TITUS
Kartuli Samartlis Dzeglebi VI
Part No. 190
Previous part

Text: 190.  
Line of ed.: 9   190. განჩინება მაღალაშვილების სახელოების თაობაზე

Line of ed.: 10  
1806 წ. 17 ივლისი


Line of ed.: 11        მათმა უწმიდესობამ ყოვლისა საქართუელოჲსა და კახეთისა
Line of ed.: 12     
კათოლიკოს-პატრიარხმან, მეფის ირაკლის მეორის ძე\მან,
Line of ed.: 13     
წმიდის ალექსანდრე ნეველის ორდენის კავალერმან, ანტო\ნი
Line of ed.: 14     
მეორემან, ჩვენ __ ქვემო მომწერელთ მაღალაშვილე\ბის
Line of ed.: 15     
გაბრიელისა და სხვათა ამილბარ სალთხუცის შვი\ლებთა
Line of ed.: 16     
და მდივნის იოსების საჩივრის მოსმენა და სამართლის
Line of ed.: 17     
მიცემა გვიბრძანა.

Line of ed.: 18        
რომელთაგანნი გაბრიელ და იოანე ჩიოდნენ: ჩუენი მამა\პაპათ
Line of ed.: 19     
ბარათში გამოყოლილი მდივნობა და მორდლობა ამ იოსების
Line of ed.: 20     
სახლს უჭირავს; ვითხოვთ, ჩვენ მოგვეცესო.

Line of ed.: 21        
იოსებ მიუგებდა: მართალია, გაყრაში სახელოები გაგვიყვია,
Line of ed.: 22     
სანატრელთ პატრ[იარ]ხთ დასტურითა სალთხუცობა თქვენს სახლს
Line of ed.: 23     
ჰრგებია, მდივნობა, მორდლობა, ქადაგობა და მამათმთავრობა ჩვენ
Line of ed.: 24     
გამოგვყოლიაო.

Line of ed.: 25        
სამართალმა ამ ორთავე მოდავეთა წერილები მტკიცეთ დამტკი\ცებისათვის
Line of ed.: 26     
მოსთხოვა.

