TITUS
Archil, Life of Teimuraz
Part No. 36
Previous part

Chapter: (36)  
Line: 1  ჰრჩევა კახთა და ქარუ̂ჱლთა ვაჟ-კაცებისა, და ომის
Line: 2 
წადილი.






Strophe: 426   Line: 3  426.
Line: 4  Verse: a     ვაჟ-კაცები ისწრაფოდეს,   თითქმის კბილთა იმსხუ̂რევდიან,
Line: 5  Verse: b     ჰე რად ჰყოვნით მათზედ მისლუ̂ას,   ისინი აქ არ მოდიან,
Line: 6  Verse: c     მეფის-მზემან უსაცილოდ,   ჩუ̂ჱნგან იმათ სისხლნი ჰსდიან,
Line: 7  Verse: d     მანდუ̂რადა ჰსჯობს ომი ცხენზედ,   სიმაგრეში რასა ჰქჳან.







Strophe: 427   Line: 8  427.
Line: 9  Verse: a     ამ ჰრჩევაზედ ბარათიანთ,   წასუ̂ლის ეჭჳ შეგჳვიდა,
Line: 10  Verse: b     არ ჭორად ჰსთქუ̂ჱს ეს ამბავი,   მედასტურე მოგჳვიდა,
Line: 11  Verse: c     თქუ̂ჱს თუ ღუ̂თისმცა ამ ჯარშიგა,   არამც ეს ხმა გაგჳვიდა,
Line: 12  Verse: d     ამად გჳჯობს ადრე შებმა,   თუ ესენი წაგჳვიდა.







Strophe: 428   Line: 13  428.
Line: 14  Verse: a     დავასკუ̂ჱნით ომი ალგეთს,   მივმართეთ გულით მაგრითა,
Line: 15  Verse: b     კაცთა სამების-უცნობთა,   მაჰმადიანთა აგართა,
Line: 16  Verse: c     ჩუ̂ჱნ ვეზიარნეთ ქრისტესა,   ჴორც-სისხლთა მისთა \/ ამართა,
Line: 18  Verse: d     რისხჳთ მოგუ̂ხედნა მოწყალემ,   იგ დაცემულნი აღმართა.







Strophe: 429   Line: 19  429.
Line: 20  Verse: a     ავიყარენით რა მზემა,   მწუხრად ჰქმნა დანასუ̂ლელობა,
Line: 21  Verse: b     დავჰსდეგით ქრისტეს ჰსჯულზედა,   ჩუ̂ჱნი ჴორცი და \/ სულობა,
Line: 23  Verse: c     მხიარულად და თამამად,   რას ჰქჳან დანახულობა,
Line: 24  Verse: d     აწ გამოჩნდების მოყმეთა,   სიმხნისა მართლ ლომ-გულობა.







Page: 109   Strophe: 430   Line: 1  430.
Line: 2  Verse: a     დღისით ჩავლივეთ ავი გზა,   ღამე ჩავედით ვაკესა,
Line: 3  Verse: b     ცოტას-ხანს შემოვიცადეთ,   არ-თუ ყანები დამკესა,
Line: 4  Verse: c     კახნი ამბობდეს ვიაროთ,   მიუხდეთ ფურებრ მაკესა,
Line: 5  Verse: d     რაზმი დავაწყეთ ვიარეთ,   მეთოფემ ტალი დაკუ̂ჱსა.







Strophe: 431   Line: 6  431.
Line: 7  Verse: a     რა ღამეს ბნელსა ნათელმან,   მოჰმართა ამა დარიდა,
Line: 8  Verse: b     მზე რა უღრუბლოდ აღმოხდა,   სხუ̂ას ზნით ვინ შევა\/დარიდა,
Line: 10  Verse: c     ამ დღეს მოყმესა მამაცსა,   სხუ̂ას ზნით ვის შევადარიდა,
Line: 11  Verse: d     არ სხჳს ზნეობის დრო არის,   ჟამი-არს საომარიდა.







Strophe: 432   Line: 12  432.
Line: 13  Verse: a     გათენდა და დავინახეთ,   ერთმანეთი მუნ შორიდამ,
Line: 14  Verse: b     დავაწყევით ორთავ რაზმი,   ჩუ̂ჱნ აქათ და მათ იქიდამ,
Line: 15  Verse: c     მათი იდგა თუ̂ალ-უწდომი,   სიმრავლე ჰსჭირსთ მათ გუ̂ა\/რიდამ,
Line: 17  Verse: d     მაგრამ ვერც სულ დაგუ̂აღონა,   სიბევრისა ჩუ̂ჱნ არ რიდამ.







