TITUS
Mahabharata
Part No. 68
Previous part

Chapter: 68 
Adhyāya 68


Verse: 1  {Vaiśampāyana uvāca}
Halfverse: a    pratijñāya tu duḥṣante   pratiyāte śakuntalā
   pratijñāya tu duḥṣante   pratiyāte śakuntalā /
Halfverse: c    garbʰaṃ suṣāva vāmoruḥ   kumāram amitaujasam
   garbʰaṃ suṣāva vāma_ūruḥ   kumāram amita_ojasam /1/

Verse: 2 
Halfverse: a    triṣu varṣeṣu pūrṇeṣu   diptānala samadyutim
   triṣu varṣeṣu pūrṇeṣu   dipta_anala sama-dyutim /
Halfverse: c    rūpaudāryaguṇopetaṃ   dauḥṣantiṃ janamejaya
   rūpa_audārya-guṇa_upetaṃ   dauḥṣantiṃ janamejaya /2/

Verse: 3 
Halfverse: a    jātakarmādi saṃskāraṃ   kaṇvaḥ puṇyakr̥tāṃ varaḥ
   jāta-karma_ādi saṃskāraṃ   kaṇvaḥ puṇya-kr̥tāṃ varaḥ /
Halfverse: c    tasyātʰa kārayām āsa   vardʰamānasya dʰīmataḥ
   tasya_atʰa kārayām āsa   vardʰamānasya dʰīmataḥ /3/

Verse: 4 
Halfverse: a    dantaiḥ śuklaiḥ śikʰaribʰiḥ   siṃhasaṃhanano yuvā
   dantaiḥ śuklaiḥ śikʰaribʰiḥ   siṃha-saṃhanano yuvā /
Halfverse: c    cakrāṅkita karaḥ śrīmān   mahāmūrdʰā mahābalaḥ
   cakra_aṅkita karaḥ śrīmān   mahā-mūrdʰā mahā-balaḥ /
Halfverse: e    kumāro devagarbʰābʰaḥ   sa tatrāśu vyavardʰata
   kumāro deva-garbʰa_ābʰaḥ   sa tatra_āśu vyavardʰata /4/

Verse: 5 
Halfverse: a    ṣaḍ varṣa eva bālaḥ sa   kaṇvāśrama padaṃ prati
   ṣaḍ varṣa\ eva bālaḥ sa   kaṇva_āśrama padaṃ prati /
Halfverse: c    vyāgʰrān siṃhān varāhāṃś ca   gajāṃś ca mahiṣāṃs tatʰā
   vyāgʰrān siṃhān varāhāṃś ca   gajāṃś ca mahiṣāṃs tatʰā /5/

Verse: 6 
Halfverse: a    baddʰvā vr̥kṣeṣu balavān   āśramasya samantataḥ
   baddʰvā vr̥kṣeṣu balavān   āśramasya samantataḥ /
Halfverse: c    ārohan damayaṃś caiva   krīḍaṃś ca paridʰāvati
   ārohan damayaṃś caiva   krīḍaṃś ca paridʰāvati /6/

Verse: 7 
Halfverse: a    tato 'sya nāma cakrus te   kaṇvāśrama nivāsinaḥ
   tato_asya nāma cakrus te   kaṇva_āśrama nivāsinaḥ /
Halfverse: c    astv ayaṃ sarvadamanaḥ   sarvaṃ hi damayaty ayam
   astv ayaṃ sarva-damanaḥ   sarvaṃ hi damayaty ayam /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    sa sarvadamano nāma   kumāraḥ samapadyata
   sa sarva-damano nāma   kumāraḥ samapadyata /
Halfverse: c    vikrameṇaujasā caiva   balena ca samanvitaḥ
   vikrameṇa_ojasā caiva   balena ca samanvitaḥ /8/

Verse: 9 
Halfverse: a    taṃ kumāram r̥ṣir dr̥ṣṭvā   karma cāsyātimānuṣam
   taṃ kumāram r̥ṣir dr̥ṣṭvā   karma ca_asya_atimānuṣam /
Halfverse: c    samayo yauva rājyāyety   abravīc ca śakuntalām
   samayo yauva rājyāya_ity   abravīc ca śakuntalām /9/

