TITUS
Old Georgian Hagiographical Texts, vol. VI
Part No. 13
Previous part

Text: 11_Evst.Mcx.  
Page of ed.: 208  
Line of ed.: 4   შესხმა და მოთხრობა ღუაწლთა და ვნებათა წმიდისა დიდისა
Line of ed.: 5  
მოწამისა ევსტათი მცხეთელისათა, ქმნილი ანტონის მიერ
Line of ed.: 6  
არხიეპისკოპოსისა ყოვლისა ზემოჲსა საქართველოჲსა,
Line of ed.: 7  
დავითიან-ბაგრატოვანისა

Line of ed.: 8  
ევსტათის თავი თავს ადამატინს წარჰჴდა,
Line of ed.: 9  
ვინათგან აქა იპოვების საკჳრუელ.
Line of ed.: 10  
სიმტკიცე სიბრძნე სხუანი მიდმოებანი.
Line of ed.: 11  
ტრფიალებითნი თჳთ ზესთ-გონების მმტჳფრი.
Line of ed.: 12  
ალთა გულისათ სავსედ მმცხადი ნიადაგ.

Line of ed.: 13  
სიტყუა მეათერთმეტე


Line of ed.: 14        "საკჳრუელ ჰყო უფალმან ყოველივე ნებაჲ თჳსი წმიდათა
Line of ed.: 15     
თჳსთა შორის მყოფთა ქუეყანასა შინა მისსა". ხოლო დაღათუ
Line of ed.: 16     
განმრავლდესცა უძლურებანი მათნი, განაღა თანა წარჴდეს მათ,
Line of ed.: 17     
ვითარმედ წმიდანი, რომელთა დაიცუეს უბიწოდ მთავარი იგი
Line of ed.: 18     
[ Page of ms.: 168v  ] გონებაჲ, რომელი დაადგინა ღმერთმან სულსა შინა ხატად თჳსა,
Line of ed.: 19     
და ჴორციელნი ორღანოთა გრძნობითთა ჴმევანი დაუმორჩილეს
Line of ed.: 20     
მას, ამისთჳს ღმერთმან საკჳრუელ ჰყო ნებაჲ თჳსი მათ შორის.
Line of ed.: 21     
ხოლო ვინაჲთგან კაცთათჳს ჰსწადნოის ღმერთი, რათა "ყოველნი
Line of ed.: 22     
წმიდად ცნობად თჳსად მოიყუანნეს" და ჭირთაგან მაცხოვარე\ბად,
Line of ed.: 23     
და წმიდანი მისნი ყოვლად წმიდასა ამას ნებასა მისსა ერჩიან,
Line of ed.: 24     
ვინა საკჳრუელ-ჰყოფს უფალი ნებასა თჳსსა მათ შორის, ვითარმედ
Line of ed.: 25     
მოვიდა რა შარავანდედი იგი ღმერთთმთავრისა მზისა და ყოვლად
Line of ed.: 26     
წმიდისა მის ღრუბლისა სანატრელისა ქალწულისა მიმართ მოიქცა
Line of ed.: 27     
და შეუმუსრუელად და განუწუალებელად სისხლთაგან მისთა, ვი\თარცა
Line of ed.: 28     
ფერთა სახილავთაგან ირისე ღრუბლით წჳმიერით, ღმერთ\შარავანდედი
Line of ed.: 29     
იგი ჩუენდა ჴორციელად დაიხატა და კმა მიზეზ
Line of ed.: 30     
ამისა იყო კაცთმოყუარებაჲ და სახიერებაჲ იგი იმისი დიდი და კაცთ\მოყუარებით
Line of ed.: 31     
და სახიერებით მოსრული "მიფენად ცეცხლისა, და\ღათუ
Page of ed.: 209   Line of ed.: 1     
აღგზებად თჳნიერ დროჲსა არა ჰსწადნოოდა, მაგრა დროსა
Line of ed.: 2     
შინა თჳსსა აღაგზნა". და თქმულთა მათ წმიდათა შორის აღატყინა
Line of ed.: 3     
მძაფრიად, რამეთუ ვერღა შესაძლებელ იყო უზესთაეს ძალისაცა
Line of ed.: 4     
კაცობრივისა დატევნად ცეცხლი იგი, რამეთუ ესრეთ ინება სახი\ერებით
Line of ed.: 5     
წმიდათა თჳსთა უზესთაეს არსებისა სიტყჳერისა განმ\რავლებაჲ
Line of ed.: 6     
თჳსდამი ტრფიალებისა და უფროსღა განგებით მოწამეთა
Line of ed.: 7     
თჳსთა შორის.

Line of ed.: 8        
[ Page of ms.: 169r  ] ეჰა, საკჳრუელ-ყოფა ნებისა უფლისა წმიდათა მოწამეთა შო\რის,
Line of ed.: 9     
რამეთუ გუნდი იგი მათი ღაღადებს ტრფიალებით სიტყუასა
Line of ed.: 10     
ფსალმუნისასა და ღაღადება იგი არს ნამდჳლ ჭეშმარიტ: "უფალი
Line of ed.: 11     
ნაწილ არს მკჳდრობისა ჩემისა და სასმელისა ჩემისა". და წინა\დადებასა
Line of ed.: 12     
ამას განმარტებს სამღუდელო ათანასი: "სასმელაღ სი\კუდილსა
Line of ed.: 13     
სახელ-ჰსდებსო უფალი, ვითარმედ ნაწილ ჩემდა იქმ\ნა".
Line of ed.: 14     
ხოლო საღმრთო ვასილი კესარიელი: "სასმელად სახელ\ჰსდუაო
Line of ed.: 15     
ღუაწლსა მას ღმრთისმსახურებისასა, ვიდრე სისხლად\მდე".
Line of ed.: 16     
ესე არს ესე, ვითარმედ მკჳდრობისა ჩემის ადგილსა ში\ნა
Line of ed.: 17     
რაჲვესა ნაწილ არს ჩემდა უფალი, რამეთუ მის შორის ყოფაჲ
Line of ed.: 18     
მხუდა მე წილად. ხოლო სასმელისა მისთჳს, რომელიცა მწყურის
Line of ed.: 19     
შესმად უფლისათჳს, ნაწილ არს უფალი ჩემდა, ვითარმედ მისთჳს
Line of ed.: 20     
სიკუდილისათჳს ჩემისა წილად მხუდა მე უფალი, ვითარ-იგი ჩემ\თჳს
Line of ed.: 21     
სიკუდილმან მისმან ნაწილ მისა მყო მე. კუალად: "უფალი
Line of ed.: 22     
ნათელ ჩემდა და მაცხოვარ ჩემდა, ვისა მეშინოდეს"? უფალი
Line of ed.: 23     
შესავედრებელ არს ცხოვრებისა ჩემისა, ვისგან შევჰსძრწუნდი?
Line of ed.: 24     
რაჲსაგანმე მეშინოდესმცა, უკეთუ მჴეცთაგან მძჳნუარეთაა? იყავნ
Line of ed.: 25     
მუცელი მათი საფლავ ჩემდა, უკეთუ მახვლთაგან მრავალგუარ
Line of ed.: 26     
დანაკუეთებულთაა? მეყავნ მე იგინი ვიდრე მარტივ კერძოკადმდე
Line of ed.: 27     
განმწუალებელ ჴორცთა ჩემთა, რომელთა ზედა მივიღე ღმრთისა\გან
Line of ed.: 28     
ამაღლებაჲ "მოახლებასა ჩემ ზედა უკეთურთასა შეჭმად ჴორც\თა
Line of ed.: 29     
ჩემთაა? ესე სიხარულ ჩემდა, გარნა მაჭირუებელნი ჩემნი
Line of ed.: 30     
და მტერნი [ Page of ms.: 169v  ] ჩემნი მოუძლურდეს და დაეცნეს, "გან-თუ-ეწყოს ჩემ\ზედა
Line of ed.: 31     
ბანაკია, გარნა არა შეეშინოს გულსა ჩემსა, აღა-თუ-დგეს ჩემ
Line of ed.: 32     
ზედა ბრძოლაა, განაღა მე უფალსა ვესავ"?

Line of ed.: 33        
"ღმერთი ჩუენი შესავედრებელ და ძალ, შემწე ჭირთა შინა,
Line of ed.: 34     
რომელთა მპოვნეს ჩუენ ფრიად. ამისთჳს არა მეშინოდეს ჩუენ
Page of ed.: 210   Line of ed.: 1     
ძრუასა შინა ქუეყანისასა და ცუალებასა მინა მთათასა და გულსა
Line of ed.: 2     
შინა ზღუათასა". სლუანი მდინარეთანი ახარებენ ქალაქსა
Line of ed.: 3     
ღმრთისასა, რამეთუ ჩუენ და ყოველთა ძმათა ჩუენთა უსმინეთ
Line of ed.: 4     
საღმრთოსა წინასწარმეტყუელსა მეთქუესა: "წყურიელნი წარვე\დით
Line of ed.: 5     
წყლისა მიმართ" და "აღმოივსეთ წყალი მხიარულებითა
Line of ed.: 6     
წყაროთაგან ცხოვრებისათა" და ჩუენ წარსრულთა ჰსრბით
Line of ed.: 7     
უზესთაეს ძალისა ვჰპოვეთ წყაროჲ იგი ცხოვრებისა, რომელმან\ცა
Line of ed.: 8     
მისდა მისრულთა გურქუა მხიარულითა პირითა: "რომელმან
Line of ed.: 9     
ჰსუას ჩემგან, არღარა ჰსწყუროდეს". და კუალად: "რომელსა
Line of ed.: 10     
ჰრწმენეს ჩემი, მდინარენი მუცლისა მისისაგან ჰსდიოდენ წყლისა
Line of ed.: 11     
ცხოველისანი". ხოლო ჩუენ მიმღებელთა მისგან, რამეთუ
Line of ed.: 12     
მხოლომან მან მამამან, "რომელ არს ღმერთი ყოველთა ზე\და",
Line of ed.: 13     
მხოლოდ თჳსგან გამოსრული ყოვლად წმიდაჲ სული
Line of ed.: 14     
თჳსი მოგუცა ძისა მიერ თჳსისა და აწ მდინარენი ჰსდიან მადლ\თანი
Line of ed.: 15     
მუცლისაგან ჩუენისა, რომელთა "სულაჲ ახარებს ქალაქსა
Line of ed.: 16     
ღმრთისასა".

Line of ed.: 17        
ესრეთ უკუე "საკჳრუელ ჰყო უფალმან ყოველივე ნებაჲ თჳსი
Line of ed.: 18     
წმიდათა თჳსთა შორის", რამეთუ მათთჳს ყოველივე, რაიცაღა
Line of ed.: 19     
ინება, სახიერებით ესრეთ საკჳრუელ ჰყო თქმულისაებრ.

