TITUS
Ramayana
Part No. 86
Previous part

Chapter: 10 
Adhyāya 10


Verse: 1 
Halfverse: a    ājñāpya tu mahārājo   rāgʰavasyābʰiṣecanam
   ājñāpya tu mahā-rājo   rāgʰavasya_abʰiṣecanam /
Halfverse: c    priyārhāṃ priyam ākʰyātuṃ   viveśāntaḥpuraṃ vaśī
   priya_arhāṃ priyam ākʰyātuṃ   viveśa_antaḥ-puraṃ vaśī /1/

Verse: 2 
Halfverse: a    tāṃ tatra patitāṃ bʰūmau   śayānām atatʰocitām
   tāṃ tatra patitāṃ bʰūmau   śayānām atatʰā_ucitām /
Halfverse: c    pratapta iva duḥkʰena   so 'paśyaj jagatīpatiḥ
   pratapta iva duḥkʰena   so_apaśyaj jagatī-patiḥ /2/

Verse: 3 
Halfverse: a    sa vr̥ddʰas taruṇīṃ bʰāryāṃ   prāṇebʰyo 'pi garīyasīm
   sa vr̥ddʰas taruṇīṃ bʰāryāṃ   prāṇebʰyo_api garīyasīm /
Halfverse: c    apāpaḥ pāpasaṃkalpāṃ   dadarśa dʰaraṇītale
   apāpaḥ pāpa-saṃkalpāṃ   dadarśa dʰaraṇī-tale /3/

Verse: 4 
Halfverse: a    kareṇum iva digdʰena   viddʰāṃ mr̥gayunā vane {!}
   kareṇum iva digdʰena   viddʰāṃ mr̥gayunā vane / {!}
Halfverse: c    mahāgaja ivāraṇye   snehāt parimamarśa tām
   mahā-gaja iva_araṇye   snehāt parimamarśa tām /4/

Verse: 5 
Halfverse: a    parimr̥śya ca pāṇibʰyām   abʰisaṃtrastacetanaḥ
   parimr̥śya ca pāṇibʰyām   abʰisaṃtrasta-cetanaḥ /
Halfverse: c    kāmī kamalapatrākṣīm   uvāca vanitām idam
   kāmī kamala-patra_akṣīm   uvāca vanitām idam /5/

Verse: 6 
Halfverse: a    na te 'ham abʰijānāmi   krodʰam ātmani saṃśritam
   na te_aham abʰijānāmi   krodʰam ātmani saṃśritam /
Halfverse: c    devi kenābʰiyuktāsi   kena vāsi vimānitā
   devi kena_abʰiyuktā_asi   kena vā_asi vimānitā /6/

Verse: 7 
Halfverse: a    yad idaṃ mama duḥkʰāya   śeṣe kalyāṇi pāṃsuṣu
   yad idaṃ mama duḥkʰāya   śeṣe kalyāṇi pāṃsuṣu /
Halfverse: c    bʰūmau śeṣe kimartʰaṃ tvaṃ   mayi kalyāṇa cetasi
   bʰūmau śeṣe kim-artʰaṃ tvaṃ   mayi kalyāṇa cetasi /
Halfverse: e    bʰūtopahatacitteva   mama cittapramātʰinī
   bʰūta_upahata-cittā_iva   mama citta-pramātʰinī /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    santi me kuśalā vaidyā   abʰituṣṭāś ca sarvaśaḥ
   santi me kuśalā vaidyā   abʰituṣṭāś ca sarvaśaḥ /
Halfverse: c    sukʰitāṃ tvāṃ kariṣyanti   vyādʰim ācakṣva bʰāmini
   sukʰitāṃ tvāṃ kariṣyanti   vyādʰim ācakṣva bʰāmini /8/

Verse: 9 
Halfverse: a    kasya vā te priyaṃ kāryaṃ   kena vā vipriyaṃ kr̥tam
   kasya vā te priyaṃ kāryaṃ   kena vā vipriyaṃ kr̥tam /
Halfverse: c    kaḥ priyaṃ labʰatām adya   ko vā sumahad apriyam
   kaḥ priyaṃ labʰatām adya   ko vā sumahad apriyam /9/

Verse: 10 
Halfverse: a    avadʰyo vadʰyatāṃ ko vā   vadʰyaḥ ko vā vimucyatām
   avadʰyo vadʰyatāṃ ko vā   vadʰyaḥ ko vā vimucyatām /
Halfverse: c    daridraḥ ko bʰavatv āḍʰyo   dravyavān vāpy akiṃcanaḥ
   daridraḥ ko bʰavatv āḍʰyo   dravyavān vā_apy akiṃcanaḥ /10/

