TITUS
Mahabharata
Part No. 1647
Previous part

Chapter: 319 
Adhyāya 319


Verse: 1  {Bʰīṣma uvāca}
Halfverse: a    
giripr̥ṣṭʰaṃ samāruhya   suto vyāsasya bʰārata
   
giri-pr̥ṣṭʰaṃ samāruhya   suto vyāsasya bʰārata /
Halfverse: c    
same deśe vivikte ca   niḥśalāka upāviśat
   
same deśe vivikte ca   niḥśalāka\ upāviśat /1/

Verse: 2 
Halfverse: a    
dʰārayām āsa cātmānaṃ   yatʰāśāstraṃ mahāmuniḥ
   
dʰārayām āsa ca_ātmānaṃ   yatʰā-śāstraṃ mahā-muniḥ /
Halfverse: c    
pādāt prabʰr̥ti gātreṣu   krameṇa kramayogavit
   
pādāt prabʰr̥ti gātreṣu   krameṇa krama-yogavit /2/

Verse: 3 
Halfverse: a    
tataḥ sa prāṅmukʰo vidvān   āditye nacirodite
   
tataḥ sa prāṅ-mukʰo vidvān   āditye nacira_udite /
Halfverse: c    
pāṇi pādaṃ samādʰāya   vinītavad upāviśat
   
pāṇi pādaṃ samādʰāya   vinītavad upāviśat /3/

Verse: 4 
Halfverse: a    
na tatra pakṣisaṃgʰāto   na śabdo nāpi darśanam
   
na tatra pakṣi-saṃgʰāto   na śabdo na_api darśanam /
Halfverse: c    
yatra vaiyāsakir dʰīmān   yoktuṃ samupacakrame
   
yatra vaiyāsakir dʰīmān   yoktuṃ samupacakrame /4/

Verse: 5 
Halfverse: a    
sa dadarśa tadātmānaṃ   sava saṅgaviniḥsr̥tam
   
sa dadarśa tadā_ātmānaṃ   sava saṅga-viniḥsr̥tam /
Halfverse: c    
prajahāsa tato hāsaṃ   śukaḥ saṃprekṣya bʰāskaram
   
prajahāsa tato hāsaṃ   śukaḥ saṃprekṣya bʰāskaram /5/

Verse: 6 
Halfverse: a    
sa punar yogam āstʰāya   mokṣamārgopalabdʰaye
   
sa punar yogam āstʰāya   mokṣa-mārga_upalabdʰaye /
Halfverse: c    
mahāyogīśvaro bʰūtvā   so 'tyakrāmad vihāyasam
   
mahā-yogi_īśvaro bʰūtvā   so_atyakrāmad vihāyasam /6/

Verse: 7 
Halfverse: a    
tataḥ pradakṣiṇaṃ kr̥tvā   devarṣiṃ nāradaṃ tadā
   
tataḥ pradakṣiṇaṃ kr̥tvā   deva-r̥ṣiṃ nāradaṃ tadā /
Halfverse: c    
nivedayām āsa tadā   svaṃ yogaṃ paramarṣaye
   
nivedayām āsa tadā   svaṃ yogaṃ parama-r̥ṣaye /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    
dr̥ṣṭo mārgaḥ pravr̥tto 'smi   svasti te 'stu tapodʰana
   
dr̥ṣṭo mārgaḥ pravr̥tto_asmi   svasti te_astu tapo-dʰana /
Halfverse: c    
tvatprasādād gamiṣyāmi   gatim iṣṭāṃ mahādyute
   
tvat-prasādād gamiṣyāmi   gatim iṣṭāṃ mahā-dyute /8/

Verse: 9 
Halfverse: a    
nāradenābʰyanujñātas   tato dvaipāyanātmajaḥ
   
nāradena_abʰyanujñātas   tato dvaipāyana_ātmajaḥ /
Halfverse: c    
abʰivādya punar yogam   āstʰāyākāśam āviśat
   
abʰivādya punar yogam   āstʰāya_ākāśam āviśat /9/

Verse: 10 
Halfverse: a    
kailāsapr̥ṣṭʰād utpatya   sa papāta divaṃ tadā
   
kailāsa-pr̥ṣṭʰād utpatya   sa papāta divaṃ tadā /
Halfverse: c    
antarikṣacaraḥ śrīmān   vyāsa putraḥ suniścitaḥ
   
antarikṣa-caraḥ śrīmān   vyāsa putraḥ suniścitaḥ /10/

Verse: 11 
Halfverse: a    
tam udyantaṃ dvijaśreṣṭʰaṃ   vainateya samadyutim
   
tam udyantaṃ dvija-śreṣṭʰaṃ   vainateya sama-dyutim /
Halfverse: c    
dadr̥śuḥ sava bʰūtāni   manomāruta ranhasam
   
dadr̥śuḥ sava bʰūtāni   mano-māruta ranhasam /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    
vyavasāyena lokāṃs trīn   sarvān so 'tʰa vicintayan
   
vyavasāyena lokāṃs trīn   sarvān so_atʰa vicintayan /
Halfverse: c    
āstʰito divyam adʰvānaṃ   pāvakārka samaprabʰaḥ
   
