TITUS
Qaramaniani
Part No. 60
Previous part

Chapter: (60) 
Page of ed.: 360 
Line of ed.: 1  აქა ყარამანის ჯართა, ხელმწიფეთა და
Line of ed.: 2 
ფალავნების ერთად შეყრა და სიხარული


Line of ed.: 3       იმჟამად ყარამანთან მიაწივეს. ყარამანი ერთს ხის ძირს კაი მწვა\ნესა,
Line of ed.: 4    
უცხო ყვავილიანს ალაგს ბრძანდებოდა და სხვანი თავ-თავისად
Line of ed.: 5    
შეექცეოდნენ. რა საჰმან დაინახეს, დიდად შეშინდნენ ყოველნი. ყა\რამანისაკენ
Line of ed.: 6    
წავიდნენ. ყარამანთან მყოფნი ხელმწიფენი თუ ასულნი,
Line of ed.: 7    
ყოველნი დაოცდნენ, კითხვა შექმნეს, რა ამბავიაო? ვიდრე ამ სიტყ\ვას
Line of ed.: 8    
დაასრულებდნენ, საჰმანი მსწრაფლად მივიდა, ყარამანს მძიმედ
Line of ed.: 9    
თავი დაუკრა და ხელსა აკოცა, რაჰინდი მოვიდა, შემდეგ ანყაფუზ
Line of ed.: 10    
ნარა მოვიდა. მათაც მძიმედ თავი დაუკრეს. მერმე ვინცა ვინ ყარა\მანთან
Line of ed.: 11    
მყოფნი იყვნენ, იმათაც მიესალმნენ. მერმე შაჰფალ-შაჰ, ბაჰ\მანი
Line of ed.: 12    
და ყველანი ყარამანს მიესალმნენ. მერმე გარდანქეშან, ყართან
Line of ed.: 13    
და ბარამ ჯიბილ, მოვიდნენ და ტკბილად მიესალმნენ. რაღა გრძლად
Line of ed.: 14    
მოგახსენოთ, ოცდაოთხი ათასი სულთანი, ორმოცი ათასი დევი და
Line of ed.: 15    
ფერია მოვიდნენ, ყარამანს თავი დაუკრეს, ქება შეასხეს და ხელმოჭ\დით
Line of ed.: 16    
ყარამანს თავს დაადგნენ.

Line of ed.: 17       
რა ყათრანმა, ბარამ ჯიბილმა, გარდანქეშანმა დილაფრუზს შეხე\დეს,
Line of ed.: 18    
მერმე შარიბ-შაჰას შვილი ხოსროვშირ დაინახეს, იმასთან ბაჰმან
Line of ed.: 19    
ასფარელი, ზორაბ სისტნელი და ზოაქ ნოვჯოვანი, გრძლად რაღა
Line of ed.: 20    
მოგახსენოთ, უშანგ-შაჰის პირველნი ფალავნები იქ იხილეს, დიდად
Line of ed.: 21    
გაოცდნენ, მივიდნენ და ტკბილად მიესალმნენ. მერმე მივიდნენ,
Line of ed.: 22    
ხელმწიფის ცოლს დილაფრუზს მძიმედ თავი დაუკრეს. რა ერთმა\ნერთის
Line of ed.: 23    
ალერსსა მორჩნენ, ყარამანმა აყრა ბრძანა. ყოველნი ფერი\ანი
Line of ed.: 24    
ცხენთა შესხდნენ და ყაფის მთისაკენ გამოემართნენ. გზაზე ფა\ლავნებმა
Line of ed.: 25    
ერთმანერთს თავიანთ თავის გარდასავალი უამბეს. რა
Line of ed.: 26    
ერთმანერთის ძმობით მოვიდნენ, საცა რომ დარჩომილი ლაშქარი
Line of ed.: 27    
იყო, და იმ ზღვის ოდენთა ლაშქართა შეიტყვეს, ყარამანის მოსვ\ლა,
Line of ed.: 28    
ყველანი, თუ ფერიანი თუ დევნი თუ ჯონნი წესისამებრ გაეწყ\ნენ
Line of ed.: 29    
ყარამანის პატივის საცემად. ყველანი წესისამებრ დასტა-დასტად
Line of ed.: 30    
დადგნენ და საფი გასწივეს.

