TITUS
Mahabharata
Part No. 80
Previous part

Chapter: 80 
Adhyāya 80


Verse: 1  {Vaiśampāyana uvāca}
Halfverse: a    pauraveṇātʰa vayasā   yayātir nahuṣātmajaḥ
   pauraveṇa_atʰa vayasā   yayātir nahuṣa_ātmajaḥ /
Halfverse: c    prītiyukto nr̥paśreṣṭʰaś   cacāra viṣayān priyān
   prīti-yukto nr̥pa-śreṣṭʰaś   cacāra viṣayān priyān /1/

Verse: 2 
Halfverse: a    yatʰākāmaṃ yatʰotsāhaṃ   yatʰākālaṃ yatʰāsukʰam
   yatʰā-kāmaṃ yatʰā_utsāhaṃ   yatʰā-kālaṃ yatʰā-sukʰam /
Halfverse: c    dʰarmāviruddʰān rājendro   yatʰārhati sa eva hi
   dʰarma_aviruddʰān rāja_indro   yatʰā_arhati sa\ eva hi /2/ ՙ

Verse: 3 
Halfverse: a    devān atarpayad yajñaiḥ   śrāddʰais tadvat pitr̥̄n api
   devān atarpayad yajñaiḥ   śrāddʰais tadvat pitr̥̄n api /
Halfverse: c    dīnān anugrahair iṣṭaiḥ   kāmaiś ca dvijasattamān
   dīnān anugrahair iṣṭaiḥ   kāmaiś ca dvija-sattamān /3/

Verse: 4 
Halfverse: a    atitʰīn annapānaiś ca   viśaś ca paripālanaiḥ
   atitʰīn anna-pānaiś ca   viśaś ca paripālanaiḥ /
Halfverse: c    ānr̥śaṃsyena śūdrāṃś ca   dasyūn saṃnigraheṇa ca
   ānr̥śaṃsyena śūdrāṃś ca   dasyūn saṃnigraheṇa ca /4/

Verse: 5 
Halfverse: a    dʰarmeṇa ca prajāḥ sarvā   yatʰāvad anurañjayan
   dʰarmeṇa ca prajāḥ sarvā   yatʰāvad anurañjayan /
Halfverse: c    yayātiḥ pālayām āsa   sākṣād indra ivāparaḥ
   yayātiḥ pālayām āsa   sākṣād indra\ iva_aparaḥ /5/

Verse: 6 
Halfverse: a    sa rājā siṃhavikrānto   yuvā viṣayagocaraḥ
   sa rājā siṃha-vikrānto   yuvā viṣaya-gocaraḥ /
Halfverse: c    avirodʰena dʰarmasya   cacāra sukʰam uttamam
   avirodʰena dʰarmasya   cacāra sukʰam uttamam /6/

Verse: 7 
Halfverse: a    sa saṃprāpya śubʰān kāmāṃs   tr̥ptaḥ kʰinnaś ca pārtʰivaḥ
   sa saṃprāpya śubʰān kāmāṃs   tr̥ptaḥ kʰinnaś ca pārtʰivaḥ /
Halfverse: c    kālaṃ varṣasahasrāntaṃ   sasmāra manujādʰipaḥ
   kālaṃ varṣa-sahasra_antaṃ   sasmāra manuja_adʰipaḥ /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    parisaṃkʰyāya kālajñaḥ   kalāḥ kāṣṭʰāś ca vīryavān
   parisaṃkʰyāya kālajñaḥ   kalāḥ kāṣṭʰāś ca vīryavān /
Halfverse: c    pūrṇaṃ matvā tataḥ kālaṃ   pūruṃ putram uvāca ha
   pūrṇaṃ matvā tataḥ kālaṃ   pūruṃ putram uvāca ha /8/

Verse: 9 
Halfverse: a    yatʰākāmaṃ yatʰotsāhaṃ   yatʰākālam ariṃdama
   yatʰā-kāmaṃ yatʰā_utsāhaṃ   yatʰā-kālam ariṃdama /
Halfverse: c    sevitā viṣayāḥ putra   yauvanena mayā tava
   sevitā viṣayāḥ putra   yauvanena mayā tava /9/

