TITUS
Rustaveli, Vepxistqaosani
Part No. 29
Previous part

Chapter: 29 
ფრიდონისაგან ნესტან-დარეჯანის ამბვის მბობა







Strophe: S622/K622 
Verse: a       დღესა ერთსა მე და ფრიდონ   ნადირობას გამოვედით,
Verse: b       ზღვასა ზედა წაწურვილსა   ქედსა რასმე გარდავედით;
Verse: c       ფრიდონ მითხრა: "გითხრობ რასმე,   ვთამაშობდით, ცხენსა ვსხედით;
Verse: d    და   ერთი რამე საკვირველი   მე ვნახეო ამა ქედით".






Strophe: S623/K623 
Verse: a       მე ვჰკითხევდი, ფრიდონ მეტყვის   მართ ამბავსა ესოდენსა:
Verse: b       "დღე ერთ მწადდა ნადირობა,   შევჯე ამა ჩემსა ცხენსა, -
Verse: c       ზღვათა შიგან იხვსა ჰგავს და   ხმელთა ზედა შავარდენსა, -
Verse: d    და   აქა ვდეგ და თვალს ვუგებდი   ქორსა, იქით განაფრენსა.






Strophe: S624/K624 
Verse: a       ზოგჯერ ზღვისკენ* მივიხედნი,   წავსდგომოდი ამა გორსა;
Verse: b       ზღვასა შიგან ცოტა რამე   დავინახე, თუცა შორსა.
Verse: c       ეგრე ფიცხლა სიარული   არას ძალ-უც მისსა სწორსა,
Verse: d    და   ვერად ვიცან, გონებასა   გავეკვირვე ამად* ორსა:






Strophe: S625/K625 
Verse: a       ვთქვი: "რა არის, რას ვამსგავსო,   მფრინველია, ანუ მხეცი?"
Verse: b       ნავი იყო, გარ ეფარა*   სამოსელი მრავალ-კეცი;
Verse: c       წინა კაცნი მოზიდვიდეს;   თვალი ამად დავაცეცი,
Verse: d    და   მთვარე უჯდა კიდობანსა,   ცა მეშვიდე მასმცა ვეცი.






Strophe: S626/K626 
Verse: a       ამოძვრეს ორნი მონანი,   შავნი მართ ვითა ფისანი.
Verse: b       ქალი გარდმოსვეს, სისხონი   ვნახენ მისისა თმისანი.
Verse: c       მას რომე ელვა ჰკრთებოდა,   ფერნიმცა ჰგვანდეს რისანი!
Verse: d    და   მან განანათლა სამყარო,   გაცუდდეს შუქნი მზისანი!






Strophe: S627/K627 
Verse: a       სიხარულმან ამაჩქარა,   ამათრთოლა, და-ცა-მლეწა,
Verse: b       იგი ვარდი შემიყვარდა,   რომე თოვლსა არ ეხეწა;
Verse: c       დავაპირე შეტევება,   ვთქვი: "წავიდე მათკე მე, წა-,
Verse: d    და   ჩემსა შავსა სულიერი   რამცა ვითა გარდეხვეწა!"






Strophe: S628/K628 
Verse: a       ცხენი გავქუსლე, იქმოდა*   შამბი* ხმასა და ხრიალსა,
Verse: b       ვეღარ მივუსწარ*, გამესწრნეს,   რაზომცა ვსცემდი წრტიალსა.
Verse: c       ზღვის პირსა მივე, შევხედენ,   ჩნდა ოდენ მზისა ტიალსა,
Verse: d    და   გამშორვებოდეს, წამსლვოდეს,   ამისთვის დავეწვი ალსა".






Strophe: S629/K629 
Verse: a       ესე მესმა ფრიდონისგან,   მომემატა ცეცხლთა სიცხე,
Verse: b       ცხენისაგან გარდავიჭერ,   თავი სრულად გავიკიცხე,
Verse: c       ჩემთა ღაწვთა დანადენი   მე ჩემივე სისხლი ვიცხე.
Verse: d    და   ვუთხარ: "მომკალ, უჩემოსა   ენახამცა ვისცა ის ხე!"