Line of ed.: 31       
რა ერანელთა ფალავანთა ესე ოდენი უცხო ლაშქარი ნახეს, დი\დად
Line of ed.: 32    
გაოცებულნი ღმერთსა მადლობდნენ, რომ ერთის ფალავნისათ\ვის
Line of ed.: 33    
ესე ოდენი დევნი და ფეროანი დაგიმორჩილებიაო. ლაშქრის სი\დიდეს
Line of ed.: 34    
გაოცებულნი უყურებდნენ, მივიდნენ და ყოველნი თავ-თავის
Line of ed.: 35    
ალაგას ჩამოსხდნენ. უშანგ-შაჰის ცოლი დილაფრუზი და სხვანი
Page of ed.: 361  Line of ed.: 1    
ქალნი რაჰინდის სადგომსა მივიდნენ და დადგნენ. შემდეგ ყარამანმა
Line of ed.: 2    
საჰმანს და გარდანქეშანს უბძანა: შვიდი ათასის დევით უშანგის
Line of ed.: 3    
ცოლსა და სხვათა ქალებთა უქეშიკეთო, და მათაც იმ ღამე კარგად
Line of ed.: 4    
უქეშიკეს და არა ევნოთ რა. რა დილა გათენდა და მზემ თვისი შარა\ვანდედი
Line of ed.: 5    
ბრწყინვალება ქვეყანას მოჰფინა, მაშინ შესხდნენ და ქუი\ყაფის
Line of ed.: 6    
კარის პირდაპირ დადგნენ. ერთმანერთს მოუთხრობდნენ, რომ
Line of ed.: 7    
ყარამან ყათილი იმ კარსა ასწევსო თუ არა. ყოველი ლაშქარი შეიკაზ\მა
Line of ed.: 8    
და ყარამანიც შეიკაზმა და თავის შეშფაიბარზედ შეჯდა, საჰმანი
Line of ed.: 9    
და გარდანქეშანი გაუძღვნენ, მარჯვნივ და მარცხნივ ერანელნი და
Line of ed.: 10    
თურანელნი სარდალნი, სპასალარნი და ყველა ფალავანნი მისდევდ\ნენ
Line of ed.: 11    
და უკან ბანოვანნი და სხვა ლაშქარნი წესისამებრ დადგნენ და
Line of ed.: 12    
ქუი-ყაფს ყურება დაუწყეს.

