TITUS
Sulxan-Saba Orbeliani, Kilila da Damana
Part No. 3
Previous part

Chapter: 1  
Page of edition: 274  
Line of edition: 1  
[ა]

Line of edition: 2  
ქ. კარი პირველი

Line of edition: 3  
[რიდი] ორენა კაცისა და
Line of edition: 4  
მიუნდობელისაგან


Line of edition: 5        რაი-დაბიშლიმ ფიდაფი ბრძენს უბრძანა:
Line of edition: 6        -- პირველის ანდერძის წერილი ეს იყო, რომე თუცა კაცი
Line of edition: 7     ვინმე თვისისა მეპატრონისა წინ სამსახურით წადგეს და მისის
Line of edition: 8     წყალობით თავჩენილი შეიქნას, შურითა და სიქიშპით მისნი
Line of edition: 9     ამხანაგნი აუმტერდებიან და მის წაჴდენას ეცდებიან და ჴერჴით
Line of edition: 10     მასზე ჴელმწიფის გულს გამოსცულიან. მეფეთაგან წესია
Line of edition: 11     შემასმენელსა და ეშმაკთმოყუარეს კაცს ყური არ მიუპყრას
Line of edition: 12     გასინჯოს, მოიცადოს და გულისხმა ყოს. ბეზღება სიბოროტის
Line of edition: 13     კიდე არა არის რა, რომე მათს სიტყუას არ ისმენდეს და არც
Line of edition: 14     დაიჯეროს.



Line of edition: 15  
შაირი


Line of edition: 16        ავენა კაცსა შენს წინა ნუ მისცემ გზასა მარებლად:
Line of edition: 17        სამსალას ურთავს შაქარსა საკუდავად გასამწარებლად
Line of edition: 18        პირად ტკბილს გეტყუის, გეგონოს მოყურისა დასადარებლად
Line of edition: 19     და   გასინჯავ, ლახვრის უმწარე დაგასო არ საკმარებლად!


Page of edition: 275  
Line of edition: 1        აწ ბარამანთან ესე სავედრებელი მაქუს, რომე ამისი შემსგზავსებული
Line of edition: 2     იგავნი მითხრას: რომე ერთი კაცის სიტყუა რა
Line of edition: 3     ჴელმწიფეს წინ სათნო იყოს, მას შურითა და შესმენით ერთგულის
Line of edition: 4     სიდიდის საფუძვლის შერყევა, მტრისა და მოავისაგან
Line of edition: 5     მისი დაშორვების საქმე რაგვარად იქნებისო.
Line of edition: 6        ბაჰრამან მოახსენა:
Line of edition: 7        -- მეფეთ საფუძველთ სიმტკიცე მაგა ანდერძითა დამყარებულა,
Line of edition: 8     თუცა ჴელმწიფემან მაბეზღართა და მეშურნეთა და ავენა
Line of edition: 9     კაცთა მისი სიბოროტე, შესმენა და ავსიტყობა არ მოაკუეთინა
Line of edition: 10     სახელმწიფოს** მარიგებელთა და ერთგულთა სამსახურისაგან
Line of edition: 11     ჴელს ააღებინებენ და წააჴდენენ. და რა ისინი სამსახურს დაშორდებიან,
Line of edition: 12     ჴელმწიფისაცა და ქუეყნის დასაკლისი იქნება.
Line of edition: 13     ჩხუბიანმა და მეშურნემ რა ორს მოყვარეთ შუა სამდურავისა
Line of edition: 14     და გულსკლების გზა პოოს, მათში სამდურავი და დაშორვება
Line of edition: 15     გაგრძელდების, როგორაც ლომსა და ჴარს მოუჴდაო.
Line of edition: 16        რაიმ ჰკითხა, რაგვარ ყოფილაო?



Line of edition: 17  
ბარამან თქუა არაკი

Line of edition: 18  
[ლომისა და ხარის ამბავი]


Line of edition: 19        ერთი დიდვაჭარი იყო, როელსა ზღუა და ჴმელეთი მოევლო,
Line of edition: 20     აღმოსავლით დასავლამდე ყოველივე ენახა, ჟამთა და
Line of edition: 21     დროთა სიცხე და სიცივე მრავალი შემთხვეოდა, ამ სოფლის
Line of edition: 22     სიტკბოსა და სიმწარის გემოვნება ენახა.



Line of edition: 23  
ჩახრუხაული


Line of edition: 24        ბრძნულად ჭკვიანი, საქმით გზიანი, მშვიდი და წყნარი, მეტყველი ტკბილად
Line of edition: 25        მცნობელი თუალთა გამონათალთა, ლართა სყიდაში არ გაჴდის წბილად,


Line of edition: 26        სიკუდილის ლაშქარი უსუსურება და სიბერე არის. რა მისის
Line of edition: 27     ბუნების თემთ რბევა დაიწყონ, მეომართ რაზმთა წარმოდგინება
Line of edition: 28     მჴცოვანებაა და მისის გუამის გარემოს დაიპყრობს.



Line of edition: 29  
შაირი


Line of edition: 30        სიბერის სენმა დაფდაფსა რა დაჰკრას სმენად ყურისა
Line of edition: 31        მჴცო მოციქული საკუდავი, ვის მოსვლად არა სურისა
Page of edition: 276   Line of edition: 1        ძალის მოკლება, ლხინთ წარვლა რა ნახო უსუსურისა
Line of edition: 2     და   ზურგისა მოხრა, სალამი, სიკუდილს რა მიეწურისა.


Line of edition: 3        დიდვაჭარმა სცნა, დღითი-დღე მისის წასვლის ბუკსა და
Line of edition: 4     დაფდაფსა უცემდენ, და მისი სიცოცხლის სათავნოს ერთი
Line of edition: 5     საუნჯე, რო/მელიც გუამის ზარდახშათა შინა ედვა, მისი თხოვა      Page of alt.ed.: T_111 
Line of edition: 6     დაუწყეს. მოუწოდა ძეთა თჳსთა სამთა. დია ჭკვიანნი და ჴელგამომავალნი
Line of edition: 7     ყრმა კაცნი იყუნეს, მაგრამ ჭაბუკობის ამპარტავნებითა
Line of edition: 8     და უგვანის მედიდურობითა მართებულის რიგისაგან
Line of edition: 9     გარდასრულიყვნენ და საფორიაქო ჴელი მამის ქონებისათჳს მეტად
Line of edition: 10     აეხარათ, მოგებისა და მომჭირნეობის სარგებელი დავიწყებოდათ,
Line of edition: 11     მათს კეთილს სიცოცხლეს უქმობით და უგუნურებით
Line of edition: 12     აღამებდეს. მამამან მათმან -- მოწყალებითა და შებრალების
Line of edition: 13     გზით, ვითა მამათ წესია, ჭკუასა სწვრთიდა და სიბრძნისა კართა
Line of edition: 14     უღებდა, თუალუხვავად შიშსა და იმედსა წინა უდებდა --
Line of edition: 15     უთხრა:
Line of edition: 16        -- ყრმანო ჩემნო, თქუენ საქონლის პატივი არ იცით, ამად
Line of edition: 17     რომე მის შეკრებაზედ ეგზომსა არა გარჯილხართ. რადგან არ
Line of edition: 18     გამოგიცდიათ, ამისთვის ჭკუის გზით ბოდიშსა თქვენთან მოვითხოვ,
Line of edition: 19     რათა შეიტყოთ, რომე საქონელი სააქაოსა და საიქიოსათჳს
Line of edition: 20     სვიანობის ძირია. რაცა თქუენი საწადელია, ორისავ
Line of edition: 21     სოფლის დიდების შოვნა საქონლის მეშუალობით იქნება და
Line of edition: 22        ჴელთ მოსცემს. ყოელი ქუეყნიერი კაცი სამთა აღსავალთა
Line of edition: 23     მძებნელი არიან: პირველად, სიცოცხლის სიგრძე და მისი
Line of edition: 24     საჴმარი და მისი მორთულობის სიადვილე მრავლის შემოკრებით
Line of edition: 25     იქნების, რომე მათი ჭამა, სმა, ჩაცმა, დაბურვა, / ჴორცთ      Page of alt.ed.: D_63 
Line of edition: 26     პატივი და სიუხვე მით არს; მეორე, მეპატრონობა და მაღალთა
Line of edition: 27     ხარისხთა აღსლვა, რომელთა ნებავს სამნეო და სიდიდე და
Line of edition: 28     უფლობა და პატიოსნობა. ესე ორნი აღსავალნი უსა/ქონლოდ      Page of alt.ed.: A_46 
Line of edition: 29     არ იქნებისო; მესამე, მას საუკუნოს პოვნა და განსასვენებელთა
Line of edition: 30     ადგილთა მიწევნა. რომელთაცა თუალი მიწყივ მას ზედა
Line of edition: 31     უჭირავსთ, ცოდვათაგან ჴელი აუღიათ და მადლი მოუგიათ
Line of edition: 32     მათი რიგიანი მოსავალი და უცოდველი საქონელი მათთჳსაცა
Line of edition: 33     მადლია, რომე საღმთოსა გზაზედ დახარჯოს და შეჭირვებულთა
Line of edition: 34     მიანიჭოს, როგორათაც ჯალალ ედ-დინ რუმის** "ორმ[უ]ჴლსა"
Line of edition: 35     წიგნსა შინა უთქუამს. თქუა:



Line of edition: 36  
ლექსი


Line of edition: 37        უნჯი ოდესმე შჯულთათჳს, ჰე, თქმულა მოსაჴმარისად:
Line of edition: 38        მადლის საქნელად, ქვრივთა და ობოლთა შესაწყნარისად.


Page of edition: 277  
Line of edition: 1        ერთსა მეცნიერსა ვისმე უთქუამს: აწ შევიგენო, საქონლის      Page of alt.ed.: C_69 
Line of edition: 2     კურთხევით მრავალი საწადელი ჴელთ მოგეცემისთო, და
Line of edition: 3     საქონლის შოვნა მოუჭირვებლად და დაუშრომელად შორად
Line of edition: 4     დარჩებისო; და თუ ვინმე საქონელი გაურჯელად იშოვნაო და
Line of edition: 5     მრავალი ჭირი არა / თავს იდვაო, არც მისი პატივი და ფასი      Page of alt.ed.: T_112 
Line of edition: 6     ეცოდინებაო და სწრაფად ჴელთაგანაც გასცვიანო. აწ უქმობისა
Line of edition: 7     პირი დაივიწყეთ და ჴელსაქმართა და მოჭირვებასა შეებენით
Line of edition: 8     რაცა ვაჭრობისა საქმე და გზები ჩემგან გინახავთ და გასმიათ
Line of edition: 9        მას ეცადენითო.
Line of edition: 10        უხუცესმან ძემან უთხრა:
Line of edition: 11        -- ჰე, მამაო! თქუენი ბრძანება ჩუენის ჴელსაქმრისა და
Line of edition: 12     მომჭირნეობისათჳს თქმული, ყოველივე კეთილ არს, მაგრამ მე
Line of edition: 13     ესე დაჯერებით ვიცი, რაც ჩემთჳს მდღევარი განწესებულა
Line of edition: 14     მისსა შოვნასა განაღა არ ვეცადო და არ მოვიღვაწო, ეგრეცა
Line of edition: 15     მომეცემისო, და რაჲც ჩემთჳს განწესებული არ არის, რაოდენცა
Line of edition: 16     ვეცადო, გარჯითა და მოჭირვებით არ მომეცემისო. თქუა.



Line of edition: 17  
შაირი


Line of edition: 18        დღითი-დღე საზრდო მიეცეს ბედისგან განწესებული.
Line of edition: 19        რაცა არა აქუს, არ იქნას, აგრევე ეგოს გებული.
Line of edition: 20        მაშა, რაღათ ვსდევთ, ვერ ვპოოთ, წინარე გუქონდეს დებული
Line of edition: 21     და   ცუდია, შრომით არ მიხვდეს მას თჳსი იმედებული.


Line of edition: 22        მე მესმა ვისგანმე, ბრძენს ვისმე უთქუამს, რომელიც ჩემი
Line of edition: 23     ბედისაგანი იყო, ოდესცა გავექეც, კალთას მომეკიდაო, და რომელიც
Line of edition: 24     ჩემი ბედისა არ იყო, რაოდენც ვდივე, ვერ მივეწიეო.
Line of edition: 25     მაშა, აწვე რომ მოჭირვება დავიწყოთ და ან უქმად ვიყოთ, არც
Line of edition: 26     ერთით არა იქნება რა: რაც პირველ ჩუენთჳს ბედად არ განწესებულა,
Line of edition: 27     მის მეტი არა მოგუეცემა რაო, როგორც მათ მეფის
Line of edition: 28     ორთა ძეთა არაკი ჩემს სიტყუას ემოწმება, რომ ერთს გაურჯელად
Line of edition: 29     თვისის მამის საუნჯე ჴელთ ჩაუვარდა და მეორემ მის
Line of edition: 30     საუნჯის ხალისითა ჴელმწიფობაცა და მამული ჴელით გაუშვა
Line of edition: 31     და ყვალაკა დაკარგა.
Line of edition: 32        მამამან ჰკითხა, როგორ ყოფილაო?



Line of edition: 33  
შვილმა თქუა არაკი

Line of edition: 34  
[ჴელმწიფის ორი ვაჟი]      Page of alt.ed.: D_64 


Line of edition: 35        ჰალაბის ქუეყანას ერთი ჴელმწიფე იყო, ამაღლებული და
Line of edition: 36     სვიანი, ბრძანებაგავლენილი, მრავალჟამიერი და ბრძოლათა და
Line of edition: 37     ომსა შინა გამოცდილი, და დღე-ღამეთა ფერქცეულება მრავალგზის
Page of edition: 278   Line of edition: 1     ენახა. ორნი ძენი ჰყუეს, ჭაბუკობის სილაღის მორევთა
Line of edition: 2     შინა მცურავნი, გამარჯვების ღვინით შებრუჟებულნი; ნიადაგ
Line of edition: 3     განცხრომასა, ლხინსა და საკრავთა შეექცეოდენ, ამ ჴმის სიმღერას
Line of edition: 4     ჩანგითა და ჩაღანის პირით ისმენდენ. /      Page of alt.ed.: T_113 



Line of edition: 5  
ლექსი


Line of edition: 6        ლხინსა და შვებას ვეცადოთ, ვირემ თუალს დავიხუჭევდეთ
Line of edition: 7        სთველი მოდის და არე რბის, ვიპყრათ, ვერ დავიმუჭევდეთ.


Line of edition: 8        ჴელმწიფე დიდად გამოცდილი იყო და მრავალთა საუნჯეთა      Page of alt.ed.: C_70 
Line of edition: 9     უფალი, და თუალ-მარგალიტთა და სამკაულთა რიცხვი არ
Line of edition: 10     იცოდა. შვილთა რა უმართებულოდ ქცევით ხედვიდა, დაღონდა,
Line of edition: 11     ამისთჳს რომე მისა შემდგომად მისი სიმდიდრე გაიბნეოდა
Line of edition: 12     და უადგილოს ალაგს დაუჭირებლად ქარის სატაცებლად შეიქნებოდა.
Line of edition: 13     მის ქალაქის ახლოს ერთი მარტომყოფი განშორებული
Line of edition: 14     იყო, ამ სოფლის დიდებისათჳს ზურგი შემოექცია და
Line of edition: 15     პირი მის სოფლის გზისაკენ საგზლიანად მიეპყრა.



Line of edition: 16  
ლექსი


Line of edition: 17        გული შესწოდა სურვილის ბრწყინვალებისა ალითა
Line of edition: 18        ტრფიალებითა მოწყლული უდაბნოს მყოფთა ძალითა.


Line of edition: 19        ჴელმწიფე იცნობდა და დიდი სასოება ჰქონდა მისგან. და
Line of edition: 20     თჳსი საგანძური ყოველი/ვე სხუათაგან უცნაურად შემოკრიბა,      Page of alt.ed.: A_47 
Line of edition: 21     რომელ არარა კაცთაგანმან არა უწყოდა და მას მარტომყოფსა
Line of edition: 22     მიანდო და მისსა ქუაბთა შინა დამარხვა უბრძანა და ანდერძად
Line of edition: 23     ესე დაუგდო:
Line of edition: 24        -- სვეცუდობამან და დიდობისა ბედძნელობამან ჩემთა შვილებთაგან
Line of edition: 25     საკეთილო პირნი მიიტაცეს. აწე ჩემის სვესვიანობის
Line of edition: 26     წყაროს სათავე, რომელ, მირაჟის** მსგავსად, მოჩუენების
Line of edition: 27     კიდე არა არის რა, რა მიწათა სიღნიოშეთა დაშრეს, შვილნი
Line of edition: 28     ჩემნი უქონელნი თუცა შეიქნენ და დაჭირება მიადგეს, მაშინ
Line of edition: 29     მათ ეს საუნჯე და საქონელი გამოუჩინეო, ნუთუ, შეწუხებისა
Line of edition: 30     და გაჭირების ნახვას უკან ჭკუა მოიპოონო და მერმე ეს უნჯი
Line of edition: 31     რიგიან მოიჴმარონო, უმსგავსოდ არ წარაგონო და ცუდად არ
Line of edition: 32     განაბნიონო.
Line of edition: 33        მან მარტომყოფმა მეფის ბრძანება აღასრულა; და მეფემ
Page of edition: 279   Line of edition: 1     არავისგან ცნობისათჳს თჳს საწოლს შიგნით ერთი ადგილი
Line of edition: 2     შემზადა ყვალაკას ასე ეგონა, თჳსი სალარო მაში დაუმარხავსო,
Line of edition: 3     და მისი ძენიც გულდაჯერებულნი იხარებდეს და იტყოდენ
Line of edition: 4     გონებათა შინა: თუცა დაჭირება რამე შეგვემთხვას, რაცა მუნ
Line of edition: 5     შეკრებულია, ჩუენთა სიცოცხლეთა საზრდოდ გუეყოფაო. რა
Line of edition: 6     მცირემან ხანმა გამოვლო, მეფე და იგი მარტომყოფი, ორნივე
Line of edition: 7     სიკუდილის მასპინძლობისა წვე/ულად წავიდენ და, სოფლის      Page of alt.ed.: T_114 
Line of edition: 8     მოსთვლების ღვინით მთვრალნი, შებნედილნი დაეცნენ.



Line of edition: 9  
ჩახრუხაული


Line of edition: 10        ვინც დაიბადოს, ვერ დაიქადოს, რომე არ შესვას ესე სასმელი;
Line of edition: 11        ამ სოფლის წესი, გუართ დანაწესი, ლახვარი ეცეს გულთა სასმელი!      Page of alt.ed.: D_65 


Line of edition: 12        და საუნჯე იგი, რომელი მას მარტომყოფსა თჳს სენაკში
Line of edition: 13     დაემარხა, ყოვლის კაცისაგან შეუგნებელი დარჩა და არავინ
Line of edition: 14     უწყოდა. მეფისა იგი ძენი, მამისა სიკუდილს უკან, მამულისა
Line of edition: 15     და საქონლის გაყოფაზედ აიშალნენ და მათ შუა ბრძოლა შეიქნა.
Line of edition: 16     უხუცესმა ძმამ ძალითა და უფროსობის გზით უმცროს
Line of edition: 17     ძმას სძლია, რაც მამის დანარჩომი იყო, სრულობით თჳთან
Line of edition: 18     დაიპყრა და დაეპატრონა და უმრწემესი ძმა სრულობით ცალიერი
Line of edition: 19     გააძო. ჴელმწიფობისა და / საქონლისაგან უიმედო და უნაწილო      Page of alt.ed.: C_71 
Line of edition: 20     დარჩა, თჳს გონებათა შინა თქუა: რადგან სიდიდისა და
Line of edition: 21     სიმაღლის მზემან პირი დასავალს ჩასვლისაკენ გაიბრუნა და
Line of edition: 22     ჩალხისა ბრუნვამან, გატანჯვათა ჴელოსანმა, ჩემზედ ორგულობა
Line of edition: 23     და მტერობა გამოიჩინა, აწ კიდევ ამ სოფლის ნდომასა
Line of edition: 24     და ჴელის კიდებას რაღა ჴელი ეყრებისო? თქუა:



Line of edition: 25  
შაირი


Line of edition: 26        სოფელი სიყმით, სიბერით, კაცთ ახლავს მოუჴმარებლად:
Line of edition: 27        დღეს შენია და ხუალ სხვისა, დავალს ყვალასთან სარებლად!
Line of edition: 28        ქრთილად მჩანს ესე საწუთო, ქრთილთავე შესადარებლად.
Line of edition: 29     და   სჯობს, ცათა სახლი ვიშენო თავისა შესაფარებლად.


Line of edition: 30        ამის უკეთეს რაღასა ვიქ, რადგან ბედნიერობის საყელო
Line of edition: 31     ნებიერობის ჴელიდამ დამვარდა, აწ სიმართლის დაჯერების
Line of edition: 32     კალთა ჴელთ ვიგდო და მარტომყოფობის ხარისხი რადგან გაურჯელი
Line of edition: 33     მეფობა არის, იგი ჴელად ავიღოო. თქუა:



Line of edition: 34  
შაირი


Line of edition: 35        უდაბნოს მყოფთა სარწმუნო რაცა აქუსთ, უცოდველია:
Line of edition: 36        არა აქუსთ რა და ყვალა აქვსთ, ახალია თუ ძუელია.
Page of edition: 280   Line of edition: 1        მწირი ჰქვიათ და მათა აქუს ქუეყნის მეფობა ვრცელია
Line of edition: 2     და   მსოფლიო ზრუნვას ევლტიან, მას ესვენ, ვინცა მცველია.      Page of alt.ed.: T_115 


Line of edition: 3        მერმე, ამა აღთქმისა გონებითა ქალაქი გამოვლო და გონებათა
Line of edition: 4     შინა იტყოდა: მარტომყოფელი იგი, რომელი მამისა ჩემისა
Line of edition: 5     მეცნიერი იყო, მივიდე მასთანა და მის სენაკს დავდგე და
Line of edition: 6     მისსა ფერჴთა თანა ვიღვაწო, და მასთან ლოცვისა გზებსა
Line of edition: 7     ვიწვრთიდეო.
Line of edition: 8        რა მუნ მივიდა, სცნა, მისის სულის ზორაყი გუამის გალიათაგან
Line of edition: 9     გასულიყო და სამოთხის წალკოტისაკენ გაფრენილიყო
Line of edition: 10     და მისი სენაკი გულგანათლებულის მარტომყოფელისაგან
Line of edition: 11     დაცარიელებულიყო. მცირე ხანს მისმან ნავღელმან შეაწუხა
Line of edition: 12     და მერმე მას ადგილს დასადგომელად გული დააჯერა და დიდისა
Line of edition: 13     წადილითა მას სენაკში დაემკვიდრა. მის ადგილის სიახლოეს
Line of edition: 14     ერთი ჭა იყო, მას უდაბნოდამ ჩაეთხარათ და მისი გზა უდაბნოში
Line of edition: 15     გამოეღოთ, რომე მის ჭის წყალი უდაბნოში მოვიდოდა
Line of edition: 16     და მუნ მყოფნი მას ჰჴმარობდეს. ჴელმწიფის შვილმან ერთს
Line of edition: 17     დღეს ჭაში თოკი ჩაუშვა, სხვა რამე ჴმა გამოჰჴდა. ჩაიხედა
Line of edition: 18     ჭათა შინა, წყალი არა იდგა, ეწყინა და თქუა: რა დამართებია
Line of edition: 19     ჭასა ამას, რომე წყალი არა დისო? ნუთუ, ჩამოიზვლა ორმო
Line of edition: 20     და მის გამო სადინარი წყლისა / წაიფარაო? ამის საცნობელად      Page of alt.ed.: A_48 
Line of edition: 21     ჭათა შიგან ჩავიდა და ორმოთა გარემოთა სინჯვიდა. მუნ შინა      Page of alt.ed.: D_66 
Line of edition: 22     ერთი ჴურელი ნახა, იქიდამ ერთი რამ მის წყლის გზათა ჩავარდნილიყო
Line of edition: 23     და მის გამო წყალი აღარ / მოდიოდა. რა ნახა,      Page of alt.ed.: C_72 
Line of edition: 24     თქუა: ამისი წყალი სად უნდა დიოდესო და ან ეს ჴურელი
Line of edition: 25     სადა გავაო? რა ის ჴვრელი გასაგანიერებლად თხარა, ფერჴი
Line of edition: 26     რა ჩადგა, მაშინვე საუნჯე იგი პოვა.
Line of edition: 27        ჴელმწიფის შვილმან, რა უამრავი საფასე და განძი ნახა
Line of edition: 28     ღ(მერ)თს მადლობა შესწირა და თქუა: თუცა ურიცხვი საფასე
Line of edition: 29     და თუალ-მარგალიტია, ამისთუს ღ(მერ)თს მონობიდამ და ამ
Line of edition: 30     მარტოყოფისაგან ჴელს არ ავიღებ და არას დაჭირებითა არ გავალო
Line of edition: 31     და ამას მის გზაზე წარვაგებო.



Line of edition: 32  
ტაეპი


Line of edition: 33        ამ დაფარულით ვნახოთა, რასა შობს, რას ვასახოთა.


Line of edition: 34        მის უხუცეს ძმასა გულდაწყნარებით მოსვენება ჰქონდა:
Line of edition: 35     ლაშქართა ჯამაგირსა აღარ აძლევდა, გლეხისა** არას ზრუნვიდა.
Page of edition: 281   Line of edition: 1     მამის სალარო აგრევე დამარხული ეგონა და მისი იმედნეული,
Line of edition: 2     რასც შოობდა -- ცუდად წარაგებდა; ამპარტავნობისა
Line of edition: 3     და მედიდურობისაგან ძმა გაეძო და მისი არა იამებოდა რა.
Line of edition: 4     ამასობაში ერთი მტერი აუჩნდა, ბუმბერაზნი მოიმჴრო და მისის
Line of edition: 5     თემის დასაპყრობელად ჴრმლის / კრვად წამოვიდა. ჴელმწიფე      Page of alt.ed.: T_116 
Line of edition: 6     ესე, საფასეუქონელი, ლაშქარმოშლილი, მოვიდა, სადაც
Line of edition: 7     მამის საუნჯე დამარხული ეგონა -- მით ლაშქარი მოემრავლა.
Line of edition: 8     რაზომცა ძებნა, ვერა პოვა; ცდილობდა და მრავალს მიზეზს
Line of edition: 9     ეძებდა -- საწადლის მოსავლისაგან სრულობით უნაყოფო
Line of edition: 10     დარჩა.



Line of edition: 11  
შაირი


Line of edition: 12        რასაცა გეტყვი, ეს რჩევა შენდა დაიდევ წინარე:
Line of edition: 13        გულთაგან ზრუნვა გააძე, ნავღელი მოსაწყინარე.
Line of edition: 14        სისხლის სმა არის ურგებად, თავი შრომაზედ ვინ არე,44*
Line of edition: 15     და   რაც შენი ბედი არ არის, ვერ ჰპოო შესაძინარე!


Line of edition: 16        რა მის საუნჯის პოვნის სრულიად უიმედო შეიქნა, სხვა
Line of edition: 17     ჴერჴებით ესოდენ იღონისძია, ლაშქარი რამ შეიყარა და საბრძოლად
Line of edition: 18     პირი მტერს შეაქცია. ქალაქით გამოვიდა; და საომრად
Line of edition: 19     რა მიდგნენ, ორსავე მჴარეს რაზმი გააწყვეს. და სასიკუდილო
Line of edition: 20     ცეცხლი აღაგზნეს. მის მტრის ლაშქრიდამ გამონატყორცი
Line of edition: 21     ერთი ისარი მეფეს საკუდავთა ადგილს ეცა და იქივე სული
Line of edition: 22     წარჴდა. აგრევე აქადამ ნასროლმა ისარმა მის მჴრის მეფე
Line of edition: 23     მოკლა. ორნივე ლაშქარნი დარჩენ უპატრონონი. ახლოსახლორე
Line of edition: 24     იყვნეს, რომე ბრძოლისა ცეცხლსა შინა შეტკეცილნი
Line of edition: 25     ორთავე მჴართა იწვებოდეს. მერმე ორთავე / ლაშქართა სპასპეტთა
Line of edition: 26     ჯარი დაამშვიდეს და შეიერთნენ და არჩიეს და დაასკუნეს:
Line of edition: 27     სამეფო ნათესავთაგან ერთი გუნებაუხვი, საქციელპატიოსანი      Page of alt.ed.: D_67 
Line of edition: 28     პოონ ვინმე და იგი გაიმეფონ და ორთავე ქუეყანათა
Line of edition: 29     საქმე და საურავი მაზედ მიაგდონ. ყოველთა კაცთა ჭკუა ამა
Line of edition: 30     საქმესა მიემოწმა და თქუეს: თუცა ქუეყნის მპყრობელობა და
Line of edition: 31     მისის ბედნიერობის ამაღლება -- სამეფოსა გვირგვინთა თავს
Line of edition: 32     დადგმა -- მისთჳს მოჴდებოდეს, და ქუეყანისა გარიგებისა ბეჭედი
Line of edition: 33     მას ეფერებოდეს, ჩუენის მეფის უმრწემესი ძმა არის და
Line of edition: 34     მას მივანდოთო. შეითქუეს წარჩინებულნი და მის უდაბნოს
Line of edition: 35     კარს მიადგეს და / ჴელმწიფის ძე ამაღლებულის დიდებით
Line of edition: 36     სოროს მოწყინებიდამ და მარტომყოფობისაგან აღმატებულს
Line of edition: 37     სრას მოიყვანეს და სახელმწიფო** სნატთა ზედა დასვეს და,      Page of alt.ed.: C_73 
Page of edition: 282   Line of edition: 1     ღ(მრ)თის წყალობითა, ის საფასეცა და მაშინ სამეფოცა მას
Line of edition: 2     დარჩა.



Line of edition: 3  
*
Line of edition: 4  
* *


Line of edition: 5        ეს არაკი ამისთვის მოგახსენე, არას საცადლითა და არას
Line of edition: 6     მოჭირვებითა საშოვარი არ იშოების, ღ(მრ)თის მოწყალებას
Line of edition: 7     უნდა მიენდოს / და მისგან კეთილის მონიჭებას მოელოდეს და      Page of alt.ed.: T_117 
Line of edition: 8     ზურგი მის მიერს სასოებას მიაყრდნასო. თქუა:



Line of edition: 9  
შეწყობილი


Line of edition: 10        ღ(მრ)თის მინდობა სჯობს ყოელსა ვაჭრობა-მუშაკობასა
Line of edition: 11        რა უკეთეა, რაც მოგცა მის სილამაზე-მკობასა?
Line of edition: 12        გული მას მტკიცედ მიანდევ, ნუ მისდევ ეშმაკობასა
Line of edition: 13        შენი მდღევარი მოგეცეს, ვით ხელი აშიკობასა.
Line of edition: 14        თუცა მოითმენ, მოგივა, დაეხსენ არაკობასა
Line of edition: 15        და შენმა ტრფიალმან გამოვლოს კლდოანი, ვით ვაკობასა.


Line of edition: 16        რა შვილმან ეს არაკი გაათავა, უთხრა მამამან:
Line of edition: 17        -- რაცა მითხარ, გზიანი და კეთილი / იყო, მაგრამ სოფელი      Page of alt.ed.: A_49 
Line of edition: 18     ესე საზოგადოდ შემწედ დაუცს ბრძანებასა ღ(მრ)თისასა, და
Line of edition: 19     უფროსი-ერთი საწუთროს საქმე რაცა ჩანს, მიზეზზედ ჰკიდია
Line of edition: 20     ამისთჳს მოცალებისაგან ჴელოსნობისა და მუშაკობის სარგებელი
Line of edition: 21     უკეთესია. მოცალების სარგებელი მოცალებით მინდობილსა
Line of edition: 22     ოდენ მიეცემის, და მუშაკობისა და ჴელთსაქმრის სარგებელი
Line of edition: 23     თვითანცა და სხვათაცა სარგოდ მიხვდების. ესე საჩინოა, კეთილი
Line of edition: 24     საქმე და კაცის სიკეთე ესე არს: მისის სიკეთისაგან
Line of edition: 25     სხვათაც ერგოს. რომელსაცა სხვათა რგება ძალუცს, უდებებით
Line of edition: 26     არ შეეწიოს და მარტო თჳსა რგებასა ცდილობდეს, ბოროტს
Line of edition: 27     იქს. არა გასმია მის კაცისა ჰამბავი, ქორისა და ყუავის საქმეს
Line of edition: 28     უკან კეთილი მიზეზი დაუტევა და ამ მიზეზით ღ(მრ)თის რისხვას
Line of edition: 29     მიხვდა?
Line of edition: 30        შვილმა ჰკითხა, ვითარ ყოფილაო?



Line of edition: 31  
მამამან თქუა არაკი

Line of edition: 32  
[გაურჯელი მწირი]


Line of edition: 33        თქმულა, ერთი მწირი ტყეთა შინა ვიდოდა, ცხონებისა
Line of edition: 34     ნიშატთა და ღ(მრ)თის საკუირველებათა საქმეთა იგონებდა.
Line of edition: 35     ანაზდეულად, ერთი წერვალო სწრაფი ქორი ნახა, ცოტა რამ
Page of edition: 283   Line of edition: 1     ჴორცი კლანჭითა ეჭირა / და ერთსა ხესა დაბრუნევდა. მოჭირვებულის      Page of alt.ed.: D_67 
Line of edition: 2        ფრინვითა ბუდისა ახლო მოსლვასა ცდილობდა.
Line of edition: 3     მწირმან მას გაცდით ჭვრეტა დაუწყო. ნახა ყუავი ერთი უფრთო
Line of edition: 4     და ბოლოდაცვინული ბუდეთა ჯდა და ქორი მას ყუავთა მის
Line of edition: 5     საჭმლითა ზრდიდა. მწირმა ღ(მე)რთს მადლობა შესწირა და
Line of edition: 6     თქუა:
Line of edition: 7        -- შენიმცა ჴელმწიფობა და მაცხოარება იქებისო, რომე
Line of edition: 8     უნაკრტენოსა ყვავსა, რომელსა ფრენა არ ძალუცს და სლვისა
Line of edition: 9     ღონე არა აქუს, ერთსა ბუდეთა მდებარე, უსაზრდელოდ და
Line of edition: 10     უმწეოდ არცა ესე დაგიტევებიაო. / თქუა:      Page of alt.ed.: T_118 



Line of edition: 11  
ჩახრუხაული


Line of edition: 12        მიწისა პირი, ღ(მრ)თივ განაპირი, ტაბლად გვიშლია სრულად ცხოელთა
Line of edition: 13        მოყვარე-მტერთა, ჩვილთა და ბერთა გვზრდის და გვალხინებს უხვად ყოელთა:
Line of edition: 14        კაცთა, ფრინველთა, ვინ დარბის ველთა, თევზთა და მძრომთა, აგრევ მძოელთა!
Line of edition: 15        და ფასკუნჯით, ბუზით, ნადიმად უზით, საზრდელს არ გვაკლებს, სასმელთა სველთა.


Line of edition: 16        აწე მე რადგან ჩემსა მდღევარსა არ დაჯერებულვარ და თავი
Line of edition: 17     სიხარბის ზრუნვითა უდაბურთა და უგზოთა ადგილთა ჩამიგდია
Line of edition: 18     და რას ჴერჴით თითო ლუკმა პურს აქა-იქ მოვიშოებ და
Line of edition: 19     სარწმუნოებას სიმართლეს ვასუსტებ, თქუა:



Line of edition: 20  
ლექსი


Line of edition: 21        მდღევრის თავსმდები მდღევარად არს მომცემელი ზენითა
Line of edition: 22        მაშა, აქა-იქ რასა ვალ, ვითა გლახაკი რბენითა?
Line of edition: 23        მოთმენით გული დავსცალო სულთქმისა ამოდენითა
Line of edition: 24        და დღითი-დღე ხვედრსა დავსჯერდე, ვიკმაო ეს ოდენითა!


Line of edition: 25        აწ ეს მიჯობს, ამას იქით მოცალების თავი მარტოობის
Line of edition: 26     მუჴლთა ზედა დავსდვა და კალამი მოღვაწებისა წერილისა
Line of edition: 27     პირსა გავკრა, ჴელი ქუეყნიერის ლიქნისაგან დავიბანო და
Line of edition: 28     ერთსა კუთხეთა დავსჯდე და უდაბნოთ მყოფთა წესითა გული
Line of edition: 29     უზაკუელის რიცხვის მიზეზითა ღ(მერ)თსა შევაკრაო.



Line of edition: 30  
ლექსი


Line of edition: 31        სასოდ ღ(მერ)თი სჯობს, ვიდრეღა მთავართ შეწევნა-გებასა
Line of edition: 32        რა მათგან სულნი განვიდენ, განხრწნად იწყებენ გდებასა.**


Page of edition: 284  
Line of edition: 1        რა სამსაოდენ დღე და ღამე მარტოდ სენაკთა დაეყუდა და
Line of edition: 2     ვერარა მოსავლის პირი ვერ გაიცადა, უჭმელობით დამჭლდა და
Line of edition: 3     დასუსტდა. მისი სიმჴნე და ღონე ესრე მიეღო, ვეღარც ილოცა
Line of edition: 4     და ვერარა მეუდაბნოის რიგი ვეღარა ქნა, ვეღარც მარტოობას
Line of edition: 5     დაადგრა და ვეღარც მოყვსიანობასა. ამისთჳს ღ(მრ)თის რისხვა
Line of edition: 6     მოევლინა.
Line of edition: 7        რადგან ამ სოფლის მიზეზი, გზა და რიგი მეშუალობითა
Line of edition: 8     და შემწეობით გარიგებულა, ღ(მრ)თის ძლიერებისაგან შესაძლებელია,
Line of edition: 9     რომე / უმიზეზოდ საქმე იქმნას, მაგრამე ბრძანებაა:      Page of alt.ed.: T_119 
Line of edition: 10     შრომითა და პირის ოფლითა სჭამდენ პურსა და ერთმანეთს
Line of edition: 11     სარგებელს და შეწევნას მისცემდენ ქუეყანისა საქმისა გასამართველად.
Line of edition: 12     და ესე უმჯობესია, შენ სხვასა არგებდე, / ვირემ      Page of alt.ed.: D_69 
Line of edition: 13     შენ სხვისაგან რგებას ცდილობდეო. თქუა:



Line of edition: 14  
ლექსი


Line of edition: 15        ქორულად მოინადირე, შენგან საზრდოთა ყვაოდენ
Line of edition: 16        სხვისა ნაღვაწი ნუ გინდა, ვითა ქორისგან ყვავ ოდენ.



Line of edition: 17  
*
Line of edition: 18  
* *


Line of edition: 19        ესე არაკი ამაზედ მოვიყუანე, რომ სცნათ: უმიზეზოდ არა      Page of alt.ed.: A_50 
Line of edition: 20     საქმე არ იქნება. საუკეთესო მინდობა ეს არის, მიზეზისა რასამე
Line of edition: 21     გზით გარჯილობის მცდელი იყოს და ღ(მრ)თის მინდობასა და
Line of edition: 22     მადლობაზე იდგეს და იმედის საქმით მსოფლიო სარგებელს
Line of edition: 23     იჭირვოდეს. ერთს ბრძენს უთქუამს: მუშაკობდე და შვრებოდე,
Line of edition: 24     რათა მცონარება არ გეუფლოსო, მდღევარისთუის ღ(მერ)თს
Line of edition: 25     მადლობდე, კერპი არ შეიქნაო! თქუა:



Line of edition: 26  
შაირი      Page of alt.ed.: C_75 


Line of edition: 27        მინდობას ნუ შეუდრკები, შემწე გიყვარდეს მცნებითა
Line of edition: 28        მუშაკნი ღ(მერ)თსა უყვარან სიმტკიცით, არ ოცნებითა
Line of edition: 29        მიმდო თუცა ხარ, ცდაცა ყავ მუშაკობისა თნებითა
Line of edition: 30        და საქმე ქენ, მაგრამ იმედი ღ(მერ)თსა მიანდევ ნებითა


Line of edition: 31        მეორე** შვილმან სიტყუა შეჰკადრა და თქვა:
Line of edition: 32        -- მამაო, ჩუენ არცაღა ღ(მრ)თისა მინდობილ ვართ და არცა
Page of edition: 285   Line of edition: 1     მოშოებისა ღონე გუაქვან, რომე შემოკრებასა ჴელი მივჰყოთო
Line of edition: 2     და მრავალმოწყალემა ღ(მერ)თ(მ)ან თჳსი უხვის საუნჯით
Line of edition: 3     რაჲც ენებოს, ჩუენად ბედად იგი ქნასო.
Line of edition: 4        მამამან უთხრა:
Line of edition: 5        -- საქონელთ შოვნა ადვილია და შენახვა და მოჴმარება --
Line of edition: 6     ძნელი. რა საქონელი კაცმან იშოვნოს, ორი რიგი განკრძალვა
Line of edition: 7     უჴამს: პირველად, ესრეთ შეინახოს, არ განაბნიოს და სხუაცა
Line of edition: 8     შემატოს; მეორედ, მტაცებელსა და მპარავთა და მეკობრეთაგან
Line of edition: 9     დაიფაროს, საფასეთა მოყუარენი მრავალი უვის და მის საფასისა
Line of edition: 10     უფალსა მტერი უამრავი ჰყავსო. თქუა:



Line of edition: 11  
ჩახრუხაული


Line of edition: 12        ცათ ეტლთა ქცევა, მალ-მალ მოქცევა, ჩუენთა ნიადაგ არ გვტაცებს ლართა,**
Line of edition: 13        მაგრამ მრავალგზით, მთუარითა და მზით, მეფეთ ვაჭარნი გაძარცვეს მჯდართა.      Page of alt.ed.: T_12 


Line of edition: 14        მეორედ, მისის სარგებლის მოსავალი რიცხვით შეიგნას და
Line of edition: 15     იცოდეს და სათავნოსა არა მოაკლოს, და თუცა მისი სარგებელი
Line of edition: 16     არ იკმაა და თავნისაგან წარგება დაიწყო, მცირესა ხანთა დასრულდება
Line of edition: 17     და ოქროსა ნაცვლად მტვერი გამრავლდება. უთხრა:



Line of edition: 18  
ლექსი


Line of edition: 19        თუ ზღვასა წყალი არ შესდის, იგიც დაშრება, ვიცითა
Line of edition: 20        კლდეს ძირს უკაფდე ნიადაგ, ვერ დადგეს იგ სიმტკიცითა.


Line of edition: 21        ვისცა მოსავალი არა ჰქონდეს და ხარჯსა არ ეკრძალებოდეს,
Line of edition: 22     გინა მოსაგებელთაგან წარსაგებელი მეტი აქვნდეს, იგი
Line of edition: 23     მთხოვარებისა მორევთა ჩავარდეს და საქმე სიკუდილის ნატრად
Line of edition: 24     გაუჴდეს, რაგვარადაც საქმეგაცუდებულმან [თაგვმან] ჯავრით
Line of edition: 25     თავი მოიკლაო.
Line of edition: 26        შვილმან ჰკითხა, ეგე საქმე რაგვარად ყოფილაო?



Line of edition: 27  
მამამან თქუა არაკი

Line of edition: 28  
[თაგვი და ხვარბლის ორმო]


Line of edition: 29        უთქუამთ, ერთს მჴუნელსა თჳსი საზრდო ხვარბალი შეენახა      Page of alt.ed.: D_70 
Line of edition: 30     და მისი მოგონების კარი მაგრიად დაეჴშაო, ვირემ ერთჟამ
Page of edition: 286   Line of edition: 1     დაჭირების დღე მოჴდეს და მის შეზარების დროს ვისარგებლოო.
Line of edition: 2     მაშინ ერთი თაგვი, ყოველთა მეკობრეთაგან უჩქარესად,
Line of edition: 3     მთუარის კალოდამ მარცვალთა და ცისაგან ვარსკულავსა
Line of edition: 4     მრისხანეს ჭანგითა მოიტაცებდა. მის ხვარბლის ორმოს ახლორე
Line of edition: 5     სორო ჰქონდა და დღე და ღამე მის მიწის ქუე ჴვრელთა
Line of edition: 6     სთხრიდა. მის მთხრელობასა შინა, ანაზდად, მის ორმოში გამოჴვრიტა
Line of edition: 7     და ხვარბალმან წვიმასავით ზეიდამ დენა დაიწყო.
Line of edition: 8     თაგვსა საზრდელი მოაკლდა. რა ხვარბალი დანაცვივნი ნახა
Line of edition: 9     ღ(მერ)თს / მადლობა დაუწყო, რადგან უსასყიდლო თუალი მან      Page of alt.ed.: C_76 
Line of edition: 10     იმედად იშოვნა. რა მრავალი მოსავალი ნახა, ფარაოს სიდიდე
Line of edition: 11     და ფრიდონის მასპინძლობა დაიწყო45* რა თაგვთა ეს ამბავი
Line of edition: 12     მიესმათ, ყოველნი წელშერტყმულნი მის წინაშე მონურად
Line of edition: 13     წარმოდგეს.



Line of edition: 14  
ლექსი


Line of edition: 15        მაფერებელნი მოყუასნი მოვლენ და გედასებიან
Line of edition: 16        მწერსავით სიტკბოს მოსდევენ, შენთანა არ მოკუდებიან.      Page of alt.ed.: T_121 


Line of edition: 17        სიმაძღრის მდეველნი და სირჩათა მსმელნი თაგვნი მოვიდენ
Line of edition: 18     და გარ შემოუგროვდენ, და რაც მათის წესით საფერებელი და
Line of edition: 19     საქებარი სიტყუა მას იამებოდა, მას მოახსენებდენ, ენას მისის
Line of edition: 20     ლოცვისა და შესხმის კიდე არას აუბნებდეს. იგი თაგვიცა
Line of edition: 21     უგუნურებით ამპარტავნობდა და თჳსის თავის ქებისა და კუეხნის
Line of edition: 22     მეტს არას იტყოდა. მათ აძლევდა, ხარჯევდა და აფორიაქებდა.
Line of edition: 23     ესე იმედი ჰქონდა, რომ ეს ხუარბალი მრავალია და ნიადაგ      Page of alt.ed.: A_51 
Line of edition: 24     ესრე მოედინებაო. დღე-ყოველ თჳს მეგობართ ხვარბლით
Line of edition: 25     დატვირთულს წარავლენდის, საბოლოოსას არას სინჯვიდა
Line of edition: 26     და სახვალ-ზეგიოს არ იგონებდა. იტყოდის



Line of edition: 27  
ტაეპსა


Line of edition: 28        მწდევ, დღეს დამათვერ, ხვალ ვიცდი მათ ვერ.


Line of edition: 29        რა თაგვნი ამა ლხინსა და განცხრომათა იყუნეს, მაშინ
Line of edition: 30     სიყმილის ვიწროებამან ჴელ-ფერჴთა ღონე მოშალა და შიმშილობის
Line of edition: 31     ცეცხლი ღვიძლდამწვართ გულთა შინა უშეშოდ აღაგზნა.
Line of edition: 32     ყოველთა ადგილთა ერთისა პურისათჳს ერთსა სულსა
Line of edition: 33     აძლევდეს და არავინ სყიდულობდა; / სისხლისა სათავნოსა      Page of alt.ed.: D_71 
Line of edition: 34     ხვარბალთა ზედა მისცემდეს და არავინ იღებდა.



Page of edition: 287  
Line of edition: 1  
შაირი


Line of edition: 2        სიყმილისაგან მოყუარე მოყუარეთ ვერ იცნობდიან
Line of edition: 3        მავედრებელთა ვედრება მსმენელთა არ ესმოდიან
Line of edition: 4        კბილნი ბაგეთა მოჭმასა სტომაქნი ვითა სცნობდიან
Line of edition: 5     და   მშიერთა ცრემლნი მაძღართა გულქვათა ვერ ალბობდიან.


Line of edition: 6        მას თაგუსა მედიდურობის სიუხვითა ტაბლა კეთილისა საჭმლით
Line of edition: 7     აევსო და ძუნწობის სახელი მიღმა გაეშორებინა და
Line of edition: 8     არცა მის წელიწდის ნაკლულევანება სმენოდა. სამი-ოთხი
Line of edition: 9     დღე რა გამოვიდა, მჴნველსა სულის დანა ძუალთა მიადგა, მას
Line of edition: 10     ორმოს მოჰჴადა, ნახა -- მრავალი მოჰკლებოდა. ამისთვის სიოიანი
Line of edition: 11     სულთქმა მდუღარისა გულიდამ აღმოადინა და მისის
Line of edition: 12     მოკლებისათჳს მრავალი იზრუნვა. მერმე თქუა: გარდასულის
Line of edition: 13     საქმისათჳს ტირილი ჭკვიანის კაცისაგან ხელთ მიმსგავსება
Line of edition: 14     არისო. ესე სჯობს, ესე ხვარბალი აქადამ სხვასა ადგილსა
Line of edition: 15     გარდავსცუალოო. მიჰყო ჴელი და დანარჩომს ამოღება დაუწყო
Line of edition: 16     და სხვაგან წაიღო. მას თაგვსა, სოროსა მყოფსა, სილაღით
Line of edition: 17     ვერა შეეგნა რა და განსვენებით ეძინა. სხვა მასთან
Line of edition: 18     მყოფნი თაგვნიცა მის მჴვნელისა ფერჴის ჴმას ამპარტავნებით
Line of edition: 19     ყურს არ უპყრობ/დეს და არცა რას ფრთხილობდენ. მათში      Page of alt.ed.: T_122 
Line of edition: 20     ერთი მონა/ხული თაგვი იყო, რა ფერჴის ჴმის ალღო აიღო,      Page of alt.ed.: C_77 
Line of edition: 21     ერდოთა ამოვიდა და ერთის ჴურელიდამ ჭვირვა დაიწყო. მჴვნელი
Line of edition: 22     ნახა, ჩაირბინა და თჳს ამხანაგთ აცნობა და თუით გაძვრა
Line of edition: 23     და წავიდა და სხვა თაგუნიც ყოველნივე თვითო ჴურელით
Line of edition: 24     გაიპარნენ და მასპინძელი თაგვი მარტო დაუტევეს.



Line of edition: 25  
ჩახრუხაული


Line of edition: 26        ყუალას ამისთჳს, ერთის ჟამისთჳს, ვითამ უყვარდი შენ სასურველად
Line of edition: 27        საზრდელსა ხშირსა, ვითა ნახშირსა, უხვად უყრიდი ახალსა ძუელად.
Line of edition: 28        რა საქონელი შეგექნა ბნელი, მათცა მოყვსობა ვერ გიყვეს გრძელად
Line of edition: 29        შენი მოკლება, მათდა სარგებლად, მისთვის უნდოდათ სარგოსა   მქნელად.
Line of edition: 30        ესრეთს მეგობარს, ბოროტად მცნობარს მაფერებელსა, რად იღებ ჴელად?
Line of edition: 31        და სჯობს მოიძაგო, ან სამ წააგო, არ გიჩნდეს მათი გაყრანი ძნელად!


Line of edition: 32        რა მეორეს დღეს თაგვი განსვენებიდამ ადგა, რა მიმოიხედა
Line of edition: 33     თჳსი საყვარელთაგანი ვერავინ დაინახა. რაოდენც იჭვრიტა
Line of edition: 34     მისის მოყვარეთაგან არავინ პოვა, ტირილით ესრე იტყოდა, და
Line of edition: 35     თქუა:



Page of edition: 288  
Line of edition: 1  
ლექსი


Line of edition: 2        ჰე, საყუარელნი მოყვასნი სად გამეცალნეს, სადა, რად?
Line of edition: 3        რად მომიძულეს, რა იქნეს, ვინ ვპოო მათდა სადარად?!


Line of edition: 4        რა მათი ამბავი ვეღარა შეიგნა რა, მისის საწოლით გამოვიდა,
Line of edition: 5     შიმშილობა და პურის სიძვირე შეიტყო, ჩქარად მობრუნდა
Line of edition: 6     / და თჳსა სოროთა შევიდა, რომე თვისი საზრდო შეიკრიბოს      Page of alt.ed.: D_72 
Line of edition: 7     და შეინახოს. რა ორმოდ მივიდა, მარცუალიც ვეღარ
Line of edition: 8     იპოვა, რომე ერთჯერად გამაძღარიყო. მეტის დაღონებისა და
Line of edition: 9     შეჭირვებისაგან სული ყიათა მოადგა, ესოდენ მიწათა თავი
Line of edition: 10     აწყვიტა, ტვინი ზედ დაანთხია და ზრუნვისა აღბორგვებითა
Line of edition: 11     სიკვდილის ფონში დაიღუპა და მიწათა გაერია.



Line of edition: 12  
*
Line of edition: 13  
* *


Line of edition: 14        ამა არაკის სარგებელი ეს არის, რომ კაცმან ხარჯი და მოსავალი
Line of edition: 15     უნდა შეასწოროს და რაც თავნი ჰქონდეს, მისი სარგებლით
Line of edition: 16     საზრდო გაირიგოს და სათავნოს დაუკლებელად მართებულად
Line of edition: 17     მოუაროს. თქუა:



Line of edition: 18  
ლექსი


Line of edition: 19        თუ მოსავალი არ გქონდეს, სარვაგით ხარჯე, კუნესითა,      Page of alt.ed.: A_52 
Line of edition: 20        მოსავლისა და ხარჯისა რიცხვს მალ ნახევდე წესითა. /      Page of alt.ed.: T_123 


Line of edition: 21        მამამან რა არაკი დაასრულა, უმრწემესი შვილი ზე აღდგ[ა]
Line of edition: 22     და სიტყვა საქებელის თუალ-მარგალიტითა მოოჭვილად შემზადა
Line of edition: 23     და, თქუა: ჰე, მამაო! რომელმანც კაცთაგანმა თჳსი ქონება
Line of edition: 24     კეთილად ამგზავროს და მისგან სარგებელი გაუმრავლდეს
Line of edition: 25     მან კაცმა რაგვარად უნდა დახარჯოსო?
Line of edition: 26        მამამან უთხრა:
Line of edition: 27        -- მართებული რიგი ყოველს საქმეთა შინა ქებულა, და
Line of edition: 28     უფრორე რომ იმყოფინოს საქონლის უფალმან, უნდა მოსავალთან
Line of edition: 29     სარგებელი ორრიგად დასდვას: ერთად, რომე უადგილოს
Line of edition: 30     ხარჯსა და მეტს წარსაგებელს გაეკრძალოს, რომე ბოლოდ
Line of edition: 31     სასინანულოდ არ გაუჴდეს და გმობა და ძვირის ზრახვა
Line of edition: 32     არ დაუწყონ და სა/კიცხელი ენა მაზედ არ აუბნან. ეს დაიჯერე,      Page of alt.ed.: C_78 
Line of edition: 33     საქონლის ცუდს საქმეზედ გარდაგება ეშმაური საქმე არისო.
Line of edition: 34     თქუა:



Page of edition: 289  
Line of edition: 1  
შაირი


Line of edition: 2        მოხუეჭა და წარსაგები არ ქებულა შენაბედი
Line of edition: 3        უხობაა მოსაწონი, ვისაც მისცე შენაბედი.46*
Line of edition: 4        ძუნწობა სჯობს გაროქვასა, აფრინო-ღა შენა ბედი
Line of edition: 5     და   უსარვაგო ხარკი მას ჰგავს, ცეცხლს მიუპყრა შენ აბედი!


Line of edition: 6        მეორე, ავსა და სიძუნწის სახელს მოერიდოს. სიძუნწე
Line of edition: 7     რჯულშიაც ცოდვაა და თემზედაც სასირცხო. ქუეყანათა
Line of edition: 8     მპყრობელი თუცა იყოს და თუცა ავისმოქმედია, მტერთ გულისად
Line of edition: 9     გაჴდების. ძუნწის საქონელი ბოლოდ მარბიელთა და მტაცებელთაგან
Line of edition: 10     იავარ იქმნების, რაგვარადაც ერთს ავაზანს ხუთიექუსი
Line of edition: 11     რუ შესდიოდეს და მას ავაზანს წყლის შედენის ოდენი
Line of edition: 12     გასადენი არა ჰქონდეს, -- გზის სიმჭიდროობისაგან ყოელგან
Line of edition: 13     ძალას დაატანს და კედელთა შინა წყნარად ჟონვასა და დენას
Line of edition: 14     დაიწყებს, და ბოლოდ, ის ავაზანი ძირიან მოიშლება და სრულობით
Line of edition: 15     დაინგრევა და მისი წყალი ცუდად ქუეყანას მოიცავსო.
Line of edition: 16     თქუა:



Line of edition: 17  
შაირი


Line of edition: 18        რა ძუნწმა თჳსი ქონება სიძვირით ვერ იჴმაროსა,      Page of alt.ed.: D_73 
Line of edition: 19        მტაცებელთაგან გაიბნას, ვითა ბზე ქარმან აროსა.
Line of edition: 20        თუ ტომთა დარჩეს, სწყევლიდეს, გინება არ აკმაროსა
Line of edition: 21     და   აქ შერცხვეს, მერმე კი წაწყმდეს, ჩავარდეს ბნელსა ხაროსა.


Line of edition: 22        რა შვილთა მამისა სწავლა მოისმინეს, მისი სიტყვა ასარგებლიანეს
Line of edition: 23     და თითომან თითო საქმისა ჴელყოფად გული აღიძრეს.
Line of edition: 24     უხუცესი ძმა ვაჭრობად გაემზადა შორთა გზათა და ჴელი
Line of edition: 25     მოიწყო და წავიდა. თანა ორნი აზავერნი ჰყუეს, ერთისა ფურისა
Line of edition: 26     ნაშობნი, რომელნი / მბრუნავისა ეტლისა კუროსა მათი      Page of alt.ed.: T_124 
Line of edition: 27     ჭიდებისა ღონე არა ჰქონდა; ზოდიაქოსა ლომი მათის ძლიერებისა
Line of edition: 28     შიშითა, მშიერს კატასავით, ძლიერს ჭანგსა უსუსურობის
Line of edition: 29     ნუნათა შინა დამალვიდა.



Line of edition: 30  
ლექსი


Line of edition: 31        ტანად პილოსა ოდენი, მებრძოლად ლომის სახენი
Line of edition: 32        საჭვრეტლად ტურფად ლამაზი, სლვით მსგავსი ვერა ვნახენი.


Line of edition: 33        ერთსა სახელად შუთურბა ერქუა და მეორესა --
Line of edition: 34     მანდაბა. ვაჭარი იგი რთევდა აზავერთა მათ და დიდად
Page of edition: 290   Line of edition: 1     ჴელს უწყობდა, მაგრამ გზის სიგრძემ და თემით-თემ სიარულმან
Line of edition: 2     მიაჭირვა და სიმჭლე ეუფლათ. გზათა ზედა ლიამპალი
Line of edition: 3     დახუდათ და გასლვასა შინა შუთურბა დაეფლა და ვეღარ ამოვიდა.
Line of edition: 4     ვაჭარმა მრავლის ღონისძიებით ამოიყვანა და, რა სლვისა
Line of edition: 5     ღონე აღარა ჰქონდა, ერთსა მოჯამაგირეს მიაბარა და მისი
Line of edition: 6     მოვლისათუის ევედრა და, რა მოიმატოს და შეიძლოს, / მასვე      Page of alt.ed.: C_79 
Line of edition: 7     მოგზაურთან მიყუანა ამცნო. მოჯამაგირეს ორსაოდე დღეს
Line of edition: 8     მარტოობა მოეწყინა, შუთ[უ]რბა მუნ გაუშვა, პატრონს დაკარგვის
Line of edition: 9     ამბავი მიუტანა. მას მეორეს სავანესა მანდაბაც მეტად
Line of edition: 10     დაშურა და შუთურბას გაყრის ნავღელიც გაუმძლავრდა და
Line of edition: 11     მოკუდა.
Line of edition: 12        შუთურბამ მცირეს ხანთა შინა ღონე მოიცა და დაძვრა შეიძლო.
Line of edition: 13     აქა-იქ საძოვარს ძებნა დაუწყო. ერთს შუენიერს სათიბს
Line of edition: 14     შეხვდა, შაშპრარეული მრავალიფერი ყვავილი მოჰფენოდა
Line of edition: 15     სამოთხის მეწალკოტესა / მას მისის შვენიერობისაგან გაოცებითა      Page of alt.ed.: A_53 
Line of edition: 16     თითსა ზედა ეკბინა, ცას მისად სამზერლად გონება
Line of edition: 17     აეხილებინა.



Line of edition: 18  
ჩახრუხაული


Line of edition: 19        ყუავილოანი, ჩერო-მზოანი, მოლზედა წყალნი ხშირად დიოდეს
Line of edition: 20        მის შემკობასა, ბანაკობასა, სამოთხის მცუელნი მეტად ჩიოდეს.


Line of edition: 21        შუთურბას ადგილი იგი დიდად მოეწონა და დასადგომელი
Line of edition: 22     ბარგი მუნ ჩამოჰჴადა. ერთხანად უავშროდ და თავისუფლად
Line of edition: 23     იარა, მის წალკოტისა მსგავსს მინდორთა სძოვდა, მას სულთმომაბრუნებელთა
Line of edition: 24     აერთა / და გულის საწადელს სამყოფთა აქა-იქ      Page of alt.ed.: D_74 
Line of edition: 25     ეტარებოდა. მეტად პოხილად გასუქდა. მუნ მოსვენებამა და
Line of edition: 26     სიხარულით გემოვნებამან მაღალი ყვირილი მოანდომა.
Line of edition: 27        მას ადგილს თურე ერთი ლომი გუარობდა, მოშაო და უზაბარის
Line of edition: 28     მსგავსი; ყოველნი მჴეცნი მის სასამსახუროდ წელმორტყმულნი
Line of edition: 29     დგენ და სხვათა ნადირთა სამონოდ ჴელითწერილით
Line of edition: 30     თავი დაედვათ. ლომსა თჳსის სიმჴნითა და ძლიერებითა,      Page of alt.ed.: T_125 
Line of edition: 31     ყმათ სიმრავლითა და ადგილის სიდიდითა ამპარტავნება შესლოდა
Line of edition: 32     და მისი უფროსი აღარავინ ეგონა, კისკასს ჯიქსა და
Line of edition: 33     ტანდიდს პილოს არად მიიჩნევდა. მას არც აზავერი ენახა, არც
Line of edition: 34     ჴარისა ჴმა ასმოდა. შუთურბას ყვირილი რა შეესმა, დიდად
Line of edition: 35     შეეშინა და მის განკრძალვასა იყო, მისი შიში სხუა ნადირთ არ
Line of edition: 36     შეეტყო, და ამისთვის აღარსად წავიდის, არცაღა ერთის ადგილით
Line of edition: 37     მიმოივლიდის.

Page of edition: 291  
Line of edition: 1        მის სიახლოეს ორი ეშმაკი ტურა იყუნეს, ერთისა სახელი
Line of edition: 2     ქილილა იყო, მეორისა -- დამანა; ჴერხიანნი და საქაჯოთა
Line of edition: 3     საქმეთა შინა სრულნი, მაგრამ დამანა უახოვნესი** იყო
Line of edition: 4     და მედიდურობისა და სახელის მძებნელი. დამანამა იაზრა
Line of edition: 5     რომე ლომსა შიშისა რამე საქმე გულთა ჩავარდნიაო და ქილილასა
Line of edition: 6     უთხრა:
Line of edition: 7        -- ნადირთ ჴელმწიფის მოწყენისას შენ რას ამბობო
Line of edition: 8     რომე ლხინი და შვება გაუშვია და ერთს ადგილს მარტოებით
Line of edition: 9     არისო? თქუა:



Line of edition: 10  
ლექსი


Line of edition: 11        შუბლთა აჩნია ნიშანად მისის გულისა ურვანი
Line of edition: 12        იცის, ვერ უთქუამს საქმენი, რაცა აქვს შიგან ზრუნვანი.


Line of edition: 13        ქილილამ უთხრა:
Line of edition: 14        -- შენ მაგის გამოძიებასა რასა სდევ, ანუ რა მართებულია
Line of edition: 15     შენი მაგა საქმისა კითხვაო? უთხრა:



Line of edition: 16  
ტაეპი


Line of edition: 17        რა ხარ შენ, ვინა, რომ გაცოდინა, თემთ საიდუმლო ზედ მოგიჴდინა.


