TITUS
Mahabharata
Part No. 1648
Previous part

Chapter: 320 
Adhyāya 320


Verse: 1  {Bʰīṣma uvāca}
Halfverse: a    ity evam uktvā vacanaṃ   brahmarṣiḥ sumahātapaḥ
   ity evam uktvā vacanaṃ   brahma-r̥ṣiḥ sumahā-tapaḥ /
Halfverse: c    prātiṣṭʰata śukaḥ siddʰiṃ   hitvā lokāṃś caturvidʰān
   prātiṣṭʰata śukaḥ siddʰiṃ   hitvā lokāṃś catur-vidʰān /1/

Verse: 2 
Halfverse: a    tamo hy astavidʰaṃ hitvā   jahau pañca vidʰaṃ rajaḥ
   tamo hy asta-vidʰaṃ hitvā   jahau pañca vidʰaṃ rajaḥ /
Halfverse: c    tataḥ sattvaṃ jahau dʰīmāṃs   tad adbʰutam ivābʰavat
   tataḥ sattvaṃ jahau dʰīmāṃs   tad adbʰutam iva_abʰavat /2/

Verse: 3 
Halfverse: a    tatas tasmin pade nitye   nirguṇe liṅgavarjite
   tatas tasmin pade nitye   nirguṇe liṅga-varjite /
Halfverse: c    brahmaṇi pratyatiṣṭʰat sa   vidʰūmo 'gnir iva jvalan
   brahmaṇi pratyatiṣṭʰat sa   vidʰūmo_agnir iva jvalan /3/

Verse: 4 
Halfverse: a    ulkā pātā diśāṃ dāhā   bʰūmikampās tatʰaiva ca
   ulkā pātā diśāṃ dāhā   bʰūmi-kampās tatʰā_eva ca /
Halfverse: c    prādurbʰūtāḥ kṣaṇe tasmins   tad adbʰutam ivābʰavat
   prādur-bʰūtāḥ kṣaṇe tasmins   tad adbʰutam iva_abʰavat /4/

Verse: 5 
Halfverse: a    drumāḥ śākʰāś ca mumucuḥ   śikʰarāṇi ca parvatāḥ
   drumāḥ śākʰāś ca mumucuḥ   śikʰarāṇi ca parvatāḥ /
Halfverse: c    nirgʰātaśabdaiś ca girir   himavān dīryatīva ha
   nirgʰāta-śabdaiś ca girir   himavān dīryati_iva ha /5/

Verse: 6 
Halfverse: a    na babʰāse sahasrāṃśur   na jajvāla ca pāvakaḥ
   na babʰāse sahasra_aṃśur   na jajvāla ca pāvakaḥ /
Halfverse: c    hradāś ca saritaś caiva   cukṣubʰuḥ sāgarās tatʰā
   hradāś ca saritaś ca_eva   cukṣubʰuḥ sāgarās tatʰā /6/

Verse: 7 
Halfverse: a    vavarṣa vāsavas toyaṃ   rasavac ca sugandʰi ca
   vavarṣa vāsavas toyaṃ   rasavat ca sugandʰi ca /
Halfverse: c    vavau samīraṇaś cāpi   divyagandʰavahaḥ śuciḥ
   vavau samīraṇaś ca_api   divya-gandʰa-vahaḥ śuciḥ /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    sa śr̥ṅge 'pratime divye   himavan merusaṃbʰave
   sa śr̥ṅge_apratime divye   himavat meru-saṃbʰave /
Halfverse: c    saṃśliṣṭe śvetapīte dve   rukta rūpyamaye śubʰe
   saṃśliṣṭe śveta-pīte dve   rukta rūpya-maye śubʰe /8/

Verse: 9 
Halfverse: a    śatayojanavistāre   tiryag ūrdʰvaṃ ca bʰārata
   śata-yojana-vistāre   tiryag ūrdʰvaṃ ca bʰārata /
Halfverse: c    udīcīṃ diśam āśritya   rucire saṃdadarśa ha
   udīcīṃ diśam āśritya   rucire saṃdadarśa ha /9/

Verse: 10 
Halfverse: a    so 'viśaṅkena manasā   tatʰaivābʰyapatac cʰukaḥ
   so_aviśaṅkena manasā   tatʰā_eva_abʰyapatat śukaḥ /
Halfverse: c    tataḥ parvataśr̥ṅge dve   sahasaiva dvidʰākr̥te
   tataḥ parvata-śr̥ṅge dve   sahasā_eva dvidʰā-kr̥te /
Halfverse: e    adr̥śyetāṃ mahārāja   tad adbʰutam ivābʰavat
   adr̥śyetāṃ mahā-rāja   tad adbʰutam iva_abʰavat /10/