Verse: 10 
Halfverse: a    tasya tad balam ājñāya   kaṇvaḥ śiṣyān uvāca ha
   tasya tad balam ājñāya   kaṇvaḥ śiṣyān uvāca ha /
Halfverse: c    śakuntalām imāṃ śīgʰraṃ   sahaputrām ito ''śramāt
   śakuntalām imāṃ śīgʰraṃ   sahaputrām ito_āśramāt /
Halfverse: e    bʰartre prāpayatādyaiva   sarvalakṣaṇapūjitām
   bʰartre prāpayata_adya_eva   sarva-lakṣaṇa-pūjitām /10/

Verse: 11 
Halfverse: a    nārīṇāṃ ciravāso hi   bāndʰaveṣu na rocate
   nārīṇāṃ cira-vāso hi   bāndʰaveṣu na rocate /
Halfverse: c    kīrticāritradʰarmagʰnas   tasmān nayata māciram
   kīrti-cāritra-dʰarmagʰnas   tasmān nayata māciram /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    tatʰety uktvā tu te sarve   prātiṣṭʰantāmitaujasaḥ
   tatʰā_ity uktvā tu te sarve   prātiṣṭʰanta_amita_ojasaḥ /
Halfverse: c    śakuntalāṃ puraskr̥tya   saputrāṃ gajasāhvayam
   śakuntalāṃ puras-kr̥tya   saputrāṃ gaja-sāhvayam /12/

Verse: 13 
Halfverse: a    gr̥hītvāmara garbʰābʰaṃ   putraṃ kamalalocanam
   gr̥hītvā_amara garbʰa_ābʰaṃ   putraṃ kamala-locanam /
Halfverse: c    ājagāma tataḥ śubʰrā   duḥṣanta viditād vanāt
   ājagāma tataḥ śubʰrā   duḥṣanta viditād vanāt /13/

Verse: 14 
Halfverse: a    abʰisr̥tya ca rājānaṃ   viditā sā praveśitā
   abʰisr̥tya ca rājānaṃ   viditā sā praveśitā /
Halfverse: c    saha tenaiva putreṇa   taruṇādityavarcasā
   saha tena_eva putreṇa   taruṇa_āditya-varcasā /14/

Verse: 15 
Halfverse: a    pūjayitvā yatʰānyāyam   abravīt taṃ śakuntalā
   pūjayitvā yatʰā-nyāyam   abravīt taṃ śakuntalā /
Halfverse: c    ayaṃ putras tvayā rājan   yauva rājye 'bʰiṣicyatām
   ayaṃ putras tvayā rājan   yauva rājye_abʰiṣicyatām /15/

Verse: 16 
Halfverse: a    tvayā hy ayaṃ suto rājan   mayy utpannaḥ suropamaḥ
   tvayā hy ayaṃ suto rājan   mayy utpannaḥ sura_upamaḥ /
Halfverse: c    yatʰā samayam etasmin   vartasva puruṣottama
   yatʰā samayam etasmin   vartasva puruṣa_uttama /16/

Verse: 17 
Halfverse: a    yatʰā samāgame pūrvaṃ   kr̥taḥ sa samayas tvayā
   yatʰā samāgame pūrvaṃ   kr̥taḥ sa samayas tvayā /
Halfverse: c    taṃ smarasva mahābʰāga   kaṇvāśrama padaṃ prati
   taṃ smarasva mahā-bʰāga   kaṇva_āśrama padaṃ prati /17/

Verse: 18 
Halfverse: a    so 'tʰa śrutvaiva tad vākyaṃ   tasyā rājā smarann api
   so_atʰa śrutvā_eva tad vākyaṃ   tasyā rājā smarann api /
Halfverse: c    abravīn na smarāmīti   kasya tvaṃ duṣṭatāpasi
   abravīn na smarāmi_iti   kasya tvaṃ duṣṭa-tāpasi /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    dʰarmakāmārtʰa saṃbandʰaṃ   na smarāmi tvayā saha
   dʰarma-kāma_artʰa saṃbandʰaṃ   na smarāmi tvayā saha /
Halfverse: c    gaccʰa vā tiṣṭʰa vā kāmaṃ   yad vāpīccʰasi tat kuru
   gaccʰa vā tiṣṭʰa vā kāmaṃ   yad vā_api_iccʰasi tat kuru /19/

Verse: 20 
Halfverse: a    saivam uktā varārohā   vrīḍiteva manasvinī
   sā_evam uktā vara_ārohā   vrīḍitā_iva manasvinī /
Halfverse: c    visaṃjñeva ca duḥkʰena   tastʰau stʰāṇur ivācalā
   visaṃjñā_iva ca duḥkʰena   tastʰau stʰāṇur iva_acalā /20/

