṇaṃ
smr̥taṃ
lekʰyam
aviluptakramākṣaram
//
Verse: 117
Half verse: a
mattābʰiyuktastrībālabalātkārakr̥taṃ
ca
yat
/
Half verse: c
tad
apramāṇakaraṇaṃ
bʰītopadʰikr̥taṃ
tatʰā
// 117
Verse: 118
Half verse: a
mr̥tāḥ
syuḥ
sākṣiṇo
yatra
dʰanikarṇikalekʰakāḥ
/
Half verse: c
tad
apy
apārtʰaṃ
likʰitam
r̥te
tv
ādʰeḥ
stʰirāśrayāt
//
Verse: 119
Half verse: a
ādʰir
yo
dvividʰaḥ
prokto
jaṅgamaḥ
stʰāvaras
tatʰā
/
Half verse: c
siddʰir
atrobʰayasyāsya
bʰogo
yady
asti
nānyatʰā
// 119
Verse: 120
Half verse: a
darśitaṃ
pratikālaṃ
yac
cʰrāvitaṃ
śrāvitaṃ
ca
yat
/
Half verse: c
lekʰyaṃ
sidʰyati
sarvatra
mr̥teṣv
api
hi
sākṣiṣu
// 120
Verse: 121
Half verse: a
aśrutārtʰam
adr̥ṣṭārtʰaṃ
vyavahārārtʰam
eva
ca
/
Half verse: c
na
lekʰyaṃ
siddʰim
āpnoti
jīvatsv
api
hi
sākṣiṣu
// 121
Verse: 122
Half verse: a
lekʰye
deśāntaranyaste
dagdʰe
durlikʰite
hr̥te
/
Half verse: c
satas
tatkālakaraṇam
asato
dr̥ṣṭadarśanam
// 122
Verse: 123
Half verse: a
yasmin
syāt
saṃśayo
lekʰye
bʰūtābʰūtakr̥te
kvacit
/
Half verse: c
tatsvahastakriyācihnaprāptiyuktibʰir
uddʰaret
// 123
Verse: 124
Half verse: a
lekʰyaṃ
yac
cānyanāmāṅkaṃ
hetvantarakr̥taṃ
bʰavet
/
Half verse: c
vipratyaye
parīkṣyaṃ
tat
saṃbandʰāgamahetubʰiḥ
// 124
Verse: 124-1
Half verse: a
lekʰyaṃ
yac
cānyanāmāṅkaṃ
hetvantarakr̥taṃ
bʰavet
/
Half verse: c
vipratyaye
parīkṣyaṃ
tat
saṃbandʰāgamahetubʰiḥ
//
Verse: 125
Half verse: a
likʰitaṃ
likʰitenaiva
sākṣimat
sākṣibʰir
haret
/
Half verse: c
sākṣibʰyo
likʰitaṃ
śreyo
likʰitena
tu
sākṣiṇaḥ
// 125
Verse: 126
Half verse: a
cʰinnabʰinnahr̥tonmr̥ṣṭanaṣṭadurlikʰiteṣu
ca
/
Half verse: c
kartavyam
anyal
lekʰyaṃ
syād
eṣa
lekʰyavidʰiḥ
smr̥taḥ
//
Verse: 127
Half verse: a
saṃdigdʰeṣu
tu
kāryeṣu
dvayor
vivadamānayoḥ
/
Half verse: c
dr̥ṣṭaśrutānubʰūtatvāt
sākṣibʰyo
vyaktidarśanam
//
Verse: 128
Half verse: a
samakṣadarśanāt
sākṣī
vijñeyaḥ
śrotracakṣuṣoḥ
/
Half verse: c
śrotrasya
yat
paro
brūte
cakṣuṣaḥ
kāyakarma
yat
//
Verse: 129
Half verse: a
ekādaśavidʰaḥ
sākṣī
sa
tu
dr̥ṣṭo
manīṣibʰiḥ
/
Half verse: c
kr̥taḥ
pañcavidʰas
teṣāṃ
ṣaḍvidʰo
'akr̥ta
ucyate
// 129
Verse: 130
Half verse: a
likʰitaḥ
smāritaś
caiva
yadr̥ccʰābʰijña
eva
ca
/
Half verse: c
gūḍʰaś
cottarasākṣī
ca
sākṣī
pañcavidʰaḥ
smr̥taḥ
//
Verse: 131
Half verse: a
