TITUS
Ramayana
Part No. 114
Previous part

Chapter: 37 
Adhyāya 37


Verse: 1 
Halfverse: a    yāvat tu niryatas tasya   rajorūpam adr̥śyata
   yāvat tu niryatas tasya   rajo-rūpam adr̥śyata /
Halfverse: c    naivekṣvākuvaras tāvat   saṃjahārātmacakṣuṣī
   na_eva_ikṣvāku-varas tāvat   saṃjahāra_ātma-cakṣuṣī /1/

Verse: 2 
Halfverse: a    yāvad rājā priyaṃ putraṃ   paśyaty atyantadʰārmikam
   yāvad rājā priyaṃ putraṃ   paśyaty atyanta-dʰārmikam /
Halfverse: c    tāvad vyavardʰatevāsya   dʰaraṇyāṃ putradarśane
   tāvad vyavardʰata_iva_asya   dʰaraṇyāṃ putra-darśane /2/

Verse: 3 
Halfverse: a    na paśyati rajo 'py asya   yadā rāmasya bʰūmipaḥ
   na paśyati rajo_apy asya   yadā rāmasya bʰūmipaḥ /
Halfverse: c    tadārtaś ca viṣaṇṇaś ca   papāta dʰaraṇītale
   tadā_ārtaś ca viṣaṇṇaś ca   papāta dʰaraṇī-tale /3/

Verse: 4 
Halfverse: a    tasya dakṣiṇam anvagāt   kausalyā bāhum aṅganā
   tasya dakṣiṇam anvagāt   kausalyā bāhum aṅganā /
Halfverse: c    vāmaṃ cāsyānvagāt pārśvaṃ   kaikeyī bʰaratapriyā
   vāmaṃ ca_asya_anvagāt pārśvaṃ   kaikeyī bʰarata-priyā /4/

Verse: 5 
Halfverse: a    tāṃ nayena ca saṃpanno   dʰarmeṇa nivayena ca
   tāṃ nayena ca saṃpanno   dʰarmeṇa nivayena ca /
Halfverse: c    uvāca rājā kaikeyīṃ   samīkṣya vyatʰitendriyaḥ
   uvāca rājā kaikeyīṃ   samīkṣya vyatʰita_indriyaḥ /5/

Verse: 6 
Halfverse: a    kaikeyi mā mamāṅgāni   sprākṣīs tvaṃ duṣṭacāriṇī
   kaikeyi mā mama_aṅgāni   sprākṣīs tvaṃ duṣṭa-cāriṇī /
Halfverse: c    na hi tvāṃ draṣṭum iccʰāmi   na bʰāryā na ca bāndʰavī
   na hi tvāṃ draṣṭum iccʰāmi   na bʰāryā na ca bāndʰavī /6/

Verse: 7 
Halfverse: a    ye ca tvām upajīvanti   nāhaṃ teṣāṃ na te mama
   ye ca tvām upajīvanti   na_ahaṃ teṣāṃ na te mama /
Halfverse: c    kevalārtʰaparāṃ hi tvāṃ   tyaktadʰarmāṃ tyajāmy aham
   kevala_artʰa-parāṃ hi tvāṃ   tyakta-dʰarmāṃ tyajāmy aham /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    agr̥hṇāṃ yac ca te pāṇim   agniṃ paryaṇayaṃ ca yat
   agr̥hṇāṃ yac ca te pāṇim   agniṃ paryaṇayaṃ ca yat /
Halfverse: c    anujānāmi tat sarvam   asmim̐l loke paratra ca
   anujānāmi tat sarvam   asmim̐l loke paratra ca /8/

Verse: 9 
Halfverse: a    bʰarataś cet pratītaḥ syād   rājyaṃ prāpyedam avyayam
   bʰarataś cet pratītaḥ syād   rājyaṃ prāpya_idam avyayam /
Halfverse: c    yan me sa dadyāt pitrartʰaṃ   mā mā tad dattam āgamat
   yan me sa dadyāt pitr-artʰaṃ   mā mā tad dattam āgamat /9/

Verse: 10 
Halfverse: a    atʰa reṇusamudʰvastaṃ   tam uttʰāpya narādʰipam
   atʰa reṇu-samudʰvastaṃ   tam uttʰāpya nara_adʰipam /
Halfverse: c    nyavartata tadā devī   kausalyā śokakarśitā
   nyavartata tadā devī   kausalyā śoka-karśitā /10/

