TITUS
Mahabharata
Part No. 283
Previous part

Chapter: 58 
Adhyāya 58


Verse: 1  {Śiśupāla uvāca}
Halfverse: a    bahu vittaṃ parājaiṣīḥ   pāṇḍavānāṃ yudʰiṣṭʰira
   bahu vittaṃ parājaiṣīḥ   pāṇḍavānāṃ yudʰiṣṭʰira /
Halfverse: c    ācakṣva vittaṃ kaunteya   yadi te 'sty aparājitam
   ācakṣva vittaṃ kaunteya   yadi te_asty aparājitam /1/

Verse: 2  {Yudʰiṣṭʰira uvāca}
Halfverse: a    mama vittam asaṃkʰyeyaṃ   yad ahaṃ veda saubala
   mama vittam asaṃkʰyeyaṃ   yat ahaṃ veda saubala / q
Halfverse: c    atʰa tvaṃ śakune kasmād   vittaṃ samanupr̥ccʰasi
   atʰa tvaṃ śakune kasmād   vittaṃ samanupr̥ccʰasi /2/

Verse: 3 
Halfverse: a    ayutaṃ prayutaṃ caiva   kʰarvaṃ padmaṃ tatʰārbudam
   ayutaṃ prayutaṃ ca_eva   kʰarvaṃ padmaṃ tatʰā_arbudam /
Halfverse: c    śaṅkʰaṃ caiva nikʰarvaṃ ca   samudraṃ cātra paṇyatām
   śaṅkʰaṃ caiva nikʰarvaṃ ca   samudraṃ ca_atra paṇyatām /
Halfverse: e    etan mama dʰanaṃ rājans   tena dīvyāmy ahaṃ tvayā
   etan mama dʰanaṃ rājans   tena dīvyāmy ahaṃ tvayā /3/

Verse: 4  {Vaiśaṃpāyana uvāca}
Halfverse: a    etac cʰrutvā vyavasito   nikr̥tiṃ samupāśritaḥ
   etat śrutvā vyavasito   nikr̥tiṃ samupāśritaḥ /
Halfverse: c    jitam ity eva śakunir   yudʰiṣṭʰiram abʰāṣata
   jitam ity eva śakunir   yudʰiṣṭʰiram abʰāṣata /4/

Verse: 5  {Yudʰiṣṭʰira uvāca}
Halfverse: a    gavāśvaṃ bahudʰenūkam   asaṃkʰyeyam ajāvikam
   gava_aśvaṃ bahu-dʰenūkam   asaṃkʰyeyam aja_avikam /
Halfverse: c    yat kiṃ cid anuvarṇānāṃ   prāk sindʰor api saubala
   yat kiṃcid anuvarṇānāṃ   prāk sindʰor api saubala /
Halfverse: e    etan mama dʰanaṃ rājans   tena dīvyāmy ahaṃ tvayā
   etan mama dʰanaṃ rājans   tena dīvyāmy ahaṃ tvayā /5/

Verse: 6  {Vaiśaṃpāyana uvāca}
Halfverse: a    etac cʰrutvā vyavasito   nikr̥tiṃ samupāśritaḥ
   etat śrutvā vyavasito   nikr̥tiṃ samupāśritaḥ /
Halfverse: c    jitam ity eva śakunir   yudʰiṣṭʰiram abʰāṣata
   jitam ity eva śakunir   yudʰiṣṭʰiram abʰāṣata /6/

Verse: 7  {Yudʰiṣṭʰira uvāca}
Halfverse: a    puraṃ janapado bʰūmir   abrāhmaṇa dʰanaiḥ saha
   puraṃ jana-pado bʰūmir   abrāhmaṇa dʰanaiḥ saha /
Halfverse: c    abrāhmaṇāś ca puruṣā   rājañ śiṣṭaṃ dʰanaṃ mama
   abrāhmaṇāś ca puruṣā   rājan śiṣṭaṃ dʰanaṃ mama /
Halfverse: e    etad rājan dʰanaṃ mahyaṃ   tena dīvyāmy ahaṃ tvayā
   etad rājan dʰanaṃ mahyaṃ   tena dīvyāmy ahaṃ tvayā /7/

