TITUS
Parsadan Gorgijanidze, Istoria
Part No. 81
Previous part

Chapter: (81)  
Line of ed.: 32       ამ დროს ბარდის ხანი ჩაფრათ მოვიდა და ქართლის თავადთაგან ჴემ\წიფეს
Line of ed.: 33    
არზა მოართვა, რომ ჩვენ გიორგი მეფის მეტი ბატონი არ გვინდათო.
Line of ed.: 34    
ჴემწიფემ ჩვენი სახვეწარი შეიწიროსო და ქართლის მეფობა უბოძოსო და თუ
Line of ed.: 35    
ამან ჴემწიფის ოჯახზედ სტყუოსო, ჩვენ გარდაგვახდევინოსო და ზოგ ზოგს
Line of ed.: 36    
ჴემწიფის კარის კაცთაც ქვეყნის დასაწყნარებლათ გიორგი მეფის მიცემა
Line of ed.: 37    
უნდოდა და ზოგნი ჴემწიფეს ასე ეუბნებოდეს: ურუმთ თქვენის გულისათვის
Line of ed.: 38    
გაყარესო და იქით გამოპარულმან თავისის ძალით საქართველო დაიჭირაო და
Line of ed.: 39    
თქვენგან დასმული მეფეო ციხეში შეახვეწაო. ამისი დათმობა ჴემწიფისათვის
Line of ed.: 40    
უკადრისი იქნებისო. და ამ დროს ქიჩი მაქრანელნი ქირმანს არბევდეს და ოზ\ბეგნი
Line of ed.: 41    
ხორასანს აოხრებდეს და ქურთნი ადრბეჯანის სანაპიროს ეჭიდებოდეს
Line of ed.: 42    
და ზოგი ადგილი დაეჭირათ და ჴემწიფე ლხინსა და ღვინის სმას იყო და კა\რის
Line of ed.: 43    
კაცნი არას უკან იყვნენ და გაცხადებით ქრთამს იღებდენ და შიში და
Line of ed.: 44    
მორიდება აღარ ვისგან აქონდა. რა გინდ კაცი მტყუვანი ყოფილიყო, ქრთამის
Page of ed.: 292   Line of ed.: 1    
ძალით მართალს კაცს გამტყუნდიან და მტყუანს გაამართლებდიან და მერჯუ\ლეთაც
Line of ed.: 2    
სხვათა მოსამადრიელებლათ ჰგმეს ღმერთი და შესცვალეს სამართალი
Line of ed.: 3    
და წაიწყმინდეს სული და მართალნი გამტყუვნეს და მტყუანი გაამართლეს და
Line of ed.: 4    
განკითხვა და წაწყმენდის შიში აღარ აქონდა და ვისაც ვისიმე ემართა და ან
Line of ed.: 5    
მიებარებინა, აშოროს იტყოდა და ნახევარს ქრთამათ გაიღებდა და პატრონს
Line of ed.: 6    
აღარას მისცემდა და თუ არ ჯარით, ამ სოფლით იმ სოფელში ვერ წავიდის
Line of ed.: 7    
და ყველგან მზირნი გზისა და ქურდნი ატეხილიყვნენ და ვისაც ძალა აქონ\და,
Line of ed.: 8    
ქვეყანას სცრცვიდა და შეკვეთით მორჭმულთა და მქონებელთ საქო\ნელსა
Line of ed.: 9    
სთხოვდიან. თუ მისციან, თავს მოირჩენდიან და თუ უარს
Line of ed.: 10    
ეტყოდიან, ან ღამით თავს დაესხმოდიან და დახოცდიან და საქონელს წაი\ღებდიან
Line of ed.: 11    
და ან დღისით დანას შესცემდიან და მოჰკლევდიან და ესები ნამე\ტნავად
Line of ed.: 12    
ისპაჰნის ქალაქში იქნებოდის და განკითხვა არ იყვის, ამისთვის
Line of ed.: 13    
რომ ქრთამის აღება იყო და სიმართლე და შიში მ̃ღთისა და ჴემწიფისა აღარ\ვის
Line of ed.: 14    
აქონდა და ნაპირის ქვეყნებში ხმა გავიდა, რომ ჴემწიფე ღვინის სმასა და
Line of ed.: 15    
ლხინს არისო და კარის კაცნი გაცხადებით ქრთამს იღებენო. ამისთვის ყოვე\ლი
Line of ed.: 16    
სანაპირო ქვეყანა ა(ი)რივა და ზოგნი საქართველოს კაცნი ისპაჰნს ჩამოვი\დნეს
Line of ed.: 17    
და ცოტას რისიმე ქრთამით ყაენის უნახავად რაც უნდა გაირიგეს და
Line of ed.: 18    
წავიდნეს და რა ქართლს მივიდეს, ჴემწიფის კარის ამ რიგი ანბვები მიიტანეს.
Line of ed.: 19    
მათაც გაბედეს, ერეკლე მეფე უომარათ ქალაქის ციხეში შევიდა და ქვეყანა მე\ფემ
Line of ed.: 20    
გიორგიმ დაიჭირა და ასრე თქვა -- ყაენის კარზედ ჩავალო და მეფის ძმა
Line of ed.: 21    
ლევან ეჰრათს იყო და ლვარსაბ ქირმანს. კარზედ ითხოვეს, ამისთვის რომ
Line of ed.: 22    
გიორგი მეფეს უფრო გული დაედებისო.
