TITUS
Ramayana
Part No. 229
Previous part

Chapter: 41 
Adhyāya 41


Verse: 1 
Halfverse: a    sā taṃ saṃprekṣya suśroṇī   kusumāni vicinvatī
   sā taṃ saṃprekṣya suśroṇī   kusumāni vicinvatī /
Halfverse: c    hemarājata varṇābʰyāṃ   pārśvābʰyām upaśobʰitam
   hema-rājata varṇābʰyāṃ   pārśvābʰyām upaśobʰitam /1/

Verse: 2 
Halfverse: a    prahr̥ṣṭā cānavadyāṅgī   mr̥ṣṭahāṭakavarṇinī
   prahr̥ṣṭā ca_anavadya_aṅgī   mr̥ṣṭa-hāṭaka-varṇinī /
Halfverse: c    bʰartāram api cākrandal   lakṣmaṇaṃ caiva sāyudʰam
   bʰartāram api ca_ākrandal   lakṣmaṇaṃ caiva sāyudʰam /2/

Verse: 3 
Halfverse: a    tayāhūtau naravyāgʰrau   vaidehyā rāmalakṣmaṇau
   tayā_āhūtau nara-vyāgʰrau   vaidehyā rāma-lakṣmaṇau /
Halfverse: c    vīkṣamāṇau tu taṃ deśaṃ   tadā dadr̥śatur mr̥gam
   vīkṣamāṇau tu taṃ deśaṃ   tadā dadr̥śatur mr̥gam /3/

Verse: 4 
Halfverse: a    śaṅkamānas tu taṃ dr̥ṣṭvā   lakṣmaṇo rāmam abravīt
   śaṅkamānas tu taṃ dr̥ṣṭvā   lakṣmaṇo rāmam abravīt /
Halfverse: c    tam evainam ahaṃ manye   mārīcaṃ rākṣasaṃ mr̥gam
   tam eva_enam ahaṃ manye   mārīcaṃ rākṣasaṃ mr̥gam /4/

Verse: 5 
Halfverse: a    caranto mr̥gayāṃ hr̥ṣṭāḥ   pāpenopādʰinā vane
   caranto mr̥gayāṃ hr̥ṣṭāḥ   pāpena_upādʰinā vane /
Halfverse: c    anena nihatā rāma   rājānaḥ kāmarūpiṇā
   anena nihatā rāma   rājānaḥ kāma-rūpiṇā /5/

Verse: 6 
Halfverse: a    asya māyāvido māyā   mr̥garūpam idaṃ kr̥tam
   asya māyāvido māyā   mr̥ga-rūpam idaṃ kr̥tam / {Pāda}
Halfverse: c    bʰānumatpuruṣavyāgʰra   gandʰarvapurasaṃnibʰam
   bʰānumat-puruṣa-vyāgʰra   gandʰarva-pura-saṃnibʰam /6/

Verse: 7 
Halfverse: a    mr̥go hy evaṃvidʰo ratnavicitro   nāsti rāgʰava
   mr̥go hy evaṃ-vidʰo ratna-vicitro   na_asti rāgʰava / {Pāda}
Halfverse: c    jagatyāṃ jagatīnātʰa   māyaiṣā hi na saṃśayaḥ
   jagatyāṃ jagatī-nātʰa   māyā_eṣā hi na saṃśayaḥ /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    evaṃ bruvāṇaṃ kākutstʰaṃ   prativārya śucismitā
   evaṃ bruvāṇaṃ kākutstʰaṃ   prativārya śuci-smitā /
Halfverse: c    uvāca sītā saṃhr̥ṣṭā   cʰadmanā hr̥tacetanā
   uvāca sītā saṃhr̥ṣṭā   cʰadmanā hr̥ta-cetanā /8/

Verse: 9 
Halfverse: a    āryaputrābʰirāmo 'sau   mr̥go harati me manaḥ
   ārya-putra_abʰirāmo_asau   mr̥go harati me manaḥ /
Halfverse: c    ānayainaṃ mahābāho   krīḍārtʰaṃ no bʰaviṣyati
   ānaya_enaṃ mahā-bāho   krīḍā_artʰaṃ no bʰaviṣyati /9/

Verse: 10 
Halfverse: a    ihāśramapade 'smākaṃ   bahavaḥ puṇyadarśanāḥ
   iha_āśrama-pade_asmākaṃ   bahavaḥ puṇya-darśanāḥ /
Halfverse: c    mr̥gāś caranti sahitāś   camarāḥ sr̥marās tatʰā
   mr̥gāś caranti sahitāś   camarāḥ sr̥marās tatʰā /10/