akr̥taḥ
ṣaḍvidʰaś
cāpi
sūribʰiḥ
parikīrtitaḥ
/
Half verse: c
grāmaś
ca
prāḍvivākaś
ca
rājā
ca
vyavahāriṇām
//
Verse: 132
Half verse: a
kāryeṣv
abʰyantaro
yaḥ
syād
artʰinā
prahitaś
ca
yaḥ
/
Half verse: c
kulaṃ
kulavivādeṣu
bʰaveyus
te
'api
sākṣiṇaḥ
//
Verse: 133
Half verse: a
kulīnā
r̥javaḥ
śuddʰā
janmataḥ
karmato
'artʰataḥ
/
Half verse: c
tryavarāḥ
sākṣiṇo
'anindyāḥ
śucayaḥ
syuḥ
subuddʰayaḥ
//
Verse: 134
Half verse: a
brāhmaṇāḥ
kṣatriyā
vaiśyāḥ
śūdrā
ye
cāpy
aninditāḥ
/
Half verse: c
prativarṇaṃ
bʰaveyus
te
sarve
sarveṣu
vā
punaḥ
//
Verse: 135
Half verse: a
śreṇīṣu
śreṇipuruṣāḥ
sveṣu
vargeṣu
vargiṇaḥ
/
Half verse: c
bahirvāsiṣu
bāhyāś
ca
striyaḥ
striṣu
ca
sākṣiṇaḥ
//
Verse: 136
Half verse: a
śreṇyādiṣu
tu
vargeṣu
kaścic
ced
dveṣyatām
iyāt
/
Half verse: c
tebʰya
eva
na
sākṣī
syād
dveṣṭāraḥ
sarva
eva
te
//
Verse: 137
Half verse: a
asākṣy
api
hi
śāstreṣu
dr̥ṣṭaḥ
pañcavidʰo
budʰaiḥ
/
Half verse: c
vacanād
doṣato
bʰedāt
svayamukter
mr̥tāntaraḥ
//
Verse: 138
Half verse: a
śrotriyādyā
vacanataḥ
stenādyā
doṣadarśanāt
/
Half verse: c
bʰedād
vipratipattiḥ
syād
vivāde
yatra
sākṣiṇaḥ
//
Verse: 139
Half verse: a
svayamukter
anirdiṣṭaḥ
svayam
evaitya
yo
vadet
/
Half verse: c
mr̥tāntaro
'artʰini
prete
mumūrṣuśrāvitād
r̥te
//
Verse: 140
Half verse: a
śrotriyās
tāpasā
vr̥ddʰā
ye
ca
pravrajitā
narāḥ
/
Half verse: c
asākṣiṇas
te
vacanān
nātra
hetur
udāhr̥taḥ
//
Verse: 141
Half verse: a
stenāḥ
sāhasikāś
caṇḍāḥ
kitavā
vadʰakās
tatʰā
/
Half verse: c
asākṣiṇas
te
duṣṭatvāt
teṣu
satyaṃ
na
vidyate
//
Verse: 142
Half verse: a
rājñā
parigr̥hīteṣu
sākṣiṣv
ekārtʰaniścaye
/
Half verse: c
vacanaṃ
yatra
bʰidyate
te
syur
bʰedād
asākṣiṇaḥ
//
Verse: 143
Half verse: a
anirdiṣṭas
tu
sākṣitve
svayam
evaitya
yo
vadet
/
Half verse: c
sūcīty
uktaḥ
sa
śāstreṣu
na
sa
sākṣitvam
arhati
//
Verse: 144
Half verse: a
yo
'artʰaḥ
śrāvayitavyaḥ
syāt
tasminn
asati
cārtʰini
/
Half verse: c
kva
tad
vadatu
sākṣitvam
ity
asākṣī
mr̥tāntaraḥ
//
Verse: 144-1
Half verse: a
yo
'artʰaḥ
śrāvayitavyaḥ
syāt
tasminn
asati
cārtʰini
/
Half verse: c
kva
tad
vadatu
sākṣitvam
ity
asākṣī
mr̥tāntaraḥ
//
Verse: 145
Half verse: a
dvayor
vivadator
artʰe
dvayoḥ
satsu
ca
sākṣiṣu
/
Half verse: c
pūrvapakṣo
bʰaved
yasya
bʰaveyus
