TITUS
Kartlis Cxovreba IV: Vakhushti Bagrationi
Part No. 17
Previous part

Part: Cxor.Imer.  
Line of ed.: 21   ცხოვრება იმერეთისა


Section: 1  
Page of ed.: 800  
Line of ed.: 22  
ა̃. მეფე ნარინ დავით, ლ̃ვ წელი მეფა


Line of ed.: 23        ხოლო დაჯდა ნარინ დავით მეფედ იმერთა ქ{რისტე}სა ჩ̃სნთ, ქარ{თულსა}
Line of ed.: 24     
უ̃ოთ, ამიერით იწოდა დავით და ამას ქუემოთნი მეფენი იმერთა მე\ფედ,
Line of ed.: 25     
და არღარა აფხაზთა. ხოლო ნარინ დავით მეფობდა, ვითარცა
Line of ed.: 26     
აღვსწერეთ. და ამ დავითის გამეფებიდამ, ვიდრე ბრწყინვალე მეფის
Line of ed.: 27     
Manuscript page: T_182  გიორგის იმერეთის დაპყრობამდე გარდაჴდნენ წელნი ო̃ბ ესრეთ,
Page of ed.: 801   Line of ed.: 1     
რამეთუ გამეფდა ნარინ დავით ქ{რისტე}სა ჩ̃სნთ ქარ{თულსა} უ̃ოთ და მოკუდა
Line of ed.: 2     
დავით მეფე ქ{რისტე}სა ჩ̃სჟგ, ქარ{თულსა} ფ̃იგ. და შემდგომად ნარინ დავით მე\ფისა
Line of ed.: 3     
დაჯდა მეფედ ძე დავითისა უხუცესი კოსტანტინე.



Section: 2  
Page of ed.: 801  
Line of ed.: 4   ბ̃. მეფე კოსტანტინე, ლ̃დ წელი მეფა


Line of ed.: 5        
ამას კოსტანტინეს წინააღუდგა ძმა თჳსი მიქელ და არა უტევებ\და
Line of ed.: 6     
მეფობად და პყრობად იმერეთისა და მიქელ დაიპყრა რაჭა, ლეჩ\ხუმი
Line of ed.: 7     
და არგუეთი და აქუნდათ დღეთა მათთა მარადის ბრძოლა-შლი\ლობა
Line of ed.: 8     
და შფოთი და ჴდომა ურთიერთთა და იყო ოჴრება ქუეყნისა.
Line of ed.: 9     
ამისთჳს შეიჭირ\\ვებდენ Manuscript page: R_612  დიდებულნი ამის სამეფოსანი და ვერა რითა
Line of ed.: 10     
ყვეს ზავი მათ შორის. იხილა დადიანმან გიორგიმ ესევითარება მათ
Line of ed.: 11     
შორის, მაშინ მიიტაცა საერისთო ცხომისაცა და დაიპყრა თჳთ
Line of ed.: 12     
სრულიად ოდიში ანაკოფიადმდე. ეგრეთვე შარვაშიძემ აფხაზეთი და
Line of ed.: 13     
გურიელმან გურია და სუანთა ერისთავმან სუანეთი და Manuscript page: A_268  განიმკჳდრეს
Line of ed.: 14     
თჳსად და არღარა ეგდენსა მორჩილებასა შინა იყვნენ მეფეთასა. ამი\სა
Line of ed.: 15     
შემდგომად მოკუდა დადიანი გიორგი ქ{რისტე}სა ჩ̃ტკგ, ქარ{თულსა} ი̃ა და დაჯ\და
Line of ed.: 16     
მის წილ ძე მისი მამია და ამან უმეტესად დაიპყრა ოდიში. შემდ\გომად
Line of ed.: 17     
ამ შფოთებასა შინა მოკუდა მეფე კოსტანტინეცა ქ{რისტე}სა ჩ̃ტკზ.
Line of ed.: 18     
ქარ{თულსა} ი̃ე.



Section: 3  
Page of ed.: 801  
Line of ed.: 19   გ̃. მეფე მიქელ, გ̃ წელი მეფა


Line of ed.: 20        
და შემდგომად მისა გამეფდა ძმა მისი მიქელ. ამან იღუაწა კუა\ლად
Line of ed.: 21     
შეერთებად და დამორჩილებად პირველისაებრ მათ მთავართა
Line of ed.: 22     
და ერისთავთა. არამედ წართმევითა და ცვალებითა ვერღარა შეუძ\ლო.
Line of ed.: 23     
გარნა დაიმორჩილნა კუალად ხარკის მოცემითა და მოლაშკრედ
Line of ed.: 24     
თჳსად. და სხუასა ვერღარა რაისა ეწია, რამეთუ მოკუდა წელსა ქ{რისტე}სა
Line of ed.: 25     
ჩ̃ტკთ; ქარ{თულსა} ი̃ზ.

Page of ed.: 802  
Line of ed.: 1        
და ამას მეფესა მიქელს დაშთა ძე მხოლოდ ბაგრატ, რომელსა
Line of ed.: 2     
არა ძალედვა მეფობა სიმცირითა და არცაღა მოერთნენ მთავარნი
Line of ed.: 3     
იგინი წინათქმულნი, არამედ იყო ქუთათისს და მიიტაცებდიან მთა\ვარნი
Line of ed.: 4     
ქუეყანათა და განირყვნებოდიან ყოველნი წესნი იმერთანი.
Line of ed.: 5     
ხოლო განძლიერდა რა ბრწყინვალე გიორგი მეფე, ამან გიორგიმ გა\ნიხილნა
Line of ed.: 6     
ესევითარნი იმერთა საქმენი, ეზრახა იმერთა მეფობისა
Line of ed.: 7     
თჳსისათჳს. მაშინ იმერნი, ვინაჲთგან შეიწრებულ იყვნენ ჴდომითა
Line of ed.: 8     
და ოჴრებითა და არცა გიორგი იყო შორეული მემკჳდრე იმერეთისა,
Line of ed.: 9     
ამისთჳს მისცეს პირი მტკიცე, ჩამოვიდა და დაიპყრა იმერეთი მეფე\მან
Line of ed.: 10     
გიორგი სრულიად ქ{რისტე}სა ჩ̃ტლ, ქარ{თულსა} ჲ̃ჱ. და იყო Manuscript page: d_170a  მის ქუეშე და
Line of ed.: 11     
შემდგომად მისთა იყო ერთ სამეფოდ ქართლისა თანა, ვიდრე ო̃ჱ
Line of ed.: 12     
გიორგი მეფისა, ზ̃ მეფის ბაგრატისამდე, წელი რ̃ლ. გარნა თუ გან\დგებოდიან
Line of ed.: 13     
და იწოდებოდიან მეფედ, არამედ ირიცხვის ესრეთ, ვი\ნაჲთგან
Line of ed.: 14     
არა იყო სიმტკიცე.



Section: 4  
Page of ed.: 802  
Manuscript page: T_183 
Line of ed.: 15   ბაგრატ ერისთავი


Line of ed.: 16        
ხოლო ამ გიორგი მეფისაგან იქმნა ერისთავად ძე მიქელ მეფისა
Line of ed.: 17     
ბაგრატ, და იყო მორჩილებასა შინა გიორგი მეფისასა შორაპანს.
Line of ed.: 18     
შემდგომად მოკუდა დადიანი მამია ქ{რისტე}სა ჩ̃ტმე, ქარ{თულსა} ლ̃გ, დასუა მის
Line of ed.: 19     
წილ ბრწყინვალე მეფემან გიორგიმ ძე მამია დადიანისა გიორგი და\დიანად.
Line of ed.: 20     
ხოლო ამისა შემდგომად მოიყვანა ცოლად ასული ყუარყუ\არე
Line of ed.: 21     
ათაბაგისა ბაგრატ მიქელ მეფის ძემან, ქ{რისტე}სა ჩ̃ტნჱ, ქარ{თულსა} მ̃ვ, და
Line of ed.: 22     
იქორწინა მის თანა ნებითა დავით მეფისათა და ამან ბაგრატ Manuscript page: R_613  შვნა
Line of ed.: 23     
მისგან ძენი სამნი: ალექსანდრე, გიორგი და კოსტანტინე; არამედ
Line of ed.: 24     
შემდგომად მოკუდა ბაგრატ ერისთაობასა შინა ქ{რისტე}სა, ჩ̃ტობ, ქარ{თულსა} ჲ̃.
Line of ed.: 25     
ხოლო შემდგომად ბაგრატისა დაადგინა მასვე ერისთაობასა ზედა
Line of ed.: 26     
დიდმან მეფემან ბაგრატ ძე ბაგრატ ერისთავისა ალექსანდრე, და ესე
Page of ed.: 803   Line of ed.: 1     
ალექსანდრე ერისთაობდა მორჩილებასა შინა დიდისა ბაგრატ მეფი\სასა.
Line of ed.: 2     
შემდგომად მოკუდა დადიანი გიორგი ქ{რისტე}სა ჩ̃ტპდ, ქარ{თულსა} ო̃ბ. და
Line of ed.: 3     
მიუბოძა დიდმან მეფემან ბაგრატ ძესა გიორგი დადიანისასა ვა\მიყს
Line of ed.: 4     
დადიანობა. არამედ შემდგომად მოსლვისა ლანგთემურისასა და
Line of ed.: 5     
შეპყრობისა დიდისა ბაგრატ მეფისა, წარვიდა რა გიორგი ძე დიდის
Line of ed.: 6     
ბაგრატ მეფისა ქართლს, რათა განაგოს მუნებურნი საქმენი, ვინაჲთ\გან
Line of ed.: 7     
იმერეთი აქუნდა მშჳდობით სიმტკიცესა შინა.



Section: 5  
Page of ed.: 803  
Line of ed.: 8   დ̃. მეფე ალექსანდრე, ე̃ წელი მეფა


Line of ed.: 9        
მაშინ იცა ჟამი ალექსანდრემ ძემან ბაგრატისამან, ვინაჲთგან მი\ეღო
Line of ed.: 10     
ძალი გიორგის ძესა დიდისა ბაგრატ მეფისასა, განდგა და დაიპ\ყრა
Line of ed.: 11     
იმერეთი ქ{რისტე}სა ჩ̃ტპზ, ქარ{თულსა} ო̃ე, იწოდა მეფედ და ეკურთხა გე\ლათს
Line of ed.: 12     
(რამეთუ ქუთათისი ჯერეთ ეპყრათ გიორგისავეთა), რათა
Line of ed.: 13     
უმეტესად მოიმტკიცოს იმერნი, და ბრძოდა ციხეთა იმერეთისათა,
Line of ed.: 14     
რომელნი ეპყრნეს მეფესა ბაგრატს და ძესა მისსა გიორგის. მერმე ეზ\რახა
Line of ed.: 15     
ალექსანდრე დადიან-გურიელსა, შარვაშიძეს და სუანთა. არა\მედ
Line of ed.: 16     
არა ინებეს, რამეთუ შიში აქუნდათ ჯერეთ ბაგრატ მეფისა და
Line of ed.: 17     
ეგნენ ერთგულებასა მისსა ზედა. გარნა აღიხუნა რომელნიმე ციხენი
Line of ed.: 18     
იმერეთისანი ალექსანდრემ, თჳნიერ ქუთათისისა, და მცირედისა შემ\დგომად
Line of ed.: 19     
მოკუდა მეფე ალექსანდრე ქ{რისტე}სა ჩ̃ტპთ, ქარ{თულსა} ო̃ზ, და დაუტე\ვა
Line of ed.: 20     
ცოლისა თჳსისა ანნა დედოფლისა თანა ძე ერთი დიმიტრი.



Section: 6  
Page of ed.: 803  
Line of ed.: 21   ე̃. მეფე გიორგი, გ̃ წელი მეფა


Line of ed.: 22        
და შემდგომად ალექსანდრე მეფისა დაჯდა ძმა მისი გიორგი მე\ფედ
Line of ed.: 23     
იმერთა, ამან გიორგი უმეტესად დაიპყრა იმერეთი და აღიხუნა
Line of ed.: 24     
ციხენი ბაგრატ მეფისა და გიორგისანი და უმეტესად მცდელობდა
Line of ed.: 25     
დამორჩილებასა და შეერთებასა მათ მთავართასა. ამანვე გიორგიმ
Line of ed.: 26     
დასუა კათალიკოზად არსენი ქ{რისტე}სა ჩ̃ტჟ, ქარ{თულსა} ო̃ჱ. არამედ რა არღა\რა
Line of ed.: 27     
ინებეს მთავართა მათ მორჩილება გიორგი მეფისა, ამისთჳს გა\ნიზრახა
Line of ed.: 28     
ამან გიორგი ბრძოლა ვამიყ დადიანისა, რამეთუ უკეთუ
Page of ed.: 804   Line of ed.: 1     
Manuscript page: T_184  სძლოს და დაიმორჩილოს იგი, სხუანიცა ყოველნი დაიპყრას. შემო
Line of ed.: 2     
იკრიბნა სპანი იმერთანი, წარვიდა და შთავიდა ოდიშს. დღესა ერთსა
Line of ed.: 3     
ეწყო ვამიყ დადიანი და ძლიერისა ბრძოლისა შემდგომად იძლია
Line of ed.: 4     
სპანი იმერთა და მოჰკლეს მეგრელთა მეფე Manuscript page: R_614  გიორგი ქ{რისტე}სა ჩ̃ტჟბ, ქარ{თულსა}
Line of ed.: 5     
პ̃, ხოლო ლტოლვილნი იმერნი მოვიდნენ თჳს-თჳსად. მაშინ განზ\რახჳთა
Line of ed.: 6     
ვამიყ დადიანისათა ჩამოვიდა გიორგი, ძე დიდისა ბაგრატ
Line of ed.: 7     
მეფისა, და დაიპყრა კუალად იმერეთი. ხოლო კოსტანტინე ძე ბაგრა\ტისა
Line of ed.: 8     
და ძმა ალექსანდრე და გიორგი მეფისა და დიმიტრი ძე ალექ\სანდრე
Line of ed.: 9     
მეფისა ივლტოდნენ ბასიანს და იყოფებოდნენ წელსა ოთხსა
Line of ed.: 10     
მუნ მწირად.



Section: 7  
Page of ed.: 804  
Line of ed.: 11   ვ̃. მეფე კოსტანტინე, ე̃ წელი მეფა


Line of ed.: 12        
შემდგომად წელსა ქ{რისტე}სა ჩ̃ტჟვ, ქარ{თულსა} პ̃დ მოსწყდნენ რა იმერ\ნი
Line of ed.: 13     
ბრძოლასა შინა ლანგთემურისასა მეფის გიორგისა თანა და ამას\ვე
Line of ed.: 14     
ქორონიკონსა მოკუდაცა ვამიყ დადიანი და დაჯდა ძე მისი მამია
Line of ed.: 15     
დადიანად. მაშინ შთამოიყვანეს იმერთა კოსტანტინე, ძე ბაგრატისა,
Line of ed.: 16     
და ყვეს მეფედ Manuscript page: d_170b  იმერთა. ამან კოსტანტინემ დაიპყრა კუალად იმერე\თი
Line of ed.: 17     
და აღიხუნა ციხენი, რამეთუ იყო გიორგი მეფე უცალო თემურ\ლანგისაგან
Line of ed.: 18     
და კოსტანტინე ამით მცდელობდა გამკჳდრებასა იმერე\თისასა
Line of ed.: 19     
და შეერთებასა თჳსად დადიან-გურიელისასა და სუანთასა.



Section: 8  
Page of ed.: 804  
Line of ed.: 20   დიმიტრი ერისთავი


Line of ed.: 21        
არამედ მოკლეს მეფე კოსტანტინე ჩალაღანს ანუ ჩალიანსა შინა
Line of ed.: 22     
ქ{რისტე}სა ჩ̃უა ქარ{თულსა} პ̃თ, და ამან არა დაუტევა ძე. არამედ დაშთა დიმიტ\რი
Line of ed.: 23     
ძმისწული კოსტანტინესი და ძე ალექსანდრე მეფისა და მცდე\ლობდა
Line of ed.: 24     
მეფობასა. გარნა იყო ყრმა და ვერა ღონიერ და არღარა ვინ
Line of ed.: 25     
დაემორჩილებოდნენ მეფობისათჳს.

Line of ed.: 26        
მაშინ ჟამთა ამათ მოცალე იქმნა გიორგი მეფეცა თემურ-ლან\გისაგან
Line of ed.: 27     
და იხილა იმერეთი ესრეთ, ჩამოვიდა სპითა თჳსითა იმერეთს,
Line of ed.: 28     
მიერთო დადიანი მამია და ყოველნი იმერნი, შეიპყრეს დიმიტრი და
Page of ed.: 805   Line of ed.: 1     
მისცეს მეფესა გიორგის: ხოლო მან არა რაჲ ავნო. არამედ წარავ\ლინა
Line of ed.: 2     
ქართლს და დაასადგურა სომხითს სარჩოთი და იყოფებოდა
Line of ed.: 3     
მუნ. და Manuscript page: A_269  იმერეთი სრულიად დაიპყრა მეფემან გიორგი; შემდგომად
Line of ed.: 4     
გიორგისა ეპყრა მეფესა კოსტანტინეს ნებასა შინა თჳსსა. შემდგო.\მად
Line of ed.: 5     
კოსტანტინესა -- ალექსანდრეს მეფესა. ხოლო ამას ალექსანდრე
Line of ed.: 6     
მეფესა, ძესა გიორგი მეფისასა, სიჭაბუკესავე თჳსსა ესმა ქება და შუ\ენიერება-სიკეკლუცე
Line of ed.: 7     
დიმიტრის დის თამარისა, ეტრფიალა და მო\იყვანა
Line of ed.: 8     
ცოლად და ქმნა ქორწილი მის თანა; ხოლო მოკლეს რა აფ\ხაზთა
Line of ed.: 9     
მამია დადიანი ქ{რისტე}სა ჩ̃უიდ, ქარ{თულსა} რ̃ბ და დაჯდა ძე მისი ლიპა\რიტ,
Line of ed.: 10     
მაშინ მეფემან ალექსანდრემ სიყუარულითა ცოლისა თჳსისა
Line of ed.: 11     
და ვინაჲთგან უწყოდაცა ვერ შემძლებელობა დიმიტრისა, მისცა კუ\ალად
Line of ed.: 12     
ერისთობა იმერეთს დიმიტრის და იყო ერისთავად ესე დიმიტ\რი
Line of ed.: 13     
მორჩილებასა შინა ალექსანდრე მეფისასა, ვახტანგისა და Manuscript page: R_615  გიორ\\\გი Manuscript page: T_185 
Line of ed.: 14     
მეფისასა. ხოლო მოკუდა ესე დიმიტრი ერისთობასა შინა, ძე მე\ფისა
Line of ed.: 15     
ალექსანდრესი ქ{რისტე}სა ჩ̃უნე, ქარ{თულსა} რ̃მგ.

Line of ed.: 16        
და დასუა მეფემან გიორგიმ ძე მისი ბაგრატ ერისთავად, და იყო
Line of ed.: 17     
მორჩილებასა შინა მისსა. არამედ ათაბაგმან ყუარყუარემ შემდგო\მად
Line of ed.: 18     
გაათაბაგებისა თჳსისა გიორგი მეფისაგან, იწყო ქუეგამჭვრეტე\ლობა
Line of ed.: 19     
მეფისა გიორგისა. ამისთჳს ეზრახა ბაგრატს ფარულად, რათა
Line of ed.: 20     
განდგეს და აღეთქუას დადიან-გურიელსა განთავისუფლება და მწე
Line of ed.: 21     
ეყოს იგი ბაგრატს. სთნდა ბაგრატს განზრახუა ესე და ჰყოფდა ეგ\რეთ.
Line of ed.: 22     
ამისთჳს მოსცეს დადიან-გურიელმან აფხაზთა და სუანთა პირი
Line of ed.: 23     
მტკიცე მეფედ ყოფისა იმერეთს.



Section: 9  
Page of ed.: 805  
Line of ed.: 24   ზ̃. მეფე ბაგრატ, ი̃ვ წელი მეფა


Line of ed.: 25        
მაშინ პაემნითა ამით განდგა ბაგრატ და დაიპყრა იმერეთი, და
Line of ed.: 26     
ვინაჲთგან მეციხოვნენი გიორგი მეფისანი არა ეკრძალოდენ ბაგ\რატს,
Line of ed.: 27     
რამეთუ ბიძა იყო მეფისა და სანდო, გამოასხნა ყოველნი და
Line of ed.: 28     
დაიპყრა თჳთ და შეაყენა მეციხოვნე გუშაგნი თჳსნი. ამისი მცნობე\ლი
Page of ed.: 806   Line of ed.: 1     
მეფე გიორგი შეკრებული სპითა ჩამოვიდა იმერეთს და რა არღა\რა
Line of ed.: 2     
მოერთო ათაბაგი ყუარყუარე, ეწყო სპითა იმერთათა ბაგრატ
Line of ed.: 3     
ჩიხორს, ქ{რისტე}სა ჩ̃უჲბ, ქარ{თულსა} რ̃ნ, და ძლიერისა ბრძოლისა შემდგომად
Line of ed.: 4     
იძლია გიორგი მეფე და ივლტოდა ქართლსავე. ხოლო ბაგრატ გამარ\ჯუებული
Line of ed.: 5     
მოვიდა ქუთათისს, აქა მოერთნენ დადიან-გურიელ-აფ\ხაზნი
Line of ed.: 6     
და სუანნი და აკურთხეს, სრულიად იმერთა სათნო-ჩინებითა,
Line of ed.: 7     
მეფედ. ამისთჳს აღუსრულა მთავართა მათ აღთქმული თჳსი და გან\თავისუფლდენ,
Line of ed.: 8     
თჳნიერ ლაშქრობისა და ქუეგანწესებისა მეფისა, და
Line of ed.: 9     
იქმნა იმერეთი მიერით ერთ მეფედ და ოთხ სამთავროდ ანუ სათავა\დოდ,
Line of ed.: 10     
რამეთუ მიიღო დადიანმან ოდიში, გურიელმან გურია, შარვა\შიძემ
Line of ed.: 11     
აფხაზნი და ჯიქნი და გელოანმან სუანეთი, და ბაგრატ მეფობ\და
Line of ed.: 12     
მათ ზედა ესრეთ. ხოლო მოვიდა ამ ბაგრატისა თანა ათაბაგი ყუ\არყუარე,
Line of ed.: 13     
ლტოლვილი გიორგი მეფისაგან, ამან ბაგრატ პატივით შე\იწყნარა.
Line of ed.: 14     
არამედ მოვიდა რა თავრიჟ გილაქი და თემურ და მოაოჴ\რეს
Line of ed.: 15     
გიორგი მეფე. მაშინ უშუელა ბაგრატ მეფემან ყუარყუარე ათა\ბაგსა,
Line of ed.: 16     
შთავიდნენ სამცხეს და დაიპყრა ათაბაგმან სამცხე და ბაგრატ
Line of ed.: 17     
უკმოიქცა იმერეთსავე. არამედ მარადის აძლევდა ნიჯადსა ათაბაგ\სა,
Line of ed.: 18     
Manuscript page: d_171a  რათა დაიმორჩილოს ყუარყუარემ ერისთავნი გიორგი მეფისანი.
Line of ed.: 19     
შემდგომად შეიპყრა გიორგი მეფე ყუარყუარე ათაბაგმან. მაშინ შე\იკრიბა
Line of ed.: 20     
სპანი ბაგრატ მეფემან და შთავიდა ქართლს და დაიპყრა სრუ\ლიად
Line of ed.: 21     
ქართლი, ქ{რისტე}სა ჩ̃უჲვ, ქარ{თულსა} რ̃ნდ, და დაიწყო პყრობად კახე\\\თისა, Manuscript page: R_615 
Line of ed.: 22     
არამედ განუტევა ბაადურ ათაბაგმან მეფე გიორგი, და მოჰყვა
Line of ed.: 23     
თჳთ სპითა, რათა დაიპყრას ქართლი და ბრძოს ბაგრატ მეფესა გი\ორგი
Line of ed.: 24     
მეფემან. იხილა რა ესე ბაგრატ მეფემან, არა ინება ბრძოლა,
Line of ed.: 25     
წარმოვიდა და მოვიდა ქუთათისს.

Line of ed.: 26        
ხოლო მოკუდა დადიანი ლიპარიტ ქ{რისტე}სა ჩ̃უო, ქარ{თულსა} რ̃ნჱ და დაჯ\\\და Manuscript page: T_186 
Line of ed.: 27     
ნებითა ბაგრატ მეფისათა ძე მისი შამანდავლე, და წინარე მოკუ\და
Line of ed.: 28     
მეფე გიორგიცა ქართლისა და მეფე კოსტანტინე არა უტევებდა
Line of ed.: 29     
ბაგრატ მეფესა ლიხის აქეთს მთის ძირობათა. ამისთჳს შეიკრიბა მე\ფემან
Line of ed.: 30     
ბაგრატ სრულიად სპანი იმერთანი და ჩავიდა ქართლს და და\იპყრა
Page of ed.: 807   Line of ed.: 1     
შიდა ქართლის ხოლო კოსტანტინემ განამაგრა ტფილისი და
Line of ed.: 2     
სომხითი და ბრძოდნენ ურთიერთსა. მაშინ ზავჰყო ბაგრატ მეფემან,
Line of ed.: 3     
კახ-ბატონის გიორგის თანა, რათა მომსმენელ იყოს ბაგრატისა და
Line of ed.: 4     
მიიღოს კახეთისა, რომელი უპყრავს კოსტანტინე მეფესა.

Line of ed.: 5        
შემდგომად მოკუდა დადიანი შამანდავლე, ქ{რისტე}სა ჩ̃უოდ, ქარ{თულსა}
Line of ed.: 6     
რ̃ჲბ და დაჯდა ბიძა მისი ვამიყ დადიანად, სათნოთივე ბაგრატ მეფი\სათა.
Line of ed.: 7     
ხოლო ამან ვამიყ დადიანმან არღარა ინება განძლიერება უმე\ტესად
Line of ed.: 8     
ბაგრატ მეფისა, შემოიკრიბნა აფხაზნი და გურიელი და უწყო
Line of ed.: 9     
კირთება, ოჴრება და დაპყრობა იმერეთსა.

Line of ed.: 10        
ესმა ესე ბაგრატ მეფესა, ქართლს მყოფსა, და წარვიდა მსწრაფ\ლად
Line of ed.: 11     
სპითა დიდითა, რამეთუ წარიტანნა ქართველნიცა და მისრულ\სა
Line of ed.: 12     
ოდიშს ეწყო დადიანი ვამიყ და იქმნა ბრძოლა ძლიერი ქ{რისტე}სა ჩ̃უოზ,
Line of ed.: 13     
ქარ{თულსა} რ̃ჲე და მოსწყდნენ მრავალნი. შემდგომად იძლია დადიანი ვა\მიყ;
Line of ed.: 14     
მაშინ შევიდა ბაგრატ მეფე ოდიშს, აღიხუნა ციხენი და დაიპყრა
Line of ed.: 15     
ოდიში. ამისი მხილველი დადიანი ვამიყ ევედრა და აღუთქუა ერდ\გულად
Line of ed.: 16     
მორჩილება ფიცით, რათა ჰყოს იგივე დადიანად და, ვინაჲთ\გან
Line of ed.: 17     
ბაგრატ მეფესა აქუნდა სხუა განზრახუა ქართლსა ზედა, დაად\გინა
Line of ed.: 18     
ვამიყვე დადიანად, ფუცებული ერდგულობასა ზედა. მერმე წარ\მოიყვანა
Line of ed.: 19     
დადიანიცა სპითა თჳსითა და მოვიდა ქართლს უძლიერე\სად
Line of ed.: 20     
და ბრძოდა ციხეთა კოსტანტინე მეფისათა, კნინღა დაპყრობად.

Line of ed.: 21        
არამედ წელსა ქ{რისტე}სა ჩ̃უოჱ, ქარ{თულსა} რ̃ჲვ მოვიდა უზუნ-ასან ყეენი.
Line of ed.: 22     
ამისმან მცნობმან ბაგრატ მეფემან არღარა ინება ბრძოლა უზუნ\ასან
Line of ed.: 23     
ყეენისა, ვინაჲთგან კოსტანტინე მეფეცა მივიდა მის თანა და
Line of ed.: 24     
მისცა ციხე ტფილისი, უქმოიქცა და მოვიდა რაჭას, დასნეულდა მუნ
Line of ed.: 25     
და მოკუდა ქ{რისტე}სა ჩ̃უოჱ, Manuscript page: R_616  ქარ{თულსა} რ̃ჲვ და დაფლეს გელათს.



Section: 10  
Page of ed.: 807  
Line of ed.: 26   ჱ̃. მეფე ალექსანდრე, ლ̃ბ წელი მეფა


Line of ed.: 27        
ხოლო შემდგომად ბაგრატ მეფისა დაჯდა მეფედ ძე ამისი ალექ\სანდრე
Line of ed.: 28     
და ინება კურთხევა. ამისთჳს მოუწოდა დადიან-გურიელსა,
Page of ed.: 808   Line of ed.: 1     
შარვაშიძეს და გელოვანს. არამედ დადიანმან არღარა ინება მოსლვა.
Line of ed.: 2     
ეგრეთვე გურიელმან და სხუათა. იხილა ესე კოსტანტინე მეფემან
Line of ed.: 3     
იმერთა შინა-ვითარებანი, შეიკრიბნა სპანი და ეზრახა დადიანსა, ჩა\მოვიდა
Line of ed.: 4     
იმერეთს ქ{რისტე}სა ჩ̃უოთ, ქარ{თულსა} რ̃ჲზ და მიერთნენ ყოველნი
Line of ed.: 5     
იმერნი; ვინაჲთგან დადიანსა მიეცა პირი მტკიცე, ამისთჳს ვერღარა
Line of ed.: 6     
წინააღუდგა ალექსანდრე და წარვიდა სიმაგრეთა შინა. ხოლო კოს\ტანტინე
Line of ed.: 7     
მეფემან დაიპყრა იმერეთი, მოერთო დადიანიცა და მისცეს
Line of ed.: 8     
ციხე ქუთათისისა, რამეთუ არა კეთილ იყო ბაგრა\\ტის Manuscript page: A_270  გამო დადიანი
Line of ed.: 9     
ალექსანდრესი, ვინაჲთგან დაამდაბლა ბაგრატ დადიანი.

Line of ed.: 10        
შემდგომად ამისა მოკუდა დადიანი ვამიყ ქ{რისტე}სა ჩ̃უპბ, ქარ{თულსა} რ̃ო
Line of ed.: 11     
Manuscript page: T_187  და დაჯდა ძე შამანდავლე დადიანისა ლიპარიტ დადიანად. მერმე კუ\ალად
Line of ed.: 12     
მოკუდა გურიელი კახაბერცა ქ̃]სა ჩ̃უპგ, ქარ{თულსა} რ̃ოა და დაჯდა
Line of ed.: 13     
ძე მისი გიორგი გურიელად. ამასვე წელს იძლია კოსტანტინე მეფე
Line of ed.: 14     
ყუარყუარე ათაბაგისაგან. მაშინ შემოიკრიბა რაჭა-ლეჩხუმი ალექ\სანდრემ
Line of ed.: 15     
ძემან ბაგრატ მეფისამან, მოვიდა და აღიღო ქუთათისი ქ{რისტე}სა
Line of ed.: 16     
ჩ̃უპდ ქარ{თულსა} რ̃ობ, დაჯდა მეფედ, ეკურთხა და დაიპყრა იმერეთი.
Line of ed.: 17     
არამედ დადიანმან კუალად არა ინება მეფობა მისი და მოიწვია მეფე
Line of ed.: 18     
კოსტანტინე დაპყრობად იმერეთისად. უსმინა Manuscript page: d_171b  დადიანსა მეფემან
Line of ed.: 19     
კოსტანტინემ და ჩამოვიდა კუალად სპითა იმერეთს ქ{რისტე}სა ჩ̃უპზ, ქარ{თულსა}
Line of ed.: 20     
რ̃ოე; აქეთ მოვიდა ლიპარიტ დადიანი ოდიშით. ამათ ვერღარა
Line of ed.: 21     
ბრძოლა უყო ალექსანდრე მეფემან და წარვიდა კუალად სიმაგრეთა
Line of ed.: 22     
შინა. მაშინ მიერთო დადიანი და სრულიად იმერნი მეფესა კოსტან\ტინეს.
Line of ed.: 23     
აღიღო კუალად ქუთათისი და მოსცნეს სრულიად ციხენი იმე\რეთისანი
Line of ed.: 24     
და დაადგრა ქუთათისს, რამეთუ არღარა ენება წარსვლა,
Line of ed.: 25     
რათა განიმაგროს და განიმტკიცოს იმერეთი და ბრძოს ალექსანდრე
Line of ed.: 26     
და მოსპოს იგი. არამედ ქუთათისს მყოფსა მოერთუა მეფესა კოსტან\ტინეს
Line of ed.: 27     
მოსლვა სპასპეტის ასანბეგისა ყეენისაგან და მოდგომა ტფი\ლისისა
Line of ed.: 28     
მისგან სპითა, ქ{რისტე}სა ჩ̃უპჱ, ქარ{თულსა} რ̃ოვ.

Page of ed.: 809  
Line of ed.: 1        
ამისთჳს დაუტევა იმერეთი, წარვიდა ქართლს და ბრძოდა თა\თართა.
Line of ed.: 2     
ხოლო ალექსანდრე ეზრახა იმერთა და დადიანსა, ჩამოვიდა
Line of ed.: 3     
და დაიპყრა იმერეთი კუალად, აღიღო ქუთათისი და ყოველნი ციხე\ნი
Line of ed.: 4     
იმერეთისანი, ვინაჲთგან კოსტანტინე მეფე უცალო იყო. მე\\რმე Manuscript page: R_617 
Line of ed.: 5     
დაეზავა დადიან-გურიელსა. ამით დაიმშჳდა იმერეთი და დაიპყრა
Line of ed.: 6     
უმტკიცესად და დაიმორჩილნა აფხაზნი და სუანნიცა. გარნა არა ეგო\დენად,
Line of ed.: 7     
ვითარცა ენება.

Line of ed.: 8        
ხოლო უშვა ალექსანდრე მეფესა დედოფალმან თამარ ძე ბაგ\რატ
Line of ed.: 9     
ქ{რისტე}სა ჩ̃უჟე, ქარ{თულსა} რ̃პგ. შემდგომად ამისა უშვა ძე დავით.

Line of ed.: 10        
ამან ალექსანდრემ იხილა ბრძოლითა და შფოთებითა ვერა რაი
Line of ed.: 11     
ბედნიერება თჳსი და დაიმშჳდა იმერეთი. მერმე კოსტანტინე მეფისა
Line of ed.: 12     
თანა ჰყო ზავი და სიყუარული ერთობისა. მერმე შესცვალნა ურჩნი
Line of ed.: 13     
თჳსნი და რომელნიმე მოსპნა და უმკვდრო ჰყვნა და დაადგინნა ერთ\გულნი
Line of ed.: 14     
და მისანდონი თჳსნი და მოიმტკიცა ამითი იმერეთი. ეგრეთ\ვე
Line of ed.: 15     
დაიმორჩილნა დადიან-გურიელი და მთავარნი სხუანი იგინი ლაშ\კრობათა,
Line of ed.: 16     
ნადირობათა და მეფედ მათთა ჴმობითა მსახურებათათა.
Line of ed.: 17     
ხოლო შემდგომად კოსტანტინე მეფის გარდაცვალებისა. მოიჴსენა
Line of ed.: 18     
ალექსანდრე მეფემან შური პირველი, შემოიკრიბნა სპანი, გარდაუჴ\და
Line of ed.: 19     
ქართლს და აღიღო გორი, ქ{რისტე}სა ჩ̃ფთ, ქარ{თულსა} რ̃ჟზ და იწყო პყრო\ბად
Line of ed.: 20     
ქართლისა, რამეთუ არავინ წინააღუდგებოდა, ვინაჲთგან დავით
Line of ed.: 21     
მეფე იყო ლმობიერი და უშფოთველი კაცი, მის გამო. მაშინ ამავე
Line of ed.: 22     
ქორონიკონს მოუჴდენ ჩიხნი იმერეთს და მოარბივეს სრულიად. ესე
Line of ed.: 23     
ესმა ალექსანდრეს ქართლს მყოფს, უქმოიქცა და მოვიდა იმერეთს
Line of ed.: 24     
მოწყუედად მათდა. არამედ მათ არღარა ესწრა და განემზადებოდა
Line of ed.: 25     
შურისგებად და ბრძოლად ჩიხთა ზედა, დასნეულდა სალმობითა ძლი\ერითა
Line of ed.: 26     
და მოკუდა მეფე ალექსანდრე ქ{რისტე}სა ჩ̃ფი, ქარ{თულსა} რ̃ჟჱ, დაუტევნა
Line of ed.: 27     
ძენი ბაგრატ, დავით და ვახტანგ. ამასვე ქორონიკონსა მოკუდა ცო\ლი
Line of ed.: 28     
მისი დედოფალი თამარ და დამარხეს გელათს.



Section: 11  
Page of ed.: 809  
Page of ed.: 810  
Line of ed.: 1   თ̃. მეფე ბაგრატ, ლ̃ჱ წელი მეფა


Manuscript page: T_188 
Line of ed.: 2        
დაჯდა ძე ალექსანდრე მეფისა ბაგრატ მეფედ იმერთა და დაიპ\ყრა
Line of ed.: 3     
სრულიად იმერეთი. არამედ დადიან-გურიელს ეპყრათ საზღვარ\ნი
Line of ed.: 4     
თჳსნი და იყვნენ მორჩილებასა ბაგრატ მეფისასა, ვითარცა
Line of ed.: 5     
ვთქჳთ.

Line of ed.: 6        
წელსა ქ{რისტე}სა ჩ̃ფიბ, ქარ{თულსა} ს̃, მეფობასა ბაგრატისასა მეორესა, გა\მოვიდა
Line of ed.: 7     
სპასპეტი სულტან სელიმისა სპითა უამრავითა და მოადგა
Line of ed.: 8     
სამცხეს. ამას მიეგება ათაბაგი მზეჭაბუკ, მოუძღუა და ჩამოიყვანა
Line of ed.: 9     
ფერსათსა ზედა იმერეთს. ხოლო ბაგრატ მეფე ვერ წინააღუდგა და
Line of ed.: 10     
უკურიდა სიმაგრეთა შინა და დახიზნა იმერეთი. გარნა მოსრულთა
Line of ed.: 11     
ოსმალთა დაწუეს ქუთათისი და გელათი. მერმე მოაოჴრნეს, მოწუეს,
Line of ed.: 12     
მოსრნეს და მოსტყუევნნეს, სადა ვინ ჰპოვნნეს იმერეთსა შინა და
Line of ed.: 13     
უკუნიქცნენ მასვე გზასა ზედა და წარვიდნენ.

Line of ed.: 14        
შემდგომად წარსლვისა მათისა ჩამოვიდა ბაგრატ მეფე, განაგო
Line of ed.: 15     
იმერეთი Manuscript page: R_618  და დააშენნა ხიზანნი იმერნი. ამასვე ქორონიკონსა მო\კუდა
Line of ed.: 16     
დადიანი ლიპარიტ და დაჯდა მამია დადიანად ნებითა ბაგრატ
Line of ed.: 17     
მეფისათა. კუალად მოკუდა ამასვე ქორონიკონს გურიელი გიორგი და
Line of ed.: 18     
დაჯდა მამია გურიელად, სათნო-ყოფითა ბაგრატ მეფისათა. ამასვე
Line of ed.: 19     
წელსა წარვიდა მეფე ბაგრატ დასხმის გუარად სპითა ქართლს, რა\მეთუ
Line of ed.: 20     
ძმამან მისმან ვახტანგ იკლო რაიმე ბაგრატისაგან და წარვიდა
Line of ed.: 21     
ქართლს. ამას ვახტანგს წარჰყვნენ მრავალნი წარჩინებულნი და აზ\ნაურნი.
Line of ed.: 22     
მიუჴდა ბაგრატ მეფე მოხისს მყოფს ვახტანგს. ეწყო ვახ\ტანგ
Line of ed.: 23     
და იყო ბრძო\\ლა Manuscript page: d_172a  ძლიერი. მერმე იძლია ვახტანგ. არამედ შუა\მდგომელობითა
Line of ed.: 24     
დავით მეფისათა ზავ-ჰყვეს. წარმოიყვანა ძმა თჳსი
Line of ed.: 25     
და მოვიდა იმერეთს ბაგრატ, და იყოფოდა მშჳდობით. შემდგომად
Line of ed.: 26     
შემოიკრიბნა კათალიკოზ-ეპისკოპოზნი იმერეთისანი ბაგრატ მეფე\მან
Line of ed.: 27     
და ჰყო გელათი საეპისკოპოსოდ და დასუა საყუარელიძე მელქი\სედეკ
Line of ed.: 28     
ქ{რისტე}სა ჩ̃ფით, ქარ{თულსა} ს̃ზ.

Page of ed.: 811  
Line of ed.: 1        
ამისა შემდგომად წარვიდა მამია გურიელი ქართლს, რათა ჰყოს
Line of ed.: 2     
დავით მეფესა და კახ-ბატონს ლევანს შორის ზავი. არამედ ეწყო
Line of ed.: 3     
დავით მეფე და იძლია მეფე, ქ{რისტე}სა ჩ̃ფკ, ქარ{თულსა} ს̃ჱ. მერმე ზავ-ჰყო მათ
Line of ed.: 4     
შორის და მოვიდა გურიას.