Verse: 8  {Vaiśaṃpāyana uvāca}
Halfverse: a    etac cʰrutvā vyavasito   nikr̥tiṃ samupāśritaḥ
   etat śrutvā vyavasito   nikr̥tiṃ samupāśritaḥ /
Halfverse: c    jitam ity eva śakunir   yudʰiṣṭʰiram abʰāṣata
   jitam ity eva śakunir   yudʰiṣṭʰiram abʰāṣata /8/

Verse: 9  {Yudʰiṣṭʰira uvāca}
Halfverse: a    rājaputrā ime rājañ   śobʰante yena bʰūṣitāḥ
   rāja-putrā\ ime rājan   śobʰante yena bʰūṣitāḥ /
Halfverse: c    kuṇḍalāni ca niṣkāś ca   sarvaṃ cāṅgavibʰūṣaṇam
   kuṇḍalāni ca niṣkāś ca   sarvaṃ ca_aṅga-vibʰūṣaṇam /
Halfverse: e    etaṃ mama dʰanaṃ rājans   tena dīvyāmy ahaṃ tvayā
   etaṃ mama dʰanaṃ rājans   tena dīvyāmy ahaṃ tvayā /9/

Verse: 10  {Vaiśaṃpāyana uvāca}
Halfverse: a    etac cʰrutvā vyavasito   nikr̥tiṃ samupāśritaḥ
   etat śrutvā vyavasito   nikr̥tiṃ samupāśritaḥ /
Halfverse: c    jitam ity eva śakunir   yudʰiṣṭʰiram abʰāṣata
   jitam ity eva śakunir   yudʰiṣṭʰiram abʰāṣata /10/

Verse: 11  {Yudʰiṣṭʰira uvāca}
Halfverse: a    śyāmo yuvā lohitākṣaḥ   siṃhaskandʰo mahābʰujaḥ
   śyāmo yuvā lohita_akṣaḥ   siṃha-skandʰo mahā-bʰujaḥ /
Halfverse: c    nakulo glaha eko me   yac caitat svagataṃ dʰanam
   nakulo glaha\ eko me   yac ca_etat sva-gataṃ dʰanam /11/

Verse: 12  {Śiśupāla uvāca}
Halfverse: a    priyas te nakulo rājan   rājaputro yudʰiṣṭʰira
   priyas te nakulo rājan   rāja-putro yudʰiṣṭʰira / q
Halfverse: c    asmākaṃ dʰanatāṃ prāpto   bʰūyas tvaṃ kena dīvyasi
   asmākaṃ dʰanatāṃ prāpto   bʰūyas tvaṃ kena dīvyasi /12/

Verse: 13  {Vaiśaṃpāyana uvāca}
Halfverse: a    evam uktvā tu śakunis   tān akṣān pratyapadyata
   evam uktvā tu śakunis   tān akṣān pratyapadyata /
Halfverse: c    jitam ity eva śakunir   yudʰiṣṭʰiram abʰāṣata
   jitam ity eva śakunir   yudʰiṣṭʰiram abʰāṣata /13/


Verse: 14  {Yudʰiṣṭʰira uvāca}
Halfverse: a    ayaṃ dʰarmān sahadevo 'nuśāsti; loke hy asmin paṇḍitākʰyāṃ gataś ca
   ayaṃ dʰarmān saha-devo_anuśāsti   loke hy asmin paṇḍita_ākʰyāṃ gataś ca /
Halfverse: c    anarhatā rājaputreṇa tena; tvayā dīvyāmy apriyavat priyeṇa
   anarhatā rāja-putreṇa tena   tvayā dīvyāmy apriyavat priyeṇa /14/


Verse: 15  {Vaiśaṃpāyana uvāca}
Halfverse: a    etac cʰrutvā vyavasito   nikr̥tiṃ samupāśritaḥ
   etat śrutvā vyavasito   nikr̥tiṃ samupāśritaḥ /
Halfverse: c    jitam ity eva śakunir   yudʰiṣṭʰiram abʰāṣata
   jitam ity eva śakunir   yudʰiṣṭʰiram abʰāṣata /15/

Verse: 16  {Śiśupāla uvāca}
Halfverse: a    mādrīputrau priyau rājaṃs   tavemau vijitau mayā
   mādrī-putrau priyau rājaṃs   tava_imau vijitau mayā /
Halfverse: c    garīyāṃsau tu te manye   bʰīmasenadʰanaṃjayau
   garīyāṃsau tu te manye   bʰīma-sena-dʰanaṃ-jayau /16/

