TITUS
Rusudaniani
Part No. 33
Previous part

Paragraph: 28  
Line of edition: 6    აქა ზავისა და შავის დევის ომი, მისრისა და ბაყბაყ დევის ომი,
Line of edition: 7    
ნავშადურისა და ხაზარანისა, გორშარაბისა და დორაზ დევის, ნასთურისა
Line of edition: 8    
რაზიმ დევისა ომი და ღმთითა მათგან მორევნა და დევთა
Line of edition: 9    
გაქარვება


Line of edition: 10       ამაზედან სახელი ღმთისა ახსენეს და შეუტივეს და შეიბნეს.
Line of edition: 11    
მისვლასავე ზავ შესტყორცა მისრისეული ლახტი შავს
Line of edition: 12    
დევსა, კრა მხარსა მარჯვენასა და მოსტეხა. დევსა მეტად ემწვავა
Line of edition: 13    
და დიდნი დაიყვირნა და პირიდაღმე ცეცხლი წამოყარა.
Line of edition: 14    
მოუხდა ზავს და ეგრე შემოუძახა: * შენ ავგვარო და ავის თესლისაო!
Line of edition: 15    
შენ სად ღირს იყავ თეთრის დევის სახელისაცა ხსენებასაო!
Line of edition: 16    
აწ მოვიდა შენი სიკვდილიო. მერმე ზავ ეგრე უთხრა:
Line of edition: 17    
ნუთუ ჩემმა ლახტმა ამბავი რამე მოგიტანაო? შენ მისთვის
Line of edition: 18    
აღარ გცალიანო, თავის ღონე რამე მოინახეო, რომე დღეს ჩემის
Line of edition: 19    
ჭანგისაგან ვეღღ წახვალო. ამაზედა შეიჭიდნეს და ხელდახელ
Line of edition: 20    
ირკინეს. მათი ძგერება გორათ ძგერებას გვანდა. რა
Line of edition: 21    
ხანი გამოხდა, ზავ იყივლა: ძმანო ჩემნო, აწ ნახეთ ზავისა ნაქმარნიო!
Line of edition: 22    
დაყვირნა, ასწივნა, აიღო, * თავის სწორად აიყვანა. *
Line of edition: 23    
ასეთნი დასცა, რომელ ზურგისა მძივნი მოეშალნეს და მასვე
Line of edition: 24    
წამსა სულთაგან დასცალა.

Line of edition: 25       
მერმე ბაყბაყ დევმა შემოუძახა მისრის: * შენ რომე ფალავანი
Line of edition: 26    
დევნი დახოცენ, მათის ერთის ბეწვის მოგლეჯასაც არ
Line of edition: 27    
ღირს იყავ, არა თუ დახოცასაო! აწ სად წახვალ ჩემის მძიმე
Line of edition: 28    
გურზისაგან, ძვალთა შენთა დავნაყო. მისრი დიდი გაიცინა და
Line of edition: 29    
ეგრე უთხრა: ბედმლაშეო! მათსა ნუ შეიჭირვებო, თუ შენცა
Line of edition: 30    
უკან არ მიგწიოო. როგორაც შენთა დევთა გაემარჯვა ჩემზე
Line of edition: 31    
და, ისე შენ მოგიხდება ქადილიო. ნუ იკვეხ, მე არსად გაგექცევი
Line of edition: 32    
და, რა გინდა, ქენიო.

Line of edition: 33       
დევი მოუხტა და ლახტი შეიმაღლა. ვითა დაკვრასა ლამოდა,
Line of edition: 34    
მისრი უკუხლტა და ლახტი * დაიცდინა. * მერმე მისრი და
Line of edition: 35    
იყვირნა, შემოქმედსა ძალი სთხოვა, მოუხდა და ორთავე რქათა
Page of edition: 133   Line of edition: 1    
ხელი სტაცა, უკუზიდნა, ეგზომ ძალინი თურმე უკუსწივა, რომე
Line of edition: 2    
შუბლის ფიცარნიცა თან უკმოატაინა, დევი პირქვე დასცა
Line of edition: 3    
და მოკლა. ეგრე უყივლა გორშარაბს: ძმაო, ნუღარ აყოვნი,
Line of edition: 4    
დორაზს მოყვასნი მიელიანო.

Line of edition: 5       
რა ესე მოისმინეს გორშარაბ და ნავშადურ, თავის თავზედან
Line of edition: 6    
გასწყრენ და მისრის ეგრე შემოყივლეს: * გული თქვენკენვე
Line of edition: 7    
გვითქმიდაო და მით ვერ გაუსწორეთო. აწ სცანთ უმცროსთა
Line of edition: 8    
ძმათა თქვენთა ნაკრავნიო. მასვე წამსა შეუტივნეს და ასეთნი
Line of edition: 9    
შეშჭეხნეს, რომ ცის ქუხილს გვანდა. მიუხდენ, მათ დევთა
Line of edition: 10    
ლახტისა მოქნევა ვეღარ დაასწრეს, კრა ნავშადურ თავსა ხმალი
Line of edition: 11    
და მკერდამდის ჩაკვეთა, მერმე გორშარაბ კრა ხმალი და
Line of edition: 12    
მარჯვენა მხარი და ხელი * გააგდებინა. დევი სიმწარითა დაეცა,
Line of edition: 13    
კიდევ მალე წამოხლტა. კვლავ მიუხდა გორშარაბ დევსა,
Line of edition: 14    
ლახტი აასწრა, კრა, * ტვინი და თმა ერთმანეთში გაურია და
Line of edition: 15    
მოკლა.

Line of edition: 16       
ნავშადურ ნასთურს ეგრე შესძახა: რად ეგრე რბილად ეკიდებიო?
Line of edition: 17    
ნუთუ სივაჟითა გეწყალვოდესო, რომე დღენი მცირედნი
Line of edition: 18    
წაუვლიანო. ამაზედა დარცხვინდა ნასთურ და ეგრე უყივლა:
Line of edition: 19    
აწ სცან, ძმაო, თუ ბერი რის მქნელიაო. ფიცხლავე შეუტივა
Line of edition: 20    
უფიცხლესად * და მძიმე ლახტი თავსა * კრა. დევმან თავი მოარიდა
Line of edition: 21    
და ლახტი დაიცდინა. * მერმე დევმან შემოსტყორცნა * მისი
Line of edition: 22    
მძიმე გურზი. ნასთურ დაიცდინა და ზედან შეახლტა, კვლავე
Line of edition: 23    
მოიქნია ლახტი, კრა ზურგსა და ბეჭი მოსტეხა. დევი სიბერისაგან
Line of edition: 24    
უსუსურად იყო და მოქნევისა * ძალი აღარა ქონდა. მან *
Line of edition: 25    
მას კრა ვერა ავნო რა. ამაზედან გაგულისდა ნასთურ და დასწყევლა
Line of edition: 26    
მარჯვენა მისი, რხმალი ამოიღო, მოუქნია, კრა მარჯვენასა
Line of edition: 27    
მხარსა და მარცხენასა ძუძუსა დაასო და მოკლა.

Line of edition: 28       
რა დევთა ეს მოინახეს, * გაიქცნეს მასვე წამსა, მათი პილო,
Line of edition: 29    
ტახტი * და საქონელი _ ყველა მათ დაუყარეს. წაუდგენ ესენიცა. *
Line of edition: 30    
მიეწეოდიან, ხოცდიან და ზარსა დასცემდაინ, ასრე რომე უფროსი
Line of edition: 31    
ზახილმა დახოცა. ასე ამოწყვიტეს, რომე თუ გრძნებით
Line of edition: 32    
გაუჩინარდენ, თვარა თვალთა ხილული მცირედნი-ღა გარდაეხვეწნეს
Line of edition: 33    
და იგინიცა კვნესოდენ. მობრუნდენ ესენიცა გალაღებულნი
Line of edition: 34    
და გამდიდრებულნი ნაომარზედან, ნახეს მათი ბარგი
Line of edition: 35    
და საქონელი, რომე არცა რიცხვი იყო და არცა შეგება. გაყო
Line of edition: 36    
ოთხად * უფროსად და ოთხთავე ხელმწიფეთა და მათთა ლაშკართა
Line of edition: 37    
მიართვა და მეხუთე წილი თვისთა ლაშკართა * უბოძა,
Line of edition: 38    
თვით არა * დაიჭირა რა.
Line of edition: 39    
მერმე ზღვათა მეფემან დაპატიჟა ზავს და მისთა ძმადფიცთა
Page of edition: 134   Line of edition: 1    
და დიდითა მუდარითა დაიმორჩილნა. წავიდენ დიდითა ლხინითა
Line of edition: 2    
და მრავალნი დღენი დალივნეს * ნადიმობასა * და ასპარეზობასა
Line of edition: 3    
შინა. მერმე გამოეთხოვნეს. უძღვნა უანგარიშო ოთხთავე
Line of edition: 4    
მეფეთა, რომე * ტურფათა საჭურჭლეთა დათვლა არა ეგებოდა,
Line of edition: 5    
და აავსნა საბოძვარითა და ტანსაცმელითა მათნი * დიდებულნი
Line of edition: 6    
და მცირებულნიცა.