Line of ed.: 23    
ამ დროს კახეთის ბატონს აბას ყული ხანს ბარდის ხანი ჩაფრათ გამოეგ\ზავნა
Line of ed.: 24    
და გიორგი მეფის კაცებიც თან გამოეტანებინა და ამას წინათ რომ იწე\რებოდა
Line of ed.: 25    
რომ ყაენის კარზედ ჩამოვალო, ახლა გაცხადებით განჯის ხანისათვის
Line of ed.: 26    
მოეწერა, რომ ჴემწიფეზედ არა დამიშავებია რაო, გამიწყრაო და გავეცალეო
Line of ed.: 27    
და ახლა ქართველთ ფიცით გული შემაჯერესო და ყველანი მამივიდნენო და
Line of ed.: 28    
არვისთვის არა შემიცოდებია რამეო. ჩემი საბატონო დამიჭირავსო და ჴემწი\ფისაგან
Line of ed.: 29    
ამას მოველიო, რომე თავისად ყმად მიყოლიოსო. და ქართველთაც
Line of ed.: 30    
ჴემწიფესთან არზა მოეწერათ, რომ ჩვენ გიორგი მეფის მეტი ბატონი არ გვინ\დაო,
Line of ed.: 31    
ამას მოველით ცათა სწორის ჴემწიფისაგანო, რომ ჩვენი სახვეწარი შე\იწიროსო
Line of ed.: 32    
და ამისი დანაშავები ჩვენ გვაპატიოსო და თუ ამან ჴემწიფის ოჯახს\ზედ
Line of ed.: 33    
სტყუისო, ჩვენ გარდაგვახდევინოსო. ეს ანბვები და გიორგი მეფის არ ჩა\მოსვლა
Line of ed.: 34    
და ბარდის ხანის ჩაფრათ ჩამოსვლა ჴემწიფეს ეწყინა და პაშტა ხანობამ\დისინ
Line of ed.: 35    
ბარდის ხანი არ ინახვინა და არც ანბავი ჰკითხა.
Line of ed.: 36    
ამ დროს ერეკლე მეფის ჩაფრები მოვიდნენ და ჴემწიფისათვის არზა მო\ეწერა,
Line of ed.: 37    
რომ გიორგი მეფეს გაეგონაო, რომ ჴემწიფის წყალობა, ხალათი და
Line of ed.: 38    
თაჯი და თომარი უბოძებიაო. ჯარი მიეგება, რომ წაერთმევინ, ეს ანბავი მო\გვივიდა.
Line of ed.: 39    
ვინც ქისიყელნი გვახლდა, გაუძახეთო, იმათგან ორი კაცი მოეკლათო
Line of ed.: 40    
და ჴემწიფის ხალათი მოგვიტანოსო. მივეგებენით, ჴემწიფე დავლოცეთ, ჴა\ლათი
Line of ed.: 41    
ჩავიცვითო და ქალაქში შემოვედითო და გიორგი მეფეო ვერის წყალს\ზედ
Line of ed.: 42    
დგასო და ჴემწიფის ბრძანება რა იქნებისო, გვიბძანოსო. კიდევ ყური არ
Line of ed.: 43    
ათხოვეს. ამ დროს კიდევ გორის მინბაშის ძმა ჩაფრათ მოვიდა და ეს ანბავი
Line of ed.: 44    
მოიტანა: გიორგი მეფემანო გორის ციხეს ყველგნით გზები შეუკრაო და საჭ\მელს
Page of ed.: 293   Line of ed.: 1    
ვეღარაგნით შემოიტანებენო და ამილახორის გივის ძმისწული იოთამ ბე\გო
Line of ed.: 2    
ჯალაბობრივ გორის ციხეში შემოვიდაო და ყაენის ურჩსა და ორგულთ
Line of ed.: 3    
ებრძვისო და სამილახოროთ იმას ითხოვენო და გორის უფროსნი და თავნი
Line of ed.: 4    
კაცნი ძღვნით გიორგი მეფესთან მივიდნესო და ასრე მოახსენესო: ციხის აღება
Line of ed.: 5    
არ შეგიძლიათო და ბოლოს ისრევე ყაენი გაჯობებსო და თქვენ ორგულათ დარ\ჩებითო,
Line of ed.: 6    
ქართლი ჴელთ გიჭირავსო, ციხის ბრძოლას დაეხსენო. ამათი ნათქვა\მი
Line of ed.: 7    
სიტყვები მოუწონა და ციხით მოშორდა და ეს ანბვები ნაზარ ალი ხანს
Line of ed.: 8    
ყაენისათვის მოეწერა.
Line of ed.: 9    
ამ დროს ქალბალი ბეგ უღურლუ ხანის შვილი ყაჯარი, რომ ჴონთქარს\თან
Line of ed.: 10    
ელჩათ წასრულიყო, მოვიდა და ჴონთქრის სიკეთე და კარგად დახვდომა
Line of ed.: 11    
და წყ(ალ)ობის გაახლება ყაენს მოახსენა და ჴ(ე)მწიფეს იამა და მაშინც ქართ\ლისა
Line of ed.: 12    
და კახეთის ჩაფრები არ გაისტუმრეს და აღარც ქალბალიბეგს განჯის
Line of ed.: 13    
ხანის შვილს ურუმული ანბავი ჰკითხეს და განჯის ხანი აბას ყული ხან რომ კახეთ\ში
Line of ed.: 14    
ბატონობდა, იმას უბძანეს: ნაზარ ალი ხანსთან თბილის ქალაქს მიდიო.
Line of ed.: 15    
ორნივ თბილის ქალაქს შეიყარნეს და გურგი ხან ხან ქართლს იყვის და ხან სომ\ხით
Line of ed.: 16    
საბარათიანოში მივიდის და მის ანბავს ნაზარ ალი ხან და აბას ყული ხან
Line of ed.: 17    
ყაენსა სწერდეს და ჴემწიფემ ყური არ ათხოა, ლხინს იყო და პასუხი არ
Line of ed.: 18    
უბძანა და ნაზარ ალი ხანსა და აბას ყული ხანს შვა სამდურავი ჩამოვარდა და
Line of ed.: 19    
ერთმანერთს გურგინ ხანის კერძობას სწამობდენ და ყა(ე)ნთან იბეზღებოდენ და
Line of ed.: 20    
აბას ყული ხანს უნდოდა რომ უომრათ გიორგი მეფე ყაენის კარს გაეგზავნა
Line of ed.: 21    
და ნაზარ ალი ხან ამისთვის სჩქარობდა, რომ საბატონო მისი გიორგი მეფეს
Line of ed.: 22    
ეჭირა და თვითან ქალაქში იყო და არსით მოსავალი არა ჰქონდა.