Verse: 11 
Halfverse: a    ahaṃ caiva madīyāś ca   sarve tava vaśānugāḥ
   ahaṃ caiva madīyāś ca   sarve tava vaśa_anugāḥ /
Halfverse: c    na te kaṃ cid abʰiprāyaṃ   vyāhantum aham utsahe
   na te kaṃcid abʰiprāyaṃ   vyāhantum aham utsahe /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    ātmano jīvitenāpi   brūhi yan manaseccʰasi
   ātmano jīvitena_api   brūhi yan manasā_iccʰasi /
Halfverse: c    yāvad āvartate cakraṃ   tāvatī me vasuṃdʰarā
   yāvad āvartate cakraṃ   tāvatī me vasuṃdʰarā /12/

Verse: 13 
Halfverse: a    tatʰoktā sā samāśvastā   vaktukāmā tad apriyam
   tatʰā_uktā sā samāśvastā   vaktu-kāmā tad apriyam /
Halfverse: c    paripīḍayituṃ bʰūyo   bʰartāram upacakrame
   paripīḍayituṃ bʰūyo   bʰartāram upacakrame /13/

Verse: 14 
Halfverse: a    nāsmi viprakr̥tā deva   kena cin na vimānitā
   na_asmi viprakr̥tā deva   kenacin na vimānitā /
Halfverse: c    abʰiprāyas tu me kaś cit   tam iccʰāmi tvayā kr̥tam
   abʰiprāyas tu me kaścit   tam iccʰāmi tvayā kr̥tam /14/

Verse: 15 
Halfverse: a    pratijñāṃ pratijānīṣva   yadi tvaṃ kartum iccʰasi
   pratijñāṃ pratijānīṣva   yadi tvaṃ kartum iccʰasi /
Halfverse: c    atʰa tad vyāhariṣyāmi   yad abʰiprārtʰitaṃ mayā
   atʰa tad vyāhariṣyāmi   yad abʰiprārtʰitaṃ mayā /15/

Verse: 16 
Halfverse: a    evam uktas tayā rājā   priyayā strīvaśaṃ gataḥ
   evam uktas tayā rājā   priyayā strī-vaśaṃ gataḥ /
Halfverse: c    tām uvāca mahātejāḥ   kaikeyīm īṣadutsmitaḥ
   tām uvāca mahā-tejāḥ   kaikeyīm īṣad-utsmitaḥ /16/

Verse: 17 
Halfverse: a    avalipte na jānāsi   tvattaḥ priyataro mama
   avalipte na jānāsi   tvattaḥ priyataro mama /
Halfverse: c    manujo manujavyāgʰrād   rāmād anyo na vidyate
   manujo manuja-vyāgʰrād   rāmād anyo na vidyate /17/

Verse: 18 
Halfverse: a    bʰadre hr̥dayam apy etad   anumr̥śyoddʰarasva me {!}
   bʰadre hr̥dayam apy etad   anumr̥śya_uddʰarasva me / {!}
Halfverse: c    etat samīkṣya kaikeyi   brūhi yat sādʰu manyase
   etat samīkṣya kaikeyi   brūhi yat sādʰu manyase /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    balam ātmani paśyantī   na māṃ śaṅkitum arhasi
   balam ātmani paśyantī   na māṃ śaṅkitum arhasi /
Halfverse: c    kariṣyāmi tava prītiṃ   sukr̥tenāpi te śape
   kariṣyāmi tava prītiṃ   sukr̥tena_api te śape /19/

Verse: 20 
Halfverse: a    tena vākyena saṃhr̥ṣṭā   tam abʰiprāyam ātmanaḥ
   tena vākyena saṃhr̥ṣṭā   tam abʰiprāyam ātmanaḥ /
Halfverse: c    vyājahāra mahāgʰoram   abʰyāgatam ivāntakam
   vyājahāra mahā-gʰoram   abʰyāgatam iva_antakam /20/

Verse: 21 
Halfverse: a    yatʰākrameṇa śapasi   varaṃ mama dadāsi ca
   yatʰā-krameṇa śapasi   varaṃ mama dadāsi ca /
Halfverse: c    tac cʰr̥ṇvantu trayastriṃśad   devāḥ sendrapurogamāḥ
   tat śr̥ṇvantu trayas-triṃśad   devāḥ sa_indra-purogamāḥ /21/

Verse: 22 
Halfverse: a    candrādityau nabʰaś caiva   grahā rātryahanī diśaḥ
   candra_ādityau nabʰaś caiva   grahā rātry-ahanī diśaḥ /
Halfverse: c    jagac ca pr̥tʰivī caiva   sagandʰarvā sarākṣasā
   jagac ca pr̥tʰivī caiva   sagandʰarvā sarākṣasā /22/

