TITUS
Rusudaniani
Part No. 45
Previous part

Chapter: 2  
Paragraph: 1  
Page of edition: 160  
Line of edition: 1    კარი მეორე

Line of edition: 2    
აქა ამბავი ხათაელთა ხელმწიფისა ტომერანისა და
Line of edition: 3    
ძისა მისისა ჯიმშედისა


Line of edition: 4       წინათა ხანთა მიბრძანა პატრონმან * მამამან ჩემმან: რად არა
Line of edition: 5    
ნახავ ხათაელთა ქვეყანასა? კაი ალაგი არის და მრავალი უცხო
Line of edition: 6    
რამ ინახვის და გაიგონების იქიო და ვაჟის კაცისათვის კაი
Line of edition: 7    
სანახავიაო, მარავალი კარგკაცობა მახსოვსო იქიურთა მეპატრონეთაგანო:
Line of edition: 8    
მამასავით უყვარდი და დამხვდებოდენ. აზომი, ხანია,
Line of edition: 9    
მათი ვეღარა მიცნია რა. დია მიმძიმს, რომ მათ დავშორდი
Line of edition: 10    
და ვაჟკაცობას აქეთ მათი ვეღარა * მიცნია რაო. ჩამივარდა
Line of edition: 11    
გულშია * და მწადდა წასვლა. მოვახსენე: თუ მიბძანებ, აწვე წავალ-მეთქი.
Line of edition: 12    
იამა და ამამზადა. რაც მას ქვეყანას სავარგისი
Line of edition: 13    
იყო ხელმწიფეთა და მეცნიერთათვის, საჩუქარი წამატანა. წაველ *
Line of edition: 14    
და ვიარე. * ბრძანებითა ღმთისათა ადრე უვნებელად მიველ,
Line of edition: 15    
რომელ გზაზე ლხინისაგან კიდე არა მინახავს რა. ვინცა მნახიან
Line of edition: 16    
გზაზედა, პატივითა მომიკითხიან, დამპატიჯიან, ლხინი
Line of edition: 17    
მაჩვენიან, მრავალი მაჩუქიან, * ამოდ გამომისვენიან და ეგრეთ
Line of edition: 18    
გამისტუმრიან. ასეთითა ნიჭითა და დიდებითა მივიდოდი, რომე
Line of edition: 19    
უხელმწიფოსა კაცსა * მისთანა სალთანათი არა ჰქონია.

Line of edition: 20       
რაოდენიცა ვიარე, * მიველ, ვნახე ქვეყანა დიდი და კარგი,
Line of edition: 21    
უცხო ალაგი და შვენიერი. მე არ ვიცოდი, მაგრამ მეცნიერნი
Line of edition: 22    
კაცნი მახლდენ. მივიდნენ და ვეზირს აცნობეს. იამა ვეზირსა,
Line of edition: 23    
გამომიგზავნა კაცნი საბატიონი. წამიძღვენ და წამიყვანეს, დამაყენეს *
Line of edition: 24    
ტურფად მოკაზმულთა სახლთა შინა, რომე კაცის თვალთა
Line of edition: 25    
საამოვნოდ ეყოფოდა. მას ღამესა ამოდ გამოგვისვენეს.
Line of edition: 26    
რა დილა გათენდა, რაცა პატრონმან მამამან ჩემმან გამატანა,
Line of edition: 27    
ის გაუგზანე, ჩემაგიერი ფეშქაში სხვა მივართვი, მათის *
Page of edition: 161   Line of edition: 1    
ხლებისა ჩვეული კაცი გაუგზანე და მათის მშვიდობით ყოფნის
Line of edition: 2    
სიხარული შეუთვალე. რა მივიდნენ ჩემნი კაცნი, მიიღეს
Line of edition: 3    
ძღვენი, დაემადლა დიდად და შემოეთვალა, * მე არა ცნობა მაქო
Line of edition: 4    
ნახვისა, მაგრამ მამისა ჩემისაგან დიდი ქება მასმიაო მამიშენისაო
Line of edition: 5    
და აწ ჩვენ მათნი შვილნი ვართო, როგორც მათ ჰყვარებიათ
Line of edition: 6    
ერთმანერთი და ნდომებიათო, ისევე ჩვენ შევიტკბოთო
Line of edition: 7    
და შევითვისოთო ერთმანერთიო.

