| Strophe: 197 Line: 3 197. | ||
| Line: 4 Verse: a | მერმე მითხრა აბა მამეც, | აბელის-ძე კარგი ადამ, |
| Line: 5 Verse: b | თუ არ მამცემ არ იქმნება, | ვერ დაიხსნას მაგისმა დამ, |
| Line: 6 Verse: c | გამიჭირდა მისაცემლად, | იქ მისუ̂ლით და მერმე ხადამ, |
| Line: 7 Verse: d | ჩემს სიტყუ̂ასა დააჭარბა, | ჴელმწიფისა მოსაწადამ. |
| Strophe: 198 Line: 8 198. | ||
| Line: 9 Verse: a | მოვახსენე ვერ მოგართუ̂ამ, | ნუ მიბრძანებ ცრემლს ნუ \/ მადენ, |
| Line: 11 Verse: b | ნამსახური კაცი არის, | მამით ბიძით თავით რამდენ, |
| Line: 12 Verse: c | გამორთმასა ნუღარ ჰბრძანებ, | წყალობა ჰქმენ შენი ამდენ, |
| Line: 13 Verse: d | მამა მისი პაპა-ჩემსა, | ძმიან ორნივ თავს დაუკუ̂დნენ. |
| Strophe: 199 Line: 14 199. | ||
| Line: 15 Verse: a | პასუხს გეტყჳ მაგისასო, | დაჯექ მანდა მომიცადე, |
| Line: 16 Verse: b | კარგი არის არ მოგცემო, | მართლა ჰსთქჳ თუ გამომცადე, |
| Line: 17 Verse: c | თუ გიყუ̂არ-ვარ ვიცი მამცემ, | წამომგუ̂არე გამომცადე, |
| Line: 18 Verse: d | მაგრამ კიდევ არ წამოველ, | კიდევ ხანი დავაცადე. |
| Strophe: 200 Line: 19 200. | ||
| Line: 20 Verse: a | არაკი მითხრა მართალი, | სიტყუ̂ა რამ დასაამიო, |
| Line: 21 Verse: b | ერთს ჴელმწიფესა ვეზირნი, | მუდამ გუ̂ჱრდს უსხდენ სამიო, |
| Line: 22 Verse: c | ერთი გუ̂არად და თჳთანცა, | და ორი არს საამიო, |
| Line: 23 Verse: d | უფროსი ყოვლის სიკეთით, | გულ-ქუ̂ჱლი ვით საამიო. |
| Page: 50 Strophe: 201 Line: 1 201. | ||
| Line: 2 Verse: a | ერთმან მონამან შეჰკადრა, | ჴელმწიფეს ღარიბობითა, |
| Line: 3 Verse: b | ათასი მომეც თუმანი, | არ მითქუ̂ამს სათნოებითა, |
| Line: 4 Verse: c | ასეთი რამე შეგიმკო, | შენ იყო არ ქონებითა, |
| Line: 5 Verse: d | რა ის მოგართუ̂ა გაჰკჳრდე, | ბევრი სხუ̂აც მამცე ნებითა. |
| Strophe: 202 Line: 6 202. | ||
| Line: 7 Verse: a | ჴელმწიფეს დიდად იამა, | უბოძა დაუყოვნებლად, |
| Line: 8 Verse: b | ხანმა არ განვლო მოჰქონდა, | რაც ჰქონდა საიმედებლად, |
| Line: 9 Verse: c | ბრძანა მამგუ̂არეთ იმითურთ, | ლბილს აკეთებს თუ სა\/ლებლად, |
| Line: 11 Verse: d | მივიდეს წამოიყუ̂ანეს, | პირი შეექმნა ნალებლად. |
| Strophe: 203 Line: 12 203. | ||
| Line: 13 Verse: a | მივიდა მონა უბრძანა, | რა ჰქმენ რა გამიკეთეო, |
| Line: 14 Verse: b | მან მოახსენა ჴელმწიფევ, | მწადს თავი მე მომკუ̂ჱთეო, |
| Line: 15 Verse: c | ღარიბობამ და შიმშილმა, | მირჩივა ეს უკეთეო, |
| Line: 16 Verse: d | ყუ̂ჱლა დავჰხარჯე შევჰჭამე, | გინდა ცეცხლს შემიკეთეო. |
| Strophe: 204 Line: 17 204. | ||
| Line: 18 Verse: a | სანამდის მქონდა ამ სოფელს, | ყუ̂ჱლა რამ მე ვიამეო, |
