TITUS
Visramiani
Part No. 41
Previous part

Chapter: 41  
Line of edition: 23  ვისის და რამინის ერთმანეთის წყრომით გაყრა


Line of edition: 24       რა მოიღრუბლოს, ჰაერი დაბნელდების; ქუეყანა ფიცხლისა
Line of edition: 25    
ქარისაგან აშფოთდების. აგრევე მოყუარეთა რა საწუთრო გაჰყრიდეს,
Line of edition: 26    
წინასვე დაუწყებს მუხთლობასა, ეძებს მიზეზსა და გამოაჩენსცა.
Line of edition: 27    
რასაცა გააცხროებდეს. პირველ პირი გაუცხელდების. რა რამინს
Line of edition: 28    
მოეწყინა ნიადაგ ჭირის ნახვა და გაძღა დღე და ღამე ვისისა, უკანა
Line of edition: 29    
დგომისაგან, თუითო წამსა ბადესა შებმისაგან და ყოვლისა კაცისა
Line of edition: 30    
ყუედრებისაგან, ბეგოს საუბარიცა გულსა ჩაუჴდა, შაჰინშას კაცი
Line of edition: 31    
მიუგზავნა, ეგრე მოაჴსენა:

Line of edition: 32       
"ესე აქაური ჰაერი არ დამაშუნდების, უფროსჯერ თუით ავად
Line of edition: 33    
ვარ. თუ ბრძანოს მეფობამან შენმან და დიდებასა მაღირსებდე,
Line of edition: 34    
ერაყს წავიდე და გმსახურო მუნაურთა ლაშქართა თავადობითა.
Line of edition: 35    
შემიწყალეთ, რაცაღა სამსახური იყოს, ვიქმოდე. ოდესცა მიბრძანოთ,
Line of edition: 36    
განაღამცა სირბილითა მოვიდოდე თქუენს წინაშე. ნუთუმცა ამა
Page of edition: 182   Line of edition: 1    
სნეულობასა და სევდიანობასა დავეჴსენ თქუენითა წყალობითა!
Line of edition: 2    
მთასა და ბარსა ნიადაგ ნადირობითა ვიხარებდე, ზოგჯერ ავაზითა,
Line of edition: 3    
ზოგჯერ ქორითა და ძაღლითა გამოვსცადო სანადირო ყუელაი.
Line of edition: 4    
ცხენნი დამხამებიან და აბჯარი ჩემი ამა ექუსსა თუესა შიგან არად
Line of edition: 5    
მიჴმარებიან, შინაყოფითა დამჯანგებიან. და აწ წავიდე და ოდესცა
Line of edition: 6    
მიბრძანონ, მონურად წინაშე ვიყო".

Line of edition: 7       
რა მოაჴსენეს შაჰინშას, ესმა ესე და გაეხარნეს. გაასრულა
Line of edition: 8    
რამინის მოჴსენებული: რე, გურგანი. ქოისტანი, ჰამიანი და სრული
Line of edition: 9    
ერაყი მას უბოძა. ტანსა შემოსა, მანშური ბრძანება გაჴსნით უბოძა.
Line of edition: 10    
მოეთაყუანა. კარავნი გარეთ დაადგმევინა. შინამყოფი უგრძნეულოდ
Line of edition: 11    
გაემგზავრა. ვისსა, ამისსა მსმენელსა, თავი ცოცხლად აღარ
Line of edition: 12    
უჩნდა, გული უმცირდებოდა და გულისა კუნესა შეჰქმნოდა.

Line of edition: 13       
რამინ მივიდა წამავალი ვისის გამოსათაყუანებლად, შეჯდომისგან
Line of edition: 14    
კიდე არა აკლდა, შეკაზმულ იყო. ვისი ტახტსა ზედა ჯდა, შევიდა,
Line of edition: 15    
მასვე გუერდით ტახტსა ზედა დაჯდა. ვისმან ჴელი გაუქნია და
Line of edition: 16    
ეგრე უთხრა:

Line of edition: 17       
"ადეგ, სეფეს ტახტსა ზედა ნუ დაჯდები. რა ყმა იყო, პატრონისა
Line of edition: 18    
ადგილსა ეკრძალვოდე. ჯერეთ მეადრების შენგან მაგა ტახტსა
Line of edition: 19    
ძებნა. რასაცაღა მოუცთუნვებიხარ, რეგუენობაა ეგეო!"