Line of ed.: 5        
ხოლო ესე მეფე ბაგრატ იმერთა, გიორგი ქართველთა და ლევან
Line of ed.: 6     
კახთა წარვიდნენ იერუსალიმს, ვითარცა აღვსწერეთ ყოფილი. შემ\დგომად
Line of ed.: 7     
შეიკრიბნენ დადიანი მამია და გურიელი მამია და წარვიდნენ
Line of ed.: 8     
ჯიქეთს სპითა, რამეთუ ეკირთებოდნენ იგინი ოდიშს და გურიას.
Line of ed.: 9     
ზღჳთ ნავებითა მისრულთა ჯიქეთს, ეწყუნენ ჯიქნი სიმაგრით გამო,
Line of ed.: 10     
ჰყვეს ბრძოლა ძლიერი და აოტნეს სპანი იმერთა, მოკლეს დადიანი
Line of ed.: 11     
მამია და შეიპყრეს გურიელი მამია და აღიღეს ალაფი და იავარი მა\თი
Line of ed.: 12     
ქ{რისტე}სა ჩ̃ფლბ, ქარ{თულსა} ს̃კ. ხოლო ნეშტნი, ლტოლვილნი სპანი, მო\ვიდნენ
Line of ed.: 13     
და დასუეს ოდიშს დადიანად ლევან და გურიელი მამია დაიჴ\სნა
Line of ed.: 14     
ვეცხლით ძემან მისმან როსტომ და მოვიდა გურიასვე.

Line of ed.: 15        
ამისა შემდგომად მოკუდა გურიელი მამია ქ{რისტე}სა ჩ̃ფლდ, ქარ{თულსა} ს̃კბ
Line of ed.: 16     
და დაჯდა როსტომ ძე მისი გურიელად. ხოლო ამანვე ბაგრატ მეფე\მან
Line of ed.: 17     
დასუა ერისთავად რაჭას ჩხეიძე შოშიტა და მისცა რომელნიმე
Line of ed.: 18     
სახასო დაბანი და ციხე მინდა, რამეთუ აქამომდე იყო რაჭა სამე\ფოდ
Line of ed.: 19     
Manuscript page: A_271  და კუალად ჰყო საერისთოდ. შემდგომად შემოიკრიბნა ბაგრატ
Line of ed.: 20     
მეფემან სრულიად სპანი იმერთანი დადიან-გურიელითა, ვინაჲთგან
Line of ed.: 21     
იხილა შეავება სამცხისა შაისმაილის დევალისაგან და კუალად მო\იჴსენა
Line of ed.: 22     
შური მზეჭაბუკ ათაბაგისა, რაჟამს მოუძღუა ოსმალთა, და
Line of ed.: 23     
ყუარყუარე ათაბაგისა, რამეთუ მიჰყვა გიორგი მეფესა იერუსალიმს
Line of ed.: 24     
და არა ამას, და წარვიდა დაპყრობად სამცხისა. მისრულს ეწყო მურ\ჯახეთს
Line of ed.: 25     
ათაბაგი ყუარყუარე და იქმნა ბრძოლა ძლიერი, ქ{რისტე}სა ჩ̃ფლე,
Line of ed.: 26     
Manuscript page: R_619  ქარ{თულსა} ს̃კგ, იძლივა ათაბაგი და შეიპყრა ყუარყუარე ისაკ ართუმელა\ძემან,
Line of ed.: 27     
მეწდემან გურიელისამან, და მოართუა როსტომ გურიელსა,
Line of ed.: 28     
და როსტომ მოართუა ბაგრატ მეფესა. ხოლო ბაგრატ მეფემან პა\ტიმარ-ჰყო
Line of ed.: 29     
ათაბაგი და დაიპყრა სამცხე და იყოფებოდა მუნ. მაშინ
Line of ed.: 30     
მისცა გურიელს აჭარა და ჭანეთი, წარვიდა და დაიპყრა გურიელმან
Page of ed.: 812   Line of ed.: 1     
იგინი და ბაგრატ მეფე განაგებდა სამცხესა. ხოლო მოვიდა რა შასთა\მაზ
Line of ed.: 2     
ლუარსაბ მეფესა ზედა და უკუნქცეული დადგა ყარაბაღს, წარვი\და
Line of ed.: 3     
მეფე ბაგრატ ყარაბაღს და მივიდა წინაშე შასთამაზისა და ითხოვა
Line of ed.: 4     
შეწევნა, და უკეთუ მოსცეს, დაუმორჩილოს მას ბაგრატ ყოველი
Line of ed.: 5     
სა/ქართველო.

Line of ed.: 6        
მაშინ შასთამაზს არა აქუნდა ჟამი, ვინაჲთგან აქუნდა სპარსეთს
Line of ed.: 7     
განდგომილება. არამედ აღუთქუა შეწევნა ბაგრატს და მოსცა ნიჭნი
Line of ed.: 8     
დიდნი და წარმოავლინა დიდ-პატივცემული და მოვიდა სამცხესვე,
Line of ed.: 9     
აღიღო ციხენი სამცხისანი და დაიპყრა თჳსად. ხოლო ქაიხოსროს,
Line of ed.: 10     
ძესა ყუარყუარესასა მოჩივარს მისცა ხონთქარმან მუსტაფა ფაშა
Line of ed.: 11     
სპითა დიდითა და ზარბაზნებითა დიდ-დიდითა.

Line of ed.: 12        
ამისმან მცნობმან ბაგრატ მეფემან მოუწოდა იმერთა და შე\მოკრბნენ
Line of ed.: 13     
მსწრაფლად და გურიელიცა მათ თანა. არამედ დადიანმან
Line of ed.: 14     
ლევან არღარა ინება მოსლვა სპითა თჳსითა, ვინაჲთგან მიიღო გუ\რიელმან
Line of ed.: 15     
ქუეყანა. ამისთჳს ამან მიზეზჰყო: "რა ნიჭი არს ჩემდა,
Line of ed.: 16     
რამეთუ მოვსწყდე სპითა ჩემითა". გარნა ბაგრატ მეფე ეწყო ოსმალ\თა
Line of ed.: 17     
და ბრძოლასა სასტიკ-ფიცხელსა იძლივნენ ოსმალნი და მოსრ\ვიდნენ
Line of ed.: 18     
იმერნი პირითა მახჳლისათა, აღიღეს ალაფი ურიცხჳ და ზარ\ბაზნები
Line of ed.: 19     
წარგზავნა იმერეთს ბაგრატ. ესმა ესე ყოველი ხონთქარსა,
Line of ed.: 20     
განრისხნა მოწყუედისათჳს სპათა თჳსთა და წარმოავლინა აზრუმ\დიარბექირის
Line of ed.: 21     
ფაშანი სპითა სუას აქათითა. მაშინ ბაგრატ შეიკრიბა
Line of ed.: 22     
ყოვლითა ძალითა თჳსითა. არამედ არცა აწ მოვიდა დადიანი მიზე\ზითა
Line of ed.: 23     
მითვე; ამისთჳს ბაგრატ ევედრა ლუარსაბ მეფესა, რათა მწე
Line of ed.: 24     
ეყოს. უსმინა ლუარსაბ და მოვიდა სპითა თჳსითა, განიხარა ბაგრატ
Line of ed.: 25     
და წარვიდნენ ზოგად. ხოლო ოსმალნი დაბანაკ\\ებულ Manuscript page: d_172b  იყვნენ ბა\სიანს.
Line of ed.: 26     
ეწყუნენ ურთიერთს სოხოისტასა ზედა ქ{რისტე}სა ჩ̃ფმე, ქარ{თულსა} ს̃ლგ.
Line of ed.: 27     
არამედ დაუმორჩილებლობითა და ცილებითა და ღალატითა მესხთა\თა
Line of ed.: 28     
იძლივნენ საქართველოსანი, ვითარცა აღვსწერეთ, და მოკლეს ძე
Line of ed.: 29     
გურიელისა ქაიხოსრო და მოსწყჳდნეს სპანი ურიცხუნი. ხოლო ნუშ\ტნი
Line of ed.: 30     
ივლტოდენ თჳს-თჳსად და ბაგრატ მოვიდა ქუთათისს.

Page of ed.: 813  
Line of ed.: 1        
მერმე კუალად გარდავიდა მეორესა წელსა ბაგრატ მეფე სამ\ცხეს,
Line of ed.: 2     
წარმოასვენა აწყუერისა ღუთისმშობელი ციხეჯუარს და ვერ\ღარა
Line of ed.: 3     
დაიპყრა სამცხე, ვინაჲთგან ციხენი სრულიად დაეპყრათ ოს\მალთა;
Line of ed.: 4     
უკმოიქცა და მოვიდა ქუთათისს: შემდგომად მოუწოდა მე\ფემან
Line of ed.: 5     
ბაგრატ ლევან დადიანსა, რეცა დარბაზობად და შეიპყრა იგი
Line of ed.: 6     
Manuscript page: T_190  ზაკჳთ, რამეთუ შური აქუნდა მიერ ჟამით, რაჟამს არა შეეწია ბრძო\ლასა
Line of ed.: 7     
ზედა ოსმალთასა, და პატიმარჰყო ქ{რისტე}სა ჩ̃ფმვ, ქარ{თულსა} ს̃ლდ. ესე
Line of ed.: 8     
აუწყა გურიელსა: "შევიპყარ დადიანი, წარმოვედ და დავიპყრათ
Line of ed.: 9     
ოდიში და კერძონი შენნი მოგანიჭო, შენ დაიპყარ, ვითარცა გნე\ბავს".
Line of ed.: 10     
რამეთუ ენება ბაგრატს ჴელთგდება მისიცა და ჰყოს ყოველი
Line of ed.: 11     
იმერეთი ერთ საბრძანებლოდ, ვითარცა პირველ. არამედ აგრძნა ესე
Line of ed.: 12     
გურიელმან და განიზრახა: " უკეთუ მოსრას ტომი დადიანთა და და\იპყრას
Line of ed.: 13     
ოდიში ბაგრატ, მაშინ იქმნას ჩემ ზედაცა მოცალედ და მიმი\ღოს
Line of ed.: 14     
მეცა გურია". ამისთჳს მოუცნო ბაგრატს: "ოდეს ვეწყუენით
Line of ed.: 15     
ოსმალთა, მიერ ჟამითგან მიზეზობენ და უმეტეს ათაბაგი; აწ უკეთუ
Line of ed.: 16     
დაუტეო ქუეყანა ჩემი, მოვიდნენ და მიმიღონ. ამით ვერ ძალ მიცს
Line of ed.: 17     
მოსლვა, გარნა განგიზრახავ, რათა შემოიმტკიცო დადიანი ფიცით
Line of ed.: 18     
და განუტეო".

Line of ed.: 19        
ამისი მსმენელი მეფე ბაგრატ განრისხნა და ინება აღმოჴდა თუ\ალთა
Line of ed.: 20     
დადიანისა. არამედ შეერთებისათჳს გურიელისა და ოდიშართა
Line of ed.: 21     
ვერღარა ჰყო და პატიმარ-ჰყო გელათს სამრეკლოსა შინა. მაშინ
Line of ed.: 22     
ჩხეიძემ ხოფილანდრემ განზრახჳთა ათაბაგისათა, რამეთუ შურობდა
Line of ed.: 23     
ქაიხოსრო ბაგრატს, გამოაპარა დადიანი და მოიყვანა ახალციხეს.
Line of ed.: 24     
ამისთჳს ათაბაგი ქაიხოსრო ეზრახა გურიელს, ზავ-ჰყო მის თანა,
Line of ed.: 25     
რათა მისცეს გზა დადიანსა. მან აღუთქუა და წარმოიყვანა ოდიშს
Line of ed.: 26     
და დაიპყრა თჳსივე ლევან დადიანმან. ესე შეუძნდა ბაგრატ მეფესა,
Line of ed.: 27     
ვინაჲთგან ვერღარა ეწია თჳსსა ნებასა.

Line of ed.: 28        
ხოლო შემდგომად მოვიდა სპა ხონთქრისა გურიასა ზედა, რათა
Line of ed.: 29     
შურაგონ, ვინაჲთგან მიჰყვა ბაგრატ მეფესა და მოსწყჳდნა სპანი ოს\მალთა;
Page of ed.: 814   Line of ed.: 1     
მიუღეს გურიელს ჭანეთი, და უწყეს შენება ციხისა ბათომს.
Line of ed.: 2     
ესე აცნობა გურიელმან ლევან დადიანსა და მეფესა ბაგრატს: "უკე\თუ
Line of ed.: 3     
მძლონ მე, მოიწევიან თქუენზედაცა, ამისთჳს შემეწივენით".

Line of ed.: 4        
მაშინ დადიანმან კეთილისათჳს, რომელი ჰყო მის ზედა გური\ელმან,
Line of ed.: 5     
შეიკრიბა სპანი და წარვიდა შეწევნად. არამედ ბაგრატ მეფე\სა
Line of ed.: 6     
შეუძნდა ესე, რამეთუ არა კეთილობდა მისთჳს გაერთება მათი.
Line of ed.: 7     
გარნა ამანცა წარუვლინა ძმა თჳსი ვახტანგ, ფ̃ მჴედრითა გური\ელსა
Line of ed.: 8     
და ამცნო ვახტანგს, რათა ჰყოს ზაკუა ვითარიმე მათ Manuscript page: R_621  შორის,
Line of ed.: 9     
რათა არა შეითქუნენ დადიან-გურიელი. ხოლო მისლვამდე ამათთა
Line of ed.: 10     
ეწყო გურიელი ოსმალთა და თავდასხმით აოტნა ოსმალნი ჴმელეთ\სა
Line of ed.: 11     
ზედა და მოსრნა იგინი, და სხუანი შევიდნენ კატარღებთა შინა და
Line of ed.: 12     
განვიდნენ ჭოროხს იქით. მაშინ მდინარე ჭოროხი მდიდრობდა, რა\მეთუ
Line of ed.: 13     
მდინარენი განდიდებულ იყვნენ. ამისთჳს ვერღარა განვიდა
Line of ed.: 14     
გურიელი. მივიდნენ ოსმალნი, დაუწყეს შენება უმეტესად ციხესა გო\ნიას.
Line of ed.: 15     
ხოლო ვახტანგ მისრულმან საჯავახოს უწყო ზრახუად დადი\ანსა
Line of ed.: 16     
რიონის თუალსა ზედა მდგომს სპითა ოდიშ-აფხაზთათა: "ვინა\ჲთგან
Line of ed.: 17     
ვარ ფუცებული შენდა, აწ უწყოდე თუმცა შეიკრიბნეთ შენ და
Line of ed.: 18     
გურიელი, აქუს გურიელისაგან პირი ძმასა ჩემსა, დაგესხმის იგი, ანუ
Line of ed.: 19     
მოგაკუდინებენ და ანუ შეგიპყრობენ". მაშინ მეგრელთა არღარა გა\მოიკითხეს
Line of ed.: 20     
ზაკულება ესე, უკუნ-იქცნენ ფოთიდამ და წარვიდნენ
Line of ed.: 21     
თჳსად და ვახტანგ მივიდა გურიელისა თანა. არამედ გურიელს აღუძ\ნდა
Line of ed.: 22     
უკუნქცევა დადიანისა, რამეთუ Manuscript page: A_272  ნავებითა თჳსითა არა ძალედვა
Line of ed.: 23     
განსლვა გონიას და ბრძოლა ოსმალთა და განმაგრება გურიისა.

Manuscript page: T_191 
Line of ed.: 24        
ამისი მხილველი ვახტანგცა წარვიდა იმერეთს. ხოლო ოსმალ\თა
Line of ed.: 25     
აღაშენეს ციხე გონია Manuscript page: d_173a  და შემოვიდნენ, მოსწყჳდნეს და მოსტყუ\ევნნეს
Line of ed.: 26     
ჭანეთი და აჭარა, და დაიპყრეს თჳსად, რამეთუ ეპყრა იგინი
Line of ed.: 27     
გურიელსა. ამისა შემდგომად მოკუდა მეფე ბაგრატ ქ{რისტე}სა ჩ̃ფმჱ, ქარ{თულსა}
Line of ed.: 28     
ს̃ლვ და დაუტევნა ძენი ორნი, გიორგი და კოსტანტინე, და დაფლეს
Line of ed.: 29     
გელათს.



Section: 12  
Page of ed.: 814  
Page of ed.: 815  
Line of ed.: 1   ი̃. მეფე გიორგი, ლ̃ზ წელი მეფა


Line of ed.: 2        
შემდგომად მეფისა ბაგრატისა დაჯდა ძე ამისი გიორგი მეფედ.
Line of ed.: 3     
ამან გიორგიმ მოიწყო იმერეთი და დაიზავა დადიან-გურიელი და
Line of ed.: 4     
იყო მშჳდობით. შემდგომად მოვიდა მეფე ლუარსაბ ლტოლვილი
Line of ed.: 5     
შასთამაზისაგან, ქ{რისტე}სა ჩ̃ფნე ქარ{თულსა} ს̃მდ, ხიზნად. შემდგომად მოკუდა
Line of ed.: 6     
ალექსანდრე ძე გიორგი მეფისა ქ{რისტე}სა ჩ̃ფნჱ, ქარ{თულსა} ს̃მვ. ამისვე შემ\დგომად
Line of ed.: 7     
იშვა ძმისწული მეფისა გიორგისა და ძე კოსტანტინესი როს\ტომ,
Line of ed.: 8     
ქ{რისტე}სა ჩ̃ფჲა, ქარ{თულსა} ს̃მთ. ამასვე წელსა მოკუდა ცოლი გიორგი
Line of ed.: 9     
მეფისა, შემდგომად ზავ-ჰყო გიორგი მეფემან და ათაბაგმან ქაი\ხოსრომ
Line of ed.: 10     
და მისცა გიორგი მეფემან აწყუერის ღუთისმშობელი, ქ{რისტე}სა
Line of ed.: 11     
ჩ̃ფჲბ, ქარ{თულსა} ს̃ნ. შემდგომად ამისა მოიყვანა გიორგი მეფემან ცო\ლად
Line of ed.: 12     
ჩერქეზის ბატონის ასული რუსუდან და იქორწინა მის თანა
Line of ed.: 13     
ქ{რისტე}სა, ჩ̃ფჲგ, ქარ{თულსა} ს̃ნა. კუალად შემდგომად ამისა მოკუდა
Line of ed.: 14     
გურიელი როსტომ ქ{რისტე}სა ჩ̃ფჲდ, ქარ{თულსა} ს̃ნბ და დასუა გიორგი მეფემან
Line of ed.: 15     
ძე როსტომისა გურიელად გიორგი. და იშვა გიორგი მეფესა რუსუ\\\დან Manuscript page: R_622 
Line of ed.: 16     
ძე ბაგრატ, ქ{რისტე}სა ჩ̃ფჲე, ქარ{თულსა} ს̃ნგ.

Line of ed.: 17        
ხოლო შემდგომად როსტომ გურიელის სიკუდილისა განუტევა
Line of ed.: 18     
ცოლი თჳსი ლევან დადიანის ძემან გიორგიმ ასული როსტომ გური\ელისა
Line of ed.: 19     
და წაგუარა ბიძასა თჳსსა ბათულიას ცოლი სიკეკლუცისათჳს
Line of ed.: 20     
და შეირთო თჳთ და ამით იქმნა მტერობა მათ შორის, და შემდგო\მად
Line of ed.: 21     
შფოთებისა ზამ-ჰყვეს დადიან-გურიელმან და მისცა ლევან და\დიანმან
Line of ed.: 22     
ასული თჳსი გიორგი გურიელსა ცოლად და იქმნა ამითი
Line of ed.: 23     
მშჳდობა. შემდგომად განუტევა გურიელმანცა ცოლი თჳსი, ასული
Line of ed.: 24     
ლევან დადიანისა, შურისათჳს წინათქმულისა და მტერობითა დადი\ანისათა
Line of ed.: 25     
ემზახლა მეფესა გიორგის, რამეთუ ჰყვანდა მეფესა გიორგის
Line of ed.: 26     
მუსადია ქურივი და მისცა იგი გიორგი გურიელსა ცოლად და დაი\მოყურნენ
Line of ed.: 27     
ამით. ამისთჳს მოიმწო ვახტანგის ძის ძემ ხოსრომ დადი\ანი
Page of ed.: 816   Line of ed.: 1     
და ამან იშუელა ჭილაძე ვარაზა ლიპარტიანით ოდიშრით. ესენი
Line of ed.: 2     
ყოველნი ღალატად დაესხნენ გიორგი მეფესა იანეთს და იქმნა ბრძო\ლა
Line of ed.: 3     
ძლიერი. ვერა რაი ავნეს გიორგი მეფესა. არამედ ივლტოდნენ
Line of ed.: 4     
იგინივე ქ{რისტე}სა ჩ̃ფჲჱ, ქარ{თულსა} ს̃ნვ და მოისროდნენ მახჳლითა.

Line of ed.: 5        
მაშინ იწყო მეფემან გიორგი მტერობა გურიელითურთ დადიან\სა
Line of ed.: 6     
ზედა. ვერღარა შეუძლო დადიანმან წინააღდგომა და წარვიდა
Line of ed.: 7     
სტამბოლს. შევიდნენ და დაიპყრეს ოდიში მეფემან და გურიელმან.
Line of ed.: 8     
არამედ მწე ეყო დადიანს ხონთქარი, მოსცა აზრუმ-ტრაპიზონის
Line of ed.: 9     
სპანი და მოვიდნენ სატყეპელასა ზედა. შეშინდა გურიელი სიდიდისა\თჳს
Line of ed.: 10     
სპათათა, და უწყო დადიანსა ვედრება, რათა ზავ-ჰყონ და არა
Line of ed.: 11     
მოუოჴრონ ქუეყანა. არამედ დადიანმან სთხოვა სისხლი განტევები\სათჳს
Line of ed.: 12     
ასულისა თჳსისა და აღუთქუა ზავ-ყოფა. უღონო-ქმნილმან
Line of ed.: 13     
გურიელმან მისცა სისხლად ჵ̃ დრაჰკანი; ზავ-ჰყო მისთანა, მოუძ\ღუა
Line of ed.: 14     
გურიელი და დაიპყრა ლევან კუალად ოდიში.

Line of ed.: 15        
ხოლო მეფემან გიორგიმ მოუწოდა ჯავახს ჭილაძეს, მოკლა იგი
Line of ed.: 16     
შურისათჳს წინათქმულისა, რამეთუ მიმდგომიცა იყო დადიანისა და
Line of ed.: 17     
დაიპყრა მამული ჯავახ ჭილაძისა მეფემან გიორგიმ. ესე აღუძნდათ
Line of ed.: 18     
დადიან-გურიელსა, შეითქუნენ და მოვიდნენ სპითა და არა აუფლებ\დნენ
Line of ed.: 19     
გიორგი მეფესა მამულსა ზედა ჭილაძისასა. არამედ ნახევარი
Line of ed.: 20     
დაიპყრა დადიანმან და ნახევარი გურიელმან.

Line of ed.: 21        
ამისა შემდგომად მოკუდა ლევან დადიანი ქ{რისტე}სა ჩ̃ფობ, ქარ{თულსა} ს̃ჲ,
Line of ed.: 22     
რამეთუ უბრკმა ცხენსა მისსა ნადირობასა შინა და შემუსრა კისერი
Line of ed.: 23     
მისი; და დაჯდა ძე მისი გიორგი დადიანად.

Line of ed.: 24        
ხოლო გიორგი მეფემან მოგუარა ძესა თჳსსა ბაგრატს ცოლად
Line of ed.: 25     
დაჲ დადიანის გიორგისა და ასული ლევანისა და აქორწინა მის თანა
Line of ed.: 26     
ქ{რისტე}სა ჩ̃ფოგ, ქარ{თულსა} ს̃ჲა.

Line of ed.: 27        
ამასვე ქორონიკონსა იშვა ძე გიორგი მეფისა რუსუდანისაგან
Line of ed.: 28     
ლევან. არამედ ესე შეერთება მეფისა და დადიანისა შეუძნდა გური\ელს
Page of ed.: 817   Line of ed.: 1     
და გარდაბირა დადიანს ძმა მამია და მოიყვანა გურიას, შერთო
Line of ed.: 2     
დაჲ თჳსი ცოლად. მერმე შემოიკრიბნა სპანი გურიელმან, მიუჴდა
Line of ed.: 3     
დადიანს ზუგდიდს, ეკუეთა დადიანიცა. არამედ ბრძოლასა იძლია და\დიანი
Line of ed.: 4     
გიორგი და ივლტოდა აფხაზეთს. ხოლო დაჯდა დადიანად
Line of ed.: 5     
მამია, ძმა მისი. ეზრახნენ მეფ\\ე Manuscript page: d_173b  გიორგის მამია და გურიელი, რათა
Line of ed.: 6     
სთნდეს ესე ესრეთ და მოსცეს რომელი ეპყრა ჭილაძისეული დადიან\სა.
Line of ed.: 7     
ესე სათნო იყო გიორგი მეფემან, ვინაჲთგან მამიაცა იყო მძახა\ლი
Line of ed.: 8     
და მისცათ ნება და ჰყვეს ზავი მეფემან და დადიანმან და
Line of ed.: 9     
გური/ელმან.

Line of ed.: 10        
შემდგომად იშოვა ნიჯადი გიორგი დადიანმან აფხაზნი, ჯიქნი
Line of ed.: 11     
და ჩერქეზნი და მოვიდა ოდიშს. ესე აცნობა დადიანმან გურიელსა
Line of ed.: 12     
და გურიელმან წარუვლინა სპანი თჳსნი მამიას; ეწყო მამია გიორგი
Line of ed.: 13     
დადიანსა, იძლია კუალად გიორგი და წარვიდა აფხაზეთს.

Line of ed.: 14        
ხოლო მოკუდა მეფის გიორგის ძე ბაგრატ და დედოფალი დედა
Line of ed.: 15     
მისი რუსუდან ქ{რისტე}სა ჩ̃ფოჱ, ქარ{თულსა} ს̃ჲვ. ამასვე ქორონიკონსა მოკუდა
Line of ed.: 16     
კათალიკოზი ევდემონ. ამასვე წელსა გამოვიდა ლალა-ფაშა და ტფი\ლისიდამ
Line of ed.: 17     
ამან ლალა-ფაშამ წარმოავლინა სპანი იმერეთსა ზედა დაპ\ყრობად.
Line of ed.: 18     
ამათ შემოვლეს ქართლი. ამისი მცნობი გიორგი მეფე წარ\ვიდა
Line of ed.: 19     
სპითა მოსწრაფედ და შეუკრა მთა ლიხისა და მოვიდნენ ოს\მალნიცა,
Line of ed.: 20     
და უწყეს ბრძოლა იმერთა სიმაგრით გამო და მოსრვიდნენ
Line of ed.: 21     
მრავალთა ოსმალთა: შემდგომად იძლივნენ ოსმალნი და მოსწყუედ\დიან
Line of ed.: 22     
იმერნი, აღიღეს ალაფი დიდი და მოვიდა გამარჯუებული მეფე
Line of ed.: 23     
გიორგი ქუთათისს. ხოლო დადიანი გიორგი, უღონო-ქმნილი ევედრა
Line of ed.: 24     
გიორგი მეფესა, რათა მწე ექმნას მას, აღუთქუა მეფემან და აუწყა
Line of ed.: 25     
გურიელსა. მაშინ გურიელმან მოუთხრა მეფესა: "ვითარცა განუტე\ვე
Line of ed.: 26     
დაჲ მისი და მივეც სისხლი, ეგრეთ მანცა განუტევა დაჲ ჩემი, მომ\ცეს
Page of ed.: 818   Line of ed.: 1     
ნასისხლი ჩემი და მე დავარწმუნო მამიას და ვჰყოთ იგივე
Line of ed.: 2     
დადი/ანადვე".

Line of ed.: 3        
ხოლო ესე ყოველი მიუთხ\\რა Manuscript page: A_273  მეფემან გიორგი დადიანსა და და\დიანმან
Line of ed.: 4     
ყოველნი აღუთქუა, არამედ სთხოვა მეფესა ცოლის დაჲ
Line of ed.: 5     
თჳსი, რომელსა ზრდიდა მეფე, რათა მისცეს ცოლად და მით იქმნეს
Line of ed.: 6     
სარწმუნოდ. ხოლო უკეთუ არა რით დაერწმუნოს ყოფად ამისა,
Line of ed.: 7     
ამისთჳს მისცა მეფემან ცოლის დაჲ თჳსი გიორგი დადიანსა და ოქ\რო
Line of ed.: 8     
იგი ნასისხლი დადიანმან უკუნსცა გურიელსა. და ვინაჲთგან მწი\რობდა
Line of ed.: 9     
დადიანი და არა აქუნდა ეგოდენი, მისთჳს მისცა ხოფი, ვიდ\რე
Line of ed.: 10     
ამოვიდეს ფასი ოქროსა მის. მერმე ზავ-ჰყვეს მეფემან და გური\ელმან
Line of ed.: 11     
ძმათა შორის, მოიყვანეს გიორგი და დასუეს დადიანადვე. ხო\ლო
Line of ed.: 12     
მამიას მისცეს ჭილაძისა და რევაზის მამულნი, და იქმნა ამითი
Line of ed.: 13     
სამთავე შორის მშჳდობა.

Line of ed.: 14        
არამედ შემდგომად ამისა მოიჴსენა შური ბათულიამ, ბიძამან
Line of ed.: 15     
დადიანისამან, შემოიკრიბა საჯავახო, რამეთუ მას ეპყრა იგი და მო\იბირნა
Line of ed.: 16     
მონამენიცა მეგრელნი, წარვიდა, რათა თავსდასხმით ღალა\ტად
Line of ed.: 17     
მოკლას გიორგი დადიანი. აგრძნა ესე გიორგი დადიანმან და შე\მოიკრიბნა
Line of ed.: 18     
სპანი. ესე უთხრეს ბათულიას, უქმოიქცა და მოვიდა სა\ჯავახოსავე.
Line of ed.: 19     
ამისთჳს აუწყა ესე მეფესა დადიანმან და ძმამან მისმან
Line of ed.: 20     
მამიამ. ხოლო მეფემან გურიელსა მიუთხრა, რათა მოკლას ბათულია
Line of ed.: 21     
ამის წილ და დაიპყრას თჳთ საჯავახო ორთავე ნებითა. განიხარა გუ\რიელმან,
Line of ed.: 22     
შეიპყრა ზაკჳთ ბათულია. არამედ თჳთ არა მოაკუდინა და
Line of ed.: 23     
პატიმარ-ჰყო ოზურგეთს და დაიპყრა საჯავახო თავისად. მერმე კუ\ალად
Line of ed.: 24     
მოუთხრეს მეფემან და დადიანმან გურიელს მოკლვა ბათული\ასი.
Line of ed.: 25     
ხოლო გურიელმან არა მოკლა თჳთ, არამედ მისცა მათ ნება; და
Line of ed.: 26     
ამათ წარავლინეს კაცი და მოაშთვეს ბათულია და იქმნებოდა ესრე\თი
Line of ed.: 27     
მშჳდობა.

Page of ed.: 819  
Line of ed.: 1        
ხოლო რაჟამს მოსლვასა ლალა-ფაშისასა მოსრნა გიორგი მეფე\მან
Line of ed.: 2     
ოსმალთა სპანი და მერმე ქართველთა, მოვიდა აწ სინან-ფაშა
Line of ed.: 3     
ქართლსა ზედა. ამან ფაშამან ჰგონა კუალად შუელა ქართველთა
Line of ed.: 4     
გიორგი მეფისაგან. ამისთჳს წარმოევლინა ათაბაგი ყუარყუარე ქ{რისტე}სა
Line of ed.: 5     
ჩ̃ფპა, ქარ{თულსა} ს̃ჲთ გიორგი მეფისა თანა, რათა ემტეროს სჳმონ მეფე\სა
Line of ed.: 6     
და ქართლსა. მაშინ განზრახჳთა ათაბაგისათა შემოიკრიბნა გიორ\გი
Line of ed.: 7     
მეფემან სპანი და მოიყვანა დადიან-გურიელიცა სპითა მათითა;
Line of ed.: 8     
ვინაჲთგან აქუნდათ ერთობა და ბრძანებულიცა იყო ხონთქრისა,
Line of ed.: 9     
მიუჴდნენ შიდა ქართლს, ვერა სადა ჰპოვნეს ხიზანნი და დაწვნეს
Line of ed.: 10     
სრულიად გაღმა-გამოღმართნი. მერმე უკუმოიქცნენ და მოვიდნენ
Line of ed.: 11     
უვნოდ. ამისა შემდგომად მოკუდა დადიანი გიორგი ქ{რისტე}სა ჩ̃ფპბ, ქარ{თულსა}
Line of ed.: 12     
ს̃ო და დაჯდა ძმა მისი მამია დადიანად. არამედ გურიელი გიორგი
Line of ed.: 13     
კუალად არა დასცხრა შურგებად გიორგი დადიანისად, მოიპარა ძე
Line of ed.: 14     
გიორგი დადიანისა მცირე ლევან, პატიმარ-ჰყო ციხესა შინა შხეფი\სასა,
Line of ed.: 15     
განზრახჳთა მამია Manuscript page: d_174a  დადიანისათა. ხოლო ყრმა იგი უთმინოე\ბითა
Line of ed.: 16     
ტყუეობისათა გარდმოიჭრა ციხიდამ, რეცა განლტოლვად და
Line of ed.: 17     
მოკუდა. არამედ ესე მიზეზ ჰყო დადიანმან მამიამ გურიელსა ზედა, Manuscript page: R_625 
Line of ed.: 18     
შემოიკრიბნა სპანი და მივიდა გურიას. ამას ეკუეთა გიორგი გურიე\ლიცა
Line of ed.: 19     
და ბრძოლასა იძლია გურიელი და ივლტოდა სტამბოლს. მა\შინ
Line of ed.: 20     
დადიანმან მოიყვანა ტომი გურიელთა ვახტანგ და დასუა გური\ელად
Line of ed.: 21     
ქ{რისტე}სა ჩ̃ფპგ, ქარ{თულსა} ს̃ოა. ამასვე ქორონიკონს შეიპყრა მეფემან
Line of ed.: 22     
გიორგი ძმა თჳსი კოსტანტინე ძით მისით როსტომით, ვინაჲთგან
Line of ed.: 23     
ლევან ძე გიორგი მეფისა მცირე იყო, რათა არა მძლე ექმნას და მცი\ლე
Line of ed.: 24     
ექმნეს მეფობასა, და ჰყო პატიმრად. არამედ მოქმედთა ესე-ვი\თარებათათა
Line of ed.: 25     
გარნა აქუნდათ მშჳდობაცა ჟამად. შემდგომად მოკუ\და
Line of ed.: 26     
მეფე გიორგი ქ{რისტე}სა ჩ̃ფპე, ქარ{თულსა} ს̃ოგ.



Section: 13  
Page of ed.: 819  
Page of ed.: 820  
Line of ed.: 1   ი̃ა. მეფე ლევან, ე̃ წელი მეფა


Line of ed.: 2        
დაჯდა ძე გიორგი მეფისა ლევან მეფედ და ეკურთხა ქუთათისს.
Line of ed.: 3     
ხოლო ბიძა მისი კოსტანტინე თავისუფალ იქმნა ძით თჳსით და და\იპყრა
Line of ed.: 4     
მან რიონის აღმოსავლეთისა კერძონი, რამეთუ ლევან ყრმა
Line of ed.: 5     
იყო წლისა ი̃ბ. შემდგომად წელსა ქ{რისტე}სა ჩ̃ფპვ, ქარ{თულსა} ს̃ოდ მოიყვანა
Line of ed.: 6     
ლევან მეფემან ცოლად დაჲ მამია დადიანისა და ასული ლევანისა მა\რეხ
Line of ed.: 7     
და ჰყო ქორწილი შემგზავსებული.

Line of ed.: 8        
კუალად წელსა ქ{რისტე}სა ჩ̃ფპზ, ქარ{თულსა} ს̃ოე ნააღდგომევს გაილაშქრა
Line of ed.: 9     
ლევან მეფემან ბიძასა თჳსსა კოსტანტინესა ზედა; ვერ წინააღუდგა
Line of ed.: 10     
კოსტანტინე და ლევან მიუხუნა ციხენი: სკანდა, კაცხი და სრულიად
Line of ed.: 11     
არგუეთი. შემდგომად ზავ-ჰყო მის თანა და მისცა საუფლისწულონი
Line of ed.: 12     
და იყოფებოდა მის თანა.

Line of ed.: 13        
ამავ წელს მოკუდა გურიელი ვახტანგ, მოვიდა და დაჯდა გიორ\გივე
Line of ed.: 14     
გურიელად შეწევნითა ოსმალთათა, რამეთუ მოსრულ იყო
Line of ed.: 15     
სტამბოლიდამ და იყოფოდა გონიას. ხოლო ჟამთავე პირველთა გან\ძლიერდა
Line of ed.: 16     
მეფე სჳმონ და მოიჴსენა შური გიორგი მეფისა, ეზრახა
Line of ed.: 17     
იმერთა მეფე სჳმონ, რამეთუ მომკუდარ იყო ბიძაცა მეფისა ლევანი\სა
Line of ed.: 18     
კოსტანტინე და ვინაჲთგან იყო ლევან ყრმა. ამისთჳს ვიეთთამე
Line of ed.: 19     
იმერთა მისცეს სჳმონს პირი მტკიცე. მაშინ წარმოემართა მეფე
Line of ed.: 20     
სჳმონ სპითა თჳსითა იმერეთსა ზედა.

Line of ed.: 21        
ამისმან მცნობმან მეფემან ლევან შემოიკრიბნა სპანი იმერთა,
Line of ed.: 22     
მოუწოდა მამია დადიანსა და გიორგი გურიელსა. არამედ მათ არა
Line of ed.: 23     
ინებეს მოსლვა, ვინაჲთგან უშრობდნენ ურთიერთსა. ხოლო ლევან
Line of ed.: 24     
მეფე დადგა გოფანთოს სპითა თჳსითა. გარდმოვლო სჳმონ ლიხის
Line of ed.: 25     
მთა და მიერთნენ ზემოურნი რომელნიმე, მერმე მოვიდა გოფანთოს
Line of ed.: 26     
სჳმონ, ეკუეთა ლევან და იქმნა ბრძოლა ძლიერი ქ{რისტე}სა ჩ̃ფპჱ, ქარ{თულსა}
Page of ed.: 821   Line of ed.: 1     
ს̃ოვ; იძლია ლევან მეფე და ივლტოდა ლეჩხუმს. ხოლო სჳმონ მე\ფემან
Line of ed.: 2     
დაიპყრა იმერეთი, გამოუხუნა მძევალნი იმერთა, წარიყვანნა
Line of ed.: 3     
იგინი და წარვიდა.

Line of ed.: 4        
შემდგომად მოვიდა ლევან მეფე და დაიპყრა იმერეთი და მტე\რობდა
Line of ed.: 5     
დადიანსა, ვინაჲთგან არა მწე ეყო სჳმონსა ზედა. არამედ
Line of ed.: 6     
განძლიერდა Manuscript page: R_626  მეფესა და დადიანს შორის მტერობა ძლიერად, შეიკ\რიბნა
Line of ed.: 7     
ამისთჳს დადიანმან მამიამ სპანი თჳსნი და მოვიდა ქუთათისს.
Line of ed.: 8     
ამას ეკუეთა მეფე ლევან სპითა თჳსითა იმერთათა და ძლიერისა
Line of ed.: 9     
ბრძოლისა შემდგომ სძლო დადიანმან და შეიპყრა მეფე ლევან ქ{რისტე}სა
Line of ed.: 10     
ჩ̃ფჟ, ქარ{თულსა} ს̃ოჱ, წარიყვანა ოდიშს და პატიმარ-ჰყო ციხესა შინა
Line of ed.: 11     
შხეთს; და მოკუდა შემდგომად მეფე ლევან პატიმრობასა შინა შხეთს
Line of ed.: 12     
ციხესა შინა.



Section: 14  
Page of ed.: 821  
Line of ed.: 13   ი̃ბ. მეფე როსტომ, ი̃ე წელი მეფა


Line of ed.: 14        
ხოლო იმერთა მოიყვანეს ძე კოსტანტინესი ძისა ბაგრატ მეფი\სა
Line of ed.: 15     
როსტომ და დასუეს მეფედ. არამედ ამან როსტომ ვერა მტკიცედ
Line of ed.: 16     
დაიპყრა მეფობა. ამასვე ქორონიკონს მოკუდა მამია დადიანი და
Line of ed.: 17     
დაჯდა ძმა მისი მანუჩარ დადიანად. ესე მანუჩარ ეზრახა და ემზახ\ლა
Line of ed.: 18     
კახბატონს ალექსანდრეს და მოიყვანა ასული მისი ნესტანდარე\ჯან
Line of ed.: 19     
მზით\\ვითა Manuscript page: A_274  დიდითა ცოლად და იქორწინა მის თანა.

Line of ed.: 20        
არამედ ამავ ქორონიკონს იხილა გურიელმან გიორგიმ საქმე
Line of ed.: 21     
როსტომისა, შეიკრიბნა სპანი, მოვიდა და მოიყვანა ბაგრატ ძე თეი\მურაზისა
Line of ed.: 22     
ვახტანგის ძისა; ვერ წინააღუდგა როსტომ, წარუხუნა ქუ\თათისი
Line of ed.: 23     
და მისცა ბაგრატს, განუმაგრა ციხე ქუთათისი და მოუდგი\ნა
Line of ed.: 24     
ძე თჳსი მამია ბაგრატს და თჳთ მივიდა საჩინოს; მოიყვანნა ოს\მალთა
Line of ed.: 25     
სპანი. განსდევნა ჩიჯავაძე, აღიღო ციხე სებეკა, შემუსრა იგი
Line of ed.: 26     
და მუნ დასუა სხუა ჩიჯავაძე და მიიქცა გურიასავე.

Page of ed.: 822  
Line of ed.: 1        
ამასვე ქორონიკონსა კუალად მოვიდა სჳმონ მეფე და მიერთნენ
Line of ed.: 2     
იმერნი, მოადგა ქუთათისს, აღიღო და გამოიყვანა ბაგრატ და მას
Line of ed.: 3     
შინა შეაყენნა გუშაგნი თჳსნი და დამძევლნა კუალად იმერეთი და
Line of ed.: 4     
წარვიდა ქართლს; ხოლო როსტომ ამათ Manuscript page: d_174b  ვითარებათა მხილველი
Line of ed.: 5     
და თჳთ ვერა რისა მყოფელი წარვიდა მანუჩარ დადიანისა თანა და
Line of ed.: 6     
ევედრა მას შეწევნასა. მაშინ დადიანმან შეიკრიბნა სპანი, მოვიდა,
Line of ed.: 7     
აღიღო ქუთათისი და დაიპყრა იმერეთი როსტომ.