tasya
sākṣiṇaḥ
//
Verse: 146
Half verse: a
ādʰaryaṃ
pūrvapakṣasya
yasminn
artʰe
vaśād
bʰavet
/
Half verse: c
praṣṭavyāḥ
sākṣiṇas
tatra
vivāde
prativādinaḥ
//
Verse: 147
Half verse: a
na
pareṇa
samuddiṣṭam
upeyāt
sākṣiṇaṃ
rahaḥ
/
Half verse: c
bʰedayet
taṃ
na
cānyena
hīyetaivaṃ
samācaran
//
Verse: 148
Half verse: a
sākṣy
uddiṣṭo
yadi
preyād
gaccʰed
vāpi
digantaram
/
Half verse: c
taccʰrotāraḥ
pramāṇaṃ
syuḥ
pramāṇaṃ
hy
uttarakriyā
//
Verse: 149
Half verse: a
sudīrgʰeṇāpi
kālena
likʰitaṃ
siddʰim
āpnuyāt
/
Half verse: c
jānatā
cātmanā
lekʰyaṃ
ajānānas
tu
lekʰayet
//
Verse: 150
Half verse: a
siddʰir
uktāṣṭamād
varṣāt
smāritasyeha
sākṣiṇaḥ
/
Half verse: c
ā
pañcamāt
tatʰā
siddʰir
yadr̥ccʰopagatasya
tu
//
Verse: 151
Half verse: a
ā
tr̥tīyāt
tatʰā
varṣāt
siddʰir
gūḍʰasya
sākṣiṇaḥ
/
Half verse: c
ā
vai
saṃvatsarāt
siddʰiṃ
vadanty
uttarasākṣiṇaḥ
//
Verse: 152
Half verse: a
atʰavā
kālaniyamo
na
dr̥ṣṭaḥ
sākṣiṇaṃ
prati
/
Half verse: c
smr̥tyapekṣaṃ
hi
sākṣitvam
āhuḥ
śāstravido
janāḥ
//
Verse: 153
Half verse: a
yasya
nopahatā
puṃsaḥ
smr̥tiḥ
śrotraṃ
ca
nityaśaḥ
/
Half verse: c
sudīrgʰeṇāpi
kālena
sa
sākṣī
sākṣyam
arhati
//
Verse: 154
Half verse: a
asākṣipratyayās
tv
anye
ṣaḍvivādāḥ
prakīrtitāḥ
/
Half verse: c
lakṣaṇāny
eva
sākṣitvaṃ
eṣām
āhur
manīṣiṇaḥ
//
Verse: 155
Half verse: a
ulkāhasto
'agnido
jñeyaḥ
śastrapāṇis
tu
gʰātakaḥ
/
Half verse: c
keśākeśigr̥hītaś
ca
yugapat
pāradārikaḥ
//
Verse: 156
Half verse: a
kuddālapāṇir
vijñeyaḥ
setubʰettā
samīpagaḥ
/
Half verse: c
tatʰā
kuṭʰārapāṇiś
ca
vanacʰettā
prakīrtitaḥ
//
Verse: 157
Half verse: a
abʰyagracihno
vijñeyo
daṇḍapāruṣyakr̥n
naraḥ
/
Half verse: c
asākṣipratyayā
hy
ete
pāruṣye
tu
parīkṣaṇam
//
Verse: 158
Half verse: a
kaścit
kr̥tvātmanaś
cihnaṃ
dveṣāt
param
upadravet
/
Half verse: c
hetvartʰagatisāmartʰyais
tatra
yuktaṃ
parīkṣaṇam
//
Verse: 159
Half verse: a
nārtʰasaṃbandʰino
nāptā
na
sahāyā
na
vairiṇaḥ
/
Half verse: c
na
dr̥ṣṭadoṣāḥ
praṣṭavyāś
na
vyādʰyārtā
na
dūṣitāḥ
//
Verse: 160
Half verse: a
dāsanaikr̥tikāśraddʰavr̥ddʰastrībālacākrikāḥ
/
Half verse: c
mattonmattapramattārtakitavagrāmayājakāḥ
//
Verse: 161
Half verse: a
mahāpatʰikasāmudravaṇikpravrajitāturāḥ
/
Half verse: c
lubdʰakaśrotriyācārahīnaklībakuśīlavāḥ