Line of edition: 7       
აწ დაუჩოქნა, ნასთურ მეფემან და სამნი მეფენი შუა ჩამოიყვანა
Line of edition: 8    
და * მან დაპატიჟა და აწვივნა ოთხნივე მეფენი. მივიდენ
Line of edition: 9    
მისა ქვყანასა, მაგრამ მისი სიტურფე და მოკაზმულობა არ
Line of edition: 10    
იამბობოდა კაცისა ენითა. განა უწინაც ვნახე * მისი სიტურფე, *
Line of edition: 11    
მის მეტად არ მენახა, მაგრამ თვით მეფე ჩვენი ბძანებდა: * მაშინდელსა
Line of edition: 12    
ასრე აღარ გავსო, * ვითაც რომ ღრუბლიანი * დღე
Line of edition: 13    
მზიანსაო. შვიდსა დღესა მუნ ვიყავით და გამოვისვენეთ ამოდ.
Line of edition: 14    
შვიდთავე დღეთა ოთხთავე მეფეთა უძღვნა ურიცხვი და ჩინელთა,
Line of edition: 15    
მისრელთა, ინდოელთა და ზღვათა სამეფოთა ტანსა
Line of edition: 16    
შეგვმოსნა. * მერვესა დღესა მეფეთ საჩუქარსა ვინ დასთვლიდა,
Line of edition: 17    
მაგრამ ჩვენცა, მათთა მხლებელთა, ამდენი მოგვცეს, რომე
Line of edition: 18    
აღარავის გვინდოდა და წამოღება * გვეძნელებოდა. *

Line of edition: 19       
რა იქით წამოვედით, გორშარაბ დაპატიჟა. ხელმწიფემან
Line of edition: 20    
ზავ ეგრე უპასუხა: მე და მისრის წვევა არ გვინდაო, ნავშადურ
Line of edition: 21    
და ნასთურ აწვიეო! მათ ბევრი უარი მოახსენეს, მაგრამ გორშარაბ
Line of edition: 22    
არ მოეშვა და ზავსაც უნდოდა მათი წამოსვლა, რომე
Line of edition: 23    
მისიცა სახელმწიფო და სახლი ეჩვენებინა ცოლისძმისა და ბიძისათვის.
Line of edition: 24    
წამოვედით * და მოვედით ინდოეთს. გვიმასპინძლეს
Line of edition: 25    
და გვიალერსეს ზომისაგან მეტად, რომე აღარას უშველიდა
Line of edition: 26    
უკეთესობა. უძღვნეს ურიცხვი, * რომლისა * არცა შეგება იყო და
Line of edition: 27    
არცა ანგარიში, * ჩვენ რომე * დავყავით კვირა ერთი და წამოვედით
Line of edition: 28    
იქითა.

Line of edition: 29       
მისრი ეგრე თქვა: მე, თავმან შენმან, * არცა შენ დაგპატიჟებ
Line of edition: 30    
და არცა ამ * მეფეთაო: თუ ჭაბუკობასა შინა არა ვაკლე
Line of edition: 31    
რაო და არა მიწყრებითო, მე სამთავე ვეწვიეო და სამის ქვეყანის
Line of edition: 32    
დავლა არ ვიზარეო, ეგენი ერთსა ალაგსა მისვლასა როგორ
Line of edition: 33    
დამზარდებიანო. მე თქვენსა დასა ვაწვეო, რომე ცოტას
Line of edition: 34    
ხანს თქვენთან ყოფითა გაიხაროსო და თავისიცა და გაახაროსო
Line of edition: 35    
მისის შუქის მიფენითო.

Line of edition: 36       
ეს იამა ჩვენს ხელმწიფესა და დაუმადლა, ეგრე უბრძანა:
Line of edition: 37    
ვითა გშვენოდა, ეგრე სთქვიო, რა უამეა * ორთავე ჩემთა * დათა
Line of edition: 38    
ერთად ნახვასაო! ეს გორშარაბს დაუმძიმდა და არცა წამოსვლა
Line of edition: 39    
უნდოდა, მაგრამ მაშინც ჩვენსა მეფესა ურჩობას ვერვინ
Page of edition: 135   Line of edition: 1    
ეტყოდა და ვერცა ვინ * შემართებდა. აღარ მოეშვნენ და წამოიყვანეს
Line of edition: 2    
გორშარაბ მისითა მზითა. * იარეს სიხარულითა და სიამოვნითა
Line of edition: 3    
დიდითა და მოვიდენ მისრეთს.

Line of edition: 4       
რა * მათსა სამზღვარსა მივედით, მოეგებიან დიდებულნი და
Line of edition: 5    
გინა მცირებულნიცა, აყრიდიან თვალ-გვარსა და იხარებდიან
Line of edition: 6    
ნახვითა მათითა და ახარებდიან ერთმანეთსა, ვითა: მხსნელი
Line of edition: 7    
ჩვენი და მფლობელი ქვეყანათა მზეებრ მოეფინა * ქვეყანასა
Line of edition: 8    
ჩვენსაო.

Line of edition: 9       
შევიდენ ქალაქად. არზუთს მოახსენეს, ვითა: მოვიდა ქვეყანასა
Line of edition: 10    
ქალაქსა მეფეთმეფე ძმა თქვენი და ოთხივე ხელმწიფენი
Line of edition: 11    
მას ახლავნან და არდუხ, მზეებრ მაშვენებელი, კუბოთა მოჰყვება. *
Line of edition: 12    
რა მათი მოსვლა შეიგნა, მეტის სიხარულითა ვეღარც მჯდომი
Line of edition: 13    
იყო, ვეღარც მდგომი. მახარობელსა სტავრა შემოსა და პირი
Line of edition: 14    
ყირმიზის იაგუნდით გაუტენა. სხვას მისაცემელის ანგარიში
Line of edition: 15    
არ ეგებოდა. შეიქნა მზადება და სიმხიარულე. იარეს * მათაც
Line of edition: 16    
და მეხუთესა დღესა სრას მოვიდენ. აქეთ არზუთც მოეგება და
Line of edition: 17    
შეიყარნენ იგი სასურველნი და უსწორონი * და-ძმანი, * შეიხვივნენ
Line of edition: 18    
ალვანი მოარულნი * და მის ვარდისა მსგავსითა ბაგითა
Line of edition: 19    
ჰკოცნიდეს ერთმანერთსა და სიხარულითა ცრემლსა
Line of edition: 20    
აფრქვევდენ.

Line of edition: 21       
შევიდენ დარბაზსა ტურფად მოკაზმულსა და დასხდენ. არ
Line of edition: 22    
ზუთ დედოფალი დის მისაგებებლად * გამოვიდა * და მათ ნადიმი
Line of edition: 23    
დაიდვეს. მოვიდა კუბოცა და გარდმოხდა არდუხ და განანათლა
Line of edition: 24    
არე * იგი. მოეხვივნენ ერთმანერთსა და დიდხანამდი ყელგადაჭდობილნი
Line of edition: 25    
იდგენ, * მაგრამ, თუმცა გენახა, ამას ბრძანებდი:
Line of edition: 26    
თუ არ მზენიო, ესენი სხვანი არ არიანო?! შევიდეს და სადედოფლოსა
Line of edition: 27    
დასხდეს. მას ღამესა, ვითა მგზავრთა მაშვრალთა *
Line of edition: 28    
წესი იყო, ეგრეთ გამოისვენეს.