Line of edition: 8       
წაველ ნახვად და, ოდეს მიველ, გამომეგება ბერი და უძლური,
Line of edition: 9    
დღეთაგან მძიმედ მიყრილი, შემიტკბო და შემიყვარა
Line of edition: 10    
შვილისაგან უამესად და ყმისაგან უზეშთაესად, * მიმასპინძლა და
Line of edition: 11    
მიალერსა ზომისაგან მეტად. მოვახსენე სალამი და თაყვანება
Line of edition: 12    
მამის ჩემისაგან. მადლი მიბრძანა და დღე ყოველ მიბოძის უცხო
Line of edition: 13    
და ძვირფასი საჭურჭლე და საქონელი. მოავახსენე: ხელმწიფისათვის
Line of edition: 14    
მცირედი თავის მოსაგონი გამომატანა მამაჩემმან-მეთქი.
Line of edition: 15    
მიბძანა: შვილო ჩემნიცა მახსოვარნი მეფენი აღარ არიან, არამთუ
Line of edition: 16    
მამის შენისა ამათ რამ იცოდენო, მაგრამ, რადგან უცხოს
Line of edition: 17    
ქვეყნით მოსულხარო, ნუთუ მათი საკადრისი რამე გქონდეს,
Line of edition: 18    
მიართვი, დაგიმადლებენო. მე წავალ სადგომსა. რაცა მამისაგან *
Line of edition: 19    
გამოტანებული მქონდა, ის ცალკე დავაწყე და, რაც მე იქ * მეშოვნა
Line of edition: 20    
მას ქვეყანასა გამოსაჩენი, ის * ცალკე მიუტანე ვეზირს, *
Line of edition: 21    
მივართვი: ეს მაქვს-მეთქი, რა * ნახა, გაჰკვირდა ლართა სიკეთესა
Line of edition: 22    
და სიმრავლესა და შვილსა უბძანა: შვილო, წაუძეღ წინა და
Line of edition: 23    
ყოელი აცნობე მამისა ამისისა * მეცნიერობა და ნამსახურობა
Line of edition: 24    
პაპა-მამათა მისთაო და მათგან პატივი და დიდება სჭირვებიაო.