Strophe: S630/K630 
Verse: a       ესე ჩემგან გაუკვირდა   ფრიდონს, მეტად* ეუცხოვა,
Verse: b       მაგრა მეტად შევებრალე,   ტირილითა მესათნოვა;
Verse: c       ვითა შვილი დამადუმა,   მემუდარა, შემეპოვა,
Verse: d    და   თვალთათ* ვითა მარგალიტი   ცრემლი ცხელი გარდმოთოვა.






Strophe: S631/K631 
Verse: a       ვაგლახ მეო, რა გიამბე   ფათერაკად, მცთარმან, შმაგად!"
Verse: b       მოვახსენე: "ნურა გაგვა,   ნუ ინავღლი მაგას მაგად!
Verse: c       იგი მთვარე ჩემი იყო,   მით მედების ცეცხლი მდაგად;
Verse: d    და   აწ გიამბობ, რათგან თავი   გინდა ჩემად ამხანაგად".






Strophe: S632/K632 
Verse: a       ფრიდონს ვუთხარ ყველაკაი   ჩემი, თავსა გარდასრული;
Verse: b       მან მითსრა, თუ: "რას ვიტყოდი   მოცთომილი გაბასრული!"
Verse: c       შენ, მაღალი ინდოთ მეფე,   ჩემსა რადმე ხარ მოსრული,
Verse: d    და   სახელმწიფო საჯდომი და   ტახტი გმართებს, სრაცა სრული".






Strophe: S633/K633 
Verse: a       კვლაცა მითხრა: "ვისცა ღმერთი   საროს მორჩსა ტანად უხებს,
Verse: b       მას ლახვარსა მოაშორვებს,   თუცა პირველ გულსა უხებს,
Verse: c       იგი მოგვცემს წყალობასა   მისსა, ზეცით მოგვიქუხებს,
Verse: d    და   ჭირსა ლხინად შეგვიცვალებს,   არაოდეს შეგვაწუხებს".






Strophe: S634/K634 
Verse: a       წამოვედით ნატირებნი,   სრას დავსხედით თავის წინა;
Verse: b       ფრიდონს ვუთხარ: "ჩემი შემწე   შენგან კიდე არავინ -,
Verse: c       ვითა ღმერთმან შენი მსგავსი   სოფლად არა მოავლინა,
Verse: d    და   მაშა, რათგან შეგემეცენ,   ამის მეტი რად რა მინა?






Strophe: S635/K635 
Verse: a       არ ავი გესვა მოყვარე,   ჟამი თუ მომხვდეს ჟამისად,
Verse: b       ენა, გონება მახმარე   გამოსარჩევლად ამისად:
Verse: c       რა მოვაგვარო, რა მიჯობს   სალხენლად ჩემად და მისად?
Verse: d    და   თუ ვერას ვარგებ, ვიქმნები   ვერ-დამყოვნელი* წამისად".






Strophe: S636/K636 
Verse: a       მან მითხრა: "ბედი ღმრთისაგან   მიჯობსღა ამას რომელი?
Verse: b       მოსრულ ხარ ჩემად წყალობად   მეფე ინდოეთს მჯდომელი;
Verse: c       მემცა რად ვიყავ ამისთვის   მადლისა რასმე მნდომელი?
Verse: d    და   ერთი ვარ მონა მონებად   წინაშე თქვენსა მდგომელი.






Strophe: S637/K637 
Verse: a       ესე ქალაქი გზა არის   ნავთა, ყოველგნით მავალთა,
Verse: b       შემომკრეფელი ამბავთა   უცხოთა რათმე მრავალთა;
Verse: c       აქა მოგვესმის ამბავი*,   შენ რომე დაუწვავ ალთა.
Verse: d    და   ნუთუ ქმნას ღმერთმან გარდახდა   მაგ შენთა ჭირთა მრავალთა*!






Strophe: S638/K638 
Verse: a       ჩვენ გავგზავნნეთ მენავენი,   რომელთაცა კვლა უვლია,
Verse: b       მოგვინახონ იგი მთვარე,   ვისთვის ჭირი არ გვაკლია;
Verse: c       მუნამდისცა მოიჭირვე,   გონებამან არ დაგლია.
Verse: d    და   ყოლა ჭირი არ ეგების,   თუ-მცა ლხინმან არ დასძლია".