Line of edition: 29       
მეორე დღესა, რა მზემან ნათელი მოფინა, დაეკაზმნენ * მათად
Line of edition: 30    
საფერად, დაიბურეს მნათობისა * თვალისა გვირგვინი. თავმან
Line of edition: 31    
შენმან * და მზემან მას უსწოროსა ხელმწიფისამან, მათი უშვენიერესი *
Line of edition: 32    
არა ინახოდა რა. მაშინ მე ვაჟი ვიყავ და მათ მეტი
Line of edition: 33    
არავინ მენახა, * მაგრამ ყოველნი * ბრძენნი და მონახულნი ამას
Line of edition: 34    
ბრძანებდენ: * არა ნახულა პირსა ქვეყანისასა გმირნი ჭაბუკნი
Line of edition: 35    
ამათებრიო და არცა ვის ეს ღმთის წყალობა სჭირვებიაო ზავისაგან
Line of edition: 36    
კიდეო. იქით დედოფალნი მოეკაზმნენ სალტე-ტყავითა
Line of edition: 37    
და საყურითა და ყოვლითა სამკაულითა. რომე უღრუბლოსა *
Line of edition: 38    
ცაზე მოწმენდილსა მზესა გვანდენ. შევიდეს და დაიდვეს ნადიმი.
Line of edition: 39    
იყო ლხინი და ზმა ასეთი, რომე * მახსოვარი არ იყო, რომე
Page of edition: 136   Line of edition: 1    
მისი მსგავსი ლხინი და მეჯლიში ენახა და ანუ * ასმოდა, თვარამ
Line of edition: 2    
ხელმწიფისა ზოსტერისა გაზრდილი ვარ და ხუთის წლის
Line of edition: 3    
მეტად ხელმწიფესა ზავს დაბადებით სიკვდილამდი არ გავყრივარ.
Line of edition: 4    
რაცაღა მცირედი * მახსოვდა, * მოგახსენე, თვარა * მისი ლხინი
Line of edition: 5    
და მეჯლიში ვით იანბობის და ანუ როგორ გათავდება ანბითა
Line of edition: 6    
და მისთანასა ლხინსა ერთხელ მე არ დავსწრებივარ და
Line of edition: 7    
არცა მახსოვს, რომე მისრი თხუთმეტსა დღესა მათ ოთხთავე
Line of edition: 8    
ხელმწიფეთა ლხინი და ნადიმი, ნადირთა სროლა და ბურთობითა
Line of edition: 9    
და ასპარეზობითა შექცევა გარდაუხადა. * მერმე გამოეთხოვნენ
Line of edition: 10    
გორშარაბ, ნავშადურ და ნასთურ. მისრი მრავალი
Line of edition: 11    
უძღვნა სამთავე, რომ იგინივე ჰკვირობდენ, და არზუთ ხომ *
Line of edition: 12    
ცალკე მიართვა მათ მეფეთა და თავისა დასა სრული ზითევი.
Line of edition: 13    
ამად გაისტუმრა თავისის გუნებით, რომე, თუ ესენი წავლენ,
Line of edition: 14    
აღარც მე წამიყვანსო ხელმწიფე ზავო. რა შეიგნა ჩვენმა ხელმწიფემა, *
Line of edition: 15    
გაწყრა მისრის ზედა, ვითა: უჩემოდ რად დაითხოვაო?
Line of edition: 16    
ამაზედან მისრი მოვიდა. აღარც ახედნა და აღარც შეძრახა. *
Line of edition: 17    
ეუცხოვა მისრის, რომე კვლავ სიცილითა და ლაღობითა წინ
Line of edition: 18    
მომგებებიაო, ახლა რად აღარ შემომხედაო, და დადგა დიდხანამდის
Line of edition: 19    
შემცოდე ვითა და არა თქვა რა.

Line of edition: 20       
რა * ესე მდგომი * ნახა ხელწიფემან ზავ, გულში გაიცინა და
Line of edition: 21    
აღარ გაუძლო გულმან, ახედა და ეგრე უთხრა: რადღა გაისარჯეო
Line of edition: 22    
დათხოვილისა კაცისათვიო? * მან ეგრე მოახსენა: ნუ
Line of edition: 23    
ყოს ღმერთმან ქვეყანასა ზედა შენი დამთხოვი, თორე მე ვით
Line of edition: 24    
შემიძლიაო? არამც მტერი ვინმე გამომიჩნდა და შემასმინა რა
Line of edition: 25    
ზედმე ხელმწიფესაო. მიბძანოსო დანაშაულის მიმეზიო. მან ეგრე
Line of edition: 26    
უბრძანა: არა * დაგიშავებია რაო, * სტუმარს გასტუმრება უნდაო.
Line of edition: 27    
ამაზედ შეიგნა, რომე მათი გაშვება არა სწადოდა. გაიცინა და
Line of edition: 28    
ეგრე მოახსენა: მაგაში მე არა დამიშავებია რაო. ჩემი მასპინძლობა
Line of edition: 29    
გავათავეო და საჩუქარი მომირთმევიაო. აწ ვისაც სტუმარი
Line of edition: 30    
უნდა, იმან იცისო. მაგისთანა აუზაური პურად ავის მასპინძლის *
Line of edition: 31    
წესია, ვითამ * უფრო გამეცლებიანო, მაგრამ, * შენმან
Line of edition: 32    
მზემან, მაგითი არავინ გაგეცლებისთო. განა მისრის ახლავნანო,
Line of edition: 33    
რომ მისრეთით დაბრუნდენო? თქვენ გახლავნანო და,
Line of edition: 34    
სანამდი თქვენსა ტახტსა ზედან არ მიბძანდებითო, * ვერც არა
Line of edition: 35    
ვინ დაგეთხოებათ, ვინც გხლებიან, თუ თქვენ არ დაითხოვთო,
Line of edition: 36    
და, თუ არ გეპრიანებაო, რა ღონე აქვ, * თუ არ წავლენო. მე
Line of edition: 37    
მაშინ წამოვალო, კიდეც დამითხოო. მაშ პასუხს არ მიზამო,
Line of edition: 38    
რაც დავჯერდეო?

Line of edition: 39       
გაიცინა ჩვენმა ხელმწიფემა, წამოხტა, მისრის აკოცა, ხელი
Page of edition: 137   Line of edition: 1    
მოკიდა და გვერდსა მოისვა. შეიქნა ლაღობა და ზმა * ეგეთი,
Line of edition: 2    
რომე ყოველსა * ლხინსა და ნადიმსა მათი ზმა და ლხინი * სჯობდა.
Line of edition: 3    
ვიღა ჰკადრებდა დათხოვნასა.

Line of edition: 4       
მას დღე იქავ ვიყვენით. მეორესა დღესა მისრის ძღნობასა
Line of edition: 5    
და საჩუქარს ვინღა აუვა ანუ ენითა და ანუ წერითა, რაცა მან
Line of edition: 6    
ანუ მეფესა და ანუ მისსა მხლებელთა გვაჩუქა. წამოვედით და
Line of edition: 7    
ორნივე დანი თან წამოასხნა და ოთხნივე ხელმწიფენი, * მაგრამ
Line of edition: 8    
მათისა მგზავრობისა და შვებისა * და შექცევისა თანა კაცის
Line of edition: 9    
თვალს არა უნახავს რა და არცა რა სმენია. მოვედით შვებულნი
Line of edition: 10    
და შოებულნი ჩინეთს და მრავალნი დღენი განვისვენეთ *
Line of edition: 11    
ლხინითა და სიამოვნითა.

Line of edition: 12       
იყვნენ მრავალთა წელთა მოყვარენი საყვარელნი და ამხანაგნი
Line of edition: 13    
სასურველნი და უერთმანერთისოდ არა იამებოდათ რა.
Line of edition: 14    
ხან ესრე მათთან მივიდის, ხან ისინი მოასხის. თუ სადმე * მათის
Line of edition: 15    
ბრძანების ურჩნი და ან მტერნი ვინმე გამოჩნდის, * ერთმანერთს
Line of edition: 16    
უშველდიან და მათსა მტერსა და მებრძოლსა მასვე წამსა გააქარვებდიან.
Line of edition: 17    
მისცა ღმერთმან ძენი და ასულნი მათნი შესაფერნი *
Line of edition: 18    
და შვენებითა * სრულნი და მამაცობითა უკლებნი. აჰა,
Line of edition: 19    
ძმაო, მითხრობია ჩემთა მეფეთა ცხოვრება და ამას იქით ვერ
Line of edition: 20    
შემძლებელ ვარ სიტყვისა თქმასა.