Verse: 17  {Yudʰiṣṭʰira uvāca}
Halfverse: a    adʰarmaṃ carase nūnaṃ   yo nāvekṣasi vai nayam
   adʰarmaṃ carase nūnaṃ   yo na_avekṣasi vai nayam /
Halfverse: c    yo naḥ sumanasāṃ mūḍʰa   vibʰedaṃ kartum iccʰasi
   yo naḥ sumanasāṃ mūḍʰa   vibʰedaṃ kartum iccʰasi /17/

Verse: 18  {Śiśupāla uvāca}
Halfverse: a    garte mattaḥ prapatati   pramattaḥ stʰāṇum r̥ccʰati
   garte mattaḥ prapatati   pramattaḥ stʰāṇum r̥ccʰati /
Halfverse: c    jyeṣṭʰo rājan variṣṭʰo 'si   namas te bʰaratarṣabʰa
   jyeṣṭʰo rājan variṣṭʰo_asi   namas te bʰarata-r̥ṣabʰa /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    svapne na tāni paśyanti   jāgrato vā yudʰiṣṭʰira
   svapne na tāni paśyanti   jāgrato vā yudʰiṣṭʰira /
Halfverse: c    kitavā yāni dīvyantaḥ   pralapanty utkaṭā iva
   kitavā yāni dīvyantaḥ   pralapanty utkaṭā\ iva /19/


Verse: 20  {Yudʰiṣṭʰira uvāca}
Halfverse: a    yo naḥ saṃkʰye naur iva pāranetā; jetā ripūṇāṃ rājaputras tarasvī
   yo naḥ saṃkʰye naur iva pāra-netā   jetā ripūṇāṃ rāja-putras tarasvī / q
Halfverse: c    anarhatā lokavīreṇa tena; dīvyāmy ahaṃ śakune pʰalgunena
   anarhatā loka-vīreṇa tena   dīvyāmy ahaṃ śakune pʰalgunena /20/


Verse: 21  {Vaiśaṃpāyana uvāca}
Halfverse: a    etac cʰrutvā vyavasito   nikr̥tiṃ samupāśritaḥ
   etat śrutvā vyavasito   nikr̥tiṃ samupāśritaḥ /
Halfverse: c    jitam ity eva śakunir   yudʰiṣṭʰiram abʰāṣata
   jitam ity eva śakunir   yudʰiṣṭʰiram abʰāṣata /21/


Verse: 22  {Śiśupāla uvāca}
Halfverse: a    ayaṃ mayā pāṇḍavānāṃ dʰanurdʰaraḥ; parājitaḥ pāṇḍavaḥ savyasācī
   ayaṃ mayā pāṇḍavānāṃ dʰanur-dʰaraḥ   parājitaḥ pāṇḍavaḥ savya-sācī / q
Halfverse: c    bʰīmena rājan dayitena dīvya; yat kaivavyaṃ pāṇḍava te 'vaśiṣṭam
   bʰīmena rājan dayitena dīvya   yat kaivavyaṃ pāṇḍava te_avaśiṣṭam /22/

Verse: 23  {Yudʰiṣṭʰira uvāca}
Halfverse: a    yo no netā yo yudʰāṃ naḥ praṇetā; yatʰā vajrī dānava śatrur ekaḥ
   yo no netā yo yudʰāṃ naḥ praṇetā   yatʰā vajrī dānava śatrur ekaḥ /
Halfverse: c    tiryak prekṣī saṃhatabʰrūr mahātmā; siṃhaskandʰo yaś ca sadātyamarṣī
   tiryak prekṣī saṃhata-bʰrūr mahātmā   siṃha-skandʰo yaś ca sadā_atyamarṣī /23/

Verse: 24 
Halfverse: a    balena tulyo yasya pumān na vidyate; gadā bʰr̥tām agrya ihāri mardanaḥ
   balena tulyo yasya pumān na vidyate   gadā bʰr̥tām agrya\ iha_ari mardanaḥ / q
Halfverse: c    anarhatā rājaputreṇa tena; dīvyāmy ahaṃ bʰīmasenena rājan
   anarhatā rāja-putreṇa tena   dīvyāmy ahaṃ bʰīma-senena rājan /24/