Verse: 21 
Halfverse: a    saṃrambʰāmarṣa tāmrākṣī   spʰuramāṇauṣṭʰa saṃpuṭā {!}
   saṃrambʰa_amarṣa tāmra_akṣī   spʰuramāṇa_oṣṭʰa saṃpuṭā / {!}
Halfverse: c    kaṭākṣair nirdahantīva   tiryag rājānam aikṣata
   kaṭa_akṣair nirdahantī_iva   tiryag rājānam aikṣata /21/

Verse: 22 
Halfverse: a    ākāraṃ gūhamānā ca   manyunābʰisamīritā
   ākāraṃ gūhamānā ca   manyunā_abʰisamīritā /
Halfverse: c    tapasā saṃbʰr̥taṃ tejo   dʰārayām āsa vai tadā
   tapasā saṃbʰr̥taṃ tejo   dʰārayām āsa vai tadā /22/

Verse: 23 
Halfverse: a    sā muhūrtam iva dʰyātvā   duḥkʰāmarṣa samanvitā
   sā muhūrtam iva dʰyātvā   duḥkʰa_amarṣa samanvitā /
Halfverse: c    bʰartāram abʰisaṃprekṣya   kruddʰā vacanam abravīt
   bʰartāram abʰisaṃprekṣya   kruddʰā vacanam abravīt /23/

Verse: 24 
Halfverse: a    jānann api mahārāja   kasmād evaṃ prabʰāṣase
   jānann api mahā-rāja   kasmād evaṃ prabʰāṣase /
Halfverse: c    na jānāmīti niḥsaṅgaṃ   yatʰānyaḥ prākr̥tas tatʰā
   na jānāmi_iti niḥsaṅgaṃ   yatʰā_anyaḥ prākr̥tas tatʰā /24/

Verse: 25 
Halfverse: a    atra te hr̥dayaṃ veda   satyasyaivānr̥tasya ca
   atra te hr̥dayaṃ veda   satyasya_eva_anr̥tasya ca /
Halfverse: c    kalyāṇa bata sākṣī tvaṃ   mātmānam avamanyatʰāḥ
   kalyāṇa bata sākṣī tvaṃ   mā_ātmānam avamanyatʰāḥ /25/

Verse: 26 
Halfverse: a    yo 'nyatʰā santam ātmānam   anyatʰā pratipadyate
   yo_anyatʰā santam ātmānam   anyatʰā pratipadyate /
Halfverse: c    kiṃ tena na kr̥taṃ pāpaṃ   coreṇātmāpahāriṇā
   kiṃ tena na kr̥taṃ pāpaṃ   coreṇa_ātma_apahāriṇā /26/


Verse: 27 
Halfverse: a    eko 'ham asmīti ca manyase tvaṃ; na hr̥ccʰayaṃ vetsi muniṃ purāṇam
   eko_aham asmi_iti ca manyase tvaṃ   na hr̥ccʰayaṃ vetsi muniṃ purāṇam /
Halfverse: c    yo veditā karmaṇaḥ pāpakasya; yasyāntike tvaṃ vr̥jinaṃ karoṣi
   yo veditā karmaṇaḥ pāpakasya   yasya_antike tvaṃ vr̥jinaṃ karoṣi /27/


Verse: 28 
Halfverse: a    manyate pāpakaṃ kr̥tvā   na kaś cid vetti mām iti
   manyate pāpakaṃ kr̥tvā   na kaścid vetti mām iti /
Halfverse: c    vidanti cainaṃ devāś ca   svaś caivāntara pūruṣaḥ
   vidanti ca_enaṃ devāś ca   svaś caiva_antara pūruṣaḥ /28/


Verse: 29 
Halfverse: a    ādityacandrāv anilānalau ca; dyaur bʰūmir āpo hr̥dayaṃ yamaś ca
   āditya-candrāv anila_analau ca   dyaur bʰūmir āpo hr̥dayaṃ yamaś ca /
Halfverse: c    ahaś ca rātriś ca ubʰe ca saṃdʰye; dʰarmaś ca jānāti narasya vr̥ttam
   ahaś ca rātriś ca\ ubʰe ca saṃdʰye   dʰarmaś ca jānāti narasya vr̥ttam /29/ ՙ


Verse: 30 
Halfverse: a    yamo vaivasvatas tasya   niryātayati duṣkr̥tam
   yamo vaivasvatas tasya   niryātayati duṣkr̥tam / ՙ
Halfverse: c    hr̥di stʰitaḥ karma sākṣī   kṣetrajño yasya tuṣyati
   hr̥di stʰitaḥ karma sākṣī   kṣetrajño yasya tuṣyati /30/