Line of edition: 21       
ისულთქმნა მწარენი და იცემდა ორთავე * ხელითა თავსა და
Line of edition: 22    
გულსა და ღვრიდა სისხლისა ცრემლსა. შემეწყალა დიდად და
Line of edition: 23    
ეგრე უთხარ: მათ უსწოროთა მეფეთა მზესა, ნუ გასწყვეტ მათსა
Line of edition: 24    
ანბავსა და გაასრულე-მეთქი. მან იზარა მწვე და აგრე მითხრა:
Line of edition: 25    
წაგიყვან, ახალსა ხელმწიფესაც * გიჩვენებ და მათ უსწოროთა
Line of edition: 26    
ხელმწიფეთა * სამყოფსაცაო. მინდოდა ყოვლისა მის ქვეყნისანახვა,
Line of edition: 27    
არამ თუ მეფეთა, მაგრამ, რადგან მეცნიერის კაცის შვილი
Line of edition: 28    
ვიყავ და ასრე ავად მისული, მათი საკადრისი საძღნო არა
Line of edition: 29    
მახლდა რა, რა ვინებე მუნით წასვლა და ეგრე უთხარ: მიბძანებ
Line of edition: 30    
და არ დააგდებ გაუსრულებელსა მათსა ანბავსა, მათივე
Line of edition: 31    
სახელია უცხოსა ქვეყანასა მათის ანბის მიტანა, თვარა ერთის
Line of edition: 32    
კაცისაგან ესეც კმარა სასმენელად-მეთქი. მან აგრე მითხრა:
Line of edition: 33    
შვილო, მამის შენისა შვილსა ნახული და არცა სმენილი გაუკვირდება
Line of edition: 34    
რაო, მაგრამ, მე რომ შენ ამბავი გიამბეო, მისიც
Line of edition: 35    
ნაათალი არ არისო, რასაც მე თვალით გიჩვენებო. დამიჯერეო,
Line of edition: 36    
ხელმწიფესთან წავიდეთო, მისსა საძღნოსაც მე მოგცემო.

Line of edition: 37       
მას დღესა ამო ლხინი ვნახეთ და ხელმწიფესა ჩემი ანბავი
Line of edition: 38    
წიგნად აცნობა, რაზედაც რებული ვიყავ და ანუ სადაური ვიყავ,
Line of edition: 39    
ანუ როგორი კაცი ვიყავ, * ანუ როგორი კაცისა შვილი. * მას
Page of edition: 138   Line of edition: 1    
ეგრე ებრძანა: ჩემსა მეფობასა შიგან მის ქვეყნის კაცი არ მოსულაო
Line of edition: 2    
და დიდად მიამაო და ადრე მოიყვანეო.

Line of edition: 3       
გააკეთა მრავალი ტურფა ძღვენი და ძვირფასითა * ტანსაცმელითა
Line of edition: 4    
შემმოსა. * შემსა ცხენსა არაბულსა, ძვირფასითა იარაღითა
Line of edition: 5    
შეკაზმულსა, რომე ხელმწიფეთაგან გაცემული არ მენახა
Line of edition: 6    
მის უკეთესი. წავედით და, რა ვეზირის სახლით გარდავდექით,
Line of edition: 7    
მის ხელმწიფისა სახლისა შუქი შემოგვადგა. ვიარეთ სამი დღე
Line of edition: 8    
და მივედით ხელმწიფისა სახლში. * მაგრამ, რაცა ვეზირისაგან
Line of edition: 9    
გამეგონა, ათის ზომით უკეთ მორთული იყო და სრულ იმგრგვლივ *
Line of edition: 10    
ოქროს ჯაჭვებითა ლომი და ვეფხვი ება და შუაგულსა ტახტი
Line of edition: 11    
იდგა ხელმწიფისა და ხუთასი დიდებული მას ტახტსა * გარეშემო
Line of edition: 12    
უდგა. ყველას პირი ტახტისაკენ ჰქონდა და თვალი მაზედ
Line of edition: 13    
ეჭირათ, რომ თვალს ვერ მოაშორებდენ. მე ასე მეგონა, ხელმწიფე
Line of edition: 14    
ზის-მეთქი. ვეზირს მოვახსენე: ვით იქნება, ხელმწიფეს
Line of edition: 15    
ასე წავადგეთ-მეთქი. მან აგრე მითხრა: * შვილო, არ არი ხელმწიფეო,
Line of edition: 16    
განა აგეთი ბძანება არის ხელმწიფისაო, რომ მუდამ
Line of edition: 17    
ხუთასი დიდებული ასე უნდა იდგენო. ხუთი ათას * დიდებულსა
Line of edition: 18    
ამის მეტი სამსახური არა სძეო: რიგით დადგებიან დღიურ
Line of edition: 19    
ხუთასი კაციო. რა ხუთი ათასი გათავდება, მერმე კიდევ ისევ
Line of edition: 20    
მოურიგდებიანო.

Line of edition: 21       
ტახტი იდგა * ყირმიზის იაგუნდისა, დიდად უზომოდ მაღალი.
Line of edition: 22    
მაზედან კამი იდგა ყვითლის იაგუნდისა. მაზედა ხელმწიფე
Line of edition: 23    
იჯდა და თავსა ეხურა გვირგვინი, მზეებრ მნათობი, და
Line of edition: 24    
ტანსა ხოსროული ეცვა, ტურფითა რითმე შვენებითა * იყო.
Line of edition: 25    
თავმან შენმან, ასრე არა უნახავს კაცისა თვალსა კაცობრივი *
Line of edition: 26    
თვალტანადობა მისი მზგავსი. მე მეგონა, ცოცხალია-მეთქი.
Line of edition: 27    
მივედით. * როგორც წავდექით თაყვანისცემად, ატირდეს ყოველნი
Line of edition: 28    
და მტირალმან ვეზირმან ეგრე მითხრა: აჰა, შვილო,
Line of edition: 29    
ხელმწიფე იგიო, რომლისა სწორი არა არს პირსა ქვეყანისასა
Line of edition: 30    
და არცა ოდეს ყოფილარსო, რომლისა ანბავსა იკითხევდიო.
Line of edition: 31    
აწ წავიდეთ და ნახე ძე მისი, * ხელმწიფე მისი შედეგიო.

Line of edition: 32       
წავედით კარსა ხელმწიფისასა. იდგა ხუთასი ვერცხლის * ხელჯოხიანი
Line of edition: 33    
კაცი, * ვერცხლის მოჭედილი ჯოხებითა და სარმუზებითა
Line of edition: 34    
და ქამრითა, და მოგვეგებნენ, სალამი მოგვცეს და გაგვიძღვნეს.
Line of edition: 35    
სხვა მოგვეგება ოთახი ვერცხლის ჯოხიანი კაცი, ვერცხლის
Line of edition: 36    
ჯოხითა, ვერცხლის სარტყლითა * და სარმუზითა. ისრე მათ
Line of edition: 37    
მოგვცეს სალამი და გაგვიძღვნენ, * იგი კარი გაგვაროინეს. ახლა
Line of edition: 38    
მოგვეგებნენ სამასი ოქროს ჯოხიანი, ოქროს სარმუზიანი და
Line of edition: 39    
სარტყლიანი, მოგვცეს სალამი და ჩვენ მათ მივეცით. გაგვიძღვენ
Page of edition: 139   Line of edition: 1    
და წავედით. თავმან შენმან და სურვილმან ახალის მოწიფულისა
Line of edition: 2    
ფრიდონისამან, რა მოედნის კიდეს მივედით, იქით ხელმწიფის
Line of edition: 3    
სახლამდი მართ შუადღემდი * ვიარეთ. არც დამინახავ
Line of edition: 4    
მიწა, არც ხე და არც ქვა, ასე სრულ ვერცხლითა და ოქროთი *
Line of edition: 5    
და პატიოსნის თვალითა იყო გაკეთებული. ვთქვი გულსა შინა:
Line of edition: 6    
ანბავს ნახული სჯობს-მეთქი. შეგვავლეს იგი კარიცა. აწ მივედით
Line of edition: 7    
სამეფოსა კარზედა და იდგა ოთხასი ხელჯოხიანი, * მურასას
Line of edition: 8    
სარტყლითა და სარმუზითა და მურასას ჯოხითა. * სალამი
Line of edition: 9    
მოგვცეს და ჩვენცა მივეცით. შეგვიძღვენ ხელმწიფესა წინა. ვეზირმა
Line of edition: 10    
აგრე მითხრა: შვილო, ის, რომ შევალთო, პირდაპირ
Line of edition: 11    
დიდი ხელმწიფე ზისო, ჯერ იმას ეთაყვანეო და მერმე მარჯვენას
Line of edition: 12    
მხარსა ხელმწიფე ზის და იმას ეთაყვანეო.

