Thesaurus Indogermanischer Text- und Sprachmaterialien
TITUS UNICODE


TITUS Unicode Armenian Sample Page

Troubleshooting
Further links
Sample text: Modern East Armenian / Modern West Armenian


Քրիստոնէութեան սկիզբը լուսաւորութեան սկզբնաւորութիւնն եղաւ հայոց համար. առաջին դպրոցները Լուսաւորչի աշխատութեամբ հաստատուեցան մեր մէջ: Սակայն Սուրբ Գրիգորի հիմնած դպրոցները ազգային կրթութեան համար չէին եւ չէին էլ կարող լինել, նախ այն պատճառով` որ նոցա մէջ մատակարարուած ուսումը օտար (ասորի եւ յոյն) լեզուներով էր լինում, եւ երկրորդ` նոցա գլխաւոր նպատակն էր Աւետարանի քարոզիչներ եւ եկեղեցական պաշտօնեաներ պատրաստել:

Քրիստոնէութեան սկիզբը Հայոց համար եղաւ նաեւ մտքի լուսաւորութեան սկիզբնաւորութիւնը. Մեր մէջ առաջին դպրոցները Լուսաւորչի աշխատանքով հաստատուեցան: Սակայն Սուրբ Գրիգորի հիմնած դպրոցները ազգային կրթութեան համար չէին եւ չէին ալ կրնար ըլլալ, նախ այն պատճառով` որ այնտեղ տրուած ուսումը օտար (ասորերէն եւ յունարէն) լեզուներով էր, եւ երկրորդ` անոր համար որ անոնց գլխաւոր նպատակն էր Աւետարանի քարոզիչներ եւ եկեղեցական պաշտօնեաներ պատրաստել:

Այս առաջին փորձից յետոյ յաջորդ վճռական քայլն անելու մի մեծ արգելք կար, այն է հայ լեզուի սեպհական տառերի պակասութիւնը, եւ ահա այս պակասը վիճակուեցաւ լրացնել Մեսրոպ Մաշտոցին.

Այս առաջին փորձէն վերջ, յաջորդ հիմնական քայլը առնելու համար մեծ արգելք մը կար, այն ալ Հայերէն լեզուի սեպհական գրերու պակասն էր, եւ ահա այս պակաս լրացնելը վիճակուեցաւ Մեսրոպ Մաշտոցին:



Same text (Modern East Armenian / Modern West Armenian) in Latin transcription

Kՙristonēowtՙean skizbn lowsaworowtՙean skzbnaworowtՙiwnn eław hayocՙ hamar. ar̄aǰin dprocՙnerə Lowsaworčՙi ašxatowtՙeamb hastatowecՙan mer mēǰ. Sakayn Sowrb Grigori himnac dprocՙnerə azgayin krtՙowtՙean hamar čՙēin ew čՙēin ēl karoł linel, nax ayn patčarov, or nocՙa mēǰ matakarararowac owsowmə ōtar (asori ew yoyn) lezownerov ēr linowm, ew erkrord, nocՙa glxawor npatakn ēr Awetarani kՙarozičՙner ew ekełecՙakan paštōneaner patrastel.
kՙristonēowtՙean skizbə hayocՙ hamar eław naew mtkՙi lowsaworowtՙean skizbnaworowtՙiwnə. Mer mēǰ ar̄aǰin dprocՙnerə Lowsaworčՙi ašxatankՙov hastatowecՙan. Sakayn Sowrb Grigori himnac dprocՙnerə azgayin krtՙowtՙean hamar čՙēin ew čՙēin al krnar əllal, nax ayn patčar̄ov, or aynteł trowac owsowmə ōtar (asorerēn ew yownarēn) lezwownerov ēr, ew erkrord, anor hamar or anoncՙ glxawor npatakn ēr Awetarani kՙarozičՙner ew ekełecՙakan paštōneaner patrastel.
Ays ar̄aǰin pՙorjicՙ yetoy yaǰord včr̄akan kՙayln anelow mi mec argelkՙ kar, ayn ē hay lezowi sephakan tar̄eri pakasowtՙiwnə, ew aha ays pakasə vičakowecՙaw lracՙnel Mesrop Maštocՙin. Ays ar̄aǰin pՙorjēn verǰ, yaǰord himnakan kՙaylə ar̄nelow hamar mec argelkՙ mə kar, ayn al hayerēn lezowi sephakan grerow pakasn ēr, ew aha ays pakas lracՙnelə vičakowecՙaw Mesrop Maštočՙin:

Same text in German translation

Der Anfang der Christianisierung war der Beginn der Bildung für die Armenier. Die ersten Schulen wurden bei uns dank der Arbeit (Gregors) des Erleuchters errichtet. Aber die vom hl. Gregor gegründeten Schulen waren nicht für die Ausbildung des Volkes (gedacht), und sie konnten es (auch gar) nicht sein, zunächst deshalb, weil in ihnen die Lehre (nur) in fremden Sprachen (syrisch und griechisch) stattfand, und zum zweiten deshalb, weil ihr hauptsächliches Ziel darin bestand, die Prediger des Evangeliums und die kirchlichen Bediensteten vorzubereiten.