Line of ed.: 20        
[ Page of ms.: 170r  ] "ჩემდა ფრიად სადიდებელ ესეგუარნი მეგობარნი ღმრთისა\ნი",
Line of ed.: 21     
რომელთაგანთა მიმართ მოწამეთა ქრისტესთა შესხმად და
Line of ed.: 22     
გალობად ყოვლად წმიდათა ღუაწლთა და ვნებათა მათთა მოვიცა\ლე
Line of ed.: 23     
ყოველთაგან საქმეთა ამისთჳს, ვითარმედ თუ სადამე მშჳლდი
Line of ed.: 24     
განჰჴსნილ არს საბლისაგან, რომლითა განჭიმულ არს, ოდეს-იგი
Line of ed.: 25     
ენებოს ვის მოხრად და განჭიმვად, უმაგრეს იყოს და უდიდესი
Line of ed.: 26     
ეჴმარებოდეს ძალი მოხრისათჳს და განჭიმისა მისისა. ეგსახედ
Line of ed.: 27     
გულისხმის-ყოფაჲ ანუ გონებაჲ თუ სადამე განჴსნილ არს და თა\ვისუფალ
Line of ed.: 28     
თჳსთა ბუნებითთა მოქმედებათაგან, რომელნიცა თჳს
Line of ed.: 29     
ყჳან მათ, ოდეს-იგი ენებოსმცა ვის მოყუანებაჲ მათი მოქმედე\ბად
Line of ed.: 30     
წინამდებარეთა ნივთთადმი, უდიდესი ეჴმარების ძალი ბუნე\ბით
Line of ed.: 31     
შესაბამისა მის მოქმედებისა მათისა მიმართ მოყუანებად,
Line of ed.: 32     
რამეთუ განჭიმვა გონებისა ანუ გულისხმის-ყოფისა ფრიად საჴმარ
Line of ed.: 33     
არს, რათა უადჳლეს ჴმეულ ჰყუნეს იგინი სულმან წინამდებარეთა
Line of ed.: 34     
ნივთთა მიმართ, დაღათუ ნიადაგ განჭიმვა ესეგუარი განუჴსნელად
Line of ed.: 35     
დაასუსტებს ძალსა გულისხმის-ყოფისა ანუ გონებისასა, ვითარ\იგი
Line of ed.: 36     
განუჴსნელი განჭიმა საბლითა ძალსა მშჳლდისასა.

Page of ed.: 211  
Line of ed.: 1        
ხოლო ვინაჲთგან მოქმედება გონებისა ანუ გულისხმის-ყოფი\სა
Line of ed.: 2     
უმრავალჯერეს ჩუენდა საჭირო და საჴმარ სადიდებელად
Line of ed.: 3     
ღმრთისა ამისთჳს, რათა არა გულისხმის-ყოფა ანუ გონება სრუ\ლიად
Line of ed.: 4     
განჴსნილ იყოსმცა ესეგუარისაგან განჭიმვისა, ვითარ-იგი
Line of ed.: 5     
ვჰსთქუ, ამისთჳს ზიარნი ყოვლად წმიდისა სიკუდილისა [ Page of ms.: 170v  ] ღმერთ\მამაკაცისა
Line of ed.: 6     
იესუ ღმრთისა ჩემისანი მოწამენი ყოვლად საგალო\ბელნი
Line of ed.: 7     
გალობად და შესხმად წინა-დავიდევ, რათა ამით იდიდოსმ\ცა
Line of ed.: 8     
სამებაჲ ღმერთი და გულისხმის-ყოფისა ჩემისა და გონებისა
Line of ed.: 9     
დაიჴსნას უქმობაჲ.

Line of ed.: 10        
სხუანი უკუე სიტყუანი ესეგუარნი ითქუნეს ჩუენგან სხუა\თათჳს
Line of ed.: 11     
წმიდათა მოწამეთა და აწ ვიტყოდეთ ევსტათისათჳს -- კე\თილმდგომარისა,
Line of ed.: 12     
რამეთუ ესრეთ განიმარტების ელინებრი იგი
Line of ed.: 13     
ლექსი "ევსტათი".

Line of ed.: 14        
სათანადო ვიდრემე არს ჩემდა არა დატევებად ევსტათი ყოვ\ლად
Line of ed.: 15     
საგალობელი და ტკბილსახელი, რომელმანცა შეამკო სისხ\ლითა
Line of ed.: 16     
ქალაქი, სადა-იგი ვიშევ და უნჯად პატიოსნად დადებითა
Line of ed.: 17     
თჳსისა ყოვლად წმიდისა სხეულისათა ეკკლესიაჲ იგი, სძალი
Line of ed.: 18     
ქრისტესი, რომლისა მართებითი წინამძღურებაჲ ანუ მწყემსობაჲ
Line of ed.: 19     
მივიღე უღირსად.

Line of ed.: 20        
ევსტათი კეთილმდგომარე ნამდჳლ ანუ სამყარო, რომელი
Line of ed.: 21     
მდგომარებს ღმრთისა მიერ შორის წყალთა და წყალთა, ესე იგი
Line of ed.: 22     
შორის სიღრმეთა ხედვისა და საქმისათა არცა ერთისა მიერ მოხუ\ეჭილი,
Line of ed.: 23     
რათა მეორისა მახლობელ დგომაჲ დააკლდამცა. ესე მა\რიამს
Line of ed.: 24     
და მართას მიმადლებულებათა მომღებელი ორთავე, რამეთუ
Line of ed.: 25     
საქმიერებს კეთილისა მიმართ, ვითარცა მართა მსახურებისა მი\მართ
Line of ed.: 26     
და ჰხედავს, ვითარმედ "გამოურჩევიეს მიუღებელად მისგან
Line of ed.: 27     
ნაწილი კეთილი -- ჯდომაჲ ფერჴთა თანა იესუსთა და სმენაჲ სიტ\ყუათა
Line of ed.: 28     
მისთა [ Page of ms.: 171r  ], ვითარცა მარიამს ხედვისა მიმართ".

Line of ed.: 29        
ამას უკუე აღუმაღლებიეს, ვითარცა ბორცჳ, სული თჳსი სიწ\მიდითა
Line of ed.: 30     
ჴორცთათა და გულისსიტყუათა გულისხმის-ყოფისა ბიწ\შემრეველთა
Line of ed.: 31     
და დამაბნელებელთა არ შეწყნარებითა სიმართლითა,
Line of ed.: 32     
ესე იგი ყოვლად უმანკოებითა, უბოროტობითა და სიმშჳდითა და
Line of ed.: 33     
სიმჴნითა, რამეთუ არა მოეწყინა, არცა შეწუხნა ნეტარი სული მი\სი,
Line of ed.: 34     
ღმრთისმსახურებასა შინა მყოფი და მოქმედებასა შინა საჭი\როებისა
Line of ed.: 35     
ჴორციელებრისა ცხოვრებისასა, და ამით სულგრძელ იქმ\ნა
Line of ed.: 36     
და ყოველივე "დაითმინა, რომლითა მოიპოვა სული".

Line of ed.: 37        
ხოლო ბორცჳ ესე ყუავილოვან ჰყო, რამეთუ დაჰსთესნა მის
Page of ed.: 212   Line of ed.: 1     
შორის სიტყუანი სახარებისანი და არა ჰსცა ადგილი დროსა აღ\მოსლჳსა
Line of ed.: 2     
მათისასა "აღმოსულად ეკალთა ქუეყნიერთა ზრუნუათა,
Line of ed.: 3     
რათა შეაშთუესმცა ნაყოფიერებაჲ თესლისა", არცაღა უტვენა
Line of ed.: 4     
მოსულად მფრინუელნი აღკრებად და შეჭმად, "რომელნი-იგი
Line of ed.: 5     
ჰფრინავნნ დღისი", ვერცაღა სიმჭირსემან სიცხისა მჴურუალე\ბისამან
Line of ed.: 6     
განაჴმო, რამეთუ ქუეყანასა შინა კეთილსა დაება ძირი.

Line of ed.: 7        
ყუავილ ბორცჳსა მის შუენიერისა არს წმიდა სარწმუნოებაჲ
Line of ed.: 8     
ქრისტეს მიმართ, რომელ არს "მოსავთა მათ ძალ, საქმეთა მამხი\ლებელ
Line of ed.: 9     
არახილულთა", რამეთუ ამას შინა იწამნეს მოხუცე\ბულნი,
Line of ed.: 10     
რამეთუ კეთილმოსავმან მან თჳს შორის არა ხილულნი
Line of ed.: 11     
საიდუმლონი საღმრთონი მხოლოობისათჳს და [ Page of ms.: 171v  ] სამოსისა ღმერთთ\მთავრისა
Line of ed.: 12     
და ჴორციელთათჳს განგებულებათა სიტყჳსათა აღიარნა
Line of ed.: 13     
და დაამტკიცნა, ხოლო აღსარებაჲ იგი და დამტკიცებაჲ ჰყო სი\ყუარულითა
Line of ed.: 14     
უქცეველითა მით, რომელ ესვიდა იგი საქმეთა ჭეშ\მარიტებასა
Line of ed.: 15     
და ამით უვნებელ იქმნა და უვნებელსა სულსა შინა
Line of ed.: 16     
იხილა სატრფიალოჲ თჳსი, რომელ არს არსებით სიყუარული და
Line of ed.: 17     
არსებით ღმერთი, ვინაჲცა მხილუელი იგი სახლსა შინა ღმრთი\სასა,
Line of ed.: 18     
ესე იგი ნეტარსა შინა სულსა თჳსსა დიდებითა ღმრთისათა
Line of ed.: 19     
სავსესა, "იხილა რა უფალი მჯდომარეჲ საყდარსა ზედა მაღალსა
Line of ed.: 20     
და აღმატებულსა", ესე იგი წმიდასა ზედა გონებასა თჳსსა არა
Line of ed.: 21     
ამაღლდა, არამედ უმწუერუალესსა შინა მდაბალ მზრახუელობასა
Line of ed.: 22     
მოსრულმან სთქუა: "ჵ, უბადრუკსა მე, რამეთუ შეკდემულ ვარ,
Line of ed.: 23     
რამეთუ კაცად მყოფი და არაწმიდათა ბაგეთა მქონებელი საშუალ
Line of ed.: 24     
ერისა არაწმიდათა ბაგეთა მქონებელისა მკჳდრ ვარ მე და მეუ\ფეჲ
Line of ed.: 25     
უფალი სავაოთ ვიხილე თუალითა ჩემითა".

Line of ed.: 26        
მოსლუამან უკუე თჳს შორის სიყუარულისა ღმრთისამან ევს\ტათი
Line of ed.: 27     
განანათლა ყოვლად გონებასა შინა, რამეთუ არსებისა მიმართ
Line of ed.: 28     
საჭიროჲსა უზესთაეს ძალისა თქმულთასა ჰსცნობდა და ჰსთქმიდა
Line of ed.: 29     
შესაბამ და ეგსახედ არსთათჳსცა შესაძლებელთა.

Line of ed.: 30        
ამან უკუე ბორცუმან, იმორჩნა რა ქუეყანასა ზედა სათნობით\ნი
Line of ed.: 31     
ესე ყუავილოვნებანი, მიიღო ცათა შინა კეთილმითუალულნი
Line of ed.: 32     
გჳრგჳნოსნება\\ნი. [ Page of ms.: 172r  ] ამან უკუე გულისხმა-ჰყო შემდგომად მოწყნარე\ბისა
Line of ed.: 33     
კეთილისა მის თესლისა აღმგებელი და აღგებაჲ თჳსი და სა\ნატრელისა
Line of ed.: 34     
იობისებრ მოვიდა აღსარებად მაცხოვრისა. "სულმან
Line of ed.: 35     
უფლისა ღმრთისამან შემქმნა მე, სამშჳნუელმან ყოვლისა მპყრო\ბელისამან
Page of ed.: 213   Line of ed.: 1     
მასწავა მე", რამეთუ დაამტკიცებდა ამით, ვითარ\მედ
Line of ed.: 2     
სულითა წმიდითა იცნა მამაჲ და ძეჲ, ესე იგი ჰრწმენა რა
Line of ed.: 3     
მამისა მიმართ და ძისა და სულისა წმიდისა, ვერ შემძლებელ იყო
Line of ed.: 4     
ჰრწმუნებად თჳნიერ სულითა წმიდითა.