Verse: 11 
Halfverse: a    r̥kṣāḥ pr̥ṣatasaṃgʰāś ca   vānarāḥ kinarās tatʰā
   r̥kṣāḥ pr̥ṣata-saṃgʰāś ca   vānarāḥ kinarās tatʰā /
Halfverse: c    vicaranti mahābāho   rūpaśreṣṭʰā mahābalāḥ
   vicaranti mahā-bāho   rūpa-śreṣṭʰā mahā-balāḥ /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    na cāsya sadr̥śo rājan   dr̥ṣṭapūrvo mr̥gaḥ purā
   na ca_asya sadr̥śo rājan   dr̥ṣṭa-pūrvo mr̥gaḥ purā /
Halfverse: c    tejasā kṣamayā dīptyā   yatʰāyaṃ mr̥gasattamaḥ
   tejasā kṣamayā dīptyā   yatʰā_ayaṃ mr̥ga-sattamaḥ /12/

Verse: 13 
Halfverse: a    nānāvarṇavicitrāṅgo   ratnabindusamācitaḥ
   nānā-varṇa-vicitra_aṅgo   ratna-bindu-samācitaḥ /
Halfverse: c    dyotayan vanam avyagraṃ   śobʰate śaśisaṃnibʰaḥ
   dyotayan vanam avyagraṃ   śobʰate śaśi-saṃnibʰaḥ /13/

Verse: 14 
Halfverse: a    aho rūpam aho lakṣmīḥ   svarasaṃpac ca śobʰanā
   aho rūpam aho lakṣmīḥ   svara-saṃpac ca śobʰanā /
Halfverse: c    mr̥go 'dbʰuto vicitro 'sau   hr̥dayaṃ haratīva me
   mr̥go_adbʰuto vicitro_asau   hr̥dayaṃ harati_iva me /14/

Verse: 15 
Halfverse: a    yadi grahaṇam abʰyeti   jīvann eva mr̥gas tava
   yadi grahaṇam abʰyeti   jīvann eva mr̥gas tava /
Halfverse: c    āścaryabʰūtaṃ bʰavati   vismayaṃ janayiṣyati
   āścarya-bʰūtaṃ bʰavati   vismayaṃ janayiṣyati /15/

Verse: 16 
Halfverse: a    samāptavanavāsānāṃ   rājyastʰānāṃ ca naḥ punaḥ
   samāpta-vana-vāsānāṃ   rājyastʰānāṃ ca naḥ punaḥ /
Halfverse: c    antaḥpuravibʰūṣārtʰo   mr̥ga eṣa bʰaviṣyati
   antaḥ-pura-vibʰūṣā_artʰo   mr̥ga eṣa bʰaviṣyati /16/

Verse: 17 
Halfverse: a    bʰaratasyāryaputrasya   śvaśrūṇāṃ mama ca prabʰo
   bʰaratasya_ārya-putrasya   śvaśrūṇāṃ mama ca prabʰo /
Halfverse: c    mr̥garūpam idaṃ divyaṃ   vismayaṃ janayiṣyati
   mr̥ga-rūpam idaṃ divyaṃ   vismayaṃ janayiṣyati /17/

Verse: 18 
Halfverse: a    jīvan na yadi te 'bʰyeti   grahaṇaṃ mr̥gasattamaḥ
   jīvan na yadi te_abʰyeti   grahaṇaṃ mr̥ga-sattamaḥ /
Halfverse: c    ajinaṃ naraśārdūla   ruciraṃ me bʰaviṣyati
   ajinaṃ nara-śārdūla   ruciraṃ me bʰaviṣyati /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    nihatasyāsya sattvasya   jāmbūnadamayatvaci
   nihatasya_asya sattvasya   jāmbūnadamaya-tvaci /
Halfverse: c    śaṣpabr̥syāṃ vinītāyām   iccʰāmy aham upāsitum
   śaṣpa-br̥syāṃ vinītāyām   iccʰāmy aham upāsitum /19/

Verse: 20 
Halfverse: a    kāmavr̥ttam idaṃ raudraṃ   strīṇām asadr̥śaṃ matam
   kāma-vr̥ttam idaṃ raudraṃ   strīṇām asadr̥śaṃ matam /
Halfverse: c    vapuṣā tv asya sattvasya   vismayo janito mama
   vapuṣā tv asya sattvasya   vismayo janito mama /20/