Line of ed.: 27        
სალთხუცის ამილბარის შვილებმა მოიტანეს ნაზარალი\ხანის
Line of ed.: 28     
წყალობის წიგნი, რომელსა შინა წერილი იყო ესრეთ:
Line of ed.: 29     
"ნებითა და შეწევნითა ღმრთისათა, ჩვენ, ღმრთივ-აღმატებულმან
Line of ed.: 30     
და ღმრთივ-დამყარებულმან და ღმრთივ-ზეცით გვირგვინოსანმან,
Line of ed.: 31     
იესეიან, დავითიან, სოლომონიან, პანკრატოვანმან მეფეთ-მეფე\მან
Line of ed.: 32     
და თვით ჴელმწიფემან ნაზარალიხან და თანამეცხედ\რემან
Page of ed.: 371   Line of ed.: 1     
ჩვენმან დედოფალთ-დედოფალმან პატრონმან
Line of ed.: 2     
ანნა, პირმშომან და სასურველმან ძემან ჩვენმან პატრონმან იმამ\ყულიხან
Line of ed.: 3     
და პატრონმან მამადყულიმ და პატრონმან
Line of ed.: 4     
თეიმურაზ ესე ამიერით უკუნისამდე ჟამთა და ხანთა გასათავე\ბელი,
Line of ed.: 5     
მტკიცე და უცუალებელი წიგნი და სიგელი გიბოძეთ შენ,
Line of ed.: 6     
ჩვენს დიდად ერთგულად თავდადებით ნამსახურს მაღალა\შვილს
Line of ed.: 7     
ამილბარს ასე: მოხვედით კარსა დარბაზისა ჩვენი\სასა
Line of ed.: 8     
და თქვენს მამა-პაპათ სამკვიდროს სვეტიცხოვლის სალთხუცო\ბას
Line of ed.: 9     
დაგვეაჯენით; და სულკურთხეულის ჩვენი მამა-პაპათ და [შთა]\მომავალთ
Line of ed.: 10     
ნათესავთ წიგნებიც გქონდათ მეფეთაგან და კათალი\კოსთაგანცა.
Line of ed.: 11     
ჩვენ ვისმინეთ აჯა და მოხსენება თქვენი. და ბიძა
Line of ed.: 12     
ჩვენს ბატონს კათალიკოზს იოანესაც თქვენთვის ებო\ძებინა
Line of ed.: 13     
სუეტისცხოვლის სალთხუცობა და ჩვენც შენ, მაღალა\ძე
Line of ed.: 14     
ამილბარს, გიბოძეთ სუეტისცხოვლის სალთხუცობა ბა\ტონის
Line of ed.: 15     
კათალიკოზის ბრძანებით და მცხეთელთ ნებადართულობით
Line of ed.: 16     
ყოვლის კაცის უცილებლივ. აგრევე როგორც თქვენი მამა-პაპათ
Line of ed.: 17     
კახეთის სვეტისცხოვლის მამულების სალთხუცობა და ჯანიშნობა
Line of ed.: 18     
ძუელთ ჴელმწიფეთ ჩვენთა მამა-პაპათაგან გქონებოდათ. ახლა
Line of ed.: 19     
ჩვენც მათი ბრძანება წიგნი, დაგიმტკიცეთ; და გიბოძეთ სალთხუ\ცობისა
Line of ed.: 20     
და ჯანიშინობის წიგნი, გიბოძეთ ამა წესითა: პირიქით და
Line of ed.: 21     
აქეთ საგარეჯოსა, ჯიმითისა, ახალშენს, ვერძის\ჴევს,
Line of ed.: 22     
ერწოსა, ბიწმენდს, საგურამოს რაც სვეტის\ცხოვლის
Line of ed.: 23     
მამულები არის და ჯუარის სახასო მამულებში სთუელს
Line of ed.: 24     
თქუენ აიღებდეთ; პურს, საბალახეს, ჯურუმს და რუზედ ბრინჯსა
Line of ed.: 25     
სათაოსა არაფრისაგან არა დაგაკლდებოდეს, ყოვლისფრისაგან
Line of ed.: 26     
აიღებდეთ და თქვენის ჴელით კათალიკოზს და სვეტისცხოველს მი\ართმევდეთ.
Line of ed.: 27     
სხვა კაცს ჴელი არა აქვს. ვერცავინ ჩვენი ბრძანება მო\გიშალოს.
Line of ed.: 28     
აგრევე თქვენი მამა-პაპათ ნაქონი სამკვიდრო მდივნობა
Line of ed.: 29     
და ბეჭედი; და მცხეთას მაჩქათელას კონი და საფიჩხულე;
Line of ed.: 30     
ციხედიდს ზვარი, მარანი, ხოდაბუნი და ბეთუაშვილი
Line of ed.: 31     
და გელიხაურები; ძეგველი დემეტრე; აღაიანში
Line of ed.: 32     
ვარდიაშვილი; ზერტს მამულაშვილები და სხვა
Line of ed.: 33     
გლეხები და მეღალობა; და დიდგორაზედ მოხისის მოუ\რაობა;
Line of ed.: 34     
ერტისს გოგაშვილი თევდორა, მისის ძმით და
Line of ed.: 35     
მამულით __ ესენიც კათალიკოზს ისევ ებოძებინა შენთვის და შენის
Line of ed.: 36     
ძმებისათვის. და ჩვენც ისევ გიბოძეთ ყოვლის კაცის უცილობლივ;
Page of ed.: 372   Line of ed.: 1     
გქონდეს და გიბედნიეროს ღმერთმან სვეტისცხოვლისა და ჩვენსა
Line of ed.: 2     
სამსახურსა შინა. არაოდეს არ მოგეშალოსთ არა ჩვენგან და არცა
Line of ed.: 3     
შემდგომთა სხვათა მეფეთა და კათალიკოსთაგან. აწე გიბრძანებთ
Line of ed.: 4     
კარისა ჩვენისა ვექილ-ვეზირნი და სხვანო მოსაქმენო! ეს ჩვენი
Line of ed.: 5     
ბრძანება და ნიშანი თქვენც ასე გაუთავეთ და ნუ მოუშლით, რო\გორც
Line of ed.: 6     
ამ ჩვენგან ნაბოძებსა სიგელსა შიგან ეწეროს. დაიწერა ბრძა\ნება
Line of ed.: 7     
და ნიშანი ესე მკათათვის კთ, ქ̃კს ტპჱ, ჴელითა კარისა ჩვენი\სა
Line of ed.: 8     
მდივანმწიგნობრის თუმანისშვილის შიოშისათა."
Line of ed.: 9     
სიგელსა ამას ამტკიცებენ ნეტარ ჴსენებულნი მეფე ირაკლი
Line of ed.: 10     
მეორე და კათალიკოსი ანტონი პირველი.