Verse: 31 
Halfverse: a    na tu tuṣyati yasyaiṣa   puruṣasya durātmanaḥ
   na tu tuṣyati yasya_eṣa   puruṣasya durātmanaḥ /
Halfverse: c    taṃ yamaḥ pāpakarmāṇaṃ   niryātayati duṣkr̥tam
   taṃ yamaḥ pāpa-karmāṇaṃ   niryātayati duṣkr̥tam /31/

Verse: 32 
Halfverse: a    avamanyātmanātmānam   anyatʰā pratipadyate
   avamanya_ātmanā_ātmānam   anyatʰā pratipadyate /
Halfverse: c    devā na tasya śreyāṃso   yasyātmāpi na kāraṇam
   devā na tasya śreyāṃso   yasya_ātmā_api na kāraṇam /32/

Verse: 33 
Halfverse: a    svayaṃ prāpteti mām evaṃ   māvamaṃstʰāḥ pativratām
   svayaṃ prāptā_iti mām evaṃ   mā_avamaṃstʰāḥ pati-vratām /
Halfverse: c    argʰyārhāṃ nārcayasi māṃ   svayaṃ bʰāryām upastʰitām
   argʰya_arhāṃ na_arcayasi māṃ   svayaṃ bʰāryām upastʰitām /33/

Verse: 34 
Halfverse: a    kimartʰaṃ māṃ prākr̥tavad   upaprekṣasi saṃsadi
   kim-artʰaṃ māṃ prākr̥tavad   upaprekṣasi saṃsadi /
Halfverse: c    na kʰalv aham idaṃ śūnye   raumi kiṃ na śr̥ṇoṣi me
   na kʰalv aham idaṃ śūnye   raumi kiṃ na śr̥ṇoṣi me /34/

Verse: 35 
Halfverse: a    yadi me yācamānāyā   vacanaṃ na kariṣyasi
   yadi me yācamānāyā   vacanaṃ na kariṣyasi /
Halfverse: c    duḥṣanta śatadʰā mūrdʰā   tatas te 'dya pʰaliṣyati
   duḥṣanta śatadʰā mūrdʰā   tatas te_adya pʰaliṣyati /35/

Verse: 36 
Halfverse: a    bʰāryāṃ patiḥ saṃpraviśya   sa yasmāj jāyate punaḥ
   bʰāryāṃ patiḥ saṃpraviśya   sa yasmāj jāyate punaḥ /
Halfverse: c    jāyāyā iti jāyātvaṃ   purāṇāḥ kavayo viduḥ
   jāyāyā\ iti jāyātvaṃ   purāṇāḥ kavayo viduḥ /36/

Verse: 37 
Halfverse: a    yad āgamavataḥ puṃsas   tad apatyaṃ prajāyate
   yad āgamavataḥ puṃsas   tad apatyaṃ prajāyate /
Halfverse: c    tat tārayati saṃtatyā   pūrvapretān pitāmahān
   tat tārayati saṃtatyā   pūrva-pretān pitāmahān /37/

Verse: 38 
Halfverse: a    pun nāmno narakād yasmāt   pitaraṃ trāyate sutaḥ
   pun nāmno narakād yasmāt   pitaraṃ trāyate sutaḥ /
Halfverse: c    tasmāt putra iti proktaḥ   svayam eva svayambʰuvā
   tasmāt putra\ iti proktaḥ   svayam eva svayambʰuvā /38/

Verse: 39 
Halfverse: a    sā bʰāryā yā gr̥he dakṣā   sā bʰāryā yā prajāvatī
   sā bʰāryā yā gr̥he dakṣā   sā bʰāryā yā prajāvatī /
Halfverse: c    sā bʰāryā yā patiprāṇā   sā bʰāryā yā pativratā
   sā bʰāryā yā pati-prāṇā   sā bʰāryā yā pati-vratā /39/

Verse: 40 
Halfverse: a    ardʰaṃ bʰāryā manuṣyasya   bʰāryā śreṣṭʰatamaḥ sakʰā
   ardʰaṃ bʰāryā manuṣyasya   bʰāryā śreṣṭʰatamaḥ sakʰā /
Halfverse: c    bʰāryā mūlaṃ trivargasya   bʰāryā mitraṃ mariṣyataḥ
   bʰāryā mūlaṃ tri-vargasya   bʰāryā mitraṃ mariṣyataḥ /40/