Line of ed.: 23    
ფარსადან ვიტყვი ამასა, ვიმოწმებ მართალს მამასა. ბედნიერი ყაენი ნაზარალი
Line of ed.: 24    
ხანის ჴელ გამოუმავლობისათვის ჩვენზედ ავგუნება შეიქმნა და ნაზარალი ხანც გა\გვიავდა
Line of ed.: 25    
და მტერმან დრო დაიცა და დაგვიწყეს ბეზღობა და უწინ დავით შვი\ლი
Line of ed.: 26    
ჩემი სიყმაწვილისა და ამაყობისათვის დაბეზღდა და დააჭირვინეს და ოთხს
Line of ed.: 27    
წელიწადს ტყვეთა ჰყვანდა და მას უკან ჩემი ძმა ალექსანდრე ერანის ზარაბი\ბაში
Line of ed.: 28    
იყო და სიტყვა შეუსმენელი და დაუჯერებელი და თავის მამწონე იყო
Line of ed.: 29    
და ჴემწიფის საქონელი ვისაც მისწვდა, ასესხა და ჩემი ვერა შევასმინე რა.
Line of ed.: 30    
დაბეზღდა, დააჭირვინეს და საქონელი წართვეს. ნახეს, რომ არა აქვს რა და
Line of ed.: 31    
მობეზღართ სიტყვა ტყვილად გამოვა. ჴემწიფეს მოახსენეს: რაც ზარაბბაშსა
Line of ed.: 32    
აქვსო, მის ძმას მელიქსადათბეგ უზბაშისთან აქვსო. ისიც დააჭირვინეს ადრბეჟა\ნის
Line of ed.: 33    
ვეზირსა. ნახეს, რომ არცა რა მასა აქვს. ჴელი აიღეს. ცოტა რამე ადრბე\ჟანის
Line of ed.: 34    
ვეზირის შვილისათვის მიეცა, თავრიზის ჯანიშინსთან მივიდა და იმას
Line of ed.: 35    
თხოვნა დაუწყო. ეს ადრებეჟანის ვაზირს ეჯავრა და ყაენს არზა მოსწერა: უზ\ბაშს
Line of ed.: 36    
ჩემი ბეჭედი გაუხსნიაო და რაც კარგი რამე ყოფილაო, ამოუღიაო. მეო\რეთ
Line of ed.: 37    
უბძანეს, დააჭირვინეს და რაც თავისი და ჩემი და ჩემის შვილისა იყო,
Line of ed.: 38    
ყველა ზავთი ჰქნეს და თვითან თავრიზს მოიყვანეს და ამის უარეს ღირს იყო,
Line of ed.: 39    
ამისთვის რომ ჩემი უნებური იყო და ასეთის კაცის ქალი შეირთო, რომ მ̃ღთის
Line of ed.: 40    
საწყენი საქმე აქნევინა და სოფელი ამირია და ჩემი ქონება თავის ცოლის
Line of ed.: 41    
ძმებს უგზავნა და ჩემი ჩემთვის ვერ გამოიმეტა. წელიწადს ნახევარს ასრე ავად
Line of ed.: 42    
ვიყავ, რომ ჩემი სიცოცხლე არვის ეგონა. ათჯერა კაცი გაუგზავნე, შენს უნახავს
Line of ed.: 43    
ნუ მამკლავ მეთქი. სხვის გაყრის დაუთმობლობით არ შემიბრალა, არც ჩემი
Line of ed.: 44    
ნახვა მოინდომა. კიდევ ჩაფარი გაუგზავნე: რა გინდ ჩემი ნახვა არ გინდა, იჯდე,
Page of ed.: 294   Line of ed.: 1    
ადექ და თუ იდგე ნუ დაჯდები, მალე წამოდი, თორადა დაჭერილს ჩამოგაყ\ვანინებ
Line of ed.: 2    
მეთქი. ჩემი სიტყვა აგდებით შეისმინა და თავრიზით არ წამოვიდა,
Line of ed.: 3    
შინ წავიდა და იასაული მივიდა და დაიჭირეს და რომ კიდეც არ დაეჭრათ,
Line of ed.: 4    
მაშინც არ წამოვიდოდა, მაგრამე ღმერთმან ადღეგრძელოს ბედნიერი ყაენი. რა
Line of ed.: 5    
გინდ შვილი და ძმები ჩემი ტყვეთა ჰყვანდა, რასაც მივსწერდი და გაუგზავ\ნიდი,
Line of ed.: 6    
შეუგზავნიდენ. არზა მივსწერე და თავისი ჴელ ნახლები პური ვსთხოვე
Line of ed.: 7    
და ღმერთმან ადღეგრძელოს, ერთი სუფრა პური და ყოვლის საჭმლისაგან
Line of ed.: 8    
კერძი ებოძა და მესამეს დღეს ჩემი შვილი აზატი ექნა და ჩემთან გამოეგზავნა
Line of ed.: 9    
და ებრძანებინა: შენის გულისათვის ტყვეთა მყვანდაო, რომ შენ გაწყენინებდაო
Line of ed.: 10    
და თუ გავიგონეო, რომ კიდევ გაჯავრებსო, ავად მოვეპყრობიო. რა ჴემწიფე
Line of ed.: 11    
მწყალობელი შეიქნა, სხვანიც დატკბენ და მტერობა მოშალეს.