Strophe: 433   Line: 18  433.
Line: 19  Verse: a     მან თურე ასე გააწყო,   მეთოფე თოფხანიანად,
Line: 20  Verse: b     ჯერ-ზარბაზნები გარშამო,   მომართა არაბიანად,
Line: 21  Verse: c     მას ქუ̂ჱშ მუხლ-მჯდომი მეთოფე,   მეორე ზეზე-დგიანად,
Line: 22  Verse: d     მესამე ცხენოსანია,   მეოთხე აქლემიანად.







Strophe: 434   Line: 23  434.
Line: 24  Verse: a     მოვახლოვდით კომლისაგან,   მზე დაბნელდა ჰაერიცა,
Line: 25  Verse: b     ჰგუ̂ანდა თუ ცა ჩამოვარდა,   ცა ქუ̂ჱყანად ან დაიქცა,
Line: 26  Verse: c     მოწმენდილი მზისა შუქი,   ჩუ̂ჱნ-წინ ღამედ გარდაიქცა,
Line: 27  Verse: d     ვირემ კუ̂ამლი არ განქარდა,   მათკენ ვერვინ ვერ გა\/იქცა.







Page: 110   Strophe: 435   Line: 1  435.
Line: 2  Verse: a     რა განქარდა თოფის კუ̂ამლი,   შეუტივეთ ერთ-პირობით,
Line: 3  Verse: b     გულ-სრულად და ჯავრიანად,   ვინ ვის წინა წაუსწრობდით,
Line: 4  Verse: c     ვჴოცდით ვლეწდით ჩამოვჰყრიდით,   ცოცხალთა არ შე\/ვიპყრობდით,
Line: 6  Verse: d     არ მოსწროდა შაჰბადა-ხან,   სულ გაწყუ̂ჱტას უპირობდით.







Strophe: 436   Line: 7  436.
Line: 8  Verse: a     გავაქცივეთ დიდი რაზმი,   ის მოგჳხდა აწ მოგანეთ,
Line: 9  Verse: b     მათს ურდოსა გავაცილეთ,   მოსუ̂ლა ერთ-ხან შევანანეთ,
Line: 10  Verse: c     უკან ჩუ̂ჱნს რაზმს თავრიზელთა,   უწყეს ცემა დიდად \/ მავნეთ,
Line: 12  Verse: d     გაგჳქციეს უკან ჯარი,   დაიზახნეს გაათავეთ.







Strophe: 437   Line: 13  437.
Line: 14  Verse: a     ამას ზედა თეიმურაზ,   ვინ მუხრანსა ჰპატრონობდა,
Line: 15  Verse: b     მოჰკლეს თურე დაიძახეს,   ზოგი კაცი ჩემსა ჰსცნობდა,
Line: 16  Verse: c     გამობრუნდეს უფრო ამით,   გულსა სულსა დამიდნობდა,
Line: 17  Verse: d     გამარჯუ̂ჱბის სიხარული,   აღარ ჩუ̂ჱნთჳს დაფ-დაფობდა.







Strophe: 438   Line: 18  438.
Line: 19  Verse: a     ორისავე პაატასი,   თქუ̂ჱს თუ მოვა მოციქულად,
Line: 20  Verse: b     ასრე ჯარსა წინ მიგჳძღუ̂ნენ,   დაიჯერე უსაცილად,
Line: 21  Verse: c     გაათავეს თავის თქმული,   სადგომსვე თქუ̂ჱს დაქადილად,
Line: 22  Verse: d     ორნივ თოფით ჩამოყარეს,   სიცოცხლე აქუ̂სთ არ სი\/კუ̂დილად.







Strophe: 439   Line: 24  439.
Line: 25  Verse: a     ქუ̂ჱითობა ურდოშიგან,   ალაფობდეს იტჳრთუ̂ოდეს,
Line: 26  Verse: b     მართ გლახ თურე ის ეგონათ,   არტყოფს შოეს ლარნი \/ ოდეს,
Line: 28  Verse: c     დაგჳმარცხდა გამარჯუ̂ჱბულთ,   მართ სრულ რითმე მოი\/სროდეს,
Line: 30  Verse: d     სიცხისაგან ძალ- წართმულნი,   ისარს ვეღარ მოისროდეს.







Page: 111   Strophe: 440   Line: 1  440.
Line: 2  Verse: a     კუ̂ლავ მოისრნეს სდიდებულნი,   ქართუ̂ჱლნი და კახნი ბევრი,
Line: 3  Verse: b     აღათანგის სახლის-კაცი,   შჳდი მოკუ̂და კარგი ევრი,
Line: 4  Verse: c     სხუ̂ა ბაადურ ციცი-შჳლი,   კახი დავით გულათ-სევრი,
Line: 5  Verse: d     კიდევ ბევრი კარგი მოყმე,   დამიკაფნეს ვითა ტევრი.







