TITUS
Shvidi Mtiebi
Part No. 20
Previous part

Chapter: XIX  
მეექვსე იყლიმის ხელმწიფის ქალისას სანდლის-ფერს დარბაზში მანი ბრძენისაგან ბარამ ხელმწიფეს წინაშე მოსვლა და ამბის მბობა.



Strophe: 1175  



Verse: a        იამანით ბაღდადს მგზავრნი   ორნი კაცნი შეიყარნეს,
Verse: b     Page of Ms. B: 33     ესალამნეს ერთმანერთსა,   ერთად შეყრა გაეხარნეს
Verse: g        ამად, რომე გრძელნი გზანი   მარტო სავლად შეეზარნეს;
Verse: d     და   მუნ შეჰპირდეს ერთმანერთსა,   რომე გზანი ერთად არნეს.


Strophe: 1176  



Verse: a        ერთს ერქვა მაამებელი,   კვლა სხვასა მაწყინარია;
Verse: b     Page of Ms. D: 185    მუნ მაწყინარსა ურიცხვი   დაევლნეს მთა და ბარია;
Verse: g        ენახნეს ჭირნი სოფლისა,   მას კაცს ტკბილნი და მწარია,
Verse: d     და   რაბანა იყო ბილწისა   სჯული და მისი გვარია.


Strophe: 1177  



Verse: a        უსჯულო, მკვლელი კაცისა,   სიტყვით და საქმით მგრძნებელი,
Verse: b        წესად აქვს კაცთა ტყუება,   მუნ არს ეშმაკთა მხლებელი,
Verse: g        პირად უტკბესი შაქრისა,   გულს _ ჩხუბი დაუკლებელი;
Verse: d     და   მეორე _ ღვთისა მოსავი,   უებრო მაამებელი.



Verse: n.b     ტყუება _ ტყუეობა A.
Verse: n.g     უტკბოსი ABCD.



Strophe: 1178  



Verse: a        მუნ შეჰპირდეს ერთმანერთსა   ხვალინდელსა დღესა სავლად,
Verse: b     Page of Ms. A: 156     თქვეს თუ: "მგზავრთა ამა გზისა   უნდა ჰქონდეს საზრდო მრავლად;"
Verse: g        მათ ივაჭრეს საზრდო, რაცა   მოუნდების მგზავრთა საგზლად,
Verse: d     და   ბაღდადისა გზასა ერთად   ვლიდეს, გკადრო აწ რაღა გრძლად?


Strophe: 1179  



Verse: a        გამოიარნეს მათ გზანი   შორნი და ერთობ ჩოლია,
Verse: b        არც წყალნი იყვნეს სასმელნი,   არცაღა მწვანე მოლია;
Verse: g        მათ გზაზედ დახვდეს ურიცხვი   ლომი და ვეფხი მწოლია,
Verse: d     და   გზას აუქცევდეს, შიშითა   მათით ვლენ მონაძრწოლია.



Verse: n.d     მონა წრწოლთა A.



Strophe: 1180  



Verse: a        გზასა ვლიდეს სამსა დღესა,   სხვა რაღამცა მოაგონდეს?
Verse: b        ჰკადრა ძმასა მაწყინარმან:   "აწ ჩვენ საგზლად რაცა გვქონდეს,
Verse: g        ვსვათ და ვჭამოთ მათგან ერთი,   სად რომ ხანი დაგვიყონდეს,
Verse: d     და   ერთი მათგან შევინახოთ,   სხვას დღეს კაცი არ დაღონდეს".



Verse: n.a     მოგაგონდეს BC.
Verse: n.g     დაგვიყოვნდეს BC.
Verse: n.d     შევინახნეთ ABCD.



Strophe: 1181  



Verse: a        კვლა ჰკადრა: "შენ ხარ ყრმა ვინმე,   საქმისა დაუცდელია,
Verse: b     Page of Ms. C: 73     ესე არს ჩოლი, ჩვენებრთა   მრავალთა კაცთა მკვლელია,
Verse: g        გამოვიზოგნეთ საზრდონი,   თვარ გავლა ჩვენგან ძნელია;"
Verse: d     და   მუნ რასაც ეტყვის ტყუებით,   იგი ყმა მისი მქნელია.



Verse: n.a     ჰკადრეს A.
Verse: n.b     მრავალთა ჩუენებისთა A.
Verse: n.g     ჩვენგან _ ჩუენი BC.



Strophe: 1182  



Verse: a        კვლა უთხრა: "ყრმა ხარ, ვერ ძალ-გიც   ამა საგზლისა კიდება,
Verse: b        ეგე ვსვათ, ვჭამოთ ჟამ-პირველ,   კვლა მივსცეთ ღმერთსა დიდება,
Verse: g        სჯობს ასუბუქდე ტვირთთაგან,   ნუ თუ მით მოგხვდეს მშვიდება!"
Verse: d     და   თქვა მაწყინარმან ესეთი   ურიცხვი მოდებ-მიდება.



Verse: n.b     სმიდეს _ სმევდეს AD.
Verse: n.g     მას _ მე A.



Strophe: 1183  



Verse: a        სიტყვით ტკბილად ეუბნების,   გული ამად მოეღორა,
Verse: b        სჭამდეს, სმიდეს მისსა ერთად,   გესმნეს ოდენ, გიამბო რა:
Verse: g        რა რომ ჰქონდა, არა შურდა   მისთვის, სხვაფრად მას დავჰგმო რა?
Verse: d     და   დაელივნეს ყმას საგზალნი,   კვლა მან თავი არ უსწორა.


Strophe: 1184  



Verse: a        თურე იცის მაწყინარმან   მის ჩოლისა სიგრძე, სიცხე,
Verse: b     Page of Ms. B: 34     მით აღორებს ამხანაგსა,   საქმე ამად გაუკიცხე;
Verse: g        ვლიდეს გზასა, დასცხეს, კვლაცა   მოემატნეს გულს სიფიცხე,
Verse: d     და   გაუჭირდეს გზანი სავლად,   კვლაცა დაშვრნეს, დადგეს, ვით ხე.


Strophe: 1185  



Verse: a        სწყურს წყალი მაამებელსა,   კვლა სიცხე უპობს ენასა,
Verse: b        მუნ მაწყინარსა წყალსა სთხოვს,   თუცაღა ატყობს წყენასა:
Verse: g        "მწვავს გულსა სიცხე, გლახ-გული   შენგან მოელის ლხენასა,
Verse: d     და   მწვავს, მდაგავს ესზომ წყურვილი,   ჩემგან ნუ ელი თმენასა."



Verse: n.d     ესზომ _ ეზომ BC.



Strophe: 1186  



Verse: a        ჴშირად სვემდის მაწყინარი,   ყმასა არც ყოლ არ ასმიდა,
Verse: b     Page of Ms. A: 157     არ მოსწონდა მისგან თქმული,   კვლა ჭკუასა მისსა ჰგმიდა:
Verse: g        "ჴამდა სიტყვის დაჯერება,   გკადრე, ჩემგან რაც ითქმიდა."
Verse: d     და   ყმა ეაჯდა წყლისა სმევას,   ვლიდეს, ხანსა არ დაზმიდა.



Verse: n.a     ხშირად _ წყნარად D.
Verse: n.g     რაც _ რას BC.
Verse: n.d     იაჯდეს ABCD; წყლის სმევასა BCD.



Strophe: 1187  



Verse: a        რაზომცა ვლიდეს მას გზასა,   უფრორე მოსწყურდებოდა,
Verse: b        ენა დაუპო წყურვილმან,   გლახ-გული სიცხით ბნდებოდა;
Verse: g        ყმას მაწყინარმან არ ასვა   წყალი, რაზომცა კვდებოდა,
Verse: d     და   თქმა ვერ ძალ-ედვა სიტყვისა,   გულს ცეცხლი მოედებოდა.


Strophe: 1188  



Verse: a        ყმა მტირალი მაწყინარსა   მუჴლ-მოხვევით ეაჯების:
Verse: b        "აწ მავაჭრე წყალი ასად,   რაც რომ ფასი დაედების;
Verse: g        გულსა ცეცხლსა წყალი მარე,   მოგცე რაცა გეამების,
Verse: d     და   თვარ მოვშორდი სიცოცხლესა,   ცეცხლით მწველით გული კვდების."



Verse: n.a     ეაჯების _ ეუბნების A.
Verse: n.g     ცხელსა _ ცეცხლსა BC. რამცა BCD.



Strophe: 1189  



Verse: a        "დედის-ერთა ვარ ყმაწვილი,   მე ამად გებრალებოდე,
Verse: b        კვლა უცხო, უცხოს თემისა,   რომ ამხანაგად გხლებოდე;
Verse: g        აქ, ჩოლსა გზასა ვლებული,   თქვენთან უწყალოდ ვკვდებოდე,
Verse: d     და   ეს არ არს შენი სახელი,   თვარ რასმცა დაგაკლდებოდე?"



Verse: n.b     უცხო BC.
Verse: n.d     რასაც BC. რასამც D.



Strophe: 1190  



Verse: a        ლალი ჰქონდა ტყუბი ყმასა,   რას ნახევდა მისებრს თვალი?
Verse: b        წინ დაუსხნა მაწყინარსა:   "გიძღვნი ნაცვლად მასვი წყალი,
Verse: g        ნუ თუ ცეცხლებრ ანაგზები   მან დამიშრტოს გულსა ალი!
Verse: d     და   კვლა მეღირსოს შენი ხლება,   გზისა სავლად მომცეს ძალი."



Verse: n.a     მისებრ AD.



Strophe: 1191  



Verse: a        ყმას მაწყინარი გაუწყრა,   მოეპყრა, ვითა მტერია:
Verse: b     Page of Ms. C: 74     "ლალსა რას ჴელს ვჰჴდი, რას ვაქნევ,   ანუ რა ჩემი ფერია?
Verse: g        წყალი არ მქონდეს, შენებრივ   სიკვდილი აქ მიწერია,
Verse: d     და   მოვკვდე, ვის დარჩეს თვალები?   ჩემგან რა დასაჯერია!"



Verse: n.a     მიეპყრა ABCD.



