TITUS
Ramayana
Part No. 77
Previous part

Book: 2 
Ayodhyā-Kāṇḍa



Chapter: 1 
Adhyāya 1


Verse: 1 
Halfverse: a    kasya cit tv atʰa kālasya   rājā daśaratʰaḥ sutam
   kasyacit tv atʰa kālasya   rājā daśaratʰaḥ sutam /
Halfverse: c    bʰarataṃ kekayīputram   abravīd ragʰunandanaḥ
   bʰarataṃ kekayī-putram   abravīd ragʰu-nandanaḥ /1/

Verse: 2 
Halfverse: a    ayaṃ kekayarājasya   putro vasati putraka
   ayaṃ kekaya-rājasya   putro vasati putraka /
Halfverse: c    tvāṃ netum āgato vīra   yudʰājin mātulas tava
   tvāṃ netum āgato vīra   yudʰājin mātulas tava /2/

Verse: 3 
Halfverse: a    śrutvā daśaratʰasyaitad   bʰarataḥ kekayīsutaḥ
   śrutvā daśaratʰasya_etad   bʰarataḥ kekayī-sutaḥ /
Halfverse: c    gamanāyābʰicakrāma   śatrugʰnasahitas tadā
   gamanāya_abʰicakrāma   śatrugʰna-sahitas tadā /3/

Verse: 4 
Halfverse: a    āpr̥ccʰya pitaraṃ śūro   rāmaṃ cākliṣṭakāriṇam
   āpr̥ccʰya pitaraṃ śūro   rāmaṃ ca_akliṣṭa-kāriṇam /
Halfverse: c    mātr̥̄ṃś cāpi naraśreṣṭʰaḥ   śatrugʰnasahito yayau
   mātr̥̄ṃś ca_api nara-śreṣṭʰaḥ   śatrugʰna-sahito yayau /4/

Verse: 5 
Halfverse: a    yudʰājit prāpya bʰarataṃ   saśatrugʰnaṃ praharṣitaḥ
   yudʰājit prāpya bʰarataṃ   saśatrugʰnaṃ praharṣitaḥ /
Halfverse: c    svapuraṃ prāviśad vīraḥ   pitā tasya tutoṣa ha
   sva-puraṃ prāviśad vīraḥ   pitā tasya tutoṣa ha /5/

Verse: 6 
Halfverse: a    sa tatra nyavasad bʰrātrā   saha satkārasatkr̥taḥ
   sa tatra nyavasad bʰrātrā   saha satkāra-satkr̥taḥ /
Halfverse: c    mātulenāśvapatinā   putrasnehena lālitaḥ
   mātulena_aśva-patinā   putra-snehena lālitaḥ /6/

Verse: 7 
Halfverse: a    tatrāpi nivasantau tau   tarpyamāṇau ca kāmataḥ
   tatra_api nivasantau tau   tarpyamāṇau ca kāmataḥ /
Halfverse: c    bʰrātarau smaratāṃ vīrau   vr̥ddʰaṃ daśaratʰaṃ nr̥pam
   bʰrātarau smaratāṃ vīrau   vr̥ddʰaṃ daśaratʰaṃ nr̥pam /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    rājāpi tau mahātejāḥ   sasmāra proṣitau sutau
   rājā_api tau mahā-tejāḥ   sasmāra proṣitau sutau /
Halfverse: c    ubʰau bʰarataśatrugʰnau   mahendravaruṇopamau
   ubʰau bʰarata-śatrugʰnau   mahā_indra-varuṇa_upamau /8/

Verse: 9 
Halfverse: a    sarva eva tu tasyeṣṭāś   catvāraḥ puruṣarṣabʰāḥ
   sarva eva tu tasya_iṣṭāś   catvāraḥ puruṣa-r̥ṣabʰāḥ /
Halfverse: c    svaśarīrād vinirvr̥ttāś   catvāra iva bāhavaḥ
   sva-śarīrād vinirvr̥ttāś   catvāra iva bāhavaḥ /9/

Verse: 10 
Halfverse: a    teṣām api mahātejā   rāmo ratikaraḥ pituḥ
   teṣām api mahā-tejā   rāmo rati-karaḥ pituḥ /
Halfverse: c    svayambʰūr iva bʰūtānāṃ   babʰūva guṇavattaraḥ
   svayambʰūr iva bʰūtānāṃ   babʰūva guṇavattaraḥ /10/