Line of edition: 18        ჩუენ ჴელმწიფის კარზედ მცირედსა საზრდოსა ვშოობთ და
Line of edition: 19     მათის ბედ/ნიერის ჩრდილს ქუეშ განსვენებით დღესა და ღამეს      Page of alt.ed.: C_80 
Line of edition: 20     ვატარებთ, ესე კმაა ჩუენთჳს. მეფეთ ხვაშიადთა ცნობასა და
Line of edition: 21     მისთა საქმეთა გამოწვლილვასა ნუ ეძებო. ჩუენ საჴელმწიფოთა
Line of edition: 22     შინა ამაღლებული არა ვართ, არცა მათი სამსახური გვითავებია.
Line of edition: 23     ჩუენი სიტყუა ჴელმწიფეს როდის მოეხსენების, მათი სიტყვის
Line of edition: 24     თქმა თავისა თჳსისა ქებისა წადილია, და რომელიც
Line of edition: 25     ქებასა ცდილობდეს და თჳსსა საქმესა არ დასჯერდებოდეს, მას
Line of edition: 26     ეგრე მოუჴდება, რაგვარადაც ერთს მაიმუნს მოუვიდაო.
Line of edition: 27        დამანამა ჰკითხა, როგორ ყოფილაო? /      Page of alt.ed.: T_126 



Line of edition: 28  
ქილილამ თქუა არაკი

Line of edition: 29  
[მაიმუნი და მხერხავი]      Page of alt.ed.: D_75 


Line of edition: 30        ნათქუამია, ერთმან მაიმუნმა ერთი მხერხავი ნახა, ერთს
Line of edition: 31     ძელზე იჯდა და მას ხერხევდა. ორი სოლი ჰქონდა, მას ძელის
Page of edition: 292   Line of edition: 1     ნახერხში ხან ერთს ჩაარჭმიდის და ხან მეორესა, რათა
Line of edition: 2     მისი გაკუეთა გაიადვილოს და ხერხის ტარებას გზა ხსნილად
Line of edition: 3     ჰქონდეს. და რა ხერხსა ძელის ნაკუეთი მოუჭირებდა, წინა
Line of edition: 4     სოლს ამოიღებდის და უკან დაარჭმიდის. მაიმუნი ამას გულსმოდგინედ
Line of edition: 5     სინჯვიდა. ხუროს საქმე რამ გამოუარდა, ადგა და
Line of edition: 6     წავიდა. მაიმუნმა რა სამუშაო უკაცური ნახა, ჩავიდა და ნახერხის
Line of edition: 7     მჴარეს დაჯდა, და სასირცხო ასო ნახერხში ჩაეკიდა.
Line of edition: 8     მას ნარჭობს სოლს ხუროს ბაძით ჭიდება დაუწყო, სხვაგან
Line of edition: 9     დარჭობა უნდოდა. რა სოლი მოგლიჯა, ძელის ნაპობმან პირი
Line of edition: 10     პირს მოუჭირა და მაიმუნის სასირცხო შიგ დაჰყვა. მაიმუნი
Line of edition: 11     ტკივილისაგან შეიწრებული, ტირილით იტყოდა, და თქუა:



Line of edition: 12  
ლექსი


Line of edition: 13        ამ სოფელს ვინცა მუშაკობს, კეთილ არს დაუშრომელად,      Page of alt.ed.: A_54 
Line of edition: 14        მისს არ დასჯერდეს, სხვისა ქნას, დაუგმონ გაუზომელად.


Line of edition: 15        ჩემი საქმე ხილის ჭამა იყო, არათუ ხერხის ჴმარება; ჩემი
Line of edition: 16     მუშაკობა ქერქთა შეძრობა იყო, არათუ სოლთა დარჭმა და
Line of edition: 17     ცულთა კვეთებაო. თქუა:



Line of edition: 18  
ტაეპი


Line of edition: 19        ვინც უქნელი ქნას, ჩემებრ შეიქნას.


Line of edition: 20        მაიმუნი რა ამ გაჭირებასა შინა იყო, ხურო მობრუნვებული
Line of edition: 21     მოვიდა, მოჴმარების ნაცულად სიკუდილსა მისწივა. ამისთვის
Line of edition: 22     უთქუამთ:



Line of edition: 23  
ტაეპი


Line of edition: 24        ქია რად ბაძავს ხუროსა? ჴამს ხილი წაიხუროსა.47*



Line of edition: 25  
*
Line of edition: 26  
* *


Line of edition: 27        ესე არაკი ამისთჳს ვთქუი, შეიტყოთ, რომე ყოველმან სულიერმა
Line of edition: 28     მისი შემსგავსებული საქმე უნდა ქნას და თჳსი ფერჴი
Line of edition: 29     მაგალითიდამ არ გარდადგას. შვენიერად უთქუამსთ:



Page of edition: 293  
Line of edition: 1  
ფისთიკაური


Line of edition: 2        ერთი იგავი მახსოვს მოყვრისა, ცნობილთა ბრძენთა ტკბილად ნათქმისა:
Line of edition: 3        საქმე ყოველი კაცისა არის, არათუ კაცი ყოვლის საქმისა!      Page of alt.ed.: T_127 


Line of edition: 4        საქმე ეგე შენგან საქნელი არ არის და დაეხსენ. მცირედი
Line of edition: 5     საზრდო და ცოტაჲ გასაძლებელი მოგცემია, იყოფინე, შენი საფერი
Line of edition: 6     საქმე სცანო.
Line of edition: 7        დამანამ უთხრა:
Line of edition: 8        -- რომელსაცა ჴელმწიფეთაგან დიდყოფა უნდა, მცირედის
Line of edition: 9     საზრდოთი არ / იქნების, ცოტათი მუცელს ყოელთა ადგილთა      Page of alt.ed.: C_81 
Line of edition: 10     მოაძოებს. მაგრამ მეფეთ წინ სამსახურის სარგებელი მაღლის
Line of edition: 11     სახელისა და საჴელოს მოპოვნებისათვის ქნილა, რომე მით
Line of edition: 12     შეიძლებს მოყუარეთ მოყრობასა, მათს არძანგთა და მტერთა
Line of edition: 13     მრტობასა და მათს შურისგებასა. რომელიცა მცირესა საზრდოსა
Line of edition: 14     დასჯერებია, / იგი კაის კაცად არავის შეურაცხია. ძაღლსავით      Page of alt.ed.: D_76 
Line of edition: 15     ერთს ძვალზე სიხარული და, მსუნაგს კატასაებრ, თაგვის
Line of edition: 16     შეპყრობაზედ განცხრომა რა სახელია! მე მინახავს ლომსა
Line of edition: 17     ყურდგელი შეეპყრას და, რა კანჯარი ენახოს, ყურდგელი გაეშვას
Line of edition: 18     და კანჯარს მისტევებოდეს. თქუა:



Line of edition: 19  
ლექსი


Line of edition: 20        მაღალს საქმესა ეძებდე, ღ(მერ)თმან ეგრეთვე გიყოსა
Line of edition: 21        მის იმედისებრ გიბოძოს და პირი არ დაგიყოსა.48*


Line of edition: 22        ვინცა სიმაღლის ხარისხთა ჰპოებს, ვარდივით რაგინდ დღემოკლე
Line of edition: 23     იყოს, ბრძენთაგან შვენიერის შესხმითა დღეგრძელი
Line of edition: 24     შეიქნება; რომელმანცა სიავესა სიძუნწეთა შინა თავი ჩაიგდოს
Line of edition: 25     ძეწნისა ფურცელებრ, რაგინდ მრავალი გასძლოს, საქებლად
Line of edition: 26     არ დასწერენ და არც სახელდიდთა თანა არევენ და მათთან
Line of edition: 27     აღრიცხვენო. თქუა:



Line of edition: 28  
ლექსი


Line of edition: 29        კაცი სახელის მძებნელი უკუდავად შემირაცხია
Line of edition: 30        მკუდრად იგი თქმულა, ვის კაი სახელი ზედ არ აცხია!49*


Line of edition: 31        ქილილამ თქუა:
Line of edition: 32        -- სიდიდე და სიმაღლის ნდომა ესეთის გუარქებულის კაცისაგან
Page of edition: 294   Line of edition: 1     მართებულია. ჩუენ მის დიდგვართაგანი არა ვართ, რომ
Line of edition: 2     სიმაღლის ხარისხზედ აღსვლას ვჭირნახულობდეთ და მაზედ
Line of edition: 3     საცადლის ფერჴნი დადგმად შევიძლოთო. თქუა:



Line of edition: 4  
ლექსი


Line of edition: 5        გულის ზრახვანი უზომო, ზღვაებრი გულთა წყობილი
Line of edition: 6        მცირე ასოა, ვით იტევს -- ვერას შეიგებს ცნობილი.


Line of edition: 7        დამანამ თქუა:
Line of edition: 8        -- დიდობის მომპოვნებელი ჭკუა და სიკეთე არის. ვისცა
Line of edition: 9     რჩეული ცნობა აქუს, თჳსის კეთილისმყოფელის ცნობა უწ/ყის      Page of alt.ed.: T_128 
Line of edition: 10     და თავსა თჳსსა დაცემულებისაგან მაღალს და ქებულსა და
Line of edition: 11     პატიოსანს ხარისხზედ აიყვანს, და ვისიცა ჭკუა მეცნიერება
Line of edition: 12     მოკლე და უსუსური აქუს, ამაღლებულის ხარისხით თავს
Line of edition: 13     სიმდაბლისა და სიგლახაკის უბეთა ჩამოაჭრუნებს. თქუა:



Line of edition: 14  
შაირი


Line of edition: 15        წინასწარმცნობი უქიათ სიბრძნითა სწორი და სრული
Line of edition: 16        ძალუცს თავისა დაპყრობა, თუ ცით აქვს თოკი დასრული
Line of edition: 17        თუ გულის თუალი ღია აქვს, არ ეცეს მისის დას რული
Line of edition: 18     და   იგავთ მიხედვა ვერ უძლოს, ტარებით დაშვრეს დასრული.50*      Page of alt.ed.: B_57 


Line of edition: 19        დიდთ მეცნიერთ უთქვამსთ: სიმაღლისა და სიდიდის ხარისხზედ      Page of alt.ed.: C_82 
Line of edition: 20     ასვლასა დიდი ცდა და გარჯა უნდა, და დაბლის პატივის
Line of edition: 21     ხარისხთა ჩავარდნა ანაზდეულად იქნება, ამად რომე
Line of edition: 22     რომელიც მძიმესა ლოდთა მხართა ზედა დადებად მოინებებს
Line of edition: 23     ხერხითა და მრავლის სარჯლით აღება გაუჭირდება, გაურჯელად
Line of edition: 24     რა გაუშვას, მიწათა დაეცემა. ხამს, რომე ამაღლებულს
Line of edition: 25     და სიკეთით სრულს კაცსა ნავღლისა და ჭირის მოთმენა შეეძლოს
Line of edition: 26     და სხვანი მის მსგავსად მას მაღალს სამნეოს ვერ განაგებდენ.
Line of edition: 27     თქუა:



Line of edition: 28  
ჩახრუხაული


Line of edition: 29        უღონო კაცთა, ქართ საბარბაცთა, ტრფიალთ ალერსი ვით შეუძლია?
Line of edition: 30        ჭაბუკთა ლომთა, მიმართონ ომთა, თუ არ სიმხნითა, მტერთ რითმე სძლია.


Line of edition: 31        ვინც მოსვენების მდომელია, ნიადაგ უპირისწყლოდ სიძუნწისა      Page of alt.ed.: D_77 
Line of edition: 32     და ურცხობის კუთხეთა დაენარცხება; რომელიცა ცოტათ
Page of edition: 295   Line of edition: 1     ტკენითა ეკლიდამ ვარდის მოკრეფას არ ეცადოს, მან პატივის
Line of edition: 2     წალკოტთა შინა სალხინოდ ნატა ვერ გაიფინოს. თქუა:



Line of edition: 3  
შაირი


Line of edition: 4        ვითა მომეცეს პატივი, შეუდრკე ჭირთა მალალებს?
Line of edition: 5        ვირე სისხლისფრად არ იქცეს, ფას ვინ დაურთავს მა ლალებს?
Line of edition: 6        საწადლის გზათა დაშრომა ვერად დამაჩნევს მალ ალებს.
Line of edition: 7     და   ბოლოდ ვით ვპოვო მოლხენა, პირველ არ გარჯა მალალებს.51*


Line of edition: 8        ნუთუ შენ მათ ორთ ამხანაგთ არაკი არ გასმოდესო, ერთმა
Line of edition: 9     რომ მოჭირვებითა და ცდით ხელმწიფობა იშოვა და მეორე
Line of edition: 10     უღონობითა და მცონარებითა მთხოვარად და მკოდოანად
Line of edition: 11     შეიქნა?
Line of edition: 12        ქილილამ ჰკითხა, როგორ ყოფილაო? /      Page of alt.ed.: T_129 



Line of edition: 13  
დამანამ უთხრა არაკი

Line of edition: 14  
[სალიმა და ყანიმა]


Line of edition: 15        იყვნენ ორნი ამხანაგნი, სახელი მის ერთისა სალიმ, და      Page of alt.ed.: B_98 
Line of edition: 16     მეორისა -- ყანიმ. ორნივე ერთს გზასა მავალ იყვნეს, ერთსა
Line of edition: 17     სავანეთა დაისადგურებდენ; აგრევე გზათა ვლიდენ. ერთსა
Line of edition: 18     მთის ძირთა მივიდენ, რომე თავი მის მთისა -- ლურჯის ცის
Line of edition: 19     ცხენისათვის სადავე დაესწორებინა, მისი გარემოსართავი ცის
Line of edition: 20     ბურჯთ გრკალთან ავჟანდა ავჟანდას ხვდებოდა; მის მთის
Line of edition: 21     ძირთა ერთი წყარო დიოდა, შვენიერებითა ახალგაშლილის ვარდის
Line of edition: 22     პირთაებრ და სიტკბოთი ბაგეტკბილ და ენაშაქრიანებრ
Line of edition: 23     მწვეთარე; მის წყაროსა წინ ერთი ავაზანი იყო, გარშემო შემორგული
Line of edition: 24     ხენი, მაჩრდილობელნი, რტო რტოთა გარდადებული.



Line of edition: 25  
შაირი


Line of edition: 26        ხენი დარგულნი გაწყობით, ზე აღმართებით მდგარენი
Line of edition: 27        სარო და ნაჟვი დამზერით, ნარდთა მოეცვა გარენი
Line of edition: 28        შაშპრა შროშანთა ნარევი, სუნით აევსო არენი
Line of edition: 29     და   ია თავმოხრით, მონურად, მათ ახლდა, არ უდარენი.


Line of edition: 30        რა იგი ორნი საყვარელნი ამხანაგნი, მის საშინელის მინდვრით
Line of edition: 31     დამაშვრალნი, მას განსასვენებელს სავანეთა მოვიდნენ
Line of edition: 32     ნახეს მეტად შვენიერი და სიკეთით გულის საწადელი ადგილი
Page of edition: 296   Line of edition: 1     მუნ დაისადგურეს და განისვენეს. მერმე / ადგეს და მის წყაროს      Page of alt.ed.: C_83 
Line of edition: 2     გარემო სლვა და ტარება იწყეს და მიმოსინჯვიდეს. ავაზანს
Line of edition: 3     იქით ერთი თეთრი ფიქალი ნახეს, ძლიერების კალამთაგან
Line of edition: 4     მწვანითა ასოთა, ვითა დიდისა სიბრძნითა, ქარტათა ზედა დაწერილისა
Line of edition: 5     უმჯობესი. აღმოიკითხეს და ესრეთ ეწერა: ჰე
Line of edition: 6     მგზავრნო! რომელნიცა ამას სავანეთა გარდახდეთ, ბედნიერობისა
Line of edition: 7     იმ[ე]დნეული იყვენითო, ამისთვის რომე სასტუმრო სავანე
Line of edition: 8     კეთილად გაგვიწესებიაო. სასარგებლო ჩახვი რიგიანის საქმით
Line of edition: 9     გამოგვიბერტყია ამა საქმითა და პირითა: რომელმანცა
Line of edition: 10     თავი თვისი გაწიროს და ამა / მორევთა ჩახდეს და დაღუპვათაგან      Page of alt.ed.: D_78 
Line of edition: 11     არა შეიშინოსო და საცადლით იქით კიდეს გავიდესო, მუნ
Line of edition: 12     ერთი ქვისაგან გამოთლილი ლომია, კლდისა მის ძირთა მდებარეა,
Line of edition: 13     იგი მხართა აღიღოს და უსვენებელი დაუყოვნებელად ესე
Line of edition: 14     მთა წვერამდე შეირბინოსო, მთაზე ესრეთ აიტანოს. რაზომცა
Line of edition: 15     სულთა მომნადირებელნი მხეცნი და ქვეწარმავალნი წინარე
Line of edition: 16     ბრძოლად დაუხვდენო, ანუ ღვიძლთა გამგვრემელნი ქაცვნი
Line of edition: 17     კალთათა ეკიდებოდენ, ამათით სირბილი მისი არ მოშალოსო
Line of edition: 18     და ესრეთ რა მთისა თხემთა აღვი/დეს, -- მაშინ მისის საწადლის      Page of alt.ed.: T_130 
Line of edition: 19     ხემ მისი სანდომელი ნაყოფი მოსცესო.



Line of edition: 20  
შაირი


Line of edition: 21        თუ კაცი გზათა არა ვალს, ვანად ვერ მიიწევისა
Line of edition: 22        აგრევ, თუ სულსა არ დალევს, ზეცად არ აღიწევისა.      Page of alt.ed.: B_99 
Line of edition: 23        თემთა დაპყრობის სასოთა ნათლად ჩანს გარდაწევისა
Line of edition: 24     და   მან დაინახოს ცოტათი, ვის სიბრძნე შეეწევისა.


Line of edition: 25        იგი წერილი რა წაიკითხეს, ყანიმა მოიქცა სალიმისაკენ
Line of edition: 26     და უთხრა:
Line of edition: 27        -- ძმაო, მოდი საწადლის ფერხითა შიშის ასპარეზი გავზომოთო
Line of edition: 28     და ამა ტილისმისა ცნობისათვის გავისაჯოთ და ვეცადნეთ
Line of edition: 29     რასმეო! თქუა:



Line of edition: 30  
ლექსი


Line of edition: 31        ან საწადლისა ღრუბელთა ავალ და ავფრინდებია
Line of edition: 32        ანუ კაცურად, სიმხნითა სიკვდილი თავს მიდებია!


Line of edition: 33        სალიმ უთხრა:
Line of edition: 34        -- საყვარელო მოყვასო, ამ წერილისა რადგან არცა მწერალი
Line of edition: 35     ვიცით და არცა სიმართლე დაგვიმტკიცებია, ამრიგი
Page of edition: 297   Line of edition: 1     საეჭვი რამე დიდად საფრთხილოა, რომელ უმეცრებით თავის
Line of edition: 2     განსაცდელში და სიკვდილის გზათა ჩაგდება -- უგუნურებისა
Line of edition: 3     შესწორებულნი არიან. არა მეცნიერი სამსალა და
Line of edition: 4     თერიაყსა ერთად არა სჭამს, და არცა ჭკუისმყოფელი ხელსაქონს
Line of edition: 5     ვეცხლსა საეჭვს სავაჭროზე მისცემს. თქუა:



Line of edition: 6  
ლექსი


Line of edition: 7        რადმც უჩნდეს კაცსა ბრძენსა და კეთილად მცოდინარესა
Line of edition: 8        ათას წელ მოსვენებულსა, ერთ წამ შეწყენით მარესა?


Line of edition: 9        ყანიმამ უთხრა:
Line of edition: 10        -- ტკბილად საყვარელო, მოსვენების წადილი უღონობად
Line of edition: 11     და მცონარებად ითქმის, და საშიშართა შინა ყოფა ბედნიერობისა
Line of edition: 12     და სიმაღლის ნიშანია. თქვა:



Line of edition: 13  
შაირი      Page of alt.ed.: C_84 


Line of edition: 14        მოსვენებისა მდომელმან თავი ვერ ოდეს იქისა
Line of edition: 15        მცონარმა ბედნიერობა ჯიბეთა ვით ჩაიქისა;
Line of edition: 16        მებრუობისა მოშიშმან ღვინო ვერ შესვას ჭიქისა
Line of edition: 17     და   საწადელს სად მიემთხვიოს უსარჯლად აქა-იქ ისა!


Line of edition: 18        სახელმაღალი კაცი მცირე ლუკმათა და უგვანის კუთხეთათვის
Line of edition: 19     არ დაბადებულა: ვირემ სიდიდეს არა ჰპოებს, წადილის
Line of edition: 20     ფერხი სლვისაგან არ დაეცადება; სიმხიარულის ვარდი უეკლოდ
Line of edition: 21     არ მოიკ/რიფება, სურვილის საუნჯის კარი უცდელად      Page of alt.ed.: T_131 
Line of edition: 22     კლიტით არ გაეხმის. მე სახელოვნობის სადავე, ჩემი შემპყრობელი,
Line of edition: 23     მის მთის თავზედ მიმწევს და მოკეთეთ მორევსა და
Line of edition: 24     ჭირის ტვირთვასა აღარა ვზრუნავ. თქუა:



Line of edition: 25  
შაირი


Line of edition: 26        თუცა მისითა ძებნითა ჭირნი მრავალნი მოვიგნე,      Page of alt.ed.: B_100 
Line of edition: 27        უცოდველია სურვილი, თვალნიცა მაზედ მოვიგნე;      Page of alt.ed.: D_79 
Line of edition: 28        უდაბურთ გზანი საჭირო მის ნახვათათვის მოვიგნე
Line of edition: 29     და   ჩემისა სატრფიალოსა ლახვარი გულთა მოვიგნე.52*


Line of edition: 30        სალიმ თქვა:
Line of edition: 31        -- რადგან სიცოცხლე ბედნიერობის გაზაფხულია სულისა
Line of edition: 32     ამისის მოლოდინით გაიძლების და ღნიოშის შემოდგომის გაწყობაცა
Line of edition: 33     იქნებისო, მაგრამე ეს ერთს ესეთს გზაზედ სიარულია
Page of edition: 298   Line of edition: 1     დასასრული არა აქვს, როგორც უკიანე ზღვათა შინა ვლა, რომელსა
Line of edition: 2     კიდენი შორად აქვან -- ამისებრნი ჭკუის გზათაგან უცხო
Line of edition: 3     არიან. ვინცა ერთი რამე ხელად აიღოს, გასინჯოს და რაცა
Line of edition: 4     მოსავალი რგებია, წარსაგებელიც აგრევე წარაგოს; და საქმის
Line of edition: 5     გაგების რიგი იცოდეს, და მისი შესამატი და დასაკლისი
Line of edition: 6     ჭკუის სასწორით ასწონოს, რომე ცუდად და უბადოდ მისი
Line of edition: 7     საქმე არ წაუხდეს, და სიცოცხლის სიტკბოს ხვავი გასაბნეველად
Line of edition: 8     ქარს არ მისცეს. უთხრა:



Line of edition: 9  
ჩახრუხაული


Line of edition: 10        ოდეს ხვალ ფერხით, დაადგი ხერხით, რა დაამტკიცო, სხვაცა გარდადგი;
Line of edition: 11        სადაც შესრულმან მონახე სრულმან, სად ხვრელი იყოს, გასძვრი, გარ დადგი!


Line of edition: 12        ნუთუ ესე წერილი ჯადეგობა რამე იყოს, ანუ ესე დასახული
Line of edition: 13     საცინელად და სათამაშოდ მოერთოსთ? ანუ წყაროსა ამის
Line of edition: 14     მორევი ნაპირად მცოდნეთაგან არ გაისვლებოდეს? ანუ რა მისგან
Line of edition: 15     მორჩეს, მან კაცმა ნუთუ სიმძიმით ქვის ლომი მხართა
Line of edition: 16     ვერ იტვირთოს? და ესე ყოველივე თუცა აღასრულა, ერთისა
Line of edition: 17     რბენითა, უსვენებელი, მის მთისა თავსა ვით ააწიოს? და თუცა
Line of edition: 18     იგიცა შეიძლოს და მას ადგილს მივიდეს, და მუნცა არარა
Line of edition: 19     თვისის ნებისა დახვდეს?! სცან, რომე მე ამა მგზავრობისა მოზიარე
Line of edition: 20     არა ვარ, და შენცა დიდად გიშლი ფერხთა შედგმასა მაგა
Line of edition: 21     საქმეთა შინა.
Line of edition: 22        ყანიმამ უთხრა:
Line of edition: 23        -- მაგას ნუღარ მეტყვი! იცოდე, მე ამ საქმიდამ არ გამოვბრუნდები.
Line of edition: 24     ეს ქორწილი, რომე მიქნია, ეშმაკის ცთუნებით
Line of edition: 25     ამას არ მოვშლი. მე ვიცი, რომე შენ / ჩემსა ამხანაგობას ვერ      Page of alt.ed.: C_85 
Line of edition: 26     იღონისძიებ და რადგან წასვლაში ვერ მეამხანაგები, აქადამ
Line of edition: 27     ლოცვით მაშინც შემეწიეო. / თქვა:      Page of alt.ed.: T_132 



Line of edition: 28  
ლექსი


Line of edition: 29        ჩანს, რომ ვერ შესვამ ღვინოსა: ძალი არ გიჩანს ღონისად.
Line of edition: 30        მთვრალად მეჩვენე, მაშინცა სჩნდე მოყვსად მოსაწონისად.


Line of edition: 31        სალიმ რა შეატყო, რომე წასვლა არ მოიშალა, უთხრა:
Line of edition: 32        -- ძმაო, ჩანს ჩემი ვერა შეგასმინე რა და ამა უქნელისა
Line of edition: 33     საქმისა ქნა ვერ მოგაშლევინე. მე ამისთანას საქნელის ჭვრეტას
Page of edition: 299   Line of edition: 1     ვერ თავს ვიდ/ებ, ერთსა საქმესა, რომ ჩემი გული სწორად      Page of alt.ed.: B_101 
Line of edition: 2     ვერ ხედვიდეს, მზერას ვერ დავუწყებ. უმჯობესად ესე      Page of alt.ed.: G_110 
Line of edition: 3     მინახავსო. თქუა:



Line of edition: 4  
ტაეპი


Line of edition: 5        აქით უნდა ავიბარგო, რადგან სწავლით ვერა ვარგო.      Page of alt.ed.: D_80 


Line of edition: 6        მერმე თვისი ტვირთი აჰკიდა და საყვარელსა ამხანაგსა
Line of edition: 7     დაესალამა და პირი გზას მიაპყრა. და ყანიმამ თვისი სული და
Line of edition: 8     ხორცი გაწირა, წყაროსა პირსა მოვიდა და თქუა:



Line of edition: 9  
ლექსი


Line of edition: 10        ჩავიჭრა უკიანესა, ზღვის ფსკერმა სწრაფად მიტია
Line of edition: 11        ანუ სრულიად დავინთქა, ან ვპოო მარგალიტია.


Line of edition: 12        მერმე წასასვლელი კალთა წელთა ჩაირჭო და ფერხი წყაროსა
Line of edition: 13     მას შინა ჩადგა.



Line of edition: 14  
ტაეპი


Line of edition: 15        წყარო არ იყო მდენარე, ზღვა წყაროდ გამომჩენარე.


Line of edition: 16        და შეიტყო ყანიმამ, რომ წყარო იგი ჭირის მორევი იყო
Line of edition: 17     მაგრამე გაგულოვანდა და ცურვით ნაპირს გავიდა, წყალთ კიდეთა
Line of edition: 18     ადგა და მცირე შეისვენა; და ლომი იგი ქვისა სიმხნითა
Line of edition: 19     და ხერხითა მხართა შეიდვა და ათასნი ჭირნი სხვანი იტვირთა
Line of edition: 20     და უსვენებელის რბენითა მის მთის წვერზედ აიტანა. მის
Line of edition: 21     მთის უკან ერთი დიდი ქალაქი დაინახა, კეთილჰაეროვანი და
Line of edition: 22     გულის საწადელი.



Line of edition: 23  
ტაეპი


Line of edition: 24        ქალაქი ვნახე სამოთხის სახე, ერმის წალკოტებრ, გული შევახე.


Line of edition: 25        ყანიმა მის მთის თავსა დაჯდა და ქალაქისაკენ იჭვრიტებოდა.
Line of edition: 26     ანაზდად, მის ქვის ლომიდამ ხმა გამოხდა. ესეთი ყვირილი
Line of edition: 27     შექნა, გარემოს ადგილსა ზარი დაეცა. რა მოქალაქეთ ხმა მიესმა,
Line of edition: 28     ყოვლით / კერძო მუნ მყოფნი კაცნი გამოვიდენ და მას      Page of alt.ed.: T_133 
Page of edition: 300   Line of edition: 1     მთას მომართეს, ყანიმას გარ მოერტყენ. ყანიმა გაკვირვებული
Line of edition: 2     უმზერდა და მათ კაცთა მოსვლას გაეცვიფრებინა, რომე ანაზდეულად
Line of edition: 3     ესოდენმა ჯარმა მოიცვა. მათ კაცთა დალოცეს და საქებარი
Line of edition: 4     ენა ააუბნეს და დიდის ვედრებით კეთილად აკაზმულს
Line of edition: 5     ცხენს შესვეს და მის ქალაქისაკენ წაიყვანეს. თავი და ტანი
Line of edition: 6     ვარდის წყლით დაბანეს, სამეფო სამოსელი შემოსეს, ამაღლებულის
Line of edition: 7     პატივითა მის ქვეყნის ხელმწიფობა ხელთ მიაბარეს.
Line of edition: 8     ყანიმამ ეს საქმე მათგან გამოიკითხა. მათ მოახსენეს:
Line of edition: 9        -- მას წყაროსა შინა ბრძენთა ესეთი ტილისმა შეუმზადებიათ      Page of alt.ed.: C_86 
Line of edition: 10     და იგი ქვის ლომი ცის ეტლების ხარისხების ჩხრეკით
Line of edition: 11     და ვარსკვლავთა სინჯვით შეუქნიათ: რახანცა კეთილგონებიანი
Line of edition: 12     კაცი მოინებებს და მას მორევს განვლის, მას ლომსა აიხვამს
Line of edition: 13     და ამ მთასა ზედა ამოიტანს, თუცა ამ ქალაქსა შინა ხელმწიფე
Line of edition: 14     მომკვდარა, ისი ლომი ყვირილს შეიქს, და რა აქ მისი
Line of edition: 15     ხმა მოისმის, -- / გავლენ და ვისცა ამოუტანია, მას გაიხელმწიფებენო      Page of alt.ed.: D_81 
Line of edition: 16     და მისის მოწყალების ჩრდილს ქვეშ გაისვენებენ,      Page of alt.ed.: B_102 
Line of edition: 17     ვირემდის მასცა დრო იგი მოუვიდოდესო. თქვეს:



Line of edition: 18  
ტაეპი


Line of edition: 19        ერთი წავა და სხვა მოვა სოფლის სასძლოსა წვეულად.


Line of edition: 20        ოდესცა ღმ(რ)თის ბრძანებით ხელმწიფის სიცოცხლის მზე
Line of edition: 21     სიკვდილის ტატანთა ჩავა, მას ჟამთა ახლორე დიდებისა და
Line of edition: 22     ბედნიერობის ვარსკვლავის პატრონი მის მთისა თავსა ზედა
Line of edition: 23     აღმობრწყინდებისო. მრავალი ჟამი არს, რომ ეს ესრეთ განუწესებიათ
Line of edition: 24     და ამგვარად დაუცთო, და აწ თქვენ დღეს ამ ქალაქის
Line of edition: 25     უფალი და თავადთ მბრძანებელი ხართო. მოახსენეს:



Line of edition: 26  
ტაეპი


Line of edition: 27        თემი შენია, ბრძანება გაეც და ღმერთმან განება!


Line of edition: 28        ყანიმამ სცნა, რომე ეგზომი ჭირნი სრულობით მის ბედნიერობისათვის
Line of edition: 29     ყოფილიყო. თქვა:



Line of edition: 30  
ლექსი


Line of edition: 31        რა ბედი კაცზედ სვიანად მივა და მიეცემისა
Line of edition: 32        თვითვე მოურთავს საქმესა, რაც უჯობს გარდაცემისა!



Page of edition: 301  
Line of edition: 1  
*
Line of edition: 2  
* *


Line of edition: 3        ეს არაკი ამისთვის მოვიყვანე, რომ შეიტყო, მოსავალი გაურჯელად
Line of edition: 4     არ იქნების; და ვისაც დიდების წადილი** გამოუჩნდეს,
Line of edition: 5     მაშინ / ყოვლის ცუდისა და უგვაროს კაცის ფერხს ქვეშ      Page of alt.ed.: T_134 
Line of edition: 6     თავი არ მოიმწყვდიოს და უღონობის ხარისხზედ ჯდომას არ
Line of edition: 7     უნდა დაჯერდეს. მე სანამდისი ლომისაგან დიდების ხარისხს არ
Line of edition: 8     ვიშოვნი და მის წარჩინებულთა შიგა არ გავერევი, თავსა განსვენების
Line of edition: 9     სასთუნალზე არ დავსდებო და ფერხთა შვებისა საგებელთა
Line of edition: 10     ვერ გავიწვდიო.
Line of edition: 11        ქილილამ უთხრა:
Line of edition: 12        -- მაგა კართა გასახმელი სადა გიპოვნიაო, ანუ მაგა საქმეთა
Line of edition: 13     ხელად აღება ვით მოგიგონიაო?
Line of edition: 14        დამანამ უთხრა:
Line of edition: 15        -- ესე დრო რა დავიეც, რადგან ლომსა ესე გულთა ასაჩქარებელი
Line of edition: 16     რამ შესმენია, მისი რამ მოვახსენო, ნუთუ ჩემისა
Line of edition: 17     სწავლებისა ნოშთარო მაჯუნმა მისი სიმხიარულის მოსავალი
Line of edition: 18     მოგვაროს და ამა მიზეზითა ჩემისა ყმობისა სიმაღლე
Line of edition: 19     მომეცესო.
Line of edition: 20        ქილილამ უთხრა:
Line of edition: 21        -- ლომისაგან შენი ამაღლება ვით იქნება, და რომე კიდეც
Line of edition: 22     იქნას, შენ მეფეთ სამსახური არა გარდაგხდია რა და მათი
Line of edition: 23     რიგის მოკრძალვა არ იცი; და მცირითა საქმითა თუცა რამე
Line of edition: 24     მოგივიდეს, ყოველივე ადრე წარეგოს და მერმე ვეღარც მისი
Line of edition: 25     მოვლა შეიძლოო.
Line of edition: 26        დამანამ უთხრა:
Line of edition: 27        -- თუცა კაცსა შეძლება და ხელთგამომავლობა აქვს, დიდებულთან
Line of edition: 28     ლხინ/თა შინა მის შესვლასა დასაკლისი არა აქვს      Page of alt.ed.: C_87 
Line of edition: 29     რა. ვისცა თვისის ცოდნის სისრულის იმედი აქვს, რასაც
Line of edition: 30     საქმეს ხელს მიყოფს, მისის რიგით შეუძლია, რომ განსაცდელიდამ
Line of edition: 31     თავი დაიხსნას. ესეც არის, რომე რა ბედნიერობა კაცს      Page of alt.ed.: B_103 
Line of edition: 32     მიადგა, რაცა საქნელად უხამს, მისს გზასა იგივე აჩვენებს, რაგვარადაც
Line of edition: 33     არაკთა შინა უთქვამთ:
Line of edition: 34        ერთსა დუქანთა მჯდომელსა კაცსა სვიანი მზე აღმოუბრწყინდა
Line of edition: 35     და / მეფობის კურთხევა ეღირსა და მისი სახელი ყოველსა      Page of alt.ed.: D_82 
Line of edition: 36     ადგილსა გაითქვა. მას ერთმა მემკვიდრემ ხელმწიფემ
Line of edition: 37     როარტაგი მისწერა: შენი ხელობა ხუროობა არისო. ხელმწიფობისა
Page of edition: 302   Line of edition: 1     და ქვეყნის მოვლის რჩევა და ჭკუა ვისით ისწავლეო?
Line of edition: 2     მან პასუხად მოსწერა: ვინცა ბედსვიანობა მომცა
Line of edition: 3     ხელმწიფობის რიგი და ქვეყნის მოვლაცა და წესი მანვე მასწავლაო.
Line of edition: 4     მოსწერა:



Line of edition: 5  
შაირი


Line of edition: 6        ბრძენთა სასწავლო საქმენი შეჰყარო ცნობად ამისად
Line of edition: 7        ჩემნივე რჩევა აჯობებს არისტოტელსა ჟამისად.
Line of edition: 8        ვის სვეთ ლამპარი უნათებს დაუშრეტელად ღამისად
Line of edition: 9     და   ყოველი ცოდნა მას დარჩეს, ათასად უქონ წამისად!      Page of alt.ed.: T_135 


Line of edition: 10        ქილილამ უთხრა:
Line of edition: 11        -- ხელმწიფენი სახელოანთა კაცთა მათისა სიკეთითა არ
Line of edition: 12     გააძლიერებენ. ვინცა მათი ნათესავია ანუ მახლობელი, ანუ
Line of edition: 13     სამსახურითა მათთან სიმაღლე ეშოვნოს და მეფეთ ნიჭთა
Line of edition: 14     ჩვეულ იყოს, -- მათაც საქმე გასაჭირი აქვსთ. შენ ხომე ლომთანა
Line of edition: 15     არცა ნათესაობა გაქვს და არცა მოხელობა რისამე და
Line of edition: 16     არცა მომხმარო გყავსო. მე ესრე მგონია, შენ მისის წყალობისაგან
Line of edition: 17     შორს დარჩეო, მტერთ გულისად გახდეო.
Line of edition: 18        დამანამ უთხრა:
Line of edition: 19        -- ხელმწიფის სამსახურთა შინა ცდა და გარჯა ქებულა
Line of edition: 20     რომე რიგიან ქნას. უცდელად და უმიზეზოდ მათის გადიდების
Line of edition: 21     ნიშნად სახელმწიფოს ხარისხთა პირი არავისთვის უჩვენებიაო.
Line of edition: 22     მეც ამას ვეძებ და ამისთვის ვკვდები, მრავლის სარჯლის
Line of edition: 23     თავსდებითა უმართებულო შარბათის ჭაშნიკი მისვამს.
Line of edition: 24     ესე ვიცი, რომე მეფეთ კართა მოსამსახურეთა ხუთნი საქმენი
Line of edition: 25     უნდა სჭირდეს: პირველად -- მრისხანებისა ცეცხლი სიმშვიდის
Line of edition: 26     წყლითა დაშრიტოს; მეორედ -- მზაკვარისა და ბოროტის მოქმედის
Line of edition: 27     კაცისა მომრიდალი იყოს; / მესამედ -- სიცრუე და      Page of alt.ed.: D_83 
Line of edition: 28     შუღლი და სიხარბე ჭკუისა მისისაგან განაძოს; მეოთხედ --
Line of edition: 29     რაცა დასაქმონ, მისი საფუძველი მისი სიმართლითა და
Line of edition: 30     უსარგებლოდ დადვას; მეხუთედ -- რაიცა ძნელი, თუ ადვილი
Line of edition: 31     შეემთხვიოს, აუჩქარებელად და სიმდოვრით ჭკუის რჩევით
Line of edition: 32     გზა მოუნახოს. ვინცა ესეთისა ქცევითა დაჰყოფს, მისი საწადელი
Line of edition: 33     კეთილად მოეცემაო.
Line of edition: 34        ქილილამ უთხრა:
Line of edition: 35        -- მე ესრეთ მგონიეს, შენ ხელმწიფესა ვერ მიიახლოო.
Line of edition: 36     შემ რომლითა ხელოვნებითა მიაწევ მეფეთა სახედველთა წინაშე
Line of edition: 37     და რომლითა შეძლებითა და ცდითა იპოებ სიმაღლისა
Line of edition: 38     ხარისხთა?

Page of edition: 303  
Line of edition: 1        დამანამა თქვა:
Line of edition: 2        -- თუცა ხელმწიფეთა მახლობელი შევიქნები, ხუთისა
Line of edition: 3     ზნეობითა მის წინარე წარვდგებიო: ერთით, რომე ერთგულად
Line of edition: 4     ვემსახურები; მეორე, რასცა მიბრძანებს, არ დავეურჩები; მესამე,
Line of edition: 5     მე ავი არარა ვთქვა, და ვისცა შევხვდე, ავი კეთი/ლად      Page of alt.ed.: C_88 
Line of edition: 6     უთხრა; მეოთხე, რაც სამადლო და ქვეყნის სასარგებლო მოიგონოს
Line of edition: 7     ვინმე, იგი მოუწონო, და ურჩიო და მოვანდომო
Line of edition: 8     და მისი სარგებლის ნაყოფი დავანახო და მოვაწადინო; მეხუთე,
Line of edition: 9     თუ რამ ავი და ქვეყნის საზიანო მოინდომოს, რომ საბოლოოდ
Line of edition: 10     არ ვარგიყოს; ტკბილის სიტყვით იგი დავშალო და
Line of edition: 11     საბოლოო, სამჯობინარი და დასაკლისი გარჩევით ვაჩვენო.
Line of edition: 12     როსცა ხელმწიფე ჩემსა ესოდენსა ცოდნასა ნახავს, პატივსა
Line of edition: 13     მცემს, წყალობას გამიმრავლებსო, ნიადაგ ლხინთა მაწვევს
Line of edition: 14     და ჩემგან ჭკუათა წვრთასა მოინდომებსო. ესე არა იცი, სიკეთე
Line of edition: 15     არ დაიმალვის? რაგინდ მცოდინარემ კაცმა თვისის სიბრძნის      Page of alt.ed.: T_136 
Line of edition: 16     დაფარვა მოინდომოს, ყოვლის გზით უსარგებლო
Line of edition: 17     მაშინც არ დარჩებისო. თქვა:



Line of edition: 18  
შაირი


Line of edition: 19        მუშკი და კაცის ქველობა, ორნივე ერთად დარია
Line of edition: 20        მათმან ყნოსამან ქვეყნისა პირთა სრულობით დარია.
Line of edition: 21        წადი, სახელო ქებულო! შენთვის ჩანს დართა დარია
Line of edition: 22     და   მიწა გაქებს და მცენარე, აგრევ ნაქმარი დარია!53*


Line of edition: 23        ქილილამ უთხრა:
Line of edition: 24        -- გავს, შენი ჭკუა დაგიმტკიცებია და შენი სწავლა და
Line of edition: 25     რჩევა ამ საქმეზე შეუცთომელი გგონია. ეს მაშინც დამიჯერე,
Line of edition: 26     გაკრძალვით იყავ: ხელმწიფეთ სამსახური ძნელი და
Line of edition: 27     საფრთხილოა! ბრძენნი იტყვიან სამთა საქმეთა უქნელობასა
Line of edition: 28     რომე კაცი თუცა ესრედ უჭკო არ იყოს, რომელსა ჭკუისა
Line of edition: 29     სუნიცა არა სცემოდეს, ამა სამთა საქმეთა ნუ იქს:
Line of edition: 30        -- ხელმწიფის მსახურად შესვლასა; -- ცოდნით სამსალის
Line of edition: 31     შესმასა, და მესამედ -- თავის ხვაშიადისა დიაცთან თქმასა.
Line of edition: 32        მეფენი მაღლის მთისა თავს შეუდარებიათ. თუცა მათ შიგა
Line of edition: 33     ოქრო-ვეცხლთა და თვალთა პატიოსანთა ლითონი იპოების,
Line of edition: 34     მხეცნი და გესლოვანიცა მძრომნი მუნ იშოებიან. მას
Line of edition: 35     ზედა ასვლა ამისთვის საჭიროა და დასადგურება -- შეუძლებელი.
Line of edition: 36     კიდევ უთქვამთ: ხელმწიფეთ მეგობრობა ზღვასა
Line of edition: 37     ჰგავს, -- ვაჭარი რა ზღვასა შინა შევალს, ანუ ისარგებლებს
Line of edition: 38     და ანუ დაინთქმისო. თქვა:



Page of edition: 304  
Line of edition: 1  
ჩახრუხაული


Line of edition: 2        თუ გინდეს უნჯნი თეთრ-წითელ-ლურჯნი, ზღვათა მიმართე ნავით მავალმან.
Line of edition: 3        გინდეს დღეთ სიგრძე? წინარე გიძე: ხმელთა იარე, შრომამრავალმან!


Line of edition: 4        დამანამ უთხრა:
Line of edition: 5        -- რომელიცა მიბრძანე, ყოველივე კეთილი იყო. მეც ვიცი
Line of edition: 6     დიდსთან შესვლა / ცეცხლს ჰგავს დამწველსა და ვინცა მიახლოვება,      Page of alt.ed.: D_84 
Line of edition: 7     უფრორე საშიშია. თქვა:      Page of alt.ed.: B_105 



Line of edition: 8  
შაირი


Line of edition: 9        ხამს მეფესთან სამეგობროდ არ შეიქნა, გქონდეს კრძალვა:
Line of edition: 10        ვითა ცეცხლსა შეშა ხმელი მიეკაროს, იწყოს ალვა.
Line of edition: 11        მაგრამ საშიშს ვინც შეუდრეკს, ცუდი არის ბოლოდ მალვა
Line of edition: 12     და   მას მაღალსა აღსავალსა ვერ აღვიდეს, იწყოს მალ "ვა!"


Line of edition: 13        მაგრამ ვინც საშიშარისაგან შეშინდების, სიმაღლლის ხარისხზედ
Line of edition: 14     ვერ ავა. / თქვა:      Page of alt.ed.: T_137 



Line of edition: 15  
ლექსი


Line of edition: 16        საშიშართაგან ვიშოვნით სიდიდე გარმონაჭარსა
Line of edition: 17        თვარ ათით ასი ვით მიხვდეს მას მოშიშარსა ვაჭარსა?


Line of edition: 18        სამთა საქმეთა არ უნდა შეებას კაცი, თუცა ბედნიერობისა      Page of alt.ed.: C_89 
Line of edition: 19     ძალი არა შესწევდეს: პირველად -- ხელმწიფეთა სამსახურთა;
Line of edition: 20     მეორედ -- ზღვის მგზავრობასა; მესამედ -- მტერზედ
Line of edition: 21     გამარჯვებასა. მე ჩემსა თავსა უბედურად ვერა ვხედავ, მაშე
Line of edition: 22     მეფეთაგან გამოზრდისაგან რად ვიშიშოდეო. თქვა:



Line of edition: 23  
შეწყობილი


Line of edition: 24        ჩემისა სიუხვის მკლავი ასრეა დარიგებული:
Line of edition: 25        და რაცა მწადია, მომივა, სახელთა მიძე გებული
Line of edition: 26        ვისცა რომ უნდეს სიდიდე, პატიოსნობა გებული
Line of edition: 27        და მას ბედს ეცადოს, რაც ჰქონდეს, უქებელი თუ ქებული;
Line of edition: 28        რისაც აწთომა შეეძლოს, მას შეეწოდოს რებული
Line of edition: 29        და თუ უხობა აქვს ძლიერი, ყვალასა შესწვდეს დებული!


Line of edition: 30        ქილილამ უთხრა:
Line of edition: 31        -- მაგ წასვლის მრჩევლად მე ვერ დაგ[ი]დგები და რადგან
Page of edition: 305   Line of edition: 1     შენი ჭკუა ამა საქმისა შემძლებელია, და შენსა გონებასა
Line of edition: 2     მაგისა ქნისა საფუძველი დაუმტკიცებია, ღმერთმან გიბედნიეროსო!
Line of edition: 3     უთხრა:



Line of edition: 4  
ტაეპი


Line of edition: 5        გზა წინა გიც წასავალი, წა და სვემან წარგიმართოს!


Line of edition: 6        დამანა წავიდა და ლომს თაყვანი სცა. ლომმან იკითხა ვინაობა      Page of alt.ed.: B_106 
Line of edition: 7     მისი. მოახსენეს, თქვენის ამაღლებულის კარის მოსამსახურის
Line of edition: 8     შვილი არისო. ლომმა ბრძანა, ვიცნობო. ახლორე მიუწოდა
Line of edition: 9     და ჰკითხა: სად ყოფილხარო?
Line of edition: 10        მან მოახსენა:
Line of edition: 11        -- აწ ქვეყანათა მაჩრდილობელთა ხელმწიფისა კართა
Line of edition: 12     მსგავსად მამისა ჩემისა, მსახურად ვარო, და ჩემთა ნატრათა
Line of edition: 13     თქვენის ბჭისა ლოცვითა მოვიპოებო და ამის მომლოდნე
Line of edition: 14     ვარ, ერთი რამ სამსახური მიბძანო, რომ გემსახუროო. დიდებულთ
Line of edition: 15     სამსახურთა უღირსი, ნუთუ, მდაბალთა ოდენი რამე
Line of edition: 16     მეც რამ შევიძლოო. მოახსენა:



Line of edition: 17  
ტაეპი


Line of edition: 18        ფარშამანგისა ფრენა ვერ შევსძლო, ბუზებრ მაშინცა გავბზიალდები.


Line of edition: 19        რაც საქმე წვლილის ენით** გამოვა, ეგოდენი გამარჯვებულისა
Line of edition: 20     შუბისაგან არ იქნება. ერთი რამე რომ მცირისა ღინწისა
Line of edition: 21     მიერ გაკეთდების, მოლესილი ხრმალი მას ვერ შეიძლებს.
Line of edition: 22     მოსამსახურე, რაგინდ / მდაბალი და საბრალო იყოს,      Page of alt.ed.: T_138 
Line of edition: 23     დასაკლისზე წყენა და შესამატზე შეწევნა [არა] ჰქონდეს, არ
Line of edition: 24     იქნებაო. ხმელი შეშა და ცუდი ჩხირი, გზათა ნაგდები, დრო
Line of edition: 25     მოვა, / რაგინდ / რაში ვარგიყოს, სხვად რომ ვერად გამოიყენოს,      Page of alt.ed.: D_85 
Line of edition: 26     ტანტრაბეჩად მაშინც მოიხმარსო. მოახსენა:



Line of edition: 27  
ლექსი


Line of edition: 28        თუ ვარდის კონად არ ვარგვარ, მეფეთ ხელისა საჭერად
Line of edition: 29        ქვაბთ სადუღართა შეშათა მაშინცა კმარვარ საჭერად!54*


Line of edition: 30        ლომმა რა დამანას გაწყობილი სიტყვები მოისმინა, გაუკვირდა      Page of alt.ed.: C_90 
Line of edition: 31     და პირი მსახურთა მიუპყრა და უთხრა:

Page of edition: 306  
Line of edition: 1        -- მცოდინარე კაცი, რაგინდ გამოუჩენელად და მისი ჭკუა
Line of edition: 2     და ცოდნა შეუტყობრად იყოს, მისი კეთილი ზნეობა და რჩევა
Line of edition: 3     მაშინც გამოაჩენს, -- როგორათაც ალი ცეცხლისა, რაგინდ
Line of edition: 4     დაბლად ანთებად უნდეს, მაშინც მაღლად შეიზევსო. თქვა:



Line of edition: 5  
ლექსი


Line of edition: 6        ვის საყვარლისა სატრფოსა გულთ აქვს ნიშანი დებისა
Line of edition: 7        მას ღაწვთა ზედა აჩნდება ცეცხლი წვად მალ მოდებისა.


Line of edition: 8        დამანა ამ ლომის ნათქვამს სიტყვაზედ გამხიარულდა და
Line of edition: 9     სცნა, რომე მისი სიტყვები წინარე წადგა. სწავლათა ენა
Line of edition: 10     ააუბნა და თქვა:
Line of edition: 11        -- მართებან ყოელთა მსახურთა და სპათა, რომე ხელმწიფეთა
Line of edition: 12     რაცა საქმე აუჩნდეს, მათის მცოდინარობის მსგავსად
Line of edition: 13     მის საქმეს ეცადნენ; და რომელმაც უმჯობესი მოიგონოს, მოახსენოს,
Line of edition: 14     და რჩევის გზები ხელთაგან არ დააგდონ, რომე
Line of edition: 15     ხელმწიფემ მისთ მსახურთ ერთგულება სცნას, თითოსი ჭკუა
Line of edition: 16     რჩევა, სიმართლე და გასინჯვა შეიტყოს, და რა მათის სამსახურის
Line of edition: 17     სარგებელი ნახოს და ყველაკასი გამოიძიოს და მათის
Line of edition: 18     / გარჯილობის საფერი წყალობა მიანიჭოს. როგორაცა      Page of alt.ed.: B_107 
Line of edition: 19     მარცვალი -- მიწათა დაეთესების, არა ჩანს, და რა მიწასა
Line of edition: 20     დასძრავს და ზურმუხტის ფერად ამოვა, მწვანით შემოსილი
Line of edition: 21     თავსა მიწის პირით ამოყოფს, მაშინ სცნობენ, რაგვარად სარგებლიანი
Line of edition: 22     ხე იქნება, მერმეღა ხელთა მიაპყრობენ და მისთა
Line of edition: 23     ნაყოფთაგან ისარგებლებენ. ყოელთა შემასრულებელი -- ხელმწიფეთ
Line of edition: 24     წყალობის კარია, რომელსაცა საქებელს კაცსა მოწყალებისა
Line of edition: 25     თვალითა შეხედვენ და ნიჭთა მიმადლებენ, მის წყალობისა
Line of edition: 26     შემსგავსებულსა სამსახურის სარგებელსაც ნახვენ.
Line of edition: 27     თქვა:



Line of edition: 28  
ლექსი


Line of edition: 29        მე მიწა ვარ და ეკალი, შენ -- მზე და წყარო მრწყველია
Line of edition: 30        ვარდთა და უნდთა მოვისხამ, თუ მეფე შემომზღველია.      Page of alt.ed.: T_139 


Line of edition: 31        ლომმან უბრძანა:
Line of edition: 32        -- ჭკუათამყოფელთა კაცთა წყალობა რაგვარად უნდა
Line of edition: 33     რომე მისის მიზეზითა მისის ნაყოფისა ხილი ჭამონო?
Line of edition: 34        დამანამან მოახსენა:
Line of edition: 35        -- ამა წესითა, რომე მეფენი სიკეთესა უნდა უზმიდენ, არა
Page of edition: 307   Line of edition: 1     თუ გვარსა; რომე უღონო კაცნი, მამა-პაპათ ნამსახურთა რა
Line of edition: 2     იქადდენ და თვით ვერა შეიძლონ რა, რა სარგებელი არის?
Line of edition: 3     თვით უნდა ხელით გამოსვლა ჰქონდეს და მის რიგით წყალობა
Line of edition: 4     უყონ, არა თუ მამათა შვილობითა. თქვენ ხელმწიფე
Line of edition: 5     ბძანდებით და ღმერთსა ხედვად თვალნი უბოძებია, ამისთვის
Line of edition: 6     გმართებს თქვენი მოსამსახურენი იცნათ, რომელი ჭკუის
Line of edition: 7     ახლო არს და რომელი ჭკუისაგან შორს. თქუა:      Page of alt.ed.: A_55 



Line of edition: 8  
შეწყობილი


Line of edition: 9        რაცა ძალ-გედვას, ეცადე, სიმჴნე მოიგე, შრომანი.
Line of edition: 10        და დიდთა შვილობას რად მოჰკვეხ? ცუდია გვართა ზომანი!
Line of edition: 11        ცოცხალი მკუდარსა ჰბაძვიდე, კიდეც მოიგო წყრომანი,      Page of alt.ed.: C_91 
Line of edition: 12        და რა მკუდარი განაცხოელო, მაშინ გაქებდენ რომანი.      Page of alt.ed.: D_86 
Line of edition: 13        მკუდრის მამის შენის სახელით შენი არ გაწმდეს ცთომანი
Line of edition: 14        და ძაღლთა ვაჩემოთ მსგავსება, ძვალთ სიყუარულის წთომანი.


Line of edition: 15        თაგვი კაცთან სადგურობს და ერთმოსახლენი არიან, მაგრამ,
Line of edition: 16     რადგან მისგან კაცთა დასაკლისი და ზიანი გამოვა
Line of edition: 17     ამისთჳსცა სასიკუდილოდ სდევენ. ქორი რომ ველურია და
Line of edition: 18     კაცთა ფრთხის და ევლტის, რადგან სარგებელი აქუს, მას პატივით
Line of edition: 19     მოიყუანებენ და ნებიერად გაზრდიან და მეფეთა ჴელთა
Line of edition: 20     შეუსმენ. მაშა, ჴელმწიფემან, რაგინდ გუარიანი იყოს
Line of edition: 21     უცოდინარსა და შეუგებელს კაცსა ყური არ მიუპყრას, მეცნიერი
Line of edition: 22     და ჭკვიანი უნდა გაიშინაუროს, საქმით მღვიძარე კაცი
Line of edition: 23     და სიმჴნეში შემძლე, დაუზარებელნი იახლოს. ჴელმწიფემ
Line of edition: 24     ჴელგამომავალს კაცს გულს არ უნდა შეაკლოს ამით
Line of edition: 25     რომე შეუძლებელს კაცსა, რა მისი უფერი სამსახური უბრძანო,
Line of edition: 26     მას ემსგავსების -- ქუდი ფერჴს ჩააცუას და მაშია თავს
Line of edition: 27     დაახუროს. სადაც ჭკუისმყოფელსა და ჴელგამომავალს კაცს
Line of edition: 28     წააჴდენენ და უჭკოთა და ჴელგამოუალთა და ყმაწულთა
Line of edition: 29     საქმისა და ნების სადავეს ჴელთ მიანებებენ, -- მას ქუეყანასა
Line of edition: 30     ყოველი ავი საქმე გზას იპოებს და მათის ავკაცობის ზიანი
Line of edition: 31     მეფეთა და გლეხთა ზედა მოევლინება. თქუა:



Line of edition: 32  
ლექსი


Line of edition: 33        ბოლოკარკაზის ჩრდილს ქუეშე დადგომამც ნუ ეღირსების
Line of edition: 34        სადა ზორაყი ჭილყვავთა უარესობით ძირს ების.      Page of alt.ed.: T_140 


Line of edition: 35        რა დამანამ სიტყუანი დაასრულნა, ლომმა მრავალი წყალობის
Line of edition: 36     იმედი უბრძანა და მის საჩინო მსახურთა თანა მოდასე
Page of edition: 308   Line of edition: 1     ყო, და მისი სიტყუანი მოეწონა, გული გააწყო და თჳსი
Line of edition: 2     საქმის საფუძველი მის სწავლასა და რჩევაზედ დადვა. და
Line of edition: 3     დამანამაცა თჳსი ჭკუითა და მეცნიერობით თვისი საქმე უფრო
Line of edition: 4     და უფრო წინ წასწია**. ცოტა ხანს უკან თავისწინაობა
Line of edition: 5     შეიქნა, ქვეყნისა და სახელმწიფოს*** რჩევა დაიწყეს. მათში
Line of edition: 6     საკითხავი და დიდი კაცი შეიქნა და მას დღეს ბედნიერი და
Line of edition: 7     შემსგავსებული ჟამი შეხვდა. სხვა კაცნი დაითხოვა და ჴელმწიფეს
Line of edition: 8     თავისწინ მოახსენა:
Line of edition: 9        -- მრავალი ხანია ჴელმწიფე ერთს ადგილს ბრძანდება
Line of edition: 10     მივლა-მოვლისა და ნადირობის გემო გაუშვია, და მინდა რომ
Line of edition: 11     მე ამისი მიზეზი შევიტყო, რომე მის კარის გასაღები, რითაც
Line of edition: 12     ცდით იყოს, გავაკეთოო.
Line of edition: 13        ლომმა სხვა რიგი პასუხი იწყო. უნდოდა დამანასათჳს მისი
Line of edition: 14     შეშინება არ გაეცხადებინა. ამაზედ შუთურბას ყვირილის
Line of edition: 15     ესრე ძლიერი ჴმა მოვიდა, რომე ლომი შიშით თჳს ადგილიდამ
Line of edition: 16     გარდახლტა და ჭკუის სახედველი დაუბნელდა. მაშინღა
Line of edition: 17     შეჭირვებულმან, თჳსი მოწყენა დამანას გაანდო:
Line of edition: 18        -- ჩემისა შიშისა მიზეზი ესე ჴმა არის, რომ გვესმისო
Line of edition: 19     და მე არა ვიცი რა, რისაა ესე ჴმაო. და ესრე მგონია, ტანი
Line of edition: 20     და ძლიერება თჳსის ჴმის სადარო ჰქონდეს. და თუცა მისი
Line of edition: 21     შემსგავსებული ტანოანება და ძლიერება აქუსს, მე ჩემსა აქ
Line of edition: 22     მკვიდრობას გაურჯელად ვერა ვხედაო.
Line of edition: 23        დამანამ მოახსენა:      Page of alt.ed.: C_92 
Line of edition: 24        -- რადგან ჴელმწიფის გულთა ამა ჴმისა კიდე სხუაჲ საზრუნავი      Page of alt.ed.: D_87 
Line of edition: 25     არა არის რა, არა ჴამს ამით ესოდენთა სამკვიდრებელთა
Line of edition: 26     დატევება და მამეულთა სამყოფთა დაცლაო. ერთსა
Line of edition: 27     ჴმასა რაჲ ძალუცს და ყვირილსა რა საზომი აქუს, რომე
Line of edition: 28     ამით ვინმე გარდიხვეწოსო! ჴელმწიფე კლდეთაებრ ფერჴმტკიცე
Line of edition: 29     უნდა იყოს, რომე ყოველთა ქართაგან არ შეირყიოს
Line of edition: 30     და სხუადასხუა ჴმისაგან უძრავი იყოსო. მოახსენა:



Line of edition: 31  
ლექსი


Line of edition: 32        ფერჴი მთებრ დადგი ქვეყანად, ტინურად დამტკიცებული
Line of edition: 33        ვითა ქარქვეტი ქართაგან არ იქმნა მოტაცებული.


Line of edition: 34        ბრძენთ ნათქუამია: ჴმათა სიმაღლესა და ტანთა სიდიდესა
Line of edition: 35     ნუ სჭვრეტო, რომე ვერარა სახე ამ სახით ვერას შეიძლებსო,
Page of edition: 309   Line of edition: 1     და არცა ყოველი გამოჩენილი დაფარულის გამომაჩინებელი
Line of edition: 2     იქნება. ლერწამი, რაზომც სხვილი იყოს, წვრილი
Line of edition: 3     ჯოხითა გატყდება და მწეროს / სიგრძეობა შავარდნის კლანჭთა      Page of alt.ed.: T_141 
Line of edition: 4     შინა დამოკლდება. რომელიცა ტანად დიდობისათჳს შერაცხს
Line of edition: 5     რასმე, მას ეგრე მოუვა, როგორაც ერთს მელს
Line of edition: 6     მოივიდაო.
Line of edition: 7        ლომმა ჰკითხა: ეგე რაგვარად ყოფილაო?



Line of edition: 8  
დამანამ თქუა არაკი      Page of alt.ed.: A_56 

Line of edition: 9  
[მელი და ტაბლი]


Line of edition: 10        ერთი მელი ერთსა ტყეთა შინა იარებოდა, მძორთა პოვნისათუის
Line of edition: 11     ყოვლგნით დაცანცალებდა. მუნ ერთი ხე იდგა, და
Line of edition: 12     მას ხეზედა ტაბლი ვისმე ჩამოეკიდა და დარჩომოდ[ა]. ესრე
Line of edition: 13     ეკიდა, რომე რა ქარი მოვიდის, ხის შტო შეძრის, ტაბლს
Line of edition: 14     მოხვდის და დიდი ჴმა გამოვიდის. მის ხის ძირს ქათამი ნახა
Line of edition: 15     რომე საკენკთა კენკდა. მას პარვა დაუწყო, მონადირებას ცდილობდა.
Line of edition: 16     ანაზდად, ტაბლის ჴმა შემოესმა, მიხედა -- ერთი
Line of edition: 17     დიდტანოანი, მეტად მსუქნის მსგავსი და საზარელჴმიანი ხეზედ
Line of edition: 18     ნახა. მელმა სიხარბით აღარა გასინჯა რა და თქუა: მისი
Line of edition: 19     ჴორცი და ტყავი მისის ჴმის ოდენი იქნებაო, ქათამი იგი გაუშვა
Line of edition: 20     და პირი ხეს მიაპყრა. ქათამმა შეუტყო და გაექცა. მელაი
Line of edition: 21     ათასის ხრიკით მას ხეზედ გავიდა, ტაბლი გახია, ნახა -- ხისა
Line of edition: 22     და ცოტა ჴმელი ტყავის მეტი არა იყო რა! ქათმის მოშორვების
Line of edition: 23     ცეცხლი გულთა მოეგზნა და თქუა: ვაიმე, რომ ამ დიდტანოვანისაგან
Line of edition: 24     უცოდინრად მოვსტყუვდი და ჩემი უცოდველი
Line of edition: 25     ნადირი უვნებელად გაუშვი და მისი შვენიერის სახისაგან
Line of edition: 26     სარგებელი ვერა რა ვნახეო!