āstʰito divyam adʰvānaṃ   pāvaka_arka sama-prabʰaḥ /12/

Verse: 13 
Halfverse: a    
tam ekamanasaṃ yāntam   avyagram akutobʰayam
   
tam eka-manasaṃ yāntam   avyagram akutobʰayam /
Halfverse: c    
dadr̥śuḥ sarvabʰūtāni   jaṅgamānītarāṇi ca
   
dadr̥śuḥ sarva-bʰūtāni   jaṅgamāni_itarāṇi ca /13/

Verse: 14 
Halfverse: a    
yatʰāśakti yatʰānyāyaṃ   pūjayāmṃ cakrire tadā
   
yatʰā-śakti yatʰā-nyāyaṃ   pūjayāmṃ cakrire tadā /
Halfverse: c    
puṣpavarṣaiś ca divyais tam   avacakrur divaukasaḥ {!}
   
puṣpavarṣaiś ca divyais tam   avacakrur diva_okasaḥ /14/ {!}

Verse: 15 
Halfverse: a    
taṃ dr̥ṣṭvā vismitāḥ sarve   gandʰarvāpsarasāṃ gaṇāḥ
   
taṃ dr̥ṣṭvā vismitāḥ sarve   gandʰarva_apsarasāṃ gaṇāḥ /
Halfverse: c    
r̥ṣayaś caiva saṃsiddʰāḥ   paraṃ vismayam āgatāḥ
   
r̥ṣayas ca_eva saṃsiddʰāḥ   paraṃ vismayam āgatāḥ /15/

Verse: 16 
Halfverse: a    
antarikṣacaraḥ ko 'yaṃ   tapasā siddʰim āgataḥ
   
antarikṣa-caraḥ ko_ayaṃ   tapasā siddʰim āgataḥ /
Halfverse: c    
adʰaḥ kāyordʰva vaktraś ca   netraiḥ samabʰivāhyate
   
adʰaḥ kāya_ūrdʰva vaktraś ca   netraiḥ samabʰivāhyate /16/

Verse: 17 
Halfverse: a    
tataḥ paramadʰīrātmā   triṣu lokeṣu viśrutaḥ
   
tataḥ parama-dʰīra_ātmā   triṣu lokeṣu viśrutaḥ /
Halfverse: c    
bʰāskaraṃ samud īkṣan sa   prāṅmukʰo vāgyato 'gamat
   
bʰāskaraṃ samut īkṣan sa   prāṅ-mukʰo vāg-yato_agamat /
Halfverse: e    
śabdenākāśam akʰilaṃ   pūrayann iva sarvataḥ
   
śabdena_ākāśam akʰilaṃ   pūrayann iva sarvataḥ /17/

Verse: 18 
Halfverse: a    
tam āpatantaṃ sahasā   dr̥ṣṭvā sarvāpsaro gaṇāḥ
   
tam āpatantaṃ sahasā   dr̥ṣṭvā sarva_apsaro gaṇāḥ /
Halfverse: c    
saṃbʰrāntamanaso rājann   āsan paramavismitāḥ
   
saṃbʰrānta-manaso rājann   āsan parama-vismitāḥ /
Halfverse: e    
pañca cūdāprabʰr̥tayo   bʰr̥śam utpʰullalocanāḥ
   
pañca cūdā-prabʰr̥tayo   bʰr̥śam utpʰulla-locanāḥ /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    
daivataṃ katamaṃ hy etad   uttamāṃ gatim āstʰitam
   
daivataṃ katamaṃ hy etad   uttamāṃ gatim āstʰitam /
Halfverse: c    
suniścitam ihāyāti   vimuktam iva niḥspr̥ham
   
suniścitam iha_āyāti   vimuktam iva niḥspr̥ham /19/

Verse: 20 
Halfverse: a    
tataḥ samaticakrāma   malayaṃ nāma parvatam
   
tataḥ samaticakrāma   malayaṃ nāma parvatam /
Halfverse: c    
urvaśī pūrvacittiś ca   yaṃ nityam upasevate
   