Line of ed.: 13       
იმჟამად ყარამანმა ხოსროვშირს უბრძანა: ფალავანო, მიდი და ის
Line of ed.: 14    
კარი ასწივეო, რომ ამ ლაშქარმა გაიაროსო. უნდა ხელთ გეჭიროს,
Line of ed.: 15    
ვიდრე ეს ლაშქარი გაივლისო, ხოსროვშირმა მდაბლად თავი დაუკრა
Line of ed.: 16    
და მოახსენა: ერთ ალაგს თქვენისთანა სააბყირანი რომ ბრძანდებო\დეს,
Line of ed.: 17    
ჩვენგან ვით გეკადრება ამგვარს ალაგს ფალავნობა გავბედო,
Line of ed.: 18    
მაგრამ თქვენს ბრძანებას ვემორჩილებიო. თავი დაუკრა, მივიდა და
Line of ed.: 19    
რგოლებს ხელი გაუყარა, ესრეთ აზიდა, რომ იმ მთამა და არემარემ
Line of ed.: 20    
მისი ძალისაგან რყევა დაიწყო. ცოტა გაწყდა, რომ იმ კარის რამდე\ნიმე
Line of ed.: 21    
კუთხე არ დაიქცა, მაგრამ კარი მაინც ვერ დასძრა. რა დევთა
Line of ed.: 22    
და ფერიათა ხოსროვშირისა ესეთი ფალავნობა ნახეს და ძალი, დი\დად
Line of ed.: 23    
გაუკვირდათ. ერანელნი ფალავანნი ერთი მეორეს ეუბნებოდ\ნენ;
Line of ed.: 24    
ერთი ესა, რომ ხოსროვშირმა ვერ შეიძლო და ვერ ასწივაო,
Line of ed.: 25    
ჩვენ როგორ უნდა შევიძლოთო? ხოსროვშირმა გაჯავრებულმა ერ\თი
Line of ed.: 26    
ისეთი მუშტი დაჰკრა, რომ იმ მუშტის ძალისაგან დიდროვანი გო\რები
Line of ed.: 27    
გასქდა და ძირს ჩამოვარდა, მაგრამ ხოსროვშირსაც ასეთი ძა\ლა
Line of ed.: 28    
დაადგა, რომ ორსავ ცხვირის ნესტოდამ სისხლი წავარდა. მობ\რუნდა,
Line of ed.: 29    
ყარამანს თავი დაუკრა და უთხრა: ამ კარის აწევა, სააბყი\რანო,
Line of ed.: 30    
თქვენს გარდა სხვას ვერავის შეუძლიანო. ახლა ნება თქვე\ნიაო,
Line of ed.: 31    
მობრძანდით, ინებეთ ასაწევადო.

Line of ed.: 32       
ყარამანმა ბრძანა: ამ კარიდამ შორს ჩამოდექითო. თვისის მხეცი\დამ
Line of ed.: 33    
ჩამოხდა, ჯაჭვის კალთები წელში გაირჭო, უშანგ-შაჰას ცოლს
Line of ed.: 34    
და სხვათა ხელმწიფეთა თავი დაუკრა და ყაფის მთის კარს მიმართა.
Line of ed.: 35    
ერთი ასეთი მშვენებითა და მრისხანე ქცევით წავიდა, რომ იქ მყოფ\ნი
Line of ed.: 36    
დევნი თუ ფერიანი არა მცირედად შეშინდნენ. ესრეთ თქვეს:
Page of ed.: 362  Line of ed.: 1    
თუმცა შვიდთავიანი ვეშაპი წინ დაუდგეს, ესრეთ მრისხანედ მიმავ\ლობს,
Line of ed.: 2    
რომ ისიც ვერ გაუძლებსო. იმ დღეს გაშტერებულნი უცქე\როდნენ,
Line of ed.: 3    
იმ კარს ფალავანი ვით ასწევსო. ყარამანი მივიდა და ცალი
Line of ed.: 4    
ხელი ცალს რგოლს გაუყარა და მეორე ხელი მეორე რგოლს გაუყა\რა
Line of ed.: 5    
და ღმერთსა ესრეთ ევედრა. შემოქმედო ცისა და ქვეყნისაო, ჩე\მისთანა
Line of ed.: 6    
მცირეს მონისაგან ვით შეიძლება ესეთის საზაროს საქმის
Line of ed.: 7    
შეჭიდებაო. ერთი შენი მიწა მონა ვარო, ჩემგან შეუძლებელია, თუ
Line of ed.: 8    
შენ არ შემეწევიო, ამდენს უცხოს ლაშქარში სახელოვნად მამყო\ფეო!
Line of ed.: 9    
ესე თქვა და კარი აზიდა, პირველ აწევაში მუხლებამდის
Line of ed.: 10    
ამოი/ტანა.