Line of ed.: 8        
ესმა ესე სჳმონ მეფესა, გამოილაშქრა ძალითა დიდითა, ზარ\ბაზნებითა
Line of ed.: 9     
და აღკაზმულობითა სპათათა, გარდმოვლო ლიხი და მი\ერთნენ
Line of ed.: 10     
კუალად იმერნი. ამისთჳს ვერ წინააღუდგა როსტომ და ივ\ლტოდა
Line of ed.: 11     
ოდიშსვე. ხოლო სჳმონ მეფემან აღიღო ციხენი: სკანდა,
Line of ed.: 12     
კუარა, კაცხი, სუერი, შეაყენნა თჳსნი და მოადგა ქუთათისს, აღიღო
Line of ed.: 13     
იგიცა. არამედ რა სცნა მეფემან სჳმონ წარსლვა როსტომისა ოდიშს
Line of ed.: 14     
წარვიდა მის ზედა, რათა შეიპყრას იგი და დაიპყრას იმერეთი მკჳდ\რად,
Line of ed.: 15     
ვინაჲთგან არღარავინ იყო ტომი მათი თჳნიერ როსტომისა და
Line of ed.: 16     
მივიდა ოფიშკვითს.

Line of ed.: 17        
მაშინ დადიანმან მოუვლინა მეტყუელმან: "გვიმონე ორნივე Manuscript page: R_627 
Line of ed.: 18     
და მიეც როსტომს იმერეთი და ვიყვნეთ მორჩილ შენდა საუკუნოდ".
Line of ed.: 19     
არამედ სჳმონ მეფემან მრავალგზის განმარჯუებულობისათჳს იამ\პარტავნა
Line of ed.: 20     
მეგრელთაგან წინააღდგომა და შერისხჳთ მიუგო: "გნე\ბავს
Line of ed.: 21     
მომეც როსტომ და დავიცვა ქუეყანა შენი უვნოდ, უკეთუ არა,
Line of ed.: 22     
მოვიდე და, თუმცა ძალგიცს, დამხუდი ბრძოლად". ამის მსმენელსა
Line of ed.: 23     
დადიანს შეუძნდა სიამაყე ესე, შემოიკრიბნა სპანი და როსტომ მის
Line of ed.: 24     
თანა, რაოდენითამე იმერლითა დაესხა გარიჟრაჟს სჳმონ მეფესა,
Line of ed.: 25     
იძლია მეფე სჳმონ და ივლტოდა ქართლს. ხოლო დადიანმან აღიღო
Page of ed.: 823   Line of ed.: 1     
ალაფი დიდი და ზარბაზნები წარიღო ოდიშს. მოიყვანა როსტომ და
Line of ed.: 2     
აღიღეს ქუთათისი (და აკურთხეს ქუთათისს მეფედ) და ყოველნი ცი\ხენი
Line of ed.: 3     
იმერეთისანი და დაიპყრა როსტომ სრულიად იმერეთი ქ{რისტე}სა
Line of ed.: 4     
ჩ̃ფჟ, ქარ{თულსა} ს̃ოჱ. არამედ შემდგომად ზავ-ჰყვეს როსტომ მეფემან
Line of ed.: 5     
და სჳმონ მეფემან, მისცა ტყუენი და მეციხოვნენი ყოველნი სჳმონს.
Line of ed.: 6     
ხოლო მძევალნი იმერეთისანი უკმოსცა სჳმონ მეფემან და მეფობდა
Line of ed.: 7     
ესე როსტომ მშჳდობით, რამეთუ დადიანი აქუნდა მწედ.

Line of ed.: 8        
შემდგომად მოუჴდნენ აფხაზნი გურიას ნავებითა. ამათ ეკუეთა
Line of ed.: 9     
გურიელის ძე მამია, სძლო და მოსწყჳდნა სრულიად ქ{რისტე}სა ჩ̃ფჟა, ქარ{თულსა}
Line of ed.: 10     
ს̃ოთ. ამასვე ქორონიკონს უშვა ნესტანდარეჯან დადიანს მანუჩარს
Line of ed.: 11     
წული ლევან. არამედ შობასვე მოკუდა ნესტანდარეჯან. ხოლო მა\ნუჩარ
Line of ed.: 12     
დადიანმან შემდგომად გლოვისა მოიყვანა ცოლად ქურივი
Line of ed.: 13     
ვახტანგ გურიელისა და ასული ათაბაგისა და იქორწინა მის თანა.
Line of ed.: 14     
ხოლო შემდგომად ამისა მოიყვანა ათაბაგის ქალი თინათინ დედო\ფლად
Line of ed.: 15     
კოსტანტინე მეფემან ქ{რისტე}სა ჩ̃ფჟზ, ქარ{თულსა} ს̃პე და იქორწინა.

Line of ed.: 16        
ამასვე ქორონიკონს მოითხოვა პაპამან მისმან ალექსანდრემ
Line of ed.: 17     
კახ-ბატონმან აღსაზრდელად მანუჩარ დადიანისაგან ძე მისი ლევან.
Line of ed.: 18     
ამან მანუჩარ წარუვლინა და ზრდიდა იგი მას. ხოლო შემდგომად
Line of ed.: 19     
მოკუდა გურიელი გიორგი ქ{რისტე}სა ჩ̃ქ, ქარ{თულსა} ს̃პჱ და დაჯდა ძე მისი მა\მია
Line of ed.: 20     
გურიელად და იყო მშჳდობა სამთა ამათ შორის: მეფისა დადი\ანისა
Line of ed.: 21     
და გურიელისა თანა, და მეფობდა ესრეთ როსტომ. არამედ
Line of ed.: 22     
შემდგომად იხილა რა დადიანმან მანუჩარ კახეთს დავითისაგან საქ\მე
Line of ed.: 23     
იგი, მოითხოვა ძე თჳსი ლევან ალექსანდრესაგან; ამან წარმოუვ\ლინა
Line of ed.: 24     
და მოვიდა მამისა თანა ლევან, ქ{რისტე}სა ჩ̃ქდ, ქარ{თულსა} ს̃ჟბ. მაშინ იყო
Line of ed.: 25     
ლევან წლისა ი̃გ და განიხარა მანუჩარ ხილვითა მისითა. შემდგო\მად
Line of ed.: 26     
მოკუდა მეფე როსტომ ქ{რისტე}სა ჩ̃ქე, ქარ{თულსა} ს̃ჟგ.



Section: 15  
Page of ed.: 823  
Page of ed.: 824  
Line of ed.: 1   ი̃გ. მეფე გიორგი დ̃, ლ̃ წელი მეფა


Line of ed.: 2        
ხოლო ვინაჲთგა6 არღარავინ იყო ტომი მეფეთა, მოიყვანეს
Line of ed.: 3     
ძმა როსტომ მე\\ფისა Manuscript page: R_628  ნაშობი მჴევლისაგან გიორგი, და დასუეს მეფედ
Line of ed.: 4     
და აკურთხეს ქუთათისს, და მეფობდა ესე მშჳდობით ჟამ-რაოდენმე.
Line of ed.: 5     
არამედ ჟამთა ამათ შინა, ვითარცა ვიხილავთ, იქმნა განტევება
Line of ed.: 6     
ცოლთა, კლვა კაცთა და იდუმალ ტყჳს ყიდვა და უჯერონი სჯულსა
Line of ed.: 7     
ზედა მრავალნი იმერეთსა შინა. ამისთჳს შეკრბნენ ქართლისა კათა\ლიკოზი
Line of ed.: 8     
მალაქია, აფხაზთა კათალიკოზი ევდემონ და ყოველნი ეპის\კოპოზნი
Line of ed.: 9     
იმერეთ-ოდიშისანი. ხოლო ეპისკოპოსნი ესენი იყვნენ:
Line of ed.: 10     
ქუთათელი სჳმონ, გენათელი ანტონი, ჭყონდიდელი, ბედიელი, მოქ\ველი,
Line of ed.: 11     
დრანდელი ფილიპე, ცაგერელი კოზმან, ხონელი ზაქარია, ნი\კორწმინდელი
Line of ed.: 12     
იოაკიმ, ჩაისელი კჳრილე. ამათ განაჩინეს მოქმედთა
Line of ed.: 13     
მათთათჳს ჯეროვანი შერისხუანი, დაწერნეს და შეაჩუენნეს მოქ\მედნი
Line of ed.: 14     
მისნი, ვითარცა გვაუწყებს აღწერილი მათი.

Line of ed.: 15        
ხოლო შემოიკრიბნა მამია გურიელმან სპანი, შევიდა აჭარას,
Line of ed.: 16     
მოსწყჳდნა ოსმალნი და დაიპყრა კუალად თჳთვე აჭარა ქ{რისტე}სა ჩ̃ქთ
Line of ed.: 17     
ქარ{თულსა} ს̃ჟზ. შემდგომად მოკუდა დედოფალი თინათინ, ასული ათაბა\გისა
Line of ed.: 18     
ქ{რისტე}სა ჩ̃ქი, Manuscript page: d_175a  ქარ{თულსა} ს̃ჟჱ.

Line of ed.: 19        
შემდგომად ამისა ნადირობასა შინა ხრომან ირმისამან წარიტა\ცა
Line of ed.: 20     
დადიანი მანუჩარ და მოკლა იგი ქ{რისტე}სა ჩ̃ქია, ქარ{თულსა} ს̃ჟთ და დასუეს
Line of ed.: 21     
ძე მისი ლევან დადიანად, ნაშობი კახ-ბატონის ასულისა.

Line of ed.: 22        
შემდგომად ამისა მოვიდნენ ლუარსაბ და თეიმურაზ მეფენი შა\აბაზისაგან
Line of ed.: 23     
ლტოლვილნი ქ{რისტე}სა ჩ̃ქიე, ქარ{თულსა} ტ̃გ; ისტუმრა კეთილად
Page of ed.: 825   Line of ed.: 1     
გიორგი მეფემან დიდითა პატივითა ქუთათისს. ამათთჳს შააბაზს
Line of ed.: 2     
წარმოევლინა დესპანი, რათა მისცეს მას მეფენი და, უკეთუ არა, მო\ვიდეს
Line of ed.: 3     
სპითა ჩარუხ დაჰრაიანითა და მოსპოს ქუეყანა მისი. მაშინ გი\ორგი
Line of ed.: 4     
მეფემან ჰკითხა: "რაჲ არს ჩარუხი და დაჰრა": მიუთხრეს
Line of ed.: 5     
"კოხუნჯი" და "წალდი". მიუგო დესპანსა: "ვგონებდი შეშინებასა
Line of ed.: 6     
სარმუზოსანითა. გარნა კოხუნჯნი და წალდნი აქუსთ Manuscript page: A_275  მრავლად ჩემ\თა
Line of ed.: 7     
მარგუელთაცა". ხოლო იყვნენ წინაშე გიორგი მეფისა დადიანი
Line of ed.: 8     
ლევან და გურიელი მამია მოწოდებულობით მიცემად მისთჳს პასუ\ხთა
Line of ed.: 9     
შააბაზისათა.

Line of ed.: 10        
ამათ განიზრახეს და წარავლინეს კათალიკოზი ქართლისა მა\ლაქია
Line of ed.: 11     
და აბაშიძე პაატა ვედრებით, რათა მისცეს ორთავ მეფეთა
Line of ed.: 12     
მკჳდრნი თჳსნი და ეგრეთ დაიმორჩილოს. ხოლო შააბაზ მოაქცივნა
Line of ed.: 13     
იგინი დიდითა პატივითა და ნიჭითა. არამედ ლუარსაბ მეფემან არა
Line of ed.: 14     
ისმინა გიორგი მეფისა და წარვიდა წინაშე შააბაზისა. ხოლო შემდ\გომად
Line of ed.: 15     
შააბაზის წარსლვისა სპარსეთსვე მიიწვივეს ბატონი თეიმუ\რაზ
Line of ed.: 16     
კა\\ხთა. Manuscript page: R_629  შემოიკრიბნა მეფემან გიორგი სპანი დადიან-გურიელით
Line of ed.: 17     
და მიჰყვა არაგუამდე თეიმურაზს, რათა არა რაჲ ევნოს ქართველთა\გან.
Line of ed.: 18     
მერმე უკმოიქცა და მოვიდა ქუთათისს. შემდგომად კუალად მო\ვიდა
Line of ed.: 19     
ბატონი თეიმურაზ ლტოლვილი შააბაზისაგან.

Line of ed.: 20        
ამ ჟამთა იქმნა სიყმილი დიდი იმერეთს შინა. ხოლო მეფემან
Line of ed.: 21     
გიორგიმ შერისხა რაჲსამე ზედა წულუკიძეს პაატას და მიუხუნა მა\მულნი,
Line of ed.: 22     
და პაატა წარვიდა ლევან დადიანისა თანა. რამეთუ ესე ლე\ვან
Line of ed.: 23     
იყო ბოროტი, ხუანჯიანი, ამაყი, მზაკუარი და ძჳრის მომჴსენე
Line of ed.: 24     
და იმარჯვდა ჟამთა. არამედ ამან პაატამ (რომელსა უჴმობდნენ
Page of ed.: 826   Line of ed.: 1     
წუწკად უძლურებისათვის, რამეთუ იყო კუტი) უმეტესად შთაუდვა
Line of ed.: 2     
ლევანს მტერობა გიორგი მეფისა და მარადის განუზრახვიდა.

Line of ed.: 3        
ხოლო გიორგი მეფემან მოგუარა ძესა თვისსა ალექსანდრეს ცო\ლად
Line of ed.: 4     
ასული გურიელისა და აქორწინა იგი ქ{რისტე}სა ჩ̃ქიჱ, ქარ{თულსა} ტ̃ვ. შემ\დგომად
Line of ed.: 5     
უშვა ალექსანდრეს ძე ბაგრატ; არამედ შემდგომად ორისა
Line of ed.: 6     
წლისა შესწამა ალექსანდრემ ცოლსა თჳსსა, რეცა სიძუად ქუთათე\ლის
Line of ed.: 7     
ვაჭრისა თანა და განუტევა ცოლი თჳსი და წარავლინა ძით
Line of ed.: 8     
თჳსით ბაგრატით მამისა მისისა გურიელის მამიას თანა. ესე შეუძნდა
Line of ed.: 9     
გურიელს და ეზრახა დადიანს ლევანს და მოითხოვა დაჲ მისი მარიამ,
Line of ed.: 10     
ნაშობი ათაბაგის ქალისაგან, ძისა თჳსისა სჳმონისთჳს. ხოლო ლე\ვანს
Line of ed.: 11     
ვინაჲთგან აქუნდა მანკიერება და იმარჯჳდა საქმეთა და ემე\გობრებოდა
Line of ed.: 12     
აფხაზთა, ჯიქთა და სუანთა, რათა მწე ეყონ, განიხარა
Line of ed.: 13     
მტერობა გურიელისა და მეფისა და მისცა დაჲ თჳსი სჳმონს ძესა გუ\რიელისასა
Line of ed.: 14     
და ქმნა ქორწილი სჳმონ ქ{რისტე}სა ჩ̃ქკა, ქარ{თულსა} ტ̃თ.

Line of ed.: 15        
შეუძნდა მეფესა გიორგის შეერთება დადიან-გურიელისა, და
Line of ed.: 16     
დაუწყო მტერობა. შემდგომად შემოიკრიბნა სპანი თჳსნი გიორგი
Line of ed.: 17     
მეფემან და განვიდა და დადგა გოჭორაულსა ზედა. მოვიდა ლევან და\დიანიცა
Line of ed.: 18     
სპითა ოდიშარ-აფხაზ-ჯიქითა და იქმნა ბრძოლა ძლიერი
Line of ed.: 19     
და მოსწყდნენ მრავალნი ქ{რისტე}სა ჩ̃ქკგ, ქარ{თულსა} ტ̃ია, იძლია მეფე გიორგი
Line of ed.: 20     
და ივლტოდა. მაშინ დადიანმა შეიპყრნა მრავალნი წარჩინებულნი
Line of ed.: 21     
და მდაბიურნი, აღიღო ალაფი და იავარი და წარვიდა ოდიშს. გარნა
Line of ed.: 22     
შეპყრობილთა განზრახჳთა წუწკისათა დააჴსნევინა ვეცხლით თავ\ნი,
Line of ed.: 23     
რომელი არაოდეს ქმნილ იყო იმერეთს შინა, და შემოჴდა მიერით
Line of ed.: 24     
ესე ესრეთ.

Line of ed.: 25        
შემდგომად ამისა განირისხა ღმერთი და მოკლა მამა თჳსი მა\მია
Line of ed.: 26     
გურიელი ძემან თჳსმან სჳმონ, მწოლარე სარეცელსა ზედა ძი\ლად,
Line of ed.: 27     
ქ{რისტე}სა ჩ̃ქკე, ქარ{თულსა} ტ̃იგ და დაიპყრა გურია თჳთ: ხოლო და\\დიანს Manuscript page: R_630 
Page of ed.: 827   Line of ed.: 1     
ლევანს ვინაჲთგან ეძლია გიორგი მეფისთჳს, განიზრახა, რამეთუ
Line of ed.: 2     
ჰყო ბოროტი ესე სჳმონ, ნუ თუ ზავ-ჰყოს გიორგი მეფისა თანა და
Line of ed.: 3     
შეითქუნენ ჩემზედა. ამისთჳს აღირჩია გურიელად დასმად ვახტანგ
Line of ed.: 4     
გურიელისა ძისა ქაიხოსროსი, ძმისა მარიამ დისა თჳსისა, შეიკრიბნა
Line of ed.: 5     
სპანი და მივიდა ლანჩ\\ხუთს, Manuscript page: d_175b  მიზეზ-ჰყო და მიუთხრა სჳმონ გური\ელსა:
Line of ed.: 6     
"ვინაჲთგან მოჰკალ მამა შენი, არღარა მნებავს მოყურობა
Line of ed.: 7     
შენი, მომეც დაჲ ჩემი და უკუნვიქცევი".

Line of ed.: 8        
არამედ სჳმონ იყო მჴნე, ახოვანი, შემმართებელი, ამანაც შე\მოიკრიბნა
Line of ed.: 9     
სპანი, ეკუეთა დადიანს ლანჩქუთს, ფიცხელ სასტიკის
Line of ed.: 10     
ბრძოლისა შემდგომად იძლია გურიელი სჳმონ და სპანი მისნი. შეიპ\ყრეს
Line of ed.: 11     
სჳმონ გურიელი და მოართუეს ლევან დადიანსა. მაშინ ლევან
Line of ed.: 12     
დადიანმან აღმოჴადნა თუალნი სჳმონს და დასუა გურიელად ქაიხოს\რო.
Line of ed.: 13     
წამოიყვანა დაჲ თჳსი მარიამ და მოვიდა ოდიშს
Line of ed.: 14     
გამარჯუე/ბული.

Line of ed.: 15        
ხოლო ამის წინა წელსა მოვიდა მოურავი გიორგი სამცხიდამ
Line of ed.: 16     
გიორგი მეფისა თანა და მერმე მიიწვია ლევან დადიანმან. გარნა არა
Line of ed.: 17     
დაადგრა და წარვიდა. არამედ ვინაჲთგან სცა პატივი მეფემან და
Line of ed.: 18     
აღუთქუა კეთილნი მისდა, ამისთჳს მოითხოვა სპანი ზემომჴრი\სანი
Line of ed.: 19     
და უთავა მათ ბოქოულთუხუცესი მამუკა და აბაშიძე ამილღა\ბარ,
Line of ed.: 20     
უკეთუ განძლიერდეს მოიმწოს იგიცა დადიანსა ზედა, რომლი\საგან
Line of ed.: 21     
ძლეულ იყო. გარნა ცუდ იქმნა განზრახუა ესე და მოვიდნენ
Line of ed.: 22     
სპანი ლტოლვილნი.

Line of ed.: 23        
შემდგომად ამისა იმზახლენ ბატონი თეიმურაზ და გიორგი მე\ფე,
Line of ed.: 24     
მოსცა ბატონმან თეიმურაზ ასული თჳსი ქურივი ზურაბ ერისთა\ვისა
Line of ed.: 25     
დარეჯან ცოლად ალექსანდრეს, ძესა გიორგი მეფისასა. მივიდა
Page of ed.: 828   Line of ed.: 1     
მუხრანს, ჰყო ქორწილი ქ{რისტე}სა ჩ̃ქკთ, ქარ{თულსა} ტ̃იზ, წარმოიყვანა და მო
Line of ed.: 2     
ვიდა ქუთათისს.

Line of ed.: 3        
ხოლო დადიანმან ლევან განიწყო სპანი და მოიწყნა აფხაზნი,
Line of ed.: 4     
ვიდრე დაპყრობამდე. განმდიდრდა ფრიად, რამეთუ შემუსრნა ნავნი
Line of ed.: 5     
ზღჳსანი და ჰყვა მწედ და მორჩილად ქაიხოსრო გურიელი, და განაც\ხადა
Line of ed.: 6     
მტერობა მეფისა გიორგისა, განზრახჳთა პაატა წუწკისათა, და
Line of ed.: 7     
უჴდებოდა მარადის დღესასწაულსა შინა იმერეთს და ბრძოდენ მდევ\რად
Line of ed.: 8     
მრავალგზის იმერნი. გარნა იგინი მრე ექმნებოდიან და ტყუეთა
Line of ed.: 9     
ანუ პყრობილთა, რომელთა წარიყვანდნენ, დააჴსნევინებდნენ ვეც\ხლით
Line of ed.: 10     
თავთა. ამით შემოჴდა ცხადად ტყჳს ყიდვა, რამეთუ სპათაცა
Line of ed.: 11     
მისთა ფარვით იწყეს თათართა ზედა ყიდვა ტყუეთა ნაშოვართა\თა;
Line of ed.: 12     
და განმრა\\ვლდებოდა Manuscript page: R_631  ესევითარი ჴდომა და უჯერობა იმერეთსა
Line of ed.: 13     
ზედა.

Line of ed.: 14        
ხოლო ინება როსტომ ქართველთა მეფემან მზახლობა ლევან
Line of ed.: 15     
დადიანისა და მოითხოვა დაჲ მისი მარიამ ცოლად, ქურივი სჳმონ
Line of ed.: 16     
გურიელისა, მისცა დადიანმან. არამედ აქუნდა შიში გზასა ზედა გი\ორგი
Line of ed.: 17     
მეფისა. ამისთჳს შეითქუნენ და მოვიდა როსტომ მეფე ფერ\სათსა
Line of ed.: 18     
ზედა და დადიანმან შემოიკრიბნა სპანი დიდნი, წარმოიყვანა
Line of ed.: 19     
დაჲ თჳსი მარიამ, გამოვლო სამიქელაო, ფოკე და განვიდა რიონს,
Line of ed.: 20     
შევლო და მივიდა კაკას ჴიდსა ზედა. მუნ დახუდა როსტომ მეფე, მის\ცა
Line of ed.: 21     
დაჲ თჳსი დიდებითა და წარვიდა როსტომ.

Line of ed.: 22        
არამედ გიორგი მეფემან ჰგონა ჟამი მარჯუე, შემოიკრიბნა სპა\ნი,
Line of ed.: 23     
რათა ეწყოს ანუ დაესხას დადიანსა და წარვიდა მცირითა კაცითა
Line of ed.: 24     
განმსტრობად სპათა დადიანისათა, მერმე მოქცეულმან აღასრულოს
Line of ed.: 25     
წადილი თჳსი. აგრძნა ესე დადიანმან, წარმოავლინნა სპანი ფარუ\ლად,
Line of ed.: 26     
მოერტყნენ გიორგი მეფ\\ესა, Manuscript page: A_276  შეიპყრეს და მიგუარეს ლევან და\დიანსა.
Page of ed.: 829   Line of ed.: 1     
იგი მსწრაფლ აღიყარა სპითა, წარიყვანა გიორგი მეფე და
Line of ed.: 2     
წარვიდა ოდიშს და პატიმარ-ჰყო მუნ მეფე. ამისთჳს ალექსანდრემ,
Line of ed.: 3     
ძემან გიორგი მეფისამან, წარუვლინა კაცი, რათა მოსცეს მამა. ხო\ლო
Line of ed.: 4     
მან მოითხოვნა ვაჭარნი ჩიხორისა და ჩხარის სომეხნი და ჰუ\რიანი
Line of ed.: 5     
საჴსრად მეფისა გიორგისა. მაშინ ალექსანდრემ უღონო-ქმნი\ლმან
Line of ed.: 6     
მისცნა იგინი სრულიად და დაიჴსნა მამაჲ თჳსი, მოვიდა ქუთა\თისს
Line of ed.: 7     
და შემდგომად ფრიადითა მწუხარებითა და ესე-ვითარება\თათჳს
Line of ed.: 8     
და ვერარაჲსა მწეობისა მპოველი მოკუდა მეფე გიორგი ქ{რისტე}სა
Line of ed.: 9     
ჩ̃ქლთ, ქარ{თულსა} ტ̃კზ და დაუტევნა ძენი: ალექსანდრე, მამუკა და ბერი.



Section: 16  
Page of ed.: 829  
Line of ed.: 10   ი̃დ. მეფე ალექსანდრე გ̃, კ̃ე წელი მეფა


Line of ed.: 11        
ხოლო შემდგომად მამისა თჳსისა დაჯდა ალექსანდრე მეფედ
Line of ed.: 12     
იმერთა და ეკურთხა ქუთათისს. არამედ ლევან დადიანი არა დასც\ხრა
Line of ed.: 13     
და უჴდებოდა მარადის იმერეთს შობას, ნათლისღებას, აღდგო\მას
Line of ed.: 14     
და ყოველთა დღესასწაულთა შინა, რამეთუ ეტყოდა პაატა:
Line of ed.: 15     
"არს ძლევა მტერთა შენთა ზედა დღესასწაული შენდა", ვინაჲთგან
Line of ed.: 16     
უწყოდა დღესასწაულთა შინა განცხრომა, შუება და მოცალეობა იმ\ყოფის
Line of ed.: 17     
განსუენებისათჳს. ამით აოჴრებდა სანახებსა იმერეთისასა,
Line of ed.: 18     
ვიდრე ეერღარა წინააღუდგა ალექსანდრე მეფე Manuscript page: d_176a  და მოავლო ზღუდე
Line of ed.: 19     
ქუთათისს დიდი და მოიყვანნა ყოველთა წარჩინებულთა თჳსთა
Line of ed.: 20     
ცოლშვილნი და დაადგინნა მას შინა და თჳთცა იმყოფებოდა მასვე
Line of ed.: 21     
შინა, რათა არა მიერთნენ დადიანსა ჰყო მისთჳს. არამედ ლევან და\დიანმან,
Page of ed.: 830   Line of ed.: 1     
სიმდიდრით აღზუავებულმან, ჰყო სასახლე ი̃ბ ოდიშსა ში\ნა
Line of ed.: 2     
Manuscript page: R_632  ყოვლითა მოწყობილობითა, რამეთუ არა წარიღოს ერთიდამ მე\ორესა
Line of ed.: 3     
შინა არარაჲმე საჴმარნი ანუ ცხენნი და გარემო წყაროთა
Line of ed.: 4     
უახლოესთა დადგა ფიალანი ოქროსანი და უშორესთა ვეცხლისა,
Line of ed.: 5     
დაბმულნი ძეწკვებითა, რათა სმიდენ მგზავრნი მით, ვინაჲთგან ვერ\ვინ
Line of ed.: 6     
იკადრებდა ქურდობასა ანუ პარვა-ავაზაკობასა ქუეყანათა შინა
Line of ed.: 7     
მისთა. არამედ იმერთა უყოფდა ესრეთ თანამონათესავეთა, ერთ\სჯულთა
Line of ed.: 8     
და მეფესა თჳსსა, კუალად განზრახჳთა პაატა წუწკისათა,
Line of ed.: 9     
რამეთუ სძულობდა ცოლი დადიანისა პაატას და მტერობდა წუწკი
Line of ed.: 10     
მას. ამის გამო შეუთქუა ლევან დადიანმან ცოლსა თჳსსა სიძუა მეწ\დისა
Line of ed.: 11     
თანა თჳსისა, შეიპყრა იგი ძეებითურთ, შთადვა ზარბაზანსა ში\ნა
Line of ed.: 12     
და განტყორცნა, დაიფანტნენ სრულიად. მერმე მოიყვანა ლე\ვან
Line of ed.: 13     
სხუა ცოლი და იქორწინა. გარნა არა უშუა ძე, არცა ასული და
Line of ed.: 14     
მოსწყდა თესლი მისი. გარნა არცაღათუ დასცხრა ოჴრებად
Line of ed.: 15     
იმერე/თისად.

Line of ed.: 16        
ამ ჟამებთა მოიწიფაცა ძმა ალექსანდრე მეფისა მამუკა; და ესე
Line of ed.: 17     
მამუკა იყო მჴნე, ახოვანი, შუენიერი, კისკასი და შემმართებელი ძლი\ერი.
Line of ed.: 18     
ამან უწყო ბრძოლა ლევან დადიანსა მცირედ-მცირედ და მოს\წყუედდა
Line of ed.: 19     
სპათა მისთა ფრიად. გარნა მრავალგზისცა მოსწყჳდნა,
Line of ed.: 20     
ვითარ ვერღარა დამართვიდნენ მეგრელნი მის წინაშე და მხილველნი
Line of ed.: 21     
მისნი მსწრაფლად ივლტოდნენ. ამისთჳს ლევან დადიანი მცდელობ\და
Line of ed.: 22     
სიკუდილსა ანუ შეპყრობასა მისსა ფრიად.

Line of ed.: 23        
ხოლო ჰყვანდა მამუკას ცხენი ზერდაგი დიდი, ძლიერი და ფიც\ხელი,
Line of ed.: 24     
რომელსა ვერ უდგმიდა კუეთებასა მისსა მეგრელთა ლაფშა.
Line of ed.: 25     
დღესა ერთსა მოვიდა ლევან დადიანი, სცნა მამუკამ, შეიჭურ\ვა
Line of ed.: 26     
განსლვად. არამედ არა უტევებდა განსლვად მეფე ალექსანდრე,
Page of ed.: 831   Line of ed.: 1     
რამეთუ ეშინოდა სიკუდილისა მისისა და ამისთჳს დაუმალა ზერდაგი
Line of ed.: 2     
მისი, რათა არღარა განვიდეს. მაშინ მამუკა უთმინოებითა განვიდა
Line of ed.: 3     
სხჳთა ცხენითა და ამისი მხილველნი მეგრელნი ივლტოდნენ. მიეწია
Line of ed.: 4     
მამუკა, სცა შუბი და დასცა კაცი ცხენითურთ მიწასა. არამედ უბრკმა
Line of ed.: 5     
ცხენსა მამუკასასა და დაეცნენ ორნივე. მხილველნი მეგრელნი უკ\მოიქცნენ,
Line of ed.: 6     
შეიპყრეს მამუკა და მიგუარეს ლევან დადიანსა. მან განი\ხარა
Line of ed.: 7     
და წარიყვანა და პატიმარ-ჰყო ციხესა შინა. ხოლო ალექსანდ\რე
Line of ed.: 8     
მეფემან ვერასადათ შეწევნისა მპოველმან, იხილა განძლიერება
Line of ed.: 9     
დიდის რუსეთის მეფის ალექსისა; განიზრახა, რათა მოიცეს მუნიდამ
Line of ed.: 10     
ძალი. ამისთჳს წარავლინა ხოსია ჯაფარიძე წინაშე მისსა ძღუნითა
Line of ed.: 11     
და ითხოვა შეწევნა.

Line of ed.: 12        
შემდგომად ამისა მოვიდა ბატონი თეიმურაზ ლტოლვილი ქ{რისტე}სა
Line of ed.: 13     
ჩ̃ქმჱ, ქარ{თულსა} ტ̃ლვ, მიეგება ალექსანდრე მეფე და პატივ-სცა, არამედ
Line of ed.: 14     
შემდგომად გლოვისა იწვია დადიანმან ლევან და განუზრახვიდა
Line of ed.: 15     
ალექსანდრე მეფე წარსლვასა, რათა ზამ-ჰყოს მათ შორის, რამეთუ
Line of ed.: 16     
ალექსანდრე იყო სიძე და ლევან მამიდის წული, და განატევებინოს
Line of ed.: 17     
მამუკა. ამის მიერ წარვიდა ბატონი თეიმურაზ, მან ისტუმრა და პა\ტივ-სცა
Line of ed.: 18     
დიდად. შემდგომად უწყო ზრახუა წინთქმულთათჳს ვედ\რებით,
Line of ed.: 19     
რათა ჰყონ ზავი და დააცადოს ოჴრება ქრისტიანეთა და გა\ნუტევოს
Line of ed.: 20     
მამუკა შუამდგომელობითა მისითა. ამას ზედა პატივ-სცა
Line of ed.: 21     
ლევან დადიანმან და აღუთქუა ყოფადა ყოველი. არამედ არა აუფლა
Line of ed.: 22     
წუწკმან ამის ყოფად დადიანი ესრეთ მეტყველმან: "უჯერო არს გან\ტევება
Line of ed.: 23     
მტრისა, რამეთუ, მოიცემს რა ძალსა, კუალადცა არს მტერი".
Line of ed.: 24     
ამისთჳს ითხოვა შენდობა ბატონის თეიმურაზისაგან დადიანმან
Line of ed.: 25     
ვერღარა ყოფად, ვითარცა აღუთქუა, და წარმოვიდა ბატონი თეი\მურაზ
Line of ed.: 26     
უქმი. ხოლო დიდსა რუსეთის მეფესა კეთილად შეეწყნარა ხო\სია
Page of ed.: 832   Line of ed.: 1     
და წარმოევლინნა თჳსნი დესპანად ნიკიფორე პავლესშვილი და
Line of ed.: 2     
მდივანი ალექსი იოანეს შვილი ნიჭითა დიდითა. ესენი მოვიდნენ რა\ჭას.
Line of ed.: 3     
ამათ მიაგებნა მეფემან ალექსანდრემ ლომკაცი ჯაფარიძე და გი\ორგი
Line of ed.: 4     
არეშიძე, მერმე მოვიდნენ ქუთათისს წინაშე ალექსანდრესა
Line of ed.: 5     
მეფისა ქ{რისტე}სა ჩ̃ქნ, ქარ{თულსა} ტ̃ლჱ და მოართუეს ნიჭნი მუნებურნი სა\\\მურნი Manuscript page: d_176b 
Line of ed.: 6     
და ლარნი. შემდგომად წარავლინა მშჳდობით და ევედრა კუ\ალად
Line of ed.: 7     
მწე-ყოფასა. ამისა შემდგომად აღივსო შურითა ლევან დადია\ნი
Line of ed.: 8     
და არა შეიწყალა სიჭაბუკე და შუენიერება მისი, წარავლინა კაცნი
Line of ed.: 9     
და აღმოჴადნა თუალნი მამუკას მეფის ძესა ციხესა შინა პატიმარსა.
Line of ed.: 10     
მერმე მცირედისა ხანისა შემდგომად მოკუდა მამუკა ქ{რისტე}სა ჩ̃ქნდ, ქარ{თულსა}
Line of ed.: 11     
ტ̃მბ.

Line of ed.: 12        
ხოლო ალექსანდრე მეფესა ვინაჲთგან განეძო ძე თჳსი ბაგრატ
Line of ed.: 13     
დედითურთ მისით და არა ესუა დარეჯანისა თანა შვილი, ამისთჳს
Line of ed.: 14     
მოიყვანა ძის ძე ბატონის თეიმურაზისა გიორგი და ზრდიდა ძედ
Line of ed.: 15     
თჳსად. არამედ მოკუდა იგიცა და უღონო-ქმნილმან ალექსანდრე მე\ფემან
Line of ed.: 16     
მოიყვანა ბაგრატ ძე თჳსი, შობილი გურიელის ქალისაგან და
Line of ed.: 17     
ჰყვანდა თჳსთანა, ვითარცა სამეფო ძე.

Manuscript page: A_277 
Line of ed.: 18        
ხოლო ლევან დადიანთან ვინაჲთგან არა შეიშინა ღუთისა და
Line of ed.: 19     
სტყუევნიდა, აოჴრებდა და კლავდა კაცთა ქრისტეანეთა, მისცა მასცა
Line of ed.: 20     
სოფელმან ნიჭი თჳსი და მოკუდა ლევან დადიანი ქ{რისტე}სა ჩ̃ქნზ, ქარ{თულსა}
Line of ed.: 21     
ტ̃მე და დასუეს ოდიშართა ლიპარიტ დადიანად ძმა ლევანისა, ნა\შობი
Line of ed.: 22     
ათაბაგის ქალისაგან. ამისმან მსმენელმან მეფემან ალექსანდ\რემ
Line of ed.: 23     
შემოიკრიბნა სრულიად სპანი იმერთანი და წარვიდა ოდიშს შუ\რისგებად,
Line of ed.: 24     
ამას ვერ წინააღუდგა ლიპარიტ დადიანი, შევიდა ალექ\სანდრე
Line of ed.: 25     
ოდიშს, მოსწყჳდნა, მოსტყუევნნა, მოაოჴრნა, აღიღო ციხე\ნი,
Page of ed.: 833   Line of ed.: 1     
გამოიღო საგანძურნი და ქონებანი ლევან დადიანისანი, შეიპყრნა
Line of ed.: 2     
წარჩინებულნი სრულიად ოდიშისანი და დააჴსნევინა ვეცხლით ყო\ველთა
Line of ed.: 3     
თავნი, გამოუხუნა მათვე ძენი მძევლად და დასუა ოდიშს და\დიანად
Line of ed.: 4     
ვამიყ, ძე მამია დადიანისა, და თჳთ დაიპყრა უნაგირას-აქე\თი
Line of ed.: 5     
აღმოსავლეთის კერძი და უნაგირას-იქითი დასავლეთისა მისცა
Line of ed.: 6     
ვამიყს. მერმე წარმოვიდა ნიჭითა, ალაფითა, იავარითა დიდითა და
Line of ed.: 7     
ტყჳთა და ნატყუენავითა გამდიდრებული და მოვიდა ქუთათისს
Line of ed.: 8     
გა/მარჯუებული.

Line of ed.: 9        
ხოლო ლიპარიტ წარვიდა ახალციხეს და ევედრა ათაბაგს როს\ტომ
Line of ed.: 10     
ფაშას და მეფესა ქართლისასა როსტომს. მათ მოსცეს სპანი, მო\ვიდა
Line of ed.: 11     
სპითა გურიას, მოჰყვა ქაიხოსრო გურიელიცა სპითა თჳსითა,
Line of ed.: 12     
რამეთუ ძმა ლიპარიტისა იყო და ჭილაძე-მიქელაძენიცა მათთანავე,
Line of ed.: 13     
და გამოვიდნენ რიონს.

Line of ed.: 14        
ამისმან მცნობელმან ალექსანდრე მეფემან შემოიკრიბნა სპა\ნი
Line of ed.: 15     
იმერთა და განვიდა ცხენისწყალს. მას ღამესა მოუმცნო ალექსან\დრე
Line of ed.: 16     
მეფესა ოტია მიქელაძემ: "მაცნობე ხვალისა კურტაკი და ცხენი
Line of ed.: 17     
შენი, არ თუ ხარ ჯაბან, და მეც ვაცადუნო შუბის წუერი ჩემი სათ\უალესა
Line of ed.: 18     
ზარადისა შენისასა". ესენი აუწყა მეფემან და დილასა რაზმ\თა
Line of ed.: 19     
წყობასა შინა მოუწოდა მეფემან ლევან აბაშიძეს, სიძესა ოტია
Line of ed.: 20     
მიქელაძისასა, შესუა ცხენსა თჳსსა ზედა და შთააცვა კურტაკიცა
Line of ed.: 21     
თჳსი, რამეთუ უცნობელ იყო წინთქმულთა და ლევან განიხარა ნი\ჭისათჳს
Line of ed.: 22     
მეფისა, რამეთუ იყო შემმართებელი და ერთგული მეფისა
Line of ed.: 23     
და იქმნა ბრძოლაცა ბანძას სასტიკი, ქ{რისტე}სა ჩ̃ქნჱ, ქარ{თულსა} ტ̃მვ და მოის\როდნენ
Line of ed.: 24     
ორკერძოვე. მაშინ ოტიამ, მეძიებელმან მეფისამან, ჰპოვა
Line of ed.: 25     
იგი და ჰსცა შუბი ზარადის სათუალესა შინა ლევანს და განვლო კე\ფასა
Line of ed.: 26     
და შესძახა: "მე ვარ ოტია". ეჰა უცხო, რამეთუ არა გარდაიჭრა
Page of ed.: 834   Line of ed.: 1     
ლევან, არამედ მიუგო ოტიას: "რას ეტყჳ ასულსა შენსა, უკეთუ შენ
Line of ed.: 2     
ხარ ოტია". მაშინ იძლივნენ იგინი ბანძას და ლტოლვილთა მოსრ\ვიდნენ
Line of ed.: 3     
ალექსანდრესანი. არამედ არღარა ივლტოდა ოტია და დარჩა
Line of ed.: 4     
მეფესა ნებითა თჳსითა. გარნა მასვე ჟამსა მუნვე დასწუნა თუალნი
Line of ed.: 5     
ზუმბითა. ხოლო შეიპყრეს ქართველნი, მესხნი, გურიულნი და ოდი\შარნიდა
Line of ed.: 6     
ლიპარიტ დადიანი და ქაიხოსრო გურიელი წარვიდნენ
Line of ed.: 7     
ლტოლვილნი სტამბოლს.