Verse: 11 
Halfverse: a    hatveva brāhmaṇaṃ kāmāt   spr̥ṣṭvāgnim iva pāṇinā
   hatvā_iva brāhmaṇaṃ kāmāt   spr̥ṣṭvā_agnim iva pāṇinā /
Halfverse: c    anvatapyata dʰarmātmā   putraṃ saṃcintya tāpasaṃ
   anvatapyata dʰarma_ātmā   putraṃ saṃcintya tāpasaṃ /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    nivr̥tyaiva nivr̥tyaiva   sīdato ratʰavartmasu
   nivr̥tya_eva nivr̥tya_eva   sīdato ratʰa-vartmasu /
Halfverse: c    rājño nātibabʰau rūpaṃ   grastasyāṃśumato yatʰā
   rājño na_atibabʰau rūpaṃ   grastasya_aṃśumato yatʰā /12/

Verse: 13 
Halfverse: a    vilalāpa ca duḥkʰārtaḥ   priyaṃ putram anusmaran
   vilalāpa ca duḥkʰa_ārtaḥ   priyaṃ putram anusmaran /
Halfverse: c    nagarāntam anuprāptaṃ   buddʰvā putram atʰābravīt
   nagara_antam anuprāptaṃ   buddʰvā putram atʰa_abravīt /13/

Verse: 14 
Halfverse: a    vāhanānāṃ ca mukʰyānāṃ   vahatāṃ taṃ mamātmajam
   vāhanānāṃ ca mukʰyānāṃ   vahatāṃ taṃ mama_ātmajam /
Halfverse: c    padāni patʰi dr̥śyante   sa mahātmā na dr̥śyate
   padāni patʰi dr̥śyante   sa mahātmā na dr̥śyate /14/

Verse: 15 
Halfverse: a    sa nūnaṃ kva cid evādya   vr̥kṣamūlam upāśritaḥ
   sa nūnaṃ kvacid eva_adya   vr̥kṣa-mūlam upāśritaḥ /
Halfverse: c    kāṣṭʰaṃ vā yadi vāśmānam   upadʰāya śayiṣyate
   kāṣṭʰaṃ vā yadi vā_aśmānam   upadʰāya śayiṣyate /15/

Verse: 16 
Halfverse: a    uttʰāsyati ca medinyāḥ   kr̥paṇaḥ pāṃśuguṇṭʰitaḥ
   uttʰāsyati ca medinyāḥ   kr̥paṇaḥ pāṃśu-guṇṭʰitaḥ /
Halfverse: c    viniḥśvasan prasravaṇāt   kareṇūnām ivarṣabʰaḥ
   viniḥśvasan prasravaṇāt   kareṇūnām iva-r̥ṣabʰaḥ /16/

Verse: 17 
Halfverse: a    drakṣyanti nūnaṃ puruṣā   dīrgʰabāhuṃ vanecarāḥ
   drakṣyanti nūnaṃ puruṣā   dīrgʰa-bāhuṃ vane-carāḥ / {!}
Halfverse: c    rāmam uttʰāya gaccʰantaṃ   lokanātʰam anātʰavat
   rāmam uttʰāya gaccʰantaṃ   loka-nātʰam anātʰavat /17/

Verse: 18 
Halfverse: a    sakāmā bʰava kaikeyi   vidʰavā rājyam āvasa
   sakāmā bʰava kaikeyi   vidʰavā rājyam āvasa /
Halfverse: c    na hi taṃ puruṣavyāgʰraṃ   vinā jīvitum utsahe
   na hi taṃ puruṣa-vyāgʰraṃ   vinā jīvitum utsahe /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    ity evaṃ vilapan rājā   janaugʰenābʰisaṃvr̥taḥ
   ity evaṃ vilapan rājā   jana_ogʰena_abʰisaṃvr̥taḥ /
Halfverse: c    apasnāta ivāriṣṭaṃ   praviveśa purottamam
   apasnāta iva_ariṣṭaṃ   praviveśa pura_uttamam /19/