Line of edition: 25       
წავიდა და მოახსნა, მიართვა ყველა უკლებად. მათ რა ნახეს,
Line of edition: 26    
გაჰკვირდეს და დიდი მადლი თქვეს, უზომო. მომიყვანეს
Line of edition: 27    
მეცა * სახლსა ხელმწიფისასა, ტურფად გებულსა, * სანახავად საკვირველსა,
Line of edition: 28    
მაგრამ რიგი * ხელმწიფეთა ქცევისა ვერა ვნახე რა.
Line of edition: 29    
ტკბილად დამხვდენ. ხელმწიფემან ტკბილად მიალერსა. * მას
Line of edition: 30    
დღესა წამოვედით იქავ, ვეზირთან. არ გამიყრიდა, ვითა შვილსა,
Line of edition: 31    
ისრე მიყურებდა. * დავყავ თვე ერთი და ვერცა ვნახე ბერი
Line of edition: 32    
ვეზირი ხელმწიფისა კარსა მისული და არცა მე შემიყვანეს
Line of edition: 33    
სამჯრის მეტად. * მამასა ვამტყუნებდი მის ქვეყანისა ხელმწიფეთა *
Line of edition: 34    
ქებისათვის.
Line of edition: 35    
დღესა ერთსა ხალვათად ვსხედით და ვეზირი არაოდეს გაცინებული
Line of edition: 36    
არ მენახა, ვერცა რა კითხვა მე გავბედე. მე და
Line of edition: 37    
ვეზირიშვილი ვლაღობდით ამხამაგურად, ტკბილად და მე ხუმრობაშო *
Line of edition: 38    
წამცდა: შენ რა თამაშობა გმართებს, რადგან მამაშენი
Line of edition: 39    
ასე გაყუჩებით არის! ერთი თვეა აქა ვარ. ბატონის პირი მაგას
Page of edition: 162   Line of edition: 1    
არ უნახავს და მაგისი კბილი მე-მეთქი. ვეზირმა ცოტა
Line of edition: 2    
ღიმი ქნა და ეგრე მითხრა: შვილო, თუ ჩემი ანბავი იცოდე,
Line of edition: 3    
ვეჭობ არც შენ გაიცინოო. მიამა მისი გაცინება და ღმერთი
Line of edition: 4    
ვაფიცე: რა მიზეზია თქვენისთანა საპატიოს კაცის ხელმწიფეს
Line of edition: 5    
წინ მიუსვლელობა ანუ ასე მყუდროებით ყოფნა, რომ არცა
Line of edition: 6    
რაზედ გასჯავრდები, არცა რაზედ სამხიარულოზედ გამხიარულდები?
Line of edition: 7    
ან როგორ არა გეწყინა რა, ანუ არა გიამა რა ამ ერთს
Line of edition: 8    
თვესა-მეთქი! მან მიბძანა: შენ არა გამოძიება გმართებდაო.
Line of edition: 9    
რადგან მწვედ მოიჭირვე, ყური მომიგდე და წვრილად გიანბობო.

Line of edition: 10       
ჩვენთა პირველთა მეფეთა ანბავი, და მათის მონისა და მიწისა
Line of edition: 11    
მამის ჩემისა მამამან შენმან კარგად იცოდა. იმისგან შენც
Line of edition: 12    
გაიგონებდი, მაგრამ ჯერეთ ვაჟი ყოფილა მეფე ჩვენი ტომერან,
Line of edition: 13    
უწვერული, რომე მამაშენი აქ ყოფილა, და ხელმწიფედ
Line of edition: 14    
ოშანგ, მამა მისი, მჯდარა... მეც მამისაგან მომისმენია, * თვარამ
Line of edition: 15    
არცა ოშანგ მეფე მახსონს და არცა ტომერან ხელმწიფისა ვაჟკაცობა.
Line of edition: 16    
ასრე მოვესწარ, რომე სიბერედ მიწევნილი იყო და
Line of edition: 17    
შვილიერობისა იმედი გარდაეწყვიტა. წუხდის მწარედ და ტიროდის,
Line of edition: 18    
ასრე რომე, როდეს სალოცავად შევიდის, აზომი იტირის,
Line of edition: 19    
თავისის ცრემლით გაიბანის. შესტიროდის ღმერთსა შვილისა
Line of edition: 20    
ბოძებისათვის.

Line of edition: 21       
გამოვიდა ბევრი ხანი და იყო ამ ცხოვრებითა... დღესა ერთსა
Line of edition: 22    
შევიდა თურე სალოცავსა სახლში * ტომერან მეფე და ილოცა *
Line of edition: 23    
და იტირა ამდენი, რომე ცრემლისა გუბე დააყენა. გარდაიქცა,
Line of edition: 24    
მუნვე დაეცა. ხანამდის დაბნედილი თურე იდვა. მერმე
Line of edition: 25    
იქავ ძილი მოუვიდა. ნახა ჩვენებითა კაცი ერთი. მან ახარა
Line of edition: 26    
სიხარული დიდი, ვითა: ისმინა ლოცვა შენი ღმერთმან და შეიწირა
Line of edition: 27    
ცრემლი შენი. მოგეცემის * შვილი, ყოვლითა ზნითა შემკობილი.
Line of edition: 28    
განაღე კარი საუნჯეთა შენთა და განუყავ გლახაკთა
Line of edition: 29    
გულითა უშურველითა და სიტყვითა ტკბილითა და ნიშნად ეს
Line of edition: 30    
გეყოფა, რომე ერთი დედაკაცი მოვა, ორი ჯოხი უჭირავს და
Line of edition: 31    
ძლივას მოვა. რაც იმან გითხრას, ის ყმაწვილი * იმ წესით * ზარდეო.