Strophe: S639/K639 
Verse: a       კაცნი იხმნა* მასვე წამსა,   ესე საქმე დავიურვეთ,
Verse: b       უბრძანა, თუ: "ნავებითა წადით,   ზღვა-ზღვა მოიცურვეთ,
Verse: c       მოგვინახეთ, საყვარელსა მისსა   მისთვის მოასურვეთ;
Verse: d    და   თავთა ჭირი უათასეთ,   რადმც უშვიდეთ, რადმცა ურვეთ?"






Strophe: S640/K640 
Verse: a       აჩინნა კაცნი, სადაცა   სადგურნი ნავთა სჩენოდეს;
Verse: b       უბრძანა: "ძებნეთ ყოველგან,   რაცა ვის მისი გსმენოდეს".
Verse: c       მოლოდნა მიჩნდა სალხინოდ,   პატიჟნი მო-რე-მლხენოდეს,
Verse: d    და   უმისოდ ლხინი მინახავს,   ამა დღისათვის მრცხვენოდეს!






Strophe: S641/K641 
Verse: a       ფრიდონ საჯდომნი დამიდგნა   ადგილსა საპატრონოსა,
Verse: b       მითხრა, თუ: "მცთარ ვარ, აქამდის   ვერ მივჰხვდი გასაგონოსა:
Verse: c       ხარ დიდი მეფე ინდოთა,   რა ვით ვინ მოგაწონოსა!
Verse: d    და   ვინ არის კაცი, რომელმან   თავი არ დაგამონოსა?!"






Strophe: S642/K642 
Verse: a       რას ვაგრძელებდე! მოვიდეს   ყოვლგნით ამბვისა მბობელნი,
Verse: b       ცუდნი და ცუდთა ადგილთა   თავისა დამაშრობელნი;
Verse: c       ვერა, ვერ ეცნა, ვერ იყვნეს   ვერას ამბვისა მცნობელნი,
Verse: d    და   მე უფრო მდინდეს თვალთაგან   კვლა ცრემლნი შეუშრობელნი.






Strophe: S643/K643 
Verse: a       მე ფრიდონს ვუთხარ: "ესე დღე   ვითა მესაზაროების,
Verse: b       ამისად მოწმად ღმერთი მყავს,   სათქმელად მეუცხოების;
Verse: c       უშენოდ მყოფსა ღამე და   დღეცა მესაღამოების,
Verse: d    და   დახსნილ ვარ ლხინსა ყოველსა,   მით გული ჭირსა მოების.






Strophe: S644/K644 
Verse: a       მაშა მე მისსა ამბავსა   რათგან აღარას მოველი,
Verse: b       ვეღარ ვიქმნები, გამიშვი,   ვარ ფარმანისა მთხოველი!"
Verse: c       ფრიდონს რა ესმა, ატირდა,   სისხლითა მუნ მორწყო ველი,
Verse: d    და   მითხრა, თუ: "ძმაო, დღესითგან   ცუდ ჩემი ლხინი ყოველი!"






Strophe: S645/K645 
Verse: a       თუცა დია მოიჭირვეს,   ვერცა ეგრე დამიჭირეს;
Verse: b       მისთა სპათა მუხლ-მოყრილთა   თავი მათი ჩემ-კერძ ირეს,
Verse: c       მეხვეოდეს, მაკოცებდეს,   ატირდეს და ამატირეს:
Verse: d    და   "ნუ წახვალო, დაგაწამოთ,   სიცოცხლეა ჩვენი ვირეს!"






Strophe: S646/K646 
Verse: a       ეგრე ვუთხარ: "თქვენი გაყრა   მეცა დია მეძნელების,
Verse: b       მაგრა ლხინი უმისოსა   ჩემგან ძნელად გაიძლების;
Verse: c       ჩემსა ტყვესა ვერ გავსწირავ,   თქვენცა დია გებრალების,
Verse: d    და   ნუვინ მიშლით, არ დავდგები,   არცა ვისგან დამეშლების".






