TITUS
Mahabharata
Part No. 65
Previous part

Chapter: 65 
Adhyāya 65


Verse: 1  {Vaiśampāyana uvāca}
Halfverse: a    tato gaccʰan mahābāhur   eko 'mātyān visr̥jya tān
   tato gaccʰan mahā-bāhur   eko_amātyān visr̥jya tān /
Halfverse: c    nāpaśyad āśrame tasmiṃs   tam r̥ṣiṃ saṃśitavratam
   na_apaśyad āśrame tasmiṃs   tam r̥ṣiṃ saṃśita-vratam /1/

Verse: 2 
Halfverse: a    so 'paśyamānas tam r̥ṣiṃ   śūnyaṃ dr̥ṣṭvā tam āśramam
   so_apaśyamānas tam r̥ṣiṃ   śūnyaṃ dr̥ṣṭvā tam āśramam /
Halfverse: c    uvāca ka ihety uccair   vanaṃ saṃnādayann iva
   uvāca ka\ iha_ity uccair   vanaṃ saṃnādayann iva /2/

Verse: 3 
Halfverse: a    śrutvātʰa tasya taṃ śabdaṃ   kanyā śrīr iva rūpiṇī
   śrutvā_atʰa tasya taṃ śabdaṃ   kanyā śrīr iva rūpiṇī /
Halfverse: c    niścakrāmāśramāt tasmāt   tāpasī veṣadʰāriṇī
   niścakrāma_āśramāt tasmāt   tāpasī veṣa-dʰāriṇī /3/

Verse: 4 
Halfverse: a    sā taṃ dr̥ṣṭvaiva rājānaṃ   duḥṣantam asitekṣaṇā
   sā taṃ dr̥ṣṭvā_eva rājānaṃ   duḥṣantam asita_īkṣaṇā /
Halfverse: c    svāgataṃ ta iti kṣipram   uvāca pratipūjya ca
   svāgataṃ ta\ iti kṣipram   uvāca pratipūjya ca /4/

Verse: 5 
Halfverse: a    āsanenārcayitvā ca   pādyenārgʰyeṇa caiva hi
   āsanena_arcayitvā ca   pādyena_argʰyeṇa caiva hi /
Halfverse: c    papraccʰānāmayaṃ rājan   kuśalaṃ ca narādʰipam
   papraccʰa_anāmayaṃ rājan   kuśalaṃ ca nara_adʰipam /5/

Verse: 6 
Halfverse: a    yatʰāvad arcayitvā sā   pr̥ṣṭvā cānāmayaṃ tadā
   yatʰāvad arcayitvā sā   pr̥ṣṭvā ca_anāmayaṃ tadā /
Halfverse: c    uvāca smayamāneva   kiṃ kāryaṃ kriyatām iti
   uvāca smayamānā_iva   kiṃ kāryaṃ kriyatām iti /6/

Verse: 7 
Halfverse: a    tām abravīt tato rājā   kanyāṃ madʰurabʰāṣiṇīm
   tām abravīt tato rājā   kanyāṃ madʰura-bʰāṣiṇīm /
Halfverse: c    dr̥ṣṭvā sarvānavadyāṅgīṃ   yatʰāvat pratipūjitaḥ
   dr̥ṣṭvā sarva_anavadya_aṅgīṃ   yatʰāvat pratipūjitaḥ /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    āgato 'haṃ mahābʰāgam   r̥ṣiṃ kaṇvam upāsitum
   āgato_ahaṃ mahā-bʰāgam   r̥ṣiṃ kaṇvam upāsitum /
Halfverse: c    kva gato bʰagavān bʰadre   tan mamācakṣva śobʰane
   kva gato bʰagavān bʰadre   tan mama_ācakṣva śobʰane /8/

Verse: 9  {Śakuntalovāca}
Halfverse: a    gataḥ pitā me bʰagavān   pʰalāny āhartum āśramāt
   gataḥ pitā me bʰagavān   pʰalāny āhartum āśramāt /
Halfverse: c    muhūrtaṃ saṃpratīkṣasva   drakṣyasy enam ihāgatam
   muhūrtaṃ saṃpratīkṣasva   drakṣyasy enam iha_āgatam /9/

Verse: 10  {Vaiśampāyana uvāca}
Halfverse: a    apaśyamānas tam r̥ṣiṃ   tayā coktas tatʰā nr̥paḥ
   apaśyamānas tam r̥ṣiṃ   tayā ca_uktas tatʰā nr̥paḥ /
Halfverse: c    tāṃ ca dr̥ṣṭvā varārohāṃ   śrīmatīṃ cāruhāsinīm
   tāṃ ca dr̥ṣṭvā vara_ārohāṃ   śrīmatīṃ cāru-hāsinīm /10/