Strophe: 1192  



Verse: a        ყმამ თქვა: "პირველ თუმცა მეცან,   შენი ხლება რად მომსურდა?
Verse: b        ოდეს მქონდა მე შენებრი   საზრდო, შენთვის არა მშურდა;
Verse: g        ვსჭამდით, ვსვემდით ჩემსა ერთად,   დამელია, აწ მომწყურდა,
Verse: d     და   მართლად გძმობდი, არ მეგონა   შენი ესრეთ ჰილა ხურდა."



Verse: n.a     ყმამმან A.
Verse: n.b     შენებრივ A.
Verse: n.d     სურად B, არ მეგონნეს ABCD.



Strophe: 1193  



Verse: a        კვლაცა ჰკადრა მაწყინარმან:   "არ ლაყაფი შენი მინდა,
Verse: b        ზურგს მკიდია მძიმე ტვირთი,   ოფლთა ნაცვლად სისხლი მდინდა,
Verse: g        სიცოცხლისა მისსა ნაცვლად   თვალი ჴმელი ვინ დაწინდა?
Verse: d     და   სჯობს სხვა ღონე მოიგონო,   აწ სიცოცხლე თუცა გინდა."



Verse: n.g     მისთა ABCD.



Strophe: 1194  



Verse: a        მას არ ესმის მისად ლხენად   რაზომ ხვეწნა გაადიდა,
Verse: b     Page of Ms. A: 158     საკურნებლად მისთა ჭირთა   ბილწმან არც ყოლ მიიზიდა;
Verse: g     Page of Ms. B: 35     ყმას სწყრებოდა, ვითა ვეფხი,   მისთვის ვინმცა დაამშვიდა?
Verse: d     და   მას არ ასვა წყალი ექთად,   არც ძვირ-ფასად ყმას მიჰყიდა.



Verse: n.g     ვეფხი BC.
Verse: n.d     ექთად _ მუქთად D.
Verse: n.a-d     რითმა არის "ონა" ABCD.



Strophe: 1195  



Verse: a        გული მისი, ქვისა მსგავსი,   არაოდეს არ გაცვილდა,
Verse: b        არ ეტკივნა მისთვის გული   ბილწი, არც ყოლ უკუწბილდა;
Verse: g        ოდეს გაჴდა უიმედოდ,   ღაწვთათ ცრემლთებრ სისხლი მილდა,
Verse: d     და   რაზომ ხვეწნა დაუჴშირა,   იგი არც ყოლ დაუტკბილდა.



Verse: n.a     დაცვილდა A.
Verse: n.b     უკუწვილდა BC.
Verse: n.g     ღაწვთა A, ღაწვთად BCD.
Verse: n.d     დაუხშირნა ABCD.



Strophe: 1196  



Verse: a        კვლაცა ჰკადრა მაწყინარმან:   "არ არს დრონი ხან-დაზმისა;
Verse: b        მართლად გითხრობ, არას მარგებს   აწღა ლალი ფასად წყლისა,
Verse: g        ჰსვა მაშინღა წყალი, ოდეს   თვალნი მომცე, მჭვრეტნი მზისა,
Verse: d     და   სჯობს სიცოცხლე თვალსა მზერსა,   მკვდარი ვერ სჭამს, ვერცა სმისა."



Verse: n.g     მომცე _ მამეც A, მამცე BCD.
Verse: n.d     მზერსა _ მჭვრეტსა BCD. მჭვრეტი ABCD.



Strophe: 1197  



Verse: a        ესმა მისი საუბარი   ყმასა, ერთობ გაუკვირდა:
Verse: b        "მესმა სიტყვა საარაკო,"   ცხელის ცრემლით აუტირდა;
Verse: g        "რას ჴელსა ჰჴდი თვალთა ჩემთა,   ფასად წყლისად რად დაგჭირდა?
Verse: d     და   მოგეჴმარნეს თუცა რასმე,   მოგცე თვალნი," მას დაჰპირდა.



Verse: n.b     მესმნეს ABCD. საარაკე BC.
Verse: n.g     რად _ რას. AD.



Strophe: 1198  



Verse: a        მაამებელსა ეგონა   ლაღობა, მისგან თქმულია:
Verse: b        "გასვაო წყალი თვალთ ნაცვლად," _    მას მისცა ფასი სრულია.
Verse: g        რაც გინდეს, ქენი, კვლავ მასვი   წყალი," _ აფიცა სჯულია;
Verse: d     და   დასთხარნა ორნივ თვალები,   არ ესათნოვა კრულია.



Verse: n.a     ეგონნეს ABCD.
Verse: n.g     ქენი _ ქენდა A.
Verse: n.d     ორნივ _ ორნი AD.



Strophe: 1199  



Verse: a        მას დღეს მის ყმისა პატიჟნი   მისგან ვითა თქვას ენამან?
Verse: b     Page of Ms. D: 186    უჩინო შექნა თვალთაგან,   კვლა ღმერთი არ აჴსენა მან,
Verse: g        დავარდა მიწად, გაჴადა   უსულოდ სისხლთა დენამან:
Verse: d     და   უყურე, რა ქნას წერილმან,   კვლა მისთვის ღვთისა წყენამან!



Verse: n.g     გაჴადნა ABCD.



Strophe: 1200  



Verse: a        გაცარცვა, სრულად წაუხვნა,   რაც ჰქონდა საქონელია,
Verse: b        წყალი არ ასვა, დააგდო   მწყურვალი, თქმადცა ძნელია;
Verse: g        რაზომ ნათობდა მზე ცისა,   მისთვის, ვით ღამე, ბნელია,
Verse: d     და   უღონოდ ქმნილთა ყოველთა   კაცთათვის ღმერთი მჴსნელია.


Strophe: 1201  



Verse: a        ჴელ-აუპყრობლად კაცთაგან   ვაჟი მტვერშიგან გორევდა,
Verse: b     Page of Ms. C: 75     თვალთ სისხლი მისდის უწყვეტლად,   თვით მას სისხლშივე ცურევდა;
Verse: g        ცალკე სწვავს ცეცხლი წყურვილთა   და ცალკე სისხლში ურევდა,
Verse: d     და   თავი სიკვდილსა ანება,   მივარდა, ბედს ემდურევდა.



Verse: n.g     სისხლშიგვე აცურევდა B. სისხლშიგვე ABCD,
Verse: n.g     სისხლშიგ AD.



Strophe: 1202  



Verse: a        მოღამდა და კვლა მოაკლდა   მის ყმისაებრ სიცხეს ძალი,
Verse: b     Page of Ms. A: 159     გლახ-გულს ოდნად მოეოხნეს,   დაეშრიტნეს ცეცხლთა ალი;
Verse: g        ყმას მინდორი შეეღებნეს   მისით სისხლით, ვითა ლალი,
Verse: d     და   ღმერთს სიკვდილსა ეაჯების   ყმა, კაცთაგან შესაბრალი.



Verse: n.a     სიცხეს _ მზესა BC.
Verse: n.g     მინდორნი A; მას A.



Strophe: 1203  



Verse: a        მას ალაგს ახლოს მდიდარი   თურქმანი ვინმე დგებოდა,
Verse: b        ელი ჰყვა, დადგის მინდორად,   სად რომე იამებოდა;
Verse: g        პირუტყვთა მისთა საძოვრად   მუნვე მინდორი ხვდებოდა,
Verse: d     და   კვლა ახლოს წყარო დიოდა,   მუნითგან ჴმა მისწვდებოდა.



Verse: n.d     მუნთაგან ჴმა მისცუდებოდა BC.



Strophe: 1204  



Verse: a        მეცხედრე და ქალი ყმისა   მუნ წყლისა სმად მივიდიან,
Verse: b     Page of Ms. B: 36     მით მოჰქარდის კაეშანი,   მუნ წყაროსა წყალი სვიან;
Verse: g        დაეცალნის გულნი სევდით,   ჟამ-ერთ წყლისა პირს ისხდიან,
Verse: d     და   რა რომ მათსა გულს ეწადნეს,   იგი ქნიან, კვლაცა თქვიან.



Verse: n.g     დაცალნეს გული სევდითა BC.
Verse: n.d     იგი თქვიან კულაცა ქნიან BC.



Strophe: 1205  



Verse: a        მას დღეს იგი ბანოანნი   მიდიოდეს მისვე წესით,
Verse: b        მუნ მივიდეს, წყაროს პირსა   დასხდეს, ლხინთა უამესით;
Verse: g        შორს ეჩვენნეს შავად, ჰგვანდეს   კაცსა, რომე იწვეს კვნესით,
Verse: d     და   ქვეყნად მყოფი კაცი ვინმცა   ჩამოსრულა თურმე ზესით.



Verse: n.a     ბანუანი A, ბანოანი BCD.
Verse: n.g     შორს ეჩუენნეს კაცსა შავად A.



Strophe: 1206  



Verse: a        მიუგდეს ყურნი, მათ ესმნეს   კვნესით კვლა საუბარია,
Verse: b        ბედსა სწყევს, სიკვდილს ინატრის,   აქვსღა სიცოცხლე მწარია:
Verse: g        "მზე აღარ ნათობს მისებრი,   არცაღა ჩემთვის მთვარია,
Verse: d     და   თავსა რა უყავ უგბილმან,   რა საქმე მოუგვარია?"


Strophe: 1207  



Verse: a        მუნ მივიდეს დედა-წულნი,   სად ყმა იყო კვნესით მწოლი,
Verse: b        ყმას მოერწყო თვალთა სისხლით   ლალის ფერად იგი ჩოლი;
Verse: g        ფერ-მიჴდილი სისხლთა დენით   არს სადითმე მონაძრწოლი,
Verse: d     და   მისწურვოდა სულთ ამოჴდა,   ყმა არა ჰყვა, არცა ტოლი.



Verse: n.a     მივიდეს BC.
Verse: n.g     მონაწრწოლი ABCD.
Verse: n.d     მისწურვოდა _ მისურვოდა BC. ამოჴდა _ ამოსვლა D; ჰყვა _ ყავს D.



Strophe: 1208  



Verse: a        შეებრალნეს სიყმე მისი,   მათ აევსნეს ცრემლით თვალი;
Verse: b        ჰკითხეს: "ძმაო, ვინ ხარ, ანუ   გჭირს ეგზომი ვისგან ძალი?
Verse: g        ვინ წაგიხვნა თვალთ სინათლე?   ხარ მტერთაგან შესაწყალი!"
Verse: d     და   ჰკადრა: "ჩემთვის ღვთად გამოსჩნდით,   ღმერთს შეჰმადლეთ, მასვით წყალი."