urvaśī pūrva-cittiś ca   yaṃ nityam upasevate /
Halfverse: e    
te sma brahmarṣiputrasya   vismayaṃ yayatuḥ param
   
te sma brahma-r̥ṣi-putrasya   vismayaṃ yayatuḥ param /20/

Verse: 21 
Halfverse: a    
aho buddʰisamādʰānaṃ   vedābʰyāsa rate dvije
   
aho buddʰi-samādʰānaṃ   veda_abʰyāsa rate dvije /
Halfverse: c    
acireṇaiva kālena   nabʰaścarati candravat
   
acireṇa_eva kālena   nabʰaś-carati candravat /
Halfverse: e    
pitr̥śuśrūsayā siddʰiṃ   saṃprāpto 'yam anuttamām
   
pitr̥-śuśrūsayā siddʰiṃ   saṃprāpto_ayam anuttamām /21/

Verse: 22 
Halfverse: a    
pitr̥bʰakto dr̥dʰa tapāḥ   pituḥ sudayitaḥ sutaḥ
   
pitr̥-bʰakto dr̥dʰa tapāḥ   pituḥ sudayitaḥ sutaḥ /
Halfverse: c    
ananyamanasā tena   katʰaṃ pitrā vivarjitaḥ
   
ananya-manasā tena   katʰaṃ pitrā vivarjitaḥ /22/

Verse: 23 
Halfverse: a    
urvasyā vacanaṃ śrutvā   śukaḥ paramadʰarmavit
   
urvasyā vacanaṃ śrutvā   śukaḥ parama-dʰarma-vit /
Halfverse: c    
udaikṣata diśaḥ sarvā   vacane gatamānasaḥ
   
udaikṣata diśaḥ sarvā   vacane gata-mānasaḥ /23/

Verse: 24 
Halfverse: a    
so 'ntarikṣaṃ mahīṃ caiva   saśailavanakānanām
   
so_antarikṣaṃ mahīṃ ca_eva   saśaila-vana-kānanām /
Halfverse: c    
ālokayām āsa tadā   sarāṃsi saritas tatʰā
   
ālokayām āsa tadā   sarāṃsi saritas tatʰā /24/

Verse: 25 
Halfverse: a    
tato dvaipāyana sutaṃ   bahumāna puraḥsaram
   
tato dvaipāyana sutaṃ   bahumāna puraḥsaram /
Halfverse: c    
kr̥tāñjaliputāḥ sarvā   nirīkṣante sma devatāḥ
   
kr̥ta_añjali-putāḥ sarvā   nirīkṣante sma devatāḥ /25/

Verse: 26 
Halfverse: a    
abravīt tās tadā vākyaṃ   śukaḥ paramadʰarmavit
   
abravīt tās tadā vākyaṃ   śukaḥ parama-dʰarmavit /
Halfverse: c    
pitā yady anugaccʰen māṃ   krośamānaḥ śuketi vai
   
pitā yady anugaccʰen māṃ   krośamānaḥ śuka_iti vai /26/

Verse: 27 
Halfverse: a    
tataḥ prati vaco deyaṃsarvair   eva samāhitaiḥ
   
tataḥ prati vaco deyaṃsarvair   eva samāhitaiḥ /
Halfverse: c    
etan me snehataḥ sarve   vacanaṃ kartum arhatʰa
   
etat me snehataḥ sarve   vacanaṃ kartum arhatʰa /27/

Verse: 28 
Halfverse: a    
śukasya vacanaṃ śrutvā   diśaḥ savanakānanāḥ
   
śukasya vacanaṃ śrutvā   diśaḥ savana-kānanāḥ /
Halfverse: c    
samudrāḥ saritaḥ śailāḥ   pratyūcus taṃ samantataḥ
   
samudrāḥ saritaḥ śailāḥ   pratyūcus taṃ samantataḥ /28/

Verse: 29 
Halfverse: a    
yatʰājñāpayase vipra   bādʰam evaṃ bʰaviṣyati
   
yatʰā_ājñāpayase vipra   bādʰam evaṃ bʰaviṣyati /
Halfverse: c    
r̥ṣer vyāharato vākyaṃ   prativakṣyāmahe vayam
   
r̥ṣer vyāharato vākyaṃ   prativakṣyāmahe vayam /29/ (E)29 {ՙ(grammatical analysis done on 90 2 22)}


Next part



This text is part of the TITUS edition of Mahabharata.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.