TITUS
Mahabharata
Part No. 1647
Chapter: 319
Adhyāya
319
Verse: 1
{Bʰīṣma
uvāca}
Halfverse: a
giripr̥ṣṭʰaṃ
samāruhya
suto
vyāsasya
bʰārata
giri-pr̥ṣṭʰaṃ
samāruhya
suto
vyāsasya
bʰārata
/
Halfverse: c
same
deśe
vivikte
ca
niḥśalāka
upāviśat
same
deśe
vivikte
ca
niḥśalāka\
upāviśat
/1/
Verse: 2
Halfverse: a
dʰārayām
āsa
cātmānaṃ
yatʰāśāstraṃ
mahāmuniḥ
dʰārayām
āsa
ca
_ātmānaṃ
yatʰā-śāstraṃ
mahā-muniḥ
/
Halfverse: c
pādāt
prabʰr̥ti
gātreṣu
krameṇa
kramayogavit
pādāt
prabʰr̥ti
gātreṣu
krameṇa
krama-yogavit
/2/
Verse: 3
Halfverse: a
tataḥ
sa
prāṅmukʰo
vidvān
āditye
nacirodite
tataḥ
sa
prāṅ-mukʰo
vidvān
āditye
nacira
_udite
/
Halfverse: c
pāṇi
pādaṃ
samādʰāya
vinītavad
upāviśat
pāṇi
pādaṃ
samādʰāya
vinītavad
upāviśat
/3/
Verse: 4
Halfverse: a
na
tatra
pakṣisaṃgʰāto
na
śabdo
nāpi
darśanam
na
tatra
pakṣi-saṃgʰāto
na
śabdo
na
_api
darśanam
/
Halfverse: c
yatra
vaiyāsakir
dʰīmān
yoktuṃ
samupacakrame
yatra
vaiyāsakir
dʰīmān
yoktuṃ
samupacakrame
/4/
Verse: 5
Halfverse: a
sa
dadarśa
tadātmānaṃ
sava
saṅgaviniḥsr̥tam
sa
dadarśa
tadā
_ātmānaṃ
sava
saṅga-viniḥsr̥tam
/
Halfverse: c
prajahāsa
tato
hāsaṃ
śukaḥ
saṃprekṣya
bʰāskaram
prajahāsa
tato
hāsaṃ
śukaḥ
saṃprekṣya
bʰāskaram
/5/
Verse: 6
Halfverse: a
sa
punar
yogam
āstʰāya
mokṣamārgopalabdʰaye
sa
punar
yogam
āstʰāya
mokṣa-mārga
_upalabdʰaye
/
Halfverse: c
mahāyogīśvaro
bʰūtvā
so
'tyakrāmad
vihāyasam
mahā-yogi
_īśvaro
bʰūtvā
so
_atyakrāmad
vihāyasam
/6/
Verse: 7
Halfverse: a
tataḥ
pradakṣiṇaṃ
kr̥tvā
devarṣiṃ
nāradaṃ
tadā
tataḥ
pradakṣiṇaṃ
kr̥tvā
deva-r̥ṣiṃ
nāradaṃ
tadā
/
Halfverse: c
nivedayām
āsa
tadā
svaṃ
yogaṃ
paramarṣaye
nivedayām
āsa
tadā
svaṃ
yogaṃ
parama-r̥ṣaye
/7/
Verse: 8
Halfverse: a
dr̥ṣṭo
mārgaḥ
pravr̥tto
'smi
svasti
te
'stu
tapodʰana
dr̥ṣṭo
mārgaḥ
pravr̥tto
_asmi
svasti
te
_astu
tapo-dʰana
/
Halfverse: c
tvatprasādād
gamiṣyāmi
gatim
iṣṭāṃ
mahādyute
tvat-prasādād
gamiṣyāmi
gatim
iṣṭāṃ
mahā-dyute
/8/
Verse: 9
Halfverse: a
nāradenābʰyanujñātas
tato
dvaipāyanātmajaḥ
nāradena
_abʰyanujñātas
tato
dvaipāyana
_ātmajaḥ
/
Halfverse: c
abʰivādya
punar
yogam
āstʰāyākāśam
āviśat
abʰivādya
punar
yogam
āstʰāya
_ākāśam
āviśat
/9/
Verse: 10
Halfverse: a
kailāsapr̥ṣṭʰād
utpatya
sa
papāta
divaṃ
tadā
kailāsa-pr̥ṣṭʰād
utpatya
sa
papāta
divaṃ
tadā
/
Halfverse: c
antarikṣacaraḥ
śrīmān
vyāsa
putraḥ
suniścitaḥ
antarikṣa-caraḥ
śrīmān
vyāsa
putraḥ
suniścitaḥ
/10/
Verse: 11
Halfverse: a
tam
udyantaṃ
dvijaśreṣṭʰaṃ
vainateya
samadyutim
tam
udyantaṃ
dvija-śreṣṭʰaṃ