Verse: 11 
Halfverse: a    gate ca bʰarate rāmo   lakṣmaṇaś ca mahābalaḥ
   gate ca bʰarate rāmo   lakṣmaṇaś ca mahā-balaḥ /
Halfverse: c    pitaraṃ devasaṃkāśaṃ   pūjayām āsatus tadā
   pitaraṃ deva-saṃkāśaṃ   pūjayām āsatus tadā /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    pitur ājñāṃ puraskr̥tya   paurakāryāṇi sarvaśaḥ
   pitur ājñāṃ puras-kr̥tya   paura-kāryāṇi sarvaśaḥ /
Halfverse: c    cakāra rāmo dʰarmātmā   priyāṇi ca hitāni ca
   cakāra rāmo dʰarma_ātmā   priyāṇi ca hitāni ca /12/

Verse: 13 
Halfverse: a    mātr̥bʰyo mātr̥kāryāṇi   kr̥tvā paramayantritaḥ
   mātr̥bʰyo mātr̥-kāryāṇi   kr̥tvā parama-yantritaḥ /
Halfverse: c    gurūṇāṃ gurukāryāṇi   kāle kāle 'nvavaikṣata
   gurūṇāṃ guru-kāryāṇi   kāle kāle_anvavaikṣata /13/

Verse: 14 
Halfverse: a    evaṃ daśaratʰaḥ prīto   brāhmaṇā naigamās tatʰā
   evaṃ daśaratʰaḥ prīto   brāhmaṇā naigamās tatʰā /
Halfverse: c    rāmasya śīlavr̥ttena   sarve viṣayavāsinaḥ
   rāmasya śīla-vr̥ttena   sarve viṣaya-vāsinaḥ /14/

Verse: 15 
Halfverse: a    sa hi nityaṃ praśāntātmā   mr̥dupūrvaṃ ca bʰāṣate
   sa hi nityaṃ praśānta_ātmā   mr̥du-pūrvaṃ ca bʰāṣate /
Halfverse: c    ucyamāno 'pi paruṣaṃ   nottaraṃ pratipadyate
   ucyamāno_api paruṣaṃ   na_uttaraṃ pratipadyate /15/

Verse: 16 
Halfverse: a    katʰaṃ cid upakāreṇa   kr̥tenaikena tuṣyati
   katʰaṃcid upakāreṇa   kr̥tena_ekena tuṣyati /
Halfverse: c    na smaraty apakārāṇāṃ   śatam apy ātmavattayā
   na smaraty apakārāṇāṃ   śatam apy ātmavattayā /16/

Verse: 17 
Halfverse: a    śīlavr̥ddʰair jñānavr̥ddʰair   vayovr̥ddʰaiś ca sajjanaiḥ
   śīla-vr̥ddʰair jñāna-vr̥ddʰair   vayo-vr̥ddʰaiś ca sajjanaiḥ /
Halfverse: c    katʰayann āsta vai nityam   astrayogyāntareṣv api
   katʰayann āsta vai nityam   astra-yogya_antareṣv api /17/

Verse: 18 
Halfverse: a    kalyāṇābʰijanaḥ sādʰur   adīnaḥ satyavāg r̥juḥ
   kalyāṇa_abʰijanaḥ sādʰur   adīnaḥ satya-vāg r̥juḥ /
Halfverse: c    vr̥ddʰair abʰivinītaś ca   dvijair dʰarmārtʰadarśibʰiḥ
   vr̥ddʰair abʰivinītaś ca   dvijair dʰarma_artʰa-darśibʰiḥ /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    dʰarmārtʰakāmatattvajñaḥ   smr̥timān pratibʰāvanān
   dʰarma_artʰa-kāma-tattvajñaḥ   smr̥timān pratibʰāvanān /
Halfverse: c    laukike samayācare   kr̥takalpo viśāradaḥ
   laukike samaya_ācare   kr̥ta-kalpo viśāradaḥ /19/

Verse: 20 
Halfverse: a    śāstrajñaś ca kr̥tajñaś ca   puruṣāntarakovidaḥ
   śāstrajñaś ca kr̥tajñaś ca   puruṣa_antara-kovidaḥ /
Halfverse: c    yaḥ pragrahānugrahayor   yatʰānyāyaṃ vicakṣaṇaḥ
   yaḥ pragraha_anugrahayor   yatʰā-nyāyaṃ vicakṣaṇaḥ /20/