Line of edition: 20       
დაუმძიმდა რამინს, დიდად დაღრეჯილი ადგა და წავიდა. დასწყია
Line of edition: 21    
თავისა დაბადება და ინანა, რაცა ვისისათუის ჭირნი ენახნეს.

Line of edition: 22       
ეგრე თქუა გულსა შიგან:
Line of edition: 23       
"აჰა, აწ ვნახე თავისა ჩემისა საქმე. თუ რაითა გულითა არის
Line of edition: 24    
საჩემო ვისი; ბოლოსა ჟამსა რა მითხრა გამყრელსა. ნუმცა ვინ
Line of edition: 25    
ეძებს დიაცისაგან მოწყალეობასა, ნუმცა ვინ სთესავს მლაშესა ველსა
Line of edition: 26    
ზედა ვარდსა. ვირისა კუდსა ჰგავს მათი სიყუარული, ზომითა
Line of edition: 27    
ვერ გაგრძელდების. მე ვჰზომდი დიდხან ვირისა კუდსა. და მიუდგებოდი
Line of edition: 28    
დევისა კუალსა. აწ მადლი ღმერთსა, რომელ თუალხილული და
Line of edition: 29    
გულმრთელი ვარ, შემიგნია სახელი და აუგი. რად დავკარგე
Line of edition: 30    
აქამდის ჩემი სიყმე ცუდად? რად განვიქრიე საწუთრო და დღენი
Line of edition: 31    
ჩემნი? ვაი იგი გარდასულნი დღენი და ჟამნი, ვაი იგი გული ჩემი,
Line of edition: 32    
სიყუარულისა მომლოდე! რაის მიზეზისათუის დავიკლე აქამდისი
Line of edition: 33    
სიყმისა სიხარული, რათგან ბოლოდ იმისგან გამწირაობა დამრჩებოდა?!
Line of edition: 34    
კაცსა თავისავე ჴელითა თავისა სიკუდილი უჯობს ესეთისა
Line of edition: 35    
სიტყუისა მოსმენასა. ბარე კარგსა ჟამსა მოვისმინე ეგზომ გრილი
Line of edition: 36    
სიტყუა, რომელ გული გამიმაგრდეს. ვაშად გამიდრკა გული სამისოდ,
Line of edition: 37    
მაგრა, რათგან მისი კიდეგნობა დამედვა გულსა, რა მგამა, რაზომიცა
Line of edition: 38    
რა ავი მოვისმინო. სახლი, რომელ უბედური იყოს, რაზომცა
Page of edition: 183   Line of edition: 1    
ადრე აოჴრდეს, ესე სჯობს. მე კიდეგანობისა მიზეზი მომცა
Line of edition: 2    
ღმერთმან, ბოლოდ ნაცუალი გამოჩნდა ჩემისა ჭირისა. მე თუმცა
Line of edition: 3    
ცნობანი მქონდეს, ათას თუალპატიოსნად სყიდვა მინდოდა ერთისა
Line of edition: 4    
სიტყუისა. აწ ღმერთმან მაჯნად მომასმინა. აჰა გულო, შესჯერდი
Line of edition: 5    
და გაიქეც ამის სიძნელისაგან. გაიქეც, გულო. საწუთროის
Line of edition: 6    
ფათერაკისაგან. გაიქეც, გულო, აუგისა დამიწყებულისაგან, გაიქეც და
Line of edition: 7    
ნუღარავის აძლევ სისხლთა, შესჯერდი და გარიდე! და თუ აწ არ
Line of edition: 8    
გარიდებ, მაშ ოდესღა გარიდებ?"

Line of edition: 9       
რამინ ამა საგონებელსა შიგან იყო და გული პილპილითა
Line of edition: 10    
გატენილსა უგუანდა.