vainateya
sama-dyutim
/
Halfverse: c
dadr̥śuḥ
sava
bʰūtāni
manomāruta
ranhasam
dadr̥śuḥ
sava
bʰūtāni
mano-māruta
ranhasam
/11/
Verse: 12
Halfverse: a
vyavasāyena
lokāṃs
trīn
sarvān
so
'tʰa
vicintayan
vyavasāyena
lokāṃs
trīn
sarvān
so
_atʰa
vicintayan
/
Halfverse: c
āstʰito
divyam
adʰvānaṃ
pāvakārka
samaprabʰaḥ
āstʰito
divyam
adʰvānaṃ
pāvaka
_arka
sama-prabʰaḥ
/12/
Verse: 13
Halfverse: a
tam
ekamanasaṃ
yāntam
avyagram
akutobʰayam
tam
eka-manasaṃ
yāntam
avyagram
akutobʰayam
/
Halfverse: c
dadr̥śuḥ
sarvabʰūtāni
jaṅgamānītarāṇi
ca
dadr̥śuḥ
sarva-bʰūtāni
jaṅgamāni
_itarāṇi
ca
/13/
Verse: 14
Halfverse: a
yatʰāśakti
yatʰānyāyaṃ
pūjayāmṃ
cakrire
tadā
yatʰā-śakti
yatʰā-nyāyaṃ
pūjayāmṃ
cakrire
tadā
/
Halfverse: c
puṣpavarṣaiś
ca
divyais
tam
avacakrur
divaukasaḥ
{!}
puṣpavarṣaiś
ca
divyais
tam
avacakrur
diva
_okasaḥ
/14/
{!}
Verse: 15
Halfverse: a
taṃ
dr̥ṣṭvā
vismitāḥ
sarve
gandʰarvāpsarasāṃ
gaṇāḥ
taṃ
dr̥ṣṭvā
vismitāḥ
sarve
gandʰarva
_apsarasāṃ
gaṇāḥ
/
Halfverse: c
r̥ṣayaś
caiva
saṃsiddʰāḥ
paraṃ
vismayam
āgatāḥ
r̥ṣayas
ca
_eva
saṃsiddʰāḥ
paraṃ
vismayam
āgatāḥ
/15/
Verse: 16
Halfverse: a
antarikṣacaraḥ
ko
'yaṃ
tapasā
siddʰim
āgataḥ
antarikṣa-caraḥ
ko
_ayaṃ
tapasā
siddʰim
āgataḥ
/
Halfverse: c
adʰaḥ
kāyordʰva
vaktraś
ca
netraiḥ
samabʰivāhyate
adʰaḥ
kāya
_ūrdʰva
vaktraś
ca
netraiḥ
samabʰivāhyate
/16/
Verse: 17
Halfverse: a
tataḥ
paramadʰīrātmā
triṣu
lokeṣu
viśrutaḥ
tataḥ
parama-dʰīra
_ātmā
triṣu
lokeṣu
viśrutaḥ
/
Halfverse: c
bʰāskaraṃ
samud
īkṣan
sa
prāṅmukʰo
vāgyato
'gamat
bʰāskaraṃ
samut
īkṣan
sa
prāṅ-mukʰo
vāg-yato
_agamat
/
Halfverse: e
śabdenākāśam
akʰilaṃ
pūrayann
iva
sarvataḥ
śabdena
_ākāśam
akʰilaṃ
pūrayann
iva
sarvataḥ
/17/
Verse: 18
Halfverse: a
tam
āpatantaṃ
sahasā
dr̥ṣṭvā
sarvāpsaro
gaṇāḥ
tam
āpatantaṃ
sahasā
dr̥ṣṭvā
sarva
_apsaro
gaṇāḥ
/
Halfverse: c
saṃbʰrāntamanaso
rājann
āsan
paramavismitāḥ
saṃbʰrānta-manaso
rājann
āsan
parama-vismitāḥ
/
Halfverse: e
pañca
cūdāprabʰr̥tayo
bʰr̥śam
utpʰullalocanāḥ
pañca
cūdā-prabʰr̥tayo
bʰr̥śam
utpʰulla-locanāḥ
/18/
Verse: 19
Halfverse: a
daivataṃ
katamaṃ
hy
etad
uttamāṃ
gatim
āstʰitam
daivataṃ
katamaṃ
hy
etad
uttamāṃ
gatim
āstʰitam
/
Halfverse: c
suniścitam
ihāyāti
vimuktam
iva
niḥspr̥ham
suniścitam
iha
_āyāti
vimuktam
iva
niḥspr̥ham
/19/
Verse: 20
Halfverse: a
tataḥ
samaticakrāma
malayaṃ
nāma
parvatam
tataḥ
samaticakrāma
malayaṃ
nāma
parvatam
/
Halfverse: c
urvaśī
pūrvacittiś
ca
yaṃ
nityam
upasevate
urvaśī
pūrva-cittiś
ca
yaṃ
nityam
upasevate