Strophe: 1209  



Verse: a        "თუ სული შემრჩეს, კვლავ გკადრო,   რაც ოდენ წამკიდებია,
Verse: b        აწ თქვენის ხლებით დამევსო   ცეცხლი, რაზომცა მდებია;
Verse: g        მწყურს წყალი ესრეთ გასრულსა,   არ ჩემგან გასაძლებია,
Verse: d     და   თუმც წყალი მასვათ, ვითამცა   თვალთ ჩენა არ დამკლებია."



Verse: n.g     გასულსა A.



Strophe: 1210  



Verse: a        მას წყალი ასვეს, მიეცა   ყმას საუბრისა ძალია,
Verse: b     Page of Ms. A: 160     მათ ჰკადრა მისი ამბავი,   მსმენელთა შესაწყალია:
Verse: g        "ამხანაგი მყვა, ძმად-ფიცი,   მას ჰქონდა სასმლად წყალია,
Verse: d     და   მომწყურდა, წყალსა ვევაჭრე,   მას ფასად მივეც ლალია."


Strophe: 1211  



Verse: a        "მან არ მიოხა წყურვილსა,   არცა მიირთვა ლალები,
Verse: b     Page of Ms. C: 76     მითხრა: "თუ გინდეს სმა წყლისა,   მომეც მზის მჭვრეტი თვალები;"
Verse: g        თუ როგორ გავჴე, ვით გკადრო,   ვეჭვ, თქვენცა შეგებრალები,
Verse: d     და   ვთქვი: არ გამწირავს ძმად-ფიცი,   თვალთათვის შევეწყალები."



Verse: n.d     თუალთათვი BC.



Strophe: 1212  



Verse: a        თვალთა ვარჩიე სიცოცხლე,   თუმც ოდენ გავიმწარეო:
Verse: b        "ჴელსა ჰჴდი რასმე თუ თვალთა   ჩემთა, აწ მოიჴმარეო,
Verse: g        უჩინოდ ქმნილსა თვალთაგან   კვლაცა შენ მიამარეო,
Verse: d     და   მოიღე წყალი, მომმადლე,   დამწვარსა გულსა მარეო."



Verse: n.a     ვარჩივე BC. თუც A.
Verse: n.g     ქმნილსა _ გავჴე BC.



Strophe: 1213  



Verse: a        "ოდეს ესმა ჩემგან თქმული,   არ თუ ძმურებ შევეწყალი,
Verse: b        ჴელთ აიხვნა მან ლახვარი   და დამთხარა ფიცხლად თვალი;
Verse: g        აღისრულა მან წადილი,   ფასად მასვა არცა წყალი,
Verse: d     და   მან წამიხვნა, რაცა მქონდა,   მცირე ლარი, ტურფა ლალი."



Verse: n.g     წადინი BC.



Strophe: 1214  



Verse: a        "უწყალოდ მომკლა, არცაღა   დამისხა ცეცხლზედ წყალია,
Verse: b     Page of Ms. B: 37     წყურვილი მკლევდა, გულს მწვევდა,   საჴმილთა მსგავსად, ალია;
Verse: g        მხედავთ აწ ასრე გასრულსა,   უჩინოდ მექნა თვალია;
Verse: d     და   ყოვლგნით ჴელ-აუპყრობელი   მტერთაგანც შესაწყალია."



Verse: n.a     წაყალია B.
Verse: n.b     მოკლევდა B.
Verse: n.g     მექმნეს ABCD.



Strophe: 1215  



Verse: a        მან გარდასრული თავისა   წვრილად უამბო ენითა;
Verse: b        მუნ დედა-წულნი ტიროდეს   ამა ამბისა სმენითა,
Verse: g        მათ შეეწყალეს იგი ყმა,   შეიქნეს გულით წყენითა,
Verse: d     და   მან ჰკადრა: "სული ჩამედგა   მკვდარსა ხლებითა თქვენითა."


Strophe: 1216  



Verse: a        მას ჰხედვიდეს შესაწყალსა,   წუხდეს მისთვის გულით ალვით,
Verse: b        ჰქონდა მისი სიბრალული,   ყმას აწვევდეს სადგომს კრძალვით;
Verse: g        თან წაიხვნეს თვალნი მისნი,   შინ მიუძღვეს ღამე მალვით,
Verse: d     და   სწამლობდეს და მოუვლიდეს,   კვლა სწყალობდეს მას, უფალ ვით.


Strophe: 1217  



Verse: a        წასრულ იყო სხვაგან სადმე   მუნ თურქმანი, სახლთა ქველი,
Verse: b        მას სავაჭროდ საუნჯისა   გაეყიდა განძი ძველი,
Verse: g        მან მოუღო მეცხედრესა   მისსა, უნდეს მას რომელი;
Verse: d     და   ჰკადრეს ყმასა ყველა წვრილად   მათ ამბავი გულთა მწველი.



Verse: n.a     წარსულიყო BC.
Verse: n.b     გაეყიდნეს ABCD.



Strophe: 1218  



Verse: a        ოდეს ესმა მუნ თურქმანსა   ყველა მათგან, რაც ენახნეს,
Verse: b     Page of Ms. A: 161     მას აევსნეს თვალნი ცრემლით,   გულ-ამოსკვნით ოხრვით ახნეს;
Verse: g        თავთა მისთა გარდასრული   ჰკითხა ყმასა, ოდეს ანხნეს,
Verse: d     და   საკურნებლად სენთა მისთა   ყმამან ჭანგნი მოიმახნეს.



Verse: n.d     ჭანგი ABCD.



Strophe: 1219  



Verse: a        ხე იყო ახლოს მის ყმისა,   მკურნალი ყოვლთა სენისა:
Verse: b        ფურცელი ხისა ბრმათათვის   წამალი თვალთა ჩენისა,
Verse: g        ხელისა, ველთა მრბოლისა,   კვლა მარგე გველ-ნაკბენისა;
Verse: d     და   იცოდა იგი თურქმანმან,   საქები ბრძენთა ენისა.



Verse: n.g     გველ _ გულ BC.



Strophe: 1220  



Verse: a        ფიცხლად მიჰმართა მას ხესა,   გლახ-საკურნებლად თვალისა;
Verse: b        ეჴმარვის ძმისებრ მას ყმასა,   სწადსცა დადება ვალისა,
Verse: g        აქვს გულსა მისსა იმედი   მის ხისა, სენთ მკურნალისა,
Verse: d     და   აწ მართალთათვის ისმინეთ   განგება ღვთისა ძალისა!



Verse: n.b     სწადცა A.
Verse: n.g     სენთ-ნამკრალსა BC. სულთ მკურნალისა D.



Strophe: 1221  



Verse: a        კაცს არ ასცილდეს, თვინიერ   განგებით ღვთისა, წადილი,
Verse: b     Page of Ms. C: 77     კაცი ყოველი სწორად სჩანს   ღმერთს, მისგან დანაბადილი;
Verse: g        მართალთა მისად ძედ იჴმობს,   ამად აქვს მრავლად ჴადილი,
Verse: d     და   სასუფეველი სამკვიდროდ   არს მისგან დანაქადილი.



Verse: n.a     განგება ღვთისა A.



Strophe: 1222  



Verse: a        მოკრიფნა ფიცხლად ფურცელნი   მის ხისა განმკურნალისა,
Verse: b     Page of Ms. D: 187    მიიღო ყმისა წინაშე   მკურნალი წყლულთა თვალისა;
Verse: g        მას ჩაუყარნა დათხრილნი   თვალნი მუნ მთვარე-მცხრალისა,
Verse: d     და   თურქმანსა ჰქონდა იმედი   ხისა, კვლა ღვთისა ძალისა.



Verse: n.g     ჩაუყარნა _ ჩაუფარნა BC.



Strophe: 1223  



Verse: a        მას ზედ დასდვა ხის ფურცელი,   შეუხვივნა მჭიშნედ თვალი,
Verse: b        კვლა შეუწყო ყმასა ჴელი,   მას არ ასვა სამ-დღე წყალი;
Verse: g        ვაჟი იწვა იმედოვნად,   ვითა მთვარე ფერ-გამქრალი,
Verse: d     და   მისთვის ღვთობდა განმკურნალი,   მან დაუვსო ცეცხლთა ალი.



Verse: n.d     ღმთობდა A, ღთობდა BC, მღთობდა D.



Strophe: 1224  



Verse: a        შვიდსა დღესა იყო მწოლი   მუნ მიგდებით, ვითა მთვრალი,
Verse: b     Page of Ms. B: 38     კაცსა არც ყოლ არ ეუბნის,   წვა უბარი, ვითა მწყრალი;
Verse: g        ყოლ არ შეძრის ოდნად თავი,   თვალთ დაძვრისა იყო მკრძალი,
Verse: d     და   მერვეს დღესა ღვთისა ძალით   აეხილნეს ბრმასა თვალნი.



Verse: n.a     შვიდ დღეს იყო ისრე მწოლი A.
Verse: n.d     ბრმისა BC.



Strophe: 1225  



Verse: a        მნახთ შეექნა განკვირვება,   აეხილნეს თვალნი ოდეს,
Verse: b        ვისცა ესმნეს თვალთ ახილვა   მისი, ნახვად მოდიოდეს;
Verse: g        მჭვრეტნი მისნი განცვიფრებით,   არ იცოდეს, რას იქმოდეს,
Verse: d     და   ყმა მკურნალსა მუჴლ-მოხვევით   მადლს ჰკადრებდა, რაც ეთქმოდეს.



Verse: n.a     შეექნეს. ABCD.
Verse: n.d     ითქმოდეს A.



Strophe: 1226  



Verse: a        ეხვევოდა თურქმანს ფერჴთა,   მეცხედრესა, მისსა ქალსა:
Verse: b     Page of Ms. A: 162     "აწღა მუქფად რა გმსახურნე,   შევადარნე აწ რა თვალსა?
Verse: g        ვერაოდეს ვერ გადვიჴდი   დადებულსა თქვენგან ვალსა,
Verse: d     და   ცოცხალ ვიყო, თქვენ გესევდე   ჩემად ღმერთად, ცად უფალსა."



Verse: n.a     ეხვევოდეს A. მეცხედრესა და A.
Verse: n.g     თქუენგნით BC.
Verse: n.d     ღმერთად და ABCD.