Verse: 41 
Halfverse: a    bʰāryāvantaḥ kriyāvantaḥ   sabʰāryā gr̥hamedʰinaḥ
   bʰāryāvantaḥ kriyāvantaḥ   sabʰāryā gr̥ha-medʰinaḥ /
Halfverse: c    bʰāryāvantaḥ pramodante   bʰāryāvantaḥ śriyānvitāḥ
   bʰāryāvantaḥ pramodante   bʰāryāvantaḥ śriyā_anvitāḥ /41/

Verse: 42 
Halfverse: a    sakʰāyaḥ pravivikteṣu   bʰavanty etāḥ priyaṃvadāḥ
   sakʰāyaḥ pravivikteṣu   bʰavanty etāḥ priyaṃ-vadāḥ /
Halfverse: c    pitaro dʰarmakāryeṣu   bʰavanty ārtasya mātaraḥ
   pitaro dʰarma-kāryeṣu   bʰavanty ārtasya mātaraḥ /42/

Verse: 43 
Halfverse: a    kāntāreṣv api viśrāmo   narasyādʰvanikasya vai
   kāntāreṣv api viśrāmo   narasya_ādʰvanikasya vai /
Halfverse: c    yaḥ sadāraḥ sa viśvāsyas   tasmād dārāḥ parā gatiḥ
   yaḥ sadāraḥ sa viśvāsyas   tasmād dārāḥ parā gatiḥ /43/

Verse: 44 
Halfverse: a    saṃsarantam api pretaṃ   viṣameṣv ekapātinam
   saṃsarantam api pretaṃ   viṣameṣv eka-pātinam /
Halfverse: c    bʰāryaivānveti bʰartāraṃ   satataṃ yā pativratā
   bʰāryā_eva_anveti bʰartāraṃ   satataṃ yā pati-vratā /44/

Verse: 45 
Halfverse: a    pratʰamaṃ saṃstʰitā bʰāryā   patiṃ pretya pratīkṣate
   pratʰamaṃ saṃstʰitā bʰāryā   patiṃ pretya pratīkṣate /
Halfverse: c    pūrvaṃ mr̥taṃ ca bʰartāraṃ   paścāt sādʰvy anugaccʰati
   pūrvaṃ mr̥taṃ ca bʰartāraṃ   paścāt sādʰvy anugaccʰati /45/

Verse: 46 
Halfverse: a    etasmāt kāraṇād rājan   pāṇigrahaṇam iṣyate
   etasmāt kāraṇād rājan   pāṇi-grahaṇam iṣyate /
Halfverse: c    yad āpnoti patir bʰāryām   iha loke paratra ca
   yad āpnoti patir bʰāryām   iha loke paratra ca /46/

Verse: 47 
Halfverse: a    ātmātmanaiva janitaḥ   putra ity ucyate budʰaiḥ
   ātmā_ātmanā_eva janitaḥ   putra\ ity ucyate budʰaiḥ /
Halfverse: c    tasmād bʰāryāṃ naraḥ paśyen   mātr̥vat putra mātaram
   tasmād bʰāryāṃ naraḥ paśyen   mātr̥vat putra mātaram /47/

Verse: 48 
Halfverse: a    bʰāryāyāṃ janitaṃ putram   ādarśe svam ivānanam
   bʰāryāyāṃ janitaṃ putram   ādarśe svam iva_ānanam /
Halfverse: c    hlādate janitā preṣkya   svargaṃ prāpyeva puṇyakr̥t
   hlādate janitā preṣkya   svargaṃ prāpya_iva puṇyakr̥t /48/

Verse: 49 
Halfverse: a    dahyamānā manoduḥkʰair   vyādʰibʰiś cāturā narāḥ
   dahyamānā mano-duḥkʰair   vyādʰibʰiś ca_āturā narāḥ /
Halfverse: c    hlādante sveṣu dāreṣu   gʰarmārtāḥ salileṣv iva
   hlādante sveṣu dāreṣu   gʰarma_ārtāḥ salileṣv iva /49/

Verse: 50 
Halfverse: a    susaṃrabdʰo 'pi rāmāṇāṃ   na brūyād apriyaṃ budʰaḥ
   susaṃrabdʰo_api rāmāṇāṃ   na brūyād apriyaṃ budʰaḥ /
Halfverse: c    ratiṃ prītiṃ ca dʰarmaṃ ca   tāsv āyattam avekṣya ca
   ratiṃ prītiṃ ca dʰarmaṃ ca   tāsv āyattam avekṣya ca /50/

