TITUS
Ramayana
Part No. 231
Previous part

Chapter: 43 
Adhyāya 43


Verse: 1 
Halfverse: a    ārtasvaraṃ tu taṃ bʰartur   vijñāya sadr̥śaṃ vane
   ārta-svaraṃ tu taṃ bʰartur   vijñāya sadr̥śaṃ vane /
Halfverse: c    uvāca lakṣmaṇaṃ sītā   gaccʰa jānīhi rāgʰavam
   uvāca lakṣmaṇaṃ sītā   gaccʰa jānīhi rāgʰavam /1/

Verse: 2 
Halfverse: a    na hi me jīvitaṃ stʰāne   hr̥dayaṃ vāvatiṣṭʰate
   na hi me jīvitaṃ stʰāne   hr̥dayaṃ vā_avatiṣṭʰate /
Halfverse: c    krośataḥ paramārtasya   śrutaḥ śabdo mayā bʰr̥śam
   krośataḥ parama_ārtasya   śrutaḥ śabdo mayā bʰr̥śam /2/

Verse: 3 
Halfverse: a    ākrandamānaṃ tu vane   bʰrātaraṃ trātum arhasi
   ākrandamānaṃ tu vane   bʰrātaraṃ trātum arhasi /
Halfverse: c    taṃ kṣipram abʰidʰāva tvaṃ   bʰrātaraṃ śaraṇaiṣiṇam
   taṃ kṣipram abʰidʰāva tvaṃ   bʰrātaraṃ śaraṇa_eṣiṇam /3/

Verse: 4 
Halfverse: a    rakṣasāṃ vaśam āpannaṃ   siṃhānām iva govr̥ṣam
   rakṣasāṃ vaśam āpannaṃ   siṃhānām iva go-vr̥ṣam /
Halfverse: c    na jagāma tatʰoktas tu   bʰrātur ājñāya śāsanam
   na jagāma tatʰā_uktas tu   bʰrātur ājñāya śāsanam /4/

Verse: 5 
Halfverse: a    tam uvāca tatas tatra   kupitā janakātmajā
   tam uvāca tatas tatra   kupitā janaka_ātmajā /
Halfverse: c    saumitre mitrarūpeṇa   bʰrātus tvam asi śatruvat
   saumitre mitra-rūpeṇa   bʰrātus tvam asi śatruvat /5/

Verse: 6 
Halfverse: a    yas tvam asyām avastʰāyāṃ   bʰrātaraṃ nābʰipadyase
   yas tvam asyām avastʰāyāṃ   bʰrātaraṃ na_abʰipadyase /
Halfverse: c    iccʰasi tvaṃ vinaśyantaṃ   rāmaṃ lakṣmaṇa matkr̥te
   iccʰasi tvaṃ vinaśyantaṃ   rāmaṃ lakṣmaṇa mat-kr̥te /6/

Verse: 7 
Halfverse: a    vyasanaṃ te priyaṃ manye   sneho bʰrātari nāsti te
   vyasanaṃ te priyaṃ manye   sneho bʰrātari na_asti te /
Halfverse: c    tena tiṣṭʰasi visrabdʰas   tam apaśyan mahādyutim
   tena tiṣṭʰasi visrabdʰas   tam apaśyan mahā-dyutim /7/

Verse: 8 
Halfverse: a    kiṃ hi saṃśayam āpanne   tasminn iha mayā bʰavet
   kiṃ hi saṃśayam āpanne   tasminn iha mayā bʰavet /
Halfverse: c    kartavyam iha tiṣṭʰantyā   yat pradʰānas tvam āgataḥ
   kartavyam iha tiṣṭʰantyā   yat pradʰānas tvam āgataḥ /8/

Verse: 9 
Halfverse: a    iti bruvāṇaṃ vaidehīṃ   bāṣpaśokapariplutām
   iti bruvāṇaṃ vaidehīṃ   bāṣpa-śoka-pariplutām /
Halfverse: c    abravīl lakṣmaṇas trastāṃ   sītāṃ mr̥gavadʰūm iva
   abravīl lakṣmaṇas trastāṃ   sītāṃ mr̥ga-vadʰūm iva /9/

Verse: 10 
Halfverse: a    devi devamanuṣyeṣu   gandʰarveṣu patatriṣu
   devi deva-manuṣyeṣu   gandʰarveṣu patatriṣu /
Halfverse: c    rākṣaseṣu piśāceṣu   kiṃnareṣu mr̥geṣu ca
   rākṣaseṣu piśāceṣu   kiṃnareṣu mr̥geṣu ca /10/

