TITUS
Johannes Chrysostomus, Commentary on St. Matthew
Part No. 38
Chapter: 37
Line: 28
თავი
კზ
Part: T
Line: 29
სიტყუაჲ
ესე
:
"და
ვითარცა
ესენი
წარვიდეს
,
იწყო
იესუ
სი\ტყუად
Line: 30
ერსა
მას
იოვანესთჳს
"
(11,7
)
.
Line: 31
მოწაფეთა
მიმართ
იოვანესთა
ყოველივე
კეთილად
განაგო
განმგე\ბელმან
Line: 32
მან
ყოველთამან
,
რამეთუ
იხილეს
მათ
თუალითა
თჳსითა
Line: 33
საკჳრველებანი
მისნი
და
წარვიდეს
.
ხოლო
ჯერ-იყო
ერისა
მიმართცა
Line: 34
სიტყუაჲ
,
რამეთუ
,
ესმა
რაჲ
იოვანეს
მიერ
მოვლინებული
იგი
სიტყუაჲ
,
Page: II-256
Line: 1
არა
იცოდეს
მათ
გულისსიტყუაჲ
მისი
,
თუ
რომლისა
პირისათჳს
ესრეთ
Line: 2
მოუმცნო
,
და
თქუესმცა
,
ვითარმედ
:
რაჲ
არს
სიტყუაჲ
ესე
,
რომელმან\იგი
Line: 3
ესოდენი
წამა
ამისთჳს
,
აწ
კუალადღა
იჭუეულ
არს
და
ჰკითხავს
:
Line: 4
"შენ
ხარა
მომავალი
იგი
,
ანუ
სხუასა
მოველოდით
?"
ნუუკუე
პირ\ველნი
Line: 5
იგი
სიტყუანი
ცუდ
იყვნესა
?
ნუუკუე
საპყრობილისაგან
მოშიშ
Line: 6
იქმნაა
?
ვინაჲთგან
უკუე
მეცნიერმან
მან
დაფარულთამან
იცოდა
,
ვი\თარმედ
Line: 7
ესევითარსა
იგონებენ
,
ამისთჳს
,
ვითარცა-იგი
მოწაფეთა
მიმართ
Line: 8
იოვანესთა
კეთილად
ყო
სიტყუაჲ
,
ეგრეთვე
ერისა
მიმართ
ჯეროვანი
Line: 9
ბრძანებაჲ
განაჩინა
.
Line: 10
და
ვითარცა
მოწაფენი
იოვანესნი
წარვიდეს
,
იწყო
იესუ
სიტყუად
Line: 11
ერსა
მას
იოვანესთჳს
.
Line: 12
რაჲსათჳს
ვინაჲთგან
იგინი
წარვიდეს
,
მაშინ
იწყო
სიტყუად
? --
Line: 13
ამისთჳს
,
რაჲთა
არა
შეჰრაცხოს
ერთა
მათ
,
თუ
მომადლებისათჳს
იოვა\ნესისა
Line: 14
იტყჳს
,
ვითარმცა
მოწაფეთა
მისთა
მიუთხრეს
მას
.
ხოლო
არა
Line: 15
უთხრა
ერსა
,
თუ
ამას
ესევითარსა
ჰზრახავთ
გულთა
შინა
თქუენთა
,
Line: 16
არამედ
იჭჳსა
მის
მათისა
.
ხოლო
განმარტებაჲ
მიუთხრა
,
რაჲთა
ესრეთ
Line: 17
უმხილებელად
ეუწყოს
მათ
,
ვითარმედ
არარაჲ
დაეფარვის
ზრახვათაგან
Line: 18
გულისათა
.
ამისთჳს
არა
ჰრქუა
,
ვითარცა
ოდესმე
მწიგნობართა
მათ
Line: 19
ეტყოდა
:
"რაჲსათჳს
თქუენ
ბოროტსა
ჰზრახავთ
გულთა
შინა
თქუენ\თა
?"
Line: 20
რამეთუ
დაღაცათუ
,
მოიგონეს
ამათ
ესევითარი
,
არამედ
უმეცრე\ბისაგან
Line: 21
სიტყუათა
იოვანესთა
,
და
არა
თუ
შურისა
და
უკეთურებისაგას
,
Line: 22
ვითარცა
მაშინ
მწიგნობართა
მათ
.
ხოლო
არა
შერისხვით
ჰრქუა
ერსა
Line: 23
მას
,
არამედ
სახიერებით
და
სიბრძნით
გულისჴმა-უყო
იოვანესთჳს
,
ვი\თარმედ
Line: 24
არა
შეცვალებულ
არს
გონებაჲ
მისი
პირველისა
მის
წამებისა\გან
.
Line: 25
რამეთუ
,
არა
არს
იგი
კაცი
აღტაცებული
და
ღელვატეხილი
და
Line: 26
ადვილად
შეცვალებადი
,
არამედ
მტკიცე
და
შეურყეველი
გონებითა
.
Line: 27
და
პირველად
კითხვის
სახედ
იწყო
და
ჰრქუა
მათ
:
Part: s
Line: 28
სახარებაჲ
:
რაჲსა
გამოხუედით
ხილვად
?
ლერწმისა
,
ქარისაგან
Line: 29
შერყეულისა
?"
(11,7
)
.
Part: t
Line: 30
თარგმანი
:
ვითარმცა
ეტყოდა
,
ვითარმედ
:
რაჲსათჳს
ოდეს
იგი
Line: 31
უდაბნოჲთ
მოვიდა
იორდანედ
,
დაუტევენით
ყოველთა
ქალაქნი
და
სო\ფელნი
,
Line: 32
და
სახლნი
,
და
საქმენი
,
განხუედით
ყოველნი
ხილვად
მისა
?
Line: 33
კაცისა
ღელვააღტეხილისა
გენებაა
ხილვაჲ
და
ლერწამებრ
ყოველთაგან
Line: 34
ქართა
შერყეულისა
?
რამეთუ
რომელნი
დაუდგრომელ
არიან
გონებითა
Line: 35
და
დღეს
სხუასა
გულისსიტყუასა
ზედა
იყვნიან
და
ხვალე
სხუასა
,
იგინი
Line: 36
არიან
ლერწამ
ყოვლისა
ქარისაგან
შერყეულ
.
აწ
უკუე
ესოდენნი
ეგე
Page: II-257
Line: 1
ერნი
და
სიმრავლენი
აურაცხელნი
ესრეთ
დაუდგრომელისა
კაცისა
ხილ\ვად
Line: 2
განხუედითა
?
ნუ
იყოფინ!
უკუეთუმცა
არა
გულსავსე
იყვენით
,
Line: 3
ვითარმედ
დიდ
ვინმე
არს
და
კლდისა
უმტკიცესი
კაცი
,
არამცა
ყოვე\ლი
Line: 4
ჰურიასტანი
და
იერუსალჱმი
შეკრებულ
იყო
მისა
აღსაარებად
ცოდ\ვათა
Line: 5
თჳსთა
და
ნათლისღებად
.
Part: s
Line: 6
სახარებაჲ
:
არამედ
რაჲსა
გამოუხუედით
ხილვად
?
კაცისა
,
ჩჩჳლი\თა
Line: 7
სამოსლითა
შემოსილისა
?
აჰა
,
ესერა
,
რომელნი
ჩჩჳლითა
სამოსლითა
Line: 8
შემოსილ
არიან
,
სახელთა
შინა
სამეუფოთა
არიან
"
(11,8
)
.
Part: t
Line: 9
თარგმანი
:
ესეცა
სიტყუაჲ
ამას
მოასწავებს
,
ვითარმედ
თავით
Line: 10
თჳსით
გონებადაუდგრომელ
არა
იყო
;
და
ამას
თქუენცა
მეწამებით
Line: 11
ესოდენითა
მით
მოსწრაფებით
მისა
მიმართ
შეკრებითა
თქუენითა
.
კუ\ალად
Line: 12
ვერცა
ამას
იტყჳთ
,
თუ
:
იყო
იგი
მტკიცე
და
შეურყეველ
თავით
Line: 13
თჳსით
,
ხოლო
ვინაჲთგან
მოქალაქობაჲ
იგი
საკჳრველი
შეცვალა
და
Line: 14
შუებად
იწყო
,
სიმტიკიცეცა
იგი
გონებისა
მისისაჲ
შეცვალა
;
რამეთუ
Line: 15
რომელნიმე
კაცნი
ბუნებით
სუბუქ
და
გონებააღტეხილ
არიან
,
სხუანი
Line: 16
კუალად
ფრიადისა
შუებისა
და
ფუფუნებისაგან
ესრეთ
იქმნებიან
,
ხო\ლო
Line: 17
იოვანე
არცა
ბუნებით
ესევითარი
იყო
,
რამეთუ
არა
თუ
ლერწმისა
Line: 18
ხილვად
განხუედით
ესოდენი
იგი
ერნი
,
არცა
შუებასა
მისცა
თავი
თჳსი
Line: 19
და
სათნოებაჲ
იგი
თჳსი
წარწყმიდა
.