Line of ed.: 11        
შემდგომად ამისა იოსებ მდივანმა მოიტანა ევდემონ პატ\რიარხის
Line of ed.: 12     
წიგნი, რომელიცა ჰსწერს ესრეთ: "ნებითა და შეწევ\ნითა
Line of ed.: 13     
ღმრთისათა და მეოხებითა ღმრთისმშობლისათა და შეწევნითა
Line of ed.: 14     
სუეტისცხოვლისა და კუართის საუფლოჲსათა ჩუენ, ქრისტეს მიერ
Line of ed.: 15     
კურთხეულმან ქართლისა კათალიკოსმან, პატრიარხმან ევ\დემონ
Line of ed.: 16     
დიასამიძემან ეს წყალობის წიგნი გიბოძე შენ
Line of ed.: 17     
მაღალაშვილს პაპუას ასრე და ამა პირსა ზედა, რომე:
Line of ed.: 18     
სახლისუხუცობა ძუელითგან ნასისხლათ თქვენ გქონდათ და ბიძა\თქვენს
Line of ed.: 19     
იოანესაც ჰქონდა. როდესაც იოანე მოკვდა, მისგან ჩუენ
Line of ed.: 20     
გულს გვაკლდა და ცოტახანს გამოვართვით და შენ კიდევ დარბაი\სელნი
Line of ed.: 21     
შუა შემოიყუანენ და თბილელ ეპისკოპოზმა ელისემ
Line of ed.: 22     
მეფე როსტომ შუა შემოიყვანა და თითონაც შემოგვეხვეწა;
Line of ed.: 23     
დავდევით პატივი და გიბოძეთ სახლისუხუცობა სამცხეთოსი, ასე
Line of ed.: 24     
რომე: არაკაცი არ გეცილებოღეს არა შენი სახლისკაცი და არა სხვა
Line of ed.: 25     
შენს შვილსა და შენს ძმებს გარდა, და არცარა სხვა სამცხეთო კაცი
Line of ed.: 26     
იყოს შენის სახლისუხუცობის მშლელი და წინააღმდგომი; და ეს
Line of ed.: 27     
ასრე გაგითავდეს ჩვენგანცა და სხვათა მეპატრონეთაგან. ვინც
Line of ed.: 28     
შემდგომად ჩვენსა კათალიკოსნი იყვნენ, არც მათ მოგიშალონ;
Line of ed.: 29     
გქონდეს და გიბედნიეროს ღმერთმან საყდრისა ჩვენისა ერთგულე\ბასა
Line of ed.: 30     
შინა. ვინც ჴელჰყოს ამისა შლად, სვეტისცხოვლისამც უარის
Line of ed.: 31     
ყოფისა კანონსა ქვეშე არის. დაიწერა უცუალებელი სიგელი ესე
Line of ed.: 32     
ქორონიკონს ტკჱ."