Strophe: S647/K647 
Verse: a       მერმე ფრიდონ მოიყვანა,   მიძღვნა ესე ჩემი ცხენი,
Verse: b       მითხრა: "ჰხედავ, პირი მზისა,   თქვენ საროსა ეგეც ხენი,
Verse: c       ვიცი, მეტი არა გინდა,   ძღვენნი რადმცა გავკიცხენი?
Verse: d    და   თვით ამანვე მოგაწონოს*   სახედრობა-სიფიცხენი".






Strophe: S648/K648 
Verse: a       ფრიდონ გამომყვა, წავედით,   ორთავე ცრემლნი ვღვარენით;
Verse: b       მუნ ერთმანერთსა ვაკოცეთ,   ზახილით გავიყარენით.
Verse: c       სრულად ლაშქარნი მტიროდეს   გულითა მართლად, არ ენით.
Verse: d    და   გაზრდილ-გამზრდელთა გაყრასა   ჩვენ თავნი დავადარენით.






Strophe: S649/K649 
Verse: a       ფრიდონისით წამოსრულმან   წავე ძებნად, კვლა ვიარე,
Verse: b       რომე არა არ დამირჩა   ხმელთა ზედა, ზღვათა გარე,
Verse: c       მაგრა მისსა მნახავსაცა   კაცსა ვერას შევეყარე;
Verse: d    და   გული სრულად გამიშმაგდა,   თავი მხეცთა დავადარე.






Strophe: S650/K650 
Verse: a       ვთქვი, თუ: "ჩემგან* აღარა ხამს*   სიარული, ცუდი ცურვა,
Verse: b       ნუთუ მხეცთა სიახლემან   უკუმყაროს გულსა ურვა!"
Verse: c       მონათა და ამა ასმათს   სიტყვა ვუთხარ შვიდი, თუ რვა:
Verse: d    და   "ვიცი, რომე დამირჯიხართ,   დია გმართებს ჩემი მდურვა.






Strophe: S651/K651 
Verse: a       აწ წადით და მე დამაგდეთ,   ეტერენით თავთა თქვენთა,
Verse: b       ნუღარ უჭვრეტთ ცრემლთა ცხელთა,   თვალთა ჩემთათ* მონადენთა!"
Verse: c       რა ესენი მოისმენდეს   საუბართა ესოდენთა,
Verse: d    და   მითხრეს: "ჰაჲ-ჰაჲ, რასა ჰბრძანებ,   ნუ მოასმენ ყურთა ჩვენთა!






Strophe: S652/K652 
Verse: a       უშენოსა ნუმცა ვნახავთ   ნუ პატრონსა, ნუ უფალსა!
Verse: b       ნუთუ ღმერთმან არ გაგვყარნეს   ცხენთა თქვენთა ნატერფალსა!
Verse: c       თქვენ გიჭვრეტდეთ საჭვრეტელსა   შვენიერსა, სატურფალსა!"
Verse: d    და   თურე ბედი მოაღაფლებს   კაცსა ეგზომ არ-ღაფალსა.






Strophe: S653/K653 
Verse: a       ვეღარ გავგზავნენ, სიტყვანი   მესმნეს მონათა ჩემთანი,
Verse: b       მაგრა დავყარენ არენი   მე კაცრიელთა თემთანი;
Verse: c       სახლად სამყოფნი* მიმაჩნდეს   თხათა და მათ* ირემთანი.
Verse: d    და   გავიჭერ, სრულად დავტკეპნენ   ქვე მინდორნი და ზე მთანი.






Strophe: S654/K654 
Verse: a       ესე ქვაბნი უკაცურნი   ვპოვენ, დევთა შეეკაფნეს,
Verse: b       შემოვები, ამოვწყვიდენ,   ყოლა ვერას ვერ მეხაფნეს,
Verse: c       მათ მონანი დამიხოცნეს,   ჯაჭვნი ავად მოექაფნეს.
Verse: d    და   საწუთრომან დამაღრიჯა,   ცქაფნი მისნი კვლა მეცქაფნეს.