Verse: 10 
Halfverse: a    pūro prīto 'smi bʰadraṃ te   gr̥hāṇedaṃ svayauvanam
   pūro prīto_asmi bʰadraṃ te   gr̥hāṇa_idaṃ sva-yauvanam /
Halfverse: c    rājyaṃ caiva gr̥hāṇedaṃ   tvaṃ hi me priyakr̥t sutaḥ
   rājyaṃ caiva gr̥hāṇa_idaṃ   tvaṃ hi me priyakr̥t sutaḥ /10/

Verse: 11 
Halfverse: a    pratipede jarāṃ rājā   yayātir nāhuṣas tadā
   pratipede jarāṃ rājā   yayātir nāhuṣas tadā /
Halfverse: c    yauvanaṃ pratipede ca   pūruḥ svaṃ punar ātmanaḥ
   yauvanaṃ pratipede ca   pūruḥ svaṃ punar ātmanaḥ /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    abʰiṣektu kāmaṃ nr̥patiṃ   pūruṃ putraṃ kanīyasam
   abʰiṣektu kāmaṃ nr̥patiṃ   pūruṃ putraṃ kanīyasam / q
Halfverse: c    brāhmaṇa pramukʰā varṇā   idaṃ vacanam abruvan
   brāhmaṇa pramukʰā varṇā idaṃ vacanam abruvan /12/

Verse: 13 
Halfverse: a    katʰaṃ śukrasya naptāraṃ   deva yānyāḥ sutaṃ prabʰo
   katʰaṃ śukrasya naptāraṃ   deva yānyāḥ sutaṃ prabʰo /
Halfverse: c    jyeṣṭʰaṃ yadum atikramya   rājyaṃ pūroḥ pradāsyasi
   jyeṣṭʰaṃ yadum atikramya   rājyaṃ pūroḥ pradāsyasi /13/

Verse: 14 
Halfverse: a    yadur jyeṣṭʰas tava suto   jātas tam anu turvasuḥ
   yadur jyeṣṭʰas tava suto   jātas tam anu turvasuḥ /
Halfverse: c    śarmiṣṭʰāyāḥ suto druhyus   tato 'nuḥ pūrur eva ca
   śarmiṣṭʰāyāḥ suto druhyus   tato_anuḥ pūrur eva ca /14/

Verse: 15 
Halfverse: a    katʰaṃ jyeṣṭʰān atikramya   kanīyān rājyam arhati
   katʰaṃ jyeṣṭʰān atikramya   kanīyān rājyam arhati /
Halfverse: c    etat saṃbodʰayāmas tvāṃ   dʰarmaṃ tvam anupālaya
   etat saṃbodʰayāmas tvāṃ   dʰarmaṃ tvam anupālaya /15/

Verse: 16  {Yayātir uvāca}
Halfverse: a    brāhmaṇa pramukʰā varṇāḥ   sarve śr̥ṇvantu me vacaḥ
   brāhmaṇa pramukʰā varṇāḥ   sarve śr̥ṇvantu me vacaḥ /
Halfverse: c    jyeṣṭʰaṃ prati yatʰā rājyaṃ   na deyaṃ me katʰaṃ cana
   jyeṣṭʰaṃ prati yatʰā rājyaṃ   na deyaṃ me katʰaṃcana /16/

Verse: 17 
Halfverse: a    mama jyeṣṭʰena yadunā   niyogo nānupālitaḥ
   mama jyeṣṭʰena yadunā   niyogo na_anupālitaḥ /
Halfverse: c    pratikūlaḥ pitur yaś ca   na saputraḥ satāṃ mataḥ
   pratikūlaḥ pitur yaś ca   na sa-putraḥ satāṃ mataḥ /17/

Verse: 18 
Halfverse: a    mātāpitror vacanakr̥d   dʰitaḥ patʰyaś ca yaḥ sutaḥ
   mātā-pitror vacanakr̥dd   hitaḥ patʰyaś ca yaḥ sutaḥ /
Halfverse: c    saputraḥ putravad yaś ca   vartate pitr̥mātr̥ṣu
   sa-putraḥ putravad yaś ca   vartate pitr̥-mātr̥ṣu /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    yadunāham avajñātas   tatʰā turvasunāpi ca
   yadunā_aham avajñātas   tatʰā turvasunā_api ca /
Halfverse: c    druhyunā cānunā caiva   mayy avajñā kr̥tā bʰr̥śam {!}
   druhyunā ca_anunā caiva   mayy avajñā kr̥tā bʰr̥śam /19/ {!}