Line of edition: 27  
ჩახრუხაული


Line of edition: 28        მაღლა ჴმობს დაფი, ყვირის დაფდაფი, მოსავლად გვიძღვნის არას სარგებლად,      Page of alt.ed.: D_88 
Line of edition: 29        ვაქებ მრიგავთა, მძებნელ იგავთა, სახეს არ აჰყვეს შესაზარებლად.



Line of edition: 30  
*
Line of edition: 31  
* *


Line of edition: 32        ეს არაკი ამისთუის მოვიყუანე, ჴელმწიფე საშინელის ჴმისაგან
Line of edition: 33     და დიდის გუამისა გამოჩენითა მიმოსვლასა, ნადირობასა,
Page of edition: 310   Line of edition: 1     შექცევასა და სიხარულს ნუ მოიშლისო. მას ჴმასა და
Line of edition: 2     ტანსა არა შეუძლია რა, არც არა არის რაო. თუცა ჴელმწიფე
Line of edition: 3     მიბრძანებს, მის ახლორე მივალ და მის საქმესა და ამბავს
Line of edition: 4     ყუალაკას შევიტყობო.
Line of edition: 5        ლომსა დამანას სიტყუა მოეწონა და დამანა ლომის ბრძანებითა
Line of edition: 6     მისად / ძებნად წავიდა.      Page of alt.ed.: C_93 
Line of edition: 7        რა ხანმა გამოიარა, ლომი საგონებელსა ჩავარდა და
Line of edition: 8     მისი გაგზავნა სასინანულოდ შეექნა. გონებით იტყოდა: დავაშავე,
Line of edition: 9     რად ესრე ვყაო! არამც ჩემზედ შეითქუან? ბრძენთ
Line of edition: 10     უთქუამს: ჴელმწიფემ გაუსინჯავად თჳსი გულისპასუხი არავის
Line of edition: 11     უნდა ანდოს და არც შეატყობინოს / თჳსი საიდუმლო საქმე,      Page of alt.ed.: T_142 
Line of edition: 12     რომე მას მრავალი საქმე მოსდევს და ცოტა საქმით შუაში
Line of edition: 13     არ ჩამოიგდოს. პირველად -- არ უნდა ენდოს მას, რომე
Line of edition: 14     დაუნაშაებლად მის კარზედ გარჯა და წყენა ენახოს და მრავალგზის
Line of edition: 15     ჭირი და მწუხარება გამოევლოს; მეორედ -- მას, რომ
Line of edition: 16     მისი პატივი და საქონელი ჴელმწიფისაგან ქარს მისცემოდეს
Line of edition: 17     და დავრდომილიყოს; მესამედ -- მას, რომელი მისი საჴელო
Line of edition: 18     და სიმაღლისაგან გამოეძოს და წყალობის იმედი აღარა
Line of edition: 19     ჰქონდეს; მეოთხედ -- დაუნდობელსა და მოჩხუბარსა, ავენასა
Line of edition: 20     და ქუეყნის აშლის მდომს და არა მშვიდობის მყოფელს; მეხუთედ
Line of edition: 21     -- მას, რომე მოყვრისაგან დიდი სიკეთე და კარკაცობა
Line of edition: 22     სჭირდეს და მას იგი წაუჴდინონ და მისი ურვა ჰქონდეს; მეექუსედ
Line of edition: 23     -- ორგული რა გარდეჴდევინოს და მისის მორჩენისათჳს
Line of edition: 24     მრავალნი ცდილიყოს და გარდადგომილიყოს; მეშვიდედ --
Line of edition: 25     მას, რომელსა კეთილად ემსახუროს და მას ყური არ მიაპყრას
Line of edition: 26     და ვისცა არ ემსახუროს, იგინი უფრორე წყალობით
Line of edition: 27     ჰყვენ; მერვედ -- მას, ვისთვისაც სიდიდე წაერთმიოს და
Line of edition: 28     სხვისათჳს მიეცეს, და იგი მეფეთ წინარე დგეს, და იგი მეორე
Line of edition: 29     -- დაჩაგრული; მეცხრედ -- ჴელმწიფის დასაკლისი რომ
Line of edition: 30     თჳსი შემატება ეგონოს; / მეათედ -- რომე მას ჴელმწიფის      Page of alt.ed.: D_89 
Line of edition: 31     კარზედ კეთილი არა სჭირდეს რა და მისის მტრის გაკეთებით
Line of edition: 32     კეთილს მოელოდეს. ჴელმწიფენი განეკრძალნენ, ამა
Line of edition: 33     ათთა რიგთა კაცთა შუა გაუსინჯავად თჳსი საიდუმლო არა
Line of edition: 34     თქუას; ვირემდისი კაცისა ღ(მრ)თის შიში და პირის სისწორე
Line of edition: 35     მოწყალება და სიკეთე არ ნახოს და არ გამოიკვლიოს, თჳსი
Line of edition: 36     ხვაშიადი არ გაანდოს და არ აცნობოსო. თქუა:



Line of edition: 37  
ლექსი


Line of edition: 38        ხვაშიადთ თქმასა მრავალთან დაჰგმობენ ბრძენთა დასები
Line of edition: 39        სადაც ვლე, ვერცად ვერ ვნახე საიდუმლოთა მფასები.


Page of edition: 311  
Line of edition: 1        ამა საქმისა დამანას ბრძანება გამოუცდელად, აჩქარებით
Line of edition: 2     არ ვარგიყო. მტერთან მისი გაგზავნა ჭკუათა საცნობელთა
Line of edition: 3     შინა შორს იყო. დამანა მცოდინარე კაცსა ჰგავს და ერთხანად
Line of edition: 4     ჩემს კარზედ გარჯითა და საბრალოდ იყო, ღ(მერ)თმან ნუ ქნას
Line of edition: 5     რომე მას ეგზომის ჭირის ეკალი გულთა დასობოდეს; აწე
Line of edition: 6     რომე მუხთლობა იჴმაროს, ერთი რამ შფოთი შემზადოს, ანუ
Line of edition: 7     მტერი იგი ჩვენზედა ძლიერად და მძლედ ნახოს და მისი
Line of edition: 8     სამსახური მოინებოს, და ჩემი გულის ხვაშიადები იცის, მას
Line of edition: 9     უთხრას და მისის საცადლისა რჩევისა და სამჯო/ბინაროს      Page of alt.ed.: T_143 
Line of edition: 10     ხარისხთა აღჴდეს! რასათჳს ამ სიტყჳს ჩხრეკასა და ბრძენთ      Page of alt.ed.: A_57 
Line of edition: 11     ნათქუამს ლექსს არ დავადგერ?



Line of edition: 12  
ლექსი


Line of edition: 13        ღვინოვ შმაგობას** ევლტოდე, ეჭვი გეტუირთოს გულითა
Line of edition: 14        ჩხუბსა და ზაკუას მოშორდი, არ დაიკარგო სულითა!55*


Line of edition: 15        თუცა მე ამა მოციქულობითა ავი რამე მომიჴდეს, ათასიცა      Page of alt.ed.: C_94 
Line of edition: 16     დამეტდეს, ჩემთჳს ცოტაი იქნება!
Line of edition: 17        ამა საგონებელით ადგის და დაჯდის, და ბორგევდა და
Line of edition: 18     თუალი გზისაკენ ჰქონდა. ამასობაში დამანა გამოჩნდა და
Line of edition: 19     ლომმა გული დაიწყნარა და თჳს ადგილს დაჯდა. დამანასა
Line of edition: 20     ამბავი ჰკითხა. თაყუანისცემას უკან მოახსენა:



Line of edition: 21  
ლექსი


Line of edition: 22        ვირე ცა ეგოს მბრუნავად, მეფის მზე მზობდეს მზიანათ
Line of edition: 23        მისი სვე მისთა მონათა ზედა ბრწყინვიდეს გზიანათ.


Line of edition: 24        ჰე, თემთა და ქუეყანათა მპყრობელო! ჴმა იგი, რომელ
Line of edition: 25     გასმიათ, ერთი ჴარია ამა ტყისა სიახლოესა. იგი სძოვს, სჭამს
Line of edition: 26     და სძინავს; მას სხვა საგონებელი არარაჲ აქვს. მისი ბრძანება
Line of edition: 27     მუცელსა და პირსა იქით არსად წავა.***
Line of edition: 28        ლომმა: მისი ძლიერება რაზომი იქნებაო?
Line of edition: 29        დამანამ მოაჴსენა:
Line of edition: 30        -- ძლიერების გამოჩენა არა მინახავს რა, რომე მისი ძალი
Line of edition: 31     რამ შემეტყოს და სწორად მოგაჴსენო, მაგრამ გუნებათა
Line of edition: 32     შინა არას მეზარნა, რომე შიშით მისთუის მეტი პატივი რამ
Line of edition: 33     მეცაო.

Page of edition: 312  
Line of edition: 1        ლომმან უთხრა:
Line of edition: 2        -- მაგითა მას სუსტად ნუ დაინახავ, რომე არა მოსტყუვდე
Line of edition: 3     ქარი ძლიერი რა წვრილს ბალახს ეცეს, ვერ მოსტეხს, მაგრამ
Line of edition: 4     / მაღალთა და სხვილთა ხეთა ძირითურთ ამოფხვრის. მტერი      Page of alt.ed.: D_90 
Line of edition: 5     ვირემდე მტერს დასაცემელად არა ნახავს, მანობამდის
Line of edition: 6     ძლიერს ძალს არ გამოიჩენს. თქუა:



Line of edition: 7  
ლექსი


Line of edition: 8        ქორი მყუარს არ იკადრებს, არცა სდევს საჭმლად ნდომითა
Line of edition: 9        სონღული მუმლთა შეპყრობად ფრთესა არ გაშლის ზომითა.


Line of edition: 10        დამანამ მოახსენა:
Line of edition: 11        -- ჴელმწიფემ მისი საქმე არად უნდა მიიჩნიოს და არცა
Line of edition: 12     იგი ყოლე რადმე შერაცხოსო. მე იგი რაცა ვსინჯე, მრავალი
Line of edition: 13     რამე შევიგენ და მისი საქმე ყოველივე გავსინჯე, და თუცა      Page of alt.ed.: T_144 
Line of edition: 14     ჴელმწიფისა მაღალსა საწადელსა ნებავს და ბრძანებს, მას აქ
Line of edition: 15     მოვიყვანებო, რომე წადილის სურვილი სასამსახუროდ დადვას
Line of edition: 16     მონურად კალთა კადრების მჴართა გარდაიკეცოსო.
Line of edition: 17        ლომსა ესე საქმე დიდად იამა და მისი მოყვანება უბრძანა
Line of edition: 18     და დამანა შუთურბასთან მივიდა. უთხრა:



Line of edition: 19  
ტაეპი


Line of edition: 20        კულა ჰკითხა: თუალო, სადით მოხუალო?


Line of edition: 21        და ეტყოდა:
Line of edition: 22        -- აქა სადათ ჩამოვარდნილხარ და ამ ადგილს მოსვლის
Line of edition: 23     მიზეზი და აქა დგომისა და ბარგთა მოჴდისა საფენთა გაშლა
Line of edition: 24     რით მოგიჴდაო?
Line of edition: 25        შუთურბამ თჳსი საქმე და ამბავი ყოველივე უკლებელად
Line of edition: 26     უამბო. რა დამანამა მისი ამბავი სცნა, უთხრა:
Line of edition: 27        -- აქ ერთი ლომი პატრონობს, ყოელთა მჴეცთა და ნადირთა
Line of edition: 28     ბრძანებით მორჩილ-მყოფელი, და მე გამომგზანა შენთანა,
Line of edition: 29     უნდა მასთან გამომყუეო. და წიგნიცა გამომატანა, და
Line of edition: 30     თუ რამე შეცოდება გაქვს, მასცა შეგინდობს, / და მასთან წამოდიო.      Page of alt.ed.: C_95 
Line of edition: 31     და თუცა არ მისმენ და არ წამოხვალ, აწვე გარე შევიქცევი
Line of edition: 32     და ლომსა ესრე მოვახსენებო.
Line of edition: 33        შუთურბამ, რა ლომისა და მჴეცთა სახელი მოისმინა, შეშინდა
Line of edition: 34     და უთხრა:
Line of edition: 35        -- თუცა პირობას მომცემ, რომე სიკუდილისა არა მეშინოდეს,
Page of edition: 313   Line of edition: 1     თან წამოგყუები და შენის შუამდგომლობითა მისი
Line of edition: 2     სამსახური რამ მიშოვნეო.
Line of edition: 3        დამანამ ამისი პირობა და ფიცი მისცა. რა გული დააჯერა
Line of edition: 4     ორთავე ლომსა მიმართეს. დამანა დასწინაურდა და მისი
Line of edition: 5     მისვლა აცნობა, და ცოტას ხანს უკან ჴარიც მოვიდა და სასამსახურო
Line of edition: 6     რიგები მისის რიგით მოიხვნა. ლომმან ტკბილად
Line of edition: 7     მოიკითხა და უბრძანა: მას ადგილს როდეს მოსულხარო, და
Line of edition: 8     ან შენის მოსვლის მიზეზი რა იყოო? ჴარმან ყველა თჳსი
Line of edition: 9     გარდასავალი მოახსენა. ლომმა უბრძანა:
Line of edition: 10        -- აქ დაისადგურე, და ჩემის წყალობისა და პატივისა და საბოძვრის
Line of edition: 11     უხვად მონიჭება გექნებისო. აწ წყალობის კარი ჩემთა
Line of edition: 12     წარჩინებულებთა თანა შენთ/ჳს გამიღია და ჩემთა დიდებულთა      Page of alt.ed.: A_58 
Line of edition: 13     თანა შემიერთებიხარო. უთხრა:



Line of edition: 14  
წყობილი


Line of edition: 15        რაზომ ჴმელეთი იარო
Line of edition: 16        ჩემს მდურავს ვერ ეზიარო:
Line of edition: 17        არა ვქნა საუდიარო
Line of edition: 18        და გლეხთ არსად მოვამშიარო. /      Page of alt.ed.: T_145 


Line of edition: 19        ჴარმა დალოცა და სამსახურად სარტყელი წელთა შეირტყა,      Page of alt.ed.: D_91 
Line of edition: 20     და ლომმაცა მისის ამაღლებულის ხარისხით წყალობა
Line of edition: 21     უყო და დღე და ღამე მის სიახლოეს წა და წაადგინა, წყალობისა
Line of edition: 22     და პატივის მატება დაუწყო და გონება მისსა სამსახურსა
Line of edition: 23     და საქმის გამოწვლილვას მიაპყრა. მეტად მცოდინარედ
Line of edition: 24     და გამომკვლეველად და ჭკუისმყოფელად იცნა, რომელი
Line of edition: 25     ესრეთი ვინმე იყოს სიბრძნითა სრულითა და შემძლებელი
Line of edition: 26     ყოვლითა მეცნიერებითა და ყოვლითა შეგონებითა, რომელ
Line of edition: 27     მისი ქცევა და ქველობა მეტ იყო, და დააჯერა გული მისი
Line of edition: 28     ყოველთა მეცნიერებათა მისთა.



Line of edition: 29  
შაირი


Line of edition: 30        რა ნახა მისი სიკეთე, სიმართლე, გასინჯულობა
Line of edition: 31        სიტყვისა გზები, რჩევანი, სიბრძნისა ცოდნის სრულობა
Line of edition: 32        ქუეყნის მიმოვლა, დასწავლა, ნახუათა გამოცდილობა
Line of edition: 33     და   ლხინთა და ჭირთა აწონა, საქმეთა გამოწვლილობა.


Line of edition: 34        ლომმან მრავალს საქმესა და გამოძიებასა და გამოცდას
Line of edition: 35     უკან ჴარი თჳს მესაიდუმლეოდ და გულითადთა საკითხავად
Line of edition: 36     გაიშინაურა; და ყოელთა ჟამთა მისსა სვე-ბედთა ხარისხთა
Page of edition: 314   Line of edition: 1     სიმაღლეს მატა, და მისი ბრძანების მორჩილად სხუანი შექნა
Line of edition: 2     რომე ყოელთა სახელმწიფოს** მარიგებელთა და ლომის წარჩინებულთა
Line of edition: 3     წინა წაასწრა. რა ესე დამანამა ნახა, რომე ლომმა
Line of edition: 4     ზროხის დიდება სიმაღლის საზღუარს გარდარია და წყალობასა
Line of edition: 5     და ნიჭთა დღითი დღე უმატებდა და დამანას აღარა
Line of edition: 6     ეკითხებოდა რა, და აღარც რჩევათა შინა უჴმიან, -- გაძებისა
Line of edition: 7     და დაშორვების საოლავი გულისა თუალთა ეოლა, მოწყენისა
Line of edition: 8     და შურის ცეცხლის ალი გონებათა საცნობელთა
Line of edition: 9     მოეკიდა.



Line of edition: 10  
ლექსი      Page of alt.ed.: C_96 


Line of edition: 11        მეშურნე შურისა ცეცხლთა სადაც აღაგზებს კიდებით56*
Line of edition: 12        თჳთვე უმალვე დაიწვის სრულიად, არ თუ კიდებით.


Line of edition: 13        თუალთა მისთაგან ძილი განქარდა, ვეღარ დაწყნარდა
Line of edition: 14     მოთმენის გასაძლისი სამოსელი გულისაგან შემოეძარცვა და
Line of edition: 15     ქილილასთან მოჩივარი მივიდა და უთხრა:
Line of edition: 16        -- ძმაო, ჩემს ჭკვათა უსუსურობასა და გაზრახვის სისისუტესა
Line of edition: 17     მიხედე! სრულობით ჩემი სვე-ბედი ლომის საბედნიეროდ
Line of edition: 18     მოსვენებაზე წარვაგე და ჴარი მისად მოსამსახურედ
Line of edition: 19     მოვიყუანე, აწ იგი ეს/რე გაადიდა, ყოელთა წარჩინებულთა      Page of alt.ed.: T_146 
Line of edition: 20     გარდამატა და მე ჩემის პატივისა და ხარისხთაგან ჩამოვარდი.
Line of edition: 21        ქილილამ უთხრა:



Line of edition: 22  
ტაეპი


Line of edition: 23        ჰე, ჩემო სულო, ჭკუათ გარდასულო! შენივ ნაღვაწი თვით დაისულო!


Line of edition: 24        ესე ეჩო ფერჴთა შენთა თვით შენ იკარ და ამა ჩხუბისა
Line of edition: 25     მტვერი შენ აღაფრქვიე. აწე შენ იგი მოგივა, რაცა მას ერთსა
Line of edition: 26     მეუდაბნოეს დაემართაო.
Line of edition: 27        დამანამ ჰკითხა: ვითარ ყოფილაო?



Line of edition: 28  
ქილილამ თქუა არაკი      Page of alt.ed.: D_92 

Line of edition: 29  
[ნაპარევის მძებნელი მეუდაბნოე]


Line of edition: 30        თქმულა: ერთმან ჴელმწიფემა ერთს მეუდაბნოეს ძვირფასი
Line of edition: 31     სამოსელი მისცა. ერთმა მპარავმა ესე რა სცნა, შეხარბდა
Page of edition: 315   Line of edition: 1     და მისის ნდომისათჳს მოვიდა და მას მეუდაბნოეს ეყმო;
Line of edition: 2     დია კრძალვით ემსახურებოდა. რა გაუშინაურდა, დრო პოვა
Line of edition: 3     და იგი კაბა მოიპარა და წავიდა.
Line of edition: 4        მეორეს დღეს მეუდაბნოემ კაბა ვერა პოვა და ვერცაღა
Line of edition: 5     თჳსი ახალი მსახური. სცნა, რომე მას მოეპარა. მისს საძებრად
Line of edition: 6     ქალაქით გამოვიდა, უკან გაუდგა.
Line of edition: 7        გზაზედ ნახა, ორნი მჴეცნი იბრძოდეს, ერთმანეთისათჳს
Line of edition: 8     ჭანგმახვილობითა თავი და ტანი დაებალთათ, ლომებრივ ძლიერად
Line of edition: 9     იცემებოდენ და დაკოდილის ტანით სისხლი სდიოდათ.
Line of edition: 10     ერთი მელი მოსულიყო და მათს ნაწვეთს სისხლთა ლოკდა.
Line of edition: 11     ანაზდად, შუა შემოიგდეს და მათი გაცემებული ტოტი მელს
Line of edition: 12     მოხუდა და სიკუდ/ილის მახეთა შიგა გაება. მან განშორებულმან      Page of alt.ed.: A_59 
Line of edition: 13     ესე გაიკვირვა, გასცილდა და წავიდა.
Line of edition: 14        საღამოს რა ქალაქის კარზე მივიდა, ნახა -- კარნი დაჴშულნი
Line of edition: 15     იყო, აქა-იქი სადგომისათჳს სლვა დაიწყო. ერთი ვინმე დიაცი
Line of edition: 16     ერდოდამ შუკათა დამზერდა. რა ეგრე შეღონებული ნახა
Line of edition: 17     განშორებული, შეებრალა და აწვია, და სახლად შეიყუანა, და
Line of edition: 18     ერთს კუთხეს დადგა და ილოცვიდა. დიაცი იგი, თურე, როსკიპი
Line of edition: 19     იყო და ბოროტად იქცეოდა, და რაცა მჴევალნი ჰყვეს
Line of edition: 20     მათცა ამაჭაკლებდა. ერთი მათგანი კეკლუცობითა მოჰმადიანთ
Line of edition: 21     სამოთხის სძლებს საპატიურობასა ასწავლიდა. მისი
Line of edition: 22     ტურფა პირის სიცხე ქუეყნისა სინათლესა მორცხობის
Line of edition: 23     ცეცხლსა შინა სწვევდა, მართალთა თუალთა მისის წამწმის
Line of edition: 24     / ისარი გულთა საგანსავით გაჴვრეტდა, სულთა წამღებელთა      Page of alt.ed.: T_147 
Line of edition: 25     ბაგეთა სიმცირე შაქრისა სიტკბოსა სწვეთდა.



Line of edition: 26  
შეწყობილი      Page of alt.ed.: C_97 


Line of edition: 27        ვით მთუარე იარებოდა, ტანი უგვანდა საროსა
Line of edition: 28        თმათა ნათხაზი საბლური სათსა ვინ შეუდაროსა?
Line of edition: 29        ნიკაპთა ვეცხლისა ბურთსა ვერ ვხედავ მოსახმაროსა
Line of edition: 30        ღაწვთა გიშრისა ჩოგანი უჯდა, რად გაეყაროსა?
Line of edition: 31        ახალი მთუარე მოხრილი შავად ჩენილა აროსა
Line of edition: 32        და ვთქვი: კაკვი მთვარეს მოსტაცა, ბურთი მზით მოეპაროსა!


Line of edition: 33        და ჭაბუკი შუენიერი, პირი მისი მუშკებრი სუნელი, წერწეტი,
Line of edition: 34     ტანად საროს მსგავსი, პირმთუარე, ენატკბილი, სიტყუაწყლიანი,
Line of edition: 35     / თურქთა მხატუართაგან გამოხატული, თმახუჭუჭი,      Page of alt.ed.: D_93 
Line of edition: 36     სუმბულივით მიგრეხილ-მოგრეხილი**, მისნი ბალახშნი
Page of edition: 316   Line of edition: 1     ბაგენი შაქრითა დატიტულნი, საკუთრად მხიარული
Line of edition: 2     ტრფიალივით სწრაფი.



Line of edition: 3  
ლექსი


Line of edition: 4        პირი მზისაებრ ნათელი, მიმფენი ჴმელთა შუქისა
Line of edition: 5        თმანი ხუჭუჭად ნაწყობი, მქროლელი შტახსთა ბუქისა.


Line of edition: 6        მათ ერთმანეთის სიყუარული გამოჩენით ჰქონდათ, ნიადაგ
Line of edition: 7     ერთგან იყვნიან, მზესა და მთუარესავით ერთ სამყოფსა იყოფებოდენ,
Line of edition: 8     აფროდიტსა და მუშთარსავით ერთსა ბურჯთა ზედა
Line of edition: 9     შეიყრებოდეს. იგი ჭაბუკი სცვიდა მას მჴევალსა, რომე
Line of edition: 10        სხვამან მოყვარემან მისი სილამაზის ჭაშნიკი არ ნახოს, მინდორთა
Line of edition: 11     მწყურვალთა მონატრეთა, ათასთა გარჯას უკან, ყინტორთა
Line of edition: 12     წყაროთა მისწვდომოდეს.



Line of edition: 13  
ლექსი


Line of edition: 14        თუცა ჩემგან სიყუარულსა შენზედ ესრე შევიძლებდე
Line of edition: 15        სხვის კაცისა გულის გავლით შენსას -- მასცა ვერ გავსძლებდე.


Line of edition: 16        იგი როსკიპი დიაცი მის მჴევლისაგან ამას დია წყინობდა
Line of edition: 17     და მეშურნებოდა. რა ვეღარ გასძლო, მხევალს სირცხვილის
Line of edition: 18     ფარდაგი დაეხია და სული თჳისი საყუარლის სულის ნდომის
Line of edition: 19     ჴელთა დაეფვა** და წუთსაცა არ მოშორდებოდა. და მან
Line of edition: 20     დიაცმან მის ჭაბუკის სიკუდილი მოინება. იგი მეუდაბნოე მის
Line of edition: 21     სახლთა იყო და სინჯავდა. დიაცმა დრო დაიცა. და ტრფიალსა
Line of edition: 22     და სატრფიალოსა ორთავე მრავალი ღვინო ასვა; და      Page of alt.ed.: T_148 
Line of edition: 23     რა მუნ მყოფთა დაეძინათ, მოიღო საკუდინებელი სამსალა
Line of edition: 24     დაგალა და მასრათა შინა ჩაყარა და მასრისა წვერი ჭაბუკსა
Line of edition: 25     ცხვირთა ჩაუყო და მეორე წვერით ენება შებერვა და ცხვირთა
Line of edition: 26     სამსალიას შებნევა. მას ჭაბუკს ცხვირს დააცხიკუა, და
Line of edition: 27     მისმა ორთქლისა ძალმა სამსალა მასვე დიაცსა პირთა შეაბნია
Line of edition: 28     და ყიათი ეცა და წამსავე მოკუდა.



Line of edition: 29  
ტაეპი


Line of edition: 30        რას თავსა თჳსსა უყოფდე, სხვათაცა ეგრე უყოფდე.


Line of edition: 31        რა განშორებული ამათ ხედვიდა, მის ღამის სიგრძე გათენებამდე
Line of edition: 32     მეორედ მოსვლის დღე იყო. რა გათენდა, მის ღამის
Page of edition: 317   Line of edition: 1     სიბნელის ჭირებს მორჩა, ლოცვა დიიწყო, და დიდი დროშა
Line of edition: 2     ნათლისა ქუეყანასა კაცთა აღმოუბრწყინდა.



Line of edition: 3  
ლექსი


Line of edition: 4        ააელვარა კამარა იასპად, მსგავსად სარკისა
Line of edition: 5        განაძო ყოვლგნით სიშავე, ჟანგთა მომკრეფი ხარკისა.


Line of edition: 6     მაშინვე მან განშორებულმან თჳსი თავი საბოზართა სიბნელისაგან
Line of edition: 7     გააშორა და ავისმოქმედის მესადგომისაგან თავი
Line of edition: 8     მოირჩინა და სხვა სადგომს ეცადა. ერთი ხარაზი / იყო ღ(მრ)თის
Line of edition: 9     მოშიში და გზიანი. მან ნახა მეუდაბნოე იგი, აწვია და თჳის
Line of edition: 10     სახლად შეიყუანა; / სახლეულთ მისი სამსახური უბრძანა და
Line of edition: 11     თჳთან მოყვრის საწვევად** წავიდა. მისა ცოლსა კურო ვინმე
Line of edition: 12     ჰყუა, გუნებაკეთილი, შვენიერი და პირკეკლუცი, კისკასი
Line of edition: 13     თმახუჭუჭი, სიტყუაწყლიანი, ნაზადმქცეველი, ჩაუქი, თვალთა
Line of edition: 14     წამწმითა დაშრეტილი, ტურფად მწყაზარი და სიცოცხლის
Line of edition: 15     წამღები. მათ შუამავალი ერთი მეკოტოშის ცოლი
Line of edition: 16     იყო, გრძნებათა მოქმედებითა ცეცხლსა და წყალთა შეართებდის,
Line of edition: 17     ენატკბილობითა ქვათა ცვილებრ გაჰჴდიდის.



Line of edition: 18  
შეწყობილი




Line of edition: 19        ესეთს ტყუილსა იტყოდა, წაუხვნის კაცსა ცნობიანი
Line of edition: 20        ფასკუნჯსა მუმლსა შეჰყრიდა, შეუქმნის აშიკობანი;
Line of edition: 21        კრიალესვანი ჴელთ ჰქონდა, იჩემის მლოცაობანი;
Line of edition: 22        მისი ზონარი ყელთ ება, ინდოთა ჰქონდა მკობანი;
Line of edition: 23        ლოცვისებრ ბაგეს იძრევდა, გულთ ედვა მაცთურობანი
Line of edition: 24     და   გარეთ ერთფრად ჩნდა, შიგ ედვა ასფერი ჯადეგობანი. /      Page of alt.ed.: T_149 

Line of edition: 25        ხარაზის ცოლმან რა სახლი მოცალედ ნახა, თავის კუროსთან
Line of edition: 26     მატყუად გაგზავნა და შეუთუალა: ამა ღამე შაქარი ბუზისა
Line of edition: 27     შფოთისაგან მოსვენებით არს, და სალხინო-უკერკეტონო
Line of edition: 28     და უმოურაოდო. შესთვალა:



Line of edition: 29  
ტაეპი


Line of edition: 30        ადეგ და მოდი, მალიად რბოდი!


Line of edition: 31        მან დიაცმა კურო კართა მოგვარა და კარი დაურეკა. ამას
Line of edition: 32     ზედა ხარაზი, ანაზდად, სნებასავით მოუვიდათ. თავად უწინაც
Page of edition: 318   Line of edition: 1     მას კაცზე ეჭვი ჰქონდა, და რა თჳსის სახლის კართა ნახა,
Line of edition: 2     ცოლის ბოზობას გული დააჯერა. გარისხებული შევიდა
Line of edition: 3     ცოლს მრავალი სცა, და სვეტთა ზედა მიაბა და თჳთ ლოგინთა
Line of edition: 4     გაისვენა. განშორებული მას კაცსა გულშია გმობდა: უმიზეზოდ
Line of edition: 5     და შეუცოდრად რად გალაჴა ეს დედაკაციო, და მან უსამართლო
Line of edition: 6     ქნა და მე რასათჳს არ მივეშველეო და არ ვაპატიეო.
Line of edition: 7     ამას რა ინანდა, ნახა რომე მეკოტოშის ცოლი შემოვიდა და
Line of edition: 8     უთხრა:
Line of edition: 9        -- დაო, ამამ ჭაბუკსა ესოდენსა რად აჭირვებო, ანუ რას
Line of edition: 10     ჰყოვნი? ადრე გადი, მოსულს ლხინს ნუ უკუაბრუნებო.
Line of edition: 11        უთხრა:



Line of edition: 12  
ლექსი


Line of edition: 13        მოყუარე მოყვრის მოკითხვად რადგან სნეულსა უნდესა
Line of edition: 14        მანამდის მართებს მიესწრას, ვირ სული შეუძრწუნდესა.


Line of edition: 15        ხარაზის ცოლმა ჩუმის ჴმით ახლო მიუწოდა და უთხრა:



Line of edition: 16  
შაირი


Line of edition: 17        მოლხენილს გულსა ტირლისა ეგრე ჰგონია ასვეა
Line of edition: 18        ღვიძლდაკოდილსა აშიკთა სისხლი ტრფიალთა ასვეა.
Line of edition: 19        გვრიტმა ხე-და-ხე მავალმან ვითა სცნას ჭირნი ასვეა.
Line of edition: 20     და   სირთა პყრობილთა რა იცის, თუ რა ლახვარი ასვეა.57*


Line of edition: 21        მოდი, საყუარელო ტკბილო, და ჩემნი ჩივილ-ტირილი
Line of edition: 22     მისმინე, ჩემი დამწველი ამბავი სცან: ჩემსა უწყალო ქმარსა
Line of edition: 23     კაცი იგი კართა ენახა, შმაგებრ შემოიჭრა, პირველად მრავალი
Line of edition: 24     მცა და მერმე სვეტსა ამას ამაკრა. აწ თუ შენ ჩემი მოწყალე
Line of edition: 25     და კეთილისმყოფელი ხარ, ანუ მის, ჩემის საყვარელისა,
Line of edition: 26     თავი არ გაგიწირავს, მეწიე, აქათგან მე ამჴსენ და შენ
Line of edition: 27     ჩემაგიერ დაები. წამზე გავალ, ჩემს საყუარელთან ბოდიშსა
Line of edition: 28     მოვიჴდი, მოვალ, შენ გაგიშვებ, მე ისრევ დავებმიო, და / მე და
Line of edition: 29     ჩემს საყუარელს დიდად ესე დაგვავალეო.
Line of edition: 30        მეკოტოშის ცოლმა იგი შეხსნა და თჳთ დაება, და იგი
Line of edition: 31     დიაცი გარეთ გავიდა.
Line of edition: 32        რა მეუდაბნოემ ესეები ნახა, ცოლ-ქმართ შუღლზე ქმარი
Line of edition: 33     ამართლა. ამას ზედა ხარაზსა გამოეღვიძა და ცოლსა საუბარი
Line of edition: 34     რამე დაუწყო. მეკოტოშის ცოლმა ჴმის ცნობის შიშით სიტყვა
Line of edition: 35     ვერა მიუგო. რამდენსაც ელაპარაკა, დიაცმა ჴმა ვერ
Page of edition: 319   Line of edition: 1     გასცა. ხარაზი ჯავრით ცეცხლსაებრ აეგზნა, დანა აიტაცა
Line of edition: 2     წამოიჭრა მოუჴდა და საწყალს მეკოტოშის ცოლს ცხვარი
Line of edition: 3     მოსჭრა და ჴელთ მისცა: ეს ძღვენი შენს კუროს მიუძღვენო!
Line of edition: 4     მან ცხვირმოკვეთილმან შიშისაგან ვერც დაიკივლა და
Line of edition: 5     ვერც ამოიჴუნეშა. გულში ესრე თქუა: საოცარი ეს მომევლინაო
Line of edition: 6     საწადელი ვის აუსრულდა და პატიჟი ვინ გარდიჴადაო.
Line of edition: 7        რა ხარაზის ცოლი მობრუნდა, თჳსი დობილი ცხვირმოჭრილი
Line of edition: 8     დახუდა, ნამეტნავად შესჭირდა და ბოდიში მოითხოვა.
Line of edition: 9     იგი აუშვა და თჳთ აგრევ დაება. მეკოტოშის ცოლმან ცხვირი
Line of edition: 10     ჴელთ დაიპყრა და თჳსის სახლისკენ წავიდა.



Line of edition: 11  
ტაეპი


Line of edition: 12        გზად მიმავალი ტიროდა, უკვირდა, ხან იცინოდა.


Line of edition: 13        მან მეუდაბნოემ ესე ყოველივე ნახა და მოისმინა. ესეთსა
Line of edition: 14     უცხოთა საქმეთა რა შეესწრებოდის, გაკვირვება გაკვირვებასა
Line of edition: 15     ემატებოდის.
Line of edition: 16        რა ხარაზის ცოლმა მცირედ შეისვენა, საცთურისა ჴელი
Line of edition: 17     მოიმარჯვა და თქუა:
Line of edition: 18        -- მაღალო ღ(მერ)თო, ყოველთა ჴელმწიფეო! შენ უწყი ქმრისა
Line of edition: 19     ჩემისა უსამართლობა, რა მიყო! ნაცილად შეცოდება და
Line of edition: 20     დანაშაული თავსა ზედა დამადვა, რომელთა შინა უბრალო
Line of edition: 21     ვარ. აწ წყალობა ყავ ჩემზედა და უბრალოდ მოკუეთილი
Line of edition: 22     ცხვირი აგრევე გამომაბაო.
Line of edition: 23        ამისთანათა რა ილოცვიდა, მისსა ქმარსა გაეღვიძა და მისი
Line of edition: 24     ტირილი / სიწმიდის ამჴოცელი და მისი ლოცვანი საეშმაკოდნი
Line of edition: 25     მოისმინა; ჴმა უყო:
Line of edition: 26        -- შენი საქმენი აღსრულებულა, მაგა ლოცვასა ცუდად ნუ
Line of edition: 27     ირჯებიო. ეგე რაჲ სათხოელია, რომე აწ შენ მოგიგონია?
Line of edition: 28     ბოზთა ლოცვანი მის კართა ვერ წადგებიან, და ავსაქციელთა
Line of edition: 29     წადილი მისსა გზათა ვერ იპოებენო. უთხრა:



Line of edition: 30  
ლექსი


Line of edition: 31        თუნცა გინდეს მის წინაშე დაფარულთა შესმენანი
Line of edition: 32        ყოლე გული განიწმინდე, კვლა სიმართლით ჰყავ ენანი.


Line of edition: 33        ანაზდად დიაცმან დაიძახა:
Line of edition: 34        -- ნიადაგ უსამართლოთა მოქმედო, ადეგ და ღ(მრ)თის სასწაული
Line of edition: 35     და ძლიერება იხილე! რადგან ამა სიბილწისაგან ჩემი
Page of edition: 320   Line of edition: 1     კალთა წმიდა იყო, მოწყალე ღ(მერ)თმან მე საბრალოსა ცხვირიცა
Line of edition: 2     გამიკურნა და ქუეყანათა ზედა სიცხვილისა და საყუედურისაგან
Line of edition: 3     მასახელაო.
Line of edition: 4        მისი ქმარი გულითა წრფელითა ადგა და სანთელი აანთო
Line of edition: 5     მიდგა, დიაცი გასინჯა, -- უვნებლად იყო და ცხვირიცა მისვე
Line of edition: 6     ადგილსა ება და წყლული და დაკოდილობა არა სადა აჩნდა.
Line of edition: 7     მაშინვე თავი დამნაშავედ დადვა და შენდობის თხოვა დაიწყო
Line of edition: 8     და ჴელ-ფერჴთა შეკრულობა პატივითა გაუჴსნა და პირობა
Line of edition: 9     დაუდვა: ვირემდის ერთი რამ შანაცოდარი თვალით არა ვნახო
Line of edition: 10     რა ესეთსა საქმეთა ჴელი აღარა მივყო, ცილითა და ჩხუბიანითა
Line of edition: 11     ენითა ესეთსა მლოცავსა პატიოსანსა თავი აღარ ვაწყინო
Line of edition: 12     და მის დანარჩომს სიცოცხლეთა შინა, ესეთსა წმიდასა
Line of edition: 13     დიაცსა, რომლისა თხოვასა ღ(მრ)თის წინაშე დამაყენებელი
Line of edition: 14     ფარდაგი არა უბია, მისის სიტყვიდამ აღარ გავიდეო.
Line of edition: 15        იქით მეკოტოშის ცოლი ცხვირმოკუეთილი მივიდოდა, დაღონებული
Line of edition: 16     თჳსის მისვლის საქმეს არჩევდა: ანუ საქმე ესე
Line of edition: 17     თჳსა ქმარსა ვით მოუხრიკოს, ანუ მეზობელთა და მოყვარეთა
Line of edition: 18     თანა რა მოსაგონით თავი გამოიმართლოს. მცნობთა და მოკიდებულთა
Line of edition: 19     რომლისა პირითა ეუბნას? ამა საგონებელსა შინა
Line of edition: 20     რა იყო მეკოტოშეს ძილისაგან გაეღვიძა და ცოლს დაუძახა:
Line of edition: 21        -- ჩემი იარაღი მომეც, ერთის ვაჭრის სახლში მივალო!
Line of edition: 22     ცოლმა მოგვიანოდ მოუსმინა და იარაღისაგან მარტო სამართებელი
Line of edition: 23     ჴელთ მისცა. მეკოტოშემ ჯავრით ბნელეში სამართებელი
Line of edition: 24     ცოლს შემოსტყორცა და გინება დაუწყო. დიაცმა
Line of edition: 25     დაიკივლა და დაეცა და დაიძახა: ვაიმე, ცხვირიო! მეკოტოშეს
Line of edition: 26     შესწრფა, და კივილის ჴმაზედ მეზობელნი და მოყუერენი
Line of edition: 27     შემოცვივდნენ. მისი ცოლი ცხვირმოჭრილი და სისხლით
Line of edition: 28     გასვრილი ნახეს. ჰგმობდენ მეკოტოშესა და ყუედრიდენ.
Line of edition: 29     საბრალო მეკოტოშე წყალწაღებულივით შეიქმნა.
Line of edition: 30        რა ქუეყნის მანათობელმა დილამან კედარის ფარდაგი წინადამ
Line of edition: 31     აიჴადა და ქუეყნისა მაჩუენებელმა მზის სარკემ ჯიმშედის
Line of edition: 32     ჯამსავით ელვა დაიწყო --



Line of edition: 33  
ფისთიკაური


Line of edition: 34        აღმართა დროშა აღმოსავლისა ლაშქართ (პ)ატრონმა დასარაზმელად      Page of alt.ed.: D_97 
Line of edition: 35        დასავლის მეფე და მათი სეფე ზღუათა დაანთქა ხანდაუზმელად!


Line of edition: 36        მის ქალის სამშობლონი შეითქვეს და მეკოტოშე ყადთან
Line of edition: 37     წაიყუანეს. მას ჯამსა განშორებულიცა ხარაზის სახლით გამოვიდა,
Line of edition: 38     -- ყა/დის მეგობარი იყო და ნახვად მივიდა.      Page of alt.ed.: T_152 
Page of edition: 321   Line of edition: 1     რა ერთმანეთი მოიკითხეს და მოიალერსეს, მეკოტოშის ცოლიც
Line of edition: 2     მოუყუანეს და მასთან იჩივლეს და მათის სისხლისა
Line of edition: 3     აღებასა ცდილობდენ. ყადმა უბრძანა:
Line of edition: 4        -- ოსტატო, დაუნაშაებლად და შეუცოდრად რომე ამა ქალისათჳს
Line of edition: 5     გიქმნია, რომლისა რჯულისა წესი გგონიაო?
Line of edition: 6        მეკოტოშე გაწბილებულმან ვერარა {პასუხი გასცა, და
Line of edition: 7     ყადმა მისი ჴელის მოკუეთა გააჩინა.
Line of edition: 8        მეუდაბნოე ზე ადგა და ყადს მოახსენა:
Line of edition: 9        -- ამა საქმესა გაჩხრეკა უჴამსო: მპარავსა ჩემი კაბა
Line of edition: 10     არ წაუღია, მელი მჴეცთა არ მოუკუდინებიათ, მას ავისმოქმედისა
Line of edition: 11     დიაცისათვის სასიკუდინე წამალი არავის შეუსმევიაო
Line of edition: 12     ხარაზსა ცხვირი უბრალოდ არ მოუჭრია, მას მეკოტოშესა
Line of edition: 13     თჳსის ცოლის ცხვირი არ მოუკვეთია. მე ეს საქმეები ყუელაკა
Line of edition: 14     გამომიცდიაო. ყადმა მეკოტოშე ააზატა, და განშო/რებულსა
Line of edition: 15     პირი მიაპყრა და ამა საქმეთა კითხვა დაუწყო, რომე ესე დაფარული
Line of edition: 16     ცხადად გამოგვიჩინეო. მეუდაბნოეს რაც ენახა და
Line of edition: 17     ანუ სმენოდა, თავით ბოლომდე ყველა უამბო.
Line of edition: 18        -- თუცა მე ჴელმწიფისათჳს თავი არ შემესწავლებინა და
Line of edition: 19        იგი კაცი არ მეყმო, ის ეშმაკი და მოძალე დროს ვერ დაიცემდა
Line of edition: 20     და ჩემს კაბას ვერ წაიღებდა; თუცა მელსა თჳსისა
Line of edition: 21     მსუნაგობითა სისხლის ჭამა არ დაეწყო და გაშორებოდა
Line of edition: 22     მჴეცთაგან არ მოიკლოდაო; თუცა მას ავის მოქმედს დიაცსა
Line of edition: 23     მის ჭაბუკისა სიკუდილი არ მოეწადა, თჳს ტკბილსა სულსა
Line of edition: 24     არ გააქარვებდაო; თუცა მეკოტოშის ცოლი მას ბილწების
Line of edition: 25     საქმეში არ გარეოდა, ეს სასირცხო საქმე არ დაემართებო
Line of edition: 26     დაო, რომე ცხვირი მოჰკვეთესო. ვინცა ავის მოქმედია, კეთილსა
Line of edition: 27     ნუ მოელის, და ვისცა შაქრის ლერწმის მოსვლა
Line of edition: 28     უნდეს, ჯიქურას ნუ დასთესავსო. თქუა:



Line of edition: 29  
ლექსი


Line of edition: 30        ბრძენთ უთქუამს: მასვე მოიმკი შეკრებად შენს დათესულსა
Line of edition: 31        ავის მოქმედი ავს მიხვდეს, ჴორცსა რად აშრობ, ჱე, სულსა.



Line of edition: 32  
*
Line of edition: 33  
* *


Line of edition: 34        ესე არაკი ამად მოვიუბნე, რომე სცნა: შენისა გარჯისათვის
Line of edition: 35     გზა შენ გაკაზმე, და შენი ჭირის კარი შენ გაახვენ.
Line of edition: 36     უთხრა:



Line of edition: 37  
ტაეპი


Line of edition: 38        ვისღა შესჩივი? რაცა გჭირს, შენმავ ნაქნარმან გიწია!


Page of edition: 322  
Line of edition: 1        დამანამ უთხრა:
Line of edition: 2     მართალს ამბობ, ესე საქმე მე მოვაწიე ჩემს თავსა ზედა!
Line of edition: 3     მაგრამე / ამის საშველად შენ რასა მირჩევო და ამა ხვანჯისა      Page of alt.ed.: T_153 
Line of edition: 4     ჴერჴით გაჴსნასა რომელის გზით მოიგონებო?
Line of edition: 5        ქილილამ უთხრა:
Line of edition: 6        -- მე პირველადვე ამა საქმესა ზედა არ გაგიერთდი, არცა
Line of edition: 7     ამის ქნასა შინა მოგყევ, და / აწცა მათსა კართა შორე ვარ
Line of edition: 8     და ჩემი გარევა არას გზით არ იქნების. და თუცა შენ შენსა
Line of edition: 9     თავსა ეწევი, შენ იციო. უთხრა:



Line of edition: 10  
ტაეპი


Line of edition: 11        ვინცა სიბრძნითა მეტია, რად ჰკითხავს ვინცა რეტია?


Line of edition: 12        დამანამ უთხრა:
Line of edition: 13        -- ჩემი რჩევა ას არის, ჴერჴითა და ხრიკითა შინავე შევეტყუო,
Line of edition: 14     და რაც ძალ-მედვას, რომე ჴარი იგი ანუ ამა
Line of edition: 15     სიმაღლითგან დავსცე და ანუ ქუეყანისა ამისგან გავაძოო
Line of edition: 16     ამისთჳს, რომ ესეთსა შეცოდებასა და ცთომასა საუკადრისოსა
Line of edition: 17     წესად ვხედავ, და ამისი ყურის მიუპყრობელობა ჭკუვისა
Line of edition: 18     მოსწავლეთაგან შორედ განაკიდია. მე ჩემისა დიდებისა მომატებისათჳს
Line of edition: 19     არ ვეძებ: რაცა ჩემი საფერია, მის მეტი არა
Line of edition: 20     მინდა რა; მაგრამე დიდთა ბრძენთაგან თქმუ/ლა, ხუთთა საქმეთა
Line of edition: 21     უცდელობა არა კეთილ არსო: პირველად -- სიდიდე და
Line of edition: 22     რასაცა მქონებელ იყოს, მისი უპატიოსნოება; მეორედკრძალვა,
Line of edition: 23     ვითარცა სამსალათაგან და რიდება ბოროტთა საქმეთაგან,
Line of edition: 24     რაიცა აუგად დაუცთ; მესამედ -- რისაცა მქონებელი
Line of edition: 25     იყოს, მისის მოჴმარებასა და მისსაცა არ დაკარგუასა; მეოთხედ
Line of edition: 26     -- სულისა გამოჴსნასა და გამოყუანასა, რომელსაცა
Line of edition: 27     ბოროტთა შინა ჩავარდნილ იყოს; მეხუთედ -- სასარგებლოსა
Line of edition: 28     და სასიკეთოსა თავისა თჳსისაკენ მოწევასა და მოზიდვასა
Line of edition: 29     და დასაკლისისა და ზიანის გაშორებასა და მორიდებასა. მე
Line of edition: 30     ამა გზით ვეცდები, რომე კიდევე ჩემი ადგილი ვიშოვნო, მუნ
Line of edition: 31     მივაწიო, და იგივე ჩემისა საქმისა პირი გავაახლო. საქმე
Line of edition: 32     ეს არის, ჴარსა ჴერჴითა შევადგე და მიწისა პირსა გამოვასალმო,
Line of edition: 33     და ანუ ამა სოფლით ბარგი აიკიდოსო. მე მის მჭლეს
Line of edition: 34     ჭავჭავისა უდარესი არა ვარ, რომე მიმინოსა თჳსი ჯავრი არ
Line of edition: 35     შეარჩინაო.
Line of edition: 36        ქილილამა ჰკითხა, როგორ ყოფილაო?



Page of edition: 323  
Line of edition: 1  
დამანამა თქუა არაკი

Line of edition: 2  
[ჭავჭავნი და მიმინო]


Line of edition: 3        მასმია, ორთა ჭავჭავთა ერთსა ხისა შტოთა ზედა ბუდე
Line of edition: 4     ედგა; ქუეყანათა ნაყოფთაგან საკენკთა და წყალთა დაჯერებულ
Line of edition: 5     იყუნეს. ხე / იგი კლდისა რასმე ძირთა მდგომარე იყო,      Page of alt.ed.: T_154 
Line of edition: 6     რომლისა თავსა ზედა ბუდობდა მიმინო და რა შორს ნადირობით
Line of edition: 7     მოიცალის,** მეხებრ რბოდის და ცეცხლებრ საბრალოთ
Line of edition: 8     ჭავჭავთ სულთა კალოთა სრულობით დასწვევდის.



Line of edition: 9  
ტაეპი


Line of edition: 10        რა კლანჭი გახსნის სირისად, ოცდათს იძღვნიდის პირისად.


Line of edition: 11        რა ჭავჭავნი ბარტყთა დაფრენდენ, უმზირდენ იგი
Line of edition: 12     მიმინონი და სრულობით დასტაციან და მათთა ქულათა
Line of edition: 13     მით ზრდიდიან. ჭავჭავნი ვერცა სამკუიდროსა სთმობდეს, და
Line of edition: 14     მიმინოსაგანცა / ამა გაუსაძლისსა ჭირთა იყუნეს.      Page of alt.ed.: D_99 



Line of edition: 15  
ტაეპი


Line of edition: 16        დგომა და წასვლა ორივე მათ ჰქონდათ ძნელ სანდომივე.


Line of edition: 17        ერთხელ, რა მართუეთა მათთა ზრდა აღუორძნდათ და
Line of edition: 18     ფრთე მოეცათ, რა ხლტომისა ღონე მოეცათ, მათი მამა-დედანი
Line of edition: 19     მათის პირის ჭურეტით იხარებდენ, მათდა სასწავლელად
Line of edition: 20     განცხრომით მიმოფრინვიდენ. ანაზდათ, მიმინოს მტერობა
Line of edition: 21     მოაგონდათ და / სიხარულისა ტაბლა აეკეცათ, და გულითა
Line of edition: 22     მწუხარითა ტირილი და წივილი შექმნეს. მათთა ბარტყებთა
Line of edition: 23     შინა ერთსა სისრულე და სიკეთე პირთა აჩნდა, მან
Line of edition: 24     მის მხიარულობის მოწყენად შეცვლის მიზეზი იკითხა და
Line of edition: 25     უთხრეს:



Line of edition: 26  
ლექსი


Line of edition: 27        შვილო, არ იცი რაზომცა გულთა საჴმილი მდებია?
Line of edition: 28        ცრემლნი ჩუენნი გყავს მოამბედ, გითხრას რაც წაგუკიდებია.


Line of edition: 29     და მათზედ მიმინოსაგან უწყალოება და აოჴრება და შვილთ
Line of edition: 30     დატაცება უამბეს. მან უთხრა:***
Page of edition: 324   Line of edition: 1        -- ზეგარდმო მოსულის რისხვისა და განსაცდელის გაქცევა
Line of edition: 2     მონათაგან / უჴამსია, მაგრა დამბადებელს ღ(მერ)თსა ყოველთ      Page of alt.ed.: C_103 
Line of edition: 3     შეჭირვებულთათჳს მიზეზითა რათამე წამალიცა გაურიგებია
Line of edition: 4     და ყოვლის სენისათუის თითო საკურნებელი სარგო მიუცემიაო.
Line of edition: 5     თუცა თქუენ ამა საქმისაგან განრომა და ამა ნასკვისა
Line of edition: 6     გაჴსნასა ეცადოთ, ესე ჭირი თავთა ჩუენთა მოსცილდებისო.
Line of edition: 7        ჭავჭავთა ესე სიტყუა მოეწონათ, და ერთი მათგანი ბარტყთა
Line of edition: 8     საზრდელად დადგა, და მეორე მათის შველის საცდელად
Line of edition: 9     წავიდა. რა ცოტა გზა გავლო, იტყო/და: სადა და ვისთანმე
Line of edition: 10     მივიდე და ესე გულისა ჩემისა შეჭირვება ვისა გავანდოო?
Line of edition: 11     თქუა:



Line of edition: 12  
ლექსი


Line of edition: 13        გულთა მჭირს ჭირნი ულხენი, უკურნებელი
Line of edition: 14        გულთა მწვავს დაღი მჴუვალი, წამთა მოუსვენებელი.


Line of edition: 15        და მერმე ესე თქუა: რომელიცა პირუტყვი პირველედ შემემთხვევის,
Line of edition: 16     ჩემსა ზრუნვასა მას უამბობო, და ამა გულთა
Line of edition: 17     წრტიალთა ღონესა მისგან ვითხოო. რა წავლო, ნახა-სალამანდრა
Line of edition: 18     ცეცხლისა ლითონით გამოსრული და ველთა ზედა
Line of edition: 19     მოარული. ჭავჭავმა რა მისი საკვირველი და გასაცვიფრებელი
Line of edition: 20     სახე თუალით გაიცადა, მოინება და გულთა თქუა: ჩემთა
Line of edition: 21     შეჭირვებათა მას უცხოსა პირუტყვსა ვკითხაო, ნუთუ ჩემთა
Line of edition: 22     დახვანჯულთა საქმეთა გამოგება მას შეეძლოსო და ერთი რამ
Line of edition: 23     მიღონისძიოსო. დიდითა კრძალვითა სალამანდრასა თანა მივიდა
Line of edition: 24     და ქება შეასხა, მონებრივი საქმენი აჩუენა. სალამანდრამანცა
Line of edition: 25     უცხოთა შეწყნარებისა მსგავსად პატივით მოიკითხა,
Line of edition: 26     ტკბილად უალერსა და უბრძანა:
Line of edition: 27        -- დაღრეჯილობასა რასმე / ნიშანთა შენთა გულისა სარკეთა      Page of alt.ed.: D_100 
Line of edition: 28     შიგან ვხედაო. თუცა გზისაგან დამაშვრალხარ, აქა სახლსა
Line of edition: 29     ჩემსა ახლორე ხანი რამე დაყავ და განისვენეო, თუცა
Line of edition: 30     სხვაჲ რამე გაურვებს, მითხარჲ და მისის ღონის გზასაც
Line of edition: 31     ვეცდებიო.
Line of edition: 32        ჩიტმა ენა ააუბნა და მისის საიდუმლოთა საქმენი ესრერიგად
Line of edition: 33     აოწყა, თუცა ქუათა სმენოდა, მწუხარებით იგიცა დაილეწებოდეს,
Line of edition: 34     ესეთისა საუბრითა თავსა აწყინებდა. თქუა:



Line of edition: 35  
ლექსი


Line of edition: 36        ვინმცა ცნა ჩემნი ამბავი, საბრალოდ შესაწყალისა
Line of edition: 37        მასცა მოედვას საჴმილი გულთა უწყალო ალისა.


Page of edition: 325  
Line of edition: 1        და რა სიტყუა დაასრულა, სალამანდრამან წყალობისა ცეცხლისა
Line of edition: 2     ალნი ზე აუმაღლა და უბრძანა:
Line of edition: 3        -- ნუ სწუხ, მე ამა განსაცდელით თავსა შენსა ვიჴსნი
Line of edition: 4     და ღამესა ამას ესრეთსა საქმესა მოვრთავ, რომე მისი სახლი
Line of edition: 5     და სამყოფი და მუნ შინა მსხდომელნი სრულობით დავსწვა.
Line of edition: 6     ოღონცა შენ შენი სადგომი მიჩუენო, და შენ შენთა შვილთა
Line of edition: 7     თანა იყოფებოდე, ვირემ მე შენთან მოვიდოდეო. /      Page of alt.ed.: T_156 
Line of edition: 8        ჩიტმან მან თჳსი ბუდე სალამანდრას ასწავლა და სწორედ
Line of edition: 9     ანიშნა და ნაღვლისაგან თავისუფალმა, გულმხიარულად ბუდეს
Line of edition: 10     მიმართა. რა დაღამდა, სალამანდრამ თჳსი ნათესავ-ტომნი
Line of edition: 11     შემოკრიბნა, და ყუალაკამ ცო-ცოტა / წუნწუბა და ნავთი      Page of alt.ed.: C_104 
Line of edition: 12     აიღეს და მის ჩიტის ბუდესთან მოვიდნენ, და ჩიტი წაუძღუანეს
Line of edition: 13     და მიმინოს ბუდეს მიმართეს. მიმინომა და მისთა ქულათა
Line of edition: 14     ესარც ერთი იცოდეს და, საჭმლით მაძღარნი, მძინარე
Line of edition: 15     იყვნეს. სალამანდრათა მოღებული წუმწუბაჲ და ნავთი მის
Line of edition: 16     ბუდეს მოსცხეს და წამოვიდნენ. აუქროლდათ ღ(მრ)თის რისხვისა
Line of edition: 17     ქარი: ცეცხლისა ალი მის მტაცებელისა ბუდესა მოეკიდა!
Line of edition: 18     ესრე უცებად გაეღვიძათ, რომე საშველი ჴელი მის ჭირისაგან
Line of edition: 19     უღონო ქნილიყო, და ერთობილ -- სახლით, ბუდით, შვილებით
Line of edition: 20     ნაცრად შეიცუალნეს.



Line of edition: 21  
ლექსი


Line of edition: 22        ვინ მძლავრმან ცეცხლი აღაგზნას სხუათ დასაწუელად ცნებითა
Line of edition: 23        თავსავე დასწვავს საქმითა, სხვათა უაზროს ნებითა.



Line of edition: 24  
*
Line of edition: 25  
* *


Line of edition: 26        ესე არაკი ამისთვის წარმოსთქჳ, სცნა, რომე რომელიცა
Line of edition: 27     მტერთა მოშორვებასა ეცდების, თჳით რაგინდ მცირე და უსუსური
Line of edition: 28     იყოს, და მტერი -- ახოანი და ძლიერი, / გამარჯუების
Line of edition: 29     იმედიაო.
Line of edition: 30        ქილილამ ოთხრა:
Line of edition: 31        -- ლომსა მისთუის სიდიდისა პირი მიუცემია და მისი სვიანობისა
Line of edition: 32     ბავრაყი აუმართავს, და აწ ლომის გულიდამ მისის
Line of edition: 33     სიყუარულის გასვლა და გუნების გზის გამოცულა დია ძნელად
Line of edition: 34     დასანახავია. მეფენი ვისაც აამაღლებენ და გაადიდებენ
Line of edition: 35     უმიზეზოდ აღარ დასცემენ, და ვისაც ხარისხზე აიყუანებენ
Line of edition: 36     ვირემ დიდსა დანაშაულს არ უნახვენ, თუალიდამ აღარ გააძებენ.
Line of edition: 37     თქუა:



Line of edition: 38  
ლექსი


Line of edition: 39        ძელი რა წყალთა ჩააგდო, იცოდე, არ დასძირავსა.
Line of edition: 40        რადგან მის რწყვითა აღზრდილა, ამისთვის ვერ გასწირავსა.


Page of edition: 326  
Line of edition: 1        დამანამ   უთხრა:
Line of edition: 2        -- ამის უარესი რაჲ მიზეზი იქნების? რა მისთჳს ჴელმწიფესა
Line of edition: 3     წყალობა უქნია, სხუათა ჭკუიანთა და ერთგულთა
Line of edition: 4     კაცთაგან ჴელი აუღია, და მისის სამსახურისაგან დაშორებულან,
Line of edition: 5     -- მათის მონობის სწავლის სარგებელი მოჰკუეთიათ.
Line of edition: 6     ამ გზით მათაც ჴელმწიფის დასაკლისის საქმე შესვლიათ.
Line of edition: 7     ბრძენთ უთქუამსთ, ქუეყნის ზიანი და მეფეთ / წაჴდენისსაქმე
Line of edition: 8     ექვსის საქმით იქნებისო: პირველად-ერთგულნი გააძონ      Page of alt.ed.: T_157 
Line of edition: 9     და უიმედოდ შექნან, და ჭკვიანსა და მეცნიერსა არა ჰკითხონ
Line of edition: 10     რა და წააჴდინონ; მეორე-მოჩხუბართა და მზაკუართა
Line of edition: 11     ჩხუბი არ დაუშალონ, მოუგონარი რამ მოჰჴდების, და
Line of edition: 12     მტერთა ქარქაშით ჴრმალი ამომღერდების: მესამე -- დიაცთა
Line of edition: 13     დევნა და ალერსნი და ენათა სიყუარული და ხშირად ნადირობა,
Line of edition: 14     სიმთვრალე, მღერა და საკრავნი; მეოთხე-თვისისა
Line of edition: 15     ძალისა და სიცრუის მინდობა და არა ღ(მრ)თისა, რომე ამისგან
Line of edition: 16     მოიწევის სრვანი და ძრვანი, ზღვათა დანთქმანი და ყოველივე
Line of edition: 17     ჭირნი; მეხუთე-მრისხანება და წყრომა და უსამართლობა
Line of edition: 18     და გაუკითხაობა, შეპყრობა და გახეიბრება; მეექუსესიჭაბუკე
Line of edition: 19     და გამოუცდელობა, რომე დაწყობის ჟამსა აშლა
Line of edition: 20     მოაჴდინოს, და აშლის დროს -- ზავი, და წყალობის დროს
Line of edition: 21     რისხვა ყოს, და რისხვის დროს -- წყალობა. რისხვისა ბჭე
Line of edition: 22     უჴამს შეკრას, რომე წყალობისა კარნი აღახვნას. თქუა:



Line of edition: 23  
ლექსი


Line of edition: 24        ბრძოლა გინდეს თუ მშვიდობა, უჟამოდ არ საქებია:      Page of alt.ed.: C_105 
Line of edition: 25        ვარდთან ვარდობა იჩემე, ეკალთან -- ეკლის რქებია!


Line of edition: 26        ქილილამ უთხრა:
Line of edition: 27        -- გავს, რომე შენ შურის ზოსტერი შემოგირტყამს, და
Line of edition: 28     შუთურბასათვის საზიანოსა შემზადებასა ცდილობ, და ბოროტი
Line of edition: 29     რამე შეამთხვიო. მაგრამ მე ვიცი, მისთჳს ავის ქნა კაი
Line of edition: 30     არ არის: ყოველსა ავის მოქმედსა კაცსა თავსავე თჳსა მიექცევაო.
Line of edition: 31     უთხრა:



Line of edition: 32  
ლექსი


Line of edition: 33        ავის მოქმედმან მოიგოს მისნივ ნაქმარნი ავები
Line of edition: 34        ნაცვლად მიეცეს საჭიროდ თჳსივე დანაშავები.


Line of edition: 35        რომელმანც ამისთვის თვალნი აღიხილოს, -- კეთილს არა
Line of edition: 36     და ბოროტის მოსაგებელსა სჭვრიტოს, -- არა სათუოა, / მას სიკეთე      Page of alt.ed.: D_102 
Line of edition: 37     და წყალობა არ შეხუდება, თუცა ჴელი და ენა კაცთა
Page of edition: 327   Line of edition: 1     საზიანოსა და დასაკლისსა არ არიდა, როგორცა მას სამართლიანს
Line of edition: 2     ჴელმწიფესა უბრძანებია.
Line of edition: 3        დამანამ ჰკითხა, როგორ ყოფილაო?