Verse: 11 
Halfverse: a    tataḥ parvataśr̥ṅgābʰyāṃ   sahasaiva viniḥsr̥taḥ
   tataḥ parvata-śr̥ṅgābʰyāṃ   sahasā_eva viniḥsr̥taḥ /
Halfverse: c    na ca pratijagʰānāsya   sa gatiṃ parvatottamaḥ
   na ca pratijagʰāna_asya   sa gatiṃ parvata_uttamaḥ /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    tato mahān abʰūc cʰabdo   divi sarvadivaukasām
   tato mahān abʰūt śabdo   divi sarva-diva_okasām /
Halfverse: c    gandʰarvāṇām r̥ṣīṇāṃ ca   ye ca śailanivāsinaḥ
   gandʰarvāṇām r̥ṣīṇāṃ ca   ye ca śailanivāsinaḥ /12/

Verse: 13 
Halfverse: a    dr̥ṣṭvā śukam atikrāntaṃ   parvataṃ ca dvidʰākr̥tam
   dr̥ṣṭvā śukam atikrāntaṃ   parvataṃ ca dvidʰā-kr̥tam /
Halfverse: c    sādʰu sādʰv iti tatrāsīn   nādaḥ sarvatra bʰārata
   sādʰu sādʰv iti tatra_āsīt   nādaḥ sarvatra bʰārata /13/

Verse: 14 
Halfverse: a    sa pūjyamāno devaiś ca   gandʰarvair r̥ṣibʰis tatʰā
   sa pūjyamāno devaiś ca   gandʰarvair r̥ṣibʰis tatʰā /
Halfverse: c    yakṣarākṣasa saṃgʰaiś ca   vidyādʰaragaṇais tatʰā
   yakṣa-rākṣasa saṃgʰaiś ca   vidyādʰara-gaṇais tatʰā /14/

Verse: 15 
Halfverse: a    divyaiḥ puṣpaiḥ samākīrṇam   antarikṣaṃ samantataḥ {!}
   divyaiḥ puṣpaiḥ samākīrṇam   antarikṣaṃ samantataḥ / {!}
Halfverse: c    āsīt kila mahārāja   śukābʰipatane tadā
   āsīt kila mahā-rāja   śuka_abʰipatane tadā /15/

Verse: 16 
Halfverse: a    tato mandākinīṃ ramyām   upariṣṭād abʰivrajan
   tato mandākinīṃ ramyām   upariṣṭād abʰivrajan /
Halfverse: c    śuko dadarśa dʰarmātmā   puṣpita drumakānanām {!}
   śuko dadarśa dʰarma_ātmā   puṣpita druma-kānanām /16/ {!}

Verse: 17 
Halfverse: a    tasyāṃ krīḍanty abʰiratāḥ   snānti caivāpsaro gaṇāḥ
   tasyāṃ krīḍanty abʰiratāḥ   snānti ca_eva_apsaro gaṇāḥ /
Halfverse: c    śūnyākāraṃ nirākārāḥ   śukaṃ dr̥ṣṭvā vivāsasaḥ
   śūnya_ākāraṃ nirākārāḥ   śukaṃ dr̥ṣṭvā vivāsasaḥ /17/

Verse: 18 
Halfverse: a    taṃ prakramantam ājñāya   pitā snehasamanvitaḥ
   taṃ prakramantam ājñāya   pitā sneha-samanvitaḥ /
Halfverse: c    uttamāṃ gatim āstʰāya   pr̥ṣṭʰato 'nusasāra ha
   uttamāṃ gatim āstʰāya   pr̥ṣṭʰato_anusasāra ha /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    śukas tu mārutād ūrdʰvaṃ   gatiṃ kr̥tvāntarikṣagām
   śukas tu mārutād ūrdʰvaṃ   gatiṃ kr̥tvā_antarikṣagām /
Halfverse: c    darśayitvā prabʰāvaṃ svaṃ   sarvabʰūto 'bʰavat tadā
   darśayitvā prabʰāvaṃ svaṃ   sarva-bʰūto_abʰavat tadā /19/

Verse: 20 
Halfverse: a    mahāyogagatiṃ tv agryāṃ   vyāsottʰāya mahātapaḥ
   mahā-yoga-gatiṃ tv agryāṃ   vyāsa_uttʰāya mahā-tapaḥ /
Halfverse: c    nimeṣāntaramātreṇa   śukābʰipatanaṃ yayau
   nimeṣa_antara-mātreṇa   śuka_abʰipatanaṃ yayau /20/