Line of edition: 11       
ვისმან რა ესრე დაღრეჯილი ნახა რამინ, თავსა ბრალება დაწყო,
Line of edition: 12    
რად დავამძიმე ჩემითა უთმენელობითა? გული მახუილითა
Line of edition: 13    
ეჭრებოდა მისისა დამძიმებისათუის. მერმე ას ოცდაათი არტახი
Line of edition: 14    
მოატანინა, რომელთა შიგან ოცდაათ-ოცდაათი თავი სტავრა ეკრა,
Line of edition: 15    
ყუელა ოქრო-ქსოილი, ჩინური, ბაღდადური ოქსინო და ყუელასთანა
Line of edition: 16    
ყუელა ერთმანერთისა მჯობი. რამინის მეჭურჭლესა შეჰვედრეს.
Line of edition: 17    
თუით რამინ მრავლითა ტურფითა შესამოსლითა შემოსა,
Line of edition: 18    
კაბალაფანჩებითა და ქუდებითა და რიდებითა. მერმე ამა
Line of edition: 19    
სიტყუისათუის შენდობა ითხოვა და ეგრე უთხრა:

Line of edition: 20       
"არ ეგრე შემომფიცეა, თუ სულდგმული არ გაგწირავ და არცა
Line of edition: 21    
დაგაგდებო, აწ რად ჰქმენ ეგრეო?"

Line of edition: 22       
მან მიზეზი უთხრა, რადცა ექმნა და რასთუისცა წავიდოდა.
Line of edition: 23    
მერმე ჴელი ჴელთა დაუჭირეს ერთმანერთსა და წალკოტსა შევიდეს
Line of edition: 24    
მარტოდ, მოეხუივნეს ერთმანერთსა. მათისა პირისაგან წალკოტი
Line of edition: 25    
აყუავდა და მათისა თმისაგან ნიავი გასურნელდა. ზოგჯერ ერთგან
Line of edition: 26    
ყოფისათუის მხიარულობდიან და ზოგჯერ გაყრისათუის ტიროდიან.
Line of edition: 27    
ვისი პირ-შუენებიანი თუალთაგან სისხლსა იდენდა, ღაწუნი
Line of edition: 28    
ოქროსფერ ჰქონდეს, თუალთაგან ათასისა ღრუბლისა ღუარნი
Line of edition: 29    
გარდმოსდიოდეს და ერთისა სულისაგან ათასი ფერი შეჭირვება
Line of edition: 30    
გამოვიდოდა. პირსა და მკერდსა იხოჭდა და ეგრე უთხრა:

Line of edition: 31       
"ჰე საყუარელო მოყუარეო, ჩემსა ნათელსა რად დამიბნელებ
Line of edition: 32    
შენითა წასლვითა? არ შემომფიცე მას პირველსა დღესა? აწ მუნითგან
Line of edition: 33    
რა ხანი გარდასრულა, რომელ ესრე გასძეღ ჩემითა სიახლითა?
Line of edition: 34    
ვითარია გულისა ეგეთობა? ეგე თქუენ მამათა წესია. რომელ გულსა
Line of edition: 35    
უჩუენებთ კაცსა და გულისა ჩუენებითა მასცა გულსა დაუწყლულებთ,
Line of edition: 36    
მერმე გულსა გაიმაგრებთ. გულისა სიმაგრე ომსა შიგან ჴამს,
Line of edition: 37    
არა მოყურისა ცრუებისათუის. ღმერთსა თანა ბრალად რად არ
Page of edition: 184   Line of edition: 1    
გიჩს? მე იგივე ვისი ვარ, მზისა მსგავსი, პირ-თეთრი, თმა-მუშკი,
Line of edition: 2    
ტან-კუიპაროზი. შენისა მოყუარულობისაგან კიდე ჩემგან რა
Line of edition: 3    
გინახავს, რომელ გულისაგან გააგდო ჩემი სიყუარული. თუ ახალი
Line of edition: 4    
ვინ მოყუარე გიშოებია, ჩემსა ძუელსა სიყუარულსა ზღუასა, ნუ
Line of edition: 5    
ჩააგდებ. ნუ გამწირავ, რამინ, ნუ გაახარებ ჩემთა მტერთა, ნუ იქმ
Line of edition: 6    
მაგასა. ვიცი, ადრე შემოიქცევი და ინანი. ნუ გასწყუედ სიყუარულსა,
Line of edition: 7    
არ ჩანგისა ძალია, თუმცა კულა გამოინასკუა. ესე დღე მოგეგონების,
Line of edition: 8    
რა კუნესა დაიწყო და ჩემსა წინა შენებურად პირსა
Line of edition: 9    
მიწასა დასდებდე და ეგრე მეხუეწებოდე. ვერ გასძლებ უჩემობასა
Line of edition: 10    
და მერმე სინანული აღარას გარგებს, რა ჩემსა ნახვასა ეძებდე და
Line of edition: 11    
ვერა ჰპოო. აწ ამაყობისა და სირეგუნობისაგან გამაძღარ ხარ და
Line of edition: 12    
მაშინ დაგლახაკდები. ნახო მაშინ, რაცა შენზედა ვქმნა. ავისა და
Line of edition: 13    
კარგისა უმუქფობასა ნუ მეეჭუ. მაშინ ნაზსა შემიქმ და განმანებიერებო".

