TITUS
Movses Xorenaci, Patmowtiwn Hayoc
Part No. 17
Chapter: 16
Ժ՜Զ
Line: 18
Sentence: 1
Թէ
որպէս
յետ
մահուանն
Արայի
Շամիրամ
շինէ
զքաղաքն
եւ
զամբարտակ
Line: 19
գետոյն
եւ
զիւր
տունն
։
Line: 20
Sentence: 2
Իսկ
զկնի
այսպիսեաց
իրաց
յաջողութեանց
դադարեալ
Շամիրամայ
Line: 21
աւուրս
ինչ
սակաւս
ի
դաշտին
,
որ
անուանեալ
կոչի
յանուն
Արայի
Page: 51
Line: 1
Այրարատ
,
ելանէ
ի
լեռնակողմանս
երկրի
հարաւակողմանն
,
քանզի
Line: 2
ժամանակ
ամառնային
էր
,
զբօսնուլ
կամելով
ի
հովիտս
եւ
ի
դաշտս
ծաղկաւէտս
։
Line: 3
Sentence: 3
Եւ
տեսեալ
զգեղեցկութիւն
երկրին
եւ
զօդոցն
մաքրութիւն
եւ
զաղբերացն
Line: 4
յստակագոյն
բղխմունս
եւ
զկարկաջահոսութիւն
գետոց
բարեգնացից
՝
Line: 5
"
Պարտ
է
մեզ
,
ասէ
,
այսպիսում
բարեխառնութեան
օդոց
եւ
Line: 6
մաքրութեան
ջուրց
եւ
երկրի
,
քաղաք
եւ
արքունիս
շինել
բնակութեան
,
Line: 7
որպէս
զի
զչորրորդ
մասն
ի
բոլորմանէ
տարւոյն
,
որ
է
ամառնային
Line: 8
եղանակ
,
ըստ
ամենայն
բարեվայելչութեան
անցուցանիցեմք
ի
Հայս
,
եւ
զայլ
Line: 9
եւս
երիս
որոշմունս
օդոցն
զովութեան
տածիցեմք
ի
Նինուէ
։"
Line: 10
Եւ
անցեալ
ընդ
բազումս
ի
տեղաց
՝
գայ
հասանէ
յարեւելից
կողմանէ
Line: 11
յեզր
ծովակին
աղւոյ
.
Sentence: 4
եւ
տեսեալ
առ
եզերբ
ծովուն
երկայնաձեւ
Line: 12
բլուր
մի
,
որոյ
նիստ
երկայնութեանն
ի
մուտս
կոյս
արեգականդ
,
սակաւ
Line: 13
ինչ
առիկողեալ
ի
հիւսիսոյ
,
իսկ
ի
միջօրեայ
կողմանէ
դէպ
ուղիղ
Line: 14
առ
երկին
հայելով
՝
քարանձաւ
կանգուն
անշեղ
.
Sentence: 5
եւ
ի
սմանէ
զհարաւով
Line: 15
բացագոյն
հովիտ
իմն
դաշտաձեւ
եւ
երկայնաձիգ
յարեւելից
կողմանէ
լերինն
Line: 16
իջանելով
յեզր
ծովուն
,
ընդարձակ
եւ
գեղեցիկ
ձորաձեւ
.
Sentence: 6
որոյ
ընդ
Line: 17
մէջն
հոսանք
ջուրց
բարեհամաց
ի
լեռնէն
իջանելով
,
եւ
ի
ծործորոց
եւ
ի
Line: 18
հովտաց
քամեալք
,
եւ
ի
հիմանց
փեղկից
լերանց
միաւորեալք
ի
ծաւալումն
Line: 19
գետոց
պերճանային
.
Sentence: 7
եւ
շէնք
ոչ
սակաւք
ի
հովտաձեւ
ձորակին
,
Line: 20
յաջմէ
եւ
յահեկէ
ջուրցն
յօրինեալք
.