| Line: 19 Verse: b | თუ ის არ მექმნა აქმდის, ვერ | მოვაწევდი სამეო, |
| Line: 20 Verse: c | ამისთჳს ვჰქმენი მეფეო, | თუ ღმერთი გიყუ̂არს დამეო, |
| Line: 21 Verse: d | თუ̂არე რაც გინდა ისე ჰქმენ, | შენ მანდ ზიხარ და აქ მეო. |
| Strophe: 205 Line: 22 205. | ||
| Line: 23 Verse: a | ერთხან დაფიქრდა ვეზირთა, | უბრძანა ჰხედავთ ამასა, |
| Line: 24 Verse: b | რას არჩევთ რისხუ̂ა რა ვუყო, | ერთსა თუ̂ალისა წამასა, |
| Line: 25 Verse: c | ესე მონამ ვით შეჰბედოს, | შჳლი ვერ უზამს მამასა, |
| Line: 26 Verse: d | შიშით არა ძრწის თავს იდება, | მისის ტყუილით ჭამასა. |
| Page: 51 Strophe: 206 Line: 1 206. | ||
| Line: 2 Verse: a | ხაბაზის შჳლმან შეჰკადრა, | თორნეში გამოაცხეო, |
| Line: 3 Verse: b | მზუ̂არეულისამ ესე ჰსთქუ̂ა, | შეწჳ და ზედა წასცხეო, |
| Line: 4 Verse: c | კუ̂ლა გუ̂არიანმან ურჩივა, | მწუ̂ჱ კარგად შეინახეო, |
| Line: 5 Verse: d | მას მიემოწმა ჴელმწიფე, | ეს უკეთ დავინახეო. |
| Strophe: 207 Line: 6 207. | ||
| Line: 7 Verse: a | მეც მაგისთჳს გთხოვ ამ ადამს, | გუ̂არად კარგი და თავადა, |
| Line: 8 Verse: b | უგუ̂არო კაცი ასე იქმს, | თუ ძირად არ ითავადა, |
| Line: 9 Verse: c | ამ ვეზირთ სიტყუ̂ა გასინჯე, | რომელმან რა ჰსთქუ̂ა ავადა, |
| Line: 10 Verse: d | ჩამომავლობით სიკეთე, | კარგი ბევრად იგი ვადა. |
| Strophe: 208 Line: 11 208. | ||
| Line: 12 Verse: a | კაცი უნდა ან გუ̂არად, და | ან ჰსწავლაში გაიზარდოს, |
| Line: 13 Verse: b | თუ სიბრძნეში გაიწუ̂რთნების, | უგუ̂არომან გაივარდოს, |
| Line: 14 Verse: c | თუ̂არ უგუ̂არო გუ̂არიანსა, | ცუდად ვინმე შეუფარდოს, |
| Line: 15 Verse: d | უგუ̂არო თუ არას იწუ̂რთის, | სიკეთე ვით გაიმარდოს. |
| Strophe: 209 Line: 16 209. | ||
| Line: 17 Verse: a | რაზომ ვიტყოდი უარსა, | მან უფრო დაინიჟაო, |
| Line: 18 Verse: b | ტკბილის სიტყჳთა წამართო, | არ ბაქით შემაშინაო, |
| Line: 19 Verse: c | აღარ მაცალა პასუხი, | სულ იმან დამიშინაო, |
| Line: 20 Verse: d | მივეც რა მექმნა ვიტყოდი, | ნეტამც დამეგდო შინაო. |
| Strophe: 210 Line: 21 210. | ||
| Line: 22 Verse: a | გამომისტუმრა წამოველ, | კაცი თან გამომატანა, |
| Line: 23 Verse: b | მეც ნება დავჰრთევ დავასკუ̂ჱნ, | მე მისი აქ წამოტანა, |
| Line: 24 Verse: c | კიდევ მას-ვე მაბარებდა, | სათუო არ დამატანა, |
| Line: 25 Verse: d | მოველ დავმოყუ̂რდი მეფესა, | პირად-მზემ ალვა მატანა. |
| Strophe: 211 Line: 26 211. | ||
| Line: 27 Verse: a | რა მოველ მეფეს ლუარსაბს, | ვემოყუ̂რე შაის ბრძანებით, |
| Line: 28 Verse: b | მან თურმე სხუ̂ა ფრთე არჩივა, | და საქმით კიდევ განებით, |
| Line: 29 Verse: c | ჩუ̂ჱნ სულ მართალი გუ̂ჱგონა, | ვიყავით სხჳს არ მგუ̂ანებით, |