Line of edition: 14       
რამინ პასუხად ეგრე გასცა:
Line of edition: 15       
"ჩემისა გულისა ღმერთმან იცის .ა შენცა, რომელ წამსაცა
Line of edition: 16    
ვერ დავსთმობ უშენობასა, მაგრა მე შენთა მტერთაგან მეშინიან
Line of edition: 17    
და ვერიდები. ყოველი ადამიანი დაგუმტერებია, ასრე რომელ ჩემი
Line of edition: 18    
პერანგნიცა მტერად შემქმნიან. თაგუნიცა ვეფხთაებრ მძლავრობენ
Line of edition: 19    
და თევზნი ვეშაპთაებრ მექუშვიან, და მზე უპატიოდ ელავს ჩემზედა,
Line of edition: 20    
ღრუბელი საბრალოდ მწუიმს. ეგზომი საყუედური მესმის ყოვლისა
Line of edition: 21    
კაცისაგან, რომელ თავისა თუალითა ჯოჯოხეთსა მახედვენ,
Line of edition: 22    
მისთუის მიმიმართებია. მოახლეთა და მოყუარეთაგან ესრე მეშინიან,
Line of edition: 23    
ვითა მტერთა და მესისხლეთაგან. ვისისაცა ჴელისაგან წყალსა
Line of edition: 24    
შევსუამ, მოწამლვისა მეშინიან. შაჰინშას თანა ესრე შესმენილ
Line of edition: 25    
ვარ, რომელ ნუთუ მუხთლობით მომაკლევინოს და რა მომკლან,
Line of edition: 26    
მაშინ არცაღა შენი ვარ, არცაღა ჩემი. ესრე გამომირჩევია. გული
Line of edition: 27    
რომელ ეგრეცა შენი მოშორვებულია და სადაცა წავიდე. ცოცხალი
Line of edition: 28    
ვიყო. სიცოცხლე თუით ამით უფრო მინდა, თუ სულნი არ მედგნენ,
Line of edition: 29    
შენებრივი მოყუარე საუკუნოდ გამეყრების. ამას რა უამეა. რომელ
Line of edition: 30    
სულნი მედგნენ და შენებრი სულიერიცა მეახლოს? აწ დავსთმოთ.
Line of edition: 31    
ამა წელიწადსა ერთსა ვიყვნეთ კიდის-კიდე და მერმე დღეთა ჩუენთა
Line of edition: 32    
უშიშად ერთგან ვიყვნეთ. მასმია, ღამე მაკეა და არავინ იცის,
Line of edition: 33    
თუ დილა რასა შობსო. საწუთრო ხრიკიანია, ვინ იცის, რას
Line of edition: 34    
გამოაჩენს! რა იცი, თუ ბნელსა ამასა კიდეგანობასა რაზომი სინათლე
Line of edition: 35    
მოუდგს შეყრისა! თუცა საწუთროსაგან სნეული ვარ, მისისავე