Line of ed.: 12    
მაგრამ ვინც ეს წინგნი წაიკითხოთ, ეს ანდერძი დაისწავლეთ. ადამის
Line of ed.: 13    
შვილნი მედროვენი არიან, სიკეთის დროს გეფერებიან და გამოგრჩებიან და
Line of ed.: 14    
თუ ერთცახე საქმე გაგიმრუდნეს, შენგან მრავალი სიკეთე დამართებულნი შენს
Line of ed.: 15    
მტერობას შეუდგებიან და შენს სამარცხებელსა და სიავეს შენს მტერს ეტყვიან
Line of ed.: 16    
და აამებენ და რა გინდ მრავალი მიგეცეს და დაჭირებულიიყო, ერთის ფუ\ლით
Line of ed.: 17    
არც შვილი, არც ძმა, არც შვილი, არც მეყვისი, არც მოყვარე,
Line of ed.: 18    
არც ნათესავი, არც ყმა ჴელს არ მოგიმართავს და შენიც ემართოს, არ მოგ\ცემს.
Line of ed.: 19    
ესეები ჩემს თავზედ გარდასულა. იმისთვის გიანდერძებ, რომ დაისწავ\ლოთ
Line of ed.: 20    
და თქვენის სიბერის დღის ფიქრი ჰქენით, რომ შვილისა და ძმისა და
Line of ed.: 21    
ნათესავთა და უცხოთ ამარი არ შეიქნათ. ამისთვის გეტვი, რომ კაცი ვიყავ
Line of ed.: 22    
ჴემწიფეთგან პატივ დებული და საქონლითა და მამულით მორჭმული ვიყავ და
Line of ed.: 23    
მრავალნი ჩემიანნი და უცხონი რომ ერთის ფულის ნატრულნი იყვნენ, ზოგთ
Line of ed.: 24    
სახელოს მიცემითა და ზოგნი თეთრის მიცემით, ზოგნი ორის სამის ათასის თუ\მნისა
Line of ed.: 25    
და ზოგნი ხუთას ექვსასის თუმნის პატრონი შექმნილიყვნენ და ისპანის
Line of ed.: 26    
ქალაქში ერთს წელიწად ნახევარს ავად ვიყავ, რომ დაძვრის ღონე არა მქონ\და
Line of ed.: 27    
და ჩემი ძმისწული და დისწულნი მორჭმულნი იყვნენ. მიცემას გარდის ჩემს
Line of ed.: 28    
ძმისწულს ჩემის მამულის მოსავალი ხუთასი თუმანი ემართა და ჩემზედ დრო
Line of ed.: 29    
დაიცა და ჩემს მტრებს ჩემი ავი უთხრა და ჩემის საქონლისაგან წამლის ფა\სი
Line of ed.: 30    
არ მამცა და არც ვინ სხვა მიმეჴმარა, რომ კიდევ შემეძლო მოჴმარებაცა და
Line of ed.: 31    
გარდახდევინებაცა და იპრიანა ღმერთმან და უევთ შევიქენ და კიდევ წინადე\ლივით
Line of ed.: 32    
შემამიდგნენ ფერობასა.
Line of ed.: 33    
ნურვის დაუჯერებთ. თქვენი არჩ(ი)ვეთ შვილსაცა და ძმასაცა და სხვათაცა.
Line of ed.: 34    
სჯობს, რომ ისინი იყვნენ შენის ჴელის მზერავნი და შენ არ იყო იმათს ამარას და
Line of ed.: 35    
შენგან უკეთ სხვათ გამდიდრება ნუ გინდა. სიკეთისათვის სიკეთე უყავ და სიავი\სათვის
Line of ed.: 36    
სიავე. იესოს ნაბძანებია: რომელისაც საწყავოთ მოგიწყონ, იმავე საწ\ყაოთ
Line of ed.: 37    
მიუწყევ. სიბერე ულხინებელი და უშველებელი სენია. რა გინდ ბევრი
Line of ed.: 38    
კარგი გექნას და მრავალი საქონელიც გაქონდეს და ყოვლს დღეს შვილსა და
Line of ed.: 39    
შვილის შვილს აძლევდე, მაშინც შვილი მამას აყვედრებს წამოსძახებს --
Line of ed.: 40    
ეს გაძაღლებული არ ჩაკვდაო, რომ ამას მოვრჩეთო. მაშ ჭკვიანი ის არის,
Line of ed.: 41    
რომ თავის საიქიოს საქმე გარიგოს და თავის თავს მოუაროს რომ სხვის ამა\რას
Page of ed.: 295   Line of ed.: 1    
არ შეიქნას. სხვის ნაღველი ნუ გაქვთ, რომ ღმერთს იმათვისაც სარჩო გა\უჩენია
Line of ed.: 2    
და შენ რაგინდ ბევრი კარგიც გექნას, არას დაგიმადლებს, შენს მონა\გებს
Line of ed.: 3    
თავის ცოლსა და შვილს მოახმარებს და შენსას შენ არას მოგახმარებს. ეს
Line of ed.: 4    
ანდერძი მართალია და მრავალთ გარდახდომია და კიდევ სხვათაც გარდახდე\ბის.
Line of ed.: 5    
ასრევე დაისწავლეთ და ჴემწიფეთა და მეფეთა და მეპატრონეთ დაერიდენით,
Line of ed.: 6    
ამისთვის რომ თავად ამაყნი და მოძალადენი არიან და მერმე მოშიშარნი თე\მისანი
Line of ed.: 7    
და სიმდიდრისანი. ნათქვამია, ძრიელს ცეცხლს შორეს იყვენითო, არ
Line of ed.: 8    
არ მოგეგზნას და არ დაგწვასო. ასრევეა ჴემწიფები. თავად არ გიცნას, ისი
Line of ed.: 9    
სჯობს და ნებიერად და მშვიდობით იქნებით და თუ გიცნას ან სიდიდე მოგ\ცეს,
Line of ed.: 10    
უფრო შიში და დარიდება გმართებს, ამისთვის რომ თუ მორჭმული და მრა\ვლის
Line of ed.: 11    
ქონების პატრონი ჴარ, მიზეზს მოგიგონებს და ან მემშურნეს დაბეზღებას
Line of ed.: 12    
მალ დაუჯერებს, ან მოგკლავს და ან რაცა გაქვს, წაგართმევს. მაშ საქონელი
Line of ed.: 13    
მიფარვით ქონება სჯობს გაცხადებით ქონებასა და თუ თემსა და ლაშქრის
Line of ed.: 14    
პატრონი ჴარ და ჴელ გამამავალიჴარ, უფრო დაბეზღდები, ამითა რომ ეტ\ყვიან, --
Line of ed.: 15    
ბატონობას გეცილებიანო და მის დარიდებით ბევრთ შვილნი და ძმა\ნიც
Line of ed.: 16    
დაუხოცია, თორადა ყმისას რას ინაღვლიან, ადვილათ და ანაზდეულ მოჰ\კვლენ
Line of ed.: 17    
და სამართალსა და განკითხვას არ აღირსებენ და კარგსა და მორჭმულს
Line of ed.: 18    
კაცს მემშურნეობით რაგინდ ბევრი კარგი გექნას იმაზედა, მაშინც არას ინაღ\ვლის
Line of ed.: 19    
და სიკეთის საპასუხო სიავეს ეცდებიან და სულისა და მრთის შიში არ ექ\ნების.