| Line: 30 Verse: d | ვინ რას მიუხუ̂და ლიქნით იქმს, | ან რასმე მონაგუ̂ანებით. |
| Page: 52 Strophe: 212 Line: 1 212. | ||
| Line: 2 Verse: a | ავემზადე საქორწილოდ, | მას ქალს ჩემად მოსაგუ̂არად, |
| Line: 3 Verse: b | პირ ჱლითგან უკეთეს-ზედ, | თავითგან და მერმე გუ̂არად, |
| Line: 4 Verse: c | ქორწილიცა ეგრეთი ვჰქმენ, | შესაფერი მის-მის გუარად, |
| Line: 5 Verse: d | ყოვლი ნივთი მრავლად იყო, | არა მქონდა მოსაგუ̂არად. |
| Strophe: 213 Line: 6 213. | ||
| Line: 7 Verse: a | მას თურმე მაშინ უნდოდა, | რაც ბოლოს ჰქონდა საქმნელად, |
| Line: 8 Verse: b | გუნებაშიგან ნარჩევი, | პირად არ გამოსათქმელად, |
| Line: 9 Verse: c | მაგრამ ორნივე მეფენი, | ჩუ̂ჱნ უნდით მას დასანთქმელად, |
| Line: 10 Verse: d | არ სიყუ̂არულით შეგჳტკბობს, | ჩუ̂ჱნ-ზედა გული ათქსნელად. |
| Strophe: 214 Line: 11 214. | ||
| Line: 12 Verse: a | ყაზახის ხანსა მოჰსწერა, | მეფე ლუარსაბ მოჰკალო, |
| Line: 13 Verse: b | თავი იქ გამომიგზავნე, | ქართლი გალეწე ვით კალო, |
| Line: 14 Verse: c | მეფეს სხუ̂ა წიგნი მოჰსწერა, | ეგ ხანი მალჳთ დაკალო, |
| Line: 15 Verse: d | შიშით დახეთქე ყაზახი, | შეაქენ თრთოლა კანკალო. |
| Strophe: 215 Line: 16 215. | ||
| Line: 17 Verse: a | მას ეგონა თუ ყაზახი, | ხერხით ამას აჯობებდა, |
| Line: 18 Verse: b | მოიგონის უცხო რამე, | ლიქნით ასრე გააგებდა, |
| Line: 19 Verse: c | მაგრამ მეფე არ გაება, | ის რომ საფრხეს მოაგებდა, |
| Line: 20 Verse: d | მეფემ მოჰკლა გაუგზავნა, | თავსა შუბზედ ააგებდა. |
| Strophe: 216 Line: 21 216. | ||
| Line: 22 Verse: a | თუ მე მაბრალებს პაპისას, | ძუ̂ჱლს რასმე დანაშავებსა, |
| Line: 23 Verse: b | ლუარსაბ მეფეს რადღა ჰკლავს, | პირად მზეს არ თუ შავებსა, |
| Line: 24 Verse: c | სჳმონ მეფემან ჰმსახურა, | ურუმებს ჰსთხოვდა დავებსა, |
| Line: 25 Verse: d | ქართლი სულ ურუმთ ეჭირა, | გაუყრის მათს ფაშაებსა. |
| Strophe: 217 Line: 26 217. | ||
| Line: 27 Verse: a | ურუმთ ეჭირა ქართლი და, | ადრიბეჟანი შირუ̂ანი, |
| Line: 28 Verse: b | ასრე მათ ეპყრათ ციხენი, | ვით შიგნით ბასრა იქ ვანი, |
| Line: 29 Verse: c | უცილობლად და უომრად, | არ ვისგან ჰქონდა მით რუ̂ანი, |
| Line: 30 Verse: d | არიგებდიან მათს წესზედ, | მათი აქ ჰსწერდა მდივანი. |
| Page: 53 Strophe: 218 Line: 1 218. | ||
| Line: 2 Verse: a | ვინ არ მივიდის მათ-თანა, | ყეენთან მიდის მჩივანი, |
| Line: 3 Verse: b | დაიპყრეს არდაველს აქეთ, | ერანელთ მოსაყივანნი, |
| Line: 4 Verse: c | აქა-იქ დაიმალვოდეს, | ამაყად ვეღარ მყივანი, |
| Line: 5 Verse: d | ზოგთა განერეს ივლტოდეს, | შორს ყოფნი იყუ̂ნეს სჳანი. |
| Strophe: 219 Line: 6 219. | ||
| Line: 7 Verse: a | ეს როდის იყო დედასა, | მცირე ყრმა ჰყუ̂ანდა შააბას, |