Line of ed.: 8        
მერმე დასუა ალექსანდრე მეფემან კუალად დადიანად ვამიყვე და
Line of ed.: 9     
გურიელად დემეტრე, ძე სჳმონ გურიელისა. შემდგომად დააჴსნევინა
Line of ed.: 10     
ქართველთა, მესხთა, გურიულ-ოდიშარღა ვეცხლითა თავნი და გა\ნუტევა
Line of ed.: 11     
თჳსთა ქუეყანათა შინა; მოვიდა ბანძიდამქუთათისს და იყო\ფებოდა
Line of ed.: 12     
მშჳდო\\ბით. Manuscript page: R_635 

Line of ed.: 13        
ამის შემდგომად მოვიდა ქაიხოსრო გურიელი სტამბოლიდამ,
Line of ed.: 14     
და ლიპარიტ მომკურად იყო, და ამისი ებრძანა ხონთქარსა ათაბაგი\სათჳს,
Line of ed.: 15     
რაღა მწე ეყოს ქაიხოსროს. მოსცა სპანი ფაშამ და ჩამოვიდა
Line of ed.: 16     
გურიას. ხოლო დემეტრე ივლტოდა იმერეთს და დაიპყრა ქაიხოს\რომ
Line of ed.: 17     
გურია. ამას შეუჩინეს მაჭუტაძე მეფემან და დემეტრე გურიელ\მან;
Line of ed.: 18     
Manuscript page: d_177a  მან მოჰკლა ქაიხოსრო გურიელი ღალატად. წარვიდა დემეტ\რე
Line of ed.: 19     
და დაიპყრა კუალად გურია. ხოლო ძენი ქაიხოსრო გურიელისანი
Line of ed.: 20     
გიორგი და მალაქია წარვიდნენ წინაშე როსტომ ფაშისა ახალციხეს
Line of ed.: 21     
და იმყოფებოდნენ მუნ მის თანა. შემდგომად ამისა მოკუდა მეფე
Line of ed.: 22     
ალექსანდრე ქ{რისტე}სა ჩ̃ქჲ, ქარ{თულსა} ტ̃მჱ.



Section: 17  
Page of ed.: 834  
Line of ed.: 23   ი̃ე. ბაგრატ მეფე, კ̃ თთუე მეფა


Line of ed.: 24        
დაჯდა ბაგრატ მეფედ, ძე ალექსანდრე მეფისა, და აკურთხეს
Line of ed.: 25     
ქუთათისს. ხოლო, დედინაცვალმან მისმან დარეჯან დედოფალმან
Page of ed.: 835   Line of ed.: 1     
მისცა ბაგრატს ძმისწული თჳსი ქეთევან დავითის ასული ცოლად
Line of ed.: 2     
და აქორწინა დიდებით და ისიძა გერი თჳსი. არამედ შემდგომად
Line of ed.: 3     
ექუსისა თთჳსა მზაკუართა კაცთა ენითა შეიპყრა ბაგრატ მეფე, გე\რი
Line of ed.: 4     
თჳსი, დარეჯან დედოფალმან, წაგუარა ცოლი ქეთევან და აღმო\ჴადნა
Line of ed.: 5     
თუალნი, მოიყვანა ვინმე მეფეთა მონათესავედ წოდვილი ვახ\ტანგ,
Line of ed.: 6     
რომელსა ჭუჭუნიას შვილობითაც უჴმობდნენ, შეირთო ქრმად
Line of ed.: 7     
იგი და დაიპყრა თჳთ იმერეთი და ვახტანგს უწოდა მეფედ.

Line of ed.: 8        
ესე ბაგრატის კერძოთა იმერთა არა სთნდათ და აუწყეს ასლან
Line of ed.: 9     
ფაშასა. შემოიკრიბნა ასლან ფაშამან სპანი და ჩამოვიდა იმერეთს,
Line of ed.: 10     
მიეგებნენ დადიან-გურიელი და იმერნი, მოვიდა ფაშა, შეიპყრა ვახ\ტანგ
Line of ed.: 11     
და დარეჯან დედოფალი და ქეთევან, ცოლი ბაგრატ მეფისა.
Line of ed.: 12     
ხოლო იმერეთს დასუა ბაგრატვე უთუალო მეფედ და იგინი წარიყ\ვანნა
Line of ed.: 13     
და მივიდა ახალციხეს, მუნიდამ ვახტანგ, დარეჯან და ქეთე\ვან
Line of ed.: 14     
წარგზავნნა ოლთისს და დაასადგურა მუნ. ხოლო ბაგრატ მეფე
Line of ed.: 15     
უთუალობით ვერა ეგდენ მართავდა იმერეთსა. ამისთჳს შეითქუნენ
Line of ed.: 16     
იმერნი დადიანისა თანა და მოვიდა დადიანი იმერეთს. კუალად აქათ
Line of ed.: 17     
წარმოდგა მეფე ვახტანგ ქართლისა იმერეთსა ზედა. მაშინ ეზრახა
Line of ed.: 18     
დადიანი მეფე ვახტანგს და დაიმზახლენ მეფე ვახტანგ და დადიანი
Line of ed.: 19     
ვამიყ, და დაიპყრა დადიანმან ბუჯის-წყლის დასავლეთის კერძონი
Line of ed.: 20     
და აღმოსავლეთის კერძონი მისცა ვახტანგ მეფესა და ბაგრატ მეფე
Line of ed.: 21     
მყოფობდა ციხესა შინა ქუთათისს. განზრახჳთა ცოლისა თჳსისათა
Line of ed.: 22     
განუტევა მძახლობა ვახტანგ მეფისა დადიანმან ვამიყ და დაწინდუ\\\ლი Manuscript page: R_636 
Line of ed.: 23     
არჩილისა ძისა მისისა ასული თჳსი მოსცა ღოღობერიძეს ბე\ჟანს.
Line of ed.: 24     
ესე შეუძნდა ვახტანგ მეფესა, ეზრახა გურიელს დემეტრეს, აბა\შიძე
Page of ed.: 836   Line of ed.: 1     
პაატას და ზემომჴრელთა იმერთა. ხოლო ამათ მოკლეს ბეჟან
Line of ed.: 2     
ღოღობერიძე და მოუწოდეს ვახტანგ მეფესა. იგი წარმოემართა სპი\თა
Line of ed.: 3     
ძლიერითა, მოვიდა დადიანიცა ვამიყ სპითა თჳსითა საჩხერეს და
Line of ed.: 4     
შემოიკრიბნა იმერნიცა. არამედ რა გარდმოვლო ვახტანგ მეფემან
Line of ed.: 5     
მთა ლიხისა, მიერთუნენ სრულიად ზემოურნი იმერნი მას და ლაშხის\შვილი
Line of ed.: 6     
სოსია, თავი ლეჩხუმისა. ესე იხილა ვამიყ დადიანმან, ვერღა\რა
Line of ed.: 7     
დაუდგა ბრძოლად და წარვიდა ოდიშს. შემოვიდა მეფე ვახტანგ,
Line of ed.: 8     
აღიღო სუერი, კაცხი.

Line of ed.: 9        
ხოლო სკანდიდამ მივიდა ბატონი თეიმურაზ მის თანა და სკან\და
Line of ed.: 10     
დაიპყრა ვახტანგ, მოვიდა, მოადგა ქუთათისს, Manuscript page: A_278  აღიღო ქუთათი\სი
Line of ed.: 11     
და გამოიყვანა ბაგრატ მეფე. მაშინ მიერთუნენ სრულიად იმერნი
Line of ed.: 12     
და შემოკრებული ყოვლითა ქართველ-იმერელითა ჩამოვიდა ოდიშს.
Line of ed.: 13     
ვერ წინააღუდგა დადიანი ვამიყ. არამედ განივლტო სუანეთს. ხოლო
Line of ed.: 14     
ვახტანგ მოსრნა ურჩნი ოდიშს, მოსტყუევნნა, აღიღო ციხენი და მო\ადგა
Line of ed.: 15     
ჭაქვითის ციხესა, აღიღო იგიცა. გამოიყვანა ცოლშვილი ვამიყ
Line of ed.: 16     
დადიანისა და გამოიღო საგანძურნი მისნი, მოვიდა ზუგდიდს და მუნ
Line of ed.: 17     
მოერთო შარვაშიძე ძღუნითა დიდითა და აფხაზითა. მერმე დასუა
Line of ed.: 18     
დადიანად ლევან და მისცა ძმისწული თჳსი თამარ ცოლად, რამეთუ
Line of ed.: 19     
შეჩენითა ხოსია ლაშხისშვილისათა მოკლეს სუანეთს დადიანი ვამიყ
Line of ed.: 20     
ბრძანებითავე ვახტანგ მეფისათა.

Line of ed.: 21        
კუალად შეიპყრა ვახტანგ მეფემან ჭყონდიდელი ჩიქოვანი, ძმა
Line of ed.: 22     
კაციასი, და წარმოიყვანა პატიმრად, მოვიდა ოდიშიდამ კუალად ქუ\თათისს.
Line of ed.: 23     
აქა მოერთო დემეტრე გურიელი ძღუნითა დიდითა, მოიყვა\ნა
Line of ed.: 24     
ძე თჳსი არჩილ წლისა ი̃დ და დასუა მეფედ იმერეთისად და აკურ\თხა
Line of ed.: 25     
ყოველთა იმერთა სათნოჩენითა ქუთათისს ქ{რისტე}სა ჩ̃ქჲა, ქარ{თულსა}
Line of ed.: 26     
ტ̃მთ. შემდგომად წარვიდა მეფე ვახტანგ და წარიყვანა მეფე ბაგ\რატ
Line of ed.: 27     
ქართლს.



Section: 18  
Page of ed.: 836  
Page of ed.: 837  
Line of ed.: 1   ი̃ჱ. მეფე არჩილ, ბ̃ წელი და ნახევარი მეფა


Line of ed.: 2        
ხოლო მეფობდა არჩილ და მორჩილებდნენ ყოველნი იმერნი წე\სისაებრ
Line of ed.: 3     
და ერთგულებდენ სრულიად. არამედ შეუძნდა Manuscript page: d_177b  ესე ასლან
Line of ed.: 4     
ფაშასა ახალციხისასა, რამეთუ არღარა ნებასა ქუეშე მისსა იყვნენ
Line of ed.: 5     
იმერნი, არამედ არჩილისასა, და ამისთჳს დამართა წინაშე ხონთქრი\სა.
Line of ed.: 6     
მაშინ ყეენმან მოუწერა ვახტანგ მეფესა და მან წარიყვანა ძე
Line of ed.: 7     
თჳსი არჩილ. ხოლო იმერთა სთხოვეს ვახტანგ მეფესა ბაგრატ მეფე,
Line of ed.: 8     
მან მოსცა და დასუეს კუალად მეფედ ქ{რისტ}ესსა ჩ̃ქჲგ, ქარ{თულსა} ტ̃ნა.



Section: 19  
Page of ed.: 837  
Line of ed.: 9   კუალად მეფე ბაგრატ, ზ̃ წელი მეფა


Line of ed.: 10        
ხოლო დასუეს რა ბაგრატ, მოადგა ფაშა შთამოსლვად იმერეთს
Line of ed.: 11     
Manuscript page: R_637  მთასა, რათა გაწამოს არჩილ. მაშინ იმერთა აცნობეს მეფობა ბაგრა\ტისა
Line of ed.: 12     
და უკუნიქცა მთიდამ ფაშა და დაშთა ბაგრატ მშჳდობით. არა\\\მედ Manuscript page: T_204 
Line of ed.: 13     
დადიანმან ლევან არა ინება მეფობა ბაგრატისა, ვინაჲთგან მზა\ხალი
Line of ed.: 14     
იყო შანაოზ მეფისა. ამისთჳს ამავე ქორონიკონს შემოიკრიბნა
Line of ed.: 15     
სპანი და მოვიდა, მიეგება ბაგრატ სპითა, ეკუეთა და იქმნა ბრძოლა;
Line of ed.: 16     
იძლია დადიანი, შეიპყრეს და მოართვეს ბაგრატს. ხოლო სპანი მის\ნი
Line of ed.: 17     
მოსრნეს და ტყუე-ყვნეს. მაშინ შეამჭირვა მეფემან დადიანი, მო\აყვანინა
Line of ed.: 18     
ცოლი თამარ, წარგვარა მას და შეირთო თჳთ ბაგრატ ცო\ლად,
Line of ed.: 19     
და განუტევა თითია, დაჲ თამარისა, რომელი მისცა შანაოზ,
Line of ed.: 20     
რაჟამს წარმოგზავნა იმერეთს, ჯერეთ უქორწინო და ლევან და\დიანს
Line of ed.: 21     
მისცა დაჲ თჳსი გოშაძის ნაცოლარი (რომელსა ესევე დადიანი
Line of ed.: 22     
ლევანმა შესწამოდა, რეცა მრუშებად მის ქალისა თანა), უქმნა ქორ\წილი
Line of ed.: 23     
და განუტევა დადიანადვე.

Page of ed.: 838  
Line of ed.: 1        
არამედ ჟამებთა ამათ შინა განდიდნენ მთავარნი და მიიტაცებ\დიან
Line of ed.: 2     
თჳს-თჳსთა მჴარეთა და არღარა იყო მორჩილება ეგდენი მეფე\თა;
Line of ed.: 3     
იწყეს ტყჳს ყიდვა სააჯმნოდ ქრისტეს მოსყიდულთა მაჰმადიან\თა
Line of ed.: 4     
ზედა. კუალად ჴდომა, შფოთი, კირთება ერთმან მეორესა ზედა და
Line of ed.: 5     
ოჴრება ქუეყანათა.

Line of ed.: 6        
ხოლო განდიდნა ჩხეიძე სეხნია სალთხუცესი. ამან იკლო რაიმე
Line of ed.: 7     
ბაგრატისაგან, იწყო ზრახუა და ერდგულება ფაშისა, მოიყვანა სპანი
Line of ed.: 8     
ოსმალთა, მოიპარა ციხე ქუთათისისა და შეაყენნა ოსმალნი ქ{რისტე}სა
Line of ed.: 9     
ჩ̃ქჲზ, ქარ{თულსა} ტ̃ნდ. ესე აღუძნდა ბაგრატს და ყოველთა იმერთა. არა\მედ
Line of ed.: 10     
დაიდუმეს ჯერეთ შიშითა ოსმალთათა.

Line of ed.: 11        
ამასვე ქორონიკონს მოკუდა კათალიკოზი სჳმონ ჩხეიძე და დაჯ\და
Line of ed.: 12     
საყვარელიძე ევდემოზ.

Line of ed.: 13        
შემდგომად ამისა იცა ჟამი მოურავმან ბეჟან ლორთქიფანიძე\მან,
Line of ed.: 14     
შეეტყუა ქუთათისს ციხესა, მოსრნა ოსმალნი და აღიღო ციხე
Line of ed.: 15     
ქ{რისტე}სა ჩ̃ქჲზ, ქარ{თულსა} ტ̃ნე და მისცა მეფესა ბაგრატს.

Line of ed.: 16        
ხოლო დარეჯან დედოფალსა წინათვე აღეთქუა კ̃ ჩ̃ მარჩილი ფა\შისათჳს,
Line of ed.: 17     
რათა იგივე ყოს მეფედ იმერეთს და, ვინაჲთგან არა აქუნ\და
Line of ed.: 18     
ვეცხლი, დაეწინდა ძმისწული თჳსი ქეთევან. ხოლო აწ საქმი\თავე
Line of ed.: 19     
დარეჯანისათა დაიჴსნა შანაოზ მეფემან ქეთევან, წარიყვანა
Line of ed.: 20     
და შერთო ძესა თჳსსა. და რა აღიღო ფაშამ თეთრი იგი, ევედრა და\რეჯან
Line of ed.: 21     
კუალად ფაშასა და, ვინაჲთგან მოსწყჳდნეს ქუთათისს ოსმალ\ნი
Line of ed.: 22     
იმერთა, ამისთჳს აღუთქუა და შემოდგომასა წარმოემართა სპითა,
Line of ed.: 23     
წარმოიყვანა დარეჯან და ვახტანგ და ჩამოვიდა იმერეთს: მიეგებნენ
Line of ed.: 24     
დადიან-გურიელი და ჩხეიძე სეხნია. ამისთჳს ვერღარა წინააღუდგა
Line of ed.: 25     
ბაგრატ მეფე და წარვიდა ქართლს. მაშინ ოსმალთა მოსრნეს, მოს\ტყუევნნეს
Line of ed.: 26     
იმერეთი, შემუსრნეს მრავალნი ხატნი და ჯუარნი, მოწუ\ნეს
Line of ed.: 27     
ქუეყანანი და ეკლესიანი ქ{რისტე}სა ჩ̃ქჲჱ, Manuscript page: R_638  ქარ{თულსა} ტ̃ნვ.



Section: 20  
Page of ed.: 838  
Page of ed.: 839  
Line of ed.: 1   დარეჯან და ვახტანგ ჭუჭუნაშვილი


Line of ed.: 2        
დასუეს დარეჯან და ვახტანგ მეფედ და წარვიდა ფაშა ალაფითა
Line of ed.: 3     
სავსე ახალციხეს. მაშინ დარეჯანს და ვახტანგს ჰყვნეს სანდოდ
Line of ed.: 4     
თჳსად ლაშხისშვილი ხოსია თავი ლეჩხუმისა, და სცხო მირონიცა
Line of ed.: 5     
დარეჯან ხოსიას, და განაგებდნენ იმერეთსა. შემდგომად შეიზრახ\ნენ
Line of ed.: 6     
იმერნი, გარდმოიბირეს ხოსია და შეუჩინეს დარეჯანს და ქუთა\თისს
Line of ed.: 7     
ციხესა შინა, აღმკაზმელი თავისა თჳსისა Manuscript page: T_205  დილასა დარეჯან
Line of ed.: 8     
დედოფალი მოჰკლა შუბითა ხოსიამ. ხოლო იმერთა ასპარეზსა ზედა
Line of ed.: 9     
მიმომთხველი ვახტანგცა მოჰკლეს. მოუყვანეს გურიელი დემეტრე
Line of ed.: 10     
და დასუეს მეფედ, Manuscript page: d_178a  ქ{რისტე}სა ჩ̃ქჲჱ, ქარ{თულსა} ტ̃ნვ.



Section: 21  
Page of ed.: 839  
Line of ed.: 11   გურიელი დემეტრე


Line of ed.: 12        
შემდგომად მცირედისა ჟამისა შეიპყრეს დემეტრე გურიელი
Line of ed.: 13     
იმერთა, აღმოჴადნეს თუალნი და განაძეს. მაშინ ასლან ფაშამ წარ\მოავლინა
Line of ed.: 14     
ძე ქაიხოსრო გურიელისა გიორგი და დასუა იგი გურიე\ლად.
Line of ed.: 15     
ხოლო შანაოზ მეფესა სთხოვეს იმერთა ბაგრატ მეფე. მან წარ\მოუვლინათ
Line of ed.: 16     
და დასუეს იგივე მეფედ იმერთა ქ{რისტე}სა ჩ̃ქჲთ, ქარ{თულსა}
Line of ed.: 17     
ტ̃იზ.


Section: 22  
Page of ed.: 839  
Line of ed.: 18   ი̃ე. მეფე ბაგრატ, თ̃ წელი მეფა


Line of ed.: 19        
არამედ კუალადცა ამავ ქორონიკონსა ჩხეიძე სეხნიამ არა ინება
Line of ed.: 20     
მეფობა ბაგრატისა და აღიღო მოპარვით და ზაჳვთ ქუთათისის ციხე
Line of ed.: 21     
და მისცა ოსმალთა და მიერით უპყრავთ დღემდე. მერმე შეიკრიბნა
Line of ed.: 22     
იმერნი სეხნიამ და მოიყვანა დადიანი და მოვიდა მეფესა ზედა. ხო\ლო
Line of ed.: 23     
ბაგრატ მეფემან შემოიკრიბა რაჭა-ლეჩხუმი და ოკრიბელნი. შე\იბნენ
Page of ed.: 840   Line of ed.: 1     
ჩხარს, იქმნა ბრძოლა და მოსწყდნენ ორგნითვე), იძლია სეხნია
Line of ed.: 2     
ჩხეიძე, მოკლეს იგი და მოსწყდეს სპანი მისთანანი.

Line of ed.: 3        
ხოლო დადიანი ივლტოდა ოდიშსავე, და დაიპყრა ბაგრატ უმე\ტესად
Line of ed.: 4     
იმერეთი. გარნა კუალად არა დასცხრა დადიანი, რამეთუ შუ\რი
Line of ed.: 5     
აქუნდა ცოლისა თჳსისა თამარისათჳს, რომელი იყო ფრიად კეკ\ლუცი
Line of ed.: 6     
და აღმატებული სიშუენიერითა სრული უმეტესად, შემოიკ\რიბა
Line of ed.: 7     
სპანი, მოვიდა და მიერთნენ სრულიად იმერნი. მაშინ Manuscript page: A_279  მოუჴდა
Line of ed.: 8     
ბაგრატ მეფესა ქუთათისს ქ{რისტე}სა ჩ̃ქოა, ქარ{თულსა} ტ̃ნთ. ხოლო ბაგრატ მე\ფე
Line of ed.: 9     
წარვიდა რაჭას და დადიანი დადგა გეგუთს, არბევდენ იმერეთსა.

Line of ed.: 10        
მაშინ ბაგრატ მეფემან შემოიკრიბნა რაჭა-ლეჩხუმი და რაოდენ\ნიმე
Line of ed.: 11     
იმერნი მის თანა, ჩამოვიდა, ეწყო გეგუთს დადიანსა; ბრძოლა\სა
Line of ed.: 12     
იძლია დადიანი, მოსრნეს სპანი მისნი და ლტოლვილი დადიანი შე\იპყრეს
Line of ed.: 13     
კუალად და მის თანა მრავალნი სხუანი, მოართუეს ბაგრატ
Line of ed.: 14     
მეფესა და დაიპყრა იმერეთი. მერმე დადიანი აფუცა ერთგულებასა
Line of ed.: 15     
ზედა და განუტევა, ვინაჲთგან ჰყვა დაჲ ბაგრატ მეფისა ცოლად. არა\მედ
Line of ed.: 16     
გიორგი გურიელი იყო კაცი მჴნე, შემმართებელი, მშჳლდოსან\მოასპარეზე
Line of ed.: 17     
რჩეული, უღმრთო, მესისხლე და ტყჳს მყიდველი Manuscript page: R_639  უწ\ყალო.
Line of ed.: 18     
ამან მოსრნა მეკობრედ მოსრულნი აფხაზნი გურიას მრავალ\გზის.
Line of ed.: 19     
გარნა ეტრფიალა ცოლსა ბაგრატ მეფისასა თამარს, მცდელობ\და
Line of ed.: 20     
წაგურასა და თჳთ შერთუასა და ვერ ეწია. ამისთჳს ევედრა ფა\შასა,
Line of ed.: 21     
რათა წარგუაროს ბაგრატ მეფესა და მისცეს მას და აღუთქუა
Line of ed.: 22     
ქრთამი დიდი და შეასმინაცა ორგულებასა ზედა ხონთქრისასა ბაგ\რატ.
Line of ed.: 23     
ხოლო ფაშამ მაჰმადიანობითა და ქრთამისათჳს არღარა რაჲ
Line of ed.: 24     
გამოიკითხა და წარმოემართა ბაგრატსა ზედა. ესე სცნა ჩხეიძემ როს\ტომ
Line of ed.: 25     
და აუწყა ბაგრატ მეფესა. მაშინვე ბაგრატ წარავლინა თამარ
Line of ed.: 26     
ცოლი თჳსი ციხესა შინა კუარას და თჳთ შეიკრიბნა სრულიად იმერ\ნი,
Line of ed.: 27     
მოვიდა Manuscript page: T_206  ფაშაცა და გურიელი მისთანა ქუთათისს; ეკუეთა ბაგ\რატ
Page of ed.: 841   Line of ed.: 1     
სპითა თჳსითა და იქმნა ბრძოლა. გარნა ივლტოდნენ იმერნი და
Line of ed.: 2     
ბაგრატ უთუალობითა ვერღარა ივლტოდა. შეიპყრეს და მოგუარეს
Line of ed.: 3     
ფაშას ქ{რისტე}სა ჩ̃ქობ, ქარ{თულსა} ტ̃ჲ.

Line of ed.: 4        
მაშინ ბაგრატ ევედრა ფაშას და აღუთქუა ქრთამი დიდი, რათა
Line of ed.: 5     
ჰყოს იგივე მეფედ. ხოლო ფაშამან იხილა რა, რამეთუ არა ძალ-ედვა
Line of ed.: 6     
შოვნა თამარისა და შემუსრვა კუარას ციხისა, ამისთჳს მიიღო მე\ფისა
Line of ed.: 7     
და გურიელისაგან ქრთამი დიდი, მისცა იმერეთი ბაგრატსვე და
Line of ed.: 8     
ბაგრატ ქრთამისათჳს მისცა წინდად ძე თჳსი ალექსანდრე (რამეთუ
Line of ed.: 9     
ესე ალექსანდრე იყო შობილი ლეჩხუმელის კოჩილას ცოლისაგან,
Line of ed.: 10     
რომელსა ბაგრატ მეფე თანაეყოფოდა სიძვად, და ვინაჲთგან არა
Line of ed.: 11     
ესუა სხუა ძე ბაგრატს, ესე მოიყვანა, უწოდა ალექსანდრე და ზრდი\და
Line of ed.: 12     
ძედ თჳსად). ხოლო ფაშამ წარიყვანა ალექსანდრე და წარვიდა.

Line of ed.: 13        
შემდგომად ამისა ზამთარსა ამას შეიკრიბა ბაგრატ მეფემან სპა\ნი
Line of ed.: 14     
და წარვიდა შურგებად გურიელსა ზედა; ვერ წინააღუდგა გური\ელი,
Line of ed.: 15     
მოსტყუევნნა და მოსწუა გურია და წარმოვიდა ალაფითა და
Line of ed.: 16     
იავარითა. ხოლო ვინაჲთგან კუალადცა მოყურობდნენ დადიანი ლე\ვან
Line of ed.: 17     
და მეფე შანაოზ, და მარიამ ჰყვა ცოლად შანაოზ მეფესა, ამის\თჳს
Line of ed.: 18     
განაახლეს მზახლობა და სთხოვა ლევან დადიანს ძე მისი მანუ\ჩარ
Line of ed.: 19     
საქმროდ ძისა თჳსისა არჩილის ასულის დარეჯან\\ისათჳს. Manuscript page: d_178b  ამან
Line of ed.: 20     
ლევან წარმოევლინა ძე თჳსი და მისრული მანუჩარ აქორწინეს და\რეჯანისა
Line of ed.: 21     
თანა. გარნა ყრმა და ქალი იყვნენ წლისა ზ̃. ესე იხილა
Line of ed.: 22     
ბაგრატ მეფემან, რამეთუ არა კეთილობდა მისდა, აუწყა მსახურთა
Line of ed.: 23     
ყრმისა მანუჩარისათა: "რამეთუ ჰნებავს შანაოზ მეფესა წარვლინე\ბად
Line of ed.: 24     
მანუჩარ წინაშე ყეენისა ტყუედ". შეშინდნენ იგინი და არღარა
Line of ed.: 25     
გამოიკითხეს ზაკუა იგი, წარმოიპარეს ყრმა იგი და მოგუარეს მამა\სა
Line of ed.: 26     
თჳსსა. შემდგომად მოადგა ბაგრატ მეფე ქუთათისს, აღიღო ციხე
Line of ed.: 27     
და გამოიყვანა ოსმალნი ქ{რისტე}სა ჩ̃ქოდ, Manuscript page: R_640  ქარ{თულსა} ტ̃ჲბ. ამისთჳს მოვი\და
Line of ed.: 28     
დესპანი ასლან ფაშის ახალციხელისა და აღუთქუა მოცემა ალექ\სანდრესი
Line of ed.: 29     
ძისა ბაგრატისა, რათა მისცეს ციხე ქუთათისისა მათვე.
Page of ed.: 842   Line of ed.: 1     
ხოლო ბაგრატ განზრახჳთა იმერთათა მისცა ციხე ოსმალთავე ყოვ\ლითა
Line of ed.: 2     
მათითა, და დაიპყრეს მათვე. შემდგომად უშუა თამარ დედო\ფალმან
Line of ed.: 3     
ბაგრატს ძე გიორგი ქ{რისტე}სა ჩ̃ქოე, ქარ{თულსა} ტ̃ჲდ, და განიხარა
Line of ed.: 4     
ფრიად მეფემან.

Line of ed.: 5        
ხოლო ჟამებთა ამათ შინა იყო კირთება ოდიშს აფხაზთაგან, რა\მეთუ
Line of ed.: 6     
ვინაჲთგან განდიდნა ჭყონდიდელი ჩიქოვანი, რომელი გამოე\პარა
Line of ed.: 7     
ვახტანგ მეფესა შულავრიდამ, მოვიდა და დაიპყრა ჭყონდიდ\ლობავე,
Line of ed.: 8     
და იქმნა მისანდო ლევან დადიანისა ყოველსა შინა. ამან
Line of ed.: 9     
მოიყვანა ძმა თჳსი კაცია და აზრახა ლევანს მიცემად სალიპარტია\ნოსი,
Line of ed.: 10     
რამეთუ ამისგან დაიპყრას ლეჩხუმიცა ლევან დადიანმან.

Line of ed.: 11        
ესე კაცია იყო გორდელი მდაბალი აზნაური, რომლისა მამა სუ\ანეთს
Line of ed.: 12     
ტჳრთითა თჳსითა ზიდვიდა თაფლსა და გამოიზრდებოდა. და
Line of ed.: 13     
ესე კაცია ძმის ჭდონდიდელის გამო განდიდნა და იქმნა პატივცემულ
Line of ed.: 14     
მეფეთაგან და ამის გამო უსმენდენ ლეჩხუმელნიცა. მერმე ლევან და\დიანმან
Line of ed.: 15     
მისცა სალიპარტიანო და თჳსად მისანდობელ-ჰყო ფრიად,
Line of ed.: 16     
რამეთუ იყო კაცი მჴნე და შემძლებელი საქმეთა, არამედ უღმრთო
Line of ed.: 17     
და მესისხლე; აზრახებდა დადიანს და მოსრვიდიან წარჩი\\ნებულთა Manuscript page: T_207 
Line of ed.: 18     
ოდიშისათა. ხოლო მივიდა რა არჩილ ახალციხეს და გიორგი გურიე\ლიცა,
Line of ed.: 19     
რომელნი მცდელობდენ გამეფებად იმერეთს ორნივე, ესე იხი\ლა
Line of ed.: 20     
ბაგრატ მეფემან, ეზრახა გიორგი გურიელსა და მისცა ასული
Line of ed.: 21     
თჳსი დარეჯან ცოლად, ნაშობი თამარისგან, რათა დაუტეოს ტრფი\ალებაცა
Line of ed.: 22     
თამარისა და მცდელობა მეფობისა იმერეთისა. მოიყვანა
Line of ed.: 23     
გურიელი და აქორწინა ქ{რისტე}სა ჩ̃ქოზ, ქარ{თულსა} ტ̃ჲე და მოიმტკიცა ამით
Line of ed.: 24     
გურიელი. ხოლო რა მოვიდა ახალციხიდამ არჩილ სურამს, სურამი\დამ
Line of ed.: 25     
ეზრახა იმერთა და მიერთნენ ყოველნი იმერნი არჩილს და და\დიანი
Line of ed.: 26     
ლევან, გაღანამცა მოიყვანეს და დასუეს მეფედ ქუთათისს
Line of ed.: 27     
ქ{რისტე}სა ჩ̃ქოჱ, ქარ{თულსა} ტ̃ჲვ, სეკდემბერში.



Section: 23  
Page of ed.: 842  
Page of ed.: 843  
Line of ed.: 1   ი̃ვ. მეფე არჩილ, ა̃ წელი მეფა


Line of ed.: 2        
ხოლო ბაგრატ წარვიდა გურიას და დედოფალი თამარ დაშთა
Line of ed.: 3     
ციხესა სკანდას. მოადგა არჩილ მეფე, გამოიყვანა თამარ და მისცა
Line of ed.: 4     
დადიანსავე ცოლად და მოიყვანა ძე დადიანისა სიძე თჳსი და ჰყვან\და
Line of ed.: 5     
თჳსთანა.

Line of ed.: 6        
მაშინ ბაგრატ შეწევნითა გურიელისათა ევედრა ასლან ფაშას
Line of ed.: 7     
და მან აღუთქუა შეწევნა. ამავე ჟამსა წარიპარა მეფემან გიორგიმ
Line of ed.: 8     
ძე ბაგრატ მეფისა ალექსანდრე ახალციხიდამ და მოსრნეს მონანი
Line of ed.: 9     
ალექსანდრესნი. ესმა რა ბაგრატ მეფესა, შეწუხნა, რამეთუ მომკუ\დარ
Line of ed.: 10     
იყო ძე მისი გიორგი და არა ესუა სხუა ძე, რათა არა მოკლან
Line of ed.: 11     
იგიცა. მაშინ ასლან ფაშამ აუწყა Manuscript page: R_641  ხონთქარსა ყოველი ყოფილი,
Line of ed.: 12     
განრისხნა და წარმოავლინა აზრუმის ფაშა სუას აქეთითა სპითა,
Line of ed.: 13     
მოსრულს ფაშას მიეგება ბაგრატ მეფე და გურიელი.

Line of ed.: 14        
არამედ არჩილ მ\\ეფემან Manuscript page: A_280  შემოიკრიბნა სრულიად იმერნი, შეი\ფიცნა
Line of ed.: 15     
და ლამოდა ბრძოლასა. გარნა ჩამოვიდნენ რა აგჳსტოსა შინა
Line of ed.: 16     
ოსმალნი იმერეთს, განევლტვნენ არჩილ მეფესა და მიერთოდნენ
Line of ed.: 17     
ბაგრატს. ამისი მხილველი არჩილ მეფე წარვიდა რაჭას და რაჭველ\თა
Line of ed.: 18     
შეკრეს მთა. მიჰყვნენ ოსმალნი არჩილს. მაშინ ხრეითის მთასა
Line of ed.: 19     
ზედა უწყეს რაჭველთა ცემა თოფთა ჯიხურებთ-გამო ოსმალთა და
Line of ed.: 20     
მოჰკლეს საზუერელი ჩიჯავაძე და სხუანი მრავალნი და უმეტეს ოს\მალნი
Line of ed.: 21     
მოსწყჳდნეს. არამედ სიმრავლით სძლეს ოსმალთავე, გარდ\ვიდნენ
Line of ed.: 22     
რაჭას, მოსწუნეს, მოსტყუევნნეს, უკმოიქც\\ნენ Manuscript page: d_179a  და დადგნენ
Line of ed.: 23     
კუახჭირს. ხოლო არჩილ მივიდა კულბითს და აუწყა საქმე თჳსი ყო\ველი
Line of ed.: 24     
აზრუმის ფაშასა. მაშინ აზრუმის ფაშამ მოჰკუეთა თავი ასლან
Line of ed.: 25     
ფაშასა, მერმე მოსტყუევნნა და მოსრნა ურჩნი იმერეთს და დასუა
Line of ed.: 26     
ბაგრატვე მეფედ და წარვიდა თჳთ ქ{რისტე}სა ჩ̃ქოთ, ქარ{თულსა} ტ̃ჲზ.



Section: 24  
Page of ed.: 843  
Page of ed.: 844  
Line of ed.: 1   ი̃ე. ბაგრატ მეფე, ბ̃ წელი მეფა


Line of ed.: 2        
ხოლო ბაგრატ მოიმტკიცნა იმერნი, შემოიკრიბნა და წარვიდა
Line of ed.: 3     
ოდიშს, ეწყო დადიანი ლევან სპითა და ბრძოლასა იძლია დადიანი,
Line of ed.: 4     
წარგუარა კუალად ცოლი თჳსი თამარ და Manuscript page: T_208  შეირთო თჳთვე, და მო\ვიდა
Line of ed.: 5     
ქუთათისს გამარჯვებული. მაშინ ლევან დადიანი ეზრახა გუ\რიელს
Line of ed.: 6     
გიორგის და მისცა ძე თჳსი მანუჩარ მძევლად, დაიზავა იგი
Line of ed.: 7     
და დაიპყრა ოდიში მანვე. შემდგომად მცირედისა ხანისა მოკუდა
Line of ed.: 8     
დადიანი ლევან ქ{რისტე}სა ჩ̃ქპ, ქარ{თულსა} ტ̃ჲჱ.

Line of ed.: 9        
მაშინ მოითხოვეს ოდიშართა ძე ლევან დადიანისა მანუჩარ გუ\რიელის
Line of ed.: 10     
გიორგისაგან საყოფლად დადიანად. არამედ ვინაჲთგან არ\ღარავინ
Line of ed.: 11     
იყო მკჳდრი ოდიშისა, ამისთჳს ეზრახა გურიელი ოდიშარ\თა,
Line of ed.: 12     
რათა ჰყონ იგი დადიანად. ხოლო წარჩინებულთა ოდიშართა
Line of ed.: 13     
განამაგრნეს ციხენი ყოველნი და მიუთხრეს გურიელსა: "ვიდრემდის
Line of ed.: 14     
ცოცხლებით არს მანუჩარ, არავის მივსცეთ ციხენი და ქუეყანანი".
Line of ed.: 15     
ამისმან მსმენელმან გურიელმან მოკლა ყრმა იგი მანუჩარ, რამეთუ
Line of ed.: 16     
ჰგონებდა შემდგომად სიკუდილისა მისისა დაიპყრას ოდიში, და წარ\ვიდა
Line of ed.: 17     
დაპყრობად ოდიშისა. გარნა მის გამო ოდიშართა სჩნდათ იგი,
Line of ed.: 18     
ვითარცა მესისხლე თჳსი, ვერ შევიდა ოდიშს და მოვიდა გურიასვე.

Line of ed.: 19        
ხოლო არჩილ წარვიდა კულბითიდამ დუალეთს და მუნ დაასად\გურნა
Line of ed.: 20     
დედაწულნი თჳსნი და თჳთ მოვიდა ჩხერის ციხესა შინა და
Line of ed.: 21     
ეზრახოდა მუნიდამ იმერთა რვა თთუე. არამედ ვერარაჲსაღა მყოფე\ლი
Line of ed.: 22     
წარვიდა დუალეთსვე. მერმე მივიდა ფაიქომს და იდგა წელსა
Line of ed.: 23     
ერთსა მუნ. შემდგომად უწყებული ძმისა თჳსისა გიორგი მეფი\\საგან Manuscript page: R_642 
Line of ed.: 24     
წარვიდა რუსეთს ქ{რისტე}სა ჩ̃ქპა, ქარ{თულსა} ტ̃ჲთ, განვლო დედაწულით სპი\თა
Line of ed.: 25     
რუსთა მეფისათა ჩერქეზი და მივიდა თერგს, მუნ ჩაჯდა ნავს
Line of ed.: 26     
და განვიდა ასტარხანსა.

Page of ed.: 845  
Line of ed.: 1        
მაშინ მოკუდა მეფე რუსთა თეოდორე და დაშთა არჩილ სამ წელ
Line of ed.: 2     
აშტარხანს. ხოლო დღესა ახალწლისასა აღუნთეს ლამპარი დიდი
Line of ed.: 3     
სამსჭუალსა, მოეკიდა ცეცხლი სასუენსა მას, რამეთუ არიან სახლნი
Line of ed.: 4     
სრულიად ხისანი და დაიწუნენ ყოველნი სიწმინდენი და საგანძურნი
Line of ed.: 5     
არჩილისანი. არამედ პოვნეს სამსჭუალნი და ნაწილნი უვნოდ, კუა\ლად
Line of ed.: 6     
დაუჯდომელი, დაუწვავი ცეცხლსა მას შინა. გარნა შემდგომად
Line of ed.: 7     
შეამკო სამსჭვალი კუალად არჩილ მეფემან. მერმე მეფემან იოანემ
Line of ed.: 8     
და პეტრემ მიიყვანეს მოსკოვს არჩილ და პატივ-სცეს მეფებრ, და
Line of ed.: 9     
იმყოფებოდა მუნ პატივცემული.

Line of ed.: 10        
ხოლო იმერეთს მოკუდა ბაგრატ მეფე ქ{რისტე}სა ჩ̃ქპა, ქარ{თულსა} ტ̃ჲთ
Line of ed.: 11     
და დაფლეს გელათს. და ვითარ არღარავინ იყო ტომი მეფეთა, მო\იყვანეს
Line of ed.: 12     
გურიელი გიორგი იმერთა და დასუეს მეფედ.



Section: 25  
Page of ed.: 845  
Line of ed.: 13   კ̃. გიორგი გურიელი, ბ̃ წელი მეფა


Line of ed.: 14        
არამედ ოდიში იყო უპატრონოდ და კაცია ჩიქოვანი იყო თავ
Line of ed.: 15     
და გამგე მათი. ამან მოსრნა მრავალნი შემძლებელნი და წარჩინე\ბულნი
Line of ed.: 16     
ოდიშისანი განზრახჳთა ძმისა თჳსისა ჭყონდიდლისათა, რა\მეთუ
Line of ed.: 17     
ეტყოდა განზრახუათა შინა: "მას ეყოფის ერთი თოფი". ესე იგი
Line of ed.: 18     
არს სიკუდილი ვისიცა ნებავსთ. ამით მოიყვანა ოდიში ქუეშე თჳსსა,
Line of ed.: 19     
ვიდრე პყრობამდეცა თჳსად. გარნა იყო ჭირი დიდი ოდიშს, ვითარ\ცა
Line of ed.: 20     
აღვსწერეთ, და უმეტეს აფხაზთაგან, რამეთუ მოვიდოდიან ნავე\ბითა
Line of ed.: 21     
და ჴმელითა და სტყუევნიდიან, დაიპყრეს ვიდრე ეგრისის მდი\ნარედმდე,
Line of ed.: 22     
და დაეშენებოდენ თჳთ აფხაზნი და არღარა იყო დრან\დას
Line of ed.: 23     
და მოქუს ეპისკოპოსნი.