Line of edition: 13       
შევედით. სახლი იყო მურასა, პატიოსნისა თვალითა და
Line of edition: 14    
მარგალიტით აგებული, და დიდებულნი ისხდენ. * ადგენ, ვეზირსა
Line of edition: 15    
სალამი მისცეს, მე მათ მივეც სალამი და შევედით
Line of edition: 16    
სხვასა სახლსა, უდიდესსა და უპატიოსნესსა. ისხდა უმრავლესნი
Line of edition: 17    
და უშვენიერესნი დიდებულნი უფროსითა დიდებითა და
Line of edition: 18    
პატივითა. აგრევე მათ მოსცეს ვეზირსა სალამი და მეცა ეგრეთ.
Line of edition: 19    
შევლეთ იგი სახლი და უდიდესსა და უშვენიერესსა
Line of edition: 20    
სახლსა შევედით, რომე არა მენახა კვლავე მისთანა სახლი არცა
Line of edition: 21    
სიდიდითა და არცა შვენებითა, არცა მოკაზმულობითა, ტახტი
Line of edition: 22    
იყო გარეშემო და მას ტახტსა ზედან ისხდენ დიდებულნი.
Line of edition: 23    
რომე მათის მოკაზმულობისა მგზავსი არცა მეფეთა მოკაზმულობა
Line of edition: 24    
მენახა. ვთქვი გულსა შინა: ანბავსა ეს სჯობს-მეთქი.

Line of edition: 25       
შევედით სამეფოსა სახლისა კარსა. ისულთქნა მწირენი * ვეზირმან.
Line of edition: 26    
შევხედე და პირდაპირ * ხელმწიფე იჯდა ეგეთივე, როგორიც
Line of edition: 27    
გარეთ მოედანს მენახა. ის მეგონა და მოკაზმულობა
Line of edition: 28    
და ტახტ-გვირგვინი უპატიოსნესი ჰქონდა. წავედით წინა.
Line of edition: 29    
ჯერ ვეზირი დავარდა და თაყვანი სცა, მერმე მე ვეთაყვანე.
Line of edition: 30    
გამოვბრუნდით, ახალსა * ხელმწიფეს ვეთაყვანენით. ისხდა
Line of edition: 31    
მას სახლსა ხუთი ათასი დიდებული. ზე ადგეს ყოველნი და ვეზირსა
Line of edition: 32    
თავი ჩამოუღეს. * გარდმიწვიეს და ხელმწიფისა სიახლოვეს *
Line of edition: 33    
დამსვეს. იჯდა ხელმწიფე დიდებითა დიდითა და შვენებითა
Line of edition: 34    
სრულითა. მეორეჯერ თვალთა ჩემთა მისთანა არა უნახავ *
Line of edition: 35    
რა, მაგრამ მის * ხელმწიფის სურათი ასე სჯობდა, როგორცა
Line of edition: 36    
უღრუბლო * მზე მცირესა ვარსკვლავსა. ვსჭვრეტდი და მიკვირდა
Line of edition: 37    
შვენება მისი.

Line of edition: 38       
მოიღეს მრავალი სანუკვარი და შეიქმნა პურობა და ლხინი
Line of edition: 39    
ასეთი, რომ მისი ვერ * ძალმიც, განა, რაცა ვეზირისაგან
Page of edition: 140   Line of edition: 1    
გამეგონა, ათის ზომით იმას მეტობდა ის მიჯლიში და მისი
Line of edition: 2    
მოკაზმულობა. რა ღვინო მოიღეს, ადგა ხელმწიფე, ტახტისაგან *
Line of edition: 3    
ჩამოვიდა, მამას ეთაყვანა, მის წინ დაიჩოქა, სახელი ღმთისა
Line of edition: 4    
ახსენა, ხელმწიფე დალოცა, ღვინო ისე დალივა, ადგა და
Line of edition: 5    
თვისსავე * ტახტსა დაჯდა. ახლა ადგეს დიდებულნი, ეგრეთვე *
Line of edition: 6    
ხელმწიფესა ზავს წინათ მოვიდეს, იგი სულკურთხევით მოიხსენეს
Line of edition: 7    
და ძე მისი მანუჩარ ხელმწიფე დალოცეს დიდებითა და
Line of edition: 8    
დოვლათმრავლობითა, * იქივ შესვეს, მოვიდნენ და დასხდენ.
Line of edition: 9    
ეგრეთვე მე მქონდა ნაბრძანები ვეზირისაგან, რაც იმათ ექნა, *
Line of edition: 10    
მეც ის * მექნა მისთანასა * საქმეზე. ერთი ეს ვნახე, რომელ * მის
Line of edition: 11    
ახლის ხელმწიფისა სუფრისაგან მისი სუფრა უფროსი და უდიდესი *
Line of edition: 12    
იყო, სუფრის იარაღი უმრავლე და უმჯობესი და სანუკვართა
Line of edition: 13    
ანგარიში არ იქნებოდა.

Line of edition: 14       
მას დღესა ასრე გამოისვენა ხელმწიფემან მანუჩარ და გასცა
Line of edition: 15    
უანგარიშო, ვის როგორ შეეფერებოდა: ზოგთა ქვეყანა, ზოგთა
Line of edition: 16    
სოფელი, * ზოგთა მამული, ზოგთა ტახტ-გვირგვინი, ზოგთა
Line of edition: 17    
სალარო და საქონელი, თვარა ცხენისა, იარაღისა და სხვისა
Line of edition: 18    
გაცემისა * ანგარიში ვით იქნება. *

Line of edition: 19       
მე მიბოძა ერთი ტაბაკი დარჩეული თვალ-მარგალიტი, ერთი
Line of edition: 20    
ხელი ხრმალი, ხანჯალი ქამრითა, თომრითა და ჯიღითა,
Line of edition: 21    
ყოვლითა სახელმწიფოთა შესამოსლითა უკლები.

Line of edition: 22       
გაიყარა ნადიმობა და წავედით თავ-თავისთვის. ვკითხე ვეზირსა,
Line of edition: 23    
ვითა: რა უნდა იყოს სურათის წინ საჭმლის მიღება
Line of edition: 24    
მეთქი? მან ეგრე მითხრა * მდუღარითა გულითა და ცრემლითა *
Line of edition: 25    
მწარითა: მაცადე, შვილო, სამიოდ დღეო კიდევ და ყველას
Line of edition: 26    
უკლებლად სცნობო, განა ამასაც გითხრობ: ასეთი ბრძანება
Line of edition: 27    
არის ჩემის უამხანაგოს * ხელმწიფისაო, რომელ, * სინემ ან მისი
Line of edition: 28    
შვილი ცოცხალა და ანუ მისი მნახავი ყმაო, მანამდისინ * მისი
Line of edition: 29    
სუფრის რიგი არ მოიშლების. სანამდი პურობა არის, მის წინ
Line of edition: 30    
უნდა * იყოს. რა პურობა გათავდება, * უნდა გამოიტანონ და გლახასა
Line of edition: 31    
მისცენ. დღეში ხუთი ათასი გლახა მისის ნასუფრალით
Line of edition: 32    
უნდა გაძღესო. ეს იმისი * ბრძანება არიო, ყოველსა ორშაბათსა
Line of edition: 33    
შეჰყარონ ყოველი გლახა და უღონო ანუ რასაც საქმისათვის
Line of edition: 34    
დაღონებული იყოს, ყველას მრავალი მისცენ და საწადელაღსრულებული *
Line of edition: 35    
გაისტუმრონ, და სხვასაც რასაც რიგსა ნახავ, ყველა
Line of edition: 36    
მის უსწოროს გმირისა და უამხანაგოსა მოწიფულისა მისრისაგან
Line of edition: 37    
გარიგებულია.