Line of edition: 32       
შეკრთა თურმე ხელმწიფე და გამოეღვიძა. რა მიიხედა-მოიხედა
Line of edition: 33    
და არავინ იყო, ღმერთსა დიდი მადლი მისცა. გამოვიდა
Line of edition: 34    
მაშინვე, გააღებინა სალაროთა კარნი, უანგარიშო გამოატანინა
Line of edition: 35    
მინდორზე, დააძახა სულად გლახაკთა და დავრდომილთა.
Line of edition: 36    
რა დილა გათენდა, შეჯდა თვით ხელმწიფე * ცხენსა, უარა გარა
Line of edition: 37    
და აძლია ამდენი, რომე წაღება აღარ შეეძლოთ. რიგი წავიდის
Line of edition: 38    
და რიგი მოვიდის. ჰქონდა თვალი მის დედაკაცისაკენ და
Line of edition: 39    
არსად მოვიდა. იყო დილით ბინდამდი გაცემა და არ ჩამოხდა
Page of edition: 163   Line of edition: 1    
მეფე ცხენიდამე. და როდესაც მისწყდა რომე და არსად მოვიდა,
Line of edition: 2    
გარდასწყვიტა იმედი, რომე არც ამით მეშველაო. გამობრუნდა,
Line of edition: 3    
ჩამოხდომა დააპირა. შეხედა, ერთი დედაკაცი ორის
Line of edition: 4    
ჯოხით მოვა, * ძლივას მოაბიჯებს. იამა ხელმწიფესა და შორით
Line of edition: 5    
უყივლა: მშვიდობა ნახვა შენი დედაო, წამოიარე მალეო! მას
Line of edition: 6    
დიაცსაც იამა ხელმწიფის ისე დახდომა, დალოცა და ქება შეასხა.
Line of edition: 7    
წამოიყვანა ხელმწიფემან შინა და მოეგება დედოფალი
Line of edition: 8    
და აგრევე * ტკბილად მან უალერსა. იყო მას დღესა.

Line of edition: 9       
მეორესა დღესა მოახსენა ხელმწიფესა: ვიცი, მეფეო, ვაჟი
Line of edition: 10    
გეყოლების, სიკეთისა შენისა შესატყვისი, მეფობისა * შენისა
Line of edition: 11    
საკადრისი. განა ესეც ნუ იქნება, რომე კვერცხის სახელი გააგონოთ
Line of edition: 12    
და ანუ კვერცხი ახსენოთ. თუ მისთვის კარგი გინდა,
Line of edition: 13    
არამც იმასთან ვინმე ახსენოს და ანუ აჩვენოს. თუ აღარ იქნას
Line of edition: 14    
და სიბერემდი ვერ დაუმალოთ, _ ამოიღო ერთი კვერცხის
Line of edition: 15    
მზგავსი რაღაც იყო და ასე მოახსენა, _ თუ ვისმე წასცდესო,
Line of edition: 16    
მანცა ცნობას ძალი მისცეს, ეს უჩვენეთ, რომე ამას ჰქვიან,
Line of edition: 17    
სხვა არა არი რაო. * მანამდი ასეთს ალაგს შეინახეო, რომ არამ
Line of edition: 18    
კაცმა არ იცოდესო, ვერცა არავინ * ნახოსო. გამოეთხოვა მეფესა.
Line of edition: 19    
უბოძა მრავალი და წავიდა დიაცი იგი.