Verse: 11 
Halfverse: a    dānaveṣu ca gʰoreṣu   na sa vidyeta śobʰane
   dānaveṣu ca gʰoreṣu   na sa vidyeta śobʰane /
Halfverse: c    yo rāmaṃ pratiyudʰyeta   samare vāsavopamam
   yo rāmaṃ pratiyudʰyeta   samare vāsava_upamam /11/

Verse: 12 
Halfverse: a    avadʰyaḥ samare rāmo   naivaṃ tvaṃ vaktum arhasi
   avadʰyaḥ samare rāmo   na_evaṃ tvaṃ vaktum arhasi /
Halfverse: c    na tvām asmin vane hātum   utsahe rāgʰavaṃ vinā
   na tvām asmin vane hātum   utsahe rāgʰavaṃ vinā /12/

Verse: 13 
Halfverse: a    anivāryaṃ balaṃ tasya   balair balavatām api
   anivāryaṃ balaṃ tasya   balair balavatām api /
Halfverse: c    tribʰir lokaiḥ samudyuktaiḥ   seśvaraiḥ sāmarair api
   tribʰir lokaiḥ samudyuktaiḥ   sa_īśvaraiḥ sāmarair api /13/

Verse: 14 
Halfverse: a    hr̥dayaṃ nirvr̥taṃ te 'stu   saṃtāpas tyajyatām ayam
   hr̥dayaṃ nirvr̥taṃ te_astu   saṃtāpas tyajyatām ayam /
Halfverse: c    āgamiṣyati te bʰartā   śīgʰraṃ hatvā mr̥gottamam
   āgamiṣyati te bʰartā   śīgʰraṃ hatvā mr̥ga_uttamam /14/

Verse: 15 
Halfverse: a    na sa tasya svaro vyaktaṃ   na kaś cid api daivataḥ
   na sa tasya svaro vyaktaṃ   na kaścid api daivataḥ /
Halfverse: c    gandʰarvanagaraprakʰyā   māyā sā tasya rakṣasaḥ
   gandʰarva-nagara-prakʰyā   māyā sā tasya rakṣasaḥ /15/ {!}

Verse: 16 
Halfverse: a    nyāsabʰūtāsi vaidehi   nyastā mayi mahātmanā
   nyāsa-bʰūtā_asi vaidehi   nyastā mayi mahātmanā /
Halfverse: c    rāmeṇa tvaṃ varārohe   na tvāṃ tyaktum ihotsahe
   rāmeṇa tvaṃ vara_ārohe   na tvāṃ tyaktum iha_utsahe /16/

Verse: 17 
Halfverse: a    kr̥tavairāś ca kalyāṇi   vayam etair niśācaraiḥ
   kr̥ta-vairāś ca kalyāṇi   vayam etair niśā-caraiḥ /
Halfverse: c    kʰarasya nidʰane devi   janastʰānavadʰaṃ prati
   kʰarasya nidʰane devi   jana-stʰāna-vadʰaṃ prati /17/

Verse: 18 
Halfverse: a    rākṣasā vidʰinā vāco   visr̥janti mahāvane
   rākṣasā vidʰinā vāco   visr̥janti mahā-vane /
Halfverse: c    hiṃsāvihārā vaidehi   na cintayitum arhasi
   hiṃsā-vihārā vaidehi   na cintayitum arhasi /18/

Verse: 19 
Halfverse: a    lakṣmaṇenaivam uktā tu   kruddʰā saṃraktalocanā
   lakṣmaṇena_evam uktā tu   kruddʰā saṃrakta-locanā /
Halfverse: c    abravīt paruṣaṃ vākyaṃ   lakṣmaṇaṃ satyavādinam
   abravīt paruṣaṃ vākyaṃ   lakṣmaṇaṃ satya-vādinam /19/

Verse: 20 
Halfverse: a    anārya karuṇārambʰa   nr̥śaṃsa kulapāṃsana
   anārya karuṇa_ārambʰa   nr̥śaṃsa kula-pāṃsana /
Halfverse: c    ahaṃ tava priyaṃ manye   tenaitāni prabʰāṣase
   ahaṃ tava priyaṃ manye   tena_etāni prabʰāṣase /20/