Strophe: 1227  



Verse: a        ჭკვა შესცვალა სიხარულმან,   იყო დიდხან განცვიფრებით,
Verse: b        მათ აამის, მსახურებდის,   მანც იამის მათის ხლებით;
Verse: g        მწყსიდის მათსა ყმა პირუტყვსა,   მათთან იყვის გულ-დადებით,
Verse: d     და   შეაყვარა თავი ყმამან,   რამც არ ექნა მათის ნებით?



Verse: n.d     ყმასა A. შეაყვარნა ABCD.



Strophe: 1228  



Verse: a        მათ მოექცა ყმა თავმდაბლად,   ფერჴთა მათთა მტვრად და სილად;
Verse: b        ყმას ჴელთ მისცეს მათი სახლი,   მუნ მიაჩნდა ძმად და შვილად.
Verse: g        მას ყმას მისცეს ქალი ჯუფთად,   მუნ შეჰყარნეს ერთად ტკბილად;
Verse: d     და   მათ კრძალვითა ჰმსახურებდის,   რაც რომ ერგის ყმასა წილად.



Verse: n.d     გაძრძალვით BC.



Strophe: 1229  



Verse: a        მათ ჰმსახურებდის, აამის   გაკრძალვით მაამებელი,
Verse: b        სამ წლამდის მწყსიდის პირუტყვთა,   ყმა იყო მათი მხლებელი,
Verse: g        შემატებისა მომჭირნე,   კვლა მათთვის არ მავნებელი;
Verse: d     და   შეიქნეს მორჭმა-დიდებით   ყოვლითურთ დაუკლებელი.


Strophe: 1230  



Verse: a        ესრეთ მათად სამსახურად   მათთან დაყო სამი წელი,
Verse: b        რაც უბრძანა მას თურქმანმან,   იგი იყო მისი მქნელი;
Verse: g        მათ აამის, რაც იამის,   მისთვის იყვნეს კარგის მთქმელი,
Verse: d     და   მისცეს სახლი საპატრონოდ,   მან საამოდ დასდვა ჴელი.



Verse: n.d     საამოდ _ საამბოდ B.



Strophe: 1231  



Verse: a        დღე ერთ თურქმანს ყმამან ტკბილი   სიტყვა ჰკადრა, არ თუ მწარე:
Verse: b     Page of Ms. C: 78     "ნახვა მწადსო ბაღდადისა,   ამად გახლავ მემუდარე;
Verse: g        წამყევ, კვლაცა გვერდს მიახლე,   თქვენთან მყოფი ბაღდადს მარე,
Verse: d     და   ნუ თუ ვირგო სასარგებლო,   ნახვით მისით გავიხარე."



Verse: n.g     გვერც BC.



Strophe: 1232  



Verse: a        თურქმანს რა ესმნა კვლა მისგან   სიტყვანი საამებელი,
Verse: b        ჰკადრა: "რაც ბრძანე, ეგეთნი   ჩემი არს დაუკლებელი,
Verse: g        კვლა საუნჯითა მრავლითა   ვიყომცა თქვენი მხლებელი;"
Verse: d     და   მუნ სიხარულსა მიეცა,   მდლს იხდის მაამებელი.



Verse: n.a     თურქმან B; ესმნეს BCD.
Verse: n.b     ბრძანე ABCD.



Strophe: 1233  



Verse: a        კვლა თურქმანი მისებრ ტკბილსა   სიტყვას ჰკადრებს მუნა ყმასა:
Verse: b        "რა ვალი გძეს ჩემგან? კვლაცა   უამესსა დაგდებ სხვასა;
Verse: g        ჴამს, მამაცმან აღუსრულოს   ვისთვის ენით რაცა თქვასა,
Verse: d     და   წასვლა სჯობსო წამავალთა,   მე ვით გკადრებ ხან-დაზმაზა?"



Verse: n.g     აღუსრულნეს ABCD; რაც ეთქუასა A.



Strophe: 1234  



Verse: a        ნუზლი აჰკიდეს ცხენ-ჯორთა,   მსგავსი მათისა ძალისა,
Verse: b     Page of Ms. A: 163     თან წაიტანნეს ფურცელნი   მის ხისა განმკურნალისა,
Verse: g     Page of Ms. B: 39     დინარნი მრავლად ვერცხლისა,   ოქრო _ სასყიდლად თვალისა;
Verse: d     და   თურქმანსა სწადდა მის ყმისა   აწცა დადება ვალისა.



Verse: n.b     ფურცელი AD.
Verse: n.d     თურქმანს ეწადნეს ABCD.



Strophe: 1235  



Verse: a        გაემართეს ბაღდადისა   გზასა, ორნი ერთად ვლიდეს,
Verse: b        მათ ეწადნეს მსწრაფლად მისვლა,   მიმავალნი დღესა სთვლიდეს;
Verse: g        მათ არ დაყვნეს ხანი არსად,   სიარულსა არ იშლიდეს,
Verse: d     და   ლხინობდეს და თამაშობდეს,   გულით სევდას დაიცლიდეს.


Strophe: 1236  



Verse: a        ერთად ვლიდეს ესრეთ ლხინით,   მისვლად გზასა დაეშურნეს;
Verse: b        დაინახეს მათ ქალაქი,   ოდეს ახლოს მიეწურნეს,
Verse: g        მათ ჩაიცვეს ტანთ ატლასი,თავს   თაყია დაიბურნეს;
Verse: d     და   ესრეთ შეჰჴდეს მას ქალაქსა,   რომე მჭვრეტთა შეეშურნეს.



Verse: n.b     დაინახნეს ABCD.
Verse: n.g     დაიბურნეს _ დაიხურნეს BC.



Strophe: 1237  



Verse: a        თურქმანს ჰყვანდა მას ქალაქსა   კაცი ვინმე მეგობარი,
Verse: b        მდიდარი და მქონებელი,   ჴელმწიფეთა შესადარი;
Verse: g        მუნ ჩამოჴდეს მეგობრისა   სახლსა, ოდეს დავლეს შარი,
Verse: d     და   მას იამა მათი ხლება,   არ თუ დაჴშო მათთვის კარი.


Strophe: 1238  



Verse: a        დასხდეს ტკბილად მოუბარნი   წინ ნადიმთა დასადებლად,
Verse: b        სამ დღე მასთან ლხინი ნახეს   მათ სუფრისა აუღებლად;
Verse: g        დაატკბობდეს ჩანგს მუტრიბნი   გულით სევდის გასაძებლად,
Verse: d     და   მათ აჩვენა ყმამან ლხინი   მუნ, სმა-ჭამა, დაუკლებლად.



Verse: n.b     ნახნეს ABCD.
Verse: n.g     მუთრიბნი BC; გულსა სევდით ABCD.
Verse: n.d     აჩუენა ABCD.



Strophe: 1239  



Verse: a        მას ჟამსა იჯდა ჴელმწიფედ   ხალიფა ბაღდადელია,
Verse: b        მას ჰყმობდა ყოვლი ქვეყანა,   მისის ბრძანების მქნელია,
Verse: g        ჴელის-ამპყრობი გლახაკთა,   კვლა დიდებულთა ქველია;
Verse: d     და   მუნ ერთად სძოვდეს მას ჟამსა   სამართლით თხა და მგელია.



Verse: n.a     ბაღდადელია A.



Strophe: 1240  



Verse: a        ძე არა ჰყვა მას მეფესა,   ოდენ ესვა ერთი ქალი,
Verse: b        მზე არა ჩნდა მისად დარად,   არცა მთვარე ფერ-გამქრალი,
Verse: g        მიეფარნეს ცის კიდესა,   მისი იყვნეს შემომწყრალი;
Verse: d     და   ახლდეს გვერდსა სამსახურად   მას, მნათობნი ვით, მრავალი.



Verse: n.b     ჩემებრ A.
Verse: n.d     ვაი _ ვაიმე A, ვაა D.
Verse: n.a     ძე არ ესვა BC.
Verse: n.b     სჩანდა ABCD.
Verse: n.d     მნათობი BC.



Strophe: 1241  



Verse: a        მას, მზისა მჯობსა, არვისგან   წუნი არ დაედებოდა,
Verse: b     Page of Ms. C: 79     მაგრამ მას ქალსა უკადრი   სენი ემიზეზებოდა:
Verse: g        ხელობა სჭირდის, ვერ იცნის,   ვინ რომე მასთან ხლებოდა,
Verse: d     და   უცნობოდ იყვის, უბნობდის   რას, კაცი ვერ მიხვდებოდა.



Verse: n.a     მის B.



Strophe: 1242  



Verse: a        შეკრიბნეს ყოვლის ქვეყნისა   მუნაჯიმნი და რამალი,
Verse: b     Page of Ms. A: 164     ნახეს მკურნალთა ყოველთა,   ჰაქიმთა ტურფა სამალი;
Verse: g        მისი ვერა ცნეს მკურნალთა   მუნ სამკურნალო წამალი,
Verse: d     და   მას ვერა არგეს, მოისრნეს,   ესე არ იყო ნამალი.



Verse: n.a     მუნაჯიბი D.



Strophe: 1243  



Verse: a        ბრძანება იყო მეფისა,   მკურნალი ვინ რომ ნახევდეს:
Verse: b        "მუნ მიჰხვდეს სენსა, კურნებად   მისად ჭანგს მოიმახევდეს;
Verse: g        თუცა განკურნოს, მას მიჰხვდეს   სიამე, რადმცა ახევდეს,
Verse: d     და   მას მივსცე ქალი საჯუფთედ,   მისად მზედ გამოსახევდეს."



Verse: n.d     მივსცე _ მიხუდეს BC.



Strophe: 1244  



Verse: a        ვინ ვერა არგოს, მოისრნეს   ფიცხლად მკურნალი სენისა,
Verse: b     Page of Ms. B: 40     კვლა რიგი მიჰხვდეს ჰაქიმთა   სხვათებრივ სისხლთა დენისა;
Verse: g        თავნი კოშკზედან ეკიდნის   მკურნალთა თვალთ-საჩენისა,
Verse: d     და   ვერვის ძალ-ედვა წამლობა,   რგებისა ვერცა წყენისა.



Verse: n.g     ეკიდნეს ABC. თვალთსაჩენისა BCD.