Sentence: 8
եւ
յարեւելից
կողմանէ
հաճեցեալ
Line: 21
բլրոյն
՝
լեառն
մի
փոքրագոյն
։
Page: 52
Line: 1
Աստ
իմն
ակնակառոյց
լեալ
այրասիրտն
այն
եւ
կաթոտն
Շամիրամ
,
Line: 2
հրաման
տայ
չորից
բիւրոց
եւ
երկուց
հազարաց
արանց
անարուեստից
Line: 3
գործաւորաց
յԱսորեստանեայց
եւ
յայլոց
իշխեցելոց
,
եւ
վեց
Line: 4
հազար
իւրոց
ընտրելոց
յամենայն
արուեստաուր
գործաւորաց
փայտի
Line: 5
եւ
քարի
,
պղնձոյ
եւ
երկաթոյ
,
որք
ամենեւին
կատարեալք
իցեն
Line: 6
յարուեստագիտութեան
,
ածել
անխափան
ի
փափագեալ
տեղին
.
Sentence: 9
եւ
գործն
Line: 7
հաւասար
հրամանին
առնոյր
զկատարումն
։
Sentence: 10
Եւ
վաղվաղակի
ածեալ
լինէին
Line: 8
բազմութիւն
խառնաղանճից
գործաւորացն
եւ
բազմարուեստից
հանճարեղաց
Line: 9
իմաստնոցն
։
Sentence: 11
Եւ
հրամայէ
նախ
զամբարտակ
գետոյն
ապառաժիւք
Line: 10
եւ
մեծամեծ
վիմօք
շինել
,
կրով
եւ
աւազով
մածուցեալ
,
անբաւ
լայնութեամբ
Line: 11
եւ
բարձրութեամբ
.
Sentence: 12
որ
կայ
հաստատուն
,
որպէս
ասեն
,
մինչեւ
Line: 12
ցայսօր
ժամանակի
։
Sentence: 13
Եւ
ի
պատառուածս
նոյն
ամբարտակիգետոյն
այժմ
,
Line: 13
որպէս
լսեմք
,
մարդիկ
աշխարհին
ի
հէն
եւ
ի
գաղթականս
փախստեամբ
Line: 14
ամրանան
,
իբր
ի
ծայրս
քարանձաւաց
լերանց
ամրացեալք
։
Sentence: 14
Եւ
եթէ
Line: 15
զփորձ
առնուլ
դէպ
ումեք
լինիցի
՝
եւ
ոչ
իբր
պարսատկաց
քարի
մի
արժանաւոր
Line: 16
ի
շինուածոյ
ամբարտակին
խլել
ոք
զօրեսցէ
,
թէեւ
մեծաւ
աշխատութեամբ
Line: 17
ջանայցէ
։
Sentence: 15
Եւ
ի
հեղուսուածս
արուեստին
որ
զքարամբքն
՝
Line: 18
հայեցեալ
ուրուք
,
որպէս
ճարպոյ
ինչ
հեղման
հայեցողացն
երեւեցուցանէ
Line: 19
կարծիս
։
Sentence: 16
Եւ
այսպէս
ընդ
բազում
ասպարէզս
անցուցեալ
զամբարտակն
՝
Line: 20
հասուցանէ
ի
նկատեալ
տեղի
քաղաքին
։
Page: 53
Line: 1
Եւ
անդ
հրամայէ
զամբոխն
ի
բազում
դասս
որոշել
,
եւ
ի
վերայ
Line: 2
իւրաքանչիւրոց
դասուց
զընտիրս
ի
ճարտարացն
վարդապետս
կարգել
.
Line: 3
Sentence: 17
եւ
այսպէս
ի
սաստիկ
ճգնութեան
պահեալ
՝
յետ
սակաւ
ամաց
կատարէ
Line: 4
զհրաշալի
ամրագունիւք
պարսպօք
,
հանդերձ
դրամբք
պղնձակերտիւք
։
Line: 5
Sentence: 18
Շինէ
եւ
ընտիր
ընտիրս
եւ
բազումս
ի
մէջ
քաղաքին
ապարանս
ի
պէս
Line: 6
պէս
քարանց
եւ
ի
գունից
զարդարեալս
,
կրկնայարկս
եւ
եռայարկս
,
եւ
Line: 7
ըստ
պատեհի
իւրաքանչիւր
՝
արեգակնակս
.
Sentence: 19
եւ
գեղեցկագունիւք
եւ
ընդարձակ
Line: 8
փողոցիւք
զկողմանս
քաղաքին
որոշելով
։
Sentence: 20
Շինէ
եւ
զչքնաղս
ոմանս
Line: 9
եւ
զզարմանալոյ
արժանաւորս
ըստ
պիտոյից
միջոցաց
քաղաքին
լուալիս
։
Line: 10
Sentence: 21
Եւ
զմասն
ինչ
գետոյն
ընդ
մէջ
քաղաքին
բաշխեալ
անցուցանէ
ի
սպաս
Line: 11
ամենայն
պիտոյից
եւ
յարբուցմունս
բուրաստանաց
եւ
ծաղկոցաց
.