Um nach diesen ersten Versuchen den nächsten grundlegenden Schritt zu machen, gab es ein großes Hindernis, nämlich das Fehlen eigener Buchstaben für die armenische Sprache. Und diesen Mangel zu beseitigen, fiel Mesrop Maštocՙ zu.




Old Armenian sample texts:


a) Mt. 6,9-18:



9 Եւ արդ այսպէս կացէք դուք յաղօթս. Հայր մեր որ յերկինս, սուրբ եղիցի անուն քո:

9 Οὕτως οὖν προσεύχεσϑε ὑμεῖς· Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς, ἁγιασϑήτω τὸ ὄνομά σου,

10 Եկեսցէ արքայութիւն քո: Եղիցին կամք քո որպէս յերկինս եւ յերկրի:

10 ἐλϑέτω ἡ βασιλεία σου, γενηϑήτω τὸ ϑέλημά σου, ὡς ἐν οὐρανῷ ϰαὶ ἐπὶ γῆς.

11 զհաց մեր հանապազորդ տուր մեզ այսօր:

11 Τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον·

12 եւ թող մեզ զպարտիս մեր, որպէս եւ մեք թողումք մերոց պարտապանաց:

12 ϰαὶ ἄϕες ἡμῖν τὰ ὀϕειλήματα ἡμῶν, ὡς ϰαὶ ἡμεῖς ἀϕήϰαμεν τοῖς ὀϕειλέταις ἡμῶν·

  
9 Ew ard ayspēs kacՙēkՙ dowkՙ yałōtՙs. hayr mer or yerkins, sowrb ełicՙi anown kՙo:

9 Hū́tōs ū̃n proséukՙestՙe hymeĩs: Páter hēmō̃n ho en toĩs ūranoĩs, agiastՙḗtՙō to ónomá sū,

10 ekescՙē arkՙayowtՙiwn kՙo: ełicՙin kamkՙ kՙo orpēs yerkins ew yerkir:

10 eltՙétō hē basileía sū, genētՙḗtō to tՙélēmá sū, hōs en ūranō̃ kai epi gē̃s.

11 zhacՙ mer hanapazord towr mez aysōr:

11 Ton árton hēmō̃n ton epiū́sion dos hēmĩn sḗmeron.

12 Ew tՙoł mez zpartis mer, orpēs ew mekՙ tՙołowmkՙ merocՙ partapanacՙ:

12 kai ápՙes hēmĩn ta opՙeilḗmata hēmō̃n, hōs kai hēmeĩs apՙḗkamen toĩs opՙeilétais hēmō̃n.




b) Movsēs Xorenacՙi 85-87:


... Տիգրան ..., որ զԱժդահակ սպան, եւ զտուն նորա ի գերութիւն վարեաց եւ զԱնոյշ մայրն վիշապաց. օժանդակ` կամօք եւ յօժարութեամբ զԿիւրոս ունելով` զիշխանութիւնն Մարաց եւ Պարսից յինքն յափշտակեաց: Սորա որդի Բաբ, Տիրան, Վահագն, զորմէ ասեն առասպելք աշխարհիս.


"Երկնէր երկին, երկնէր երկիր,
երկնէր եւ ծովն ծիրանի.
երկն ի ծովուն ունէր
եւ զկարմրիկն եղեգնիկ.
ընդ եղեգան փող ծուխ ելանէր,
     ընդ եղեգան փող բոց ելանէր.
եւ ի բոցոյն վազէր խարտեաշ պատանեկիկ.
նա հուր հեր ունէր,
ապա թէ բոց ունէր մօրուս,
եւ աչկունքն էին արեգակունք":

Զայս երգելով ոմանց փանդռամբ, լուաք մերովք իսկ ականջօք: Յետ որոյ եւ ընդ վիշապաց ասէին յերգին կռուել նմա եւ յաղթել, եւ կարի իմն նմանագոյնս զՀերակլեայ նահատակութիւնսն նմա երգէին: Այլ ասեն զսա եւ աստուածացեալ. եւ անդրին ի Վրաց աշխարհին զսորա չափ հասակին կանգնեալ` պատուէին զոհիւք: Եւ սորա են զարմք Վահունիք. ի սորա կրտսեր որդւոյն Առաւանայ Առաւենեանք: Սորա Առաւան, սորա Ներսեհ, սորա Զարեհ. ի սորա զարմից եւ որ Զարեհաւանիցն կարդան ազգք: Իսկ սորա առաջին Արմոգ, սորա Բագամ, սորա Վահան, սորա Վահէ: Սա ընդվզեալ` մեռանի յԱղեքսանդրէ Մակեդոնացւոյ: Յայսմ հետէ մինչեւ ցթագաւորութիւնն Վաղարշակայ ի Հայս` ...