Line of edition: 4  
ქილილამ თქუა არაკი

Line of edition: 5  
[უსამართლო-ყოფილი ჴელმწიფე]


Line of edition: 6        უწინარეს ერთი ჴელმწიფე ყოფილა, უსამართლობა და
Line of edition: 7     უდიერი ძალა და ცოდვა ჴელწაყრით იცოდა, და სახელოვნებისა
Line of edition: 8     და მოწყალებისაგან ფერჴი გარ გაედგა. /      Page of alt.ed.: T_158 



Line of edition: 9  
ლექსი


Line of edition: 10        უსამართლო და უწყალო, თემთა დამწველი ძალითა
Line of edition: 11        სიტკბოსი მწარედ შემცვლელი უგემურობის ძალითა.59*


Line of edition: 12        დღე და ღამე მისის უსამართლობითა, ლოცვის ნაცვლად
Line of edition: 13     პირაღებით სწყევლიდიან. დღესა ერთსა ნადირობად გავიდა.
Line of edition: 14     რა შემოიქცა, ქადაგი დააძახა: თუალნი ჩემი დღემდე კეთილისა
Line of edition: 15     საქმეთა დაწუხვილნი მქონდა, ჩემსა მომხვეჭელსა ჴელსა
Line of edition: 16     საბრალონი უწყალოდ ხედვიდენ. ჭირთა შებმულ იყუნენ
Line of edition: 17     ტანჯვისა ჴრმალი გლახაკთა ქედთა ედვა; აწ გლეხთა და დავრდომილთათჳს
Line of edition: 18     მოწყალებისა, სამართლისა და სიბრალულის
Line of edition: 19     ფერჴი დამიმყარებია; ამა პირსა მივსცემ, დღეის იქით ვერა
Line of edition: 20     მოძალის ჴელმან სასარჯლოს კაკვითა გლეხთა კარი ვერ დარეკოს,
Line of edition: 21     ვერას მტაცებელის ფერჴი საბრალოთა საზელთა
Line of edition: 22     შინაცა ვერ შევიდესო.



Line of edition: 23  
ლექსი


Line of edition: 24        მუნ რა ვიპოო სიმდიდრე ქალაქთა, გინა თემათა
Line of edition: 25        სადა მეფენი მოხვეჭენ, მიიხმენ გლეხთ მიცემათა?


Line of edition: 26        საბრალოთა და მდაბალთა რა ამისი მახარობლისა ესმათ
Line of edition: 27     ამოსასვლელი / სული ჩაუბრუნდათ, საწყალთა საწადლის ვარდი      Page of alt.ed.: C_106 
Line of edition: 28     სიხარულის საიმედოს წალკოტთა შინა აუყუავდათ.



Line of edition: 29  
ლექსი


Line of edition: 30        იჩქითად ბედთა იმედი აწ მათზედ მოეფინა რა
Line of edition: 31        ლხინით აავსნა ყუელანი, გულით იშვებდენ ვინ არა.


Page of edition: 328  
Line of edition: 1        მას აქეთ მოსამართლეობისა სვენი ესეთსა ხარისხთა
Line of edition: 2     აღიწია, რომე კრავი ლომისა ძუძუთა წოვნითა ძღებოდა, და
Line of edition: 3     ქორი და ჴოჴობი ერთგან თამაშობდენ. ამისთუის მას ჴელმწიფეს
Line of edition: 4     "მოსამართლე" უწოდეს.



Line of edition: 5  
ლექსი


Line of edition: 6        ესეთი ზარი განჰფინა, ვინ იყო გარდამავალი
Line of edition: 7        ცეცხლიც წუმწუბას ჰფარვიდა, სხვა რაღა გითხრა მრავალი!


Line of edition: 8        ჴელმწიფის ერთმა შინაურმა მახლობელმან ესე საქმე
Line of edition: 9     დროიანსა / ჟამსა ჰკითხა:      Page of alt.ed.: T_159 
Line of edition: 10        -- პირველად ეგრე უწყალოება და მერმე ესეთი სიყვარული
Line of edition: 11     და წყალობა ვით იქმნაო?
Line of edition: 12        ჴელმწიფემ უბრძანა:
Line of edition: 13        -- მას დღესა რა ნადირობად გაველ, ვლიდი და ყოველთა
Line of edition: 14     მიდამოთა ვზვერვიდი, ვნახე, ძაღლი ერთი მელსა მოსდევდა
Line of edition: 15     და ფერჴთა ჴორცნი კბილითა შემოეღრღნა. ფერჴმოტეხილი
Line of edition: 16     საბრალო მელი ერთსა სოროსა შეუძვრა და ძაღლი გამობრუნდა.
Line of edition: 17     მას ძაღლსა / ერთმა ქუეითმან კაცმან ქვა შესტყორცა,
Line of edition: 18     მოხვდა და ფერჴხი მოსტეხა. ორი ბიჯი არ წაედგა, მას
Line of edition: 19     ქუეითს კაცსა ცხენმა წიხლი ჰკრა ფერჴხი მოსტეხა. ჯერეთ
Line of edition: 20     ცხენს არ წაევლო, ნათხართა ფერხი ჩაუარდა და ფერჴი
Line of edition: 21     მოიტეხა. მე მაშინღა გონებას მოველ და მისი ეგრე მოსვლა
Line of edition: 22     და ქნა გავსინჯე.. ვინცა არა საქნელი ქნას, მასვე მოუა, რომელიც
Line of edition: 23     არ უნდოდესო. თქუა:



Line of edition: 24  
ჩახრუხაული


Line of edition: 25        ქმენ-ყე კეთილ[ნ]ი, ავნი კუეთილნი, ორთავე ბოლო გაც მოსასვლელად.
Line of edition: 26        თუ კარგს მოზიდავ, კეთილსა ზიდავ, სწრაფად მოგცემენ თავგაუსვლელად.
Line of edition: 27        თუცა იქ ავსა, დაგინთქამს ნავსა ზღვისა უფსკრულად, ჩაგზიდავს ბნელად
Line of edition: 28     და   ავის დღის მზირთა, ეშმაკთა გზირთა მაშინღა მიგცენ დასათრგუნველად.



Line of edition: 29  
*
Line of edition: 30  
* *


Line of edition: 31        ესე არაკი ამისთვის მოგითხარ, ბოლოდ მოსაგებელი მოიგონე
Line of edition: 32     და ავის საცადლის ადგილიდამ გავლე, ნუთუ მისი
Page of edition: 329   Line of edition: 1     მწვირე სამე გეწიოს; და სხვასაცა იგავსა დაგისართებ. ბრძენსა
Line of edition: 2     ვისმე უთქუამს: ბოროტსა ნუ იქ, თუარა ბოროტად წაეგებიო.
Line of edition: 3     ასეთს ნურას იქ, რომე შენვე ბოლოდ გაზიანოსო.
Line of edition: 4        დამანამ უთხრა:
Line of edition: 5        -- მე ამ საქმესა შინა ძალდამართებული ვარ: მოძალეს
Line of edition: 6     უდიერი ჩემთჳის უქნია, არათუ მე მისთვის მიქნია. თუმცა ძალდამართებულმა
Line of edition: 7     მოძალეს უსამართლოს ქნის მაგიერის მიგებას
Line of edition: 8     ეცადოს, რა დასაგმობია? თუმცა ჭირი ვისგანმე მოსცემია, მან
Line of edition: 9     მასცა ჭირისა ბადე აუბას, რას ავს ემართლებიან? ანუ რა
Line of edition: 10     ჭირი მიისაგებად არს?
Line of edition: 11        ქილილამ უთხრა:
Line of edition: 12        -- ესრე იპყარ, რომე ამ საქმით ერთი რამ ავი შენის გზის
Line of edition: 13     დასაბრკოლებელი არ იყოს, თუარა, შენ რომ ჴარის წახდენის
Line of edition: 14     ცდას შეება, მისი ძლიერება შენს ძლიერებას მეტობს და
Line of edition: 15     მისნი მოკიდებულნი და ერთგულნი შენისაგან უმრავლესნი არიანო.
Line of edition: 16        დამანამ უთხრა:
Line of edition: 17        -- საქმობისა საფუძველი მრავალსა მოყვარესა ზედა არა
Line of edition: 18     ჰკიდია, რჩევითა და ჭკუითა იქნების-ყე. რაჲცა ჭკუითა და
Line of edition: 19     ჴერჴითა და რჩევითა გარიგდება, და გაკეთდება, და გაემარჯვება,
Line of edition: 20     იგი ძალითა და / სიმხნითა არ იქნება და არც შეიძლება.
Line of edition: 21     ნუთუ შენ არ გასმოდეს, ერთმან მაღრანმა რომე ერთიგველი
Line of edition: 22     ჴერჴით მოკლაო?
Line of edition: 23        ქილილამა ჰკითხა, როგორ ყოფილაო?



Line of edition: 24  
დამანამა თქუა არაკი

Line of edition: 25  
[მაღრანი და გველი]


Line of edition: 26        უთქვამსთ: ერთი მაღრანი ერთსაა კლდეთა ბუდობდა და
Line of edition: 27     მას ადგილს დამკუიდრებულიყო. და მისივე ახლორე ერთი გველი
Line of edition: 28     მყოფოდა, პირით სასიკუდინე წყალი სდიოდა, კბილთაგან
Line of edition: 29     -- ბოროტი გესლი და ლოშქრი, მისი სიცოცხლის გამაქარვებელი.
Line of edition: 30     რა მაღრანი ბაჴალათა გამოზრდიდის, გველი იგი
Line of edition: 31     დაუჭამდის. მაღრანის გული თჳსის ღვიძლთა ნაკუეთთა გაყრის
Line of edition: 32     დღისათჳს უწყალოდ დაიწვებოდის. რა გუელმან სიბრალულისა
Line of edition: 33     და შეწყალების საზღვარი დაივიწყა, / დაღონებულმან
Line of edition: 34     მაღრანმა თჳსი საზრუნავი ერთს ტურასა შესჩივლა, რომელიც
Line of edition: 35     მისი კეთილისმყოფელი იყო, და უთხრა:
Line of edition: 36        -- ერთი რამ მამიგონია, ნუთუ, რომე ჩემი თავი ამა გუელისა
Page of edition: 330   Line of edition: 1     ჭირისაგან გარდვარჩინო, და ამა მძვინვარისა მონადირისა
Line of edition: 2     შიშისაგან გან/ვერეო.      Page of alt.ed.: A_66 
Line of edition: 3        ტურამა ჰკითხა:
Line of edition: 4        -- რომლითა ჴერჴითა მოგიგონია მაგისი ჴელყოფა, ანუ
Line of edition: 5     რომლითა ცდითა გნებავს დაკლება მისიო?
Line of edition: 6        მაღრანმა უთხრა:
Line of edition: 7        -- მწადიან, რა გუელი მძინარე ვნახო, ჩემისა ნიკარტისა
Line of edition: 8     ეკლითა ჴმელთა მხედველი თუალნი ამოვჴადნეო, რომე ჩემთა
Line of edition: 9     თუალთა ნათელთა არა მტაცებდეს; რადგან შვილნი მშობელთა
Line of edition: 10     თუალთა ჩენანი არიან, ეშმაურთა თუალთა ცემათაგანცა მშვიდობით
Line of edition: 11     იყოსო.
Line of edition: 12        ტურამ უთხრა:
Line of edition: 13        -- მაგა რჩევასა ჭკუის გზა შორავს. ძლიერის მტერის დასაკლისსა
Line of edition: 14     ესეთისა ჴერჴითა უნდა ეცადოს, რომე თუისისა სიკუდილისაგან
Line of edition: 15     უშიშრად იყოს. მაგა საგონებელსა დაეხსენ, რომე
Line of edition: 16     მას ყარაულსავით არ დაგემართოსო: კიბორჩხლის სიკუდილსა
Line of edition: 17     ცდილობდა და თჳსი საყუარელი სული სიკუდილის
Line of edition: 18     ნიავს წააღებინა!
Line of edition: 19        მაღრანმა ჰკითხა, ეგე როგორ ყოფილაო?



Line of edition: 20  
ტურამ უთხრა არაკი

Line of edition: 21  
[კიბორჩხალა და ყარაულა]


Line of edition: 22        ერთს ყარაულსა მდინარის პირთა ერთი სადგური დაეჩემებინა,
Line of edition: 23     და სხვა საქმისაგან მოეცალა და ყოველი გულის წადილი
Line of edition: 24     თევზთა ნადირობაზე შეექცია. თჳსისა საწადლისოდენსა
Line of edition: 25     თევზთა იპყრობდა და მისსა ჟამთა ამ გზით სიადვილით
Line of edition: 26     იზრდებოდა. რა სიბერისა სიმჭლე შემოერია, გუამთ სიმჴნემა
Line of edition: 27     რა / პირი უსუსურობისაკენ ქნა, თევზთა ნადირობასა აკლო
Line of edition: 28     მოწყენასა მახეთა შინა გაება და თქუა:



Line of edition: 29  
ლექსი


Line of edition: 30        ბერთა სიცოცხლე მიდიან, მგზავრობენ მგზავრთა წესითა
Line of edition: 31        მისთა მტვერთაგან ვერ ვნახოთ, ქარმან მოგვბერნეს გესითა.


Line of edition: 32        ვაი, რა ჩემი სიცოცხლე განცხრომით ქარს მოვატაცებინე,
Line of edition: 33     სიბერის ჟამისთჳს მცირე რამ საგზალი ჭაბუკობის
Line of edition: 34     დროს არ დავსდევ, როსცა შემეძლო. აწ ძალი მომკლებია და
Line of edition: 35     ღონე აღარ დამრჩომია! აწე ესე მიჯობს, საქმისა საძირკუელი
Line of edition: 36     ჴერჴთა და ხრიკთა ზედა ჩავაგდო და საზრდოსათუის სიმტყუნის
Line of edition: 37     საბრჴენი დავსხნა. თქვა:



Page of edition: 331  
Line of edition: 1  
ტაეპი


Line of edition: 2        ამ ამოგონებით რამენი დღე დავაღამენი.


Line of edition: 3        მერმე ნაღვლიანი და მწარედ მტირალი წყალთა პირს
Line of edition: 4     დაჯდა. შორით ერთმა კიბორჩხალმა ნახა, ახლორე მოვიდა
Line of edition: 5     და სამეგობროს სიტყუების უბნობა დაუწყო და უთხრა:
Line of edition: 6        -- საყუარელო მოყვასო, შეწყენით რასმე გხედავ და რა
Line of edition: 7     მოგვლენიაო?
Line of edition: 8        მან უპასუხა:
Line of edition: 9        -- მოწყენა მმართებს და მისთვის ვარო. შენც იცი, ჩემი
Line of edition: 10     მდღევარი საზრდელი და სიცოცხლის სარგებლად დღითი დღე
Line of edition: 11     აქა თითო-ოროლს თევზთა ვიჭირევდი და მათ ღონეს რასმე
Line of edition: 12     მოვიცემდი. სიცოცხლის საზღვარი ჴელთ მეჭირა და თევზთაცა
Line of edition: 13     ყოლე არა დააკლდებოდა რა, და / ჩემი ცხორებაც მას      Page of alt.ed.: D_105 
Line of edition: 14     ჯერ-იყო. დღეს ორთა მებადურთა ამაზე გამოვლეს, ამა მორევთა
Line of edition: 15     თევზისა სიმრავლე არისო, და ამას ერთი ჴერჴხი უნდა
Line of edition: 16     უყოთო. ამხანაგმა უთხრა: ერთი სხვა მორევია, დია უმრავლესი
Line of edition: 17     სხეთს, დღეს ის ვინადიროთ, და რა მოვიცა/ლოთ      Page of alt.ed.: T_162 
Line of edition: 18     მერმე ას ვინადიროთო. ამ საქმეზედ ჩემი ტკბილი სულის ამოჴდას
Line of edition: 19     ველი, რომ მწარეს სიკვდილს მივეცეო.
Line of edition: 20        რა კიბორჩხალმა ესე სცნა, გარე შეიქცა, და თევზებსთან
Line of edition: 21     მივიდა, და რაცა ასმოდა, ყოველივე უამბო. მათ შიშით სისხლი
Line of edition: 22     აუდუღდათ. შეწუხებულნი ყარაულასთან მოვიდენ და
Line of edition: 23     უთხრეს: შენ გამო ჩუენ ას ამბავი გვესმა და რჩევის სადავე
Line of edition: 24     შენთჳს მოგვიციაო. უთხრეს:



Line of edition: 25  
ლექსი


Line of edition: 26        რაზომცა ვსინჯავთ საქმისა თავსა და ანუ პოლოთა
Line of edition: 27        კარაკინსავით დავბრუნავთ გაჩემებითა მხოლოთა.


Line of edition: 28        აწ შენთან ამისა კითხვად მოვედით: ბრძენთ უთქუამთ
Line of edition: 29     მტერმან თუცა რჩევა გკითხოს, მართებულია, სწავლების რიგი
Line of edition: 30     ჴელით არ დააგდო, და ესეთის გზით ურჩიო, მასცა გული
Line of edition: 31     შეუჯერდეს და შენცა მისგან სარგებელი იხვედროო. / რადგან
Line of edition: 32     შენვე გითქუამს, თუცა შენი სიცოცხლე ჩვენზედ ჰკიდია, და      Page of alt.ed.: C_109 
Line of edition: 33     სული შენი ჩუენით ცხოელობს, აწე ჩუენთუის რას არჩეო?
Line of edition: 34        ყარაულამ უთხრა:
Line of edition: 35        -- მე ეგე სიტყვა მებადურთაგან მესმე, და მათი ბრძოლა
Line of edition: 36     არცა თქუენ ძალგიცს და არცა მეო, და ამა / ჴერჴისა კიდე
Page of edition: 332   Line of edition: 1     ვერა ღონე მომიგონია: აქა ახლორე ერთი ტბა არის, მისი
Line of edition: 2     წყალი დილისა ცვართაებრ სუნელობს, პირის სახეთა ძაჩუენებლობითა
Line of edition: 3     ქვეყანათა დამნახველისა სარკისა მსგავსია, ქვიშათა
Line of edition: 4     სიწლო მისის ფსკერთაგან თვალით იხილებიან, თევზთა
Line of edition: 5     ქვირითა მის ძირს მხედველთაგან აღირიცხებიან. მებადურთა
Line of edition: 6     დასაბამითგან მუნ არ გაუვლია. მის ადგილის თევზთა
Line of edition: 7     წყალთა ჩქერისა მეტი საზრუნავი არა უნახავთ რა.
Line of edition: 8     უთხრა:



Line of edition: 9  
ლექსი


Line of edition: 10        მორევი იგი ზღუათა ჰგავს მართ ოდენ სივრცე-სიგრძისა
Line of edition: 11        თევზთა სიმრავლე, მსუქანი ნაწოვნთა გუანან თხის რძისა.      Page of alt.ed.: A_67 


Line of edition: 12        თუცა მუნ მისვლას შეიძლებთ, თქვენის სიცოცხლის ნეშტთა
Line of edition: 13     მშვიდობით, მოსვენებით, ლხენით და შვებით
Line of edition: 14     დაასრულებთო.
Line of edition: 15        თევზთ უთხრეს:
Line of edition: 16        -- ეგე დია კაი რჩევა არისო, მაგრამ უშენოდ ჩვენ იქ მისვლას
Line of edition: 17     ვერ შევიძლებთო.
Line of edition: 18        ყარაულამ უთხრა:
Line of edition: 19        -- რაც ჩემის ჴელით გამოვა, თქუენს მოჴმარებას ვეცდებიო,
Line of edition: 20     მაგრამე ჟამი შემოკლებულა და მებადურები ამ გვიანობისათჳს
Line of edition: 21     მოგასწრებენო.
Line of edition: 22        თევზთა მათ შიშის ზარი დაეცათ და ზრუნვა შეექნათ.      Page of alt.ed.: T_163 
Line of edition: 23     ყარაულამ ესე დიდად დამადლა, რომე პირი მისცა, -- დღე-ყოველ
Line of edition: 24     რაერთიც შეეძლოს, მის მორვით თევზნი ამოიყუანოს და
Line of edition: 25     მას სხვას ტბასა შინა ჩასხნეს. იგინიც შესჯერდნენ. და ყარაულამ
Line of edition: 26     ამ გზით დღე-ყოელ / თევზი ამოიყვანის, და ერთი გორა      Page of alt.ed.: D_106 
Line of edition: 27     ახლო იყო, მაზე ავიდის, დაჯდის და შეჭამის. შემოიქცის
Line of edition: 28     და თევზთ მებადურთა ამბავი რამე მოართვის და შეაძრწუნებდის,
Line of edition: 29     და უმრავლესნი წაჰყუებოდიან. და ჭკუიანის კაცის
Line of edition: 30     თუალი მათს უმეცრებასა და უგუნურებას სჭვრეტდა და ყოელ
Line of edition: 31     დღე მათს ესეთსა ყოფათა ათასითა საგონებელითა ხედვიდეს
Line of edition: 32     და მათთჳს მძიმობდენ: რომელიცა მტერთა ჴერჴითა
Line of edition: 33     მოსცთების და მზაკუარსა და ძარღვსუტსა კაცსა მიენდობის
Line of edition: 34     მას ეგრე დაემართება, როგორათაც მათ თევზთა დაემართაო. რა
Line of edition: 35     ერთიც დღენი ესრე გავლო, კიბორჩხალსაცა თევზებრ წასვლის
Line of edition: 36     ნდომა მოუნდა, ყარაულას ეაჯა, რათა წაიყვანოს. ყარაულამ
Line of edition: 37     თქვა: რადგან მე ამისი შეპყრობა ვერას ღონით მიქნია
Line of edition: 38     აწ კაი დრო შემხვდა და ამასაც მის მოყურებთან წავიყუანო.
Page of edition: 333   Line of edition: 1     ახლორე მოვიდა და კიბორჩხალი კისერთა შეაჯდა, და თევზთა
Line of edition: 2     საჭმელთა ადგილთა მიმართა. კიბორჩხალმა შორით თევზტა
Line of edition: 3     ძვალნი დაინახა, მაშინვე სცნა, რაცა ჴერჴი იყო, თქუა:
Line of edition: 4     ჭკვიანთ უთუამს, რა მტერი შენისა სიკუდილისა მცდელი
Line of edition: 5     ნახო, მისსა მოსვლასა არ ეცადო, თჳსისა თავისა მესისხლე
Line of edition: 6     თჳთვე იქნებიო. რაცა ძალ-გედვას, ეცადე, და ამა ორთაგან
Line of edition: 7     ერთიცა იქნებისო: თუცა გაგემარჯვა, ჭაბუკობის საქებელთა
Line of edition: 8     წიგნთა დაიწერებაო, და თუცა მას ვერა ავნე და შენ დაგიმარცხდა,
Line of edition: 9     -- სახელოვნობის ასპარეზთა შინა არა
Line of edition: 10     სირცხვილიაო.



Line of edition: 11  
შაირი


Line of edition: 12        მტერი რა კაცსა უმზირდეს საკუდავად გამზადებული
Line of edition: 13        მართებს განრომას ეცადოს, თუცა სიბრზნე აქუს დებული.
Line of edition: 14        თუცა სძლო, ბედსა ეწევის, დადგების იმედებული
Line of edition: 15     და   თუ ვერა, ვერვინ აბრალებს, ასრეა ეს დადებული.


Line of edition: 16        მას უკან კიბორჩხალმა ყია შესტაცა ყარაულასა, რაცა ძალი
Line of edition: 17     ჰქონდა მოუჭირა. ყარაულა სიბერით უღონო ქმნილიყო
Line of edition: 18     შებნდა და სიმაღლით ქუე ჩამოიჭრა და მიწათა გაერია კიბორჩხალმან
Line of edition: 19     დაუტევა, მგზავრ ვლო, და რაცაღა დანარჩომი
Line of edition: 20     თევზნი იყვნეს, ყოველივე აუწყა. მათ თევზთა დაჴოცილთათჳს
Line of edition: 21     იგლოეს, და ცოცხალნი შეგროვდეს და ყარაულას სიკუდილისათჳს
Line of edition: 22     მხიარულ იქმნეს და დაძველებული სულნი გაუხლდათ.
Line of edition: 23     /      Page of alt.ed.: C_110 



Line of edition: 24  
შაირი


Line of edition: 25        მტერს უკან მცირე სიცოცხლე დიდად არს გასახარელი
Line of edition: 26        ას წელ ცხორებას სჯობია მით, ვინც სიკუდილსა არ ელი.
Line of edition: 27        არა სიკუდილის იშნს უგებ, მტერს რომ მიფლვიდეს მბარელი
Line of edition: 28     და   მაგრამ ერთს წამსა მოლხენა ყველას სჯობს დღე საყუარელი.



Line of edition: 29  
*
Line of edition: 30  
* *


Line of edition: 31        ესე არაკი ამისთვის მოვაჴდინე, სცნა, რომე მრავალი კაცი
Line of edition: 32     თჳსივე ჴერჴითა და ეშმაკობით მომკუდარა და თჳსი საცთურის
Line of edition: 33     ცოდვა თან წაჰყოლია. მე შენა / სხვას რასმე გასწავლი
Line of edition: 34     და მის გზით ეცადო, რომე შენი სიცოცხლე მტერთა სიკუდილის
Line of edition: 35     მიზეზი იყოს, ესე მეჯობინებაო.      Page of alt.ed.: D_107 

Page of edition: 334  
Line of edition: 1        მაღრანმა უთხრა:
Line of edition: 2        -- ერთგულთა სწავლათაგან ლტოლვა უჴამსია, და არცა
Line of edition: 3     ჭკუისმყოფელთა სიტყუა საცრუო იქნებისო. უთხრა;



Line of edition: 4  
ლექსი


Line of edition: 5        მარნის სწავლებას მახარებ, მეღვინევ, ვსვემდე მაჭარსა
Line of edition: 6        შენის რჩევისა ნაკუეთსა რადმცა გარდავხდე ნაჭარსა.


Line of edition: 7        ტურამ უთხრა:
Line of edition: 8        -- ესრე მეჯობინება: ჰაერთა აფრინდე და ერდოთა და წყლის
Line of edition: 9     პირთა დამზირო და თუ რამ კაცთა სასარგებლო ნახო, რომლისაც
Line of edition: 10     ზიდვა შეგეძლოს, აიტაცე და ზე აიღე, და ესრე იფრინე,
Line of edition: 11     თუალნი კაცთანი გხედვიდეს, და უცილოდ, / მისთჳს
Line of edition: 12     კაცნი დევნას დაგიწყებენ, და რა გუელთან მიხვიდე, მასთან
Line of edition: 13     დააგდევ. რა იგი კაცნი მისს ასაღებელად მივლენ, გუელს ნახვენ
Line of edition: 14     და მსწრაფლ სიცოცხლით გაიყუანებენ, და მისის სიკვდილის შურს
Line of edition: 15     იგებსო.
Line of edition: 16        მაღრანმა ტურის რჩევით შენობათაკენ მოინავარდა. ერთის
Line of edition: 17     დიაცის პერანგი ერდოთა ეფინა, და თჳთ პირს იბანდა. მაღრანმა
Line of edition: 18     პერანგი აიტაცა და, ვითა ტურამ ასწავლა, გუელთან
Line of edition: 19     დააგდო. მათ მაღრანისა მდევართა რა გუელი ნახეს, თავი
Line of edition: 20     დაუნაყეს და პერანგი წაიხვნეს. მაღრანი მორჩა. თქუა:



Line of edition: 21  
ჩახრუხაული ტაეპი


Line of edition: 22        მომესწრეს ერნი, მომისპეს მტერნი, თან გაჰყუა ჩემნი სიმწარის ცრემლნი.


Line of edition: 23        დამანამ თქუა:
Line of edition: 24        -ესე სახე ამაზედ მოვიყუანე, რომე სცნა, ჴერჴით გარიგდება
Line of edition: 25     საქმე, ძალად არაო.
Line of edition: 26        ქილილამ უთხრა:
Line of edition: 27        -- ჴარსა ძალისა, დიდებისა, ჭკუისა და რჩევის მოსავალი
Line of edition: 28     ყუე/ლასი კარგა მოსვლიაო. ჴერჴი ესეთსა კაცსა თანა
Line of edition: 29     ჴელუყრელია, შენ რომე ყოველი კიდე ჴერჴით ადაუჴვრიტო
Line of edition: 30     იგი გონების სიტყვით ყოველთავ ამოავსებს. მე ესრე მგონია
Line of edition: 31     შენ რომ სერად საწვევრად გაამზადო, მან საუზმედ უადრეს
Line of edition: 32     გაჭამოს. თურმე შენ მას ყურდგლის ამბავი არ გასმიაო, რომ
Line of edition: 33     მელის დაჭერას ეცადა და თჳით საბრჴეთა დაება!
Line of edition: 34        დამანამა ჰკითხა, როგორ ყოფილაო?



Page of edition: 335  
Line of edition: 1  
ქილილამ თქუა არაკი

Line of edition: 2  
[ყურდგელი, მელი და მგელი]


Line of edition: 3        მასმია, მშიერმა მგელმა მძორთა სუნისა დევნასა შინა ერთის
Line of edition: 4     ძეძვისა ზირთა ყურდგელი ნახა; იწვა და სწრაფისა ძილისა
Line of edition: 5     სიმრავლე გარ ესრე მოხვეოდა. მგელმა საშოვრად მოინდომა
Line of edition: 6     და მისკენ პარვით მისვლა იწყო. მგლის სიმყრალითა
Line of edition: 7     და ფერჴის ბგერათა ჴმათა შიშითა ყურდგელი წამოიჭრა
Line of edition: 8     გაქცევას ლამობდა. მგელმა გზა შეხუთა და უთხრა:



Line of edition: 9  
ლექსი


Line of edition: 10        მსუროდაშენი სიახლე, აწ სადა მევლტი მე, რაღა?
Line of edition: 11        რა გნახე, გულნი განცხრების, პირი ამიშკამს მღერადა!


Line of edition: 12        ყურდგელი მისის შიშით შებნდა, და ცრემლიანითა ვედრებითა
Line of edition: 13     პირი მიწასთან გაასწორა და მოახსენა:
Line of edition: 14        -- ვიცი, მჴეცთა ჴელმწიფესა სიმშილის ცეცხლისა ალი
Line of edition: 15     სტომაქთა მოგზებია, და საჭმლისა ნდომასა ძლიერად გული
Line of edition: 16     აუჩქარებია. მე სიმჭლითა მაგათთვინ ერთ ლუკმადაცა არა
Line of edition: 17     კმა ვარ, და ჩემი შეჭმა არა სარგებელია, სტომაქს ვერ გააძღებს,
Line of edition: 18     მუცელს ვერ აავსებს! აქა, ახლოსა ერთი მელი ვიცი
Line of edition: 19     მეტისა სიმსუქნისაგან ფერჴხთაგან დავარნილა, ჴორცთ პოხიერებისაგან
Line of edition: 20     საძრაობა არა აქუს; მისისა ჴორცისა სიჩუილე
Line of edition: 21     და გემო უკუდაების წყალსა შეედრება, მისი სისხლი სიტკბოთი**
Line of edition: 22     შაქრის ყინულის შარბათს ემსგავსება. თუცა ჴელმწიფე
Line of edition: 23     ფერჴს წაიცვლის, მე მას ესეთსა უხრიკებ რასმე, რომე
Line of edition: 24     ჴელმწიფემ საუზმედ იამოს. და თუ მას დასჯერდებით, კაია
Line of edition: 25     და მე მაშინც თქუენი ტყვე ვარო.
Line of edition: 26        მგელმა ყურდგლისაგან რა მელის ქება მოისმინა, თან
Line of edition: 27     გაჰყვა და ახლო მივიდა. /      Page of alt.ed.: T_166 



Line of edition: 28  
შაირი


Line of edition: 29        ერთი მელი ჴერჴიანი ჴელოვნებით იყო კარგი:
Line of edition: 30        სოფლის რძალთა თუალთმაქცურად იხვ-ქათამთა პოვნად ვარგი
Line of edition: 31        ძაღლთა ჭირად, ხვასტაგთმზირად, ფრინველთ ჭირვად იყო ნარგი
Line of edition: 32     და   ველთა თაგუნი, სახლთა ფლანგვნი, მისთვის იქნა მუცლად მარგი.


Page of edition: 336  
Line of edition: 1        მისის პოვნისა კარი თუალთაგან უხილავი იყო, და კუდითა
Line of edition: 2     მისითა მოქცევისა ცისა კართა ჩამოგვიდა.ყურდგელსა მასთანა
Line of edition: 3     სამტერო რამე ჰქონდა, და / აწ დრო დაიცა და შურის გებასა
Line of edition: 4     ცდილობდა. მგელი სოროსა კართა დააყენა, და თჳთ შინა
Line of edition: 5        შივიდა, უსალამაადა მოკითხვით მოიალერსა. მელმა მოკითხვის
Line of edition: 6     პასუხი შეუტკბო, და მისსა ხრიკსა და მელურობას
Line of edition: 7     შეუგა და თქუა:



Line of edition: 8  
ჩახრუხაული


Line of edition: 9        კეთილ მოსულო, ჱე, ჩემო სულო! სადედამ მოხვალ? დაჯედ ზემორე!
Line of edition: 10        გულს ქუე დაგიფენ, ალერსი კრიფენ, ადგილს არ დაგსვამ თუალთ ქვემორე.


Line of edition: 11        ყურდგელმა უთხრა:
Line of edition: 12        -- ესოდენსა ხანსა თქუენისა ხილვისა მოსურნე ვიყავ და
Line of edition: 13     ავისა / დროთაგან უცალობითა შეუძლებელ შევიქენ, და ამა
Line of edition: 14     ბედნიერობისაგან უცხოდ დავრჩიო! და აწ ამ ქუეყანათა მოძულვებითა
Line of edition: 15     კეთილი საწმე ჴელად / უპყრია და სასწაულითა თავი
Line of edition: 16     აუმაღლებია, ყოველსა ქუეყანასა პატივცემული ერთი მოღვაწე
Line of edition: 17     მისის ადგილით მოსულა, რადგან შენი უდაბნოსმყოფობა
Line of edition: 18     და დაყუდება ასმია. თქუენის სიყუარულით მე მონას მიბრძანა,
Line of edition: 19     რომე მისი გულის თუალი ქვეყნის მაშვენებელის თქუენის
Line of edition: 20     პირთა ნახვით გაანათლოს და სული მისი შენის პატიოსნის
Line of edition: 21     სამშვინველით მუშსავით გაასუნელოს. და თუცა ბრძანებ
Line of edition: 22     გიახლება, და თუცა აწ დრო არ არის, როსცა ბრძანოთ, მაშინ
Line of edition: 23     გიახლოსო. უთხრა:



Line of edition: 24  
ლექსი


Line of edition: 25        ან კარიდამე სენსავით ანასდად შეიქცევისა
Line of edition: 26        ანუ აქ ჩამოიჭრება, შენს ლოცვას შეექცევისა.


Line of edition: 27        მელმა მისის ხრიკებთა ქარტათა წერილთა სიტყუანი
Line of edition: 28     სრულიად აღმოიკითხა, და ლაპარაკისა სარაკეთა შინა მაცთურობის
Line of edition: 29     პირი სწორედ გაიცადა და გულთა შინა თქუა: ესე
Line of edition: 30     უმჯობეს არს, მეცა მათ მათდა ქმნილის მსგავსად გავეწყო
Line of edition: 31     და თჳსი შემზადებული სასმელი მეთვე ყიათა ჩავასხაო.
Line of edition: 32     თქუა:      Page of alt.ed.: T_167 



Line of edition: 33  
ტაეპი


Line of edition: 34        ბელტისა მსროლელისათჳს ქვა თქმულა შესატყორცელად!


Page of edition: 337  
Line of edition: 1        მელმანცა მცბიერობა დაიწყო და მრავალი ტკბილნი სიტყუანი
Line of edition: 2     უპასუხნა:
Line of edition: 3        -- მე მგზავრთა სამსახურად წელი შემირტყამს, და უდანოთა
Line of edition: 4     კარი სათუთთა პირთათჳს ამად გამიღია, რომე მაგა სახისა
Line of edition: 5     მოქმედნი ეგეთნი მცოდინარენი ვნახნე, და მათისა სულიერობისაგან
Line of edition: 6     ვისარგებლოო; მეტადრე, შენ რომ მის პატიოსნობას
Line of edition: 7     მიქებო, ეგრე სათნოებით შემკულსა, -- მე მას სამსახურს
Line of edition: 8     არას დავაკლებ, და მაგის ალერსსა წამს არ გაუშვებ.
Line of edition: 9     ესეც ვიცი, რა სტუმარი ვისაცა სახლთა შევა, თჳს მდღევარს
Line of edition: 10     ღმერთი თან მოატანსო. მეცნიერთ უთქუამს



Line of edition: 11  
შაირი


Line of edition: 12        რასაცა ხედავ, ღ(მერ)თი ზრდის ყოველთა დაულევნელად
Line of edition: 13        მაშა, სტუმარსა მადლობდე, არ იყო მოსვლის მწყენელად:
Line of edition: 14        შენთა ტაბლათა მჯდომი ჩანს თჳსის როჭიკის მფენელად
Line of edition: 15     და   იგი მისსა ჭამს ღ(მრ)თიურსა შენს წინა გამომჩენელად.


Line of edition: 16        მაგრამ ამას გეხვეწები, ესოდენი მაცადო, სახლი დავჰგაო
Line of edition: 17     და მის ბედნიერის სტუმრის ფერჴთა საფერი საფენელი
Line of edition: 18     დავფინოო.
Line of edition: 19        ყურდღელსა თუისის ჴერჴისა მელისაგან შეუტყობრობა
Line of edition: 20     ეგონა, მაშინვე მგლისა სამსახუროდ წავაო** და მელს უთხრა:
Line of edition: 21        -- ესე სტუმარი უამპარტავნო და კაის გუნებისაა და საფენსა
Line of edition: 22     და სამოსელს ეგოდენ არ ჰყვარობსო, და რადგან შენ გწადია
Line of edition: 23     ბატონი ხარო.
Line of edition: 24        მგელთან მივიდა და მელის მოტყუება ახარო, და ჴელაჴლა /      Page of alt.ed.: D_100 
Line of edition: 25     მელის სიმსუქნე და ჴორცის სიკთე უქო. მგელმა ნდომით
Line of edition: 26     კბილთა ლესვა დაიწყო და მელის ჴორცის გემოვნებისათჳს
Line of edition: 27     ქოშინებდა, და ყურდგელსა ამა სამსახურის ცდითა
Line of edition: 28     მორჩენის გული უთქმიდა. მელსა მრავლის გამოცდილებითა
Line of edition: 29     დაჭირების დღისათჳს, სოროს შიგნით პირს ღრმა ჴნარცვი
Line of edition: 30     ჩაეთხარა, მისი მიწა გარ გაეზიდა და მაზე კაჭაჭი და მოლი
Line of edition: 31     დაეფარებინა, და ერთი დამალვით გასაპარავი სხვა გზა
Line of edition: 32     ჰქონდა შავის დღის მოსარჩენელსა. რა ყურდგელი გამოიცალა
Line of edition: 33     მის ჴნარცვთა პირსა ესრე დააფარა, რომე ცოტა
Line of edition: 34     ფერჴის დადგმით ჩატეხილიყო, და მერე სამალავის გზიდამ
Line of edition: 35     გამოეძახა:
Line of edition: 36        -- პატიოსნის სტუმრის ფერჴი დაშვრეს
Line of edition: 37     შემოსასვლელადო!

Page of edition: 338  
Line of edition: 1        რა იგინი შესვლასა ლამოდენ, მელმა სხვის გზით კარი
Line of edition: 2     გავლო. ყურდგელი დიდის სიხარულითა და მგელინამეტნავის
Line of edition: 3     ნდომითა მას ბნელს გზათ რა შევიდნენ, მაშინვე, მას
Line of edition: 4     ჴნარცვში ჩაცვივდნენ. მგელს ესრე ეგონა, ესე ყურდგელმა
Line of edition: 5     მიხრიკაო, შეიპყრა და ყურდგელი დაგლიჯნა, და ქუეყანით
Line of edition: 6     მისი სირცხვილი გამოჰჴოცა. /      Page of alt.ed.: T_168 



Line of edition: 7  
*
Line of edition: 8  
* *


Line of edition: 9        ესე არაკი ამისთჳის მოგახსენე, სცენა, რომე მცოდინარეს
Line of edition: 10     კაცსა ჴერჴითა ვერას დააკლებ; ერთი კაცი რომე ჭკვიანი და
Line of edition: 11     საბოლოოს გამსინჯავი იყოს, მას ვერავინ მოაცთუნებს, ამისთჳს
Line of edition: 12     რომე არ აზვავდებისო.
Line of edition: 13        დამანამ უთხრა:
Line of edition: 14        -- სწორედ უბნობ, მაგრამე ჴარისა დიდებამა ჩემი მტერობა
Line of edition: 15     არა იცის, და მისისა უცოდინრობისაგან იქნება, რომე
Line of edition: 16     დავსცე. როცა ვერაგობის ისარი მეგობრის სანგრიდანაა ნას
Line of edition: 17     როლი, უფრო ხვდება მიზანს.** ნუთუ არ გასმოდეს მის ყურ
Line of edition: 18     დგლის დამნაშაობა, რაიცა მან ლომსა უყო, რომე მისს ხრიკ
Line of edition: 19     სა არას ეკრძალებოდა, და მან ჭკუითა და ცოდნითა სიკუ
Line of edition: 20     დილისა მახეთა ჩააგდოო?
Line of edition: 21        ქილილამა ჰკითხა, ეგე საქმე როგორ ყოფილაო?



Line of edition: 22  
დამანამ თქუა არაკი

Line of edition: 23  
[ყურდგელი და ლომი]


Line of edition: 24        თქმულა, ბაღდადის სიახლოეს კოლინიდარით მოცული
Line of edition: 25     სამყოფი იყო, მისგან ნიავსა ყოველგნით სამოთხის სუნელება
Line of edition: 26     მიჰქონდა და შაშპრათა ელვარება მბრუნავისა ცის თუალთა
Line of edition: 27     გაანათლებდა; ყოველთა ყუავილთა რტოთა ათასთა ვარსკულავი
Line of edition: 28     ესხათ და თითოსა ვარსკულავისა თავთა ცხრა-ცა***
Line of edition: 29     დაჰფრინვიდა.



Line of edition: 30  
შაირი


Line of edition: 31        წყალნი დიოდენ სარწყავად მწვანეთა გარდაფენითა
Line of edition: 32        ვით ოქროს წყალნი****, ლაჟვარდთა მზის სხივთა ზედ მიფენითა
Page of edition: 339   Line of edition: 1        რუს გარე შაშპრა გაშლილი, სუნისა სიაფენითა
Line of edition: 2     და   მუსკთა ყნოსათა მობერვა ცნობით განვიკაფენითა


Line of edition: 3        მას კოლინდაროვანთა სამყოფთა შინა იყო ნადირთა სიმრავლე,      Page of alt.ed.: D_112 
Line of edition: 4     ჰაერკეთილობისა, შვებისა და მრავალწყლიანობისათჳს
Line of edition: 5     მათ დროთა და ჟამთა სიხარულითა დაგასვენებით
Line of edition: 6     აროინებდენ. მის ახლორე ერტი მძვინვარე და მათი შემაჭირვებელი
Line of edition: 7     ლომი მყოფობდა, დღეყოველ საურედუროს პირს მათ
Line of edition: 8     საბრალოთ უჩუენებდა; მისგან ლხინი და სიცოცხლე
Line of edition: 9     დამწარებოდათ.
Line of edition: 10        ერთსა შეკრბენ და ლომსა თანა მივიდენ, ტირილითა
Line of edition: 11     და ცრემლით შეევედრნენ:
Line of edition: 12        -- ჵი, ჴელმწიფევ! ჩუენ შენნი გლეხნი და მოსამსახურენი
Line of edition: 13     ვართ; თქუენ ჩუენთჳს დღე-ყოველ მრავალსა ირჯებით, დიდის
Line of edition: 14     შრომითა ჩუენგან ერთსა თუ ინადირებ! ჩუენ შენისა შიშითა
Line of edition: 15     ჭირისა მორევთა ჩაცვინულვართ, და თქვენ ჩვენისა ძებნითა
Line of edition: 16     / -- შეღონებულ! აწ ჩუენცა გეაჯებით, და თქუენცა განსვენებით      Page of alt.ed.: T_169 
Line of edition: 17     ბრძანდებოდე და ჩუენცა მშვიდობა გვიბოძე. ამა პირითა,
Line of edition: 18     თუცა სატაცებლად ჩუენდა არა დაშვრე და აღარა გვაშფოთებდე,
Line of edition: 19     -- დღითი დღე ჩუენ თითო ნადირი მოგიძღუნათ.
Line of edition: 20     ბეგრად დავიდებთ, რომე არასა დღესა არ მოვაკლოთო.
Line of edition: 21        ლომი ამაზედ სესჯერდა, და მათცა ესრე გააწესეს: დღეყოელ
Line of edition: 22     წილსა გააგდებენ, და რომელსა ნადირზედ აღმოჰჴდის
Line of edition: 23     ერთსა მათგანსა მიუძღვიდენ. ერთხანად ესრე წარვლო, და
Line of edition: 24     ერთსა დღესა ყურდგლისა სახელი წილთა შინა ამოჰჴდა, და
Line of edition: 25     მოსავალმან საბრალო იგი ჭირის ისრის საგნად შემზადა. მან
Line of edition: 26     ყურდგელმან ამხანაგთ უთხრა:
Line of edition: 27        -- თუცა მცირესა მადროებთ, მე მის უწყალოს ჴელითგან
Line of edition: 28     გიჴსნიო.
Line of edition: 29        მათ ჟამი რამე ადროეს. ყურდგელმა მანობამდე დაიცადა
Line of edition: 30     რომე ლომისა სადილობამან გარდავლო. ლომსა შიმშილი
Line of edition: 31     აეშალა და ნადირთა ზედა წყრომითა კბილთა იმტვრევდა.
Line of edition: 32     ყურდგელი მისკენ სიწყნარით წავიდა. იგი მეტად გარისხებული
Line of edition: 33     იყო და შიმშილის ცეცხლისა ქართა აღმჯდარ იყო
Line of edition: 34     წყრომისა და რისხვის ელვა აღბორგებისა მოსვლით
Line of edition: 35     კრთებოდა.



Line of edition: 36  
ლექსი


Line of edition: 37        ვინცა მუცლისა ღუმელსა წამ და წუთ გზება უწყოსა
Line of edition: 38        არ ქონებითა ვერ დასთმობს შიმშილსა მას საუწყოსა!


Page of edition: 340  
Line of edition: 1        ყურდგელმა რა ლომი აღბორგვებით ცეცხლის მყრელად
Line of edition: 2     ნახა. რომე კუდსა მიწათა სცემდა, და ნადირთა პირობისა
Line of edition: 3     გატეხისა და დაუნდობლობისათჳს სწყრებოდა, მოკრძალვით
Line of edition: 4     წარდგა და თაყუანი სცა. ლომმა ჰკითხა:
Line of edition: 5        -- საიდამ მოხუალო, და ანუ ნადირნი რას იქმონენო?
Line of edition: 6     მან მოახსენა:
Line of edition: 7        -- მე ერთი სხვა ყურდგელი გამომატანეს, რიგისაებრ, ბეგარი
Line of edition: 8     ვითა განაწესეთო, და ერთი ლომი ვინმე გზაზე მომეწია,
Line of edition: 9     და ყურდგელი იგი მან წამგვარა. რაოდენც ვეაჯე, ნადირთ
Line of edition: 10     ჴელმწიფის სადილია, მისთჳს ძღუნად მიმყავს-მეთ/ქი,      Page of alt.ed.: C_115 
Line of edition: 11     არა მისმინა, და ეგრე მითხრა: ესე სანადირო ჩემია, და ესე
Line of edition: 12     ტყე ჩემი სამკუიდროო. მითხრა:



Line of edition: 13  
ტაეპი


Line of edition: 14        არ გასმია, ყოვლსა ლო[მ]სა მის ტყეთათჳს ვერ უქმთ ომსა?!


Line of edition: 15        ჴელმწიფევ, ესოდენი თჳსი ქება თქუა და მუქარობა დაიწყო,      Page of alt.ed.: T_170 
Line of edition: 16     და ძალსა და ძლიერებას იქადდა, -- მე დიდად შემეშინა
Line of edition: 17     და გამოპარვით მოვრბი, რომე ესე ამბავი მზესავით შუქგამფენელს
Line of edition: 18     ჩუენს ბრძენს პატრონს მოვართჳ.
Line of edition: 19        მშიერს ლომსა მომყმარის ყრმის ჭკუა მოუვიდა, და
Line of edition: 20     თქუა:



Line of edition: 21  
შაირი


Line of edition: 22        მე იგი ვარ, ვინ ძლიერსა ტოტის კრვასა არ აკმარებს
Line of edition: 23        ლომს ვასწავლი ომის ჟამსა, სიმჴნე ჩემი მისკენ მარებს!
Line of edition: 24        უზაბარი ვით იკადრებს, გმირსა ვინმცა შემიდარებს
Line of edition: 25     და   ჭანგთა ჩემთა დანაკოდსა წამალს რითღა მიაკარებს?!


Line of edition: 26        მერმე ყურდგელს უთხრა:
Line of edition: 27        -- შეგიძლია, რომე იგი მიჩუენო და მე მისგან ჩემი და      Page of alt.ed.: A_71 
Line of edition: 28     შენი შური ვიძიოო?
Line of edition: 29        ყურდგელმა ჩუენების სიადვილე მოახსენა, და ესეცა
Line of edition: 30     დაურთო:
Line of edition: 31        -- მე რომე მისგან ჴელმწიფე უკადრისად და ურიგოდ
Line of edition: 32     ნაჴსენები ვნახე, თუცა შემძლებოდა მისსა თავისა ბაკანსა
Line of edition: 33     ველთა მიწათა გავასწორებდიო. მოახსენა:



Line of edition: 34  
ჩახრუხაული ტაეპი


Line of edition: 35        ღ(მრ)თისაგანა მაქუს ესე სასონი: შენს ჭანგთა ვნახო მისი ასონი!


Page of edition: 341  
Line of edition: 1        ესე თქუა და წაუძღუა წინა, და ლომი მისის საცთურით
Line of edition: 2     სავსეს სიტყვით გაზვავდა და უკან შეუდგა. ყურდგელმა ლომი
Line of edition: 3     იგი ერთისა ჯურღმულისა პირთა მიიყუანა, რომე მისი
Line of edition: 4     წყალი კამკამებითა, ჩინელთ სარკესავით, სახესა სწორედ
Line of edition: 5     აჩუენებდა, ცთუნებისა და ჴერჴის მაგალითსა და ხატსა ანდაზის
Line of edition: 6     მსგავსად დასთვლიდა.



Line of edition: 7  
ლექსი


Line of edition: 8        ვინცა ჩახედის მის ხატსა, სრულობით გამოსახულსა
Line of edition: 9        გულის ცნობითა ბრწყინვალედ წაიკითხვიდა ნახულსა.


Line of edition: 10        და მოახსენა:
Line of edition: 11        -- ჴელმწიფევ, ჩუენი მტერი აქ არის და მე მისგან დიდად
Line of edition: 12     მეშინიან და მარტო ვერ მივალ. და თუცა ჴელთ ამიქუან, მაშინღა
Line of edition: 13     გაჩუენო. ლომმა უსმინა და ჴელთ აიყვანა. რა ორმოს
Line of edition: 14     ჩაიხედა, თჳისი სახე დაინახა. მას ესრე ეგონა, იგი სხვა ლომია
Line of edition: 15     და ჩემი სასადილო ყურდგელი უპყრიაო. გამწყრალმა
Line of edition: 16     ყურდგელი უკან უკრომე აგდო და ორმოთა შიგა ჩაიჭრა, და
Line of edition: 17     ორისა დაღუპულთა მისი სისხლისა მსმელი სული ჯოჯოხეთსა
Line of edition: 18     მიანდო. ყურდგელი მშვიდობით შემოქცეული მივიდა და ნადირთ
Line of edition: 19     უამბო, და მათ ღ(მერ)თს მადლობა / შეწირეს, და მისთჳს      Page of alt.ed.: T_171 
Line of edition: 20     ნიადაგ ილო ცვიდენ და სიცოცხლის წალკოტთა ჟამთა და      Page of alt.ed.: C_11 
Line of edition: 21     დროთ ავლენდეს, და ამას იტყოდეს:



Line of edition: 22  
ლექსი


Line of edition: 23        ერთი სასმელი მშვიდობით თუ შევსვა გულის ნებითა
Line of edition: 24        ას წელ სისოცხლეს სჯობია უგემურობის სნებითა!



Line of edition: 25  
*
Line of edition: 26  
* *


Line of edition: 27        ამა არაკისაგან იცნობება: მტერი რაზომცა ძლიერი იყოს
Line of edition: 28     თუცა კაცზე უაზროდ არის, იგი კაცი მას ჴელთ იგდებსო
Line of edition: 29     ქილილამ უთხრა:
Line of edition: 30        -- თუცა ჴარის დასაკლისსა ეგრე შეიძლებ, რომე თჳთ
Line of edition: 31     შენ, არარა საპატიჟო საწუხარი გარდაგჴდეს, / რომე მას      Page of alt.ed.: D_113 
Line of edition: 32     შეცოდება რამე დაადვა, ნუთუ იქნასო; და თუცა ლომისა საზიანო
Line of edition: 33     რამე იყოს, არამც გულთა შინა გაგვლია, რომე არა ჭკუისმყოფელი
Page of edition: 342   Line of edition: 1     თჳსისა სარგებლისათჳს თჳსის პატრონის დასაკლისს
Line of edition: 2     არა იქმნაო.
Line of edition: 3        სიტყუა ამასა ზედა მოჰკვეთეს, და დამანამ სამსახურისაგან
Line of edition: 4     ჴელი აიღო, და მარტოებით ერთსა ადგილსა დაადგრა.
Line of edition: 5     ერთსა დღესა დრო დაიცა და ლომსა წინაშე მოვიდა, და შემცოდესა
Line of edition: 6     და გარეშე კაცსავით გულმტკივნეულად და თავჩამოგდებით
Line of edition: 7     დადგა. ლომმა უბრძანა: მრავალი ხანია აღარსად
Line of edition: 8     მინახვიხარო, თურე სიკეთის ამბავიაო?
Line of edition: 9     მან მოახსენა:
Line of edition: 10        -- ღ(მერ)თმან ბოლოდ კეთილი ქნასო.
Line of edition: 11        ლომს ეწყინა და თქუა:
Line of edition: 12        -- მომჴდარა რამეო?
Line of edition: 13        მან მოახსენა თუ;
Line of edition: 14        -- ეგრეო!**
Line of edition: 15        თქუა:
Line of edition: 16        -- რა იციო?
Line of edition: 17        დამანამ მოახსენა:
Line of edition: 18        -- ჩემსა სიტყუასა გულდადებით ყოფნა და გარჩევით ცნობა
Line of edition: 19     უნდაო.
Line of edition: 20        ლომმა უთხრა:
Line of edition: 21        -- ნუღარა აყოვნებ შენს ამბავსა, კაი დროაო, თქვი. თუცა
Line of edition: 22     საქნელი ერთპირად არ იქნების, მაშინცა, თუ დღეისა საქმე
Line of edition: 23     სახვალიოდ მივარდა, ათასი ჭირი პირსა გამოიჩენსო. თქუა:



Line of edition: 24  
ლექსი


Line of edition: 25        სასწრაფო საქმე ადრე ქენ, წამიმც ნუ დაეყოვნება
Line of edition: 26        თუარა მოცდითა საჭირო გამრავლდეს, იცი, ყოვნება.


Line of edition: 27        დამანამ მოახსენა:
Line of edition: 28        -- რაჲცა სიტყუა მსმენელსა ეწყინებოდეს, მისი თქმა
Line of edition: 29     უჯეროა, / დაკრძალვასა და არათქმას უნდა ეცადოსო. მთქმელსა
Line of edition: 30     თუცა ჭკუისა და გაგებისა მინდობა აქუნდეს, მას მსმენელმაცა      Page of alt.ed.: T_172 
Line of edition: 31     ყური უნდა მიუპყრასო, და შეგონება და სიკეთის
Line of edition: 32     ნდომა არს; თუ არა, მთქმელსა უნდა გაუსინჯოთო, თუცა
Line of edition: 33     მას შინა ერთგულობისა და სიკეთისა კიდე არა არის რა, მისის
Line of edition: 34     სიტყვის დაჯერება ჴამს, რომე მისი სარგებელი მასვე
Line of edition: 35     მოჰჴუდებისო.

Line of edition: 36        ლომმან უბრძანა:
Line of edition: 37        -- შენ თჳით იცი, მე საჴელმწიფო და საქებელი ზრახვა
Page of edition: 343   Line of edition: 1     ჭკუა და გაგონება მიყუარს, და ყოვლსა სიტყვასა ნასმენსა
Line of edition: 2     გონებისა გასინჯვითა გამოვსჩხრეკ. შენ უშუროდ და
Line of edition: 3     უქიშპარად რაჲც გენებოს, თქვიო, და მართებული რაცა მოგაგონდეს,
Line of edition: 4     / ნუ დამიმალაო.      Page of alt.ed.: D_114 
Line of edition: 5        დამანამ მოახსენა:
Line of edition: 6        -- მეცა მთქმელობასა ამისთჳს შემოგეკადრე. ჴელმწიფის
Line of edition: 7     ჭკუა და / სიბრძნე უზომოა, და ჩემი ერთგულება-ურიცხვი,      Page of alt.ed.: A_72 
Line of edition: 8     და მეცა ამად ვიკადრებ ჴელმწიფის წინასე, რომე ესე      Page of alt.ed.: C_117 
Line of edition: 9     საქმე მისი სეუტყობარი არ იყოს, რომე სიტყუასა სასარგებლოსა
Line of edition: 10     და სახვაშიადოსა მოგაჴსენებ, ნდომისა და საჴერჴოსა
Line of edition: 11     არას გაურევ, -- თუარა ჴელმწიფის გგონების მეტი ვეცხლთა
Line of edition: 12     სერყვნილობასა ვერავინ იცნობსო. მოახსენა:



Line of edition: 13  
ლექსი


Line of edition: 14        მეფეთა გული კიდონტის ქუას ემსგავსება ამითა:ჴ
Line of edition: 15        ჩუენს რიოშობას გამოსცნობს, სიწმიდეს იცნობს წამითა.


Line of edition: 16        ლომმა უბრძანა:
Line of edition: 17        -- შენით მრავალი დაფარული გამოცხადდების, შენისა
Line of edition: 18     საქმიანობისა ნიში შენთავე შუბლთა ჩანან, შენი სიტყვა საერთგულოთა
Line of edition: 19     სწავლათა შინა სრულად საჴმარია. მისა მსგავსად
Line of edition: 20     ურიცხვთა სარგებელთა და საწადელთა ვიპოებთო.
Line of edition: 21        დამანამ მოახსენა:
Line of edition: 22        -- ყოელთა ნადირთა სიკეთე ჴელმწიფისა კეთილობასა
Line of edition: 23     ზედა ჰკიდია. მასა, ჴამს, რაგინდ დაბალი კაცი იყოს, თუცა
Line of edition: 24     სიმართლეზედ შობილა და გულითა წმიდითა მის საქციელს
Line of edition: 25     ჰყოფს, ესეგუარსა ვისმე სწორე სიტყუა და საერთგულო სწავლათა
Line of edition: 26     მოჴსენება ჴელმწიფისაგან არ დაეშალის ამისთვის
Line of edition: 27     რომე ბრძენთა უთქუამსთ: თუცა მეფეთა სწორე სიტყუა, და
Line of edition: 28     მკურნალთა სნეულება, და მოყუარეთ სიგლახაკე დაუმალოს
Line of edition: 29     და არ აუწყოს, ესე სიკეთის ნაწილთა შინა არა ძეს, თჳსის
Line of edition: 30     თავის მტერი იქნებისო.
Line of edition: 31        ლომმან უბრძანა: /      Page of alt.ed.: T_173 
Line of edition: 32        -- შენი ერთგულობა და სამსახური ჩემთან საცხადოდ
Line of edition: 33     არის, და შენი მისანდობლობა და სიკეთე ყოველივე შემიგნია.
Line of edition: 34     აწე მითხარ, რაჲ მომჴდარა, რომე მისი საქმე გაგონებისა
Line of edition: 35     შემდგომად ვიურვოო?
Line of edition: 36        რა დამანამ ლომი მოსატყუარის ხრიკითა და ეშმაურისა
Line of edition: 37     საბლითა შეკრა, ენა ააუბნა და თქუა:



Page of edition: 344  
Line of edition: 1  
ლექსი


Line of edition: 2        მეფისა სიბრძნის სიმრავლე მისთავე გზათა მცველია
Line of edition: 3        სიმჴნე და ძალი თან ახლავს, მით მტერთა დამთრგუნველია !


Line of edition: 4        შუთურბასა თჳსა მნეთა და ლაშქრის თავთა და მისის სახელმწიფოს**
Line of edition: 5     გამგეთა თანა თავისწინა სიტყვა წაუთქუამს:
Line of edition: 6     ლომი გამოვსცადე, და მისი ძალი და ჭკუა ცოდნისა მაგალითსა
Line of edition: 7     ზედა ვპოე და მას შიგა სიჯაბნე და შეუძლებლობა
Line of edition: 8     ვიხილეო.



Line of edition: 9  
ჩახრუხაული


Line of edition: 10        არა არს ისრე, -- გამოვსცან მყის-რე, -- ვითა ისმოდა მისი ქებანი.
Line of edition: 11        რასმე ვჰგონებდი, მისთჳს ვმონებდი, აქუს-ყე მას ყოლე ცუდად დებანი.


Line of edition: 12        დია მიკვირან, რადგან ჴელმწიფე მის მუხთლისა ესოდენსა
Line of edition: 13     გადიდებასა ეცადა და მისი სიტყუა და ბრძანება არაოდეს
Line of edition: 14     გააცუდა, და მის წყალობათა სანაცლოდ ესეთი სიტყუანი
Line of edition: 15     მისის პირით წარმოითქუა! ესრე კაცის თავის აღება ესეგუარსა
Line of edition: 16     ნდომასა გულისაგან თავს გამოაყოფინებს. და უგვანი კაცი
Line of edition: 17     კაისა და ავის შეძლებას თჳს ჴელთ ნახავს, და ქუეყნიერის
Line of edition: 18     საქმის რისხვათა და სიტკბოე/ბათა სადავე იპყრას, --      Page of alt.ed.: C_118 
Line of edition: 19     მზაკვარი ეშმა სასათა მისთა დაიბუდებს, და კუერცხთა დასდებს,
Line of edition: 20     და სიბოროტისა ჰაერი გულისთქმასა დასჩეკს. თქუა:



Line of edition: 21  
შაირი


Line of edition: 22        რა კაცი ცრუმან სოფელმან სიმდაბლით აღადგინოსა
Line of edition: 23        აამაღლოს და მეფეთ წინ ხარისხთა წაადგინოსა
Line of edition: 24        მიკვირს, მეფობას ეცდება, ყოლემცა მას ედგინოსა
Line of edition: 25     და   მაღალთა თავნი დათრგუნვად ტერფითა გაადგინოსა.


Line of edition: 26        ლომმან უბრძანა:
Line of edition: 27        -- დამანავ, გამოჩხრიკე რასაცა იტყვიო! მაგა ამბვისა სიმართლე
Line of edition: 28     სადეთ გესმა, და თუცა ეგრეა, ვინ გითხრა, და თუცა
Line of edition: 29     სწორია, ამა საქმისა რჩევა ვითა ჴამსო?
Line of edition: 30        დამანამ მოახსენა: /      Page of alt.ed.: T_174 
Line of edition: 31        -- მისის დიდების სიმაღლის ხარისხი ჴელმწიფისა წინაშე
Page of edition: 345   Line of edition: 1     საცხადოდ ჩანან, / და რა ჴელმწიფემ თჳსის ყმისა სიდიდისა      Page of alt.ed.: D_115 
Line of edition: 2     და პატივის ხარისხი თჳსად სწორად ნახოს, მალე ჴამს მის
Line of edition: 3     საქმიდამ დამდაბლოს და წააჴდინოს, თვარა, რა საქმე ჴელთაგან
Line of edition: 4     გავარდება, ჴელმწიფე ფერჴთაგან დავარდება. ამა საქმისა
Line of edition: 5     წამალი ერთია: რომე მზეებრ ბრწყინვალემან ჴელმწიფის
Line of edition: 6     გუნებამ მოინდომოს, მასთან ჩვენისა მცოდინარობისა სიგრძე
Line of edition: 7     დამოკლდების, და ვერცა ჩვენი ჭკუა მისწვდება, მაგრამ
Line of edition: 8     მე ესრე მგონია, ჴარისა საქმესა სიჩქარე უნდოდეს, თვარა
Line of edition: 9     თუ დაეყოვნა, საქმე მასთან მიაწევს, რომე საღონისძიო ფერჴი
Line of edition: 10     მგზავრობის მინდორთა შინა დაშვრესო. თქუა:



Line of edition: 11  
შაირი


Line of edition: 12        იგი შენი ურჩი ჯინჭველი, აჰა, შექმნილა გველია!
Line of edition: 13        ვითა ეკალი აღმოფხარ, ვინათგან სამარგველია;
Line of edition: 14        მტუერი მთად შეიცვალება, არ ჰგაო, მოსაგველია
Line of edition: 15     და   თუ გუელი ვეშპად გარდიქცა, სიცოცხლე ადრე გველია.


