TITUS
Mahabharata
Part No. 1536
Chapter: 208
Adhyāya
208
Verse: 1
{Gurur
uvāca}
Halfverse: a
duranteṣv
indriyārtʰeṣu
saktāḥ
sīdanti
jantavaḥ
duranteṣv
indriya
_artʰeṣu
saktāḥ
sīdanti
jantavaḥ
/
Halfverse: c
ye
tv
asaktā
mahātmānas
te
yānti
paramāṃ
gatim
ye
tv
asaktā
mahā
_ātmānas
te
yānti
paramāṃ
gatim
/1/
Verse: 2
Halfverse: a
janmamr̥tyujarāduḥkʰair
vyādʰibʰir
manasaḥ
klamaiḥ
janma-mr̥tyu-jarā-duḥkʰair
vyādʰibʰir
manasaḥ
klamaiḥ
/
Halfverse: c
dr̥ṣṭvemaṃ
saṃtataṃ
lokaṃ
gʰaten
mokṣāya
buddʰimān
dr̥ṣṭvā
_imaṃ
saṃtataṃ
lokaṃ
gʰatet
mokṣāya
buddʰimān
/2/
Verse: 3
Halfverse: a
vāṅmano
bʰyāṃ
śarīreṇa
śuciḥ
syād
anahaṃkr̥taḥ
vāṅ-mano
bʰyāṃ
śarīreṇa
śuciḥ
syād
anahaṃkr̥taḥ
/
Halfverse: c
praśānto
jñānavān
bʰikṣur
nirapekṣaś
caret
sukʰam
praśānto
jñānavān
bʰikṣur
nirapekṣaś
caret
sukʰam
/3/
Verse: 4
Halfverse: a
atʰa
vā
manasaḥ
saṅgaṃ
paśyed
bʰūtānukampayā
atʰa
vā
manasaḥ
saṅgaṃ
paśyed
bʰūta
_anukampayā
/
Halfverse: c
atrāpy
upekṣāṃ
kurvīta
jñātvā
karmapʰalaṃ
jagat
atra
_apy
upekṣāṃ
kurvīta
jñātvā
karma-pʰalaṃ
jagat
/4/
Verse: 5
Halfverse: a
yatkr̥taṃ
prāk
śubʰaṃ
karma
pāpaṃ
vā
tad
upāśnute
yat-kr̥taṃ
prāk
śubʰaṃ
karma
pāpaṃ
vā
tad
upāśnute
/
Halfverse: c
tasmāc
cʰubʰāni
karmāṇi
kuryād
vāg
buddʰikarmabʰiḥ
{!}
tasmāt
śubʰāni
karmāṇi
kuryād
vāg
buddʰi-karmabʰiḥ
/5/
{!}
Verse: 6
Halfverse: a
ahiṃsā
satyavacanaṃ
sarvabʰūteṣu
cārjavam
ahiṃsā
satya-vacanaṃ
sarva-bʰūteṣu
ca
_ārjavam
/
Halfverse: c
kṣamā
caivāpramādaś
ca
yasyaite
sa
sukʰī
bʰavet
kṣamā
caiva
_apramādaś
ca
yasya
_ete
sa
sukʰī
bʰavet
/6/
Verse: 7
Halfverse: a
yaś
cainaṃ
paramaṃ
dʰarmaṃ
sarvabʰūtasukʰāvaham
yaś
ca
_enaṃ
paramaṃ
dʰarmaṃ
sarva-bʰūta-sukʰa
_āvaham
/
Halfverse: c
duḥkʰān
niḥsaraṇaṃ
veda
sa
tattvajñaḥ
sukʰī
bʰavet
duḥkʰāt
niḥsaraṇaṃ
veda
sa
tattvajñaḥ
sukʰī
bʰavet
/7/
Verse: 8
Halfverse: a
tasmāt
samāhitaṃ
buddʰyā
mano
bʰūteṣu
dʰārayet
tasmāt
samāhitaṃ
buddʰyā
mano
bʰūteṣu
dʰārayet
/
Halfverse: c
nāpadʰyāyen
na
spr̥hayen
nābaddʰaṃ
cintayed
asat
na
_apadʰyāyet
na
spr̥hayet
na
_abaddʰaṃ
cintayed
asat
/8/
Verse: 9
Halfverse: a
avāg
yogaprayogeṇa
mano
jñaṃ
saṃpravartate
{!}
avāg
yoga-prayogeṇa
mano
jñaṃ
saṃpravartate
/
{!}
Halfverse: c
vivakṣitā
vā
sad
vākyaṃ
dʰarmaṃ
sūkṣmam
avekṣatā