Line of ed.: 5        
უწყებულ ვართ ძუელთაგან მატიანეთა ჩუენთა, ვჰსჯიდეთ რა
Line of ed.: 6     
დროსა მთავრობისა ქართლსა ზედა სტეფანოსის, ძისა გურამ კუ\რატპალატისასა,
Line of ed.: 7     
ოდეს-იგი ნებსით თჳსით განუდგა სტეფანოს ბერ\ძენთა
Line of ed.: 8     
და ფლობასა შინა სპარსთასა, მისცა ქართლი და თჳთ თავი\ცა
Line of ed.: 9     
თჳსი და სპარსთა დადუეს ჩუენ ზედა საჴივი ფრიად მძიმეჲ,
Line of ed.: 10     
მაშინ უკუე გამობრწყინდა ბნელსა შინა უღმრთოებისასა მოწამე
Line of ed.: 11     
ქრისტესი ევსტათი. ხოლო ნათელი იგი ყოვლად მიუახლებელი ნა\თელთშემოქმედი,
Line of ed.: 12     
რომელიცა ბრწყინვიდა მოწამისა თჳსისა შორის
Line of ed.: 13     
თანამკჳდრობითა ბნელსა მსახურთა შორის მონისა თჳსისათა,
Line of ed.: 14     
"ჰსჩნდა ბნელსა შინა და ბნელი იგი მას ვერ ეწევოდა".

Line of ed.: 15        
"ნათელი იგი ჭეშმარიტი, რომელიცა განანათლებს ყოველსა
Line of ed.: 16     
კაცსა, მომავალი სოფლად". ვითარცა სავლეს, მდევარსა თჳსსა,
Line of ed.: 17     
ეგსახედ ძესა მოგჳსა და მოწაფესა მოგუობისასა არა დაშთომად
Line of ed.: 18     
უტევებს [ Page of ms.: 172v  ] ბნელსა შინა კაცმოყუარებით, არამედ განაღჳძებს სულ\სა
Line of ed.: 19     
მისსა მისულად ქალაქად მცხეთად, რათა წმიდა იგი და კეთილი
Line of ed.: 20     
შეცუალებაჲ გუართა ბარბაროსთად ამეოროსმცა მცხეთას ესეგუ\არითა
Line of ed.: 21     
ვიდრემე ცუალებითა.

Line of ed.: 22        
ჭაბუკი ვინმე სპარსი, სახელით გჳრობანდაკ, მოწაფექმნილი
Line of ed.: 23     
ჴელოვნებისა მიმართ მოგუობისა, მკჳდრი ქალაქსა რომელსამე
Line of ed.: 24     
სპარსიისასა, სადა-იგი მკჳდრობდეს ქრისტეანენიცა, ზედმჭურეტი
Line of ed.: 25     
ჩუეულებისა კეთილმსახურებითისა ქრისტიანეთასა, რამეთუ მოი\ცალის
Line of ed.: 26     
რა სწავლისაგან მოიგუობისა, რომელსაცა ასწავებდის მამაჲ
Line of ed.: 27     
თჳსი, მჰსმენელი წოდებითისა საეკკლესიოჲსა ბგერისა, დაუყოვნე\ბელად
Line of ed.: 28     
წარვიდის ეკკლესიად.

Line of ed.: 29        
ამას შინა ჭაბუკი გჳრობანდაკ თან-შეადგმიდის ქრისტეანეთა
Line of ed.: 30     
ჩუეულებასა სარწმუნოებისა მიმართ ჭეშმარიტისა და საქმისა ქო\ნებულსა
Line of ed.: 31     
და ჩუეულებასაცა უღმრთოებითსა სპარსთასა, რომელი
Line of ed.: 32     
აქუნდათ მოსავ-ყოფითა და მსახურებითა დაბადებულთა მიმართ
Line of ed.: 33     
დამტევებელუთა დამბადებელისათა და შესაბამთა მისთა ყოვლად
Line of ed.: 34     
ბოროტთა ყოფა-ქცევათა, გარნა უაღრეს აღუჩნდის წესი ქრის\ტიანეთა,
Line of ed.: 35     
ვითარცა მსახურთა დამბადებელისათა და გარე-მიექცე\ვოდის
Page of ed.: 214   Line of ed.: 1     
უღმრთოებითთა მათ მსახურებათა და შესაბამთა მისთა
Line of ed.: 2     
ბოროტ-ქცევათა ქონებულთა სპარსთაგან.

Line of ed.: 3        
გჳრობანდაკ გარემიქცეული სპარსთა უღმრთოებისა ჰსჯიდა,
Line of ed.: 4     
რათა წარვიდის შესაკრე\\ბელისადმი [ Page of ms.: 173r  ] იუდეანთასა და ზედმჭურეტ\მან
Line of ed.: 5     
ჰსცნას, თუ ვითარმე არს მსახურებაჲ მათი.

Line of ed.: 6        
ხოლო ამდევრა გულისმსიტყუელობასა ამას საქმეჲცა და მის\რული
Line of ed.: 7     
შესაკრებელად იუდეანთა, გამოჰსცდიდა მათსაცა მსახურე\ბასა
Line of ed.: 8     
და წესსა ლოცუათასა და იტყოდა თჳს შორის: , ვითარ ამო\ვან
Line of ed.: 9     
არს სასმენელთა შინა ჴმაჲ ქრისტეანეთა გალობისა და წესი
Line of ed.: 10     
იგი მათისა მეეკკლესიობისა, რამეთუ ვითარცა ანგელოსნი ღმრთი\სანი,
Line of ed.: 11     
შეკრებულებაჲ იგი ქრისტეანეთა ეგრე ჰსჩანნ თუალთა ჩემთა
Line of ed.: 12     
წინაშე".

Line of ed.: 13        
ხოლო მოსრულმან მიზეზითა რაჲთმე ქართლად, მცხეთას ში\ნა
Line of ed.: 14     
ქალაქსა, განამრავლა უმეტეს მისულაჲ ეკკლესიად, სადა-იგი
Line of ed.: 15     
მისრულსა რეცა მეცნიერმან მისმან ნეტარმან სამოილ. პატივითა
Line of ed.: 16     
არხიდიაკონმან, ჰკითხა გჳრობანდაკს მიზეზი ეკკლესიად მრავალ\ჯერ
Line of ed.: 17     
მისულისა, მიუგო გჳრობანდაკ: "უწყებულ ხარო, უფალო
Line of ed.: 18     
ჩემო, ვითარმედ არა მიყუარს მე ჰსჯული მამეული და ვჰსწადნოი
Line of ed.: 19     
მეცნიერსა ქრისტეანეთა და იუდიანებრთაცა ჰსჯულთასა, რათა
Line of ed.: 20     
მიჩუენოს მე საქმეთა მიერ, თუ რომელი არს უკეთეს და უაღრეს,
Line of ed.: 21     
რათა შევიწყნარომცა იგი".

Line of ed.: 22        
მიუგო სამოილ მეცნიერმან სამღუდელოთა წერილთა და სა\ცხოვრებელთა
Line of ed.: 23     
ჩუენთა განგებულებათამან: "მეცნიერ ვარო ჩუ\ენთაცა
Line of ed.: 24     
საცხოვრებელთა განგებულებათა, რომელიცა საღმრთოჲ\საგან
Line of ed.: 25     
სახარებისა და სამოციქუ\\ლოთა [ Page of ms.: 173v  ] მოძღუარებათა გუეხარების
Line of ed.: 26     
და მოსეანთაცა და საწინაწარმეტყუელოთა წერილთა, გარნა გა\მორჩევაჲ
Line of ed.: 27     
უაღრესისა და უკეთილესისა მადლისაგან სულისა ყოვ\ლად
Line of ed.: 28     
წმიდისა შესაძლებელ არს".

Line of ed.: 29        
განამრავლებდა ვედრებასა სამოილის მიმართ სპარსი, რათა
Line of ed.: 30     
ორთავე მიმართ მეცნიერ ჰყოს უწყებათა სარწმუნოებითთა და
Line of ed.: 31     
ჰსჯულისდებითთა, რომლისათჳს იწყო მისდა სამოილ უწყებად
Line of ed.: 32     
თჳთოეულად მიერით, ოდეს "ჰრწმენა აბრაჰამს ღმერთი და შე\ერაცხა
Line of ed.: 33     
მას სიმართლედ" და ყოველთა უწყებათა წერილთაგან
Line of ed.: 34     
მოსე ღმრთისმზრახუელისათა და წინაწარმეტყუელთასა და ყო\ველთა
Line of ed.: 35     
მათ ჰსჯულთა მოცემულთა ღმრთისაგან მოსეს მიმართ
Line of ed.: 36     
უთხრობდა და განუმარტებდაცა და ეკკლესიისათჳს ძუელისა არა\რაჲმე
Line of ed.: 37     
დაჰშთა უთქმელად სამოილისგან სპარსისა მის მიმართ.

Page of ed.: 215  
Line of ed.: 1        
ეგსახედ ახლისათჳსცა მადლისა, ვითარმედ: "ერთ არსო ღმერ\თი,
Line of ed.: 2     
ვითარ-იგი უბრძანა მოსეს", გარნა სამობასა შინა გუამოვნე\ბათასა
Line of ed.: 3     
სიმარტივეჲ ერთობისა განუკუეთილობს არ შემწყნარებე\ლი
Line of ed.: 4     
რაიმეჲსა განკუეთისა, რამეთუ მარტივ არს და უზესთაეს
Line of ed.: 5     
ყოვლისა სიმარტივისა, ხოლო განფენილ განუწუალებელად გუამ\თა
Line of ed.: 6     
მიმართ, ესე იგი ერთისა და მისვე მხოლოჲსა არსებისა ნათელ\მოქმედისა,
Line of ed.: 7     
განუკუეთელად არს წარმოდგომაჲ ღმერთთმთავრისა
Line of ed.: 8     
მიმართ სამობისა გუამთასა და თჳთება გუამოვნე\\ბათა [ Page of ms.: 174r  ] ერთსა მხო\ლოობასა
Line of ed.: 9     
შინა ცხოველთ-შემოქმედისა არსებისასა მდგომარებს
Line of ed.: 10     
შე/ურევნელად.

Line of ed.: 11        
მდგომარეობა უკუე თჳთებათა არა თჳთოსა ადგილსა განითჳ\სებს,
Line of ed.: 12     
რათა სადაცა ერთი არს სამთაგანი, შეუძლებელ იყოსმცა
Line of ed.: 13     
ორთა მათ გუამთა მუნ ყოფაჲ, რამეთუ ესე დაბადებულთა გუამთა
Line of ed.: 14     
თჳსება არს, ვითარცა ყოფისა დაწყებითა და დასრულებითა გან\საზღურებულთა
Line of ed.: 15     
და გარეგან განსაზღურებისა არა მყოფთა, მაგრა
Line of ed.: 16     
თჳთება სამობითი გუამთა ღმერთთმთავრისა არსებისაგანთა მებრ
Line of ed.: 17     
არსებისა თჳსისა განუსაზღურებელ არს და ერთი თჳთება მეორისა
Line of ed.: 18     
შორის არს დატევნილ და მეორე მესამისა შორის, რომლისათჳს
Line of ed.: 19     
გარე-შეუწერლობენ თჳთებანი.