Strophe: 1245  



Verse: a        სამს წელს იყო ისრე შმაგად,   რომე კაცსა ვერ იცნობდა,
Verse: b     Page of Ms. D: 188    მუნ ტანისა შესამოსსა   გლეჯდის, სხვაფრად არ უბნობდა;
Verse: g        მისნი გამზრდელ-განაზარდნი   მას გვერდს ახლდეს, ვინ რომ ჰყმობდა,
Verse: d     და   კვლა, მკურნალსა სენთა მისთა,   კაცსა ვერვინ ვერ იჴმობდა.



Verse: n.g     გვერც BC. ახლდა BC.
Verse: n.d     მკურნალა BC.



Strophe: 1246  



Verse: a        ქალს კოშკი ჰქონდა მაღალი   მარმარილოსა თლილისა,
Verse: b        მას შიგან იჯდა იგი მზე,   გზა იყო ერთის მილისა;
Verse: g        მას ზედ ეკიდნეს მკურნალთა   თავნი, დიდთა და წვრილისა,
Verse: d     და   განშორებულნი სოფლისა   და სიცოცხლისა ტკბილისა.



Verse: n.a     მარმალოსა BC.
Verse: n.b     იჯდა _ იყო BC. მზე მას ზედა BC.



Strophe: 1247  



Verse: a        შმაგი იყო ისრე ქალი,   მოემატა კვლაცა სენი,
Verse: b        მას ვერარა შეასმინეს,   დაშვრნეს მისნი მოაჯენი;
Verse: g        მას გვერდს უსხდეს მისებრ შმაგნი,   კვლაცა მისგან მონაწყენი,
Verse: d     და   მუნ მეტისა ცრემლთა დენით   მათ წაეხვნეს თვალთა ჩენი.



Verse: n.a     მიემატნეს ABCD.



Strophe: 1248  



Verse: a        რაზომ ქალსა უწამლებდეს,   მათ ვერა ცნეს მისი რგება,
Verse: b        მის ქალისა სიბრალულით   მეფეს ჰქონდა შეჭირვება,
Verse: g        არა ნახის მისთვის ლხინი,   არ იამის ჯართა ხლება,
Verse: d     და   ქალს იგონებს ისრე შმაგსა,   გლოვა ვითმცა დაეშლება?


Strophe: 1249  



Verse: a        გკადრე, გაჴსოვს, თურქმანმან და   ყმამან დავლნეს ოდეს შარი:
Verse: b        მუნ კოშკისა ძირსა მიდგეს,   სად რომ იდგა მზისა დარი;
Verse: g        რომ ეკიდნეს კოშკზედ თავნი,   მისთვის იყვნეს მოუბარი,
Verse: d     და   ყმამან ჰკითხა მას თურქმანსა:   "საქმე არსო ეს რა გვარი?"


Strophe: 1250  



Verse: a        თურქმანმან ჰკადრა: "ესე არს   კოშკი ჴელმწიფის ქალისა,
Verse: b     Page of Ms. A: 165     მჯობი ყოველთა მნათობთა,   მჭვრეტთა მომდები ალისა;
Verse: g        არვის ასმია კაცთაგან   მისებრ ნახული თვალისა,
Verse: d     და   შმაგი არს, კაცთა სისხლთა   ღვრა წესად აქვს, მსგავსად მთვრალისა."



Verse: n.b     ხლებულნი _ ვლებულნი A.
Verse: n.g     ვლებულნი _ ხლებულნი A; ნახულნი _ მრავალჯერ D.
Verse: n.d     წიგნი მისწერა AD.



Strophe: 1251  



Verse: a        "ბრძანება არს ჴელმწიფისა,   მას ჰაქიმნი რომ ვინ ჰყმობენ,
Verse: b     Page of Ms. C: 80     არს თუ ვინმე შორს ან ახლოს,   მეფის კარსა მოიჴმობენ;
Verse: g        ჴელმწიფისა ბრძანებასა   და მზის სენსა უამბობენ,
Verse: d     და   სენთ კურნება არ ეგების,   უნახავად ბრძენნი ბრძნობენ."


Strophe: 1252  



Verse: a        "ვინ რომე არგოს, მისი არს   ქალი წუნ-დაუდებელი,
Verse: b        მას მივსცე მისად საჯუფთედ,   იყოსმცა მისი მხლებელი;
Verse: g        მას ახლდეს, კვლაცა მე ვჰყვანდე   მისთვის გულ-დასადებელი,
Verse: d     და   მას ლხინი მიჰხვდეს სამუდმო,   საუნჯე დაუკლებელი."



Verse: n.b     მისი იყოსმცა BC.
Verse: n.d     სამუდმო _ სამუქფოდ A.



Strophe: 1253  



Verse: a        "ვინ ვერა არგოს მას მზესა,   მოვჰკვეთო ფიცხლად თავია."
Verse: b        წინ დაუც გზანი ორგნითვე   მათთვის, კარგი და ავია;
Verse: g        ნახავს, თუ ვინმე ვერ ჰკურნებს,   დიდი არ დამნაშავია,
Verse: d     და   მას მესისხლურად ეკითხვის,   არ თურე მისთვის ზავია.



Verse: n.a     მოვკუეთნე ABCD.
Verse: n.b     მათთვის ორნივ ეგზონი BC.
Verse: n.g     ჰკურნებს _ არგებს BC.



Strophe: 1254  



Verse: a        მაამებელი ჩაიჭრა   მის მზისა საგონებელსა:
Verse: b     Page of Ms. B: 41     "განვკურნო, ვახლდე მას მზესა,   გულს სევდა-გამაძებელსა,
Verse: g        არ თურე თავი მეწყალვის,   საჯუფთედ მასთან მხლებელსა,
Verse: d     და   მეფობა მომხვდეს ქვეყნისა,   ვჯდე ლხინსა დაუკლებელსა."


Strophe: 1255  



Verse: a        მის მზისა კარსა იგი ყმა   მივიდის, წადგის წინარე,
Verse: b        ნახის მის მზისა მხლებელნი,   თვალთათ ცრემლისა მდინარე;
Verse: g        მათ ტკბილად ჰკითხის: "რა გჭირსთო   გულისა მოსაწყინარე,
Verse: d     და   ანუ რას იგლოვთ, რამცა   გწვავს გულს ცეცხლი მოუთმინარე?"



Verse: n.b     თუალთად ABCD.



Strophe: 1256  



Verse: a        მათცა ის ჰკადრეს პასუხი,   რა რომე პირველ სმენოდეს,
Verse: b        რაცა მათ ჭირნი ენახნეს,   კვლა თვალთათ ცრემლი სდენოდეს;
Verse: g        "მის მზისა ისრე მჭვრეტელთა,   ჴამს, რომე ჩვენ მოგვწყენოდეს,
Verse: d     და   არა გვჭირს ჭირნი ეგეთნი,   რომ ჩვენგან მოითმენოდეს."



Verse: n.g     რომე _ თუმცა BC.
Verse: n.d     მოითმინოდეს BC.



Strophe: 1257  



Verse: a        ყმას ყველა ჰკადრეს, რა რომე   ქალს სენი წაჰკიდებოდა,
Verse: b        მას აქეთ მისთა მხლებელთა   პატიჟნი არ დაჰკლებოდა;
Verse: g        მათნი ჭირნი და ვაება   სხვას ვისმცა გაეძლებოდა?
Verse: d     და   "მისებრ ყოველნი შმაგნი   ვართ, ვინც რომე მასთან ხლებოდა."



Verse: n.b     მისთა _ მათთა ABCD.



Strophe: 1258  



Verse: a        წავიდის, ყველა უამბის   თურქმანსა მაამებელმან;
Verse: b     Page of Ms. A: 166     "ვჰკითხეო სენი მის მზისა,   შმაგობა მითხრა მხლებელმან,
Verse: g        წაუხვნა ჭკუა-გონება   მზეს სენმან გაუძლებელმან,
Verse: d     და   ნუ თუ გვაღირსოს კურნება   ჩვენ მზისა დამბადებელმან?"



Verse: n.b     მითხრეს ABCD.
Verse: n.g     წაუხვნეს AD.
Verse: n.d     გვაღირსნეს ABCD.



Strophe: 1259  



Verse: a        კვლა ჰკადრა ყმამან თურქმანსა   სააჯო საუბარია,
Verse: b        ტკბილად, გაკრძალვით ეუბნის,   არ მქისად სიტყვა-მწარია:
Verse: g        "ვეჭვ განიკურნოს ჴელითა   ჩვენით მზე ჴმა-ნარნარია,
Verse: d     და   ნუ თუ განგვიხვნას უფალმან   მისის წყალობის კარია!"



Verse: n.b     სიტყვა-მქისად მწარია BC.



Strophe: 1260  



Verse: a        "გვაქვს მის სენისა წამალი,   ფურცელი ხისა მწვანისა,
Verse: b        ცდა გვმართებს კვლაცა კურნებად   მის მზისა ლერწამ-ტანისა;
Verse: g        ვეჭვ ჴელმწიფესა სისრულე   ჰქონდეს მუნ პაემანისა,
Verse: d     და   უთუოდ მოგვხვდეს სიამე   ჩვენთა ჟამთა და ხანისა."



Verse: n.b     კურნება A.



Strophe: 1261  



Verse: a        თურქმანმან თქვა: "ჩემთვის ეგე   საამოა, არ თუ ვსტირი;"
Verse: b     Page of Ms. C: 81     ხვალ მისვლა თქვეს მეფის კარსა,   მათ დაასკვნეს ესე პირი:
Verse: g        "შენსა ვჰკადრებ _ ჰაქიმია,   ჰკურნებს ქვეყნად რაც არს ჭირი,
Verse: d     და   მუნ მოსრულა იამანით,   მკურნალი არს მისებრ ძვირი."


Strophe: 1262  



Verse: a        კვლა მიუდგეს მეფეს კარსა,   მუნ გათენდა დილა ოდეს,
Verse: b        ენა მორთეს მისთვის ქებად,   მათთა ენით რაც ითქმოდეს;
Verse: g        თურქმან ვაჟი წააყენა,   რაც დაესკვნა, მას იტყოდეს,
Verse: d     და   ჰკადრა: "არსო განმკურნალი   სენთა ძნელთა, რომე კმოდეს."