vivakṣitā
vā
sat
vākyaṃ
dʰarmaṃ
sūkṣmam
avekṣatā
/
Halfverse: e
satyāṃ
vācam
ahiṃsrāṃ
ca
vaded
anapavādinīm
satyāṃ
vācam
ahiṃsrāṃ
ca
vaded
anapavādinīm
/9/
Verse: 10
Halfverse: a
kalkāpetām
aparuṣām
anr̥śaṃsām
apaiśunām
{!}
kalka
_apetām
aparuṣām
anr̥śaṃsām
apaiśunām
/
{!}
Halfverse: c
īdr̥ś
alpaṃ
ca
vaktavyam
avikṣiptena
cetasā
īdr̥ś
alpaṃ
ca
vaktavyam
avikṣiptena
cetasā
/10/
Verse: 11
Halfverse: a
vāk
prabuddʰo
hi
saṃrāgad
virāgād
vyāhared
yati
vāk
prabuddʰo
hi
saṃrāgad
virāgād
vyāhared
yati
/
Halfverse: c
buddʰyā
hy
anigr̥hītena
manasā
karma
tāmasam
buddʰyā
hy
anigr̥hītena
manasā
karma
tāmasam
/
Halfverse: e
rajo
bʰūtair
hi
karaṇaiḥ
karmaṇā
pratipadyate
rajo
bʰūtair
hi
karaṇaiḥ
karmaṇā
pratipadyate
/11/
Verse: 12
Halfverse: a
sa
duḥkʰaṃ
prāpya
loke
'smin
narakāyopapadyate
sa
duḥkʰaṃ
prāpya
loke
_asmin
narakāya
_upapadyate
/
Halfverse: c
tasmān
manovākśarīrair
ācared
dʰairyam
ātmanaḥ
tasmāt
mano-vāk-śarīrair
ācared
dʰairyam
ātmanaḥ
/12/
Verse: 13
Halfverse: a
prakīrṇa
meṣabʰāro
hi
yadvad
dʰāryeta
dasyubʰiḥ
{!}
prakīrṇa
meṣa-bʰāro
hi
yadvad
dʰāryeta
dasyubʰiḥ
/
{!}
Halfverse: c
pratilomāṃ
diśaṃ
buddʰvā
saṃsāram
abudʰās
tatʰā
pratilomāṃ
diśaṃ
buddʰvā
saṃsāram
abudʰās
tatʰā
/13/
Verse: 14
Halfverse: a
tān
eva
ca
yatʰā
dasyūn
kṣiptvā
gaccʰec
cʰivāṃ
diśam
tān
eva
ca
yatʰā
dasyūn
kṣiptvā
gaccʰet
śivāṃ
diśam
/
Halfverse: c
tatʰā
rajas
tamaḥ
karmāṇy
utsr̥jya
prāpnuyāt
sukʰam
tatʰā
rajas
tamaḥ
karmāṇy
utsr̥jya
prāpnuyāt
sukʰam
/14/
Verse: 15
Halfverse: a
niḥsaṃdigdʰam
anīho
vai
muktaḥ
sarvaparigrahaiḥ
niḥsaṃdigdʰam
anīho
vai
muktaḥ
sarva-parigrahaiḥ
/
Halfverse: c
viviktacārī
lagʰvāśī
tapasvī
niyatendriyaḥ
{!}
viviktacārī
lagʰvāśī
tapasvī
niyata
_indriyaḥ
/15/
{!}
Verse: 16
Halfverse: a
jñānadagdʰaparikleśaḥ
prayoga
ratir
ātmavān
jñāna-dagdʰa-parikleśaḥ
prayoga
ratir
ātmavān
/
Halfverse: c
niṣpracāreṇa
manasā
paraṃ
tad
adʰigaccʰati
{!}
niṣpracāreṇa
manasā
paraṃ
tad
adʰigaccʰati
/16/
{!}
Verse: 17
Halfverse: a
dʰr̥timān
ātmavān
buddʰiṃ
nigr̥hṇīyād
asaṃśayam
dʰr̥timān
ātmavān
buddʰiṃ
nigr̥hṇīyād
asaṃśayam
/
Halfverse: c
mano
buddʰyā
nigr̥hṇīyād
viṣayān
manasātmanaḥ
mano
buddʰyā
nigr̥hṇīyād
viṣayān
manasā
_ātmanaḥ
/17/
Verse: 18
Halfverse: a
nigr̥hītendriyasyāsya