Verse: 21 
Halfverse: a    āyakarmaṇy upāyajñaḥ   saṃdr̥ṣṭavyayakarmavit
   āya-karmaṇy upāyajñaḥ   saṃdr̥ṣṭa-vyaya-karmavit /
Halfverse: c    śraiṣṭʰyaṃ śāstrasamūheṣu   prāpto vyāmiśrakeṣv api
   śraiṣṭʰyaṃ śāstra-samūheṣu   prāpto vyāmiśrakeṣv api /21/

Verse: 22 
Halfverse: a    artʰadʰarmau ca saṃgr̥hya   sukʰatantro na cālasaḥ
   artʰa-dʰarmau ca saṃgr̥hya   sukʰa-tantro na ca_alasaḥ /
Halfverse: c    vaihārikāṇāṃ śilpānāṃ   vijñātārtʰavibʰāgavit
   vaihārikāṇāṃ śilpānāṃ   vijñāta_artʰa-vibʰāgavit /22/

Verse: 23 
Halfverse: a    ārohe vinaye caiva   yukto vāraṇavājinām
   ārohe vinaye caiva   yukto vāraṇa-vājinām /
Halfverse: c    dʰanurvedavidāṃ śreṣṭʰo   loke 'tiratʰasaṃmataḥ
   dʰanur-vedavidāṃ śreṣṭʰo   loke_atiratʰa-saṃmataḥ /23/

Verse: 24 
Halfverse: a    abʰiyātā prahartā ca   senānayaviśāradaḥ
   abʰiyātā prahartā ca   senā-naya-viśāradaḥ /
Halfverse: c    apradʰr̥ṣyaś ca saṃgrāme   kruddʰair api surāsuraiḥ
   apradʰr̥ṣyaś ca saṃgrāme   kruddʰair api sura_asuraiḥ /24/

Verse: 25 
Halfverse: a    anasūyo jitakrodʰo   na dr̥pto na ca matsarī
   anasūyo jita-krodʰo   na dr̥pto na ca matsarī /
Halfverse: c    na cāvamantā bʰūtānāṃ   na ca kālavaśānugaḥ
   na ca_avamantā bʰūtānāṃ   na ca kāla-vaśa_anugaḥ /25/

Verse: 26 
Halfverse: a    evaṃ śraiṣṭʰair guṇair yuktaḥ   prajānāṃ pārtʰivātmajaḥ
   evaṃ śraiṣṭʰair guṇair yuktaḥ   prajānāṃ pārtʰiva_ātmajaḥ /
Halfverse: c    saṃmatas triṣu lokeṣu   vasudʰāyāḥ kṣamāguṇaiḥ
   saṃmatas triṣu lokeṣu   vasudʰāyāḥ kṣamā-guṇaiḥ /
Halfverse: e    buddʰyā br̥haspates tulyo   vīryeṇāpi śacīpateḥ
   buddʰyā br̥haspates tulyo   vīryeṇa_api śacī-pateḥ /26/ {ՙ}

Verse: 27 
Halfverse: a    tatʰā sarvaprajākāntaiḥ   prītisaṃjananaiḥ pituḥ
   tatʰā sarva-prajā-kāntaiḥ   prīti-saṃjananaiḥ pituḥ /
Halfverse: c    guṇair viruruce rāmo   dīptaḥ sūrya ivāṃśubʰiḥ
   guṇair viruruce rāmo   dīptaḥ sūrya iva_aṃśubʰiḥ /27/

Verse: 28 
Halfverse: a    tam evaṃvr̥ttasaṃpannam   apradʰr̥ṣya parākramam
   tam evaṃ-vr̥tta-saṃpannam   apradʰr̥ṣya parākramam /
Halfverse: c    lokapālopamaṃ nātʰam   akāmayata medinī
   loka-pāla_upamaṃ nātʰam   akāmayata medinī /28/

Verse: 29 
Halfverse: a    etais tu bahubʰir yuktaṃ   guṇair anupamaiḥ sutam
   etais tu bahubʰir yuktaṃ   guṇair anupamaiḥ sutam /
Halfverse: c    dr̥ṣṭvā daśaratʰo rājā   cakre cintāṃ paraṃtapaḥ
   dr̥ṣṭvā daśaratʰo rājā   cakre cintāṃ paraṃ-tapaḥ /29/