Line of edition: 36       
მკურნალობისაგან მაქუს იმედი. მე რაზომცა ნისლი მომხუევია,
Line of edition: 37    
დარისა კარგისა და მთუარისა ნათლისაგან იმედსა არ გარდაავსწყუედ.
Page of edition: 185   Line of edition: 1    
აწინდელი ჩუენი გაყრა ესე არის, რომელ გულითა კულა უფრო
Line of edition: 2    
შეყრილ ვართ, ნუთუმცა დაილია ჭირისა დღე და მოგუესწრა
Line of edition: 3    
სიხარულისა და ლხინისა ჟამი?! მე ვირე სულნი მიდგან, შენსა და
Line of edition: 4    
ჩემსა საკუთრობასა არ გარდავსწყუედ. შენ ჩემი მზე ხარ და თუ
Line of edition: 5    
შუქი შენი არ მახლავს, საწუთრო ჩემთა თუალთა წინა შენისა თმისა
Line of edition: 6    
ფერად მიჩს, ჰაი, ჰაი რაზომი უნებლობა წამ.იდებია საწუთროსაგან
Line of edition: 7    
და ყუელასა მიზეზი შენი სიყუარული ყოფილა! აწ ამას ვეჭუ,
Line of edition: 8    
რომელ ბოლო მოჰჴდეს ჩუენისა ჭირისა, აქათგან სიხარულისა
Line of edition: 9    
ნაწილი მოგუხუდეს, დიდისა შეჭირვებისა ყუელასა ბოლო
Line of edition: 10    
სიხარულია, კარი არ დაჴშულა, რომელ არ გაიღებოდეს; შეღმართი
Line of edition: 11    
არაა, რომელ ჩაღმართიცა არ დახუდეს: გაზაფხული მაშინ მოვა,
Line of edition: 12    
რა ზამთარმან მთა შეკრასო".

Line of edition: 13       
ვისმან ეგრე უთხრა:
Line of edition: 14       
"ეგე ეგრე არის, მაგრა ჩემისა ბედისაგან იმედი არა მაქუს,
Line of edition: 15    
ჩემი ბედი არ ეგრე მემტერების, თუმცა, -- რა მოყუარე წამგუარა,
Line of edition: 16    
მისი პირი მიჩუენადა, მეშინიან შენისა ბუნებისაგან, რომელ გორაბს
Line of edition: 17    
კეკლუცი ქალი ჰპოო და შეგიყუარდეს, მუნებურნი ნაკუთად
Line of edition: 18    
კარგნი, კეკლუცნი და ლამაზნი მოჰჴდებიან და შენ, რა მათ ჰნახავ,
Line of edition: 19    
მე დამივიწყებ, გულსა მათ მისცემ და გამწირავ, სათამაშოდა
Line of edition: 20    
მიხუალ გორაბს და გული ბრუნვასა დოლაბივითა დაგიწყებს,
Line of edition: 21    
ეგზომსა კეკლუცსა ჰნახავ, რომელ ვეღარ შეიგებ, თუ რომელი
Line of edition: 22    
გამოირჩიო. რა მუნებურნი დედანი მამათა პირსა უჩუენებენ, მაშინვე
Line of edition: 23    
გულსა წაუღებენ მათითა თმითა, პირითა შუენიერითა და ლამაზობითა,
Line of edition: 24    
ვითა შემოდგომათა ქარი ხისაგან ფურცელსა იტაცებს, აგრევე
Line of edition: 25    
მუნებურნი ქალნი მოყმეთა გულსა შეიპყრობენ თუალითა
Line of edition: 26    
გრძნეულითა, თუ ათასიცა გული გურდემლისებრ მაგარი გიც,
Line of edition: 27    
მათითა ნახვითა ეგრეცა უგულო დარჩები, თუ ეშმასიცა შეკრვა
Line of edition: 28    
შეგიძლია, თავსა მათგან ვერცა ეგრე იჴსნიო".

Line of edition: 29       
რამინ ეგრე უთხრა:
Line of edition: 30       
"თუ მთუარე თუესა ერთსა ჩემსა მიდამოსა იარებოდეს,
Line of edition: 31    
სამკაულნი მისნი მასკულავნი იყვნენ და გუირგუინად მზე ებუროს და
Line of edition: 32    
ყოველი შუენება მას ჰქონდეს, ყოველი გრძნეულობა მან იცოდეს
Line of edition: 33    
კაცთა გულისა მიმზიდაობისათუის, კოცნა მისი უკუდავება იყოს
Line of edition: 34    
და შეხედვა მისი -- სამოთხისაებრ საყუარელი, ნახვა მისი -- ბერთა
Line of edition: 35    
გამაყმობელი და ბაგენი მისნი -- მკუდართა გამაცოცხლებელნი, --
Line of edition: 36    
მე, შენმან მზემან, შენი სიყუარული ვერ დამაგდებინოს, იგი არად
Line of edition: 37    
მომინდეს, არად მოვიგონო მისი ეგეთისა უებროისა სიყვარული
Page of edition: 186   Line of edition: 1    
შენისა გულისათუის. შენი ძიძაცა მისგან უფრო საყუარლად და
Line of edition: 2    
პატიოსნად მიჩნდესო".