რამეთუ
წამებს
სამოსელი
იგი
Line: 20
მოღუაწებისა
მისისაჲ
შეუცვალებელი
,
და
მეუდაბნოებაჲ
,
და
აწ
კუალად
Line: 21
საპყრობილე
,
ვითარმედ
არა
მიერჩდა
ყოვლადვე
შუებასა
და
განსუ\ენებასა
;
Line: 22
რამეთუ
უკუეთუმცა
სიმტკიცე
გონებისა
მისისაჲ
არა
შეუცვა\ლებელ
Line: 23
იყო
,
არამცა
პირველად
უდაბნოს
დამკჳდრებულ
იყო
ცნობათა
Line: 24
უაღრესითა
მოღუაწებითა
;
არამცა
აწ
საპყრობილეს
შევრდომილ
იყო
,
Line: 25
უკუეთუმცა
ენება
ჩჩჳლითა
სამოსლითა
შემოსაჲ
და
შუებაჲ
,
არამედ
Line: 26
სახლთამცა
შინა
სამეუფოთა
იქცეოდა
.
რამეთუ
უკუეთუმცა
და-ხოლო\ედუმნეს
,
Line: 27
ბევრეულითამცა
პატივითა
პატივ-ეცა
ჰეროდეს
,
რომელი-იგი
Line: 28
შემდგომად
მხილებისაცა
და
საპყრობილედ
შეყენებისა
ესოდენ
სირცხ\ჳლეულ
Line: 29
იყო
მისგან
და
ეშინოდა
და
პატივ-სცემდა
;
უკუეთუმცა
დაედუ\მა
Line: 30
მხილებისა
მისგან
,
ვითარიმცა
პატივი
არა
ეჩუენა
მისდა
.
Line: 31
ვინაჲთგან
უკუე
საქმით
გამოაჩინა
სიმტკიცისა
თჳსისა
და
შეურყე\ველისა
Line: 32
გონებისა
წამებაჲ
,
რამეთუ
არცა
მოღუაწებაჲ
იგი
უდაბნოჲსაჲ
დაუტევა
,
Line: 33
არცა
სიფიცხე
სამოსლისა
თჳსისაჲ
შეცვალა
,
არცა
შებორკი\ლებასა
Line: 34
და
საპყრობილედ
შეყენებასა
ჰრიდა
და
დადუმნა
მხილებისაგან
Line: 35
მეფისა
,
ვითარ
აწ
იჭუეულ
ხართ
,
თუ
შეიცვალებულ
არს
გონებაჲ
მისი
Line: 36
წამებისა
თჳსისაგან
,
რაჲ-იგი
წამა
ჩემთჳს
?
ანუ
იჭუეულ
არს
,
რომელსა
Line: 37
იგი
მაშინ
არა
იჭუეულ
იყო
?
ესევითარი
რაჲ
განწესებაჲ
სათნოებისა
Page: II-258
Line: 1
მისისაჲ
მიუთხრა
,
აწ
კუალად
აუწყებს
საზომსა
წინაჲსწარმეტყუელები\სა
Line: 2
მისისასა
და
იტყჳს
:
Part: s
Line: 3
სახარებაჲ
:
"არამედ
რასა
გამოხუედით
ხილვად
?
წინაჲსწარმე\ტყუელოსა
?
Line: 4
ჰე
,
გეტყჳ
თქუენ
,
და
უმეტეს
წინაჲსწარმეტყუელისა
.
რამე\თუ
Line: 5
ესე
არს
,
რომლისათჳს
წერილ
არს
:
აჰა
,
ესერა
,
წარვავლინო
ანგე\ლოზი
Line: 6
ჩემი
წინაშე
შენსა
,
რომელმან
განმზადნეს
გზანი
შენნი
წინაშე
Line: 7
პირსა
შენსა
"
(11,9-10
)
.
Part: t
Line: 8
თარგმანი
:
პირველად
თჳთ
იგინივე
,
ჰურიათა
ერნი
მოიყვანნა
მოწა\მედ
Line: 9
სათნოებისა
მის
იოვანესა
,
რამეთუ
სარწმუნო
არს
მტერთამიერი
Line: 10
წამებაჲ
;
მეორედ
,
მისისა
მის
მოქალაქობისაგან
გამოაჩინა
მისი
სიმაღ\ლე
;
Line: 11
მერმე
თავისა
მიერ
თჳსისა
თქუა
ქებაჲ
მისი
:
"ჰე
,
გეტყჳ
თქუენ
,
Line: 12
უმეტეს
წინაჲსწარმეტყუელისა
";
და
აწ
წინაჲსწარმეტყუელი
შემოიყვა\ნა
Line: 13
მოწამედ
თქუმულთა
მათ
,
რაჲთა
ყოვლითურთ
აუწყოს
საზომი
სათ\ნოებისა
Line: 14
მისისაჲ
.
ხოლო
თქუა
რაჲ
,
ვითარმედ
:
"უმეტეს
წინაჲსწარმე\ტყუელისა
",
Line: 15
--
გამოაჩინა
,
თუ
რომლითა
სახითა
არს
უმეტეს
წინაჲსწარ\მეტყუელთასა
.
Line: 16
რომლითა
უკუე
სახითა
არს
უმეტეს
ყოველთა
წინაჲს\წარმეტყუელთა
?
Line: 17
--
რამეთუ
ღირს
იქმნა
მეუფისა
თუალითა
ხილვად
.
Line: 18
ამისთჳსცა
იტყჳს
:
"წარვავლინო
ანგელოზი
ჩემი
წინაშე
შენსა
".
ესე
იგი
Line: 19
არს
--
მახლობელად
შენსა
.
რამეთუ
ვითარცა
სლვასა
შინა
მეუფისა
დი\დებულისასა
,
Line: 20
რომელი
მახლობელად
მისა
ვიდოდის
,
სხუათა
უპატიოსნეს
Line: 21
არს
,
ეგრეთვე
იოვანე
მახლობელად
მეუფისა
მის
მეუფეთაჲსა
აღასრუ\ლა
Line: 22
წინაჲსწარმეტყუელებაჲ
თჳსი
,
და
ღირს-იქმნა
თუალით
ხილვად
მისა
Line: 23
და
ნათლისცემად
,
იხილა
სული
წმიდაჲ
სახედ
ტრედისა
,
ესმა
ჴმაჲ
Line: 24
მამისაჲ
ზეგარდამო
,
და
ესრეთ
იქმნა
სხუათა
მათ
წინაჲსწარმეტყუელთა
Line: 25
ყოველთა
უმეტეს
.
ამისთჳსცა
რაჟამს
ესე
ყოველი
წარმოუთხრა
ერსა
Line: 26
მას
უფალმან
,
მერმე
თჳსითა
მით
ბრძანებითა
დაამტკიცა
და
განაჩინა
Line: 27
საზომი
იოვანესი
და
თქუა
:
Part: s
Line: 28
სახარებაჲ
:
ამენ
გეტყჳ
თქუენ
:
არა
აღდგომილ
არს
ნაშობთა\განი
Line: 29
დედათაჲ
უფროჲს
იოვანესა
ნათლისმცემელისა
"
(11,11
)
.
Part: t
Line: 30
თარგმანი
:
კმა
არს
ამას
ზედა
წამებაჲ
მეუფისაჲ
,
რამეთუ
იტყჳს
,
Line: 31
ვითარმედ
:
არა
უშობიეს
დედაკაცსა
უმეტესი
მისა
კაცი
დიდი
და
სა\კჳრველი
Line: 32
წინაშე
ღმრთისა
.
ხოლო
რომელსა
ენებოს
საქმეთაგანცა
საზო\მი
Line: 33
მისი
ცნობად
,
გულისჴმა-ყავნ
ტაბლაჲ
მისი
ვითარი
იყო
,
სამოსელი
Line: 34
მისი
,
მოქალაქობაჲ
,
ზრდილობაჲ
,
და
ცნას
ჭეშმარიტებაჲ
;
რამეთუ
ვი\თარცა
Line: 35
ანგელოზი
იქცეოდა
ქუეყანასა
ზედა
და
იძულებათა
მათ
ბუნე\ბისათა
Line: 36
უზეშთაეს
იქმნა
;
უცხოჲ
გზაჲ
წარვლო
სოფელსა
ამას
შინა
;
Line: 37
ყოველნი
დღენი
მისნი
აღასრულნა
ლოცვითა
და
ვედრებითა
;
არა
ვის
Page: II-259
Line: 1
სადა
კაცთაგანსა
ეზრახა
,
არამედ
მარადის
ღმერთსა
ჰზრახვიდა
;
არცა
Line: 2
ვის
თანა
მონათაგანსა
შეერთო
;
არცა
ვინ
მისა
მივიდოდა
;
არა
აღიზარდა
Line: 3
სძითა
დედისაჲთა
;
არა
იჴმარა
ცხედარი
,
არცა
სართული
,
არცა
ვაჭრო\ბაჲ
,
Line: 4
არცა
სხუაჲ
რაჲ
კაცობრივი
.
და
ამას
ყოველსა
ზედა
იყო
კაცი
სახი\ერიცა
Line: 5
და
ფიცხელიცა
.
იხილე
,
ვითარ
სახიერებით
ეტყოდა
მოწაფეთა
Line: 6
თჳსთა
,
და
მხილებით
--
ერსა
ჰურიათასა
,
და
კადნიერებით
--
მეფესა
.
Line: 7
ამისთჳს
იტყჳს
:
"არა
აღდგომილ
არს
ნაშობთაგანი
დედათაჲ
უფროჲს
Line: 8
იოვანესა
ნათლისმცემელისა
".
Line: 9
ხოლო
კუალად
,
რაჲთა
არა
სიტყჳთა
ამით
იქმნას
წინააღმდგომი
Line: 10
ფრიადისა
მისთჳს
ქებისა
და
შეჰრაცხონ
იგი
ჰურიათა
უმეტეს
ქრისტე\სა
,
Line: 11
იხილე
,
ვითარ
განკურნა
ესეცა
იჭჳ
და
თქუა
.