Verse: 20 
Halfverse: a    śūnyacatvaraveśmāntāṃ   saṃvr̥tāpaṇadevatām
   śūnya-catvara-veśma_antāṃ   saṃvr̥ta_āpaṇa-devatām /
Halfverse: c    klāntadurbaladuḥkʰārtāṃ   nātyākīrṇamahāpatʰām
   klānta-durbala-duḥkʰa_ārtāṃ   na_atyākīrṇa-mahā-patʰām /20/

Verse: 21 
Halfverse: a    tām avekṣya purīṃ sarvāṃ   rāmam evānucintayan
   tām avekṣya purīṃ sarvāṃ   rāmam eva_anucintayan /
Halfverse: c    vilapan prāviśad rājā   gr̥haṃ sūrya ivāmbudam
   vilapan prāviśad rājā   gr̥haṃ sūrya iva_ambudam /21/

Verse: 22 
Halfverse: a    mahāhradam ivākṣobʰyaṃ   suparṇena hr̥toragam
   mahā-hradam iva_akṣobʰyaṃ   suparṇena hr̥ta_uragam /
Halfverse: c    rāmeṇa rahitaṃ veśma   vaidehyā lakṣmaṇena ca
   rāmeṇa rahitaṃ veśma   vaidehyā lakṣmaṇena ca /22/

Verse: 23 
Halfverse: a    kausalyāyā gr̥haṃ śīgʰraṃ   rāma mātur nayantu mām
   kausalyāyā gr̥haṃ śīgʰraṃ   rāma mātur nayantu mām /
Halfverse: c    iti bruvantaṃ rājānam   anayan dvāradarśitaḥ
   iti bruvantaṃ rājānam   anayan dvāra-darśitaḥ /23/

Verse: 24 
Halfverse: a    tatas tatra praviṣṭasya   kausalyāyā niveśanam
   tatas tatra praviṣṭasya   kausalyāyā niveśanam /
Halfverse: c    adʰiruhyāpi śayanaṃ   babʰūva lulitaṃ manaḥ
   adʰiruhya_api śayanaṃ   babʰūva lulitaṃ manaḥ /24/

Verse: 25 
Halfverse: a    tac ca dr̥ṣṭvā mahārājo   bʰujam udyamya vīryavān
   tac ca dr̥ṣṭvā mahā-rājo   bʰujam udyamya vīryavān /
Halfverse: c    uccaiḥ svareṇa cukrośa   hā rāgʰava jahāsi mām
   uccaiḥ svareṇa cukrośa   hā rāgʰava jahāsi mām /25/

Verse: 26 
Halfverse: a    sukʰitā bata taṃ kālaṃ   jīviṣyanti narottamāḥ
   sukʰitā bata taṃ kālaṃ   jīviṣyanti nara_uttamāḥ /
Halfverse: c    pariṣvajanto ye rāmaṃ   drakṣyanti punar āgatam
   pariṣvajanto ye rāmaṃ   drakṣyanti punar āgatam /26/

Verse: 27 
Halfverse: a    na tvāṃ paśyāmi kausalye   sādʰu māṃ pāṇinā spr̥śa
   na tvāṃ paśyāmi kausalye   sādʰu māṃ pāṇinā spr̥śa /
Halfverse: c    rāmaṃ me 'nugatā dr̥ṣṭir   adyāpi na nivartate
   rāmaṃ me_anugatā dr̥ṣṭir   adya_api na nivartate /27/

Verse: 28 


Halfverse: a    taṃ rāmam evānuvicintayantaṃ    taṃ rāmam evānuvicintayantaṃ
   taṃ rāmam eva_anuvicintayantaṃ    taṃ rāmam eva_anuvicintayantaṃ / {Gem}
Halfverse: b    samīkṣya devī śayane narendram    samīkṣya devī śayane narendram
   samīkṣya devī śayane nara_indram    samīkṣya devī śayane nara_indram / {Gem}
Halfverse: c    upopaviśyādʰikam ārtarūpā    upopaviśyādʰikam ārtarūpā
   upa_upaviśya_adʰikam ārta-rūpā    upa_upaviśya_adʰikam ārta-rūpā / {Gem}
Halfverse: d    viniḥśvasantī vilalāpa kr̥ccʰraṃ    viniḥśvasantī vilalāpa kr̥ccʰraṃ
   viniḥśvasantī vilalāpa kr̥ccʰraṃ    viniḥśvasantī vilalāpa kr̥ccʰraṃ /28/ {E} {Gem}




Next part


This text is part of the TITUS edition of Ramayana.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.