Line of edition: 38       
მას ღამესა ვეზირს ვახლდი. რა დილა გათენდა და მოვიდა
Line of edition: 39    
ბრძანება ხელმწიფისა, წავიდა ვეზირი და წამიყვანა მეცა.
Page of edition: 141   Line of edition: 1    
მივედით. კაცნი ყველა მითვე რიგითა იყვნენ, განა სხვარიგად
Line of edition: 2    
უტირფესად შემკულნი იყვნენ * და სახლ-კარიცა უამესნი და
Line of edition: 3    
უმშვენიერესნი * იყვნეს. რა შევედით, ეგრეთვე ხელმწიფე იჯდა
Line of edition: 4    
და შვილი გვერთ უჯდა, ორთა შიკრიკთა წინ ეჩოქა და ორმოცი
Line of edition: 5    
კაცი გვერთს ახლდა, * ვეზირნი და მათნი გულის სანდონი.
Line of edition: 6    
მე ასრე შორ დამსვეს, რომე თვალით ყველას ვხედევდი და
Line of edition: 7    
ყურით კი არა მესმოდა რა, ის შიკრიკნი რასაც მოახსენებდენ.
Line of edition: 8    
ხელმწიფე მამას შეხედევდის და, ვითა ცოცხალსა, ელაპარაკებოდის. *
Line of edition: 9    
მერმე აქათ მოიხედის და ვეზირთა და დიდებულთა
Line of edition: 10    
უბრძანის და ასრე ვეზირობდიან.

Line of edition: 11       
რა ვეზირობა გათავდა, შემოვიდა * ბერი ვეზირი და გამიყვანა.
Line of edition: 12    
აბა * ლხინისა და ნადიმობისა რაღა * ვთქვა! რაცა ხუთსა
Line of edition: 13    
დღესა მე ხელმწიფისა რიგი და მოკაზმულობა ვნახე, არც თვით
Line of edition: 14    
მის ვეზირისა ჩინელისაგან მსმენოდა, არამ თუ ანუ მენახა და
Line of edition: 15    
ანუ მსმენოდა. მესამე დღესა ხელმწიფე მოედნად გამოვიდა
Line of edition: 16    
და ჩვენც მივედით. ჯარი ხუთ ყუშუმად იდგა: ერთი რიგი საბურთლად
Line of edition: 17    
მოკაზმული იყო და ჩოგნები ხელთ ეჭირათ, ერთ
Line of edition: 18    
ყუშუმად იდგნენ. * ერთი ყუშუმი შვილდ-ისრითა იდგა ყაბახის
Line of edition: 19    
სასროლად. ერთი ყუშუმი სულ საომარის იარაღით დაკაზმული
Line of edition: 20    
იყო, ერთი _ სანადიროსა იარაღითა, ერთი ყუშუმი _ სამეჯლიშოთი.
Line of edition: 21    
თვითო ყუშუმი ასი ათასი კაცი იყო. ის * ხელმწიფე
Line of edition: 22    
ისევ იჯდა, როგორც წინაზე * მენახა და ახალი ხელმწიფე
Line of edition: 23    
სკამს ქვევით ტახტზედ იჯდა და დიდებულნი გვერთ ეხვეოდენ. *

Line of edition: 24       
მოვიდა მრავალი მოჩივარი და ვის რა სააჯო ჰქონდა.
Line of edition: 25    
დააძახა ხელმწიფემან კაცი, ვითა: დღეს * ბურთობისათვის არა
Line of edition: 26    
გვცალიაო * და არცა ნადირობისათვის, არც არა * სხვის საქმისა
Line of edition: 27    
თვის, ყველა თავ-თავისთვის წავიდესო. დაჯდა * ხელმწიფე და
Line of edition: 28    
ვინცა ვინ ეპრიანებოდა და ვის რა საჩივარი ჰქონდა _ თვითონ *
Line of edition: 29    
გაუგონა, ვის როგორი * სამართალი გაეწყობოდა _ თვითონ *
Line of edition: 30    
უყვის. ახლა დაწერიან წიგნები, ხელმწიფესა მოართვიან.
Line of edition: 31    
მან მამას ხელში ჩაუდვის. თუ დაიჭირის ხელმწიფემან _ ბეჭედი
Line of edition: 32    
დაუსვის, * თუ არ დაიჭირის და _ ის დახივიან და სხვა დაწერიან.
Line of edition: 33    
რომლისაცა არზა * და ანუ სამართლისა წიგნი დაიჭირის
Line of edition: 34    
_ კიდეც გაურიგდის * საქმე და წიგნიც დაუბეჭდიან და
Line of edition: 35    
მისციან, რომ * კვლავ საჩივარი აღარა ჰქონოდა და, ვისაც არა _
Line of edition: 36    
წავიდიან უკუწბილებული.

Line of edition: 37       
მას დღესა ეს მაჩვენეს და კიდევ ნადიმზე დამსვეს. უფროსი *
Line of edition: 38    
მიბოძა წინასაგან. გამოვედით, ვეზირსა ეგრე მოვახსენე: თუ,
Line of edition: 39    
რაც ჩინელთა მეფეთაგან წესია და ანუ გაგებაა, თვითონ დღეს
Page of edition: 142   Line of edition: 1    
გამოიზოგებთ, ჩემთა დღეთა შინა აქა უნდა ვიყო-მეთქი. მან
Line of edition: 2    
აგრე მითხრა: შვილო, * ჩვენისა * დამხობისა დღესა რომე მოელოდაო
Line of edition: 3    
ცამდის მაღალი ხელმწიფე, ძმადფიცნი * და დანი თვისნი
Line of edition: 4    
ანუ მეყვისნი * იხმნა, მოასხნა და თავისისა შვილისა და სახელმწიფოთა
Line of edition: 5    
საქმე გააგოო. ხვალის მეტი დღე * აღარ არიო,
Line of edition: 6    
ხვალინდელს დღესა ყველა შეიყარაო, შვილი ხელმწიფედ და
Line of edition: 7    
ლოცა. ხვალ ისრევ დიდი ლხინი და მეჯლიში იქნება გაყრისა
Line of edition: 8    
და გამოსალმებისა და ნუღარ მათქმევ, თვით თვალითა ნახავ
Line of edition: 9    
ყველასაო.

Line of edition: 10       
მას ღამესა ვეზირთანავე ვიყავ. მეორესა დღესა გვიხმნეს. რა
Line of edition: 11    
მივედით, ასეთი ჯარი იყო, რომე ამას იტყოდა კაცი: ქვეყანაზე
Line of edition: 12    
კაცი * აღარ დარჩომილაო, რომ აქ არ იყოსო, და ესეთი
Line of edition: 13    
მორთულობა და მოკაზმულობა იყო, რომელ * არ თუ ნახვითა,
Line of edition: 14    
სმენითაც არ, ვეჭობ, რასაც ბრძენსა და მეცნიერსა სმენოდეს
Line of edition: 15    
ანუ მისთანა სახლის მოკაზმულობა და ნაქნარობა, ანუ კაცთა
Line of edition: 16    
მოკაზმულობა. ასეთს კაცის პირი ვერას იტყვის, რომელიცა
Line of edition: 17    
კაცისათვის ღმერთსა დაუბადებია, * რომლითა წესითა და რიგითა
Line of edition: 18    
თითოს დროშის კაცი არ იყო თითოფერად და თითო
Line of edition: 19    
რიგად.