Line of edition: 3       
მერმე მოეხუივნეს და აკოცეს ერთმანერთსა და გაიყარნეს.
Line of edition: 4    
ღაწუთათუის ზაფრანი ევალა და მარგალიტსა ხვავრიელად აწუიმებდის.
Line of edition: 5    
მათი სულთქნისა კუამლი ცად გავიდის, ჰაერი ჯოჯოხეთსა
Line of edition: 6    
დაამსგავსეს და მიწა მათთა ცრემლთაგან -- ომაინისა ზღუასა.
Line of edition: 7    
ორივე საბრალონი მისქინნი იყვნეს და დარჩეს ვითა შლუნი.

Line of edition: 8       
რა რამინ ცხენსა შეჯდა, ვისსა თმობისა საფარველი აჰხადა.
Line of edition: 9    
განგებამან ღმრთისამან ვისის ნაკუთი მშუილდად შექმნა და ისრისაებრ
Line of edition: 10    
რამინ მისგან შორს გასტყორცნა. ეგრე მოსთქუმიდა ვისი და ტიროდა:

Line of edition: 11       
"ჰე ჩემგან წასრულო, რა შენ წახუედ, თმობაცა ჩემი წავიდა
Line of edition: 12    
შენდა მოსლვამდინ. ღმრთისა განგებისაგან შენ გამგზავრებულ ხარ
Line of edition: 13    
და მე გულისა ნებისა[გან] ორმოსა ჩაჭრილ ვარ. ვირემდინ შენ
Line of edition: 14    
მგზავრი ხარ, შენი მრყუარე ტირილისაგან მოუსუენებელია. რაა
Line of edition: 15    
ესეთი ბედი ჩემი?! დამცაიკარგვის, რომელ ზოგჯერ ტახტსა ზედა
Line of edition: 16    
დამსუამს და ზოგჯერ -- ნაცართა. ეგზომითა ჭირითა გატენილია
Line of edition: 17    
ესე ვიწრო გული ჩემი, რომელ დიდსა მინდორსა სამოცისა დღისა
Line of edition: 18    
ეჯსა შიგან არ დაეტევის; თუალი ჩემი ზღუაა ნამისა სიმრავლითა
Line of edition: 19    
და გული -- ჯოჯოხეთი ჭირთა დაულევრობითა. არ მებრალების
Line of edition: 20    
უთმინობა და უძილობა. ნიადაგ ზღუასა შიგან ვინ დაყოფს, ანუ
Line of edition: 21    
ჯოჯოხეთსა შიგან ვინ გასძლებს! ამის უარესი რა წამეკიდების,
Line of edition: 22    
რომელ ამის უარესსა წყევასა მტერისათუის ვერ მოვიგონებ".

Line of edition: 23       
რა რამინ გაემართა, მისთა ბუკთა ცემა ცად გაიწეოდა. მისისა
Line of edition: 24    
ლაშქრისა მტუერი ღრუბელსა ჰგუანდა, მაგრა მათი წუიმა რამინის
Line of edition: 25    
ცრემლი იყო. თუცა ეგე სიტყუა გულსა შიგან დაესწავლა და უმძიმდა
Line of edition: 26    
ვისის გაყრა, ეგრეცა შესჭირდებოდა, გული ენასკუოდა და
Line of edition: 27    
პირსა ზედა აჩნდა დაღრეჯილობა. ვერავინ ჰნახავს, თუ ყუელა
Line of edition: 28    
მიჯნურია, თუცა მეტად სიშორესა შიგან არ დააჩნდა მიჯნურობისა
Line of edition: 29    
შეჭირვება. თუ კიდეგნობასა შიგან თმობა აქუს, მან კაცმან
Line of edition: 30    
მიჯნურობა არ იცის და არცა შუენის.


Next part



This text is part of the TITUS edition of Visramiani.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 1.5.2014. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.