Verse: 11 
Halfverse: a    vibʰrājamānāṃ vapuṣā   tapasā ca damena ca
   vibʰrājamānāṃ vapuṣā   tapasā ca damena ca /
Halfverse: c    rūpayauvana saṃpannām   ity uvāca mahīpatiḥ
   rūpa-yauvana saṃpannām   ity uvāca mahī-patiḥ /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    kāsi kasyāsi suśroṇi   kimartʰaṃ cāgatā vanam
   kā_asi kasya_asi suśroṇi   kim-artʰaṃ ca_āgatā vanam /
Halfverse: c    evaṃrūpaguṇopetā   kutas tvam asi śobʰane
   evaṃ-rūpa-guṇa_upetā   kutas tvam asi śobʰane /12/

Verse: 13 
Halfverse: a    darśanād eva hi śubʰe   tvayā me 'pahr̥taṃ manaḥ
   darśanād eva hi śubʰe   tvayā me_apahr̥taṃ manaḥ /
Halfverse: c    iccʰāmi tvām ahaṃ jñātuṃ   tan mamācakṣva śobʰane
   iccʰāmi tvām ahaṃ jñātuṃ   tan mama_ācakṣva śobʰane /13/

Verse: 14 
Halfverse: a    evam uktā tadā kanyā   tena rājñā tadāśrame
   evam uktā tadā kanyā   tena rājñā tadā_āśrame /
Halfverse: c    uvāca hasatī vākyam   idaṃ sumadʰurākṣaram
   uvāca hasatī vākyam   idaṃ sumadʰura_akṣaram /14/

Verse: 15 
Halfverse: a    kaṇvaṣyāhaṃ bʰagavato   duḥṣanta duhitā matā
   kaṇvaṣya_ahaṃ bʰagavato   duḥṣanta duhitā matā /
Halfverse: c    tapasvino dʰr̥timato   dʰarmajñasya yaśasvinaḥ
   tapasvino dʰr̥timato   dʰarma-jñasya yaśasvinaḥ /15/

Verse: 16  {Ḍuṇḍubʰa uvāca}
Halfverse: a    ūrdʰvaretā mahābʰāgo   bʰagavām̐l lokapūjitaḥ
   ūrdʰva-retā mahā-bʰāgo   bʰagavām̐l loka-pūjitaḥ /
Halfverse: c    caled dʰi vr̥ttād dʰarmo 'pi   na calet saṃśitavrataḥ
   caledd^hi vr̥ttād dʰarmo_api   na calet saṃśita-vrataḥ /16/

Verse: 17 
Halfverse: a    katʰaṃ tvaṃ tasya duhitā   saṃbʰūtā varavarṇinī
   katʰaṃ tvaṃ tasya duhitā   saṃbʰūtā vara-varṇinī /
Halfverse: c    saṃśayo me mahān atra   taṃ me cʰettum ihārhasi
   saṃśayo me mahān atra   taṃ me cʰettum iha_arhasi /17/

Verse: 18  {Śakuntalovāca}
Halfverse: a    yatʰāyam āgamo mahyaṃ   yatʰā cedam abʰūt purā
   yatʰā_ayam āgamo mahyaṃ   yatʰā ca_idam abʰūt purā /
Halfverse: c    śr̥ṇu rājan yatʰātattvaṃ   yatʰāsmi duhitā muneḥ
   śr̥ṇu rājan yatʰā-tattvaṃ   yatʰā_asmi duhitā muneḥ /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    r̥ṣiḥ kaś cid ihāgamya   mama janmābʰyacodayat
   r̥ṣiḥ kaścid iha_āgamya   mama janma_abʰyacodayat /
Halfverse: c    tasmai provāca bʰagavān   yatʰā tac cʰr̥ṇu pārtʰiva
   tasmai provāca bʰagavān   yatʰā tat śr̥ṇu pārtʰiva /19/

Verse: 20 
Halfverse: a    tapyamānaḥ kila purā   viśvāmitro mahat tapaḥ
   tapyamānaḥ kila purā   viśvāmitro mahat tapaḥ /
Halfverse: c    subʰr̥śaṃ tāpayām āsa   śakraṃ suragaṇeśvaram
   subʰr̥śaṃ tāpayām āsa   śakraṃ sura-gaṇa_īśvaram /20/

Verse: 21 
Halfverse: a    tapasā dīptavīryo 'yaṃ   stʰānān mā cyāvayed iti
   tapasā dīpta-vīryo_ayaṃ   stʰānān mā cyāvayed iti /
Halfverse: c    bʰītaḥ puraṃdaras tasmān   menakām idam abravīt
   bʰītaḥ puraṃ-daras tasmān   menakām idam abravīt /21/

