TITUS
Movses Xorenaci, Patmowtiwn Hayoc
Part No. 17
Previous part

Chapter: 16  
Ժ՜Զ
Line: 18 
Sentence: 1   Թէ որպէս յետ մահուանն Արայի Շամիրամ շինէ զքաղաքն եւ զամբարտակ
Line: 19 
գետոյն եւ զիւր տունն։


Line: 20    Sentence: 2   Իսկ զկնի այսպիսեաց իրաց յաջողութեանց դադարեալ Շամիրամայ
Line: 21    
աւուրս ինչ սակաւս ի դաշտին, որ անուանեալ կոչի յանուն Արայի
Page: 51   Line: 1    
Այրարատ, ելանէ ի լեռնակողմանս երկրի հարաւակողմանն, քանզի
Line: 2    
ժամանակ ամառնային էր, զբօսնուլ կամելով ի հովիտս եւ ի դաշտս ծաղկաւէտս։

Line: 3    
Sentence: 3   Եւ տեսեալ զգեղեցկութիւն երկրին եւ զօդոցն մաքրութիւն եւ զաղբերացն
Line: 4    
յստակագոյն բղխմունս եւ զկարկաջահոսութիւն գետոց բարեգնացից՝
Line: 5    
" Պարտ է մեզ, ասէ, այսպիսում բարեխառնութեան օդոց եւ
Line: 6    
մաքրութեան ջուրց եւ երկրի, քաղաք եւ արքունիս շինել բնակութեան,
Line: 7    
որպէս զի զչորրորդ մասն ի բոլորմանէ տարւոյն, որ է ամառնային
Line: 8    
եղանակ, ըստ ամենայն բարեվայելչութեան անցուցանիցեմք ի Հայս, եւ զայլ
Line: 9    
եւս երիս որոշմունս օդոցն զովութեան տածիցեմք ի Նինուէ։"
Line: 10    
Եւ անցեալ ընդ բազումս ի տեղաց ՝ գայ հասանէ յարեւելից կողմանէ
Line: 11    
յեզր ծովակին աղւոյ. Sentence: 4   եւ տեսեալ առ եզերբ ծովուն երկայնաձեւ
Line: 12    
բլուր մի, որոյ նիստ երկայնութեանն ի մուտս կոյս արեգականդ, սակաւ
Line: 13    
ինչ առիկողեալ ի հիւսիսոյ, իսկ ի միջօրեայ կողմանէ դէպ ուղիղ
Line: 14    
առ երկին հայելով՝ քարանձաւ կանգուն անշեղ. Sentence: 5   եւ ի սմանէ զհարաւով
Line: 15    
բացագոյն հովիտ իմն դաշտաձեւ եւ երկայնաձիգ յարեւելից կողմանէ լերինն
Line: 16    
իջանելով յեզր ծովուն, ընդարձակ եւ գեղեցիկ ձորաձեւ. Sentence: 6   որոյ ընդ
Line: 17    
մէջն հոսանք ջուրց բարեհամաց ի լեռնէն իջանելով, եւ ի ծործորոց եւ ի
Line: 18    
հովտաց քամեալք, եւ ի հիմանց փեղկից լերանց միաւորեալք ի ծաւալումն
Line: 19    
գետոց պերճանային. Sentence: 7   եւ շէնք ոչ սակաւք ի հովտաձեւ ձորակին,
Line: 20    
յաջմէ եւ յահեկէ ջուրցն յօրինեալք. Sentence: 8   եւ յարեւելից կողմանէ հաճեցեալ
Line: 21    
բլրոյն՝ լեառն մի փոքրագոյն։

Page: 52   Line: 1    
Աստ իմն ակնակառոյց լեալ այրասիրտն այն եւ կաթոտն Շամիրամ,
Line: 2    
հրաման տայ չորից բիւրոց եւ երկուց հազարաց արանց անարուեստից
Line: 3    
գործաւորաց յԱսորեստանեայց եւ յայլոց իշխեցելոց, եւ վեց
Line: 4    
հազար իւրոց ընտրելոց յամենայն արուեստաուր գործաւորաց փայտի
Line: 5    
եւ քարի, պղնձոյ եւ երկաթոյ, որք ամենեւին կատարեալք իցեն
Line: 6    
յարուեստագիտութեան, ածել անխափան ի փափագեալ տեղին. Sentence: 9   եւ գործն
Line: 7    
հաւասար հրամանին առնոյր զկատարումն։ Sentence: 10   Եւ վաղվաղակի ածեալ լինէին
Line: 8    
բազմութիւն խառնաղանճից գործաւորացն եւ բազմարուեստից հանճարեղաց
Line: 9    
իմաստնոցն։ Sentence: 11   Եւ հրամայէ նախ զամբարտակ գետոյն ապառաժիւք
Line: 10    
եւ մեծամեծ վիմօք շինել, կրով եւ աւազով մածուցեալ, անբաւ լայնութեամբ
Line: 11    
եւ բարձրութեամբ. Sentence: 12   որ կայ հաստատուն, որպէս ասեն, մինչեւ
Line: 12    
ցայսօր ժամանակի։ Sentence: 13   Եւ ի պատառուածս նոյն ամբարտակիգետոյն այժմ,
Line: 13    
որպէս լսեմք, մարդիկ աշխարհին ի հէն եւ ի գաղթականս փախստեամբ
Line: 14    
ամրանան, իբր ի ծայրս քարանձաւաց լերանց ամրացեալք։ Sentence: 14   Եւ եթէ
Line: 15    
զփորձ առնուլ դէպ ումեք լինիցի՝ եւ ոչ իբր պարսատկաց քարի մի արժանաւոր
Line: 16    
ի շինուածոյ ամբարտակին խլել ոք զօրեսցէ, թէեւ մեծաւ աշխատութեամբ
Line: 17    
ջանայցէ։ Sentence: 15   Եւ ի հեղուսուածս արուեստին որ զքարամբքն՝
Line: 18    
հայեցեալ ուրուք, որպէս ճարպոյ ինչ հեղման հայեցողացն երեւեցուցանէ
Line: 19    
կարծիս։ Sentence: 16   Եւ այսպէս ընդ բազում ասպարէզս անցուցեալ զամբարտակն՝
Line: 20    
հասուցանէ ի նկատեալ տեղի քաղաքին։

Page: 53   Line: 1    
Եւ անդ հրամայէ զամբոխն ի բազում դասս որոշել, եւ ի վերայ
Line: 2    
իւրաքանչիւրոց դասուց զընտիրս ի ճարտարացն վարդապետս կարգել.