Line of edition: 16        ესრე თქმულა, კაცნი ორსახენი არიანო: ერთი უღონო და
Line of edition: 17     ჴელგამოუალი, და მეორე ღონიერი და ჴელგამომავალი. ჴელგამოუვალი
Line of edition: 18     იგი არს, რა ერთი რამე მოუჴდეს, გაბუცდეს და
Line of edition: 19     უცნობო შეიქმნას და ვერარა გაიგოს, და თავს ვერ ეწიოს და
Line of edition: 20     მოუღონოვდეს. ჴელგამომავალი და ღონიერი იგი არს, სწრაფად
Line of edition: 21     მოგონებული პირველვე ნარჩევი მზა აქუნდეს და ნიადაგ
Line of edition: 22     საქმეს ბოლოს უსინჯვიდეს. ესე ჴელგამომავალი და ღონიერიცა
Line of edition: 23     ორად გაიყოფების: პირველი ესე არს, უწინვე საქმის ქნამდე
Line of edition: 24     მისწვდეს და შეიგნოს. სხვა თუცა ნაქმარსა დაინახავს, მან
Line of edition: 25     ჯერეთ უქნელი ნაქმარსავებ დაინახოს და მისისა ბოლოსა
Line of edition: 26     თათბირი უწინვე ქნას. ვინცა პირველადვე მოიგონებს, ბოლოდ
Line of edition: 27     სინანულსა არა იწყებს, ესრეთ რომე, რა მცურავი დიდსა
Line of edition: 28     მორევსა ჩაიჭრეს, ძალუცს ნაპირთა გასვლა, -- და ესეთსა
Line of edition: 29     კაცსა ჴელგამამავალი ეწოდება. და მეორე იგი, რა ჭირი რამე
Line of edition: 30     მოადგეს, და არა აჩქარდეს და არცა განცვიფრებამან შეი/პყრას
Line of edition: 31     და თუისი ცნობა კეთილად იპყრას. ესეთსა კაცს უსაცილოდ
Line of edition: 32     რჩევისა გზა არა შესცთების, არცა ცნობა მიეღების.
Line of edition: 33     ამისთანასა ღონიერი ეწოდების. პირველად, რომე შეჭირვებით
Line of edition: 34     რა აჩქარდეს, და საქმისა ბოლოს გამოუბმელობითა და შიშით
Line of edition: 35     მტრის მორევით უღონოდ ითქვა, და ორნი / ესე ამა სამთა
Line of edition: 36     შინა ერთსა სრულსა ჭკვისასა უხმობენ, და მეორესა -- ჭკუანახევარსა,
Line of edition: 37     და მესამესა -- უჭკუო და უმეცარსაო, რაგვარადცა
Page of edition: 346   Line of edition: 1     სამთა მათ თევზთა, ერთსა ტბათა შინა მყოფთათჳს
Line of edition: 2     არაკი თქმულაო.
Line of edition: 3        ლომმა ჰკითხა, როგორ ყოფილაო?



Line of edition: 4  
დამანამ თქუა არაკი

Line of edition: 5  
[სამი თევზი]


Line of edition: 6        ერთი მომცრო ტბა იყო, და გზა დია შორს გაუვლიდა.
Line of edition: 7     მგზავრთა ჴმა / არა მისწვდებოდა, უმანკო კაცის გულსავით      Page of alt.ed.: D_116 
Line of edition: 8     დაწმედილი, სანახავად სამოთხის მსგავსი. მას ტბასა ერთი
Line of edition: 9     მდინარე შესდიოდა. მაში სამნი თევზნი სხდეს მსუქანი, რომე
Line of edition: 10     ცის ზოდიათა თევზი მათის სიკეთის შურითა ტაფათა შინა
Line of edition: 11     ცის ვერძის მსგავსად, მათის მზის სიცხით იხრაკებოდენ.
Line of edition: 12     ამ სამთა თევზთა -- ერთსა სახელად ჭკვიანი ერქუა, და
Line of edition: 13     მეორესა კერძო ჭკვიანი და მესამესა უღონო.
Line of edition: 14     ერთს გაზაფხულ მისი მიდამო ყუავილოვნებითა ერმის წალკოტი
Line of edition: 15     შექნილიყო, სამოთხის მიმსგსვსებულს მწვანვილსა ადგილი
Line of edition: 16     მოეფინა, შაშპრანი ცის კამარათაებრ ვარსკვლავთა
Line of edition: 17     გარდართხმოდა. დილის ნიავსა ყუავილი მას მწვანოანსა ზედა
Line of edition: 18     ფერად-ფერადად მოეფანჩა, ჴელოვანს მეწალკოტესა ქუეყნის
Line of edition: 19     სამოთხე მრავალრიგითა უცხო-უცხოთა ვარდის ყუავილთა
Line of edition: 20     მოერთო.



Line of edition: 21  
შაირი


Line of edition: 22        კორდი ქარისა ქროლითა მუშკისა სუნთა ბერვიდა
Line of edition: 23        იასამანი სიტურფით კეკლუცთა პირებრ ელვიდა
Line of edition: 24        დილის ნიავი ვაშლს შლიდა, არ ფურცელს შეუკერვიდა
Line of edition: 25     და   ვით ხელი ხელსა ნახვითა გულსა-ყე დაუფერვიდა.


Line of edition: 26        გზაშეცთომილნი მონადირენი ანაზდად მას ტბას შეხუდენ
Line of edition: 27     იგი თევზნი განგებით მას ტბასა შინა ნახეს, და მის თევზთა
Line of edition: 28     შესაპყრობელად შეითქუნეს. ერთი ბადისა მოსაღებლად შეიქცა.
Line of edition: 29     და მათ თევზთაც მონადირეთ ალღო აიღეს. მათ მას წყალთა
Line of edition: 30     შინა გაყრის ცეცხლი მოეგზნათ.
Line of edition: 31        მას ღამესა ჭკვიანი იგი თევზი იზრუნველად იყო, მრავალგზის
Line of edition: 32     ამა სოფლისა დროთა და ჟამთაგან გამოცდილება ჰქონდა,
Line of edition: 33     მიუნდომელის ცისაგან თუალთა სიმახვილე ესრე გაეკრძალა,
Line of edition: 34     შორეთ საფენ/თა ზედა რასმე ნახვიდა. მონადირეთა
Page of edition: 347   Line of edition: 1     ბადეთაგან მორჩენასა ცდილობდა და იგონებდა, და მებადურთ
Line of edition: 2     მოშორვება ჴერჴად და საცთურად გულთა ჰქონდა.



Line of edition: 3  
შაირი


Line of edition: 4        ბრძენი, ჴამს, ცნობა მოკრიბოს, ჭკუა იჴმაროს ძალისად;
Line of edition: 5        იგია ბრძენი, ვინ კლდეთა სახლთა აგებდეს ხალისად;
Line of edition: 6        შმაგად მჩანს ქვიშათა ზედა მუშაკი-დიან წყალი სად
Line of edition: 7     და   ვერდადგეს, ვერ დაემყაროს, დარჩება შესაწყალისად!


Line of edition: 8        მერმე თევზთა მათ მსუბუქად რამე არჩიეს,** და იგი
Line of edition: 9     ჭკვიანი გაეცალა და მას მდინარესა შევიდა, რომელი
Line of edition: 10     ტბასა შესდიოდა. რა დილა გათენდა, მონადირეთა მის ტბის
Line of edition: 11     შესადინარ-გასადინარი მაგრიად გაკრეს. ნახევარჭკუიანი იგი
Line of edition: 12        თევზი, რომელსა ჭკუის სამოსელი ტანთა გაეწყო და გამოცდილების
Line of edition: 13     საგძლისაგან ცარიელი იყო, რა ესე მოინახა, თავსა
Line of edition: 14     ბრალობა დაუწყო და ამას იტყოდა: უგინურად ვიყავ, და
Line of edition: 15     უგინურთაებრ მოვიმკეო. მეც მას თევზსავით რად არა ვყავ
Line of edition: 16     რომე ჭირისა მოსვლასა ზედა წამსვე თავს ეწიაო, და მეცა
Line of edition: 17     მასსავით პირველვე თავი მომერჩინაო. თქუა:



Line of edition: 18  
ლექსი


Line of edition: 19        ვისაც მორჩენა ეწადოს, ეცადოს პირველ საქმისა
Line of edition: 20        თვარა გარდასულს წუხილი რაღას არგია აქ მისა?


Line of edition: 21        აწ რადგან საქმე ესრე გაჭირდა, ცდისა და ჴერჴისა კიდე      Page of alt.ed.: D_117 
Line of edition: 22     აღარა არი რაო. თუცა უთქუამთ: რჩევა ჭირის მოწევნაზე რაღას
Line of edition: 23     ვარგაო, და არცა შეჭირვებასა შინა ჭკუიანის მოსავლის
Line of edition: 24     ნერგი სხვათა ზედა არ წარემატებაო. მაგრამ ჭკუიანი ამისთჳს
Line of edition: 25     ცოდნის სარგებელთაგან უიმედო ნუ შეიქნება და მტერისა
Line of edition: 26     მოშორვებისა და ჴერჴისაგან ნუ გაუღონოვდებაო. მერმეღა
Line of edition: 27     თავი მოიმკუდარა და წყალთა პირს გულაღმა დაეგდო. ერთმა
Line of edition: 28     მებადურმა რა ნახა, მას მართლა მკუდარი ეგონა, აიღო და
Line of edition: 29     გასტყორცა, და თევზი საცადლით მას მდინარესა ჩავარდა
Line of edition: 30     და სული სიცოცხლით გაახრწია.



Line of edition: 31  
ლექსი


Line of edition: 32        მოჰკუე, ერთგულო, მტერთაგან განრომა თუცა გინდესა:
Line of edition: 33        უკუდავად წადილს ვერ მიხვდე, დღე თუ არ დაგიბინდესა.



Page of edition: 348  
Line of edition: 1  
სხვა ლექსი


Line of edition: 2        სოფლისა ზღვისა განრომა თავმომკუდარებით იქნება
Line of edition: 3        მკუდარს ღელვა ნაპირს გააგდებს, სად აღგისრულდეს იქ ნება.


Line of edition: 4        მესამე იგი თევზი, რომელი უგუნურ და გამოუცდელ იყო
Line of edition: 5     რომელს საქმეთა შინა უღონობა აქუნდა, შეწუხებული და
Line of edition: 6     დაღონებუ/ლი ცქუიტად აქათ-იქით, ზე და ქუე დახლტოდა      Page of alt.ed.: T_177 
Line of edition: 7     და სირბილთა შინა ბადესა გაება.



Line of edition: 8  
*
Line of edition: 9  
* *


Line of edition: 10        ჴელმწიფემან ამა არაკისაგან სცნას, რომე შუთურბას
Line of edition: 11     საქმეს აჩქარება უნდა, რომე, სანამდის ის რასმე გვიზამდეს,**
Line of edition: 12     დაუყოვნებლად და დაუცადებელად ელვარე ჴრმალი
Line of edition: 13     მოშორვების ცეცხლითა დანაცრებულსა მისსა სულსა სცენ და
Line of edition: 14     მისის სიცოცხლის ხვავი ქართა წააღებინონ, რომე მისისა სახლისა
Line of edition: 15     ბოლო ზეცად აღიწეოდეს. მოახსენა:



Line of edition: 16  
ლექსი


Line of edition: 17        რა უწყალოსა მტერზედა ჟამი მოგეცეს, დრონია
Line of edition: 18        რადმცა აყოვნებ, დაქოლვა მისიმცა საადრონია!


Line of edition: 19        ლომმა უბრძანა:
Line of edition: 20        -- რასაცა ამბობ, მესმიან. მაგრამ არ ვეჭვობ, შუთურბა
Line of edition: 21     მაგა საგონებელთა იყოს და ჩემსა ესოდენსა წყალობასა და
Line of edition: 22     პატივთა გმობდეს. რა / იგი მე მინახავს, კეთილისა და სიდიდის      Page of alt.ed.: C_121 
Line of edition: 23     მეტი არა მიქნია რაო.
Line of edition: 24        დამანამ მოახსენა:
Line of edition: 25        -- თქუენი ბრძანება ყოველივე მართალ არს. მაგრამე ჴელმწიფის
Line of edition: 26     წყალობამა იგი ამა ხარისხთა აღსვაო. მოახსენა:



Line of edition: 27  
ტაეპი


Line of edition: 28        წყლულსა დაღითა საწვავსა სალბუნი არას არგია !


Line of edition: 29        უგვარო და ავი კაცი, მეშურნე და ორგული, მანობამდე
Line of edition: 30     ერთგულობას იჩემებს, გზიანად ურჩევს, რომე მისგან
Page of edition: 349   Line of edition: 1     სიკეთისა და დიდების იმედი აქუს-ყე. და რა ჴელთ იგდებს და
Line of edition: 2     გულის საწადელსა ეწევის, სხვისა ნდომასა ქნასა, რომელიცა
Line of edition: 3     არა ჰფერობდეს, მისთა გულისა საუნჯეთა იგი დაეთესება.
Line of edition: 4     ბრძენთ უთქუამსთ: უგვაროსა და უგვანის სამსახურის საფუძველი
Line of edition: 5     შეშინებითა და იმედის მიცემით დაიდებისო. თუცა
Line of edition: 6     შიშისაგან გამოვიდა, ბედნიერების საწადლის წყაროსა სათავეთა
Line of edition: 7     შეამღვრევს, და რა მოსავალი უხვად მიუა, სიკეთეს
Line of edition: 8     ჰგმობს და საჩხუბარს ცეცხლს აანთებსო.
Line of edition: 9        ლომმა უბრძანა:
Line of edition: 10        მაშა, / რომელნიცა მოსამსახურენი უგვარო და უგვანნი      Page of alt.ed.: D_118 
Line of edition: 11     და ავგულნი არიან, ვით უნდა ითავსოს, რომე მათი ავგულობა
Line of edition: 12     და ორგულება და უწესო ქცევა დაიფაროსო?
Line of edition: 13        დამანამ მოახსენა:
Line of edition: 14        -- ესეგუარნი კაცნი თქუენისა წყალობისაგან არა ჴამს
Line of edition: 15     სრულობით უიმედოდ გაჰჴადოთ, რომე ყოელთა სამსახურთაგან
Line of edition: 16     ჴელი / ააღებინო, და მან მტრისაკენ მიიწიოს, და არცა      Page of alt.ed.: T_178 
Line of edition: 17     ესოდენ აამაღლო, რომე ბოროტმა საგონებელმა მათს გულთა
Line of edition: 18     შინა დამკვიდრება მოინდომოს. მათი მშიშრეულობა და გან/კრძალვა      Page of alt.ed.: A_75 
Line of edition: 19     ჴამს. არცა სრულიად გლახაკ და მკოდოვანად იყოს
Line of edition: 20     და არცა ესოდენი ჩაიდვას, გულისა მისისა კიდობანმა ვერ
Line of edition: 21     დაიტიოს, განიპოს და ბოლოჟამ შფოთი და ცოდვა მოჰჴდეს.
Line of edition: 22     სიგლახაკე და უიმედობა ყმათა გაავგულებს, და არცა მეპატრონეთა
Line of edition: 23     პატიოსნობისა საკადრისიაო. თქუა:



Line of edition: 24  
ჩახრუხაული


Line of edition: 25        უიმედო ყმა სასოდ არა კმა: გულქუად გარდიქცეს, ენას უმატოს.
Line of edition: 26        გეტყვი მოყუასო, იმედი მასო, გული ნავღლითა არ დამეხატოს.


Line of edition: 27        ლომმა უბრძანა:
Line of edition: 28        -- დამანავ, მე ისრე მგონია, შუთურბას სარკე ამა ჯანგისაგან
Line of edition: 29     უვნებელი იყოს, და მისი გული მაგ საგონებლისაგანწმიდა.
Line of edition: 30     მე ნიადაგ მაზე მწყალობელი ყოფილვარ და დღეყოელ
Line of edition: 31     კეთილი მიქნია, ამისად მუქაფად მუხთლობასა და ბოროტს
Line of edition: 32     რად მოინდომებსო? უთხრა:



Line of edition: 33  
ჩახრუხაული


Line of edition: 34        თუ ჩემა გულმა, მისთჳს ერთგულმა, მისი ბავრაყი გზათა წამართა
Line of edition: 35        მან ჩემთვის მაშე, არ დასამაშე, მტერობის დროშა ვინ ამიმართა?


Page of edition: 350  
Line of edition: 1        დამანამ მოახსენა:
Line of edition: 2        -- ჴელმწიფესაც მოეხსენება, მრუდის გულისაგან არას
Line of edition: 3     დროს სიმართლე არ გამოვა, და ტყუილად ბოროტის ზრახვის
Line of edition: 4     განთქმითა სახელოვანი და პატიოსანი და მჴნე კაცი ავი
Line of edition: 5     არ შეიქნებაო. თქუა:



Line of edition: 6  
ტაეპი


Line of edition: 7        ლაგვანთ ნადგამი აგრევე მასვე დაიწყებს დენასა.


Line of edition: 8        ნუთუ ჴელმწიფეს კუსა და ღრიანკალის არაკი არ
Line of edition: 9     მოხსენებოდესო?
Line of edition: 10        ლომმა ჰკითხა, ეგე როგორ ყოფილაო?



Line of edition: 11  
დამანამ თქუა არაკი

Line of edition: 12  
[კუ და ღრიანკალი]


Line of edition: 13        ერთი კუ და ერთი ღრიანკალი კაამყოლნი იყუნეს და ნიადაგ
Line of edition: 14     ერთმანეთს არ მოშორდებოდენ. ასე მოყუარულნი იყუნეს,
Line of edition: 15     კუდი კუდს გარდაბმული ჰქონდათ** და წამსაცა არ გაიყრებოდეს.
Line of edition: 16     /      Page of alt.ed.: T_179 



Line of edition: 17  
ლექსი


Line of edition: 18        დილით მწუხრამდე ალერსი მათ ჰქონდა გაუწყვეტელად
Line of edition: 19        საღამოთ გათენებამდე ჯდომით თუალდაუბლეტელად.


Line of edition: 20        ესეთი დრო შემოუარდათ, რომე მუნ ყოფით სხყაგან წასვლის
Line of edition: 21     საქმე მოუჴდათ. რა გაემართნენ, სლვასა შინა ერთსა
Line of edition: 22     მდინარესა მიადგნენ. ღრიანკალსა მასშიგან გასვლა არ შეუძლო,
Line of edition: 23     დია დაღონდა და მოიწყინა.
Line of edition: 24        კუმ უთხრა:
Line of edition: 25        -- ჰე, საყუარელო ძმაო! რა გეუფლა, რომე სულთა საყელონი
Line of edition: 26     საგონებელის ჴელთა მიგიცემიეს, და გულისა სიმხიარულისა
Line of edition: 27     და ლხინისა კალთა ზე აგიკეციეს?
Line of edition: 28        ღრიანკალმა უთხრა:
Line of edition: 29        -- მე ამა მდინარისა გასვლა არ ძალმიც. და ამისა ზრუნვისა
Line of edition: 30     მორევთა შავარდნილვარ, არცა გაღმა გასვლა შემიძლია
Page of edition: 351   Line of edition: 1     და ვერცა გაყრისა და მოშორვებისა ნაღველი დამითმენიაო.
Line of edition: 2     თქუა:



Line of edition: 3  
ლექსი


Line of edition: 4        შენ წახვალ, მე აქ დავრჩები, საბრალო, უმეყვისანი
Line of edition: 5        უშენოდ სწრაფად დამიდნეს, გულიცა მქონდეს ქვისანი.


Line of edition: 6        კუმ უთხრა:
Line of edition: 7        -- ნურასა იურვი, მე ამა მდინარესა გაურჯელად და მშვიდობით
Line of edition: 8     გაგიყუან. ჩემსა ზურგსა შენთვის გავახომალდებ
Line of edition: 9     და ჩემთა მუცელთა შენისა ჭირისა ფარად შევიქ, ამისთჳს
Line of edition: 10     რომე ერთისა მოყურისა ძნელია ათასის ცდითა ჴელთა ჩაგდება
Line of edition: 11     და მერმე ადვილად გაშვება. უთხრა:



Line of edition: 12  
ლექსი


Line of edition: 13        სჯობს, რომ რაც გქონდეს, გაჰყიდო, იყიდო მოყუარენია
Line of edition: 14        არ გქონდეს, მოყვრის სასყიდლად სულიცა საადრენია.


Line of edition: 15        მაშინ კუმ ღრიანკალი ზურგთა აღისვა, მკერდი წყალთა
Line of edition: 16     დააპყრა და ცურვა დაიწყო. ცურვათა შინა კუსა ჴმა რამე      Page of alt.ed.: C_123 
Line of edition: 17     ესმა და ღრიანკალისა გარდაჭრისაგან შეეშინა. ჴმა უყო:
Line of edition: 18        -- რაჲსა ჴმა არს, რომე მესმისო.
Line of edition: 19        ღრიანკალმა უპასუხა:
Line of edition: 20        -- ჩემსა შაშართა წვერთა შენთა ტანსაცვამთა ჯავშანთა
Line of edition: 21     ზედა გამოვსცდიდი და ვსინჯევდიო. /      Page of alt.ed.: T_180 
Line of edition: 22        კუს ესე დიდად ეწყინა და უთხრა:
Line of edition: 23        -- შენ მუხთალო, ჩემი სული შენთჳს საკუდავად მორევთა
Line of edition: 24     ჩავაგდევ და ზურგი ნავად შეგიმზადე, და ამა მდინარეთა შინა
Line of edition: 25     უზრუნველად მიმყავხარ, და აწ ამასაც არად შემირაცხ და
Line of edition: 26     პირველთაცა შვებათა დაივიწყებ, მაგა შაშრითა ჩხლეტასა
Line of edition: 27     რაღას მემართლებიო? ესეცა ხომე იცი, შენი საწერტელი მე
Line of edition: 28     ვერარას მავნებს, და შენი ნაწრთობი შაშარი ჩემსა ზურგსა
Line of edition: 29     ვერა განჰკვეთსო? უთხრა:



Line of edition: 30  
ლექსი


Line of edition: 31        ვინცა გამშყრალმან მჯიღითა კლდესა სცეს გარისხებულმა, --      Page of alt.ed.: A_76 
Line of edition: 32        ჴელს იტკენს, მას ვერას ავნებს, არ იცის ვაგლახებულმა?


Page of edition: 352  
Line of edition: 1        ღრიანკალმა უთხრა:
Line of edition: 2        -- ნუ ეჭვ, მე ესე შენთუის სააოდ არა მიქნია, და არცა
Line of edition: 3     ეგეთსა საქმესა / გულთა გაუვლია, მაგრამე ჩემსა გუართა      Page of alt.ed.: D_120 
Line of edition: 4     შაშართა ჴმარება მოსდგამსთ, მოყვარეთა ზურგი არს, გინა
Line of edition: 5     მტერთა მკერდი, უნდა ვაჴმაროო.



Line of edition: 6  
შაირი


Line of edition: 7        თუ ვისმე მოდგმა ბოროტი აქუს ოდენ მოსოს გუარითა
Line of edition: 8        რომ არ უნდოდეს ავის ქნა, არ წასცდეს, იქმნას არითა.
Line of edition: 9        ვითა ქუას ვერას დააკლებს გასაჴურეტელად სარითა
Line of edition: 10     და   მაგრა კულავ უცემს კუდითა გესლიანითა, მწარითა.


Line of edition: 11        კუმა გულთა შინა თუისთა ესრე თქუა: ბრძენთა კეთილად
Line of edition: 12     უთქუამსთ



Line of edition: 13  
შაირი


Line of edition: 14        ვინ ჩუენთვის არად ვარგია, ჩუენ კეთილს რადღა გველოდა?
Line of edition: 15        მეტყვის: გამზარდე, მაჭამე, ღვინითა სავსე გველოდა
Line of edition: 16        ჭკუისა გზათა შემცთართა სჯობს ჩუენი თავი გველოდა
Line of edition: 17     და   ამას ჰგავს უჴმოთ მოწვევად, უბითა გაგზრდი, გველო, და?!60*


Line of edition: 18        ავგუნება და უგუარო კაცის გაწვრთა და გაწყობა თჳსის
Line of edition: 19     პირის-წყალთა გაშვება არს და თუისის საქმიანობისა საბელთა
Line of edition: 20     წვერთა დაკარგუა. უთხრა:



Line of edition: 21  
ჩახრუხაული


Line of edition: 22        ოქრო და ვერცხლი მიწათ ჩაბნევა ბრძენმა ეგოდენ ვერა გიძრახონ
Line of edition: 23        მაგრამე ავთა კაცთა უზავთა წყალობას ზედა იახონ ახონ.61*      Page of alt.ed.: T_181 


Line of edition: 24        კუმ უთხრა:
Line of edition: 25        -- თუცა შენი მოდგმა შაშრით ჩხვლეტაა, ჩემი ყურჭუმელი
Line of edition: 26     არისო:
Line of edition: 27        ჩაიყუნთა წყალთა შინა, წყალს წააღებინა და თქუა:
Line of edition: 28     ბრძენთ ნათქუამია, ვინცა გუარქებული არ არის, მისგან უიმედო
Line of edition: 29     იყაო, და ესეგვარსა კაცსა რომე კეთილი უყოს კაცმან
Line of edition: 30     იგი კეთილისათჳს ბორიტსა მიაგებსო -- მან თუცა კაისათჳს
Line of edition: 31     ავი არა ქნა, ცოდვათაც მიაჩნიაო. თქუა



Line of edition: 32  
შაირი      Page of alt.ed.: C_12 


Line of edition: 33        უგვარო კაცსა მისცე საინაჴენი ზემონი?
Line of edition: 34        ვინც გველი უბეს ჩაისვას, საქმე ყოს გასაჩემონი.
Page of edition: 353   Line of edition: 1        ჭილი აკეთო, ვერ მოგცეს შაქრის ლერწმისა გემონი
Line of edition: 2     და   ვარდის მოკრეფა! ნუ ელი, ძეძვისა რწყო გარემონი.



Line of edition: 3  
*
Line of edition: 4  
* *


Line of edition: 5        ამა არაკითა სცნას მზესავით ბრწყინვალე ჴემწიფის გონებამა,
Line of edition: 6     რომე შუთურბასა თჳსი გულისთქმის სანაცლო მისაგებელი
Line of edition: 7     ადრე უნდა უყოთ, ერთგულის მონის შეგონება გულისყურითა
Line of edition: 8     ისმინოთ, და ჭკუის გზით რომელნიც დიდად
Line of edition: 9        ზიანად მოგახსენებენ, მას სასმენელი არ მიუპყრათ. ვიცი, მისის
Line of edition: 10     საქმის დასასრული ორგულებისა და მუხთლობისაგან ცარიელი
Line of edition: 11     არ არის. მკურნალნი სნეულსა, საწყენელთა უჭმელობასა
Line of edition: 12     ეტყვიან, და თუ მოუსმინა, არგებს, და თუ არა, და თჳსის
Line of edition: 13     ნებით სუა და ჭამა, ესეთისა ქნითა უკან და უკან დამჭლდება
Line of edition: 14     ავადობა ჭირთა მოიმატებს. ერთს ბრძენს უთქუამს:



Line of edition: 15  
ლექსი


Line of edition: 16        მწურთელი თუ რისხვით გეტყოდეს შენს სასარგებლოს სწავლითა
Line of edition: 17        მოთმენა მწარობს, ხილს ისხამს უტკბოსსა შაქრის ალვათა!


Line of edition: 18        დაიჯერე, მეფეთ ღონეთა მომწყუედელი საქმისა ბოლოთა
Line of edition: 19     უზრუნველობაჲ არს, და რა ჴელმწიფემ საქმე სუბუქად
Line of edition: 20     მიიჩნიოს, და რა დიდი რამე მოჴდეს, -- განცხრომით არა
Line of edition: 21     ინაღვლოს რა, და იგი დაუტეოს, -- როსცა დრო გარდავლის
Line of edition: 22     მტერს ძალი მოემატება, და თჳსა მახლობელთა კაცთა შეირთებს
Line of edition: 23     და ერთსა ვისმე ამა საქმესა მიაჩემებსო. მოახსენა:



Line of edition: 24  
შაირი


Line of edition: 25        შენთა საქმეთა მიაპყარ შენი ცნობა და გონება
Line of edition: 26        სხვისა კისერთა რად მიაჩემო ქონება?
Line of edition: 27        მერმე რა საქმე დამარცხდეა, ჭირისა ჰქონდეს მონება, /      Page of alt.ed.: D_121 
Line of edition: 28     და   სხვათ ქედთა რომე დაჰკიდო, საბრალოდ დაეღონება! /      Page of alt.ed.: T_182 


Line of edition: 29        ლომმა უბრძანა:



Line of edition: 30  
შაირი


Line of edition: 31        ლომმა უბრძანა: იკმაე მძიმე სიტყუათა თქმანია,      Page of alt.ed.: A_77 
Line of edition: 32        მეფეთა კრძაალვას გარდაჴე, ვისგან იშიშვას ყმანია;
Line of edition: 33        ღირსსა მრჩეველსა არ მართებს ზედიზედ ცრუ წართქმანია
Line of edition: 34     და   ჴამს რომე არ შეაწყინოს, თუცაღა იყუნენ ძმანია.


Page of edition: 354  
Line of edition: 1        შუთურბა ესრე ვთქუათ, გამოჩენილი მტერი იყოს მას
Line of edition: 2     რაჲ ძალუცს წინაშე ჩემსა? იგი ჩემი საზრდო და ჩემი საცოხნელია,
Line of edition: 3     და მისის მაჯათა ძალი დატანთა პოხიერება მდელოთაგან
Line of edition: 4     არს, და ჩემთა ძუალთა გმმაგრებელი ჴორცთა სიკეთეა.
Line of edition: 5     მოლის მძოარსა ნადირთა მჭამელისაგან უდიდესი
Line of edition: 6     ძლიერება ჰქონდეს, ესეე ვით იქნების? მე მისგან ეგოდენი
Line of edition: 7     ძლიერება ჰქონდეს, ესე ვით პირისპირი შეიძლოს. და ანუ
Line of edition: 8     ბრძოლათა შინა ჩემად დარად მას გულმა უთქუასო. თქუა:



Line of edition: 9  
ლექსი


Line of edition: 10        ვინ არის ჩემი მებრძოლი პირისპირ მკადრის ომია?
Line of edition: 11        მთვრალს პილოს კოღომ შემართოს, ძალი მატს თუ რაზომია!


Line of edition: 12        ჩემისა ბედნიერობის მზე, რომელი წყალობითა ღ(მრ)თისათა
Line of edition: 13     განათლებულა და მისგან მთვარესავით ელვარობს, თუცა შუთურბაჲ
Line of edition: 14     მის პირისპირობას მოიწადინებს, -- დაშავდება და
Line of edition: 15     დაბნელდების; თუცა ბოლოკარკაზის დარს მრგუალსა
Line of edition: 16     ჩრდილსა დასდგამს ჩემსა, რომელ ცისა მსგავსება აქვს მზესაებრ
Line of edition: 17     სხივისა ისრითა სროლითა დასავალთა ქუეშე ჩაიყუანს.
Line of edition: 18     თქუა:



Line of edition: 19  
შაირი


Line of edition: 20        რა უქონელი ვაჭარი სავაჭროდ გაემზადოსა
Line of edition: 21        ამას ჰგავს, კოჭლმან გამართვით ცდითა სლვა მოიწადოსა
Line of edition: 22        მე იგი მჴეცთა საჭმელი ვაუფლე ამ საცხადოსა
Line of edition: 23     და   კულა შემიძლია საბელი გარდვაცვა მას უბადოსა.


Line of edition: 24        დამანამ მოახსენა:
Line of edition: 25        -- ჴელმწიფწე მაგით ნუ მიენდობა, იგი ვერა იტყვის შენსა
Line of edition: 26     მისგან უდარესობასა, ანუ მრეობისა შეძლებასა. რადგან მისის
Line of edition: 27     გურიანობითა და შეძლებითა ჩუენი ბრძოლა არ ძალუც
Line of edition: 28     თჳსთა მოკიდებულთა და ერთგულთა სიმრავლის გამო ერთსა
Line of edition: 29     რასმე გვიხრიკებს და ეშმაურობითა საქმეთა რასმე მოაჴერჴებსო.
Line of edition: 30     მე ამისი მეშინიან, რომე ნადირთა თჳსთა ჴელმწიფეთა
Line of edition: 31     ზედა გული არ გაურყუნას და თჳთ არ შეირთოს, თუარა, ერთსა
Line of edition: 32     ახოანსა, რაგინდ მჴნე იყოს, მრავალთა ბრძოლა არ ძალუცსო.
Line of edition: 33     / თქუა:      Page of alt.ed.: T_183 



Line of edition: 34  
შაირი


Line of edition: 35        მუმლთა სიმრავლე არ შეხვდენ, აღაქოთებენ პილოსა
Line of edition: 36        მას საზარელსა ცხოელსა ჰკბენენ თუალთა და კილოსა.
Page of edition: 355   Line of edition: 1        ჯინჭველთ ლაშქარი რა მიკრბენ ადგილსა უადგილოსა
Line of edition: 2     და   ძლიერსა ლომსა შედენით გააძებს უნაწილოსა.


Line of edition: 3        ლომმა უთხრა:
Line of edition: 4        -- შენთა სიტყვათა გულთა შინა ჩემთა ადგილი პოეს. შენნი
Line of edition: 5     შემჭევრებულნი პასუხნი გულისხმა ვყავ, მაგრამე მე ესე
Line of edition: 6     საქმე კალთასა მიჭერს, რადგან იგი ავიყვანე და მისის სიდიდისა
Line of edition: 7     და სიკეთის დროშა ავმართე. ნადიმსა და მარაქათა
Line of edition: 8     შინა მისსა ქებასა წარმოვიტყოდი; მისი ჭკუა, ერთგულობა
Line of edition: 9     და დანდობა / ყოველთათჳს ენითა მიმიფენია; აწე რომე მისი      Page of alt.ed.: D_122 
Line of edition: 10     აუგი რამე ვთქუა და ავი რამე უყო, ჩემისა საქმისა უკადრისი
Line of edition: 11     იქნების და ჩემისა ბედნიერობისა სასირცხო, და ჩემგან
Line of edition: 12     გადიდებულთა კაცთა გულთა შესაკლებელი; და ჩემთა სიტყუათა
Line of edition: 13     აღარ მიენდობიან, და ჩემზედა გუნება გამოეცვლებათო.
Line of edition: 14     უთხრა:



Line of edition: 15  
ლექსი


Line of edition: 16        როცა დარგო და იხაროს, აღორძინდეს მას სავარდოსა
Line of edition: 17        ფერჴით ნუღარა დასთრგუნავ, ეცადე გაიზარდოსა.


Line of edition: 18        დამანამ მოახსენა:
Line of edition: 19        -- ჭკუა და რჩევა ესე არის: რა ერთისა მეგობრისაგან
Line of edition: 20     მტერობა მოინახო, ანუ რომლისამე ყმათაგანთა შენისა მრეობისა
Line of edition: 21     ნიში გაიცადო, მსწრაფლ შენი მოდგმანი გარ შემოიკრიბო,
Line of edition: 22     და მისის პირის ერთობას კალთა სრულობით აიკეცო.
Line of edition: 23     და მტერი რა სადილობათ აგიჩნდეს, მისთვის შემსგავსებული
Line of edition: 24     ვახშამი დაამზადო, ამად რომე კბილი კაცისა სიყრმით
Line of edition: 25     სიბერემდე გაუყრელი საყუარელი და დიდათ საჴმარია
Line of edition: 26     მაგრამ რა ასტკივდება, აღმოფხვრის მეტი არა ღონეა, და
Line of edition: 27     სხვითა ვერარათი ირგებს. აგრევე საჭმელი, სულთა მაყენებელი,
Line of edition: 28     რა წყენას დაუწყებს და ვეღარა შეირგებს, მისის გაყენების
Line of edition: 29     ცდასა შინა უნდა იყოს და გაიშოროს. უთხრა:



Line of edition: 30  
ლექსი


Line of edition: 31        რაცა გაწყენდეს, მოშორდი, მოშორვებითა შორითა
Line of edition: 32        ჴორცს გარყვნის, სულსა მოაკლებს საზიანოთა ორითა.      Page of alt.ed.: A_78 


Line of edition: 33        რა დამანას სიტყუები ლომმა გაიგონა, ბრძანა: მე შუთურბას
Line of edition: 34     სიყუარული კიდეგან მიქმნიაო, ამად რომე ჩემი და მისი
Line of edition: 35     ერთობა / აღარად იქმნებისო, და აწე კაცსა ვისმე მივუგზავნი      Page of alt.ed.: T_184 
Page of edition: 356   Line of edition: 1     და ჩემის ადგილით დავითხოვ, და სადაცა უნდა წაცავი
Line of edition: 2     დესო.
Line of edition: 3        დამანა ამას ზედა დიდად შეშინდა და გულთა განიხრახა:
Line of edition: 4     თუცა ესე საქმე შუთურბამა სცნა, თჳსის ჴერჴისა და ხრიკისა
Line of edition: 5     წერილს თჳსის დაფარულის საუნჯისაგან გამოაჩინებს
Line of edition: 6     და ჩემთა საავო ადგილს მიაწვდენს. ამისთჳს ესრე მოახსენა:
Line of edition: 7        -- ჴელმწიფწო, ეგე შესავალი სიმხიარულისაგან უცხოა
Line of edition: 8     ამისთჳს რომე, ვირემდე სიტყუა არა ითქუა, წადილი კაცსა
Line of edition: 9     ჴელთ უპყრია, და კიდევ მისი მოვლა შეუძლია, მაგრამე
Line of edition: 10     თქმულის დაბრუნება შეუძლებელია,** მოახსენა:



Line of edition: 11  
ლექსი


Line of edition: 12        ვიდრეღა სიტყუა არ გეთქუას, ითქმასღა მისის ჟამისად
Line of edition: 13        მაგრამ ნათქუამი უთუოდ არ დაიფარვის წამისად.


Line of edition: 14        რა სიტყუა პირით და ისარი მშვილდით გამოჰჴდა, არცა
Line of edition: 15     სიტყუა ენათა ქუეშე დასაფარავად მობრუნდება, და არცაღა
Line of edition: 16     ისარი ადგილს მიუსვლელი შემოიქცევა. იგავად უთქუამსთ
Line of edition: 17     როცა ენამან წართქუა, კაცთა ზიანი იქმნაო. ერთსა ბრძენსა
Line of edition: 18     უთქუამს, ენა გულისა საფარველისა გარდამჴდელიაო. გული
Line of edition: 19     ასოთა ჴელმწიფე და პატრონია, და სიტყუა გუამთა საუნჯეთა
Line of edition: 20     სპეკალია. ვირემდე სიტყვისა სკიერი დუმილის კლიტითა
Line of edition: 21     დაკლეტილია, და მოცდისა ბეჭედი / უთქმელობისა კოლოფთა      Page of alt.ed.: D_123 
Line of edition: 22     ზედა აზის, სიცოცხლის სავარდეთა ყუავილი და სუნი გახარებულნი
Line of edition: 23     არიან, გაიშლებიან და სუნელობენ, და მისი ნერგი
Line of edition: 24     დამშვიდებისა და განსუენების ხილსა მოისხამს. მაგრამ რა
Line of edition: 25     ითქმის, და კოკობი ღიმილსა დაიწყებს და საუბრისა იადონი
Line of edition: 26     სიმღერას დაიძახებს, მშვიდობა მოიშლების, დაა სიტყჳს
Line of edition: 27     სავარდეთა სუნიცა გულთა საწყინოდ შეიცვალების, და სასა
Line of edition: 28     სა ძალი დაემართება, და ანუ სნეულება გამოიჩინების, და
Line of edition: 29     ანუ სურდოსაგან ბუნება მოსუსტდების. მდუმარე ენა გონებისა
Line of edition: 30     ერთად შემომკრებელ არს. სიტყუასა მრავალი ნასკვი გაუხ/სნია,
Line of edition: 31     მაგრამ ჩხუბითა ცოტა უმართებულოს მთქმელის      Page of alt.ed.: C_127 
Line of edition: 32     კისერი ჯაჭვითა და სხვილის საბლით მრავალჯერ დაუბამს.
Line of edition: 33     თქუა:



Line of edition: 34  
შეუწყობელი


Line of edition: 35        რა სიტყუა სიბრძნის თუალითა ეძიო საძიებელად
Line of edition: 36        სარგებელი და ზიანი ორივ სდევს მოსაგებელად. /      Page of alt.ed.: T_185 
Page of edition: 357   Line of edition: 1        ვინა თქუას თქმული უთქმელად კაცთ წინა მოსაღებელად
Line of edition: 2        გულთ ჭირი, სულთა სიკუდილი, შეუქნას შესახებელად?
Line of edition: 3        მაგრამ ცოტას თქმით მრავალი მომჴდარა გასაგებელად
Line of edition: 4     და   ქარებრ აბნევდეს სათქმელსა, ენათა არ საქებელად.


Line of edition: 5        ჰე, ჴელმწიფეო! თუცა ესე სიტყუა შუთურბასა თანა მივიდა
Line of edition: 6     და თჳსისა საქმისა რამე შეიგნო, და ამა ამბავმან მასთან
Line of edition: 7     მიაწია, -- ამით შეგიშინდების და ჩხუბისა და შფოთისა
Line of edition: 8     გაშლას ეცდების. თქმულა, ჭკუათაუფალმან საცხადო შეცოდება
Line of edition: 9     ფარულად აზღვევინაო, და უჭკომან დაფარული შეცოდება
Line of edition: 10     ცხადად აზღვივაო. ესე ყავ, დაფარული მისი ბრალი თქუენცა
Line of edition: 11     დაფარვით მიაგეო.
Line of edition: 12        ლომმა უბრძანა:
Line of edition: 13        -- ეჭვითა და შეუტყობრად თჳსის გაკეთებულისა და ახლოდ
Line of edition: 14     მყოფის დაშორვება, წაჴდენა და ესეთისა კაცისა გამატება,
Line of edition: 15     -- თჳსითა ჴელითა რა ეჩო ფერჴთა იცეს და სრულობით
Line of edition: 16     მოწყალებისა წასისა და სჯულიერისა საქმისაგან გადგომაა.
Line of edition: 17     უთხრა:



Line of edition: 18  
შაირი


Line of edition: 19        ღ(მრ)თისა და კაცთა სიბრძნითა ესე არ მოიწონების
Line of edition: 20        გაუსინჯავად მეფემან სისხლი დასთხიოს მონების
Line of edition: 21        რადგან მეფენი ღ(მრ)თის სახედ ქუე იგიც მოიგონების
Line of edition: 22     და   სხუას აცოცხლებს, და სხუას მოჰკლავს, სხუა რისხვით დაეღონების.


Line of edition: 23        დამანამ მოახსენა:
Line of edition: 24        -- არავინ მოწამე ჴელმწიფეთა ჭკუისა უმჯობე არ არის.
Line of edition: 25     იგი ხვანჯითა სავსე და ეშმა რა მოვიდეს. ჴელმწიფე მშინჯავითა
Line of edition: 26     თუალითა უმზერდეს, და მისი გუნებისა სიმრუდე
Line of edition: 27     შუბლთავე მისთა აღმოაჩნდების. მისის ავგულობის ნიშანი
Line of edition: 28     ამით სცან, რომე აღშფოთებით იყოს და ფერი პირისა ეცვლებოდეს
Line of edition: 29     და ზედიზედ მიმოიხედვიდეს, შუღლთად და ჩხუბად
Line of edition: 30     მზაობდეს და ესევითართა იქმოდეს.
Line of edition: 31        ლომმა უბრძანა:
Line of edition: 32        -- კეთილად სთქჳო; თუცა ესე ნიშანნი ერთიცა რომელი      Page of alt.ed.: A_79 
Line of edition: 33     ვნახე, მტუერი სწორეს გზათა მოშორდება / და გონების შიში      Page of alt.ed.: D_124 
Line of edition: 34     სიმართლის ხარისხთა გარდაიცვლება.
Line of edition: 35        დამანამ რა სცნა, რომე მისი მზაკუარის ენის ალი ერთკერძო
Line of edition: 36     ამაღლდა, მერმეღა ჴარის ნახვა მოიწადინა, რომე მის
Line of edition: 37     მჴარესაც საჩხუბარი ცეცხლი აღეგზო და საჴმილი
Line of edition: 38     აემაღლებინა.



Page of edition: 358  
Line of edition: 1  
ლექსი


Line of edition: 2        რა ორთა კაცთა საშუალ ცეცხლი აღაგზონ შურისად,
Line of edition: 3        მათ შორის ენის მიმქონი ჩანს მრეშვლად მეაგურისად. /      Page of alt.ed.: T_86 


Line of edition: 4        გასინჯა, რომე შუთურბას ნახვა ლომის შეუკითხავად არ
Line of edition: 5     ვარგიყო. არამც სხვასა საგონებელთა ჩავარდესო, და
Line of edition: 6     მოახსენა:
Line of edition: 7        -- თუცა მაღლისა ჴელმწიფისა ქებული ბრძანება იქნება,
Line of edition: 8     მე შუთურბას ვნახავ, და მისის საქმისა გზასა და მისის გუნების
Line of edition: 9     ნაწილს ვეცდები ერთი რამ გამოვიღო და მოგახსენოო.
Line of edition: 10        ლომმა წასვლა უბრძანა და იგი ურვეული და გულნაღვლიანი
Line of edition: 11     და ყელგარდაგდებული შუთურბასთან მივიდა, თაყუანისცა
Line of edition: 12     და დალოცა და ქება შეასხა. შუთურბამაცა პატივ-სცა,
Line of edition: 13     დამ ის ადგილს ბოდიში მოიჴადა, და ადგილი ახლორე სცა,
Line of edition: 14     და უთხრა: დამანავ, უთხრა:



Line of edition: 15  
ტაეპი


Line of edition: 16        პირველად შეთჳსებული რად დამივიწყე სრულადო?


Line of edition: 17        უბრძანა:
Line of edition: 18        -- ესოდენი ხანია, რომე მოყვრობისა თუალითა შენისა პირისა
Line of edition: 19     შუქითა აღარა გაგინათლებია მოყვსობისა სადგომი, და
Line of edition: 20     საცხადო მეგობრობის სიყუარულის ნერგის ყუავილით არ
Line of edition: 21     აგიყუაებიაო! უთხრა:



Line of edition: 22  
ლექსი


Line of edition: 23        შენთა ყოლე სიცოცხლეთა, რა იქნების, ერთხელ მნახო,
Line of edition: 24        ჩემთა გულთა შენი სახე ოდენ ნათლად გამოსახო?


Line of edition: 25        დამანამ მოახსენა:
Line of edition: 26        -- თუცა პირისახენი ჩემნი თქუენისა ხლებისაგან დაშორებულა,
Line of edition: 27     ჩემი სული და გული წამ და წუთ მოგონებით საცნობელთა
Line of edition: 28     გამახარებელის თქუენის სახელის ჴსენებით მიხარებია,
Line of edition: 29     თქუენის სამსახურისა და მორჩილობისა და სიყუარულის
Line of edition: 30     თესლი ჩემის გონების ქუეყანათა ზედა დათესვით აღმიორძინებია.
Line of edition: 31     თქუა:



Line of edition: 32  
ლექსი


Line of edition: 33        გული მოსარკმლე სულისად ანაზდად შემოსავალად,
Line of edition: 34        იდუმალ შენთჳს სურვილით ამად ვიმღერი მრავალად.


Page of edition: 359  
Line of edition: 1        თქუენის სვე-ბედთა მოსამატებლად თავისწინა მჴურვალი
Line of edition: 2     ლოცვა არ დამიკლიაო.
Line of edition: 3        ჴარმან უთხრა:
Line of edition: 4        -- ცალკე ყოფისა და თავისწინაობის მიზეზი რაჲაო?
Line of edition: 5        დამანამ უთხრა:
Line of edition: 6        -- კაცი რა თჳსთა სულთაცა ვერ ეუფლის, და სხვათა
Line of edition: 7     ბრძანებისა ტყუექმნილ იყოს, უშიშრად და გაუკრძალებლად
Line of edition: 8     წამზედ ვერ ამოისულთქმოს, და წუთსაცა ვერ მოიცალოს, და
Line of edition: 9     თჳსის სულისა და ჴორცის უზიანოდ და დაუსაკლისად ხანი
Line of edition: 10     ვერ დაყოს, რომე ბო/როტი და უპატიურობა და ლანძღვა არ
Line of edition: 11     ესმოდეს, -- მაშა, უჭკო იქნების იგი კაცი, ერთსა მცირესა კუთხეთა
Line of edition: 12     არა დასჯერდეს და კარი ცნობისა გონებისა პირთა ზედა
Line of edition: 13     არა დაიჴშასო. თქუა:



Line of edition: 14  
შაირი


Line of edition: 15        რა ჟამი ესრე გაირყუნას, შფოთსა ისხემდეს ყანანი,
Line of edition: 16        გაცლა ჴამს მისგან, მონახოს მალ სიშორისა ვანანი,
Line of edition: 17        გაცლა არ ძალუცს, რამცა ქნას, გულს ვერ დაიცეს დანანი,
Line of edition: 18     და   მარტოღა დაჯდეს, ისი სჯობს, ხანი რაც დაყოს, ხანანი.


Line of edition: 19        ჴარმან უთხრა:
Line of edition: 20        -- დამანავ, ეგე ყოველივე ნათლად წარმოსთქვი და მაგა
Line of edition: 21     ერთისა სიტყუისა თარგმანება ესეთია, რომე ეგე ქადაგება
Line of edition: 22     სრულიად ქუეყანისა სარგებელი და გასანათლებელი არისო.
Line of edition: 23        დამანამ თქუა:
Line of edition: 24        -- ექვსი რამ არის სოფელსა ამას შინა და ამა ექვსთა ძნიად
Line of edition: 25     განერება კაცი: ქუეყნიერი საქონელი უცოდველად; ჴორცთა
Line of edition: 26     გემოვნების მიყოლა შეუბილწებელად, უზრუნველად და უბოროტოდ;
Line of edition: 27     დიაცთან ლხინი უჭიროდ; ხარბის კაცისა სათხოარი
Line of edition: 28     უკუუწბილებლად; ავის კაცის მეგობრობა მოუყივნებელად და
Line of edition: 29     ჴელმწიფის სამსახური შეუწუხებელად. არავის ქუეყანისა მარნისაგან
Line of edition: 30     ერთი თასი ვერ შეუსვამს, რომე სიმთვრალისაგან
Line of edition: 31     უშიშად მოესვენოს, და ცოდვას ამპარტავნების საყელოში
Line of edition: 32     თავი არ ამოეყოს; არავის ჴორცთგემოვნების მიმყოლსა ფერჴი
Line of edition: 33     წაუდგამს, რომე სიკუდილის მორევთა არ ჩაჭრილიყოს;
Line of edition: 34     არავის დიაცთან მჯდა/რსა ესრე ლხინი არ უნახავს, ჩხუბი      Page of alt.ed.: A_80 
Line of edition: 35     არ წაჰკიდებოდეს; არავის ბოროტთა კაცთა მეგობართა ბოლოდ
Line of edition: 36     არ დაენანოს და მოსაყივნებელი ჴმა არ განჰფენოდეს;
Line of edition: 37     არავის ხარბთა კაცთაგან უკუწბილების მეტი გაეტანოს რა;
Page of edition: 360   Line of edition: 1     არავის ჴელმწიფეთ მოსამსახურეთა თავი ეგრე დაეცუას,
Line of edition: 2     ცოცხალი სისხლის სმის მორვისაგან გამოსულიყოსო. უთხრა:



Line of edition: 3  
შაირი


Line of edition: 4        მეფეთა კაამყოლობა ძნელთ უძნელესი მგონია,
Line of edition: 5        ვით ზღვის ღელვათა არ აჰყუეს მენავე სავარგონია,
Line of edition: 6        ნიადაგ გული შიშითა სავეს რა საკარგონია,
Line of edition: 7     და   რა უფრო დაახლოვდება, უფრო დასადაგონია.


Line of edition: 8        შუთურბამ უთხრა:
Line of edition: 9        -- შენთა საუბართა აჩნია, რომე ლომისაგან გულის შესაკლებს
Line of edition: 10     სიტყუასა შენთან მოეწიოს, და მისგან შენსა გულსა
Line of edition: 11     შიშის მარცუალი დათესილიყოსო.
Line of edition: 12        დამანამ უთხრა: /      Page of alt.ed.: T_188 
Line of edition: 13        -- არათუ ჩემთვის ვიტყვი ამასა, არცა თავისა ჩემისად
Line of edition: 14     შეწუხებული ვარ. მაგრამ მოყვარეთათჳს ვიურვი და მისთჳს
Line of edition: 15     ვიტყვი. და ესე საზრუნავი და გულთა ტკივნეულობა, რომელი
Line of edition: 16     მე მომცემია, თქუენი არს და თქუენ იუწყეთ, რომე ჩემნი
Line of edition: 17     ამასწინანდელი სიყუარული და მეგობრობა თქუენთანა ვითარი
Line of edition: 18     ყოფილა, და რა საერგულო პირობა დამიცს; მასუკან ზოგი
Line of edition: 19     რამცა აღმისრულებია, ამისთჳს ვეღარ დაგიფარავ, რომე რაჲცა
Line of edition: 20     მოჴდეს ავი თუ კაი, დასაკლებელი ანუ შესაძინელი, ყუელა
Line of edition: 21     მოგახსენოო.
Line of edition: 22        შუთურბა ამა სიტყუასა ზედა შეკრთა და მიუგო:
Line of edition: 23        -- საწადელო მოყუარევ და ტკბილო ამხანაგო! ამა ამბვისა
Line of edition: 24     საქმე მალე მაცნობეო და ჩემსა მწეობასა და ერთგულებასა
Line of edition: 25     ნუ დაუტეობო.
Line of edition: 26        დამანამ უთხრა:
Line of edition: 27        -- ერთმან მოსამსახურეთაგანმა მითხრა, რომე ლომსა
Line of edition: 28     ბედნიერს სიტყუაში მოუყუანია: შუთურბა მეტად გასუქებულაო
Line of edition: 29     და / კართა ჩუენთა აღარად საჭიროა, და მისი ტანოანი
Line of edition: 30     სიცოცხლე ცუდად ვლის, და მინდა ნადირთა მისისა სიპოხისაგან
Line of edition: 31     ნადიმი დაუდვა და ერთსა დღესა დიდნი და მცირენი
Line of edition: 32     მისის ჴორცის გემოვანებითა გავახაროო. რა მე ესე მესმა, მაშინვე
Line of edition: 33     წამოველ მოსახსენებელად, და ჩემისა პირობისა მიუდრეკელობა
Line of edition: 34     დაგაჯერო, და რაჲცა მეგობრობისა და სიყუარულის
Line of edition: 35     წესია, იგი აღგისრულო. უთხრა:



Line of edition: 36  
ლექსი


Line of edition: 37        სწორესა გითხრობ მცნებასა, რაცა მოყუასთა წესია,
Line of edition: 38        გინდა ირწმუნე, გინდა ნუ, ჩემი სათქმელი ესია.


Page of edition: 361  
Line of edition: 1        აწე ამისა რჩევასა ამას ვამჯობინებ, თავსა შენსა ეწიო და
Line of edition: 2     სწრაფად პირი საქმიანობასა მიაპყრა. ნუთუ ჴერჴისა რასამე
Line of edition: 3     მოგუარებითა ამა საქმისა მორჩენისა გზა ვიპოვნოთ, და ღონისძიებითა
Line of edition: 4     მწარისა სიკუდილისაგან განეშოროო.
Line of edition: 5        შუთურბამ რა დამანას სიტყუა მოისმინა, ლომისა პირობა
Line of edition: 6     მოაგონდა და საგონებელთა ჩავარდა, და უთხრა:
Line of edition: 7        -- დამანავ, ლომსა ჩემზედა არა დაუშაებია რა, და მე
Line of edition: 8     მისი ორგულება არა მიქნია რა, ჩემი ფერჴი მის საწადელს
Line of edition: 9     სამსახურზედ არ დამიბრკოლებია, და შენსა სიტყუასაცა
Line of edition: 10     მართლობითა და სიკეთის ნდომითა ვხედავ. ესე, ესრე ჰგავს,
Line of edition: 11     ჩემთჳსა ტყუვილი რამე შეუმ/ზადებია ვისმე, და იგი ეშმაურისა
Line of edition: 12     ხრიკითა მოუცთუნებიათ, და საწყრომლად და სარისხველად
Line of edition: 13     გაუჴდიათ. მისთა მსახურთაგანნი -- ავთა ჩუეულებათაგანნი
Line of edition: 14     მრავალნი არიან, და საეშმაკო სიტყვანი შეუმჭევრებიათ,
Line of edition: 15     და საორგულოდ ჴელნი წაუყრიათ და გაგულოვნებულან.
Line of edition: 16     რამდენჯერაც იგინი გამოუცდია, ცხადად ორგულოლობა
Line of edition: 17     შემცნევიათ; და ამას რა მოისმენდა და სხვისასაც მათებრ
Line of edition: 18     დაიჯერებდა. ამის გამო ეგონება, ავთა კაცთა მსგავსად,
Line of edition: 19     ერთგულნი და დაუნაშაებელნიცა ავის მოქმედნი იყუნენ. და
Line of edition: 20     ესევითარისა საგონებლობითა მართალთა გზანი დაიფარვიან,
Line of edition: 21     როგორაც იხვის ამბავი, და მისი შიში, და ცთენა, და გამოცდა
Line of edition: 22     ამა იგავის მსგავსის სახისა მანიშნებელიაო.

Line of edition: 23        დამანამ ჰკითხა, ეგე როგორ ყოფილაო?



Line of edition: 24  
შუთურბამ თქუა არაკი

Line of edition: 25  
[იხვი და მთვარის შუქი]


Line of edition: 26        ერთმან იხვმან კამკამსა წყალსა შინა მთუარისა სახე და
Line of edition: 27     შუქი ნახა, თევზსა ამსგავსა და შეპყრობა მოინება. რა ჩაიყუნთა,
Line of edition: 28     ვერღარა ნახა / რა. მრავალჯერ ეცადა და ვერ შეიპყრა.
Line of edition: 29     რა ნახა, რომე მისი მოსავალი ამა ნადირობითა მწყურვალი
Line of edition: 30     დარჩომილიყო, და წყლის სიმაძღრითა და მრუდის
Line of edition: 31     გონებითა მოსავლისათჳს დაქცეულსა მორევსა სინჯვიდა, --
Line of edition: 32     თევზისა ნადირობისაგან ერთობით ჴელი აიღო, თვისი საქმე
Line of edition: 33     ყოველივე გაუშვა. / რასც ღამესა თევზთა ნახვიდა, მთუარისა
Line of edition: 34     შუქი ეგონის, და არღარა სდევდა შეპყრობად, და მისა დაჭირვასა
Line of edition: 35     აღარა ცდილობდა, და იტყოდა: ამას საცადლისა
Line of edition: 36     ხილი ესე იყო, ნიადაგ ჩემთა დღეთა შინა მშიერი და უმდღევარო
Line of edition: 37     დავარდიო.



Page of edition: 362  
Line of edition: 1  
* * *


Line of edition: 2        რადგან ლომსა ჩემი ეგეგუარი უთქუამს ამისთანას საქმის
Line of edition: 3     გამო, -- მას გულთა წყენა შესვლია, და მათი სიტყუა დაუჯერებია,
Line of edition: 4     და ჩემიცა სხუასავით ჰგო/ნია, მაგრამე ჩემსა და მათში      Page of alt.ed.: C_131 
Line of edition: 5     ესოდენი განყოფილება არის, ვითარ ნათელსა და ბნელსა,
Line of edition: 6     გინა მაღლად მყოფთა ფასკუნჯთა და მიწათა შინა თხუნველთა.
Line of edition: 7     უთხრა:



Line of edition: 8  
შეწყობილი


Line of edition: 9        მათს საქმესა და შენს გონებასა, ესე იცოდე, სხვა რამ აძესა,
Line of edition: 10        მწერალი დასწერს ლომსა და რძესა, ლომსა და რძეში სხვაობა ძესა,62*
Line of edition: 11        ორნივ ფუტკართა მიემსგავსებით, ერთად მოსჭამენ მას მოსაძესა,
Line of edition: 12        ერთს თაფლსა მისცემს, სხუას საწერტელსა მტერთა საკრავად და გასაძესა.
Line of edition: 13        ორნი ქურციკნი მოლთა მძოარნი ერთსა წყალთა სმენ დღეთა სიგრძესა,
Line of edition: 14        და ერთი მუშკსა ყნოსს, სხვისა სისხლია, გვამსავე მოაქვს დასაბრანძესა**63* /      Page of alt.ed.: T_190 


Line of edition: 15        დამანამ თქუა:
Line of edition: 16        -- ნუთუ ლომისა გულთა ჴერჴი ამის გამო იყოს? დიდებულთა
Line of edition: 17     წესია, უცნობელად და გაუსინჯავად ერთსა ცუდსა და
Line of edition: 18     უგუაროსა მაღალთა ხარისხთა აღიყუანებს, და რომელიც გასადიდებელი
Line of edition: 19     და მართებული კაცი იყოს -- მას უმიზეზოდ გააცუდებს
Line of edition: 20     და ქოჴერ ჰყოფს. უთხრა:



Line of edition: 21  
შაირი
Line of edition: 22        ურმუზის მეფემ არ მნახა, მრავლად მიბოძა ნიჭია,
Line of edition: 23        იეზდის მეფეს გვერდს ვახლდი, არცა თუ მამცა ხიჭია.
Line of edition: 24        მეფეთ გაგება ასრეა -- ორს დღვილოს ადენს ფიჭია,
Line of edition: 25     და   ღ(მერ)თსა მდღევარსა უმადლი, პატრონსა, ვითა ბიჭია.


Line of edition: 26        შუთურბამ თქუა:
Line of edition: 27        -- ესე საქმე ლომსა ჩემთჳსა დაუსკუნია, საეჭვი აღარ
Line of edition: 28     არის.*** საქმობის მაყოვნებელის ფერჴი სასიარულოს შარათა
Page of edition: 363  
Line of edition: 1     ზედა დაკოჭლდების, საწადლის თუალი ნდომის პირის სახესა
Line of edition: 1     ვეღარ გაიცდის; რისხუასა თუცა მიზეზი აქუნდეს, იგი ვედრებითა
Line of edition: 2     მოიცილვების, და ღ(მერ)თ(მა)ნ ნუ ქნას, და თუცა უმიზეზოდ
Line of edition: 3     ამიზეზებულა და მოგონების საქმითა მისი გუნება
Line of edition: 4     გამოცვლილა -- მოვლის ჴელი მისგან დამოკლებულა, და მისის
Line of edition: 5     მოვლის საგონებელი უღონისძიებო ქმნილა. მაგრამე ტყუილსა
Line of edition: 6     და ცილს საზომი არ უჩანს და ვერაგობასა და ცბიერებას
Line of edition: 7     საზღვარი არ უდევს.*** რაცა ლომსა და ჩემს შუა მომხდარა,
Line of edition: 8     მე შეცოდება და დანაშაული არა მაქვს რა. განაღა
Line of edition: 9     ისე რჩევისა და ჭკუის გზათა გამოძიებათა შინა, ნუთუ, მისი
Line of edition: 10     უწადელი რამე მეთქუას! ანუ წყალობასა და გასარიგებელთა
Line of edition: 11     საქმეთა ხანდისხან მისის სამჯობინაროსათჳს მისი უნდომი
Line of edition: 12     რამე მომეხსენებინოს! ამისთანანი, ნუთუ, შეუპოვრობით და
Line of edition: 13     ყიფობით ჰგონია და უმორჩილობად ჩამომართუა? / მაგრამ ამათგანიცა      Page of alt.ed.: D_128 
Line of edition: 14     არცეთი მახსოან. ჩემგან მრავალგზის უსარგებლოდ
Line of edition: 15     არ დარჩომილა: სამსახური, მოწიწება, პატივი და ერთგულობა
Line of edition: 16     არ მომიკლია, ერთსა რომელსამე ზედა მართებულის
Line of edition: 17     ნაკლებობა არ მექნას, და სიკეთე და რიგი გარდამატებით
Line of edition: 18     მის ადგილს მიმეყუანოს. რად უნდა ერთგულობისა და წვრთისათჳს
Line of edition: 19     გამაძოს, სწორისა და მართლის სამსახურისათჳს გამიწყრეს?
Line of edition: 20     თქუა:



Line of edition: 21  
ლექსი
Line of edition: 22        რა წამალი სნეულთათჳს მავნებელად შეიქნების,
Line of edition: 23        ავადმყოფის მორჩენისა კულა იმედი ვით იქნების?