Verse: 22 
Halfverse: a    guṇair divyair apsarasāṃ   menake tvaṃ viśiṣyase
   guṇair divyair apsarasāṃ   menake tvaṃ viśiṣyase /
Halfverse: c    śreyo me kuru kalyāṇi   yat tvāṃ vakṣyāmi tac cʰr̥ṇu
   śreyo me kuru kalyāṇi   yat tvāṃ vakṣyāmi tat śr̥ṇu /22/

Verse: 23 
Halfverse: a    asāv ādityasaṃkāśo   viśvāmitro mahātapāḥ
   asāv āditya-saṃkāśo   viśvāmitro mahā-tapāḥ /
Halfverse: c    tapyamānas tapo gʰoraṃ   mama kampayate manaḥ
   tapyamānas tapo gʰoraṃ   mama kampayate manaḥ /23/

Verse: 24 
Halfverse: a    menake tava bʰāro 'yaṃ   viśvāmitraḥ sumadʰyame
   menake tava bʰāro_ayaṃ   viśvāmitraḥ sumadʰyame /
Halfverse: c    saṃśitātmā sudurdʰarṣa   ugre tapasi vartate
   saṃśita_ātmā sudurdʰarṣa ugre tapasi vartate /24/

Verse: 25 
Halfverse: a    sa māṃ na cyāvayet stʰānāt   taṃ vai gatvā pralobʰaya
   sa māṃ na cyāvayet stʰānāt   taṃ vai gatvā pralobʰaya /
Halfverse: c    cara tasya tapovigʰnaṃ   kuru me priyam uttamam
   cara tasya tapo-vigʰnaṃ   kuru me priyam uttamam /25/

Verse: 26 
Halfverse: a    rūpayauvana mādʰuryaceṣṭita   smitabʰāṣitaiḥ
   rūpa-yauvana mādʰurya-ceṣṭita   smita-bʰāṣitaiḥ /
Halfverse: c    lobʰayitvā varārohe   tapasaḥ saṃnivartaya
   lobʰayitvā vara_ārohe   tapasaḥ saṃnivartaya /26/

Verse: 27  {Mantriṇaḥ ūcuḥ}
Halfverse: a    mahātejāḥ sa bʰagavān   sadaiva ca mahātapāḥ
   mahā-tejāḥ sa bʰagavān   sadā_eva ca mahā-tapāḥ /
Halfverse: c    kopanaś ca tatʰā hy enaṃ   jānāti bʰagavān api
   kopanaś ca tatʰā hy enaṃ   jānāti bʰagavān api /27/

Verse: 28 
Halfverse: a    tejasas tapasaś caiva   kopasya ca mahātmanaḥ
   tejasas tapasaś caiva   kopasya ca mahātmanaḥ /
Halfverse: c    tvam apy udvijase yasya   nodvijeyam ahaṃ katʰam
   tvam apy udvijase yasya   na_udvijeyam ahaṃ katʰam /28/

Verse: 29 
Halfverse: a    mahābʰāgaṃ vasiṣṭʰaṃ yaḥ   putrair iṣṭair vyayojayat
   mahā-bʰāgaṃ vasiṣṭʰaṃ yaḥ   putrair iṣṭair vyayojayat /
Halfverse: c    kṣatre jātaś ca yaḥ pūrvam   abʰavad brāhmaṇo balāt
   kṣatre jātaś ca yaḥ pūrvam   abʰavad brāhmaṇo balāt /29/

Verse: 30 
Halfverse: a    śaucārtʰaṃ yo nadīṃ cakre   durgamāṃ bahubʰir jalaiḥ
   śauca_artʰaṃ yo nadīṃ cakre   durgamāṃ bahubʰir jalaiḥ /
Halfverse: c    yāṃ tāṃ puṇyatamāṃ loke   kauśikīti vidur janāḥ
   yāṃ tāṃ puṇyatamāṃ loke   kauśikī_iti vidur janāḥ /30/

Verse: 31 
Halfverse: a    babʰāra yatrāsya purā   kāle durge mahātmanaḥ
   babʰāra yatra_asya purā   kāle durge mahātmanaḥ /
Halfverse: c    dārān mataṅgo dʰarmātmā   rājarṣir vyādʰatāṃ gataḥ
   dārān mataṅgo dʰarma_ātmā   rāja-r̥ṣir vyādʰatāṃ gataḥ /31/

Verse: 32 
Halfverse: a    atītakāle durbʰakṣe   yatraitya punar āśramam
   atīta-kāle durbʰakṣe   yatra_etya punar āśramam /
Halfverse: c    muniḥ pāreti nadyā vai   nāma cakre tadā prabʰuḥ
   muniḥ pārā_iti nadyā vai   nāma cakre tadā prabʰuḥ /32/