Verse: 20 
Halfverse: a    pūruṇā me kr̥taṃ vākyaṃ   mānitaś ca viśeṣataḥ
   pūruṇā me kr̥taṃ vākyaṃ   mānitaś ca viśeṣataḥ /
Halfverse: c    kanīyān mama dāyādo   jarā yena dʰr̥tā mama
   kanīyān mama dāyādo   jarā yena dʰr̥tā mama /
Halfverse: e    mama kāmaḥ sa ca kr̥taḥ   pūruṇā putra rūpiṇā
   mama kāmaḥ sa ca kr̥taḥ   pūruṇā putra rūpiṇā /20/

Verse: 21 
Halfverse: a    śukreṇa ca varo dattaḥ   kāvyenośanasā svayam
   śukreṇa ca varo dattaḥ   kāvyena_uśanasā svayam /
Halfverse: c    putro yas tvānuvarteta   sa rājā pr̥tʰivīpatiḥ
   putro yas tvā_anuvarteta   sa rājā pr̥tʰivī-patiḥ /
Halfverse: e    bʰavato 'nunayāmy evaṃ   pūrū rājye 'bʰiṣicyatām
   bʰavato_anunayāmy evaṃ   pūrū rājye_abʰiṣicyatām /21/

Verse: 22  {Prakr̥taya ūcuḥ}
Halfverse: a    yaḥ putro guṇasaṃpanno   mātāpitror hitaḥ sadā
   yaḥ putro guṇa-saṃpanno   mātā-pitror hitaḥ sadā /
Halfverse: c    sarvam arhati kalyāṇaṃ   kanīyān api sa prabʰo
   sarvam arhati kalyāṇaṃ   kanīyān api sa prabʰo /22/

Verse: 23 
Halfverse: a    arhaḥ pūrur idaṃ rājyaṃ   yaḥ sutaḥ priyakr̥t tava
   arhaḥ pūrur idaṃ rājyaṃ   yaḥ sutaḥ priyakr̥t tava /
Halfverse: c    varadānena śukrasya   na śakyaṃ vaktum uttaram
   vara-dānena śukrasya   na śakyaṃ vaktum uttaram /23/

Verse: 24  {Vaiśampāyana uvāca}
Halfverse: a    paurajānapadais tuṣṭair   ity ukto nāhuṣas tadā
   paura-jānapadais tuṣṭair   ity ukto nāhuṣas tadā /
Halfverse: c    abʰyaṣiñcat tataḥ pūruṃ   rājye sve sutam ātmajam
   abʰyaṣiñcat tataḥ pūruṃ   rājye sve sutam ātmajam /24/

Verse: 25 
Halfverse: a    dattvā ca pūrave rājyaṃ   vanavāsāya dīkṣitaḥ
   dattvā ca pūrave rājyaṃ   vana-vāsāya dīkṣitaḥ /
Halfverse: c    purāt sa niryayau rājā   brāhmaṇais tāpasaiḥ saha
   purāt sa niryayau rājā   brāhmaṇais tāpasaiḥ saha /25/

Verse: 26 
Halfverse: a    yados tu yādavā jātās   turvasor yavanāḥ sutāḥ
   yados tu yādavā jātās   turvasor yavanāḥ sutāḥ /
Halfverse: c    druhyor api sutā bʰojā   anos tu mleccʰa jātayaḥ
   druhyor api sutā bʰojā anos tu mleccʰa jātayaḥ /26/ ՙ

Verse: 27 
Halfverse: a    pūros tu pauravo vaṃśo   yatra jāto 'si pārtʰiva
   pūros tu pauravo vaṃśo   yatra jāto_asi pārtʰiva /
Halfverse: c    idaṃ varṣasahasrāya   rājyaṃ kārayituṃ vaśī
   idaṃ varṣa-sahasrāya   rājyaṃ kārayituṃ vaśī /27/ (E)27



Next part


This text is part of the TITUS edition of Mahabharata.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.