Line of ed.: 33        
და ჰსთქუა: როდესაც ჩვენნი მამაპაპანი გაყრილან, სალთ\ხუცობა
Line of ed.: 34     
თქვენის სახლისათვის წილში მიუციათ; მდივნობა, მორდ\ლობა
Line of ed.: 35     
და სხვანი ჩვენ დაგვრჩომია. დიდ მტკიცე დასამტკიცებელად
Line of ed.: 36     
ამა სახელოთა ჴელში ჭერა და არავისგან გამორთმევა მაქვსო.
Page of ed.: 373   Line of ed.: 1     
ერთხელ ოდესმე მჭადისჯვარს სანატრელთ მეფეთ თეიმუ\რაზს
Line of ed.: 2     
და ირაკლის ხუნძაყთ ბატონზე გაემარჯვებინათ; გიორ\გი,
Line of ed.: 3     
პაპა თქვენი, ბრძოლას ვერ მოჰსწრებოდა. მეფეს თეიმურაზს
Line of ed.: 4     
სალთხუცობა ჩამოერთმევინა და დავით მაღალაშვილი\სათვის
Line of ed.: 5     
ებოძებინა. რადგან პაპა თქვენი უსახელოდ დარ\ჩა,
Line of ed.: 6     
მაშინ ჩვენს წილში ნარგები მდივნობა სალთხუცეს ყოფილს
Line of ed.: 7     
გიორგის მიეცა; ქადაგობა, ბეჭედი და მამათმთავრობა გაღმა მხრი\სა
Line of ed.: 8     
ნიკოლაოზ მამაჩემს დარჩაო, რომელსაც ეწამებოდნენ ჩღპე
Line of ed.: 9     
წელსა მოცემულითა წერილითა ყოვლად სამღვდელო ნინოწმი\დელი
Line of ed.: 10     
მიხაილ, არხიმანდრიტი ტრიფილე და დეკანოზი
Line of ed.: 11     
მიქელ.

Line of ed.: 12        
ამას შეჰსძინა იოსებმა: როდესაც სანატრელთ ცხებულმან
Line of ed.: 13     
მეფემან თეიმურაზ და პატრიარხმან ანტონი პირველმან პაპა ამა\თი
Line of ed.: 14     
გიორგი კუალად შეიწყნარეს და მცხეთის სალთხუცობასა ზედა
Line of ed.: 15     
კუალად აგეს, მდივნობა ისევ მამა ჩემს ნიკოლაოზს უბოძეს; ამი\ტომ,
Line of ed.: 16     
რომ სალთხუცობა ამა ყოველთა სახელოთა ფარდად ჩაგდე\ბული
Line of ed.: 17     
იყო. ამასვე ჟამსა წარმოადგინა დავით ამილბარ სალთხუცის
Line of ed.: 18     
ძმამ მაღალაშვილმა სანატრელის პატრიარხის ანტონი პირ\ველის
Line of ed.: 19     
ღრამმატა, რომელიცა ჰყოფდა სალთხუცობისა შემოსა\ვალსა
Line of ed.: 20     
და სხვა სახელოებთან წილში აგდებდა. აგრევე ამილბარის
Line of ed.: 21     
შვილებმა უწმიდესის ანტონი მეორის განაჩენი წარმოად\გინეს,
Line of ed.: 22     
რომელიცა არა ჰყოფდა შემოსავალსა და საკუთრად ამილ\ბარს
Line of ed.: 23     
აძლევდა. მაგრამ ამანვე მეორემან ანტონი ჰბრძანა ამა ორთა\ვე
Line of ed.: 24     
განაჩენთა დაყენება და კათალიკოზის ევდემონის განაჩენის მი\ხედვით
Line of ed.: 25     
განყოფა და სამართლისაც ასე მიცემა. და სჰთქუა: ჩვენ ეს
Line of ed.: 26     
ევდემონის განაჩენი არ გვენახაო.