Verse: 23 
Halfverse: a    niśācarāṇi bʰūtāni   gr̥heṣu gr̥hadevatāḥ
   niśā-carāṇi bʰūtāni   gr̥heṣu gr̥ha-devatāḥ /
Halfverse: c    yāni cānyāni bʰūtāni   jānīyur bʰāṣitaṃ tava
   yāni ca_anyāni bʰūtāni   jānīyur bʰāṣitaṃ tava /23/

Verse: 24 
Halfverse: a    satyasaṃdʰo mahātejā   dʰarmajñaḥ susamāhitaḥ
   satya-saṃdʰo mahā-tejā   dʰarmajñaḥ susamāhitaḥ /
Halfverse: c    varaṃ mama dadāty eṣa   tan me śr̥ṇvantu devatāḥ
   varaṃ mama dadāty eṣa   tan me śr̥ṇvantu devatāḥ /24/

Verse: 25 
Halfverse: a    iti devī maheṣvāsaṃ   parigr̥hyābʰiśasya ca
   iti devī mahā_iṣvāsaṃ   parigr̥hya_abʰiśasya ca /
Halfverse: c    tataḥ param uvācedaṃ   varadaṃ kāmamohitam
   tataḥ param uvāca_idaṃ   varadaṃ kāma-mohitam /25/

Verse: 26 
Halfverse: a    varau yau me tvayā deva   tadā dattau mahīpate
   varau yau me tvayā deva   tadā dattau mahī-pate /
Halfverse: c    tau tāvad aham adyaiva   vakṣyāmi śr̥ṇu me vacaḥ
   tau tāvad aham adya_eva   vakṣyāmi śr̥ṇu me vacaḥ /26/

Verse: 27 
Halfverse: a    abʰiṣeka samārambʰo   rāgʰavasyopakalpitaḥ
   abʰiṣeka samārambʰo   rāgʰavasya_upakalpitaḥ /
Halfverse: c    anenaivābʰiṣekeṇa   bʰarato me 'bʰiṣicyatām
   anena_eva_abʰiṣekeṇa   bʰarato me_abʰiṣicyatām /27/

Verse: 28 
Halfverse: a    nava pañca ca varṣāṇi   daṇḍakāraṇyam āśritaḥ
   nava pañca ca varṣāṇi   daṇḍaka_araṇyam āśritaḥ /
Halfverse: c    cīrājinajaṭādʰārī   rāmo bʰavatu tāpasaḥ
   cīra_ajina-jaṭā-dʰārī   rāmo bʰavatu tāpasaḥ /28/

Verse: 29 
Halfverse: a    bʰarato bʰajatām adya   yauvarājyam akaṇṭakam
   bʰarato bʰajatām adya   yauvarājyam akaṇṭakam /
Halfverse: c    adya caiva hi paśyeyaṃ   prayāntaṃ rāgʰavaṃ vane
   adya caiva hi paśyeyaṃ   prayāntaṃ rāgʰavaṃ vane /29/

Verse: 30 
Halfverse: a    tataḥ śrutvā mahārāja   kaikeyyā dāruṇaṃ vacaḥ
   tataḥ śrutvā mahā-rāja   kaikeyyā dāruṇaṃ vacaḥ /
Halfverse: c    vyatʰito vilavaś caiva   vyāgʰrīṃ dr̥ṣṭvā yatʰā mr̥gaḥ
   vyatʰito vilavaś caiva   vyāgʰrīṃ dr̥ṣṭvā yatʰā mr̥gaḥ /30/

Verse: 31 
Halfverse: a    asaṃvr̥tāyām āsīno   jagatyāṃ dīrgʰam uccʰvasan
   asaṃvr̥tāyām āsīno   jagatyāṃ dīrgʰam uccʰvasan /
Halfverse: c    aho dʰig iti sāmarṣo   vācam uktvā narādʰipaḥ
   aho dʰig iti sāmarṣo   vācam uktvā nara_adʰipaḥ /
Halfverse: e    moham āpedivān bʰūyaḥ   śokopahatacetanaḥ
   moham āpedivān bʰūyaḥ   śoka_upahata-cetanaḥ /31/

Verse: 32 
Halfverse: a    cireṇa tu nr̥paḥ saṃjñāṃ   pratilabʰya suduḥkʰitaḥ
   cireṇa tu nr̥paḥ saṃjñāṃ   pratilabʰya suduḥkʰitaḥ /
Halfverse: c    kaikeyīm abravīt kruddʰaḥ   pradahann iva cakṣuṣā
   kaikeyīm abravīt kruddʰaḥ   pradahann iva cakṣuṣā /32/