Verse: 25  {Vaiśaṃpāyana uvāca}
Halfverse: a    etac cʰrutvā vyavasito   nikr̥tiṃ samupāśritaḥ
   etat śrutvā vyavasito   nikr̥tiṃ samupāśritaḥ /
Halfverse: c    jitam ity eva śakunir   yudʰiṣṭʰiram abʰāṣata
   jitam ity eva śakunir   yudʰiṣṭʰiram abʰāṣata /25/

Verse: 26  {Śiśupāla uvāca}
Halfverse: a    bahu vittaṃ parājaiṣīr   bʰrātr̥̄ṃś ca sahayadvipān {!}
   bahu vittaṃ parājaiṣīr   bʰrātr̥̄ṃś ca sahaya-dvipān / {!}
Halfverse: c    ācakṣva vittaṃ kaunteya   yadi te 'sty aparājitam
   ācakṣva vittaṃ kaunteya   yadi te_asty aparājitam /26/

Verse: 27  {Yudʰiṣṭʰira uvāca}
Halfverse: a    ahaṃ viśiṣṭaḥ sarveṣāṃ   bʰrātr̥̄ṇāṃ dayitas tatʰā
   ahaṃ viśiṣṭaḥ sarveṣāṃ   bʰrātr̥̄ṇāṃ dayitas tatʰā /
Halfverse: c    kuryāmas te jitāḥ karma   svayam ātmany upaplave
   kuryāmas te jitāḥ karma   svayam ātmany upaplave /27/

Verse: 28  {Vaiśaṃpāyana uvāca}
Halfverse: a    etac cʰrutvā vyavasito   nikr̥tiṃ samupāśritaḥ
   etat śrutvā vyavasito   nikr̥tiṃ samupāśritaḥ /
Halfverse: c    jitam ity eva śakunir   yudʰiṣṭʰiram abʰāṣata
   jitam ity eva śakunir   yudʰiṣṭʰiram abʰāṣata /28/

Verse: 29  {Śiśupāla uvāca}
Halfverse: a    etat pāpiṣṭʰam akaror   yad ātmānaṃ parājitaḥ
   etat pāpiṣṭʰam akaror   yat ātmānaṃ parājitaḥ /
Halfverse: c    śiṣṭe sati dʰane rājan   pāpa ātmaparājayaḥ
   śiṣṭe sati dʰane rājan   pāpa\ ātma-parājayaḥ /29/ ՙ

Verse: 30  {Vaiśaṃpāyana uvāca}
Halfverse: a    evam uktvā matākṣas tān   glahe sarvān avastʰitān
   evam uktvā mata_akṣas tān   glahe sarvān avastʰitān /
Halfverse: c    parājayal lokavīrān   ākṣepeṇa pr̥tʰak pr̥tʰak
   parājayal loka-vīrān   ākṣepeṇa pr̥tʰak pr̥tʰak /30/

Verse: 31  {Śiśupāla uvāca}
Halfverse: a    asti vai te priyā devī   glaha eko 'parājitaḥ
   asti vai te priyā devī   glaha\ eko_aparājitaḥ /
Halfverse: c    paṇasva kr̥ṣṇāṃ pāñcālīṃ   tayātmānaṃ punar jaya
   paṇasva kr̥ṣṇāṃ pāñcālīṃ   tayā_ātmānaṃ punar jaya /31/

Verse: 32  {Yudʰiṣṭʰira uvāca}
Halfverse: a    naiva hrasvā na mahatī   nātikr̥ṣṇā na rohiṇī
   na_eva hrasvā na mahatī   na_atikr̥ṣṇā na rohiṇī /
Halfverse: c    sarāga raktanetrā ca   tayā dīvyāmy ahaṃ tvayā
   sarāga rakta-netrā ca   tayā dīvyāmy ahaṃ tvayā /32/

Verse: 33 
Halfverse: a    śāradotpala patrākṣyā   śāradotpala gandʰayā
   śārada_utpala patra_akṣyā   śārada_utpala gandʰayā /
Halfverse: c    śāradotpala sevinyā   rūpeṇa śrīsamānayā
   śārada_utpala sevinyā   rūpeṇa śrī-samānayā /33/

Verse: 34 
Halfverse: a    tatʰaiva syād ānr̥śaṃsyāt   tatʰā syād rūpasaṃpadā
   tatʰā_eva syād ānr̥śaṃsyāt   tatʰā syād rūpa-saṃpadā /
Halfverse: c    tatʰā syāc cʰīla saṃpattyā   yām iccʰet puruṣaḥ striyam
   tatʰā syāt śīla saṃpattyā   yām iccʰet puruṣaḥ striyam /34/