Verse: 30 
Halfverse: a    eṣā hy asya parā prītir   hr̥di saṃparivartate
   eṣā hy asya parā prītir   hr̥di saṃparivartate /
Halfverse: c    kadā nāma sutaṃ drakṣyāmy   abʰiṣiktam ahaṃ priyam
   kadā nāma sutaṃ drakṣyāmy   abʰiṣiktam ahaṃ priyam /30/

Verse: 31 
Halfverse: a    vr̥ddʰikāmo hi lokasya   sarvabʰūtānukampanaḥ
   vr̥ddʰi-kāmo hi lokasya   sarva-bʰūta_anukampanaḥ /
Halfverse: c    mattaḥ priyataro loke   parjanya iva vr̥ṣṭimān
   mattaḥ priyataro loke   parjanya iva vr̥ṣṭimān /31/

Verse: 32 
Halfverse: a    yamaśakrasamo vīrye   br̥haspatisamo matau
   yama-śakra-samo vīrye   br̥haspati-samo matau / {ՙ}
Halfverse: c    mahīdʰarasamo dʰr̥tyāṃ   mattaś ca guṇavattaraḥ
   mahī-dʰara-samo dʰr̥tyāṃ   mattaś ca guṇavattaraḥ /32/

Verse: 33 
Halfverse: a    mahīm aham imāṃ kr̥tsnām   adʰitiṣṭʰantam ātmajam
   mahīm aham imāṃ kr̥tsnām   adʰitiṣṭʰantam ātmajam /
Halfverse: c    anena vayasā dr̥ṣṭvā   yatʰā svargam avāpnuyām
   anena vayasā dr̥ṣṭvā   yatʰā svargam avāpnuyām /33/

Verse: 34 
Halfverse: a    taṃ samīkṣya mahārājo   yuktaṃ samuditair guṇaiḥ
   taṃ samīkṣya mahā-rājo   yuktaṃ samuditair guṇaiḥ /
Halfverse: c    niścitya sacivaiḥ sārdʰaṃ   yuvarājam amanyata
   niścitya sacivaiḥ sārdʰaṃ   yuva-rājam amanyata /34/

Verse: 35 
Halfverse: a    nānānagaravāstavyān   pr̥tʰagjānapadān api
   nānā-nagara-vāstavyān   pr̥tʰag-jānapadān api /
Halfverse: c    samānināya medinyāḥ   pradʰānān pr̥tʰivīpatiḥ
   samānināya medinyāḥ   pradʰānān pr̥tʰivī-patiḥ /35/

Verse: 36 
Halfverse: a    atʰa rājavitīrṇeṣu   vividʰeṣv āsaneṣu ca
   atʰa rāja-vitīrṇeṣu   vividʰeṣv āsaneṣu ca /
Halfverse: c    rājānam evābʰimukʰā   niṣedur niyatā nr̥pāḥ
   rājānam eva_abʰimukʰā   niṣedur niyatā nr̥pāḥ /36/

Verse: 37 


Halfverse: a    sa labdʰamānair vinayānvitair nr̥paiḥ    sa labdʰamānair vinayānvitair nr̥paiḥ
   sa labdʰa-mānair vinaya_anvitair nr̥paiḥ    sa labdʰa-mānair vinaya_anvitair nr̥paiḥ / {Gem}
Halfverse: b    purālayair jānapadaiś ca mānavaiḥ    purālayair jānapadaiś ca mānavaiḥ
   pura_ālayair jānapadaiś ca mānavaiḥ    pura_ālayair jānapadaiś ca mānavaiḥ / {Gem}
Halfverse: c    upopaviṣṭair nr̥patir vr̥to babʰau    upopaviṣṭair nr̥patir vr̥to babʰau
   upa_upaviṣṭair nr̥patir vr̥to babʰau    upa_upaviṣṭair nr̥patir vr̥to babʰau / {Gem}
Halfverse: d    sahasracakṣur bʰagavān ivāmaraiḥ    sahasracakṣur bʰagavān ivāmaraiḥ
   sahasra-cakṣur bʰagavān iva_amaraiḥ    sahasra-cakṣur bʰagavān iva_amaraiḥ /37/ {E} {Gem}




Next part


This text is part of the TITUS edition of Ramayana.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.