Part: s
Line: 12
სახარებაჲ
:
ხოლო
უმცირესი
სასუფეველსა
ცათასა
უფროჲს
Line: 13
მისა
არს
"
(11,11
)
.
Part: t
Line: 14
თარგმანი
:
ვინაჲთგან
ჰასაკითაცა
ჴორციელითა
უხუცეს
იყო
Line: 15
იოვანე
,
და
მღდელთმოძღურისა
ძე
,
და
უდაბნოს
აღზრდილი
,
და
ყო\ველთა
Line: 16
მიერ
სახელოანი
(რამეთუ
განვიდოდესო
მისა
ყოველი
იერუ\სალჱმი
Line: 17
და
ჰურიასტანი
და
ნათელს-იღებდეს
და
აღიარებდეს
ცოდვათა
Line: 18
თჳსთა
და
ჰყვა
იგი
ყოველსა
ერსა
,
ვითარცა
მოძღუარი
;
ხოლო
ქრის\ტესთჳს
Line: 19
იტყოდეს
:
"არა
ესე
არსა
ძე
იოსებისი
?"
და
"აჰა
კაცი
მჭამე\ლი
Line: 20
და
მსუმელი
ღჳნისაო
";
და
შეურაცხად
საგონებელ
იყო
უგუნურ\თა
Line: 21
მათ
მიერ
,
ამისთჳს
მათისა
სიტყჳსა
და
გულისსიტყჳსაებრ
თქუა
Line: 22
თავი
თჳსი
უმცირესად
,
ვითარმედ
:
რომელი-ესე
თქუენ
მიერ
უმცირეს
Line: 23
საგონებელ
არს
,
უფროჲს
მისსა
არს
სასუფეველსა
ცათასა
,
რამეთუ
Line: 24
მეუფე
არს
და
დამბადებელი
მისი
და
ყოველთაჲვე
.
Line: 25
თქუას
ვინმე
,
ვითარმედ
:
რაჲ
არს
ესე
სიტყუაჲ
?
და
შემსგავსებითა
Line: 26
იოვანესითა
ხოლო
არსა
სიდიდე
მისი
? --
ნუ
იყოფინ!
არცა
იოვანე
,
Line: 27
იტყოდა
რაჲ
:
"მოვალს
უძლიერესი
ჩემსა
",
შემსგავსებასა
იქმოდა
მის\სა
Line: 28
თავისა
თჳსისა
თანა
;
არცა
პავლე
,
ოდეს
მოსესთჳს
აჴსენა
და
თქუა
:
Line: 29
"უმრავლესსა
დიდებასა
ესე
ღირს
იყო
,
ვიდრე
მოსე
",
შემსგავსებასა
Line: 30
მათსა
ჰყოფს
,
არამედ
ესე
წეს
არს
წერილთა
შინა
და
მრავალგზის
გუ\ლისჴმის-საყოფელად
Line: 31
უგულისჴმოთა
იქმს
შემსგავსებასა
შეუმსგავსე\ბელთასა
,
Line: 32
ვითარცა
იტყჳს
:
"არავინ
არს
მსგავს
შენდა
ღმერთთა
შორის
,
Line: 33
უფალო
";
და
კუალად
:
"არა
არს
ღმერთი
,
ვითარ
ღმერთი
ჩუენი
".
არა
Line: 34
თუ
შემსგავსებასა
იქმს
კერპთასა
ღმრთისა
თანა
,
არამედ
უგულისჴმო\თათჳს
Line: 35
თქუა
ესრეთ
.
ეგრეთვე
აქა
,
ვინაჲთგან
დიდად
შეერაცხა
ყოველ\თა
Page: II-260
Line: 1
იოვანე
და
მას
ჟამსა
კადნიერებით
მხილებამანცა
მეფისამან
და
შე\ყენებამან
Line: 2
მისმან
საპყრობილედ
უმეტესადღა
აღაორძინა
სახელი
მისი
,და
Line: 3
აწ
უფალმანცა
დიდი
ესე
ქებაჲ
წარმოთქუა
მისი
,
მერმე
უძლურებისა
Line: 4
მისთჳს
მსმენელთაჲსა
თქუა
ესრეთ
,
ვითარმედ
:
უმცირესად
შერაცხილი
Line: 5
ესე
თქუენ
მიერ
,
სასუფეველსა
ცათასა
უფროჲს
მისა
ვარ
.
და
ვითარ
Line: 6
ეგებოდა
თქუმაჲ
ერისა
მიმართ
უგულისჴმოჲსა
და
უმეცრისა
?
ხოლო
Line: 7
რაჲ
არს
"სასუფეველსა
ცათასა
"?
ესე
იგი
არს
:
ყოველსავე
სულიერსა
Line: 8
და
საღმრთოსა
საქმესა
შინა
.
Line: 9
მრავალნი
ამის
სიტყჳსათჳსცა
ამაოდ
ცუდად-მეტყუელებენ
.
რომელ\ნიმე
Line: 10
იტყჳან
:
მოციქულთათჳს
თქუაო
;
სხუანი
იტყჳან
:
ანგელოზთათჳსო
;
Line: 11
რამეთუ
ოდეს
ერთგზის
სამეუფოჲსა
გზისაგან
ვინ
შესცთეს
,
მრავალთა
Line: 12
უგზოთა
ადგილთა
შთავარდების
.
რამეთუ
რომელი
არს
პირი
ამის
სი\ტყჳსაჲ
,
Line: 13
ანუ
მოციქულთათჳს
თქუმად
,
ანუ
ანგელოზთათჳს
?
უკუეთუმცა
Line: 14
მოციქულთათჳს
იტყოდა
,
რაჲ
დაყენება
იყო
განცხადებულად
თქუმად
?
Line: 15
არამედ
ცუდ
არს
სიტყუაჲ
ესე
და
ამაო
.
თავისა
თჳსისათჳს
თქუა
უმე\ტესობაჲ
,
Line: 16
რომელი
ჭგშმარიტად
შეუმსგავსებელ
არს
ყოველთა
მიერ
.
Line: 17
და
ესეცა
სიტყუაჲ
,
თუ
:
"ნაშობთაგანი
დედათაჲ
",
თავსა
თჳსსა
მო\ასწავებდა
Line: 18
განყოფად
იოვანესგან
და
უმეტესობისა
ჩუენებად
.
რამეთუ
Line: 19
დაღაცათუ
იგიცა
დედაკაცისაგან
შობილ
იყო
,
გარნა
არა
ესრეთ
,
ვითარ
Line: 20
იოვანე
და
სხუანი
კაცნი
.
რამეთუ
არა
კაცი
ლიტონი
იყო
,
არცა
წესითა
Line: 21
მით
სხუათა
კაცთა
შობისაჲთა
შობილი
,
არამედ
უცხოჲ
იყო
შობაჲ
მისი
Line: 22
და
,
საკჳრველი
.
უთესლოდ
შევიდა
საშოსა
დედისასა
და
უხრწნელად
Line: 23
იშვა
და
დედაჲ
შემდგომად
შობისა
.
ქალწულადვე
დაიცვა
ჭეშმარიტად
.
Part: s
Line: 24
სახარებაჲ
:
რამეთუ
დღითგან
იოვანე
ნათლისმცემელისაჲთ
Line: 25
ვიდრე
აქამომდე
სასუფეველი
ცათაჲ
იიძულების
;
და
რომელნი
იიძუ\ლებდენ
,
Line: 26
მათ
მოიტაცონ
იგი
.
რამეთუ
ყოველნი
წინაჲსწარმეტყუელნი
Line: 27
და
შჯული
ვიდრე
იოვანესამდე
წინაჲსწარმეტყუელებდეს
"
(11,12
)
.
Part: t
Line: 28
თარგმანი
:
რაჲ
შეწყობილებაჲ
აქუს
ამას
სიტყუასა
ზემოსა
მას
Line: 29
თანა
?
ჰე
,
ჭეშმარიტად
ფრიადი
აქუს
ერთობაჲ
,
რამეთუ
ამათ
სიტყუათა
Line: 30
მიერ
ეწამების
იოვანეს
მიერ
თქუმულთა
და
მოიზიდავს
მსმენელთა
სარ\წმუნოებად
Line: 31
თჳსად
,
ვითარმცა
ეტყოდა
,
ვითარმედ
:
ამით
საცნაურ
იყავნ
Line: 32
თქუენდა
,
რამეთუ
მე
ვარ
მომავალი
იგი
,
რომელ
ყოველნი
წინაჲსწარმე\ტყუელნი
Line: 33
წინაჲსწარმეტყუელებდეს
იოვანესამდე
.
ხოლო
მო-რაჲ-ვიდა
Line: 34
ესე
წინაშე
პირსა
ჩემსა
მოვლინებელი
წინასწარმეტყუელი
,
დადუმნეს
Line: 35
ყოველნივე
.
ამისთჳს
დადუმნეს
შჯული
და
წინასწარმეტყუელნი
,
რამე\თუ
Line: 36
მოვედ
მე
,
რომლისათჳს
იყო
წინაჲსწარმეტყუელთა
ქადაგებაჲ
.