Verse: 35 
Halfverse: a    caramaṃ saṃviśati yā   pratʰamaṃ pratibudʰyate
   caramaṃ saṃviśati yā   pratʰamaṃ pratibudʰyate /
Halfverse: c    ā gopālāvi pālebʰyaḥ   sarvaṃ veda kr̥tākr̥tam
   ā go-pāla_avi pālebʰyaḥ   sarvaṃ veda kr̥ta_akr̥tam /35/

Verse: 36 
Halfverse: a    ābʰāti padmavad vaktraṃ   sasvedaṃ mallikeva ca
   ābʰāti padmavad vaktraṃ   sasvedaṃ mallikā_iva ca /
Halfverse: c    vedīmadʰyā dīrgʰakeśī   tāmrākṣī nātiromaśā
   vedī-madʰyā dīrgʰa-keśī   tāmra_akṣī nātiromaśā /36/

Verse: 37 
Halfverse: a    tayaivaṃ vidʰayā rājan   pāñcālyāhaṃ sumadʰyayā
   tayā_evaṃ vidʰayā rājan   pāñcālyā_ahaṃ sumadʰyayā /
Halfverse: c    glahaṃ dīvyāmi cārv aṅgyā   draupadyā hanta saubala
   glahaṃ dīvyāmi cārv aṅgyā   draupadyā hanta saubala /37/

Verse: 38  {Vaiśaṃpāyana uvāca}
Halfverse: a    evam ukte tu vacane   dʰarmarājena bʰārata
   evam ukte tu vacane   dʰarma-rājena bʰārata /
Halfverse: c    dʰig dʰig ity eva vr̥ddʰānāṃ   sabʰyānāṃ niḥsr̥tā giraḥ
   dʰig dʰig ity eva vr̥ddʰānāṃ   sabʰyānāṃ niḥsr̥tā giraḥ /38/

Verse: 39 
Halfverse: a    cukṣubʰe sā sabʰā rājan   rājñāṃ saṃjajñire katʰāḥ
   cukṣubʰe sā sabʰā rājan   rājñāṃ saṃjajñire katʰāḥ /
Halfverse: c    bʰīṣmadroṇakr̥pādīnāṃ   svedaś ca samajāyata
   bʰīṣma-droṇa-kr̥pa_ādīnāṃ   svedaś ca samajāyata /39/

Verse: 40 
Halfverse: a    śiro gr̥hītvā viduro   gatasattva ivābʰavat
   śiro gr̥hītvā viduro   gata-sattva\ iva_abʰavat /
Halfverse: c    āste dʰyāyann adʰo vaktro   niḥśvasan pannago yatʰā
   āste dʰyāyann adʰo vaktro   niḥśvasan pannago yatʰā /40/

Verse: 41 
Halfverse: a    dʰr̥tarāṣṭras tu saṃhr̥ṣṭaḥ   paryapr̥ccʰat punaḥ punaḥ
   dʰr̥ta-rāṣṭras tu saṃhr̥ṣṭaḥ   paryapr̥ccʰat punaḥ punaḥ /
Halfverse: c    kiṃ jitaṃ kiṃ jitam iti   hy ākāraṃ nābʰyalakṣata
   kiṃ jitaṃ kiṃ jitam iti   hy ākāraṃ na_abʰyalakṣata /41/

Verse: 42 
Halfverse: a    jaharṣa karṇo 'tibʰr̥śaṃ   saha duḥśāsanādibʰiḥ
   jaharṣa karṇo_atibʰr̥śaṃ   saha duḥśāsana_ādibʰiḥ /
Halfverse: c    itareṣāṃ tu sabʰyānāṃ   netrebʰyaḥ prāpataj jalam
   itareṣāṃ tu sabʰyānāṃ   netrebʰyaḥ prāpataj jalam /42/

Verse: 43 
Halfverse: a    saubalas tv avicāryaiva   jitakāśī madotkaṭaḥ
   saubalas tv avicārya_eva   jita-kāśī mada_utkaṭaḥ /
Halfverse: c    jitam ity eva tān akṣān   punar evānvapadyata
   jitam ity eva tān akṣān   punar eva_anvapadyata /43/ (E)43



Next part


This text is part of the TITUS edition of Mahabharata.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.