Line of ed.: 24        
ხოლო შემდგომად Manuscript page: T_209  მოკუდა კაცია ჩიქოვანი და დაიპყრა ლიპა\რიტიანობა
Line of ed.: 25     
ძემან კაციასამან გიორგიმ უმეტეს მამისა თჳსისა, და
Page of ed.: 846   Line of ed.: 1     
სრვიდა უწყალოდ და ჰყიდდა ტყუედ ოდიშართა, რამეთუ ემცნო
Line of ed.: 2     
მამასა თჳსსა არა დატევება ჩექმიანისა და კოხუნჯიანთა დაიპყრობს.

Line of ed.: 3        
ხოლო გიორგი გურიელმან განირისხა ღმერთი, განუტევა ცო\ლი
Line of ed.: 4     
თჳსი დარეჯან, ასული ბაგრატ მეფისა, და შეირთო სიდედრი
Line of ed.: 5     
თჳსი დედოფალი თამარი ცოლად. ამას ეპყრა იმერეთი და მცდელო\ბდა
Line of ed.: 6     
ოდიშსაცა დაპყრობად.

Line of ed.: 7        
არამედ გიორგი ლიპარიტიანმან მოიყვანა ძე ლევან დადიანისა,
Line of ed.: 8     
ნაშობი მჴევლისაგან ლევა\\ნვე, Manuscript page: d_179b  და დასუა დადიანად სათნოებისათჳს
Line of ed.: 9     
მეგრელთა და წინააღმდეგად გურიელისად.

Line of ed.: 10        
ხოლო გიორგი მეფესა ქართლს ჰყვანდა ძე ბაგრატისა ალექ\სანდრე,
Line of ed.: 11     
შეუძნდა პყრობა იმერეთისა გურიელისაგან და არა პყრობა
Line of ed.: 12     
ძმისა თჳსისა არჩილისა. ამისთჳს ეზრახა უსუფ ფაშას, რათა ჰყოს
Line of ed.: 13     
ალექსანდრე მეფედ იმერთა. განიხა\\რა Manuscript page: R_643  ფაშამ და მოითხოვა მისგან
Line of ed.: 14     
ალექსანდრე. მაშინ წარუვლინა გიორგი მეფემან ნიჭითა თჳსითა და
Line of ed.: 15     
პატივითა ქ{რისტე}სა ჩ̃ქპბ, ქარ{თულსა} ტ̃ო. ესე აუწყა ფაშამ ხონთქარსა. ხოლო
Line of ed.: 16     
ხონთქარმან მოსცა ხალათი და ჴრმალი და იმერეთი ალექსანდრეს
Line of ed.: 17     
და ებრძანა უსუფ-ფაშისად მეფედ ყოფად მისი იმერეთს. მსმენმან
Line of ed.: 18     
ბრძანებისამან ჩამოიყვანა ფაშამ ალექსანდრე. ხოლო გურიელი
Line of ed.: 19     
წარვიდა, ვერ წინააღმდგომი, გურიას და დასუა ფაშამ ალექსანდრე
Line of ed.: 20     
მეფედ. შემდგომად წარვიდა ახალციხესვე ფაშა და დედოფალი თა\მარ
Line of ed.: 21     
მივიდა ოდიშს, რათა არა მოერთნენ ოდიშარნი ალექსანდრეს.
Line of ed.: 22     
არამედ მუნ მოკუდა თამარ დედოფალი ქ{რისტე}სა ჩ̃ქპგ, ქარ{თულსა} ტ̃ოა (თქმულ
Line of ed.: 23     
არს, რამეთუ იყო მიდგომილ და შობასა შინა შუა ცეცხლი და
Line of ed.: 24     
მო/კუდა).

Line of ed.: 25        
ხოლო შემდგომად კაცია ჩიქოვანის სიკუდილისა ნაცოლარი მი\სი
Line of ed.: 26     
და დედინაცვალი გიორგი ლიპარიტიანისა, დისწული შოშიტა
Page of ed.: 847   Line of ed.: 1     
ერისთავი\\სა, Manuscript page: A_281  შეირთო გიორგი გურიელმან ცოლად და ამათ გამო
Line of ed.: 2     
მცდელობდა პირველ ოდიშს და აწ უმეტეს იმერეთსაცა.



Section: 26  
Page of ed.: 847  
Line of ed.: 3   ი̃ზ. მეფე ალექსანდრე, ზ̃ წელი მეფა


Line of ed.: 4        
და დაჯდა ალექსანდრე მეფედ ქ{რისტე}სა ჩ̃შპგ, ქარ{თულსა} ტ̃ოა. მაშინ გან\დიდებულ
Line of ed.: 5     
იყო აბაშიძე პაატა და მორჩილებდენ სრულიად მარგველ\ნი.
Line of ed.: 6     
ინება ალექსანდრემ მომტკიცება მისი და მისცა დაჲ თჳსი დარე\ჯან
Line of ed.: 7     
ცოლად, ნაცოლარი გურიელის გიორგისა, და მიქელაძე გიორგის
Line of ed.: 8     
დისწული იყო პაატა და მოიმტკიცნა იმერნი ამით. არამედ გურიე\ლის
Line of ed.: 9     
გამო გიორგი ლიპარიტიანმან, შოშიტა რაჭის ერისთავმან და
Line of ed.: 10     
ბეჟან ლორთქიფანიძემ არა ინებეს მეფობა ალექსანდრესი, შეიკრიბ\ნენ
Line of ed.: 11     
და მიერთნენ ესენი გურიელსა. არამედ გურიელმან ბრძოლად
Line of ed.: 12     
წარმოსულმან, განსძარცუა ხატი ვლანქერნისა ღუთისმშობელი,
Line of ed.: 13     
და ჰყო სამკაულად თჳსად.

Line of ed.: 14        
შემოიკრიბა გურია, მოვიდა საჩინოს, მიერთნენ ჩიჯავაძენი,
Line of ed.: 15     
მერმე ლიპარიტიანი ოდიშარითა, რაჭის ერისთავი რაჭველით, ლორ\თქიფანიძენი
Line of ed.: 16     
და ლეჩხუმელნი. ხოლო ალექსანდრეს დაშთა აბაშიძე\ნი
Line of ed.: 17     
და ზემოურნი და მი\\ქელაძე Manuscript page: T_210  გიორგი და მარგუელნი. ეწყუნენ რო\კითს
Line of ed.: 18     
ურთიერთს და იქმნა ბრძოლა ძლიერი ქ{რისტე}სა ჩ̃ქპდ, ქარ{თულსა} ტ̃ობ.
Line of ed.: 19     
დაიკოდნენ და მოისრნენ ორგნითვე უმრავლესნი. შემდგომად მოკ\ლეს
Line of ed.: 20     
გიორგი გურიელი (იტყჳან ვითარმედ უცნაურითა კუეთებითა
Line of ed.: 21     
მოკუდა) და ივლტოდნენ სპანი მისნი. მოკლეს კუალად რაჭის ერის\თავი
Line of ed.: 22     
შოშიტა, სხუათა მოსრვიდნენ და შეიპყრობდნენ უამრავთა.
Line of ed.: 23     
ხოლო ლიპარიტიანი ივლტოდა ოდიშს და მოიქცა ალექსანდრე გა\მარჯუებული.
Line of ed.: 24     
არამედ აქეთ მოკლეს აბაშიძე ლევან და პაატა დაჰკო\დეს.
Line of ed.: 25     
Manuscript page: R_644  შემდგომად პყრობილნი გურიელ-ოდიშარნი და იმერნი დაჰ\ყიდნეს
Line of ed.: 26     
ვეცხლსა ზედა. და დაიპყრა ალექსანდრემ კუალად იმერეთი.
Page of ed.: 848   Line of ed.: 1     
ხოლო გურიას დასუეს მალაქია, ძმა გიორგი გურიელისა გურიე\ლად,
Line of ed.: 2     
და ძენი გიორგი გურიელისანი წარვიდნენ ახალციხეს. მაშინ
Line of ed.: 3     
ალექსანდრე მეფემან წარუვლინა მახარობელი გიორგი მეფესა: "რა\მეთუ
Line of ed.: 4     
მექმნეს მე შენ მიერ ყოველნი, აწ მყავ მონად და ძედ შენდა
Line of ed.: 5     
და მომეც ასული შენი ცოლად". ესმა რა გიორგი მეფესა, განეხარა.
Line of ed.: 6     
არამედ მოემცნო ასულისა თჳსისა დაწინდვა დავით ერისთავისაგან.

Line of ed.: 7        
კუალად წარუვლინა ალექსანდრემ და მოითხოვა ასული ლუ\არსაბისა
Line of ed.: 8     
ელენე და ძმისწული გიორგი მეფისა. ესე აღეთქუა მეფესა
Line of ed.: 9     
გიორგის მოცემად. გარნა ალექსანდრეს არა ერჩდა რაჭის ერისთავი
Line of ed.: 10     
პაპუნა, ძე შოშიტასი. ვინაჲთგან მოყურობდა გიორგი მეფე და იყო
Line of ed.: 11     
მეგობარ პაპუნასი და სცნაცა ალექსანდრემ, რამეთუ არა ნებავს გი\ორგი
Line of ed.: 12     
მეფესა მზახლობა ამისი, ამისთჳს შემოიკრიბნა სპანი იმერთა
Line of ed.: 13     
და წარვიდა რაჭას, რათა ანუ დაიმორჩილოს, ანუ მიუღოს რაჭა.
Line of ed.: 14     
შევიდა და გარდავლო მთა წევისა, ველიეთისა და მო\\ადგა Manuscript page: d_180a  ნინიას
Line of ed.: 15     
ციხესა, და მარბიელთა მოსწუეს, მოსტყუევნნეს დაბნები მრავალ\ნი.
Line of ed.: 16     
მაშინ გიორგი მეფემან მოაშუელა ზაალ ხერხეულიძე სპითა პა\პუნას.
Line of ed.: 17     
იხილა რა პაატა აბაშიძემ ნიჯადი პაპუნასი, რამეთუ მიეწუ\რათ
Line of ed.: 18     
მარგუელთა წაღებად ნინიას ციხე, მიზეზ-ჰყო ქართველნი და
Line of ed.: 19     
არღარა ინება მარგუელთაგან ციხის აღება და დაპყრობა მეფისაგან.
Line of ed.: 20     
ეტყოდა მეფესა სპათა მოსლვასა, უსმინა მეფემ და ჩამოვიდნენ
Line of ed.: 21     
იმე/რეთსავე.

Line of ed.: 22        
შემდგომად მოკუდა პაატა აბაშიძე დაკოდითა მითვე. ხოლო
Line of ed.: 23     
ალექსანდრემ მოიყვანა დაჲ თჳსი დარეჯან, განატევებინა პაპუნა
Line of ed.: 24     
ერისთავს ცოლი, ასული ბეჟან ლორთქიფანიძისა, და შერთო დარე\ჯან
Line of ed.: 25     
დაჲ თჳსი და მოიმტკიცა იგიცა. არამედ შემდგომად ძმისა
Line of ed.: 26     
თჳსისა სიკუდილისა განდიდნა აბაშიძე მალაქია, რომელი იყო ნაბე\რალი
Line of ed.: 27     
და იწოდა გიორგი. ამან მოიყვანა მეორე ცოლად ნაცოლარი
Line of ed.: 28     
გიორგი გურიელისა, დაჲ კაცია ჩიქოვანისა, მდიდარი ფრიად, და
Line of ed.: 29     
შეირთო იგიცა და თაობდა ზემო მჴარსა ზედა უფროს ძმისა თჳსი\სა.
Page of ed.: 849   Line of ed.: 1     
ამას ემზახლა ქაიხოსრო გურიელი და სთხოვა ასული ელენე, რო\მელი
Line of ed.: 2     
ჰყვანდა პირველის ცოლისა თანა, რამეთუ ესე ქაიხოსრო, ძე
Line of ed.: 3     
გიორგი გურიელისა, რაჟამს მივიდა ახალციხეს, მოსცა ფაშამან სპა\ნი,
Line of ed.: 4     
წარმოვიდა და დაიპყრა გურია ქ{რისტე}სა ჩ̃ქპე, ქარ{თულსა} ტ̃ოგ.

Line of ed.: 5        
ხოლო მალაქია, ბიძა მისი, წარვიდა ახალციხეს. ესე მალაქია
Line of ed.: 6     
კუალად ფაშამ შემოაწ\\ყნარა Manuscript page: R_645  და აღუთქუა ქაიხოსრომ უვნებელობა
Line of ed.: 7     
მალაქიასი. არამედ მოსრული გურიას შეიპყრა ზაკჳთ ქაიხოსრომ მა\ლაქია
Line of ed.: 8     
და აღმოჴადნა თუალნი ბიძასა თჳსსა. ესმა რა ფაშას, აღუძნ\და
Line of ed.: 9     
ფრიად და მცდელობდა შურისგებასა ქაიხოსროსასა. შემდგომად
Line of ed.: 10     
წარმოავლინა შავშეთის ბეგი Manuscript page: T_211  მცირითა სპითა მოკითხვად გურიე\ლისად
Line of ed.: 11     
და ამცნო ბეგსა, რათა მოკლას იგი. მოსრული ქაიხოსრომ
Line of ed.: 12     
ისტუმრა ბეგი. შემდგომად ისტუმრა ბეგმან და თავის-წინაობასა ში\ნა
Line of ed.: 13     
მოკლეს ქაიხოსრო გურიელი ქ{რისტე}სა ჩ̃ქპთ, ქარ{თულსა} ტ̃ოზ, წარიღეს
Line of ed.: 14     
თავი მისი და წარვიდნენ, და გურიელად დაუტევეს მალაქია უთუა\ლო.
Line of ed.: 15     
შემდგომად მცირე ჟამისა მოითხოვეს გურიელთა ძე გიორგისა
Line of ed.: 16     
და ძმა ქაიხოსროსი მამია უსუფ-ფაშისაგან, რომელი მუნვე იყო
Line of ed.: 17     
ახალციხეს, და აღუთქუეს ქრთამი დიდი. ფაშამ წარმოუვლინა და
Line of ed.: 18     
ჰყვეს გურიელად. ამასვე წელსა ამან მამიამ მისცა შემოქმედელობა
Line of ed.: 19     
მალაქიას და ჰყო მონაზონად. მერმე ამანცა მოითხოვა ძმისა თჳსი\სა
Line of ed.: 20     
დაწინდული გიორგი აბაშიძის ასული ელენე, მიიყვანა და ქმნა
Line of ed.: 21     
ქორწილი.

Line of ed.: 22        
ხოლო გიორგი ლიპარიტიანმან იხილა, რამეთუ მოსწყდნენ
Line of ed.: 23     
ძლიერნი იმერეთისანი როკეთის ომსა შინა, იწყო ლევან დადიანისა
Line of ed.: 24     
გამო ღალატით სრვა და კლვა წარჩინებულთა ოდიშისათა, ყიდვა
Line of ed.: 25     
უწყალოდ ტყუეთა მაჰმადიანთა ზედა და ეპყრა სალიპარიტიანო, და
Line of ed.: 26     
ნებითა მისითავე იყო ლევან დადიანად. ამან ლევან მოიყვანა ნები\თა
Line of ed.: 27     
ლიპარიტიანისათა ცოლად დაჲ ალექსანდრე მეფისა თინათინ,
Line of ed.: 28     
ნაშობი თამარ დედოფლისაგან, რათა მოიმტკიცოს ოდიში ძალითა
Line of ed.: 29     
ალექსანდრესითა. ხოლო ლიპარიტიანმან ამისთჳს, რათა არღარა
Page of ed.: 850   Line of ed.: 1     
მოინებოს ალექსანდრემ ანუ გურიელმან თავისად ოდიში, არამედ
Line of ed.: 2     
სახელით ოდენ იყო დადიანი ლევან, გარნა მოქმედი ყოვლისავე იყო
Line of ed.: 3     
ლიპარიტიანი. გარნა იყო ოდიშს ჭირი გიორგი ლიპარიტიანისაგან
Line of ed.: 4     
კლვითა და ყიდვითა ტყჳსათა და უმეტეს აფხაზთაგან, რამეთუ მო\ვიდიან
Line of ed.: 5     
ლაშკრად და აოჴრებდიან ქუეყანათა ავაზაკობით და ცხადად.
Line of ed.: 6     
ხოლო ალექსანდრე მეფემან ცხადად სცნა, რამეთუ არა ნებავს გი\\\ორგი Manuscript page: A_282 
Line of ed.: 7     
მეფესა მოყურობა მისი, განაცხადა მტერობა მისი და მოყუ\რობა
Line of ed.: 8     
ერეკლე მეფისა, მიუთხრა პაპუნა ერისთავსა არა შეხიზნვა გი\ორგი
Line of ed.: 9     
მეფისა. ესე არა უსმინა პაპუნა ერისთავმან.

Line of ed.: 10        
ამისთჳს შემოიკრიბნა ალექსანდრემ იმერნი და შევიდა რაჭას,
Line of ed.: 11     
და მოერთუნენ მუნ რაჭველნი და ლეჩხუმელნი თჳნიერ ერისთვისა.
Line of ed.: 12     
მაშინ პაპუნამ განამაგრნა ციხენი და ადგილნი და წარვიდა ონს გი\ორგი
Line of ed.: 13     
მეფითურთ. და სპათა ალექსანდრ\\ესთა Manuscript page: R_646  მოწუეს რაჭა და მო\ადგნენ
Line of ed.: 14     
ჯეჯორს; ვერ წინააღუდგნენ გიორგი მეფე და პაპუნა და
Line of ed.: 15     
შევიდნენ გლოლას; მივიდნენ სპანი ალექსანდრე\\სნი Manuscript page: d_180b  და მოწუეს
Line of ed.: 16     
უწერა. მუნით უკმოიქცნენ, კუალად მოწუეს რაჭა ქ{რისტე}სა ჩ̃ქპზ, ქარ{თულსა}
Line of ed.: 17     
ტ̃ოე, და ჩამოვიდა იმერეთს ალექსანდრე მეფე. არამედ პაპუნამ და\იპყრა
Line of ed.: 18     
უმეტესად კუალად რაჭა, რამეთუ მოსწყჳდნა მტერნი თჳსნი
Line of ed.: 19     
და იყოფოდა თჳსად.

Line of ed.: 20        
ამავ ჟამთა მოვიდა არჩილ მეფე რუსეთიდამ მოწოდებითა ძმი\სა
Line of ed.: 21     
თჳსისა გიორგისათა და მოიყვანნა ძენი თჳსნი, ალექსანდრე და
Line of ed.: 22     
მამუკა, და იგინი წარავლინნა დუალეთს და თჳთ მოვიდა რაჭას, გა\ნიხარეს
Line of ed.: 23     
ძმათა ხილვითა ურთიერთთა. შემდგომად ეზრახნენ იმერ\თა,
Line of ed.: 24     
რათა ჰყონ არჩილ მეფედ. კ{უალა}დ წარავლინა არჩილ ყირიმის ხანისა
Line of ed.: 25     
თანა დავით თურქისტანისშვილი, რომელი შეიპყრა შამხალმან და
Line of ed.: 26     
აწ ნებითა შამხალისათა მოვიდა ჩერქეზსა შინა არჩილ მეფისა თანა.
Line of ed.: 27     
ამას წარატანეს ძღუენი და არმაღანი დიდი და წარგზავნეს.

Page of ed.: 851  
Line of ed.: 1        
ხოლო იმერთა მისცეს პირი არჩილს; მოვიდნენ არჩილ Manuscript page: T_212  და გი\ორგი
Line of ed.: 2     
მეფენი და რაჭის ერისთავი მათ თანა გუელის თავსა ზედა. მი\ერთო
Line of ed.: 3     
მათ ლიპარიტიანი გიორგი, ჭილაძე-მიქელაძენი და ბეჟან
Line of ed.: 4     
ლორთქიფანიძე. ხოლო გიორგი აბაშიძემ და სჳმონ ქუთათელმან არა
Line of ed.: 5     
ინებეს, რამეთუ ესე სჳმონ იყო ძე სეხნია ჩხეიძისა და განდიდებული.
Line of ed.: 6     
გარნა თუ იყო მღუდელთმთავარი, არამედ ტყჳს მყიდველი, მეძავ\მემრუშე,
Line of ed.: 7     
კაცის მკლველი, ცრუ-ფიც, უწირავ-ულოცავი, ვითარცა
Line of ed.: 8     
განდგომილი ივლიანე.

Line of ed.: 9        
ამათ მიერ შემოიკრიბნა ალექსანდრემ სპანი და წარვიდა გუე\ლის
Line of ed.: 10     
თავს მეფეთა ზედა. მაშინ, ვინაჲთგან ერისთავსა შინაგანმცემ\ნი
Line of ed.: 11     
მრავალნი ჰყვნეს რაჭასა შინა, და ლიპარიტიანს ოდიშს, და ლეჩ\ხუმელნი
Line of ed.: 12     
იყვნენ ალექსანდრეს კერძოდ და სპანიცა ალექსანდრესნი
Line of ed.: 13     
მრავლობდნენ, რამეთუ მათ არა შემოჰკრებოდათ ჯერეთ, ვერღარა
Line of ed.: 14     
წინააღუდგნენ ალექსანდრეს, არამედ წარვიდნენ ოდიშს. ხოლო შემ\დგომად
Line of ed.: 15     
ეხრახა ლიპარიტიანს ალექსანდრე მეფე და მისცა თავობა
Line of ed.: 16     
ლეჩხუმისა და, ვინაჲთგან იყო ლიპარიტიანი უღთო, ცრუ-ფიც, უპი\რო,
Line of ed.: 17     
ტყჳს მყიდველ, მიერთო ალექსანდრეს.

Line of ed.: 18        
ხოლო არჩილ მეფემან სცნა, რამეთუ მივიდა დავით შეწევნითა
Line of ed.: 19     
შამხალისათა ყირიმის ხანისა თანა და იგი აღძრულ იყო შეწევნად
Line of ed.: 20     
არჩილისად წინაშე ხონთქრისა. ამისთჳს ინება არჩილ წარსლვა ყი\რიმს
Line of ed.: 21     
და მივიდა აფხაზეთს, მოეგება შარვაშიძე, ისტუმრა პატივით,
Line of ed.: 22     
ვითარცა მეფე, და იყოფებოდა ზუფუს ჟამრაოდენმე. არამედ ვერ\ღარა
Line of ed.: 23     
მშოვნელი გზისა უკმოიქცა და მოვიდა ოდიშს. Manuscript page: R_647  გარნა ვინაჲ\თგან
Line of ed.: 24     
ზავ-ექმნათ ალექსანდრეს და ლიპარიტიანსა, ვერღარა დაად\გრნენ
Line of ed.: 25     
ოდიშს და მოვიდნენ საჭილაო-სამიქელაოს არჩილ და გიორ\გი
Line of ed.: 26     
მეფენი და ეზრახნენ ალექსანდრეს, რათა მისცეს გზა წარსლვი\სა.
Line of ed.: 27     
მიუგო ალექსანდრემ: "უკეთუ მომცე ფიცი არღარა მეცილო იმე\რეთსა,
Page of ed.: 852   Line of ed.: 1     
განგიტევებ და წარვედ რუსეთს; უკეთუ არა, არა გცე გზა".
Line of ed.: 2     
მაშინ ვინაჲთგან არღარა იყო სხუა რაჲმე ღონე, მისცა ფიცი არჩილ
Line of ed.: 3     
და წარვიდა რაჭას. მერმე მივიდა დიგორს და წარიყვანნა ძმისწულ\ნი
Line of ed.: 4     
თჳსნი ძენი ლევანისანი: ქაიხოსრო, ვახტანგ, დომენტი და იყო\ფებოდა
Line of ed.: 5     
დიგორს.

Line of ed.: 6        
ხოლო გიორგი მეფე წარვიდა გურიას და გურიელმან მამიამ
Line of ed.: 7     
ისტუმრა პატივითა დიდითა. არამედ მთავართა მუნებურთა უმეტეს
Line of ed.: 8     
და მეფეცა ნიჭვიდა მათ. ამისთჳს აზრახეს მამიას: "ნებავს გურია
Line of ed.: 9     
გიორგი მეფესა თჳსად". არამედ მამია ვინაჲთგან ყრმა იყო, ისმინა
Line of ed.: 10     
მათი, რომელნიმე შეიპყრნა და სხუანი უპატიო ჰყვნა. ამისი მხილ\ველი
Line of ed.: 11     
გიორგი მეფე წარვიდა გონიას, მოეგება თადგირიძე აჰმადბეგ,
Line of ed.: 12     
რამეთუ იყო გამაჰმადიანებული და დიდითა პატივითა დაასადგურა
Line of ed.: 13     
და წარსაგებელითა თჳსითა უმასპინძლებდა რაოდენსამე ჟამსა.

Line of ed.: 14        
ხოლო ამ ჟამებთა მოვიდა დავით სტამბოლიდამ, რამეთუ ეღუ\აწა
Line of ed.: 15     
ფრიად ყირიმის ხანსა წინაშე ხონთქრისა. ამისთჳს ხონთქარს
Line of ed.: 16     
წარმოევლინა ყაფუჩი თჳსი და დავით მის თანა: "რათა ჰკითხონ
Line of ed.: 17     
იმერთა, რომელი ჰნებავსთ არჩილ ანუ ალექსანდრე". დაუტევა ყა\ფუჩმან
Line of ed.: 18     
დავით ახალციხეს და თჳთ მოვიდა ალექსანდრე მეფისა თა\ნა.
Line of ed.: 19     
სცნა ალექსანდრემ ესე-ვითარებანი და ინება მოკლვა Manuscript page: d_181a  ყაფუჩისა.
Line of ed.: 20     
აგრძნა ესე ყაფუჩმან და ივლტოდა ახალციხეს. ამ ჟამთა მოსრულ
Line of ed.: 21     
იყო გიორგი მეფეცა ახალციხეს. ამან აღუთქუა ყაფუჩსა ერთგულე\ბა
Line of ed.: 22     
ხონთქრისა და მისლვა დედაწულითა თჳსითა ახალციხეს და
Line of ed.: 23     
ქრთამი Manuscript page: T_213  დიდი. მაშინ განუზრახა ყაფუჩმან, რათა მოსჭრან ბეჭედნი
Line of ed.: 24     
ყოველთა წარჩინებულთა იმერთანი და დასხან სვინტატიქოსის წიგ\ნსა
Line of ed.: 25     
ზედა არჩილისათჳს: "და მე წარვმართო ყოველნი საქმენი
Line of ed.: 26     
თქუენნი".

Page of ed.: 853  
Line of ed.: 1        
ხოლო გიორგი მეფემან ჰყო ეგრეთ და წარავლინა ყაფუჩი;
Line of ed.: 2     
მოსცა ხონთქარმან ამითი იმერეთი არჩილს, წარმოუვლინა ჴრმალი
Line of ed.: 3     
და ხალათი და მოიღო მანვე ყაფუჩმან და ებრძანა აზრუმის ფაში\სათჳს,
Line of ed.: 4     
რათა ჰყოს არჩილ მეფედ. მაშინ აზრუმის ფაშამ წარმოავ\ლინა
Line of ed.: 5     
ქეჰა თჳსი სპითა დიდითა და მოვიდა ახალციხეს სალიმ ფაში\სა
Line of ed.: 6     
თანა. შეიკრიბნენ ესენი და წარმოიყვანეს გიორგი მეფე და დად\გნენ
Line of ed.: 7     
მთასა ფერსათსა ზედა. ესე აცნობეს არჩილს დიგო\\რს Manuscript page: R_648  მყოფს,
Line of ed.: 8     
ჩამოვიდა რაჭას, მიეგება ერისთავი და სრულიად რაჭველნი და წარ\მოვიდა
Line of ed.: 9     
იმერეთს. ხოლო ალექსანდრე, ვერღარა წინააღმდგომი,
Line of ed.: 10     
წარვიდა ქართლს ერეკლე მეფისა თანა და მან პატივით დაუსავანა.
Line of ed.: 11     
ხოლო ქეჰამ წარმოატანა გიორგი მეფესა მუსალიმი სპითა დიდითა,
Line of ed.: 12     
ჩამოვიდნენ იმერეთს და მოვიდნენ ქუთათისს არჩილ მეფისა თანა,
Line of ed.: 13     
შთაიცვა არჩილ ხალათი ხონთქარისა, და დაემორჩილნენ იმერნი
Line of ed.: 14     
ქ{რისტე}სა ჩ̃ქჟ, ქარ{თულსა} ტ̃ოჱ თჳნიერ გიორგი აბაშიძისა.



Section: 27  
Page of ed.: 853  
Line of ed.: 15   ი̃ვ. არჩილ მეფე, ა̃ წელი მეფა


Line of ed.: 16        
მაშინ გიორგი მეფემან აღთქმისათჳს მისცა ძმისწული თჳსი
Line of ed.: 17     
ვახტანგ ოსმალთა მძევლად. კუალად მისცა ელენე ძმის ასული თჳსი
Line of ed.: 18     
ფრიად კეკლუცი და დაწინდული ალექსანდრე მეფისა ქაიხოსრო
Line of ed.: 19     
იაშვილსა ცოლად და აქორწინა. და შემდგომად მცირედისა წარვი\და
Line of ed.: 20     
თჳთცა ახალციხეს და წარიყვანნა დედაწულნი თჳსნი რაჭიდამ
Line of ed.: 21     
სამცხეს.

Line of ed.: 22        
ხოლო არჩილ დაიპყრა იმერეთი. არამედ ზამთარსა ამას იხილა
Line of ed.: 23     
აბაშიძემ გიორგიმ, რამეთუ ვერ მწე ექმნების არჩილს ოსმალნი; ეზ\რახა
Line of ed.: 24     
გიორგი ლიპარიტიანს, მოიყვანა ალექსანდრე ქართლიდამ.
Line of ed.: 25     
არამედ არჩილ მეფე არა დაუტევეს პაპუნა ერისთავმან, სჳმონ ქუთა\თელმან,
Line of ed.: 26     
მიქელაძე გიორგიმ და ბეჟან ლორთქიფანიძემ შეიკრიბნენ
Page of ed.: 854   Line of ed.: 1     
და ეწყუნენ გოდოგანს ურთიერთს; იქმნა ბრძოლა ძლიერი, იძლია
Line of ed.: 2     
ალექსანდრე და ივლტოდა ქართლს.

Line of ed.: 3        
ხოლო არჩილ მოიმტკიცა იმერეთი და მეფობდა მცდელობით\ურთ
Line of ed.: 4     
უკეთურებისა მოფხურასა. არამედ ვინაჲთგან ძლიერ იყვნენ
Line of ed.: 5     
მთავარნი, მერ შეუძლო. ხოლო ალექსანდრეს, წედისს ქართლს
Line of ed.: 6     
მდგომს, ესმა სპათა დასხმა გიორგი მეფისაგან, მსწრაფლ აიყარა და
Line of ed.: 7     
შევიდა გორის ციხესა შინა. ევედრა ერეკლე მეფესა, რათა მწე ეყოს.
Line of ed.: 8     
ესე ყოველი ნაზარ-ალიხან მიუთხრა ყეენსა, ხოლო ყეენმან დესპა\ნით
Line of ed.: 9     
ხონთქარსა. და იქნა ყოველი, ვითარცა აღვსწერეთ და შემდგო\მად
Line of ed.: 10     
შეპყრობისა გიორგი მეფისა მცობმან არჩილ მეფემან შემოიკ\რიბნა
Line of ed.: 11     
სპანი იმერთა და გარმოადგა ციხესა ქუთათისს, შეამჭირვა
Line of ed.: 12     
ფრიად, რამეთუ ჯღანთა ხარშვიდიან და სჭამდნენ სიყმილისათჳს და
Line of ed.: 13     
ლამოდენ მოცემასა ციხისასა. არამედ ლიპარიტიანი სპითა თჳსითა
Line of ed.: 14     
ერთ კერძო მდგომ იყო; ამან მას ჟამსა სთხოვა არჩილს ლეჩხუმი და
Line of ed.: 15     
მონა იქმნეს საუკუნოდ.

Line of ed.: 16        
ესე აღუძნდა არჩილს, გარნა აღუთქუა მიცემა. აგრძნა ლიპარი\ტიანმან,
Line of ed.: 17     
რამეთუ არა ნებავს. ამისთჳს გამოიყვანნა ღამით ოსმალ\ნი
Line of ed.: 18     
ციხიდამ, მისცნა ყოველნი საზრდელნი თჳსნი და განამაგრა ციხე,
Line of ed.: 19     
და თჳთ მასვე ღამესა ივლტოდა სპითა ოდიშს.

Line of ed.: 20        
დილასა იხილა არჩილ მეფემან, შე\\უძნდა Manuscript page: R_649  ესე არჩილ მეფესა
Line of ed.: 21     
დიდ ფრიად და უმეტესისა განდგომილებისა ყოფისათჳს მოეცალა
Line of ed.: 22     
ციხესა და შემოიფიცნა კუალად იმერნი. გარნა იქმნა საგლოველი,
Line of ed.: 23     
რამეთუ გამოვიდნენ ციხიდამ ოსმალნი და შემუსრეს ქუთათისის
Line of ed.: 24     
ეკლესია ყოვლად წმადისა, დიდ შუენიერად გებული, ვინაჲთგან
Line of ed.: 25     
ავნებდნენ ციხესა მუნიდამ ფრიად. ქ{რისტე}სა ჩ̃ქჟა, ქარ{თულსა} ტ̃ოთ.

Page of ed.: 855  
Line of ed.: 1        
ხოლო გიორგი მეფემან იავარ-ჰყო რუისს ცოლშვილი Manuscript page: d_181b  ალექ\სანდრე
Line of ed.: 2     
მეფისა და მიაბარა ძენი მისნი სჳმონ და გიორგი დავითს
Line of ed.: 3     
კსნის ერისთავს, ნაშობნი დიდებულის ქალისაგან. არამედ ალექსან\დრე
Line of ed.: 4     
მივიდა ახალციხეს. წარმოვიდა ახალციხის ფაშა სპითა და ჩა\მოვიდნენ
Line of ed.: 5     
იმერეთს. განევლტუნენ არჩილს იმერნი და მიერთუნენ
Line of ed.: 6     
ალექსანდრეს. ხოლო არჩილს ვერღარა მოუსწრა ბარძიმ მდივანბეგ\მან
Line of ed.: 7     
სპითა ქართლისათა და ამით ვერღარა იკადრა ბრძოლა და წარ\ვიდა
Line of ed.: 8     
რაჭას, მუნიდამ მივიდა ქართლს. ხოლო ალექსანდრე დასუა
Line of ed.: 9     
ფაშამან მეფედ ქ{რისტე}სა ჩ̃ქჟა, ქარ{თულსა} ტ̃ოთ.



Section: 28  
Page of ed.: 855  
Line of ed.: 10   ი̃ზ. მეფე ალექსანდრე დ̃ წელი მეფა


Line of ed.: 11        
უკუნ-იქცა ფაშა და წარვიდა ახალციხეს. მაშინ არჩილ სცნა,
Line of ed.: 12     
რამეთუ ვერღარა დაიპყრობს იმერეთსა და კახთა, თჳთ არღარა ინე\ბა
Line of ed.: 13     
მათი მეფობა, წარვიდა დუალეთს, იქიდამ რუსეთს მცირითა სპი\თა.
Line of ed.: 14     
არამედ შამხალმან მოიბირა ყილჩიყო ჩერქეზ-ბატონი ყეენის
Line of ed.: 15     
გამო, რათა შეიპყრას არჩილ და მისცეს ყეენსა, ხოლო ყეენმან
Line of ed.: 16     
აღავსოს ორნივე ნიჭითა. მისრული არჩილ ჩერქეზს ისტუმრა ყილ\ჩიყომ
Line of ed.: 17     
პატივითა, მერმე წარატანნა ყოლაუზნი და წარგზავნა. არა\მედ
Line of ed.: 18     
არჩილს ენება ყილჩიყოსი თავისთან მოგზაურობა და ესე არა
Line of ed.: 19     
ინება ყილჩიყომ, რამეთუ აქუნდა მანკიერება. არამედ შეკრებული
Line of ed.: 20     
სპითა ეწივა არჩილს და თჳთ ყილჩიყო არა გამოეცხადა. გარნა
Line of ed.: 21     
სპანი მოვიდნენ და ვითარცა არარაჲ შიში აქუნდა გზისა არჩილს,
Line of ed.: 22     
შეუპყრნეს ორთა კაცთა ჴელნი არჩილს იმიერ და ამიერ და იწყეს
Line of ed.: 23     
სპათა არჩილისათა პყრობა ჩერქეზთა. მაშინ იჴადნეს მახჳლნი, რო\მელნი
Line of ed.: 24     
აქუნდათ დაფარულად მონაზონთა აბაშიძე ნიკოლაოზ და შა\ლიკაშვილმან,
Line of ed.: 25     
სცეს კაცთა მათ და განათავისუფლეს მეფე; იჴადა
Page of ed.: 856   Line of ed.: 1     
მშჳლდ-კაპარჭი მეფემან და მოსრნა მრავალნი. მოუჴდა მეფესა ჩერ\ქეზი,
Line of ed.: 2     
სცა ოროლი. არამედ დაიპყრა გრგოლმან იკისამან და ვერ
Line of ed.: 3     
ავნო მეფესა. შემდგომად განვლო ბრძოლითა მეფემან რაზმი მათი
Line of ed.: 4     
და წარვიდა ლტოლვით. არამედ განსივდა ცხენი მეფისა და ვერღა
Line of ed.: 5     
რა რბოდა.

Line of ed.: 6        
კუალად მოვიდნენ და მოერტყნენ მეფესა და ბრძოდა ძლიერად.
Line of ed.: 7     
მაშინ მოვიდა წარჩინებული ვინმე ლეკი და მოქენედ ეტყოდა მეფე\სა:
Line of ed.: 8     
"რად მოიკლავ უებროსა თავსა, კმა არს სიმჴნედ, რომელი დღეს
Line of ed.: 9     
ჰყავ შენ; აწ დაიმდაბლე თავი და მოვედ ჩემდა; ვფუცავ განგარინო
Line of ed.: 10     
Manuscript page: T_215  ყოვლისაგან". ისმინა მეფემან და ჰრქუა. "არა მივენდო ჩერქეზთა.
Line of ed.: 11     
გა\\რნა Manuscript page: R_650  მოვალ შენდა". და მივიდა მისთანა და წარიყვანეს სახლსა
Line of ed.: 12     
ყილჩიყოსასა. ხოლო ცოლმან ყილჩიყოსამან მასვე ღამესა წარავ\ლინა
Line of ed.: 13     
მეფე ბასიანს და სპანი არჩილისანი დიგორს. ამისი მსმენელი
Line of ed.: 14     
მოვიდა შამხალი, რათა წარიყვანოს მეფე. არამედ ვერღარა ეწია
Line of ed.: 15     
ყილჩიყო მიცემად, რამეთუ ბასიანელთა დედათა მოიჴადნეს საბურ\ველნი
Line of ed.: 16     
თჳსნი და ეტყოდნენ ქმართა თჳსთა: "ანუ დაიბურენით ესე
Line of ed.: 17     
და ქუდნი თქუენნი ჩუენ, ანუ არა მივსცეთ არჩილ ყილჩიყოს".
Line of ed.: 18     
ამისთჳს გამოუტევეს მას ღამესავე არჩილ ყმითა თჳსითა, ეგრეთვე
Line of ed.: 19     
დიგორელთა გამოუტევნეს ყოველნი პყრობილნი და წარმოსრულნი
Line of ed.: 20     
მოვიდნენ ქართლს და იყოფებოდა არჩილ მეფე ქართლს.

Line of ed.: 21        
ხოლო ალექსანდრე მეფობდა იმერეთს. მაშინ განუტევა დიდე\ბულის
Line of ed.: 22     
ქალი, ვითარცა ცოლად მყოფი, რომლისა თანა ესხნეს ძენი:
Line of ed.: 23     
სჳმონ და გიორგი უქორწინოდ და შეირთო გიორგი აბაშიძის ასული
Line of ed.: 24     
თამარ ი̃ წლისა. ამასვე ქორონიკონსა იქორწინა მის თანა.

Line of ed.: 25        
არამედ განძლიერდა ლიპარიტიანი გიორგი კლვითა და ტყჳსა
Line of ed.: 26     
ყიდვითა, არღარა ინება ლევან დადიანი, განაძო იგი და წარვიდა
Line of ed.: 27     
ქართლს არჩილ მეფისა თანა. შემდგომად წარვიდა სტამბოლს და
Line of ed.: 28     
მოკუდა მუნ, და დაიპყრა ოდიში ლიპარიტიანმან და არა იწოდებო\და
Line of ed.: 29     
დადიანად, არამედ ლიპარტიანადვე და თავობდა ლეჩხუმსაცა
Page of ed.: 857   Line of ed.: 1     
კნინღა დაპყრობად. ხოლო ალექსანდრე თუმცა მეფობდა, არამედ
Line of ed.: 2     
არა ეგდენ ნებასა შინა მისსა იყვნენ, რამეთუ ფრიად განდიდნენ მთა\ვარნი
Line of ed.: 3     
და ამან კუალად იწყო მტერობა გიორგი მეფისა და მოყუსო\ბა
Line of ed.: 4     
ერეკლე მეფისა. ამისთჳს ენება კირთება ქართლისა. ხოლო მოვი\და
Line of ed.: 5     
რა ქალბალიხან, ეზრახა ნაზარ-ალიხან ალექსანდრე მეფესა, რა\თა
Line of ed.: 6     
ემტეროს გიორგი მეფესა. არამედ წარჩინებულნი იმერნი არა
Line of ed.: 7     
აუფლებდნენ ა\\მას Manuscript page: A_284  ყოფად ალექსანდრე მეფესა. გარნა ალექსანდრე
Line of ed.: 8     
უცნობელად წარჩინებულთა მორჩილითა თჳსითა სპითა მიუჴდა და
Line of ed.: 9     
მოსტყუევნა ალი და წარმოვიდა.