Line of ed.: 11       
რა ის კარი ფალავანმა მიწას მოაშორა, ასეთი საშინელი ხმა გა\მოხდა,
Line of ed.: 12    
რომ საზაროდ კმა იყო. ვინცა იგი ხმა გაიგონეს, შეშინდნენ
Line of ed.: 13    
და შორს გაეცალნენ. იმ მთაში რაც მყოფნი ნადირნი იყვნენ თუ
Line of ed.: 14    
ფრინველნი, იმ ხმის შიშისაგან შორს გარდაიხვეწნენ და დიდრონი
Line of ed.: 15    
მთები დაიგლიჯა და გარდმოსცვივდა აქა-იქა. რა ესეთი შეძლება ყა\რამანისა
Line of ed.: 16    
ნახეს, იქ მყოფთა ღმერთს მადლობა მისცეს, რომ ერთის
Line of ed.: 17    
კაცისათვის ესეთი შეძლება და ძალა მიგიციაო. ერთი მეორეს ეუბ\ნებოდნენ,
Line of ed.: 18    
ფალავანმა ვეღარ შეიძლო მუხლს ზევით აწევაო და სირ\ცხვილით
Line of ed.: 19    
ვეღარ გაუშვია და ვერც ზევით აუწევიაო. რა ესეთ განკი\ცხვაში
Line of ed.: 20    
იყვნენ, ყარამანმა შეატყო, გარდანქეშანს უთხრა: მოდი,
Line of ed.: 21    
უწინ შენ გაიარე ამ კარშიაო. გარდანქეშანი დიდის მწუხარებით მი\ვიდა
Line of ed.: 22    
და იმ კარში შევიდა, ნახა, რომ ეს ვეება მთა გარდაბრუნებუ\ლა
Line of ed.: 23    
და ჰაერში დგას. დიდად შეშინდა და თქვა: ვაჰ, თუ ფალავანმა
Line of ed.: 24    
ვეღარ შეიძლოს შემაგრება და ამ კარმა მომკლასო? ყარამანმა შე\ატყო,
Line of ed.: 25    
რომ გარდანქეშანი შეშინდა, დააცალა, რომ პატარა წინ წარ\სდგა,
Line of ed.: 26    
ყარამანმა იმის შესაშინებლად დაიძახა: ვეღარ შევიძელ ამ
Line of ed.: 27    
კარის აღებაო.

Line of ed.: 28       
გარდანქეშანმა რა ესე გაიგონა, დიდად შეშინებული უკანვე გა\მოიქცა.
Line of ed.: 29    
ყარამანმა დიდად გაიცინა და იგი კარი ისეთი შეიქნა, რომ
Line of ed.: 30    
თავსა შეიცილა და ორსავ ხელით დაიჭირა. ამ კარის შეგდებაზედ
Line of ed.: 31    
ერთი ასეთი ხმა გამოხდა, რომ ცისა და ქვეყნის დაცემის ხმასა
Line of ed.: 32    
ჰგვანდა. იმჟამად ქვეყანა ირყეოდა. ამ ხმისა გამგონეთ დევთა თუ
Line of ed.: 33    
ფერიათ ასე ეგონათ, რომ ყარამანმა იმ კარის დაჭერა ვეღარ შეიძ\ლო
Line of ed.: 34    
და გააგდოო. გარდანქეშანის თანა აიარი იქიდამ ასეთი გამო\ქცეული
Line of ed.: 35    
ნახეს, რომ თვითოს გარდახლტომაზედ ათს ფარანგს გამო\ივლიდა,
Line of ed.: 36    
ამან უფრო დაარწმუნა, მაგრამ რა სწორედ შეიტყეს, ნახეს,
Page of ed.: 363  Line of ed.: 1    
რომ სააბყირანს კარი თავს შეუცილებია და ხელის გულებზედ
Line of ed.: 2    
უძევს. ამისნი მნახავნი კაცნი თუ ფერიანი დიდად გაჰკვირდნენ იდეა
Line of ed.: 3    
ყველამ ერთხმით ქება შეასხეს. რა ხოსროვშირმა გარდანქეშანი გა\მოქცეული
Line of ed.: 4    
ნახა, მსწრაფლად მივიდა, ყარამანს თავი დაუკრა და იმ
Line of ed.: 5    
კარსა გავიდა. ნახა, რომ ერთი ისეთი დიდი მინდორი იყო, რომ
Line of ed.: 6    
თვალი არ გადასწვდებოდა. იმ კარის პირისპირ სამი მარმარილოს
Line of ed.: 7    
სვეტი იდგა.