Strophe: 441   Line: 6  441.
Line: 7  Verse: a     ჩოლაყას-ძე შჳდი და ცხრა,   კარგია მაჩაბელია,
Line: 8  Verse: b     სულ ვინ სთუ̂ლის აზნაურ-შჳლთა,   რაც მოკლეს საქებელია,
Line: 9  Verse: c     სხუ̂ა ბევრი იპყრეს ცოცხალი,   მოაბეს ყელს საბელია,
Line: 10  Verse: d     ძლივ მორჩა ალავერდელი,   გარდაგდეს ხარჭაშნელია.







Strophe: 442   Line: 11  442.
Line: 12  Verse: a     ათაბაგი ამარგურ-ხანს,   იმ დღეს შეხუ̂და ერევნისასა,
Line: 13  Verse: b     შუბი პირუ̂ჱლ გასტეხოდა,   მინდობოდა ქნევას ჴრმლისას,
Line: 14  Verse: c     სამი თურე ზედი-ზედა,   შემოჰკრის და შესძახისას,
Line: 15  Verse: d     ვარ მანუჩარ ათაბაგი,   თავს არ ვჰფიცავ ყაენისას.







Strophe: 443   Line: 16  443.
Line: 17  Verse: a     მოურავმან ამ ომზედა,   მუზარადი არ დაიდგა,
Line: 18  Verse: b     თქუ̂ა რა მიცნას ყიზილბაშმან,   ბრძოლად ახლოს ვინ \/ მომიდგა,
Line: 20  Verse: c     თუ დავირქუ̂ა აჩაბერი,   ვეღარ მიცნან ვინც წინ მიდგა,
Line: 21  Verse: d     არ დამიშუ̂რეს ჴელი ცუდად,   სანამ პირში სული მიდგა.







Strophe: 444   Line: 22  444.
Line: 23  Verse: a     ზურაბ ადრევ დაგჳკოდეს,   თურე სისხლმა შეაწუხეს,
Line: 24  Verse: b     ამისმა ძმამ დათუნამა,   და ავთანდილ დაიქუხეს,
Line: 25  Verse: c     რაზმი განვლეს უკან ჰსდევდეს,   მუნამდისინ სად გა\/მუხეს,
Line: 27  Verse: d     ჰფრეწდეს მათსა საჭურჭლესა,   ყოფილ-იყუ̂ნეს ვითა \/ ძმუხეს.







Page: 112   Strophe: 445   Line: 1  445.
Line: 2  Verse: a     თუ ჩემიც რამ მოგახსენო,   მგონ არ ვიყავ უსუარი,
Line: 3  Verse: b     საკუ̂ჱხურად თუ ჩამიგდოთ,   ამად ითქმის მაქუ̂ს უარი,
Line: 4  Verse: c     არა ვჰსთქუ̂ა და ისრე დარჩეს,   აღარ იყოს მახსოვარი,
Line: 5  Verse: d     რა უქმნია თეიმურაზს,   თქუ̂ან რათ-არ ჰსთქუ̂ა ვით სავარი.







Strophe: 446   Line: 6  446.
Line: 7  Verse: a     ამის მეტსა ვერას გეტყჳ,   რაცა მქონდა საომარი,
Line: 8  Verse: b     თუ ყუ̂ჱლა არ დამემტუ̂რიოს,   არ ვიქმნემცა მეომარი,
Line: 9  Verse: c     შუბი ლახტი ჴრმალი გატყდა,   მოვიხმარე კუ̂ლავ ხანჯარი,
Line: 10  Verse: d     სომეხამთაც ჩაგიგდივარ,   მათებრ ვიყო მეომარი.







Strophe: 447   Line: 11  447.
Line: 12  Verse: a     მას დღეს მოკუ̂და ყიზილბაში,   ათოთხმეტი-ათასიო,
Line: 13  Verse: b     ცხრა-ათასი საქართუ̂ჱლოს,   ზურაბის-ყმა ცხრა-ასიო,
Line: 14  Verse: c     მაშინდელთა დაჴოცილთა,   კაცთა ვინ ვჰსთქუ̂ა საფასიო,
Line: 15  Verse: d     ამოგუ̂წყჳტეს მაგრამ კიდენ,   მინდა ვინმე მიუსიო.







Strophe: 448   Line: 16  448.
Line: 17  Verse: a     რას ვაგრძელებ დაგჳმარცხდა,   და ღუ̂თის-რისხუ̂ა მო\/გუ̂ჱვლინა,
Line: 19  Verse: b     არ დაბრუნდეს ღუ̂თის-ბრძანება,   ერთ-ჴელ თუ გამოი\/ვლინა,
Line: 21  Verse: c     მადლი მასვე ადრე ხანად,   კიდევ მათზედ დაგუ̂ჱვლინა,
Line: 22  Verse: d     აწ უყურეთ ქსნიდამ მოსულთ,   თუმცა რაზომ გარდევლინა.



Page: 113  
Next part



This text is part of the TITUS edition of Archil, Life of Teimuraz.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 24.9.2017. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.