Line of ed.: 10        
ესმა რა არჩი\\ლს, Manuscript page: d_182a  ტაშისკარს მდგომს, წარმოუდგა. არამედ
Line of ed.: 11     
ალექსანდრე მოვიდა იმერეთს და სპათა არჩილისათა დააყრევინეს
Line of ed.: 12     
ტყუენი რაოდენიმე იმერთა. შემდგომად ეზრახნენ არჩილ და გიორ\გი
Line of ed.: 13     
მეფენი წარჩინებულთა იმერთა, არა ჯერყოფასა ესე-ვითარები\სასა,
Line of ed.: 14     
ვინაჲთგან არს ჟამი დიდი, რომელი არღარა ყოფილ არს ჩუენ
Line of ed.: 15     
შორის, და რათა შეანანოს ალექსანდრე მეფესა. რამეთუ იყო ესე
Line of ed.: 16     
ალექსანდრე მჴნე, ახოვანი, ჰაეროვანი და უხჳ, არამედ ხელად-მქცე\ვი,
Line of ed.: 17     
ცუნდრუკი, უღმრთო, ტყჳს მყიდველი. ამისთჳს სძულობდა ცო\ლი
Line of ed.: 18     
თჳსი თამარ და მიზეზ-უდგა Manuscript page: R_651  განტევებად, აზრახა მამასა თჳსსა,
Line of ed.: 19     
რათა მისცეს გიორგი მეფესა. ხოლო აბაშიძემ სიყუარულითა ასუ\ლისათა
Line of ed.: 20     
არღარა მიხედა უჯერობასა და აზრახა იმერთა, რამეთუ
Line of ed.: 21     
ზნითა წინთქმულითა სძულობდნენ ალექსანდრეს წარჩინებულნი,
Line of ed.: 22     
შეიკრიბნენ კათალიკოზი, ეპისკოპოსნი, ერისთავი პაპუნა და სრუ\ლიად
Line of ed.: 23     
წარჩინებულნი იმერეთისანი და მოადგნენ სკანდას მყოფსა
Line of ed.: 24     
ალექსანდრეს, შეიპყრეს და წარგზავნეს მღჳმეს, მერმე სუერს. შემ\დგომად
Line of ed.: 25     
მისცეს გიორგი მეფესა, მიიყვანეს რუისს, მოაშთვეს და
Line of ed.: 26     
დაფლეს მუნავე ეკლესიასა შინა ქ{რისტე}სა ჩ̃ლჟე, ქარ{თულსა} ტ̃პგ.



Section: 29  
Page of ed.: 857  
Page of ed.: 858  
Line of ed.: 1   ი̃ვ. მეფე არჩილ, ა̃ წელი მეფა


Line of ed.: 2        
შთამოიყვანეს არჩილ და დასუეს მეფედ ამასვე ქორონიკონსა
Line of ed.: 3     
მოვიდა გიორგი მეფე საჩხერეს და იყოფებოდნენ მეფენი ზოგად.
Line of ed.: 4     
მაშინ თამარ, ასული აბაშიძისა, ეზრახა გიორგი მეფესა, რათა შე\ირთოს
Line of ed.: 5     
და დაიპყრას მან იმერეთი. არამედ არა ჰყო სათნოთი არჩი\ლისათი.
Line of ed.: 6     
მერმე ეზრახა აბაშიძე არჩილ მეფესა შერთუად ასულისა
Line of ed.: 7     
მისისა და დაიმკჳდროს იმერეთი. არამედ არა ჰყო არჩილ უსჯუ\ლოებისათჳს
Line of ed.: 8     
და ეტყოდა მოყვანასა ძისა თჳსისა ალექსანდრესასა
Line of ed.: 9     
და შერთვასა მისსა, ხოლო შემდგომად გიორგი მეფის წარსლვისა
Line of ed.: 10     
ისპაანს განიზრახა აბაშიძემ გიორგი, ლიპარიტიანისა თანა ნებითა
Line of ed.: 11     
ასულისა თჳსისათა, და მოიპოვეს მონათესავედ წოდებული ვინმე
Line of ed.: 12     
მეფეთა გიორგი ოდიშს, მოიყვანეს და შერთეს თამარ ასული აბაში\ძისა
Line of ed.: 13     
და უწოდეს მეფედ ქ{რისტე}სა ჩ̃ქჟვ, ქარ{თულსა} ტ̃პდ. ხოლო არჩილ წარვი\და
Line of ed.: 14     
დუალეთს და იყოფოდა მუნ.



Section: 30  
Page of ed.: 858  
Line of ed.: 15   ი̃ჱ. მეფე გიორგი, ბ̃ წელი მეფა


Line of ed.: 16        
ხოლო ესე გიორგი იყო უმგზავსო ყოვლითურთ და შეუგუანი მე\ფობისა,
Line of ed.: 17     
უზნეო, გამოუცდელი, თჳნიერ გლეხთა მუშაკობისა, და იყო
Line of ed.: 18     
ხეიბარიცა. არამედ მართვიდა აბაშიძე გიორგი და თაობდა ყოველ\თა
Line of ed.: 19     
იმერთა ზედა, მორჩილებდნენ დადიანი, გურიელი და წარჩინე\ბულნი
Line of ed.: 20     
ს{რულია}დ. ხოლო შემდგომად წლისა ერთისა უშუერებისა მისისათჳს
Line of ed.: 21     
შემძულე იქმნა ქმრისა თჳსისა თამარ და ინება განტევება მისი. მა\შინ
Line of ed.: 22     
არჩილ მეფე მოსრულ იყო ერწოს წარყვანებად ძმისწულისა
Line of ed.: 23     
თჳსისა ვახტანგისათჳს დედაწულით, რომელი მყოფობდა სახლსა ში\ნა
Line of ed.: 24     
აბაშიძისასა, რათა წარვიდეს რუსეთს. კუალად მიუთხრა აბაშიძემ
Line of ed.: 25     
არჩილს, რათა შეირთოს ასული მისი თამარ განზრახჳთა თამარი\სათი
Line of ed.: 26     
და იქმნეს მეფედ მარადის. არამედ არა ჰყო არჩილ და წარიყ\ვანა
Page of ed.: 859   Line of ed.: 1     
ვახტანგ დედაწულით და წარვიდა დუალეთს და იყოფოდა ზრა\მაგას
Line of ed.: 2     
ზამთარსა მას, მომლოდნე სპათა რუსთასა, მერმე შეითქუნენ
Line of ed.: 3     
აბაშიძისა თანა ყოველნი იმერნი და Manuscript page: R_651a  რაჭის ერისთავი შოშიტა, რა\მეთუ
Line of ed.: 4     
პაპუნა მომკუდარ იყო, და განაძეს გიორგი მეფედ წოდებული,
Line of ed.: 5     
რომელსა გოჩიად სახელს სდებდენ კიცხევით და მოუწოდეს არ\ჩილს.
Line of ed.: 6     
მან არა ინება ვინაჲთგან უწყოდა მცირეს ჟამის მეფობად, რა\მეთუ
Line of ed.: 7     
არღარა იყო პირმტკიცობა. არამედ განრყუნილნი, ფიცის მტე\ხელნი,
Line of ed.: 8     
ტყჳს-მყიდველნი, მჴდომნი, მკრეხელნი, უკეთურნი, არათუ
Line of ed.: 9     
წარჩინებულნი, გარნა მდაბიურნიცა, მოქმედნი ამისნი ყოველთა,
Line of ed.: 10     
რომელთა ვსწერთ. არამედ მაიძულებელთა თჳსთაგანვე წარმოვიდა
Line of ed.: 11     
არჩილ, მიეგებნენ სრულიად რაჭველნი, შთამოვიდა და დაიპყრა იმე\რეთი
Line of ed.: 12     
ქ{რისტე}სა ჩ̃ქჟჱ, ქარ{თულსა} ტ̃პვ.



Section: 31  
Page of ed.: 859  
Manuscript page: T_217 
Line of ed.: 13   მეფე არჩილ, ვ̃ თთუე მეფა


Line of ed.: 14        
ამისმან მცნობმან სალიმ ახალციხის ფაშამან აუწყა ხონთქარ\სა.
Line of ed.: 15     
ხოლო ხონთქარმან უბრძანა განძება არჩილისა. ამისთჳს სთხო\ვა
Line of ed.: 16     
ერეკლე მეფესა ფაშამ ძე ალექსანდრესი სჳმონ, რამეთუ იგი ზრდი\და
Line of ed.: 17     
მას პატივით, რათა ჰყოს მეფედ იმერთა. მოსცა ერეკლე მეფემან,
Line of ed.: 18     
მერმე ჩამოიყვანა სალიმ-ფაშამ იმერეთს. არამედ არ\\ჩილ Manuscript page: d_182b  ვერღარა
Line of ed.: 19     
წინააღუდგა, ვინაჲთგან იმერნი მიერთუნენ ფაშასა და სჳმონს და
Line of ed.: 20     
წარვიდა მასვე შემოდგომას რაჭას და დაუტევა ვახტანგ ძმისწული
Line of ed.: 21     
თჳსი მუნ, რამეთუ კავკასი თოვლით კრულ იყო და დედაწულით ვერ\ღარა
Page of ed.: 860   Line of ed.: 1     
ვიდოდა, თჳთ არჩილ შევლო ლიახჳ, გარდავიდა თაგაურს, დაჰ\ყო
Line of ed.: 2     
ზამთარი იგი მუნ და გაზაფხულს წარვიდა რუსეთს სპითა რუსთ\ჴელმწიფესა
Line of ed.: 3     
თანა.



Section: 32  
Page of ed.: 860  
Line of ed.: 4   მეფე სჳმონ, წელნახევარი მეფა


Line of ed.: 5        
ხოლო სჳმონ დაიპყრა იმერეთი და წარვიდა ფაშა ახალციხეს.
Line of ed.: 6     
შემდგომად შეეზრახა აბაშიძე სჳმონ მეფესა, წაგუარა ნასყიდა იაშ\ვილს
Line of ed.: 7     
ცოლად მოთხოვილი ასული თჳსი ანიკა და შერთო სჳმონ მე\ფესა
Line of ed.: 8     
და აქორწინა.

Line of ed.: 9        
ამავ ჟამებთა მოკუდა ცოლი აბაშიძისა პირველი, განუტევა მე\ორე
Line of ed.: 10     
ცოლიცა და შეირთო ქურივი პაპუნა ერისთავისა, ასული ბეჟან
Line of ed.: 11     
ლორთქიფანიძისა და დედა შოშიტა ერისთავისა, და მოიმტკიცა
Line of ed.: 12     
ამით იმერეთი უმეტესად. არამედ ასულსა მისსა თამარს მსახურებ\დნენ
Line of ed.: 13     
იმერნი, ერჩდნენ და მარადის იყვნენ წინაშე მისსა. ამას შეუძ\ნდა
Line of ed.: 14     
სჳმონისა და დისა თჳსისა მფლობელობა, ვინაჲთგან თჳთ არ\ღარა
Line of ed.: 15     
ექმნებოდა იგინი და აეშურა მათ. ესე იხილა რა სჳმონ მეფემან,
Line of ed.: 16     
შეშინდა და ივლტოდა ქართლსა. ხოლო იმერეთს თაობდა აბაშიძე
Line of ed.: 17     
და დედოფლობდა ასული მისი, და მორჩილებდნენ სრულიად ყოველ\ნი.
Line of ed.: 18     
მაშინ მომკუდარ იყო კათალიკოზი ევდემონ და შეწევნითა აბა\შიძისათა
Line of ed.: 19     
დასუეს კათალიკოზად ბეჟან ლორთქიფანიძის ძე
Line of ed.: 20     
გრი/გოლი.

Line of ed.: 21        
ამ ჟამებთა არა ერჩნდნენ რომელნიმე ლეჩხუმელნი ლიპარიტი\ანსა
Line of ed.: 22     
და ეკირთებოდნენ ოკრიბასაცა. ესე აუწყა ლიპარიტიანმან აბა\შიძეს
Line of ed.: 23     
და ვინაჲთგან იყვნენ მეგობარნი მტკიცენი, შეიკრიბა აბაშიძემ
Line of ed.: 24     
იმე\\რნი, Manuscript page: R_652  გათხარეს მთა რაჭა-ლეჩხუმისა თოვლიანი და შევიდნენ
Page of ed.: 861   Line of ed.: 1     
ლეჩხუმს, ურჩნი მოსწუნეს, მოსტყუევნნეს და დაუმორჩილა ლიპა\რიტიანსა.
Line of ed.: 2     
მერმე უკმოიქცა და მოვიდა Manuscript page: A_285  იმერეთს.

Line of ed.: 3        
ხოლო ასულმან აბაშიძისამან ინება შერთუა ლიპარიტიანისა და
Line of ed.: 4     
სთნდა ესე ლიპარიტიანსაცა, რათა განუტეოს ცოლი თჳსი, რომლი\სა
Line of ed.: 5     
თანა ესხნენ ძენი შჳდნი მოწიფულნი, და ამისთჳს წარვიდაცა თა\მარ
Line of ed.: 6     
ოდიშს, ისტუმრა მიქელაძე გიორგიმ, რამეთუ აბაშიძე იყო დის\წული
Line of ed.: 7     
მიქელაძისა, და გამოიკითხა სადა-მიმავალობა თამარისა. ხო\ლო
Line of ed.: 8     
სცნა რა, ეტყოდა თამარს: "რად წარხვალ ოდიშს. ვინაჲთგან
Line of ed.: 9     
ხარ ასული ჩუენი, მოიყვანე ლიპარიტიანი და მე გიქმნა ქორწილი
Line of ed.: 10     
ჯეროვანი". ირწმუნა თამარ და მოუწოდა ლიპარიტიანსა. და იგი
Line of ed.: 11     
მოვიდა მცირითა კაცითა. მაშინ ეტყოდა მიქელაძე: "განსდიდნი
Line of ed.: 12     
ეგოდენ ჩიქოვანი, რამეთუ უტევებ დასა ჩემსა, აწვე მოგაკუდინო,
Line of ed.: 13     
უკეთუ არა სცხო მირონი თამარს". შეშინდა ლიპარიტიანი, სცხო მი\რონი
Line of ed.: 14     
თამარს. შემდგომად უმასპინძლა, უძღუნა და განუტევა. არა\მედ
Line of ed.: 15     
შემდგომად მცირედისა წარვიდა თამარ და შეირთო ლიპარიტი\ანი
Line of ed.: 16     
და განატევებინა ცოლი პირველი. მიერითგან უჴმობდნენ თა\მარს
Line of ed.: 17     
ოდიშისა და იმერეთის დედოფლად.

Line of ed.: 18        
შემდგომად განდგნენ რაჭველნი აბაშიძისაგან, შეიკრიბნა სპა\ნი
Line of ed.: 19     
იმერეთისა აბაშიძემ, შეუჴდა რაჭას, მოსწუა, მოსტყუევნნა, დაი\მორჩილნა
Line of ed.: 20     
და მოვიდა იმერეთს. ხოლო გურიელმან მამიამ განიზრა\ხა
Line of ed.: 21     
მეფობა კუალად სჳმონ მეფისა და ეზრახა ფაშას, რათა მოსცეს
Line of ed.: 22     
სჳმონ და ამან მეფედ ჰყოს იგი. გარნა ვინაჲთგან სანდო იყო ფაშისა
Line of ed.: 23     
გურიელი, მოითხოვა კუალად სჳმონ ნაზარ-ალიხანისაგან, მოიყვა\ნა
Line of ed.: 24     
და მისცა გურიელსა. მაშინ გურიელმან განატევებინა ასული აბა\შიძისა
Line of ed.: 25     
ანიკა სჳმონს და შერთო დაჲ თჳჳსი ცოლად და აქორწინა.
Line of ed.: 26     
ესე შეუძნდა აბაშიძეს, მოუწოდა ლიპარიტიანსა და შეკრბნენ საჭი\ლაოს
Line of ed.: 27     
სპითა და ეზრახნენ გურიელსა, რათა მოჰკლას სჳმონ მეფე, და
Page of ed.: 862   Line of ed.: 1     
ჰყონ გურიელი მეფედ. ხოლო გურიელმან არა ინება და ნება სცა
Line of ed.: 2     
ამათ. მაშინ წარავლინეს ამათ კაცნი და ცოლისა თჳსისა თანა მწო\ლი
Line of ed.: 3     
სჳმონ; ოდეს განვიდოდა ბუნებისა სამჭირნოსა ადგილსა, ჰკრეს
Line of ed.: 4     
თოფი და მოკუდა სჳმონ მეფე ქ{რისტე}სა ჩ̃ღა, ქარ{თულსა} ტ̃პთ.



Section: 33  
Page of ed.: 862  
Line of ed.: 5   კ̃დ გურიელი მამია, ა̃ წელი მეფა


Line of ed.: 6        
მაშინვე მოიყვანეს მამია გურიელი და დასუეს მეფედ იმერთა.
Line of ed.: 7     
ესმა რა ესე ერეკლე მეფესა, აღუძნდა და მოვიდა დაღალულას სპითა
Line of ed.: 8     
ქართველ-კახითა მრისხანედ აბაშიძესა ზედა, რათა შეანანოს და მი\უღოს
Line of ed.: 9     
ხეფინის ჴევიცა, და წარუვლინა ამისთჳს კაცი. ხოლო აბაში\ძეს,
Line of ed.: 10     
უკუნმთქმელსა ამისსა, ეტყოდა კაცი იგი: "არა Manuscript page: R_653  ჯერ არს შენ\და
Line of ed.: 11     
ეგე-ვითარნი, რამეთუ თჳნიერ სხჳსა დიდებისა უძღჳს ი̃ბ ჯინი\ბნი".
Line of ed.: 12     
მიუგო აბაშიძემ: "არა ძალ-უცს ი̃ბ ზედა აღჯდომა მას ერთ\ბამად.
Line of ed.: 13     
ხოლო მე მხოლოსა ჩემსა ცხენსა ვსასოებ, უკეთუ მძლოს,
Line of ed.: 14     
ვერ მეწიოს, და უკეთუ ვსძლო, ვერ განმერეს". არამედ ვაზირთა
Line of ed.: 15     
ერეკლესთა ეზრახოდა აბაშიძე, მათ მიერ უკუნიქცა ერეკლე მეფე,
Line of ed.: 16     
ვერღარა ჩამოვიდა იმერეთს. ხოლო გურიელი მამია თუცა იყო მე\ფედ,
Line of ed.: 17     
გარნა წარსაგებელითა თჳსითა, რამეთუ ჰყიდდა ტყუეთა გუ\რიელთა
Line of ed.: 18     
და აძლევდა იმერთა. ვინაჲთგან სამეფონი დაბანი, აგარანი
Line of ed.: 19     
და შემოსავალნი ეპყრა აბაშიძეს და ასულსა მისსა თამარს და მოახ\ლედ
Line of ed.: 20     
მათდა იყვნენ წარჩინებულთა და აზნაურთა ძენი და თჳთ იგი\ნიცა,
Line of ed.: 21     
ამისთჳს წარვიდა გურიელი გურიასავე.



Section: 34  
Page of ed.: 862  
Manuscript page: T_219 
Line of ed.: 22   კ̃ე. აბაშიძე გიორგი, ე̃ წელი მეფა


Line of ed.: 23        
ხოლო მთავრობდა აბაშიძე და განეგებოდა მის მიერ ყოველი
Line of ed.: 24     
იმერეთი. ზამთარსა ამას ევედრა ლიპარიტიანი აბაშიძეს, რათა შე\ეწიოს
Page of ed.: 863   Line of ed.: 1     
აფხაზთა ზედა, რამეთუ მიეღოთ აფხაზთა ეგრისის მდინარემ\დე
Line of ed.: 2     
და აოჴრებდნენ ოდიშს კლვითა და ტყუეობითა. უსმინა აბაშიძემ,
Line of ed.: 3     
შემოიკრიბნა სპანი იმერთა, წარვიდა და შთავიდა აფხაზეთს. ვერ წი\ნააღუდგა
Line of ed.: 4     
შარვაშიძე, მოსტყუევნეს აფხაზეთი, აღიღო ალაფი დი\დი,
Line of ed.: 5     
დააზავა ლიპარიტიანი და შარვაშიძე, გამოუხუნა ქუეყანა მი\ღებული
Line of ed.: 6     
და მძევალნი, მერმე წარმოვიდა და მოვიდა იმერეთსავე.

Line of ed.: 7        
ხოლო სიკუდილისა შემდგომად სჳმონ მეფისა მოიყვანა ისაყ
Line of ed.: 8     
ახალციხის ფაშამ გიორგი, ძმა სჳმონ მეფისა, ერეკლე მეფიდამ და
Line of ed.: 9     
იზრდებოდა ახალციხეს; და ვითარ განდიდნა აბაშიძე და არღარა
Line of ed.: 10     
ეგოდენ მორჩილებდა ფაშასა და არცაღა აქუნდა ქრთამნი ეგოდენნი
Line of ed.: 11     
იმერეთისაგან, დამართა წინაშე ხონთქრისა. განრისხნა ხონთქარი
Line of ed.: 12     
მუსტაფა და წარმოავლინა აზრუმის ფაშა სპითა დიდითა ზღჳთ და
Line of ed.: 13     
ჴმელით, რათა დაჰყონ წელი შჳდი იმერეთს და მოაოჴრონ სრუ\ლიად
Line of ed.: 14     
ციხეებითურთ. წარმოემართა აზრუმის ფაშა კერძოთა გური\ისათა.
Line of ed.: 15     
ხოლო ქეჰა თჳსი წარმოავლინა სპითა ახალციხეს, რათა შე\მოიკრიბოს
Line of ed.: 16     
სპანი სამცხისანი და შთავიდეს იმერეთს.

Line of ed.: 17        
ამისმან მცნობელმან აბაშიძემ შემოიფიცნა სრულიად იმერნი,
Line of ed.: 18     
გურიელ-დადიანითურთ და დახიზნა იმერეთი. მერმე შემოიკრიბნა
Line of ed.: 19     
სპანი და შეკრა გზანი. მაშინ ფაშამ გამოვლო ჭოროხი ნავის ჴიდი\თა
Line of ed.: 20     
და დადგა გურიას. ხოლო ქეჰა და ახალციხის ფაშა მოადგნენ კა\კას
Line of ed.: 21     
ჴიდს. ვერ დაუდგეს იმერთა დიდროვანთა თოფთა ცემისათჳს,
Line of ed.: 22     
გამოვლეს ოსმალთა, ჩამოვიდნენ და დადგნენ ბაღდადს. კუალად გა\მოვიდნენ
Line of ed.: 23     
ზღჳთ ოდიშს Manuscript page: R_654  ოსმალთა სპანი. არამედ ვერარაჲ სცნა სა\რასკარმან
Line of ed.: 24     
სპათა თჳსთა, ვერცა რა ქეჰამ სარასკარისა, ვინაჲთგან
Line of ed.: 25     
იყვნენ გზანი ყოვლგნით შეკრულნი. მერმე უარჰყო ფიცი აბაშიძისა
Line of ed.: 26     
გურიელმან და მივიდა წინაშე სარასქარისა და მიქელაძესა გიორგის,
Line of ed.: 27     
ვინაჲთგან მტერობდა ლიპარიტიანი წინათქმულთათჳს, იგიცა მივი\და
Line of ed.: 28     
მიმდგომითა თჳსითა წინაშე ქეჰასა. ამან მიქელაძემ ჰყო ყოლაუ\ზობა
Page of ed.: 864   Line of ed.: 1     
და აცნობა ამბავი სარასკარსა ქეჰასი. მაშინ წარმოემართა სა\რასკარი
Line of ed.: 2     
იმერეთსა ზედა და ქეჰას უბრძანა მისლვა არგუეთს. შემო\ვიდნენ
Line of ed.: 3     
და მოსწუეს არგუეთი ოსმალთა და მოადგნენ ჭალატყის
Line of ed.: 4     
კოშკებთა, რომელი განემაგრა აბაშიძეს თხრილებითა. განმაგრდნენ
Line of ed.: 5     
მეციხოვნენი და მოსრვიდნენ მრავალთა ოსმალთა.

Line of ed.: 6        
შემდგომად მოუჴდა ისაყ ახალციხის ფაშა სპათა შემოტევებით,
Line of ed.: 7     
აღიღო თხრილი და მიუდგინნა ქუეშე მთხრელნი და წარმოვიდა
Line of ed.: 8     
თჳთ. ხოლო შემდგომად შეთხრისა მისცეს ცეცხლი და გარდმოაბ\რუნვეს
Line of ed.: 9     
სამნივე იგი კოშკნი ძირითურთ და დაირღუნენ. ეჰა უცხო,
Line of ed.: 10     
რამეთუ მორჩა კაცი ერთი უვნებელად და განუტევეს ოსმალთაცა.
Line of ed.: 11     
ხოლო ოდიშს შემუსრ\\ეს Manuscript page: A_286  ციხე რუხი და დაადგინნეს მცველნი თჳსნი
Line of ed.: 12     
Manuscript page: T_220  და მოსტყუევნნეს მრავალი დაბნები და აღაშენეს ანაკრიას ციხე.

Line of ed.: 13        
არამედ შეიწყალა ღმერთმან კუალად Manuscript page: d_183b  ქუეყანა ესე, მოკუდა
Line of ed.: 14     
სულტანი მუსტაფა და დაჯდა სულტან აჰმად და იქმნა შფოთი დიდი
Page of ed.: 865   Line of ed.: 1     
სტამბოლს. ამისთჳს მოუწერეს სარასპარსა, რათა უკუნ-იქცეს. მა\შინ
Line of ed.: 2     
სარასკარმან უბრძანა ქეჰას, რათა დაეზაოს აბაშიძეს და უკუნ\იქცეს.
Line of ed.: 3     
ამისთჳს ქეჰამ იჩემა ნათესავობა აბაშიძისა და ეგრეთვე აბა\შიძემ
Line of ed.: 4     
და მიუთხრა ქეჰამ შემუსრვა შორაპანისა და ნახვა ქეჰასი და
Line of ed.: 5     
მისცეს ძღუენი სარასკარსა და მან აღუსრულოს ყოველი წადილი
Line of ed.: 6     
აბაშიძეს. ხოლო აბაშიძემ აღუთქუა ყოველი და ნახვა ქეჰასი, უკეთუ
Line of ed.: 7     
მომატანოთ სპანი ჩემნი. ამისი ნება სცა ქეჰამ და აღმოარჩია იმერ\თა,
Line of ed.: 8     
რაჭველთა და ლეჩხუმელთა აბაშიძემ ფ̃ მჴედარნი შეჭურვილნი
Line of ed.: 9     
და თავ-ჰყო მათდა ქაიხოსრო იაშვილი, მიიტანნა და მივიდა ქეჰას\სა.
Line of ed.: 10     
მაშინ ნახევარნი შეუძღუნენ და ნახევარნი უკანა ჰყვებოდნენ აბა\შიძეს.
Line of ed.: 11     
იხილა ქეჰამ, პატივ-სცა, ჰყვეს პირი, რომელიცა აღუთქუა,
Line of ed.: 12     
მერმე ანიჭა ქეჰამ და წარმოვიდა. ამისთჳს შემუსრა აბაშიძემ შორა\პანი
Line of ed.: 13     
და მისცა მძევალი და ქრთამი. არამედ აშვილა ქეჰამ გიორგი,
Line of ed.: 14     
ძე ალექსანდრე მეფისა, აბაშიძეს და ჰყო მოურნედ მისსა და დაუტე\ვა
Line of ed.: 15     
მეფედ გიორგი და თჳთ უკუნ-იქცა და წარვიდა. ხოლო იმერთა
Line of ed.: 16     
ბრძანებითა აბაშიძისათა შეჰკრეს მთა ფერ\\სათი Manuscript page: R_655  და მოსრვიდენ მრა\ვალთა
Line of ed.: 17     
ოსმალთა. კუალად ეწივნენ იმერნი, მოკლეს კოლის ფაშა და
Line of ed.: 18     
დაკოდეს ჴელსა შინა ისაყ ახალციხის ფაშა, აოტნეს ოსმალნი და აღი\ღეს
Line of ed.: 19     
ალაფნი ურიცხუნი, ცხენნი, ჯორნი და აქლემნი კიდებულნი და
Line of ed.: 20     
მოვიდნენ წინაშე აბაშიძისა. ხოლო სარასკარმან განვლო გურია და
Line of ed.: 21     
წარვიდა. ეგრეთვე ოდიშითცა წარვიდნენ ოსმალნი და დაიპყრა აბა\შიძემ
Line of ed.: 22     
კუალად მთავრობა ქ{რისტე}სა ჩ̃ღგ ქარ, ტ̃ჟა.

Page of ed.: 866  
Line of ed.: 1        
ხოლო გიორგი, ძე ალექსანდრე მეფისა, რომელი დაუტევეს მე\ფედ,
Line of ed.: 2     
შეშინდა აბაშიძისაგან და შევიდა ქუთათისს ციხესა შინა. არა\მედ
Line of ed.: 3     
მიქელაძე გიორგი ერთგულებდა მას და ჰყვა ასული გიორგი მე\ფისა,
Line of ed.: 4     
ასულის წული თჳსი, რამეთუ, ოდეს წარვიდა ისპაანს, დაუტე\ვა
Line of ed.: 5     
მის თანა. ამან განუზრახა გიორგის, ქუთათისს მყოფსა: "რამეთუ
Line of ed.: 6     
მოიკლა მამაცა შენი მტერობითა გიორგი მეფისათა და აწ არს
Line of ed.: 7     
მპყრობელი ქართლისა და ძლიერი; მე მოგცე ასული მისი, შეირთე
Line of ed.: 8     
იგი და მწეობითა მისითა დაიპყარ იმერეთი". ესე სთნდა გიორგის,
Line of ed.: 9     
მოიყვანა სახლსა თჳსსა და აქორწინა როდამის თანა და იყო ქუთა\თისსვე
Line of ed.: 10     
მწირად ფრიად. არამედ შემდგომად ამისა უვლინებდა ვახ\ტანგ
Line of ed.: 11     
განმგებელი ქართლისა საფასესა მრავალსა. გარნა აბაშიძე უმე\ტეს
Line of ed.: 12     
განდიდნა და განმდიდრდა, რამეთუ დადიან-გურიელი მოწოდე\ბითა
Line of ed.: 13     
მისითა მის წინაშე იყვნენ მარადის.

Line of ed.: 14        
ამ ჟამებთა მოიჴსენა თამარ ასულმან აბაშიძისამან შური გიორ\გი
Line of ed.: 15     
მიქელაძისა და ნება მისცა აბაშიძემანცა, ვინაჲთგან მისცა ასული
Line of ed.: 16     
გიორგი მეფისა გიორგის, ძესა ალექსანდრე მეფისასა; გამოაძეს მი\ქელაძე
Line of ed.: 17     
მამულისაგან და დაიპყრა საჭილაო-სამიქელაო ლიპარიტი\ანმან.
Line of ed.: 18     
ხოლო მიქელაძე წარვიდა ქართლს. შემდგომად განევლტო ლი\პარიტიანსა
Line of ed.: 19     
ძმა თჳსი იესე, რომელსა ეპყრა ლეჩხუმი ნებითამე ლი\პარიტიანისათა,
Line of ed.: 20     
და მივიდა წინაშე გიორგისა ქუთათისს, რამეთუ ამას
Line of ed.: 21     
იესეს ცოლად ჰყვა მარიამ, მამიდა გიორგისა, ასული ბაგრატ მეფისა.
Line of ed.: 22     
ამისთჳს შეშინდა ლიპარიტიანი, მოვიდა ლეჩხუმს, გამოასხნა სან\დონი
Line of ed.: 23     
იესესნი და დაადგინნა თჳსნი და მისცა ძესა თჳსსა ბეჟანს ლეჩ\ხუმი
Line of ed.: 24     
და უხუცესსა კაციას დადიანობა და შედეგსა გაბრიელს მონა\ზონსა
Line of ed.: 25     
ჭყონდიდლობა და თჳთ ლიპარტიანობდა კუალად და იყვნენ
Line of ed.: 26     
მორჩილებასა შინა მისსა ძენი მისნი. არამედ პირველითვე მიეღოთ
Line of ed.: 27     
ესოდენთა ბოროტებათა შინა მთავართა კერძონი თჳსნი აზნაურ\ნი,
Line of ed.: 28     
დაბანი და ციხენი: ერისთავს რაჭა, გლოლა ჯაფარიძითურთ,
Page of ed.: 867   Line of ed.: 1     
იაშვილს კუარა, წულუკიძეს ხოტევი, აბაშიძეს სუერი. არამედ სუე\რი
Line of ed.: 2     
მისცა პაატა აბაშიძეს შანაოზ მეფემან, Manuscript page: R_656  ლიპარიტიანს ლეჩხუმი
Line of ed.: 3     
და საჭილაო-სამიქელაო, გურიელს საჯავახო და ჩიჯავაძენი მარა\დის
Line of ed.: 4     
იყვნენ წინაშე მისსა.

Line of ed.: 5        
არამედ დაამშჳდა აბაშიძემ იმერე\\თი Manuscript page: d_184a  ჴდომა-ოჴრებათაგან ფრი\ად,
Line of ed.: 6     
რამეთუ ვერვინ იკადრებდა ჰარმად რისამედ, კუალად ვერცაღა\ვინ
Line of ed.: 7     
იკადრებდა განყიდვად ტყჳსა, თჳნიერ მისსა. არამედ ოდიშს და
Line of ed.: 8     
გურიას იყიდოდა ტყუენი ფრიად და უმეტეს ოდიშს ლიპარიტიანი\საგან.
Line of ed.: 9     
ამ ჟამებთა ეზრახა ვახტანგ, განმგებელი ქართლისა, აბაშიძეს
Line of ed.: 10     
მძახლობასა და სთხოვა ძე მისი ლევან ქართლს, რათა მისცეს სააბა\შიო
Line of ed.: 11     
ქართლისა. და ასული თჳსი და იყოს სიმტკიცე მათ შორის. ესე
Line of ed.: 12     
განიხარა აბაშიძემ, არამედ მიუთხრეს კაცთა მზაკუართა, უკეთუ წა\რუვლინოს
Line of ed.: 13     
ძე, მან წარგზავნოს წინაშე ყეენისა. ესე ირწმუნა აბაში\ძემ,
Line of ed.: 14     
ვინაჲთგან ჰყვა გიორგის ასული გიორგი მეფისა და სწერდა ვახ\ტანგს
Line of ed.: 15     
მწეობასა მისსა და არღარა იქმნა მათ შორის მძახლობა. ამის\თჳს
Line of ed.: 16     
დაუტევა ვახტანგ აბაშიძე და იწყო მწყობა გიორგისა, გარდა\აბირა
Line of ed.: 17     
კათალიკოზი და გენათელი და ერისთავი შოშიტა, რამეთუ
Line of ed.: 18     
შოშიტას ესუა ცოლად ასულისწული აბაშიძისა ალექსანდრე მეფის
Line of ed.: 19     
ასული, და იყო ქალი იგი ხელ და სულელ და სძულობდა ერისთავი
Line of ed.: 20     
და ენება განტევება მისი, არამედ არა ძალ-ედვა აბაშიძის გამო. ხო\ლო
Line of ed.: 21     
იხილა რა მიზეზი ესე, შეითქუნენ ამათ მიერ, რომელნი ვაჴსე\ნეთ
Line of ed.: 22     
და გამოიყვანეს გიორგი ქუთათისიდამ და უწოდეს მეფედ ქ{რისტე}სა
Line of ed.: 23     
ჩ̃ღზ, ქარ{თულსა} ტ̃ჟე.



Section: 35  
Page of ed.: 867  
Line of ed.: 24   კ̃. მეფე გიორგი ვ̃, დ̃ წელი მეფა


Line of ed.: 25        
ხოლო დაჯდა გიორგი მეფედ, ძე ალექსანდრე მეფისა; მიუვ\ლინა
Line of ed.: 26     
აბაშიძეს, რათა დაუტეოს სამეფო ყოველი და დაიპყრას მამუ\ლი
Page of ed.: 868   Line of ed.: 1     
თჳსი. მაშინ აბაშიძემ წარუვლინა კათალიკოზი და გენათელი,
Line of ed.: 2     
რათა ჰყონ ზავი და მშჳდობა. არამედ კათალიკოზისა და გენათელის
Line of ed.: 3     
განზრახჳთა არღარა გამოუტევა მეფემან იგინი, რამეთუ ეტყოდ\ნენ:
Line of ed.: 4     
"უკეთუ არა განგვიტეოთ მოგერთნენ ყოველნი იმერნი", მაშინ
Line of ed.: 5     
დაუტევებდნენ აბაშიძეს და მიერთოდენ გიორგი მეფესა. ამისთჳს
Line of ed.: 6     
ეზრახა აბაშიძე ლიპარტიანსა, მოვიდა ლიპარტიანი სპითა შეკრებუ\ლი
Line of ed.: 7     
და დადგა ვაკესა შინა. ხოლო ქუთათისს იყო მეფე რაჭის ერის\თვით
Line of ed.: 8     
და იმერლით. წარავლი\\ნა Manuscript page: A_287  მარბიელნი, რაჭველნი და იმერელ\ნი
Line of ed.: 9     
რაოდენნიმე მათ თანა და შეესივნენ დაბნებთა ვაკისათა. მცნო\ბელმან
Line of ed.: 10     
აბაშიძემ, უბრძანა სპათა თჳსთა, მოეტევნენ, მოსრნეს და
Line of ed.: 11     
შეიპყრნეს უმრავლესნი რაჭველნი, ტყუე-ჰყვნეს და დაყიდნეს სრუ\ლიად.
Line of ed.: 12     
მაშინ ერისთავი წარვიდა სპათა განმრავლებისათჳს. ამ ჟა\მებთა
Line of ed.: 13     
მოკუდა ცოლი ლიპარტიანისა და ასული აბაშიძისა თამარ
Line of ed.: 14     
სენითა ბოროტითა. მაშინ მოიჴსენეს შური მამისა თჳსისა ძეთა ლი\პარტიანისათა
Line of ed.: 15     
განტევებისათჳს დედისა მათისა, დაუტევეს მამა და
Line of ed.: 16     
Manuscript page: R_657  მოერთნენ გიორგი მეფესა. ეგრეთვე ძმისწულნი აბაშიძისანი, რამე\თუ
Line of ed.: 17     
ვახუშტის მისცა ასული თჳსი გამგებელმან ქართლისამან ვახტანგ
Line of ed.: 18     
და უკუბირნა ბიძასა, დაუტევეს და მოერთნენ მეფესა ზურაბ, სჳმონ
Line of ed.: 19     
და ვახუშტი.

Line of ed.: 20        
არამედ თუმცა ჰყვეს მეფედ გიორგი, გარნა ვერ გამოვიდა ქუ\თათისიდამ
Line of ed.: 21     
ამ ჟამამდე. ხოლო აწ გამოვიდა და რომელნი არა მიერ\თოდნენ
Line of ed.: 22     
იმერნი, სტყუენვიდნენ და ეკირთებოდნენ მამულთა მათთა
Line of ed.: 23     
და წინააღუდგებოდიან აბაშიძისანი და იყო ჴდომა მარადის. შემდ\გომად
Line of ed.: 24     
მოადგა მეფე კახსა რომელი ეპყრა აბაშიძეს ციხე. მაშინ ლი\პარტიანი,
Line of ed.: 25     
მხილველი ამისი, მივიდა რაჭას ერისთავისა თანა ძაძო\სანი,
Line of ed.: 26     
რათა შეეწიოს აბაშიძეს, ეტყოდა: "ძე ხარ მისი და არა ჯერ
Line of ed.: 27     
არს განწირვად შენგან მისი". უსმინა ერისთავმან, შეკრბნენ ორნივე
Page of ed.: 869   Line of ed.: 1     
სპითა თჳსითა, მოვიდნენ და დადგნენ ფარცხანაყანევს; აქეთ აბაში\ძე
Line of ed.: 2     
შეკრებული სპითა წარვიდა მათ თანა, რათა შეკრბნენ და მოვიდ\ნენ
Line of ed.: 3     
მეფესა ზედა.

Line of ed.: 4        
ამისთა მცნობთა განაზრახეს მეფე, რათა არა შეკრიბონ იგინი.
Line of ed.: 5     
არამედ მსწრაფლად ვლეს ღამე იგი და დილასა დაესხნენ ლიპარტიანსა
Line of ed.: 6     
და ერისთავსა და იქმნაცა ბრძოლა ფიცხელი, სძლეს მეფისათა და
Line of ed.: 7     
ივლტოდნენ მეგრელნი. მოსრვიდენ და შეიპყრობდნენ, ქ{რისტე}სა ჩ̃ღთ,
Line of ed.: 8     
ქარ{თულსა} ტ̃ჟზ. აღიღეს ალაფი მათი და პყრობილნი დაჰყიდნეს ვეცხლთა
Line of ed.: 9     
ზედა. ამის მცნობი აბაშიძე უკმოიქცა და მოვიდა სუერს ციხესა ში\ნა.
Line of ed.: 10     
ხოლო მეფე მოადგა კაცხსავე, მცირესა ხანსა შინა მოსცა პაატამ,
Line of ed.: 11     
ძემან აბაშიძისამან, ციხე. არამედ უტეხა პირი, განყიდნა ხიზანნი და
Line of ed.: 12     
დაიპყრა ციხე თავისად. მერმე მოადგა აბაშიძეს, სუერს მყოფს; არა\მედ,
Line of ed.: 13     
ვინაჲთგან მტკიცე არს სუე\\რი, Manuscript page: d_184b  ვერარაი ავნო და მოეცალა.
Line of ed.: 14     
შემდგომად შემოიკრიბნა იმერნი და წარვიდა მეფე რაჭას, ანუ და\იპყრას,
Line of ed.: 15     
ანუ დაიმორჩილოს; გარდავლო ნაჯიხურევი და დადგა შა\ორს.
Line of ed.: 16     
არამედ წულუკიძე, Manuscript page: T_223  იაშვილი და ჯაფარიძენი იყვნენ ერისთ\ვისა
Line of ed.: 17     
თანა, ვინაჲთგან იყო გიორგი წულუკიძე სიძე ერისთვისა. მაშინ
Line of ed.: 18     
ღამით შემოეპარნენ რაჭველნი და მოკლეს ჩხეიძე სალთხუცესი;
Line of ed.: 19     
აღუძნდა მეფესა და წარვიდა ხოტევსა ზედა. არამედ, სცნეს რა სიმ\ტკიცე
Line of ed.: 20     
ხოტევისა, უკმოიქცა მეფე და მოვიდა იმერეთს. ამისა შემდ\გომად
Line of ed.: 21     
მოადგა მეფე ნავარძეთს ციხესა აბაშიძისასა. ამ ჟამთა გა\ნუტევა
Line of ed.: 22     
ერისთავმან შოშიტამ ცოლი და შეირთო ჩიქოვანის იესეს
Line of ed.: 23     
ცოლი მარიამ, მამიდა გიორგი მეფისა, და დაჲ განუტევა.