Line of ed.: 8       
შემდეგ სარვიხურამანი გავიდა, შემდეგ ყათრანი და ბარამ ჯიბი\ლი
Line of ed.: 9    
და იმას უკან ქალები და ვინცა ვინ სხვა ჯარი იყვნენ. ყარამანს
Line of ed.: 10    
სამი დღე და ღამე ხელთ ეჭირა თავის გამოცდის გულისათვის და სა\ხელოვნად
Line of ed.: 11    
გამოჩენისათვის. (მგონია, რომ არა ფალავანს არ შეუძლი\ან
Line of ed.: 12    
ამგვარი საქმეო). შეიყარნენ ფალავანნი და სპასალარნი და დიდე\ბულნი,
Line of ed.: 13    
მოვიდნენ ყარამანთან და მოახსენეს: სახელოვანო ფალავა\ნო,
Line of ed.: 14    
ვედრება შეისმინეო, ამდენი ხელმწიფენი გეხვეწებიანო, ან ისი\ნი
Line of ed.: 15    
შეიბრალე და ან შენი თავიო, სახელად და ფალავნობად ესეც კმა\რაო,
Line of ed.: 16    
სამი დღე არის ამ საშინელს მთის ქვეშ უდგეხარ, მშიერი და
Line of ed.: 17    
მწყურვალეო, მრავალი მტერი გყავს ჯადოს მქნელიო, ავის თვალი\საგან
Line of ed.: 18    
უნდა გეშინოდესო, მოერიდეო, არ გეცესო. რა დიდად ევედრ\ნენ,
Line of ed.: 19    
ყარამანმა მათი ვედრება შეისმინა და უთხრა: ამ მთის სიახლო\ვედამ
Line of ed.: 20    
გამოეცალეთო, შორს დადექით, ამისთვის, რომ ამ კარს ხელი\დამ
Line of ed.: 21    
გავაგდებ და თქვენ ზეიდამ ჩამოცვივნულმა მთებმა და გორებმა
Line of ed.: 22    
არა გაწყინოსთ რაო. საჰმანმა ლაშქარი აჰყარა და შორს წაასხა.

