TITUS
Rustaveli, Vepxistqaosani
Part No. 63
Previous part

Chapter: 63 
ტარიელისაგან ინდოეთს მისლვა და ხატაელთა დამორჩილება







Strophe: S1598/K1598 
Verse: a       ინდოეთს ზედა წაადგა,   მუნ მთა და დიდი ქედია;
Verse: b       აჩნდა ლაშქარი უსახო,   ესაკვირველა, ჰე, დია.
Verse: c       ტარიელ ბრძანა: "მოყმენო,   აწ თქვენგან რა იმედია?
Verse: d    და   ადრე მოვიცლი იმათგან,   ღმერთი და ჩემი ბედია!






Strophe: S1599/K1599 
Verse: a       იმა ლაშქართა უნახვან   კვლა ჩემნი ხრმალთა კვეთანი;
Verse: b       ერთხელ შემებნეს, დავხოცენ,   შევქმენ აბჯართა ფეთანი".
Verse: c       ავთანდილ ჰკადრა: "რად უნდან   თქმანი სიტყვათა მძლეთანი?
Verse: d    და   მათ ვითა მტვერთა წავიხვამთ,   მიჰხვდენ ფერხითა ცვეთანი".






Strophe: S1600/K1600 
Verse: a       დაეკაზმნეს საომარად,   გაამაყდეს, გაჩაუქდეს,
Verse: b       ცხენთა შესხდეს უკეთესთა,   სახედარნი ასუბუქდეს,
Verse: c       ერთმანერთსა აჯობინეს,   მჭვრეტელთაგან არ გაუქდეს,
Verse: d    და   იგი ქედი ჩაიქროლეს,   ბუქისაგან უფრო ბუქდეს.






Strophe: S1601/K1601 
Verse: a       წინ მავალნი დარაჯათა   მათთა ზედა გარდეკიდეს;
Verse: b       ტარიასთა გააქცივნეს,   მიეწივნეს, ჩამოჰყრიდეს,
Verse: c       მოაგებნეს მხარ-დაკრულნი,   მათ წინაშე მოასხმიდეს,
Verse: d    და   აიზიდნეს; "ვისნი ხართო?"   - ჰკითხეს, ხანსა არ დაზმიდეს.






Strophe: S1602/K1602 
Verse: a       მათ მოახსენეს: "ტურფაო,   ჩვენ - ცუდად დაღორებულნი,
Verse: b       რამაზის ხელმწიფისანი   აქა დარაჯად რებულნი".
Verse: c       უბრძანა: "წადით, რეგვენნო,   თქვენ ჩვენგან გაფიცხებულნი,
Verse: d    და   აცნობეთ თქვენსა პატრონსა:   "მოვლენ გულითა ქებულნი".






Strophe: S1603/K1603 
Verse: a       უთხარით: "ბრძანებს ტარიელ,   მეფე ლაღი და ჯანია,
Verse: b       იგი ხელმწიფე მაღალი,   მებრძოლთა მემაჯანია:
Verse: c       ჩემსა ამბავსა გაცნევენ   თქვენნივე დარაჯანია,
Verse: d    და   შიში ვერ გიხსნის სიკვდილსა,   ცუდნიღა დაღრეჯანია!






Strophe: S1604/K1604 
Verse: a       დია დიდთა დამაჯნება   უშმაგომან ვით გააგო!
Verse: b       ინდოეთსა ვით მოადეგ,   შმაგთაგანცა უფრო შმაგო?
Verse: c       აჰა, მოველ იგი ცეცხლი,   რომე სრულად ამოგდაგო,
Verse: d    და   ხრმალი ჩემი მოლესული   შენს ტანზედა დავაბლაგო.






Strophe: S1605/K1605 
Verse: a       აწ დაემზადე, მოპარვა   მე შენი არა მწადიან;
Verse: b       შემები, რაზმი დააწყევ,   პირველვე გამიცხადიან;
Verse: c       პირ-ბოზო, ჩემი მორევნა   რა დია დაგიქადიან?!
Verse: d    და   მე ჩაბალახად გახმარებ,   რაცა გიმუზარადიან".






Strophe: S1606/K1606 
Verse: a       დარაჯანი წავიდეს და   ერთმანერთსა მიუსწრობდეს.
Verse: b       რამაზს ჰკადრეს ყველაკაი,   დამალვასა ვერა სთმობდეს:
Verse: c       "მოვიდაო ინდოთ მეფე,   ლაშქარნიცა კარგნი ჰყმობდეს,
Verse: d    და   ვინცა ვითა გარდეხვეწოს,   იგი ერთი ორთა სჯობდეს!"