kurvāṇasya
mano
vaśe
nigr̥hīta
_indriyasya
_asya
kurvāṇasya
mano
vaśe
/
Halfverse: c
devatās
tāḥ
prakāśante
hr̥ṣṭā
yānti
tam
īśvaram
devatās
tāḥ
prakāśante
hr̥ṣṭā
yānti
tam
īśvaram
/18/
Verse: 19
Halfverse: a
tābʰiḥ
saṃsaktamanaso
brahmavat
saṃprakāśate
tābʰiḥ
saṃsakta-manaso
brahmavat
saṃprakāśate
/
Halfverse: c
etaiś
cāpagataiḥ
sarvair
brahmabʰūyāya
kalpate
etaiś
ca
_apagataiḥ
sarvair
brahma-bʰūyāya
kalpate
/19/
Verse: 20
Halfverse: a
atʰa
vā
na
pravarteta
yogatantrair
upakramet
atʰa
vā
na
pravarteta
yoga-tantrair
upakramet
/
Halfverse: c
yena
tantramayaṃ
tantraṃ
vr̥ttiḥ
syāt
tat
tad
ācaret
yena
tantramayaṃ
tantraṃ
vr̥ttiḥ
syāt
tat
tad
ācaret
/20/
Verse: 21
Halfverse: a
kana
pinyāka
kulmāsa
śākayāvaka
saktayaḥ
kana
pinyāka
kulmāsa
śāka-yāvaka
saktayaḥ
/
Halfverse: c
tatʰā
mūlapʰalaṃ
bʰaikṣaṃ
paryāyenopayojayet
tatʰā
mūla-pʰalaṃ
bʰaikṣaṃ
paryāyena
_upayojayet
/21/
Verse: 22
Halfverse: a
āhāraṃ
niyataṃ
caiva
deśe
kāle
ca
sāttvikam
āhāraṃ
niyataṃ
caiva
deśe
kāle
ca
sāttvikam
/
Halfverse: c
tatparīkṣyānuvarteta
yat
pravr̥tty
anuvartakam
tat-parīkṣya
_anuvarteta
yat
pravr̥tty
anuvartakam
/22/
Verse: 23
Halfverse: a
pravr̥ttaṃ
noparundʰeta
śanair
agnim
ivendʰayet
pravr̥ttaṃ
na
_uparundʰeta
śanair
agnim
iva
_indʰayet
/
Halfverse: c
jñānendʰitaṃ
tato
jñānam
arkavat
saṃprakāśate
jñāna
_indʰitaṃ
tato
jñānam
arkavat
saṃprakāśate
/23/
Verse: 24
Halfverse: a
jñānādʰiṣṭʰānam
ajñānaṃ
trīm̐l
lokān
adʰitiṣṭʰati
jñāna
_adʰiṣṭʰānam
ajñānaṃ
trīm̐l
lokān
adʰitiṣṭʰati
/
Halfverse: c
vijñānānugataṃ
jñānam
ajñānād
apakr̥ṣyate
vijñāna
_anugataṃ
jñānam
ajñānād
apakr̥ṣyate
/24/
Verse: 25
Halfverse: a
pr̥tʰaktvāt
saṃprayogāc
ca
nāsūyur
veda
śāśvatam
pr̥tʰaktvāt
saṃprayogāc
ca
na
_asūyur
veda
śāśvatam
/
Halfverse: c
sa
tayor
apavargajño
vītarāgo
vimucyate
sa
tayor
apavargajño
vīta-rāgo
vimucyate
/25/
Verse: 26
Halfverse: a
vayo
'tīto
jarāmr̥tyū
jitvā
brahma
sanātanam
vayo
_atīto
jarā-mr̥tyū
jitvā
brahma
sanātanam
/
Halfverse: c
amr̥taṃ
tad
avāpnoti
yat
tad
akṣaram
avyayam
amr̥taṃ
tad
avāpnoti
yat
tad
akṣaram
avyayam
/26/
(E)26
This text is part of the
TITUS
edition of
Mahabharata
.
Copyright
TITUS Project
, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.