Line of ed.: 20    
აბა ნეტარია არის იმ კაცის ყოფა რომ მიფარვით სარჩო ჰქონდეს და სჯერ\იყოს
Line of ed.: 21    
თავის ყოფნესა და ბევრს აქეთ იქით არ ეჭიდებოდეს და ბევრის შოვ\ნისათვის
Line of ed.: 22    
არ ცდილობდეს და არვის სძრახევდეს, არც ვის მტერობას უცხა\დებდეს
Line of ed.: 23    
და მტერსაცა და მოყვარესაც ტკბილისა და ქებით მოიხსენებდეს და
Line of ed.: 24    
საამელს სიტყვას იტყოდეს ნამეტნავად ასეთს ალაგს, რომ მზას არ იყვნენ,
Line of ed.: 25    
გაიგონებენ და იამების და ისინიც კარგნი შეექნებიან და ნურც თავისგან უფ\როსა
Line of ed.: 26    
და ნურც უფროსა და ნურც ყმასა და მოსამსახურეს ტუქვსით თავს ნუ
Line of ed.: 27    
შეაწყენს. ტკბილი სიტყვა, ნათქვამია, გველს ჴვრელით გამოიყვანსო. მდი\დართ
Line of ed.: 28    
ემს(ა)ხურე და გლეხთა მიცემითა და ტანს ჩაცმითა და სმევა ჭმევით შე\იბრალებდე,
Line of ed.: 29    
მრთის შიშს გუნებით ნუ გაუშვებ და აქავე საიქიოს მოგებას ეცა\დენით.
Line of ed.: 30    
საგძალი წინ გაისტუმრეთ, რომ იქ მზათ დაგხვდების, თორა უკან გამო\გზავნილი
Line of ed.: 31    
არ მოგეწევ(ი)ს და არცა ვინ მკუდრისას ინაღვლის და მისს მრავალ
Line of ed.: 32    
გვარათ ცდილობით ნაშო(ა)რი ვისაც დარჩების, თავის თავსა შვილს მოეხმარების
Line of ed.: 33    
და მამგები საიქიოს გაირჯების და მონაგები სხვათ დარჩების. ჭეშმარიტად და
Line of ed.: 34    
ღმერთი უტყუარია და ყოვლის ძრიელთაგან უფრო ძრიელია და კარგის მქნელს
Line of ed.: 35    
სამოთხეს მისცემს და ავის მქნელს თუ თმობა და ნანება არ ექნას და ვალი არ
Line of ed.: 36    
გარდეხადოს, საიქიოს წაწყმენდით გარდახდევინებს. რაც სხვათათვის შეუწყე\ნია,
Line of ed.: 37    
ისინი განკითხვის დღეს მოჰკითხვენ. ვალს გარდახდა უნდა. მდიდარნი და
Line of ed.: 38    
მოძალადენი ძალით რჯიან გლეხთა და უღონოთა და ჴელით მაგიერი არ
Line of ed.: 39    
შეუძლია. მაგრამე გულ ამოსკვნით ახებითა და ვების თქმით და ტირილით
Line of ed.: 40    
ღმერთს უჩივიან და თმობის მეტი ღონე არსითა აქვს და ნეტარძი ამათია
Line of ed.: 41    
თმობისათვის და ვითაც აქ ისინი მდიდარნი არიან და სხვათა საქონლით მორ\ჭმულნი
Line of ed.: 42    
არიან და კარგს სმენ და...