| Line: 8 Verse: b | სჳმონ-მეფესა უბრძანა, | ტყუ̂ჱს ჴრმალი უნდა შააბას, |
| Line: 9 Verse: c | ქართლს გამოჰგზავნა საომრად, | ურუმთა უნდა შააბას, |
| Line: 10 Verse: d | არას ნაღუ̂ლობდნენ სჳმონის, | თუ ბოლოს ვინმე დააბას. |
| Strophe: 220 Line: 11 220. | ||
| Line: 12 Verse: a | ბეგუმმა ჰსთქუ̂ა მეფეს სჳმონს, | შეუძლია გაძებანი, |
| Line: 13 Verse: b | ამის მეტსა არ-ვის ძალ-უძს | გურგასლანის ბაძებანი, |
| Line: 14 Verse: c | კაცი ჰკადრა შინ გაგიშუ̂ჱბ, | იქმენ ჩემი ძმა-ძებანი, |
| Line: 15 Verse: d | მრავალს მოგცემ რა იქ მიხუ̂ალ, | აღარ გინდა ჯართ-ძებანი. |
| Strophe: 221 Line: 16 221. | ||
| Line: 17 Verse: a | სჳმონ მეფემან შეჰსთუ̂ალა, | საქმე ვჰქმნა არ უკადრია, |
| Line: 18 Verse: b | რაცა გმსახურო მოგესმას, | მოწმად მყუ̂ჱს თქუ̂ჱნი სადრია, |
| Line: 19 Verse: c | ღუ̂თის-ძალით ქართლში ურუმნი, | მოვჰსრნე განუ̂აძო ადრია, |
| Line: 20 Verse: d | გმსახურო არ დაისწავლით, | ეს თქუ̂ჱნი რა საკადრია. |
| Strophe: 222 Line: 21 222. | ||
| Line: 22 Verse: a | ძუ̂ჱლი რამ ვიცი ამბავი, | მე ვახტანგ-გორგასლისაო, |
| Line: 23 Verse: b | სპარსთ-მეფის ლაშქართ წაყოლა, | და სინდეთს მისი მისლუ̂აო, |
| Line: 24 Verse: c | მისგან გოლიათთ დაჴოცა, | და მერმე ვინ მოშლისაო, |
| Line: 25 Verse: d | მასავით მიზამთ მე ვიცი, | მოდგმაა თქუ̂ჱნ ასლისაო. |
| Strophe: 223 Line: 26 223. | ||
| Line: 27 Verse: a | დიდმან-ვახტანგ სინდთ-მეფისა, | გოლიათი ამოსწყჳდა, |
| Line: 28 Verse: b | ციხე ჴელით გამოუღო, | მეფობისგანც გამოსწყჳდა, |
| Line: 29 Verse: c | მერმე უთხრა სინდთ მეფემან, | ვახტანგ შენთჳს ავად ჰყჳდა, |
| Line: 30 Verse: d | მისი ჴელი დაგემართჳს, | საქმესა იქ რაც ყუ̂ავიდა. |
| Page: 54 Strophe: 224 Line: 1 224. | ||
| Line: 2 Verse: a | ერთმან ყუ̂ავმან ქორის ქულა, | ნახა სადმე დავარდნილი, |
| Line: 3 Verse: b | მიიყუ̂ანა თავის ბუდეს, | რად შემცდარა ავარდნილი, |
| Line: 4 Verse: c | მოიზარდა ყუ̂ავმან ნახა, | ბახალებზედ მივარდნილი, |
| Line: 5 Verse: d | დაუჭამა ახლა დარჩა, | ყუ̂ავზედ დრო შემოვარდნილი. |
| Strophe: 225 Line: 6 225. | ||
| Line: 7 Verse: a | რა ბახალები დაჭამა, | გაშალა ბოლო მწუ̂ჱრუ̂ალი, |
| Line: 8 Verse: b | ახლა ყუ̂ავს გამოუვარდა, | მან თავსა დასდუ̂ა ეს ვალი, |
| Line: 9 Verse: c | რად მოჰყევ ჩემ-ზედ ამასა, | გრძლად გქონდა აქეთ სავალი, |
| Line: 10 Verse: d | მე გამათავა აწ შენ-ზედ, | მოიცლის არ აქუს ზავალი. |
| Strophe: 226 Line: 11 226. | ||
| Line: 12 Verse: a | მისი არ იყოს მე ვიცი, | ჯერ სამსახურსა დამაცლი, |
| Line: 13 Verse: b | ღუ̂თით მე მგონია ურუმთა, | ქართლიდამ ადრე გაგაცლი, |