Verse: 21 
Halfverse: a    naitac citraṃ sapatneṣu   pāpaṃ lakṣmaṇa yad bʰavet
   na_etac citraṃ sapatneṣu   pāpaṃ lakṣmaṇa yad bʰavet /
Halfverse: c    tvadvidʰeṣu nr̥śaṃseṣu   nityaṃ praccʰannacāriṣu
   tvad-vidʰeṣu nr̥śaṃseṣu   nityaṃ praccʰanna-cāriṣu /21/

Verse: 22 
Halfverse: a    suduṣṭas tvaṃ vane rāmam   ekam eko 'nugaccʰasi
   suduṣṭas tvaṃ vane rāmam   ekam eko_anugaccʰasi /
Halfverse: c    mama hetoḥ praticcʰannaḥ   prayukto bʰaratena vā
   mama hetoḥ praticcʰannaḥ   prayukto bʰaratena vā /22/

Verse: 23 
Halfverse: a    katʰam indīvaraśyāmaṃ   rāmaṃ padmanibʰekṣaṇam
   katʰam indīvara-śyāmaṃ   rāmaṃ padma-nibʰa_īkṣaṇam /
Halfverse: c    upasaṃśritya bʰartāraṃ   kāmayeyaṃ pr̥tʰag janam
   upasaṃśritya bʰartāraṃ   kāmayeyaṃ pr̥tʰag janam /23/

Verse: 24 
Halfverse: a    samakṣaṃ tava saumitre   prāṇāṃs tyakṣye na saṃśayaḥ
   samakṣaṃ tava saumitre   prāṇāṃs tyakṣye na saṃśayaḥ /
Halfverse: c    rāmaṃ vinā kṣaṇam api   na hi jīvāmi bʰūtale
   rāmaṃ vinā kṣaṇam api   na hi jīvāmi bʰū-tale /24/

Verse: 25 
Halfverse: a    ity uktaḥ paruṣaṃ vākyaṃ   sītayā somaharṣaṇam
   ity uktaḥ paruṣaṃ vākyaṃ   sītayā soma-harṣaṇam /
Halfverse: c    abravīl lakṣmaṇaḥ sītāṃ   prāñjalir vijitendriyaḥ
   abravīl lakṣmaṇaḥ sītāṃ   prāñjalir vijita_indriyaḥ /25/

Verse: 26 
Halfverse: a    uttaraṃ notsahe vaktuṃ   daivataṃ bʰavatī mama
   uttaraṃ na_utsahe vaktuṃ   daivataṃ bʰavatī mama /
Halfverse: c    vākyam apratirūpaṃ tu   na citraṃ strīṣu maitʰili
   vākyam apratirūpaṃ tu   na citraṃ strīṣu maitʰili /26/

Verse: 27 
Halfverse: a    svabʰāvas tv eṣa nārīṇām   eṣu lokeṣu dr̥śyate
   svabʰāvas tv eṣa nārīṇām   eṣu lokeṣu dr̥śyate /
Halfverse: c    vimuktadʰarmāś capalās   tīkṣṇā bʰedakarāḥ striyaḥ
   vimukta-dʰarmāś capalās   tīkṣṇā bʰeda-karāḥ striyaḥ /27/

Verse: 28 
Halfverse: a    upaśr̥ṇvantu me sarve   sākṣibʰūtā vanecarāḥ
   upaśr̥ṇvantu me sarve   sākṣi-bʰūtā vane-carāḥ /
Halfverse: c    nyāyavādī yatʰā vākyam   ukto 'haṃ paruṣaṃ tvayā
   nyāya-vādī yatʰā vākyam   ukto_ahaṃ paruṣaṃ tvayā /28/

Verse: 29 
Halfverse: a    dʰik tvām adya praṇaśya tvaṃ   yan mām evaṃ viśaṅkase
   dʰik tvām adya praṇaśya tvaṃ   yan mām evaṃ viśaṅkase /
Halfverse: c    strītvād duṣṭasvabʰāvena   guruvākye vyavastʰitam
   strītvād duṣṭa-svabʰāvena   guru-vākye vyavastʰitam /29/

Verse: 30 
Halfverse: a    gamiṣye yatra kākutstʰaḥ   svasti te 'stu varānane
   gamiṣye yatra kākutstʰaḥ   svasti te_astu vara_ānane /
Halfverse: c    rakṣantu tvāṃ viśālākṣi   samagrā vanadevatāḥ
   rakṣantu tvāṃ viśāla_akṣi   samagrā vana-devatāḥ /30/

Verse: 31 
Halfverse: a    nimittāni hi gʰorāṇi   yāni prādurbʰavanti me
   nimittāni hi gʰorāṇi   yāni prādur-bʰavanti me /
Halfverse: c    api tvāṃ saha rāmeṇa   paśyeyaṃ punar āgataḥ
   api tvāṃ saha rāmeṇa   paśyeyaṃ punar āgataḥ /31/