Page of ed.: 296   Line of ed.: 1    
...ნ ბეგს მიაბარეს და ყა(ე)ნი მრავალის დამთმო იყო და უნდოდა უომრათ
Line of ed.: 2    
და უჩხუბრათ საქართველო დააწყნაროს და გიორგი მეფეს და ქართველთ
Line of ed.: 3    
ჴემწიფისა ნამეტნავად შიში აქონდათ და ერიდებოდათ. ამისთვის კარზედ ჩას\ვლა
Line of ed.: 4    
ვერ გაბედეს, მაგრამე წინგნის მოწერითა და კაცის გამოგზავნითა
Line of ed.: 5    
და ნანებითა და ბოდიშის თხოვნით ეხვეწებოდნეს, მაგრამ ჴემწიფემ ყური არ
Line of ed.: 6    
ათხოვა და არც პასუხი მისცა, არც მათ და არც მეფეს ნაზარ ალი ხანს და ყაენის
Line of ed.: 7    
დედას ნაზარ ალი ხანის ელენე დედოფლისათვის ასრე ებრძანებინა: შენმა შვილ\მანო
Line of ed.: 8    
ერთის თუშეთის სოფლითაო შა(ჰ)ნავაზ ხანს და მის შვილს შაჰნაზარ ხანსაო
Line of ed.: 9    
ორჯელ შეება და კახეთი წაართვაო, რომ არც ჴემწიფე უდგაო და არც სხვიგ\ნით
Line of ed.: 10    
მომჴმარებელი ჰყვანდაო და ახლა ჴემწი(ფე) სწყალობსო და ქართლის მე\ფობა
Line of ed.: 11    
მისცაო და კახეთი და თუშნი და განჯის ხანი და არაზს იქითი ლაშქარი
Line of ed.: 12    
მიაშველაო და მაში(ნ)ც ქალაქის ციხით არ გამოვიდაო, რომ თავის მცილეს
Line of ed.: 13    
პასუხი გასცესო. პაპა მისმან ბატონმან თეიმურაზო სრულ ქვეყანა შეაჯერაო
Line of ed.: 14    
და გარეშ(ე)მოს მისას არბევდაო და მრავალჯერ ჴემწიფის ლაშქარს შემოებაო
Line of ed.: 15    
და შენმან შვილმანო ვერა ქნა რაო, რაგინდ ჴემწიფე მის მწყალობელი არისო
Line of ed.: 16    
და საქართველოდამ იწერებიანო, რომ მათი სიტყვა და პირობა ერთი აქვთო
Line of ed.: 17    
და შენი სიძე არჩილი შენს შვილს ვერ გამოუმეტებიაო. ამაში ჴემწიფემ რა
Line of ed.: 18    
ქნასო, ან უღონო არისო და შენს შვილს მეფობის ქნა არ შეუძლიაო და ან
Line of ed.: 19    
იმათთან პირობა ერთი აქვსო და ჴემწიფე აღარ ენდობისო. ქართლი და კახე\თი
Line of ed.: 20    
ჴელთა აქვსო და არაზს გაღმართი ლაშქარი მიაშველაო. ეცადოსო, რომ
Line of ed.: 21    
ასეთი საქმე ქნასო, რომ მობეზღართ სიტყვა გაამტყუვნოსო. შეებასო, ან თავს
Line of ed.: 22    
დაესხასო, ან მოკლასო, ან შეაკვდესო, ჴემწიფეს სამსახური და ჴელ გამამავლობა
Line of ed.: 23    
დაანახოსო და მრავალი წყალობა დაიმართოსო, თორადა თვითან იცისო. აქ
Line of ed.: 24    
ჴემწიფეს მოახსენაო, წავალ და ყველას მჴარ წაკრულებს გაახლებო და წავიდა და
Line of ed.: 25    
ერთი ასეთი სამსახური ვერა ქნა რაო, რომ ჴემწიფის სამებელი ყოფილიყო. აქ
Line of ed.: 26    
ანბობდა, ჩემის ყმის შვილებნი არიანო და ახლა იმათგან საჩივრის წინგნებს
Line of ed.: 27    
იწერებისო, ამაში ხემწიფემ რა უნდა ქნასო. ესეები თქვენს შვილს მისწერეო,
Line of ed.: 28    
მართალი თავისი ფ(ი)ქრი ქნასო, რომ მტრის გულისა არ შეიქნასო.
Line of ed.: 29    
ესეები დედოფალმან შვილს მისწერა, რომ ჴემწიფემ ესეები მიბძანაო და
Line of ed.: 30    
ყოველს კაცს სიტყვას ნუ ანდობო, ხვაშიადსა და გულის მისანდოსა და რაც
Line of ed.: 31    
გინდა საქნელათ, შეუტყობლათ ჰქენით, თორადა რა შეგიტყობს, ეცდების თა\ვისი
Line of ed.: 32    
საქმე შენსას აჯობინოს. ამისთვის ნათქვამია ფილასოფოსთაგან, რომ სა\ქონელი
Line of ed.: 33    
მიფარვით შენახული სჯობსო და სიტყვანი თავად სრულ ცოტა მთქმელი
Line of ed.: 34    
სჯობს და მერმე ყველას ნუ ენდობითო, ამისთვის რომ კაცია მამებელიო, თუ
Line of ed.: 35    
ვითაც ხვარბალი მიწაში მიფარვით ერთი ასათ მოგეცემის და თუ მიწას ქვეშ
Line of ed.: 36    
არ მიგიფარავს, ფრინველნი შეგიჭამენ, მოსავალი წაგიხდების და თვითან გაირ\ჯები.
Line of ed.: 37    
აბა სიტყვანიც ასრეა -- თუ მიფარვით გაქვს, საქმე გაგირიგდების, თო\რადა
Line of ed.: 38    
შენს მტერს შენს საწადელს ეტყვიან და მაგიერს ისიც ეცდების, რომ
Line of ed.: 39    
გაჯობო(ს). ასრევეა საქონლისა მიფარვით შენახვა, ამისთვის რომ უქონელს არც
Line of ed.: 40    
მემშურნე ასტყდების და არცა მოძალადე წაართვამს რასმე.
Line of ed.: 41    
აბა თუ მქონიერობა შეგატყვეს, დაგიწყებენ სამსახურსა და ქებასა გამორ\ჩომისათვის
Line of ed.: 42    
და რაგინდ ყველასათვის ბევრი მიგეცეს, მაშინც მემშურნობას
Line of ed.: 43    
ვერ დაიშლის და ასრე იტყვის -- რასთვის ამას ჰქონდესო და მე არა მქონდესო.