Verse: 21 
Halfverse: a    tena kāñcanaromṇā tu   maṇipravaraśr̥ṅgiṇā
   tena kāñcana-romṇā tu   maṇi-pravara-śr̥ṅgiṇā /
Halfverse: c    taruṇādityavarṇena   nakṣatrapatʰavarcasā
   taruṇa_āditya-varṇena   nakṣatra-patʰa-varcasā /
Halfverse: e    babʰūva rāgʰavasyāpi   mano vismayam āgatam
   babʰūva rāgʰavasya_api   mano vismayam āgatam /21/

Verse: 22 
Halfverse: a    evaṃ sītāvacaḥ śrutvā   dr̥ṣṭvā ca mr̥gam adbʰutam
   evaṃ sītā-vacaḥ śrutvā   dr̥ṣṭvā ca mr̥gam adbʰutam /
Halfverse: c    uvāca rāgʰavo hr̥ṣṭo   bʰrātaraṃ lakṣmaṇaṃ vacaḥ
   uvāca rāgʰavo hr̥ṣṭo   bʰrātaraṃ lakṣmaṇaṃ vacaḥ /

Verse: 23 
Halfverse: a    paśya lakṣmaṇa vaidehyāḥ   spr̥hāṃ mr̥gagatām imām
   paśya lakṣmaṇa vaidehyāḥ   spr̥hāṃ mr̥ga-gatām imām /
Halfverse: c    rūpaśreṣṭʰatayā hy eṣa   mr̥go 'dya na bʰaviṣyati
   rūpa-śreṣṭʰatayā hy eṣa   mr̥go_adya na bʰaviṣyati /23/

Verse: 24 
Halfverse: a    na vane nandanoddeśe   na caitraratʰasaṃśraye
   na vane nandana_uddeśe   na caitra-ratʰa-saṃśraye /
Halfverse: c    kutaḥ pr̥tʰivyāṃ saumitre   yo 'sya kaś cit samo mr̥gaḥ
   kutaḥ pr̥tʰivyāṃ saumitre   yo_asya kaścit samo mr̥gaḥ /24/

Verse: 25 
Halfverse: a    pratilomānulomāś ca   rucirā romarājayaḥ
   pratiloma_anulomāś ca   rucirā roma-rājayaḥ /
Halfverse: c    śobʰante mr̥gam āśritya   citrāḥ kanakabindubʰiḥ
   śobʰante mr̥gam āśritya   citrāḥ kanaka-bindubʰiḥ /25/

Verse: 26 
Halfverse: a    paśyāsya jr̥mbʰamāṇasya   dīptām agniśikʰopamām
   paśya_asya jr̥mbʰamāṇasya   dīptām agni-śikʰa_upamām /
Halfverse: c    jihvāṃ mukʰān niḥsarantīṃ   megʰād iva śatahradām
   jihvāṃ mukʰān niḥsarantīṃ   megʰād iva śata-hradām /26/

Verse: 27 
Halfverse: a    masāragalvarkamukʰaḥ   śaṅkʰamuktānibʰodaraḥ
   masāra-galvarka-mukʰaḥ   śaṅkʰa-muktā-nibʰa_udaraḥ /
Halfverse: c    kasya nāmānirūpyo 'sau   na mano lobʰayen mr̥gaḥ
   kasya nāma_anirūpyo_asau   na mano lobʰayen mr̥gaḥ /27/

Verse: 28 
Halfverse: a    kasya rūpam idaṃ dr̥ṣṭvā   jāmbūnadamaya prabʰam
   kasya rūpam idaṃ dr̥ṣṭvā   jāmbūnadamaya prabʰam /
Halfverse: c    nānāratnamayaṃ divyaṃ   na mano vismayaṃ vrajet
   nānā-ratnamayaṃ divyaṃ   na mano vismayaṃ vrajet /28/

Verse: 29 
Halfverse: a    māṃsahetor api mr̥gān   vihārārtʰaṃ ca dʰanvinaḥ
   māṃsa-hetor api mr̥gān   vihāra_artʰaṃ ca dʰanvinaḥ /
Halfverse: c    gʰnanti lakṣmaṇa rājāno   mr̥gayāyāṃ mahāvane
   gʰnanti lakṣmaṇa rājāno   mr̥gayāyāṃ mahā-vane /29/

Verse: 30 
Halfverse: a    dʰanāni vyavasāyena   vicīyante mahāvane
   dʰanāni vyavasāyena   vicīyante mahā-vane /
Halfverse: c    dʰātavo vividʰāś cāpi   maṇiratnasuvarṇinaḥ
   dʰātavo vividʰāś ca_api   maṇi-ratna-suvarṇinaḥ /30/