... Tigran .., or zAždahak span, ew ztown nora i gerowtՙiwn vareacՙ ew zAnoyš mayrn višapacՙ. ōžandak, kamōkՙ ew yōžarowtՙeamb zKiwros ownelov, zišxanowtՙiwnn Maracՙ ew Parsicՙ yinkՙn yapՙštakeacՙ: Sora ordi Bab, Tiran, Vahagn, zormē asen ar̄aspelkՙ ašxarhis.


"Erknēr erkin, erknēr erkir,
erknēr ew covn cirani.
erkn i covown ownēr
ew zkarmrikn ełegnik.
ənd ełegan pՙoł cowx elanēr,

     ənd ełegan pՙoł bocՙ elanēr.
ew i bocՙoyn vazēr xarteaš patanekik.
na howr her ownēr,
apa tՙē bocՙ ownēr mōrows,
ew ačՙkownkՙn ēin aregakownkՙ":


Zays ergelov omancՙ pՙandr̄amb, lowakՙ merovkՙ isk akanǰōkՙ: Yet oroy ew ənd višapacՙ asēin yergin kr̄owel nma ew yałtՙel, ew kari imn nmanagoyns zHerakleay nahatakowtՙiwnsn nma ergēin: Ayl asen zsa ew astowacacՙeal. ew andrin i Vracՙ ašxarhin zsora čՙapՙ hasakin kangneal, patowēin zohiwkՙ: Ew sora en zarmkՙ Vahownikՙ. i sora krtser ordwoyn Ar̄awanay Ar̄aweneankՙ: Sora Ar̄awan, sora Nerseh, sora Zareh. i sora zarmicՙ ew or Zarehawanicՙn kardan azgkՙ: Isk sora ar̄aǰin Armog, sora Bagam, sora Vahan, sora Vahē: Sa əndvzeal, mer̄ani yAłekՙsandrē Makedonacՙwoy: Yaysm hetē minčՙew cՙtՙagaworowtՙiwnn Vałaršakay i Hays ...


... Tigran ..., der den Aždahak erschlug und sein Haus in die Gefangenschaft führte, und Anoyš, die Mutter der Drachen. Indem er Kyros als einen Helfer mit (gleichen) Absichten und Bereitwilligkeit hatte, riß er die Herrschaft (über) Meder und Perser an sich (selbst). Seine Söhne (waren) Bab, Tiran (und) Vahagn, über den (auch) in unserem Land Sagen erzählt werden:


"Es kreißte der Himmel, es kreißte die Erde,
es kreißte auch das rote Meer.
Geburtswehen hatte im Meer
auch das rötliche Schilf(röhr)chen.
Aus dem Schilfrohr stieg Rauch empor,
     aus dem Schilfrohr stieg eine Flamme empor.
Und aus der Flamme sprang ein rothaariger Knabe.
Haar hatte er von Feuer,
auch einen Bart von Flamme(nfarbe) hatte er,
und seine Augen waren Sonnen."
Wir haben noch mit eigenen Ohren gehört, wie einige dieses (Lied) zur Laute gesungen haben. Danach erzählten sie in dem Lied auch, wie er gegen die Drachen kämpfte und sie besiegte, und sie besangen ihn als ziemlich ähnlich dem Herkules in seinen Anstrengungen. Aber sie sagten auch, daß er vergöttert worden sei, und daß man im Land der Georgier eine Götzenstatue errichtet habe von seiner (eigenen) Größe und ihm mit Opfern verehrt habe. Und von ihm stammen die Stämme der Vahowniden ab, und von seinem jüngsten Sohn Ar̄awan (stammen) die Ar̄aweneiden: Von ihm Ar̄awan, von dem Bagam, von dem Vahan, von dem Vahē. Dieser machte einen Aufstand (und) wurde von Alexander dem Makedonier getötet. Von dessen (Herrschaft) bis zur Herrschaft Vałaršaks in Armenien ...




Attention! This page is encoded in Unicode / UTF-8. To be able to read it, you will have to install a Unicode compatible font that contains a complete range of Armenian characters such as the TITUS derivative of the Bitstream Cyberbit font, in a Unicode compatible environment.
The first verse within the Armenian text passage from Movsēs Xorenacՙi as printed above should look like the image produced here:


Note that in the present stage of development, you cannot expect browsers to place diacritics correctly in all cases where there are no "precomposed characters" encodable. In the examples given above, the effect of this will be seen in the transcriptional rendering of both Armenian and Greek.


Links to further TITUS pages containing Armenian texts in Unicode encoding:
The Armenian Script
Complete Old Armenian texts (Bible texts, historical texts etc.)


Copyright Jost Gippert, Frankfurt a/M 1997-2000. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.