Sentence: 22
եւ
զայլն
Line: 12
զեզերբ
ծովակին
յաջմէ
եւ
յահեկէ
քաղաքին
եւ
բովանդակ
շրջակային
Line: 13
յարբուցումն
։
Sentence: 23
Եւ
զամենայն
արեւելեան
եւ
զհիւսիսային
եւ
զհարաւային
Line: 14
կողմանս
քաղաքին
զարդարէ
դաստակերտօք
եւ
սաղարթիւք
ծառոց
Line: 15
վարսաւորաց
,
զանազանեալք
ի
պտուղս
եւ
ի
տերեւս
.
Sentence: 24
եւ
բազումս
բազմաբերս
Line: 16
եւ
գինեբերս
ի
նմա
տնկեաց
ովտիս
։
Sentence: 25
Եւ
ամենայնիւ
հոյակապ
Line: 17
եւ
հռչակաւոր
զպարսպեալն
յօրինէ
,
եւ
անթիւ
բազմութիւն
մարդկան
Line: 18
ի
ներքս
բնակեցուցանէ
։
Page: 54
Line: 1
Իսկ
զծայր
քաղաքին
եւ
որ
ինչ
ի
նմա
հրաշակերտութիւնք
՝
բազմաց
Line: 2
ի
մարդկանռ
ոչ
հասու
լեալ
,
եւ
ոչ
պատմեալ
է
կարողութիւն
։
Sentence: 26
Զորոյ
Line: 3
պարսպեալ
զգագաթնն
՝
դժուարամուտս
ոմանս
եւ
դժոխելանելիս
ի
Line: 4
նմա
յօրինէ
շինուածս
արքայանիստս
,
եւ
ծածուկս
իմն
ահագինս
։
Sentence: 27
Որոյ
Line: 5
որպիսութիւն
դրութեանն
յօրինուածոյ
ոչ
ի
լսելիս
մեր
հասեալ
Line: 6
ճշմարտութեամբ
յումեքէ
,
եւ
ոչ
մեք
ի
պատմութիւնս
հիւսել
հաւանիմք
.
Sentence: 28
այլ
Line: 7
ասեմք
միայն
,
թէ
ամենայն
թագաւորականաց
գործոց
,
որպէս
լուաք
,
Line: 8
առաջին
եւ
վեհագոյն
համարեալ
։
Line: 9
Sentence: 29
Իսկ
զընդդէմ
արեգական
կողմն
անձաւին
,
ուր
եւ
ոչ
գիծ
մի
երկաթով
Line: 10
այժմ
վերագրել
որ
կարէ
,
զայսպիսի
կարծրութիւն
նիւթոյ
պէս
Line: 11
պէս
տաճարս
եւ
սենեակս
օթից
եւ
տունս
գանձուց
եւ
վիհս
երկարս
,
ոչ
Line: 12
գիտէ
ոք
,
թէ
որպիսեաց
իրաց
պատրաստութիւն
հրաշակերտից
։
Sentence: 30
Իսկ
Line: 13
զամենայն
երեսս
քարին
իբրեւ
գրչաւ
զմոմ
հարթեալ
՝
բազում
գիրս
ի
նմա
Line: 14
գրեաց
.
Sentence: 31
որոյ
հայեցուածն
միայն
զամենայն
ոք
ի
զարմանս
ածէ
։
Line: 15
Sentence: 32
Եւ
ոչ
միայն
այս
,
այլ
եւ
ի
բազում
տեղիս
յաշխարհին
Հայոց
արձանս
Line: 16
հաստատեալ
,
նովին
գրով
յիշատակ
ինչ
իւր
հրամայէ
54
Line: 17
լ
.
Sentence: 33
եւ
ի
բազում
Line: 18
տեղիս
սահմանս
նովին
գրով
հաստատէր
։
Line: 19
Sentence: 34
Արդ
՝
որ
ինչ
յաղագս
Շամիրամայ
գործոց
որ
ի
Հայս
ասացեալ
է
։
This text is part of the
TITUS
edition of
Movses Xorenaci, Patmowtiwn Hayoc
.
Copyright
TITUS Project
, Frankfurt a/M, 9.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.