Verse: 21 
Halfverse: a    sa dadarśa dvidʰākr̥tvā   parvatāgraṃ śukaṃ gatam
   sa dadarśa dvidʰā-kr̥tvā   parvata_agraṃ śukaṃ gatam /
Halfverse: c    śaśaṃsur r̥ṣayas tasmai   karma putrasya tat tadā
   śaśaṃsur r̥ṣayas tasmai   karma putrasya tat tadā /21/

Verse: 22 
Halfverse: a    tataḥ śuketi dīrgʰeṇa   śaikṣeṇākranditas tadā
   tataḥ śuka_iti dīrgʰeṇa   śaikṣeṇa_ākranditas tadā /
Halfverse: c    svayaṃ pitrā svareṇoccais   trīm̐l lokān anunādya vai
   svayaṃ pitrā svareṇa_uccais   trīm̐l lokān anunādya vai /22/

Verse: 23 
Halfverse: a    śukaḥ sarvagato bʰūtvā   sarvātmā sarvato mukʰaḥ
   śukaḥ sarva-gato bʰūtvā   sarva_ātmā sarvato mukʰaḥ /
Halfverse: c    pratyabʰāsata dʰarmātmā   bʰoḥ śabdenānunādayan
   pratyabʰāsata dʰarma_ātmā   bʰoḥ śabdena_anunādayan /23/

Verse: 24 
Halfverse: a    tata ekākṣaraṃ nādaṃ   bʰo ity eva samīrayan
   tata\ eka_akṣaraṃ nādaṃ   bʰo\ ity eva samīrayan /
Halfverse: c    pratyāharañ jagat sarvam   uccaiḥ stʰāvarajaṅgamam
   pratyāharan jagat sarvam   uccaiḥ stʰāvara-jaṅgamam /24/

Verse: 25 
Halfverse: a    tataḥ prabʰr̥ti cādyāpi   śabdān uccāritān pr̥tʰak
   tataḥ prabʰr̥ti ca_adya_api   śabdān uccāritān pr̥tʰak /
Halfverse: c    girigahvara pr̥ṣṭʰeṣu   vyājahāra śukaṃ prati
   giri-gahvara pr̥ṣṭʰeṣu   vyājahāra śukaṃ prati /25/

Verse: 26 
Halfverse: a    antarhitaḥ prabʰāvaṃ tu   darśayitvā śukas tadā
   antar-hitaḥ prabʰāvaṃ tu   darśayitvā śukaḥ tadā /
Halfverse: c    guṇān saṃtyajya śabdādīn   padam adʰyagamat param
   guṇān saṃtyajya śabda_ādīn   padam adʰyagamat param /26/

Verse: 27 
Halfverse: a    mahimānaṃ tu taṃ dr̥ṣṭvā   putrasyāmita tejasaḥ
   mahimānaṃ tu taṃ dr̥ṣṭvā   putrasya_amita tejasaḥ /
Halfverse: c    niṣasāda giriprastʰe   putram evānucintayan {!}
   niṣasāda giri-prastʰe   putram eva_anucintayan /27/ {!}

Verse: 28 
Halfverse: a    tato mandākinī tīre   krīḍanto 'psarasāṃ gaṇāḥ
   tato mandākinī tīre   krīḍanto_apsarasāṃ gaṇāḥ /
Halfverse: c    āsādya tam r̥ṣiṃ sarvāḥ   saṃbʰrāntā gatacetasaḥ
   āsādya tam r̥ṣiṃ sarvāḥ   saṃbʰrāntā gata-cetasaḥ /28/

Verse: 29 
Halfverse: a    jale nililyire kāś cit   kāś cid gulmān prapedire
   jale nililyire kāścit   kāścid gulmān prapedire /
Halfverse: c    vasanāny ādaduḥ kāś cid   dr̥ṣṭvā taṃ munisattamam
   vasanāny ādaduḥ kāścid   dr̥ṣṭvā taṃ muni-sattamam /29/

Verse: 30 
Halfverse: a    tāṃ muktatāṃ tu vijñāya   muniḥ putrasya vai tadā
   tāṃ muktatāṃ tu vijñāya   muniḥ putrasya vai tadā /
Halfverse: c    saktatām ātmanaś caiva   prīto 'bʰūd vrīditaś ca ha
   saktatām ātmanaś ca_eva   prīto_abʰūd vrīditaś ca ha /30/

Verse: 31 
Halfverse: a    taṃ devagandʰarvavr̥to   maharṣigaṇapūjitaḥ
   taṃ deva-gandʰarva-vr̥to   maharṣi-gaṇa-pūjitaḥ /
Halfverse: c    pināka hasto bʰavagān   abʰyāgaccʰata śaṃkaraḥ
   pināka hasto bʰavagān   abʰyāgaccʰata śaṃkaraḥ /31/