Line of ed.: 44    
აქა იქა ამის ქონების სიბევრის ხმას დააგდებენ რომ მეპატრონეთ შებეზღდეს,
Line of ed.: 45    
რომე ყოვლი მეპატრონენი წართმეულის საქონლით გაზდილან და მათაც ის
Page of ed.: 297   Line of ed.: 1    
გუნება აქვს და სხვათა საქონლის წართმევასა და თავის სალაროს შემატება
Line of ed.: 2    
უნდა და მრავალი სული და ოჯახი გაუკითხავად მემშურნეთ საქმით წაუხდენია
Line of ed.: 3    
და სხვათა საქონელი თავისთვის შეუნახავს და ანაზდათ მიცვალებულა და ძა\ლად
Line of ed.: 4    
და ნებით რაც უშოვნია, სხვათ დარჩომილა და მას განკითხვის დღეს
Line of ed.: 5    
დიდი გარდასახადი და სატანჯური ეღირსების. ისმინეთ სიტყვანი უტყუ(ა)რნი
Line of ed.: 6    
და მართალი და მრავალთაგან დაცდენილი. გაუფრთხილდით საქმესა თქვენსა
Line of ed.: 7    
და საგძალი წინ გაგზავნეთ, რომ შინათ მისვლამსდისინ იქ მზათ გადხვდეს, თორა
Line of ed.: 8    
რასაც უკან გამოგადევნებენ, შენ არ მოგეწევის და შეიქნები გლახა და საქმე
Line of ed.: 9    
გაჭირებული, კაცთაგან მოუხმარებელი. განკითხვაში პატრონყმობა არ იქნების,
Line of ed.: 10    
გარდუწევათ სამართალს იქ იქმენ, სიკეთისათვის სამოთხეს მისცემენ და დი\დის
Line of ed.: 11    
ქებით აქებენ და სიავის მაგიერს ჯოჯოხეთს მისცემენ და ანგელოზნი
Line of ed.: 12    
სწყევლიან და აძაგებენ. ვალს გარდახდა უნდა და თუ არვისი გმართებს, ვერ\ვინ
Line of ed.: 13    
რას შემოგივა, მართველნი ღმერთს უყვარს.
Line of ed.: 14    
ფარსადან ვიტყვი ამასა, ვიმოწმებ ღმერთსა მართალსა, ათის წლისას სა\მოცდა
Line of ed.: 15    
ათს წლამდისინ რაც გარდამხდომია და ან ღირსა წინგ(ნ)თა შიგან დასა\წერათ,
Line of ed.: 16    
მართალი ეს არის. წესაზედ ნამეტნავი გაბედულობა მქონდა და ჴელ\გამამავალიც
Line of ed.: 17    
ვიყავ და როსტომ მეფემ ვითაც შვილი გამზარდა და მრავალი
Line of ed.: 18    
წყალობა დამმართა და დამაქორწილა და ხუთს დღეს ბატონის დედოფლითა
Line of ed.: 19    
და საქართველოს თავადნი ჯალაბობით შინ ჩამამიდგა და ილხინა და ალხინა
Line of ed.: 20    
და ჴემწიფემ) თვითან ხარჯი გარდიხადა და მოინდომა ჩემი გაკეთება და ამ
Line of ed.: 21    
დროს როსტომ მეფის მოხმარებით ბედნიერს შაჰ აბაზს ყაენს ზალ ერისთვი\სათვის
Line of ed.: 22    
ყაზმინის სიახლეს ბოჰრუდს ეძახიან ოცი სოფელი ებოძებინა. მე გამ\გზავნა,
Line of ed.: 23    
რომ იმისი მოსავალი მართალი შემეტყო. ყმა მახლდა, საჴელათ თამაზ
Line of ed.: 24    
ერქვა და ჩემი ქონება და სახელო მის ჴელთ იყო და იმის შეუკითხავს არას
Line of ed.: 25    
ვიქმოდი. შეშურდათ მისთვის მისს ამხანაგებსა და დატყუეს და ღამით სად\გომში
Line of ed.: 26    
მჯდომს თოფი მკრა და მარჯვენა ბეჭი მამტეხა და მოვიდა ტირილითა
Line of ed.: 27    
და თავს ცემით, მალე ყაზმინს გამგზავნეო, რომ ჯარა მოვიყვანოო, რომ წამა\ლი
Line of ed.: 28    
გიყოსო და მაზედ ეჭვიც არა მქონდა, ისინი დავაჭირვინე და ჯარაც
Line of ed.: 29    
მოიყვანა და უბრალოს კაცებსა ვრჯიდი. ჯარამ ასრე მითხრა -- ცოდვა არისო,
Line of ed.: 30    
უბრალოს კაცებს ნუ რჯიო. თამაზა შემამეხვეწაო, დამატყუესო და თოფი მე
Line of ed.: 31    
ვჰკარო, შემიბრალეო, ასეთი წამალი დადევო, რომ მალ მოჰკლასო, თორა და
Line of ed.: 32    
მამკლავსო და ვინც რომ დამეჭირვინა, იმათ მითხრეს: ვახშმობისასო თამაზას
Line of ed.: 33    
თოფი ეჭირაო და რა შინ მივედითო, თოფის ხმა მოგვესმაო და ანბავიც შეი\ქნაო,
Line of ed.: 34    
რომ თოფი გკრესო. ამაზედ კაცნი გავგზავნე და სახლი გაუჩხრიკეს და
Line of ed.: 35    
თოფი ბზეში უპოვეს და რა მამიტანეს, ჯარა თამაზას პირს დაუყენე და უარი
Line of ed.: 36    
ვეღარა თქვა -- მამატყუესო და მე გვარო (sic) ჯავრი ვერ მოვითმიე, დავაშავე
Line of ed.: 37    
და ორივ ხელები დავაჭრევინე და შევიქენ მონანავ(ე) და რაც შემეძლო სარჩო
Line of ed.: 38    
გაუჩინე და რა ცოცხალი ვიყავ, ამის ნანებაში ვიყავ და ქართლს მიველ.