Line of edition: 24        თუცა ამის გამო მიზეზთა მიკრეფს, რომე ჴელმწიფობისა
Line of edition: 25     სიდიდისა და ქუეყანისა სიმდიდრისათუის მიწყრების, -- დიდთა
Line of edition: 26     წესთა/გან ესე შორს არის, რომე ჭკვიანსა გამზრახსა არ
Line of edition: 27     მოუსმინოს და ორგულნი და მაფერებელნი გაიშინაუროს.
Line of edition: 28     ამისთჳს უთქუამსთ ბრძენთა / და მეცნიერთა: ზღვათა პელაგონთა
Line of edition: 29     ცურვა, და ბოლოგანყოფილთა გუელთა გესლთა წოვნა,
Line of edition: 30     და მეფეთა სამსახურთა შინა სიკუდილი სიცოცხლისაგან
Line of edition: 31     უმსწრაფლესია. თუცა მეფეთა პატივი და განსვენება ჩემზედ
Line of edition: 32     უანგარიშოდ მრავლობს, ესეცა ვიცი, რომე მათს სამსახურსა
Line of edition: 33     შინა შიში უამრავია და მწუხარება დიდი სალხინოსაგან
Line of edition: 34     უმრავლესია. ვიეთთა ფილასოფოსთა მეფენი ცეცხლისათუის
Page of edition: 364   Line of edition: 1     შეუმსგავსებიათ, ამისთუისცა, თუცა მოწყალებისა შუქითა
Line of edition: 2     მსასოებელთა ბნელსა გაუნათლებს, აგრევე რისხვისა
Line of edition: 3     ალისა მიერ მოსამსახურისა სამსახურისა და ჭირნახულის
Line of edition: 4     კალოსა ან[ა]ზდად დასწვავს. სრული ჭკვიანი ამას ამტკიცებს,
Line of edition: 5     რომე ცეცხლისა ახლორე მყოფისა ზიანი უფროსი არს.
Line of edition: 6     ვინცა ცეცხლისა ნათელსა შორით ხედვენ, კაის ყოფასა იგინი
Line of edition: 7     არიან, მაგრამ ამა საქმეთა შინა გამოუცდელნი არიან --
Line of edition: 8     ესრე გონიათ-ყე, ჴელმწიფეთაგან ამაღლებასა და წყალობასა
Line of edition: 9     მრავალი გემო და სარგებელი ჰქონდეს. სწორე ესე არის,
Line of edition: 10     თუცა მათ ჴელმწიფეთ რისხვისა და ზარისა გამოცდილება
Line of edition: 11     ჰქონდეს, და მის სამსახურთა მიაწევდენ და გასინჯევდენ, --
Line of edition: 12     ათასისა წელთა წყალობასა ერთისა ჟამისა რისხვათა არ შეუდარებენ.
Line of edition: 13     ამა ამბვისა სახე ქორისა და შინაურის ქათმის საუბართა
Line of edition: 14     ჰგავსო.
Line of edition: 15        დამანამ ჰკითხა, როგორ ყოფილაო?



Line of edition: 16  
შუთურბამ თქვა არაკი

Line of edition: 17  
[მონადირე ქორი და შინაური ქათამი]


Line of edition: 18        ერთსა დროსა ერთი მონადირე ქორი და ერთი შინაური
Line of edition: 19     ქათამი შესიტყუდენ, და შუღლთა და კამათობათა შიგა ქორმა
Line of edition: 20     უთხრა:
Line of edition: 21        -- შენ იგი ქათამი ხარ, რომელი ერთსა პირსა ზედა არა
Line of edition: 22     დასდგები, ენა და გული სწორი არა გაქუს. კეთილობა ესე
Line of edition: 23     არის, გონებისა წიგნისა თავსა პირობაზედ დოგმა ეწეროს;
Line of edition: 24     /სულისა სარგებელი ესე არს, და კაცობასაც იგი იქს, რომელიცა
Line of edition: 25     თჳსისა საქმისა უსტარსა სიმრუდისაკენ მიწერად არ შეიქს.
Line of edition: 26     უთხრა:



Line of edition: 27  
ჩახრუხაული


Line of edition: 28        ძაღლთ ერთგულობა, არ ორგულობა, ფერობით არა, მოდგმითა სჭირან,
Line of edition: 29        ვისცა ესენი, დიდი ეს სენი, თუცა არა სდევს, უკეთ ის ღირან.


Line of edition: 30        ქათამმა უთხრა: /      Page of alt.ed.: T_192 
Line of edition: 31        -- ჩემგნით რაჲ უპირობობა გინახავს და რომლისა სიტყვისა
Line of edition: 32     სიმრუდეო?
Line of edition: 33        ქორმა უთხრა:
Line of edition: 34        -- შენისა სიმუხთლისა ნიშანი ესე ჩანს, რომე კაცნი შენთჳს
Line of edition: 35     ესოდენსა წარაგებენ, შენდა დაუშრომელად წყალთა და
Page of edition: 365   Line of edition: 1     საკენკთა მოგართმენ, რომლისაგან შენი სიცოცხლე შეწევნას
Line of edition: 2     ჰპოებს; ღამე და დღე გივლიან, მათის ბედნიერობით გან/სუენება
Line of edition: 3     გაქვს, და როდესცა დასაჭერად მოგინდომებენ, გაექცევი
Line of edition: 4     და ერდოთა აღრინდები და დაიმალვი სადმეო. უთხრა:



Line of edition: 5  
ლექსი


Line of edition: 6        პურ-მარილისა პატივი არ იცი, ვიცი, ცნობითა:
Line of edition: 7        შენს პატივს ევლტი რიდებით შენითა უგზო გზობითა!


Line of edition: 8        მე აერთა ფრინველი ვარ, რა სამ დღე მათ შევეჩვევი და
Line of edition: 9     მათ ჴელთა შინა ჴორცსა ვჭამ, მათს პატივ[ს] გავამრავლებ
Line of edition: 10     და მათთჳს ვნადირობ, და რაგინდ შორს ვიყო, მათისა ერთისა
Line of edition: 11     ჴმისა სმენითა და დასტვენითა მფრინავი შემოვიქცევი და
Line of edition: 12     მათთან მივალო. უთხრა:



Line of edition: 13  
ლექსი


Line of edition: 14        მე გარეული ფრინველი გამგზავნოს მიღმა, შორასა,
Line of edition: 15        რა მიჴმობს, მალ მოვბრუნდები, სიტყუას არ ვათქმევ ორასა.


Line of edition: 16        ქათამმან უპასუხა:
Line of edition: 17        -- მაგას მართალსა იტყვი, მაგრამე შენი მოსვლა და ჩემი
Line of edition: 18     გაქცევა ამისთჳს ყოლე არის: შენ არაოდეს ქორი შამფურთა
Line of edition: 19     ზედა აგებული და შემწვარი არა გასმია, და მე მრავალი ქათამი
Line of edition: 20     ტაფათა შინაცა მოხრაკული მინახავს. თუცა შენ ესეთი
Line of edition: 21     რამე გენახა, თუცა მე ერდოთა გარდავფრინდები, შენ მთათა
Line of edition: 22     თხემთა გარდაიარდიო.



Line of edition: 23  
*
Line of edition: 24  
* *


Line of edition: 25        ესე არაკი ამისთჳს მოვიყუანე, სცნათ, რომე მათ კაცთა,
Line of edition: 26     რომელთაცა ჴელმწიფეთა თანა ახლო ყოფისა ნდომა აქვსთ,
Line of edition: 27     მათ მისი წყრომისა ამბავი არა იციან; და ვისცა მათი რისხვისა
Line of edition: 28     გემო არ უნახავთ, არცა** მოსვენებისა წილი უცთ და
Line of edition: 29     არცა დაწყნარებისაო. თქუა:



Page of edition: 366  
Line of edition: 1  
ლექსი


Line of edition: 2        მეფეთაგან მეფის მნეთა საქმემ უფრო გამაკვირნეს:
Line of edition: 3        რომ იციან მეფეთ რისხუა, სხვათ თქმად რადმცა დაუძვირნეს?!


Line of edition: 4        დამანამ უთხრა:
Line of edition: 5        -- ლომი, ეგების, თჳსისა დიდებისა და ამაღლებისათჳს
Line of edition: 6     შენთჳს ამა საგონსა ჩავარდა, რადგან შენ მრავალი რამე
Line of edition: 7     ძალგიც, ჴელგამომავალი ხარ და დიდად მცოდინარი, და ჴელმწიფენი
Line of edition: 8     შემძლებელთა მომრიდალნი არიან. /
Line of edition: 9        შუთურბამ უთხრა:
Line of edition: 10        -- მეცა ვიცი, ეს ჩემი სიმჴნე ჩემისა მოწყენისა მიზეზია,
Line of edition: 11     როგორაცა მერანსა ცხენსა თჳსი კეთილი ტარებისათჳს მიაჭირვებენ,
Line of edition: 12     და მსხმოიარსა ხილსა შტოებითა მოამსხვრევენ,
Line of edition: 13     და იადონსა ტკბილჴმიანობისათჳს გალიათა შეაწყუდევენ,
Line of edition: 14     და ფარშამაგს სიკეკლუცისათჳს ბოლოთა დაგლეჯენ და გაასახიჩრებენ.
Line of edition: 15     თქუა:



Line of edition: 16  
შაირი


Line of edition: 17        მე შეცოდებათ გარდმექცა ჩემი სიბრძნენი სრულია,
Line of edition: 18        ვით ფარშამანგსა ბოლო და მელს ბეწვი ფერად სრულია,
Line of edition: 19        ჩემი სიკეთე სირცხვილით შეიქნა გაბასრულია.
Line of edition: 20     და   თავთა გვირგვინი სპეკალთა მედგა, არ მიწა სრულია.64*


Line of edition: 21        მართალია, შეუძლებელნი უმრავლეს არიან შემძლებელთაგან,
Line of edition: 22     ბუნებით მზაკუარ/ნი მრავლის გზით ეცდებიან შემძლებელის      Page of alt.ed.: C_137 
Line of edition: 23     უკუწბილებასა და წაჴდენასა და სირცხვილში ჩაგდებასა,
Line of edition: 24     და თჳსსა ამას მეცადინობენ, მათი ყოფა-ცხორება
Line of edition: 25     სიმრუდის სამოსლიდამ გამოიყუანოს და მისანდობელნი მიუნდობელის
Line of edition: 26     პირითა და ერთგულნი ორგულობის სამოსლით
Line of edition: 27     შემოსონ, და რომელიც შემძლებელი ბედსვიანობათა მარიგებელი
Line of edition: 28     და მიზეზი და საჴმარია, ავკაცად და უნამუსოდ სახმარად
Line of edition: 29     გაჰჴადონ. თქუა:



Line of edition: 30  
ლექსი


Line of edition: 31        გულღრტუთა თუალნი დაბნელდეს ამოთხრით, ამოღებითა,
Line of edition: 32        სიკეთე კდემად შეექნას, რომ ნახოს მალ მოღებითა.


Line of edition: 33        ერთსა მეცნიერსა ამისთჳს უთქუამს:



Page of edition: 367  
Line of edition: 1  
შაირი


Line of edition: 2        კეთილმან ადგილს რა თავი ამოყოს, ამოვიდესა,
Line of edition: 3        ბოროტმა ყია შეუპყრას მას მისსა წასაკიდესა.
Line of edition: 4        ეგრე სულობას მიჰჴადოს, ვერ გააწიოს კიდესა,
Line of edition: 5     და   ვირემდი არ გააცუდოს, ესე მაგრიად სცვიდესა.


Line of edition: 6        ესეცა კუალად წყალობის წესით სირცხვილის მძებნელთათჳს
Line of edition: 7     უთქუამთ:



Line of edition: 8  
შეწყობილი


Line of edition: 9        ვის მოწყალების თუალთ უჩანს, დამნახველია ყოელთა,
Line of edition: 10        სინდიყის თუალნიც ეყარნეს, გამოსცნობს ქვა და ცხოელთა,65*
Line of edition: 11        მათ უწყალოთა, უშიშთა, ღვთისაგან შეუპოელთა;
Line of edition: 12        აბრეშუმს მატყლად სახელ-სდებს, ჴმელსა დაარქუამს სოელთა.      T_194
Line of edition: 13        დიდთა წესისა სიქუჱლე, ყოვლთა კეთილთა მპოელთა,
Line of edition: 14     და   ბოროტთა კაცთა სიახლე მსგავს არს ეკალთა მძოელთა.


Line of edition: 15        დამანამ უთხრა:
Line of edition: 16        -- ეგე ეგრეა, ავისა და ორენა კაცის წესი და სანდომი
Line of edition: 17     ეგე არს, მაგრამე თქუენისა თავისა მოვლასა ვითა აპირებთო?
Line of edition: 18        შუთურბამ უთხრა:
Line of edition: 19        -- თუცა ღ(მერ)თსა არ გაუწირავარ, არარა დასაკლისი შემემთხვევაო,
Line of edition: 20     და თუცა ღ(მრ)თის მიშუჱბა მათსა ხრიკსა და
Line of edition: 21     ჴერჴთა შეეწევა, და არა საცადლითა მისი მოცილება არ იქნებაო.
Line of edition: 22     უთხრა:



Line of edition: 23  
ტაეპი


Line of edition: 24        თუცა ღ(მერ)თსა გაუგია, არ მომშორდეს არად, არად.


Line of edition: 25        დამანამ უთხრა:
Line of edition: 26        -- ჭკუისმყოფელმა კაცმან თჳსი შორითგასინჯვა, მართებს,
Line of edition: 27     წინ წაიმძღუაროსო, თუარა, რომელიცა თუისისა საქმისა
Line of edition: 28     საფუძველი ჭკუათა ზედა არ დაამტკიცა, ვერასა სამარაჯოსა
Line of edition: 29     ვერ მოიმარჯვებსო.
Line of edition: 30        შუთურბამ უთხრა:
Line of edition: 31        -- ჭკუა ესეთსა საქმეთა შინა მოიჴმარების, თუცა მოსავალისა
Line of edition: 32     მოვლენისა ბრძანება არა განგებულ არს; ესეთსა ჟამსა
Line of edition: 33     ჴერჴისა მოვლა იქნება, რომე / მისი პატიოსნობა სიმტყუნითა
Page of edition: 368   Line of edition: 1     არ იავარ ყოს, თუარა, ღ(მრ)თის ბრძანებასა არცა ხრიკი და
Line of edition: 2     არცა ღონისძიება არა შეემართება რა, არცა სარგებელი აქუს;
Line of edition: 3     არცა ვინ ზეგარდმო საბრჴედარწყმულსა რჩევითა და / ჴერჴით      Page of alt.ed.: D_131 
Line of edition: 4     გან/რომიაო. თქუა:      Page of alt.ed.: A_64 



Line of edition: 5  
ლექსი


Line of edition: 6        რა გამგებელისა66* მიერ ცეცხლი აღეგზო, ალები,
Line of edition: 7        ყოველს ცდასა და რჩევასა გონი დასწუას და თუალები.


Line of edition: 8     ნუთუ, ცისა და ქუეყანისა შემოქმედმა ღ(მერ)თ(მა)ნ ერთი ესეთი
Line of edition: 9     რამ მოაჴდინოს, ანაზდეულითა მოწყალებითა ბოროტად
Line of edition: 10     მხედველთა თუალნი დააბრმოს და დააბნელოს, რომე მორჩენის
Line of edition: 11     გზამა ესე მწუხარების თქმულობა გაატაროსო. თქუა:



Line of edition: 12  
ლექსი


Line of edition: 13        რა რომ განგება მოვიდეს ღ(მრ)თისაგან მოვლინებულად,
Line of edition: 14        ყოველი მეცნიერება დაბრმავდეს დაყრუებულად.


Line of edition: 15        არამც შენ მეწალკოტისა და ბულბულისა ამბავი არა
Line of edition: 16     გასმოდესო?
Line of edition: 17        დამანამ ჰკითხა, როგორ ყოფილაო? /



Line of edition: 18  
შუთურბამ თქუა არაკი

Line of edition: 19  
[მეწალკოტე და ბულბული]


Line of edition: 20        სახედ დაუცთ: ერთსა მეწალკოტესა წალკოტი ჰქონდა
Line of edition: 21     ფრიად შუენიერი, ერმისა საშროშნესა გუანდა. მისი აერი
Line of edition: 22     გაზაფხულისა ნიავსა მაშუენობასა მისცემდა, შაშპრათა სუნნელობა
Line of edition: 23     სრულობით გარდამატებით საყნოსელთა ფშვათა
Line of edition: 24     მიუძღნოდა.



Line of edition: 25  
შაირი


Line of edition: 26        საშროშნე, ახალ ჭაბუკებრ, ბრწყინვალედ აყუაებული,
Line of edition: 27        ვარდი ვამსგავსო ბაგეთა, წყლად უკუდაება ცხებული,
Line of edition: 28        მაზედ ბულბული მყეფარე, სალხინოდ გაშმაგებული,
Line of edition: 29     და   ვარჯთა ნიავნი სუნნელთა მომღებად არ მოკლებული.


Line of edition: 30        ერთსა მისსა მწვანიანსა კუთხეთა ერთი ახალი ვარდი
Line of edition: 31     იდგა, გულის სანდომის შემწის ნერგის სიახლე, და მის აღმატებული
Page of edition: 369   Line of edition: 1     სიხარულის ხის უმდიდრე, დილითი-დილად ფერადფერადად
Line of edition: 2     ჰყუაოდა. გულის მომტაცებელს სათუთის შუენიერს
Line of edition: 3     პირთაებრ და ვეცხლის გუამოვნად იასამანის სუნელებათა
Line of edition: 4     ფშოდის. მეწალკოტე მას ორთა ფერთა ვარდთა ზედა იხარებდა
Line of edition: 5     და იტყოდა



Line of edition: 6  
ჩახრუხაულსა


Line of edition: 7        ვარდი ბაგითა, გულთსადაგითა, არ ვიცი, ჩურჩნით რასმე უბნობდა,
Line of edition: 8        ბულბულსა ხელსა, ჭირ არ ერთხელსა, ვითა შეშლიდა, ვითა აძნობდა.


Line of edition: 9        მებაღე ერთსა დღესა, პირველის წესისაებრ, ვარდის ნახვად
Line of edition: 10     მოვიდა. მაზე მჯდომი ერთი მტირალი ბულბული ნახა,
Line of edition: 11     ვარდისა პირთა პირსა აკონებდა და ოქსინოიანთა ფურცელთა
Line of edition: 12     მომახულითა ნიკარტითა ჰკრეფდა.



Line of edition: 13  
ლექსი


Line of edition: 14        ვით ღვინო, ვარდი ბულბულსა დაათრობს, გაახელებსა,
Line of edition: 15        ჭკვასა და ცნობას მოსტაცებს, აროტვებს, ვით ნაცხელებსა.


Line of edition: 16        მეწალკოტემა რა ვარდისა ფურცელთა დაძვირება იხილა,
Line of edition: 17     სიწყნარისა / საყელო სიჩქარისა ჴელითა დაიპო, და გულისა      Page of alt.ed.: C_136 
Line of edition: 18     კალთა ღვიძლისა მკერავისა უღონობასა ზედა გარდაჰკიდა,
Line of edition: 19     და ვარდისა მოშორვებისა ალითა მეორეს დღეს ეგრევე ნახა.



Line of edition: 20  
ტაეპი


Line of edition: 21        დაღი დაღზედა დაისვა, გლახ გული დაიდაგა მან!


Line of edition: 22        მეორეს დღესც ნახა, ბულბულსა ნიკარტითა / ვარდი      Page of alt.ed.: D_132 
Line of edition: 23     დაეკოდა.      Page of alt.ed.: T_196 



Line of edition: 24  
ტაეპი


Line of edition: 25        ვარდის ფურცელი ეკალი, გახშირებოდა ეკალი.67*


Line of edition: 26        ბულბულმა მეწალკოტესა მკერდისა ქავილი აუჩინა და
Line of edition: 27     მებაღემან ბულბულსა საცთურის მახე გაუჩინა, ხრიკისა საკენკითა
Line of edition: 28     მოინადირა და გალიათა დილეგთა შეაწყვდია.
Line of edition: 29        უგულო ბულბულმა ზორაყისაებრ სალაპარაკოდ ენა ააუბნა
Line of edition: 30     და უთხრა:

Page of edition: 370  
Line of edition: 1        -- ეჰა, პატიოსანო! საპყრობილესა რომლისა მიზეზისათჳს
Line of edition: 2     შემსვი? რომლისა შეცოდებისათჳს ესეთისა ტანჯვითა დაგიბამვარ?
Line of edition: 3     თუცა ჩემისა ტკბილისა სტუენისა სმენა გსუროდა,
Line of edition: 4     არა ჩემი ბუდე შენთა წალკოტთა მედგა და დღე-ყოელ ჩემთა
Line of edition: 5     სახლთა ვლხინობდი?! შენთა სავარდეთა მიდამო ყოფისათჳს
Line of edition: 6     მიყავი, ანუ სხუაჲ რამე იგავი დაგიცს? რაცა გულითა გაგიზრახავს,
Line of edition: 7     მაცოდინეო.
Line of edition: 8        მებაღემ უთხრა:



Line of edition: 9  
ლექსი


Line of edition: 10        ვირემდის მაწყენ, მოყუასო, თუმცა გაქუს დღეთ სიგრძენია,
Line of edition: 11        მანამდის პირთა დაგბურავ, ცხვირთა წაგუარდეს რძენია**.


Line of edition: 12        არა იცი ჩემთა სარგოთა დღისათჳს რაჲ შეგიმთხვევია?
Line of edition: 13     მე საწყალობელი ჩე/მის საყუარლისა გაყრითა რამდენჯერ      Page of alt.ed.: A_85 
Line of edition: 14     დაგიწუავარ! ეგეთისა საქმისა მოქმედსა ესეთი საპასუხე უნდა,
Line of edition: 15     რომე შენცა შენს სახლსა და საყუარელთა მოგაშორვე,
Line of edition: 16     და შექცევისა შვებისა და მხედვარეობისაგან გასულხართ და
Line of edition: 17     დილეგთა კუთხეთა სტირ. მეცა გაყრისა მწუხარებასა მრავალგზის
Line of edition: 18     შეუპყრივარ, და საყუარლისა მოშორვებისა სირჩისა
Line of edition: 19     ნაჟური დამიჭაშნიკავს, და უნახაობის ბნელთა სადგომთა შინა
Line of edition: 20     ცრემლი მდენიაო. უთხრა:



Line of edition: 21  
ლექსი


Line of edition: 22        ბულბულო, გურინთა მეტყოდე შენსა მოყუასსა მწარეთა,
Line of edition: 23        ორთავ სატრფოსა შორს მყოფნი ცრემლით მოვრწყვიდეთ არეთა.


Line of edition: 24        ბულბულმა უთხრა:
Line of edition: 25        -- აჰი, აჰი, ამა შაირობასა გაეყენე და ესე განიგულე, რომე
Line of edition: 26     რავდენი სულნი შეგიწუხებივართ და ესოდენსა ჯურუმთა
Line of edition: 27     გვაჴდევ ერთისა შენისა ყუავილის გამო. აწე შენისა თავისასა
Line of edition: 28     რასა იგონებო? უთხრა:



Line of edition: 29  
შაირი


Line of edition: 30        სოფელი ბრუნავს, იცოდე, დავალს სახითა ჭრელითა,
Line of edition: 31        მაშა, ჴამს ცნობა ავ-კარგთა, ივაჭრო სავაჭრელითა. /      Page of alt.ed.: T_197 
Page of edition: 371   Line of edition: 1        კეთილთა მიჴვდეს კეთილი გულით ველს გაუჭრელითა,
Line of edition: 2     და   ბოროტის მქნელი არ დარჩეს ლახვრითა დაუჭრელითა.


Line of edition: 3        ესეგუარმა სიტყუამან მეწალკოტისა გული მოალბო და
Line of edition: 4     ბულბული გაათავისუფლა.
Line of edition: 5        ნააზატევმა ბულბულმა უთხრა:
Line of edition: 6        -- რადგან შენ ჩემზე სიკეთე ჰყავ, მისი სანაცლო მეცა
Line of edition: 7     მმართებსო, და ასწავლა: რომლისა ხისა ქუეშე სდგახარ,
Line of edition: 8     ერთისა ჭურჭლითა ვეცხლი ჰფლავს, მოთხარე, ამოიღე და
Line of edition: 9     ნებისაებრ იჴმარეო.
Line of edition: 10        მებაღემ თხარა, პოვა და სცნა ბულბულისა სიტყვისა ჭეშმარიტება,
Line of edition: 11     და უთხრა ბულბულსა:
Line of edition: 12        -- ესე გასაოცებელი არსო: მიწათა ქვეშე ჭურჭელთა დაინახავ
Line of edition: 13     და მიწათა ზედა მახესა ვერაო!
Line of edition: 14        ბულბულმა უთხრა:
Line of edition: 15        -- თურე შენ ესე არ იცი და არცა გასმიაო?



Line of edition: 16  
ტაეპი


Line of edition: 17        განგებით მოსულს საქმესა კაცი ვით შეეყბედისა?!


Line of edition: 18        თუცა ღ(მრ)თის რისხვისა ბრძანება ქუჱყანად მოიწიოს, ყოველთა
Line of edition: 19     მჴნეთა მჴედ[ვ]ართა თუალთა ჩენანი გაურეტდეს, და
Line of edition: 20     ვერამან ბრძენმა და მეცნიერმან რჩევისა სარგებელი ვერა/
Line of edition: 21     პოონო. თქუა:



Line of edition: 22  
შაირი


Line of edition: 23        განგებით შენაწმასარი ჴელით ვინ შექმნა ნაცარი?
Line of edition: 24        სადაღა ევლტი, ყოელგან ღ(მრ)თის განგებაა ნაცარი,
Line of edition: 25        სხვასმცა რასა იქ, ინანდე, თავსა დაისხა ნაცარი.
Line of edition: 26     და   მან მწყლა და მანვე განჰკურნოს მისთა შაშართა ნაცარი.68*



Line of edition: 27  
*
Line of edition: 28  
* *


Line of edition: 29        ესე არაკი ამისთვის წარმოვთქწ, რომე ესე გამოჩენით დაინახო.
Line of edition: 30     მე ზეგარდმო მომავალისა მეპირისპირე არა ვარ, და
Line of edition: 31     არცა ამის მეტი შეძლება მაქუს. ყოელი ღ(მრ)თისა ნებასა ზედა
Line of edition: 32     მიმინებებია, და თავი ღ(მრ)თისა ბრძანებათა ზედა დამიცს, და
Line of edition: 33     არცა სხვაჲ ღონე რამე მაქვსო. თქვა:



Page of edition: 372  
Line of edition: 1  
ლექსი


Line of edition: 2        ჩემი წადილი მისგან არს, მე მიწა ვარ და მტვერია,
Line of edition: 3        რაცა გაეგოს ჩემზედა, მისის ნებისად მჯერია.


Line of edition: 4        დამანამ უთხრა:
Line of edition: 5        -- შუთურბავ, რაცა მე შემიტყვია, მართლობით ესე არს: რაიცა
Line of edition: 6     ლომსა შენთჳს საგონებელთა მოუღია, არცა მტერთაგან შესმენით
Line of edition: 7     არის, და არცა შენისა მრავალშემძლებელობის გამო,
Line of edition: 8     ანუ მისი საწყენი გექნას რამე. მაგრამე მისი საქმე ესე არს,
Line of edition: 9     ერთსა პირთა ზედა არა დადგების, შეუცოდებელსა შეცოდებასა
Line of edition: 10     შესწამებს. იგი ერთი უწყალო და უსამართლო, ავგული
Line of edition: 11     და ეშმაურობის მოყუარეა. პირველად თჳსისა ლხინისა ალერსითა
Line of edition: 12     სიტკბოებისა სიცოცხლესა მისცემს, და ბოლოდ, მის
Line of edition: 13     ნამსახურთა სიკუდილისა სიმწარეთა შეაბამს, მისა მსგავსად,
Line of edition: 14     რომელი გუელი არს გარეგან ჭრელი და შვენიერი, და შინაგან
Line of edition: 15     უკურნებელისა გესლითა სავსე, რომლისა ნაკბენსა ვერა
Line of edition: 16     თერიაყი ვერასა მარგებელ ექმნება. უთხრა:



Line of edition: 17  
ჩახრუხაული


Line of edition: 18        მსგავსია დევის, ჰქონან ბადე ვის, ჴერჴითა სრული, ტყუილით სავეს,
Line of edition: 19        სიმშვიდის მოცდა არ გაუოცდა, წყალობა, სიწრფო სრულად და სავეს.


Line of edition: 20        შუთურბამ უთხრა:
Line of edition: 21        -- წყალობისა მოწყალებისა და სიტკბოების ჭაშნიკი მინახავს,
Line of edition: 22     აწ შაშართა კრვისა და უდიერის ჟამი მოწევნულა.
Line of edition: 23     ერთხანად ლხინითა / და განსუენებითა მომივლია, და აწ ჭირისა,      Page of alt.ed.: A_86 
Line of edition: 24     ურვისა და მოწყენის დროაო. თქუა:



Line of edition: 25  
ლექსი


Line of edition: 26        ჱე, გულო, ერთხანს სიახლის მოსძოე გემოვანება,
Line of edition: 27        აწ გაყრის ჭირსა დასჯერდე, სოფელს ეს შეეგუანება.


Line of edition: 28        თუარე, მართლა სიკუდილსა ჩემი საყელო შეეპყრა, რა
Line of edition: 29     რომე მე ამა ტყეთა მოვმართე, თვარა მე ვინა და ლომთან
Line of edition: 30     ლხინი! რა ერთსა ვისმე ჩემზედა ძლიერება მეტი ჰქონდეს
Line of edition: 31     და ჴორცი ჩემი საჭმელად ერგებოდეს, ჴამდა მასთან ათას
Line of edition: 32     თოკმობმული თრევითაცა არ მოვყოლოდი, და მრავალი ჴერჴი
Line of edition: 33     მეცადა, მისსა დილეგთა არა შევარდნილვიყავ. თქუა:



Page of edition: 373  
Line of edition: 1  
შაირი


Line of edition: 2        დაბალმა ვითარ შეჰკადრა მაღალსა პირის ნახვანი?
Line of edition: 3        შორაც დიდ იყო გამევლო გონებად მისი ზრახვანი.


Line of edition: 4        მაგრამე ღ(მრ)თის განგებამან და, დამანავ, შენმა მაცთურობამა
Line of edition: 5     მე ამა სასიკუდილოს მორევთა შემაცურვა. აწე ამა საქმისაგან
Line of edition: 6     გამოსარკვევი რჩევის ჴელი მოსავლელად დამოკლებულა.
Line of edition: 7     ამა საუბრისა მხიარულობის ბოლო მოწყენა არის.
Line of edition: 8     გულხარბთ საწადლისა ჴმიანობასა, მოჩხუბართ აღებ-მიცემასა
Line of edition: 9     ესეთი ცეცხლი ჩემთჳს აუგზიათ, და ჯერეთ მისი კუამლი
Line of edition: 10     ვერა მომწდომია, და ზრუნვისა და ნავღლის სიცხითა /      Page of alt.ed.: T_199 
Line of edition: 11     დამწვარვარ. თქუა:



Line of edition: 12  
ტაეპი


Line of edition: 13        მევე უყავ თავსა ჩემსა, ჩემი ბრალი ვის ვაბრალო?


Line of edition: 14        ბრძენთ უთქუამს, ქუეყანათა ზედა რომელიცა მისის საზომის
Line of edition: 15     წესსა არ დასჯერდეს და ნამეტნავი მოინდომოს, მას
Line of edition: 16     კაცსა ჰგავს, რომელი ალმასისა მთასა შეხუდეს; და ალმასთა
Line of edition: 17     დიდ-დიდნი ნაკუეთნი მის მთის პირსა ეყაროს, და მან
Line of edition: 18     კაცმან მრავალი საგონებელი შემოიკრიბოს და ახლორე რა
Line of edition: 19     მივიდეს საწადელისა აღსასრულებელთა ადგილთა, და გარე
Line of edition: 20     შექცევა გაუძნელდეს ალმასთ ნატეხთაგან ფერჴთა დაჭრითა;
Line of edition: 21     იგი გამოუკვლეველის მოგონებასა შინა დაფლვითა, რა რომე
Line of edition: 22     უწინვე არა გამოიძია, რომე გამობრუნვების გზა საჭირო იყო,
Line of edition: 23     და ესევითარისა სიხარბითა მუნვე მოკუდაო. თქუა:



Line of edition: 24  
ლექსი


Line of edition: 25        უზომოს ნდომა საქმესა წააჴდენს, გააცუდებსა,
Line of edition: 26        ზომიერება საწუთროს ედემას ზე დაუდებსა.


Line of edition: 27        დამანამ უთხრა:
Line of edition: 28        -- თქუენი სიტყუანი მეტად მოსაწონია. რაცა ავი კაცსა
Line of edition: 29     დაემართება, ყოველივე სიხარბისაგან იქნების. უთხრა:



Line of edition: 30  
ლექსი


Line of edition: 31        ჴორცს დასვრის, სულსა დაუწვავს, სიხარბე-ანგარებანი,
Line of edition: 32        ძმათ მოაძულებს საყოლთა, რაცა ჰყავს ან გარ ებანი69*


Page of edition: 374  
Line of edition: 1        ვისიცა ქედი სიხარბისა საქმითა გაზრქელდების, ბოლოდ
Line of edition: 2     შერცხვენისა ჴრმლითა მოიკუეთების; ვისაცა თავსა შინა სიავე
Line of edition: 3     და უგუნურება დაემკვიდრების და დაიადგილებს, მერმე
Line of edition: 4     გაცუდებული მიწათა ზედა დაითრგუნების. მრავალი კაცი სიხარბის
Line of edition: 5     ნდომითა და უბადოსა იმედითა დაგლახაკებულა, სარგებლის
Line of edition: 6     ხალისითა სულისა გამწირავი სიკუდილის მახესა
Line of edition: 7     გაბმია, რაგუარადაც მას მონადირეს მელის შეპყრობის სიხარბითა
Line of edition: 8     ვეფხის ჭანგითა ძარღვი საყნოსლით აღმოსწოდაო.
Line of edition: 9        შუთურბამ ჰკითხა, როგორ ყოფილაო?



Line of edition: 10  
დამანამ თქუა არაკი

Line of edition: 11  
[მონადირე, მელი და ვეფხი]


Line of edition: 12        ერთსა დღესა ერთი დია ცქვიტი მელი მინდორთა შიგა
Line of edition: 13     ჩქარად ვიდოდა, ხლტოდა და ყოვლგნით ცაქცაქებდა. ნახა
Line of edition: 14     მონადირემან ვინმე, და მისი ბეწვი დია მოეწონა, და ძვირად
Line of edition: 15     გასყიდვას იგონებდა. სიხარბის ძალმა ამა იმედზე დააყენა,
Line of edition: 16     რომე იგი შეეპყრა. რა მელმა კაცი ნახა, სოროთა შიგა შეიჭრა.
Line of edition: 17     მონადირე უკან მიჰყვა, მისი სორო/პოვა, და სოროთა
Line of edition: 18     პირსა ერთი ორმო ჩაუთხარა და ზედ კაჭაჭი წაბურა, და
Line of edition: 19     ზედან მძორი რამე დაუდვა, და იგი შორი-ახლო მოფარებით
Line of edition: 20     დაუდგა. მის მელის ამ საქმით დაჭერას ელოდა.
Line of edition: 21        მელი სოროთ გამოვიდა და მის მძორის ნათრევს სუნვით
Line of edition: 22     მოჰყვა, / ორმოსა პირსა მოადგა. რა მძორი ნახა, თქუა: ამა      Page of alt.ed.: D_135 
Line of edition: 23     მძორისა სუნის ნდომა საყნოსელთა ესუნელება, მაგრამე ჭირისა
Line of edition: 24     სუნი ჩემთა ცხვირთა ეცემა! რა ჭკუათა უფალნი ერთისა
Line of edition: 25     რისამე ახლორე შიშსა გალობდეს, არა მივლენ მუნ: მცო/დინარეთა,
Line of edition: 26     რომელსაცა საქმეთა შინა საჩხუბარი რამე გულვებიათ,
Line of edition: 27     აღარა უქნიათ.



Line of edition: 28  
ტაეპი


Line of edition: 29        სად ევლოს ძნელი წრენია, შიგა ნუ შეესწრენია!


Line of edition: 30        აზრი იკრა და თქუა: იქმნების, აქა ნადირი რამე მომკუდარიყოსო,
Line of edition: 31     და ესეცა ქნილა, მის ქუეშე საბრჴე რამე შეემზადოსო?
Line of edition: 32     ყოველთა საქმეთა ზედა სიფრთხილე უმჯობესიაო. თქუა:



Line of edition: 33  
შაირი


Line of edition: 34        რა ორი საქმე მოგადგეს საჭირო მოსაგებელი,
Line of edition: 35        არა იცოდე, რა ჴამდეს საქნელად შეუგებელი.
Page of edition: 375   Line of edition: 1        რომელსაც ჭირი და შიში მოსდევდეს გაუგებელი,
Line of edition: 2     და   იგი განაძე, შენ დარჩე ლახვართა დაუგებელი.


Line of edition: 3        მელი ამ რჩევაზედ დაემტკიცა, და მის მძორისაგან ჴელი
Line of edition: 4     აიღო, და სიცოცხლის გზაზედ გაირბინა.
Line of edition: 5        ამაზე ერთი მშიერი ვეფხი მთით ქუე ჩამოვიდოდა, მძორისა
Line of edition: 6     სიმყრალე ესუნა, მიიჭრა და მას ორმოსა ჩავარდა. რა
Line of edition: 7     მონადირეს ორმოს საფარის ჩაქცევისა და შიგა ჩავარდნის
Line of edition: 8     ჴმა ესმა, მას მელის ჩაჭრა ეგონა, მეტის ნდომით სირბილში
Line of edition: 9     ფეჴი შეუცთა და თჳთაც ორმოთა ჩავარდა. / ვეფხსა მძორისა
Line of edition: 10     მაცილებელი ეგონა, შეება და უპე გაუპო. მონადირე სიხარბითა
Line of edition: 11     და მეტის ნდომითა სიკუდილის საფრთხეთა გაება.
Line of edition: 12     თჳსის სიხარბის მოკვეთითა და ცოტას მოთმენითა მელი ჭირისა
Line of edition: 13     და ვაებისაგან გარდარჩა.



Line of edition: 14  
*
Line of edition: 15  
* *


Line of edition: 16        ამა არაკისა სარგებელი ესე არს, რომე კაცმა უნდა იცოდეს
Line of edition: 17     -- სიხარბე და შური და ქიშპობა თავისუფალსა მონად და
Line of edition: 18     ნასყიდად შეიქს. თქუა:



Line of edition: 19  
ლექსი


Line of edition: 20        რა ქუდმ თავსა დაირქუა, ნამეტური და მძიმენი,
Line of edition: 21        უცილოდ თავსა გატკინებს, შეგექნას დასამძიმენი. /      Page of alt.ed.: T_201 


Line of edition: 22        შუთურბამ უთხრა:
Line of edition: 23        -- დავაშავე, რადგან რომე პირველად ლომისა სამსახურთა
Line of edition: 24     შინა შეველ და უწინვე არა გამოვიკითხე, რომელ მას სამსახურისა
Line of edition: 25     პატივი არა სცოდნია. ნათქუამია, ესეთსა კაცსა
Line of edition: 26     თანა ლხინი, რა შენი არძანგი არა იცოდეს, და ესეთისა მეპატრონისა
Line of edition: 27     სამსახური, რომე ვერა შეიტყოს და არ გასინჯოს,
Line of edition: 28     მასა ჰგავს, მოსავლის იმედნეულმან კაცმა თესლი მლაშეთა
Line of edition: 29     ადგილთა და კლდეთა ზედა დათესოს; გინა შობითგან
Line of edition: 30     ყრუსა სამხიარულო და კაი ამბავი უჩურჩულო, გინა მდინარესა
Line of edition: 31     ზედა ლექსები დასწერო, ანუ ჴმელისა ქარისაგან წვიმა
Line of edition: 32     მოინდომო. თქუა:



Page of edition: 376  
Line of edition: 1  
შაირი


Line of edition: 2        მეფეთ პირობის მოქენე, ვაიმე, ცუდად შურებიან.
Line of edition: 3        სოჭისგან ხილს ვინ მოისთლობს, საჩრდილოდ ემოყურებიან!
Line of edition: 4        ძეწნი არ იქცეს ლერწამად, ვისგან შაქარი დნებიან,
Line of edition: 5     და   გეონით რწყვიდე ნიადაგ, ნურა გეიმედებიან.


Line of edition: 6        დამანამ უთხრა:
Line of edition: 7        -- ყოელი საუბარი დაუტევე, და შენისა საქმისა სარჩევი
Line of edition: 8     წინა დაიდევო.
Line of edition: 9        შუთურბამან უთხრა:
Line of edition: 10        -- რაჲ ვიღონო, და რაჲ ვიჴერჴო? შენ უბნობ, მე ლომისა
Line of edition: 11     გუნება შემიგნიაო, შენის ცოდნისა და ჴელგამომავლობისათჳს
Line of edition: 12     შენს გაცუდებას ცდილობსო. აწე, რადგან ესრეა, ჩემის
Line of edition: 13     სიცოცხლისა სისწორისა უღელი გაცუდებისა პერსა
Line of edition: 14     სჭვრეტს და ლოღარიკისა საკიდებელსა. ესოდენთა უწყალოთა
Line of edition: 15     და ჴერჴიანთა და უსამართლოობისა მოქმედთა ზურგი
Line of edition: 16     ზურგისათჳს მიუყრდენიათ, და ჴელი ჴელთ გაუბამთ, -- რომელსაცა
Line of edition: 17     შეებმიან, ყოველსავე ზედა მრე იქმნებიან, და მტერთა
Line of edition: 18     ფერხით დააგდებენ, რაგვარადაც მგელი, მელი და მაღრანი
Line of edition: 19     ერთისა აქლემისა სიკუდილზედ შეითქუნეს, და თჳთ
Line of edition: 20     მათსა წადილსა და ნებას ეწივნენო.
Line of edition: 21        დამანამ ჰკითხა, როგორ ყოფილაო?



Line of edition: 22  
შუთურბამან თქუა არაკი

Line of edition: 23  
[მაღრანი, მგელი, მელი და აქლემი]


Line of edition: 24        უთქუამთ, ერთი მაღრანი თუალგიშერი, და ერთი მგელი
Line of edition: 25     ჭანგმახვილი, და ერთი მელი ჴერჴითა სრული -- სამნივე, ერთისა
Line of edition: 26     მონადირისა ლომისა თანა იყოფებოდეს. მათი საბუნაგო
Line of edition: 27     ტევრი ერთსა შარათა ახლორე იყო. ერთსა მოგზაურსა აქლემი
Line of edition: 28     დავარდნოდა და მას გზასა ზედა დაეტევებინა. მან აქლემმა
Line of edition: 29     აქა-იქ ძოვნით მას ტყეთა შინა / მიაწია. რა ღონე მოიცა,      Page of alt.ed.: T_202 
Line of edition: 30     მოლთა ძოვნად / ვლიდა, ესეთსა გზათა მიჴვდა, მას ლომსა      Page of alt.ed.: C_141 
Line of edition: 31     თავსა წაადგა. სამსახურისა და მორჩილებისა კიდე
Line of edition: 32     რაღასა გააწყობდა! გამწყრალმა ლომმა მუნ მისლვა გამოჰკითხა,
Line of edition: 33     და რა ყოველი შეიტყო, ჰკითხა: დასდგები, თუ აგრევ
Line of edition: 34     წახვალო? აქლემმა თქუა:



Page of edition: 377  
Line of edition: 1  
ლექსი


Line of edition: 2        თუ ამას წინათ ჩემს ხელთა იყო ჩემივე ნებანი,
Line of edition: 3        რა თქვენა გნახე, დამვარდა, თქუენ წინა აქუან დებანი.


Line of edition: 4        რასაცა ხელმწიფე ბრძანებს, მისისა მონისა რჩევა ის დამტკიცდებისო.
Line of edition: 5     თქუა:



Line of edition: 6  
ტაეპი


Line of edition: 7        თქუენ უკეთ იცით ყოელი აწ ჩემგან უკეთესები.


Line of edition: 8        ლომმა უბრძანა:
Line of edition: 9        -- თუცა გნებავს ჩემთა საბრძანებელთა შინა ყოფა, უშიშად
Line of edition: 10     და მშვიდობით იყაო.
Line of edition: 11        აქლემს დიდად იამა და მას ტყეს შინა დადგა, და რა
Line of edition: 12     მოისვენა და ჟამი გამოჴდა, დია გასუქდა.
Line of edition: 13        ერთსა დღესა ლომი ნადირობად განვიდა, და სლვასა
Line of edition: 14     შინა ერთსა აღბორგვებულსა პილოსა შეხვდა და ბრძოლა
Line of edition: 15     შეექნათ. ლომი მრავალს ადგილსა დაიკოდა, და მისსავე სამყოფთა
Line of edition: 16     გამობრუნდა, მტირალი და მძიმედ დაკოდილი ერთსა
Line of edition: 17     კუთხეთა დავარდა. / მგელი, მელი და მაღრანი, რომელნი მისის
Line of edition: 18     ნასუფრალითა გამოიზრდებოდეს, უმდღევრო დარჩნენ.
Line of edition: 19     ლომსა მათ ზედა რა ჴელმწიფური წყალობა და მოწყალება
Line of edition: 20     უზომოდ მეტი ჰქონდა, რა იგინი ეგრე შეწუხებულნი ნახა,
Line of edition: 21     შეწუხდა და უბრძანა:
Line of edition: 22        -- თქუენი ესედენი ნავღელი ჩემისა ჭირისაგან უმწარესიაო.
Line of edition: 23     ამა ახლომახლოსა ტყეთა ერთი ნადირი მომიდარაჯეთ
Line of edition: 24     და მითხარით. მე მივალ და თქუენ სადილს გავარიგებო.
Line of edition: 25        იგინი ლომის სამსახურით გამოვიდეს და ერთსა ადგილსა
Line of edition: 26     დასხდენ, და ერთი მეორეს ეტყოდა:
Line of edition: 27        -- ამა აქლემისა ყოფა ამა ტევრთა შინა ჩუენთუის რა
Line of edition: 28     სარგებელიაო? არცა რას ჴელმწიფეს რასმე ემატებისო, არცა
Line of edition: 29     ჩუენი საარშიო რამე არისო. ამას ვეცადოთ, რომე ლომი ამაზედა
Line of edition: 30     დადგეს, და სამსაოდე დღესა ჴელმწიფემა მძორთა ძებნისა
Line of edition: 31     და საცოხნელთა ნდომათაგან გაისვენოს, და ჩუენცა ჩუენ
Line of edition: 32     გუარად ვისარგებლოთო.
Line of edition: 33        მელმა თქუა: /      Page of alt.ed.: T_203 
Line of edition: 34        -- მაგასა საქმესა ნუ გაიზრახავთ, რადგან ლომსა მისთჳს
Line of edition: 35     პირობა დაუცს და მისსა სამსახურსა ქუეშე დაუდგინებია.
Line of edition: 36     ვინცა ჴელმწიფეთა მისსა მინდობილსა ზედა გაარისხებს და
Line of edition: 37     პირობისა შეცვლასა ზედა შეაგულიანებს, ორგულობა არის,
Page of edition: 378   Line of edition: 1     და ორგულობა ყოველსავე საქმესა ზედა ბოროტი და წასაწყმედელია,
Line of edition: 2     და ღ(მერ)თი და კაცნი მისთვისა კეთილსა აღარას
Line of edition: 3     იქმნაო. თქუა:



Line of edition: 4  
შაირი


Line of edition: 5        მუხთალსა მისი სიმუხთლე უფროსად მასვე ავნებსა,
Line of edition: 6        გულითა რჯულზედ არა დგას, რა მიჰყოლია ავ ნებსა,
Line of edition: 7        პირობის პირით დაბეჭდვა ცუდსა არ გაამჟღავნებსა,
Line of edition: 8     და   კაცთა რიოში გონება სრსვილურად ააქავნებსა.


Line of edition: 9        მაღრანმა თქუა:
Line of edition: 10        -- ესე საქმე ერთისა ჴერჴისაგან კიდე არა იქნების, რომე
Line of edition: 11     ლომისა პირობისა გატეხა არა მოჰჴდესო. თქუენ აქა მელოდეთ,
Line of edition: 12     ვირემ მოვიდოდეო.
Line of edition: 13        მივიდა ლომთანა და წინარე წაუდგა. ლომმა ჰკითხა:
Line of edition: 14        -- ნადირი დაზვერეთ სადმეო?
Line of edition: 15        მაღრანმა მოახსენა:
Line of edition: 16        -- არც ერთსა შიმშილითა თუალთა არ გვიჩანს და დაძვრის
Line of edition: 17     ღონე არა გუაქვსო. ერთი სხვა საქმე მოგვიგონია, და
Line of edition: 18     თუცა ჴელმწიფე ბრძანებს, ყოველნივე მოვისვენებთ და საზრდელიცა
Line of edition: 19     გაგვიმრავლდებისო.
Line of edition: 20        ლომმა უბრძანა:
Line of edition: 21        -- სიტყვა გამომიცხადე, რათა მისი სახე გარჩევით
Line of edition: 22     შევიტყოო.
Line of edition: 23        მაღრანმა მოახსენა:
Line of edition: 24        -- ესე აქლემი ჩუენი უჴმარია და არც არად სხუად გამოსადეგია.
Line of edition: 25     ესეთსა გაჭირების დღესა კაი ნადირი გაურჯელად
Line of edition: 26     ჴელთა გუყავს და მახესა შინა გვიბიაო.
Line of edition: 27        ლომმა უწყინა და თქუა:
Line of edition: 28        -- ამა დროსა მიწასა რაი მოაქვს, ამხანაგთა ზედა ავისა
Line of edition: 29     და ბოროტისა მეტი არა უნდათ რა,** და კაცობის რიგსა და
Line of edition: 30     მოწყალებისა გზასა ანაზდეულად ერთობით ჴელით გაუშვებენო.
Line of edition: 31     თქუა:



Line of edition: 32  
შაირი


Line of edition: 33        ამჟამად კაცთა მინდობა ამხანაგთაგან ძნელია,
Line of edition: 34        საწადლის პირთა გამთავე საქმით არა ჩანს მქნელია.
Line of edition: 35        რომელიც მშვიდი გგონია, იგ ჴერჴთა მომფენელია, /      Page of alt.ed.: C_142 
Line of edition: 36     და   მუცლის ლხინად და ნადირად უჩანს საქმენი ბნელია!      Page of alt.ed.: D_138 


Page of edition: 379  
Line of edition: 1        პირობის გატეხა რომელსა რჯულსა შინა განწესებულა,
Line of edition: 2     და შეხვეწებულისა კაცისა სიკუდილი რომელსა ქვეყანასა და
Line of edition: 3     რომელსა ტომსა შინა ქმნილაო? / თქუა:      Page of alt.ed.: T_204 



Line of edition: 4  
შაირი


Line of edition: 5        რა ნერგი დარგო მოქმედმა, შენით ამაღლდეს, იხაროს,
Line of edition: 6        ნაყოფი მოგცეს კეთილი, მღილით აროდეს იხაროს,
Line of edition: 7        რტოთ მოსატეხად შენგანვე მოზიდვით ნუმცა იხაროს,
Line of edition: 8     და   მაშენებელი მაოჴრე ჴნარცვსა შთავარდეს, იხაროს.70*


Line of edition: 9        მაღრანმა მოახსენა:
Line of edition: 10        -- მე ეგოდენი ცოდნა არა მაქუს, მაგრამ მასმია ბრძენთ
Line of edition: 11     ნათქუამია: ერთისა სახლის ჯალაბის დაჴოცასა ერთისა კაცისა
Line of edition: 12     სიკუდილი უმჯობესიაო, და ერთისა უბნისა მოწყუედასა
Line of edition: 13     -- ერთისა სახლისა სჯობსო, და ერთისა ქალაქისა მოსრვასა
Line of edition: 14     -- ერთისა უბნისა უმჯობეაო, და ჴელმწიფის წაჴდენასა --
Line of edition: 15     ერთისა ქალაქის მოოჴრება უფრო დაუსაკლისიაო. ამისთჳს
Line of edition: 16     რომე, თუცა მეფე კეთილად ცხორებს, იყლიმისა მოვლა ძალუცსო.
Line of edition: 17     და პირობის გაუტეხელობისაცა საქმე რამე მოგუარდების,
Line of edition: 18     რომ მისის მიზეზისაგან უბრალო იყოთ, და თჳსი
Line of edition: 19     თავი მანვე მოგართოსო.
Line of edition: 20        ლომმა თავი დაჰკიდა. და მაღრანი თჳსა ამხანაგებსა თანა
Line of edition: 21     მოვიდა და უთხრა:
Line of edition: 22        -- ესე ყოველი ლომსა მოვახსენე. პირველად მიწყინა და
Line of edition: 23     მერმე აღარა თქუა რაო. აწე ამას ვარჩევ: ყველაკანი აქლემთან
Line of edition: 24     მივიდეთ, და ლომისა დაკოდილობა და შიმშილი უამბოთ,
Line of edition: 25     და ვარჩიოთ, რადგან ამა ჴელმწიფისა სვესვიანობითა ჩუენი
Line of edition: 26     ჟამი და დრო მხიარულად მიგუყავს, და დღეს ესეთი გაჭირება
Line of edition: 27     აქუს, მაშა ჩუენთა ნამუსთა რაჲ საკადრისია, ჩუენი თავი
Line of edition: 28     და სული და ჴორცი მას არ ვანაცუალოთ, და ესეთი სასირცხო
Line of edition: 29     საქმე თავს დავიდვათ და პირისწყალსა განვეყენოთ?
Line of edition: 30     ესე გუმართებან-ყე: ყუალანი ლომსა ვიახლოთ, და მისგან
Line of edition: 31     მრავლის წყალობისა და საბოძვრის მადლი მოვახსენოთ, და
Line of edition: 32     სხვა არარა შეგვიძლია, და ჩვენი სული და ჴორცი ჴელმწიფისათჳს
Line of edition: 33     გვინაცუალებიაო. და თითომან ესრე მოვახსენოთ: დღეს
Line of edition: 34     სადილი ჴელმწიფემ ჩემით იამოსო. სამთა ამათ რა დავასრულოთ,
Line of edition: 35     და რა აქლემმა მოახსენოს, მისი საქმე გავაგოთო.
Line of edition: 36        ესე პირი დაასკუნეს, და სამნივე აქლემთან მივიდნენ და
Line of edition: 37     ესე საქმე ყოველივე ზაკვით უთხრეს. მას რადგან გული
Line of edition: 38     წრფელი ჰქონდა, ეშმაურობისა ხრიკითა შეაცთუნეს, და რა
Page of edition: 380   Line of edition: 1     მათი საჴერჴო წერილის ამოკითხვა დაასრულეს, ლომსა თანა
Line of edition: 2     მივიდნენ.
Line of edition: 3        მაღრანმა საქებელი ენა ააუბნა და თქუა: /      Page of alt.ed.: T_205 



Line of edition: 4  
ლექსი


Line of edition: 5        მეფეო, ღრთნ გიბოძოს მშვიდობა, დღეთა გძელობა,
Line of edition: 6        სიმრთელე მოუკლებელი, ჟამთა და ხანთა ძველობა!


Line of edition: 7        ჩუენი მყოფელობა ჴელმწიფისა სიცოცხლეთა რტოთა დამოკიდებულა.
Line of edition: 8     აწ ესეთი საჭირო ჟამი მოჰჴდენია, ვევედრები
Line of edition: 9     ჴელმწიფესა, თუცა ჩემისა ჴორცითა ძალისა ღონე მოეცემის,
Line of edition: 10     მე თავი გამიწირავს და / ჩემთა ჴორცთაგან იგემოსო.
Line of edition: 11        მათ სხუათა ამხანაგთა დაასწრეს და უთხრეს:
Line of edition: 12        -- შენისა შეჭმითა რა სარგებელი გამოვა, და შენის ჴორცითა
Line of edition: 13     ვინ გაძღებაო!



Line of edition: 14  
ტაეპი


Line of edition: 15        ამასცა რადარ ჰგონია სხუათა ნაწილთა ქონება?


Line of edition: 16        მაღრანსა რა ესე ესმა, თავი დაიდრიკა და უკუდგა.
Line of edition: 17        მელი წადგა და მოახსენა:



Line of edition: 18  
ლექსი


Line of edition: 19        ჱე, მეფეო! ნუ მოგნახოს სიკუდილისა მოციქულმან,
Line of edition: 20        შენთა ფრჩხილთა მოარიდოს ჟამთ ნაწერთა დასასრულმან!


Line of edition: 21        მრავალი ხანი არს ჩუენთა მაცოცხლებელთა ჩრდილსა
Line of edition: 22     ქუეშე თქუენსა მზისა სიცხისაგან განსვენებით და მშვიდობით
Line of edition: 23     ვიმყოფებით. აწე ამა ჟამსა თქუენთა მეფობისა მზესა
Line of edition: 24     რა მთოარე მოსაკლებელად აღფარებია, რომე სვეთა აღმაორძინებელმან
Line of edition: 25     ვარსკულავმან ჩემისა საქმისა ცისაგან იქუხოს,
Line of edition: 26     მე ერთ ლუკმად მიკმაოს, და საუზმის საგონებელი ამით
Line of edition: 27     დაუტეოსო.
Line of edition: 28        სხვანი ამხანაგნი წადგეს, უთხრეს:
Line of edition: 29        -- რაცა მოახსენე, ყოველივე საჴმარი და მართლისა თუალიტ
Line of edition: 30     კეთილად სახილავია, მაგრამ შენს ჴორცსა სიმყრალეცა
Line of edition: 31     და მაწყინარობა ორივე აქვსო, და ამით არ იქნება, არამც
Line of edition: 32     ჴელმწიფეს აწყინოსო და სნეულობასა მატოსო.

Page of edition: 381  
Line of edition: 1        მელი დადუმდა, და მგელი წინარე წადგა, და ენა დაძრა
Line of edition: 2     და მოახსენა:



Line of edition: 3  
ჩახრუხაული


Line of edition: 4        ეჰა, მეფეო! გკადრებ მყეფეო: ღმერთმან ყოვლის გზით ნება მოგაპყრას,
Line of edition: 5        მტერთა ომისად, მძლედ საზომისად, ვითა ნადირი ჴელთა დაგაპყრას!


Line of edition: 6        მეცა ჩემი თავი ჴელმწიფისა ჭირთათჳს შემიწირავს. ჩემი
Line of edition: 7     საწადელი ესე არს: ჴელმწიფემ ჩემს ჴორცთა ზედა მხიარულედ
Line of edition: 8     და განცხრომით თჳსი კბილი გაძრასო! /
Line of edition: 9        მათ სხვა ამხანაგთ თქუეს:
Line of edition: 10        -- ეგე მოხსენება ერთგულობის გზაა, მაგრამე შენი ჴორცი
Line of edition: 11     ხუნაგისა ამშლელია და მაწყინარი და მოუნელებელი, და
Line of edition: 12     ასპიტისა გესლისაგანცა უძნელესიო. და მგელმან ფერჴი
Line of edition: 13     უკურე დგა.
Line of edition: 14        ყელგრძელმან აქლემმა თავხედობითა გონების აღვირი გაწყვიტა
Line of edition: 15     და სიტყუა დაი/წყო, და, ქებისა შესხმასა უკანის,
Line of edition: 16     თქუა:



Line of edition: 17  
ლექსი


Line of edition: 18        რომელმან ცანი კარავად მაღალმა დართნა მზიანი,
Line of edition: 19        კარნი განგიხვას, მეფეო, გასამარჯვებლად გზიანი!


Line of edition: 20        მე ჴელმწიფისა წინაშე ვიყოფები, მათი სვესვიანობისათჳს
Line of edition: 21     მომიმართავს: თუცა თქუენისა სამზარეულოთა ვეკადრები
Line of edition: 22     და თქუენთა ტაბლათა მოვიტანები, სულიცა საკუდავად
Line of edition: 23     არა მეწყალვისო! მოახსენა:



Line of edition: 24  
ლექსი


Line of edition: 25        ვირე ცოცხალ ვარ, შენს კარსა არ მოვშორდები ნებითა,
Line of edition: 26        სულიც არა მშურს საკუდავად, მოცემად, მითქვამს ცნებითა.


Line of edition: 27        სხუათა მათ მოყუასთა უთხრეს:
Line of edition: 28        -- სიტყუა ეგე შენი ტრფიალებისა და ერთგულობისა გამო
Line of edition: 29     არს, და შენი ჴორცი -- ყოველთა მჯობი და მეტად გემრიელი
Line of edition: 30     და მაშვნე. და ჴელმწიფისა ჭრილობისა მარგე. შენიმცა უხობა
Line of edition: 31     გაძლიერდების, / რადგან შენი დიდი სული არ შეიწყალე      Page of alt.ed.: D_140 
Line of edition: 32     და ამით რაოდენი სახელი და ქება ჴმელეთთა მოჰფინეო!
Line of edition: 33     უთხრეს:



Page of edition: 382  
Line of edition: 1  
ჩახრუხაული


Line of edition: 2        უნჯთა და ლართა, ვეცხლისა ძალთა გამცემნი კაცნი ბევრ ათასობენ,
Line of edition: 3        შენ სჯობხარ სრულთა, რომ გვიძღვნი სულთა. ყოვლნი ნაქებნი შენთან ნასობენ!


Line of edition: 4        და ამა სიტყვისა დასრულებასა ზედა აქლემი სასიკუდილოდ
Line of edition: 5     მოიცვეს, და იგი რაღასა იტყოდა, და უწყალოდ
Line of edition: 6     დაბალთეს.



Line of edition: 7  
*
Line of edition: 8  
* *


Line of edition: 9        ესე არაკი ამად მოგითხარ, სცნა, რა შურისა და ჴერჴის
Line of edition: 10     ჭურჭელი გასრულდება, არ იქნების, მის გამო ერთი არა
Line of edition: 11     მოჴდეს რაო.
Line of edition: 12        დამანამ უთხრა:
Line of edition: 13        -- მეცა მაგის მორჩენისათჳს გეტყვი, შენცა გონებად
Line of edition: 14     ჩაჰჴეო.
Line of edition: 15        შუთურბამ უთხრა:
Line of edition: 16        -- აწე ჩემი გონება სარგებლისაგან უნაყოფო ქნილა. აწ
Line of edition: 17     ბრძოლისა, ომისა და რკინებისა და შეჭიდების** მეტი გზა
Line of edition: 18     აღარ არის! ვინცა უბრალოდ წაჴდენის სიფრთხილისათჳს
Line of edition: 19     მოკუდების, სამოთხეს ეღირსების. და, ესეცა იცოდე, თუცა
Line of edition: 20     ლომისა ჴელითა სიკუდილი / თავსა მაცს, ბარემ სახელოვნად
Line of edition: 21     მაშინც მოვკუდე, ნამუსსა შინა ჩამომერთმევისო! თქუა:



Line of edition: 22  
ლექსი


Line of edition: 23        სახელოანად სიკუდილი სიცოცხლის უმჯობესია:
Line of edition: 24        სული განათლდეს, თუცაღა სნეულთა მატლი გვესია!