Line of ed.: 20        
ხოლო სამობასა მას შინა ნათელთ-შემოქმედისა აღიარებს
Line of ed.: 21     
კეთილმსახურებით, რამეთუ ერთი ვიდრემე არს მიზეზ ორთა მათ,
Line of ed.: 22     
ვითარ-იგი ერთსა სულსა შინა გონება არს მიზეზ სიტყჳსა და ცხოვ\ლობისა,
Line of ed.: 23     
რომელსა მიზეზობისათჳს სიტყჳსა ზედწოდებულ ჰყოფს
Line of ed.: 24     
ლატრია ესე საიდუმლო მამად, რამეთუ შობა არს სიტყჳსა გონები\საგან,
Line of ed.: 25     
ვითარმედ იცის რა თავი თჳსი არსება განუსაზღურებელ და
Line of ed.: 26     
საჭირო, რომელიცა ცნობა ესე არს სიტყუა და გონებისაგან შო\ბილ,
Line of ed.: 27     
ამისთჳს გონებასა მას ღმერთთმთაეარსა ეწოდების მამა და
Line of ed.: 28     
სიტყუასა ძე. და ძეობა იგი რაჲმე იყო სხუა, გარნა "ბეჭედ და ხატ,
Line of ed.: 29     
რომელი ყოვლითურთ მამასა თავსა შორის თჳსსა გამოაჩინებს",
Line of ed.: 30     
ვითარცა იტყჳს მოციქული ძისათჳს: "ბრწყინუალება დიდე\\ბისა [ Page of ms.: 174v  ]
Line of ed.: 31     
და ხატი ყოფისა მისისა".

Line of ed.: 32        
გონება არა მქონებელი სიცოცხლისა შეუძლებელ არს, რომ\ლისათჳს
Line of ed.: 33     
ითქმის გონება მექონ ცხოვლობისა ანუ სულისა.

Line of ed.: 34        
ესრეთ აღიარების კეთილმსახურებით: "ღმერთ-მშობელ და
Page of ed.: 216   Line of ed.: 1     
წყარო ღმრთაებისა მხოლო არს მამა", სიტყჳსაებრ ნეტარისა
Line of ed.: 2     
დიონჳსისა და "ღმერთი მამა უჟამოდ და დაუსაბამოდ აღიძრა
Line of ed.: 3     
სიყუარულით განფენად გაყნოფილებისა მიმართ გუმათასა და ეგო
Line of ed.: 4     
ბუნებით განუყოფელად და დაუკლებელად თჳსსა ყოვლადობასა
Line of ed.: 5     
შინა სრულებისასა".

Line of ed.: 6        
ხოლო სიტყუა იგი მამისა, რომელ არს სიბრძნე და ძალი და
Line of ed.: 7     
ხატი შეუცუალებელი უხილავისა ღმრთისა, რომლისაგან "ყოველი
Line of ed.: 8     
შეიქმნა და თჳნიერ მისა არცა ერთი რა იქმნა, რაოდენი რა იქმ\ნა",
Line of ed.: 9     
"რომლისა მიერ დაიბადა ყოველივე ცათა შინა და ქუე\ყანასა
Line of ed.: 10     
ზედა, ხილულნი და არახილულნი, ანუ თუ საყდარნი, ანუ
Line of ed.: 11     
თუ უფლებანი, გინათუ მთავრობანი, გინათუ ჴელმწიფებანი: ყო\ველივე
Line of ed.: 12     
მის მიერ და მისა მიმართ დაიბადა".

Line of ed.: 13        
"ამას შინა დამკჳდრებულ არს ყოველივე სავსება ღმრთაე\ბისა
Line of ed.: 14     
ჴორციელად", რამეთუ "რომელი ხატი ღმრთისა
Line of ed.: 15     
იყო", დამდაბლდა და ხატი მონისა მიიღო და მჰსგავს კაც\თა
Line of ed.: 16     
იქმნა და ხატითა იპოვა ვითარცა კაცი. დაიმდაბლა თავი თჳსი
Line of ed.: 17     
და იქმნა იგი მორჩილ ვიდრე სიკუდილადმდე და სიკუდილითა მით
Line of ed.: 18     
ჯუარისათა, ხოლო აღდგა საფლავით მესამესა დღესა და "ვიხილეთ
Line of ed.: 19     
დიდებაჲ მისი, დიდებაჲ ვითარცა მხოლოდშობილისა [ Page of ms.: 175r  ] მამისა მიერ,
Line of ed.: 20     
სავსეჲ მადლითა და ჭეშმარიტებითა" და ამაღლებული ჴორციე\ლად
Line of ed.: 21     
"მჯდომარებს მარჯუენით მამისა".

Line of ed.: 22        
ხოლო მიდგომილებისათჳს წმიდისა ქალწულისა და ჴორციე\ლად
Line of ed.: 23     
შობისათჳს უფლისა ეგსახედ ყოველთა ღმერთმამაკაცებრთა
Line of ed.: 24     
მოქმედებათა მჴსნელისა ჩუენისათა თჳთოეულად აუწყებდა და
Line of ed.: 25     
სასწაულთა და საკჳრუელებათა ყოველთა და ჯუარცმისათჳს და
Line of ed.: 26     
სიკუდილისა და მესამესა დღესა აღდგომისა და ზეცად ამაღლები\სათჳს
Line of ed.: 27     
და დიდებით კუალად მოსლვისა უფლისა და აღდგომისათჳს
Line of ed.: 28     
მკუდართასა.

Line of ed.: 29        
ხოლო დაჰბეჭდვიდა გულსა ზედა მისსა, ვითარმედ: "ერთ არს
Line of ed.: 30     
უფალ, ერთ სარწმუნოება, ერთ ნათლისღება". ეგსახედ ერთ
Line of ed.: 31     
ეკკლესია, ერთ დიდება იგი, რომელი მოღებად არს წმიდათაგან და
Line of ed.: 32     
ერთ განვრდომა ღმრთისაგან ცხოველისა.

Line of ed.: 33        
ამათი უკუე მჰსმენელი სპარსი მორწმუნექმნილი ჭეშმარიტე\ბისა
Line of ed.: 34     
მიმართ და ყოველთა, რომელნიცა ესმნეს სამოილის მიერ ნე\ტარისა,
Line of ed.: 35     
ცნობად ჭეშმარიტებისა მოვიდა და ნათლისღებისა საბა\ნელითა
Page of ed.: 217   Line of ed.: 1     
განბანილი შჳლ მამისა ზეცისათა იქმნა, ხოლო "ღმრთი\საგან
Line of ed.: 2     
შობილებითა ჰსძლო სოფელსა".

Line of ed.: 3        
გჳრობანდაკ ნათლისღებისა მიერ ევსტათი ზედწოდებული
Line of ed.: 4     
იქმნა და "პირველისაგან კაცისა შობილი ჴორც, რომელი იყო ქუ\ეყანისაგან
Line of ed.: 5     
მიწისა ანუ შობილი ჴორცთაგან, ხოლო მეორისაგან კა\ცისა,
Line of ed.: 6     
რომელ არს უფალი ზეცით", განახლებული და "სულისაგან
Line of ed.: 7     
შობილი სულ იქმნა".

Line of ed.: 8        
[ Page of ms.: 175v  ] ეჰა, განახლებაჲ ღმერთმყოფელი, ეჰა, შვილება "ახლითა გა\ნახლებულითა
Line of ed.: 9     
მეცნიერებითა შემოსილი მსგავსად ხატისა მის დამ\ბადებელისა
Line of ed.: 10     
მისისა, სადა-იგი არა არს წარმართ და ჰურია, წინა\დაცუეთილება
Line of ed.: 11     
და წინადაუცუეთელება, ბარბაროს, სკჳთელ, მო\ნება,
Line of ed.: 12     
აზნაურება, არამედ ყოვლად ყოველსა შინა ქრისტე".

Line of ed.: 13        
მტერობითი იგი ბეჭედი გულსა ზედა, რომელი მიიღო პირ\ველ
Line of ed.: 14     
ევსტათი, ვითარცა ცჳლმან ბეჭდისა მიერ მამულისა გუამოვ\ნებისა
Line of ed.: 15     
აღიშლების და ბეჭედი ხატისა და ბრწყინუალებისა მამუ\ლისა
Line of ed.: 16     
აღმოიტჳფრების და ბეჭედი იგი ცხოველი შემოქმედი ნა\თელთა
Line of ed.: 17     
ეტყჳს გულსა აღმონაბეჭდსა: "დამდუეს მე, ვითარცა სა\ბეჭდავი,
Line of ed.: 18     
გულსა ზედა შენსა".

Line of ed.: 19        
აღეგზნების დაბეჭდილი გული ტრფიალებითა ბეჭდისადმი,
Line of ed.: 20     
რომლითა დაიბეჭდა და ვითარცა მთურალი ჴმა უყოფს ბეჭედსა:
Line of ed.: 21     
"მე მძინავს და გული ჩემი მღჳძარე არს" და "წყალსა მრავალსა
Line of ed.: 22     
ვერ ძალ-უცს დაშრეტა სიყუარულისა, მდინარენი ვერ წარღუნიან
Line of ed.: 23     
მას. უკეთუ მისცეს კაცმან ყოველი ცხოვრებაჲ თჳსი, შეურაცხყო\ფით
Line of ed.: 24     
შეურაცხ-ჰყონ იგი".

Line of ed.: 25        
"ვინ არს ესე, რომელი აღმოვალს უდაბნოსაგან, ვითარცა
Line of ed.: 26     
რტო, კუამლი საკმეველისა, მური და გუნდრუკი, ყოველთაგან
Line of ed.: 27     
მტუერთა მენელსაცხებელთასა". ხოლო კითხჳსა ჩუენისა ნა\ცუალსა
Line of ed.: 28     
მოვიღებთ საიდუმლოჲსაგან მადლისა სიტყუებითა საღმრ\თოჲსა
Line of ed.: 29     
მოძღუარისა გრიგორი ნოსელისათა [ Page of ms.: 176r  ], ვითარ-იგი კითხუა
Line of ed.: 30     
არს ძიება მიგებისა, ვითარმედ რტო ესე, რომელი აღაორძინებს
Line of ed.: 31     
განსაკჳრუებსა მას, ერთად იხილუების, რომელი-იგი აღუალს და
Line of ed.: 32     
სიჴშოსა მაღნართასა ემსგავსების, გარნა რტოდრე საგონებელ იქმ\ნების
Line of ed.: 33     
სიმაღლედ აღსრულად და აღორძინებულად. ხოლო აღზრდა
Line of ed.: 34     
რტოჲსა მის და ხისა არა ქუეყანა რაჲმე იქმნების პოხიერი და ნო\ტია,
Line of ed.: 35     
არამედ მსოფლიოთაგან ამოვნებათა ყოვლად უდაბნო და
Line of ed.: 36     
უგზოჲ, ხოლო ურწყულიცა წყალთაგან ჴორციელთა განსუენება\თასა
Page of ed.: 218   Line of ed.: 1     
და სიცხითა კრძალულებითისა გუალვისათა გუალული. და
Line of ed.: 2     
ვიკითხავთ კუალად: რაჲმე არს ძირი, რომელსა ზედა დანერგულ
Line of ed.: 3     
არს რტო ესე და ვინა ორძის? ძირ მისა არს მტუერი ნელსაცხე\ბელთა
Line of ed.: 4     
მათ უნივთოთა, ესე იგი სათნოებათა ხედჳთთა, ხოლო მპო\ხელ
Line of ed.: 5     
ორთქლი საკმეველთა, ესე იგი სათნოებათა საქმითთა, რომელი\იგი
Line of ed.: 6     
სუნნელებისა მიერ შეაცურევს მას.