Verse: 32 
Halfverse: a    lakṣmaṇenaivam uktā tu   rudatī janakātmajā
   lakṣmaṇena_evam uktā tu   rudatī janaka_ātmajā /
Halfverse: c    pratyuvāca tato vākyaṃ   tīvraṃ bāṣpapariplutā
   pratyuvāca tato vākyaṃ   tīvraṃ bāṣpa-pariplutā /32/

Verse: 33 
Halfverse: a    godāvarīṃ pravekṣyāmi   vinā rāmeṇa lakṣmaṇa
   godāvarīṃ pravekṣyāmi   vinā rāmeṇa lakṣmaṇa /
Halfverse: c    ābandʰiṣye 'tʰavā tyakṣye   viṣame deham ātmanaḥ
   ābandʰiṣye_atʰavā tyakṣye   viṣame deham ātmanaḥ /33/

Verse: 34 
Halfverse: a    pibāmi vā viṣaṃ tīkṣṇaṃ   pravekṣyāmi hutāśanam
   pibāmi vā viṣaṃ tīkṣṇaṃ   pravekṣyāmi huta_aśanam /
Halfverse: c    na tv ahaṃ rāgʰavād anyaṃ   padāpi puruṣaṃ spr̥śe
   na tv ahaṃ rāgʰavād anyaṃ   padā_api puruṣaṃ spr̥śe /34/

Verse: 35 
Halfverse: a    iti lakṣmaṇam ākruśya   sītā duḥkʰasamanvitā
   iti lakṣmaṇam ākruśya   sītā duḥkʰa-samanvitā /
Halfverse: c    pāṇibʰyāṃ rudatī duḥkʰād   udaraṃ prajagʰāna ha
   pāṇibʰyāṃ rudatī duḥkʰād   udaraṃ prajagʰāna ha /35/

Verse: 36 


Halfverse: a    tām ārtarūpāṃ vimanā rudantīṃ    tām ārtarūpāṃ vimanā rudantīṃ
   tām ārta-rūpāṃ vimanā rudantīṃ    tām ārta-rūpāṃ vimanā rudantīṃ / {Gem}
Halfverse: b    saumitrir ālokya viśālanetrām    saumitrir ālokya viśālanetrām
   saumitrir ālokya viśāla-netrām    saumitrir ālokya viśāla-netrām / {Gem}
Halfverse: c    āśvāsayām āsa na caiva bʰartus    āśvāsayām āsa na caiva bʰartus
   āśvāsayām āsa na caiva bʰartus    āśvāsayām āsa na caiva bʰartus / {Gem}
Halfverse: d    taṃ bʰrātaraṃ kiṃ cid uvāca sītā    taṃ bʰrātaraṃ kiṃ cid uvāca sītā
   taṃ bʰrātaraṃ kiṃcid uvāca sītā    taṃ bʰrātaraṃ kiṃcid uvāca sītā /36/ {Gem}

Verse: 37 
Halfverse: a    tatas tu sītām abʰivādya lakṣmaṇaḥ    tatas tu sītām abʰivādya lakṣmaṇaḥ
   tatas tu sītām abʰivādya lakṣmaṇaḥ    tatas tu sītām abʰivādya lakṣmaṇaḥ / {Gem}
Halfverse: b    kr̥tāñjaliḥ kiṃ cid abʰipraṇamya    kr̥tāñjaliḥ kiṃ cid abʰipraṇamya
   kr̥ta_añjaliḥ kiṃcid abʰipraṇamya    kr̥ta_añjaliḥ kiṃcid abʰipraṇamya / {Gem}
Halfverse: c    avekṣamāṇo bahuśaś ca maitʰilīṃ    avekṣamāṇo bahuśaś ca maitʰilīṃ
   avekṣamāṇo bahuśaś ca maitʰilīṃ    avekṣamāṇo bahuśaś ca maitʰilīṃ / {Gem}
Halfverse: d    jagāma rāmasya samīpam ātmavān    jagāma rāmasya samīpam ātmavān
   jagāma rāmasya samīpam ātmavān    jagāma rāmasya samīpam ātmavān /37/ {E} {Gem}




Next part


This text is part of the TITUS edition of Ramayana.

Copyright TITUS Project, Frankfurt a/M, 8.12.2008. No parts of this document may be republished in any form without prior permission by the copyright holder.