Verse: 31 
Halfverse: a    tat sāram akʰilaṃ nr̥̄ṇāṃ   dʰanaṃ nicayavardʰanam
   tat sāram akʰilaṃ nr̥̄ṇāṃ   dʰanaṃ nicaya-vardʰanam /
Halfverse: c    manasā cintitaṃ sarvaṃ   yatʰā śukrasya lakṣmaṇa
   manasā cintitaṃ sarvaṃ   yatʰā śukrasya lakṣmaṇa /31/

Verse: 32 
Halfverse: a    artʰī yenārtʰakr̥tyena   saṃvrajaty avicārayan
   artʰī yena_artʰa-kr̥tyena   saṃvrajaty avicārayan /
Halfverse: c    tam artʰam artʰaśāstrajñaḥ   prāhur artʰyāś ca lakṣmaṇa
   tam artʰam artʰa-śāstrajñaḥ   prāhur artʰyāś ca lakṣmaṇa /32/

Verse: 33 
Halfverse: a    etasya mr̥garatnasya   parārdʰye kāñcanatvaci
   etasya mr̥ga-ratnasya   para_ardʰye kāñcana-tvaci /
Halfverse: c    upavekṣyati vaidehī   mayā saha sumadʰyamā
   upavekṣyati vaidehī   mayā saha sumadʰyamā /33/

Verse: 34 
Halfverse: a    na kādalī na priyakī   na praveṇī na cāvikī
   na kādalī na priyakī   na praveṇī na ca_avikī /
Halfverse: c    bʰaved etasya sadr̥śī   sparśaneneti me matiḥ
   bʰaved etasya sadr̥śī   sparśanena_iti me matiḥ /34/

Verse: 35 
Halfverse: a    eṣa caiva mr̥gaḥ śrīmān   yaś ca divyo nabʰaścaraḥ
   eṣa caiva mr̥gaḥ śrīmān   yaś ca divyo nabʰaś-caraḥ /
Halfverse: c    ubʰāv etau mr̥gau divyau   tārāmr̥gamahīmr̥gau
   ubʰāv etau mr̥gau divyau   tārā-mr̥ga-mahī-mr̥gau /35/

Verse: 36 
Halfverse: a    yadi vāyaṃ tatʰā yan māṃ   bʰaved vadasi lakṣmaṇa
   yadi vā_ayaṃ tatʰā yan māṃ   bʰaved vadasi lakṣmaṇa /
Halfverse: c    māyaiṣā rākṣasasyeti   kartavyo 'sya vadʰo mayā
   māyā_eṣā rākṣasasya_iti   kartavyo_asya vadʰo mayā /36/

Verse: 37 
Halfverse: a    etena hi nr̥śaṃsena   mārīcenākr̥tātmanā
   etena hi nr̥śaṃsena   mārīcena_akr̥ta_ātmanā /
Halfverse: c    vane vicaratā pūrvaṃ   hiṃsitā munipuṃgavāḥ
   vane vicaratā pūrvaṃ   hiṃsitā muni-puṃgavāḥ /37/

Verse: 38 
Halfverse: a    uttʰāya bahavo yena   mr̥gayāyāṃ janādʰipāḥ
   uttʰāya bahavo yena   mr̥gayāyāṃ jana_adʰipāḥ /
Halfverse: c    nihatāḥ parameṣvāsās   tasmād vadʰyas tv ayaṃ mr̥gaḥ
   nihatāḥ parama_iṣvāsās   tasmād vadʰyas tv ayaṃ mr̥gaḥ /38/

Verse: 39 
Halfverse: a    purastād iha vātāpiḥ   paribʰūya tapasvinaḥ
   purastād iha vātāpiḥ   paribʰūya tapasvinaḥ /
Halfverse: c    udarastʰo dvijān hanti   svagarbʰo 'śvatarīm iva
   udarastʰo dvijān hanti   sva-garbʰo_aśvatarīm iva /39/

Verse: 40 
Halfverse: a    sa kadā cic cirāl loke   āsasāda mahāmunim
   sa kadācic cirāl loke   āsasāda mahā-munim /
Halfverse: c    agastyaṃ tejasā yuktaṃ   bʰakṣyas tasya babʰūva ha
   agastyaṃ tejasā yuktaṃ   bʰakṣyas tasya babʰūva ha /40/

Verse: 41 
Halfverse: a    samuttʰāne ca tad rūpaṃ   kartukāmaṃ samīkṣya tam
   samuttʰāne ca tad rūpaṃ   kartu-kāmaṃ samīkṣya tam /
Halfverse: c    utsmayitvā tu bʰagavān   vātāpim idam abravīt
   utsmayitvā tu bʰagavān   vātāpim idam abravīt /41/