Line of ed.: 7        
ამის უკუე გამოჩინებულისა რტოჲსა არა პირუელითა სახითა,
Line of ed.: 8     
არამედ სხჳთარე შესახედავითა ხილუა აღორძინება არს სათნოე\ბათა
Line of ed.: 9     
სისრულედ წარმატებულებაჲ სულისა მის ნეტარისა მით,
Line of ed.: 10     
რომელ პირველი იგი ხატი მისი იყო შავნათესავობისაებრ უღმრ\თოებითისა
Line of ed.: 11     
და იხილუებოდა ჩუენ მიერცა შავად, განაღა განიბანა
Line of ed.: 12     
რა საბანელითა მით განახლებითითა შვილებისა ღმრთისათა დაბ\ნელებული
Line of ed.: 13     
იგი ხატი, აწ ვითარცა თოვლი ბრწყინავს შუენიერე\ბითა.
Line of ed.: 14     
და საკჳრუელი ესე არს, რამეთუ ესევითარისა სახისა და
Line of ed.: 15     
შუენიერებისა მიზეზ [ Page of ms.: 176v  ] უდაბნო არს, რომელმანცა ესრეთ აღამაღლა
Line of ed.: 16     
იგი და ვითარცა ნაძჳ რაჲმე, ვითარცა შროშანი, შუენიერებითა
Line of ed.: 17     
სიკეთითა შეამკო იგი, გარნა არა თუ შეხდომით რაჲმე და გარეწარ
Line of ed.: 18     
ამაღლდა ესეგუარსა ზედა სიმაღლესა, არამედ თჳსთა კეთილთა
Line of ed.: 19     
მიერ და სიმკაცრეთა მოიგო ესევითარი შუენიერებაჲ.

Line of ed.: 20        
ესეგუარ ოდესმე სულიცა წინასწარმეტყუელისა ესევითართა\ვე
Line of ed.: 21     
"ჴორცთა შინა უდაბნოთა უგზოთა და ურწყულთა" მყოფი
Line of ed.: 22     
"წყურიელ იქმნა საღმრთოჲსა მის წყაროჲსა მიმართ". რომლი\საგან
Line of ed.: 23     
მსმელთა არაოდეს ჰსწყუროდეს და საღმრთო იგი წყურვილი
Line of ed.: 24     
თავსა შორის თჳსსა შეიწყნარა.

Line of ed.: 25        
ევსტათი ჴორცითა მმოქალაქობი ქალაქსა მცხეთას და გულის\ხმისმყოფელი:
Line of ed.: 26     
"არა მაქვს ჩუენ აქა საყოფელად ქალაქი, არამედ
Line of ed.: 27     
მერმესა მას ეეძიებთ", ისწავებდა მოძღუართაგან ჭეშმარიტე\ბისათა
Line of ed.: 28     
წარმართებითა სულისა წმიდისათა სამღუდელოთა წერილ\თა
Line of ed.: 29     
და საიდუმლოთა საღმრთოჲსა ჭეშმარიტებისათა და ამით შეს\წირვიდა
Line of ed.: 30     
ნიადაგ ღმრთისადმი "ნაყოფსა ბაგეთასა და აღსარებასა
Line of ed.: 31     
სახელისა მისისასა", ვითარმედ რაჲ-იგი ისწავა ჭეშმარიტებისა
Line of ed.: 32     
მოძღუართაგან, ასწავებდა ჴორციელად თანმენათესავეთა თჳსთა
Line of ed.: 33     
ბარბაროსთა სპარსთა და ცნობად ჭეშმარიტებისა მოიყუანებდა,
Line of ed.: 34     
ხოლო აღიარებდა თჳნიერ ყოვლისა, რიდობისა მძლავრთა მიმართ
Line of ed.: 35     
უღმრთოთა სახელსა უფლისა ჩუენისა იესუ ქრისტესსა.

Line of ed.: 36        
"არა დაივიწყებდა ევსტათი კეთილსა, საქმესა", რამეთუ
Line of ed.: 37     
ყოველნი სათნოებანი, ოდეს-იგი შეეწყნარა [ Page of ms.: 177r  ] ქრისტესა მიერით არ\სებასა
Page of ed.: 219   Line of ed.: 1     
ზედა თჳსსა, ხატსა ღმრთისასა შესმენილ ჰყუნა და ეზია\რებოდა
Line of ed.: 2     
სიყუარულითა წმიდითა და უმანკოჲთა მორწმუნეთა ქრის\ტესთა
Line of ed.: 3     
ძმათა თჳსთა, ეზიარებოდა წმიდათა ღმრთისათა, რამეთუ
Line of ed.: 4     
შურსა ცხოვრებისა მათისასა აღიღებდა, ვითარმედ სხუა აბრაჰამ
Line of ed.: 5     
იქმნა მორჩილი ბრძანებისა ღმრთისა, "გამოსრული ქუეყანისაგან
Line of ed.: 6     
და ნათესავთა და სახლისაგან მამისა თჳსისა", ისაკს და იაკობს
Line of ed.: 7     
სიწრფოებითა, იოსებს სიწმიდითა და მოსეს, რამეთუ განწმედითა
Line of ed.: 8     
გონებისათა იხილა ღმერთი, მამათმთავართა და წინაწარმეტყუელ\თა
Line of ed.: 9     
სჯულისა საღმრთოჲსა, რაიცა-იგი მოიღო ეკკლესიისაგან უბი\წოდ
Line of ed.: 10     
დაცჳთა, პეტრეს და იოანეს ღმერთ-მამაკაცისა მოძღურისად
Line of ed.: 11     
შედგომითა და ყოველთა მოციქულთა ურწმუნოთა შორის სახარე\ბისა
Line of ed.: 12     
ქრისტესისა მიმოდადებითა, რომელთა თანა ზიარებულმან
Line of ed.: 13     
მიიღო "გჳრგჳნი სიმართლისა".

Line of ed.: 14        
ესევითარნი უკუე მსხუერპლნი, რომელნიცა სათნო იყუნეს
Line of ed.: 15     
ღმრთისა, შეჰსწირნა ღმერთისა მიმართ და მათ თანა თავიცა თჳსი.

Line of ed.: 16        
დღე უკუე იყო რომელიმე, ოდეს სპარსნი, დამკჳდრებულნი
Line of ed.: 17     
ქალაქსა შინა მცხეთას, უზორვიდეს ეშმაკთა ღმერთთა მათთა, შემ\წირუელნი
Line of ed.: 18     
ცეცხლისა მიმართ და კერპთა, ხოლო ზორვილსა მას
Line of ed.: 19     
ჰსჭამდეს და ჰსმიდეს და უღმრთოებითითა მით განცხრომითა
Line of ed.: 20     
იშუ/ებდეს.

Line of ed.: 21        
თანახადილ ჰყუეს უკუე ამათ ევსტათიცა, [ Page of ms.: 177v  ] მეთქუეთა: "მოვედ
Line of ed.: 22     
და გუეზიარე დღესასწაულსა ამას ჩუენსა და ჩუენ თანა იშუებდ,
Line of ed.: 23     
ვითარცა თანმენათესავეჲ ჩუენი.

Line of ed.: 24        
მიუგო ევსტათი: "მე უკუე ვდღესასწაულობ დღესასწაულსა
Line of ed.: 25     
არა ბნელისა შინასა, არამედ დღესასწაულსა მას, რამეთუ მომიწო\და
Line of ed.: 26     
მე უფალმან ეგჳპტით ბნელით გუემულით მუნ მისულად, სადა\იგი
Line of ed.: 27     
აღუთქუა მოყუარეთა თჳსთა ადგილსა ნათლითა სავსესა, "რო\მელი
Line of ed.: 28     
საუკუნითგან არა გუესმა, არცა თუალთა ჩუენთა იხილეს",
Line of ed.: 29     
რომელთა განუმზადებს ღმერთი მლოდნელთა თჳსისა
Line of ed.: 30     
წყალობი/სათა.

Line of ed.: 31        
არა ვჰსჭამო თქუენ თანა ნაგები ღმერთთა საძაგელთა, არამედ
Line of ed.: 32     
ვჰსჭამ ჴორცსა კრავისა ღმრთისასა, რომელი პასექად დაიკლა ჩემ\თჳს,
Line of ed.: 33     
რათა თანა-წარმჴადოს მე მომსრუელი იგი პირმშოთა, რო\მელმანცა
Line of ed.: 34     
მოსწყვდნა პირველნი მამანი ჩუენნი. აჰა, "კუერთხი
Line of ed.: 35     
ჴელთა შინა ჩემთა", ნიში ქრისტესთჳს ვნებად სიმჴნისა ჩემისა,
Line of ed.: 36     
და სარტყელი წელთა ჩემთა, რამეთუ მორტყმულ ვარ ჭეშმარიტი\თა
Page of ed.: 220   Line of ed.: 1     
სარწმუნოებითა, და ჴამლნი ფერჴთა, რამეთუ "შემისხამნ ფერ\ჴთა
Line of ed.: 2     
განმზადებულებაჲ სახარებისა მის მშჳდობისა" და ესრეთ
Line of ed.: 3     
ვმეცადინობ ძალითი-ძალად შესულად ქუეყანასა მას, რომელი აღ\მითქუა
Line of ed.: 4     
მაცხოვარმან ჩემმან".

Line of ed.: 5        
მჰსმენელნი ევსტათის სიტყუათანი სპარსნი საძაგელმედღესას\წაულენი,
Line of ed.: 6     
მთურალნი უღმრთოებითა, კუალად მთურალნი არაწმი\დათა
Line of ed.: 7     
[ Page of ms.: 178r  ] ღმერთთა მათდამი ნაგებითა ღჳნითა, აღბორგდეს და ბორო\ტი
Line of ed.: 8     
იგი შეკრებული ბომონით საეშმაკოჲთ სპარსისა უსტამ ვისმე
Line of ed.: 9     
ზედწოდებულისად, რომელიცა განაგებდა ციხეს, მისდა მივიდეს
Line of ed.: 10     
და შემასმენელთა, ვითარმედ: "ევსტათი ქრისტეანე არს და მაგი\ნებელი
Line of ed.: 11     
სპარსებრისა ჰსჯულისდებისა" -- ჰამბავთა ამით უწყე\ბულ
Line of ed.: 12     
ჰყუეს.

Line of ed.: 13        
უწყებულქმნილმან უსტამ წარავლინა მჴედართაგან ვინმე და
Line of ed.: 14     
ევსტათი წინაშე თჳსსა ბრძანა წარდგინებად.

Line of ed.: 15        
იხილა რა ევსტათი მწოდებელი თჳსი, ორთა ვიდრემე წინადა\დებათა
Line of ed.: 16     
ჰსჯიდა თჳს შორის, ესე იგი წარვიდეს ანუ არა წარვიდეს.
Line of ed.: 17     
ხოლო დაამტკიცა ესეგუარითარე განჰსჯითა უმჯობესი და ჰსთქუა:
Line of ed.: 18     
"რომელმან აღმიაროს მე წინაშე კაცთა, მეცა აღვიარო იგი წინაშე
Line of ed.: 19     
მამისა ჩემისა ზეცათასა და რომელმან უარმყოს მე წინაშე კაცთა,
Line of ed.: 20     
უარეჰყო იგი მეცა წინაშე მამისა ჩემისა ზეცათასა". და ნიშითა
Line of ed.: 21     
ცხოველსმყოფელისა ჯუარისათა დაჰბეჭდა თავი თჳსი და ჰსთქუა:
Line of ed.: 22     
"ჩუენ თანა ღმერთი, ჰსცანთ წარმართთა და იძლიენით თქუენ"
Line of ed.: 23     
და წარვიდა.

Line of ed.: 24        
მისრული წინაშე უსტამისა დაჰსდგა საღმრთო ევსტათი, კე\თილმდგომარე
Line of ed.: 25     
იგი სუეტი, ხარისხსა ზედა წმიდისა სარწმუნოები\სასა.
Line of ed.: 26     
ეტყოდეს უკუე უსტამს უღმრთონი შემასმენელნი: "ესე არს
Line of ed.: 27     
ევსტათი, მაგინებელი და გარდამაქცეველი ჭსჯულისდებათა
Line of ed.: 28     
ჩუ/ენთა".