Strophe: S655/K655 
Verse: a       დევთა ყვირილი, ზახილი   ზეცამდის აიწეოდა;
Verse: b       მათისა ლახტის ცემითა   ქვეყანა შეირყეოდა;
Verse: c       მზე დააბნელეს მტვერითა,   ალვის შტო შეირხეოდა,
Verse: d    და   ასი ერთ კერძოთ მომიხდეს,   დავფრიწე, დაიხეოდა.






Strophe: S656/K656 
Verse: a       აჰა, ძმაო, მაშინდითგან   აქა ვარ და აქა ვკვდები;
Verse: b       ხელი მინდორს გავიჭრები,   ზოგჯერ ვტირ და ზოგჯერ ვბნდები,
Verse: c       ესე ქალი არ დამაგდებს,   - არს მისთვისვე ცეცხლ-ნადები, -
Verse: d    და   ჩემად ღონედ სიკვდილისა   მეტსა არას არ ვეცდები!






Strophe: S657/K657 
Verse: a       რომე ვეფხი შვენიერი   სახედ მისად დამისახავს,
Verse: b       ამად მიყვარს ტყავი მისი,   კაბად ჩემად მომინახავს;
Verse: c       ესე ქალი შემიკერავს,   ზოგჯერ სულთქვამს, ზოგჯერ ახავს;
Verse: d    და   რათგან თავი არ მომიკლავს,   ხრმალი ცუდად მომიმახავს.






Strophe: S658/K658 
Verse: a       მისსა ვერ იტყვის ქებასა   ყოველი ბრძენთა ენები;
Verse: b       მას დაკარგულსა ვიგონებ   მე, სიცოცხლისა მთმენები;
Verse: c       მას აქათ ვახლავ ნადირთა,   თავსა მათებრვე მხსენები;
Verse: d    და   სხვად არას ვიაჯ ღმრთისაგან,   ვარ სიკვდილისა მქენები".






Strophe: S659/K659 
Verse: a       პირსა იცა, გაიხეთქა   ღაწვი, ვარდი აახეწა*,
Verse: b       ლალი ქარვად გარდაიქცა,   ბროლი სრულად დაილეწა;
Verse: c       ავთანდილსცა ცრემლი წასდის   წამწამთაგან ერთ-სახე, წა-;
Verse: d    და   მერმე ქალმან დაადუმა,   მუხლ-მოყრილი შეეხვეწა.






Strophe: S660/K660 
Verse: a       ტარიელ უთხრა ავთანდილს,   ასმათის დად სამებულმან*:
Verse: b       "შენ ყველაკაი გაამე   მე ვერას ვერ ამებულმან;
Verse: c       გიამბე ჩემი ამბავი   სიცოცხლე-გაარმებულმან,
Verse: d    და   აწ წადი, ნახე შენი მზე   ნახვისა მოჟამებულმან".






Strophe: S661/K661 
Verse: a       ავთანდილ უთხრა: "მე შენი   გაყრა არ მომეთმინების; .
Verse: b       თუ გაგეყრები, თვალთაგან   ცრემლიცა დამედინების.
Verse: c       მართალსა გითხრობ, ამისი   კადრება ნუ გეწყინების,
Verse: d    და   შენ ვისთვის ჰკვდები, მაგითა   მას არა არ ელხინების.






Strophe: S662/K662 
Verse: a       რა აქიმი დასნეულდეს,   რაზომ გინდა საქებარი,
Verse: b       მან სხვა უხმოს მკურნალი და   მაჯაშისა შემტყობარი*,
Verse: c       მას უამბოს, რაცა სჭირდეს   სენი, ცეცხლთა მომდებარი:
Verse: d    და   სხვისა სხვამან უკეთ იცის   სასარგებლო საუბარი.






Strophe: S663/K663 
Verse: a       რაცა გითხრა, მომისმინე,   ბრძენი გეტყვი, არა ხელი:
Verse: b       ასი გმართებს გაგონება,   არ გეყოფის, არ, ერთხელი;
Verse: c       კარგად ვერას ვერ მოივლენს*   კაცი აგრე გულ-ფიცხელი.
Verse: d    და   აწ მე მინდა ნახვა მისი,   ვისგან დამწვავს ცეცხლი ცხელი.