//
Verse: 162
Half verse: a
nāstikavrātyadārāgnityāgino
'ayājyayājakāḥ
/
Half verse: c
ekastʰālīsahāyāricarajñātisanābʰayaḥ
//
Verse: 163
Half verse: a
prāgdr̥ṣṭadoṣaśailūṣaviṣajīvyahituṇḍikāḥ
/
Half verse: c
garadāgnidakīnāśaśūdrāputropapātikāḥ
//
Verse: 164
Half verse: a
klāntasāhasikaśrāntanirdʰanāntyāvasāyinaḥ
/
Half verse: c
bʰinnavr̥ttāsamāvr̥ttajaḍatailikamūlikāḥ
//
Verse: 165
Half verse: a
bʰūtāviṣṭanr̥padviṣṭavarṣanakṣatrasūcakāḥ
/
Half verse: c
agʰaśaṃsyātmavikretr̥hīnāṅgabʰagavr̥ttayaḥ
//
Verse: 166
Half verse: a
kunakʰī
śyāvadan
śvitrimitradʰrukśaṭʰaśauṇḍikāḥ
/
Half verse: c
aindrajālikalubdʰograśreṇīgaṇavirodʰinaḥ
//
Verse: 167
Half verse: a
vadʰakr̥ccitrakr̥nmaṅkʰaḥ
patitaḥ
kūṭakārakaḥ
/
Half verse: c
kuhakaḥ
pratyavasitas
taskaro
rājapūruṣaḥ
/
Verse: 168
Half verse: a
manuṣyaviṣaśastrāmbulavaṇāpūpavīrudʰām
/
Half verse: c
vikretā
brāhmaṇaś
caiva
dvijo
vārdʰuṣikaś
ca
yaḥ
//
Verse: 169
Half verse: a
cyutaḥ
svadʰarmāt
kulikaḥ
stāvako
hīnasevakaḥ
/
Half verse: c
pitrā
vivadamānaś
ca
bʰedakr̥c
cety
asākṣiṇaḥ
//
Verse: 170
Half verse: a
asākṣiṇo
ye
nirdiṣṭā
dāsanaikr̥tikādayaḥ
/
Half verse: c
kāryagauravam
āsādya
bʰaveyus
te
'api
sākṣiṇaḥ
//
Verse: 171
Half verse: a
sāhaseṣu
ca
sarveṣu
steyasaṃgrahaṇeṣu
ca
/
Half verse: c
pāruṣyayoś
cāpy
ubʰayor
na
parīkṣeta
sākṣiṇaḥ
//
Verse: 172
Half verse: a
teṣām
api
na
bālaḥ
syān
naiko
na
strī
na
kūṭakr̥t
/
Half verse: c
na
bāndʰavo
na
cārātir
brūyus
te
sākṣyam
anyatʰā
//
Verse: 173
Half verse: a
bālo
'ajñānād
asatyāt
strī
pāpābʰyāsāc
ca
kūṭakr̥t
/
Half verse: c
vibrūyād
bāndʰavaḥ
snehād
vairaniryātanād
ariḥ
//
Verse: 174
Half verse: a
atʰavānumato
yaḥ
syād
dvayor
vivadamānayoḥ
/
Half verse: c
asākṣy
eko
'api
sākṣitve
praṣṭavyaḥ
syāt
sa
saṃsadi
//
Verse: 175
Half verse: a
yas
tv
ātmadoṣabʰinnatvād
asvastʰa
iva
lakṣyate
/
Half verse: c
stʰānāt
stʰānāntaraṃ
gaccʰed
ekaikaṃ
copadʰāvati
//
Verse: 176
Half verse: a
kāsate
'anibʰr̥to
'akasmād
abʰīkṣṇaṃ
niśvasaty
api
/
Half verse: c
bʰūmiṃ
likʰati
pādābʰyāṃ
bāhu
vāso
dʰunoti
ca
//
Verse: 177
Half verse: a
bʰidyate
mukʰavarṇo
'asya
lalāṭaṃ
svidyate
tatʰā
/
Half verse: c
śoṣam
āgaccʰataś
coṣṭʰāv
ūrdʰvaṃ
tiryak
ca
vīkṣate
//
Verse: 178
Half verse: a
tvaramāṇa
ivābaddʰam