Strophe: 1263  



Verse: a        "მას სმენია ქვეყნიერთა   ჴელმწიფისა შეჭირვება,
Verse: b        იამანით წამოსულსა,   აწ ეღირსა თქვენი ხლება;
Verse: g        მას სიამე უნდა თქვენი,   სამსახურთა არ დაკლება,
Verse: d     და   თუცა შესწევს ძალი ღვთისა,   ვეჭვ, რომ იქნას თქვენი ნება."


Strophe: 1264  



Verse: a        "ჴამსღა შენგან წყლულთ კურნება,"   ყმას ჴელმწიფე ეტყვის ტკბილად;
Verse: b     Page of Ms. B: 42     "შმაგს ვიგონებ ჩემსა მზესა,   მიმაჩნია მე სიკვდილად;
Verse: g        თუ ვინ ნახავს მზეს ურგებლად,   სხვათებრ სისხლი სდინდეს მილად,
Verse: d     და   განიკურნოს თუცა ქალი,   მივსცე, ვინცა ძმად და შვილად."



Verse: n.d     ვიცნა _ ვინცა BC.



Strophe: 1265  



Verse: a        ყმამან ჰკადრა შარიერსა   მხიარულად, არ მოწყენით:
Verse: b        "მესმა თქვენი შეჭირვება,   გამოჭრილ ვარ უცხო თემით;
Verse: g        განგებითა ღვთითა ჴამს მზე   განიკურნოს ჴელით ჩემით,
Verse: d     და   ვარგო თუმცა, ვიამარო,   მეცა ვირგო ბედით თქვენით."



Verse: n.b     მესმნეს ABCD.



Strophe: 1266  



Verse: a        მეფემ უბრძანა: "თუ არგო,   მე აღგისრულო პირობა,
Verse: b     Page of Ms. A: 167     მზე მოგცე შენად საჯუფთედ,   კვლა მოგხვდეს ლხინთა ჴსირობა;
Verse: g        მოგეცეს ჩემგან სიმდიდრე,   ჯართა და ლაშქართ მირობა,
Verse: d     და   შენ პატრონად სჩნდე თავადთა,   არ თურე მოგხვდეს მცირობა."



Verse: n.a     აღგისრულნე AD; აღგისრულე BC.



Strophe: 1267  



Verse: a        ესე მეფისა ბრძანება   მსმენელთა ეკვირვებოდა;
Verse: b        ფიცხლად მოიჴმო ხადუმი,   რომე მას მზესა ხლებოდა,
Verse: g        მას წაატანა იგი ყმა,   გული მით დაედებოდა;
Verse: d     და   წინ მიუძღოდა ხადუმი,   იგი ყმა მას მიჰყვებოდა.


Strophe: 1268  



Verse: a        კოშკსა შეჰჴდეს ორნი ერთად,   სად მზე იწვა მოვანებით,
Verse: b     Page of Ms. D: 189    ქალი ნახეს ჴელ-ფერჴ დაბმით,   უცნობოდ ჯდა, არ თუ შვებით,
Verse: g        ფერ-მოჴდილი, განცვიფრებით,   მუნ არვისი არს სათნებით:
Verse: d     და   იწვის ცეცხლით მისნი მჭვრეტნი,   მუნ არვისგან დასავსებით.



Verse: n.b     უცნობად BC.
Verse: n.g     არს _ არ BCD.



Strophe: 1269  



Verse: a        ოდეს ნახეს ისრე მყოფი,   ხის ფურცელი ასი დრამი
Verse: b        გალესეს და უნებლიეთ   ქალს შეასვეს ერთი ჯამი;
Verse: g        მათ ფურცლითა მუნვე ხისა   შეუმოსნეს კვლაცა გვამი,
Verse: d     და   მას დაუწყო ოფლმან დენა,   დაეძინა ერთი წამი.



Verse: n.b     უნებლიედ ABCD.
Verse: n.d     დაეძინნეს ABCD.



Strophe: 1270  



Verse: a        დაეძინა ოდეს ქალსა,   მოემატა ოფლთა დენა,
Verse: b        სამ დღე-ღამე ოფლი სდინდა,   ერგო, ამოდ მოისვენა;
Verse: g        ჰგვანდა ქალი მომაკვდავსა,   მჭვრეტთა შექნეს ამად წყენა,
Verse: d     და   მათ ეგონა მიცვლა მზისა,   ყმის საგმობლად მორთეს ენა.



Verse: n.b     დავედრებულნი... ტკბილებირაც იცოდეს... ტკბილნი D.
Verse: n.a     დაეძინნეს... მოემატნეს ABCD.
Verse: n.b     ამად ABCD.
Verse: n.d     ეგონნეს ABCD.



Strophe: 1271  



Verse: a        მეოთხეს დღესა მოიჴმო   მნათობმან მისნი მხლებელნი,
Verse: b     Page of Ms. C: 82     უბრძანა: "მკადრეთ _ რა მჭირდა   მე ჭირნი გაუძლებელნი?
Verse: g        რად სტირთ, რად იგლოვთ, რა გიმძიმს,   გწვავს ცეცხლნი გაუძლებელნი?"
Verse: d     და   ვაება შექნეს, ტიროდეს,   არს მათთვის დაუკლებელნი.


Strophe: 1272  



Verse: a        მათ ჰკადრეს: მზეო, ვით ითქმის,   რა ჭირნი გარდაგჴდომია?
Verse: b        ტირს ჭირთა თქვენთა მსმენელნი,   ყოველი კაცთა ტომია;
Verse: g        სული ამოგვჴდა სნეულთებრ,   ვინ რომე გვერდსა გჯდომია,
Verse: d     და   ვჰნატრობთ ყოველნი სიკვდილსა,   სიცოცხლე არა გვნდომია."



Verse: n.g     გვერთსა BC. გუჯდომია A.
Verse: n.d     ვნატრობთ ABCD.



Strophe: 1273  



Verse: a        "რომ არ გქონდა კაცთა ცნობა,"   ჰკადრეს, "არსო სამი წელი,
Verse: b        არ გიამის კაცთა ხლება,   საუბარი, იყავ ხელი;
Verse: g        შენთა მჭვრეტთა შენის სევდით   ყოფა გვქონდა ერთობ ძნელი,
Verse: d     და   აწ მოსჯობდი, სწევ საოფლედ,   გაგითავდა კვირა მთელი."



Verse: n.b     საუბრითა BC.



Strophe: 1274  



Verse: a        შვიდ დღე-ღამე განუწყვეტლად,   მსგავსად წყლისა, ოფლი სდინდა,
Verse: b     Page of Ms. A: 168     მოინდომა სმა და ჭამა,   ქალი ესრეთ მოჯობინდა;
Verse: g        ახარებდეს ჴელმწიფესა:   "ღმერთმან მოგვცა, რაცა გვინდა,
Verse: d     და   ჴამს, აწ შუქით გან გვინათლოს,   გული ჩვენი ვინ დაბინდა."



Verse: n.a     გაუწყვეტლად ABCD.
Verse: n.d     განგვინათლდეს A, განგინათლნეს C, განგვინათლნეს BD. ჩვენი _ ჩემი BC.



Strophe: 1275  



Verse: a        თუც ამბავსა არა სჯერა,   მას სუროდა ნახვა მზისა;
Verse: b        მეფე მირბის ფერჴ-შიშველი,   შემოკლება სწადდა გზისა.
Verse: g        მუნ მივიდა, კოშკსა შეჰჴდა,   ნახა _ ქალი მორცხვად ზისა,
Verse: d     და   არ ევარგა მასთან მთვარე,   მზე მიაჩნდა დარად ბზისა.



Verse: n.a     ჯერა ACD.



Strophe: 1276  



Verse: a        მოეხვივნეს ერთმანერთსა,   დაბნდეს, სულსა გაეყარნეს,
Verse: b        მათ მოაჭვდეს ყელნი ყელსა,   ვითა მკვდარნი, დაეყარნეს;
Verse: g        მათ მეტისა სიამითა   მსწრაფლ სიცოცხლე გაიმწარნეს,
Verse: d     და   დიდხანს იყვნეს დაბნედილნი,   მჭვრეტთა მკვდარსა დაადარნეს.



Verse: n.b     მკუარნი A.
Verse: n.g     გაემწარნეს BC.



Strophe: 1277  



Verse: a        მხლებელთ ასხურნეს მათ ორთა   სურნელნი საყნოსელია,
Verse: b        მოჯობდეს, სულნი ჩაედგნეს,   განათლდა მათთვის ბნელია;
Verse: g        აღარა წუხდეს, დადუმდეს,   ადიდეს მათი მჴსნელია,
Verse: d     და   მსწრაფლ ჭირნი ლხინზედ შესცვალნეს,   სოფელი ესრეთ მქნელია.



Verse: n.a     ასურნეს A.
Verse: n.b     მოსჯობდეს A.
Verse: n.d     შესცვალნა CD.



Strophe: 1278  



Verse: a        აქანამდის მის ქვეყნისა   კაცსა ჰქონდა შეჭირვება,
Verse: b        ესმნეს მზისა განკურნება,   მათ შეექნა სმა და შვება;
Verse: g        მუნ მიეცნეს სიხარულსა,   იყო ლხინთა არ დაკლება,
Verse: d     და   მას დღეს რაც რომ მეფემ გასცა,   ჩვენგან ვითმცა დაითვლება?



Verse: n.a     მის _ მას ACD.
Verse: n.d     ვითამც C.



Strophe: 1279  



Verse: a        მისად ძედ იჴმო, ვით ჴამდა,   მეფემან მაამებელი,
Verse: b        მას უძღვნა განძი ურიცხვი,   საუნჯე დაუკლებელი,
Verse: g        მოწყობით სრანი სამეფო,   მისნი გაზრდილნი, მხლებელი,
Verse: d     და   ასული მისი, მზედ მჴმობი,   სინათლე აქვს უვნებელი.



Verse: n.g     გამზრდელი C.
Verse: n.d     უვნებელი _ დაულევნელი C.



Strophe: 1280  



Verse: a        ქვეყანა მისი მას უძღვნა   და მისთა ჯართა ქველობა,
Verse: b        სამეფო ტახტი, გვირგვინი,   მუნვე ქვეყნისა მცველობა,
Verse: g        მას ყმას ანება ყოველი   სამეფო, მისი ჴელობა;
Verse: d     და   ჰშვენოდეს ჯართა თაობა,   ჴამს, ჰქონდეს დღეთა გრძელობა.