უკუ\ეთუმცა
Line: 37
არა
მოსრულ
ვიყავ
,
არამცა
დაყენებულ
იყო
წინასწარმეტყუე\ლებაჲ
;
Page: II-261
Line: 1
ნურარას
უკუე
მოელით
და
ჰგონებთ
სხუასა
ქრისტესა
მოსლვად
Line: 2
ჩემსა
გარეშე
,
არამედ
დადუმებისაგან
წინაჲსწარმეტყუელთაჲსა
,
და
დღი\თი-დღე
Line: 3
მაიძულებელთა
მათგან
ბუნებისათა
,
რომელნი
სარწმუნოებითა
Line: 4
ჩემითა
მიიტაცებენ
სასუფეველსა
,
ცანთ
,
ვითარმედ
მე
ვარ
ქრისტე
;
Line: 5
რამეთუ
,
ვინაჲთგან
ნათლისმცემელმან
იოვანე
იწყო
ქადაგებად
,
მიე\რითგან
Line: 6
სარწმუნოებაჲ
ჩემი
განცხადებულ
არს
,
რომელსაცა
სასუფევე\ლად
Line: 7
ჭეშმარიტად
ეწოდების
რამეთუ
მომატყუებელი
არს
სასუფევე\ლისაჲ
,
Line: 8
და
ხმამაღლად
იქადაგების
და
მოუწოდს
ყოველთვე
;
რომელ\ნიცა
Line: 9
უკუე
არა
ამაოებისა
და
წარმავალისა
ამის
განსუენებისა
მოყუ\არენი
Line: 10
არიან
,
არამედ
მაიძულებელნი
ბუნებისანი
,
იგინი
შეიწყნარებენ
Line: 11
სარწმუნოებასა
ჩემსა
და
მიიტაცებენ
სასუფეველსა
ცათასა
.
რამეთუ
Line: 12
მცნებათა
მათთჳს
მაღალთა
და
სულიერთა
ქადაგებისა
მისისაჲთა
,
მაი\ძულებელად
Line: 13
ბუნებისა
სახელ-სდვა
ქადაგებასა
მას
.
ამისთჳსცა
იტყჳს
Line: 14
ლუკა
:
"სასუფეველი
ღმრთისაჲ
ეხარებისო
",
რომელი
ამან
თქუა
,
თუ
:
Line: 15
"იძულების
".
Part: s
Line: 16
სახარებაჲ
:
და
უკუეთუ
გნებავს
შეწყნარების
,
იგი
არს
ელია
,
Line: 17
რომელი
მომავალ
არს
.
რომელსა
ასხენ
ყურნი
სმენად
,
ისმინენ!
"
Line: 18
(11,14-15
)
.
Part: t
Line: 19
თარგმანი
:
წერილ
არს
:
"მოგივლინო
ელია
თეზბიტელი
,
რო\მელმან
Line: 20
მოაქცინეს
გულნი
მამათანი
შვილთა
მიმართ
".
Line: 21
აწ
"უკუეთუ
,
გნებავსო
შეწყნარების
,
იგი
არს
ელია
".
ნეფსითსა
ეძი\ებს
Line: 22
შეწყნარებასა
ქადაგებისასა
,
ამისთჳს
იტყვს
:
"უკუეთუ
გნებავს
";
Line: 23
ესე
იგი
არს
,
არავის
ვაიძულებო
,
არამედ
ნეფსითსა
ვეძიებ
მოქცევასა
;
Line: 24
არამედ
ამას
ხოლო
გაუწყებ
,
ვითარმედ
ამათ
ორთავე
ერთი
მიუღებიეს
Line: 25
მსახურებაჲ
და
ორთადავე
წინამორბედებაჲ
მოცემულ
არს
:
ერთი
ესე
Line: 26
წინამორბედ
იქმნა
აწინდელისა
ამის
მოსლვისა
ჩემისა
და
ერთი
იგი
მო\მავალ
Line: 27
არს
წინამორბედად
მეორისა
მის
მოსლვისა
.
ამისთჳსცა
არა
თქუა
,
Line: 28
თუ
:
იგი
არს
ელია
,
არამედ
--
"უკუეთუ
გნებავს
შეწყნარების
,
იგი
არს
Line: 29
ელია
,
რომელი
მომავალ
არს
".
უკუეთუ
გნებავს
გულისჴმისყოფაჲ
და
Line: 30
გულითა
ლმობიერითა
შეწყნარებაჲ
თქუმულთაჲ
ამათ
,
შეიწყნარეთ
სი\ტყუაჲ
Line: 31
მისი
,
ვითარცა
ელიაჲსი
,
რამეთუ
ძალითა
მით
და
სულითა
ელიაჲ\სითა
Line: 32
მოსრულ
არს
.
ვითარცა
იგი
ქადაგად
და
წინამორბედად
ჭეშმარი\ტად
Line: 33
მეორედ
მოსლვისა
მომავალ
არს
,
ეგრეთვე
ესე
ჭეშმარიტი
ქადაგი
Line: 34
და
წინამორბედი
მოვიდა
ამის
მოსლვისაჲ
.
ესევითარნი
რაჲ
სიტყუანი
Line: 35
გულისჴმისყოფისანი
მიუთხრნა
,
მეყსეულად
შესძინა
:
"რომელსა
ასხენ
Page: II-262
Line: 1
ყურნი
სმენად
,
ისმინენ!
"
ესე
თქუა
,
რაჲთამცა
მოიყვანნა
იგინი
გულის\ჴმისყოფად
Line: 2
და
კითხვად
მისა
განმარტებად
სიტყუათა
ამათ
.
არამედ
მათ
Line: 3
უგულისჴმოებისაგან
არცა
ჰკითხეს
,
არცა
ისწავეს
,
თუ
ვითარ
იძულების
Line: 4
სასუფეველი
ცათაჲ
,
ანუ
ვითარ
მიმსგავსებულ
არს
იოვანე
ელიაჲსა
;
არა
Line: 5
თუ
ეშონოდა
კითხვად
,
რამეთუ
მრავალგზის
საქმეთათჳს
არად
საჭიროთა
Line: 6
ჰკითხიან
,
რომელი
არს
მცნებაჲ
პირველიო
,
და
კუალად
ქორწინებისათჳს
Line: 7
და
განტევებისათჳს
ცოლისა
და
სხუათა
ცუდთა
საქმეთა
.
არა
უფრო\ჲსად
Line: 8
მის
მიერ
თქუმულთამცა
განმარტებაჲ
ჯერ-იყოა
კითხვად
,
უკუ\ეთუმცა
Line: 9
სურვიელ
იყვნეს
სწავლად
?
ამისთჳსცა
მიხედნა
იესუ
გონებათა
Line: 10
მათთა
და
თქუა
:
Part: s
Line: 11
სახარებაჲ
:
აწ
ვის
ვამსგავსო
ნათესავი
ესე
?
მსგავს
არს
ყრმა\თა
,
Line: 12
რომელნი
სხენედ
უბანთა
და
მოუწესედ
მოყუასთა
თჳსთა
და
Line: 13
ეტყჳედ
მათ
:
გისტჳნევდით
თქუენ
,
და
არა
ჰროკევდით
;
გიგოდებდით
,
Line: 14
და
არა
იტყებდით
"
(11,16-17
)
.
Part: t
Line: 15
თარგმანი
:
კუალად
საგონებელ
არს
სიტყუაჲ
ესე
,
თუ
არა
შე\წყობილ
,
Line: 16
არს
პირველთქუმულთა
მათ
სიტყუათა
ძალსა
,
გარნა
ფრიადი
Line: 17
აქუს
ამასცა
მათა
მიმართ
განუყოფელობაჲ
,
რამეთუ
მასვე
პირსა
გან\ჰმარტებს
,
Line: 18
ვითარმედ
ყოველივე
სიტყუაჲ
და
საქმე
იოვანესი
მისსა
გან\გებულებასა
Line: 19
ეწამებოდა
,
დაღაცათუ
საგონებელ
იყო
წინააღმდგომად
;
Line: 20
რამეთუ
მრავლით
კერძო
და
მრავალსახედ
ისწრაფა
უგუნურთა
მათ
Line: 21
ჰურიათა
სარგებელი
,
დაღაცათუ
მათ
არა
ინებეს
.
ამისთჳს
,
ვითარცა-იგი
Line: 22
იტყოდა
წინაჲსწარმეტყუელისა
მიერ
.
ვითარმედ
:
"რაჲღა
ჯერ-იყო
Line: 23
ქმნად
სავენაჴისა
მის
და
არა
ვქმენ
?"
ეგრეთვე
აწ
იტყჳს
ჭეშმარიტითა
Line: 24
მით
პირითა
თჳსითა
:
Part: s
Line: 25
სახარებაჲ
:
ვის
ვამსგავსო
ნათესავი
ესე
?
მსგავს
არს
ყრმათა
,
Line: 26
რომელნი
სხენედ
უბანთა
და
მოუწესედ
მოყუასთა
თჳსთა
და
ეტყჳედ
Line: 27
მათ
:
გისტჳნევდით
თქუენ
,
და
არა
ჰროკევდით
";
გიგოდებით
,
და
არა
Line: 28
ეტყებდით
.
მოვიდა
იოვანე
,
არცა
ჭამდა
,
არცა
სუმიდა
,
და
იტყჳან
,
ვი\თარმედ
:
Line: 29
ეშმაკეული
არს
.
მოვიდა
ძე
კაცისაჲ
,
ჭამს
და
სუამს
,
და
Line: 30
იტყჳან
:
აჰა
,
კაცი
მჭამელი
და
ღჳნის-მსუმელი
,
მეგობარი
მეზუერეთა
და
Line: 31
ცოდვილთაჲ
"
(11,16-19
)
.