apr̥ṣṭo
bahu
bʰāṣate
/
Half verse: c
kūṭasākṣī
sa
vijñeyas
taṃ
pāpaṃ
vinayen
nr̥paḥ
//
Verse: 179
Half verse: a
śrāvayitvā
ca
yo
'anyebʰyaḥ
sākṣitvaṃ
tad
vinihnute
/
Half verse: c
sa
vineyo
bʰr̥śataraṃ
kūṭasākṣyadʰiko
hi
saḥ
//
Verse: 180
Half verse: a
āhūya
sākṣiṇaḥ
pr̥ccʰen
niyamya
śapatʰair
bʰr̥śam
/
Half verse: c
samastān
viditācārān
vijñātārtʰān
pr̥tʰak
pr̥tʰak
//
Verse: 181
Half verse: a
satyena
śāpayed
vipraṃ
kṣatriyaṃ
vāhanāyudʰaiḥ
/
Half verse: c
gobījakāñcanair
vaiśyaṃ
śūdraṃ
sarvais
tu
pātakaiḥ
//
Verse: 182
Half verse: a
purāṇair
dʰarmavacanaiḥ
satyamāhātmyakīrtanaiḥ
/
Half verse: c
anr̥tasyāpavādaiś
ca
bʰr̥śam
uttrāsya
sākṣiṇaḥ
//
Verse: 183
Half verse: a
nagno
muṇḍaḥ
kapālena
bʰikṣārtʰī
kṣutpipāsitaḥ
/
Half verse: c
dīnaḥ
śatrugr̥haṃ
gaccʰed
yaḥ
sākṣyam
anr̥taṃ
vadet
//
Verse: 184
Half verse: a
nagare
pratiruddʰaḥ
san
bahirdvāre
bubʰukṣitaḥ
/
Half verse: c
amitrān
bʰūyaśaḥ
paśyed
yaḥ
sākṣyam
anr̥taṃ
vadet
//
Verse: 185
Half verse: a
yāṃ
rātrim
adʰivinnā
strī
yāṃ
caivākṣaparājitaḥ
/
Half verse: c
yāṃ
ca
bʰārābʰitaptāṅgo
durvivaktā
sa
tāṃ
vaset
//
Verse: 186
Half verse: a
sākṣī
sākṣyasamuddeśe
gokarṇaśitʰilaṃ
caran
/
Half verse: c
sahasraṃ
vāruṇān
pāśān
ātmani
pratimuñcati
//
Verse: 187
Half verse: a
tasya
varṣaśate
pūrṇe
pāśam
ekaṃ
pramucyate
/
Half verse: c
evaṃ
sa
bandʰanāt
tasmān
mucyate
niyutāḥ
samāḥ
//
Verse: 188
Half verse: a
yāvato
bāndʰavāṃs
yasmin
hanti
sākṣye
'anr̥taṃ
vadan
/
Half verse: c
tāvataḥ
saṃkʰyayā
tasmin
śr̥ṇu
saumyānupūrvaśaḥ
//
Verse: 189
Half verse: a
pañca
paśvanr̥te
hanti
daśa
hanti
gavānr̥te
/
Half verse: c
śatam
aśvānr̥te
hanti
sahasraṃ
puruṣānr̥te
//
Verse: 190
Half verse: a
hanti
jātān
ajātāṃś
ca
hiraṇyārtʰe
'anr̥taṃ
vadan
/
Half verse: c
sarvaṃ
bʰūmyanr̥te
hanti
mā
sma
bʰūmyanr̥taṃ
vadīḥ
//
Verse: 191
Half verse: a
ekam
evādvitīyaṃ
tat
prāhuḥ
pāvanam
ātmanaḥ
/
Half verse: c
satyaṃ
svargasya
sopānaṃ
pārāvārasya
naur
iva
//
Verse: 192
Half verse: a
aśvamedʰasahasraṃ
ca
satyaṃ
ca
tulayā
dʰr̥tam
/
Half verse: c
aśvamedʰasahasrād
dʰi
satyam
eva
viśiṣyate
//
Verse: 193
Half verse: a
varaṃ
kūpaśatād
vāpi
varaṃ
vāpīśatāt
kratuḥ
/
Half verse: c
varaṃ
kratuśatāt
putraḥ
satyaṃ
putraśatād
varam
//
Verse: 194
Half verse: a