Line of ed.: 23       
ყარამანმა ფალავნებს უბრძანა: თქვენც უკან დადექითო. იმათ
Line of ed.: 24    
მოახსენეს: ფალავანო, ჩვენ რომ შორს დადგომას გვიბრძანებ, შენ
Line of ed.: 25    
რაღას აპირებო? ყარამანმა უბრძანა: თქვენ შორს გამეცალენით და
Line of ed.: 26    
ჩემსას ღმერთი გაარიგებსო. ამჟამად ისინი შორს გაეცალნენ. ყარა\მანმა
Line of ed.: 27    
ის კარი ხელიდამ მცირედ ძირს ჩამოზიდა, შემდეგ რაც ღონე
Line of ed.: 28    
ჰქონდა. ის კარი ძალიან ზევით შეაგდო და თვითონ მსწრაფლ შევარ\დნის
Line of ed.: 29    
უმალ შორსა გარდაუხლტა, ასე რომ ორმოცს ნაბიჯს გასცილ\და
Line of ed.: 30    
იმ კარსა. რა იმჟამად ის კარი შეგდებული ნახეს, დევთა და ფე\რიათა
Line of ed.: 31    
თუ ჯინთა და ადამიანთა გაუკვირდათ. ზევით შეგდებისაგან
Line of ed.: 32    
ესეთი ხმა გამოხდა, ვითა ცა ქვეყანას დასცემოდა. ამ საზარელის
Line of ed.: 33    
ხმისა მსმენელნი სპილონი და მარტორქანი დაფთხნენ და განიხვეწ\ნენ.
Line of ed.: 34    
მრავალთა დევთა და ფერიათა გული შიშით უთრთოდათ. სამსა
Line of ed.: 35    
დღესა და ღამესა იგი მთა და მინდორი იძროდა. რა ყარამანი იმ კა\რისაგან
Line of ed.: 36    
გამოსული ნახეს, მეფეთა და დიდებულთა დალოცეს და ქე\ბა
Page of ed.: 364  Line of ed.: 1    
შეასხეს, მივიდნენ და სადაც მარმარილოს სვეტი იყო ამართული,
Line of ed.: 2    
იქ ნახეს ერთი სხვა ყვითელი მარმარილოს სვეტი, რომელსაც სამოც\დათექვსმეტი
Line of ed.: 3    
მწერთა სიმაღლე ჰქონდა, თავი ოთხკუთხედ მოყვანი\ლი
Line of ed.: 4    
ჰქონდა, ზედან სამის ხვადის დევის სახეები იყო გამოხატული,
Line of ed.: 5    
და კიდევ კაცთა სახენი იყო გამოხატული და ამ ოთხთა სახეთა წერი\ლი
Line of ed.: 6    
ჰქონდა და იგი წერილი გარდაიკითხეს, მაგრამ ვერა ჰსცნეს, თუ
Line of ed.: 7    
რა წერილი იყო.

Line of ed.: 8       
მოვიდნენ მეორე სვეტთან. იგი სვეტი მწვანე მარმარილოსი იყო.
Line of ed.: 9    
კაცის სახეთა გამოკვეთილი ჰქონდა, სიმაღლე სამოცი მწერთა, ამა\ზედაც
Line of ed.: 10    
ეწერა. იგი კი გარდმოიღეს, შემდეგ მესამე სვეტთან მივიდ\ნენ,
Line of ed.: 11    
რომელიც იყო შავი მარმარილოსი და ერთის დევის სახე გამო\კვეთილი,
Line of ed.: 12    
მასზედაც ეწერა. იგიცა გარდმოიღეს, მასუკან ყარამანმა
Line of ed.: 13    
უბრძანა საჰმანსა და რაინდ-ნარასა ერთის მარმარილოს სვეტის მო\ტანა.
Line of ed.: 14    
მსწრაფლ ერთი მარმარილოს წითელი სვეტი მოიღეს, ხელო\ვანთა
Line of ed.: 15    
კარგად გათალეს და რაოდენი სიმაღლე და ანუ სიგანე ჰქონ\და,
Line of ed.: 16    
იმგვარი გააკეთეს. ყარამანის მისვლა, დევთა და ფერიათა ამო\წყვეტა,
Line of ed.: 17    
დაჭერა ჯინისტნისა და ფალანგსარ ჯადოს სიკვდილი და ამ
Line of ed.: 18    
კარის აღება, სამი დღე და ღამე ხელთ დაჭერა, ესე ყოველივე მას\ზედ
Line of ed.: 19    
დააწერეს და იგი სვეტი ყარამანმა თვისის ხელითა ამართა და
Line of ed.: 20    
მიწას დაასო, შემდეგ ფალავანი თავის ჯარში მოვიდა, დიდნი თუ
Line of ed.: 21    
მცირენი წინ მოეგებნენ, დალოცეს და ქება შეასხეს. მას დღეს რა\ჰინდისას
Line of ed.: 22    
და ბაჰმანთან განისვენა.



Next part



This text is part of the TITUS edition of Qaramaniani.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 13.1.2017. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.