Line of ed.: 29        
[ Page of ms.: 178v  ] მაშინ ხატი პირმშოჲსა მაგალითისა ღმერთ-მამაკაცისა სიტყ\ჳსა
Line of ed.: 30     
მონასა ზედა სახესა მეორესა გარდამოიხატვოდა რამეთუ ვი\თარ
Line of ed.: 31     
ჩემი იგი იესუ უღმრთოთა ჰურიათა მოიყუანეს რა პილატესა
Line of ed.: 32     
და იწყეს შესმენად მისა და ეტყოდეს: "ესე ვჰპოვეთ, რამეთუ გარ\დააქცევდა
Line of ed.: 33     
ნათესავსა ჩუენსა და აყენებდა ხარკსაცა მიცემად კე\ისრისა".
Line of ed.: 34     
ეგსახედ ეტყოდეს უსტამს შემასმენელნი ევსტათისნი:
Line of ed.: 35     
"ესე არს ევსტათი, მაგინებელი და გარდამაქცეველი ჰჯულისდე\ბათა
Line of ed.: 36     
ჩუენთა", და ესრეთ "უფალი დიდებისა მონასა
Line of ed.: 37     
იზიარებ/და".

Page of ed.: 221  
Line of ed.: 1        
ჰკითხვდა უკუე უსტამ ევსტათის ვინ ყოფასა და ანუ რომლისა
Line of ed.: 2     
ქალაქისაგან არს სპარსთასა. მიუგო მოწამემან ქრისტესმან: "ქა\ლაქი,
Line of ed.: 3     
სადა-იგი ვიშევ, ზედწოდებულ არს განძაკ, სადა-იგი უმრავ\ლესნი
Line of ed.: 4     
მკჳდრობენ ქრისტეანენი, ვიდრეღა სპარსნი. და ქრისტიანე\ნი
Line of ed.: 5     
იგი იმწყსებიან ეპისკოპოსისაგან კეთილმსახურისა და სამღუ\დელონი
Line of ed.: 6     
საქმენი მათნი განიგებიან მღუდელთაგანვე კეთილმსახურ\თა,
Line of ed.: 7     
რომელთა შორის მხილუელმან ჭეშმარიტებისამან და მერმეღა
Line of ed.: 8     
მოსრულმან ქალაქსა ამას უგანცხადებულესად ვჰსცან ჭეშმარიტე\ბაჲ,
Line of ed.: 9     
რომლისა გამო ქრისტიანე ვარ".

Line of ed.: 10        
ეტყოდა უსტამ: "არავინ გიტევოს შენ ქრისტიანე ყოფად,
Line of ed.: 11     
რამეთუ, უკეთუ არა დაუტევომცა სიცოფეჲ ეგე შენი, იტანჯო არა
Line of ed.: 12     
მცირედ". მიუგო მოწამემან ქრისტესმან: "ჩემდა არარაჲმე ტან\ჯუა,
Line of ed.: 13     
რამეთუ მზა ვარ სიკუდილად ქრისტესთჳს გულსმოდგინებით
Line of ed.: 14     
და სიყუარულით".

Line of ed.: 15        
[ Page of ms.: 179r  ] იხილა რა უსტამ უმტკიცედ ანდამატინისა მოწამეჲ იგი ჭეშ\მარიტებისა,
Line of ed.: 16     
იზრახა თჳს შორის გულისმსიტყუელმან: "ვინაჲთგან
Line of ed.: 17     
ვერ შემძლებელ ვარ შეპყრობად და სიკუდილად კაცისა ამისა, სა\თანადო
Line of ed.: 18     
არს წარგზავნად ესე ტფილისს არვან-გუშნაპის მიმართ
Line of ed.: 19     
მარზაპანისა, ვითარცა მთავრისა და ჴელმწიფისა, და ჰქმნას მან,
Line of ed.: 20     
რაჲ-იგი შესაბამ იყოს, რომელსაცა ძალუცს ვითარცა მფლობელ\სა
Line of ed.: 21     
ქართლისასა, ესეგუართა სიკუდილი და ცხოვრება". და ესრეთ
Line of ed.: 22     
ბრძანა ორთა მჴეღართა მიმართ, რათა წარიყუანონ ევსტათი
Line of ed.: 23     
ტფილისად.

Line of ed.: 24        
ხოლო შემასმენელნი ევსტათისნი ეტყოდეს უსტამს: "არიანო
Line of ed.: 25     
აქა სხუანიცა ჩუენგანნი ქრისტეანექმნილნი, ბრძანე, რათა წარიგ\ზავნენ
Line of ed.: 26     
იგინიცა ტფილისად", რომელთა სახელებითაცა უწყებულ
Line of ed.: 27     
ჰყუეს.

Line of ed.: 28        
მაშინ კაცნი იგი სპარსნი ქრისტიანექმნილნი ბრძანებისაებრ
Line of ed.: 29     
მისისა წარუდგინნეს უსტამს, რიცხჳთ ვიდრემე რუანი, რომელთა
Line of ed.: 30     
მხილუელმან არა ინება განკითხუაჲ მათი, არამედ ბრძანა შეკრუ\ად
Line of ed.: 31     
იგინი და ევსტათის თანა წარყუანებად ტფილისს. და ესეგუა\რითარე
Line of ed.: 32     
ხატითა მიუწერა მას: "კაცნი ესე ნათესავით სპარსნი,
Line of ed.: 33     
განსრულნი ჰსჯულისაგან სპარსებრისა და ქრისტეანექმნილნი, შე\ვიპყრენ
Line of ed.: 34     
და შენდამი, ვითარცა უფლისა და მთავრისად, წარმომიგ\ზავნიეს,
Line of ed.: 35     
რამეთუ შენსა ჴელმწიფებასა არს განკითხუაჲ ამათი".

Line of ed.: 36        
ესენი უკუე მიყუანებულნი ტფილისს მარზაპა\\ნისა [ Page of ms.: 179v  ] წინაშე
Line of ed.: 37     
წარიდგინნეს და კითხჳსაებრ მისისა თავნი თჳსნი პირველ უკუე
Line of ed.: 38     
სპარსებრითა ჰსჯულითა უღმრთოებითითა შეცთომილად და აწ
Line of ed.: 39     
ჭეშმარიტისა ღმრთისა მსახურად და ქრისტეანედ აღსარებითა
Page of ed.: 222   Line of ed.: 1     
ჭეშმარიტითა მისდა განცხადებულ ჰყუეს. ხოლო მაგიერ ყოველთა
Line of ed.: 2     
მათ კრულთა ქრისტესთჳს სიტყჳსმგებელ იყო ევსტათი.

Line of ed.: 3        
მჰსმენელი ქრისტესთჳს შეკრულთაგან ჭეშმარიტისა მის აღ\სარებისა
Line of ed.: 4     
განრისხდა მარზაპანი და უბრძანა მტარუალთა პირსა ცე\მად
Line of ed.: 5     
იგინი და აღპარსუად თმანი და წუერნი მათნი და ცხჳრნი
Line of ed.: 6     
განჴურეტად და ჯაჭუნი დადებად ქედთა მათთა, ბორკილნი შესხ\მად
Line of ed.: 7     
ფერჴთა და შეყენებად საპყრობილესა. ხოლო თუ სადამე
Line of ed.: 8     
მათგანი ვინმე მოიქცესმცა მამეულისა ჰსჯულისად, თავისუფალ
Line of ed.: 9     
ყოფად იგი პატიჟთა მათგან და მისდა მიყუანებად, რომელთადმი
Line of ed.: 10     
სიმდიდრესა აღთქმიდა მიცემად და რომელნიცა ეგნენ ქრისტეა\ნედ,
Line of ed.: 11     
მოკუდენ იგინი საპყრობილესა შინა.

Line of ed.: 12        
მჰსმენელნი ამათნი ორნი ცხრათა მათ კრულთაგანნი ზედწო\დებულნი
Line of ed.: 13     
სახელით პირველი ბახდიად და მეორე პანაგუშნაპ, შიშ\ნეულქმნილნი
Line of ed.: 14     
და მძრწოლარენი მოლოდებისაგან პატიჟთასა, რო\მელნიცა
Line of ed.: 15     
ესმათ მარზაპანისაგან, "განდგეს ჟამსა მას განსაცდელი\სასა,
Line of ed.: 16     
რამეთუ თესლი წმიდისა სახარებისა გონებასა მათსა ზედა
Line of ed.: 17     
დავარდა, ვითარცა კლდესა ზედა", "რამეთუ დაღათუ სიხარულით
Line of ed.: 18     
შეიწყნარეს მათ იგი, მაგრა ვინაჲთგან ძირი არა აქუნდა გულსა
Line of ed.: 19     
[ Page of ms.: 180r  ] მათსა, არამედ საწუთო იყუნენ და რაჟამს ჭირი და დევნაჲ მოი\წია
Line of ed.: 20     
მათ ზედა, სიტყჳსა მისთჳს მეყუსეულად დაბრკოლდეს".

Line of ed.: 21        
ხოლო სანატრელსა ევსტათის და შჳდთა მის თანა, რომელთა\განი
Line of ed.: 22     
იყო ერთი სახელით სტეფანე, წარყუანებულთა მტარუალთა\გან
Line of ed.: 23     
ბრძანებისაებრ აღპარსნეს თმანი და წუერნი და ჯაჭუნი და\ედუნეს
Line of ed.: 24     
ქედსა ზედა და შებორკილებულნი საპყრობილესა შეიყენ\ნეს,
Line of ed.: 25     
სადაცა პყრობილნი ექუს თთუე დაითმენდეს.

Line of ed.: 26        
ჰსჯდა უკუე საპყრობილესა შინა პყრობილი სიმართლისათჳს
Line of ed.: 27     
მოწამე ქრისტესი, "სხუა ვინმე იოსებ ანუ დანიილ, ვერ შეხებული
Line of ed.: 28     
ლომთაგან უსხეულოთა", სადა-იგი მყოფი, თქმულთა მათ ჰყრო\ბილთაებრ,
Line of ed.: 29     
სიმჭირსემან საპყრობილისამან ვერ შეჰსძრა სიმტკი\ცისაგან
Line of ed.: 30     
მსახურებისა მხოლოჲსა ღმრთისა.

Line of ed.: 31        
წარჰჴდეს რა თთუენი ექუსი, მოიღო ბრძანებაჲ სპარსთა მე\ფისაგან
Line of ed.: 32     
არვანდ-გუშნაპ მარზაპანმან, მფლობელმან ქართლისამან,
Line of ed.: 33     
რათა წარვიდეს მისდა, რომლისა დროსა წარსლვისასა მთავარნი
Line of ed.: 34     
ქართლისანი სამოილითურთ ქართლისა კათოლიკოსით, რომელნი\ცა
Line of ed.: 35     
ჰმართებდა მაშინ საზოგადოჲსა ზედმმაზრუელობისა საქმეთა
Page of ed.: 223   Line of ed.: 1     
და მვედრებელთა მარზაპანის მიმართ ითხოვეს განთავისუფლებად
Line of ed.: 2     
საპყრობილით სანატრელნი იგი პყრობილნი ევსტათი და მოყუას\ნი
Line of ed.: 3     
მისნი. ხოლო მასმენელმან თხოვისა მათისამან მარზაპა\\ნმან [ Page of ms.: 189v  ]
Line of ed.: 4     
ბრძანა განთავისუფლებად წმიდანი იგი პყრობილნი და ჭეშმარი\ტებისათჳს
Line of ed.: 5     
მოღუაწენი, დამთმენელნი ქრისტესთჳს კიცხევათა და
Line of ed.: 6     
გუემათა და პყრობილებათანი. ჰმადლობდეს ღუაწლის-დამდებელ\სა
Line of ed.: 7     
მათსა და სულითა მხიარულნი უკუნ-იქცეს მცხეთადვე და შე\საბამსა
Line of ed.: 8     
ცხოვრებასა შემდგომსა პირველისა მიმართ მოჰკიდებდეს.