Line of ed.: 27        
და რადგან ამას გარდა სხვა წიგნები სამართალში არ მოუტა\ნიათ
Line of ed.: 28     
რა არც ერთს მხარეს, ამის გამო ჩვენ მსაჯულთ ასე განვსაჯეთ:
Line of ed.: 29     
თუმცა იოსებ მდივანმა, ნიკოლაოზის შვილმა, წიგნი ვერა მოიტანა
Line of ed.: 30     
რა და ჰსთქვა: ქალაქის აღოხრების ჟამს დავჰკარგეო; და მეორეს
Line of ed.: 31     
მხარეს ამილბარის შვილებს ამის მეტი არა მოჰქონდათ რა, რომ
Line of ed.: 32     
მჭადისჯვარში გამარჯვების შემდგომად გიორგის სანატრელი მეფე
Line of ed.: 33     
გასწყრომოდა, სალთხუცობა დავით მაღალაშვილისათვის ებოძები\ნა,
Line of ed.: 34     
მაშინ მდივნობა როგორც სახლის სახელო ყოფილიყო, ისე
Line of ed.: 35     
ნიკოლაოზისათვის ჩამოერთმევინათ და გიორგი სალთხუცეს ყო\ფილისათვის
Line of ed.: 36     
მიეცათ. და როდესაც ისევ გიორგი შეეწყალებინათ
Line of ed.: 37     
მეფესა და პატრიარხს, სალთხუცობა ისევ ამისთვის მიეცათ; და
Page of ed.: 374   Line of ed.: 1     
მდივნობა, მორდლობა, ქადაგობა და მამათმთავრობა ნიკოლაოზი\სათვის
Line of ed.: 2     
ებოძებინათ.

Line of ed.: 3        
აქადამ ჰსჩანს, რომ სალთხუცობაც წილში ჩაგდებული ყოფი\ლა,
Line of ed.: 4     
და სახლისა როგორც სხვა სახელოები ამა ორთავე სახელოთა
Line of ed.: 5     
ესოდენი ხანი დაუყვიათ ორთავე მოდავეთა ჴელთა შინა, რომ თუნ\და
Line of ed.: 6     
წერილიც არ ყოფილიყო, სრულიად მდინარეობა ჟამისა და
Line of ed.: 7     
ცუალება პატრიარხთა საბუთად და წერილად კმაროდა; როგორც
Line of ed.: 8     
მდივანს იოსებს არ შეუძლია თხოვნა ამათგან სალთხუცობისა და
Line of ed.: 9     
გატანა, აგრევე ამილბარის შვილებს არ შეუძლიათ მდივნობის და
Line of ed.: 10     
სხვათა გამოტანა და თვისად წოდება. ამითი დარჩა მდივნობა,
Line of ed.: 11     
მორდლობა, ქადაგობა და მამათმთავრობა იოსებს და იმის სახლს;
Line of ed.: 12     
რომელსაც თუ არ შეცოდება თვისგან და კათალიკოზის რისხვა,
Line of ed.: 13     
მდივნობას და სხვებს ვერვინ ჩამოართმევს.

Line of ed.: 14        
სალთხუცობა თუმცა არის მკვიდრად მამულებრ შეტანილი
Line of ed.: 15     
ამილბარის სახლში, გარნა რომელსაც გუამს იმ სახლში უნეტარეს\მან
Line of ed.: 16     
კათოლიკოს-პატრიარხმან უბოძოს, იმისდა ჯერ-არს ქონებად.
Line of ed.: 17     
ხოლო ძმასა გინა ბიძასა თვისსა, რომელნიცა დღეინდელადმდე ამა
Line of ed.: 18     
სახელოსა შინა ჰმოქმედებდენ ანუ ჰმოქმედებენ, ამათ ასეთს წილს
Line of ed.: 19     
მიჰსცემდეს, როგორიც თავისთვინ აეღოს. ესრეთ, რომ, თუ: სალთ\ხუცის
Line of ed.: 20     
ამილბარის შვილებს ებოძოს, დავითს __ ბიძა მათს შვილე\ბითურთ
Line of ed.: 21     
[ყოვლ]ის შემოსავლიდამ, რომელიც სალთხუცობას აძევს,
Line of ed.: 22     
უნდა წილს მისცემდენ ნახევარს. და თუ დავითს ებოძოს, მჰსგავ\სად
Line of ed.: 23     
მისა გაბრიელს და იოანეს და სხუათა ამილბარის შვილებთა
Line of ed.: 24     
სრულს წილს მიჰსცემდეს; ესე იგი, ყოვლის შემოსავლის ნახევარ\სა
Line of ed.: 25     
არა საკუთრად.