Verse: n.b     ურიცხვი _ მრავალნი D.
Verse: n.g     გოარი _ ურიცხვი D.



Strophe: 1281  



Verse: a        ყმას ეწერა რადგან ზენით,   მით აუპყრნა ღმერთმან ჴელნი;
Verse: b     Page of Ms. C: 83     ჰმსახურებდეს თავ-დადებით,   ვით პატრონსა, ბაღდადელნი,
Verse: g        სპათა მისად სამსახურად   მუნ შეირტყეს მჭიშნედ წელნი,
Verse: d     და   რაც უბრძანის ყმამან ჯართა,   მისი იყვნეს ყველა მქნელნი.



Verse: n.a     ეწერნეს ABCD. აუპყრა A.
Verse: n.b     მსახურებდეს ACD.
Verse: n.g     მუნ _ მით C.



Strophe: 1282  



Verse: a        მეფობდის და მათ მოსწონდის   სამართალნი მისეულნი,
Verse: b     Page of Ms. A: 169     ვის გულს ასხდის დაღი მძლავრთა,   გაუმთელნის ყმამან წყლულნი;
Verse: g        განიკურნის მისის ჴელით,   იყვნეს ვინცა თუ სნეულნი,
Verse: d     და   ვის რა ჰქონდის შინ თუ გარე,   ყველა მისგან მიცემულნი.



Verse: n.b     გაუმთელის AD, განუმრთელის C.
Verse: n.g     ვინცა _ ვინმე C.



Strophe: 1283  



Verse: a        რაც მისგან ჴამდის, აამის   ჴელმწიფეს მაამებელმან,
Verse: b        ახლდის, ჰმსახურის, აამის,   ვით ერთმან მისმან მხლებელმან;
Verse: g        მით მოიმადლა ჴელმწიფე   ყმამან წუნ-დაუდებელმან,
Verse: d     და   მას მისცა ღმერთმან სიმდიდრე,   წყალობა-დაუკლებელმან.


Strophe: 1284  



Verse: a        არს ბაღდადისა ქალაქი   ტურფა, ბრძენთაგან ქებული,
Verse: b     Page of Ms. B: 43     მას ქალაქს მრავლად მდიდარი   არს კაცი სახელდებული;
Verse: g        მართლ-მსაჯული ჯდა ჴელმწიფე,   იყო არვისგან ვნებული,
Verse: d     და   იყო მტერთაგან უშიშრად,   მორჭმა-დიდებით შვებული.



Verse: n.b     მას ქალაქს კაცი მდიდარი არს მრავლად BC.
Verse: n.g     ჴელმწიფედ A.



Strophe: 1285  



Verse: a        მის ქალაქისა ზამთარი   მსგავსი არს გაზაფხულისა,
Verse: b        აქვს ბაღსა ზამთარ შვენება   ხის, ედემს დანერგულისა;
Verse: g        მუნ არს ყვავილთა სიმრავლე,   მნახთ უკუმყრელი გულისა:
Verse: d     და   ბაჰარი, ვარდი, ნარგისი,   ია, საყნოსლად სულისა.



Verse: n.b     აქუს ზამთარ ბაღსა A. ხე ABCD.



Strophe: 1286  



Verse: a        ბულბული და იადონნი   ვარდსა ზედან ტკბილად ჴმობენ,
Verse: b        გულსა ეშხი მისეული   აქვს, ჴმა-მაღლად მუსიკობენ;
Verse: g        სუმბული და იასამან,   ზამბაღ, ლალა მათვე ჰყმობენ,
Verse: d     და   სხვა სურნელნი მრავალ-გვარნი   არს, მნახველნი არ დაჰგმობენ.



Verse: n.g     მუსიკობდენ BC.



Strophe: 1287  



Verse: a        ესეთნი ბაღნი ტურფანი   იყვნეს წუნ-დაუდებელნი;
Verse: b        დღე ერთ თვითოსა ბაღჩასა   ლხინობდის მაამებელი,
Verse: g        მისსავე წესით მას სწადდა   ბაღს ლხინი დაუკლებელი;
Verse: d     და   ყმა მივა ბაღსა სალხინოდ,   გვერდს ახლავს მისი მხლებელი.



Verse: n.g     ბაღს _ ბალს A; სწადდა _ ეწადნეს ABCD.
Verse: n.d     გვერც BC; ბაღს _ ბალს A.



Strophe: 1288  



Verse: a        ყმას წინ მიუძღვის თურქმანი,   მისი დამდები ვალისა;
Verse: b        მას მაწყინარი იხილეს,   დამთხრელი მისის თვალისა,
Verse: g        მკვლელი მის ყმისა ჯანისა,   წამხმელი ტყუბთა ლალისა;
Verse: d     და   მუჴლ-მოყრით ყმისა წინაშე   ზის, ჩივის, არ ეკრძალისა.



Verse: n.g     იხილნეს ABCD.



Strophe: 1289  



Verse: a        ენას აუბნებს სატყუვრად   მგრძნებელი, მქმნელი ავისა;
Verse: b        უწყით მსმენელო, ბრგვილია   ენა მის დამნაშავისა?!
Verse: g        რასაცა უბნობს შეფრქვევით,   საკადრსა მისის თავისა,
Verse: d     და   ოდიდგან ყმა არს შემსწრობი   პატიჟთა უამრავისა.



Verse: n.a     ენა A.
Verse: n.d     ოდიდგან BCD.



Strophe: 1290  



Verse: a        ყმა ახლოს მიდგა, გაიცნა   ძმად-ფიცი მაწყინარია;
Verse: b     Page of Ms. A: 170     უბრძანა: "ვინ ხარ, ბედითო,   პირ-მქისი, სიტყვა-მცდარია?"
Verse: g        კვლა თურქმანსა ჰრქვა: "მგრძნებელი,   ეშმაკსა დასადარია,
Verse: d     და   მჭიშნედ შეუკარ მკლავნი   და პყრობილი ჩემს წინ არია.



Verse: n.a     მოციქულნი A.
Verse: n.d     თქვენგან _ თქუენთა D.
Verse: n.g     დასადარია _ დაადარია ABCD.
Verse: n.d     მკლავნი _ მჴარი BC.



Strophe: 1291  



Verse: a        ფიცხლად შეიპყრა თურქმანმან   იგ ბილწი მაწყინარია,
Verse: b     Page of Ms. C: 84     მას არა ჰკითხა სახელი,   არცაღა მისი გვარია;
Verse: g     Page of Ms. D: 190    ყმა სავარდესა გარდაჴდა,   მოვანე, ვითა მთვარია,
Verse: d     და   მუნ სამეფოსა ტახტსა   ჯდა, მას ახლდა მისი ჯარია.



Verse: n.a     ფიცხლა BC.
Verse: n.b     ჰკითხეს AD.
Verse: n.d     ახლდეს BC.



Strophe: 1292  



Verse: a        სავარდესა შიგან შვენის   ია სურნელ, ზოგან ვარდი,
Verse: b        ნარინჯი და ლიმო, ხურმა,   ალვა, ედემს განაზარდი;
Verse: g        დგეს ოთაღნი საჴელმწიფო,   ქვეშ ეფინნეს სტავრა, შარდი.
Verse: d     და   ყმა მზებრ ნათობს, მზესა ჰკადრეს:   "მას წინაშე მონავარდი!"


Strophe: 1293  



Verse: a        შეკრიბნა მისნი მხლებელნი,   მდიდარნი ანუ მცირეა,
Verse: b        ბრძანა ბილწისა მიყვანა,   აცნობა თავი გმირია,
Verse: g        მათ ჰკადრა მისი ამბავი,   რაც მისგან სჭირდა ჭირია,
Verse: d     და   მას მაწყინარსა შეექმნა   ძრწოლა ულხენი ხშირია.



Verse: n.d     ძრწოლა _ წრწოლა AD.



Strophe: 1294  



Verse: a        "მე და ესე ყმა იამანს   სამგზავროდ შევიყარენით,
Verse: b     Page of Ms. B: 44     შევამხანაგდით, შევჰპირდით,   ვიფიცეთ, ითქმის არ ენით;
Verse: g        ზურგსა გვეკიდა საგზალი,   თავნი აქეთკენ ვარენით,
Verse: d     და   ხან-დაუზმელად გზას ვლიდით,   საგზალსა ვიამარენით."



Verse: n.b     შევამხანაგ A; შევპირდით AD.
Verse: n.g     გვეკიდნეს ABCD.
Verse: n.d     ვიამარენით ABCD.



Strophe: 1295  



Verse: a        "მივჰხვდით რასმე ჩოლსა გრძელსა,   ულევსა და უგემურსა,
Verse: b        თქვი თუ, წვიმდა ზეცით ცეცხლსა,   პირს გვაფრქვევდა ალი მუსრსა;
Verse: g        ვსჭამდით, ვსვამდით, რაცა გვქონდა   ჩვენ საზრდოსა შინაურსა,
Verse: d     და   რაზომსაცა ჴშირად ვსვემდით   წყალსა, სიცხით უფრო გვწყურსა."



Verse: n.a     მივხუდით ABCD.
Verse: n.b     სთქვი ABCD.



Strophe: 1296  



Verse: a        "თუ როგორ გავჴე, ვით გკადრო?   გულსა მწვავს ცეცხლთა ალია,
Verse: b        მომწყურდა, წყალი არა მაქვს,   კვლა გზისა სავლად ძალია;
Verse: g        მუნამდის მქონდა, ერთად ვსვით   საგზლად ნაქონი წყალია,
Verse: d     და   ვიაჯე სმევად წყალისა,   მას ვუძღვენ ტყუბნი ლალია."



Verse: n.b     მამწყურდა AD, მამწყურდეს BC.
Verse: n.d     ვიაჯე ABCD.



Strophe: 1297  



Verse: a        იგ არ ინდომა წყეულმან,   გულით ქვისაებრ სალია:
Verse: b        "რას მარგებს, ჴელსა ვჰჴდი რასა   რად მოვიჴმარე ლალია?
Verse: g        თუ წყალი გინდეს სასმელად,   მომეც მზის მზერნი თვალია."
Verse: d     და   დამსთხარნა თვალნი უძლურსა,   არცაღა მასვა წყალია.



Verse: n.a     ქვისებრ A.
Verse: n.g     მომეც _ მამცენ ABCD.
Verse: n.d     მასუნეს ABCD.