Line: 3    
Sentence: 17   եւ այսպէս ի սաստիկ ճգնութեան պահեալ՝ յետ սակաւ ամաց կատարէ
Line: 4    
զհրաշալի ամրագունիւք պարսպօք, հանդերձ դրամբք պղնձակերտիւք։

Line: 5    
Sentence: 18   Շինէ եւ ընտիր ընտիրս եւ բազումս ի մէջ քաղաքին ապարանս ի պէս
Line: 6    
պէս քարանց եւ ի գունից զարդարեալս, կրկնայարկս եւ եռայարկս, եւ
Line: 7    
ըստ պատեհի իւրաքանչիւր՝ արեգակնակս. Sentence: 19   եւ գեղեցկագունիւք եւ ընդարձակ
Line: 8    
փողոցիւք զկողմանս քաղաքին որոշելով։ Sentence: 20   Շինէ եւ զչքնաղս ոմանս
Line: 9    
եւ զզարմանալոյ արժանաւորս ըստ պիտոյից միջոցաց քաղաքին լուալիս։

Line: 10    
Sentence: 21   Եւ զմասն ինչ գետոյն ընդ մէջ քաղաքին բաշխեալ անցուցանէ ի սպաս
Line: 11    
ամենայն պիտոյից եւ յարբուցմունս բուրաստանաց եւ ծաղկոցաց. Sentence: 22   եւ զայլն
Line: 12    
զեզերբ ծովակին յաջմէ եւ յահեկէ քաղաքին եւ բովանդակ շրջակային
Line: 13    
յարբուցումն։ Sentence: 23   Եւ զամենայն արեւելեան եւ զհիւսիսային եւ զհարաւային
Line: 14    
կողմանս քաղաքին զարդարէ դաստակերտօք եւ սաղարթիւք ծառոց
Line: 15    
վարսաւորաց, զանազանեալք ի պտուղս եւ ի տերեւս. Sentence: 24   եւ բազումս բազմաբերս
Line: 16    
եւ գինեբերս ի նմա տնկեաց ովտիս։ Sentence: 25   Եւ ամենայնիւ հոյակապ
Line: 17    
եւ հռչակաւոր զպարսպեալն յօրինէ, եւ անթիւ բազմութիւն մարդկան
Line: 18    
ի ներքս բնակեցուցանէ։

Page: 54   Line: 1    
Իսկ զծայր քաղաքին եւ որ ինչ ի նմա հրաշակերտութիւնք՝ բազմաց
Line: 2    
ի մարդկանռ ոչ հասու լեալ, եւ ոչ պատմեալ է կարողութիւն։ Sentence: 26   Զորոյ
Line: 3    
պարսպեալ զգագաթնն՝ դժուարամուտս ոմանս եւ դժոխելանելիս ի
Line: 4    
նմա յօրինէ շինուածս արքայանիստս, եւ ծածուկս իմն ահագինս։ Sentence: 27   Որոյ
Line: 5    
որպիսութիւն դրութեանն յօրինուածոյ ոչ ի լսելիս մեր հասեալ
Line: 6    
ճշմարտութեամբ յումեքէ, եւ ոչ մեք ի պատմութիւնս հիւսել հաւանիմք. Sentence: 28   այլ
Line: 7    
ասեմք միայն, թէ ամենայն թագաւորականաց գործոց, որպէս լուաք,
Line: 8    
առաջին եւ վեհագոյն համարեալ։

Line: 9    
Sentence: 29   Իսկ զընդդէմ արեգական կողմն անձաւին, ուր եւ ոչ գիծ մի երկաթով
Line: 10    
այժմ վերագրել որ կարէ, զայսպիսի կարծրութիւն նիւթոյ պէս
Line: 11    
պէս տաճարս եւ սենեակս օթից եւ տունս գանձուց եւ վիհս երկարս, ոչ
Line: 12    
գիտէ ոք, թէ որպիսեաց իրաց պատրաստութիւն հրաշակերտից։ Sentence: 30   Իսկ
Line: 13    
զամենայն երեսս քարին իբրեւ գրչաւ զմոմ հարթեալ՝ բազում գիրս ի նմա
Line: 14    
գրեաց. Sentence: 31   որոյ հայեցուածն միայն զամենայն ոք ի զարմանս ածէ։

Line: 15    
Sentence: 32   Եւ ոչ միայն այս, այլ եւ ի բազում տեղիս յաշխարհին Հայոց արձանս
Line: 16    
հաստատեալ, նովին գրով յիշատակ ինչ իւր հրամայէ 54
Line: 17    
լ. Sentence: 33   եւ ի բազում
Line: 18    
տեղիս սահմանս նովին գրով հաստատէր։

Line: 19    
Sentence: 34   Արդ՝ որ ինչ յաղագս Շամիրամայ գործոց որ ի Հայս ասացեալ է։



Next part



This text is part of the TITUS edition of Movses Xorenaci, Patmowtiwn Hayoc.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 9.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.