Strophe: S1607/K1607 
Verse: a       ინდოთა დროშა ტარიელს   აქვს და ალამი უბია,
Verse: b       დროშა არაბთა მეფისა   მას თანა შენატყუბია;
Verse: c       არაბთა იცის ყველამან,   მათი აბჯარი შუბია;
Verse: d    და   ფრიდონ - მზე მოყმე, რომელმან   შექმნა სისხლისა გუბია.






Strophe: S1608/K1608 
Verse: a       ცოტაი წავლეს, გამოჩნდეს   ხუთასნი ცხენოსანანი;
Verse: b       შეტევებასა ჰლამოდეს   ყმანი არაბთა თანანი;
Verse: c       ტარიელ ეტყვის: "ნუ იქმთო",   მისცა სიტყვისა ნანანი;
Verse: d    და   მოვიდეს, აჩნდა უაბჯროდ,   არცა თუ ჰქონდეს დანანი.






Strophe: S1609/K1609 
Verse: a       ცხენის ფერხთა მოეხვია,   მუხლ-მოყრილი შეეხვეწა,
Verse: b       მოახსენა: " შემიბრალე,   მისსა ძალსა, ვინცა გხვეწა!
Verse: c       ნუ დამარჩენ, ნუ მაცოცხლებ   და წამიღონ მკვდარი მე, წა-!
Verse: d    და   გული თქვენი სასაკუთრო   ბედმან ასრე დამილეწა.






Strophe: S1610/K1610 
Verse: a       დაიკარგენით, წახვედით   თქვენ, წელნი მეათენია,
Verse: b       გახდეს მფრინველნი უმეფოდ,   არწივსა მოსტყდეს ფრთენია;
Verse: c       ამად შევმართენ საქმენი   ჩემნი საკამათენია,
Verse: d    და   ადრე გამიტყდა სოფელი,   მართ ვითა კაბათენია.






Strophe: S1611/K1611 
Verse: a       ვიაჯი, მომკალ მე ხოლმე,   ყველაი ჩემი ბრალია;
Verse: b       მერმე ხუთასი ვაზირი   მყავს აქათ წაუვალია,
Verse: c       თავები დასჭერ, ადინე   სისხლი, მართ ვითა ღვარია,
Verse: d    და   სპა უბრალოა, ნუ დაჰხოც,   ვტირ ამად გულ-მდუღარია".






Strophe: S1612/K1612 
Verse: a       ყოვლთა მისცეს ზენაარი,   მიუყარნეს მუხლნი წინა:
Verse: b       "ნუ დაგვხოცო, მისსა ძალსა,   ვინცა აგრე დაგარჩინა!"
Verse: c       ტარიელ დგას დაყმუნვებით,   რამაზ წინა მოეფინა.
Verse: d    და   ღმერთი ალხენს მონანულთა,   არ შეუნდობს კაცი ვინა!






Strophe: S1613/K1613 
Verse: a       კაცი ცრემლითა შეინდობს,   თუ ცოდვა მის თანაც არსა.
Verse: b       ვით ნინეველნი, ისხემდეს   თავსა მტვერსა და ნაცარსა,
Verse: c       ამით დაეხსნეს რისხვასა,   ზეცით მოსრულსა ნაცარსა.
Verse: d    და   წაღმავე წაგრეხს სოფელი   კვლა მისგან უკუნაცარსა.






Strophe: S1614/K1614 
Verse: a       ბრძენთა ვინმე მოსწავლემან   საკითხავი ესე ვპოვნე:
Verse: b       "ესეაო მამაცისა   მეტის-მეტი სიგულოვნე:
Verse: c       ოდეს მტერსა მოერიო,   ნუღარ მოჰკლავ, დაიყოვნე;
Verse: d    და   გინდეს სრული მამაცობა,   ესე სიტყვა დაიხსოვნე".






Strophe: S1615/K1615 
Verse: a       ტარიელ მოტკბა, ღმრთისავე   მსგავსად იგ წაღმართულია:
Verse: b       "აღარ დაგხოცო", უბრძანა, -   ძლეული შიშმან თუ ლია, -
Verse: c       წაღმავე წაგრეხს საქმესა,   რაცა უკუღმა სთულია;
Verse: d    და   "ნაქმარი მრუდი ყველაი   აწ ჩემგან გამართულია".