Strophe: 1298  



Verse: a        "წამიხვნა ჩემი ქონება,   არ გული ჩემთვჯს სტიოდა,
Verse: b     Page of Ms. A: 171     ორთავე თვალთათ ნაკადი   სამს დღემდის სისხლი მდიოდა ;
Verse: g        კაცისა ფერხჴთა ჴმა მესმა   მათ მაღლა გავაჴმჯო-და,
Verse: d     და   ამა თურქისა მეცხედრე   , ქალი მთვარე და მზეო-და."



Verse: n.g     თუალთად ABCD.
Verse: n.g     მესმნეს ABCD.



Strophe: 1299  



Verse: a        "იგნი ჩემთვის ღვთად გამოჩნდეს,   დად და დედად შემეყარნეს,
Verse: b        თან წაიხვნეს თვალნი წყლულნი,   მათებრ მათსა სახლსა მარნეს;
Verse: g        მათ მომბანეს თვალთა სისხლი,   კვლაცა თვალნი ჩამიყარნეს,
Verse: d     და   შემიხვივნეს მჭიშნედ თვალნი,   მათ წამალი დამაყარნეს."


Strophe: 1300  



Verse: a        "ამიხილნეს თვალნი ღვთულებრ,   გამიმთელნეს თვალთა წყლულნი;"
Verse: b        თქვა: "ამ ყმისა ჴელით მკვდარსა   მათ წყალობა მიყვეს ღვთულნი;
Verse: g        სიცოცხლე და კვლა სიმდიდრე   არს ყველაი მისეულნი."
Verse: d     და   ჰკადრა ჯართა ყველა წვრილად,   მათ ისმინნეს მისგან თქმულნი."



Verse: n.a     მეფეს _ ბარამს D.
Verse: n.b     ჰკადრის A.
Verse: n.b     მღუთულნი ABCD.
Verse: n.g     მისულნი BC.



Strophe: 1301  



Verse: a        ჴმალი ჰკრა ფიცხლად თურქმანმან   მაწყინარს, მოსჭრა თავია;
Verse: b     Page of Ms. C: 85     თქვა: "ნიადაგმცა უთავო   არს თქვენზედ დამნაშავია,
Verse: g        ღმერთიცა რისხვით მიჰხედავს,   ვინ რომე თქვენთვის ავია,
Verse: d     და   არცხვინნეს თქვენთა ორგულთა   და მტერთა ნუმც აქვს ზავია!"


Strophe: 1302  



Verse: a        მას ბილწსა მკლავსა შეება   მის ყმისა ტყუბი ლალები;
Verse: b        ჴელ-ყო თურქმანმან, აგლიჯნა   მკლავით მუნ ტურფა თვალები,
Verse: g        აწყო მის ყმისა წინაშე,   ამართლნა მისნი თქმულები;
Verse: d     და   მადლი უბრძანა თურქმანსა,   სიტყვანი შესაწყალები.


Strophe: 1303  



Verse: a        მას დღე-ღამე სავარდესა   სვეს, წართეს და ლხინი ნახეს,
Verse: b        ყმას შეასხეს ხოტბა-ქება,   დიდებულთა არ უძრახეს;
Verse: g        მათზედ გასცა საბოძვარი,   კვლა არვისგან არ ენახეს,
Verse: d     და   მუნ მდიდართა სიყვარული   მისი გულსა ჩაესახეს.



Verse: n.g     ენახნეს ABCD.
Verse: n.d     ჩაესახნეს ABCD.



Strophe: 1304  



Verse: a        რას ვაგრძელებ? ბაღდადისა   მეფე სოფლით მიიცვალა,
Verse: b     Page of Ms. B: 45     საყმო მისი საჴელმწიფო   ყმასა ჴელში ჩაუთვალა,
Verse: g        საუნჯე და სპა და ჯარი   ყმას დაუგდო მისი ყვალა,
Verse: d     და   თან არ წაჰყვა ნაჭირვები   მისი, ქვეყნით გაჰჴდა, გვალა.



Verse: n.g     ყვალა _ ყველა D.



Strophe: 1305  



Verse: a        ყმას დანებდა მის ქვეყნისა   სპა და ჯართა თავადობა,
Verse: b        მას ჰშვენოდა ჴელმწიფობა,   კვლაცა მისსა მზესა მზობა;
Verse: g        მუნ დაიპყრა სრულ სამყარო,   კვლა დააკლო არ საქმობა,
Verse: d     და   თურქმანს მისცა მის ქვეყნისა   ამირ-სპაა-სალარობა.



Verse: n.b     შვენოდეს ABCD.
Verse: n.d     ამირსფაასალარობა A.



Strophe: 1306  



Verse: a        ვაზირს ჰყვა ქალი პირ-მთვარე,   უჩინოდ ჰქონდა თვალები;
Verse: b     Page of Ms. A: 172     ვაზირი მისთვის გულ-მწუხრად   ტირს, კაცთა შესაწყალები,
Verse: g        წინაშე ყმისა მუჴლ-მოყრით   ზის, ჰკადრებს: "დამდევ ვალები,
Verse: d     და   ქალი მყავს პირ-მზე სნეული,   მისი მწვავს გულსა ალები."


Strophe: 1307  



Verse: a        "არგე რა მზესა, კვლა გულსა   დამწვარსა წყალი მამარე,
Verse: b        დამჴსენ ტყვე-ქმნილი საჴმილსა,   მისსა კვლა ლხინსა მამარე,
Verse: g        გლახ მააზატე, ვითა ტყვე,   მე თავთა თქვენთა მამარე,
Verse: d     და   მილხინე სენი ულხენი,   უჴსნელსა ჭირსა მამარე."



Verse: n.a     წყალი _ გული BC.
Verse: n.d     სენი _ წყლულნი A.



Strophe: 1308  



Verse: a        თურქმანს უბრძანა მეფემან   წამლობა მუნვე ქალისა;
Verse: b        მან სააქიმოდ შეირტყა   წელი, ახილვად თვალისა,
Verse: g        სადგომსა მისსა მივიდა,   სად კოშკი ედგა სალისა,
Verse: d     და   ნახა იგი მზე, უჩინოდ   ზის, მნახთა შესაწყალისა.



Verse: n.g     ედგა _ ედგნეს ABCD.



Strophe: 1309  



Verse: a        უწამლა ქალსა წამალი   მან თვალთა ასახელია,
Verse: b        თვალთა მიეცნეს სინათლე   ესრეთ, თქვი: იყო მთელია;
Verse: g        თურქი ილოცავს, ადიდებს   ღმერთსა, აღუპყრა ჴელია:
Verse: d     და   "თავი ვით ვიქო უღირსმან,   თვით შენ ხარ კარგა მქნელია."



Verse: n.b     სთქვი ABCD. იყო-ვით BC.



Strophe: 1310  



Verse: a        ბაღდადისა ქვეყნის კაცთა   მით შეექნა განკვირვება,
Verse: b        მისცეს ქალი მას თურქმანსა,   მას ჰფერობდა მისი ხლება;
Verse: g        თვე ერთ იყო ქორწინობა   მას ქალაქსა, სმა და შვება,
Verse: d     და   იყო ლხინთა დიადება,   სიხარულთა არ დაკლება.



Verse: n.a     ბაღდადისა ქუეყანასა კაც მით შექნეს განკვირება BC.
Verse: n.b     ფერობდა ABCD.



Strophe: 1311  



Verse: a        მუნ ყმა მეფედ ჯდა, თურქმანი   მის ყმისა იყო მხლებელი,
Verse: b     Page of Ms. C: 86     მას ვალთა მუქფად, რაც ჴამდა,   სწყალობდა მაამებელი;
Verse: g        მას მისცა ბასრა ქალაქი,   ყოვლითურთ დაუკლებელი,
Verse: d     და   სიამე მიჰხვდა სოფლისა   და ყოფა გასაძლებელი.



Verse: n.b     მას ვალთა მუქფად წყალობდა რაც ჴამდა A.
Verse: n.d     მიხუდა ABCD.



Strophe: 1312  



Verse: a        ამ სოფლისა მეფედ მჯდომმან   ხანი დაყო ერთობ გრძელი,
Verse: b        სამართლით და ჴმლით და ჭკუით   მან დაიპყრა ზღვა და ჴმელი:
Verse: g        მანც იხილა, ვითა სხვამან,   მუხთლად ქცევა სოფლის ჭრელი,
Verse: d     და   მას მოუდგა შესაპყრობლად   ბადე, მისგან დანაქსელი.



Verse: n.g     იხილნა BC.



Strophe: 1313  



Verse: a        მათ ავნო სხვათებრ სოფელმან   კვლაცა მისსავე წესითა:
Verse: b        მუნ ნაჭირვებთა სოფლისა   ამოჰჴდეს სულნი კვნესითა;
Verse: g        გადრმოჰჴდა, მსგავსად წერილთა,   სულთა მპარავი ზესითა,
Verse: d     და   სასუფეველსა დამკვიდრდეს   ყოველთა უამესითა.



Verse: n.g     ზესითა _ წესითა BC.



Strophe: 1314  



Verse: a        ბარამს ჰკადრა ეს ამბავი   მანი ბრძენმან, გონიერმან;
Verse: b     Page of Ms. A: 173     მოისმინა მისგან თქმული   ქვეყნად მეფედ დასაჯერმან,
Verse: g     Page of Ms. B: 46     მადლი ჰკადრა მანი ბრძენსა   ყმამან, სიტყვა-შვენიერმან;
Verse: d   Page of Ms. D: 191    და   მუნ დაწერეს ოქროს მელნით,   ჴამს ისმინოს ყრმამ და ბერმან!



Verse: n.d     ისმინნეს ABCD.



Strophe: 1315  



Verse: a        მუნ მეფესა ამბის სმენით   ღამე მიჰხვდა მოსვენება,
Verse: b        გაანათლა მზემან რა ცა,   ყმასა სწადდა სხვისი ხლება;
Verse: g        ჴამს სპეტაკთა დარბაზთ მორთვა,   მზისა ხლებით სმა და შვება,
Verse: d     და   ჰკადრეს მზესა შვიდთა მნათთა   მუნ მეფისა მოჴსენება.



Verse: n.b     ყმას ეწადნეს ABCD.



Next part


This text is part of the TITUS edition of Shvidi Mtiebi.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 12.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.