| Line: 14 Verse: c | ჩემ-ზედ მოიცლით მას უკან, | მათგან ციხეთა რად დავჰსცლი, |
| Line: 15 Verse: d | გამომიმატებ ადჳლად, | წყალობას პატივს ამაცლი. |
| Strophe: 227 Line: 16 227. | ||
| Line: 17 Verse: a | მათ უთხრეს ფიცი საშიში, | და გამოგზავნეს ჴრმლიანი, |
| Line: 18 Verse: b | გამოისტუმრეს მებრძოლი, | ყაირათ-ნამუსიანი, |
| Line: 19 Verse: c | მოვიდა ბევრ-ჯერ შეება, | ურუმთა უყო ზიანი, |
| Line: 20 Verse: d | მუდამ მას გაემარჯოდა, | ბოლოდ ვერ არის სჳანი. |
| Strophe: 228 Line: 21 228. | ||
| Line: 22 Verse: a | რაც ციხე ჰქონდათ აიღო, | არც ერთი არ დაანება, |
| Line: 23 Verse: b | ურუმნი ქართლით განჰსდევნა, | ყაენისა ჰქმნა მან ნება, |
| Line: 24 Verse: c | ქართლი იმათვე უშოვნა, | თავის-თავს უყო სავნება, |
| Line: 25 Verse: d | მისი არაკი ლუარსაბს, | მეფეს არ მოეგონება. |
| Strophe: 229 Line: 26 229. | ||
| Line: 27 Verse: a | გორის-ქალაქი სამშჳლდე, | აღჯაყალა და დმანისი, |
| Line: 28 Verse: b | ურუმთ ეჭირა ერთ-პირად, | ვით კარი ანუ ანისი, |
| Line: 29 Verse: c | სულ სჳმონ-მეფე აიღო, | რაც გადრეკილა ან ისი, |
| Line: 30 Verse: d | მალე ჩაივლის მათ წინა, | ნაქმნარი ეს სჳმონისი. |
| Page: 55 Strophe: 230 Line: 1 230. | ||
| Line: 2 Verse: a | მერმე ურუმთ დაიჭირეს, | მეფე-სჳმონ ალგეთს ფარცხის, |
| Line: 3 Verse: b | ბევრჯერ ომი კარგად მოხნის, | ხან დარჩის რომ ვერ \/ დაფარცხის, |
| Line: 5 Verse: c | სისხლი იცხის მტერთა მისთა, | და თავისი მას გარდაჰსცხის, |
| Line: 6 Verse: d | ბოლო ამით გარდაუწყდა, | ჩაიყუ̂ანეს სტანბოლს მარცხის. |
| Strophe: 231 Line: 7 231. | ||
| Line: 8 Verse: a | ასრე იყო ნამსახური, | პაპითა და თჳთონ თავით, |
| Line: 9 Verse: b | ჰმსახურებდის აამებდა, | მიჰყუ̂ჱბოდა ვით სადავით, |
| Line: 10 Verse: c | არას-ფერსა არ აწყენდა, | არვის ახსოვს მას-ზედ დავით, |
| Line: 11 Verse: d | მათ რომ ბევრი კარგიც გიყონ, | ბოლო მოაქუ̂ს დიახ ავით. |
| Strophe: 232 Line: 12 232. | ||
| Line: 13 Verse: a | ამას ნუ ბრძანებთ ნურავინ, | მე მისთჳს რამე მეწყინოს, |
| Line: 14 Verse: b | უარი მეთქუ̂ას რისამე, | ან წყენა მე დამეჩნიოს, |
| Line: 15 Verse: c | მაგრამ ესე ჰსწადს საკუთრად, | კახეთი მან დაირჩინოს, |
| Line: 16 Verse: d | ბაგრატიონნი გაჰსწყჳტოს, | და არსად არ მოარჩინოს. |
| Strophe: 233 Line: 17 233. | ||
| Line: 18 Verse: a | პირუ̂ჱლ მიველ ძმა მივართჳ, | მერმე დაჲც იქ ჩავ\/ჰგუ̂არე, |
| Line: 20 Verse: b | რაც ყმა მთხოვა ყუ̂ჱლა მივეც, | იმას რამცა წამოვჰგუ̂არე, |
| Line: 21 Verse: c | არ დამჯერდა არას საქმით, | ვერა-ფრით ვერ მოუგუ̂არე, |
| Line: 22 Verse: d | თუმც უფროსი ავი მიყოს, | მაგრამ მეც რამ გავაჯავრე. |