Line of ed.: 9        
წელსა მეოთხესა წარსლვითგან არვანდ-გუშნაპ მარზაპანისა
Line of ed.: 10     
წარმოგზავნილ იქმნა სპარსთა მეფისაგან მარზაპანად ქართლისა
Line of ed.: 11     
კაცი ზედწოდებული ვეჟან ბუზმილ. ხოლო მჰსმენელნი მოსლვისა
Line of ed.: 12     
ახლისა მარზაპანისანი ბარბაროსნი,მკჳდრნი ქალაქსა შინა მცხეთას,
Line of ed.: 13     
წარვიდეს წინაშე მარზაპანისა ტფილისს შესმენად სანატრელისა
Line of ed.: 14     
ევსტათისა და სტეფანეჲსა, ვითარ ვერ თავსმდებელნი კეთილმსა\ხურებითისა
Line of ed.: 15     
ცხოვრებისა მათისანი.

Line of ed.: 16        
უწყებულ ჰყუეს მთავარი იგი უბრალოთა მათ ბრალეულე\ბით,
Line of ed.: 17     
ვითარცა მხოლოჲსა ღმრთისა მსახურნი და სპარსებრისა მრა\ვალღმრთაებისა
Line of ed.: 18     
მოძულენი და ითხოვეს მთავრისაგან ვედრებით,
Line of ed.: 19     
რათა კრულნი მოიყუანესმცა იგინი წინაშე თჳსსა და ანუ იძულე\ბით
Line of ed.: 20     
უკუნ-აქცივნენ მსახურებად ცეცხლისა და ციერთა და კერპთა
Line of ed.: 21     
და ანუ სიკუდილითა განიპატიჟნენ.

Line of ed.: 22        
მარზაპანმან უკუე მჰსმენელმან ბრძანა ორნი მჴედარნი წარ\სლუად
Line of ed.: 23     
მცხეთად და მო\\ყუანებად [ Page of ms.: 181r  ] ევსტათი და სტეფანე წინაშე
Line of ed.: 24     
მისსა. მისრულნი მცხეთად წარვლინებულნი იგი მოიწოდებდეს
Line of ed.: 25     
მთავრისად ევსტათის და სტეფანეს და ასწრაფებდეს წარსლუასა
Line of ed.: 26     
მალიად, რომელთა მიმართ ჰსთქუეს წმიდათა მათ: "ჩუენ უკუე
Line of ed.: 27     
მინდობილნი ღმრთისანი, , ბარბაროსნო, წარვიდეთ თქუენ თანა
Line of ed.: 28     
არარაჲმესაგან შიშნეულნი".

Line of ed.: 29        
და აჰა, იჯმნა წმიდამან ევსტათი ცოლისაგან და შვილთა და
Line of ed.: 30     
სახლეულთაგან ყოველთა, რამეთუ შემდგომად ნათლისღებისა შე\ერთებულ
Line of ed.: 31     
მეუღლისა თანა კეთილმსახურისა, რომელიცა იყო ასუ\ლი
Line of ed.: 32     
მცხეთელისა ვისიმე მოქალაქისა. ხოლო ეტყოდა სანატრელი
Line of ed.: 33     
იგი სიდედრსა, მონათა და მჴევალთა თჳსთა: "აჰა, განგეშორები
Line of ed.: 34     
თქუენ და უკანასკნელსა დაგიტევებ გიხაროდენსა, რამეთუ განიგო
Line of ed.: 35     
ჩემთჳს ქრისტე ჩემისაგან სიკუდილი მისთჳს და სისხლითა ჩემითა
Line of ed.: 36     
შემკობაჲ ტფილისისა. ხოლო სხეული ჩემი განგებისაებრ საღმრ\თოჲსა
Page of ed.: 224   Line of ed.: 1     
მოიქცეს აქავე". და ესრეთ ნებსით შედგომილი მისდევდა
Line of ed.: 2     
მკულელთად ტარიგი ქრისტესი სტეფანეს თანა, მოყუსისა თჳსისა.

Line of ed.: 3        
მაშინ სახლეულთაგან ევსტათისთა გოდება და ტყება გან\მრავლდებოდა
Line of ed.: 4     
და იმიერ არაგვ მდინარისა განჰჴდეს თანაწარსრულ\ნი
Line of ed.: 5     
ველადმდე, რომელი არს ქუეშე გორისა მის, რომლისა წუერსა
Line of ed.: 6     
ზედა შენებულ არს ეკკლესია ცხოველსმყოფელისა და პატიოსნისა
Line of ed.: 7     
ჯუარისა.

Line of ed.: 8        
მისრულმან უკუე ველსა მას ზედა ნეტარმან ევსტათი აღი\ხილნა
Line of ed.: 9     
ზეცად და დადმა პირისპირ წმი\\დისა [ Page of ms.: 181v  ] მის ეკკლესიისა და
Line of ed.: 10     
უბრალონი ჴელნი თჳსნი აღიპყრნა და იტყოდა: "გმადლობ შენ,
Line of ed.: 11     
უფალო იესუ ქრისტე, ძეო თანადაუსაბამოო თანადაუსაბამოჲსა
Line of ed.: 12     
მამისაო, რამეთუ ღირს-მყავ მე მეორედ სახელისათჳს შენისა შეკ\რუად
Line of ed.: 13     
და პყრობილებად განმზადებად წინაშე მტერთა შენთა წმი\დისა
Line of ed.: 14     
სახელისა შენისა აღსარებისა, ისმინე ცოდვილისა ამის მო\ნისა
Line of ed.: 15     
შენისა, ვითარცა სახიერმან და მონათა შენთა ლოცჳსა მიმ\თუალუელმან
Line of ed.: 16     
და წარმართე ჰსრბაჲ ვნებისა ჩემისა და ღირს-მყავ
Line of ed.: 17     
სახელისათჳს შენისა სიკუდილსა სანატრელსა და სხეული მონისა
Line of ed.: 18     
შენისა უკმოაქციე მცხეთადვე ქალაქად, სადა-იგი განბანილ იქმნა
Line of ed.: 19     
წმიდითა ნათლისღებითა".

Line of ed.: 20        
და ესრეთ მოიდრიკნა მუჴლნი და თაყუანისცა პატიოსანსა
Line of ed.: 21     
ჯუარსა და აღდგომილმან ნიში ცხოველსმყოფელისა ჯუარისა დაჰ\ხატა
Line of ed.: 22     
თჳს ზედა და შეუდგა სტეფანეს თანა წარმყუანებელთა
Line of ed.: 23     
თჳსთა, კუალად ჯმნილი სახლეულთაგან თჳსთა.

Line of ed.: 24        
მიყუანებული ტფილისს მჴედართაგან ევსტათი და სტეფანე
Line of ed.: 25     
წარჰსდგეს წინაშე მარზაპანისა კადნიერებითა დიდითა. ხოლო
Line of ed.: 26     
დადგეს რა ნეტარნი იგი წინაშე მძლავრისა და იკითხჳდა მათთჳს:
Line of ed.: 27     
"ესენი არიანა ახალნი ქრისტიანენი?", აღჰსდგეს უკუე მუნ მსხდო\მარეთაგანნი
Line of ed.: 28     
კაცნი მთავართაგანნი, ნათესავით სირიელნი და
Line of ed.: 29     
ეტყოდეს მთავარსა სტეფანესთჳს: "მეცნიერ ვართო კაცისა ამისდ,
Line of ed.: 30     
ვითარმედ სირიელი არს, მამეულად ქრისტიანე", ვინაჲცა სტეფა\ნე
Line of ed.: 31     
სიტყჳთა მათითა განტევებულ იქმნა.

Line of ed.: 32        
[ Page of ms.: 182r  ] სდგა უკუე წინაშე მძლავრისა მოწამე ჭეშმარიტებისა და
Line of ed.: 33     
აღიარა და არა უარ-ჰყო, ვითარმედ: "ქრისტეანე ვარ შეწევნითა
Line of ed.: 34     
ღმრთისა ჩემისათა, რომელმან დამბადა მე და მომცა სული, არსე\ბაჲ
Line of ed.: 35     
უკუდავი და უხრწნელი და გონიერი, რომელიცა დააბნელა
Line of ed.: 36     
პირველ წინაპართა მშობელთა შეცთომილებამან, განაღა აწ განათ\ლებული
Line of ed.: 37     
ერთითა ნათლითა ჰსტრფის ერთისა მის მიმართ ნათელთ\შემოქმედისა
Line of ed.: 38     
არსებისა, რომელმანცა განანათლა ესე.

Line of ed.: 39        
გრწმენინ ჩემი, , მძლავრო, ვითარმედ მე სხუათაცა უკუე
Page of ed.: 225   Line of ed.: 1     
განმიკითხეს მძლავრთა და რომელიცა-იგი მომიღიეს მადლი წინა\შე
Line of ed.: 2     
მათსა კადნიერებისა და ქრისტესთჳს ტანჯუათა და სიკუდილი\სა
Line of ed.: 3     
უშიშობისა, არა წარმიწყმედიეს.

Line of ed.: 4        
მე უკუე აღვიარებ ერთსა მამასა მხოლოდშობილითურთ ძით
Line of ed.: 5     
და ყოვლად წმიდით სულით. "ვერვინ განმაშოროს მე სიყუარულ\სა
Line of ed.: 6     
მას ქრისტესსა, ჭირმან ანუ იწროებამან, დევნამან ანუ სიყმილ\მან,
Line of ed.: 7     
შიშლოებამან ანუ ურუამან, ანუ მახჳლმან", არცა გუემათა,
Line of ed.: 8     
არცა პყრობილებამან, არცა დაჭრამან ასოთამან, არცა რკინათა
Line of ed.: 9     
სხუადასხუაგუარ დანაკუეთებულთა საშინელებამან, არცა მძჳვნუ\არებამან
Line of ed.: 10     
მჴეცთამან, რამეთუ საწადელ ჩემდა ესე ყოველნი ქრის\ტესთჳს
Line of ed.: 11     
ჩემისა".

Line of ed.: 12        
ჰრქუა მთავარმან ლიქნით მებრ ჩუეულებისა სპარსთა მზაკუა\რებისა
Line of ed.: 13     
და მებრ ფრასისაცა ენისა სპარსებრისა: "ისმინე, შვილო,
Line of ed.: 14     
განზრახუაჲ ესე მამობრივი, ანუ ამცირებ დღეთა ტკბი\\ლისა [ Page of ms.: 182v  ] სი\ცოცხლისათა
Line of ed.: 15     
და ნუ ჰსწადნოჲ ქურივ-ყოფასა ცოლისა და სიობ\ლესა
Line of ed.: 16     
შვილთა შენთასა".

Line of ed.: 17        
მიუგო მოწამემან ქრისტესმან: "ჩემდა განზრახუათა მაგათ
Line of ed.: 18     
შენთა, რომელთაცა მაზრახებ, ესგუარ ჰრაცხავს გონებაჲ ჩემი,
Line of ed.: 19     
ვითარცა ბგერასა ქართა უჴმართასა. დაჰსცხერინ ჴმანი ცუდნი,
Line of ed.: 20     
დაირღუედ წინადადებანი გმობითა სავსენი, შეუძლებელ არს
Line of ed.: 21     
მტერთაგან ჭეშმარიტებისათა გარდაქცევაჲ ჩემი
Line of ed.: 22     
ჭეშმარიტებისა/გან".