Strophe: S1616/K1616 
Verse: a       თაყვანის-სცეს და დალოცეს,   ყოვლთა ხმა ერთად იერეს,
Verse: b       ღმერთსა შეჰვედრეს ზახილით,   სვე მათი გააძლიერეს,
Verse: c       თავები დახსნეს სიკვდილსა,   სიცოცხლე ამით მიერეს.
Verse: d    და   ტარიას ხრმალნი ვერ გაძღეს,   ჯერთ ხორცი მოიმშიერეს.






Strophe: S1617/K1617 
Verse: a       ტარიას ნახვად მოსრული   მუშთარი ახლოს მჭვრეტია;
Verse: b       რისხვისა ცეცხლი ტარიელს   სიტკბოთა დაუშრეტია;
Verse: c       მოვიდეს, ნახეს: რამაზის   ლაშქარი ძლივღა ეტია;
Verse: d    და   ინდოეთს ზეცით სინათლე   ჩადგა, მართ ვითა სვეტია.






Strophe: S1618/K1618 
Verse: a       ერთი კაცი მახარობლად   მათ ლაშქართა მიუვიდა:
Verse: b       "არ დაგხოცსო, შეგიწყალნა",   - ყველაკაი დალოცვიდა;
Verse: c       ბუკსა ჰკრეს და იხარებდეს,   ყველა ამას მოზრახვიდა:
Verse: d    და   "მოვიდაო იგი მოყმე,   რომე ერთი ბევრსა სრვიდა".






Strophe: S1619/K1619 
Verse: a       მოეგებნიან ტარიელს,   შორი-შორ უსალამიან;
Verse: b       შიგანთა დროშა ინდოთა   მათად ცნეს, იალამიან.
Verse: c       ვერ გამოენდვნეს ინდონი,   თქვეს, თუ: "ღალატსა ლამიან", -
Verse: d    და   არ მოელოდეს ტარიელს,   მით ცრემლი დაილამიან.






Strophe: S1620/K1620 
Verse: a       ტარიელ მიდგა, უყივლა:   "მე მოველ, მეფე თქვენიო,
Verse: b       თანა მყავს ჩემი მნათობი,   პირი ელვათა მფენიო,
Verse: c       ჩვენ მოგვცა მაღლით მაღალმან   წყალობა მისი ზენიო,
Verse: d    და   გამოდით, თქვენი სიშორე   არს ჩემგან მოუთმენიო".






Strophe: S1621/K1621 
Verse: a       მაშინღა იცნეს ტარიელ,   მათგან მი და მო სრბანია,
Verse: b       სრულად ნათლითა აივსო   ზღუდე და ბანის-ბანია;
Verse: c       ხმა-მაღლად ხმობდეს, იზახდეს:   "მოგვშორდეს სალმობანია,
Verse: d    და   აქამდის რისხვა-მაღალმან   აწ მოგვცნა წყალობანია".






Strophe: S1622/K1622 
Verse: a       კარნი გაახვნეს, გამოჩნდეს,   მოიხვნეს მათ კლიტენია;
Verse: b       ერთობ ფლასითა მოსილნი   უმზერდეს მუნ მჭვრეტენია;
Verse: c       ტირან ორნივე ქალ-ყმანი,   ვარდისა ბაღსა ტენია,
Verse: d    და   ზახილით თავსა იცემდეს,   ყორნის ფრთა ბროლსა სტენია.






Strophe: S1623/K1623 
Verse: a       ვითა გამზრდელსა ჰმართებდა,   გაზრდილი აგრე ხელია;
Verse: b       რომე სდის ცრემლი თვალთაგან,   ცეცხლთაგან უფრო ცხელია;
Verse: c       თავსა იცემდეს, იზახდეს,   ტირს მეტად გულ-ფიცხელია.
Verse: d    და   გიშრისა ტევრსა მოჰფოცხდა   ბროლისა საფოცხელია.






Strophe: S1624/K1624 
Verse: a       რა ნახნა ხასნი, ვაზირნი   ფლასითა დამოსილნია,
Verse: b       კვლა დაიზახნა ტარიელ   უფროსნი დანაკივლნია;
Verse: c       სისხლი და ცრემლი თვალთაგან   სდის და მიწყობით მილნია.
Verse: d    და   მოვიდეს, ყელსა მოეჭდვნეს,   ვითა ძმანი და შვილნია.