Part: t
Line: 32
თარგმანი
:
ხოლო
განმარტებაჲ
სიტყჳსაჲ
ამის
ესრეთ
არს
:
გან\ყოფილი
Line: 33
გზაჲ
და
ურთიერთას
წინააღმდგომი
ვიპყართ
მე
და
იოვანე
,
Line: 34
რაჲთამცა
ანუ
მით
გზითა
,
ანუ
ამით
მოვინადირეთ
ერი
ესე
განდგომი\ლი
;
Line: 35
ვითარცა
მონადირეთა
ეგულებინ
რაჲ
ნადირისა
ძნიად
სანადირო\ჲსა
Page: II-263
Line: 1
ნადირებად
და
სადარნოჲსა
მისისაგან
გამოყვანებად
,
ერთმან
ერთ\კერძოჲ
Line: 2
გზაჲ
იპყრის
და
ერთმან
ერთკერძოჲ
, --
რომელმან-მე
ძნელოვა\ნისა
Line: 3
კერძი
და
რომელმან-მე
სიადვილისაჲ
, --
რაჲთა
ერთისა
ვისმე
მიერ
Line: 4
შეპყრობილ
იქმნას
.
Line: 5
ვინაჲთგან
უკუე
ყოველნივე
კაცნი
სათნო
არიან
მოქალაქობასა
ზედა
Line: 6
მოღუაწებისასა
,
და
მარხვისა
იგი
ფრიადი
სიმაღლე
საკჳრველად
უჩნს
Line: 7
სიფიცხისა
და
სიძნელისა
მისისათჳს
,
ამისთჳს
განგებულებით
იქმნა
პირ\ველითგანვე
Line: 8
ჰასაკით
იოვანესით
მარხვასა
შინა
ფრიადსა
და
მოღუაწება\სა
Line: 9
წარმართებაჲ
მისი
,
რაჲთა
სარწმუნო
იყვნენ
სიტყუანი
მისნი
.
თქუას
Line: 10
ვინმე
,
ვითარმედ
:
რად
არა
თავადმანცა
იესუ
ესევე
იპყრა
გზაჲ
?
არამედ
Line: 11
უწყოდენ
,
ვითარმედ
თავადმანცა
ესევითარივე
იპყრა
გზაჲ
,
ამისთჳსცა
Line: 12
ორმეოცი
დღე
იმარხა
,
და
კუალად
მიმოვიდოდა
და
არა
აქუნდა
ადგი\ლი
,
Line: 13
სადა
თავი
მიიდრიკოს
,
და
ყოველნი
დღენი
ქუეყანასა
ზედა
მოქა\ლაქობისა
Line: 14
მისისანი
ესრეთ
იწროებით
და
მოღუაწებით
აღასრულნა
;
Line: 15
გარნა
ოდეს
ჯერ-არნ
და
სამართალ
,
სარგებლისათჳს
სხუათაჲსა
და
მოქ\ცევისათჳს
Line: 16
წარწყმედულთაჲსა
,
ჭამადისაცა
მიღებაჲ
არა
უღირს
იჩინის
Line: 17
და
სახლად
მრავალთა
შევიდის
,
ვითარცა
ზაქესთჳს
წერილ
არს
და
Line: 18
მათესთჳს
და
სიმონისთჳს
და
სხუათა
მრავალთა
,
რამეთუ
ეძიებდა
წარ\წყმედულთა
Line: 19
პოვნად
და
ამისთჳს
ყოველთა
ადგილთა
მივიდოდა
,
ყო\ველსავე
Line: 20
იქმოდა
ცხორებისა
მათისათჳს
.
Line: 21
ხოლო
იოვანე
ყოვლითურთ
მარხვისა
და
მოღუაწებისა
გზაჲ
შეიკრ\ძალა
,
Line: 22
რაჲთა
ესრეთ
წამებაჲ
და
ქადაგებაჲ
მისი
სარწმუნო
იყოს
.
და
Line: 23
კუალად
მან
არარაჲ
ქმნა
სხუაჲ
,
გარნა
მოქალაქობაჲ
ხოლო
მოღუაწე\ბისა
Line: 24
ფიცხლისაჲ
,
ვითარცა
წერილ
არს
,
ვითარმედ
:
"იოვანე
სასწაული
Line: 25
არაჲ
ქმნა
";
ხოლო
უფალსა
სასწაულთა
მათგან
საკჳრველებათა
დიდი
Line: 26
აქუნდა
წამებაჲ
,
და
ბრწყინვიდა
სახელი
მისი
ყოველსა
ქუეყანასა
,
საქ\მეთა
Line: 27
მათთჳს
ცნობისა
უაღრესთა
.
რამეთუ
განაწესა
იოვანესი
მარხვითა
Line: 28
და
მოღუაწებითა
ფრიადითა
სახელოვნობაჲ
,
ხოლო
თავადი
კუალად
Line: 29
სასწაულთა
მიერცა
განთქუმულ
იყო
და
,
სადა-იგი
ჯერ-არნ
,
მეზუერე\თაცა
Line: 30
და
ცოდვილთა
თანა
ჭამნ
და
სუამნ
ცხორებისა
მათისათჳს
.
Line: 31
ხოლო
უგუნურთა
მათ
ჰურიათა
უკუეთუ
მარხვაჲ
და
მოღუაწებაჲ
Line: 32
სთნდა
და
საკჳრველად
აქუნდა
,
უჴმდა
სმენაჲ
იოვანესი
და
შეწყნარე\ბაჲ
Line: 33
ქადაგებისა
მისისაჲ
,
რომელი-იგი
ქრისტეს
შეაწყნარებდა
მათ
.
კუა\ლად
,
Line: 34
უკუეთუ
მისი
იგი
მოღუაწებაჲ
მძიმე
უჩნდა
,
უჴმდა
შეწყნარებაჲ
Line: 35
ქრისტეს
სიტყუათაჲ
და
სარწმუნოებად
მისა
მოსლვაჲ
,
რომელი
სამე\უფოსა
Page: II-264
Line: 1
და
საშოალსა
გზასა
ვიდოდა
მათისა
ცხორებისათჳს
.
გარნა
იგინი
Line: 2
მიემსგავსნეს
მჴეცსა
ველურსა
,
ორკერძოვე
შემფრთხალსა
.
ამისთჳსცა
Line: 3
ორსავე
წინააღუდგებოდეს
,
რაჲთა
არა
მიიღონ
ყოვლადვე
კურნებაჲ
,
Line: 4
და
აღესრულოს
მათ
ზედა
სიტყუაჲ
იგი
წინაჲსწარმეტყუელისაჲ
,
რო\მელსა
Line: 5
იტყჳს
,
ვითარმედ
:
"ვჰკურნებდით
ბაბილონსა
და
არა
განიკურ\ნა
";
Line: 6
რომლისათჳსცა
იტყჳს
უფალი
:
"მსგავს
არს
ნათესავი
ესე
ყრმათა
,
Line: 7
რომელნი
სხენედ
უბანთა
და
მოუწესდ
მოყუასთა
თჳსთა
და
ეტყჳედ
Line: 8
მათ
:
გისტჳნევდით
თქუენ
,
და
არა
ჰროკევდით
;
გიგოდებდით
,
და
არა
Line: 9
ეტყებდით
".
ესე
უკუე
სიტყუაჲ
ამას
ნათესავსა
ზედა
აღესრულების
.
Line: 10
"გისტჳნევდით
,
და
არა
ჰროკევდით
".
ესე
იგი
არს
,
წინა-გიყავ
თქუ\ენ
Line: 11
მოქალაქობაჲ
ნუგეშინისცემისაჲ
,
რაჲთამცა
სიხარულით
შემომიდე\გით
,
Line: 12
და
არა
გრწმენა
;
"გიგოდებდით
,
და
არა
ეტყებდით
".
ესე
იგი
არს
,
Line: 13
ვითარმედ
:
იოვანე
გიჩუენა
ცხორებაჲ
ფიცხელი
და
მოღუაწებაჲ
უნუ\გეშინისცემოჲ
,
Line: 14
და
არავე
მიხედენით
,
არცა
გრწმენა
.
ხოლო
არა
თქუა
,
Line: 15
თუ
:
მე
ესე
გიჩუენე
და
მან
--
იგი
,
არამედ
ვინაჲთგან
ორთავე
საქმე
Line: 16
ერთი
იყო
,
დაღაცათუ
სახე
წინააღმდგომ
იყო
,
ამისთჳს
ერთად
და
ვი\თარცა
Line: 17
ზოგად
ქმნილსა
იტყჳს
,
რამეთუ
ორივე
ესე
წესი
საქმეთაჲ
მათი\სა
Line: 18
სარგებელისათჳს
ქმნეს
,
რაჲთა
არღარაჲ
აქუნდეს
მიზეზი
.
ამისთჳსცა
Line: 19
შესძინა
და
თქუა
:
Part: s
Line: 20
სახარებაჲ
:
და
გამართლდა
სიბრძნე
შვილთაგან
თჳსთა
"
Line: 21
(11,19
)
.
Part: t
Line: 22
თარგმანი
:
ესე
იგი
არს
,
დაღაცათუ
თქუენ
არა
გრწმენაო
,
არა\მედ
Line: 23
მე
რაჲცა
ჯერ
იყო
ქმნად
,
ვქმენ
,
რაჲთა
არცა
ერთი
რაჲ
გაქუნდეს
Line: 24
მიზეზი
,
ვითარცა
იტყჳს
წინაჲსწარმეტყუელი
:
"რაჲთა
განჰმართლდე
Line: 25
სიტყჳთა
შენითა
და
სძლო
სჯასა
შენსა
".
