TITUS
Movses Xorenaci, Patmowtiwn Hayoc
Part No. 13
Previous part

Chapter: 12  
Ժ՜Բ
Line: 12 
Sentence: 1   Յաղագս որ ի Հայկայ ազգք եւ ծնունդք, եւ թէ զինչ իւրաքանչիւր ոք ի
Line: 13 
նոցանէ գործեաց։


Line: 14    Sentence: 2   Բազում ինչ զկնի այսորիկ պատմի ի մատենին. Sentence: 3   այլ մեք՝ որ ինչ
Line: 15    պիտոյ մերոյ հաւաքմանս է շարեսցուք։

Line: 16    Sentence: 4   Զկնի այսորիկ դառնալ ասէ Հայկին ի նոյն տեղի բնակութեան,
Line: 17    եւ Հադմեայ թոռին իւրում բազում ինչս յանկածէ պատերազմին պարգեւէ,
Line: 18    եւ յիւրոց ընդոծնացն արս անուանիս։ Sentence: 5   Հրամայէ զնոյն տեղի
Line: 19    բնակութեան ունել նմա զառաջնոյ իւրոյ տանն, եւ ինքն երթեալ դադարէ
Line: 20    յանուանեալ դաշտին Հարք։ Sentence: 6   Սա կեցեալ ամս՝ ծնանի զԱրամանեակ
Page: 38   Line: 1    ի Բաբելոնի, որպէս վերագոյն ասացաք։ Sentence: 7   Յետ որոյ կեցեալ եւ այլ եւս
Line: 2    ամս ոչ սակաւս՝ մեռանի, յանձն առնելով զբովանդակ ազնն Արամանեկայ
Line: 3    որդւոյ իւրում։

Line: 4    Sentence: 8   Իսկ նորա թողեալ զերկուս յեղբաց իւրոց, զԽոռ եւ զՄանաւազ,
Line: 5    ամենայն աղխիւն իւրեանց ի կոչեցեալն Հարք, եւ զորդի Մանաւազայ
Line: 6    զԲազ. Sentence: 9   յորոց Մանաւազ ժառանգէ զՀարք, իսկ որդի նորա Բազ՝ յարեւմտից
Line: 7    Հիւսիսոյ զեզր ծովուն աղւոյ, եւ զգաւառն եւ զծովն անուանէ իւրով
Line: 8    անուամբ։ Sentence: 10   Եւ ի սոցանէ ասեն լեալ զնահապետութիւնս Մանաւազեան
Line: 9    եւ զԲզնունեաց, եւ Որդունին անուանեալ, որք աստ ուրեմն յետ սրբոյն
Line: 10    Տրդատայ բարձեալ ասին ի միմեանց պատերազմաւ։ Sentence: 11   Իսկ Խոռն ի կողմանս
Line: 11    հիւսիսոյ բազմանայ, կարգէ զշէնս իւր. Sentence: 12   եւ ի նմանէ ձգեալ ասի մեծ
Line: 12    նախարարութիւն ազգին Խոռխոռունեաց, արք քաջք եւ անուանիք,
Line: 13    որպէս եւ որք առ մեօք են այժմ երեւելիք։

Line: 14    Sentence: 13   Իսկ Արամանեկայ առեալ զամենայն բազմութիւնն խաղայ յարեւելս
Line: 15    հիւսիսոյ, եւ երթեալ իջանէ ի խորին դաշտավայր մի, ի բարձրագագաթանց
Line: 16    պարսպաեալ լերանց, գետոյ կարկաջասահի յարեւմտից ընդ մէջ
Line: 17    անցանելով։ Sentence: 14   Եւ զդաշտն արեւելից գոգցես իմն իբրեւ որսայսեալ, ձիգ
Line: 18    յարեգակն կոյս զերկայնութիւն պարզեալ. Sentence: 15   եւ առ ստորոտովք լերանցն
Page: 39   Line: 1    բազումք ականակիտ բղխեալ աղբիւրք, որք ի գետոց եկեալ հաւաքումն
Line: 2    հեզաբար։ Sentence: 16   Առ սահմանօք նոցա, ծնիւք լերամբք եւ եզերօք դաշտին՝
Line: 3    պատանիք ոմանք իբր առ երիտասարդուհեօք ճեմեցին. Sentence: 17   այլ հարաւայինն
Line: 4    արեգակնաճեմ լեառն, սպիտակափառ ունելով գագաթն, ուղղորդ յերկրէ
Line: 5    բուսեալ, երեքօրէիւ, որպէս ասաց ոմն ի մերոցն, քաջագօտւոյ առն
Line: 6    շրջապատեալ ղանապարհաւ, եւ առ փոքր փոքր ի շեշտումն անկեալ,
Line: 7    ծեր ոմն արդարեւ լեառն ի մէջ երիտասարդացեալ լերանցն։ Sentence: 18   Յայսմ
Line: 8    խորութեան դաշտի բնակեալ Արամանեկայ՝ շինէ զմասն ինչ ի հիւսիսոյ
Line: 9    կողմանէ դաշտին, եւ զոտն լերինն ի նոյն կողմանէ, եւ զլեառնն անուանէ
Line: 10    յանկագոյն յիւր անուն Արագած, եւ զկալուածսն՝ ոտն Արագածոյ։