Line of ed.: 26        
[არა] ჩვენ, მოსამართლეთა, ამისი ასე განჰსჯაჲ ჴელვყავით, არა\მედ
Line of ed.: 27     
პირველად ბუნებამ განუწესა ძმას წილი; და შემდგომად ევ\დემონ
Line of ed.: 28     
კათალიკოსმან ცხადად დასწერა არავისგან შე\ცილება
Line of ed.: 29     
და წილის თხოვნა სალთხუცობის შემოსავლიდამ ძმასა და
Line of ed.: 30     
შვილებს გარდა; მაშასადამე, ძმას სწორე წილი ჰსდებია მჰსგავსად
Line of ed.: 31     
ზემო თქმულისა ბუნებითისა ჰსჯულისა, რომლისა ჴელთაგან ვერცა
Line of ed.: 32     
ერთი მსაჯული ვერ განერების.

Line of ed.: 33        
მაგრამ ჩვენ შეძლებისამებრ ჩუენისა ესრეთ განვჰსაჯეთ და ნება
Line of ed.: 34     
მათის უწმიდესობისა იყავნ. ამისთანა სამი პირი დაიწერა: ერთი და\ვით
Line of ed.: 35     
მაღალაშვილს მიეცეს, ერთი ამილბარ სალთხუცის შვილებს
Line of ed.: 36     
გაბრიელს და სხუათ და ერთი მდივანს იოსებს. აღიწერა ჩყვ წელსა,
Line of ed.: 37     
იულისის იზ დღესა.

Page of ed.: 375  
Line of ed.: 1        
თავადი პოლკოვნიკი ბარათოვი მდივანბეგი

Line of ed.: 2        
ზაალ

Line of ed.: 3        
კოლეჟსკი სოვეტნიკი თავადი სულხან თუმანოვი

Line of ed.: 4        
თავადი ბეჟან ერისთოვი არაგვისა

Line of ed.: 5        
მდივანბეგი თავადი დავით ჩოლაყაშვილი.

Line of ed.: 6        
ეს სამართალი იქმნა განაჩენსა ამას შინა მოხსენებულისა ძვე\ლისა
Line of ed.: 7     
წერილებისა მიხედვითა; და რომელნიც აქ არიან მოხსენებულ\ნი,
Line of ed.: 8     
ამათს გარდა არა რომელნიმე საბუთნი არა წარმოუდგენიათ რა,
Line of ed.: 9     
რევაზ სალთხუცის შვილების ამილბარის და სოლომანის გაყრილო\ბის
Line of ed.: 10     
განაჩენიც არ წარმოუდგენიათ, და არც გიორგი სალთხუცისა
Line of ed.: 11     
და ნიკოლაოზ მდივნისა გაყრილობისა. მაგრამ ამილბარ სალთხუცი\დამ
Line of ed.: 12     
და სოლომონ მდივნიდამ კარგა ხანია, რომ ეს სახელოები \სალთხუცობაცა
Line of ed.: 13     
და მდივნობაც ასე თავ-თავისად უჭირავთ და ჰქო\ნიათ,
Line of ed.: 14     
ამ მიზეზებით ესრეთ განიჩინა.

Line of ed.: 15        
პოლკოვნიკი თავადი ბარათოვი მდივანბეგი

Line of ed.: 16        
ზაალ

Line of ed.: 17        
კოლეჟსკი სოვეტნიკი თავადი სულხან თუმანოვი

Line of ed.: 18        
თავადი ბეჟან ერისთოვი არაგვისა

Line of ed.: 19        
თავადი დავით ჩოლაყაშვილი.
Manuscript page:  



Next part



This text is part of the TITUS edition of Kartuli Samartlis Dzeglebi VI.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 28.3.2019. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.