ესე
იგი
არს
,
ოდეს
წარმოვ\დგეო
Line: 26
წინაშე
შენსა
სჯად
და
გამოაცხადო
,
ვითარმედ
ყოვლით
კერძო
Line: 27
შეცოდებულ
ვარ
და
უსიტყუელ
,
მაშინ
იპოოს
შენისა
მის
სახიერებისა
Line: 28
ძლევაჲ
ფრიადი
და
მე
გამოვჩნდე
შეცოდებულად
.
ეგრეთვე
აწ
იტყჳს
,
Line: 29
ვითარმედ
:
საქმეთაგან
ამათ
სიბრძნე
ჩემი
განმართლდა
,
რამეთუ
არა\რაჲ
Line: 30
დაუტევე
,
რომელი
არა
ვაჩუენე
ცხორებისა
მისთჳს
უმადლოთაჲსა
.
Line: 31
ხოლო
უკუეთუ
იგავნი
ესე
უცხო
არიან
,
ნუ
გიკჳრს
,
რამეთუ
მრავალი
Line: 32
ესევითარი
უცხოსახე
იგავი
წერილთა
შინა
თქმულ
არს
უგულისჴმოთა
Line: 33
მათ
მიმართ
.
Line: 34
იხილეთ
უკუე
მათი
იგი
განდრეკილი
გონებაჲ
:
იოვანე
ფრიად
მმარხ\ველი
Line: 35
იყო
და
იტყოდეს
,
ეშმაკეული
არსო
;
იესუ
არა
ესრეთ
ფიცხელ
Page: II-265
Line: 1
იყო
,
არამედ
სახიერ
და
ტკბილ
და
ნუგეშინისმცესელ
,
და
ჰგმობდესვე
.
Line: 2
ესრეთ
ყოვლით
კერძო
წინააღმდგომ
იყვნეს
ჭეშმარიტებისა
,
ამისთჳს
Line: 3
ლუკაჲს
თავსა
შინა
იტყჳს
უმეტესსა
შესმენასა
მათსა
,
ვითარმედ
:
"მე\ზუერეთა
Line: 4
განამართლეს
ღმერთი
და
ნათელ-იღეს
ნათლისცემითა
იოვა\ნესითა
;
Line: 5
ხოლო
ფარისეველთა
და
შჯულისაგანთა
ზრახვაჲ
ღმრთისაჲ
Line: 6
შეურაცხ-ყვეს
".
Line: 7
ვინაჲთგან
უკუე
გამოაჩინა
ესე
ყოველი
,
და
განმართლდა
ჭეშმარი\ტად
Line: 8
სიბრძნე
მისი
,
და
იპოვნეს
უმადლონი
იგი
და
უგულისჴმონი
დას\ჯილ
,
Line: 9
ამიერითგან
იწყო
ყუედრებად
მათდა
,
რომელთა
არა
ინებეს
არცა
Line: 10
მოძღურებისა
მის
სიტყუათაჲსა
შეწყნარებად
,
არცა
ბრწყინვალებისა
Line: 11
მის
სასწაულთაჲსა
ხილვად
,
ვითარცა
იტყჳს
მახარებელი
:
Part: s
Line: 12
სახარებაჲ
:
მაშინ
იწყო
იესუ
ყუედრებად
ქალაქებისა
მის
,
სა\და-იგი
Line: 13
იქმნეს
უმრავლესნი
ძალნი
მისნი
,
რამეთუ
არა
შეინანეს
:
ვაჲ
Line: 14
შენდა
,
ქორაზინ
,
და
ვაჲ
შენდა
,
ბეთსაიდა!
რამეთუ
ტჳროსს
თუმცა
და
Line: 15
სიდონს
იქმნნეს
ძალნი
,
რომელნი
იქმნნეს
თქუენ
შორის
,
მაშინვე
სა\მემცა
Line: 16
ძაძითა
ნაცარსა
ზედა
მსხდომარეთა
შეინანეს
.
ხოლო
გეტყჳ
თქუ\ენ
,
Line: 17
რამეთუ
ტჳროსი
და
სიჳონო
უმოლხინეს
იყოს
დღესა
მას
სასჯელი\სასა
,
Line: 18
ვიდრე
თქუენ
.
ხოლო
შენ
,
კაპერნაუმ
,
ნუ
ცადმდე
აჰმაღლდები
,
Line: 19
არამედ
ჯოჯოხეთამდე
შთაჰჴდე
,
ვითარმედ
სოდომას
თუმცა
იქმნეს
ძალ\ნი
,
Line: 20
რომელნი
იქმნეს
შენ
შორის
,
ჰგიანმცა
დღენდელად
დღედმდე
.
ხო\ლო
Line: 21
გეტყჳ
თქუენ
:
ქუეყანაჲ
იგი
სოდომისა
და
გომორისაჲ
უმოლხინეს
Line: 22
იყოს
დღესა
მას
სასჯელისასა
,
ვიდრე
შენ
"
(11,20-24
)
.
Part: t
Line: 23
თარგმანი
:
რაჲთა
სცნა
,
ვითარმედ
ნებანი
იყვნეს
მათნი
ბოროტ\ნი
Line: 24
და
არა
ბუნებანი
,
ამისთჳს
სახელებიცა
თქუა
ქალაქთაჲ
მათ
,
რომელ\თა
Line: 25
შორის
იყო
ბეთსაიდაცა
,
რომლისაგან
ხუთნი
მოციქულნი
გამოვი\დეს
,
Line: 26
რამეთუ
პეტრე
და
ანდრეა
,
იაკობ
და
იოვანე
,
და
ფილიპე
მის
ქა\ლაქისანი
Line: 27
იყვნეს
.
რაჲ
იყო
უკუე
დამაყენებელ
მათცა
ეგრეთვე
რწმუნე\ბად
Line: 28
ქრისტესა
,
ვითარცა
ამათ
ჰრწმენა
?
არარაჲ
სხუაჲ
,
გარნა
ნებაჲ
.
Line: 29
ამათ
თანა
იყო
გონებაჲ
და
ნებაჲ
კეთილი
და
შეიყუარეს
ქრისტე
.
იგინი
Line: 30
უკეთურ
იყვნეს
გონებითა
და
ნებანი
აქუნდეს
ბოროტნი
,
ამისთჳსცა
და\ადგრეს
Line: 31
ურწმუნოებასა
შინა
და
მიემსგავსნეს
,
უფროჲსღა
უძჳრეს
იქმ\ნეს
Line: 32
სოდომელთაჲსა
,
რამეთუ
თუალითა
ხედვიდეს
სასწაულთა
უფლი\სათა
Line: 33
და
ყურითა
ესმოდეს
სწავლანი
მისნი
და
არავე
ჰრწმენა
.
ხოლო
Line: 34
უფალი
წამებს
,
ვითარმედ
სოდომელთა
თუმცა
ეხილვა
დიდებულებაჲ
Page: II-266
Line: 1
მისი
,
მო-მცა-ქცეულ
იყვნეს
,
და
ტჳრელთამცა
და
სიდონელთა
შეენანა
;
Line: 2
ხოლო
ქალაქთა
ამათ
უკეთურთა
არა
შეინანეს
.
ამას
ეზეკიელცა
წინა\ჲსწარ
Line: 3
აყუედრებდა
იერუსალჱმსა
და
ეტყოდა
,
ვითარმედ
:
"განამართ\ლენ
Line: 4
ურჩულოებითა
შენითა
დანი
შენნი
,
სოდომაჲ
და
გომორაჲ
".
ხო\ლო
Line: 5
ესევითარისა
ამის
უკეთურებისა
მოქმედთა
ეტყჳს
უფალი
,
ვითარ\მედ
:
Line: 6
უძრჳესი
სოდომელთასა
შეემთხჳოს
დღესა
მას
სასჯელისასა
და
Line: 7
უბოროტეს
ტჳრელთასა
იტანჯნენ
.
Part: S
Line: 8
სწავლაჲ
ლზ
Line: 9
რაჲთა
გუეშინოდის
საუკუნოჲსა
სასჯელისაგან
Line: 10
ესე
ყოველი
ჩუენცა
ყურად
ვიღოთ
,
მორწმუნენო
,
რამეთუ
არა
Line: 11
ურწმუნოთათჳს
ხოლო
,
არამედ
ჩუენთჳს
უძჳრესი
სოდომელთაჲსა
გან\წესებულ
Line: 12
არს
სატანჯველი
,
უკუეთუ
არა
შევიწყნარებდეთ
უცხოთა
,
Line: 13
უკუეთუ
არა
მივეგებვოდით
მოციქულთა
ჩუენდა
შემომავალთა
,
რომ\ლისათჳსცა
Line: 14
უბრძანებიეს
მათდა
განყრად
მტუერსა
ფერჴთა
მათთასა
Line: 15
ესევითარისა
მოქმედთა
ზედა
.
თქუას
ვინმე
,
ვითარმედ
:
ოდეს
მოვიდა
Line: 16
ჩემდა
მოციქული
და
არა
შევიწყნარე
?
არამედ
უკუეთუ
გულისჴმა\ვყოთ
,
Line: 17
ვპოვნეთ
თავნი
ჩუენნი
ესევითარისა
ამის
საქმისა
მოქმედად
.
Line: 18
რამეთუ
,
რომელ-ესე
დაუჴშავთ
უცხოთა
და
გლახაკთა
კარსა
,
არა
ქრი\სტესა
Line: 19
მიიწევისა
,
რომელ-იგი
უმეტეს
არს
ყოველთა
,
ვითარცა
მეუფე
Line: 20
და
დამბადებელი
?