Line of edition: 20       
შევედით სახლსა სამეფოსა. მისსა სიდიდესა და სიკეთესა
Line of edition: 21    
რა ენა მოსთვლის ანუ რა სასმენელი ისმენს! სრულ ერთიანად
Line of edition: 22    
ყირმიზის იაგუნდსა და ზურმუხტშიდ მინაქრად ამოყვანილი
Line of edition: 23    
იყო, რაცა ზავს სიყმით სიკვდილამდი ექნა, რაც ანუ ვეზირისაგან
Line of edition: 24    
მისნი ნაქმარნი მსმენოდეს, და სხვაცა მრავალნი რიგნი *
Line of edition: 25    
ტახტი იდგა მნათობისა თვალისანი. ერთზედ მანუჩარ * იჯდა *
Line of edition: 26    
და გვერთა დედოფალი * იჯდა უცხოთა * რათმე თაჯ-გვირგვინითა
Line of edition: 27    
და სიბრწყინვალითა. მარჯვენასა მხარსა ტახტსა ზედა ორი
Line of edition: 28    
დედოფალი უჯდა ესეთითა ბრწყინვალითა, რომე თუ არა
Line of edition: 29    
მათის ანბისა მცოდნე, ამას ვერ შეატყობდა, ცოცხალნი არ
Line of edition: 30    
არიანო. მარცხენესა მხარსა თვით ზავ ხელმწიფე [იჯდა], მჭლედ
Line of edition: 31    
და უსუსურად, სასნეულოსა ტანსაცმელითა და მოკაზმულობითა,
Line of edition: 32    
და გვერთსა ოთხნი ხელმწიფენი უსხდენ, გვირგვინოსანი.
Line of edition: 33    
თავმა შენმა, თუმცა გენახა, ბძანებდი: ქვეყანასა ზედა ამათი
Line of edition: 34    
მგზავსი ანუ ღმთისაგან დაბადებული ცოცხალი ვით იქნებაო.
Line of edition: 35    
არამ თუ კაცის ხელით ნაქმარიო. იდვა გორი უფასოსა * თვალ-მარგალიტისა
Line of edition: 36    
და ბერძულისა და ჩინურისა სტავრისა. ისხდა
Line of edition: 37    
რიგი და რიგი დიდებულნი, ვის როგორ შეეფერებოდა: ბერნი
Line of edition: 38    
მეფეთაკენ და ვაჟნი ახლის ხელმწიფისაკენ და მნათობთა ჯარნი,
Line of edition: 39    
ცისკრისა უბრწყინვალესნი, დედოფლისაკენ. * ოთხმოცნი
Page of edition: 143   Line of edition: 1    
მუტრიბნი და უცხოთა * მოშაითნი * ქალნი დედოფალთა წინათ
Line of edition: 2    
ისხდენ და ასნი * კაცნი, უცხოთა რასმე მთქმელნი და მკვრელნი,
Line of edition: 3    
მეფეთა წინათ ისხდა. იყო მიჯლიში ყოველთა მიჯლიშთა
Line of edition: 4    
უდიდე და ყოვლისთანა რიგი და წესი უტურფე და უმრავლე.
Line of edition: 5    
თქვენმა მზემა, ასრე არათა * გვანდა არც ნახული და არც ნასმენი,
Line of edition: 6    
როგორცა მე მათ მეფეთა არა ვგევარ და დღევანდელი *
Line of edition: 7    
ჩვენი ლხინი მას მეჯლიშსა. რა პურობა გარიგდა და ღვინო
Line of edition: 8    
დალივეს ორიოდ-სამი, მწიგნობარი მოვიდა და ხელმწიფესა
Line of edition: 9    
ზავს წინა დაიჩოქა და მის მაგიერ * ანდერძი მან წაიკითხა.