Verse: 32 
Halfverse: a    tam uvāca mahādevaḥ   sāntvapūrvam idaṃ vacaḥ
   tam uvāca mahā-devaḥ   sāntva-pūrvam idaṃ vacaḥ /
Halfverse: c    putraśokābʰisaṃtaptaṃ   kr̥ṣṇadvaipāyanaṃ tadā
   putra-śoka_abʰisaṃtaptaṃ   kr̥ṣṇa-dvaipāyanaṃ tadā /32/

Verse: 33 
Halfverse: a    agner bʰūmer apāṃ vāyor   antarikṣasya caiva ha
   agner bʰūmer apāṃ vāyor   antarikṣasya ca_eva ha /
Halfverse: c    vīryeṇa sadr̥śaḥ putras   tvayā mattaḥ purā vr̥taḥ
   vīryeṇa sadr̥śaḥ putras   tvayā mattaḥ purā vr̥taḥ /33/

Verse: 34 
Halfverse: a    sa tatʰā lakṣaṇo jātas   tapasā tava saṃbʰr̥taḥ
   sa tatʰā lakṣaṇo jātas   tapasā tava saṃbʰr̥taḥ /
Halfverse: c    mama caiva prabʰāvena   brahmatejomayaḥ śuciḥ
   mama ca_eva prabʰāvena   brahma-tejo-mayaḥ śuciḥ /34/

Verse: 35 
Halfverse: a    sa gatiṃ paramāṃ prāpto   duṣprāpām ajitendriyaiḥ {!}
   sa gatim paramāṃ prāpto   duṣprāpām ajita_indriyaiḥ / {!}
Halfverse: c    daivatair api viprarṣe   taṃ tvaṃ kim anuśocasi
   daivatair api vipra-r̥ṣe   taṃ tvaṃ kim anuśocasi /35/

Verse: 36 
Halfverse: a    yāvat stʰāsyanti girayo   yāvat stʰāsyanti sāgarāḥ
   yāvat stʰāsyanti girayo   yāvat stʰāsyanti sāgarāḥ /
Halfverse: c    tāvat tavākṣayā kīrtiḥ   saputrasya bʰaviṣyati
   tāvat tava_akṣayā kīrtiḥ   saputrasya bʰaviṣyati /36/

Verse: 37 
Halfverse: a    cʰāyāṃ svaputra sadr̥śīṃ   sarvato 'napagāṃ sadā
   cʰāyāṃ sva-putra sadr̥śīṃ   sarvato_anapagāṃ sadā /
Halfverse: c    drakṣyase tvaṃ ca loke 'smin   matprasādān mahāmune
   drakṣyase tvaṃ ca loke_asmin   mat-prasādāt mahā-mune /37/

Verse: 38 
Halfverse: a    so 'nunīto bʰagavatā   svayaṃ rudreṇa bʰārata
   so_anunīto bʰagavatā   svayaṃ rudreṇa bʰārata /
Halfverse: c    cʰāyā paśyan samāvr̥ttaḥ   sa muniḥ parayā mudā
   cʰāyā paśyan samāvr̥ttaḥ   sa muniḥ parayā mudā /38/

Verse: 39 
Halfverse: a    iti janma gatiś caiva   śukasya bʰaratarṣabʰa
   iti janma gatiś ca_eva   śukasya bʰarata-r̥ṣabʰa /
Halfverse: c    vistareṇa mayākʰyātaṃ   yan māṃ tvaṃ paripr̥ccʰasi
   vistareṇa mayā_ākʰyātaṃ   yat māṃ tvaṃ paripr̥ccʰasi /39/

Verse: 40 
Halfverse: a    etad ācasta me rājan   devarṣir nāradaḥ purā
   etad ācasta me rājan   deva-r̥ṣir nāradaḥ purā /
Halfverse: c    vyāsaś caiva mahāyogī   saṃjalpeṣu pade pade
   vyāsaś ca_eva mahā-yogī   saṃjalpeṣu pade pade /40/

Verse: 41 
Halfverse: a    itihāsam imaṃ puṇyaṃ   mokṣadʰarmārtʰasaṃhitam
   itihāsam imaṃ puṇyaṃ   mokṣa-dʰarma_artʰa-saṃhitam /
Halfverse: c    dʰārayed yaḥ śama paraḥ   sa gaccʰet paramāṃ gatim
   dʰārayed yaḥ śama paraḥ   sa gaccʰet paramāṃ gatim /41/ (E)41 {(92 4 23)} {=Nārāyanīya Parvan=}


Next part


This text is part of the TITUS edition of Mahabharata.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.