და
არა
ხოლო
თუ
კართა
დაუჴშავთ
,
არამედ
სასმე\ნელთაცა
;
Line: 21
და
არა
ხოლო
თუ
გლახაკთა
და
უცხოთა
ჴმასა
არა
ვისმენთ
,
Line: 22
არამედ
არცა
თუ
მოციქულთასა
.
ამისთჳსცა
,
ვინაჲთგან
მოციქულთასა
Line: 23
არა
ვისმენთ
,
არცა
გლახაკთა
მიუპყრობთ
ყურსა
.
რამეთუ
ოდეს
იკი\თხებოდინ
Line: 24
სიტყუანი
პავლესნი
და
ყურსა
არა
მიუპყრობდე
,
ოდეს
ქა\დაგებდეს
Line: 25
იოვანე
და
შენ
არად
შეგერაცხოს
,
არა
დაგიყოფიანა
ყურნი
Line: 26
სმენად
ჴმასა
მოციქულთასა
?
ვინაჲთგან
უკუე
მოციქულთა
ჴმასა
ესრეთ
Line: 27
შეურაცხ-ჰყოფ
,
შენ
გლახაკთა
ჴმაჲ
ოდეს
გესმეს
?
Line: 28
არამედ
გევედრები
,
საყუარელნო
,
განვახუნეთ
ყურნი
ჩუენნი
სმე\ნად
Line: 29
ჴმასა
მოციქულთასა
და
კარნი
ჩუენნი
შეწყნარებად
უცხოთა
,
რა\მეთუ
Line: 30
ამისგან
ვიეთმე
რეცა
არა
უწყოდესო
და
ანგელოზნი
ისტუმრნეს
;
Line: 31
შევიკრძალნეთ
მცნებანი
ქრისტესნი
,
რაჲთა
არა
უძჳრესი
სოდომელთა\სა
Page: II-267
Line: 1
შეგუემთხჳოს
,
ვითარცა
ზემო
ვთქუ
.
რამეთუ
მათ
დაღაცათუ
ურჩუ\ლოებაჲ
Line: 2
დიდი
ქმნეს
,
არამედ
პირველ
შჯულისა
და
პირველ
სახარებისა
Line: 3
იყვნეს
;
ხოლო
ჩუენ
ესოდენსა
ამას
მეცნიერებასა
ზედა
და
შემდგომად
Line: 4
ესოდენისა
სწავლათა
სმენისა
,
უკუეთუ
ცოდვასა
შინაღა
ვიპოვნეთ
,
რაჲ\მე
Line: 5
სიტყუაჲ
მიუგოთ
.
რომელიმე
მიზეზი
დავდვათ
?
რამეთუ
,
უკუეთუ
Line: 6
რომელნი-იგი
პირველ
ქრისტეს
მოსლვისა
იყვნეს
და
სახელიცა
საუკუ\ნოთა
Line: 7
სატანჯველთაჲ
არა
ასმიოდა
და
აქავე
იტანჯნეს
,
უკუეთუ
იგინი
Line: 8
მუნ
იტანჯვიანვე
,
ვითარცა
მოასწავა
ტანჯვაჲ
მათი
სიტყჳთა
მით
,
ვითარ\მედ
:
Line: 9
უმოლხინეს
იყოს
ქუეყანაჲ
სოდომისაჲ
და
გომორისაჲ
მას
დღესა
,
Line: 10
ვიდრეღა
ქალაქთა
მათ
,
რომელთა
არა
ჰრწმენა
მისი
;
ვინაჲთგან
უკუე
Line: 11
პირველ
ქრისტეს
მოსლვისა
შეცოდებულნი
ესრეთ
ტანჯვად
,
არიან
მას
Line: 12
საუკუნესა
,
უფროჲსღა
აქავე
ტანჯულნი
,
რავდენ
უფროჲს
ჩუენ
ტანჯვად
Line: 13
ვართ
ესოდენსა
მოძღურებასა
და
მეცნიერებასა
შინა
აღზრდილნი
?
Line: 14
ამათ
სიტყუათა
ზედა
შევლენ
ვიეთნიმე
ძიებასა
და
იტყჳან
,
ვითარ\მედ
:
Line: 15
რაჲ
არს
სამართალი
ესე
ამის
საქმისაჲ
,
რომელ
პირველ
ქრისტეს
Line: 16
მოსლვისა
იყვნეს
და
სახელიცა
არა
ასმიოდა
გეჰენიისაჲ
,
რაჲთამცა
Line: 17
გეჰენიასა
შთაცჳვეს
?
არა
აქუსა
სიტყუაჲ
თქუმად
,
ვითარმედ
:
უკუე\თუმცა
Line: 18
გუასმიოდა
,
არამცა
შთავრდომილ
ვიყვენით
?
არამედ
ისმინეთ
Line: 19
ამის
ჯერისათჳს
:
ესე
უწყით
და
გურწამს
,
ვითარმედ
არა
არს
ღმრთისა
Line: 20
თანა
უსამართლოებაჲ
,
არამედ
ყოველსავე
წესითა
მიუთხრობელისა
მის
Line: 21
სიმართლისაჲთა
იქმს
.
დაღაცათუ
გულისჴმისყოფაჲ
მისისა
სიმართლისაჲ
Line: 22
ჩუენგან
დაფარულ
იყოს
,
არა
ჯერ-არს
დაფარულთა
მათ
ძიებაჲ
,
არამედ
Line: 23
სარწმუნოებით
შეწყნარებაჲ
.
Line: 24
ხოლო
წინამდებარე
ესე
საქმე
არცა
ფრიადისა
ძიებისა
ღირს
არს
,
Line: 25
რამეთუ
პირველ
ქრისტეს
მოსლვისა
,
ვინაჲთგან
არღა
განთავისუფლე\ბულ
Line: 26
იყვნეს
კაცნი
მძლავრებისაგან
ცოდვისა
,
არცა
ესოდენი
ასმიოდა
Line: 27
სწავლაჲ
,
ამისთჳს
არცა
იძიებოდა
მათგან
ესოდენი
სათნოებისა
სრულე\ბაჲ
,
Line: 28
არამედ
ესე
ხოლო
,
რაჲთა
კერპთმსახურებისაგან
მოიქცენ
და
იცნან
Line: 29
მხოლოჲ
ღმერთი
და
მას
ჰმსახურებდენ
,
და
რაჲთა
დიდთა
მათ
და
გარ\დარეულთა
Line: 30
ერიდნენ
ცოდვათა
,
რომელთა
თჳთ
ბუნებაჲცა
და
შინაგანი
Line: 31
გონებაჲ
მარადის
მამხილებელ
იყო
.
რამეთუ
არა
ოდეს
დაუტევნა
Line: 32
ღმერთმან
კაცნი
შეუწევნელად
,
არამედ
მისცა
მხილებაჲ
გონებისაჲ
Line: 33
მამხილებელად
ბოროტთა
.
კმა
იყო
უკუე
მათდა
ესე
,
რაჲთა
კერპთაგან
Line: 34
მოიქცენ
და
ღმერთსა
ჰმსახურებდენ
და
გარდარეულთა
უშჯულოებათა
Page: II-268
Line: 1
ერიდნენ
.
ხოლო
რომელთა
საქმენიცა
კეთილნი
მოიგნეს
ღმრთისმსახუ\რებისა
Line: 2
თანა
,
იგინი
დიდად
წარემატნეს
.
Line: 3
ხოლო
მოქმედთა
ბოროტისათა
დაღაცათუ
სიტყუაჲ
ესე
საუკუნეთა
Line: 4
სატანჯველთაჲ
არა
იცოდეს
,
გარნა
ჴელის-ჴელნი
სატანჯველნი
მოიწე\ოდეს
Line: 5
მაშინ
,
ვითარცა
წყლით-რღუნაჲ
,
ვითარცა
სოდომელთა
და
გო\მორელთა
Line: 6
ტანჯვაჲ
,
ვითარცა
ბაბილოვნელთა
და
მეგჳბტელთაჲ
და
სხუ\ანი
Line: 7
მრავალნი
,
რომელნი
წიგნთა
შინა
წერილ
არიან
.
უგუნურთა
უკუე
Line: 8
და
ზრქელთა
და
პირუტყუებრივთა
,
წინამდებარენი
ჴელის-ჴელ
სა\ტანჯველნი
Line: 9
უფროჲსად
ერგებიან
,
ვიდრე
შემდგომად
ჟამთა
მრავალთა
Line: 10
მოლოდებადნი
;
ხოლო
რომელნი
თუალთა
წინაშე
მყოფთაგან
არა
შეშინ\დებოდეს
.
Line: 11
მათ
დაღაცათუმცა
ექადაგა
მომავალი
იგი
სასჯელი
,
არავემცა
Line: 12
შეშინდეს
.
აწ
უკუე
არარაჲ
შეემთხჳა
ყოვლადვე
უსამართლოჲ
მათ
,
და\ღაცათუ
Line: 13
ცუდად
იტყჳან
ვიეთნიმე
,
თუ
:
ჩუენ
მრავალნი
მოგუეცნეს
Line: 14
სწავლანი
და
შიში
სატანჯველთაჲ
მათ
წინა
დადებულ
არს
,
და
ამით
Line: 15
ჯერითა
ევნო
პირველთა
მათ
,
რამეთუ
არაჲ
ესევითარი
ისწავლეს
.