/
Halfverse: e
te
sma
brahmarṣiputrasya
vismayaṃ
yayatuḥ
param
te
sma
brahma-r̥ṣi-putrasya
vismayaṃ
yayatuḥ
param
/20/
Verse: 21
Halfverse: a
aho
buddʰisamādʰānaṃ
vedābʰyāsa
rate
dvije
aho
buddʰi-samādʰānaṃ
veda
_abʰyāsa
rate
dvije
/
Halfverse: c
acireṇaiva
kālena
nabʰaścarati
candravat
acireṇa
_eva
kālena
nabʰaś-carati
candravat
/
Halfverse: e
pitr̥śuśrūsayā
siddʰiṃ
saṃprāpto
'yam
anuttamām
pitr̥-śuśrūsayā
siddʰiṃ
saṃprāpto
_ayam
anuttamām
/21/
Verse: 22
Halfverse: a
pitr̥bʰakto
dr̥dʰa
tapāḥ
pituḥ
sudayitaḥ
sutaḥ
pitr̥-bʰakto
dr̥dʰa
tapāḥ
pituḥ
sudayitaḥ
sutaḥ
/
Halfverse: c
ananyamanasā
tena
katʰaṃ
pitrā
vivarjitaḥ
ananya-manasā
tena
katʰaṃ
pitrā
vivarjitaḥ
/22/
Verse: 23
Halfverse: a
urvasyā
vacanaṃ
śrutvā
śukaḥ
paramadʰarmavit
urvasyā
vacanaṃ
śrutvā
śukaḥ
parama-dʰarma-vit
/
Halfverse: c
udaikṣata
diśaḥ
sarvā
vacane
gatamānasaḥ
udaikṣata
diśaḥ
sarvā
vacane
gata-mānasaḥ
/23/
Verse: 24
Halfverse: a
so
'ntarikṣaṃ
mahīṃ
caiva
saśailavanakānanām
so
_antarikṣaṃ
mahīṃ
ca
_eva
saśaila-vana-kānanām
/
Halfverse: c
ālokayām
āsa
tadā
sarāṃsi
saritas
tatʰā
ālokayām
āsa
tadā
sarāṃsi
saritas
tatʰā
/24/
Verse: 25
Halfverse: a
tato
dvaipāyana
sutaṃ
bahumāna
puraḥsaram
tato
dvaipāyana
sutaṃ
bahumāna
puraḥsaram
/
Halfverse: c
kr̥tāñjaliputāḥ
sarvā
nirīkṣante
sma
devatāḥ
kr̥ta
_añjali-putāḥ
sarvā
nirīkṣante
sma
devatāḥ
/25/
Verse: 26
Halfverse: a
abravīt
tās
tadā
vākyaṃ
śukaḥ
paramadʰarmavit
abravīt
tās
tadā
vākyaṃ
śukaḥ
parama-dʰarmavit
/
Halfverse: c
pitā
yady
anugaccʰen
māṃ
krośamānaḥ
śuketi
vai
pitā
yady
anugaccʰen
māṃ
krośamānaḥ
śuka
_iti
vai
/26/
Verse: 27
Halfverse: a
tataḥ
prati
vaco
deyaṃsarvair
eva
samāhitaiḥ
tataḥ
prati
vaco
deyaṃsarvair
eva
samāhitaiḥ
/
Halfverse: c
etan
me
snehataḥ
sarve
vacanaṃ
kartum
arhatʰa
etat
me
snehataḥ
sarve
vacanaṃ
kartum
arhatʰa
/27/
Verse: 28
Halfverse: a
śukasya
vacanaṃ
śrutvā
diśaḥ
savanakānanāḥ
śukasya
vacanaṃ
śrutvā
diśaḥ
savana-kānanāḥ
/
Halfverse: c
samudrāḥ
saritaḥ
śailāḥ
pratyūcus
taṃ
samantataḥ
samudrāḥ
saritaḥ
śailāḥ
pratyūcus
taṃ
samantataḥ
/28/
Verse: 29
Halfverse: a
yatʰājñāpayase
vipra
bādʰam
evaṃ
bʰaviṣyati
yatʰā
_ājñāpayase
vipra
bādʰam
evaṃ
bʰaviṣyati
/
Halfverse: c
r̥ṣer
vyāharato
vākyaṃ
prativakṣyāmahe
vayam
r̥ṣer
vyāharato
vākyaṃ
prativakṣyāmahe
vayam
/29/
(E)29
{ՙ(grammatical
analysis
done
on
90 2 22)}
This text is part of the
TITUS
edition of
Mahabharata
.
Copyright
TITUS Project
, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.