Verse: 51 
Halfverse: a    ātmano janmanaḥ kṣetraṃ   puṇyaṃ rāmāḥ sanātanam
   ātmano janmanaḥ kṣetraṃ   puṇyaṃ rāmāḥ sanātanam /
Halfverse: c    r̥ṣīṇām api kā śaktiḥ   sraṣṭuṃ rāmām r̥te prajāḥ
   r̥ṣīṇām api kā śaktiḥ   sraṣṭuṃ rāmām r̥te prajāḥ /51/

Verse: 52 
Halfverse: a    paripatya yadā sūnur   dʰaraṇī reṇuguṇṭʰitaḥ
   paripatya yadā sūnur   dʰaraṇī reṇu-guṇṭʰitaḥ /
Halfverse: c    pitur āśliṣyate 'ṅgāni   kim ivāsty adʰikaṃ tataḥ
   pitur āśliṣyate_aṅgāni   kim iva_asty adʰikaṃ tataḥ /52/

Verse: 53 
Halfverse: a    sa tvaṃ svayam anuprāptaṃ   sābʰilāṣam imaṃ sutam
   sa tvaṃ svayam anuprāptaṃ   sābʰilāṣam imaṃ sutam /
Halfverse: c    prekṣamāṇaṃ ca kākṣeṇa   kimartʰam avamanyase
   prekṣamāṇaṃ ca kākṣeṇa   kim-artʰam avamanyase /53/

Verse: 54 
Halfverse: a    aṇḍāni bibʰrati svāni   na bʰindanti pipīlikāḥ
   aṇḍāni bibʰrati svāni   na bʰindanti pipīlikāḥ /
Halfverse: c    na bʰaretʰāḥ katʰaṃ nu tvaṃ   dʰarmajñaḥ san svam ātmajam
   na bʰaretʰāḥ katʰaṃ nu tvaṃ   dʰarmajñaḥ san svam ātmajam /54/

Verse: 55 
Halfverse: a    na vāsasāṃ na rāmāṇāṃ   nāpāṃ sparśas tatʰā sukʰaḥ
   na vāsasāṃ na rāmāṇāṃ   na_apāṃ sparśas tatʰā sukʰaḥ /
Halfverse: c    śiśor āliṅgyamānasya   sparśaḥ sūnor yatʰāsukʰaḥ
   śiśor āliṅgyamānasya   sparśaḥ sūnor yatʰā-sukʰaḥ /55/

Verse: 56 
Halfverse: a    brāhmaṇo dvipadāṃ śreṣṭʰo   gaur variṣṭʰā catuṣpadām
   brāhmaṇo dvipadāṃ śreṣṭʰo   gaur variṣṭʰā catuṣpadām /
Halfverse: c    gurur garīyasāṃ śreṣṭʰaḥ   putraḥ sparśavatāṃ varaḥ
   gurur garīyasāṃ śreṣṭʰaḥ   putraḥ sparśavatāṃ varaḥ /56/

Verse: 57 
Halfverse: a    spr̥śatu tvāṃ samāśliṣya   putro 'yaṃ priyadarśanaḥ
   spr̥śatu tvāṃ samāśliṣya   putro_ayaṃ priya-darśanaḥ /
Halfverse: c    putra sparśāt sukʰataraḥ   sparśo loke na vidyate
   putra sparśāt sukʰataraḥ   sparśo loke na vidyate /57/

Verse: 58 
Halfverse: a    triṣu varṣeṣu pūrṇeṣu   prajātāham ariṃdama
   triṣu varṣeṣu pūrṇeṣu   prajātā_aham ariṃdama /
Halfverse: c    imaṃ kumāraṃ rājendra   tava śokapraṇāśanam
   imaṃ kumāraṃ rāja_indra   tava śoka-praṇāśanam /58/

Verse: 59 
Halfverse: a    āhartā vājimedʰasya   śatasaṃkʰyasya paurava
   āhartā vāji-medʰasya   śata-saṃkʰyasya paurava /
Halfverse: c    iti vāg antarikṣe māṃ   sūtake 'bʰyavadat purā
   iti vāg antarikṣe māṃ   sūtake_abʰyavadat purā /59/

Verse: 60 
Halfverse: a    nanu nāmāṅkam āropya   snehād grāmāntaraṃ gatāḥ
   nanu nāma_aṅkam āropya   snehād grāma_antaraṃ gatāḥ /
Halfverse: c    mūrdʰni putrān upāgʰrāya   pratinandanti mānavaḥ
   mūrdʰni putrān upāgʰrāya   pratinandanti mānavaḥ /60/