არა\მედ
Line: 16
ამაო
არს
სიტყუაჲ
ესე
;
ერთად
,
ზემოთქუმულითა
მით
მიზეზითა
,
Line: 17
და
მერმე
,
რომელ
არა
ერთი
მოქალაქობაჲ
თანანადებ
არს
ჩუენდა
და
Line: 18
მათდა
,
არამედ
ჩუენ
ფრიად
უმეტესი
თანა-გუაც
.
ხოლო
რომელთა
ზედა
Line: 19
უმეტესი
მოღუაწებაჲ
განეწესა
,
უმეტესისაცა
შეწევნისა
ღირს-ვიყვე\ნით
Line: 20
მოდებად
.
ესე
არს
უკუე
შეწევნაჲ
ჩუენი
:
განმრავლებაჲ
ესე
Line: 21
ღმრთის-მეცნიერებისაჲ
და
შიში
მომავალისა
სასჯელისაჲ
.
Line: 22
და
ვითარცა
ჩუენდა
განსაკრძალველად
განწესებულ
არს
მეცნიერე\ბაჲ
Line: 23
ესე
მის
საუკუნისაჲ
,
ეგრეთვე
მათ
აქუნდა
,
უკუეთუმცა
ენება
,
მა\შინვე
Line: 24
მომავალნი
ბოროტისმოქმედთა
ზედა
სატანჯველნი
,
ამასვე
ცხო\რებასა
,
Line: 25
ვითარცა
ზემო
ვაჴსენეთ
,
სოდომელთაჲ
და
მსგავსთა
მათთაჲ
.
Line: 26
ხოლო
ამას
ყოველსა
ზედა
სხუასაცა
სიტყუასა
იტყჳან
მრავალნი
;
Line: 27
ვითარმედ
:
სადა
არს
სამართალი
ღმრთისაჲ
ამას
ზედა
,
ოდეს
ვინმე
ცო\დოს
Line: 28
აქა
,
და
იტანჯოს
აქაცა
და
მას
საუკუნესაცა
?
აწ
უკუე
ამას
პირსა
Line: 29
ზედა
თქუენ
მიერვე
თქუმულნი
სიტყუანი
მოგაჴსენნე
,
რაჲთა
არღარა
Line: 30
შრომაჲ
შემემთხუეოდის
განმარტებად
ამის
საძიებელისა
.
Line: 31
უწინარეს
ამათ
დღეთა
მესმა
ვიეთგანვე
,
ვითარმედ
ავაზაკი
ვინმე
Line: 32
ძჳრისმოქმედი
შეიპყრეს
და
სამშჯავროსა
შინა
თავი
წარჰკუეთეს
;
და
Line: 33
თქუეს
ვიეთმე
თქუენგანთა
:
ეჰა
,
საკჳრველი!
უმრავლეს
ასისა
კაცისა
Line: 34
მოეკლა
უშჯულოსა
მას
და
აწ
ერთი
ხოლო
სიკუდილი
შეემთხჳა
მას
;
Line: 35
ვითარი
არს
ესე
სამართალი
?
აწ
უკუე
თქუენვე
სწამებთ
,
ვითარმედ
Line: 36
მრავალთა
უშჯულოებათა
მისაგებელად
ერთი
ხოლო
სიკუდილი
არა
კმა\არს
.
Line: 37
ვითარ
უკუე
აწ
ვერ
გულისჴმა-ჰყოფთ
?
არამედ
სხუათათჳს
Page: II-269
Line: 1
თუალოხუავნი
ვართ
მსაჯულნი
და
თავთა
თჳსთათჳს
რაჲ
გუენებოს
გან\კითხვისა
Line: 2
ყოფად
,
თუალღებით
ვბჭობთ
.
Line: 3
ხოლო
უკუეთუ
ჩუენთჳსცა
თუალუხუავი
ვყოთ
სასჯელი
,
ვიპოვნეთ
Line: 4
თავნი
ჩუენნი
არა
ერთისა
ხოლო
და
ორისა
,
არამედ
ბევრეულთა
სი\კუდილთა
Line: 5
ღირსნი
და
ბევრეულთა
სატანჯველთა
,
აქაცა
და
მერმესაცა
Line: 6
საუკუნესა
.
Line: 7
და
რაჲთა
სხუათა
მათ
საქმეთა
ჩუენთა
თანა-წარვჰჴდე
,
მოვიჴსენოთ
,
Line: 8
რომელნი-ესე
უღირსებით
ვეზიარებით
წმიდათა
მათ
ქრისტეს
საიდუმ\ლოთა
.
Line: 9
არა
გჳსწავიესა
,
ვითარმედ
რომელნი
უღირსად
ეზიარებოდინ
,
Line: 10
თანამდებ
არიან
ჴორცსა
და
სისხლსა
ქრისტესსა
?
აწ
უკუე
,
კაცო
,
Line: 11
ოდეს
კაცის-მკლველსა
განიკითხვიდე
,
თავიცა
შენი
განიკითხე
.
მან
კაცი
Line: 12
მოკლა
,
ხოლო
შეს
უღირსად
თუ
ეზიარებოდი
,
სისხლსა
თანამდებ
ხარ
Line: 13
მეუფისა
.
იგი
უმეცარი
იყო
და
უსწავლელი
,
ხოლო
შენ
სწავლულ
ხარ
Line: 14
და
მეცნიერ
.
Line: 15
ეგრეთვე
,
კუალად
,
რომელნი
დღითი-დღე
ჴორცსა
ძმათა
თჳსთასა
Line: 16
ჭამენ
და
გესლსა
უკეთურებისასა
მიჰფენენ
მათ
ზედა
,
ვითარისა
სასჯე\ლისა
Line: 17
ღირს
არიან
?
რომელნი
სძურციან
გლახაკთა
და
ჰჴუთვენ
დავრდო\მილთა
,
Line: 18
რავდენთა
ავაზაკთა
უძჳრეს
არიან
?
Line: 19
აწ
უკუო
,
მორწმუნენო
,
ესეცა
გულისჴმა-ვყოთ
,
ვითარმედ
პირველ
Line: 20
ქრისტეს
მოსლვისაცა
ყოფილნი
უშჯულონი
ტანჯვად
არიან
საშჯელითა
Line: 21
სიმართლისაჲთა
,
თჳნიერ
უმოლხინეს
აწინდელთა
უშჯულოთასა
,
რამე\თუ
Line: 22
არა
არს
ყოვლადვე
საშჯელსა
მას
შინა
ღმრთისასა
უსამართლოებაჲ
.
Line: 23
ამისთჳს
განვეკრძალნეთ
,
რაჲთა
არა
ვიპოვნეთ
ჩუენ
გარდამავალ
მცნე\ბათა
Line: 24
ქრისტესთა
,
არცა
ვიქმნეთ
მოქმედ
უშჯულოებისა
,
რაჲთა
არა
Line: 25
ჩუენცა
მივეცნეთ
საშჯელსა
სოდომელთასა
,
რაჲთა
არა
შეგუემთხჳოს
Line: 26
წარწყმედაჲ
გომორელთაჲ
,
რაჲთა
არა
მოიწინენ
ჩუენ
ზედაცა
ბოროტ\ნი
Line: 27
იგი
ტჳრელთა
და
სიდონელთანი
.
უფროჲს
ყოვლისა
ესე
ვთქუა
,
რაჲ\თა
Line: 28
არა
განვარისხოთ
ქრისტე
,
რომელ-ესე
ყოვლისა
უმძიმეს
არს
და
Line: 29
უსაშინელეს
.
რამეთუ
,
დაღაცათუ
მრავალთა
გეჰენიაჲ
იგი
ცეცხლისაჲ
Line: 30
საშინელად
ჰგონიეს
,
არამედ
მე
არა
დავისცხრე
მარადის
ამას
ღაღადებად
,
Line: 31
ვითარმედ
:
ესე
არს
გეჰენიისა
და
ყოვლისავე
სატანჯველისა
უფიცხეს
Line: 32
და
უსაშინელეს
--
განრისხებაჲ
ქრისტესი
და
განვრდომაჲ
პირისა
მისი\საგან
.
Line: 33
ამისგან
შეძრწუნებულ
ვარ
მე
,
ამისგან
ზარგანჴდილ
ვარ
.
და
თქუენ\ცა
Line: 34
ეგრეთვე
გევედრები
,
რაჲთა
ამის
განსაცდელისაგან
გეშინოდის
,
რა\ჲთა
Page: II-270
Line: 1
შიშითა
ამით
შევიკრძალნეთ
თავნი
ჩუენნი
და
გეჰენიისაგანცა
გან\ვერნეთ
,
Line: 2
და
დიდებასა
ქრისტესსა
ღირს
ვიქმნეთ
ხილვად
და
საუკუნეთა
Line: 3
მათ
კეთილთა
მკჳდრ-ყოფად
,
რომელთა
ღირსმცა
ვართ
ყოველნი
მიმ\თხუევად
Line: 4
მადლითა
და
კაცთმოყუარებითა
უფლისა
ჩუენისა
იესუ
ქრის\ტესითა
,
Line: 5
რომლისაჲ
არს
დადებაჲ
და
სიმტკიცე
თანა
მამით
და
სულით
Line: 6
წმიდითურთ
აწ
და
მარადის
და
უკუნითი
უკუნისამდე
,
ამენ
.
This text is part of the
TITUS
edition of
Johannes Chrysostomus, Commentary on St. Matthew
.
Copyright
TITUS Project
, Frankfurt a/M, 21.11.2023. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.