Line of ed.: 24        
ხოლო მოდგომილს ნავარძეთს მეფეს აზრახეს ძეთა ლიპარიტი\ანისათა
Line of ed.: 25     
კაცია და ბეჟან, რათა ულაშკროს მეფემ და გარდააგდონ მა\მა
Line of ed.: 26     
მათი და დაიპყრან მათ ოდიში. უსმინათ მეფემ, მოუდგინა ნავარ\ძეთს
Line of ed.: 27     
ქუელი წერეთელი და თჳთ წარვიდა ოდიშს; ვერ წინააღუდგა
Line of ed.: 28     
ლიპარიტიანი, არამედ ივლტოდა აფხაზეთს. ხოლო ამათ დაიპყრეს
Page of ed.: 870   Line of ed.: 1     
ოდიში Manuscript page: R_658  და მიჰყვნენ აფხაზეთს, მუნ წინააღუდგა შარვაშიძე, ზავ\ჰყვნეს
Line of ed.: 2     
მის თანა, უქმოიქცნენ ოდიშსვე და დასუეს კაცია დადიანად.
Line of ed.: 3     
მერმე მოვიდა მეფე იმერეთს. ხოლო ქუელმან აღიღო ნავარძეთი და
Line of ed.: 4     
წარგზავნა მეფემან ზარბაზნები მისი კაცხს. გარნა მეფის ოდიშს
Line of ed.: 5     
ყოფასა შინა მოუჴდა ერისთავი ჭალა-ტყეს, რეცა მწე-ყოფისათჳს
Line of ed.: 6     
აბაშიძისად, მოსტყუევნნა სრულიად და წარვიდა რაჭასვე. მაშინ,
Line of ed.: 7     
ვინაჲთგან გურიელი არა მწე-ეყოფოდა მეფეს აბაშიძის გამო, ამის\თჳს
Line of ed.: 8     
შეკრებული მეფე წარვიდა მის ზედა. მისრულს ვერ წინააღუდ\გა
Line of ed.: 9     
გურიელი თჳნიერ სიმაგრეთა შინა და მოსტყუევნეს გურია. არა\მედ
Line of ed.: 10     
აოტეს ბეჟან ლეჩხუმელით საჯავახოსა შინა და მოკუდა კაცია
Line of ed.: 11     
დადიანიც, ძმა ბეჟანისა, ოდიშს ხუნაგითა.

Line of ed.: 12        
ამისთჳს უკმოიქცა მეფე და მოვიდა იმერეთს. მაშინ მოვიდა ლი\პარიტიანი
Line of ed.: 13     
და დაიპყრა მანვე ოდიში. ეზრახა გურიელსა და შეირთო
Line of ed.: 14     
ასული გურიელისა თამარ ცოლად. ხოლო აბაშიძეს, სუერს ციხეს
Line of ed.: 15     
მყოფს, მოუვლინა ვახტანგ ქართლის გამგემ კაცნი და ცხენნი და ყო\ველნი
Line of ed.: 16     
საჴმარნი, წარვიდა და იმყოფებოდა ქართლს, რამეთუ ვახუშ\ტი
Line of ed.: 17     
წინათვე წარიყვანა და მისცა ყოველნი, რომელიცა აღუთქუა
Line of ed.: 18     
აბაშიძეს. ხოლო შემდგომად ამისა დაიზავა მეფემან ლიპარიტიანი.
Line of ed.: 19     
შემოიკრიბნა სპანი იმერთანი ლიპარიტიანითურთ, შევიდა რაჭას,
Line of ed.: 20     
მოსწუა, მოსტყუევნა სხოვადმდე ქ{რისტე}სა ჩ̃ღია, ქარ{თულსა} ტ̃ჟთ. არამედ
Line of ed.: 21     
ლიპარიტიანი იქმნა შინაგანმცემელ. ამისთჳს უკმოიქცა მეფე და ჩა\მოვიდა
Line of ed.: 22     
იმერეთს, არამედ ვინაჲთგან იყო გიორგი მეფე ცუნდრუკი,
Line of ed.: 23     
მომხუეჭელი, ანგაარი, ვეცხლისმოყუარე, შეიზრახნენ გურიელისა
Line of ed.: 24     
თანა ლიპარიტიანი, ერისთავი, და ბეჟან ლეჩხუმის ბატონიცა მოვი\და
Line of ed.: 25     
მამისა თანა. ამას მიჰყვა ზურაბ აბაშიძე, მოიყვანეს და ყვეს მე\ფედ
Line of ed.: 26     
გურიელი ქ{რისტე}სა, ჩ̃ღია, ქარ, ტ̃ჟთ.



Section: 36  
Page of ed.: 870  
Line of ed.: 27   გურიელი მამია, ა̃ წელი მეფა


Line of ed.: 28        
ხოლო გიორგი მეფე ვერ წინააღმდგომი წარვიდა ქართლს, ის\ტუმრა
Line of ed.: 29     
ვახტანგ გორს და პატივ-სცა. არამედ იყო აბაშიძეცა მუნ მის
Page of ed.: 871   Line of ed.: 1     
თანა და გურიელმან დაიპყრა იმერეთი. განუტევა Manuscript page: T_224  ცოლი თჳსი,
Line of ed.: 2     
ასული აბაშიძისა, ელენე. მოიყვანა ერისთვის დაჲ თამარ (რომელ\სა
Line of ed.: 3     
განეტევებინა ქმარი პირველი ფხეიძე პაპუნა), შეირთო იგი და
Line of ed.: 4     
იქორწინა და გურიას დასუა ძე თჳსი გიორგი გურიელად.

Line of ed.: 5        
ხოლო გიორგი მეფემან გორს მოითხოვა ვახტანგისაგან აბაში\ძე,
Line of ed.: 6     
რათა მისცეს მესისხლე თჳსი. მაშინ ვახტანგ ზავ-ჰყო მათ შო\რის,
Line of ed.: 7     
გამოუხუნა აბაშიძეს მძევალნი, ძე და ასული, და აბაშიძე წარ\მოავლინა
Line of ed.: 8     
იმერეთს და მოვიდა გურიელისა თანა. მერმე წარმოუვ\ლი\\ნაცა Manuscript page: R_659 
Line of ed.: 9     
მძევალნი, ძე და ასული, აბაშიძეს ვახტანგ.

Line of ed.: 10        
ხოლო გიორგი მეფე წარვიდა სამცხეს, შეიწყნარა ისაყ ფაშამ
Line of ed.: 11     
და აღუთქუა მწე-ყოფა, არამედ ეზრახა ახალციხიდან ლეჩხუმის ბა\ტონს
Line of ed.: 12     
ბეჟ\\ანს, Manuscript page: A_288  რამეთუ ზურაბ აბაშიძე განლტოლვილი იყო გურიე\ლისაგან
Line of ed.: 13     
და მოვიდა მეფისა თანა. ვინაჲთგან ეტყოდნენ ზურაბს, რა\თა
Line of ed.: 14     
განეყოს ბიძასა თჳსსა. არამედ ზურაბს წილნი თჳსნი სრულიად
Line of ed.: 15     
განეყიდა Manuscript page: d_185a  ტყუედ. ესე შეუძნდა და წარვიდა.

Line of ed.: 16        
ხოლო ზაფხულს წარვიდა მეფე ახალციხიდამ ზურაბით, გამოვ\ლეს
Line of ed.: 17     
ღამით არგუეთი, არავის რა ავნეს და მივიდნენ ლეჩხუმს, მუნ
Line of ed.: 18     
შემოიკრიბა ბეჟან ლეჩხუმლით და წარმოვიდნენ არგუეთსა ზედა.
Line of ed.: 19     
მცნობი ქუთათისს მყოფი გურიელი წარმოვიდა არგუეთს აბაშიძით,
Line of ed.: 20     
ერისთვით, იმერლით და გურიელით, რათა არა მიუღონ არგუეთი
Line of ed.: 21     
და მოვიდნენ ჩხარს. გარდმოვლო მეფემანცა. თხილთაწყაროდამ და
Line of ed.: 22     
იქმნა ბრძოლა ძლიერი ჩხარს ქ{რისტე}სა ჩ̃ღიბ, ქარ{თულსა} უ̃, და მოისრვოდნენ
Line of ed.: 23     
გურიელისანი კნინღა სივლტოლად. იხილა ბეჟან და ზურაბ, მოუჴ\დნენ
Line of ed.: 24     
გუერდით კერძოდ და იწყეს ცემა თოფითა. მოკლეს გიორგი
Line of ed.: 25     
წულუკიძე და ივლტოდა პაატა ფხეიძე და ერისთავი, იძლია გური\ელი
Line of ed.: 26     
და წარვიდა რაჭას და სხუანი სპანი დაიფანჩნენ არგუეთს შინა.
Page of ed.: 872   Line of ed.: 1     
მიჰყვნენ მეფისანი, მოსრვიდნენ და შეიპყრობდნენ უმეტეს გური\ელთა
Line of ed.: 2     
და დაიპყრა იმერეთი გიორგიმ.



Section: 37  
Page of ed.: 872  
Line of ed.: 3   კ̃. გიორგი მეფე, ი̃ თთუე მეფა


Line of ed.: 4        
ხოლო პყრობილნი განყიდეს ოსმალთა ზედა და იმღერდიან გუ\რიულთა:
Line of ed.: 5     
"ჩუენი თეთრი ჩუენვე შემოგვაქციესო". და აბაშიძე სუე\რიდამ
Line of ed.: 6     
მივიდა ქართლს და შემდგომად მცირედისა მოადგა მეფე
Line of ed.: 7     
სუერს, ვერ აღიღო და მოეცალა. არამედ ზურაბ შეუჩინა მეციხოვ\ნეთა
Line of ed.: 8     
და აღუთქუა ნიჭნი, მისცეს ზურაბს და დაიპყრა მან სუერი.
Line of ed.: 9     
ხოლო გურიელი ეზრახა ბაქარს, ძესა ვახტანგ მეფისასა, რათა მის\ცეს
Line of ed.: 10     
გზა; მოეგება იგი ქცხინვალს და დიდითა პატივითა წარიყვანა
Line of ed.: 11     
გორს. გარნა უფროსად უმასპინძლებდა კათალიკოზი დომენტი, უძ\ღუნეს
Line of ed.: 12     
და წარუძღუანეს კაცნი. მივიდა ჯავახეთს ასან ფაშისა თანა
Line of ed.: 13     
სიძისა თჳსისა და მუნით მოვიდა გურიას. კუალად აბაშიძეს მისცა
Line of ed.: 14     
ბაქარ საჴმარნი გზისანი, წარმოუძღუანნა კაცნი, გარდმოვლეს კუ\დარო
Line of ed.: 15     
და მოვიდა რაჭას შემოდგომას. ხოლო გაზაფხულს მეფეს, გე\გუთს
Line of ed.: 16     
მყოფს, შეასმინა ზურაბ აბაშიძემ ნიჟარაძე გიორგი, რომელ\სა
Line of ed.: 17     
ჰყვა ასული აბაშიძისა: "რამეთუ ვალს მის თანა და აცნობებს
Line of ed.: 18     
საქმესა შენსა აბაშიძეს და უქო ცოლი მისი და ბიძაშვილი თჳსი კეკ\ლუცობითა
Line of ed.: 19     
და შუენიერებითა". ეტრფიალა გიორგი Manuscript page: T_225  მეფე, ვინაჲთ\გან
Line of ed.: 20     
სძულობდა ცოლსა თჳსსა. არამედ ვერ იკადრებდა აქამომდე გან\ტევებასა
Line of ed.: 21     
მისსა ვახტანგის გამო. მაშინ შეიპ\\ყრა Manuscript page: R_660  ნიჟარაძე, წაგვარა
Line of ed.: 22     
ცოლი და მას აღმოჴადნა თუალნი. ხოლო ქალი იგი ჰყვა და თანა\ეყოფოდა.
Line of ed.: 23     
ესე სიხარულად სჩნდა ზურაბს მტერობითა ბიძისათა.

Page of ed.: 873  
Line of ed.: 1        
ხოლო აქა ნეშტსა არჩილისასა ვიტყოდეთ. ვინაჲთგან დაუ\ტევნა
Line of ed.: 2     
თჳსნი იმერეთისათჳს და არცა რაი დაშთა იმერეთისა, ამის\თჳს
Line of ed.: 3     
მიეცა ცხოვრებისა მისისა აღსასრული აღწერად იმერეთსა ში\ნა,
Line of ed.: 4     
რადგან დაშთა მხოლოდ ესე. მისრულს აშტარსანს მოეგება ძე
Line of ed.: 5     
თჳსი ალექსანდრე, რამეთუ ესე ალექსანდრე წარეყვანა დიდს მეფეს
Line of ed.: 6     
პეტრეს საფრანგეთს და ესწავა ჴელოვნება ზარბაზან-ყუმბარისა და
Line of ed.: 7     
საცეცხლოსა. მივიდა არჩილ მეფე მოსკოვს და პატივით შეიწყნარა
Line of ed.: 8     
ჴელმწიფემ. მერმე მისცა მამული დიდი და ფელცეხმეისტრობა ალექ\სანდრეს
Line of ed.: 9     
(ესე არს მინდვრის ცეცხლის მარიგებლობა, რომელ არს
Line of ed.: 10     
ზარბაზან-ყუმბარის უხუცესობა).

Line of ed.: 11        
შემდგომად ალექსანდრე შეიპყრეს ნარმას შემოთა და წარიყვა\ნეს
Line of ed.: 12     
პატიმრად სთოკოლმას და იყოფოდა მუნ რაოდენმე წელსა და
Line of ed.: 13     
არჩილ მოსკოვს. მერმე გამოუტევეს ალექსანდრე პაემნითა, რათა
Line of ed.: 14     
იხილოს მამა და ცოლი თჳსი, რომელი ჰყვა მოსკოვს. არამედ მოს\რული
Line of ed.: 15     
რიგას მოკუდა ალექსანდრე შირიმის სენითა ქ{რისტე}სა ჩ̃ღი, ქარ{თულსა}
Line of ed.: 16     
ტ̃ჟჱ და მოსწყდა უძეოდ. რა მოიღეს მოსკოვს, მისცა ჴელმწიფემ
Line of ed.: 17     
სასაფლაოდ დონის მონასტერი და დაფლეს მას შინა. ხოლო შემდ\გომად
Line of ed.: 18     
დიდისა მწუხარებისა მიიცვალა არჩილ მეფეცა ქ{რისტე}სა ჩ̃ღიბ,
Line of ed.: 19     
ქარ{თულსა} უ̃ და დაფლეს დონსავე დიდითა პატივითა და დაშთენ დედო\ფალი
Line of ed.: 20     
ქეთევან და ასული დარეჯან. ამას ეპყრა ყოველი მამული მა\მისა
Line of ed.: 21     
თჳსისა და იყოფოდა პატივით ჴელმწიფისაგან აღსრულებამდე
Line of ed.: 22     
თჳსისა.

Line of ed.: 23        
ხოლო იმერეთს შეიზრახნენ კუალად გურიელი, დადიანი, ერის\თავი,
Line of ed.: 24     
აბაშიძე და Manuscript page: d_185b  ბეჟან ლეჩხუმით, შეკრბნენ ესენი და მოვიდნენ
Page of ed.: 874   Line of ed.: 1     
ნოემბერს ოკრიბას, ხოლო გიორგი მეფე იდგა ქუთათისს, ზურაბ
Line of ed.: 2     
აბაშიძე და იმერნი მის თანა შეკრებულნი. დღესა ერთსა წარვიდა
Line of ed.: 3     
სჳმონ აბაშიძე, რათა იხილოს ტალანი. ხოლო ტალათა მათ ბრძო\ლა
Line of ed.: 4     
უყვეს და აოტნა იგინი სჳმონ, მოეშუელნენ სპანი გურიელისანი
Line of ed.: 5     
თჳსთა და აოტეს სჳმონ. ამას მოეშუელა მეფე სპითა, ამისთჳს აღ\მჴედრდა
Line of ed.: 6     
გურიელიცა სრულიად თჳსითა, ეკუეთნენ და იქმნა ბრძო\ლა
Line of ed.: 7     
ძლიერი; იძლია მეფე და ივლტოდა; ამათ მოსრნეს სპანი მათნი
Line of ed.: 8     
და შეიპყრეს უმრავლესნი, და დაჰყიდნეს სრულიად ოსმალთა ზედა
Line of ed.: 9     
ქ{რისტე}სა ჩ̃ღიგ, ქარ{თულსა} უ̃ა და იმღერდიან გურიელნი: "იმერელთა ჩუენი
Line of ed.: 10     
თეთრი ჩუენვე შემოგვაქციესო". და აღმოიხუნეს გურიელთა ვეცხ\ლნი
Line of ed.: 11     
თჳსნი.



Section: 38  
Page of ed.: 874  
Line of ed.: 12   გურიელი მამია, ბ̃ თთუე მეფა


Line of ed.: 13        
ხოლო მეფე წარვიდა ქართლს და გურიელმან დაიპყრა იმერეთი
Line of ed.: 14     
და დაიმორჩილნა ურჩნი. გარნა გიორგი მეფე ისტუმრა სჳმონ ტფი\ლისს,
Line of ed.: 15     
უძღუნა და დაასადგურა ქართლს. შემდგო\\მად Manuscript page: T_226  წარვიდა ახალ\ციხეს
Line of ed.: 16     
ისაყ ფაშისა თანა. არამედ მოკუდა გურიელი მამია ქ{რისტე}სა ჩ̃ღიდ,
Line of ed.: 17     
ქარ{თულსა} უ̃ბ იანვარს ე̃. წარიღეს გურიას და დაფლეს შემოქმედს სა\მარხოთა
Line of ed.: 18     
მათთა; და დაჯდა ძე მისი გიორგი გურიელად.

Line of ed.: 19        
მაშინ ვინაჲთგან ეზრახოდა ბეჟანს მეფე და ზურაბ იყო მის თა\ნა,
Line of ed.: 20     
ამის გამო შეშინდა ერისთავი შეერთებისათჳს მათთა, გამოიყ\ვანა
Line of ed.: 21     
ჭყვიშიდამ სიძე თჳსი ბააკა ჩიქოანი და მისცა ჭყვიში ბეჟანს,
Line of ed.: 22     
და შეიმტკიცნენ იგინი. არამედ ამათ ორთავე ენებათ დანი თჳსნი
Line of ed.: 23     
მეფისათჳს ცოლად და მეფეს ენება შერთვა აბაშიძის ასულისა, ნიჟა\რაძის
Line of ed.: 24     
ნაცოლარისა. გარნა ამათ ცდუნებითა ურთიერთისათა განა\ტევებინეს
Line of ed.: 25     
მერაბ წულუკიძეს ცოლი და, თჳნიერ ნებისა აბაშიძისა და
Line of ed.: 26     
ქალისა მის, შერთეს მერაბს ქალი იგი, რამეთუ აბაშიძეს უვლინებ\და
Line of ed.: 27     
მეფე, რათა არა გაუთხოვოს ქალი იგი, ამისთჳს მოვიდნენ შეკრე\ბულნი
Line of ed.: 28     
ესენი და უქმნეს ქორწილი მერაბს ქალსა მას ზედა.



Section: 39  
Page of ed.: 874  
Page of ed.: 875  
Line of ed.: 1   კ̃. მეფე გურიელი, ბ̃ წელი მეფა


Line of ed.: 2        
და გაზაფხულ ჩამოვიდა მეფეცა, დაიპყრა იმერეთი და შესძინა
Line of ed.: 3     
შურს ბოროტი და ბრმა ნიჟარაძე გარდმოაგდო კლდესა და მოკუ\და.
Line of ed.: 4     
არამედ დადიან-გურიელი, ერისთავი და ბეჟან იყვნენ თჳს\თჳსად
Line of ed.: 5     
და ჰგონებდა ბეჟან დისა თჳსისა შერთვას მეფისაგან. გარნა
Line of ed.: 6     
მცირედითა მონითა მივიდა მეფე რაჭას. შეირთო დაჲ ერისთვისა,
Line of ed.: 7     
ქურივი გურიელის მამიასი და განუტევა როდამ გიორგი მეფის ასუ\ლი,
Line of ed.: 8     
ქართლს მყოფი, ძით და ა\\სულით. Manuscript page: A_289  მერმე ჩამოვიდა მეფე იმე\რეთს
Line of ed.: 9     
ერისთვით, მოიმტკიცა დადიან-გურიელი. ხოლო ბეჟან და ზუ\რაბ
Line of ed.: 10     
უკუდგნენ და ეკირთებოდნენ ქუეყანათა. ამამ წელს ეზრახა იესე
Line of ed.: 11     
მეფე გიორგის დატევებისათჳს ბიძის ასულისა თჳსისა და გიორგი მე\ფემან
Line of ed.: 12     
აღუთქუა კუალადგებავე მის თანა და ითხოვა ჯუარი ჩხარისა,
Line of ed.: 13     
რომელი იყო ატოცსა. მან მოსცა როდამ და ჯუარი იგი და კუალად
Line of ed.: 14     
სთხოვა დედოფალი ვახტანგისა და ძენი მისნი. არამედ გიორგი მე\ფემან
Line of ed.: 15     
დაასადგურა როდამ სავანეთს ძითურთ და ჯუარი დაასუენეს
Line of ed.: 16     
ჩხარსვე. ხოლო დედოფლისა და ძეთა ვახტანგ მეფისათა არა ძალ\ედვა
Line of ed.: 17     
მიცემად.

Line of ed.: 18        
ხოლო ბეჟანის გამო მეფისაგან განდგომილ იყო პაატა ფხეიძე.
Line of ed.: 19     
ამისთჳს მივიდა მეფე და მოადგა ციხესა მისსა საწირეს, შეუთხარეს
Line of ed.: 20     
და მისცეს წამალი, მუნით მეციხოვნეთა ჩამოსთხარეს, შეიტანეს
Line of ed.: 21     
წამალი ციხესა შინა და მოსრნეს შემთხრელნი და მესაფრენი და გან\მაგრდნენ
Line of ed.: 22     
უმეტესად. იხილა მეფემან და უკმოიქცა გეგუთს. მერმე
Line of ed.: 23     
ევედრა ბეჟან მეფესა და მოსცა წ̃ მარჩილი, რათა განაძოს მამა მი\სი
Line of ed.: 24     
ლიპარიტიანი და ჰყოს იგი დადიანად. მაშინ მეფემან არღარა გა\\\მოიძია Manuscript page: R_662 
Line of ed.: 25     
უმჯობესი ვეცხლისათჳს, განუტევა ერისთავი და აბაშიძე,
Line of ed.: 26     
შემოიკრიბნა იმერნი, კუალად ბეჟან და ზურაბ მისრულთა ოდიშს
Line of ed.: 27     
ვერ წინააღუდგა ლიპარიტიანი და დასუა ბეჟან დადიანად ქ{რისტე}სა ჩ̃ღიე,
Page of ed.: 876   Line of ed.: 1     
ქარ{თულსა} უ̃გ. არამედ ციხენი ეპყრნეს კუალად ლიპარიტიანსავე, მოსტ\ყუევნა
Line of ed.: 2     
ოდიში Manuscript page: d_186a  და მოვიდა იმერეთს. შემდგომად კუალად განუტევა
Line of ed.: 3     
ბეჟან და ზურაბ; შემოიკრიბნა ერისთავი და იმერნი, წარვიდა და Manuscript page: T_227 
Line of ed.: 4     
დასუა კუალად ლიპარიტიანივე დადიანად; მერმე მოვიდა იმერეთს.

Line of ed.: 5        
შემდგომად მოიყვანა ლიპარიტიანი გეგუთს, რათა დალაშკროს
Line of ed.: 6     
ბეჟან, და განუტევა ლიპარიტიანი ამა პირსა ზედა. ესე იხილა ბეჟან
Line of ed.: 7     
არა კეთილ თჳსად და იჴმია მზაკუარობა და ჰყო კათალიკოზი გრი\გოლ
Line of ed.: 8     
შუამდგომელ მამისა თჳსისა თანა და აღუთქუა ფიცით: "რათა
Line of ed.: 9     
ზავ-ჰყოს, იხილოს მამა თჳსი და დამორჩილდეს მას". ამის პირითა
Line of ed.: 10     
მიენდო ლიპარიტიანი ძესა კათალიკოზის გამო და მივიდა მის თანა
Line of ed.: 11     
მცირედითა მონითა, ისტუმრა კეთილად მამა თჳსი ბეჟან. არამედ
Line of ed.: 12     
ღამესა მას შეიპყრნა ყოველნი მონანი მისნი და მოჰპარნა საჭურ\ველნი
Line of ed.: 13     
მამასა და დილასა შეიპყრა იგიცა და პატიმარ-ჰყო ციხესა
Line of ed.: 14     
შინა. მოიყვანა დედა თჳსი, განტევებული და მოუდგინა ქმარსავე,
Line of ed.: 15     
და იყვნენ ზოგად აღსასრულადმდე მათთა, შემდგომად შეიპყრნა
Line of ed.: 16     
მისანდონი მამისა თჳსისანი, მოსრნა და უმჳკდრო ჰყვნა, სხუანი დაჰ\ყიდნა
Line of ed.: 17     
დედაწულით და დაიპყრნა ოდიში თჳთ და იწოდა დადიანად.

Line of ed.: 18        
ხოლო გიორგი მეფე ზამთარსა ამას ერისთვით მოუჴდა ზურაბს,
Line of ed.: 19     
მოსტყუევნა მამული მისი და წარვიდა. ამისთჳს ევედრნენ დადიანი
Line of ed.: 20     
ბეჟან და ზურაბ აბაშიძე ასლანს, ახალციხის ფაშას, და აღუთქუეს
Line of ed.: 21     
ქრთამი დიდი, რათა მწე ეყოს მეფესა ზედა და ჰყოს გურიელი მე\ფედ.
Line of ed.: 22     
უსმინა ასლან ფაშამან და წარმოვიდა სპითა. ამ ჟამსა მოკუდა
Line of ed.: 23     
ცოლი მეფისა თამარ და დაფლეს გელათს; თჳთ მეფემან შეიკრიბნა
Line of ed.: 24     
სპანი; ხოლო ფაშას მიეგებნენ ბეჟან და ზურაბ; მოსრულთა ვერ
Line of ed.: 25     
წინააღუდგა მეფე და წარვიდა რაჭას, მოვიდნენ ოსმალნი და დად\გნენ
Page of ed.: 877   Line of ed.: 1     
ქვაციხეს შესლვად რაჭას და იდგნენ მუნ თთუე ერთ. მერმე
Line of ed.: 2     
უკუნიქცნენ და დადგნენ ქუთათისს. ხოლო მეფე სპითა რაჭისათა ჩა\მოვიდა
Line of ed.: 3     
სჳმონეთს. ამისი მცნობი ფაშა მსწრაფლ წარმოვიდა, ეკუ\ეთნენ
Line of ed.: 4     
სჳმონეთს და იქმნა ბრძოლა ქ{რისტე}სა ჩ̃ღივ, ქარ{თულსა} უ̃დ. იძლია მე\ფე
Line of ed.: 5     
და მოსწყდნენ რაჭველნი და მეფე მივიდა ქართლს. ხოლო ფაშა
Line of ed.: 6     
კუალად დადგა ქუთათისს, მიუჴდნენ სავანეთს ბეჟან და ზურაბ დე\დოფალს
Line of ed.: 7     
როდამს, იავარ-ჰყვეს და წარვიდნენ.



Section: 40  
Page of ed.: 877  
Line of ed.: 8   გიორგი გურიელი, გ̃ თთუე მეფა


Line of ed.: 9        
მოიყვანეს გიორგი გურიელი და დასუეს მეფედ და ეზრახოდენ
Line of ed.: 10     
ერისთავსა შეერთებად. მაშინ მისცა ასული თჳსი ერისთავმან ძესა
Line of ed.: 11     
ბეჟანისასა ოტიას ცოლად, გულქან, და შეიმტკიცნენ ამითი, და ფა\შა
Line of ed.: 12     
წარვიდა ახალციხეს.

Line of ed.: 13        
მა\\შინ Manuscript page: R_663  მოვიდოდა ბარგი გურიელისა გურიიდამ. ამას დახუდნენ
Line of ed.: 14     
რაჭველნი სალომინაოსა შინა და აიალაფეს სიმდიდრე გურიელისა
Line of ed.: 15     
და ყვნეს ტყუედ მონანი მისნი და დაყიდნეს. სცნა ესე გურიელმან,
Line of ed.: 16     
ივლტოდა გურიასავე.

Line of ed.: 17        
მაშინ სამთა ამათ მთავართა განიყვეს იმერეთი თჳს-თჳსნი მჴა\რენი
Line of ed.: 18     
და დაიპყრნეს. არამედ გიორგი გურიელს აუშურდა დედა თჳსი
Line of ed.: 19     
ელენე, მოიყვანა მონაზონ-ყოფილი ძე თჳსი, გაკრიჭა, უწოდა ქაი\ხოსრო
Line of ed.: 20     
და ჰყო გურიელად. მოიყვანა ქრთამით დადიანი ბეჟან, ერის\თავი
Line of ed.: 21     
და ზურაბ სპითა და განაძო გიორგი. ამათ მოარბიეს გურია,
Line of ed.: 22     
მიიღეს ქრთამი და წარმოვიდნენ. ხოლო გიორგი გურიელი მივიდა
Line of ed.: 23     
ახალ\\ციხეს, Manuscript page: T_228  და იმერეთს ჩამოვიდა გაზაფხულს გიორგი მეფე, ეზრა\ხა
Line of ed.: 24     
სამთა ამათ მთავართა. გარნა მათ არღარა ინებეს მეფობა მისი.
Page of ed.: 878   Line of ed.: 1     
შეშინდა და წარვიდა ახალციხეს. მუნ იმზახლენ გურიელი და მეფე,
Line of ed.: 2     
რამეთუ შემდგომად შეპყრობისა ლიპარიტიანისა, წარვიდა ცოლი
Line of ed.: 3     
მისი, გურიელის ასული თამარ, ახალციხეს და ესე შეირთო გიორგი
Line of ed.: 4     
მეფემან ცოლად. მაშინ, ვინაჲთგან ისაყ ფაშასა და ასლან ფაშასა
Line of ed.: 5     
აქუნდათ მტერობა და შური, ვერღარა შემწე ექმნნენ მეფესა და გუ\რიელსა.
Line of ed.: 6     
ამისთჳს წარვიდნენ ორნივ სტამბოლს.



Section: 41  
Page of ed.: 878  
Line of ed.: 7   წარვიდა სტამბოლს გიორგი მეფე


Line of ed.: 8        
მისრულთა აზრუმს მოსცა სპანი გურიელსა აზრუმის ფაშამან,
Line of ed.: 9     
მოვიდა და დაიპყრა გურია. ამან განაძო დედა თჳსი ძეებითურთ.
Line of ed.: 10     
ხოლო მეფე წარვიდა სტამბოლს ქ{რისტე}სა ჩ̃ღიზ, ქარ{თულსა} უ̃ე. არამედ გი\ორგის
Line of ed.: 11     
გურიელობა შეუძნდა გურიის ერისთავს და ნაკაშიძეს ბეჟანს,
Line of ed.: 12     
რამეთუ ამათით გაწამო დედამან. ამათ მოუწოდეს ბეჟანს დადიან\სა,
Line of ed.: 13     
რამეთუ ასული დადიანისა ჰყვა ბეჟან ნაკაშიძის შვილს გიორგის.
Line of ed.: 14     
მოსრულსა დადიანს ვერ წინა აღუდგა გურიელი და წარვიდა ბათო\\მს. Manuscript page: d_186b 
Line of ed.: 15     
ხოლო დადიანმან მოსტყუევნა გურია და წარვიდა. და კუალად დაიპ\ყრა
Line of ed.: 16     
გიორგიმვე გურია.

Line of ed.: 17        
ხოლო ზამთარსა ამას მიზეზჰყო დადიანმან ზურაბ აბაშიძესა
Line of ed.: 18     
ზედა. შეიკრიბნენ ბეჟან და ერისთავი და მოუჴდნენ ზურაბს. ამათ
Line of ed.: 19     
ვერ წინააღუდგა ზურაბ შევიდა სუერს, ამათ მოსტყუევნნეს მამულ\ნი
Line of ed.: 20     
მისნი (რამეთუ ამას ბეჟანს ენება ყოფად თავი თჳსი, ვითარცა
Line of ed.: 21     
იყო აბაშიძე გიორგი. არამედ ვერ ეწია). მერმე შეუჩინა მსახურნი
Line of ed.: 22     
ერისთვისანი ძმასა თჳსსა მანუჩარს, ბეჟან უგრძნეულო\\ბისათჳს Manuscript page: A_290  შე\იპყრა
Line of ed.: 23     
იგი და პატიმარ-ჰყო დეხვირს ციხესა შინა. მაშინ შეიზრახნენ
Line of ed.: 24     
ზურაბ და ერისთავი მზახლობად, წარგუარეს ცოლი ბააკა ჩიქოვან\სა,
Line of ed.: 25     
დაჲ ერისთვისა, რომელსა მიუღო პირველ ჭყვიში და შერთეს ძესა
Page of ed.: 879   Line of ed.: 1     
ზურაბისასა დავითს ბიძის ცოლი თჳსი, რამეთუ დაჲ ბააკასი ზურაბს
Line of ed.: 2     
ჰყვა ცოლად და შეიმტქიცნენ ამითი სამნივე.

Line of ed.: 3        
კუალად ეზრახა გურიელი დადიანსა, რათა მისცეს ასული თჳსი
Line of ed.: 4     
მას, რომელი ჰყვა ცოლად ნაკაშიძე გიორგის და ზავ-\\ჰყო. Manuscript page: R_664  ამით მის\ცა
Line of ed.: 5     
ნება ბეჟან დადიანმან. მაშინ გურიელმან განაძო ერისთავი თჳსი
Line of ed.: 6     
და მოადგა ციხესა შინა მყოფს ნაკაშიძეს. აღიღო და წარგუარა ცო\ლი.
Line of ed.: 7     
თჳთ განუტევა ცოლი შარვაშიძის ასული და შეირთო ეს ცოლად
Line of ed.: 8     
და მოიმტკიცა გურია დადიანის გამო. კუალად ერისთავი მოადგა
Line of ed.: 9     
ციხესა კვარას, აღიღო იგი და დაიპყრა თჳთ, გამოაძო რაჭიდამ
Line of ed.: 10     
იაშვილნი, დაიპყრნა მამულნი მისნი მანვე. კუალად ზურაბ მოსწ\ყჳდნა
Line of ed.: 11     
ბანაშვილნი, ჩხეიძენი და დაყიდნა დედაწულით მათით, და
Line of ed.: 12     
დაიპყრნა მამულნი მათნი; ეგრეთვე ბეჟანცა მოსრვიდა ოდიშარ\ლეჩხუმელთა
Line of ed.: 13     
და დაიპყრობდნენ ესრეთ.



Section: 42  
Page of ed.: 879  
Manuscript page: T_229 
Line of ed.: 14   მოვიდა სტამბოლიდამ მეფე გიორგი


Line of ed.: 15        
შემდგომად მოვიდა ახალციხეს სტამბოლიდამ მეფე გიორგი,
Line of ed.: 16     
ამას ბრძანებითა ხონთქრისათა მოსცა სპანი ისაყ ფაშამან და ჩა\მოვიდა
Line of ed.: 17     
იმერეთს აგჳსტოს ქ{რისტე}სა ჩ̃ღით, ქარ{თულსა} უ̃ზ, ვინაჲთგან მარა\დის
Line of ed.: 18     
ჩამოვიდოდნენ ოსმალნი თთუესა ამასა და დადგა ქუთათისს.
Line of ed.: 19     
მაშინ შეკრბნენ სამნივე ესე მთავარნი და დადგნენ ოკრიბას და არა\ვინ
Line of ed.: 20     
წარჩინებულთაგანი მიერთუნენ მეფესა, თჳნიერ მდაბიურთა.
Line of ed.: 21     
ამისთჳს ეზრახა მეფე სამთა ამათ, რათა ჰყონ მეფედ და დაემორ\ჩილნენ.
Line of ed.: 22     
არამედ მათ არა ინებეს. ხოლო მეფემან აღიმჴედრა ოსმა\ლითურთ
Line of ed.: 23     
და დილასა დაესხა დადიანს, ერისთავს და ზურაბს. გარნა
Page of ed.: 880   Line of ed.: 1     
იგინი ივლტოდნენ და წარვიდა დადიანი ზურაბით ოდიშს და ერის\თავი
Line of ed.: 2     
რაჭას.

Line of ed.: 3        
მაშინ ოსმალთა მოსრნეს და შეიპყრნეს სპანი მათნი მრავალნი.
Line of ed.: 4     
მერმე მოსტყუევნნეს ოკრიბა, შემუსრნეს ციხენი და კოშკნი. შემდ\გომად
Line of ed.: 5     
წარვიდნენ ოდიშს; ვერ წინააღუდგა დადიანი მუნცა. უყვეს
Line of ed.: 6     
ეგრეთვე და მოწუეს ეკლესიანიცა. ხოლო უღონო ქმნილმან დადი\ანმან
Line of ed.: 7     
მისცა ქრთამი დიდი, დაიზავა, უკუმოიქცა მეფე და დადგა ქუ\თათისსავე.
Line of ed.: 8     
მერმე ზავ-ჰყო მთავართა მათ თანა და დაიპყრა იმერე\თი.
Line of ed.: 9     
მერმე განუტევა ოსმალნი და იყოფოდა მშჳდობით.



Section: 43  
Page of ed.: 880  
Line of ed.: 10   კ̃. მეფე გიორგი, ვ̃ წელი მეფა


Line of ed.: 11        
ხოლო გაზაფხულს შეიზრახნენ სამნი ესე მთავარნი და შეუჩი\ნეს
Line of ed.: 12     
სჳმონ აბაშიძე გიორგი მეფესა, რათა მოკლას იგი. ამან სჳმონ
Line of ed.: 13     
თხმელის ციხეს მყოფი მეფე ისტუმრა და ნადიმსა ზედა მოკლეს
Line of ed.: 14     
მსახურთა სჳმონისათა გიორგი მეფე, თევდორობის შაბათს ქ{რისტე}სა
Line of ed.: 15     
ჩ̃ღკ, ქარ{თულსა} უ̃ჱ. და შეიპყრეს სრულიად მისთანანი და დაყიდეს. ხო\ლო
Line of ed.: 16     
ერისთავმან ადიდო ციხე კაცხი და გამოიღო საგანძური მისი.
Line of ed.: 17     
მაშინ კუალად განიყვეს იმერეთი სამთა ამათ მთავართა, ვითარცა
Line of ed.: 18     
პირველ, და იყვნენ მშჳდობით. შემდგომად მოუწოდა ვახტანგ მე\ფემან
Line of ed.: 19     
იმერთა ლაშკრად, წარვიდა ერისთავი, სჳმონ და ლევან აბა\შიძენი
Line of ed.: 20     
სპითა. მერმე მოვიდნენ უვნოდ ნიჭი\\თა Manuscript page: R_665  დიდითა.

Line of ed.: 21        
კუალად ზამთარსა ამას მოადგა ზურაბ ხარაგეულს და მამუკა\შვილი
Line of ed.: 22     
იყო ახალციხეს ალექსანდრეს თანა, რამეთუ ესე ალექსანდრე
Page of ed.: 881   Line of ed.: 1     
იყო ძე გიორგი მეფისა, მყოფი მეფის ვახტანგისა თანა ქართლს; რა
Line of ed.: 2     
მოჰკლეს მამა მისი, წარავლინა ისაყ ფაშამან შავშეთის ბეგი და მო\ითხოვა
Line of ed.: 3     
მეფედ ყოფად იმერეთს ვახტანგ მეფისაგან. მან წარმოუვ\ლინა
Line of ed.: 4     
ნიჭითა და იყო ახალციხეს წელსა Manuscript page: d_187a  ერთსა. ხოლო ზურაბ ვერ
Line of ed.: 5     
შემუსრა ხარაგეული მწეობითა ქართლის მეფისათა და უკუ-ეცალა,
Line of ed.: 6     
ვინაჲთგან ფაშამ ჩამოსლვად იყო.