Line of edition: 25        დამანამ უთხრა:
Line of edition: 26        -- ჭკუათამყოფელთა კაცთაგან ბრძოლისა პირველად გამართვა
Line of edition: 27     უჴამსია, გინა ბრძოლისა ჟამსა უწინარეს მან იწყოს
Line of edition: 28     ომისა აშლა. ამისთჳს, რომელიცა ბრძოლასა თავსა აუღებს,
Line of edition: 29     უსამართლობისა სახელი მას ხუდება; რომელიცა თჳსა თავსა
Line of edition: 30     დიდსა ჭირთა შინა შერთავს, მეცნიერობათა გზათა გარდაჴდება.
Line of edition: 31     ჭკუითა და ჴერჴითა და რიგით შებმა ჴამს, რომე ხრიკითა
Line of edition: 32     და სიტკბოთი მტერი დასცე, -- იგი უმჯობესია. უთხრა:



Page of edition: 383  
Line of edition: 1  
შაირი


Line of edition: 2        სჯობს რიგიანი ტყუილი რისხვასა გაუზომელსა,
Line of edition: 3        მოფენა წყალთა ანედლებს, ცეცხლი სწუავს, შეხუდა რომელსა.
Line of edition: 4        თუ საწადელი სიმშვიდით მოუჴდა მისსა მდომელსა,
Line of edition: 5     და   რადაღა სწყრების რისხვითა, ცნობა უჴმს სიბრძნის მზომელსა.


Line of edition: 6        და არცა დაბალი მტერი მცირედ შერაცხოს, ამისთუის,
Line of edition: 7     თუცა ძალი და შეძლება ეგოდენი არა შესდგამს, მაგრამე ჴერჴიანობისა
Line of edition: 8     საქმითა ესეთსა ცეცხლსა / აღაგზნებს, რომე მისი
Line of edition: 9     ალი რჩევისა წყლითა აღარ დაშრტეს. თქუენ ლომისა ამბავი
Line of edition: 10     ხომა ყოველივე შეგიტყვიათ, და მისისა გაგებისა საქმენი
Line of edition: 11     იცნი. მაშა, მისსა მტერობასა რაცა შვენოდეს, ეგრე აღრაცხე,
Line of edition: 12     და ომისა ჟამსა გაკრძალვით იყავ, რომე ვინცა მტერსა
Line of edition: 13     სუბუქად მიიჩნევს, და ბრძოლათა შინა საგონებელითა და
Line of edition: 14     ცდითა არა იქნების, -- სანანურად შეექნების, როგორათაც
Line of edition: 15     ზღვის უფროსს დაემართაო.
Line of edition: 16        შუთურბამ ჰკითხა, ეგე რაგუარათ ყოფილაო?



Line of edition: 17  
დამანამ თქუა არაკი

Line of edition: 18  
[დედალ-მამალი ალკუნი** და ზღვის უფროსი]


Line of edition: 19        მოუყუანიათ, ინდოეთისა ზღუის პირთა ერთი რიგი ფრინველი
Line of edition: 20     მკვიდრობენ, რომე სახელად ალკუნსა*** 71* უწოდებენ. ერთსა
Line of edition: 21     წყვილთა მამალ-დედალთა მის ზღვის პირსა ადგილი დაემკუიდრათ
Line of edition: 22     და მუნ / იყოფოდენ. რაჲ კუერცხთა დებისა დრო მოუვიდათ,
Line of edition: 23     დედალმა ალკუნმა**** უთხრა მამალსა:
Line of edition: 24        -- ესეთსა ადგილსა დავიბუდოთ, რომე არარას / მავნებელთაგან
Line of edition: 25     გუეშინოდეს, და ჩვენთუის გასუენებით ვიყოთო.
Line of edition: 26        მამალმა უთხრა:
Line of edition: 27        -- ამისი უმჯობესი ადგილი სადა არს, საამოვნო და მისავლელ-მოსავლელი
Line of edition: 28     და გულთა საწადელი, და აქავე დავიბუდოთო,
Line of edition: 29     და კუჱრცხიცა აქავე დაჩეკეო.
Line of edition: 30        დედალმა უთხრა:
Line of edition: 31        -- აქა ჩუენი დაბუდება ძნელია, ამისთჳს რომე, თუცა
Line of edition: 32     ზღუა აღელდა, ღადოსა გუკრავს და მართუეთა ჩუენთა წარიტაცებს.
Line of edition: 33     და ჩუენი ესოდენი შრომა ცუდად ჩაგვიარს მისი
Line of edition: 34     რამე გამოარჩივეო.

Page of edition: 384  
Line of edition: 1        მამალმა უთხრა:
Line of edition: 2        -- არა ვეჭვ ზღვის უფროსმა ესეთი საქმე მოაწიოს ჩუენზედა
Line of edition: 3     და გვიმტეროს რამე. და თუცა ქნა და მტერობად
Line of edition: 4     ჴელ-ყო, ჩემი მართუენი დაღუპა, მეცა დიდსა ზიანსა შევამთხვეო.
Line of edition: 5     თქუა:



Line of edition: 6  
ლექსი


Line of edition: 7        მბრუნავთა ეტლთაც ქუე დავთხევ, თუ ჩემს წადილზედ არ დიან,
Line of edition: 8        ცა ვერ დამჩაგრავს მოძრავი, სხვათ ვინ რა გაიკულადიან!


Line of edition: 9        დედალმა უთხრა:
Line of edition: 10        -- კაცთაგან თჳსი საზღვრის გარდასვლა არა კეთილია,
Line of edition: 11     შეუძლებელის საქმით თავის ქება საგმობარია, ნამეტნავის
Line of edition: 12     თქმა ჭკვის პატრონისაგან უჴამსია. შენ რაჲ ძალგიცს ზღვისა
Line of edition: 13     უფროსსა ექადოდე და დიდურად და ამხანაგსავით მაზედ
Line of edition: 14     საბრძოლელსა სიტყუასა იტყოდეო?! უთხრა:



Line of edition: 15  
ლექსი


Line of edition: 16        არ ძალგიცს მისი მტერობა, რასთჳისღა მოჰკვეხ ენითა?
Line of edition: 17        მაშინც ვერსა იქ უცილოდ, ორბი შეიქნა ფრენითა!


Line of edition: 18        შენა ეგეთი სიტყუა დაუტევე, და ბუდისა დასადგმელად
Line of edition: 19     ერთი სამშვიდობო მოსასვენებელი ადგილი ჰპოვე. ესე ჩემი
Line of edition: 20     სწავლება დამიჯერე. ვინცა მასწავლელსა სიტყუასა არა
Line of edition: 21     უსმენს, მოყურისა შეგონებასა არა დაიჯერებს, მას ეგრე
Line of edition: 22     მო-უვა, რაჲცა მას ერთს კუს მოუჴდაო.
Line of edition: 23        მამალმა ჰკითხა, როგორ ყოფილაო? /      Page of alt.ed.: T_209 



Line of edition: 24  
დედალმან უთხრა არაკი

Line of edition: 25  
[კუ და იხვები]


Line of edition: 26        უთქუამთ, ერთსა ადგილსა მცირე რამე ტბა იყო. მისი
Line of edition: 27     წყალი სარკესავით ელვარეობდა, ჩამხედთა პირთა აჩუენებდა,
Line of edition: 28     სიკეთით უკუდაებისა წყაროსა გუანდა, და, სამოთხის
Line of edition: 29     მდინარესავით, სახელი გაჰფენოდა. ორნი იხვი და ერთი კუ
Line of edition: 30     მას შინა იყოფოდეს ტკბილითა ალერსითა, და მათს წესზე
Line of edition: 31     მეგობრობითა ერთად მყოფობდენ და ეგრე მოსახლეობდენ,
Line of edition: 32     და ერთმანეთისა პირისა ჭვრეტითა იხარებდენ, და მათი ცხორება
Line of edition: 33     / განსვენებითა ჰქონდათ.



Page of edition: 385  
Line of edition: 1  
ლექსი


Line of edition: 2        მას რამცა შეედარება მოყურისა პირის მზერასა,
Line of edition: 3        რა საყუარელსა ხედვიდეს, მთუარე რად უნდა, მზე რასა?


Line of edition: 4        იჩქითმა, უსამართლო დროსა და ჟამის ჴელმან მოჴდომის
Line of edition: 5     ფრჩხილითა მათის საქმისა პირთა ხოკა დაუწყო და სარკისა
Line of edition: 6     მსგავსმა ცამა მათის ერთობის გაყრის საქმე მიჭვრიტანაში
Line of edition: 7     მოაჩუენა.



Line of edition: 8  
შაირი


Line of edition: 9        საწუთროს ჯამით ღვინის სმა ტრფიალთან სანატრელია,
Line of edition: 10        მაგრამე ხვალ გამოყოლა ჭკუისა ჴელამხრელია:
Line of edition: 11        სოფლის ნადიმთა მჯდომელი სოფელსავითვე ტრელია,
Line of edition: 12     და   რა გემოთ ჭამდეს, თან ახლავს კბილისა მოსაჭრელია.


Line of edition: 13        წყალი იგი, მათისა სიცოცხლისა ღონეთა შემკრებელი და
Line of edition: 14     სიხარულისა საზრდოთა მომცემელი, მო-და-მოაკლდებოდა
Line of edition: 15     და დაშრობისა ნიშანი აჩნდებოდა. იხვთა რა ესე ესრე ნახეს,
Line of edition: 16     გული სამკვიდროზედ გაერყუნათ და სხუათა ადგილთა წასვლა
Line of edition: 17     გააპირეს.



Line of edition: 18  
შაირი


Line of edition: 19        გაცლა ჴამს სამკვიდროსაგან, თუ დოგმა არ ეგებოდეს,
Line of edition: 20        გული რა ნავღლის მორევსა არ ოდეს გაესვლებოდეს.
Line of edition: 21        თუცა მგზავრობა ძნელია, რაზომცა კაცი კუდებოდეს,
Line of edition: 22     და   მაგრამ შინ ჭირსა ისი სჯობს, გარ ალი მოედებოდეს.


Line of edition: 23        და კუსთან მოვიდნენ გულწყლულნი და ცრემლმდინარენი,
Line of edition: 24     გაყრისა და გამოთხოვისა სიტყუანი უთხრეს, და თქუეს:



Line of edition: 25  
ლექსი


Line of edition: 26        ამა სოფელმა მუხთალმა ჩუენ შენსა ძმობას გაგვყარა,
Line of edition: 27        დრომა და ჟამმან სამკვიდროთ ესრე უწყალოდ გაგუყარა.      Page of alt.ed.: T_210 


Line of edition: 28        რა კუმა მათი გაშორება მოისმინა, ტირილითა და ვაებით
Line of edition: 29     ვალალება დაიწყო და / ეგრე უთხრა:      Page of alt.ed.: A_92 
Line of edition: 30        -- ეგე რა სიტყუაა! მე უთქუენოდ ცოცხალი სადმე ვიყო,
Line of edition: 31     და უმოყროდ და უმეგობროდ აქა ვიყოფებოდეო?! უთხრა:



Page of edition: 386  
Line of edition: 1  
შაირი


Line of edition: 2        უთქუენოდ ჩემი სიცოცხლე რით გაიძლება, მითხარით?
Line of edition: 3        მე გული ცეცხლით შემწუარი, თქვენ შვებით მჴარი მით ხარით,
Line of edition: 4        გული, გლახ გული, უწყალოდ აწე გაღრჯნითა მითხარით,
Line of edition: 5     და   ვითა მოკუდავსა საფლავი თქვენის ჴელითა მითხარით.72*


Line of edition: 6        თქუენის გამოსალმების ღონე როდის მაქუს, რომე გაყრისა
Line of edition: 7     ტვირთისა ზიდვა შევიძლო? თქუა:



Line of edition: 8  
ლექსი


Line of edition: 9        ჯერეთ ჩემსა კვიპაროზსა თუალით ვხედავ ნაშუქარსა,
Line of edition: 10        გული მითრთის გაყრისათუის, ვითა ვერხვსა ნაბუქარსა.


Line of edition: 11        იხვთა პასუხი აგეს:
Line of edition: 12        -- ჩუენცა შენისა გაყრისათჳს გული დაგვკოდია, და მუცელი
Line of edition: 13     გაყრის ცეცხლითა მწარედ გუტკივიან, მაგრამე
Line of edition: 14     უწყლოობისა ჭირნი მოგვეახლოვა, ჩუენთა გვამთა მიწანი სიკუდილისა
Line of edition: 15     ქართაგან სატაცებლად განმზადებულა. / ამა უღონობისათჳს      Page of alt.ed.: D_143 
Line of edition: 16     სამკვიდროსა და საყუარლის მოყვსის დატევებასა
Line of edition: 17     ვაპირებთ და უცხოობისა ჭირთა თავს ვიდებთო. უთხრეს:



Line of edition: 18  
ლექსი


Line of edition: 19        მტრფიალი თჳსის ნებითა სატრფოსა არ მოსცილდების:
Line of edition: 20        სულსა სამოთხე სამყოფად წადილით ვით მოსწყინდების?


Line of edition: 21        კუმ უთხრა:
Line of edition: 22        -- მოყუასნო, თქუჱნ უკეთ იცით, უწყლოობა თქვენგან
Line of edition: 23     ჩემთჳს უძნელესია და ჩემთჳს საჭირო, და არცა ჩემი სიცოცხლე
Line of edition: 24     უწყლოდ გაიძლება. აწე გულის სიყვარული და სიყუარულისა
Line of edition: 25     სისწორე ამასა მოქენეობს, რომე მეცა თანა წამიტანოთ,
Line of edition: 26     და თქუენისა გაყრილობისა სიმწუხარე არა აღმიორძინოთო.
Line of edition: 27     უთხრა:



Line of edition: 28  
ლექსი


Line of edition: 29        თქუენ ჩემთა გუამთა სული ხართ, წასავლად განმზადებული,
Line of edition: 30        სული რა გავა, უსულოდ გუამი მიწაა დებული.


Line of edition: 31        იხვებმა უთხრეს:
Line of edition: 32        -- ტკბილო ამხანაგო და რჩეულო საყუარელო! შენისა მოშორვებისა
Line of edition: 33     სიმწარე სამკუიდრებელის დატევების უძნელესია,
Page of edition: 387   Line of edition: 1     შენისა** / უნახაობისა ჭირი გულისა ჩუენისა ურვისა გარდამმატებელია!      Page of alt.ed.: T_211 
Line of edition: 2     სადა უნდა წავიდეთ, რა გინდ ყოელი განსუენება
Line of edition: 3     გვქონდეს, და მის დროს ჟამიერი ლხინი მოუკლებელი, უშენოდ
Line of edition: 4     ჩვენისა ბედისა თუალნი გამირეტდებიანო.*** ჩუენ შენს
Line of edition: 5     კიდე ამხანაგისა და საყუარელისა შეთვისება არა გუწადიან,
Line of edition: 6     მაგრამე ჩუენი შორს გზას სიარული ჴმელზედ სლვით გაგრძელდება,
Line of edition: 7     და შენი აერთა შინა ფრინვა მოკლე და უქნელია,
Line of edition: 8     და ამა მგზავრობით ამხანაგობა ვით მოთავსდებაო?
Line of edition: 9        კუმ უთხრა:
Line of edition: 10        -- ამა საქმისა ღონისძიება თქუენისა რჩევისაგან მოიპო/ების,      Page of alt.ed.: C_148 
Line of edition: 11     და ამისი ჴერჴი თქუენისა მოგონებით მოიაზრებისო.
Line of edition: 12     მე გაყრისა გონებისაგან სულის ამოსვლად მიწურვილ ვარ,
Line of edition: 13     და გული საყუარელთაგან გაწირვისათჳს გამტეხია... მე რისაღა
Line of edition: 14     მოგონება შემიძლიაო? უთხრა:



Line of edition: 15  
ლექსი


Line of edition: 16        გული საქმისა მოქმედი მოცალე უნდა მრჩეველად,
Line of edition: 17        გული ნავღლითა აღვსილი, ვით იქნას გამომკულეველად?


Line of edition: 18        იხუთ უთხრეს:
Line of edition: 19        -- შენისა პირისა დაუმჭირველობა ჩუენ ადრიდგან ვიცით.
Line of edition: 20     შენშიგა სიმჩატე**** გვიპოვნია და, ნუთუ, რაცა გითხრათ, არა
Line of edition: 21     გუისმინო? ამის გამო მტკიცე პირობა მოგუეცი, რაჲცა გამცნოთ,
Line of edition: 22     დაგვიჯეროო.
Line of edition: 23        კუმ უთხრა:
Line of edition: 24        -- ვით იქნების ჩემი სამჯობინაროს თქუენგან თქმა, და
Line of edition: 25     ჩემგან მისი გარდასვლა, და გინა თქუენისა პაემნისა და ჩემისა
Line of edition: 26     აღთქმისა გატეხაო?! უთხრა:



Line of edition: 27  
ლექსი


Line of edition: 28        პირობას მოგცემ ესეთსა უტყუარითა პირითა,
Line of edition: 29        რაც მითხრათ, არას გარდავჴდე არარას გასაჭირითა.


Line of edition: 30        იხვთ უთხრეს:
Line of edition: 31        -- პირობა ჩუენ ესე გვინდა შენგნით, რომე ჩუენ შენი
Line of edition: 32     აერთა ზედა აღება გვწადია, და შენ მიერ ჴმისა ამოღება არა
Page of edition: 388   Line of edition: 1     ეგების, თვარა ერთისა სიტყვისა თქმისა ქუე ჩამოიჭრები.
Line of edition: 2     რომელმანცა გვიხილოს, ან გაკწრვებული სიტყუა რამე თქუან,
Line of edition: 3     გინება თუ ლოცვა, / ყუედრება თუ ქება, ანუ ზახილი და      Page of alt.ed.: D_144 
Line of edition: 4     კიჟინა გესმას, ანუ ერთი რამ ნახო ავი ანუ კაი, -- სიტყვისა      Page of alt.ed.: T_212 
Line of edition: 5     გზანი ესრე შეკარ, არარასა ზედა ჴმა არ ამოიღოო. /
Line of edition: 6        კუმ უთხრა:
Line of edition: 7        -- თქუენთა ბრძანებათა აღვასრულებ. ეგრე დუმილისა
Line of edition: 8     ბეჭედთა ბაგეთა ზედა / დავისვა[მ], და არას მოუბარსა პასუხსა      Page of alt.ed.: A_93 
Line of edition: 9     არ გავსცემ, და არცაღა მე მათ უამბობო.



Line of edition: 10  
შაირი


Line of edition: 11        იონთ ბრძენთა მოვეწივე, გზათა შემხვდა მასთან რება,
Line of edition: 12        უთხარ: ღირსო, მეცა ვიცი, სწავლით ვერვინ გედარება.
Line of edition: 13        ვკითხე: კაცსა რამცა უჯობს, ანუ რამცა ეკმარება?
Line of edition: 14     და   მითხრა: -- ყოვლთა უმჯობეა დუმილი და მდუმარება.


Line of edition: 15        ამა პირისა უკანის მათ იხვთა ერთი ჯოხი რამე მოიღეს,
Line of edition: 16     და მას კუსა საშუალ პირი მოაკიდებინეს, და იხვთა მათ აქათიქითი
Line of edition: 17     წუერნი ნიკარტითა შეუპყრეს და აფრინდენ. კუ ესრე
Line of edition: 18     წაიყუანეს. რა სოფლისა სიმაღლესა გარდავლეს, რომელი
Line of edition: 19     მათსა გზასა ქუეშე ედვა, -- რა სოფლისა მის კაცთა დაინახეს,
Line of edition: 20     ყოველნი ჭვრეტად გამოვიდენ და გაკუირვებამან შეიპყრა,
Line of edition: 21     და ყუელაკანი იზახდენ:
Line of edition: 22        -- იხილეთ, იხილეთ! იხვთა კუ აუყუანიათ და ჰაერთა შინა
Line of edition: 23     რაგვარად მიჰყავსთო! ესეთი გასაოცარი ამჟამად არა ნახულა
Line of edition: 24     რაო!
Line of edition: 25        ესეთი ზახილი ემატებოდა და უფროსად გახშირდებოდა.
Line of edition: 26     კუმა მცირეს ხანს უპასუხობა მოით/მინა, და რა მათ კივილი      Page of alt.ed.: C_149 
Line of edition: 27     გაამრავლეს, გულის წყრომისა კოჭობი აუდუღდა, ვეღარ დაითმინა
Line of edition: 28     და თქუა:



Line of edition: 29  
ტაეპი


Line of edition: 30        ბოროტი თუალი ცეცხლს მინათუალი!


Line of edition: 31        რა ამის თქმისდა პირი ააღო, თქმისავე უმალ ქუჱ ჩამოიჭრა,
Line of edition: 32     იხვთა მათ დაჰყივლეს:

Page of edition: 389  
Line of edition: 1        -- მოყვარეთაგან სწავლება ხამსო, მაგრამ ბედი დამჯერებელს
Line of edition: 2     შეხვდებისო. უთხრეს:



Line of edition: 3  
შაირი


Line of edition: 4        კეთილის მდომნი კეთილსა კაცს ჭკუას ასწავლიდიან,
Line of edition: 5        მაგრამე კაცთა შეგება ჴამს, რომ მაზედა ვლიდიან.
Line of edition: 6        ჩუენ რაც გუფერობდა, გასწავეთ, ბრძენნი რას გზათა მიდიან,
Line of edition: 7     და   უბედურნი და უცებნი სწავლასა დაერიდიან.



Line of edition: 8  
*
Line of edition: 9  
* *


Line of edition: 10        ესე არაკი ამას გამცნებს, რომელიცა კეთილის მდომელისა
Line of edition: 11     სწავლასა არ დაიჯერებს და ყურით არ შეისმენს, თავისა
Line of edition: 12     თჳსისა სიკუდილისა მომატყუებელად გამოჩნდების და ბოროტის
Line of edition: 13     საქმის სირცხვილის ფარდაგსა პირით თჳსით აიხდის. /      Page of alt.ed.: T_213 



Line of edition: 14  
ლექსი


Line of edition: 15        ვინცა მოყურისა სწავლასა ყურს არ მიუპყრობს მიდებით,
Line of edition: 16        სინანულითა მრავალჯერ თითს ექმნას კბილმოკიდებით.


Line of edition: 17        მამალმა ალკუნმა** უთხრა:
Line of edition: 18        -- ეგე არაკი გავსინჯე და იგავსაცა მივხვდი, მაგრამე
Line of edition: 19     შენ მაგით ნუ იშიშვი! ადგილი დაიცევ: ავგული და მოშიშარი
Line of edition: 20     კაცი საწადელსა ვერ აღასრულებს; გულდაჯერებით
Line of edition: 21     იყავ, რომე ზღვის უფროსი თუცა არა შეგუეწევა, მავნებელად
Line of edition: 22     არ აგვიდგებისო.
Line of edition: 23        დედალმა გული დააჯერა, დაკრუხდა, და მართუჱთა რა
Line of edition: 24     კუჱრცხთა ქაფურის ფერი პერანგი დაფრიწეს, და თავი მათი
Line of edition: 25     სიცოცხლის საყელოთა შიგა ამოყუჱს, ზღუა აღელდა, ჰკრა
Line of edition: 26     ღადო და იგინი კალთასა ქუეშე ამოიფარა. დედალმა რა ესე
Line of edition: 27     ნახა, გულტკივნეულმა / მამალს უთხრა:      Page of alt.ed.: D_145 
Line of edition: 28        -- მიწადამც იქცევი! არა გითხარა, ზღვისა თანა ლაღობა
Line of edition: 29     ჩუენდა არა სარგებელ იყო? აწ რა ვქნა, შვილნი ჩემნი ესრე
Line of edition: 30     განმიქარვენ და ცეცხლი გულთა ჩემთა ააგზენ! აწე ერთი რამე
Line of edition: 31     მოიგონე, ნუთუ მით გულსა ჩემსა დამწვართა სალბუნი
Line of edition: 32     რამე დასდვაო?

Page of edition: 390  
Line of edition: 1        მამალმა უთხრა:
Line of edition: 2        -- ნუ სწყრები, პატიოსნად იტყოდე. მე რაჲცა ძოღან მითქუამს,
Line of edition: 3     მასვე პირობასა ვდგავარ, და რაჲცა გითხარ, მის
Line of edition: 4     გასრულებასა ვეცდები, და რაცა ჴელით გამომივა, ამის საპასუხოსა
Line of edition: 5     ზღვის უფროსსა შევზღაო.
Line of edition: 6        მაშინვე წავიდა და ყოველთა ფრინველთა უფროსთა მოუწოდა
Line of edition: 7     და ერთსა ადგილსა შემოკრიბა, და ესე ყოველივე
Line of edition: 8     შესჩივლა, შეწევნასა და მოჴმარებისა შველა იაჯა, და მათ
Line of edition: 9     ვედრებითა და მწუხარითა ენითა ესრე უთხრა:



Line of edition: 10  
ლექსი


Line of edition: 11        ჩემის გულისა ურვანი ყოვლს მწუხარეზე მეტია,
Line of edition: 12        თქუენის შეწევნის მთხოელსა, გლახ, თუალი დამიბლეტია.


Line of edition: 13        თუცა ესოდენი პატიოსანნი ამა ჩემზედა მოსულსა საქმეთა
Line of edition: 14     ზედა / ერთშეთქმულობათა არა იქთ, და ჩემსა სისხლსა      Page of alt.ed.: C_150 
Line of edition: 15     და აოჴრებასა ზღვის უფროსსა შეარჩენთ, იგი გალაღდება,
Line of edition: 16     მერმე თქუენისა შვილებისა დატაცებასაც ეცდების, და ესე
Line of edition: 17     ბეგარად დაგუედების, და შვილთა სიყუარული უნდა გაუშვათ
Line of edition: 18     და სამკუიდროდამე ჴელი ავიღოთო. / თქუა:      Page of alt.ed.: A_94 



Line of edition: 19  
ლექსი


Line of edition: 20        ან გვიჴამს ამის გაგება ათასის ძნელის ჭირითა
Line of edition: 21        ანუ თავების დაჴოცა საქმითა გასაჭირითა.


Line of edition: 22        ფრინველთა მათ, რა ესე ესმათ, მწუხარება შეექმნათ და
Line of edition: 23     მჴარმოტეხილებ გაჴდენ, ფრთა ფრთასა შემოჰკრეს და ფასკუნჯისა
Line of edition: 24     კართა შეკრბენ. ამა საქმისა აღსასრული გაასინჯვეს,
Line of edition: 25     და ეაჯნეს და მოახსენეს:
Line of edition: 26        -- რადგან ჩუენი ჴელმწიფე ბრძანდებით, გლეხთა და
Line of edition: 27     უღონოთა საქმე იურვე და, ვიცით, ქნაცა შეგიძლია და ქენ,
Line of edition: 28     თუ არა, თუცა საბრალოთა ტირილთა და ცრემლთა არა შეისმენ,
Line of edition: 29     ჴელმწიფობისა ჴელითწერილი ბედნიერის პირითა
Line of edition: 30     აღიჴოცება და ჩუენისა მოვლისა სიგელი სხუას მიეცემაო.
Line of edition: 31     უთხრეს:



Line of edition: 32  
ლექსი


Line of edition: 33        ჴელქვეშეთათჳს იზრუნე ზრუნვისა საურავითა,
Line of edition: 34        უფროსისაგან შეშინდი, დრო ჟამად გმართებს რა ვითა.


Page of edition: 391  
Line of edition: 1        ფასკუნჯმა მათი აღშფოთება დააცხრო, და თჳსი ყმანი
Line of edition: 2     და ლაშქარნი შემოიკრიბა და მისად სამტეროდ გამოემართა.
Line of edition: 3     მათ ფრინველთა მისის მოშუჱლებითა გული გაუმაგრდათ და
Line of edition: 4     ზღვისაკენ იარეს. ფასკუნჯისა ლაშქრისა სიდიდესა თავი და
Line of edition: 5     ბოლო არცა ერთი უჩნდა, არცა მათი რიცხვი არას სკნირიარის
Line of edition: 6     მატიანესა შინა დაეტეოდა, მათი ლაშქრისა დგომისა საზომი
Line of edition: 7     არას მეცნიერის საწონითა არ შეიგებოდა.



Line of edition: 8  
შაირი


Line of edition: 9        ბუმბერაზთა, გამწყო რაზმთა, გულსრულთა და სისხლის მსმელთა,
Line of edition: 10        ზუჩად ბურტყლი, ფარად ფრთენი მოეჭურათ ომის მზმელთა,
Line of edition: 11        ლახვრად ჩარბი, შპაგად კლანჭი აეხვნა მათ, ვით რომელთა,
Line of edition: 12     და   ბრძოლის ჟამთა სწრაფი ჴერჴი უსწავლია მათგან მელთა.


Line of edition: 13        რა ზღვის ახლორე მოვიდენ, დილისა ქარმან ზღუას      Page of alt.ed.: D_146 
Line of edition: 14     ნჩქრევა დაუწყო. ესე ამბავი ზღვის უფროსსა მოესმა, და მას
Line of edition: 15     თჳსითა ღონითა ფასკუნჯისა და მისის ლაშქრისა ომი არ
Line of edition: 16     ძალ-ედვა. უღონობითა ზავი ჩამოაგდო და ალკუნისა** მართუენი
Line of edition: 17     აგრევე მისცა.



Line of edition: 18  
*
Line of edition: 19  
* *


Line of edition: 20        ამა სახითა საცნაურია, მტერი რა გინდ უღონო იყოს, შეუპოვრად
Line of edition: 21     არ მართებს ყოფა: წვრილი ნემსი მის ადგილს
Line of edition: 22     ასეთს რასმე იქს, რომე გრძელბუნოსანის შუბისაგან არ შეიძლებოდეს;
Line of edition: 23     ცეცხლისა ნაბერწყალი, რომელი თუალთა წინაშე
Line of edition: 24     მცირეა, თუცა კაცსა ეცა, დასწვავს. ბრძენთ უთქუამს,
Line of edition: 25     ათასისა კაცისა ერთგულობა ერთისა კაცისა მტერობასა ვერ
Line of edition: 26     წაეჭარბებაო. /      Page of alt.ed.: T_215 



Line of edition: 27  
ლექსი


Line of edition: 28        მოყურად ათასი ერთგული მეკნინა, არ მომეწონა,
Line of edition: 29        სამტეროდ ერთი მეზარნა, მისი გავსინჯე მე წონა.


Line of edition: 30        შუთურბამ თქუა:
Line of edition: 31        -- მე პირველად საჩხუბართა არა რასა ვეტყვი, რომე
Line of edition: 32     შემცოდედ და ორგულად ჩემი საქმე ითქუას. მაგრამე, თუცა
Page of edition: 392   Line of edition: 1     ლომმა სასიკუდილოდ მომინდომა, მეცა ვეცდები თავი ნამუსიან
Line of edition: 2     მოვიკლაო.
Line of edition: 3        დამანამ უთხრა:
Line of edition: 4        -- რა ლომისა სიახლოესა მიხვიდე და ნახო -- რისხვითა
Line of edition: 5     კუდსა მიწათა სცემდეს და თუალთა ფაკლასავით წყრომისა
Line of edition: 6     ცეცხლითა ანთებდეს, მაშინ სცან, რომე შენი სიკუდილი
Line of edition: 7     გაუპირებიაო.
Line of edition: 8        შუთურბამ უთხრა:
Line of edition: 9        -- თუცა ერთი რამე ეგეთი ნიშანი ვნახე, მას უკან გუამთა
Line of edition: 10     ფარდაგსა ერთგულობისა პირისაგან ავიჴდი, და ლომსა
Line of edition: 11     მის განზრახულსა საქმეთა თავთა უხეთქო.
Line of edition: 12        დამანამა რა ესე მოისმინა, მხიარულითა პირითა ქილილასაკენ
Line of edition: 13     იარა.



Line of edition: 14  
ლექსი


Line of edition: 15        უჭკო იხარებს სხვისასა შეწუხებასა დიდებსა,
Line of edition: 16        მისგან კეთილსა ნუ ელი, თუ არ ავს დასარიდებსა.


Line of edition: 17        ქილილამ უთხრა:
Line of edition: 18        -- შენი საქმე სადა მიაწვდინე, ანუ რაგვარად
Line of edition: 19     მოაჴდინეო?
Line of edition: 20        დამანამ უპასუხა და უთხრა:



Line of edition: 21  
ტაეპი


Line of edition: 22        ბედსა უმადლი ნიადაგ, ამ დროსა ვაქებ ჟამითა.


Line of edition: 23        დიდებასა ვკადრებ ღ(მერ)თსა, რომელმა პირი ჩემი გაასვენა
Line of edition: 24     და ესეთი ძნელი საქმე ადვილად გამარიგებინა.
Line of edition: 25        დამანა მის დროს ნაქმარზე ხარობდა, და ამა ლექსსა გულისყურიანთა
Line of edition: 26     სასმენელთა უკითხევდა:



Line of edition: 27  
ლექსი


Line of edition: 28        მაგრად დაიპყრეს არიფთა მეღვინის ზილფი, წინამო,
Line of edition: 29        თუცა დაწყნარდა სოფელი, ანუ ცა გიძეს წინ ამო.


Line of edition: 30        ადგენ ორნივე და ლომთან წავიდნენ. რა ესენი მივიდნენ,
Line of edition: 31     იქიდამ ჴარი მოვიდა. რა ლომმა ჴარი დაინახა, დამანას საქმე
Line of edition: 32     მოაგონდა, / რომე მისმა წამ და წუთ შესმენამა / ისაქმა.      Page of alt.ed.: A_95 
Line of edition: 33     ლომმა ყვირილი შექნა, ჯავრით მიწაზე კუდს ცემა დაუწყო      Page of alt.ed.: T_216 
Page of edition: 393   Line of edition: 1     და, მეტის აღბორგებითა, კბილისა ღრჭენა დაიწყო. ამაზე
Line of edition: 2     შუთურბა გულდაჯერებით შეიქნა ლომისაგან მისის სიკუდილისა,
Line of edition: 3     და მისსა გუნებასა შინა იტყოდა: / ჴელმწიფეთა სამსახური      Page of alt.ed.: D_147 
Line of edition: 4     შიში და ვაება ყოფილა! მორიდება და კრძალვა გველისა
Line of edition: 5     სოროთა შინა ყოფასა მიჰგავს, და ლომისა სიახლოეცა
Line of edition: 6     ეგრეთვეა. თუცა გუელსა ეძინოს და ლომსა ეღვიძოს, მხოლოდ
Line of edition: 7     ერთი იგი თავსა აღიღებს, და მეორე იგი პირთა ააღებსო.
Line of edition: 8     თქუა:



Line of edition: 9  
ჩახრუხაული      Page of alt.ed.: C_152 


Line of edition: 10        მეფეთ მსახურთა, ჭკუა ნასხურთა, ფათერაკი სდევს ხშირად წამისად,
Line of edition: 11        ვითა ჭიქათა, მოყვასთა ქვათა, ერთად მოძრავთა ჟამით ჟამისად.


Line of edition: 12        მას იგონებდა და საომრად ემზადებოდა. ორთათჳსვე,
Line of edition: 13     რაცა დამანას ენიშნებინა, იგი ნიშანი აჩნდათ, და მტერობისა
Line of edition: 14     გული დააჯერეს და ბრძოლა შეექმნათ. მათი ყვირილი მიწათა
Line of edition: 15     სძრევდა და ზახილი ცად გაიწეოდა.



Line of edition: 16  
შაირი


Line of edition: 17        მათის ბრძოლისა შიშითა მჴეცნი ტყეთ იმალოდიან,
Line of edition: 18        ნადირნი ველთა მირბოდეს, ჭენებაშია ძრწოდიან,
Line of edition: 19        კლდეთ მიმართიან, სოროთა, რომელნიც შეესწროდიან,
Line of edition: 20     და   ბრწამლთა და ბარდთა ეძებდეს, ვინძი რა იაზროდიან.


Line of edition: 21        რა ქილილამ ესე მოინახა, პირი დამანას მიაპყრა და
Line of edition: 22     უთხრა:



Line of edition: 23  
შაირი


Line of edition: 24        ათასი ზაკუა შეგითხზავს სიცრუვით შემჭევრებული,
Line of edition: 25        თწთ გამომძვრალხარ ეშმაკი, ეშმაკად საარებული.
Line of edition: 26        ორის წლის წვიმაც ვერ გარცხის შენს გესლსა ზე ცუარებული,
Line of edition: 27     და   მინაწყავს შენვე მოგიწ[ყ]ენ, ხანი არა ჩანს რებული!


Line of edition: 28        ჱე, უგუნურო და უგბილო! ამას იქით იცნობს შენი ჭკუა
Line of edition: 29     შენსავე ნაქმარსა!
Line of edition: 30        დამანამ უთხრა:
Line of edition: 31        -- "უგბილობა" და "ამას იქითი" რაჲაო?

Page of edition: 394  
Line of edition: 1        ქილილამ უთხრა:
Line of edition: 2        -- ესე საქმე, რომელ ჰყავ, არა იცია, რომე შვიდნი ზიანნი
Line of edition: 3     ჰქონან: პირველად, შენი საქმე საგმობართა წიგთა ჩასწერე
Line of edition: 4     და ძლიე/რი ჭირი ლომსა ზედა მოაწიე; მეორედ, შენსა      Page of alt.ed.: T_217 
Line of edition: 5     ჴელმწიფესა სააუგო საქმე აქნევინე და პირი და პაემანი გაატეხინე
Line of edition: 6     და ქუეყანასა ზედა მოაყივნე, და ესეთი სირცხვილი
Line of edition: 7     თემთა გაჰფინე; მესამედ, უბრალოდ ჴარისა სიკუდილსა მოჭირვებით
Line of edition: 8     ეცადე, და საბრალო სიკუდილის მორევსა ჩააგდევ;
Line of edition: 9     მეოთხედ, ერთგული და დაუნაშავებელისა სისხლი შენის
Line of edition: 10     მზაკუარებით დასთხიე და თავსა დაიდევ; მეხუთედ, ყოელი
Line of edition: 11     ამისი ყმანი გაავგულე, რომე ამა შიშით სამკვიდრებელს
Line of edition: 12     მოიძულებენ და სხუათა ადგილთა მონახუენ, თჳსა სახლ-კართა
Line of edition: 13     გაეშორებიან და უცხოობისა ჭირთა და თჳსთა სამყოფთა
Line of edition: 14     დატევების ზრუნვასა შინა ჩაცვივიან; მეექუსედ, მჴეცთა და
Line of edition: 15     ნადირთა ლაშქრისა თავი მოაკულევინე, რომე ამას იქით მათის
Line of edition: 16     შეკრებისა და ერთობისა ნასკვი აღარ შეიკრვის; მეშვიდედ,
Line of edition: 17     შენი უმეცრება და ავენაობა საცხადო ჰყავ. ერთი სასარჯლო
Line of edition: 18     საქმე, რომელი სიკეთითა და სიქუელით გარიგდებოდა,
Line of edition: 19     შენს თავსა არ აღირსე. კაცის სიცრუე მაშინ გამოჩნდების,
Line of edition: 20     რომე მძინარსა შუღლსა** აღვიძებდეს, და ერთს საქმეს,
Line of edition: 21     მშვიდად და წყნარად გარიგდებოდეს / და მას შუღლითა      Page of alt.ed.: D_148 
Line of edition: 22     და ბრძოლით რიგებასა ცდილობდესო.
Line of edition: 23        დამანამ უთხრა:
Line of edition: 24        -- შენ ხომე გასმია, რა იგი უთქუამსთ?



Line of edition: 25  
ტაეპი


Line of edition: 26        რაცა ჭკუითა არ იქნას, შმაგობით გარიგდებისა!      Page of alt.ed.: C_153 


Line of edition: 27        ქილილამ უთხრა:
Line of edition: 28        -- აწე რაიცა ჰქმენ, მის გამო რაჲ ჭკუა გამობერტყე და
Line of edition: 29     გამორჩევისა საცადლისა ჴელის საზოგადო სახე რაჲ დასდევი,
Line of edition: 30     რომე წინა ვერ წაიძღუანე, რომე აწ ცხვირთა დასაშუები
Line of edition: 31     და სიტყუაფიცხელი და უჭკოური რამე დაგჭირებოდეს.
Line of edition: 32     ესე არა უწყი, სწორი ჭკუა და სიმართლის გონება ჭაბუკთა
Line of edition: 33     სიმჴნისაგან უკეთესიაო! თქუა:



Line of edition: 34  
ლექსი


Line of edition: 35        სიბრძნე გააგებს სიტყწთა საქმესა დია ძნელებსა,
Line of edition: 36        რაზმმა და რაზმმა ვერ პოოს სძებნიდეს საძებნელებსა.


Page of edition: 395  
Line of edition: 1        მე ნიადაგ შენსა საქმესა გაუკვირვებივარ: შენში ტყუილისა
Line of edition: 2     და ჴერჴის მეტი არა ძეს რა! ამა მუხთლისა სოფლისა
Line of edition: 3     სიდიდისათჳს, რომელი წყლის ციმციმისაებრ მოეჩუენება, მისთჳს
Line of edition: 4     შურები და ესოდენსა ბოროტთა აღასრულებ. შენგან სიკეთეს
Line of edition: 5     / ველოდი, ნუთუ მოიქცეს-მეთქი, და ამპარტავნებისა      Page of alt.ed.: A_96 
Line of edition: 6     და უგუნურებისა ძილისა და ყმაწვილობის ბანგნარევის ღვინის
Line of edition: 7     სიმთვრალიდამ გამოიფხიზლებს/-მეთქი, და არ იქნა! უფრო      Page of alt.ed.: T_218 
Line of edition: 8     და უფრო გარდამეტებითა საზღუართა გარდაჰჴედ, და ყოვლისა
Line of edition: 9     სულიერისა სავნებელად ეკლოანთა ველთა და უწყლოთა
Line of edition: 10     უდაბნოთა გზაგაუგებელი, საბრალოდ დარჩომილი შეიქენ.
Line of edition: 11     აწ დროა, რათა შენი უგუნურება და გულის სიბნელე,
Line of edition: 12     კაცთა გასაოცებელი საქმე გამხილო, რადგან შენი უნამუსობა
Line of edition: 13     და ურცხობა თითო-თითო რომ აღრიცხო, ზღვა რა წვეთწვეთად
Line of edition: 14     დასთვალი, იგი უმრავლესია, და წონითა შენი ცოდვა
Line of edition: 15     მთათა უმძიმესო. უთხრა:



Line of edition: 16  
შაირი


Line of edition: 17        თუცა იცოდე, რაცა ჰქენ ჩხუბი და ეშმაკობანი,
Line of edition: 18        ღ(მრ)თის შჯულისაგან გადგომა, ქაჯს თანა ბანაკობანი,
Line of edition: 19        ვის შეუძლია წარმოთქმა ამისი არაკობანი,
Line of edition: 20     და   მაშინღა იცნობ შენს თავსა, რა შეზღევ მორთვა-მკობანი.


Line of edition: 21        დამანამ უთხრა:
Line of edition: 22        -- ძმაო, ჩემის შობის დღით აქამომდე, არ ვეჭობ, ჩემგან
Line of edition: 23     მუხთლობა ქნილიყოს, ან რასც კაცზე მე ავი რამე მექნას.
Line of edition: 24     თუცა შენ ჩემში ერთი რამე აუგი გინახავ, წურთა და პირს
Line of edition: 25     თქმა გმართებსო.
Line of edition: 26        ქილილამ უთხრა:
Line of edition: 27        -- მრავალი აუგი გჭირან: პირველი ესე, შენი თავი წმიდად
Line of edition: 28     მოგაქუს, და შენი სიტყუა შენთა საქმეთა ზედა მეტია.**
Line of edition: 29     უთქუამს ვისმე, მეფეთა ამის უარესი არა ეჭირვება რაო,
Line of edition: 30     მისის ვეზირის სიტყუა მისის საქმის*** უკეთესი იყოსო.
Line of edition: 31     ყოვლისა კაცისა პირობასა და საქმესა შინა ოთხნი განყოფილება
Line of edition: 32     სხენან: ერთი ესე, თქუან და არა ქნან, -- ესე ორპირთა და
Line of edition: 33     ძუნწთა**** წესია. მეორე ესე, არა თქუან და ქნან, -- ესე სიკეთით
Line of edition: 34     ქებულისა და სახელოანის წე/სია. მესამე ესე, რომე      Page of alt.ed.: C_154 
Line of edition: 35     თქუან და ქნან, -- ესე ყოველს საქმეზე ნამუსიანის კაცის / წესია.      Page of alt.ed.: D_149 
Page of edition: 396   Line of edition: 1     მეოთხე ესე, არცა თქუან და არცა ქნან, -- ესე ძუნწისა და უგუაროს
Line of edition: 2     წესია. შენ მისი მსგავსი ხარ, რომელმანც თქუას და
Line of edition: 3     მართებულად თჳსი სიტყუა ვეღარ გამართოს. მე შენის საქმისაგან
Line of edition: 4     სიტყუა ნამეტნავი მრავალგზის მინახავს. ლომი შენის
Line of edition: 5     ლაშლაშით მოაცთუნე, და ესეთსა საშინელსა საქმეში გარივე.
Line of edition: 6     ღ(მერ)თ(მა)ნ ნუ ყოს, და თუცა ერთი რამე დამარცხდა, და ამა
Line of edition: 7     ქუეყნის არევა და ბრძოლა მოჰჴდა, ესოდენნი გლეხნი აღიძვრიან
Line of edition: 8     და საზღვართა გავლიან. სიცოცხლე რავდენსა დაშხამდება,
Line of edition: 9     საქონელი რამდენს წაუჴდება, და როგორსა შეზარებასა
Line of edition: 10     ჩაცვივიან! ამა ყოველთა ცოდვა შენთა კისერთა მოკრბებაო.
Line of edition: 11     / უთხრა:      Page of alt.ed.: T_219 



Line of edition: 12  
შაირი


Line of edition: 13        ვინცა ბოროტი გონებად მოიგოს ბოროტეულად,
Line of edition: 14        მასვე მიეცეს ბოროტი ცნობისა ვერ დატეულად.
Line of edition: 15        რაც ნერგი დარგოს სხვისათჳს სამუხთლო ღალატეულად,
Line of edition: 16     და   ნაყოფი მანვე მოისთლოს საცხადოდ, განმარტეულად.


Line of edition: 17        დამანამ უთხრა:
Line of edition: 18        -- მე ნიადაგ ჴელმწიფეთა ვეზირი და მრჩეველი ვყოფილვარ,
Line of edition: 19     მისის საქმის წალკოტთა შინა სწავლებისა ნერგის მეტი
Line of edition: 20     არა დამირგავს რა.
Line of edition: 21        ქილილამ უთხრა:
Line of edition: 22        -- ამა ერთისა ნერგისა ნაყოფი, რაცა ესე ჰყავ, რომელსა
Line of edition: 23     მე ვხედავ, ძირითამც აღმოიფხვრის! რომელმანცა სწავლამა
Line of edition: 24     ესეთი შვილი შვეს**, რომელი ჩანს, მისიმცა საჴსენებელი
Line of edition: 25     ამოსწყდება! არცა ითქუას და არცა ისმას -- იგი უმჯობეა.
Line of edition: 26     შენსა საუბარსა რიგი არა აქვს, და არცა ქნისა სამოსლითა
Line of edition: 27     შეგიმკვია. უქნელად სწავლა თაფლია უცვილო და უგემური,
Line of edition: 28     და გაუსინჯავი სიტყუა ხეა უნაყოფო, რომელი, თუ არ საწვავად,
Line of edition: 29     არად საჴმარ იყოს. თქუა:



Line of edition: 30  
შეწყობილი


Line of edition: 31        ცოდნას თუ საქმე არა აქუს მისი რიგისა მგებარე,
Line of edition: 32        ვით გუამი სულის გაყრილი, ცუდად ძეს უქმად მდებარე!
Line of edition: 33        ცოდნა ხეა და საქმენი -- ხილი, მას ესხას ზე ბარე.
Line of edition: 34        ხეს ხილისათჳს დანერგუენ, ამისთჳს შურება მებარე,74*
Line of edition: 35        ხეს თუ ნაყოფი არა აქუს, რისაღაა მომგებარე?
Line of edition: 36     და   თუარა, მოჰკუეთონ, დაურთონ, სადა ცეცხლია მგზებარე.


Page of edition: 397  
Line of edition: 1        დიდსა მატიანეთა პირთა სახელოვანის კალმით ესრე
Line of edition: 2     აღუწერიათ, ექვსთა საქმეთაგან სარგებელი არა მოგვეცემა
Line of edition: 3     რაო: სიტყვისა თქმა და ვერა ქნა, საქონლის უჭკუოდ სიყუარული,
Line of edition: 4     ერთგულთა გამოუცდელად და ცოდნა უჴმარად,
Line of edition: 5     ლოცუა / უთქმელად, რომელსა ნათელი ღ(მრ)თისა ჰქუიან, და      Page of alt.ed.: A_97 
Line of edition: 6     მსხვერპლი უსასოდ, სიცოცხლე უმშვიდობოდ. ჴელმწიფე
Line of edition: 7     რომე ბუნებით გაუსინჯავი და უდიერი იყოს, და ავი ვეზირი
Line of edition: 8     ჰყუეს, გლეხთა და ყმათზე მოწყალების სარგებლის გუნება
Line of edition: 9     გაურყუნას, სიქიშპითა მათი საჩივარი ჴელმწიფესა არ გაასინჯოს,
Line of edition: 10     მას წყალსა გუანდეს, რომელსა შინა ვეშპისა სახე
Line of edition: 11     მოჩნდეს, და შიშითა ვერცა მწყურვალი სასმლად მიუდგეს
Line of edition: 12     და ვერ/ცა მცურავმა ჴელფეჴი საამურად გაძრასო. /      Page of alt.ed.: C_155       Page of alt.ed.: T_220 



Line of edition: 13  
ლექსი


Line of edition: 14        ვინ პოოს მეტად მწყურვალმან, ცხელოდეს, ცივნი წყარონი,      Page of alt.ed.: D_150 
Line of edition: 15        იგ თუ ვერა სვამს, რას არგებს, შიგა სხუა ცურვით ნარონი.


Line of edition: 16        დამანამ უთხრა:
Line of edition: 17        -- მე ეგეთი რამე არა მიქნია რა, ჴელმწიფისა სამსახურის
Line of edition: 18     გაძლიერებისაგან კიდე.
Line of edition: 19        ქილილამ უთხრა:
Line of edition: 20        -- რიგიანნი გამრიგენი და მეცნიერნი მსახურნი მეფეთა
Line of edition: 21     კართა სამკაულნი არიან, მაგრამე რადგან ესე მოინებე, რომე
Line of edition: 22     სხუანი ლომისა სამსახურთა გაჰყარო და შენ მისის კარისა
Line of edition: 23     ამირა და გამრიგე შეიქნა, და ჴელმწიფისა ნიჭი მარტოკა
Line of edition: 24     შენზედ იყოს, -- ესეთი საგონებელი მეტად უმეცრობისა და
Line of edition: 25     უჭკუობისა გზაა. არა უწყია, ჴელმწიფენი ოდენ ერთსა კაცსა
Line of edition: 26     ზედა არ მოიცლიან? ჴელმწიფისა საქმე კეკლუცობისა სახესა
Line of edition: 27     ჰგავს: რაგუარათაც შუენიერისა მტრფიალი გული, რაზომცა
Line of edition: 28     ტრფიალება მეტობს, ეზომცა უფრო და უფრო ტურფად
Line of edition: 29     ეჩუენება, აგრევე ჴელმწიფეთა -- რაზომცა ყმა და ლაშქარნი
Line of edition: 30     მეტი ჰყუეს, აგრევე უმეტესი მოუნდებათო. ესე გამოუცდელობისა
Line of edition: 31     საწადელი, რომელი შენ გაქუს-ყე, ერთი სარწმუნოდ
Line of edition: 32     დასაჯერებელი შენისა ურიგობისა იგი არის, რომელიცა
Line of edition: 33     მას ბრძენთა უთქუამსთ: უცოდინრობის ნიშანი
Line of edition: 34     ხუთნი არიანო: თჳსი სარგებლისა და სხვის ზიანის ცდა;
Line of edition: 35     ულოცავად და გაურჯელად ცოდვის მონანების გონება; გინებითა
Line of edition: 36     და წყრომითა ქალისა აშიკობა; მოსვენებითა და
Page of edition: 398   Line of edition: 1     უშრომელად ცოდნისა სწავლების ნდომა; ამხანაგის პირის
Line of edition: 2     ტეხითა და სიკეთის დაუსწავლელობითა და ავკაცობითა
Line of edition: 3     სხვა კაცთაგან ერთგულობისა და სიკეთის მოგების იმედის
Line of edition: 4     ქონება. მე რადგან შენთვის სიკეთე მინდა, მისთჳს გამცნებ
Line of edition: 5     მაგრამე მზესავით ჩანს, შენისა სიბოროტისა ბნელი ღამე
Line of edition: 6     ჩემისა სწავლის ლამპრითა არ განათლდების. უთხრა:



Line of edition: 7  
ლექსი:


Line of edition: 8        რა შავის მატყლის ფარდაგი ბედმა უქსოოს გებული
Line of edition: 9        სამოთხის წყლითაც გარეცხო, ვერ გაათეთრო ღებული.


Line of edition: 10        ჩემი შეგონება შენთანა მას ჰგავს, რომე ერთი კაცი ერთს
Line of edition: 11     ფრინველს ეტყოდა:
Line of edition: 12        -- ცუდად ნუ შვრები, ვისგანაც სიტყვის დაჯერებასა არ
Line of edition: 13     ეჭვდე, ნურას ეტყვიო! იგი არ გასმია, ბოლოდ მისი მაგიერი
Line of edition: 14     მას მიეცა?
Line of edition: 15        დამანამ ჰკითხა, როგორ ყოფილაო? /      Page of alt.ed.: T_221 



Line of edition: 16  
ქილილამ თქუა არაკი      Page of alt.ed.: C_15 

Line of edition: 17  
[მაიმუნები და ფრინველი]


Line of edition: 18        მოუსახავთ, ყაპუზანათა ერთსა ადგილთა სამყოფი რამე
Line of edition: 19     ჰქონდათ, ხილითა და მდელოთი თჳსთა დღეთა აღამებდენ.
Line of edition: 20     ერთსა ღამესა ცოდვის მოქმედისა გულისა უშავესი და ბოროტისმქმნელისაგან
Line of edition: 21     უდღემოკლესი სიცივის ლაშქარი ზედა
Line of edition: 22     დაესხა. სიცივის ყინვითა / სისხლისა მიმოდენა შეაშრათ.      Page of alt.ed.: D_151 



Line of edition: 23  
შაირი


Line of edition: 24        თხის რქისა ყინვით ცის ლომის კუდისა სიცხეს ნატრობდენ
Line of edition: 25        თჳს ტყავთა გაჴდით ბეწვისკენ ჩაცმითა მოიმხატვრობდენ,74*
Line of edition: 26        შამფურზე აცმას ცდილობდენ, თავის-თავს ესრე დამტრობდენ
Line of edition: 27     და   იტყოდეს: ცეცხლზე დავიწვათ, ძუალნიღა ჩუენი დამტრობდენ!


Line of edition: 28        იგი საწყალნი სიცივემ მეტად შეაჭირვა, და თავისა შესაფარებელთა
Line of edition: 29     რასმე ეძებდენ, და მისთვის მიმოიარებოდენ.
Line of edition: 30     ერთსა ადგილსა ხისა ფუტუროსა სიბრწყინვალე ნახეს. რა
Line of edition: 31     კანთარო იგი იხილეს, მათ გულისა დაჯერებით ცეცხლად
Line of edition: 32     ჰგონეს კანთარო იგი, და მოზიდეს შეშა, და დაურთეს მას
Page of edition: 399   Line of edition: 1     ზედა და იწყეს ბერვად. მათსა პირისპირ ერთი მფრინველი
Line of edition: 2     ჯდა, მან უჴმო: რასა ზამთ, ცუდად შვრებით, ეგე ცეცხლი
Line of edition: 3     არა არს! და მათ არავე უსმინეს, მის უსარგებლო შრომისაგან
Line of edition: 4     იგინი არა დასცხრენ. ერთი ვინმე მოგზაური მუნ გზათა
Line of edition: 5     წარვლიდა, მას ფრინველსა ეგრე უთხრა:
Line of edition: 6        -- ცუდად რად შურები, შენსა რჩევასა ეგენი არა ისმემენო,
Line of edition: 7     და ზიანის კიდე არცა რას თავს არგებენო. უთხრა:



Line of edition: 8  
ლექსი:


Line of edition: 9        ბუნებით უგზო, უგუანი, კაცი უგუაროდ შობილი
Line of edition: 10        რაგინდ ეცადო სწავლასა, არ შეიქნების ცნობილი!


Line of edition: 11        ეგეთისა კაცისა წურთა და შეგონება ჴრმლისა ქვათა ზედა      Page of alt.ed.: A_98 
Line of edition: 12     ცემას ჰგავს, და იქედნეს გესლისა თერიაყითა კურნებისა
Line of edition: 13     ნდომასა. თქუა:



Line of edition: 14  
შაირი:


Line of edition: 15        არ ძალუც ხესა ხენეშსა ნაყოფთა მოსხმა ტკბილისა!
Line of edition: 16        მოდგმითა მქისე გვარისამ სიბრძნე ქნას მან ცნობილისა?
Line of edition: 17        ეცადო, არ გაიმართუის სიმრუდე მის გმობილისა
Line of edition: 18     და   ყვავისგან ვითარ გამოვა ქორი გუარშემკობილისა?! /      Page of alt.ed.: T_222 


Line of edition: 19        რა მან ფრინველმა შეიგნო, რომე მას არარა უსმინეს, მეტის
Line of edition: 20     სიბრალულითა გულმა აღარ მოუჭირვა და ხით ჩამოფრინდა.
Line of edition: 21     ენება, რომე სწორე დაენახვებინა და მათი ცუდი
Line of edition: 22     შრომა მათთჳსვე ეჩვენებინა. რა ყაპუზუნათა თანა ახლო მივიდა,
Line of edition: 23     შესთქრენ და თავი წასწყვიტეს.
Line of edition: 24        აწ ჩემი საქმეცა მას მიემსგავსება, და ჩემსა ცხორებასა
Line of edition: 25     ცუდად ვაღამებ, რომე მედად გეუბნები და შენ ჩემსა არას
Line of edition: 26     შეისმენ, და მე ზიანი მხვდება. უთხრა:



Line of edition: 27  
წყობილი


Line of edition: 28        თუცა მსმენელი სწავლასა ყურს არა უპყრობს სმენასა
Line of edition: 29        მძიმესა რათღა იტვირთავ, თავსა რად უზამ შენასა?
Line of edition: 30        წესია, უთხრა შეჯდომა ბედის ტაიჭთა რბენასა
Line of edition: 31        გზის შრომისაგან განერას, ვანად მივიდეს მენასა.
Line of edition: 32        თუ არ გისმინოს, მიუშვი კლდეზედა გარდაფრენასა
Line of edition: 33     და   მაშინღა იცნობს შეტყობით მისსა გულსა და ენასა!


Page of edition: 400  
Line of edition: 1        დამანამ უთხრა:
Line of edition: 2        -- ჰე, ძმაო! უაღრესმან მსწავლებელმან უდარესსა სწავლა
Line of edition: 3     და შეგონება არა ჴამს მოაკლოს. მეცნიერთაგან სხუათა
Line of edition: 4     ქადაგება, და შემეცნება / და გზის პოვნის თქმა მართებული      Page of alt.ed.: D_152 
Line of edition: 5     არის, და უნდათ ვისმე -- უსმინონ, და თუ უნდათ -- ნურავინ      Page of alt.ed.: C_15 
Line of edition: 6     უსმენს. უთხრა:



Line of edition: 7  
შაირი


Line of edition: 8        სწავლას ნურავის მოგვაკლებ, სხუათა და მეცა მითხარო
Line of edition: 9        უსმისა გული არ გისმენს, მაგრამ სიტყვითა მით ხარო
Line of edition: 10        ღრუბელიცა წვიმს ყოელგან, მთანი აღავსოს მით, ხარო
Line of edition: 11     და   ქვის გულის მქონის გონება მისით მომილბო, მით ხარო!75*


Line of edition: 12        ქილილამ უთხრა:
Line of edition: 13        -- მე სიკეთის სწავლის პირსა შენთუის არ შევიკრავ, მაგრამ
Line of edition: 14     ამისი მეშინია, რადგან შენი საფუძველი ჴერჴსა და ეშმაურობისა
Line of edition: 15     საქმეთა ზედა დაგიმყარებია, და შენისა გულის
Line of edition: 16     წადილისა მიყოლა ვერა მოგიშლია, ესე საქმე ესეთსა დროსა
Line of edition: 17     შეგასწრებს, რომე დაინანო, და სინანულმა სარგებლის მოსავალი
Line of edition: 18     ვეღარ მოგცეს, და შენთა მაჯათა ჴორცთა იკბენდე
Line of edition: 19     და მკერდსაცა იგლეჯდე -- ვეღარა გარგოს რა. რომელსაც
Line of edition: 20     საჴერჴო კედელი უშენებია, ბოლოდ მასვე სიმწარით თავს
Line of edition: 21     დაჰქცევია, რაგვარათაც მას ჴერჴისა მცოდინარესა კაცსა
Line of edition: 22     მოსვლია, და თჳსი ხრიკის ჭირის მახის თუალი მასვე ყელთა
Line of edition: 23     გარ/დასცმია, და სხუა იგი სიმართლისმოქმედი მისი ამხანაგი      Page of alt.ed.: T_223 
Line of edition: 24     მისით სიმართლითა და გულის სიწმიდით თჳსსა წადილსა
Line of edition: 25     მიხუდაო.
Line of edition: 26        დამანამ ჰკითხა, ეგე როგორ ყოფილაო?



Line of edition: 27  
ქილილამ თქუა არაკი

Line of edition: 28  
[ორი ამხანაგი და გუდა ვეცხლი]


Line of edition: 29        ორნი ამხანაგნი იყუნეს: ერთი იგი ბრიყვი და მეორე მზაკუარი
Line of edition: 30     და მეტად ჴერჴიანი, რომელი ათასრიგითა მღერითა
Line of edition: 31     წყალზედაც გაირბინის, რომელსა სახელად თიზგუშა ერქუა; და
Line of edition: 32     მეორესა, რომელი თავჴედი იყო, რომელსა სარგებლისა და
Line of edition: 33     ზიანისა ეგოდენი გამოწვლილვა არა ჰქონდა, ხურმადილი
Line of edition: 34     ეწოდა. მათ ორთავე მგზავრობა მოინებეს, და ერთად საამხანაგოდ
Line of edition: 35     სავაჭროდ გაემგზავრნენ, და გზისა და სავანისა შემოკლებასა
Page of edition: 401   Line of edition: 1     სწრაფობდენ. ამა სლვათა შინა გზათაა ზედა ერთი
Line of edition: 2     გუდა ვეცხლი პოეს, და სარგებელად მას დასჯერდენ. მან
Line of edition: 3     მზაკუარმა ამხანაგმა უთხრა:
Line of edition: 4        -- ძმაო, სარგებლისათუის მრავალნი ვაჭარნი დადიან, და
Line of edition: 5     თუცა შენცა გნებავს, ამ ჴელად ჩუენ ამა ერთს გუდა თეთრს
Line of edition: 6     დავსჯერდეთ, შინასაკენ შევიქცეთ და შვებითა განვისვენოთო.



Line of edition: 7  
იამბიკო


Line of edition: 8        მრავალთა ჟამთა მოგებად თემთა იარო
Line of edition: 9        ეგოდენ ზრუნვა უმეტეს გაიზიარო
Line of edition: 10        ანგარის თუალი აღვსებად ვერ აღიარო,      Page of alt.ed.: A_99 
Line of edition: 11        სადაფთ მუცელი, თუცა არ მოამშიერო
Line of edition: 12        და მარგალიტს ვერა აიხუამს, რაზომცა მოიმცბიერო.


Line of edition: 13        ამაზე შეიქცენ და ქალაქთა მიეწურნენ. ერთსა სავანეთა
Line of edition: 14     გარდაჴდენ. მან ბრიყუმა მოყვასმა უთხრა:
Line of edition: 15        -- ძმაო, ესე ვეცხლი გავიყოთ და ეჭვისაგან გამოვიდეთ
Line of edition: 16     და ჩუენ ჩუენი წილი, ვითა გვინდეს, ვიჴმაროთო.
Line of edition: 17        მან მზაკუარმა უთხრა:
Line of edition: 18        -- აწ გაყოფა რა სარგებელია, ესოდენი ამოვღოთ, / რაჲცა      Page of alt.ed.: C_15 
Line of edition: 19     აწ სახარჯოდ გვინდა, და სხვაი გაკრძალვით ერთსა ადგილსა      Page of alt.ed.: D_153 
Line of edition: 20     შევინახოთ, და როდესცა დაგუჱჭიროს, რა-ერთიც
Line of edition: 21     გვინდეს, ამოვიღებდეთ და სხვას აგრევ დავმარხევდეთო
Line of edition: 22     რომე ჭირის რიდება სიცოცხლის მოწვევა არისო. თავჴედი
Line of edition: 23     იგი ამა საუბრითა მოტყუვდა, და ესე პირი დაასკუნეს.
Line of edition: 24     რავდენიცა ენებათ, ამოიღეს, და სხუა იგი ერთისა ხისა
Line of edition: 25     ძირთა დაფლეს, და იგინი ქალაქად შევიდეს და დაისადგურეს.
Line of edition: 26     /      Page of alt.ed.: T_224 



Line of edition: 27  
ლექსი


Line of edition: 28        ხუალისა დღესა თუალთმაქცმა ჩალხი მოიწყო მღერისა
Line of edition: 29        ხრიკისა ჩაჴვსა პირს მოხსნა მოსაჩუენებლად ერისა!