Verse: 42 
Halfverse: a    tvayāvigaṇya vātāpe   paribʰūtāś ca tejasā
   tvayā_avigaṇya vātāpe   paribʰūtāś ca tejasā /
Halfverse: c    jīvaloke dvijaśreṣṭʰās   tasmād asi jarāṃ gataḥ
   jīva-loke dvija-śreṣṭʰās   tasmād asi jarāṃ gataḥ /42/

Verse: 43 
Halfverse: a    evaṃ tan na bʰaved rakṣo   vātāpir iva lakṣmaṇa
   evaṃ tan na bʰaved rakṣo   vātāpir iva lakṣmaṇa /
Halfverse: c    madvidʰaṃ yo 'timanyeta   dʰarmanityaṃ jitendriyam
   madvidʰaṃ yo_atimanyeta   dʰarma-nityaṃ jita_indriyam /43/

Verse: 44 
Halfverse: a    bʰaved dʰato 'yaṃ vātāpir   agastyeneva mā gatiḥ
   bʰavedd^hato_ayaṃ vātāpir   agastyena_iva mā gatiḥ /
Halfverse: c    iha tvaṃ bʰava saṃnaddʰo   yantrito rakṣa maitʰilīm
   iha tvaṃ bʰava saṃnaddʰo   yantrito rakṣa maitʰilīm /44/

Verse: 45 
Halfverse: a    asyām āyattam asmākaṃ   yat kr̥tyaṃ ragʰunandana
   asyām āyattam asmākaṃ   yat kr̥tyaṃ ragʰu-nandana /
Halfverse: c    aham enaṃ vadʰiṣyāmi   grahīṣyāmy atʰa vā mr̥gam
   aham enaṃ vadʰiṣyāmi   grahīṣyāmy atʰavā mr̥gam /45/

Verse: 46 
Halfverse: a    yāvad gaccʰāmi saumitre   mr̥gam ānayituṃ drutam
   yāvad gaccʰāmi saumitre   mr̥gam ānayituṃ drutam /
Halfverse: c    paśya lakṣmaṇa vaidehīṃ   mr̥gatvaci gataspr̥hām
   paśya lakṣmaṇa vaidehīṃ   mr̥ga-tvaci gata-spr̥hām /46/

Verse: 47 
Halfverse: a    tvacā pradʰānayā hy eṣa   mr̥go 'dya na bʰaviṣyati
   tvacā pradʰānayā hy eṣa   mr̥go_adya na bʰaviṣyati /
Halfverse: c    apramattena te bʰāvyam   āśramastʰena sītayā
   apramattena te bʰāvyam   āśramastʰena sītayā /47/

Verse: 48 
Halfverse: a    yāvat pr̥ṣatam ekena   sāyakena nihanmy aham
   yāvat pr̥ṣatam ekena   sāyakena nihanmy aham /
Halfverse: c    hatvaitac carma ādāya   śīgʰram eṣyāmi lakṣmaṇa
   hatvā_etac carma ādāya   śīgʰram eṣyāmi lakṣmaṇa /48/

Verse: 49 


Halfverse: a    pradakṣiṇenātibalena pakṣiṇā    pradakṣiṇenātibalena pakṣiṇā
   pradakṣiṇena_atibalena pakṣiṇā    pradakṣiṇena_atibalena pakṣiṇā / {Gem}
Halfverse: b    jaṭāyuṣā buddʰimatā ca lakṣmaṇa    jaṭāyuṣā buddʰimatā ca lakṣmaṇa
   jaṭāyuṣā buddʰimatā ca lakṣmaṇa    jaṭāyuṣā buddʰimatā ca lakṣmaṇa / {Gem}
Halfverse: c    bʰavāpramattaḥ pratigr̥hya maitʰilīṃ    bʰavāpramattaḥ pratigr̥hya maitʰilīṃ
   bʰava_apramattaḥ pratigr̥hya maitʰilīṃ    bʰava_apramattaḥ pratigr̥hya maitʰilīṃ / {Gem}
Halfverse: d    pratikṣaṇaṃ sarvata eva śaṅkitaḥ    pratikṣaṇaṃ sarvata eva śaṅkitaḥ
   pratikṣaṇaṃ sarvata eva śaṅkitaḥ    pratikṣaṇaṃ sarvata eva śaṅkitaḥ /49/ {E} {Gem}




Next part


This text is part of the TITUS edition of Ramayana.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.