Line of ed.: 7        
ხოლო ებრძანა ხონთქარს ისაყ ფაშისათჳს გამეფება ალექსან\დრესი
Line of ed.: 8     
იმერეთს, შემოიკრიბნა სპანი და ჩამოიყვანა ალექსანდრე
Line of ed.: 9     
იმერეთს. მაშინ შემდურებულ იყვნენ ერისთავი და ზურაბ ხარაგე\ულსა
Line of ed.: 10     
ზედა, ამისგან ბეჟან დადიანიცა, და მეგობრობდნენ დადიანი
Line of ed.: 11     
და ზურაბ, და არა ინებეს ამათ ალექსანდრე მეფედ. არამედ Manuscript page: T_230  მიეგება
Line of ed.: 12     
ყოვლითა მიმდგომითა თჳსითა ერისთავი ალექსანდრეს და მისცა
Line of ed.: 13     
კაცხი და საგანძურნი მამისა თჳსისა. ხოლო ალექსანდრემ საგან\ძური
Line of ed.: 14     
იგი შესძღუნა ფაშასა ქრთამად და, ვითარ არღარა მოერთნენ
Line of ed.: 15     
დადიანი და ზურაბ, განზრახჳთა ერისთვისათა მოადგნენ ცუცხვათს
Line of ed.: 16     
ციხესა ზურაბისასა და ბრძოდენ თთუე ერთ. შემდგომად შეუთხა\რეს
Line of ed.: 17     
და მისცეს ცეცხლი და შეგლიჯა მცირედი ზღუდე. არამედ შე\შინდნენ
Line of ed.: 18     
მეციხოვნენი და ივლტოდნენ ყოვლითა თჳსითა. დილასა
Line of ed.: 19     
იხილეს ციხე უკაცური, შევიდნენ ოსმალნი და დაიპყრეს ციხე და და\ადგინნეს
Line of ed.: 20     
მას შინა იენგიჩარნი და წარვიდნენ ლეჩხუმს ბეჟანსა და
Line of ed.: 21     
ზურაბსა ზედა. შევიდნენ, მოსწუეს, მოსტყუევნნეს. გარნა თუ ბრძო\და
Line of ed.: 22     
ბეჟან, არამედ ვერა რაი ეგდენი ავნო. მერმე უკმოიქცნენ, გა\მოვლეს
Line of ed.: 23     
კუალად რაჭა და მოვიდნენ ქუთათისს და ერისთავი დადგა
Line of ed.: 24     
რაჭას. მაშინ ეზრახა ბეჟან დადიანი ფაშას და მისცა ქრთამი ი̃ბ ქე\სა.
Line of ed.: 25     
მან მიიღო ქრთამი, მოჰკუეთა ოტია ჩხეიძეს თავი, რამეთუ იყო
Page of ed.: 882   Line of ed.: 1     
თავმდები ერისთავისა და მტერი დადიანისა. განუტევა ფაშამ ერის\თავი,
Line of ed.: 2     
მოიყვანა ბეჟან, ჰყო ალექსანდრე მეფედ იმერთა ქ{რისტე}სა ჩ̃ღკა,
Line of ed.: 3     
ქარ{თულსა} უ̃თ, მოუდგინა ბეჟან მოურნედ, თჳთ წარვიდა ახალციხეს.



Section: 44  
Page of ed.: 882  
Line of ed.: 4   კ̃ა. მეფე ალექსანდრე ე̃, ლ̃ა წელი მეფა


Line of ed.: 5        
ხოლო ალექსანდრემ დაიპყრა იმერეთი, თჳნიერ რაჭის ერის\თვისა.
Line of ed.: 6     
მერმე ემზახლა ბეჟან დადიანი ალექსანდრეს და მისცა ასუ\ლი
Line of ed.: 7     
თჳსი ცოლად მარიამ და აქორწინა. არამედ, თუმცა იყო ალექ\სანდრე
Line of ed.: 8     
მეფედ, გარნა ბეჟან დადიანი იყო მოქმედი ყოვლისავე.

Line of ed.: 9        
ამისნი მხილველნი თამარ, ცოლყოფილი გიორგი მეფისა, და
Line of ed.: 10     
ჭყონდიდელი გაბრიელ, Manuscript page: R_666  ძმა ბეჟანისა, რამეთუ არა რაი ძალუცს
Line of ed.: 11     
ალექსანდრეს, აღიშურვებდენ დიდებასა ბეჟანისასა და წარვიდნენ
Line of ed.: 12     
წინაშე აზრუმის ფაშისა, და შეასმენდნენ ისაყ ფაშასა, რამეთუ მი\იღო
Line of ed.: 13     
ქრთამი და მისცა ალექსანდრე ბეჟანს, ვითარცა ტყუე. ამისთჳს
Line of ed.: 14     
მოუწოდა აზრუმის ფაშამ ისაყ ფაშასა და მრავალი ბოროტი შეაჩუ\ენა
Line of ed.: 15     
თამარ ისაყ ფაშასა, უპატიურობა და პყრობილება. ამისი მსმენე\ლი
Line of ed.: 16     
დადიანი ვერა რაცხდა ამას კეთილად თჳსად, განუზრახა ალექსან\დრეს
Line of ed.: 17     
და მიუწერეს აზრუმის ფაშას განმართლება ისაყ ფაშისა და
Line of ed.: 18     
ქრთამი დიდი, რათა მოსცეს თამარ და ჭყონდიდელი, ანუ დააზაონ.
Line of ed.: 19     
უსმინა აზრუმის ფაშამან, მიუღო ისაყ ფაშას ქრთამი Manuscript page: A_291  და მეფეს.
Line of ed.: 20     
წარმოავლინა ისაყ ფაშა და წარმოატანა თამარ და ჭყონდიდელი.
Line of ed.: 21     
რათა დააზაოს მათ ხოლო მან, მოსრულმან ახალციხეს, მოსცა
Line of ed.: 22     
კრულნი იგინი ბეჟან დადიანსა. ამან ტყუე-ჰყო თამარ დეხვირს ცი\ხეში
Page of ed.: 883   Line of ed.: 1     
და ჭყონდიდელს მიუღო ჭყონდიდი და განუტევა. ვინაჲთგან
Line of ed.: 2     
იყო მღუდელმთავარი, არა რაი ავნო. არამედ იყო უღთო, მეძავ\მემრუშე,
Line of ed.: 3     
სოდომია და ტყჳსმყიდველი და სავსე ბოროტითა, ხოლო
Line of ed.: 4     
ესე-ვითარებისათჳს წარვიდა აბაშიძე გიორგი ქართლს ვახტანგ მე\ფისა
Line of ed.: 5     
თანა და მოკუდა ტფილისს წელსა ქ{რისტე}სა ჩ̃ღკბ, ქარ{თულსა} უ̃ი, ოკ\დომბერში,
Line of ed.: 6     
წარმოგზავნეს და დაფლეს კაცხს.

Line of ed.: 7        
კუალად წელსა ქ{რისტე}სა ჩ̃ღკგ, ქარი უ̃ია, წარვიდნენ აბაშიძენი და
Line of ed.: 8     
რაჭველნი სპითა წინაშე ვახტანგ მეფისა ნიჯადად. მეორესა წელსა
Line of ed.: 9     
მოადგა მეფე ალექსანდრე და ბეჟან დადიანი ჯუარის Manuscript page: T_231  ციხეს ოკრი\ბას,
Line of ed.: 10     
რომელი ეპყრა ერისთვის ძმას გედევან გენათელს; შეუთხარეს
Line of ed.: 11     
რა, იწყო რღუევად ზღუდემან, შეშინდნენ მეციხოვნენი და მოსცეს
Line of ed.: 12     
მეფეს ციხე. გარნა თუ ერთგულებდა ბეჟან დადიანი ალექსანდრეს
Line of ed.: 13     
ზეპირ, არამედ მრავალგზის ინება სიკუდილი ალექსანდრესი მუხთ\ლად
Line of ed.: 14     
და ღალატად. გარნა Manuscript page: d_187b  ვერ შეუძლო თჳსის ასულის გამო და
Line of ed.: 15     
ოდესმე ყრმათა ალექსანდრესაგან, ვინაჲთგან ერთგულებდნენ. შემ\დგომად
Line of ed.: 16     
ამისა მოუჴდა ალექსანდრე მეფესა, სკანდას მყოფს, ერის\თავი
Line of ed.: 17     
შოშიტა. ხოლო ალექსანდრე შევიდა ციხესა შინა სკანდას და
Line of ed.: 18     
ერისთავმან მოსრნა, მოსტყუევნა, რაოდენნიცა ჰპოვნა და წარვიდა
Line of ed.: 19     
რაჭასვე წელსა ქ{რისტე}სა ჩ̃ღკე, ქარ{თულსა} უ̃იგ.

Line of ed.: 20        
გამოვიდნენ ოსმალნი ფოთს, აღაშენეს ციხე და დასუეს ფაშა და
Line of ed.: 21     
კუალად ქმნეს ოდიშს ორნი ციხენი სხუანი. შემუსრეს რუხის ციხე
Line of ed.: 22     
სრულიად და ნარღუევითა მისითა აღაშენეს უმჯობესად ანაკრია, და
Line of ed.: 23     
ფაშასა ფოთისასა მიათუალეს სრულიად ზღჳს პირნი.

Line of ed.: 24        
ამასვე წელსა შემოიკრიბა ბეჟან დადიანის გამო ალექსანდრემ
Page of ed.: 884   Line of ed.: 1     
სპანი იმერთა და შეუჴდა რა\\ჭას, Manuscript page: R_667  მოსწუეს საწულიკიძო, ვინაჲთგან
Line of ed.: 2     
იყო ერისთვის კერძოდ, ვერ წინააღუდგა ერისთავი. შევიდნენ ესენი
Line of ed.: 3     
სევამდე, შემუსრნეს კოშკნი მისნი, მოსწუნეს რაჭა და მოსტყუევ\ნნეს.
Line of ed.: 4     
მერმე უკმოიქცნენ და მოვიდნენ იმერეთს შოებულნი.

Line of ed.: 5        
კუალად განზრახჳთა ზურაბისათა მოადგნენ მეფე და დადიანი
Line of ed.: 6     
შორაპანს, რამეთუ ეპყრა ლევანს, ძესა გიორგი აბაშიძისასა, და იყო
Line of ed.: 7     
იგი რაჭას, რამეთუ რაჭველთაგან იყო მარადის ჴდომა და კირთება
Line of ed.: 8     
იმერეთისა, არამედ მცირედისა შემდგომად მოსცეს ციხე. გარნა ქო\ნება
Line of ed.: 9     
მუნებური წარიღო დადიანმან და ციხე მისცა ზურაბს წელსა
Line of ed.: 10     
ქ{რისტე}სა ჩ̃ღკვ, ქარ{თულსა} უ̃იდ.

Line of ed.: 11        
მოკუდა გურიელი გიორგი, დაჯდა ძე მისი მამია, ნაშობი შარვა\შიძის
Line of ed.: 12     
ქალისაგან, და მომკუდარ იყო ცოლიცა ერისთვისა, მარიამ,
Line of ed.: 13     
მეფის ქალი. იზრახნენ დადიანი და ერისთავი ყოფად ზავისა. მაშინ
Line of ed.: 14     
იმზახლენ და მისცა ბეჟან ასული თჳსი, გურიელის ცოლყოფილი,
Line of ed.: 15     
ერისთავს ცოლად, დაიზავნენ და ყვეს მშჳდობა.

Line of ed.: 16        
ესე შეუძნდა ზურაბს და შეასმენდა ისაყ ფაშას. ამისთჳს წარავ\ლინა
Line of ed.: 17     
ძე თჳსი უსუფ ფაშა და ჩავიდა იმერეთს. ამას მოეგება ალექ\სანდრე
Line of ed.: 18     
მეფე და დადგნენ გეგუთს. მოუწოდეს ბეჟან დადიანსა. ხო\ლო
Line of ed.: 19     
იგი მოვიდა ურიდლად ძითა თჳსითა, რამეთუ აღეთქუა ფაშას
Line of ed.: 20     
უვნებელობა. შევიდა ბეჟან კარავს ფაშისასა და თაყვანის-სცა; მა\შინ
Line of ed.: 21     
დასცა ბეჭსა ხანჯალი მაჰმად-ბეგ მესაჭურჭლემან ფაშისამან.
Line of ed.: 22     
და განგურიმა ბეჟან დადიანი და მოკუდა ქ{რისტე}სა ჩ̃ღკჱ, ქარ{თულსა} უ̃ივ. ხო\ლო
Line of ed.: 23     
ძე მისი ოტია ივლტოდა. დევნა უყვეს ოსმალთა და მოსრნეს
Line of ed.: 24     
მრავალნი ოდიშარნი და თავი ბეჟანისა წარგზავნეს ისაყ ფაშისა თა\ნა
Line of ed.: 25     
და მან წინაშე ხონთქრისა. მერმე მოუწოდა ერისთავსა უსუფ ფა\შამ,
Line of ed.: 26     
მოვიდა იგიცა სპითა და შეჰყვნენ კარავსა ფაშისასა სპანი თჳს\ნი
Page of ed.: 885   Line of ed.: 1     
ერისთავს, პატივ-სცა ფაშამან, დააზავა მეფე და ერისთავი და
Line of ed.: 2     
წარვიდა ქართლს ფაშა. ხოლო ოტია ძე ბეჟანისა დაჯდა დადიანად.

Manuscript page: T_232 
Line of ed.: 3        
შემდგომად მცირედისა შეიშურნენ ოტია დადიანი და ძმა მისი
Line of ed.: 4     
კაცო; შეიპყრა ოტიამ, წარმო,ევლინა ერისთავსა და პატიმარ-ჰყვეს
Line of ed.: 5     
კუარას ციხესა შინა კაცო. შემდგომად მოადგა მეფე ციხესა შორა\პანს
Line of ed.: 6     
და ვითარ მისწურა წაღებად, მოიყვანა ზურაბ აბაშიძემ სპანი
Line of ed.: 7     
ოსმალთა და მისცა მათ შორაპანი და დადგნენ მას შინა ოსმალნი, და
Line of ed.: 8     
ალექსანდრე წარმოვიდა თჳსად. მერმე მოადგა ერისთავი სადმელს,
Line of ed.: 9     
ციხესა იაშვილისასა. მაშინ წარუვლინა მეფემან ლევან აბაშიძე, რა\თა
Line of ed.: 10     
მოუცალოს ერისთავი ციხესა, რამეთუ ლევან დედით ძმა იყო
Line of ed.: 11     
ერისთვისა. ხოლო ერისთავმან შეიპყრა ღალატით ლევან და წა\რუვლინა
Line of ed.: 12     
დადიანს პატიმარი.

Line of ed.: 13        
მსმენელმან ალექსანდრე, შე\\კრებულმან Manuscript page: R_668  სპითა, ღამე იდუმალ
Line of ed.: 14     
გარდავლო მთა. განვლო რიონის ფონი და დილასა დაესხა ერის\თავს
Line of ed.: 15     
სადმელს, ივლტოდა ერისთავი. მოსრნეს და შეიპყრნეს მრა\ვალნი,
Line of ed.: 16     
განათავისუფლეს ციხე და წარმოვიდა იმერეთსავე მეფე.
Line of ed.: 17     
ხოლო დადიანმან განუტევა ლევან აბაშიძე და გამოუხუნა მძევალნი.
Line of ed.: 18     
მაშინ მოკუდა ერისთავი შოშიტა და დაჯდა ძე მისი გრიგოლ ერის\თავად
Line of ed.: 19     
და ლევან აბაშიძე მოვიდა მეფისა თანა.

Line of ed.: 20        
კუალად გაიპარა კუარეს ციხიდამ კაცო, ძმა დადიანისა, და მო\ვიდა
Line of ed.: 21     
იგიცა მეფისა თანა. შემდგომად მოკუდა ცოლი მეფისა, ასული
Line of ed.: 22     
დადიან\\ის Manuscript page: d_188a  ბეჟანისა, და გლოვისა შემდგომად შეირთო მეფემან ასუ\ლი
Line of ed.: 23     
ლევან აბაშიძისა ცოლად და იქორწინა, ქ{რისტე}სა ჩ̃ღლბ, ქარ{თულსა} უ̃კ, და
Line of ed.: 24     
მისცა გურიელს მამიას ასული თჳსი მეფემან დადიანის ქალის ნაშო\ბი.
Line of ed.: 25     
იხილეს ესე დადიანმან, ერისთავმან და ზურაბ აბაშიძემან. გარ\დაბირეს
Line of ed.: 26     
მეფეს მამუკა ძმა მისი, მოიყვანა დადიანმან და შერთო დაჲ
Line of ed.: 27     
თჳსი ცოლად. შემოიკრიბნა ოდიშარნი, აფხაზნი და მოვიდნენ იმე\რეთს.
Page of ed.: 886   Line of ed.: 1     
მიერთოთ ერისთავიცა და შეკრებულნი დადგნენ გეგუთს. მუნ
Line of ed.: 2     
მიერთვნენ მარგუელნიცა და აოჴრებდნენ ქუეყანათა. ხოლო ალექ\სანდრე
Line of ed.: 3     
ვერ წინააღმდგომი შევიდა ქუთათისს ლევან აბაშიძით და
Line of ed.: 4     
ბარის ერისთვით (რამეთუ ესე ბარის ერისთავი იყო გენათელი და
Line of ed.: 5     
ძმა შოშიტა ერისთვისა. ამან წარგუარა ცოლი ძმისწულსა თჳსსა.
Line of ed.: 6     
პაპუნას, ასული ვახტანგ მეფისა, შეირთო თჳთ და მოვიდა მეფისა
Line of ed.: 7     
თანა. ამან შეიწყნარა შურითა ერისთვისათა და მისცა საერისთო
Line of ed.: 8     
მამული იმერეთს-შინანი და უწოდეს ბარის ერისთავად.

Line of ed.: 9        
ხოლო დადიანი შეკრებული მოადგა ქუთათისს. არამედ მეფე
Line of ed.: 10     
არა განვიდა ბრ\\ძოლად Manuscript page: A_292  და მათ ვერ იკადრეს მოსლვა შიშითა ოსმა\ლისათა,
Line of ed.: 11     
შემჭირდნენ და წარვიდნენ თჳს-თჳსად, და ალექსანდრემ
Line of ed.: 12     
მოიმტკიცნა იმერნი წულუკიძითურთ. ამავ ჟამთა მოვიდა სხუა ფა\შა
Line of ed.: 13     
ფოთს სპითა, რათა დაიპყრას ურჩნი ზღჳს-კიდისანი ვიდრე აზა\ვადმდე.
Line of ed.: 14     
ამან მოუწოდა ალექსანდრეს სპითა. ხოლო მეფე აღეკაზმა
Line of ed.: 15     
წარსლვად განმზრახი, რამეთუ შემდგომად მსახურებისა ოსმალთა
Line of ed.: 16     
დაიმორჩილოს მათით ურჩნი თჳსნი იმერნი და, რა მივიდა ოდიშს,
Line of ed.: 17     
ეტყოდა დადიანი არა წარსლვასა: "ვინაჲთგან არა კეთილ არს დაპ\ყრობა
Line of ed.: 18     
მათგან ზღჳს კიდისა ჩუენთჳს".

Line of ed.: 19        
ესე არა უსმინა მეფემან; რამეთუ იყვნენ ადგილნი ყოველნი
Line of ed.: 20     
დადიანისა, ვინაჲთგან არა ერჩდა დადიანი, და მივიდა ფაშისა თანა,
Line of ed.: 21     
მან პატივსცა და წარვიდნენ ოდიშს. გარნა ოდიშარნი სრულიად და\ხიზნულ
Line of ed.: 22     
იყვნენ აფხაზეთამდე, ვინაჲთგან დადიანი არა იყო ფაშისა
Line of ed.: 23     
თანა. არამედ არბევდნენ ოსმალნი Manuscript page: T_233  Manuscript page: R_669  და იმერნი და სტყუევნიდნენ,
Line of ed.: 24     
სადა ვის ჰპოვებდნენ. შევიდნენ ოსმალნი ილორს. არამედ ხატნი და
Line of ed.: 25     
ჯუარნი და საჴმარნი ეკლესიისანი დაეხიზნათ. შეუდვეს ცეცხლი,
Page of ed.: 887   Line of ed.: 1     
მოწვეს ეკლესია და აღძარცვეს კრამიტი ბრპენისა და მოსპნეს და\ხატულებანი,
Line of ed.: 2     
და შემდგომად განვლეს და მივიდნენ აფხაზეთს.

Line of ed.: 3        
მაშინ არა მოენდო შარვაშიძე აფხაზით და ოსმალთა მოარბივ\ნეს
Line of ed.: 4     
და ტყუე-ყვნეს, სადა რაი ჰპოვეს. არამედ შემდგომად მოენდო
Line of ed.: 5     
შარვაშიძეცა, ჰყვეს იგი მაჰმადიანად და ყოველნი მისთანა მყოფნი
Line of ed.: 6     
სრულიად. ხოლო რა გაჴდნენ მდინარესა კოდორისასა, ეტყოდა ფა\შა
Line of ed.: 7     
მეფესა, რათა წარყვეს ჯიქეთს, და მერმე აზავს. ესე შეუძნდა
Line of ed.: 8     
ალექსანდრეს და იმერთა და ღამესა მას დაუტევეს ყოველნი სამძი\მარნი
Line of ed.: 9     
თჳსნი, წარმოვიდეს, ვლეს ორი დღე და ღამე და მოვიდნენ
Line of ed.: 10     
ეგრისის მდინარესა ზედა. მაშინ ეწივნენ ოსმალნი აფხაზითურთ და
Line of ed.: 11     
იმერთა განამაგრეს კიდე მდინარისა.

Line of ed.: 12        
მერმე შემოვიდა მეფე წარჩინებულითა თჳსითა და გამოჴდნენ
Line of ed.: 13     
მდინარესა და, რაოდენნი დაშთნენ, წარიყვანეს ოსმალთა ტყუედ.
Line of ed.: 14     
გამოვლეს ამათ ოდიში და მოვიდნენ ციხესა შინა კაცოსა და მოგზა\ურნიცა
Line of ed.: 15     
მოისრვოდნენ ოდიშართაგან. მცნობი ამისი დადიანი მო\ადგა
Line of ed.: 16     
სპითა ციხესა სამ დღე, მერმე ყვეს ზავი; მისცა მეფემან მძე\ვალნი
Line of ed.: 17     
დადიანსა და წარმომიდნენ და მოვიდნენ იმერეთს ქ{რისტე}სა ჩ̃ღლგ,
Line of ed.: 18     
ქარ{თულსა} უ̃კა. ხოლო აფხაზთა აიალაფეს ბარგი იმერთა. არამედ შემდ\გომად
Line of ed.: 19     
ოსმალთა და მათ შორისცა იქმნა შფოთი, განევლტნენ აფ\ხაზნი
Line of ed.: 20     
და უწყეს ღამით პარვა, კლვა კაცთა და კირთება ოსმალთა.

Line of ed.: 21        
იხილა ფაშამ და უკმოიქცა ოდიშსვე, მაშინ დაესხნენ აფხაზნი,
Line of ed.: 22     
მოსრეს ბანაკი ოსმალთა და აოტნეს, რამეთუ ფაშა ივლტოდა ზღჳთ
Line of ed.: 23     
და სხუანი მოსრნეს უმეტესნი და მოიშთუენენ ზღუასა და მდინარესა
Line of ed.: 24     
შინა, აღიღეს ალაფი მათი დიდ-ფრიად და დაუტევეს მაჰმადიანობა
Line of ed.: 25     
და დაიპყრეს აფხაზთა თჳსივე სჯული [არამედ ძლევასა ამას იტყო\დიან
Page of ed.: 888   Line of ed.: 1     
სასწაულსა წმიდის გიორგისა ილორისასა, რამეთუ ღამესა ამას
Line of ed.: 2     
ეტყოდა აფხ\\აზთა Manuscript page: d_188b  განსლვად და განაძლიერებდა მათ ბრძოლად].

Line of ed.: 3        
ხოლო ამისა შემდგომად უკუბირეს კუალად მამუკა მეფესა. და\დიანმან,
Line of ed.: 4     
ერისთავმან და ზურაბ, შეკრბნენ სპანი დიდნი და მოვიდ\ნენ
Line of ed.: 5     
ალექსანდრესა ზედა ანუ მოკლან, ანუ განაძონ. მაშინ ალექსან\დრემ,
Line of ed.: 6     
ჩიხორს მდგომმან, შემოიკრიბა გურიელი მამია, აბაშიძე ლე\ვან,
Line of ed.: 7     
ძმა დადიანისა კაცო, ბარის ერისთავი, მერაბ წულუკიძე და
Line of ed.: 8     
იმერნი სხუანი ნეშტნი, დილასა მოვიდნენ იგინი და ეკუეთნენ ურთი\ერთს,
Line of ed.: 9     
იქმნა ბრძოლა და მოსრნენ ორგნითვე უმრავლესნი ქ{რისტე}სა
Line of ed.: 10     
ჩ̃ღლდ, ქარ{თულსა} უ̃კბ. მერმე სძლეს ალე\\ქსანდრესთა Manuscript page: R_670  და მოსრვიდნენ
Line of ed.: 11     
მათ, მიეწივნენ დადიანს, ჰკრეს თოფი და ჩამოვარდა. კუალად დაჰ\კოდეს
Line of ed.: 12     
დავით აბაშიძე; აქათ მოკლეს კაცო, ძმა დადიანისა; მიჰყვნენ
Line of ed.: 13     
ლტოლვილთა, რამეთუ იყო თოვლი დიდი, მოსრნეს. შეიპყრნეს
Line of ed.: 14     
რაჭველნი და ლეჩხუმელნი და ოდიშარნი უმრავლესნი და დაყიდეს
Line of ed.: 15     
სრულიად ოსმალთა ზედა. ხოლო დადიანი წარმოიყვანა მეფემან,
Line of ed.: 16     
დაადგინა მკურნალნი და განჰკურნა და სთხოვდა ლეჩხუმსა. არამედ
Line of ed.: 17     
არა ინება მოცემად. ეზრახა ზურაბის გამო ისაყ ფაშას და მისცა
Line of ed.: 18     
ქრთამი დიდი, რათა მწე ეყოს. მან წარმოავლინა მაჰმადბეგ და გივი
Line of ed.: 19     
ამილახორი სპითა ოსმალ-ქართველისათი და მოვიდნენ ესენი
Line of ed.: 20     
საჩ/ხერეს.

Manuscript page: T_234 
Line of ed.: 21        
იხილა რა ალექსანდრემ, გამოართვა საჭილაო-სამიქელაო და\დიანს,
Line of ed.: 22     
ზავჰყო ამით ლევან აბაშიძის გამო და განუტევა. მოვიდა საჩ\ხერეს
Line of ed.: 23     
მისცა დაჲ თჳსი, ნაშობი თამარისაგან ცოლად მაჰმადბეგს,
Line of ed.: 24     
დაიზავა და წარვიდნენ ქართველ-ოსმალნი ქართლსვე.

Line of ed.: 25        
ხოლო ამისნი მხილველნი დაეზავნენ მეფესა დადიანი, ერისთა\ვი
Line of ed.: 26     
და ზურაბ და დაიპყრა იმერეთი. მისცა საჭილაო-სამიქელაო ძმა\სა
Line of ed.: 27     
თჳსსა მამუკას. არამედ ალექსანდრემ განაახლა საქმე ბეჟან და\დიანისა,
Page of ed.: 889   Line of ed.: 1     
რამეთუ ოდეს დასჭირდის თეთრი ოსმალთა ქრთამად ანუ
Line of ed.: 2     
სხჳსა სამჭირნოსათჳს, შეაგდის იმერთა თეთრი იგი მთავართა და
Line of ed.: 3     
აზნაურთა. ხოლო მათ დაჰყიდიან ტყუენი და მისციან და თჳთ, რეცა
Line of ed.: 4     
თუ არა ჰყიდდა ტყუეთა. შემდგომად მოადგა მამუკა ციხესა ბეჟან
Line of ed.: 5     
ჩიჯავაძისასა და მოპარვით აღიღო ციხე სებეკისა. მერმე აღიღო
Line of ed.: 6     
ციხე ბეჟანისა და დაიპყრა საჩიჯავაძო მამუკამ.

Line of ed.: 7        
ხოლო მოსლვასა ტფილისს თამაზ-ხანისასა ქ{რისტე}სა ჩ̃ღლე, ქარ{თულსა}
Line of ed.: 8     
უ̃კგ, მოუვლინა მეფესა, რათა დამორჩილდეს. არამედ არარა მიუგო,
Line of ed.: 9     
გარნა შეშინებულნი ოსმალნი, იმერეთს ციხესა შინა მყოფნიცა, გა\ნამაგრნა
Line of ed.: 10     
არა დატევებად ციხეთა.

Line of ed.: 11        
შემდგომად ამისა უკუდგა წერეთელი პაპუნა ზურაბ აბაშიძისა
Line of ed.: 12     
გამო, რამეთუ ზურაბ მოიპარა მამუკაშვილის ციხე ხარაგეულისა,
Line of ed.: 13     
მოკლა მამუკაშვილი და დაიპყრა თჳთ. ამისთჳს მოუჴდა მეფე პაპუ\ნას,
Line of ed.: 14     
მოაოჴრა საწერეთლო. არამედ ციხე მოდამნახისა ვერ წარუ\ღო.
Line of ed.: 15     
უკუნიქცა, ეზრახა ხარაგეულის მეციხოვნესა, რომელმან მისცა
Line of ed.: 16     
ზურაბს, მანვე მოსცა მეფესა იგივე ციხე, შეიპყრა, მოჰკუეთა მას
Line of ed.: 17     
ჴელფერჴნი და აღმოჴადნა თუალნი და ციხე მისცა მეპატრონისა ძე\სავე.
Line of ed.: 18     
შემდგომად დაიზავა მეფემან ზურაბ და პაპუნა. არამედ ზურაბ
Line of ed.: 19     
არა მოვიდა მეფისა თანა, გარნა ძე მისი დავით, რამეთუ სიძე იყო
Line of ed.: 20     
ალექსანდრესი. ამას დავითს განატევებინა ცოლი, დაჲ შოშიტა ერის\თვისა,
Line of ed.: 21     
და შერთო დაჲ თჳსი; ამ ჟა\\მებთა Manuscript page: R_671  შეუჩინა მეფემან ქუარას
Line of ed.: 22     
ციხეს იაშვილი. ხოლო მათ კრიხულის მეთევზურისაგან აღიღეს ცი\ხე
Line of ed.: 23     
და დაიპყრეს.

Line of ed.: 24        
სცნა ერისთავმან ნოღას მყოფმან, წარმოვიდა მსწრაფლ და
Line of ed.: 25     
მოადგა კუარას. ღამესა მას შეიდგენნეს კიბე, სადაცა უწყოდენ, შე\ვიდნენ
Line of ed.: 26     
ციხესა შინა, შეიპყრნეს სრულიად მას შინა მყოფნი და დაჰ\ყიდნეს;
Page of ed.: 890   Line of ed.: 1     
და დაიპყრა ერისთავმან ცი\\ხე; Manuscript page: A_293  ამისი მცნობი წარმომართე\ბული
Line of ed.: 2     
შუელად კუარას ციხისად უკუნიქცა. შემდგომად მოიყვანა
Line of ed.: 3     
ალექსანდრემ ძე ზურაბისა დავით და პაპუნა წერეთელი ვარციხეს,
Line of ed.: 4     
მოკლნა ორნივ მუხთლად-ღალატად და წარმოვიდა მსწ\\რადლად, Manuscript page: d_189a  რათა
Line of ed.: 5     
დაიპყრას მოდამნახის ციხე. არამედ ცოლმან და ძემან პაპუნასმან
Line of ed.: 6     
განამაგრეს ციხე და ვერ შეუძლო წარღება. ესე იხილეს წარჩინე\ბულთა,
Line of ed.: 7     
რამეთუ ნებავს ყოველთა მოწყუედა და დამდაბლება, და
Line of ed.: 8     
უმეტესად ზურაბ ეზრახა ერისთავს გრიგოლს, რამეთუ ამას ჰყვა
Line of ed.: 9     
ცოლად ასული ვახუშტი აბაშიძისა, ძმისა ზურაბისა. ხოლო ერის\თავმან
Line of ed.: 10     
აუწყა დადიანსა და შეკრბნენ ალექსანდრე მეფესა ზედა.
Line of ed.: 11     
ამისთჳს ალექსანდრემ მოითხოვა ლეკნი შანშესგან კსნის ერისთვი\სა.
Line of ed.: 12     
მანწარმოუვლინა კაცითა თჳსითა ფ̃ ლეკნი. ამათ წარუძღუა
Line of ed.: 13     
ალექსანდრე და იგინი ვერ წინააღუდგნენ, შემუსრეს ციხენი და მრა\ვალნი
Line of ed.: 14     
კოშკნი, მოსწვეს და მოსტყევნნეს და შთავიდნენ ოდიშს და
Line of ed.: 15     
უძჳრესნი ბოროტნი ყვნეს, არამედ განზრახჳთა ლევან აბაშიძისათა:
Line of ed.: 16     
"რამეთუ Manuscript page: T_235  არა კეთილ არს ლეკთაგან შემუსრვა ქუეყანისა ჩუენისა,
Line of ed.: 17     
რაჟამს სცნან ადგილნი, თჳთვე მრავალსა ბოროტსა შეგვაჩუენებენ,
Line of ed.: 18     
ვითარცა უყვეს სხუათა". უსმინა მეფემან და უკმოიქცა და განუტევ\ნა
Line of ed.: 19     
ლეკნი შოებულნი. არამედ ყუენი არა წარატანნა იმერეთისანი.

Line of ed.: 20        
შემდგომად ამისა წარავლინა ალექსანდრემ ძმა თჳსი გიორგი
Line of ed.: 21     
და აბაშიძე ლევან ქართლს, ვახუშტი აბაშიძესა ზედა; უცნობლად
Line of ed.: 22     
დაესხნენ ტეძერს მყოფს და იგი განმაგრდა სახლსა შინა, და იწყო
Line of ed.: 23     
ცემა თოფთა; მაშინ ამათ შეუდვეს ცეცხლი სახლსა მას; იხილა ვა\ხუშტიმ
Page of ed.: 891   Line of ed.: 1     
და მოენდო ბიძის ძესა თჳსსა ლევანს. მან მოგუარა მეფესა და
Line of ed.: 2     
პატიმარ ყვეს ციხესა შინა ნავარძეთს. სთხოვდა მეფე ფ̃ ქესას თეთ\რსა
Line of ed.: 3     
და ცხესა ვახანს, და ესენი არა ინება ვახუშტიმ მოცემად. მერ\მე
Line of ed.: 4     
მოვიდა კათალიკოზი დომენტი განტევებისათჳს ვახუშტისა და
Line of ed.: 5     
არა პატივ-სცა ალექსანდრემ. კუალად წარმოევლინა ისაყ ფაშას
Line of ed.: 6     
ცხენი აღკაზმული, ქულქი და ოცი ქესა თეთრი, რაღა განუტეოს ვა\ხუშტი
Line of ed.: 7     
და არა ინება მეფემან. ხოლოდადიანმან შურითავე წინა\თქმულითა
Line of ed.: 8     
იშოვნა სპანი აფხაზთა. მიერთო ერისთავი და ზურაბ
Line of ed.: 9     
სპითა მათითა, ამათ ვერ წინააღუდგა ალექსანდრე, გამოუშვეს
Line of ed.: 10     
მარბიელი ქ{რისტე}სა ჩ̃ღმ, ქარ{თულსა} უ̃კჱ, მოწუეს სასახლე ალექსანდრესი
Line of ed.: 11     
ვარციხეს, მოაოჴრეს და მოწუეს იმერეთი და წარვიდნენ. კუალად
Line of ed.: 12     
აღუსრულა აღთქმული ისაყ ფაშამან ანუკა მეფის ქალსა და გაზაფ\ხულსა
Line of ed.: 13     
წარმოავლინა ფირიაღისშვილი, სიძე თჳსი სპითა. ამას, ჩა\მოსრულს
Line of ed.: 14     
იმერეთს, მიერთო დადიანი, ერისთავი და ზურაბ. იხილა
Line of ed.: 15     
რა მეფემან, დახიზნნა ხიზანნი თჳსნი ხარაგეულს და თჳთ წარვიდა
Line of ed.: 16     
ქართლს ქ{რისტე}სა ჩ̃ღმა, ქარ{თულსა} უ̃კთ. ამას წარყვნენ მამუკა ძმა თჳსი,ლე\ვან
Line of ed.: 17     
აბაშიძე და ბარის ერისთავი და ვახუშტიც წარიყვანა, რათა არა
Line of ed.: 18     
შემუსრონ ციხე ნავარძეთისა ოსმალთა და გამოიყვანონ.

Line of ed.: 19        
მაშინ ოსმალთა მოიყვანეს ძმა ალექსანდრესი გიორგი, ნაშო\ბი
Line of ed.: 20     
გურიელის ქალისა, და დასუეს მეფედ იმერეთს და მოუდგინეს ნე\ბითავე
Line of ed.: 21     
მათითა დადიანი, ერისთავი და ზურაბ, და წარვიდნენ ოს\მალნი.
Line of ed.: 22     
ხოლო ალექსანდრე მივიდა აწერის ჴევს შანშე ერისთვისა
Line of ed.: 23     
თანა. მაშინ იყო შანშე უკუმდგარი შანადირისაგან. მოადგა ხანი შან\შეს.
Line of ed.: 24     
ესე იხილა ალექსანდრემ, განუტევა ვახუშტი და თჳთ მივიდა
Line of ed.: 25     
ხანისა ტანა. მან პირველად პატივ-სცა, მერმე შეიპყრა.

Line of ed.: 26        
ამისნი მხილველნი მამუკა და ლევან და სხუანი იმერნი ივლ\ტოდნენ
Page of ed.: 892   Line of ed.: 1     
და მოვიდნენ იმერეთს ხოლო ალექსანდრე მიიყვანა ხან\მან
Line of ed.: 2     
ტფილისს. არამედ წარავლინა ვაკის ერისთავი წინაშე შანადი\რისა
Line of ed.: 3     
ალექსანდრემ დარუბანდს ვედრებად და თჳთ იყო ტფილისს,
Line of ed.: 4     
ვითარცა პატიმარი. მცნობმან შანადირ წარმოუვლინა პაცი რაყმით
Line of ed.: 5     
ისაყ ფაშასა, რათა ჰყოს ალექსანდრევე მეფედ იმერთა. წარიყვანეს
Line of ed.: 6     
ალექსანდრე ახალციხეს. უსმინა ფაშამ შანადირს და ამასვე შემოდ\გომასა
Line of ed.: 7     
ჩამოიყვანეს ალექსანდრე ოსმალთა და ჰყვეს იგივე მეფედ და
Line of ed.: 8     
შეამტკიცეს დადიანი, ერისთავი და აბაშიძე და ყოველნი იმერნი.
Line of ed.: 9     
მერმე წარვიდნენ ოსმალნი. ხოლო გიო\\რგი Manuscript page: d_189b  ძმა ალექსანდრესი წარ\ვიდა
Line of ed.: 10     
ოდიშს და ალექსანდრეს ეპყრა იმერეთი.

Line of ed.: 11        
არამედ მცირედისა ხანისა უკუდგნენ კუალად დადიანი, ერის\თავი
Line of ed.: 12     
და ზურაბ. ამისთჳს ალექსანდრემ მოიყვანა დედინაცვალი თჳსი
Line of ed.: 13     
თამარ და აბრალა მას ყოველნი Manuscript page: T_236  ყოფილნი, შეიპყრა და მოჰკუეთა
Line of ed.: 14     
თავი. კუალად შეიპყრა ბარათაშვილი საჩინო, სანდო გიორგი ძმისა
Line of ed.: 15     
თჳსისა, მოჰკუეთა მასცა თავი და დაყიდნა დედაწულნი მისნი და
Line of ed.: 16     
იავარ-ჰყო ყოველნი გიორგის მიმდგომნი.

Line of ed.: 17        
მერმე შეკრბნენ დადიანი და ერისთავი და მოვიდნენ გეგუთს.
Line of ed.: 18     
ხოლო მეფე მივიდა ქუთათისს და არა განვიდა ბრძოლად მათდა.
Line of ed.: 19     
არამედ წარავლინა ახალციხეს და ევედრა ფაშასა. მან წარმოავლი\ნა
Line of ed.: 20     
მცირე სპანი და, რა მოვიდნენ ბაღდადს, წარვიდა ქუთათისიდამ
Line of ed.: 21     
ლევან აბაშიძე და ბარის ერისთავი გიორგი, მათ თანა ციხის მცველ\ნი
Line of ed.: 22     
ოსმალნი, რათა სცნან ვითარება მათი, რომელნი აოჴრებდენ ქუ\ეყანათა,
Line of ed.: 23     
არამედ მათ სმენოდათ მოსლვა ოსმალთა და იყრებოდენ
Line of ed.: 24     
მუნითგან. გარნა მივიდნენ ესენი, ჰგონეს ტალათა მათთა მის\ლვა
Line of ed.: 25     
ოსმალთა, აცნობეს დადიანს. მან არღარა გამოიძია და ივლ\ტოდნენ;
Line of ed.: 26     
მიჰყვნენ ესენი და უწყეს ცემა თოფთა და მოსრვიდნენ.
Line of ed.: 27     
მოიქცა ერისთავი, რათა იხილოს ვინაობა მათი. ეცა თოფი და მოკუ\და
Page of ed.: 893   Line of ed.: 1     
ერისთავი გრიგოლ რაჭისა ქ{რისტე}სა ჩ̃ღმგ, ქარ{თულსა} უ̃ლა და სპანი მის\ნი
Line of ed.: 2     
ივლტოდნენ უმეტესად. ხოლო ამათ აღიღეს ალაფი მათი და მო\იქცნენ
Line of ed.: 3     
წინაშე ალექსანდრე მეფისა. მაშინ რაჭას დასუეს ერისთავად
Line of ed.: 4     
ძმა გრიგოლისა ვახტანგ. ამას ეზრახა მეფე, ზავ-ყო მის თანა, შემო\იმტკიცა
Line of ed.: 5     
დადიანიცა და ყვეს მშჳდობა და დაიპყრა იმერეთი.

Line of ed.: 6        
ამისა შემდგომად მოიპარა მაჭავარიანის ქალმან ციხე სუერისა,
Line of ed.: 7     
წარმოვიდა ლევან, რათა მიიღოს მან. არამედ უსწრა მეფემან და
Line of ed.: 8     
მისცა მას და დაიპყრა ალექსანდრემ სუერი ქ{რისტე}სა ჩ̃ღმდ, ქარ{თულსა} უ̃ლბ,
Line of ed.: 9     
და გამოიღო საგანძური ზურაბ აბაშიძისა. ხოლო ლევან მოადგა
Line of ed.: 10     
შროშას ციხეს ძესა ზურაბისასა ზაალს, რათა არა იგიცა დაიპყრას
Line of ed.: 11     
მეფემან, მცირეს ხანს მისცეს ლევანს და დაიპყრა ლევან იგი, განუ\ტევა
Line of ed.: 12     
ზაალ და წარვიდა ქართლს ზურაბ მამისა თჳსისა თანა და იყო\ფოდნენ
Line of ed.: 13     
ნუნისს.





Next part



This text is part of the TITUS edition of Kartlis Cxovreba IV: Vakhushti Bagrationi.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 22.9.2017. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.