Line of ed.: 23        
მხილუელმან სიმტკიცესა ქრისტეს მოწამისამან მძლავრმან,
Line of ed.: 24     
ვითარმედ ვერცა აღთქმითა დიდებათა და სიმდიდრეთა, ვერცა ქა\დებითა
Line of ed.: 25     
სატანჯუელთა და სიკუდილისათა არწმუნა მას ქმნად ნე\ბაჲ
Line of ed.: 26     
თჳსი, უბრძანა მონათა თჳსთა ხუაშიადად წარყუანებაჲ ევსტა\თისი
Line of ed.: 27     
საპყრობილედ და იდუმალ წარკუეთად ყოვლად პატიოსანი
Line of ed.: 28     
თავი მისი მით, რომელ ნუსადა აღიღონ ქრისტიანეთა ყოვლად პა\ტიოსანი
Line of ed.: 29     
სხეული მისი და პატივ-ჰსცენ მას ჩუეულებისაებრ, არა\მედ
Line of ed.: 30     
განგდებად გარე შეჭმად მფრინუელთა და მჴეცთა.

Line of ed.: 31        
წარიყუანეს მოწამე ქრისტესი ბრძანებისაებრ მტარუალთა
Line of ed.: 32     
მძლავრისათა საპყრობილედ და, ვითარცა ჰსცნა მოწამემან ქრის\ტესმან,
Line of ed.: 33     
ვითარმედ აღმობრწყინდა მისდა დღე ცხოვრებისა და მო\იწია
Line of ed.: 34     
მისულაჲ ჴელთა შინა მამისა ღმრთისათა ყოვლად განწმედი\ლისა
Line of ed.: 35     
სულისა მისისა, ევედრა მტარუალთა მცირედ დაცადებად
Line of ed.: 36     
ბრძანებულისა, ხოლო მტარუალთა მათ აცადეს თხოვისებრ.

Page of ed.: 226  
Line of ed.: 1        
[ Page of ms.: 183r  ] მაშინ მოიდრიკნა მუჴლნი და აღიხილნა ზეცად და განმპყრო\ბელმან
Line of ed.: 2     
ჴელთამან ჰსთქუა: "მეუფეო უფალო ყოვლისა მპყრობე\ლო,
Line of ed.: 3     
მამაო უფლისა ჩუენისა იესუ ქრისტესო, მნებებელო ყოველ\თა
Line of ed.: 4     
კაცთა ცხოვრებად და ცნობად ჭეშმარიტებისა შენისა მოსლუ\ად,
Line of ed.: 5     
შენ უკუე, მეუფეო, რომელმანცა მიითუალენ სიკუდილი წმი\დათა
Line of ed.: 6     
შენთა მოწამეთა, ვითარცა მსხუერპლი და პატიოსანი იგი სისხ\ლი
Line of ed.: 7     
მათი, ვითარცა სუნნელი შესაბამი შეწირუად შენსა ზეცისა სა\კურთხეველსა
Line of ed.: 8     
და გჳრგჳნოსან ჰყუენ იგინი იესუ ქრისტეს თანა
Line of ed.: 9     
მხოლოდშობილისა ძისა შენისა და უფლისა ჩუენისა, ღირს-მყავ
Line of ed.: 10     
მეცა, უფალო, ზიარებასა წმიდათა შენთა მოწამეთასა და შერთუ\ლად
Line of ed.: 11     
გუნდსა, იესუ, შენისათჳს მოკლულთასა მე, უნარჩევესი ყო\ველთა
Line of ed.: 12     
წმიდათა მათ შენთა მოწამეთა შორის. შენ უწყი, უფალო,
Line of ed.: 13     
ვითარცა ყოვლისა მეცნიერმან, რამეთუ უფროს მშობელთა, ძმათა
Line of ed.: 14     
და ნათესავთა ჩემთა შეგიყუარე შენ და სახელისათჳს შენისა მი\ვიღებ
Line of ed.: 15     
სიკუდილსა და შენდამი შევჰსწირავ ცხოვრებასა ჩემსა
Line of ed.: 16     
"სულისა მიერ შემუსრვილისა და მბერვისა სიმდაბლისასა, შემი\წყნარე.
Line of ed.: 17     
ვითარცა ყოვლადდასაწუელებისა მიერ ვერძთა კურო\თასა
Line of ed.: 18     
და ვითარცა ბევრებისა მიერ კრავთა პოხიერთასა, ესრეთ
Line of ed.: 19     
იქმენინ მსხუერპლი ჩემი წინაშე შენსა, უფალო, დღეს და სრულ\ჰყავ
Line of ed.: 20     
შემდგომად შენსა, რამეთუ არა არს სირცხჳლი მოსავთა შენ\დამი
Line of ed.: 21     
და აწ შეგიდგ ყოვლისა მიერ გულისა და ვეშიშვი შენ და
Line of ed.: 22     
ვეძიებ პირსა შენსა". კუალად ვითხოვ შენ სახიერისაგან ღმრთისა
Line of ed.: 23     
ჩემისა არა დატევებად სხეულისა [ Page of ms.: 183v  ] ჩემისა აქა, არამედ უკუნ-ქცე\ვად
Line of ed.: 24     
მცხეთად, სადა-იგი გამომიჩნდი მე და რათა აქუნდეს მადლი
Line of ed.: 25     
და კურნებაჲ ძუალთა ჩემთა, ვითარცა პირველთა ჩემთა მოწამეთა
Line of ed.: 26     
შენთა".

Line of ed.: 27        
მომზრახობენ ძუელნი ისტორიკოსნი საღმრთოჲსა ევსტათის
Line of ed.: 28     
ყოვლად საგალობელთა ღუაწლთანი, ვითარმედ: "ესმაოჴმაჲ, რომე\ლი
Line of ed.: 29     
ეტყოდა ევსტათის: "არა უნაკლულეს იყო შენ მადლითა კურ\ნებისათა
Line of ed.: 30     
პირუელთა მათ შენთაგან, რომელთა ჰსწამეს ჩემთჳს, ხო\ლო
Line of ed.: 31     
ნურარაჲმე გაქუს ზრუნუაჲ ჴორცთათჳს, რამეთუ ვჰყო თხო\ვისაებრ
Line of ed.: 32     
შენისა".

Line of ed.: 33        
მჰსმენელი უკუე ამათი მოწამე ჭეშმარიტებისა მხიარულ იქმ\ნა
Line of ed.: 34     
სულითა წმიდითა და მმადლობელმან ღმრთისამან მიუპყრა ქე\დი
Line of ed.: 35     
მახჳლისა მიმართ და ესრეთ წარიკუეთა თავი იგი მისი ყოვ\ლად
Line of ed.: 36     
პატიოსანი და შესუა ესრეთ "სასმელი ცხოვრებისა და მოი\ღო"
Page of ed.: 227   Line of ed.: 1     
გჳრგჳნი სიმართლისა და "შარავანდედი სიკეთისა ჴელისა\გან
Line of ed.: 2     
უფლისა", რამეთუ "მოიღუაწა ღუაწლი კეთილი, აღასრულა
Line of ed.: 3     
ჰსრბაჲ და დაიმარხა სარწმუნოებაჲ".

Line of ed.: 4        
განაგდეს უკუე მტარუალთა ღამე სხეული მოწამისა, რომე\ლიცა
Line of ed.: 5     
იხილეს რა ვიეთმე ქრისტეანეთა, აღიღეს იგი და წარიღეს
Line of ed.: 6     
მცხეთას, რამეთუ ესრეთ ემცნო მათდა სტეფანეს, მეგობარსა და
Line of ed.: 7     
ზიარსა ევსტათი დიდისა ყოვლად საქებელთა ღუაწლთასა, ვითარმედ
Line of ed.: 8     
"რაჟამს მიიღოსო ქრისტესთჳს სიკუდილი მოწამემან ევსტათი,
Line of ed.: 9     
აღიღეთ იდუმალ ყოვლად პატიოსანი ჴორცი მისი და წარმოიღეთ
Line of ed.: 10     
მცხეთას, რათა დაიდუას კათო\\ლიკე [ Page of ms.: 184r  ] ეკკლესიასა შინა ქართუელ\თასა
Line of ed.: 11     
სადიდებელად ღმრთისა, რამეთუ ესრეთ იყო თხოვაჲ წმიდი\სა
Line of ed.: 12     
მის ჩემდა, რათა ნაწილნი მისნი დაიდუნეს ჩუენგან მცხეთას".

Line of ed.: 13        
წარმღებელთა ქრისტესთჳს ვნებულისა სხეულისათა კეთილ\მსახურთა
Line of ed.: 14     
მათ მოქალაქეთა ტფილისელთა უწინარეს მოსულისა
Line of ed.: 15     
თჳსისა აუწყეს სტეფანეს ნაწილთათჳს წმიდისათა; და უწყებულმან
Line of ed.: 16     
სტეფანე უწყებულ ჰყო სამოილცა ნეტარი, მაშინდელი იგი მამათ\მთავარი
Line of ed.: 17     
ქართუელთა. ხოლო ვჰგონებ ამისთჳს თჳნიერ იჭვსა, ესე
Line of ed.: 18     
სამოილ იგი არს, რომელმანცა დროსა მამათმთავრობისა სხჳსა სა\მოილისსა,
Line of ed.: 19     
პატივითა არხიდიაკონმან, საღმრთონი საიდუმლონი
Line of ed.: 20     
განუმარტნა ნეტარსა ევსტათის და ცნობად ჭეშმარიტებისა მოი\ყუანა
Line of ed.: 21     
იგი.

Line of ed.: 22        
მაშინ მოუწოდა თჳსდა მამათმთავარმან სამოილ კრებულსა
Line of ed.: 23     
სამღუდელოსა და განუცხადა მათ ყოვლად პატიოსანი იგი ვნებაჲ
Line of ed.: 24     
და სიკუდილი ქრისტესთჳს ევსტათი დიდისა და მათ თანა მიგებე\ბად
Line of ed.: 25     
ქრისტესთჳს მომკუდრისა სხეულისა წარვიდა და ლიტანიო\ბითა,
Line of ed.: 26     
გალობითა მოიღო დიდსა შინა ეკკლესიასა მცხეთისასა და
Line of ed.: 27     
დაჰკრძალა იგი შესაბამსა ადგილსა, ახლად ქმნილსა შინა სამარტჳ\ლესა,
Line of ed.: 28     
რომლისაგან აღმოეცენებოდიან მადლნი კურნებათანი. ხო\ლო
Line of ed.: 29     
სამღუდელოჲსა მის კრებულისა თანა საჴსენებელი მოწამისა
Line of ed.: 30     
იეკკლესია და განაწესა დღესასწაული წელიწდითი-წელიწდად
Line of ed.: 31     
თთუესა [ Page of ms.: 184v  ] იულისსა კთ.

Line of ed.: 32        
ხოლო მდგომარეობს ევსტათი პატიოსანი წინაშე საღმრთოჲსა
Line of ed.: 33     
საკურთხეველისა და შესწირავს ყოვლად წმიდისა სამებისა მიმართ
Line of ed.: 34     
მსხუერპლთა ქებისათა და მეოხ არს ყოვლისა სოფლისათჳს და
Line of ed.: 35     
უფროსღა ჩუენთჳს, რომლისა ოხისა შემწირუელი უფალი დიდე\ბისა
Line of ed.: 36     
დღითი-დღე კეთილმსახურებასა შინა და მეცნიერებასა "აღ\გუაორძინებს
Page of ed.: 228   Line of ed.: 1     
მადლითა და მეცნიერებითა უფლისა ჩუენისა იესუ
Line of ed.: 2     
ქრისტესითა. მისა დიდება აწ და დღეთა მათ საუკუნეთა უკუ\ნისამდე,
Line of ed.: 3     
ამინ".



Next part



This text is part of the TITUS edition of Old Georgian Hagiographical Texts, vol. VI.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 18.8.2015. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.