Line of edition: 30        წამოვიდა იგი მოჴერჴე ამხანაგი, მის ხის ძირიდამ თეთრი
Line of edition: 31     მოთხარა, ამოიღო და წაიღო. იგი თავჴედი ამხანაგი
Line of edition: 32     ამისი უმეცარი, რაჲცა თეთრი ჴელთ ეგდო, მას გამოზოგებით
Line of edition: 33     ხარჯევდა. რა დაელია, მივიდა მას მზაკუარს მოყუასსა თანა
Line of edition: 34     და ეტყოდა:
Line of edition: 35        -- წამოდი, მის ჩუენისა დამარხულიდგან ცოტა რამ ამოვიღოთ,
Line of edition: 36     რომე აღარა მაქვს რა საზრდელადო.

Page of edition: 402  
Line of edition: 1        მან ჰრქვა:
Line of edition: 2        -- კეთილად მითხარ, ეგრე ვქნათო!
Line of edition: 3        რა ორნივე მას ხესა თანა მივიდეს, თხარეს, ეძიეს და ვერა
Line of edition: 4     რა პოეს. მან მზაკუარმა ხურმადილს ჴელით საყელო სტაცა
Line of edition: 5     და ეგრე უთხრა:
Line of edition: 6        -- ესე საქმე შენგან კიდე არავინ იცოდა, მაშა, შენ
Line of edition: 7     მოგიპარავსო!
Line of edition: 8        მან უბრალომ, რომელი არარა იცოდა, ფიცვიდა, და მან
Line of edition: 9     არა უსმინა. მათ შუღლი გამოერიათ. მზაკუარმა უთხრა:
Line of edition: 10        -- ვაჟო, რად ვიბრძვით, ბრჭემ გვისამართლოსო!
Line of edition: 11     ამა საქმითა დაზავდენ და ბრჭესა თანა მივიდნენ, და მან
Line of edition: 12     მზაკუარმან ყოველივე ბრჭესა რიგიან გაასინჯვა. ხურმადილ
Line of edition: 13     იგი ივარძმა. ბრჭემ მოწამე ითხოვა. თიზგუშიმ უთხრა ბრჭესა:



Line of edition: 14  
ლექსი


Line of edition: 15        შენი სიცოცხლე გაგრძელდეს საუკუნემდე ბრჭეო და
Line of edition: 16        მოჩივართ ღია ეღირსოს თქუენის გულისა ბჭეო და!76*


Line of edition: 17        მე მის ხის კიდე, რომლისა ძირსა ვეცხლი დამარხულ იყო
Line of edition: 18     სხვაჲ მოწამე არა მივის. მაქუს იმედი მაღლისა ღ(მრ)თისაგან
Line of edition: 19     თჳსის ძლიერებითა მას ხესა სწორე ათქმევინოს. რომელსაცა
Line of edition: 20     უზენაროსა და ორგულსა მპარავსა ვეცხლი იგი წარუხვამს
Line of edition: 21     მას ხეს ამთხრობლებინოსო.
Line of edition: 22        ბრჭესა ესე საქმე დიდად გაუკვირდა, და მრავალი რამ
Line of edition: 23     მოიუბნეს, და ესე პირი დაასკუნეს: მეორესა დღესა მას ხესა
Line of edition: 24     თანა მივიდნენ და მას მართალი მოწმობა გამოჰკითხონ
Line of edition: 25     და რაჲცა მან ხემან სამოწმებელი თქუას, / მისდა გუარათ
Line of edition: 26     ისამართლონ.      Page of alt.ed.: D_154 
Line of edition: 27        მას ღამესა მზაკუარი იგი კაცი სახლად თჳსად მივიდა
Line of edition: 28     და ყოვე/ლივე მამასა თუისსა უამბო, და სირცხვილის საბურველი      Page of alt.ed.: T_225 
Line of edition: 29     პირიდამ აიჴადა და უთხრა:
Line of edition: 30        -- მამაო, შენითა მინდობითა და საქმითა იგი ხე დავიმოწმე,
Line of edition: 31     და შენისა / ზურგისა სიმაგრითა ხრიკისა ნერგი ბრჭისა      Page of alt.ed.: C_15 
Line of edition: 32     სამართალსა შინა დამირგავს, და ესე საქმე შენსა მოწყალებათა
Line of edition: 33     ზედა მიმიგდია. თუცა შენ შემეწევი, თეთრი იგი
Line of edition: 34     ჩუენ დაგურჩების, და იმოდენსა სხვასაც გამოვართვამო, და
Line of edition: 35     ჩუენი დანარჩომი სიცოცხლე შვებით და განცხრომით
Line of edition: 36     წარვლოთო.
Line of edition: 37        მამამან უთხრა:
Line of edition: 38        -- რასა მნუკავ, რაჲ გიყო, ანუ რა ვქნა, მითხარო!

Page of edition: 403  
Line of edition: 1        შვილმა უთხრა:
Line of edition: 2        -- მის ხისა გული ფუღურო არს, მას შინა ორი კაციცა
Line of edition: 3     დაიფარება, რომე გარეგნით არა იხილვებოდეს. აწე ესე ქენ:
Line of edition: 4     ამაღამე წადი და მასშიგან შევედ, და ხვალე, რა ბრჭე მოვიდეს
Line of edition: 5     და რა ხესა სიტყუა ჰკითხონ, მის მაგიერ, ვითარ ჴამდეს
Line of edition: 6     იმოწმეო.
Line of edition: 7        მამამან უთხრა:
Line of edition: 8        -- შვილო, ჴერჴსა და ეშმაურსა საქმესა გაეშორე, თუცა
Line of edition: 9     კაცი მოატყუო, ღ(მერ)თი არ მოტყუვდებისო. უთხრა:



Line of edition: 10  
შაირი


Line of edition: 11        კაცთ დაფარულთაა საქმეთა ღ(მერ)თი სცნობს ცათა მპყრობელი
Line of edition: 12        ვინ თმათა აღრაცხს, ძვალს სინჯავს, შიგანთა ძარღუთა მფლობელი!
Line of edition: 13        ვთქუათ, ჴერჴით კაცი მოტყუვდეს ზაკვისა შემასწრობელი
Line of edition: 14     და   მას რაღას ეტყვი, რომელი უწყის და არის მცნობელი?


Line of edition: 15        რომელიც ჴერჴი საცოდავია, მისი მუქაფა მისსა მოქმედსა      Page of alt.ed.: A_100 
Line of edition: 16     მალე მიეგების, და სირცხვილი საქვეყნოდ დაედების. მე მეშინის,
Line of edition: 17     შენი ხრიკი მის მყვარისა ჴერჴებ არ შეიქნასო.
Line of edition: 18        შვილმა ჰკითხა, როგორ ყოფილაო?



Line of edition: 19  
მამამ უთხრა არაკი

Line of edition: 20  
[მყვარი და ძღარბი]


Line of edition: 21        უთქუამსთ, ერთსა მყუარსა გუელისა სიახლოესა სორო გამოეთხარა,
Line of edition: 22     და მის უწყალოსა და სისიხლისა მსმელისა მეზობლად
Line of edition: 23     დაბუნაგებულიყო. რა მყუარი შვილთა დაზრდიდა, გუელი
Line of edition: 24     დაუჭამდა და შვილთა სიმწარისა დაღითა გულსა დაუდაღევდის.
Line of edition: 25     მყუარსა მას ერთი კიბორჩხალი მეგობრად ჰყუა.
Line of edition: 26     ერთსა დღესა მას კიბორჩხალთან მივიდა და შესჩივლა და
Line of edition: 27     ეტყოდა:
Line of edition: 28        -- სასურველო მოყუასო, ერთისა რჩევისა მოქენე ვარ
Line of edition: 29     რომე ერთი ესეთი მტერი ამიჩნდა, არცა მისი ახლორე ყო/ფა      Page of alt.ed.: T_226 
Line of edition: 30     ძალმიცს, და არცა მის ადგილისა დატევება. რადგან მუნ
Line of edition: 31     დავეშენე, მისი გაშვება მიჭირდება: დია შუენიერი ადგილი
Line of edition: 32     და გულის საამოვნოა! ესეთი წალკოტია, მისი მწუანვილი
Line of edition: 33     სამოთხისა მწუანვილსავით სიხარულსა მატებს: გულისა
Line of edition: 34     კართა გამღები, სუნნელებითა აღსავსე და მუშკთა და ამბართა
Line of edition: 35     მაყნოსებელი. უთხრა:



Line of edition: 36  
შაირი


Line of edition: 37        ასი ათასი ფურცელი კოკობთა ვარდთა სადარი.
Line of edition: 38        ყაყაჩოს ჴელთა მჭირაო, მწდეო, ეგ ტანი სად არი?
Page of edition: 404   Line of edition: 1        ჩრდილოს ნიავი ამბართა მალე მომიძღვნის, სად არი
Line of edition: 2     და   მისთანა მუშკსა მომიტანს, დართა ვიყოფი სადარი.77*


Line of edition: 3        ესეთსა საყოფელსა თჳსითა ნებითა ვინ დააგდებს, გულსა
Line of edition: 4     სამოთხისა ნიშთა ვინ მოაშორებსო? თქუა:



Line of edition: 5  
ჩახრუხაული      Page of alt.ed.: C_16 


Line of edition: 6        ჩემი სამყოფი, ცნობის დამყოფი, უსწორო ადგი, უებრო ბაღი
Line of edition: 7        მაშ, დიდთა ბრძენთა, მით გასაძენთა, გულსა დაისუან ცეცხლისა დაღი.


Line of edition: 8        კიბორჩხალმა უთხრა:
Line of edition: 9        -- ნუ ზრუნავ, ძლიერი მტერი ხრიკისა საბლითა შეიკრვის
Line of edition: 10     და ეშმაურობისა მახეთა შიგან გაიბმისო. თქუა:



Line of edition: 11  
ლექსი


Line of edition: 12        ვინცა დაასხას ჴერჴისა მარცვალი ველთა მა ხესა
Line of edition: 13        მრავალი ბრძენი ფრინველი ადრე გააბას მახესა.


Line of edition: 14        მყუარმა უთხრა:
Line of edition: 15        -- ჴერჴთა წერილთაგან ამა საქმისა სახისა კართა ვითარ
Line of edition: 16     გაახვამ და ამა მტერისა მოშორვებისა რომლითა
Line of edition: 17     მიღონისძიებო?
Line of edition: 18        კიბორჩხალმა უთხრა:
Line of edition: 19        -- აქა ახლოს ერთი ძღარბი არის, დია მოჩხუბარი და
Line of edition: 20     მძვინვარე. შენა თევზთა შეიპყრობდე და მის სოროთა პირთა
Line of edition: 21     დასდებდე, და რა მის ჭამასა შეეჩვიოს, მერმე მის ძღარბის სოროდამ
Line of edition: 22     გველის სორომდე თევზი დააწყევ. ძღარბი მის თევზის
Line of edition: 23     ჭამითა გუელისა სოროსა თანა მივა, და იგი მისსა საქმესა
Line of edition: 24     გააგებს, და შენ მის გუელისა შიშსა და ჭირსა მორჩებიო.
Line of edition: 25     მყუარმა გასინჯა ესე სწავლა -- სიბრძნისა ყდითა შეკინძული
Line of edition: 26     იყო. ეგრე ქნა: გუელი იგი მოკლა. რა ორი-სამი დღე გამოჰჴდა,
Line of edition: 27     ძღარბსა თევზის ჭამა მოაგონდა და ძებნად გამოვიდა.
Line of edition: 28     სადაცა ჩუეული იყო, მასვე გზასა მომართა, რომელი პირველ
Line of edition: 29     საწად/ლით გაეზომა, მასვე მიედევნა. თევზი ვერა პოვა, მყუარისა      Page of alt.ed.: T_227 
Line of edition: 30     კართა მივიდა, მყუარი ღლაპებით დაჭამა.



Line of edition: 31  
ლექსი


Line of edition: 32        ვისგანაც მორჩა მჴეცთაგან და ჭირი მას დაელია
Line of edition: 33        ბოლოდ იგივე შეექნა, მისი შემჭმელი მგელია!



Page of edition: 405  
Line of edition: 1  
*
Line of edition: 2  
* *


Line of edition: 3        ესე არაკი ამისთჳს მოვაწყევ: ჴერჴისა ბოლო მახეა თჳსისა
Line of edition: 4     თავისა დასაჭერი, საცთური ბოროტი დღეა, კლდეთა გარდამარჭუნებელი.
Line of edition: 5     უთხრა:



Line of edition: 6  
ლექსი


Line of edition: 7        ნუ წასდგამ საცთურის ფერხთა, საჴერჴოდ განმზადებულსა
Line of edition: 8        თვარა, ჭირისა საბრჴესა შენცა დაებმი დებულსა.


Line of edition: 9        შვილმა უთხრა:
Line of edition: 10        -- მამაო, სიტყვა მოამოკლე და გამოძიებათა გაგრძელება
Line of edition: 11     მოჰკუეთე. ამა საქმესა ცოტა ჭირი და მრავალი სარგებელი
Line of edition: 12     მოაქვს ბოლოდო.
Line of edition: 13        საბრალო ბერიკაცი იგი შვილისა სიყუარულმა და საქონლისა
Line of edition: 14     ნდომამა რჯულისა / და სასოებისა პატიოსნის სადგომით      Page of alt.ed.: D_156 
Line of edition: 15     უწყალობისა და სიხარბის მინდორთა გაიყუანა. მოთმინებისა
Line of edition: 16     სიმტკიცე მოუსუსტდა, უსასობისა და ანგარებისა
Line of edition: 17     ქარტა მოჩხაბა, ღ(მრ)თის საწ/ყენი და კაცთა დასაშორვებელი      Page of alt.ed.: A_101 
Line of edition: 18     საქმე კისერთა დაიდვა, და მას ბნელთა ღამეთა მშიშრეულითა
Line of edition: 19     გულითა სლვად იწყო და მის ხისა ფუღუროთა შინა შეძურა.
Line of edition: 20     რა გათენდა და დილის სინათლის ბრჭემა თჳსი ცოდ/ნა      Page of alt.ed.: C_16 
Line of edition: 21     ქუეყანად მოჰფინა, და მზე ცისა სიშავესა მოადგა და ღამისა
Line of edition: 22     წყვდიადი თემთათჳს დღედ გარდიქცა, მან ბრჭემანცა
Line of edition: 23     თჳსი საქებურნი მოხუცებულნი და თჳსი მსახურნი წაიყუანნა
Line of edition: 24     და მის ხისა ძირსა მივიდა. მრავალი ჯარი ჭვრეტად გამოვიდენ
Line of edition: 25     და გარ ყოლბად მოადგენ. ბრჭემა პირი ხისაკენ ქნა
Line of edition: 26     მათი სარჩელი მოისმინა. მერმე მათი საქმე და გაჩენა მას
Line of edition: 27     ხესა ჰკითხა. რა ბრჭე დადუმდა, მის ხიდამ ჴმა გამოისმა:
Line of edition: 28        -- ვეცხლი ხურმადილმა წაიღოო. თიზგუშ მის ამხანაგს
Line of edition: 29     უსამართლო სჭირანო.
Line of edition: 30        ბრჭე დიდად გაჰკუირდა; გონებათა შინა იტყოდა: ნუთუ
Line of edition: 31     ამა ხესა შინა ვინმე კაცი ჯდესო, და მის გამოჩენას რჩევა
Line of edition: 32     უნაო.



Line of edition: 33  
ლექსი


Line of edition: 34        ყოელი ხვანჯი ჴერჴისა ფარული კაცთა შორისა
Line of edition: 35        გასინჯვის სარკეს ჩამხედუმა რჩევითა გაასწორისა. /      Page of alt.ed.: T_228 


Page of edition: 406  
Line of edition: 1        მას უკან მრავლისა შეშისა მოღება ბრძანა, და მის ხის
Line of edition: 2     გარ მოწყობა და ცეცხლისა შედება. რა ესე ქმნეს და ცეცხლი
Line of edition: 3     აღედვა, მისი უგუნურებისა და უმეცრებისა კუამლი მისის
Line of edition: 4     სახლის კარიდამ გამოადინეს. საბრალო ბერმა კაცმა, რა მცირე
Line of edition: 5     მოითმინა, სულთ ამოსლვას მიეწურა, მაშინვე ჴმა ყო.
Line of edition: 6     ბრჭემ მისი გამოყუანება ბრძანა, და მისგან ყოველი გამოიკითხა.
Line of edition: 7     ცეცხლით შეხრუსტვილმა კაცმა ყოველივე გარჩევით
Line of edition: 8     მოახსენა. ბრჭემა იგი საქმე სწორად შეიგნა. ხურმადილისა
Line of edition: 9     ჴელმოკლეობა, სიწრფელე, და თიზგუშის მზაკურობა და სიბოროტე
Line of edition: 10     ყოველსა კაცთა ცხადად დაანახვა. მაშინვე საბრალო
Line of edition: 11     იგი ბერიკაცი, ამ უხანოს საწუთროს სიცოცხლის სამოსელსა
Line of edition: 12     საიქიოს ზიდვა დაუწყო, და ამ სოფლის ცეცხლის სიმხურვალითა
Line of edition: 13     საუკუნოს ცეცხლისაკენ პირი ქნა და ჩაკუდა.
Line of edition: 14     მისმა შვილმა, სირცხვილეულმა, უკუწბილეულმა, მკუდარი
Line of edition: 15     მამა აიკიდა და ქალაქისაკენ წავიდა. და ხუმარდილმა, თჳსის
Line of edition: 16     სიმართლის მინდობილმა, სწორისა სიტყუითა ვეცხლი იგი
Line of edition: 17     შემოიქცია, და თჳსის საქმის გაგებად გაემართა.
Line of edition: 18        ამა არაკისა სარგებელი ესე არს, რომე ყოველმა კაცმან
Line of edition: 19     სცნას, ჴერჴი და საცთური, თუცა პირველ მოსაწონია, ბოლოდ
Line of edition: 20     კაცისა დამწუელი და დამდაგუელიაო. თქუა:



Line of edition: 21  
შაირი


Line of edition: 22        ვინ ჴერჴი მოივერაგოს ეშმაურითა წესითა
Line of edition: 23        ბოლოდ განქარდეს უწყალოდ, ვაებითა და კუნესითა:
Line of edition: 24        ჴერჴი ორთავი გუელია საკბენლად კბილთა ლესითა
Line of edition: 25     და   ერთი მტერს უცემს, მეორე -- მის მოქმედს უარესითა.      Page of alt.ed.: D_157 


Line of edition: 26        დამანამ უთხრა:
Line of edition: 27        -- შენ ჭკუა ეშმაკობად შეგირაცხია, და კეთილსა რჩევასა
Line of edition: 28     ჴერჴად სახელ-სდებ. მე საქმე ესე ჭკუითა და რჩევითა მიმოქმედებია
Line of edition: 29     და მართებულად მომიჴდენიაო.
Line of edition: 30        ქილილამ უთხრა:
Line of edition: 31        -- ესე საქმე ესეთის გონებასუსტობითა და მიუხვედრელობით**
Line of edition: 32     შეგიმზადებია, კაცთა / ენათა მისი გამოთქმა არ      Page of alt.ed.: B_127 
Line of edition: 33     ძალუც.

Page of edition: 407  
Line of edition: 1        სიდიდისა და სიმდიდრისათჳს ესეთი ანგარება მოგინდომებია,      Page of alt.ed.: C_16 
Line of edition: 2     მოამბენი მისს ლაპარაკს დაღონდებიან. რაცა ჴერჴი და
Line of edition: 3     ეშმაურობა შენ ჴელმწიფეზედ იჴმარე, შენვე სცნობ, ბოლოდ
Line of edition: 4     მის ცოდვისა სანაცლო შენზედ რაჲ მოჴდება. / ორპირობისა      Page of alt.ed.: T_229 
Line of edition: 5     და ორგულობისაგან რაცა ბოროტი შეგემთხვევა, ადრე სცნობ.
Line of edition: 6        დამანამ უთხრა.
Line of edition: 7        -- ორპირობასა რომე ჰგმობ და ზიანად მიგაჩნია, ვარდსა
Line of edition: 8     ორპირობისათჳს წალკოტის მაშუენებელად დარგუენ; ორენაობას
Line of edition: 9     აძაგებ, მწერალთა კალამი ორენაობით თემთა და საქონელთა
Line of edition: 10     მოურნეა. ჴრმალი რომ ერთპირია, სისხლის სმისა და
Line of edition: 11     ჴორცის ჭრის მეტს ვერასა იქს; სავარცხალი რომ ორპირია
Line of edition: 12     შვენიერთა და კეკლუცთა თავთა თმათა ზედა იარების! უთხრა:



Line of edition: 13  
შაირი


Line of edition: 14        ამა სოფელსა ერთგულნი ჴრმალსავით სისხლის მსმელია
Line of edition: 15        რადგან საწუთროს მინდობით მისდევს და მისი მცველია
Line of edition: 16        ვინ სავარცხლურად ორპირობს, ათენაობის მცდელია
Line of edition: 17     და   ყოველი კაცი თავს იდებს, ტურფათ თმას ზედა მვლელია.


Line of edition: 18        ქილილამ უთხრა:      Page of alt.ed.: A_102 
Line of edition: 19        -- დამანავ, ენამჭევრობა დაუტევე! შენ იგი ორპირი ვარდი
Line of edition: 20     არა ხარ, წალკოტთა მაშუენებელი, თუცა შენსა თავსა გასინჯავ.
Line of edition: 21     და ნუცა თავსა მართლობ. შენ იგი ეკალი ხარ, რომელი
Line of edition: 22     კაცისა გულსა მოსწყლავს და დაკლების მეტს არას შესძინებს,
Line of edition: 23     და არცა იგი კალამი ხარ, რომე ქუეყანისა და სიმდიდრისა
Line of edition: 24     მოვლასა ცდილობდე. შენ ორენა გუელი ხარ, რომლისა
Line of edition: 25     ენისაგან სიტკბოს ნაცვლად მაკუდინებელი შხამი გდის. გუელი
Line of edition: 26     შენსა უმჯობესიცა და უფრორე მარგებელიცა არის
Line of edition: 27     ამისთუის, თუცა მისი ენა შხამსა სწვეთს, -- მისვე გუელისაგან
Line of edition: 28     თერიაყი შეიმზადება. შენ ორრიგად გესლი გდის და თერიაყისა
Line of edition: 29     ნიშატი არსადა გაქვს. კაცის ენისაგან ჴამს ნიადაგ
Line of edition: 30     თერიაყი დიოდეს, თუცა ფათერაკად მოუჴდეს, რაგვარადაც
Line of edition: 31     ერთსა ბრძენსა უთქუამს:



Line of edition: 32  
ლექსი


Line of edition: 33        სამსალა და თერიაყი ჩემს ენასა ორნივ სდიან
Line of edition: 34        ერთი მოყურის სიხარულად, ერთი მტერთა არ გაზრდიან.


Line of edition: 35        დამანამ უთხრა:
Line of edition: 36        -- ესოდენი ჩემის მოყივნებისაგან დასცხერ, ნუთუ კუალად
Page of edition: 408   Line of edition: 1     ლომსა და ჴარსა შუა შერიგება მოვაჴდინო, და სიყუარულისა
Line of edition: 2     და ნდომისა საფუძუელი დავსხნა. /      Page of alt.ed.: T_230 
Line of edition: 3        ქილილამ უთხრა:
Line of edition: 4        -- ეგეცა კუალად უგუანი და უარესი სიტყუა სთქუი. შენ
Line of edition: 5     თურე, ჴერჴიცა არა გცოდნია. სამი საქმეა, რაჲ სამთა
Line of edition: 6     საქმეთა მიემთხვიოს, პირველი გემო აღარ ექნების. პირველად
Line of edition: 7     ესე, -- წყარო, / მდინარე და ღრუდო მანობამდე გემრიელია,      Page of alt.ed.: D_158 
Line of edition: 8     ვირე ზღუასა შეერთოდეს და რა აღერევის, იგივე გემო
Line of edition: 9     და ფერი აღარ ექნების; მეორე, -- მოყუარეთ სიყუარული მანობამდე
Line of edition: 10     მტკიცეა, ვირემდე ავენა, მოჩხუბარი და მეშურნე
Line of edition: 11     შუა არ ჩამოიგდონ; თუცა ესეთნი კაცნი მათ შიგა გზასა
Line of edition: 12     იპოვნიან, პირველებრი სიყუარული აღარ იქნება. მესამე, --
Line of edition: 13     მეგობართა და / მახლობელთა შუა მანამდეს მოკეთობა და      Page of alt.ed.: C_16 
Line of edition: 14     ერთობაა, ვირემდე ქიშპობა-შფოთი შეიქნებოდეს; თუცა ესე
Line of edition: 15     შემოერიათ, მერმეღა მათს მეგობრობასა და მახლობელობასა
Line of edition: 16     მინდობა გაუცვდებათ. ამას იქით რომე ჴარი ლომსა კიდეც
Line of edition: 17     გარდარჩეს, და ლომმა იგივე პატივი და დიდება მიანოჭოს
Line of edition: 18     იგი ერთგულობასა და სამსახურსა აღარ მოიჭირვებს, თუცა
Line of edition: 19     ნდომისა კარი არ დაკლიტოს, თითოთა საქმეთა შინა შიში
Line of edition: 20     მაშინც ექნებისო. უთხრა:



Line of edition: 21  
ლექსი


Line of edition: 22        რა თოკი გაწყდა, საბელი აღარა მოეტმასების
Line of edition: 23        თუცა გარდაბმას ეცადო, ნასკვი დარჩების, მას ების.


Line of edition: 24        დამანამ უთხრა:
Line of edition: 25        -- მე რომე ლომისა სამსახურისაგან ჴელი ავიღო, და
Line of edition: 26     ერთსა სენაკსა შინა განსუენებით დავჯდე, შენისა მეგობრობისა
Line of edition: 27     კალთა დავიჭირო, შენთან** სიმარტოისა საყელო თავსა
Line of edition: 28     გარდავიცვა, მაშინ რაღას იტყვიო?
Line of edition: 29        ქილილამ უთხრა:
Line of edition: 30        -- მე დია მიამება. მე შენისა მეგობრობითა და გაერთებითა,
Line of edition: 31     და შენთანა ყოფითა მრავალი შიში გამომივლია, და შენისა
Line of edition: 32     გაწყობისა სინანული ნიადაგ გულსა მდებია. ბრძენთა
Line of edition: 33     და გონიერთა კაცთა უთქუამთ, უგუნურისა და მეშფოთისა
Line of edition: 34     მეგობრობასა და სიახლეს ერიდეო, მოღვაწისა და ბრძნისა
Line of edition: 35     სამსახურთა ეცადეო. ამისთუის რომე, უგუნურისა და მოჩხუბარისა
Line of edition: 36     მეგობრობა გუელთა წვრთასა მიგავსო. გუელი რა შეიპყრა
Page of edition: 409   Line of edition: 1     და ტკბილად სწვართო, რაზომცა მისის სწავლებისათჳს
Line of edition: 2     დაშურე, ბოლოდ თჳსის კბილისა ძირთაგან ჭაშნიკსა
Line of edition: 3     ასმევს. მოღუაწისა და ბრძნისა სამსახური ათარისა დუქანსა
Line of edition: 4     ჰგავს. / თუცა კაცსა მუნ არა ერგოს რა, მისის სუნნელებისაგან      Page of alt.ed.: T_231 
Line of edition: 5     მისი საყნოსელი აივსებაო. უთხრა:



Line of edition: 6  
შაირი


Line of edition: 7        ათართან მიდი ზედიზედ, სადა ძეს-ყე სუნელია
Line of edition: 8        სამოსელს გაგისუნელებს -- ესე არაკი ძველია
Line of edition: 9        სამჭედლოს მისლვას დაგიშლის, მუნ არს საქმენი ძნელია
Line of edition: 10     და   კუამლი თუალისა მავნები, შანთთა ბურჯღული მწველია.


Line of edition: 11        დამანავ, მე შენგან რა პაემნისა და პირობის იმედი მაქუნდეს,
Line of edition: 12     რადგან ერთმან ჴელმწიფემან სახელდებით გამოგირჩივა
Line of edition: 13     და შინაყმად სათუთად გაგზარდა, და ესრე გამოგაჩინა
Line of edition: 14     მისის ბედნიერობისა წყალობითა მზესა ბრწყინვალებასა
Line of edition: 15     უწუნებ, და მისის ცებრ მაღლის კართა ყოფისა მიზეზითა
Line of edition: 16     სიმდიდრის ფერჴითა ამაღლებულთა თავთა ლაჴავ, / მას ესე      Page of alt.ed.: D_159 
Line of edition: 17     საქმე უქენ, და მისის ნიჭისა სიუხვისა / ბოძება ვერ გულისხმა      Page of alt.ed.: A_103 
Line of edition: 18     ჰყავ და ესრე ჩაატარე, თუცა არა გენახოსო. უთხრა:



Line of edition: 19  
ლექსი


Line of edition: 20        არცა ღ(მრ)თისაგან შეშინდი, არც შეგრცხვა შენის თავისა
Line of edition: 21        არცა კაცთაგან შეჰკდიმდი, ქმნასა უმატე ავისა!


Line of edition: 22        თუცა მე ესეთსა კაცსა ათასითა ეჯითა არა განვეშორო
Line of edition: 23     დიდნი ბრძენნი არა კაცად ჩამაგდებენ, და თუცა ამისთანას
Line of edition: 24     მოყუასსა გავეყარო, საქმის დამნახველი ჭკუა და მადლის გზა
Line of edition: 25     მეცნიერობისა სისრულესა მაპოვნინებსო. თქუა



Line of edition: 26  
შაირი      Page of alt.ed.: C_16 


Line of edition: 27        ყაყაჩო ადრე დაცვივის, მოწათა მოეფინება.
Line of edition: 28        ორდღე გამწყოსა მოყვსისა გაყრა რად მომეწყინება?
Line of edition: 29        შეუგებელთან ყოფასა შორს მირჩევნია გინება
Line of edition: 30     და   მოყუარე გულსა მატკენდეს, მტრისაგან რა მეტკინება!


Line of edition: 31        რა ერთიც ძმათა და მოყუარეთ ალერსით სარგებელი მეტია,
Line of edition: 32     ეგოდენ ავისა და ჩხუბიანის კაცის ალერსის ზიანი გარდამეტია.
Line of edition: 33     ბოროტსა კაცთანა ალერსიც მალე გათავდების, და
Page of edition: 410   Line of edition: 1     დასაკლისიც ადრე გამოჩნდების. მაშა, რადგან ესრე არს
Line of edition: 2     რომელსაცა კაცსა ჭკუა და ცნობა აქუს, გუმართებს მოყრობა;
Line of edition: 3     ერთობა და მეგობრობა მეცნიერსა და ქებულსა და რიგიანთა
Line of edition: 4     და მართლის მთქმელთან და მჴნეს კაცთანა ვქნათ, და მტყუართა,
Line of edition: 5     ორგულთა, ავგულთა და უგუანთა კაცთა ვერიდოთ და
Line of edition: 6     გავეკრძალნეთ.



Line of edition: 7  
წყობილი


Line of edition: 8        რადგან არ ძალგიცს კრებულთა პირისპირ დაჴშვა კარისა
Line of edition: 9        მარტოსა ჯდომა სჯობია, ერთს კაცთან მონაკარისა, /      Page of alt.ed.: T_232 
Line of edition: 10        გულძვირთან ლხინი არ ვარგა, კულის სმა საკარკარისა
Line of edition: 11        ესე ბრძენთაგან ვისწავლე, ეშმა ნუმც მიეკარისა
Line of edition: 12        ვინ ავსა კაცთან მეგობრობს, ნიადაგ ჯოხთ საკარისა
Line of edition: 13     და   ბოლოდ მახეთა დაებმის, ნადირთა ჩასაკარისა.


Line of edition: 14        რომელიცა უგუანსა კაცსა გაეწყობა, და უმეცარსა მოყუსად
Line of edition: 15     შეექნება, მას ეგრე მოუვა, როგორათაც მას მებაღეს
Line of edition: 16     მოუვიდაო.
Line of edition: 17        დამანამ ჰკითხა, როგორ ყოფილაო?



Line of edition: 18  
ქილილამ თქუა არაკი

Line of edition: 19  
[მებაღე და დათვი]


Line of edition: 20        უთქუამსთ, ერთი მებაღე იყო, მისა ცხორებათა შინა ნერგუასა
Line of edition: 21     და თესვასა ზედა შურებოდა. თუისსა საწადელსა სიცოცხლესა
Line of edition: 22     მას ბაღჩა-ბაღთა შინა აღამებდა. ესეთი წალკოტი
Line of edition: 23     ჰქონდა, მისი კორდი სამოთხეს გუანდა, ხე-ხეობათა გამართვით
Line of edition: 24     გაწყობილობასა ნავღლისა მტვერი ერმის ბაღისათჳს
Line of edition: 25     თუალთა ჩაებნია; მისის სიტურფის სახისა შურის
Line of edition: 26     დაღი / აფროდიტის ბოსტნისა გულთა დაესვა; სხვადასხუა      Page of alt.ed.: D_160 
Line of edition: 27     ფერსა ხილნარსა ფარშამანგივით კარავი გაედგა; მრაფალფერი
Line of edition: 28     ყუავილი ქექაოზის გვირგვინსავით მაზედ ელვიდა; მისი
Line of edition: 29     იატაკი -- კეკელა და ტანითა და პირითა განშვენებული; აერი
Line of edition: 30     მისი მანათობელი, და მისი ნიავი ათრისა დუქანისებრ ამბართა
Line of edition: 31     გამსყიდველი, კეთილსუნნელებათა მაბედნიერებელი; ხენი
Line of edition: 32     ხილმსხმონი, ბერსავით წელმოხრილნი; მისნი ხილნი სიტკბოთა
Line of edition: 33     ქაჯთაგან უმჴურვალესისა სიცხითა დამწიფებული, ფერად-ფერადი
Line of edition: 34     ხილნი, საზაფხულო და საშემოდგომო, მეტად
Page of edition: 411   Line of edition: 1     წყლიანი და გემრიელი; მისი ვაშლი -- უჭიროდ მომატყუჱბელის
Line of edition: 2     სპეტაკის ვეცხლის ბურთი გულისა გამაველურებელი
Line of edition: 2     შუენიერი და ფეროვანი, მოსვენებისა მომმატებელი და ქუეყანათა
Line of edition: 3     აღმაშენებელი!



Line of edition: 4  
შაირი      Page of alt.ed.: C_16 


Line of edition: 5        ტურფანი სიკეკლუცითა ბროლ-ლალად, ღაწვნი -- მოვაშლით
Line of edition: 6        წალკოტსა პირი მიაპყრა მის შუენებისა მივა შლით.
Line of edition: 7        ხეზე ვარსკულავნი მიკვირან, გულსა მივაშებს მივაშლით
Line of edition: 8     და   დღისით ლამპრობის მნახველნი თვალთაა ჩენასა მივაშლით.78*


Line of edition: 9        ქება ვითა ვთქუა, არ ძალმიც, თუცა ვამკობდე რა სხალის
Line of edition: 10        მებაღე მაზე იხარებს, შეწვრთის, აღზარდის რა სხალის;
Line of edition: 11        შაქრულად დაკიდებული, მნახველთა მისცემს რა ხალის
Line of edition: 12     და   წალკოტთა მაშვენებელი, ვით კეკლუცთ პირი რა ხალის.79* /      Page of alt.ed.: T_233 

Line of edition: 13        კომშსა, მოღვაწის მსგავსად მატყლისა სამოსლითა, ღამიან
Line of edition: 14     ამდგარსა, პირგაყუითლე/ბულსა, თავი ფურცლისა სარკმლითაა      Page of alt.ed.: A_104 
Line of edition: 15     გამოეყო, პირისა მტუერთაგან შეწუხებულის ტრფიალის
Line of edition: 16     გულისათუის მთუარული ნიში დაესვა.



Line of edition: 17  
შაირი


Line of edition: 18        ფერმიჴდით ხილთა უმჯობე უდგანან კომში, უბია
Line of edition: 19        მას მზე აყვითლებს ყვითელი, გლახ გული ტრფიალს უბია
Line of edition: 20        მას საყუარლისგან ყვითელსა კალთა სავსე აქუს, უბია
Line of edition: 21     და   ცრემლშეშრობილსა წინა უდგს ცრემლითა სავსე გუბია.***80*


Line of edition: 22        ნარინჯი, მონახჭული ბურთი, ხავსის ფერს ფოთელთა
Line of edition: 23     თანა, ვითა მზე მაღალთა ცათა ბრწყინევდა;
Line of edition: 24        თურინჯი, ოქროსა წყლითა მოფერილი, მოწყენილისა
Line of edition: 25     გულისა გამახარებელი, სუნითა და გემოთა გუამთა სულსა
Line of edition: 26     გაუახლებდა, წალკოტთა შინა კრთომით ელვარებდა.



Line of edition: 27  
რვული


Line of edition: 28        პირაშკმული იცინოდა საყუარლულად ბროწეული
Line of edition: 29        ქარვა შიგან ჩაწყობილი, იაგუნდი ძოწეული
Page of edition: 412   Line of edition: 1        ქანდაქარად შეწყობილი, არ აშლილი, მროწეული
Line of edition: 2     და   წითელ-მწუანედ აშვენებდა ბაღსა კოწლებ-კოწეული.


Line of edition: 3        ქებად თუცა მოვიცალე, ატამი ჰყავს მოწვეული
Line of edition: 4        წითელ-ყვითელ, თეთრი, მწვანე, ნოტიობა მოწეული
Line of edition: 5        დაიგემო ცუარნაწვეთი, ბაგეს ბაგე მოწეული
Line of edition: 6     და   საკრეფელად რტო ჴელთა აქუს, აჰა, მისად მოწეული!

Line of edition: 7        ცალგნით ლეღვი, რომელი მაღლისა ჴელისა მის სახე და
Line of edition: 8     სიკეთე სამოთხის ლეღვისათუის მიემსგავსებინა, / რომელსა      Page of alt.ed.: D_161 
Line of edition: 9     შაქრის ტკბილი პუნია ხაშხაშის თესლითა შეემზადა;
Line of edition: 10        ერთკერძო მოელვარე ყურძენი, რომელი სიბრძნისა კალამსა
Line of edition: 11     მისი მრავალფერად შუენიერებით შემკობა წმიდას
Line of edition: 12     წიგნის პირთა დაეხატა, ცუაროანს ყუავილივით, ფურცელთ
Line of edition: 13     საშუალ ჩნდა;
Line of edition: 14        კორდთა ზედა მიწყობით ეყარა ზარნიში ნესვნი, ბურთბურთად
Line of edition: 15     მწვანედ ღებული, ვითა მთუარე ჭიქის მსგავს სინათლეში
Line of edition: 16     გამოჩენით გორვიდა.



Line of edition: 17  
შაირი


Line of edition: 18        მდელოთა ნესვი ნათესი მუნ მრავალფერად შვენოდა
Line of edition: 19        ედემის ხილთა ცილებით სადაროდ გამოსჩენოდა, /      Page of alt.ed.: T_134 
Line of edition: 20        მწვანე შრე და შრე ყვითელზე საოცად გაიჩემოდა, /      Page of alt.ed.: C_16 
Line of edition: 21     და   ამბართა სუნთა ყნოსანი მიღმობით წარმოსჩენოდა.


Line of edition: 22        მას მებაღესა ყოველთა ხეთა ზედა ესოდენი ნამყენი მოემყნა,
Line of edition: 23     რომე შვილისათვის ზრუნვით სამუშაკო აღარა დაეტევებინა
Line of edition: 24     რა. მისსა ჟამთ სიგრძეთა მას წალკოტსა შინა
Line of edition: 25     მარტოობით იყოფებოდა და სიმარტოვისა შიში აჭირვებდა
Line of edition: 26     უამხანაგობისაგან მოწყენა შესლოდა, და იტყოდა.



Line of edition: 27  
ჩახრუხაულსა


Line of edition: 28        ვარდნი, იანი ყუავის მზიანი, მასთან უმწეოდ რამცა ვიხარო?
Line of edition: 29        ჩემნი ბაგენი, შაქრად ვაგენი; მზე თუ არ მივის, ვისზედ ვიხარო?


Line of edition: 30        ამისთუის, გულნავღლიანი ველთა საარებლად გამოვიდა
Line of edition: 31     ერთისა კლდისა ძირთა მივიდა, რომელი სულმოკლისა კაცისა
Line of edition: 32     გულისა სივიწროესა გვანდა. მის გარემო სლვა არად სასარგებლო
Line of edition: 33     იყო, და გონებისა გართჳთა მუნ იარებოდა. თურე
Line of edition: 34     ერთი საზარელი, ბილწი, უშვერი დათჳცა, სიმარტოისა გაძლებადატევებული,
Page of edition: 413   Line of edition: 1     მის მაღლის კლდისაგან ჩამოვიდა. რა
Line of edition: 2     ერთმანეთი ნახეს, ორთავე ერთმანეთის სიყუარულისა ცეცხლი
Line of edition: 3     აღეგზნათ, და მათი გული გასაწყობელად შეერთდათ.



Line of edition: 4  
რვეული


Line of edition: 5        ციერთა ან მიწიერთა თჳთოგუარობა სტანობენ
Line of edition: 6        ვით ქარუა ბზესა მიიკრავს, მის სატრფოს თანა გუამობენ,81*
Line of edition: 7        ეთერი ცეცხლსა მიზიდავს და თანა მიითანობენ
Line of edition: 8     და   ნათლისაგანნი -- ნათელსა, ბნელნი ბნელეთში ბანობენ.


Line of edition: 9        წმიდასა უყუარს სიწმიდე, ავი ავთანა განობენ
Line of edition: 10        თხლე თხლესა შესვამს, ცუდი -- ცუდს, სიცუდით შეიგუანობენ
Line of edition: 11        ბრძენი ჭკუიანსა შეიტკბობს, ან ესე სჯობსო, ანობენ.82*
Line of edition: 12     და   მეღვინე მეღვინისაგან მიბრუჟვით მოცინარობენ.

Line of edition: 13        დათუმა რა მისი გლეხობა შეიტყო, მისსა ალერსსა და გაერთებასა      Page of alt.ed.: A_105 
Line of edition: 14     უმატა, და მებაღეს ეგოდენი ანიშნა, თან გამოჰყვა.
Line of edition: 15     რა მის ედემის მსგავსსა წალკოტთა შინა შევიდენ, და იგი
Line of edition: 16     ხილმრავლობა ნახა, მათში მოყრობა აღმატებით გამრავლდა
Line of edition: 17     და სიყუარულის ნერგი ერთმანერთში აღუორძნდათ.



Line of edition: 18  
ტაეპი


Line of edition: 19        ბაღში იშვებდენ ხანებსა, ერთი მეორის ხანებსა. /      Page of alt.ed.: T_235 


Line of edition: 20        როდესაც მებაღე დამაშვრალი ჩრდილსა ქუეშე თავსა განსუენებისა      Page of alt.ed.: D_162 
Line of edition: 21     სასთუმალთა დასდებდა, დათჳ, ჴელმოჭდობილი
Line of edition: 22     სასამსახუროდ, თავით მოუჯდებოდის, ხან ბუზთა უმწერობდა.
Line of edition: 23     თქუის:



Line of edition: 24  
ტაეპი


Line of edition: 25        თავით ამისთჳს უზია, ტუჩთ არ დააჯდეს ბუზია!


Line of edition: 26        ერთსა დღესა ამავე წესითა მებაღეს ეძინა, და პირთა მრავალნი
Line of edition: 27     ბუზნი ეხ/ვეოდეს. დათჳ ბუზთა მომწერებასა ცდილობდა,      Page of alt.ed.: C_16 
Line of edition: 28     და რომელსაც მჴარსა მოუმწერის, მეორეს მჴარსა დაასხდიან,
Line of edition: 29     და ვერა იღონა რა. შეწუხებულმა ბუზთა ზედა მრისხანემა
Line of edition: 30     დიდი ლოდი აიღო, ეგონა ამით ბუზთა ყოველთავე
Line of edition: 31     მოვსრაო. ბუზთა ნატყორცი დასცა საწყალს მებაღესა და
Line of edition: 32     ტვინი მიწათა გარივა. ამისთუის უთქუამთ: მცოდინარი მტერი
Line of edition: 33     უცოდინარს მოყუარეს გიჯობსო.



Page of edition: 414  
Line of edition: 1  
ლექსი


Line of edition: 2        რაზომცა ბრძენი მოავე გავნებდეს მტრისა წესითა
Line of edition: 3        უცებს მოყუარე იგივ სჯობს უკეთეს უარესითა.



Line of edition: 4  
*
Line of edition: 5  
* *


Line of edition: 6        ესე არაკი ამისთუის მოვიყუანე, შენსა მოყრობასა ესეთი
Line of edition: 7     მოქმედება აქუს, რომე თავსა ჭირსა და ტანსა ისრის წყლულებასა
Line of edition: 8     გაუმრავლებსო.



Line of edition: 9  
ლექსი


Line of edition: 10        ქუაბსა ჰგავს უცბთა ალერსი კაცისა უგუნურისა
Line of edition: 11        შიგა რომ არა იდვას რა, გარ სისქე ეკრას მურისა.


Line of edition: 12        დამანამ უთხრა:
Line of edition: 13        -- მე მაგგუარი უგუანი არა ვარ, მოყურის სარგებელი და
Line of edition: 14     მტრის ზიანი ვერ გავარჩიო, მისი სიკეთე და სხვისა სიბოროტეთა
Line of edition: 15     გაგება არ ძალ-მედვასო.
Line of edition: 16        ქილილამ უთხრა:
Line of edition: 17        -- მე კეთილად გიცნობ: შენ არათუ სიბრიყვითა ვირსა
Line of edition: 18     გავხარ, მაგრამ ეშმაკობისა შურსა გორვასა შინა ესეთსა
Line of edition: 19     მტუერსა აღაფქვრევ, თუალთა მხედველობასა დააბნელებ;
Line of edition: 20     გულმოუდრეკელისა სიბოროტითა წამსა ზედა მოყურისა
Line of edition: 21     სათნოსა დააგდებ, და ათასრიგსა მისსა საწყინარსა უმართებულოდ
Line of edition: 22     შემზადებ, რაგვარადცა ლომსა და შუთურბაზედ ესოდენი
Line of edition: 23     საქმე ჰყავ. და კიდევე შენის კალთის შეუს/ვრელობასა      Page of alt.ed.: T_236 
Line of edition: 24     იტყვი და თავსა მართლობ! შენ მოყვრობასა შინა, თურე, მის
Line of edition: 25     დიდვაჭრისა არაკი არ გასმია, რომ უთხრა -- თაგუმა ასი
Line of edition: 26     ლიტრა ტყჳა შეჭამაო, რა საკვირველია, თაგვის მჭირავმა
Line of edition: 27     ერთი ყმაწუილი მოიტაცოსო?
Line of edition: 28        დამანამ ჰკითხა, ეგე არაკი როგორ ყოფილაო?



Line of edition: 29  
ქილილამ თქუა არაკი

Line of edition: 30  
[თაგვის შეჭმული რკინა]


Line of edition: 31        უთქუამთ, ერთმა ვაჭარმა, ცოტა სამთავნოთი** მგზავრად
Line of edition: 32     წამავალმა, საბოლოოს საქმის საგონებლად ასი ლიტრა რკინა
Page of edition: 415   Line of edition: 1     ერთისა მეცნიერისა სახლთა ანაბარად მიაბარა: ვიმ იცის
Line of edition: 2     გამიჭირდეს, ამით რამ კიდევ ვათავნო / და სიცოცხლისათჳს      Page of alt.ed.: D_163 
Line of edition: 3     საზრდო რამე მოვიგოო, და თუით გზად გაემართა.
Line of edition: 4     ივაჭრა, აგრევე შემოიქცა და მუნვე მოვიდა. მას კაცსა რკინა
Line of edition: 5     იგი გაეყიდა და ფასი წარეგო. რა პატრონმა რკინა სთხოვა,
Line of edition: 6     რომელსც ებარა, მან შინ შეიწვია, ადგილი აჩუენა. --
Line of edition: 7     აჰა, პატრონო ჩემო, აქა უშიშართა ადგილთა დავმარხე, და
Line of edition: 8     არა ვიცოდი, მას ადგილს, თურე, თაგვისა სორო იყო, ვერა
Line of edition: 9     შევიგენ რა, და მას შეეჭამაო.
Line of edition: 10        მან დიდვაჭარმან უთხრა:
Line of edition: 11        -- ჰე, ეგრე არს: თაგვი რკინისა მოყუარულია, და მისი      Page of alt.ed.: C_16 
Line of edition: 12     კბილნი მისს სილბოსა და სიმსუქნეს საჭმელად დია გაეწყობოდაო.
Line of edition: 13     უთხრა:



Line of edition: 14  
ლექსი


Line of edition: 15        თაგვთა საზრდო რკინა არის, განაღამცა იყოს ბასრი
Line of edition: 16        ფალუტაკსაც ურჩევნია, წინა ედგას თხილთა კასრი!


Line of edition: 17        რა ესე სიტყუა მოისმინა, მას კაცსა დიდად იამა და
Line of edition: 18     ეგრე თქუა გულთა თჳსთა:
Line of edition: 19        -- ესე ვაჭარი უგუნური ვინმე ყოფილა, რადგან ესეთითა
Line of edition: 20     სიტყვითაა მოტყუვდაო, და მის რკინისაგან ჴელი აიღღოო. აწე
Line of edition: 21     ესე მიჯობს, ვაწვიო იგი და შევიტკ/ბო. რა ჟამმა წარვლოს,      Page of alt.ed.: A_106 
Line of edition: 22     კიდევ ვირგო რამეო. მოუწოდა ვაჭარსა მას და უთხრა:



Line of edition: 23  
ლექსი


Line of edition: 24        გენუკვი სტუმრად წვევასა, ჩემს სახლთა მობძანებასა
Line of edition: 25        წყალობის ფერჴის დადგმასა, ჩემის გულისა ნებასა.


Line of edition: 26        ვაჭარმა უთხრა:
Line of edition: 27        -- დღესა არა მცალის, პაემანი სხუაგან მაქვს, და ხვალე
Line of edition: 28     გიახლებიო. მისის სახლით გამოვლო, და ერთი მისი ყრმა
Line of edition: 29     შვილი გაიტყუა/და თჳსსა სახლთა შინა დამალა. მეორეს დღესა      Page of alt.ed.: T_237 
Line of edition: 30     მასპინძელსა კართა მოადგა. კაცი იგი მეტად მოწყენით
Line of edition: 31     დახვდა, ბოდიშის ენა ააუბნა და უთხრა:
Line of edition: 32        -- პატისანო სტუმარო! შემინდევ, გუშინ შვილი დავკარგე.
Line of edition: 33     ქალაქსა შინა სამ-ოთხჯერ ქადაგი ვაყივლე და სოფლებთა
Line of edition: 34     ვეძიე, და ვერარა ვსცან მისიო. თქუა:



Page of edition: 416  
Line of edition: 1  
ლექსი


Line of edition: 2        ვითა იაკობ მწუხარე, მტირალი, თუალცრემლიანი
Line of edition: 3        ვიზახი: სად დამეკარგა ჩემი იოსებ მზიანი?83*


Line of edition: 4        ვაჭარმა უთხრა:
Line of edition: 5        -- გუშინ რა შენის სახლით გამოველ, ერთი ყრმა ძერას
Line of edition: 6     აეტაცა და ჰაერთა შინა ფრინვიდა, ნუთუ იგი იყოს ძე
Line of edition: 7     შენიო?
Line of edition: 8        მან კაცმან იწყინა და ჰქუა:
Line of edition: 9        -- ესეთსა ჭკუათაგან შორსა სიტყუასა რად იტყვი, და
Line of edition: 10     სიცრუედ პირთა ააღებ: ძერაჲ თჳთ / ნახევარ ლიტრა არა      Page of alt.ed.: D_164 
Line of edition: 11     არს და ათორმეტი ლიტრა ყრმა ვითარ აიტაცაო?
Line of edition: 12        ვაჭარსა გაეცინა და უთხრა:
Line of edition: 13        -- თუცა ერთსა ქალაქსა შინა ერთმან თაგუმა ასი ლიტრა
Line of edition: 14     რკინა შეჭამა, თაგვისა მჭამელი ათორმეტსა ლიტრასა ყრმასა
Line of edition: 15     ვითა ვერ აიტაცებდაო!
Line of edition: 16        მან მასპინძელმან სცნა რაჲცა იყო, და უთხრა:
Line of edition: 17        -- ნუ ზრუნავ, თაგუსა შენი რკინა არა შეუჭამიაო!
Line of edition: 18     მან ვაჭარმაცა უთხრა:
Line of edition: 19        -- ნურცა შენი გული შეჭირვებულა, არცა შენი ძე ძერასა
Line of edition: 20     წარუტაციაო! ჩემი რკინა მომე, და შენი ყრმა წაიყუანეო.
Line of edition: 21     ესე არაკი ამისთჳს მოვიუბნე, ერთმა კაცმან რომე თჳსსა
Line of edition: 22     ჴელმწიფეზედ ესეთი რამე ქნას, სხვისათჳს რაღასა იმოქმედებს?
Line of edition: 23     რადგან შენსა პატრონსა / ესე ჰკადრე, სხვათა შენისა      Page of alt.ed.: C_16 
Line of edition: 24     პირობისა იმედი ვისღა ექნება? მე ესე დაჯერებით ვიცი
Line of edition: 25     შენის ავნაქმრის სიბნელე შიშით აღივსება, და შენის ჴერჴის
Line of edition: 26     საცთურის სიფრთხილე გმართებსო. უთხრა:



Line of edition: 27  
ლექსი


Line of edition: 28        ბედის რტოსა დაემყნობა ვინც გაგრიდებს, გაგეყოფა
Line of edition: 29        სვეს აღადგენს, ვინც ვერ გნახავს, მტერთა პირი დაეყოფა. /      Page of alt.ed.: T_238 


Line of edition: 30        ვირე ქილილა და დამანას საუბარი ამაზედ მოკრბებოდა,
Line of edition: 31     ლომსა ჴარისა საქმე გარდაეწყვიტა: მიწათა და სისხლთა
Line of edition: 32     შიგა გაესვარა. და რა ლომმა რისხვისა ჭანგი შუთურბას
Page of edition: 417   Line of edition: 1     სიკუდილითა დაამშვიდა და ტევრთა და ტყეთა ადგილები
Line of edition: 2     მისის სიმჴნისაგან დაცალა, რისხვის ალი დაუშრტა და საგონებელთა
Line of edition: 3     ჩავარდა, და გულთა შინა იტყოდა: -- ვაი, საწყალობელო
Line of edition: 4     შუთურბავ, რომე ეგეთი ჭკუიანი, და გონიერი და
Line of edition: 5     მჴნე კაცი შემომაკუდი! კეთილად ვყავ, თუ ბოროტად, არა
Line of edition: 6     ვიცი. ესეთი საქმე, რაჲც მე მომიჴდა, პირობისა და დანდობისა,
Line of edition: 7     და სიმართლის დაგდებითა და დაუნდობელობისა წესითა
Line of edition: 8     მოვა. მე თავი ჩემი საგლოელსა შევაწყვდივე, ჩემსა საყუარელსა
Line of edition: 9     მეგობარსა ჩემითა ჴელითა სასიკუდილო სასმელი
Line of edition: 10     შევასვი. თქუა:



Line of edition: 11  
ლექსი


Line of edition: 12        ბოლოდ მოყუასი ვინ უზამს მოყვასს ბრძენსა ცნობილსა
Line of edition: 13        არცა უშჯულო იკადრებს, უმუხთლოს მისსა ძმობილსა.


Line of edition: 14        ლომმა სინანულის თავი დახარა და თჳსისა თავისა საგმობრად
Line of edition: 15     ენა ააუბნა, თუისსა გულფიცხელობასა და აჩქარებასა ჰყუედრიდა.
Line of edition: 16     ჴარისა საგონებელი ამა შაირსა ყურთა შინა
Line of edition: 17     უკითხევდა:


Line of edition: 18        ვინ მოყუარესა უბრალოდ მოჰკლავს მოკლვითა ჩქარითა
Line of edition: 19        მეტადრე ჩემებრ მარგესა რგებითა შინათ, გარითა
Line of edition: 20        ვითამ მოყუარე არ ვიყავ, მტერი ვეგონე გუარითა.
Line of edition: 21     და   მტერსაც არ მოჰკულენ უწყალოდ ესრე ტანჯვითა მწარითა!


Line of edition: 22        ლომსა სიცილი შუთურბას ნავღლითა სამუდმოდ სატირლად
Line of edition: 23     შეეცუალა, მისი გაფურჩვნილი სიხარული / ამა ზრუნვისა      Page of alt.ed.: D_165 
Line of edition: 24     სიმჴურვალითა დაუჭნა. თქუა:



Line of edition: 25  
ლექსი


Line of edition: 26        შენი გაყრა გულსა ჩემსა ნავღლის ქაცვად გამეცემის,84*
Line of edition: 27        აწ გავსინჯო, ამ ეკლისგან, თუ რა ვარდი მამეცემის.      Page of alt.ed.: A_107 


Line of edition: 28        რა დამანამ მიღმით ლომისა პირთა მოწყენის ნიშანი შეატყო
Line of edition: 29     და ნავღლისაგან დალურჯებული ღაწვი გაიცადა, ქილილას
Line of edition: 30     ლაპარაკი დაიდუმა, და წინარე წადგა და
Line of edition: 31     მოახსენა:



Page of edition: 418  
Line of edition: 1  
შაირი


Line of edition: 2        მეფეო, სვესვიანობით ტახტიმცა თქუენი დიდობენ
Line of edition: 3        ყოვლი ჴელმწიფე შენისა ზარის შიშითა რიდობენ, /      Page of alt.ed.: T_239 
Line of edition: 4        შენ შემოგფრფინვენ იგიცა, ვინცა შორს კიდისკიდობენ
Line of edition: 5     და   შენთა მტერთა და ორგულთა დღენი შენგანვე ბინდობენ!


Line of edition: 6        ურვისა საგონებელთა რად შეუპყრიხართ, ამა ჟამთა უფროსად
Line of edition: 7     სასიხარულო დროჲ რაღა იქნება? ამა დღისა უბედნიერესი
Line of edition: 8     ოდესღა გათენდება: ჴელმწიფე გამარჯვებული, სამხიარულოთა
Line of edition: 9     წესითა ბრძანდება, და მეტრი სისხლთა და მიწათა
Line of edition: 10     ზედა გორავს! მოახსენა:



Line of edition: 11  
ჩახრუხაული


Line of edition: 12        სასოს დილამან ჴრმალამოწვდილმან გამარჯვებანი წინა დაგიხსნა:
Line of edition: 13        დღენი მტერთანი, ურჩთა ერთანი, სიკუდილის ღამის ბნელთა შეგიხსნა.


Line of edition: 14        ლომმა უბრძანა:
Line of edition: 15        -- ოდესცა შუთურბას გაკრძალული სამსახური, მეცნიერობის
Line of edition: 16     ნიში და ალერსის სიტკბო მომაგონდების, სამძიმარის
Line of edition: 17     კუამლი მომბოლავსო, ამისთჳს რომე იგი ჩემთა სპათა ზურგი
Line of edition: 18     და მფარველი იყო, ჩემთა ყმათა და ჭაბუკთა ყოველთავე
Line of edition: 19     ძლიერებისა შემძინებელიო! თქუა:



Line of edition: 20  
ჩახრუხაული


Line of edition: 21        წარვიდა იგი მშვიდობის რიგი, ვინცა ჴმელეთსა დააწყნარებდა
Line of edition: 22        მომშორდა ადრე ჩემ სახლთ საკადრე, ვინ თემთა წესთა მომიარებდა.


Line of edition: 23        დამანამ მოხსენა:
Line of edition: 24        -- არა გმართებსთ მის უზენაროსათჳს ეგევითარისა სიტყვისა
Line of edition: 25     ბრძანება. ესეთი გამარჯვება რადგან მოგნიჭებია, დიდი
Line of edition: 26     მადლობა გიჴმს ღ(მერ)თსად შეწირვად. რადგან შენთჳს ძლევა
Line of edition: 27     მოუცემია, სიხარულისა გულისა კარი უნდა გააღოთ.
Line of edition: 28     მოახსენა:



Page of edition: 419  
Line of edition: 1  
ლექსი


Line of edition: 2        გამარჯვებისა დილამა სასოდ იმედი გვინამა
Line of edition: 3        ბოროტმა მოსაწყინამან გაგვრიდა გარდამდინამა.


Line of edition: 4        ესე კურთხევის წერილი, რომელსა ზედა ბედსვიანობა
Line of edition: 5     გაუწყვია, ესე ჴელმწიფური ძლევა, სახელგანთქუმულობისა
Line of edition: 6     წიგთა ბედნიერობით წარწერილი, მით გაიმართჳს, და ჟამთა
Line of edition: 7     და დროთაგან ქარტათა ზედა ამაღლდების, და ზეშთა დიდობისა
Line of edition: 8     რიგთა შინა აღირიცხვის. / მოახსენა:      Page of alt.ed.: T_240 



Line of edition: 9  
შაირი      Page of alt.ed.: C_17 


Line of edition: 10        ესე დღე არის ჩუენისა სიკეთის მახარობელი
Line of edition: 11        გამარჯვებისა საქმითა ქნართა ასრიგად მძნობელი:
Line of edition: 12        ესე დღე გულთა სალხენი, განსაცხრომელთა მჴმობელი
Line of edition: 13     და   ესე დღე დღეგრძელობისა, მტერთა ნიადაგ მფლობელი!


Line of edition: 14        ჴელმწიფემა რა ერთსა კაცსა მრავალი დიდება მიანიჭოს,      Page of alt.ed.: D_166 
Line of edition: 15     და ეგრეთვე შფოთევდეს, და არა ოდეს დამშვიდდეს, საშიშია.
Line of edition: 16     და ქუეყნისა მტრისა საფლავის საპყრობილეში შეგდება ჭკუიანთაგან
Line of edition: 17     საქნელია. თითი რომ ჴელთა სამკაულია და გუამთა
Line of edition: 18     ასონი, თუცა გუელმან მას ზედა უცა, ტანისა სიმრთელისათუის
Line of edition: 19     მასცა მოსჭრიან, და თითმოკუეთილიცა მოილხენს
Line of edition: 20     და მორჩენად ჩაიგდებს. მოახსენა:



Line of edition: 21  
ლექსი


Line of edition: 22        მიბრძანე, იგი რა იყო, ანუ რა გარგო მონებით
Line of edition: 23        რადღა იგონებ ურვითა, ზრუნვას რად შეეწონებით?


Line of edition: 24        ლომმა მცირედ ამა საუბრით უკუიყარა, მაგრამე ჟამმა და
Line of edition: 25     დრომა ჴარისა ნაცვალი მასცა აზღუევინა, და ბოლოდ დამანას
Line of edition: 26     სიცრუე მისავე თავსა აუჴდა, და მისის სიტყუის თესლი
Line of edition: 27     სიმტუყვნის ქერქისაგან გამოსძურა, და ჴარის სანაცლოდ
Line of edition: 28     იგიცა მოკლეს. და ჴერჴისა და საცთურის და მატყუვრობის
Line of edition: 29     აღსასრული უბედური და ურგებია, და ბოროტი განზრახვა --
Line of edition: 30     უსვიანო და მოსაოჴრებელი.



Page of edition: 420  
Line of edition: 1  
შაირი


Line of edition: 2        ავისმოქმედის ბოლოსა ჭკვიანნი ავსა ველითა
Line of edition: 3        ფუტკარი სხვისა მცემელი თავსა მოიკლავს ჴელითა:
Line of edition: 4        ღვარძლის მთესველი ვერ მომკის იფქლსა ბასრისა ცელითა
Line of edition: 5     და   ანწლი არ მოგცემს ყურძენსა, -- ეს არაკი მაქვს ძუელითა. /      Page of alt.ed.: T_241 



Next part


This text is part of the TITUS edition of Sulxan-Saba Orbeliani, Kilila da Damana.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 30.11.2024. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.