Strophe: S664/K664 
Verse: a       იგი ვნახო, სიყვარული   მისი ჩემთვის დავამტკიცო;
Verse: b       მოვახსენო, რაცა მეცნას,   მეტი საქმე არა მიცო;
Verse: c       შენ გენუკევ, შემაჯერო,   ღმერთი იღმრთო, ცაცა იცო,
Verse: d    და   ერთმანერთი არ გავწიროთ,   მაფიცო და შემომფიცო.






Strophe: S665/K665 
Verse: a       რომე აქათ არ წახვიდე,   შენ თუ ამას შემეპირო,
Verse: b       მეცა ფიცით შეგაჯერო,   არასათვის არ გაგწირო,
Verse: c       კვლა მოვიდე შენად ნახვად,   შენთვის მოვკვდე, შენთვის ვირო,
Verse: d    და   ღმერთსა უნდეს, ვისთვის ჰკვდები,   მისთვის ეგრე არ გატირო".






Strophe: S666/K666 
Verse: a       მან მიუგო: "უცხოს უცხო   ეგრე ვითა შეგიყვარდი?
Verse: b       გასაყრელად გეძნელები,   იადონსა ვითა ვარდი;
Verse: c       რაგვარამცა დაგივიწყე,   რაგვარამცა უკუმქარდი!
Verse: d    და   ღმერთმან ქმნას და კვლაცა გნახო   ალვა მორჩი, განაზარდი.






Strophe: S667/K667 
Verse: a       პირი შენი ნახვად ჩემად   თუ მობრუნდეს, ტანი იხოს,
Verse: b       გული მინდორს არ გაიჭრეს,   არ ირმოს და* არცა ითხოს;
Verse: c       თუ გიტყუო, მოგაღორო,   ღმერთმან რისხვით გამიკითხოს!
Verse: d    და   შენმან ჭვრეტა-სიახლემან   მომაქარვოს სევდა, მითხოს!"






Strophe: S668/K668 
Verse: a       ამას ზედა შეიფიცნეს   მოყვარენი, გულ-სადაგნი,
Verse: b       იაგუნდნი ქარვის-ფერნი,   სიტყვა-ბრძენნი, ცნობა-შმაგნი;
Verse: c       შეუყვარდა ერთმანერთი,   სწვიდეს მიწყივ გულსა დაგნი,
Verse: d    და   მას ღამესა ერთგან იყვნეს   შვენიერნი ამხანაგნი.






Strophe: S669/K669 
Verse: a       ავთანდილცა მასვე თანა   ტიროდა და ცრემლი ღვარა;
Verse: b       რა გათენდა, წამოვიდა,   აკოცა და გაეყარა;
Verse: c       ტარიელს თუ ვით ეწყინა,   რა ქმნას, ამას ვერ მიმხვდარა;
Verse: d    და   ავთანდილცა ჩატიროდა,   შამბი შიგან ჩაიარა.






Strophe: S670/K670 
Verse: a       ავთანდილს ასმათ ჩამოჰყვა,   ზენარით ეუბნებოდა,
Verse: b       მუხლთა უყრიდა, ტიროდა,   თითითა ეხვეწებოდა,
Verse: c       ადრე მოსლვასა ჰვედრებდა,   მართ ვითა ია ჭნებოდა;
Verse: d    და   მან უთხრა: "დაო, უთქვენოდ   სხვა რამცა მეგონებოდა!






Strophe: S671/K671 
Verse: a       ადრე მოვალ, არ გაგწირავ,   არას დავზამ შინა ხანსა,
Verse: b       ოდენ სხვაგან არ წავიდეს,   ნუსად არებს იმა ტანსა;
Verse: c       აქათ ორ თვე არ მოვიდე,   ვიქმ საქმესა დაუგვანსა,
Verse: d    და   შეიგენით, მიცემულ ვარ   ჭირსა რასმე თანისთანსა"




Next part



This text is part of the TITUS edition of Rustaveli, Vepxistqaosani.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 21.4.2021. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.