Line: 11    Sentence: 19   Բայց սքանչելի իմն ասէ ըատմագիրն, թէ ի յոլով տեղիս գտանէին
Line: 12    բնակեալք ի մարդկանէ յերկրիս մերում ցան եւ ցիր սակաւք
Line: 13    յառաջ քան զգալուստ բնկին մերոյ նախնւոյն Հայկայ։

Line: 14    Sentence: 20   Այս Արամանեակ կեցեալ ամս՝ ծնաւ զԱրամայիս. Sentence: 21   եւ յետոյ կեցեալ
Line: 15    ամս շատ՝ մեռաւ։ Sentence: 22   Իսկ որդի նորա Արամայիս շինէ իւր տուն բնակութեան
Line: 16    ի վերայ ոստոյ միոյ առ եզերբ գետոյն, եւ անուանէ զնա յիւր
Line: 17    անուն Արմաւիր. Sentence: 23   եւ զանուն գետոյն յանուն թոռին իւրոյ Երաստայ՝
Line: 18    Երասխ։ Sentence: 24   Եւ զորդի իւր զՇարայ, զյոլովածին եւ զշատակեր, առաքէ
Page: 40   Line: 1    ամենայն աղխիւ իւրով ի դաշտ մի մօտաւոր, արգաւանդ եւ բերրի,
Line: 2    յորում գնան ջուրք ոչ սակաւք, ի թիկունս հիւսիսոյ լերինն, որ անուանեցաւ
Line: 3    Արագած, յորոյ անուն եւ զգաւառն ասեն անուանեալ Շիրակ։

Line: 4    Sentence: 25   Վասն որոյ թուի արդարանալ առասպելին, որ ասի ի մէջ գեղջկաց.

Line: 5    Sentence: 26   "Թէ քո Շարայի որկորն է ՝ ասեն, մեր Շիրակայ ամբարքն չեն" ։ Sentence: 27   Այս
Line: 6    Արամայիս կեցեալ ամս՝ ծնանի զորդի իւր զԱմասիա. Sentence: 28   ի վերայ որոյ
Line: 7    կեցեալ եւ այլ եւս մաս մեռաւ։

Line: 8    Sentence: 29   Ամասիա բնակեալ յԱրմաւիր՝ յետ ամաց ծնանի զԳեղամ, եւ յետ
Line: 9    Գեղամայ զՓառոխ արի եւ զՑոլակ։ Sentence: 30   Եւ յետ ծնանելոյ զսոսա՝ անցանէ
Line: 10    զգետովն մերձ ի լեառնն հարաւոյ, եւ շինէ անդ առ խորշիւք լեռնոտինն
Line: 11    մեծապէս ծախիւք երկուս տունս, զմին յարեւելս կոյս, մօտ յակունս
Line: 12    աղբերցն, որ առ ստորոտով լերինն ելանեն. Sentence: 31   իսկ զմիւսն յարեւմուտս
Line: 13    կոյս նորին տանն, բացագոյն իբր մեծօր հասարակ աւուր միոյ հետեւակագնացի
Line: 14    առն ճանապարհի։ Sentence: 32   Եւ ետ զնոսա ի ժառանգութիւն երկուց
Line: 15    որդւոց իւրոց, արւոյն Փառոխի եւ կայտառին Ցոլակայ. Sentence: 33   յորս բնակեալ՝
Line: 16    յիւրեանց անուն զտեղիսն կոչեցին, ի Փառոխայ՝ Փառախոտ, եւ ի Ցոլակայ՝
Line: 17    Ցոլակերտ։ Sentence: 34   Բայց զլեառնն՝ Ամասիա անուանէ իւրով անուամբ
Line: 18    Մասիս. Sentence: 35   եւ ինքն դարձեալ յԱրմաւիր՝ եկաց ամս սակաւս, եւ մեռաւ։

Line: 19    Sentence: 36   Իսկ Գեղամ յետ ամաց անցանելոյ ծնաւ զՀարմայ յԱրմաւիր. Sentence: 37   եւ
Page: 41   Line: 1    թոեալ զՀարմայ յԱրմաւիր հանդերձ որդւովք բնակիլ, եւ ինքն գնաց
Line: 2    զմիւս լերամբն արեւելեան հիւսիսոյ, յեզր ծովակի միոյ։ Sentence: 38   Շինէ զեզր
Line: 3    ծովակին, եւ թողւ անդ բնակիցս. Sentence: 39   եւ յիւր անուն եւ սա զլեառնն անուանէ
Line: 4    Գեղ, եւ զշէնսն՝ Գեղարքունի, որով կոչի եւ ծովն։ Sentence: 40   Աստ ծնաւ զորդի իւր
Line: 5    զՍիսակ, զայր սէգ եւ անձնեայ, բարեգեղ, կորովաբան եւ գեղեցկաղեղն։