Verse: 33 
Halfverse: a    nr̥śaṃse duṣṭacāritre   kulasyāsya vināśini
   nr̥śaṃse duṣṭa-cāritre   kulasya_asya vināśini /
Halfverse: c    kiṃ kr̥taṃ tava rāmeṇa   pāpe pāpaṃ mayāpi vā
   kiṃ kr̥taṃ tava rāmeṇa   pāpe pāpaṃ mayā_api vā /33/

Verse: 34 
Halfverse: a    sadā te jananī tulyāṃ   vr̥ttiṃ vahati rāgʰavaḥ
   sadā te jananī tulyāṃ   vr̥ttiṃ vahati rāgʰavaḥ /
Halfverse: c    tasyaiva tvam anartʰāya   kiṃnimittam ihodyatā
   tasya_eva tvam anartʰāya   kiṃ-nimittam iha_udyatā /34/

Verse: 35 
Halfverse: a    tvaṃ mayātmavināśāya   bʰavanaṃ svaṃ praveśitā
   tvaṃ mayā_ātma-vināśāya   bʰavanaṃ svaṃ praveśitā /
Halfverse: c    avijñānān nr̥pasutā   vyālī tīkṣṇaviṣā yatʰā
   avijñānān nr̥pa-sutā   vyālī tīkṣṇa-viṣā yatʰā /35/

Verse: 36 
Halfverse: a    jīvaloko yadā sarvo   rāmasyeha guṇastavam
   jīva-loko yadā sarvo   rāmasya_iha guṇa-stavam /
Halfverse: c    aparādʰaṃ kam uddiśya   tyakṣyāmīṣṭam ahaṃ sutam
   aparādʰaṃ kam uddiśya   tyakṣyāmi_iṣṭam ahaṃ sutam /36/

Verse: 37 
Halfverse: a    kausalyāṃ vā sumitrāṃ vā   tyajeyam api vā śriyam
   kausalyāṃ vā sumitrāṃ vā   tyajeyam api vā śriyam /
Halfverse: c    jīvitaṃ vātmano rāmaṃ   na tv eva pitr̥vatsalam
   jīvitaṃ vā_ātmano rāmaṃ   na tv eva pitr̥-vatsalam /37/

Verse: 38 
Halfverse: a    parā bʰavati me prītir   dr̥ṣṭvā tanayam agrajam
   parā bʰavati me prītir   dr̥ṣṭvā tanayam agrajam /
Halfverse: c    apaśyatas tu me rāmaṃ   naṣṭā bʰavati cetanā
   apaśyatas tu me rāmaṃ   naṣṭā bʰavati cetanā /38/

Verse: 39 
Halfverse: a    tiṣṭʰel loko vinā sūryaṃ   sasyaṃ vā salilaṃ vinā
   tiṣṭʰel loko vinā sūryaṃ   sasyaṃ vā salilaṃ vinā /
Halfverse: c    na tu rāmaṃ vinā dehe   tiṣṭʰet tu mama jīvitam
   na tu rāmaṃ vinā dehe   tiṣṭʰet tu mama jīvitam /39/

Verse: 40 
Halfverse: a    tad alaṃ tyajyatām eṣa   niścayaḥ pāpaniścaye
   tad alaṃ tyajyatām eṣa   niścayaḥ pāpa-niścaye /
Halfverse: c    api te caraṇau mūrdʰnā   spr̥śāmy eṣa prasīda me
   api te caraṇau mūrdʰnā   spr̥śāmy eṣa prasīda me /40/

Verse: 41 


Halfverse: a    sa bʰūmipālo vilapann anātʰavat    sa bʰūmipālo vilapann anātʰavat
   sa bʰūmi-pālo vilapann anātʰavat    sa bʰūmi-pālo vilapann anātʰavat / {Gem}
Halfverse: b    striyā gr̥hīto dr̥haye 'timātratā    striyā gr̥hīto dr̥haye 'timātratā
   striyā gr̥hīto dr̥haye_atimātratā    striyā gr̥hīto dr̥haye_atimātratā / {Gem}
Halfverse: c    papāta devyāś caraṇau prasāritāv    papāta devyāś caraṇau prasāritāv
   papāta devyāś caraṇau prasāritāv    papāta devyāś caraṇau prasāritāv / {Gem}
Halfverse: d    ubʰāv asaṃspr̥śya yatʰāturas tatʰā    ubʰāv asaṃspr̥śya yatʰāturas tatʰā
   ubʰāv asaṃspr̥śya yatʰā_āturas tatʰā    ubʰāv asaṃspr̥śya yatʰā_āturas tatʰā /41/ {E} {Gem}




Next part


This text is part of the TITUS edition of Ramayana.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.