bʰūr
dʰārayati
satyena
satyenodeti
bʰāskaraḥ
/
Half verse: c
satyena
vāyuḥ
pavate
satyenāpaḥ
sravanti
ca
//
Verse: 195
Half verse: a
satyam
eva
paraṃ
dānaṃ
satyam
eva
paraṃ
tapaḥ
/
Half verse: c
satyam
eva
paro
dʰarmo
lokānām
iti
naḥ
śrutam
//
Verse: 196
Half verse: a
satyaṃ
devāḥ
samāsena
manuṣyās
tv
anr̥taṃ
smr̥tam
/
Half verse: c
ihaiva
tasya
devatvaṃ
yasya
satye
stʰitā
matiḥ
//
Verse: 197
Half verse: a
satyaṃ
brūhy
anr̥taṃ
tyaktvā
satyena
svargam
eṣyasi
/
Half verse: c
uktvānr̥taṃ
mahāgʰoraṃ
narakaṃ
pratipatsyate
//
Verse: 198
Half verse: a
nirayeṣu
ca
te
śaśvaj
jihvām
utkr̥tya
dāruṇāḥ
/
Half verse: c
asibʰiḥ
śātayiṣyanti
balino
yamakiṃkarāḥ
//
Verse: 199
Half verse: a
śūlair
bʰetsyanti
cākruddʰāḥ
krośantam
aparāyaṇam
/
Half verse: c
avākśirasam
utkṣipya
kṣepsyanty
agnihradeṣu
ca
//
Verse: 200
Half verse: a
anubʰūya
ca
duḥkʰās
tāś
ciraṃ
narakavedanāḥ
/
Half verse: c
iha
yāsyasy
abʰavyāsu
gr̥dʰrakākādiyoniṣu
//
Verse: 201
Half verse: a
jñātvaitān
anr̥te
doṣāñ
jñātvā
satye
ca
sadguṇān
/
Half verse: c
satyaṃ
vadoddʰarātmānaṃ
mātmānaṃ
pātayiṣyasi
//
Verse: 202
Half verse: a
na
bāndʰavā
na
suhr̥do
na
dʰanāni
mahānty
api
/
Half verse: c
alaṃ
tārayituṃ
śaktās
tamasy
ugre
nimajjataḥ
//
Verse: 203
Half verse: a
pitaras
tv
avalambante
tvayi
sākṣitvam
āgate
/
Half verse: c
tārayiṣyati
kiṃvāsmān
ātmānaṃ
pātayiṣyati
//
Verse: 204
Half verse: a
satyam
ātmā
manuṣyasya
satye
sarvaṃ
pratiṣṭʰitam
/
Half verse: c
sarvatʰaivātmanātmānaṃ
śreyasā
yojayiṣyasi
//
Verse: 205
Half verse: a
yāṃ
ca
rātrim
ajaniṣṭʰā
yāṃ
rātriṃ
ca
mariṣyasi
/
Half verse: c
vr̥tʰā
tadantaraṃ
te
syāt
kuryāś
cet
satyam
anyatʰā
//
Verse: 206
Half verse: a
nāsti
satyāt
paro
dʰarmo
nānr̥tāt
pātakaṃ
param
/
Half verse: c
sākṣidʰarme
viśeṣeṇa
satyam
eva
vadet
tataḥ
//
Verse: 207
Half verse: a
yaḥ
parārtʰe
praharati
svāṃ
vācaṃ
puruṣādʰamaḥ
/
Half verse: c
ātmārtʰe
kiṃ
na
kuryāt
sa
pāpo
narakanirbʰayaḥ
//
Verse: 208
Half verse: a
artʰā
vai
vāci
niyatā
vāṅmūlā
vāgviniḥsr̥tāḥ
/
Half verse: c
yo
hy
etāṃ
stenayed
vācaṃ
sa
sarvasteyakr̥n
naraḥ
//
Verse: 209
Half verse: a
sākṣivipratipattau
tu
pramāṇaṃ
bahavo
yataḥ
/
Half verse: c
tatsāmye
śucayo
grāhyās
tatsāmye
smr̥timattarāḥ
//
Verse: 210
Half verse: a