Line of edition: n.132/14    
შამოუძახა C. ^
Line of edition: n.132/22    
ზავისა ნაქმარნიო დაიყვირნა ასწივნა აიღო ] _ A. ^
Line of edition: n.132/22    
აიყვანა ] _ BC. ^
Line of edition: n.132/25    
მისრის ] _ B. ^
Line of edition: n.132/34    
ლახტი ] _ A. ^
Line of edition: n.132/34    
დაიცდუნა C. ^
Line of edition: n.133/6    
შამოჰყივლეს C. ^
Line of edition: n.133/12    
მხხარი და ხელი ] მკლავი B. ^
Line of edition: n.133/14    
კრა ] _ BC. ^
Line of edition: n.133/20    
უფიცხლესად ] _ A. ^
Line of edition: n.133/20    
თავსა ] _ B. ^
Line of edition: n.133/21    
მერმე დევმან ... დაიცდინა ] _ C. ^
Line of edition: n.133/21    
შამოსტყორცა B. ^
Line of edition: n.133/24    
მოქნევისა ] მონაქნევისა C. ^
Line of edition: n.133/24    
მან ] _ B. ^
Line of edition: n.133/28    
მოინახეს A. ^
Line of edition: n.133/29    
ტახტი ] _ A. ^
Line of edition: n.133/29    
ესენიცა ] _ C. ^
Line of edition: n.133/36    
ოთხად ] ოთხი C. ^
Line of edition: n.133/37    
მიართვა ... თვისთა ლაშკართა ] _ C. ^
Line of edition: n.133/38    
რა ] _ C. ^
Line of edition: n.134/2    
დალივნეს ] დაყვეს C. ^
Line of edition: n.134/2    
ნადიმობასა ] + და ნადირობასა B. ^
Line of edition: n.134/4    
რომე ] _ A. ^
Line of edition: n.134/5    
მათნი ] მათგანი A. ^
Line of edition: n.134/8    
დაპატიჟა და ] _ C. ^
Line of edition: n.134/10    
ვნახე ] ვახსენე C. ^
Line of edition: n.134/10    
სიტურფე ] + მე C. ^
Line of edition: n.134/11    
ბრძანდება A. ^
Line of edition: n.134/12    
არ გვანდა AB. ^
Line of edition: n.134/12    
ღრუბლიანი B. ^
Line of edition: n.134/16    
შემოსნა A, შეგვმოსა B, შეგვმოსიან C. ^
Line of edition: n.134/18    
წამოღება ] წასაღებად B. ^
Line of edition: n.134/18    
გვეძნელებოდა ] გვეზარებოდა C. ^
Line of edition: n.134/24    
მოვედით ] _ AB. ^
Line of edition: n.134/26    
ურიცხვი ] მრავალნი B. ^
Line of edition: n.134/26    
რომლისა ] _ AB. ^
Line of edition: n.134/27    
არცა შეგება იყო და არცა ანგარიში ] არცა რიცხვი იყო და არცა შეგება BC. ^
Line of edition: n.134/27    
ჩვენ რომე ] ჩვენ ხომ გაღანამცა (??) ჩვენ რომე A, ჩვენ რომე გაღანამცა B. ^
Line of edition: n.134/29    
შენ ] _ B. ^
Line of edition: n.134/30    
ამ ] _ AB. (??) ^
Line of edition: n.134/37    
უამეა ] უამარი C. ^
Line of edition: n.134/37    
ჩემთა ] _ B. ^
Line of edition: n.135/1    
ეტყოდა და ვერცა ვინ ] _ C. ^
Line of edition: n.135/2    
მზითა ] გზითა A. ^
Line of edition: n.135/4    
რა ] _ B. ^
Line of edition: n.135/7    
მოეფინა მზეებრ C. ^
Line of edition: n.135/11    
მოყვებოდა B. ^
Line of edition: n.135/15    
იარეს ] _ AB. ^
Line of edition: n.135/17    
და უსწორონი ] _ B. ^
Line of edition: n.135/17    
დან _ ძმანი B. ^
Line of edition: n.135/18    
მოარულნი ] მორთულნი A. ^
Line of edition: n.135/22    
მისაგებავად C. ^
Line of edition: n.135/22    
მათ ნადიმი ... . კუბოცა და ] _ AB. ^
Line of edition: n.135/24    
არე ] ასრე C. ^
Line of edition: n.135/25    
იდგენ იყვნენ B. ^
Line of edition: n.135/27    
მაშვრალთა ] ლაშქართა B. ^
Line of edition: n.135/29    
დაეკაზმნენ ] _ AB. ^
Line of edition: n.135/30    
ნათობისა B. ^
Line of edition: n.135/31    
შენმან ] _ B. ^
Line of edition: n.135/31    
მათ უშვენიარესნი C. ^
Line of edition: n.135/33    
მენახა ] + რა B. ^
Line of edition: n.135/33    
ყოველნი ] _ AB. ^
Line of edition: n.135/34    
ბრძანებდენ ] ამბობდენ C. ^
Line of edition: n.135/37    
უღურბლოსა B. ^
Line of edition: n.135/39    
რომე ] + ამისი B, ამის C. ^
Line of edition: n.136/1    
ანუ ] _ B. ^
Line of edition: n.136/4    
მცირენი BC. ^
Line of edition: n.136/4    
მახსოვან B. ^
Line of edition: n.136/4    
თვარა ] _ AB. ^
Line of edition: n.136/9    
გარდაუხადა ] გარდახდა ABC. ^
Line of edition: n.136/11    
ხომ ] რომ C. ^
Line of edition: n.136/14    
ჩემა ხელმწიფემა B, _ A. ^
Line of edition: n.136/16    
აღარცა რა შესძრახა C, აღარც შესძახა B. ^
Line of edition: n.136/20    
რა ] _ B. ^
Line of edition: n.136/20    
მდგომი ] მდეგი C. ^
Line of edition: n.136/22    
დათხოვნილსა კაცთანაო C. ^
Line of edition: n.136/26    
არა ] რა C. ^
Line of edition: n.136/26    
რაო ] _ C. ^
Line of edition: n.136/30    
მასპინძლის ] _ AB. ^
Line of edition: n.136/31    
ნითამ A. ^
Line of edition: n.136/31    
მაგრამ ] _ B. ^
Line of edition: n.136/34    
მიბძანდებითო ] დაბრუნდებითო B. ^
Line of edition: n.136/36    
ღონე აქვ ] ღონეა C. ^
Line of edition: n.137/1    
ზმა ] სმა B. ^
Line of edition: n.137/2    
ყოველსა ] ყველას B. ^
Line of edition: n.137/2    
ლხინი ] ლაღობა C. ^
Line of edition: n.137/7    
ხელმწიფენი ] მეფენი C. ^
Line of edition: n.137/8    
შვებისა ] შვენებისა AB. ^
Line of edition: n.137/10    
განვისვენეთ მრავალი დღენი C. ^
Line of edition: n.137/14    
სადმე ] _ AB. ^
Line of edition: n.137/15    
გამოუჩნდის C. ^
Line of edition: n.137/17    
საფერნი B, ფერნი C. ^
Line of edition: n.137/18    
შვენებითა ] _ A. ^
Line of edition: n.137/21    
ორთავე ] _ AB. ^
Line of edition: n.137/25    
ხელმწიფესაც ] მეფესაც C. ^
Line of edition: n.137/26    
ხელმწიფეთა ] მეფეთა C. ^
Line of edition: n.137/39    
ვიყავ ] _ B. ^
Line of edition: n.137/39    
შვილი ] + ვიყავ B. ^
Line of edition: n.138/3    
და ძვირფასითა ] _ A. ^
Line of edition: n.138/4    
შემმოსა ] _ A. ^
Line of edition: n.138/8    
სახლშიდ B. ^
Line of edition: n.138/9    
მგრვლივ B. ^
Line of edition: n.138/11    
მის ტახტისა B. ^
Line of edition: n.138/15    
მან აგრე მითხრა ] _ AB. ^
Line of edition: n.138/17    
დიდებული ... ხუთი ათას ] _ B. ^
Line of edition: n.138/21    
ტახტი იდგა ] მივედით ტახტსა იდგა B. ^
Line of edition: n.138/24    
ტურფად რადმე შვენებით B. ^
Line of edition: n.138/25    
კაცობრივ თვალტანადობითა მისი მგზავსი B. ^
Line of edition: n.138/27    
მივედით ] _ B. ^
Line of edition: n.138/31    
ძე მისი ხელმწიფე მისი ] ხელმწიფე ძე მისი A. ^
Line of edition: n.138/32    
ვერცხლის ] _ B. ^
Line of edition: n.138/33    
ვეცხლის მოჭედილის ... ჯოხიანი კაცი ] _ B. ^
Line of edition: n.138/36    
ვერცხლის სარტყლითა ] _ A. ^
Line of edition: n.138/37    
გაგვიძღვნენ ] _ B. ^
Line of edition: n.139/3    
მართ შუადღემდი ] შუაღამემდი B. ^
Line of edition: n.139/4    
ოქროთა B. ^
Line of edition: n.139/7    
ხელჯოხიანი ] კადი B. ^
Line of edition: n.139/8    
მურასას ჯოხითა ] _ B. ^
Line of edition: n.139/14    
დიდებული იჯდა B. ^
Line of edition: n.139/25    
მწარედ B. ^
Line of edition: n.139/26    
პირისპირ B. ^
Line of edition: n.139/30    
ახალსა ] ახლა A. ^
Line of edition: n.139/32    
ჩამოუღეს ] ჩამოუგდეს B. ^
Line of edition: n.139/32    
სიახლეს B. ^
Line of edition: n.139/34    
თვალითა ჩემითა მისთანა არ მინახავს B. ^
Line of edition: n.139/35    
მის ] ის B. ^
Line of edition: n.139/36    
უღურბლო B. ^
Line of edition: n.139/39    
ვერ ] არ B. ^
Line of edition: n.140/2    
ტახტით ჩამოხდა B. ^
Line of edition: n.140/5    
თვისსავე ] თავისთვი B. ^
Line of edition: n.140/5    
დიდებულნი ეგრეთვე ] _ AB. ^
Line of edition: n.140/8    
დოვლათმრავლობითა ] ყოვლმრავლობითა აა, ყოველმრავლობითა B. ^
Line of edition: n.140/9    
ექნა ] ქნა B. ^
Line of edition: n.140/10    
ის ] ისე B. ^
Line of edition: n.140/10    
რომელ ] _ AB. ^
Line of edition: n.140/10    
მის ] ამა C. ^
Line of edition: n.140/11    
მისი უფროსი და უდიდესი სუფრა იყო AB, ულდე იყო მისი სუფრა B. ^
Line of edition: n.140/16    
ზოგთა ქვეყანა ზოგთა სოფელი ] _ C. ^
Line of edition: n.140/18    
გაცემისა ] გაცემა და B, გასაცემისა C. ^
Line of edition: n.140/18    
იქნება ] ითქმის B. ^
Line of edition: n.140/24    
მან ეგრე მითხრა ] _ B. ^
Line of edition: n.140/24    
ცრემლითა ] _ B. ^
Line of edition: n.140/27    
რომელ ] _ AB. ^
Line of edition: n.140/27    
ან ] _ AB. ^
Line of edition: n.140/28    
მანამდისინ ] + ამას ვერ მოვშლითო C. ^
Line of edition: n.140/30    
გათავდება ] გაიყრება C. ^
Line of edition: n.140/30    
უნდა ] _ AB. ^
Line of edition: n.140/32    
იმისი ] _ AB. ^
Line of edition: n.140/34    
საწადელგასტუმრებული B. ^
Line of edition: n.141/2    
შემკობილნი იყვნენ B, შეკაზმულიყვნენ C. ^
Line of edition: n.141/3    
უშვენიარესნი C. ^
Line of edition: n.141/5    
ახლდა ] იახლა B. ^
Line of edition: n.141/8    
ელაპარაკებოდის ] ეუბნებოდის BC. ^
Line of edition: n.141/11    
შემოვიდა C. ^
Line of edition: n.141/12    
აბა ] ამა B. ^
Line of edition: n.141/12    
რაღა ] _ B. ^
Line of edition: n.141/18    
ერთ ყუშუმად იდგნენ ] _ AB. ^
Line of edition: n.141/21    
ის ] ეს B. ^
Line of edition: n.141/22    
წინაზე ] _ AB. ^
Line of edition: n.141/23    
ეხვეოდენ ] უსხდენ BC. ^
Line of edition: n.141/25    
დღეს ] + არც C. ^
Line of edition: n.141/26    
არა ] _ C. ^
Line of edition: n.141/26    
გვცალიაო ] გცალსთო AB. ^
Line of edition: n.141/27    
დაჯდა ] + თვით B. ^
Line of edition: n.141/28    
თვითან BC. ^
Line of edition: n.141/29    
როგორი ] რავარი B. ^
Line of edition: n.141/29    
თვითან B. ^
Line of edition: n.141/32    
ის ] _ AB. ^
Line of edition: n.141/33    
არძი B. ^
Line of edition: n.141/34    
გაურიგიდის C. ^
Line of edition: n.141/35    
რომ ] _ AB. ^
Line of edition: n.141/37    
უმფროსი B. ^
Line of edition: n.142/2    
რა შვილო A, არა შვილო C. ^
Line of edition: n.142/2    
ჩვენისა ] ჩემისა B. ^
Line of edition: n.142/3    
ძმადფიცი B, ძმა თვისი A. ^
Line of edition: n.142/4    
მეყვისნი ] მოყვასნი + და მოყვარენი C. ^
Line of edition: n.142/5    
დღე ] _ AB. ^
Line of edition: n.142/12    
კაცი ] _ B. ^
Line of edition: n.142/13    
რომელ ] _ AB. ^
Line of edition: n.142/17    
დაუბადია C. ^
Line of edition: n.142/24    
რიგნი ] _ C. ^
Line of edition: n.142/25    
მანუჩარ ] ხემწიფე მანუჩარ C. ^
Line of edition: n.142/25    
უჯდა A. ^
Line of edition: n.142/26    
დედოფალი ] დიდებულნი AB. ^
Line of edition: n.142/26    
უცხოთა ] _ AB. ^
Line of edition: n.142/35    
უფასოსა ] უფროსი B. ^
Line of edition: n.142/39    
დედოვალთაკე C. ^
Line of edition: n.143/1    
მოშაითნი უცხოთა A. ^
Line of edition: n.143/1    
უცხოთა ] _ B. ^
Line of edition: n.143/2    
ასნი ] ისი A. ^
Line of edition: n.143/5    
არათა ] არამედ B. ^
Line of edition: n.143/6    
დღემანდელი B. ^
Line of edition: n.143/9    
მაგიარი C. ^


Next part



This text is part of the TITUS edition of Rusudaniani.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 13.5.2014. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.