Verse: 33 
Halfverse: a    mataṅgaṃ yājayāṃ cakre   yatra prītamanāḥ svayam
   mataṅgaṃ yājayāṃ cakre   yatra prīta-manāḥ svayam /
Halfverse: c    tvaṃ ca somaṃ bʰayād yasya   gataḥ pātuṃ śureśvara
   tvaṃ ca somaṃ bʰayād yasya   gataḥ pātuṃ śura_īśvara /33/

Verse: 34 
Halfverse: a    ati nakṣatravaṃśāṃś ca   kruddʰo nakṣatrasaṃpadā
   ati nakṣatra-vaṃśāṃś ca   kruddʰo nakṣatra-saṃpadā /
Halfverse: c    prati śravaṇapūrvāṇi   nakṣatrāṇi sasarja yaḥ
   prati śravaṇa-pūrvāṇi   nakṣatrāṇi sasarja yaḥ /34/

Verse: 35 
Halfverse: a    etāni yasya karmāṇi   tasyāhaṃ bʰr̥śam udvije
   etāni yasya karmāṇi   tasya_ahaṃ bʰr̥śam udvije /
Halfverse: c    yatʰā māṃ na dahet kruddʰas   tatʰājñāpaya māṃ vibʰo
   yatʰā māṃ na dahet kruddʰas   tatʰā_ājñāpaya māṃ vibʰo /35/

Verse: 36 
Halfverse: a    tejasā nirdahel lokān   kampayed dʰaraṇīṃ padā
   tejasā nirdahel lokān   kampayed dʰaraṇīṃ padā /
Halfverse: c    saṃkṣipec ca mahāmeruṃ   tūrṇam āvartayet tatʰā
   saṃkṣipec ca mahā-meruṃ   tūrṇam āvartayet tatʰā /36/

Verse: 37 
Halfverse: a    tādr̥śaṃ tapasā yuktaṃ   pradīptam iva pāvakam
   tādr̥śaṃ tapasā yuktaṃ   pradīptam iva pāvakam /
Halfverse: c    katʰam asmadvidʰā bālā   jitendriyam abʰispr̥śet
   katʰam asmad-vidʰā bālā   jita_indriyam abʰispr̥śet /37/

Verse: 38 
Halfverse: a    hutāśanamukʰaṃ dīptaṃ   sūryacandrākṣi tārakam
   huta_aśana-mukʰaṃ dīptaṃ   sūrya-candra_akṣi tārakam /
Halfverse: c    kālajihvaṃ suraśreṣṭʰa   katʰam asmadvidʰā spr̥śet
   kāla-jihvaṃ sura-śreṣṭʰa   katʰam asmad-vidʰā spr̥śet /38/


Verse: 39 
Halfverse: a    yamaś ca somaś ca maharṣayaś ca; sādʰyā viśve vālakʰilyāś ca sarve
   yamaś ca somaś ca maharṣayaś ca   sādʰyā viśve vālakʰilyāś ca sarve /
Halfverse: c    ete 'pi yasyodvijante prabʰāvāt; kasmāt tasmān mādr̥śī nodvijeta
   ete_api yasya_udvijante prabʰāvāt   kasmāt tasmān mādr̥śī na_udvijeta /39/

Verse: 40 
Halfverse: a    tvayaivam uktā ca katʰaṃ samīpam; r̥ṣer na gaccʰeyam ahaṃ surendra
   tvayā_evam uktā ca katʰaṃ samīpam   r̥ṣer na gaccʰeyam ahaṃ sura_indra /
Halfverse: c    rakṣāṃ tu me cintaya devarāja; yatʰā tvadartʰaṃ rakṣitāhaṃ careyam
   rakṣāṃ tu me cintaya deva-rāja   yatʰā tvad-artʰaṃ rakṣitā_ahaṃ careyam /40/ q

Verse: 41 
Halfverse: a    kāmaṃ tu me mārutas tatra vāsaḥ; prakrīḍitāyā vivr̥ṇotu deva
   kāmaṃ tu me mārutas tatra vāsaḥ   prakrīḍitāyā vivr̥ṇotu deva /
Halfverse: c    bʰavec ca me manmatʰas tatra kārye; sahāyabʰūtas tava devaprasādāt
   bʰavec ca me manmatʰas tatra kārye   sahāya-bʰūtas tava deva-prasādāt /41/ q

Verse: 42 
Halfverse: a    vanāc ca vāyuḥ surabʰiḥ pravāyet; tasmin kāle tam r̥ṣiṃ lobʰayantyāḥ
   vanāc ca vāyuḥ surabʰiḥ pravāyet   tasmin kāle tam r̥ṣiṃ lobʰayantyāḥ /
Halfverse: c    tatʰety uktvā vihite caiva tasmiṃs; tato yayau sāśramaṃ kauśikasya
   tatʰā_ity uktvā vihite caiva tasmiṃs   tato yayau sā_āśramaṃ kauśikasya /42/ (E)42



Next part


This text is part of the TITUS edition of Mahabharata.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.