Verse: 61 
Halfverse: a    vedeṣv api vadantīmaṃ   mantravādaṃ dvijātayaḥ
   vedeṣv api vadanti_imaṃ   mantra-vādaṃ dvijātayaḥ /
Halfverse: c    jātakarmaṇi putrāṇāṃ   tavāpi viditaṃ tatʰā
   jāta-karmaṇi putrāṇāṃ   tava_api viditaṃ tatʰā /61/

Verse: 62 
Halfverse: a    aṅgād aṅgāt saṃbʰavasi   hr̥dayād abʰijāyase
   aṅgād aṅgāt saṃbʰavasi   hr̥dayād abʰijāyase /
Halfverse: c    ātmā vai putra nāmāsi   sa jīva śaradaḥ śatam
   ātmā vai putra nāmā_asi   sa jīva śaradaḥ śatam /62/

Verse: 63 
Halfverse: a    poṣo hi tvadadʰīno me   saṃtānam api cākṣayam
   poṣo hi tvad-adʰīno me   saṃtānam api ca_akṣayam /
Halfverse: c    tasmāt tvaṃ jīva me vatsa   susukʰī śaradāṃ śatam
   tasmāt tvaṃ jīva me vatsa   susukʰī śaradāṃ śatam /63/

Verse: 64 
Halfverse: a    tvad aṅgebʰyaḥ prasūto 'yaṃ   puruṣāt puruṣo 'paraḥ
   tvad aṅgebʰyaḥ prasūto_ayaṃ   puruṣāt puruṣo_aparaḥ /
Halfverse: c    sarasīvāmale ''tmānaṃ   dvitīyaṃ paśya me sutam
   sarasi_iva_amale_ātmānaṃ    vitīyaṃ paśya me sutaṃm/64/

Verse: 65 
Halfverse: a    yatʰā hy āhavanīyo 'gnir   gārpapatyāt praṇīyate
   yatʰā hy āhavanīyo_agnir   gārpapatyāt praṇīyate /
Halfverse: c    tatʰā tvattaḥ prasūto 'yaṃ   tvam ekaḥ san dvidʰākr̥taḥ
   tatʰā tvattaḥ prasūto_ayaṃ   tvam ekaḥ san dvidʰā-kr̥taḥ /65/

Verse: 66 
Halfverse: a    mr̥gāpakr̥ṣṭena hi te   mr̥gayāṃ paridʰāvatā
   mr̥ga_apakr̥ṣṭena hi te   mr̥gayāṃ paridʰāvatā /
Halfverse: c    aham āsāditā rājan   kumārī pitur āśrame
   aham āsāditā rājan   kumārī pitur āśrame /66/

Verse: 67 
Halfverse: a    urvaśī pūrvacittiś ca   sahajanyā ca menakā
   urvaśī pūrva-cittiś ca   sahajanyā ca menakā /
Halfverse: c    viśvācī ca gʰr̥tācī ca   ṣaḍ evāpsarasāṃ varāḥ
   viśvācī ca gʰr̥tācī ca   ṣaḍ eva_apsarasāṃ varāḥ /67/

Verse: 68 
Halfverse: a    tāsāṃ māṃ menakā nāma   brahmayonir varāpsarāḥ
   tāsāṃ māṃ menakā nāma   brahma-yonir vara_apsarāḥ /
Halfverse: c    divaḥ saṃprāpya jagatīṃ   viśvāmitrād ajījanat
   divaḥ saṃprāpya jagatīṃ   viśvāmitrād ajījanat /68/

Verse: 69 
Halfverse: a    sā māṃ himavataḥ pr̥ṣṭʰe   suṣuve menakāpsarāḥ
   sā māṃ himavataḥ pr̥ṣṭʰe   suṣuve menakā_apsarāḥ /
Halfverse: c    avakīrya ca māṃ yātā   parātmajam ivāsatī
   avakīrya ca māṃ yātā   para_ātmajam iva_asatī /69/

Verse: 70 
Halfverse: a    kiṃ nu karmāśubʰaṃ pūrvaṃ   kr̥tavaty asmi janmani
   kiṃ nu karma_aśubʰaṃ pūrvaṃ   kr̥tavaty asmi janmani /
Halfverse: c    yad ahaṃ bāndʰavais tyaktā   bālye saṃprati ca tvayā
   yad ahaṃ bāndʰavais tyaktā   bālye saṃprati ca tvayā /70/