smr̥timatsākṣisāmyaṃ
tu
vivāde
yatra
dr̥śyate
/
Half verse: c
sūkṣmatvāt
sākṣidʰarmasya
sākṣyaṃ
vyāvartate
punaḥ
//
Verse: 211
Half verse: a
nirdiṣṭeṣv
artʰajāteṣu
sākṣī
cet
sākṣyam
āgataḥ
/
Half verse: c
na
brūyād
akṣarasamaṃ
na
tan
nigaditaṃ
bʰavet
//
Verse: 212
Half verse: a
deśakālavayodravyapramāṇākr̥tijātiṣu
/
Half verse: c
yatra
vipratipattiḥ
syāt
sākṣyaṃ
tad
asad
ucyate
//
Verse: 213
Half verse: a
ūnam
abʰyadʰikaṃ
cārtʰaṃ
prabrūyur
yatra
sākṣiṇaḥ
/
Half verse: c
tad
apy
anuktaṃ
vijñeyam
eṣa
sākṣyavidʰiḥ
smr̥taḥ
//
Verse: 214
Half verse: a
pramādād
dʰanino
yatra
na
syāl
lekʰyaṃ
na
sākṣiṇaḥ
/
Half verse: c
artʰaṃ
cāpahnuyād
vādī
tatroktas
trividʰo
vidʰiḥ
//
Verse: 215
Half verse: a
codanā
pratikālaṃ
ca
yuktileśas
tatʰaiva
ca
/
Half verse: c
tr̥tīyaḥ
śapatʰaś
coktas
tair
evaṃ
sādʰayet
kramāt
//
Verse: 216
Half verse: a
abʰīkṣṇaṃ
codyamāno
yaḥ
pratihanyān
na
tadvacaḥ
/
Half verse: c
tricatuḥpañcakr̥tvo
vā
parato
'artʰaṃ
tam
āvahet
//
Verse: 217
Half verse: a
codanāpratigʰāte
tu
yuktileśais
tam
anviyāt
/
Half verse: c
deśakālārtʰasaṃbandʰaparimāṇakriyādibʰiḥ
//
Verse: 218
Half verse: a
yuktiṣv
apy
asamartʰāsu
śapatʰair
enam
ardayet
/
Half verse: c
artʰakālabalāpekṣam
agnyambusukr̥tādibʰiḥ
//
Verse: 219
Half verse: a
dīptāgnir
yaṃ
na
dahati
yam
antardʰārayanty
āpaḥ
/
Half verse: c
sa
taraty
abʰiśāpaṃ
taṃ
kilbiṣī
syād
viparyaye
//
Verse: 220
Half verse: a
strīṇāṃ
śīlābʰiyogeṣu
steyasāhasayor
api
/
Half verse: c
eṣa
eva
vidʰir
dr̥ṣṭaḥ
sarvārtʰāpahnaveṣu
ca
//
Verse: 221
Half verse: a
śapatʰā
hy
api
devānām
r̥ṣīṇām
api
ca
smr̥tāḥ
/
Half verse: c
vasiṣṭʰaḥ
śapatʰaṃ
śepe
yātudʰāne
tu
śaṅkitaḥ
//
Verse: 222
Half verse: a
saptarṣayas
tatʰendrāya
puṣkarārtʰe
samāgatāḥ
/
Half verse: c
śepuḥ
śapatʰam
avyagrāḥ
parasparaviśuddʰaye
//
Verse: 223
Half verse: a
ayuktaṃ
sāhasaṃ
kr̥tvā
pratyāpattiṃ
bʰajeta
yaḥ
/
Half verse: c
brūyāt
svayaṃ
vā
sadasi
tasyārdʰavinayaḥ
smr̥taḥ
//
Verse: 224
Half verse: a
gūhamānas
tu
daurātmyād
yadi
pāpaṃ
sa
jīyate
/
Half verse: c
sabʰyāś
cātra
na
tuṣyanti
tīvro
daṇḍaś
ca
pātyate
//
This text is part of the
TITUS
edition of
Narada-Smrti
.
Copyright
TITUS Project
, Frankfurt a/M, 22.4.2012. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.