Line of ed.: 39    
ამ დროს ლევან დადიანს მეფის როსტომისათვის წინგნი მოეწერა -- პაატა
Line of ed.: 40    
წულუკიძე ჩვენი ვაზირი მიიცვალაო და ფარსადან თქვენი გაზდილი არისო
Line of ed.: 41    
და გაღანამც ჩვენი ერთგული და მოსანდო იქნებისო. ამას მოგელითო, რომ
Line of ed.: 42    
ჩვენი ვაზირობა მაგას უბოძოთო და აქ გამოგვიგზავნოთო. მეფის ბძანება იქნა,
Line of ed.: 43    
რომ ყოველი რამე მორთულობა გამირიგონ და ოდიშს გამისტუმრონ. ეს ანბავი
Page of ed.: 298   Line of ed.: 1    
ნამეტნავად მეწყინ(ა) და მიველ, ზალ ერისთავს შევეხვეწე და ასრე მოვახსენე:
Line of ed.: 2    
მე წასვლა არ შემიძლია. თუ მიშველი რასმე, თორადა ჩემის ჴელით თავს მო\ვიკლავ,
Line of ed.: 3    
ჴემწიფე ნუ დამკარგავს. ერისთავი მეფესთან მივიდა და ჩვენი გაგ\ზავნა
Line of ed.: 4    
მოშალა და დადიანს ასრე წინგნი მისწერეს -- გილანს არისო და რა მო\ვაო,
Line of ed.: 5    
გაახლებთო და ერთი წელიწადი იქ დავჰყავით და რა ქართლს მივედით,
Line of ed.: 6    
ისპაჰნის სამოვრავოთ გაგვზავნეს და ის ანბვები რა იქნა და როგორ მოხდა,
Line of ed.: 7    
ზემორეს სწერია და მას უკან ორმოცს წელიწადს შაჰ აბას და მის შვილს შაჰ
Line of ed.: 8    
სულეიმანს ვემსახურე და ვიზეაც ბევრი კარგი მექნა ან მიცემითა და ან მოხმა\რებითა,
Line of ed.: 9    
ან ნათესავსა და ან მეყვისსა, ან მეცნიერსა და ან უცხოსა, ან ძმასა და
Line of ed.: 10    
დასა და ან მათს ქმარშვილთა, მემშურნობის გზით ყველანი ჩემს წახდენას შეუდ\გნეს
Line of ed.: 11    
და იყვნენ ბეზღობაში. ოთხს წელს ყაენი ცხენს არ შეჯდა. ჩემი ერთი
Line of ed.: 12    
ძმა ერანის ზარაბიბაში იყო და ს(ი)ტყვა დაუჯერებელი და თავის მამწონე კა\ცი
Line of ed.: 13    
იყო და ყაენის საქონლისაგან შვიდი ათას თუმანი დაეფანტა და ცუდმუ\დის
Line of ed.: 14    
კაცებისათვის ესესხებინა. ამით ყაენთან დაბეზღდა და დაჭირვინეს თავ\რიზის
Line of ed.: 15    
ხანსა და ადრბეჟანის ვეზირსა და მობეზღარნიც ისინი იყვნეს. ნახეს,
Line of ed.: 16    
რომ არცარა იმას აქვს და თქმული სიტყვა გამტყუვნდების. ამისთვის ჩემისა
Line of ed.: 17    
და ჩემის შვილის დავითის სოფლები და საქონელი და სახლის მორთულობა
Line of ed.: 18    
და კაცისა და დედაკაცის იარაღი, ოქრო ვერცხლი და თვალ მარგალიტით
Line of ed.: 19    
მურასა და ჯოგი ცხვარი, ნახირ აქლემი, ცხენი და ჯორი და ან რაც
Line of ed.: 20    
იქნებოდა, სამის ათასის თუმნისა დადგა და უზბაშის სახელზედ დასწერეს
Line of ed.: 21    
და უზბაშისა არც ასი თუმნისა იქნებოდა და ყაენს გამოუგზავნეს და
Line of ed.: 22    
ყაენი ცხენსა არა ჯდებოდა და ვითაც სიტყვის მათის ტყვ(ი)ლად გამოსვლისა\თვის
Line of ed.: 23    
ჴემწიფისაგან დიდი შიში და მორიდება აქონდათ, ამისთვის ბევრს უბ\რალოს
Line of ed.: 24    
კაცსა ტყვ(ი)ლის მიზეზითა და მოგონებით რჯიდეს და თავისტის მრა\ვალს
Line of ed.: 25    
ქრთამს იღებდეს და ჴემწიფისათვის საწყევარსა და უსამართლოს საქმეს
Line of ed.: 26    
შვრებოდეს და მე ფარსადან ორი წელიწადი იყო, ავად ვიყავ და მუხლის თა\ვები
Line of ed.: 27    
წამხდომოდა და უკაცოთ ფეჴსზე ვერ წამოვდგებოდი. კარზედ მისვლა არ
Line of ed.: 28    
შემეძლო, მაგრამ რაც უსამართლო და ძალი ჩემთვის ექნათ, ჴემწიფის დედი\სათვის
Line of ed.: 29    
არზა შემეგზავნა, მაგრა ჯერ პასუხი არ გამამსვლოდა. ვნახოთ, ღმერთი
Line of ed.: 30    
რასა იქს, მაგრამ ნახეს, რომ განკითხვა არსად არის და ჴემწიფე ცხენს არ
Line of ed.: 31    
შეჯდების, ვინც ვის მოერიდოს, გასცრცვიდის და სამსახური და გვარიშვი\ლობა
Line of ed.: 32    
ურგები იყო და ეჰტიმადოვლე მოქრთამე იყო და ვინც მისცის რამე,
Line of ed.: 33    
უღირს კაცს დიდს სახელოს მისცემდა და ცხადით ქრთამს აიღებდეს. კარის
Line of ed.: 34    
კაცთ ეჰტიმადოვლის შეხედულობით ყველამ დაიწყეს ქრთამის აღება და ეჰტი\მადლოვლეს
Line of ed.: 35    
ავად ეპყრობოდეს დ(ა) არვინ ეპოებოდა. ამისთვის ენა მოკლე იყო,
Line of ed.: 36    
რომ ნამეტნავად ქრთამს იღებდა, აიშალა ქვეყანა და არვინ იყო ჴემწიფის კა\რის
Line of ed.: 37    
გამრიგე...

Page of ed.: 299  
Next part



This text is part of the TITUS edition of Parsadan Gorgijanidze, Istoria.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 21.11.2023. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.