Verse: 71 
Halfverse: a    kāmaṃ tvayā parityaktā   gamiṣyāmy aham āśramam
   kāmaṃ tvayā parityaktā   gamiṣyāmy aham āśramam /
Halfverse: c    imaṃ tu bālaṃ saṃtyaktuṃ   nārhasy ātmajam ātmanā
   imaṃ tu bālaṃ saṃtyaktuṃ   na_arhasy ātmajam ātmanā /71/

Verse: 72  {Duḥṣanta uvāca}
Halfverse: a    na putram abʰijānāmi   tvayi jātaṃ śakuntale
   na putram abʰijānāmi   tvayi jātaṃ śakuntale /
Halfverse: c    asatyavacanā nāryaḥ   kas te śraddʰāsyate vacaḥ
   asatya-vacanā nāryaḥ   kas te śraddʰāsyate vacaḥ /72/

Verse: 73 
Halfverse: a    menakā niranukrośā   bandʰakī jananī tava
   menakā niranukrośā   bandʰakī jananī tava /
Halfverse: c    yayā himavataḥ pr̥ṣṭʰe   nirmālyeva praveritā
   yayā himavataḥ pr̥ṣṭʰe   nirmālyā_iva praveritā /73/

Verse: 74 
Halfverse: a    sa cāpi niranukrośaḥ   kṣatrayoniḥ pitā tava
   sa ca_api niranukrośaḥ   kṣatra-yoniḥ pitā tava /
Halfverse: c    viśvāmitro brāhmaṇatve   lubdʰaḥ kāmaparāyaṇaḥ
   viśvāmitro brāhmaṇatve   lubdʰaḥ kāma-parāyaṇaḥ /74/

Verse: 75 
Halfverse: a    menakāpsarasāṃ śreṣṭʰā   maharṣīṇāṃ ca te pitā
   menakā_apsarasāṃ śreṣṭʰā   maharṣīṇāṃ ca te pitā /
Halfverse: c    tayor apatyaṃ kasmāt tvaṃ   puṃścalīvābʰidʰāsyasi
   tayor apatyaṃ kasmāt tvaṃ   puṃścalī_iva_abʰidʰāsyasi /75/

Verse: 76 
Halfverse: a    aśraddʰeyam idaṃ vākyaṃ   katʰayantī na lajjase
   aśraddʰeyam idaṃ vākyaṃ   katʰayantī na lajjase /
Halfverse: c    viśeṣato matsakāśe   duṣṭatāpasi gamyatām
   viśeṣato mat-sakāśe   duṣṭa-tāpasi gamyatām /76/

Verse: 77 
Halfverse: a    kva maharṣiḥ sadaivograḥ   sāpsarā kva ca menakā
   kva maharṣiḥ sadā_eva_ugraḥ   sā_apsarā kva ca menakā /
Halfverse: c    kva ca tvam evaṃ kr̥paṇā   tāpasī veṣadʰāriṇī
   kva ca tvam evaṃ kr̥paṇā   tāpasī veṣa-dʰāriṇī /77/

Verse: 78 
Halfverse: a    atikāyaś ca putras te   bālo 'pi balavān ayam
   atikāyaś ca putras te   bālo_api balavān ayam /
Halfverse: c    katʰam alpena kālena   śālaskandʰa ivodgataḥ
   katʰam alpena kālena   śāla-skandʰa\ iva_udgataḥ /78/

Verse: 79 
Halfverse: a    sunikr̥ṣṭā ca yonis te   puṃścalī pratibʰāsi me
   sunikr̥ṣṭā ca yonis te   puṃścalī pratibʰāsi me /
Halfverse: c    yadr̥ccʰayā kāmarāgāj   jātā menakayā hy asi
   yadr̥ccʰayā kāma-rāgāj   jātā menakayā hy asi /79/

Verse: 80 
Halfverse: a    sarvam etat parokṣaṃ me   yat tvaṃ vadasi tāpasi
   sarvam etat parokṣaṃ me   yat tvaṃ vadasi tāpasi /
Halfverse: c    nāhaṃ tvām abʰijānāmi   yatʰeṣṭaṃ gamyatāṃ tvayā
   na_ahaṃ tvām abʰijānāmi   yatʰā_iṣṭaṃ gamyatāṃ tvayā /80/ (E)80



Next part


This text is part of the TITUS edition of Mahabharata.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.