Line of edition: 20       
ის კვერცხი გამდელს მიაბარეს. დიდი სიფთხილე უბრძანა
Line of edition: 21    
ხელმწიფემან. წაიღო გამდელმან და ასეთსა ალაგს შეინახა,
Line of edition: 22    
იდუმალ, რომე არამ კაცმან არ იცოდა, და ხუთიოდ სხვა კვერცხი
Line of edition: 23    
შეინახა, რომე ვნახო, ესე და ეს სწორე არის თუ არაო.

Line of edition: 24       
გამოხდა ხანი და იყო კითხვა დედოფლის ორსულობისა.
Line of edition: 25    
გამოვიდა მახარობელი და ახარეს ყოველსა საბრძანებელსა
Line of edition: 26    
მათსა. შეიქნა სიხარული დიდი და დაიწყო ყოვლგნით მოსალოცავმან
Line of edition: 27    
მოდენა.

Line of edition: n.160/4    
პატრონმან ] _ BC. ^
Line of edition: n.160/10    
მათი ვეღარა მიცნია რა ] აღარ მინახავსო B, აღარ მინახვანო C. ^
Line of edition: n.160/11    
გულშიდ B. ^
Line of edition: n.160/12    
წავალ-მეთქი B. ^
Line of edition: n.160/14    
ვიარე ] _ AB. ^
Line of edition: n.160/17    
მრავალი მაჩუქიან ] _ AB. ^
Line of edition: n.160/19    
კაცსა ] _ AB. ^
Line of edition: n.160/20    
ვიარე ] _ BC. ^
Line of edition: n.160/23    
დამაყენეს ] _ B. ^
Line of edition: n.160/27    
მათის ] _ BC. ^
Line of edition: n.161/3    
შამოეთვალა B. ^
Line of edition: n.161/10    
უჯესთესად C. ^
Line of edition: n.161/18    
რაცა მამისაგან ] და რაცა მისგან C. ^
Line of edition: n.161/19    
იქ ] _ BC. ^
Line of edition: n.161/20    
ის ] _ B. ^
Line of edition: n.161/20    
ვეზირს ] _ B. ^
Line of edition: n.161/21    
რა ] _ AB. ^
Line of edition: n.161/23    
ამისისა ] ამბვისა C. ^
Line of edition: n.161/27    
მეცა ] _ C. ^
Line of edition: n.161/27    
ნაგებსა და C. ^
Line of edition: n.161/28    
რიგი ] იგი B. ^
Line of edition: n.161/29    
კარგად მიალერსა C. ^
Line of edition: n.161/31    
მიყურებდა ] მიყვარებდა A. ^
Line of edition: n.161/33    
მეტად _ C. ^
Line of edition: n.161/33    
ხელმწიფეთა ] _ B. ^
Line of edition: n.161/37    
ხუმბრობაში B. ^
Line of edition: n.162/14    
მასმია B, მსმია C. ^
Line of edition: n.162/22    
სახლშიდან B. ^
Line of edition: n.162/22    
ილოცვიდა C. ^
Line of edition: n.162/27    
მოგეცემის ] და მოგცა C. ^
Line of edition: n.162/31    
ყმაწვილი B. ^
Line of edition: n.162/31    
იმ წესით ] იმითა C. ^
Line of edition: n.162/36    
ხელმწიფე ] მეფე BC. ^
Line of edition: n.163/4    
მოვა ] _ B. ^
Line of edition: n.163/8    
აგრევე ] ისრე B. ^
Line of edition: n.163/10    
მეფობისა ] სამეფოსა C. ^
Line of edition: n.163/17    
რაო ] _ B. ^
Line of edition: n.163/18    
არავინ ] ვინ BC. ^


Next part



This text is part of the TITUS edition of Rusudaniani.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 13.5.2014. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.