Strophe: S1625/K1625 
Verse: a       დიდებულნი მოეხვივნეს,   მოუზრუნვეს მათ ცოლ-ქმართა;
Verse: b       ქალი დაბნდა, მამისათვის   ტირილიცა ვერ შემართა,
Verse: c       ვარდსა რტონი ჩამოსცვივდეს,   ზე ვერავინ წამომართა,
Verse: d    და   მუნა კაცთა ვერ ჰნახვიდი   გაცინებით მოღიმართა.






Strophe: S1626/K1626 
Verse: a       დედოფალი გამოჭრილი   მოვიდოდა მათად ნახვად,
Verse: b       უბრძანებდა: "რად ვინ სტირთო,   - ესე ჰქონდა წყრომა-ზრახვად, -
Verse: c       ღმერთმან რისხვა მოაქცია   წყალობისა გამოსახვად,
Verse: d    და   გვმართებს, რომე მადლი მივსცეთ,   აღარა გვცალს გლოვა-ახვად".






Strophe: S1627/K1627 
Verse: a       ტარიელ ზედა მოიჭდო   მხურვალთა ცრემლთა მდენელმან;
Verse: b       იტყვის, თუ: "ცეცხლი დამევსო   ცხელი, აწ დამწვა მე ნელმან;
Verse: c       დადუმდი, სული დაიღე   ჩემგან ამისმან მსმენელმან,
Verse: d    და   თქვენი სიცოცხლე მალხინა   ღმერთმან, ობოლთა მლხენელმან".






Strophe: S1628/K1628 
Verse: a       ქალმან დედასა შესტირნა:   "ჰაი მე, რა ვქმნა, დედაო!
Verse: b       წითელ-ყვითლითა დაგაგდე,   აწ შაოსანსა გხედაო,
Verse: c       მამამან ტახტი დაცალა,   აღარსადა ზის ზედაო!"
Verse: d    და   დედამან ცრემლნი მოსწურნა:   "ნუ სტირ, დადუმდი, ბედ-აო".






Strophe: S1629/K1629 
Verse: a       გარდაუკოცნა პირი და   ბაგეთა ვარდი თხელები,
Verse: b       ვარდსა დაუტყლეჟს ბაგითა,   გახდა ალვისა მთხელები,
Verse: c       ნესტანჯარს ეტყვის: "რადღა ვთქვათ   სიტყვები ბედით ხელები?
Verse: d    და   ჩვენ ყოვლთა გვმართებს ნეტარძი   ათასი, არ ერთხელები".






Strophe: S1630/K1630 
Verse: a       რა გარდახდა მცირე ხანი,   ჟამი იქმნა გარდასრულად,
Verse: b       დიდებულნი ეთაყვანნეს,   ერთობილნი ადგეს სრულად;
Verse: c       იგი მზენი მიეგებნეს,   მოეხვივნეს გულის-გულად.
Verse: d    და   აკოცეს და მოიკითხეს   თავის-თავის, თვითეულად.






Strophe: S1631/K1631 
Verse: a       ავთანდილ და ფრიდონ ჰკადრეს   დედოფალსა მიმტკივნება;
Verse: b       ტარიელ თქვა: "დედოფალო,   გჭირს ამათი არა-მცნება,
Verse: c       ესენია მხსნელნი ჩვენნი,   აწ არა გვცალს გრძლად უბნება,
Verse: d    და   ამათგან გვაქვს ჩვენ ორთავე   სიცოცხლისა მოპოვნება".






Strophe: S1632/K1632 
Verse: a       ადგეს და ქალაქს შევიდეს,   თვით გარდახდეს სრასა მათსა;
Verse: b       ერთსა ბრძანებს დედოფალი,   მართ სიტყვასა ვითამ ათსა:
Verse: c       "ღმერთმან მოსრნა მტერნი ჩვენნი,   ვერ დაგვცემენ ყოლ შამათსა,
Verse: d    და   ამად შევიქმ სიხარულსა   მართ გულისა საკამათსა".






Strophe: S1633/K1633 
Verse: a       უბრძანა: "გლოვა გახსენით,   ქოს-წინწილასა ჰკარითო,
Verse: b       დიდი ზათქი და ზეიმი   გავიდეს ჩვენით კარითო;
Verse: c       ნახლები თქვენი ოქროსა   სარტყლითა მოიკარითო,
Verse: d    და   იცინოდით და იმღერდით,   ნუ ცრემლი აწანწკარითო".




Next part



This text is part of the TITUS edition of Rustaveli, Vepxistqaosani.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 21.4.2021. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.