Line: 6    Sentence: 41   Սմա զմեծ մասն ընչից իւրոց տուեալ եւ ծառայս անձինս բազումս՝
Line: 7    սահմանս հատանէ նմա ժառանգութեան ի ծովէն ընդ արեւելս մինչեւ
Line: 8    ցդաշտ մի, ուր գետն Երասխ հատեալ զքարանձաւս լերանց՝ անցանէ
Line: 9    ընդ խոխոմս ձիգս եւ նեղս, ահագին դնդնչմամբ իջանէ ի դաշտն։ Sentence: 42   Աստ բնակեալ
Line: 10    Սիսակ՝ լնու շինութեամբ զսահմանս բնակութեան իւրոյ. Sentence: 43   եւ
Line: 11    զաշխարհն կոչէ իւր անուամբն Սիւնիք. Sentence: 44   այլ Պարսք յըստակագոյնս
Line: 12    եւս Սիսական կոչեն։ Sentence: 45   ի սորա ծննդոց աստ ուրեմն Վաղարշակ, որ
Line: 13    առաջին ի Պարթեւաց արքայ Հայոց, գտեալ արս անուանիս՝ տեարս
Line: 14    աշխարհին կարգէ, որ է Սիսականդ ազգ. Sentence: 46   եւ զայս առնէ Վաղարշակ՝
Line: 15    ի պատմութենէն ստուգեալ։ Sentence: 47   Այլ այս թէ որպէս է, յւրում տեղւոջ
Line: 16    պատմեսցուք։

Line: 17    Sentence: 48   Բայց ինքն Գեղամ դառնայ անդրէն ի դաշտ անդր, եւ առ ոտամբ
Line: 18    նորին լերինն ի ձոլակի մերում ամրոջ/ց շինէ ձեռակետ մի, եւ կոչռ
Line: 19    զանուն նորա Գեղամի, որ յետոյ ի Գառնկայ թոռանէ նորա նաուանեցաւ
Line: 20    Գառնի։ Sentence: 49   Ի սորա ծննդոց աստ ուրեմն առ Արտաշիսիւ թոռամբ
Page: 42   Line: 1    Վաղարշակայ ոմն Վարաժ անուն պատանի լեալ, աջող յորս եղջերուաց
Line: 2    եւ այծեմացն եւ վարազուց, դիպաձգութեամբ նետից կորովի. Sentence: 50   զսա ի
Line: 3    վերայ որոց արքունականաց կարգէ, եւ շէնս պարգեւէ նմա առ եզերբ
Line: 4    գետոյն, ր անուանեալ կոչի Հրազդան։ Sentence: 51   Եւ ի սմանէ ասեն լինել զտունն
Line: 5    Վարաժնունի։ Sentence: 52   Այս Գեղամ, որպէս ասացաք, յետ ամաց կենաց իւրոց
Line: 6    ծնաւ զՀարմայ, յետ որոց կեցեալ եւ այլս եւս եւ մեռաւ։ Sentence: 53   Եւ հրամայեաց
Line: 7    որդւոյ իւրում Հարմայ բնակել յԱրմաւիր։

Line: 8    Sentence: 54   Այս Հայկ որդի Թորգոմայ, որդւոյ Թիրասայ, որդւոյ Գամերայ,
Line: 9    որդւոյ Յաբեթի, նախնի Հայաստանեայց. Sentence: 55   եւ այս ազգք նորա եւ ծնունդք
Line: 10    եւ աշխարհ բնակութեան նոցա. Sentence: 56   եւ յայսմ հետէ սկսան, ասէ, բազմանալ
Line: 11    եւ լնուլ զերկիրն։

Line: 12    Sentence: 57   Իսկ Հարմայ կեցեալ ամս ՝ ծնաւ զԱրամ։

Line: 13    Sentence: 58   Արամայ բազում գործք քաջութեան պատմին մարտից նահատակութեան,
Line: 14    եւ ընդարձակել զսահմանս Հայոց յամենայն կողմանց. Sentence: 59   յորոյ
Line: 15    անուն եւ զաշխարհս մեր անուանեն ամենայն ազգք, որպէս Յոյնք՝ Արմէն,
Line: 16    իսկ Պարսիկք եւ Ասորիք՝ Արմէնիկք։ Sentence: 60   Բայց զընդարձակութիւն
Line: 17    պատմութեան սորա եւ զգործս քաջութեան, թէ զիարդ կամ առ որով
Line: 18    ժամանակաւ, թէ կամիցիս՝ արտաքոյ այսորիկ գրոց կարգեսցուք,
Line: 19    եւ կամ թողցուք. Sentence: 61   ապա թէ ոչ ի սմին։



Next part


This text is part of the TITUS edition of Movses Xorenaci, Patmowtiwn Hayoc.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 9.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.